Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (591.25 KB, 80 trang )
<span class='text_page_counter'>(1)</span>Ch¬ng 1: c¬ häc. Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: TiÕt 1: I. Môc tiªu: động häc - V× ®©y lµ bµi ChuyÓn ®Çu cña ch¬ng nªnc¬ yªu cÇu híng dÉn cho häc sinh môc tiªu c¬ bản của chơng cơ học bằng cách đọc các mục đầu chơng; - Nêu đợc ví dụ về chuyển động cơ học trong đời sống hàng ngày, có nêu đợc vËt lµm mèc; - Nêu đợc ví dụ về tính tơng đói của chuyển động, đứng yên, xác định đợc vật lµm mèc trong mçi tr¹ng th¸i; - Nêu đợc ví dụ về các dạng chuyển động cơ học thờng gặp: chuyển động thẳng, chuyển động cong, chuyển động tròn. II. ChuÈn bÞ:. §èi víi mçi nhãm häc sinh: - Mét xe l¨n; - Mét con bóp bª; - Mét khóc gç; - Mét qu¶ bãng bµn Cho c¶ líp: - Tranh vẽ 1.2, 1.4, 1.5 phóng to thêm để học sinh xác định quỹ đạo chuyển động của một số vật; - B¶ng phô ghi s½n néi dung ®iÒn tõ cho C6 vµ thÝ nghiÖm. III. Tổ chức hoạt động dạy và học:. 1. Tæ chøc: 2. KiÓm tra bµi cò: Kh«ng kiÓm tra 3. Bµi míi: Đặt vấn đề: Nh SGK. trî gióp cña gi¸o viªn. Giíi thiÖu ch¬ng tr×nh VËt Lý kíp 8 gåm: 2 ch¬ng C¬ häc vµ NhiÖt mhäc. - Trong ch¬ng 1 chóng ta cÇn t×m hiểu bao nhiêu vấn đề đó là những vấn đề gì? Bài 1: Chuyển động cơ học - Trong cuéc sèng chóng ta thêng nói một vật là đang chuyển động hay đứng yên. Vậy theo em căn cứ nào để nói vật đó chuyển động hay vật đó đứng yên?. Hoạt động của học sinh. - Nghe giíi thiÖu - §äc SGK trang 3 - Tìm hiểu các vấn đề cần nghiên cứu. - Một học sinh đọc to các nội dung cần tìm hiÓu. - Ghi ®Çu bµi I. làm thế nào để biết một vật chuyển động hay đứng yên.
<span class='text_page_counter'>(2)</span> trî gióp cña gi¸o viªn. Hoạt động của học sinh. ? Nêu 2 ví dụ về vật chuyển động, 2 ví dụ về vật đứng yên. ? Tại sao nói vật chuyển động. - Vị trí của vật đó so với gốc cây thay đổi chứng tỏ vật đó đang chuyển động. ? Tại sao nói vật đứng yên.. - Vị trí của vật đó so với gốc cây không thay đổi chứng tỏ vật đó đứng yên.. ? Nêu cách xác định vật.. - Muốn nhận biết đợc vật chuyển động hay đứng yên phải dựa vào vị trí của vật đó so víi vËt lµm mèc.. - Nªu vÝ dô mét vËt lóc chuyÓn động, lúc đứng yên để học viên khắc sâu: Đó là chuyển động của ô tô so với cột mốc ở bên đờng; nhng so với chÝnh ngêi l¸i xe « t« th× « t« l¹i lµ đứng yên… C2: Tìm ví dụ về chuyển động cơ học trong đó chỉ rõ vật đợc chọn làm mèc.. - Häc sinh ®a ra vÝ dô. C3: Khi nào một vật đợc coi là đứng yên? Tìm ví dụ về vật đứng yên chỉ rõ vật đợc chọn làm mốc.. * KÕt luËn: Khi vÞ trÝ cña vËt so víi vËt lµm - Cho học sinh yếu đọc lại kết luận mốc thay đổi theo thời gian thì vật chuyển động so với mốc. SGK. II. Tính tơng đối của chuyển động và đứng yên. - Cho häc sinh xem H1.2 SGK vµ - HS xem tranh H1.2. th«ng b¸o hiÖn t¬ng: Hµnh kh¸ch ®ang ngåi trªn 1 toa tµu ®ang rêi khái nhµ ga. ? So với nhà ga thì hành khách - HS trả lời: Hành khách chuyển động so với chuyển động hay đứng yên. Tại sao. nhà ga vì vị trí của hành khách so với nhà ga thay đổi. - C6: Tìm từ thích hợp cho các chỗ - Dựa vào nhận xét các trạng thái đứng yên trống của các câu nhận xét dới đây. hay chuyển động của một vật để trả lời C6. Kết luận: Một vật có thể là chuyển động đối với vật này nhng lại là đứng yên đối với - C7: H·y t×m vÝ dô minh häa cho vËt kia. C7: Ngêi ngåi trªn ¤ t« so víi cét mèc bªn kÕt luËn trªn. đờng là chuyển động; nhng so với Ô tô lại là - C8: Hãy trả lời câu hỏi đa ra ở đầu đứng yên. C8: Mặt trời đứng yên, Trái đất chuyển động bµi. III. một số chuyển động thờng gặp. ? Thế nào là quỹ đạo chuyển động.. - Quỹ đạo chuyển động là đờng mà vật cd v¹ch ra.. ? Có các quỹ đạo chuyển động nào.. - Quỹ đạo: thẳng, cong, tròn….
<span class='text_page_counter'>(3)</span> trî gióp cña gi¸o viªn. Hoạt động của học sinh. ? Nêu ví dụ về chuyển động thẳng, - Nêu một số ví dụ về các dạng chuyển động chuyển động cong, chuyển động trên:…. trßn thêng gÆp trong cuéc sèng III. VËn dông. - Treo tranh H1.4 cho học sinh làm - HS trả lời câu hỏi yêu cầu nêu đợc: C10 (c¸ nh©n). - C10: Ngời lái xe chuyển động so với………….,đứng yên so với…... - Gäi mét sè häc sinh tr×nh bµy.. - Ô tô chuyển đông so với……., đứng yên so víi……. - Ngời đứng bên cột điện đứng yên so với……, chuyển đông so với…. - Nhận xét: Nói vật đứng yên hay chuyển động phải xét đến vị trí của vật đó so với vật lµm mèc.. 4. Cñng cè: ? Thế nào là chuyển động cơ học. ? Thế nào gọi là tính tơng đối của chuyển động cơ học. ? Các chuyển động cơ học thờng gặp là dạng nào. 5. Híng dÉn: - Häc thuéc phÇn ghi nhí; - Làm bài tập từ 1.1 đến 1.6 trong SBT; - §äc phÇn cã thÓ em cha biÕt..
<span class='text_page_counter'>(4)</span> Ngµy so¹n: Ngµy d¹y:. TiÕt 2: I. Môc tiªu:. VËn tèc. - So sánh quãng đờng chuyển động trong 1 giây của mỗi chuyển động để rút ra cách nhận biết sự nhanh châm của chuyển động; - Nắm đợc công thức vận tốc v = s và ý nghĩa khái niệm vận tốc. Đơn vị tính t vận tốc là m/s, km/h và cách đổi đơn vị vận tốc; - Vận dụng công thức tính vận tốc để tính quãng đờng, thời gian của chuyển động. II. ChuÈn bÞ:. Cho c¶ líp: - B¶ng phô ghi s½n néi dung b¶ng 2.1 SGK. - Tranh vÏ phãng to H2.2 (tèc kÕ); Tèc kÕ thùc (nÕu cã).. III. Tổ chức hoạt động dạy và học:. 1. Tæ chøc: 2. KiÓm tra bµi cò: - Chuyển động cơ học là gì? Vật đứng yên là nh thế nào? Lờy ví dụ và nói rõ vật đợc chọn làm mốc? - Tính tơng đối của chuyển động và đứng yên là gì? Lờy ví dụ và nói rõ vật làm mèc? 3. Bài mới: Đặt vấn đề: Nh SGK. trî gióp cña gi¸o viªn. Hoạt động của học sinh I. VËn tèc lµ g×?. - Hớng dẫn học sinh vào vấn đề so - Nghe GV hớng dẫn và so sánh kết quả cuộc s¸nh sù nhanh, chËm cña chuyÓn thi ch¹y. động căn cứ vào kết quả của cuộc thi ch¹y 60 m. - C1: Yªu cÇu häc sinh lµm thÝ nghiệm để biết ai chạy nhanh, ai ch¹y chËm; råi ghi kÕt qu¶ xÕp h¹ng vµo cét 4.. - S không thay đổi do đó (t) thời gian của ai càng nhỏ thì ngời đó chạy càng nhanh hơn và ngợc lại (t) thời gian càng lớn thì ngời đó ch¹y cµng chËm.. - C2: Ghi kÕt qu¶ vµo cét 5. - GV thông báo: Quãng đờng chạy đợc trong 1s gọi là vận tốc (v). - C3: §iÒn tõ thÝch hîp vµo chç (1) Nhanh trãng. (2) ChËm (3) Quãng đờng (4) §¬n vÞ II. c«ng thøc tÝnh vËn tèc. - Yªu cÇu häc sinh ph¸t biÓu kh¸i niệm vận tốc (vì đã đợc học trong to¸n häc) - Th«ng b¸o c«ng thøc tÝnh vËn tèc, đơn vị của vận tốc. Giải thích các đại lợng trong công thức và đơn vị các đại lợng.. - C«ng thøc tÝnh vËn tèc: - Trong đó: + S: Là quãng đờng đi + t: Thêi gian ®i hÕt S + v: VËn tèc III. đơn vị vận tốc. v=. s t.
<span class='text_page_counter'>(5)</span> C4: Tìm đơn vị thích hợp cho các ô - Học sinh suy nghĩ, lựa chọn đơn vị thích trèng. hîp. - Thông báo cho học sinh biết đơn vị vËn tèc phô thuéc vµo chiÒu dµi quãng đờng đi đợc và thời gian đi hết quãng đờng đó. - §¬n vÞ chÝnh cña vËn tèc lµ: m/s. - §¬n vÞ: m/s; m/phótt, km/h; km/s…... - Hớng dẫn học sinh cách đổi đơn vị - Cả lớp cùng đổi: v = 3m/s = ? km/h vËn tèc…. C5: a) vô tô = 36 km/h cho ta biết điều - Cần đổi về cùng 1 đơn vị để so sánh. g×? v.xe đạp = 10,8 km/h 36 . 000 v ¤ t«=36 km/h= =10 m/s v.tµu ho¶ = 10 m/s 3600 v ·e d¹p =10 , 8 km/h=. b) Chuyển động nào nhanh nhất, chËm nhÊt? C6: Chó ý chØ so s¸nh sè ®o cña vËn tốc khi quy về cùng loại đơn vị vận tốc. Do đó 54 > 15 không có nghĩa lµ vËn tèc kh¸c nhau.. 10800 =3 m/ s 3600. -. v Tµu ho¶ =10 m/s. -. v ¤ t«=v Tµu ho¶ > v Xe d¹p. - Ô tô và Tàu hoả chạy nhanh nhất, xe đạp ch¹y chËm nhÊt. C6: HS tãm t¾t: t = 1,5 h s = 81 km v1 = ? (k/h) v1 = ? (m/s) Gi¶i. v1 = s/t = 81/1,5 = …..(k/h) v1 = s/t = 81000/1,5x3600 = …. (m/s) - Yêu cầu HS đọc và hoàn thành câu - HS hoàn thành câu C7, C8 vào vở tơng tự nh trªn. C7, C8 vµo vë. 4. Cñng cè: ? §é lín cña vËn tèc cho ta biÕt ®iÒu g×. ? VËn tèc tÝnh b»ng c«ng thøc nµo. §¬nvÞ vËn tèc. 5. Híng dÉn: - Häc thuéc phÇn ghi nhí; - Làm bài tập từ 2.1 đến 2.5 trong SBT..
<span class='text_page_counter'>(6)</span> Ngµy so¹n: Ngµy d¹y:. TiÕt 3: đều- chuyển động I. Mục tiêu:Chuyển động không đều. 1. KiÕn thøc: - Phát biểu đợc định nghĩa của chuyển động đề và chuyển động không đều. Nêu đợc những ví dụ về chuyển động đều và không đều thờng gặp; - Xác định đợc dấu hiệu đặc trng cho chuyển động đều là vận tốc không thay đổi theo thời gian. Chuyển động không đều là vận tốc thay đổi theo thời gian; - Vận dụng để tính vận tốc trung bình trên một quãng đờng; - Lµm thÝ nghiÖm vµ ghi kÕt qu¶ t¬ngtù nh b¶ng 3.1. 2. Kü n¨ng: Từ các hiện tợng thực tế và kết quả thí nghiệm để rút ra đợc quy luật của chuyển động đều và không đều. 3. Thái độ: TËp trung nghiªm tóc, hîp t¸c khi thùc hiÖn thÝ nghiÖm. II. ChuÈn bÞ:. Cho c¶ líp: - B¶ng phô ghi v¾n t¾t c¸c bíc thÝ nghiÖm; kÎ s½n b¶ng kÕt qu¶ mÉu nh b¶ng 3.1 SGK. Cho mçi nhãm häc sinh: - 1 máng nghiêng, 1 bánh xe, 1 bút dạ để đánh dấu; - 1 đồng hồ điện tử hoặc đồng hồ bấm giây. III. Tổ chức hoạt động dạy và học:. 1. Tæ chøc: 2. KiÓm tra bµi cò: - Nêu công thức, đơn vị của vận tốc. Chữa bài tập 2.1 SBT? - Độ lớn của vận tốc đặc trung cho tính chất nào của chuyển động? 3. Bµi míi: Đặt vấn đề: Vận tốc cho biết mức độ nhanh chậm của chuyển động. Thực tế khi ta đi xe đạp có phải luôn nhanh hoặc chậm nh nhau không? Bài hôm nay ta giải quyết các vấn đề liên quan đến chuyển động. trî gióp cña gi¸o viªn. Hoạt động của học sinh I. định nghĩa. - Yêu cầu học sinh đọc tài liệu để trả - Học sinh đọc tài liệu khoảng 2 phút. lêi c¸c c©u hái: - Tr¶ lêi vµ lÊy vÝ dô theo yªu cÇu cña GV. + Chuyển động đều là chuyển động mà vận ? Thế nào là chuyển động đều. Lấy tốc không thay đổi theo thời gian. Ví dụ vÝ dô thùc tÕ. chuyển động của kim của đồng hồ ? Thế nào là chuyển động không + Chuyển động không đều là chuyển động đều. Lấy ví dụ thực tế. mà vận tốc thay đổi theo thời gian. Ví dụ chuyển động của Ô tô… C1: ThÝ nghiÖm: - Treo b¶ng phô; - Ch häc sinh ®oc C1; - Híng dÉn cho häc sinh có 3 gi©y lµ đánh dấu. Điền kết quả vào bảng.. - DE, EF.
<span class='text_page_counter'>(7)</span> trî gióp cña gi¸o viªn. Hoạt động của học sinh. ? Vận tốc trên quãng đờng nào bằng nhau. ? Vận tốc trên quãng đờng nào kh«ng b»ng nhau. ? Chuyển động trên quãng đờng nào là đều. ? Chuyển động trên quãng đờng nào là không đều.. (a) Chuyển động của đầu cánh quạt máy khi - Yêu cầu học sinh nghiên cứu C2 quạt đang chạy ổn định là chuyển động đều. trả lời chuyển động nào là đều? (b) Chuyển động của Ô tô khi khởi hành là Chuyển động nào là không đều? chuyển động không đều. (c) Chuyển động của Xe đạp khi xuống dốc là chuyển động không đều. (d) Chuyển động của Tàu hoả vào ga là chuyển động không đều. II. vËn tèc trung b×nh cña chuyÓn động không đều. - Yêu cầu học sinh đọc SGK.. - Học sinh đọc tài liệu. C3: Trên quãng đờng AB, BC, CD, bánh xe chuyển động có đều không? - Cã ph¶i vÞ trÝ nµo trªn AB vËn tèc cña vËt còng cã gi¸ trÞ = VAB Kh«ng ? - VAB chØ cã thÓ gäi lµ g×? - TÝnh vËn tèc cña xe trªn mçi ®o¹n đờng? Nhận xét kết quả? - Vtb tÝnh b»ng c«ng thøc nµo?. -. sAB t AB sBC v BC = t BC s v CD = CD t CD s v AD= AD t AD s v tb = t v AB=. * Chó ý: Vtb trung b×nh céng vËn tèc. - Trong đó: + S: Là quãng đờng đi + t: Thời gian đi hết quãng đờng + vtb: Vận tốc trung bình trên cả đoạn đờng. * Qua tính toán trục bánh xe chuyển động nhanh dÇn. III. vËn dông. C5: Yêu cầu học sinh đọc và ghi - Học sinh đọc, ghi tóm tắt: tãm t¾t: S1 = 120 m t1 = 30 s S2 = 60 m t2 = 24 s Vtb1 = ?; Vtb2 = ?; Vtb = ? * Gi¶i. -. s v tb1= 1 =¿ t1 s 12 v tb2= =¿ t2.
<span class='text_page_counter'>(8)</span> trî gióp cña gi¸o viªn. C6: T¬ng tù C5. Hoạt động của học sinh s +s v tb = 1 2 =¿ t 1 +t 2. t=5h Vtb = 30 km/h S=? -. C7: T¬ng tù C5. s=v tb . t=¿. * Gi¶i. S = 60 m t = (s) cña häc sinh Vtb = m/s Vtb = km/h * Gi¶i s v tb = =¿ t. 4. Cñng cè: ? Thế nào là chuyển động đều. ? Thế nào là chuyển không động đều. 5. Híng dÉn: - Häc thuéc phÇn ghi nhí, lÊy vÝ dô; - Làm bài tập từ 3.1 đến 3.7 trong SBT. Ngµy so¹n: Ngµy d¹y:. TiÕt 4: Bµi tËp. I. Muïc tieâu: - Củng cố cho học sinh các kiến thức liên quan đến chuyển động, vận tốc và vận tốc trung bình. - Giúp học sinh nắm vững các công thức tính vận tốc, quãng đường, thời gian. Từng bước nâng cao khả năng giải bài tập chuyển động của học sinh. - Xây dựng thái độ học tập đúng đắn trong việc học Tự chọn và sự yêu thích môn Vật lý, đặc biệt là sự yêu thích việc giải bài tập Vật lý. II. Chuaån bò: - Soạn giáo án, xây dựng nội dung lên lớp và dự kiến thời gian giảng dạy. III. Lên lớp:. Trợ giúp của giáo vieân. Hoạt động của học sinh. Noäi dung. Hoạt động 1: Củng cố lại các kiến thức lyù thuyeát - Ghi caùc caâu hoûi leân A. Caâu hoûi lyù thuyeát: baûng. 1. Chuyển động là gì? Cho VD - Yêu cầu học sinh - Ghi các câu hỏi lý minh hoạ ghi các câu hỏi vào thuyết vào vở. 2. Vận tốc là gì? Viết công thức vở. - Từng học sinh trả lời tính vận tốc và các công thức suy.
<span class='text_page_counter'>(9)</span> - Yêu cầu HS suy từng câu. nghĩ và từng học sinh trả lời từng câu hỏi.. Hoạt động 2: Giải caùc baøi taäp theo yeâu caàu cuûa hoïc sinh: - Yeâu caàu HS xem laïi những bài toán khó, những bài HS không làm được. - Gợi ý cách giải các bài tập đó. - Goïi HS leân baûng giaûi theo tinh thaàn xung phong - Sửa lại bài tập và yeâu caàu HS ghi vaøo vở. Hoạt động 3: Giải caùc baøi taäp cô baûn khaùc: - Ghi caùc baøi taäp cô baûn khaùc leân baûng. - Yeâu caàu caùc nhoùm HS thaûo luaän vaø giaûi các bài tập đó. - Goïi HS leân baûng giaûi baøi taäp. - Sửa bài tập, có thể ghi ñieåm vaø cho HS ghi vào vở học.. ra từ công thức này rồi gọi tên và chỉ rõ đơn vị của các đại lượng trong các công thức. 3. Thế nào là chuyển động đều? Thế nào là chuyển động không đều? Cho VD minh hoạ. 4. Viết công thức tính vận tốc trung bình của chuyển động của vật trên nhiều đoạn đường.. - Nêu những bài toán khó, HS B. Sửa bài tập Sách bài không giải được. taäp: (Chuù yù baøi taäp 3.7 Saùch - Nghe và chú ý gợi ý của giáo bài tập Vật lý 8) vieân. - Đại diện học sinh lên giải. - Ghi bài làm hoàn chỉnh vào vở.. - Ghi caùc baøi taäp khaùc vaøo vở học. - Làm việc theo nhóm để giaûi caùc baøi taäp. - Đại diện HS lên bảng giaûi baøi taäp. - Ghi bài đã được hoàn chỉnh vào vở.. C. Giaûi caùc baøi taäp cô baûn khaùc vaø baøi taäp naâng cao: Bài 1. Một ôtô chuyển động trên quãng đường AB dài 100m với vận tốc 7,2km/h sau đó chuyển động trên quãng đường BC daøi 0,25km heát 5/6 phuùt. a. Tính thời gian ôtô chuyển động hết AB. b. Tính vaän toác cuûa oâtoâ treân BC. c. Tính vaän toác trung bình cuûa oâtoâ treân AC. Baøi 2. Moät chieác canoâ chuyeån.
<span class='text_page_counter'>(10)</span> động trên sông. Vận tốc của canô so với nước là 10m/s. Vận tốc của dòng nước chảy là 3,6km/h. a. Tính thời gian canô chuyển động đến bến B cách bến A 38600m dưới bến A. b. Tính thời gian canô chuyển động đến bến C cách bến A 16,2km treân beán A. c. Nếu tắt máy thì sau 2giờ canô chuyển động đến bến D. Tính khoảng cách từ bến A đến beán D. Hoạt động 4: Củng coá – Daën doø: - Nhắc lại các nội - Thực hiện theo các yêu cầu và dung cơ bản đã học hướng dẫn của giáo viên.. TiÕt 5:. BiÓu diÔn lùc. Ngµy so¹n: Ngµy d¹y:. I. Môc tiªu:. 1. KiÕn thøc: - Nêu đợc ví dụ thể hiện lực tác dụng làm thay đổi vận tốc; - Nhận biết đợc lực là đại lợng véc tơ. Biểu diễn đợc véc tơ lực. 2. Kü n¨ng: BiÓu diÔn lùc.. II. ChuÈn bÞ:. HS chuÈn bÞ kiÕn thøc vÒ lùc, t¸c dông cña lùc (Xem l¹i bµi lùc – Hai lùc c©n b»ng – Bµi 6 SGKVL6). III. Tổ chức hoạt động dạy và học:. 1. Tæ chøc: 2. KiÓm tra bµi cò: - Thế nào là chuyển động đều? Nêu 2 ví dụ về chuyển động đều trong thực tế; biếu thức tính vận tốc của chuyển động đều? - Thế nào là chuyển không động đều? Nêu 2 ví dụ về chuyển động không đều trong thực tế; biếu thức tính vận tốc của chuyển động không đều? 3. Bµi míi: Đặt vấn đề: Một đầu tàu kéo các toa với 1 lực có cờng độ là 106 N. Chạy theo hớng Bắc – Nam. Làm thế nào để biểu diễn đợc lực kéo trên. trî gióp cña gi¸o viªn. Hoạt động của học sinh I. «n l¹i kh¸i niÖm lùc. ? H·y nªu t¸c dông cña lùc.. - T¸c dông cña lùc: + Lùc lµm vËt biÕn d¹ng; + Lực làm thay đổi vận tốc của chuyển động. - H4.1: Nam châm hút sắt làm cho xe từ đứng C1: Mô tả thí nghiệm trong H4.1. yên sang chuyển động (hay làm thay đổi vận HiÖn tîng trong H4.2. Nªu t¸c dông tèc cña xe). cña lùc trong tõng trêng hîp. - H4.2: Vît ®Ëp qu¶ bãng Qu¶ bãng biÕn d¹ng..
<span class='text_page_counter'>(11)</span> trî gióp cña gi¸o viªn. Hoạt động của học sinh. - Tác dụng của lực ngoài phụ thuộc - Có: Là điểm đặt, phơng và chiều. vào độ lớn còn phụ thuộc vào yếu tố nµo kh«ng? II. biÓu diÔn lùc. 1. Lực là một đại lợng véc tơ: ? Đại lợng nh thế nào là đại lợng véc - Đại lợng có độ lớn, phơng và chiều. t¬. ? Vì sao nói lực là đại lợng véc tơ. - Lùc cã: + Độ lớn (cờng độ) + Ph¬ng, chiÒu Lực là đại lợng véc tơ. 2. BiÓu diÔn vµ kÝ hiÖu vÐc t¬ lùc: - §Ó biÓu diÔn lùc ngêi ta lµm thÕ a) §Ó biÓu diÔn vÐc t¬ lùc ngêi ta dïng mòi nµo? tªn. - Cho học sinh nghiên cứu đặc điểm của mũi tên để rút ra nhạn xét: + Gốc mũi tên biểu diễn điểm đặt cña lùc. + Ph¬ng chiÒu mòi tªn biÓu diÔn ph¬ng chiÒu cña lùc. + Độ dài mũi tên biểu diễn độ lớn cña lùc theo mét tû lÖ xÝch cho tríc. - Th«ng b¸o vÐc t¬ lùc kÝ hiÖu lµ: b) VÐc t¬ lùc: KÝ hiÖu lµ: ⃗F ⃗ - Cờng độ (độ lớn) của lực F. F III. vËn dông – cñng cè. * VËn dông: C2: Gọi học sinh đọc đầu bài. C2: VD1 m = 5 kg P = 50 N ? Chän tû lÖ xÝch 0,5 cm øng víi 10 N. Trọng lực có phơng, chiều, độ lớn nh thÕ nµo khi m = 5kg.. ? BiÓu diÔn.. Träng lùc ⃗P cã: + Điểm đặt tại tâm của vật; + Phơng thảng đứng; + ChiÒu tõ trªn xuèng; + §é lín 50 N.. ? DiÔn t¶ b»ng lêi c¸c yÕu tè cña lùc H4.4. 4. Híng dÉn: - Häc thuéc phÇn ghi nhí; - Làm bài tập từ 4.1 đến 4.5 trong SBT.. P.
<span class='text_page_counter'>(12)</span> TiÕt 6:. Sù c©n b»ng lùc-qu¸n tÝnh. Ngµy so¹n: Ngµy d¹y:. I. Môc tiªu:. 1. KiÕn thøc: - Nêu đợc một số ví dụ về hai lực cân bằng, nhận biết đặc điểm của 2 lực cân b»ng vµ biÓu thÞ b»ng vÐc t¬ lùc; - Từ kiến thức đã nắm đợc ở lớp 6, học sinh dự đoán và làm thí nghiệm kiểm tra dự đoán để khẳng định đợc “Vật đợc tác dụng của 2 lực cân bằng thì vận tốc không đổi, vật sẽ đứng yên hoặc chuyển động thẳng đều mãi mãi” - Nêu đợc một số ví dụ về quán tính. Giải thích đợc hiện tợng quán tính. 2. Kü n¨ng: BiÕt suy ®o¸n; kü n¨ng tiÕn hµnh thÝ nghiÖm, cã t¸c phong nhanh nhÑn, chuÈn x¸c. 3. Thái độ: Nghiêm túc, hợp tác khi làm thí nghiệm. II. ChuÈn bÞ:. Cả lớp: 1 cốc nớc, 1 băng giấy (10 x 20) cm, bút dạ để đánh dấu. Mỗi nhóm học sinh: 1 máy Atút, 1 đồng hồ bấm giây hoặc đồng hồ điệ tử; 1 xe l¨n, 1 khóc gç hÝnh trô (hoÆc 1 con bóp bª). III. Tổ chức hoạt động dạy và học:. 1. Tæ chøc: 2. KiÓm tra bµi cò: - Véc tơ lực đợc biểu diễn nh thế nào? Chữa bài tập 4.4 SBT? - BiÓu diÔn vÐc t¬ sau: Träng lùc cña vËt lµ 1500 N tû lÖ xÝch tuú chän? 3. Bµi míi: Đặt vấn đề: nh SGK. trî gióp cña gi¸o viªn. Hoạt động của học sinh I. lùc c©n b»ng. 1. Ha1 lùc c©n b»ng lµ g×? ? Ph©n tÝch lùc t¸c dông lªn quyÓn sách và quả bóng. Biểu diễn các lực đó.. Q T. ? Hai lùc c©n b»ng lµ g×. T¸c dông cña P 2 lực cân bằng lên vật đang đứng yên P sẽ làm vận tốc của vật đó có thay đổi - Vật đứng yên chịu tác dụng của 2 lực kh«ng. cân bằng thì vẫn đứng yên V = 0 (không đổi). ? So sánh điểm đặt, cờng độ, phơng chiÒu cña 2 lùc c©n b»ng. - Hai lùc c©n b»ng: + T¸c dông vµo cïng 1 vËt; + Cùng độ lớn (cờng độ); + Ngîc híng (cïng ph¬ng ngîc chiÒu) 2. T¸c dông cña 2 lùc c©n b»ng lªn vËt đang chuyển động: - Vật đang chuyển động mà chịu tác - Không thay đổi. dông cña 2 lùc c©n b»ng th× tr¹ng th¸i chuyển động của chúng thay đổi nh thế nµo? ? Nguyên nhân sự thay đổi vận tốc là - Có lực F 0 g×..
<span class='text_page_counter'>(13)</span> trî gióp cña gi¸o viªn. Hoạt động của học sinh. ? Khi có lực tác dụng lên vật mà cân a) Dự đoán: F = 0 V không đổi. b»ng nhau F = 0 b) ThÝ nghiÖm kiÓm tra: - Học sinh đọc thí nghiệm theo hình; - GV yêu cầu học sinh đọc nội dung thí - Đại diện nhóm mô tả thí nghiệm; nghiÖm; m« t¶ bè trÝ thÝ nghiÖm vµ qua - Lµm thÝ nghiÖm theo nhãm tr×nh lµm thÝ nghiÖm. v của vật có thay đổi không.. - Tr¶ lêi C2, C3, C4. - GV m« t¶ l¹i qu¸ tr×nh nµy lu ý H×nh d.. mA = m B C2: Qu¶ n¨ng A chÞu t¸c dông cña PA = PB những lực nào? Hay lực đó nh thế nào? PA = F = PB Quả nặng chuyển động hay đứng yên.. VA = 0 C3: Đặt A’ lên A theo dõi chuyển động - Bấm đồng hồ sau 2s thì đánh dấu cña qu¶ A sau (2 – 3) lÇn rßi tiÕn hµnh V1 = ? ®o. V2 = ? - V 2 > V1 §Ó lç K thÊp xuèng.. - Nhận xét: Chuyển động của A là chuyển động nhanh dần.. V’ = ?. 1 C4: DÞch lç K lªn cao. §Ó qu¶ nÆng A V’ 2 = ? qua K. A’ bÞ gi÷ l¹i. TÝnh v khi A’ bÞ - NhËn xÐt: V’1;….V’2 = ? gi÷ l¹i.. - Fk; PA lµ 2 lùc c©n b»ng. ? Fk vµ PA lµ 2 lùc nh thÕ nµo. ? Vật đang chuyển động chịu tác dụng của 2 lực cân bằng thì có thay đổi chuyển động không. - Vận tốc có thay đổi không? II. Qu¸n tÝnh. 1. NhËn xÐt: - GV yêu cầu học sinh đọc nhận xét, - Khi có lực tác dụng mọi vật không thay nêu thêm ví dụ chứng minh cho ý kiến đổi vận tốc đột ngột chuyển động vì mọi đó vật đều có quán tính. - Lµm thÝ nghiÖm : + KÕt qu¶; + Gi¶i thÝch. - C7, C8.. 2. VËn dông: - Vbóp bª = 0 - F > 0 Bóp bª ng· vÒ phÝa sau. - Gi¶i thÝch: Bóp bª kh«ng kÞp thêi thay đổi V về phía trớc Búp bê bị ngã về phía sau.. 4. Cñng cè: ? Hai lực cân bằng là 2 lực có đặc điểm nh thế nào..
<span class='text_page_counter'>(14)</span> ? Vật đứng yên hoặc chịu tác dụng của các lực cân bằng thì có thay đổi V không. Chuyển động gọi là chuyển động nh thế nào. GV thông báo: mlớn quán tính lớn Khó thay đổi. 5. Híng dÉn: - Häc thuéc phÇn ghi nhí; - Lµm l¹i C7, C8; - §äc môc cã thÓ em cha biÕt; - Làm bài tập từ 5.1 đến 5.8 trong SBT..
<span class='text_page_counter'>(15)</span> TiÕt 7:. Ngµy so¹n: Ngµy d¹y:. Lùc ma s¸t. I. Môc tiªu:. 1. KiÕn thøc: - Nhận biết lực ma sát la một loại lực cơ học. Phân biệt đợc ma sát trợt, ma sát nghỉ, ma sát lăn, đặc điểm của mỗi loại ma sát này; - Lµm thÝ nghiÖm ph¸t hiÖn ma s¸t nghØ; - Phân tích đợc một số hiện tợng về lực ma sát có lợi, có hại trong đời sống và kỹ thuật. Nêu đợc cách khắc phục tác hại của lực ma sát và vận dụng lợi ích của lực này. 2. Kỹ năng: Rèn kĩ năng đo lực, đặc biệt là đo F ms để rút ra nhận xét về đặc điểm Fms. II. ChuÈn bÞ:. - C¶ líp: 1 tranh vÏ c¸c vßng bi, 1 tranh vÏ diÔn t¶ ngêi ®Èy vËt nÆng trît vµ ®Èy vËt trªn con l¨n. - Mçi nhãm häc sinh: Lùc kÕ, miÕng gç (1 mÆt nh¸m, 1 mÆt nh½n); 1 qu¶ c©n, 1 xe l¨n, 2 con l¨n. III. Tổ chức hoạt động dạy và học:. 1. Tæ chøc: 2. KiÓm tra bµi cò: - Hãy nêu đặc điểm của 2 lực cân bằng. Chữa bài tập 5.1, 5.2 SBT? - Qu¸n tÝnh lµ g×. Cha bµi tËp 5.3, 5.8 SBT? 3. Bài mới: Đặt vấn đề: nh SGK. trî gióp cña gi¸o viªn. Hoạt động của học sinh I. khi nµo cã lùc ma s¸t. - Yêu cầu học sinh đọc tài liệu, nhận xÐt Fms trît xuÊt hiÖn ë ®©u? - Yªu cÇu häc sinh h·y t×m F ms cßn xuÊt hiÖn ë ®©u? - Chèt l¹i: Lùc ma s¸t trît xuÊt hiÖn khi vật chuyển động trợt trên mặt vật kh¸c.. 1. Lùc ma s¸t trît: - Fms trît xuÊt hiÖn ë m¸ phanh Ðp vµo bánh xe ngăn cản chuyển động của vành. - Fms trît cßn xuÊt hiÖn ë gi÷a b¸nh xe vµ mặt đờng. - NhËn xÐt: Lùc ma s¸t trît xuÊt hiÖn khi vật chuyển động trợt trên mặt vật khác. 2. Lùc ma s¸t l¨n: - Fms l¨n xuÊt hiÖn khi hßn bi l¨n trªn mÆt đất.. - Học sinh đọc thông báo và trả lời câu hái Fms l¨n xuÊt hiÖn gi÷a hßn bi vµ - NhËn xÐt: Lùc ma s¸t l¨n xuÊt hiÖn khi mặt đất khi nào? vật chuyển động lăn trên mặt vật khác. - Chèt l¹i: Lùc ma s¸t l¨n xuÊt hiÖn khi vật chuyển động lăn trên mặt vật kh¸c. C2: Tìm ví dụ Fms lăn trong đời sống, a) Fms trợt; kü thuËt. b) Fms l¨n;. C3: H6.1 trêng hîp nµo cã Fms trît, Fms - Fms trît > Fms l¨n l¨n? 2. Lùc ma s¸t nghØ: - HS đọc hớng dẫn thí nghiệm. - §äc chØ sè cña lùc kÕ khi vËt nÆng cha chuyển động - Yêu cầu học sinh đọc hớng dẫn thí Fk = nghiÖm. - Tr×nh bµy l¹i th«ng b¸o yªu cÇu lµm.
<span class='text_page_counter'>(16)</span> trî gióp cña gi¸o viªn. Hoạt động của học sinh. thÝ nghiÖm nh thÕ nµo.. - Vật không thay đổi vận tốc chứng tỏ vật - HS lµm thÝ nghiÖm: Fk > 0 VËt chÞu t¸c dông cña cña 2 lùc c©n b»ng. Fk = Fms nghØ đứng yên V = 0 (không đổi). C4: T¹i sao trong thÝ nghiÖm trªn mÆc - Fms nghØ xuÊt hiÖn khi vËt chÞu t¸c dông dù có lực kéo tác dụng lên vật nặng nh- của lực mà vật vẫn đứng yên. ng vật vẫn đứng yên? ? Fms nghØ xuÊt hiÖn khi nµo. II. lực ma sát trong đời sống và kỹ thuËt. 1. Lùc ma s¸t cã thÓ cã h¹i: a) Ma sát trợt làm mòn xích đĩa. Khắc phôc b»ng c¸ch: tra dÇu. b) Ma s¸t trît lµm mßn trôc, c¶n trë chuyển động bánh xe. Khắc phục bằng c¸ch: L¾p æ bi, tra dÇu. c) Ma sát trợt làm cản trỏ chuyển động thïng. Kh¾c phôc b»ng c¸ch: L¾p b¸nh xe, con l¨n. 1. Lùc ma s¸t cã thÓ cã Ých: - Fms gi÷ phÊn trªn b¶ng - Cho HS lµm C7: - Fms cho vÝt vµ èc gi÷ chÆt víi nhau - Hãy quan sát H6.4 nên tác dụng của - Fms làm nóng chỗ tiếp xúc để đốt diêm lùc ma s¸t? c¸ch lµm t¨ng lùc ma s¸t. - Fms giữ cho Ôtô trênmặt đờng. - Cho HS lµm C6: - Trong H6.3 m« t¶ t¸c h¹i cña ma s¸t, em hãy nêu các tác hại đó. Biện pháp làm giảm ma sát đó là gì?. III. VËn dông. - GV yªu cÇu häc sinh nghiªn cøu C8, - HS nghiªn cøu tr¶ lêi C8, C9. C9. Sau 5 phót gäi häc sinh tr¶ lêi. * ứng dụng: Các biện pháp bảo vệ - Có 3 loại lực ma sát đợc phân biệt theo tính chất chuyển động. Nó có thể có lợi m«i trêng: hoặc có hại nói chung. Để giảm tác hại đối víi m«i trêng cña lùc ma s¸t chóng ta cÇn: + §Ó gi¶m thiÓu t¸c h¹i cña lùc ma s¸t cÇn gi¶m sè ph¬ng tiÖn tham gia lu th«ng trªn đờng và cấm các phơng tiện đã cũ nát, không đảm bảo chất lợng. Các phơng tiện tham gia giao thông cần đảm bảo các tiêuchuẩn về khí thải và an toàn đối với m«i trêng. + CÇn thêng xuyªn kiÓm tra chÊt lîng xe và vệ sinh mặt đờng sạch sẽ. 4. Cñng cè: ? Cã mÊy lo¹i ma s¸t. H·y kÓ tªn. ? Ma s¸t trong trêng hîp nµo cã lîi, c¸ch lµm t¨ng ma s¸t. (khi cÇn mµi mßn vật giữ vật đứng yên, làm vật nóng lên, làm tăng độ giáp bề mặt, thay đổi chất liệu tiÕp xóc). ? Lùc ma s¸t trêng hîp nµo cã h¹i, c¸ch lµm gi¶m (khi mµi mßn vËt nãng lªn làm vật chuyển động chậm lại. Biện pháp bôi trơn, lắp vòng bi, làm nhẵn bề mặt). 5. Híng dÉn: - Häc thuéc phÇn ghi nhí;.
<span class='text_page_counter'>(17)</span> - Lµm l¹i C8, C9; - Làm bài tập từ 6.1 đến 6.5 trong SBT..
<span class='text_page_counter'>(18)</span> Ngµy so¹n: Ngµy d¹y:. TiÕt 8: I. Môc tiªu:. ¤n tËp. - ¤n tËp hÖ thèng ho¸ kiÕn thøc c¬ b¶n phÇn c¬ häc; - Vận dụng các kiến thức đã học để giải bài tập.. II. ChuÈn bÞ:. - Đối với học sinh: Ôn tập lý thuyết và bài tập ở nhà trớc khi đến lớp; - Gi¸o viªn: §a ra phíng ¸n kiÓm tra cô thÓ t¬ng øng víi c©u hái phÇn «n tËp.. III. Tổ chức hoạt động dạy và học:. 1. Tæ chøc: 2. KiÓm tra bµi cò: Xen trong giê. 3. ¤n tËp:. A. Lý thuyÕt:. 1. Chuyển động cơ học là gì? Lấy ví dụ về chuyển động, đứng yên? 2. Viết công thức tính v, s, t của chuyển động đều, chuyển động không đều và đơn vị cña chóng? 3. Nêu 3 yếu tố của lực. áp dụng biểu diễn trọng lực của một vật có độ lớn 1000 (N) víi tû lÖ xÝch tuú chän? 4. ThÕ nµo lµ hai lùc c©n b»ng? Mét vËt chÞu t¸c dông cña c¸c lùc c©n b»ng sÏ thÕ nµo khi: a) Vật đứng yên? b) Vật đang chuyển động? 5. Lùc ma s¸t xuÊt hiÖn khi nµo? Nªu 2 vÝ dô vÒ lùc ma s¸t? 6. Nªu 2 vÞ dô chøng tá vËt cã qu¸n tÝnh? B. Bµi tËp:. 1. Một quả cầu nặng 0,2 kg đợc treo vào sợi dây cố định. Hãy biểu diễn các véc t¬ t¸c dông vµo qu¶ cÇu. Chän tû lÖ xÝch 1 (N) øng víi 1 (cm). 2. Một ngời đi bộ đều trên quãng đờng đầu dài 3 km với vận tốc 2m/s. ở quáng đờng sau dài 1,95 km ngời đó đi hết 0,5 giờ. Tính vận tốc trung bình của ngời đó trên cả 2 quãng đờng? 3. Một ngời đi xe đạp đi nửa quãng đờng đầu với vận tốc V1 = 12 km/h. Nửa còn lại đi với vận tốc V2 nào đó. Biết rằng vận tốc trung bình trên cả quãng đờng là 8 km/h. H·y tÝnh vËn tèc V2? Híng dÉn: - Thời gian đi nửa quãng đờng đầu là: t1 . s s v1 12. - Thời gian đi cả quãng đờng là: t3 . 2 s 2s s v3 8 4. - Thời gian đi nửa quãng đờng thứ 2 là: s s s t2 t3 t1 4 12 6. - VËn tèc V2 lµ: v2 . s s 6km / h t2 s 6. §¸p sè: 6 km/h..
<span class='text_page_counter'>(19)</span> 4. Cñng cè: Gi¸o viªn hÖ thèng l¹i toµn bµi. 5. Híng dÉn: ¤n tËp, tr¶ lêi c¸c c©u hái vµ lµm c¸c d¹ng bµi tËp nªu trªn..
<span class='text_page_counter'>(20)</span> Ngµy so¹n: Ngµy d¹y:. TiÕt 9: I. Môc tiªu:. kiÓm tra 1 tiÕt. - Kiểm tra kiến thức của học sinh từ đó có thông tin ngợc để giáo viên điều chØnh ph¬ng ph¸p cho phï hîp víi häc sinh. II. Néi dung:. 1. Tæ chøc: 2. §Ò bµi: I. Phần trắc nghiệm: Chọn đáp án đúng và ghi vào giấy làm bài kiểm tra của m×nh. 1. Có một Ôtô đang chạy trên đờng. Trong các câu mô tả sau đây, câu nào không đúng? A. Ô tô chuyển động so với mặt đờng. B. Ô tô đứng yên so với ngời lái xe. C. Ô tô chuyển động so với ngời lái xe. D. Ô tô chuyển động so với cây bên đờng. 2. Một ngời lái đò đang ngồi yên trên chiếc thuyền thả trôi theo dòng nớc. Trong các câu mô tả sâu đây, câu nào đúng? A. Ngời lái đò đứng yên so với dòng nớc. B. Ngời lái đò chuyển động so với dòng nớc. C. Ngời lái đò đứng yên so với bờ sông. D. Ngời lái đò chuyển động so với chiếc thuyền. 3. Trong các đơn vị sau đây,đơn vị nào là đơn vị vận tốc? A. Km/h. B. m.s C. Km.h D. s/m 4. Một ô tô khởi hành từ Hà Nội lúc 8h đến Hải Phòng lúc 10h cho biết quãng đờng từ Hà Nội tới Hải Phòng dài 100 km thì vận tcs của ôtô là: A. 12.5 km/h. B. 10 km/h. C. 50 km/h. D. 40 km/h 5. Một ngời đi xe đạp đi quãng đờng dài 0.3 km hết 1 phút. Vận tốc của ngời đó: A. 5 m/s. B. 800m/s. C. 0.3 m/s. D. 300 m/s. 6. Một ngời đi đợc quãng đờng S1 hết T1 giây, đi đợc quãng đờng tiếp théo2 hết T2 giây. Trong các công thức dùng để tính vận tốc trung bình của ngời này trên cả hai quãng đờng S1 và S2 công thức nào đúng? V V VTB 1 2 2 A. S S2 VTB 1 t1 t2 C.. VTB . B.. V1 V2 S1 S 2. D. Cả 3 công thức trên đều không đúng 7. Một ngòi đi xe đạp trong 30 phút với vận tốc 12 km/h. Hỏi quãng đờng đi đợc là bao nhiªu km? A. 36 km. B. 0.4 km. C. 24 km. D. 6 km. 8. Mét ngêi ®i bé víi vËn tèc 4 km/h t×m thêi gian tõ nhµ tíi n¬i lµm viÖc biÕt kho¶ng c¸ch tõ nhµ tíi n¬i lµm viÖc lµ 0.6 km. A. 0.24 h. B. 0.15 phót. C. 0.15 h. D. 6.6 h. 9. VËn tèc 36 km/h b»ng gi¸ trÞ nµo díi ®©y? A. 36 m/s. B. 36000 m/s. C. 10 m/s. D. 100 m/s. 10. Khi chØ cã mét lùc t¸c dông lªn vËt th× vËn tèc cña vËt sÏ nh thÕ nµo? H·y chän câu trả lời đúng nhất:.
<span class='text_page_counter'>(21)</span> A. Vận tốc không thay đổi. B. V©n tèc t¨ng dÇn. C. VËn tèc gi¶m dÇn. D. Cã thÓ t¨ng dÇn, còng cã thÓ gi¶m dÇn. 11. Vật chỉ chịu tác dụng của hai lực. Cặp lực nào sau đây làm vật đang đứng yên tiếp tục đứng yên? A. Hai lực cùng cờng đọ cùng phơng. B. Hai lùc cïng ph¬ng ng¬c chiÒu. C. Hai lực cùng phơng, cùng cờng độ, cùng chiều. D. Hai lực cùng đặt lên 1 vật cùng cờng độ có phờng nằm trên một đờng th¼ng ngîc chiÒu. 12. VËt sÏ nh thÕ nµo khi chØ chÞu t¸c dông cña hai lùc c©n b»ng? H·y chän c©u trả lời đúng: A. Vật đang đứng yên sẽ chuyển động nhanh dần. B. Vật đang chuyển động sẽ dừng lại. C. Vật đang chuyển động để sẽ không còn chuyển động đều nữa. D. Vật đang đứng yên sẽ đứng yên, hoặc vật đang chuyển động sẽ chuyển động thẳng đều mãi mãi. 13. Hành khách ngồi trên xe ô tô đang chuyển động bỗng thấy mình nghiêng ngời sang tr¸i chøng tá xe: A. §ét ngét gi¶m vËn tèc. B. §ét ngét t¨ng vËn tèc. C. §ét ngét rÏ sang tr¸i. C. §ét ngét rÏ sang ph¶i. 14. Trong các câu nói về lực ma sát sau đây, câu nào đúng? A. Lực ma sát cùng hớng với hớng chuyển động của vật. B. Khi vật chuyển động nhanh dần lên, lực ma sát lớn hơn lực đẩy. C. Khi một vật chuyển động chậm dần, lực ma sát nhỏ hơn lực đẩy. D. Lực ma sát trợt cản trở chuyển động trợt của vật này trên vật kia. 15. Trong các cách làm sau đây cách nào giảm đợc lực ma sát? A. Tăng độ nhám của mặt tiếp xúc. B. T¨ng lùc Ðp lªn mÆt tiÕp xóc. C. Tăng độ nhẵn giữa các mặt tiếp xúc. D. Tăng diện tích bề mặt tiếp xúc..
<span class='text_page_counter'>(22)</span> II. PhÇn bµi tËp tù luËn: 16. BiÓu diÔn c¸c vÐc t¬ lùc t¸c dông lªn vËt:. 17. Một ngời đi xe đạp đi nửa quãng đờng đầu với vận tốc V1 = 12 km/h. Nửa còn lại đi với vận tốc V2 nào đó. Biết rằng vận tốc trung bình trên cả quãng đờng là 8 km/h. H·y tÝnh vËn tèc V2? §¸p ¸n: C©u §¸p ¸n. 1 C. 2 B. 3 C. 4 C. 5 A. 6 C. 7 D. 16. T. P 17. - Thời gian đi nửa quãng đờng đầu là: t1 . s s v1 12. - Thời gian đi cả quãng đờng là: t3 . 2s 2s s v3 8 4. - Thời gian đi nửa quãng đờng thứ 2 là: s s s t2 t3 t1 4 12 6. - VËn tèc V2 lµ: v2 . s s 6km / h t2 s 6. §¸p sè: 6 km/h.. 8 C. 9 C. 10 D. 11 D. 12 D. 13 D. 14 D. 15 C.
<span class='text_page_counter'>(23)</span> TiÕt 10:. Ngµy so¹n: Ngµy d¹y:. ¸p suÊt. I. Môc tiªu:. 1. KiÕn thøc: - Phát biểu đợc định nghĩa áp lực, áp suất; - Viết đợc công thức tính áp suất, nêu đợc tên và đơn vị các đại lợng có mặt trong c«ng thøc; - Vận dụng công thức tính áp suất để giải các bài tập đơn giản về áp lực, áp suất; - Nêu đợc cách làm tăng, giảm áp suất trong đời sống và kỹ thuật , dùng nó để giải thích đợc một số hiện tợng đơn giản thờng gặp. 2. Kü n¨ng: Lµm thÝ nghiÖm xÐt mèi quan hÖ gi÷a ¸p suÊt vµ 2 yÕu tè lµ S vµ ¸p lùc. II. ChuÈn bÞ:. - Cả lớp: Tranh tơng đơng H7.1, H7.3, bảng phụ kẻ sẵn bảng 7.2; - Mỗi nhóm học sinh: 1 khay (hoặc chậu) đựng cát hoặc bột, 3 miếng kim loại h×nh ch÷ nhËt hoÆc 3 hßn g¹ch. III. Tổ chức hoạt động dạy và học:. 1. Tæ chøc: 2. KiÓm tra bµi cò: - Lùc ma s¸t trît, ma s¸t l¨n xuÊt hiÖn khi nµo? - Nêu lợi ích và tác hại của lực ma sát trong đời sống và trong kỹ thuật, biện ph¸p b¶o vÖ m«i trêng? 3. Bµi míi: Đặt vấn đề: nh SGK. trî gióp cña gi¸o viªn. Hoạt động của học sinh I. ¸p lùc lµ g× ?. - Cho học sinh đọc thông báo, trả lời - áp lực là lực tác dụng vuông góc với diện ¸p lùc lµ g×? VÝ dô: tÝch bÞ Ðp. - VÝ dô: Ngêi, tñ t¸c dông lªn nÒn nhµ mét lùc F = P cã ph¬ng vu«ng gãc víi sµn nhµ. a) F = P m¸y kÐo C1: H7.3a, b b) F cña ngãn tay t¸c dông lªn ®Çu ®inh - Xác định áp lực: F cña mòi ®inh t¸c dông lªn gç - P kh«ng vu«ng gãc víi S bÞ Ðp th× kh«ng gäi lµ ¸p lùc. ¸p lùc kh«ng ph¶i lµ mét lo¹i lùc. II. ¸p suÊt. 1. T¸c dông cña ¸p lùc phô thuéc vµo nh÷ng yÕu tè nµo? - Dùa vµo thÝ nghiÖm H7.4 t×m c¸c dÊu - ThÝ nghiÖm: =, >, < thÝch hîp vµo « trèng? F2 > F1 S1 = S2 h1 > h2 F3 = F1 S3 < S1 h3 > h1 - Cho biÕt t¸c dông cña ¸p lùc phô - KÕt luËn: thuéc vµo nh÷ng yÕu tè nµo? T¸c dông cña ¸p lùc cµng lín khi ¸p lùc - §iÒn tõ thÝch hîp vµo « trèng: cµng lín vµ diÖn tÝch bÞ Ðp cµng nhá. 2. C«ng thøc tÝnh ¸p suÊt - §Þnh nghÜa: - ¸p suÊt lµ g×? áp suất là độ lớn của áp lực trên một đơn vÞ diÖn tÝch bÞ Ðp - C«ng thøc: P= F - C«ng thøc tÝnh ¸p suÊt: s Trong đó:.
<span class='text_page_counter'>(24)</span> trî gióp cña gi¸o viªn. Hoạt động của học sinh. + P lµ ¸p suÊt (N/m2) + F lµ lùc t¸c dông (N) + S lµ diÖn tÝch bÞ Ðp (m2) * 1Pa = 1 N/m2 III. VËn dông. - GV yªu cÇu häc sinh nghiªn cøu tr¶ lêi C4. - §Ó lµm ¸p suÊt gi¶m ta lµm thÕ nµo? - Gi¶m ¸p lùc hoÆc t¨ng diÖn tÝch (S) bÞ Ðp. - VÝ dô: Lìi dao cµng máng th× dao cµng s¾c. V× ¸p suÊt cµng lín víi cïng ¸p lùc nh nhau. - X©y nhµ: Mãng cµng réng th× nhµ cµng v÷ng (¸p suÊt nhá). - Tãm t¾t: F1 = P1 = 340.000 N S1 = 1.5 m2 F2 = P2 = 20.000 N S2 = 250 cm2 = 0,025 m2 P1 = ? P2 = ? Gi¶i - Gọi học sinh lên bảng tóm tắt và giải - áp suất của xe tăng lên mặt đờng là: bµi tËp. F 1 340000 2 C5: Cho học sinh đọc và tóm tắt:. P 1=. s1. =. 1,5. =226666 N /m. - áp suất của Ô tô lên mặt đờng là: P 2=. F 2 20000 2 = =800000 N / m s 2 0 , 025. VËy P2 > P1 Suy ra ¸p suÊt cña Xe t¨ng lªn mặt đờng lớn hơn áp suất của Ô tô Xe tăng chạy đợc trên đất mềm. - BiÖn ph¸p an toµn: Nh÷ng ngêi thé khai * ứng dụng: Biện pháp bảo vệ môi tr- thác đá cần đợc bảo đảm những điều kiện êng về an toàn lao động (khẩu trang, mũ cách - Do ¸p lùc g©y ra ¸p suÊt trªn bÒ mÆt ©m, c¸ch li c¸c khu vùc mÊt an toµn…) bÞ Ðp. ¸p suÊt do c¸c vô næ g©y ra cã thể làm nứt. đổ vỡ các công trình xây dựng và ảnh hởng đến môi trờng sinh th¸i vµ søc khoÎ con ngêi. ViÖc sö dụng chất nổ trong khai thác đá sẽ tạo ra các chất khí thải độc hại ảnh hởng đến môi trờng, ngoài ra còn gây ra các vụ sập, sạt nở đá ảnh hởng đến tính m¹ng c«ng nh©n. 4. Cñng cè: ? ¸p lùc lµ g×. ? ¸p suÊt lµ g×. BiÓu thøc tÝnh ¸p suÊt. §¬n vÞ ¸p suÊt lµ g×. 5. Híng dÉn: - Häc thuéc phÇn ghi nhí;.
<span class='text_page_counter'>(25)</span> - Làm bài tập từ 7.1 đến 7.6 trong SBT..
<span class='text_page_counter'>(26)</span> ¸p suÊt chÊt láng. TiÕt 11. Ngµy so¹n: Ngµy d¹y:. I. Môc tiªu:. 1. KiÕn thøc: - Mô tả đợc thí nghiệm chứng tỏ sự tồn tại của áp suất trong lòng chất lỏng; - Viết đợc công thức tính áp suấ chất lỏngt, nêu đợc tên và đơn vị các đại lợng cã mÆt trong c«ng thøc; - Vận dụng công thức tính áp suất chất lỏng để giải các bài tập đơn giản về áp lùc, ¸p suÊt; 2. Kü n¨ng: Quan s¸t hiÖn tîng thÝ nghiÖm rót ra nhËn xÐt. II. ChuÈn bÞ:. Mçi nhãm häc sinh: - 1 bình hình trụ có đáy C và các lỗ A, B ở thành bịt bằng màng cao su mỏng; - 1 bình trụ thuỷ tinh có đĩa D tách rời là đáy;. III. Tổ chức hoạt động dạy và học:. 1. Tæ chøc: 2. KiÓm tra bµi cò: - áp suất là gì? Biểu thức tính áp suất, nêu đơn vị các đại lợng trong biểu thức? - Ch÷a bµi tËp 7.5 vµ 7.6? 3. Bµi míi: Đặt vấn đề: nh SGK (bổ sung: nếu thợ lặn không mặc bộ quần áo lặn sẽ khó thở do tøc ngùc…) trî gióp cña gi¸o viªn. Hoạt động của học sinh I. sù tån t¹i cña ¸p suÊt trong lßng chÊt láng. 1. ThÝ nghiÖm 1: - HS lµm thÝ nghiÖm, quan s¸t hiÖn tîng tr¶ lêi C1. -Khi đổ nớc vào bình màng cao su bị biÕn d¹ng phßng ra. Chøng tá chÊt lỏng gây ra áp lực lên đáy bình, thành bình và gây ra áp suất lên đáy và thành b×nh. - Häc sinh tr¶ lêi 2 - C2: ChÊt láng t¸c dông ¸p suÊt kh«ng theo 1 ph¬ng nh cÊt r¾n mµ g©y ¸p suÊt - Các vật đặt trong chất lỏng có chịu áp lên mọi phơng. suÊt do chÊt láng g©y ra kh«ng? 2. ThÝ nghiÖm 2: - Häc sinh lµm thÝ nghiÖm, nªu kÕt qu¶ thÝ - Häc sinh lµm thÝ nghiÖm. nghiÖm. -KÕt qu¶: §Üa D trong níc kh«ng rêi h×nh trô. - Đĩa D chịu tác dụng của những lực nào? - Nhận xét: Chất lỏng tác dụng lên đĩa NhËn xÐt? D ë c¸c ph¬ng kh¸c nhau. - Qua 2 thÝ nghiÖm, häc sinh rót ra kÕt luËn. 3. KÕt luËn: - GV KiÓm tra 1, 2 häc sinh thèng nhÊt c¶ líp ghi vµo vë. ChÊt láng kh«ng chØ g©y ¸p suÊt lªn đáy bình, mà lên cả thành bình và các vËt ë trong lßng chÊt láng. - GV cho häc sinh quan s¸t thÝ nghiÖm tr¶ lêi C1 - GV thông báo: Khi đổ chất lỏng vào bình th× nã cã g©y lªn b×nh kh«ng?. - Yêu cầu học sinh lập luận để tính áp suất chÊt láng: + BiÓu thøc tÝnh ¸p suÊt?. II. c«ng thøc tÝnh ¸p suÊt chÊt láng. h B. 1. F P d . V d . s .h p= = = = =d . h s s s s. 0,4 m A.
<span class='text_page_counter'>(27)</span> A. trî gióp cña gi¸o viªn. * ¸p lùc P = ? * BiÕt d, V P = ? - Giải thích các đại lợng trong biểu thức:. B C. Hoạt động của học sinh. + P: áp suất ở đáy cột chất lỏng (N/m2) + d: Träng lîng riªng chÊt láng (N/m3). + h: Chiều cao cột chất lỏng hay độ s©u (m). - 1 N/m2 = 1Pa. - So s¸nh PA, PB, PC? - Gi¶i thÝch? NhËn xÐt. - ¸p suÊt t¹i nh÷ng ®iÓm trªn cïng mét mặt phẳng nằm ngang có độ lớn nh nhau. Hay chất lỏng đứng yên tại các điểm có cùng độ sâu thì áp suất chất láng nh nhau.. 4. Cñng cè: ? ChÊt láng g©y ra ¸p suÊt cã gièng chÊt r¾n kh«ng. Nªu c«ng thøc tÝnh ¸p suÊt chÊt láng. 5. Híng dÉn: - §äc phÇn cã thÓ em cha biÕt; - Lµm bµi tËp trong SBT..
<span class='text_page_counter'>(28)</span> b×nh th«ng nhau –M¸y nÐn thuû lùc Ngµy so¹n:. TiÕt 12:. Ngµy d¹y:. I. Môc tiªu:. 1. KiÕn thøc: - Nêu đợc nguyên tắc bình thông nhau và dùng nó để giải thích đợc một số hiện tợng đơn giản thờng gặp. 2. Kü n¨ng: Quan s¸t hiÖn tîng thÝ nghiÖm rót ra nhËn xÐt. II. ChuÈn bÞ:. Mçi nhãm häc sinh: - 1 b×nh th«ng nhau câ thÓ thay b»ng èng cao su, nhùa trong; - 1 b×nh chøa H20, cèc móc, giÎ kh« s¹ch.. III. Tổ chức hoạt động dạy và học:. 1. Tæ chøc: 2. KiÓm tra bµi cò: ChÊt láng g©y ra ¸p suÊt cã gièng chÊt r¾n kh«ng. Nªu c«ng thøc tÝnh ¸p suÊt chÊt láng. trî gióp cña gi¸o viªn. Hoạt động của học sinh III. b×nh th«ng nhau. - Gv yêu cầu học sinh đọc C5, nêu dự đoán cña m×nh. - Gv gợi ý: Lớp H20 ở đáy bình D sẽ chuyển động khi nớc chuyển động. Vậy 1. C5: líp níc D chÞu ¸p suÊt nµo? - Trêng hîp a: + D chÞu ¸p suÊt PA = hA.d + D chÞu ¸p suÊt PA = hB.d hA > hB PA > hB Lớp nớc D sẽ chuyển động từ A B. - Trêng hîp b: ngîc l¹i t¬ng tù hA < hB PA < hB Lớp nớc D sẽ chuyển động từ B A. 2. Lµm thÝ nghiÖm: A B - Trêng hîp c: hA = hB PA = hB Lớp nớc D sẽ đứng yên. h 3. KÕt luËn: h A Trong b×nh th«ng nhau cïng chøa 1 B chÊt láng đứng yên, các mực chất lỏng - Yêu cầu học sinh làmD thí nghiệm 3 lần. ở các nhánh luôn có cùng một độ cao. NhËn xÐt kÕt qu¶. IV. VËn dông. - C6: Yªu cÇu häc sinh tr¶ lêi.. C6: Ngêi lÆn xuèng díi níc biÓn chÞu ¸p suÊt chÊt láng lµm tøc ngùc. ¸o - Gv th«ng b¸o: khi h lín tíi hµng ngh×n lÆn chÞu ¸p suÊt nµy mÐt P chÊt láng lín. - C7: Yêu cầu học sinh ghi tóm tắt đề bài - Tóm tắt: vµ lµm bµi. h1 = 1, 2 m h2 = 1,2 m – 0,4 m = 0,8 m h 1. B 0,4 m A. Gi¶i PA = d.h1 = 10000.1,2 = 12000 (N/m2) PB = d.(hA – 0,4) = 10000. 0,8 = 8000.
<span class='text_page_counter'>(29)</span> trî gióp cña gi¸o viªn. Hoạt động của học sinh. - C8; GV híng dÉn häc sinh tr¶ lêi. (N/m2). + ấm và vòi hoạt động dựa trên nguyên tắc - C8: ấm và vòi hoạt động dựa trên nµo? nguyªn t¾c b×nh th«ng nhau Níc + Yªu cÇu mét sè häc sinh tr¶ lêi, gi¶i trong Êm vµ vßi lu«n lu«n cã mùc níc thích tại sao bình b chứa đợc ít nớc hơn. ngang nhau. - C9: Cã mét sè dông cô chøa chÊt láng Vßi a cao h¬n vßi b b×nh a chøa trong bình kín không nhìn đợc mực nớc nhiều nớc hơn. bªn trong Qu¸n s¸t mùc níc ph¶i lµm - C9: Mùc níc A ngang mùc níc ë B thÓ nµo? Gi¶i thÝch trªn h×nh vÏ. Nh×n mùc níc ë A biÕt mùc níc ë B. * øng dông: BiÖn ph¸p b¶o vÖ m«i trêng Do chÊt láng g©y ¸p suÊt theo mäi ph¬ng - BiÖn ph¸p an toµn: nên khi sử dụng chất nổ để đánh cá sẽ + Tuyên truyền để ng dân không sử gây ra áp suất rất lớn, áp suất này truyền dụng chất nổ để đánh bắt cá; theo mọi phơng gây ra sự tác động của + Có biện pháp ngăn chặn hành vi áp suất rất lớn lên các sinh vật khác sông đánh bắt cá kiểu này. trong đó. Dới tác dụng của áp suất này, hầu hết các sinh vật bị chết. Việc đánh b¾t c¸ b»ng chÊt næ g©y ra t¸c h¹i huû diÖt sinh vËt, « nhiÔm m«i trêng. 4. Cñng cè: ? ChÊt láng g©y ra ¸p suÊt cã gièng chÊt r¾n kh«ng. Nªu c«ng thøc tÝnh ¸p suÊt chÊt láng. ? Chất lỏng đứng yên trong bình thông nhau có điều kiện gì. Nếu bình thông nhau chøa cïng 1 chÊt láng th× mùc chÊt láng cña chóng nh thÕ nµo.. 5. Híng dÉn: - §äc phÇn cã thÓ em cha biÕt; - Lµm bµi tËp trong SBT..
<span class='text_page_counter'>(30)</span> Ngµy so¹n: Ngµy d¹y:. TiÕt 13: ¸p suÊt khÝ quyÓn. I. Môc tiªu:. 1. KiÕn thøc: - Giải thích đợc sự tồn tại của lớp khí quyển và áp suất khí quyển; - Giải thích đợc cách đo áp suất khí quyển của thí nghiệm Tôrixenli và một số hiện tợng đơn giản; - Hiểu đợc vì sao áp suất khí quyển thờng đợc tính bằng độ cao cột thuỷ ngân và biết đổi từ mmHg sang đơn vị N/m2. 2. Kỹ năng: Biết suy luận, lập luận từ các hiện tợng thực tế và kiến thức để giải thích sự tồn tại áp suất khí quyển và đo đợc áp suất khí quyển. II. ChuÈn bÞ:. Mçi nhãm häc sinh: - 1 èng thuû tinh dµi (10-15) cm, tiÕt diÖn (2-3) mm; 1 cèc níc.. III. Tổ chức hoạt động dạy và học:. 1. Tæ chøc: 2. KiÓm tra bµi cò: - Kiểm ta đồng thời 3 học sinh lên chữa bài tập + HS 1 Bµi 8.1 vµ 8.2; h + HS 2 Bµi 8.3; h1 + HS 3 Bµi 8.6. Tãm t¾t: h2 h = 18 mm 3 d1 = 7000 N/m A B d2 = 10300 N/m3 h1 = ? Bµi gi¶i XÐt 2 ®iÓm A, B trong 2 nh¸nh n»m trong cïng mét mÆt ph¼ng n»m ngang trïng víi mÆt ph¼ng ph©n c¸ch gi÷ x¨ng vµ níc biÓn, ta cã: P A =P B h1 .d 1=h2 . d 2 h1 .d 1=d 2(h1 − h) h1 .d 1=d 2 . h1 − d 2 . h h1 (d 2 −d 1 )=d 2 . h. Suy ra:. h . d 2 18 .10300 = =76 mm d 2 − d 1 10300− 7000 h1=76 mm h1 =. §¸p sè: 3. Bµi míi: Đặt vấn đề: nh SGK: Giáo viên thông báo một hiện tợng trong thực tế đó là: Nớc thờng chảy xuống. Vậy tại sao quả dừa đục 1 lỗ, dốc xuống nớc dừa không chảy xuèng? trî gióp cña gi¸o viªn. Hoạt động của học sinh I. nghiªn cøu sù tån t¹i cña ¸p suÊt khÝ quyÓn. - GV cho học sinh đọc thông báo và trả lêi t¹i sao cã sù tån t¹i cña ¸p suÊt khÝ quyÓn? - Hãy làm thí nghiệm để chứng minh sự tån t¹i cña ¸p suÊt khÝ quyÓn? - Yêu cầu học sinh đọc thí nghiệm.. - Kh«ng khÝ cã träng lîng g©y ra ¸p suất chất khí lên các vật trên trái đất §ã chÝnh lµ ¸p suÊt cña khÝ quyÓn. 1. ThÝ nghiÖm 1: - HS đọc thí nghiệm:.
<span class='text_page_counter'>(31)</span> trî gióp cña gi¸o viªn. Hoạt động của học sinh. * GV gîi ý cho häc sinh gi¶i thÝch hiÖn tîng: + Gi¶ sö kh«ng cã ¸p suÊt khÝ quyÓn bªn ngo¹i häp th× cã hiÖn tîng g× x¶y ra víi hép?. - NÕu hép chØ cã ¸p suÊt bªn trong mµ kh«ng cã ¸p suÊt bªn ngoµi th× hép sÏ phång ra vµ vì. - Hót s÷a ra ¸p suÊt trong hép gi¶m, hép mÐo Do ¸p suÊt khÝ quyÓn bªn ngoµi lín h¬n ¸p suÊt bªn trong hép. P0 C2: - HiÖn tîng: Níc kh«ng tôt xuèng. - Gi¶i thÝch: A - Pc/l = P0 (P0 lµ ¸p suÊt khÝ quyÓn). Pcl + P0. - Yªu cÇu häc sinh lµm thÝ nghiÖm 2: + HiÖn t¬ng?. + Gi¶i thÝch? - GV gäi 2 häc sinh gi¶i thÝch: - GV gîi ý: NÕu chÊt láng kh«ng chuyển động thì chứng tỏ áp suất chất - P0 + Pcl > P0 láng c©n b»ng víi ¸p suÊt nµo? - Yªu cÇu häc sinh gi¶i thÝch C3? + Nếu học sinh không giải thích đợc thì Chất lỏng tụt xuống GV gîi ý: XÐt ¸p suÊt t¸c dông lªn chÊt láng t¹i A? - C4: ¸p suÊt bªn trong qu¶ cÇu b»ng 0. - Yêu cầu học sinh đọc tn C4: ¸p suÊt bªn ngoµi b»ng an khÝ quyÓn + Nªu hiÖn tîng thÝ nghiÖm; Ðp 2 nöa qu¶ cÇu. + Gi¶i thÝch hiÖn tîng? Pngựa < P0 nên không kéo đợc 2 bán cầu. III. VËn dông. - Tê giÊy chÞu ¸p suÊt nµo?. C8: Träng lîng cét níc P < ¸p lùc do ¸p suÊt khÝ quyÓn (P0) g©y ra. - HS ®a ra t¸c dông, ph©n tÝch hiÖn tîng, C9: gi¶i thÝch hiÖn tîng. - Gv chuÈn l¹i kiÕn thøc cña häc sinh. + HiÖn tîng bÎ 1 ®Çu èng tiªm, gi¶i thÝch Nếu học sinh không đa ra đợc ví dụ GV nh C3. gîi ý: Gi¶i thÝch hiÖn tîng èng thuèc tiªm bÎ mét ®Çu, níc kh«ng tôt ra; bÎ 2 ®Çu níc tôt ra. + ChÊt láng ë vßi: P0 + Pníc > P0 - T¹i sao Êm trµ cã 1 lç nhá ë n¾p Êm th× P0 = PHg = dh dÔ rãt níc ra? C12: C12: + Có xác định đợc độ cao cột khí Không thể tính áp suất khí quyển bằng quyÓn? c«ng thøc: P = d.h v×: + h: không xác định đợc; + Trọng lợng riêng của khí quyển có + d: Giảm dần theo độ cao. thay đổi theo độ cao không? * øng dông: BiÖn ph¸p b¶o vÖ m«i tr- - BiÖn ph¸p an toµn: §Ó b¶o vÖ søc khoÎ cần tránh thay đổi áp suất đột ngột, tại êng Trái đất và mọi vật trên trái đất đều chịu những nơi áp suất quá cao hoặc quá thấp t¸c dông cña ¸p suÊt khÝ quyÓn theo mäi cÇn mang theo b×nh ¤ xi. ph¬ng. Khi lªn cao ¸p suÊt khÝ quyÓn gi¶m. ë ¸p suÊt thÊp lîng ¤ xi trong máu giảm, ảnh hởng đến sự sống của con ngời và động vật. Khi xuống các hÇm s©u, ¸p suÊt khÝ quyÓn t¨ng, ¸p suÊt t¨ng g©y ra c¸c ¸p lùc chÌn Ðp c¸c phÕ nang cña phæi vµ mµng nhÜ, ¶nh hëng đến sức khoẻ của con ngời..
<span class='text_page_counter'>(32)</span> 4. Cñng cè: ? Tại sao mọi vật trên trái đất chịu tác dụng của áp suất khí quyển. ? T¹i sao ®o P0 = PHg trong èng. 5. Híng dÉn: - Lµm bµi tËp trong SBT..
<span class='text_page_counter'>(33)</span> Ngµy so¹n: Ngµy d¹y:. TiÕt 14: Lùc ®Èy ¸c-si-mÐt I. Môc tiªu:. 1. KiÕn thøc: - Nêu đợc hiện tợng chúng tổ tồn tại lực đẩy của chất lỏng (lực đẩy ác-si-mét). Chỉ rõ đặc điểm của lực này; - Viết đợc công thức tính độ lớn của lực đẩy ác-si-mét; nêu tên các đại lợng trong c«ng thøc; - Giải thích 1 số hiện tợng đơn giản thờng gặp đối với vật nhúng trong chất lỏng; - Vận dụng công thức tính lực đẩy ác-si-mét để giải thích các hiện tợng đơn giản; 2. Kỹ năng: Làm thí nghiệm cẩn thận để đo đợc lực tác dụng lên vật để xác định độ lớn của lực đẩy ác-si-mét. II. ChuÈn bÞ:. §èi víi mçi nhãm häc sinh: - Một lực kế, 1 giá đỡ, 1 cốc nớc, 1 bình tràn, 1 quả nặng.. III. Tổ chức hoạt động dạy và học:. 1. Tæ chøc: 2. KiÓm tra bµi cò: Xen trong giê. 3. Bµi míi: Đặt vấn đề: Nh SGK.. trî gióp cña gi¸o viªn. Hoạt động của học sinh I. T¸c dông cña chÊt láng lªn vËt nhóng ch×m trong nã. GV: Yªu cÇu häc sinh nghiªn cøu thÝ nghiÖm H10.2. Tr¶ lêi - Lùc kÕ treo vËt ®o P. thÝ nghiÖm gåm cã dông cô - Lùc kÕ treo vËt nhóng trong n¬vs ®o träng lùc P1 g×? TiÕn hµnh thÝ nghiÖm gåm - Häc sinh tiÕn hµnh thÝ nghiÖm bíc nµo? - Yªu cÇu häc sinh tiÕn hµnh ®o, lµm thÝ nghiÖm ®o P1, P2. - P1<P → VËt nhóng trong níc chÞu 2 lùc t¸c dông. - Tr¶ lêi c©u C1: P1< P chøng - P F® tá ®iÒu g×? - F® - F® vµ P ngîc chiÒu nªn: P 1 = P – F® < P - KÕt luËn: SGK.. ? Rót ra kÕt luËn C2: II. §é lín cña lùc ®Èy ¸c-si-mÐt. 1. Dù ®o¸n: GV: Gọi học sinh đọc dự Vật nhúng trong chất lỏng càng mạnh thì lực tác ®o¸n vµ m« t¶ tãm t¾t dù dông F® cña níc cµng m¹nh. ®o¸n. 2. ThÝ nghiÖm kiÓm tra: ? Nªu ph¬ng ¸n thÝ nghiÖm. Học sinh không nêu ra đợc yªu cÇu häc sinh nghiªn cøu thÝ nghiÖm H10.3 vµ nªu ph¬ng ph¸p thÝ nghiÖm. * Häc sinh lµm thÝ nghiÖm theo c¸c bíc: - B1: §o P1 cña cèc, vËt. - B2: Nhóng vËt vµo níc, níc trµn ra cèc, ®o träng lîng P2..
<span class='text_page_counter'>(34)</span> trî gióp cña gi¸o viªn. Hoạt động của học sinh. - B3: So sanh P2 vµ P1 + P2 > P1 → P1= P2 + F® - B4: §æ lîng níc trµn ra vµo cèc: P1=P2+Pníc trµn ra - Rót ra nhËn xÐt: F® vµ Pníc trµn ra. * NhËn xÐt: F® = Pníc trµn ra. - Tr¶ lêi c©u hái C3?. C3: VËt nhóng ch×m cµng lín → Pníc d©ng cµng lªn cµng lín → F® níc cµng lín. 3. Công thức tính độ lớn của lực đẩy ác-si-mét:. - Fđẩy của chất lỏng lên vật đợc Fđ = Pnớc mà vật chiếm chỗ. Fđ = d.V tÝnh b»ng c«ng thøc nµo? Trong đó: + d: träng lîng riªng cña chÊt láng (N/m3); + V: thÓ tÝch mµ vËt chiÕm chç (m3). III. VËn dông. - Yªu cÇu häc sinh tr¶ lêi c©u - HS tr¶ lêi C4: GÇu níc ngËp díi níc th×: hái C4? P = P 1 – P® Nªn lùc kÐo gi¶m ®i so víi khi gÇu ë ngoµi kh«ng khÝ. C5: Vnh«m=VthÐp so s¸nh F® C5: F® nh«m= dnc'.Vnc' = dnc'.VthÐp nh«m, F® thÐp cïng nhóng Fđ thép= dnc'.Vnc' = dnc'.Vđồng ch×m trong níc. F® nh«m= F® thÐp (v× Vnh«m= VthÐp) - yªu cÇu lµm viÖc c¸ nh©n C6: F®1= dnc'.V C6. - 2 thỏi đồng V bằng nhau; 1 F®2= ddÇu.V thái nhóng trong ngËp trong níc, 1 thái nhóng ngËp trong Mµ dnc' > ddÇu → F®1> F®2 dÇu. ? F1 nc' vµ F1 dÇu * øng dông GDBVMT: Chóng ta biÕt r»ng: Mäi vËt nhúng trong chất lỏng bị - Các tàu thuỷ lu thông trên biển, trên sông là phchất lỏng đẩy thảng đúng từ ơng tiện vận chuyển hành khách và hàng hoá dới lên một lực có độ lớn chủ yếu giữa các quốc gia. Nhng động cơ của b»ng träng lîng cña phÇn chóng th¶i ra rÊt nhiÒu khÝ g©y hiÖu øng nhµ chÊt láng bÞ chiÕm chç kÝnh. BiÖn ph¸p GDBVMT: T¹i c¸c khu du lÞch nªn sö dông tµu thuû dïng nguån n¨ng lîng s¹ch (n¨ng lîng giã) hoÆc kÕt hîp gi÷a lùc ®Èy của của động cơ và lck đẩy của gió để đạt hiệu qu¶ cao nhÊt. 4. Cñng cè:.
<span class='text_page_counter'>(35)</span> ? Ph¸t biÓu ghi nhí cña bµi häc. ? Yªu cÇu 2 häc sinh ph¸t biÓu. 5. Híng dÉn: - Trả lời câu C1 đến C6. - Häc thuéc phÇn ghi nhí - Lµm bµi tËp trong SBT - ChuÈn bÞ thùc hµnh; tr¶ lêi c©u hái, ph« t« b¸o c¸o thÝ nghiÖm..
<span class='text_page_counter'>(36)</span> [[. TiÕt 15:. thùc hµnh: nghiÖm l¹i lùc ®Èy ¸c-si-mÐt. Ngµy so¹n: Ngµy d¹y:. I. Môc tiªu:. - Viết đợc công thức tính độ lớn của lực đẩy ác-si-mét: F = Pchất lỏng mà vật chiÕm chç F = d.V; - Nêu tên và đơn vị các đo đại lợng trong công thức; - Tập đề xuất phơng án thí nghiệm trên cơ sở dụng cụ thí nghiệm đã có; - Sử dụng lực kế, bình chí độ…để làm thí nghiệm kiểm chứng độ lớn của lực ®Èy ¸c-si-mÐt. II. ChuÈn bÞ:. §èi víi mçi nhãm häc sinh: - 1 lùc kÕ GH§: 2,5N; vËt nÆng cã thÓ tÝch V = 50cm 3 kh«ng thÊm níc; 1 b×nh chi độ; 1 giá đỡ; - 1 b×nh níc; 1 kh¨n lau kh«; kÎ s½n c¸c b¶ng ghi kÕt qu¶ vµo vë. III. Néi dung thùc hµnh:. 1. Tæ chøc: 2. Thùc hµnh: A. Lý thuyÕt. 1. Viết công thức tính lực đẩy ác-si-mét. Nêu tên, đơn vị các đại lợng có trong c«ng thøc. FA = P chÊt láng mµ vËt chiÕm chç FA = d.V Trong đó: + d: Träng lîng riªng chÊt láng (N/m3) + V: ThÓ tÝch chÊt láng mµ vËt chiÕm chç (m3) + FA: Lùc ®Èy cña chÊt láng lªn vËt (N) 2. Muốn kiểm chứng độ lớn của lực đẩy ác-si-mét cần phải đo những đại lợng nµo? CÇn ph¶i ®o: + §o P1 vËt trong kh«ng khÝ; + §o P2 vËt trong chÊt láng + FA = P1 – P2 B. Thùc hµnh. 1. §o lùc ®Èy ¸c-si-mÐt: a) Đo trọng lợng P của vật khi đặt trong không khí H11.1. b) §o hîp lùc F cña c¸c lùc t¸c dông lªn vËt ch×m trong níc H11.2. C1: Xác định độ lớn lực đẩy ác-si-mét bằng công thức: FA= P - FHL 2. §o träng lîng cña phÇn níc cã thÓ tÝch b»ng thÓ tÝch cña vËt a) §o thÓ tÝch cña vËt nÆng, còng chÝnh lµ thÓ tÝch cña phÇn chÊt láng bÞ vËt chiÕm chç (H11.3; H11.4). C2: VvËt= V2 - V1 b) §o träng lîng cña chÊt láng cã thÓ tÝch b»ng thÓ tÝch cña vËt. - Dïng lùc kÕ ®o träng lîng cña b×nh khi níc ë møc 1 P =…. - Đổ thêm nớc vào bình đến mức 2. Đo trọng lợng của bình nớc khi nớc ở mức 2 P =…. C3: Träng lîng cña phÇn níc bÞ chiÕm chç: Pníc = P2 - P1 FA. P. FH L.
<span class='text_page_counter'>(37)</span> 3. So s¸nh kÕt qu¶ ®o Pníc vµ FA: NhËn xÐt vµ rót ra kÕt luËn NÕu kÕt qu¶ F, P gÇn gièng nhau th× chÊp nhËn vµ trong qua s trÝnh lµm cã sai sè. 4. Cñng cè: ? Nªu c¸ch ®o lùc ®Èy ¸c-si-mÐt: FHL = P - FA → FA = P - FHL ? Nªu c¸ch tÝnh träng lîng cña níc mµ vËt chiÕm chç. ? So s¸nh nhËn xÐt: FA vµ Pníc. 5. Híng dÉn: - VÒ nhµ viÕt b¸o c¸o giê sau nép cho c« gi¸o..
<span class='text_page_counter'>(38)</span> Ngµy so¹n: Ngµy d¹y:. TiÕt 16: I. Môc tiªu:. Sù næi. - Giải thích đợc khi nào vật nổi, vật chìm, vật lơ lửng; - Nêu đợc điều kiện nổi của vật. Giải thích đợc các hiện tợng vật nổi thờng gặp trong đời sống; - Lµm thÝ nghiÖm ph©n tÝch hiÖn tîng, nhËn xÐt hiÖn tîng. II. ChuÈn bÞ:. §èi víi mçi nhãm häc sinh: - 1 cốc thuỷ tinh to đựng nớc; 1 chiếc đinh; 1 miếng gỗ có khối lợng lớn hơn đinh, 1 ống nghiệm nhỏ đựng cát có nút đậy kín; - H×nh vÏ tµu ngÇm. III. Tổ chức hoạt động dạy và học:. 1. Tæ chøc: 2. KiÓm tra bµi cò: ? Lực đảy ác-si-mét phụ thuộc vào những yếu tố nào. ? Vật chịu tác dụng của các lực cân bằng thì có trạng thái chuyển động nh thế nào. 3. Bài mới: Đặt vấn đề: Nh SGK. trî gióp cña gi¸o viªn. Hoạt động của học sinh I. Điều kiện để vật nổi, vật chìm. - Häc sinh nhiªn cøu c©u C1 vµ ph©n - Häc sinh tr¶ lêi: P vµ FA cïng ph¬ng, ngtÝch lùc. îc chiÒu. + Mét vËt ë trong lßng chÊt láng chÞu t¸c dông cña nh÷ng lùc nµo? ph¬ng, FA chiÒu cña chóng cã gièng nhau kh«ng? P. - Häc sinh tr¶ lêi c©u C2: NÕu P > FA → VËt sÏ ra sao? P = FA P < FA ? §iÒn côm tõ thÝch hîp vµo « trèng.. FA P. P. VËt ch×m. FA. FA. VËt l¬ löng. P VËt næi. P > FA VËt ch×m P = FA VËt l¬ löng næi VËt¸c-si-mÐt FA II. độ lớn củaP < lùc ®Èy khi vËt næi trªn mÆt tho¸ng cña chÊt láng. - Học sinh trao đổi trả lời C3: Tại sao - Miếng gỗ thả vào nớc nổi lên là do: Pgỗ < miÕng níc th¶ vµo níc l¹i næi? FA FA. - Học sinh trao đổi trả lời C4: So sánh lùc ®Èy F®1 vµ lùc ®Èy F®2. Khi miÕng gç næi trªn mÆt níc träng lîng P cña nã vµ lùc ®Èy ¸c-si-mÐt cã b»ng nhau kh«ng? t¹i sao? - GV th«ng b¸o: VËt næi lªn F® > P, khi lªn mÆt tho¸ng thÓ tÝch phÇn vËt ch×m. P. - Vật đứng yên → chịu tác dụng của 2 lực cân bằng. Do đó P = Fđ2. - V1 gç ch×m trong níc > V2 gç ch×m trong níc F®1 > F®2.
<span class='text_page_counter'>(39)</span> trî gióp cña gi¸o viªn. trong chÊt láng gi¶m vµ F® = P th× vËt næi lªn trªn mÆt tho¸ng. - Yªu cÇu häc sinh tr¶ lêi C5.. Hoạt động của học sinh. - F = d.V Trong đó: + d: Träng lîng riªng cña chÊt láng; + V: ThÓ tÝch cña vËt (phÇn nhóng trong níc) → c©u B sai. III. VËn dông. - Gọi học sinh đọc nghiên cứu câu hỏi - Vật nhúng trong nớc: VV = VCL(mµ vËt chiÕm chç) = V C6 vµ nªu nh÷ng th«ng tin. VvËt = VchÊt láng mµ vËt chiÕm chç. a) Häc sinh so s¸nh d vËt vµ d chÊt a) VËt l¬ löng: PVËt = PA (PChÊt láng vËt chiÕm láng khi vËt l¬ löng? chç). dV.V = dL.V → dV = dL b) Häc sinh so s¸nh d vËt vµ d chÊt b) VËt ch×m xuèng: PV > F®; láng khi vËt ch×m? dV.V > dL.V → dV > dL c) Häc sinh so s¸nh d vËt vµ d chÊt c) VËt næi: PV < F®; dV.V < dL.V → dV < dL láng khi vËt næi? - Tµu cã träng lîng riªng: P P - Gîi ý so s¸nh dtµu víi dthÐp (cïng mét dt = t ; d ThÐp = ThÐp chÊt). Vt V ThÐp - Tµu rçng Vt lín dt < dThÐp - GV yªu cÇu häc sinh tr¶ lêi C8? * Gv gîi ý: dthÐp= 7800 N/m3; dHg = 136000 N/m3. - dthÐp < dHg * ThÐp bÞ næi trong thuû ng©n.. - V = VB nhóng trong cïng mét chÊt láng - C9: Yªu cÇu häc sinh nªu ®iÒu kiÖn F =Ad.V FA = F B vËt næi, vËt ch×m? * VËt A ch×m: FA < PA * VËt B l¬ löng:. FB = PB. VËy: PA > PB. * BiÖn ph¸p BVMT: Cã biÖp ph¸p an * øng dông GDBVMT: VËt næi lªn toµn khi vËn chuyÓn X¨ng dÇu vµ c¸c khi trọng lợng của vật nhỏ hơn lực sản phẩm của dầu mỏ, đồng thời có biện ®Èy Ac si mÐt. ph¸p øng cøu kÞp thêi khi gÆp sù cè trµn dÇu. 4. Cñng cè: ? Nh÷ng vËt trong níc th× cã thÓ x¶y ra trong nh÷ng trêng hîp nµo víi vËt? so s¸nh P & F? ? VËt næi trªn mÆt chÊt láng th× vËt ph¶i cã ®iÒu kiÖn g×? 5. Híng dÉn: - Häc thuéc phÇn ghi nhí. - Làm bài tập: từ bài 12.1 đến bài 12.7 SBT..
<span class='text_page_counter'>(40)</span> Ngµy so¹n: Ngµy d¹y:. TiÕt 17: I. Môc tiªu:. «n tËp kú i. - HÖ thèng ho¸ kiÕn thøc c¬ b¶n cña phÇn c¬ häc; - Vận dụng các kiến thức đã học để giải bài tập.. II. chuÈn bÞ:. 1. Tæ chøc: 2. KiÓm tra: Xen trong giê. 3. ¤n tËp: I. Lý thuyÕt: 1. Chuyển động cơ học là gì? Cho ví dụ. Nêu một ví dụ chứng tỏ chuyển động cơ học có tính tơng đối. 2. Độ lớn của vận tốc đặc trng cho tính chất nào của chuyển động; công thức tính vận tốc; đơn vị vận tốc? 3. Chuyển động không đều là gì? Viết công thức vận tốc trung bình của chuyển động không đều? 4. Nêu các đặc điểm của lực và cách biểu diễn lực băng véc tơ? 5. ThÕ nµo lµ 2 lùc c©n b»ng? Mét vËt chÞu t¸c dông cña c¸c lùc c©n b»ng sÏ thÕ nµo khi: a) Vật đang đứng yên. b) Vật đang chuyển động. 6. Lùc ma s¸t xuÊt hiÖn khi nµo? Nªu 2 vÞ dô? 7. Nªu 2 vÝ dô chøng tá vËt cã qu¸n tÝnh? 8. Tác dụng của áp lực phụ thuộc vào những yếu tố nào? Công thức tính P; đơn vị P? 9. Một vật nhúng trong chất lỏng chịu tác dụng của 1 lực đẩy có phơng, chiều, độ lớn nh thÕ nµo? 10. điều kiện để vật nổi, chìm, lơ lửng trong chất lỏng? I. Bµi tËp: 1. D¹ng bµi tËp tÝnh v, vtb. 2. D¹ng bµi tËp biÓu diÔn lùc. 3. D¹ng bµi tËp tÝnh FA. 4. Cñng cè: Gi¸o viªn hÖ thèng l¹i toµn bµi. 5. Híng dÉn: ¤n tËp, tr¶ lêi c¸c c©u hái vµ lµm c¸c d¹ng bµi tËp nªu trªn..
<span class='text_page_counter'>(41)</span> TiÕt 18: kiÓm tra häc kú I. Ngµy so¹n: Ngµy d¹y:……... I. Môc tiªu:. - KiÓm tra kiÕn thøc cña häc sinh qua häc kú I.. II. Néi dung:. 1. Tæ chøc: 2. §Ò bµi: I. Phần trắc nghiệm: Chọn đáp án đúng và ghi vào giấy làm bài kiểm tra của m×nh (4 ®iÓm). C©u 1: Quan s¸t mét ®oµn tµu ®ang ch¹y vµo ga. Trong c¸c m« t¶ sau ®©y m« t¶ nµo sai? (0,5 ®iÓm). A. Đoàn tàu đang chuyển động so với nhà ga. B. Đoàn tàu đang đứng yên so với ngời lái tàu. C. Đoàn tàu đang chuyển động so với hành khách đang ngồi trên tàu. D. Đoàn tàu đang chuyển động so với hành khách đang đứng dới sân ga. Câu 2: Một vật chịu tác dụng của 2 lực cân bằng. Kết quả nào sau đây là đúng? (0,5 ®iÓm). A. Vật đang đứng yên sẽ chuyển động nhanh dần. B. Vật đang chuyển động sẽ chuyển động chậm dần. C. vật đang đứng yên sẽ đứng yên mãi mãi. D. Vật đang chuyển động thì vận tóc sẽ biến đổi. C©u 3: Trong c¸c ph¬ng ¸n sau ®©y ph¬ng ¸n nµo cã thÓ lµm gi¶m lùc ma s¸t? (0,5 ®iÓm). A. T¨ng lùc Ðp lªn vËt tiÕp xóc. B. Tăng độ nhám của mặt tiếp xúc. C. Tăng độ nhẵn của mặt tiếp xúc. D. T¨ng diÖn tÝch mÆt tiÕp xóc. Câu 4: Khi vật nổi trên mặt chất lỏng, lực đẩy ác-si-mét đợc tính nh thế nào? Chọn các phơng án đúng trong các phơng án sau: (0,5 điểm). A. B»ng tränglîng cña phÇn vËt næi bªn ngoµi mÆt tho¸ng. B. B»ng tränglîng cña vËt. C. B»ng träng lîng cña phÇn vËt ngËp trong chÊt láng. D. BÆng träng lîng riªng cña cña níc nh©n víi thÓ tÝch cña v©t. C©u 5: T×m tõ hoÆc côm tõ thÝch hîp ®iÒn vµo « trèng trong c¸c c©u sau: (2 ®iÓm). A. Lùc ma s¸t sinh ra khi…………trªn bÒ mÆt mét vËt kh¸c. B. NÕu träng lîng cña vËt…..…....lùc ®Èy ¸c-si-mÐt th× vËt ch×m. C. ChØ cã c«ng c¬ häc khi cã….…...t¸c dông vµo vËt vµ lµm cho vËt….. D. Công suất có giá trị bằng……….trong 1 đơn vị thời gian. II. PhÇn tù luËn: (6 ®iÓm) C©u1: Mét vËt h×nh lËp ph¬ng, mçi c¹nh dµi 0,5 m nhóng ch×m trong dÇu ddÇu= 8000N/m3. TÝnh lùc ®Èy ¸c-si-mÐt t¸c dông lªn vËt trong 2 trêng hîp: (4 ®iÓm). a) VËt nhóng ngËp hoµn toµn trong níc. b) VËt chØ ngËp mét nöa. 4. Cñng cè, híng dÉn: ¤n tËp, tr¶ lêi c¸c c©u hái vµ lµm c¸c d¹ng bµi tËp nªu trªn.. Häc kú hai Ngµy so¹n: Ngµy d¹y:. TiÕt 19: C«ng c¬ häc I. Môc tiªu:. 1. KiÕn thøc: - Biết đợc dấu hiệu để có công cơ học; - Nêu đợc các ví dụ trong thực tế để có công cơ học. Nêu đợc các đại lợng và đơn vị của các đại lợng trong công thức;.
<span class='text_page_counter'>(42)</span> - VËn dông c«ng thøc tÝnh c«ng c¬ häc trong c¸c trêng hîp ph¬ng cña lùc trïng víi ph¬ng chuyÓn dêi cña vËt. 2. Kü n¨ng: - Ph©n tÝch lùc thùc hiÖn c«ng; - TÝnh c«ng c¬ häc. II. ChuÈn bÞ:. - Tranh vÏ con bß kÐo xe; - Vận động viên cử tạ; - Máy xúc đất đang làm việc.. III. Tổ chức hoạt động dạy và học:. 1. Tæ chøc: 2. KiÓm tra bµi cò: ? Nhóng vËt trong níc th× cã thÓ x¶y ra nh÷ng trêng hîp nµo víi vËt? ? Vật nổi lên mặt chất lỏng thì vật phải có điều kiện gì? lúc đó F A tính bằng c«ng thøc nµo? 3. Bµi míi: Đặt vấn đề: Nh SGK. trî gióp cña gi¸o viªn. Hoạt động của học sinh I. khi nµo cã c«ng c¬ häc. GV: Gọi học sinh đọc và phân tích. Ví 1. Nhận xét: dô 1: Con bß kÐo xe? - VÝ dô 1: Con bß kÐo xe. + Bß t¸c dông lùc vµo xe F > 0; + Xe chuyển động s > 0. Ph¬ng cña lùc trïng víi ph¬ng chuyÓn động. → Con bò đã thực hiện công cơ học. VÝ dô 2: Häc sinh ph©n tÝch: GV lu ý VÝ dô 2: khi quả tạ đứng yên. - F t¸c dông lín - s dÞch chuyÓn = 0 C1: Khi nµo cã c«ng c¬ häc?. → C«ng c¬ häc häc b»ng 0 - Muèn cã c«ng c¬ häc th× ph¶i cã lùc t¸c dông vµo vËt lµm cho vËt chuyÓn dêi. 2. KÕt luËn:. C2: ChØ cã c«ng c¬ häc khi nµo?. + ChØ cã c«ng c¬ häc khi cã lùc t¸c dông vµo vËt vµ lµm vËt chuyÓn dêi. + C«ng c¬ häc lµ c«ng cña lùc (hay khi vËt tác dụng lực và lực đó sinh công gọi là c«ng cña vËt + C«ng c¬ häc gäi t¾t lµ: C«ng.. + C«ng c¬ häc cña lùc lµ g×? + C«ng c¬ häc gäi t¾t lµ g×?. C3: Häc sinh lµm viÖc c¸ nh©n; yªu 3. VËn dông: cÇu häc sinh ph©n tÝch yÕu tè sinh C3: - Trêng hîp a: c«ng cña mçi trêng hîp. + Cã lùc t¸c dông F > 0 + Có chuyển động s > 0 → Ngời có sinh c«ng c¬ häc. - Trêng hîp b: + s = 0 C«ng c¬ häc b¼ng 0; - Trêng hîp c: + F > 0; s > 0 Cã c«ng c¬ häc A>0 - Trêng hîp d: + F > 0; s > 0 Cã c«ng c¬ häc A>0.
<span class='text_page_counter'>(43)</span> trî gióp cña gi¸o viªn. C4: Khi nµo thùc hiÖn c«ng c¬ häc?. Hoạt động của học sinh. C4: Khi lùc t¸c dông vµo vËt lµm cho vËt chuyển động. - Trêng hîp a: + F t¸c dông lµm s > 0 → AF > 0. - Trêng hîp b: + P t¸c dông lµm h >0 AP > 0. - Trêng hîp c: + Fk t¸c dông lµm h > 0 AF > 0. II. c«ng thøc tÝnh c«ng. - Yêu cầu học sinh giải thích các đại l- 1. Công thức tính công cơ học: îng cã mÆt trong biÓu thøc. a) Khi P > 0, s > 0 → A = F.s Trong đó: + F: lµ lùc t¸c dông lªn vËt. +s: là quãng đờng vật dịch chuyển + A: lµ c«ng cña lùc F. - Vì là đơn vị suy diễn nên yêu cầu học b) Đơn vị: sinh nêu đơn vị của các đại lợng trong - F đơn vị là Nu tơn, ký hiệu là (N); biÓu thøc. - s đơn vị là mét, ký hiệu là (m); - A đơn vị là Nm, ký hiệu là (J); KJ. - Yªu cÇu häc sinh ghi chó ý vµo vë (1J = 1Nm; 1KJ = 1000J). * Chó ý: NÕu vËt chuyÓn rêi kh«ng theo phơng của lực; thì công đợc tính bằng c«ng thøc kh¸c; - NÕu vËt chuyÓn rê theo ph¬ng vu«ng gãc với phơng của lực thì côngcủa lực đó bằng kh«ng. VÝ dô 1:. A = F.s.cosα. AP = 0. 2. VËn dông: - TÊt c¶ häc sinh lµm bµi tËp vµo vë C5: F = 5000N, s = 1000m, A = ? theo các bớc: tóm tắt; đổi đơn vị; áp dụng để giải. Gi¶i: C«ng cña lùc kÐo cña ®Çu tµu lµ: A = F.s = 5000.1000 = 5000000 (J) §/s: 5.106 (J). - T¬ng tù C6:. C6: m = 2 kg P = mg = 20 N h=6m A=? Gi¶i: A = P.h = 20.6 = 120 (J) §/s: 120 (J). C7: Phơng của P phơng chuyển động AP = 0..
<span class='text_page_counter'>(44)</span> trî gióp cña gi¸o viªn. Hoạt động của học sinh. * BiÖn ph¸p BVMT: C¶i thiÖn chÊt lîng đờng giao thông và thực hiện các giải - C7: * ứng dụng GDBVMT: Công cơ học pháp đồng bộ nhằm giảm ùn tắc giao phụ thuộc vào 2 yếu tố: Lực tác dụng thông để bảo vệ môi trờng và tiết kiệm n¨ng lîng. và quãng đờng đi. 4. Cñng cè: ? ThuËt ng÷ c«ng c¬ häc chØ sö dông trong trêng hîp nµo? (khi cã lùc F > 0 vµ cã s > 0). ? Công cơ học phụ thuộc vào những yếu tố nào? Nêu công thức tính A và đơn vị A? 5. Híng dÉn: - Häc thuéc phÇn ghi nhí. - Làm bài tập từ bài 13.1 đến 13.5 trong SBT..
<span class='text_page_counter'>(45)</span> Ngµy so¹n: Ngµy d¹y:. TiÕt 20: định luật về công I. Môc tiªu:. 1. KiÕn thøc: - Phát biểu đợc định luật về công dới dạng: lợi bao nhiêu về lực thì thiệt bấy nhiêu lần về đờng đi; - Vận dụng định luật để giải các bài tập về mặt phẳng nghiêng, ròng rọc điện; 2. Kỹ năng: Quan sát thí nghiệm để rút ra mối quan hệ giữa các yếu tố: Lực tác dụng và quãng đờng dịch chuyển để xây dựng định luật về công. 3. Thái độ: Cẩn thận, nghiêm túc, chính xác. II. ChuÈn bÞ:. §èi víi mçi nhãm häc sinh: - 1 thớc đo có GHĐ 30 cm ĐCNN 1 mm, 1 giá đỡ, 1 thanh nằm ngang, 1 ròng räc, 1 qu¶ nÆng 100g, 1 qu¶ n¨ng 200g; - 1 lùc kÕ (2,5-5)N, 1 d©y kÐo lµ cíc. Đối với giáo viên: 1 đòn bẩy, 2 thớc thẳng, 1 quả nặng 200g, 1 quả nặng 100g. III. Tổ chức hoạt động dạy và học:. 1. Tæ chøc: 2. KiÓm tra bµi cò: ? Chỉ có công cơ học khi nào? Viết biểu thức tính công nói rõ từng đại lợng có mÆt trong c«ng thøc? ? Ch÷a bµi tËp 13.3 3. Bµi míi: Đặt vấn đề: Nh SGK. trî gióp cña gi¸o viªn. Hoạt động của học sinh I. ThÝ nghiÖm. - Yêu cầu học sinh nghiên cứu thí - Hoạt động cá nhân: nghiÖm trong SGK, bè trÝ, tr×nh bµy tãm t¾t c¸c bíc tiÕn hµnh. B1: Mãc qu¶ nÆng vµo lùc kÕ, kÐo lªn cao B1: TiÕn hµnh thÝ nghiÖm nh thÕ nµo? với quãng đờng s1 =…. Đọc độ lớn của lực kế F1 =……. B2: TiÕn hµnh thÝ nghiÖm nh thÕ nµo? B2: Móc quả nặng vào ròng rọc động, móc lực kế vào dây. kéo vật chuyển động với: s1 = …. Lực kế chuyển động với: s2 = 2s1. Đọc độ lớn của lực kế F2 =….. - Học sinh làm thí nghiệm ghi kết quả Các đại lợng cần xác định Kéo trực tiếp Dßng dßng däc vµo b¶ng 14.1. Lùc (N) s (m) C«ng (J) 1 C1: So s¸nh F1 vµ F2. C1: F1= F 2 2 C2: So s¸nh s1 vµ s2. 1 C2: s 1= s2 2 C3: So s¸nh c«ng cña lùc F1 víi c«ng C3: A =F . s =1 .0 ,05=0 , 05 J 1 1 1 cña lùc F2. A =F 2 2 . s 2=0,5 . 0,1=0 ,05 J C4: Do ma s¸t nªn A2 > A1. Bá qua ma ⇒ A 1=A 2 s¸t vµ träng lîng rßng räc, d©y th×: Nhận xét: Dùng ròng rọc động đợc lợi 2 A1 = A2. Rót ra nhËn xÐt C4. lând về đờng đi. Nghĩa là không có lợi về c«ng. II. định luật về công. - GV: thông báo cho học sinh tiến hành - Học sinh phát biểu định luật về công: thí nghiệm tơng tự cũng có kết quả nh Không một máy công đơn giản nào cho ta trªn. lîi vÒ c«ng. §îc lîi bao nhiªu lÇn vÒ lùc.
<span class='text_page_counter'>(46)</span> trî gióp cña gi¸o viªn. ? Phát biểu định luật về công.. Hoạt động của học sinh. thì thiệt bấy nhiêu lần về đờng đi và ngợc l¹i. III. vËn dông. C5: Gv gọi học sinh đọc đầu bài, tóm C5: Tóm tắt t¾t ®Çu bµi. P = 500N; h = 1m; l1 = 4m; l2 = 2m. a) TÝnh F1/F2 = ?; b) So s¸nh A1, A2? c) A =? Gi¶i: a) Dïng mÆt ph¼ng nghiªng n©ng vËt a) Dïng mÆt ph¼ng nghiªng kÐo vËt lªn lªn cã lîi nh thÕ nµo? cho ta lîi vÒ lùc, chiÒu dµi l cµng lín th× lùc kÐo cµng nhá. VËy trêng hîp 1: lùc kÐo nhá h¬n. F1 < F 2 F1 = ½.F2. b) C«ng kÐo vËt trong 2 trêng hîp b»ng b) Trêng hîp nµo c«ng lín h¬n? nhau: A1 = A2. c) TÝnh A: Ta cã A = P.h = 500.1 = 500J. c) TÝnh c«ng. C6:- Tãm t¾t: P = 420N; s = 8m; ? NÕu kh«ng dïng mÆt ph¼ng nghiªng a) F = ?; h = ? b) A = ? th× c«ng kÐo vËt b»ng bao nhiªu. Gi¶i: C6: T¬ng tù a) Dïng rßng räc cã lîi 2 lÇn vÒ lùc: F = P/2 = 420 : 2 = 210J Quãng đờng dịch chuyển thiệt 2 lần: h = s/2 = 8 : 2 = 4m b) C«ng cña lùc kÐo thïng hµng: - Ph¶i kÐo mét lùc b¨ng bao nhiªu? A = P.h ho¾c A = F.s - TÝnh c«ng? A = P.h = 420.4 = 1680J §/s: F = 210J h = 4m A = 1680J 4. Củng cố: ? Phát biểu định luật về công. 5. Híng dÉn: - Häc thuéc phÇn ghi nhí; - §äc phÇn cã thÓ em cha biÕt; - Lµm bµi tËp trong SBT.. TiÕt 21:. c«ng suÊt. I. Môc tiªu:. Ngµy so¹n: .......... Ngµy d¹y:……... 1. KiÕn thøc: - Hiểu đợc công suất là công thực hiện đợc trong 1 giây; là đại lợng đặc trung cho kh¶ n¨ng thùc hiÖn c«ng nhanh hay chËm cña con ngêi, con vËt hay m¸y mãc. BiÕt lÊy vÝ dô minh ho¹; - Viết đợc biểu thức tính công suất, đơn vị công suất, vận dụng để giải các bài tập định lợng đơn giản; 2. Kỹ năng: Biết t duy từ hiện tợng thực tế để xây dng khái niệm về đại lợng c«ng suÊt. II. ChuÈn bÞ:. §èi víi gi¸o viªn: tranh vÏ 15.1 vµ mét sè tranh vÒ cÇn cÈu, Pa l¨ng.. III. Tổ chức hoạt động dạy và học:. 1. Tæ chøc: 2. KiÓm tra bµi cò: ? Phát biểu định luật về công? ? Ch÷a bµi tËp 14.1; 14.2; A = FK.l = (F + Fms).l = P.h. F Pl. h.
<span class='text_page_counter'>(47)</span> C2: A = Ai + AHp = P.h + Fms.l 3. Bµi míi: Đặt vấn đề: Ai khoẻ hơn ai? trî gióp cña gi¸o viªn. Hoạt động của học sinh I. ai lµm viÖc khoÎ h¬n. - Yêu cầu học sinh: đọc thông báo h = 4 m thông tin để trả lời: Ai làm việc khoẻ P1 = 16 N h¬n? FkA = 10 viªn. P1; t1 = 50 s FkD = 15 viªn. P1; t2 = 60 s - Học sinh đa ra phơng án để tìm kết quả. AA = FkA.h = 10.16.4 = 640 (J) - Để xét kết quả nào đúng, GV yêu AD = FkD.h = 15.16.4 = 960 (J) cÇu häc sinh tr¶ lêi c©u hái: C1: Yªu cÇu häc sinh lµm viÖc c¸ nh©n. + Phơng án a: Không đợc vì còn thời gian C2: Yªu cÇu häc sinh ph©n tÝch t¹i sao thùc hiÖn cña 2 ngêi kh¸c nhau. đáp án đúng, sai? + Phơng án b: Không đợc vì công thực hiện cña 2 ngêi kh¸c nhau. + Ph¬ng ¸n c: §óng nhng ph¬ng ph¸p gi¶i - Yªu cÇu häc sinh chøng minh ph¬ng phøc t¹p: án c, d đúng Rút ra phơng án nào t1 t2 ' ' t 1 = =0 ,018 s ; t 2 = =0 ,062 s dÔ thùc hiÖn h¬n? A1 A2 Còng thùc hiÖn 1 c«ng lµ 1 (J) nhng anh Dũng thực hiện đợc trong thời gian ngắn h¬n nªn anh Dòng khoÎ h¬n. + Ph¬ng ¸n d: §óng v× so s¸nh c«ng thùc hiện đợc trong 1 giây. A 1 640 J = =12 , 8 J /S t 1 50 s. 1 gi©y anh An thùc hiÖn 1 c«ng: 12,8 (J). A 2 960 J = =16 J / S t 2 60 s. - Yªu cÇu häc sinh tr¶ lêi C3?. 1 gi©y anh Dòng thùc hiÖn 1 c«ng: 16 (J). VËy anh Dòng khoÎ h¬n. C3: Anh Dòng khoÎ h¬n v× trong thêi gian 1 (s) anh Dòng thùc hiÖn c«ng lín h¬n anh An. II. C«ng suÊt. - §Ó biÕt m¸y nµo, ngêi nµo… thùc hiÖn đợc công nhanh hơn thì cần phải so sánh các đại lợng nào và so sánh nh thế nµo? - Công suất là công thực hiện đợc trong 1 - C«ng suÊt lµ g×? gi©y. - C«ng sinh ra lµ: A - C«ng sinh ra ký hiÖu lµ g×? - Thêi gian thùc hiÖn c«ng lµ (t) - C«ng thùc hiÖn trong 1 gi©y lµ: P=. A t. Trong đó: A: lµ c«ng sinh ra (J). t: lµ thêi gian thùc hiÖn c«ng (s). P: lµ c«ng suÊt (J/s) ký hiÖu lµ W. Iii. đơn vị công suất.
<span class='text_page_counter'>(48)</span> trî gióp cña gi¸o viªn. Hoạt động của học sinh. - Học sinh phát biểu định luật về công. 1j j =1 =1 W 1s s 1 kW=1000 W 1 MW=1000 kW =1000000W III. vËn dông P=. C4: Gv gäi häc sinh lªn b¶ng lµm ®Çu C4: C«ng suÊt lµm viÖc cña anh An lµ: bµi, tãm t¾t ®Çu bµi. A 640 P= = =12 ,8 W t 50 C«ng suÊt lµm viÖc cña anh Dòng lµ: P=. A 960 = =16 W t 60. C5: Gv gäi häc sinh lªn b¶ng viÕt tãm - Tãm t¾t: t¾t ®Çu bµi vµ gi¶i. t 1 =2h - Học sinh có thể đổi đơn vị ra (s). 1 t 1 =2 p hót= giê 3 A t = A m= A Pt =? Pm. Gi¶i: C«ng suÊt cña m¸y lín h¬n vµ lín h¬n sè lÇn lµ: At 1 h Pt tt t t A m m 3 1 = = ⋅ = = = P m A m t t A t t 2h 6 tm → Pm =6 Pt. VËy c«ng suÊt m¸y lín gÊp 6 lÇn c«ng suÊt C6: Yªu cÇu häc sinh lªn b¶ng viÕt cña tr©u. C«ng suÊt tû lÖ nghÞch víi thêi gian: tãm t¾t ®Çu bµi vµ gi¶i. →t 1=6 t m. C6: V = 9 km/h = 2,5 m/s F = 200N a) P = ? b) P = F.v Gi¶i a) 1 giờ ngựa đi đợc 9 km = 9000 m A=F . s=200 .9000=1800000(J ) A 1800000 P= = =500W t 3600. b) Chøng minh: P=. A F .s = =F . v t t. 4. Cñng cè: ? Định nghĩa công suất, công thức tính, đơn vị. ? C«ng suÊt cho ta biÕt ®iÒu g× (so s¸nh ai khoÎ h¬n ai). 5. Híng dÉn: - Học thuộc phần ghi nhớ; đọc phần có thể em cha biết; Làm bài tập từ bài 15.1 đến 15.4 trong SBT..
<span class='text_page_counter'>(49)</span> Ngµy so¹n:............... Ngµy d¹y:…......... TiÕt 22: I. Môc tiªu:. c¬ n¨ng. 1. KiÕn thøc: - Tìm đợc vị dụ minh hoạ cho các khái niệm cơ năng, thế năng, động năng; - Thấy đợc một cách định tính thế năng hấp dẫn của vật phụ thuộc vào độ cao của vật so với mặt đất và động năng của vật phụ thuộc vào khối lợng và vận tốc. Tìm vÝ dô minh ho¹; 2. Kü n¨ng: RÌn luyÖn kü n¨ng quan s¸t c¸c hiÖn tîng trong thùc tÕ. II. ChuÈn bÞ:. C¶ líp: - Tranh phãng to m« t¶ thÝ nghiÖm H16.1a; H16.1b vµ H16.4 SGK; - 1 hòn bi thép, 1 máng nghiêng, 1 miếng gỗ, 1 cục đất nặn. §èi víi mçi nhãm: - Lò xo đợc làm bằng thép đã đợc nén bằng sợi dây len; - 1 miÕng gç nhá, 1 bao diªm.. III. Tổ chức hoạt động dạy và học:. 1. Tæ chøc: 2. KiÓm tra bµi cò: ? Viết công tính công suất, giải thích nói rõ đơn vị từng đại lợng? 3. Bµi míi: Đặt vấn đề: Ai khoẻ hơn ai? trî gióp cña gi¸o viªn. ? Khi nµo mét vËt cã c¬ n¨ng. ? §¬n vÞ ®o c¬ n¨ng.. Hoạt động của học sinh I. C¬ n¨ng. - Mét vËt cã kh¶ n¨ng thùc hiÖn c«ng c¬ häc ta nãi vËt cã thÕ n¨ng. - §¬n vÞ ®o thÕ n¨ng lµ: Jun. II. ThÕ n¨ng. GV: Yªu cÇu häc sinh: quan s¸t H16.1a. - Qu¶ nÆng A ®ang ë ®©u? VËy qu¶ nÆng A cã kh¶ n¨ng sinh c«ng kh«ng? - Quan s¸t H16.1b. Qu¶ nÆng A cã kh¶ n¨ng sinh c«ng kh«ng? V× sao? - Qu¶ n¨ng A cã c¬ n¨ng kh«ng? ? Thế năng có đặc điểm gì. ? Nªu chó ý:. 1. ThÕ n¨ng hÊp dÉn: - Quả năng A đứng yên trên mặt đất nên không cã kh¶ n¨ng sinh c«ng.. - Quả nặng A có vị trí cao hơn mặt đất nên nó có khả năng thực hiện công cơ học, do đó nó cã c¬ n¨ng gäi lµ thÕ n¨ng. * Thế năng: Vị trí càng cao so với mặt đất thì thÕ n¨ng cµng lín. - Vật nằm trên mặt đất thế năng hấp dẫn bằng 0 - Thế năng đợc xác định bởi vị trí của vật so với mặt đất gọi là thế năng hấp dẫn. * Chó ý: - Thế năng hấp dẫn phụ thuộc vào mốc tính độ cao. - ThÕ n¨ng hÊp dÉn phô thuéc khèi lîng m. Khi m thay đổi → Wt cũng thay đổi..
<span class='text_page_counter'>(50)</span> trî gióp cña gi¸o viªn. - Quan s¸t H16.2a vµ b. C2: Lß xo bÞ nÐn nhê buéc sîi d©y phía trên đặt 1 miếng gỗ. ? Làm thế nào để biết lò xo có thế n¨ng. GV: Th«ng b¸o: lß xo trong trêng hîp nµy còng gäi lµ thÕ n¨ng. ? Muèn thÕ n¨ng lß xo t¨ng ta lµm nh thÕ nµo? ? ThÕ n¨ng cña lß xo phô thuéc vµo ®iÒu g×. ? H·y cho biÕt c¸c d¹ng thÕ n¨ng.. Hoạt động của học sinh. 2. Thế năng đàn hồi: - Cắt đứt sợi dây. Lò xo đẩy miếng gỗ lên, lò xo thùc hiÖn 1 c«ng → Lß xo cã c¬ n¨ng, v× nã cã kh¶ n¨ng sinh c«ng c¬ häc.. - Thế năng phụ thuộc độ biến dạng của vật gọi là thế năng đàn hồi. III. động năng. GV: Giíi thiÖu thiÕt bÞ thÝ nghiÖm vµ tiÕn hµnh thÝ nghiÖm nh H16.3. ? M« t¶ hiÖn t¬ng x¶y ra. Yªu cÇu häc sinh tr¶ lêi C4, C5.. 1. Khi nào vật có động năng: C3: qu¶ cÇu A l¨n xuèng ®Ëp vµo miÕng gç B, làm miếng gỗ B chuyển động đi một đoạn. C4: quả cầu A tác động vào thỏi gỗ B một lực làm cho thỏi gỗ B chuyển động tức là quả cầu A đang chuyển động có khả năng thực hiện 1 c«ng. C5: Một vật chuyển động có khả năng thực hiÖn c«ng tøc lµ cã c¬ n¨ng. GV: Th«ng b¸o: C¬ n¨ng cña vËt 2. §éng n¨ng cña mét vËt phu thuéc vµo do chuyển động mà có gọi là động những yếu tố nào? * ThÝ nghiÖm 2: n¨ng. GV: Giíi thiÖu vµ tiÕn hµnh thÝ KÕt luËn: §éng n¨ng cµng lín khi vËn tèc cña vËt cµng lín. nghiÖm nh H16.3. Cm.W® v. * ThÝ nghiÖm 3: Cm.W® m. KÕt luËn: §éng n¨ng cµng lín khi khèi lîng - Tr¶ lêi C7, C8. vËt cµng lín.vËn tèc cña vËt cµng lín. ¿ -§éng n¨ng * Chó ý: C¬ n¨ng - ThÕ n¨ng ¿{ ¿ * øng dông GDBVMT: Khi vËt C¬ n¨ng cña vËt = §éng n¨ng + ThÕ n¨ng cã kh¶ n¨ng sinh c«ng, ta nãi vËt ∑. có cơ năng. Khi vật chuyển động, vật có động năng. Vận tốc và khèi lîng vËt cña vËt cµng lín th× động năng của vật càng lớn.. * BiÖn ph¸p BVMT: - Khi tham gia giao th«ng, ph¬ng tiÖn cã vËn tèc lín (W® lín) sÏ khiÕn cho viÖc xö lý sù cè gÆp khã kh¨n, nÕu x¶y ra tai n¹n sÏ g©y nh÷ng hËu qu¶ kh«n lêng. - C¸c vËt r¬i tõ trªn cao xuèng díi cã W® lín nên rất nguy hiểm đến tính mạng con ngời và c¸c c«ng tr×nh kh¸c. Giải pháp bảo đảm an toàn: Mọi công dân cÇn tu©n thñ c¸c quy t¾c an toµn giao th«ng và an toàn trong lao động. IV. VËn dông. - Yêu cầu học sinh nêu các dạng - Hai dạng của cơ năng là: Thế năng và động cña c¬ n¨ng. n¨ng. - Tr¶ lêi C10 C10: a) Chiếc cung đã đợc giơng có thế năng. b) Nớc chảy từ trên cao xuống có động năng. c) Níc bÞ ng¨n trªn ®Ëp cao cã thÕ n¨ng..
<span class='text_page_counter'>(51)</span> 4. Cñng cè: ? Khi nµo vËt cã c¬ n¨ng. ? Thế nào gọi là thế năng hấp dẫn; thế năng đàn hồi. ? Thế nào gọi là động năng; động năng phụ thuộc yếu tố nào. 5. Híng dÉn: - Häc thuéc phÇn ghi nhí; - §äc phÇn cã thÓ em cha biÕt; - Làm bài tập từ bài 16.1 đến 16.5 trong SBT.. Ngày soạn: Ngày dạy: Tiết 23: CÂU HỎI VÀ BÀI TẬP TỔNG KẾT CHƯƠNG I I. MỤC TIÊU: 1. Kiến thức: Giúp hs nhớ lại những kiến thức đã học ở chương trình lớp 8 2. Kĩ năng: Làm được tất cả những TN đã học 3. Thái độ: Tập trung, tư duy trong học tập II. CHUẨN BỊ: GV: Chuẩn bị một số câu lí thuyết và bài tập có liên quan. HS: Nghiên cứu kĩ sgk III. CÁC HOẠT ĐỘNG TRÊN LỚP: 1) Ổn định lớp: 1’ 2) Kiểm tra: sự chuẩn bị của hs cho bài mới 3) Bài mới: Để ôn lại những kiến thức mà các em đã học ở chương trình lớp 9, hôm nay chúng ta vào tiết “ôn tập”. HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ NỘI DUNG HOẠT ĐỘNG 1: A. Lí thuyết Tìm hiểu phần lí thuyết. 1.Chuyển động cơ học là gì? GV: Chuyển động cơ học là gì? HS: Khi vị trí vật thay đổi so với vật mốc. 2. Hãy nêu một số chuyển động GV: Hãy nêu một số chuyển động thường thường gặp?.
<span class='text_page_counter'>(52)</span> gặp HS: Trả lời GV: Hãy lấy VD về chuyển động đều và không đều? HS: Lấy ví dụ GV: Khi nào có lực ma sát trượt? lặn? nghỉ? HS: Trả lời GV: Hãy nêu một số VD về lực ma sát? HS: Lấy VD GV: Áp suất là gì? Công thức tính, đơn vị? HS: Trả lời GV: Hãy viết công thức tính áp suất chất lỏng HS: P = d.h GV: Hãy viết công thức tính lực đẩy Ácsimét. HS: F A = d.v GV: Khi vật nổi thì F A như thế nào với trọng lực của vật? HS: Bằng nhau GV: Khi nào có công cơ học? Viết công thức tính? HS: Thực hiện GV: Hãy phát biểu định luật về công? HS: Nêu định luật HOẠT ĐỘNG 2: Tìm hiểu bước vận dụng: GV: Cho hs thảo luận 5 phút các câu hỏi ở phần vận dụng trang 63 sgk HS: Thực hiện GV: Em nào hãy giải câu 1 sgk? HS: câu B đúng GV: Em nào giải được câu 2? HS: câu D đúng. GV: Em nào giải C3 HS: Thực hiện GV: tương tự hướng dẫn hs giải các BTở phần BT trang 65 sgk HS: Lắng nghe và lên bảng thực hiện. 3. Hãy viết công thức tính vận tốc? đơn vị? 4. Hãy nêu VD về chuyển động đều? không đều? 5. Khi nào có lực ma sát trượt? nghỉ? lặn? 6. Nêu một số VD về lực ma sát?. 7. Áp suất là gì? Công suất tính 8. Công thức tính áp suất chất lỏng. 9. Lực đẩy Ácsimét là gì? 10. Khi nào có công cơ học? 11. Phát biểu định luật công. B/ Vận dụng: Bài 1: Vận tốc đoạn một là: s1 100 V1 = t1 = 25 = 4 m/s. Vận tốc đoạn 2 là: s2 50 V2 = t2 = 20 = 2,5 m/s. Vận tốc cả quãng đường s1 s2 100 50 150 t t V = 1 2 = 25 20 = 45 = 3,3 m/s. 4) Củng cố: Hệ thống lại kiến thức vừa ôn.
<span class='text_page_counter'>(53)</span> 5) Hướng dẫn học ở nhà: Học thuộc phần trả lời các câu hỏi phần lí thuyết Làm các BT phần vận dụng SGK trang 63,64,65 BSH: “ Cơ năng” * Câu hỏi soạn bài: - Thế nào là thế năng hấp dẫn và đàn hồi? - Khi nào vật có động năng và động năng phụ thuộc vào yếu tố nào?.
<span class='text_page_counter'>(54)</span> Ch¬ng II: NhiÖt häc Ngµy so¹n: Ngµy d¹y:……... TiÕt 24: I. Môc tiªu:. các chất đợc cấu tạo nh thế nào 1. KiÕn thøc: - Kể đợc một hiện tợng chứng tỏ vật chất đợc cấu tạo một cách gián đoạn từ các h¹t riªng biÖt, gi÷a chóng cã kho¶ng c¸c; - Bớc đầu nhận biết đợc thí nghiệm mô hình và chỉ ra đợc sự tơng tự giữa thí nghiÖm m« h×nh vµ hiÖn tîng cÇn gi¶i thÝch; - Dùng hiểu biết về cấu tạo hạt của vật chất để giải thích một hiện tợng thực tế đơn giản. 2. Thái độ: Yêu thích môn học, có ý thức vận dụng kiến thức đã học vào giải thích một số hiện tợng vật lý đơn giản trong thực tế cuộc sống. II. ChuÈn bÞ:. §èi víi gi¸o viªn: - 2 bình chi độ hình trụ đờng kính khoảng 20mmm, 1 bình đựng 50 cm 3 nớc, 1 bình đựng 50 cm3 rợu; - ¶nh chôp kÝnh hiÓn vi ®iÖn tö (tranh 19.3). §èi víi méi nhãm häc sinh: - 2 bình chia độ GHĐ 100 cm3, ĐCNN: 2 cm3 ; - 1 bình đựng 50 cm3 ngô, 1 bình đựng 50 cm3 cát khô và mịn. III. Tổ chức hoạt động của học sinh:. 1. Tæ chøc: 2. KiÓm tra bµi cò: 3. Bµi míi: Đặt vấn đề: nh SGK. trî gióp cña gi¸o viªn. Hoạt động của học sinh I. Các chất có đợc cấu tạo từ các hạt riªng biÖt kh«ng?. ? Các chất đợc cấu tạo nh thế nào. - Các hạt riêng biệt cấu tạo nên mọi vật mà ngời ta gäi lµ nguyªn tö, ph©n tö. Nguyªn tö lµ h¹t nhá bÐ kh«ng thÓ ph©n chia trong ph¶n øng ho¸ häc, cßn ph©n tö lµ mét nhãm c¸c nguyªn tö kÕt ? T¹i sao c¸c chÊt cã vÎ nh liÒn hîp l¹i. - V× c¸c ph©n tö, nguyªn tö cÊu t¹o nªn vËt v« mét khèi. cïng nhá bÐ nªn c¸c chÊt cã vÓ nh liÒn mét - GV: th«ng b¸o cho HS nh÷ng khèi. th«ng tin vÒ cÊu t¹o h¹t cña vËt - KÕt luËn: Các chất đợc cấu tạo từ các hạt riêng biệt gọi chÊt tr×nh bµy trong SGK: - Híng dÉn häc sinh quan s¸t lµ nguyªn tö, ph©n tö. tranh H19.2 & 19.3. NhËn xÐt: Gi÷a c¸c nguyªn tö, ph©n tö cña c¸c chÊt nãi chung cã - H19.3: C¸c nguyªn tö Silic kh«ng s¾p xÕp kÝn khÝt mµ gi÷ chóng vÉn cã nh÷ng kho¶ng c¸ch. kho¶ng c¸ch hay kh«ng? II. Gi÷ c¸c ph©n tö cã kho¶ng c¸ch hay kh«ng?. 1. ThÝ nghiÖm mé h×nh: - Lµm thÝ nghiÖm t¬ng tù nh thÝ nghiÖm trén rîu với nớc nhng mắt thờng ta quan sát đợc gọi là thÝ nghiÖm m« h×nh. C1: lấy 50 cm3 cát đổ vào 50 cm3 - Thể tích hỗn hợp cát và ngô nhỏ hơn tổng thể ngô rồi lắc nhẹ xem có đợc 100 tích ban đầu của chúng cộng lại (tơng tự thí nghiÖm trén rîu vµ níc). cm3 hçn hîp kh«ng? - V× gi÷a c¸c h¹t ng« cã kho¶ng c¸ch nªn khi Gi¶i thÝch? đổ cát vào ngô các hạt cát đã xen vào những ThÕ nµo lµ thÝ nghiÖm m« h×nh?.
<span class='text_page_counter'>(55)</span> trî gióp cña gi¸o viªn. Hoạt động của học sinh. kho¶ng c¸ch nµy lµm cho thÓ tÝch cña hçn hîp nhá h¬n tæng thÓ tÝch cña ng« vµ c¸t. - Giữa các phân tử nớc cũng nh phân tử rợu đều - T¬ng tù gi¶i thÝch sù hôt thÓ tÝch cã kho¶ng c¸ch. Khi trén rîu víi níc c¸c ph©n trong thí nghiệm trộn rợu với nớc. tử rợu xen vào khoảng cách giữa các phân tử nớc và ngợc lại. Do đó VHỗn hợp ↓. * GV: Nhấn mạnh để học sinh kh«ng bÞ nhÇm lÉn coi h¹t c¸t vµ h¹t ng« nh ph©n tö c¸t vµ ph©n tö ng«. V× nguyen tö vµ ph©n tö v« cïng nhá bÐ,m¾t thêng kh«ng thÓ nhìn thấy đợc; do vậy các thí nghiÖm trªn lµ thÝ nghiÖm m« hình để giúp chúng ta hình dung vÒ kho¶ng c¸ch gi÷ c¸c ph©n tö vµ 2. Gi÷a c¸c nguyªn tö, ph©n tö cã kho¶ng nguyªn tö. c¸ch - Gi÷a c¸c ph©n tö, nguyªn tö cã kho¶ng c¸ch. * KÕt luËn: SGK III. VËn dông. VËn dông gi¶i thÝch c¸c c©u hái §êng, níc, qu¶ bãng cao su, muèi... c¸c chÊt C3, C4, C5. cÊu t¹o tõ nh÷ng h¹t riªng biÖt gi÷a chóng cã kho¶ng c¸ch. C3: C3: Thả cục đờng vào cốc nớc rồi khuấy lên, đờng tan và nớc có vị ngọt vì khi khuấy lên, các phân tử đờng xen vào khoảng cách giữa các ph©n tö níc cóng nh c¸c ph©n tö níc xen vµo khoảng cách giữ các phân tử đờng. C4: Qu¶ bãng cao su hoÆc bãng bay b¬m c¨ng, C4: dï cã buéc thËt chÆt còng cø mçi ngµy mét xÑp dần vì thành quả bóng cao su đợc cấu tạo từ các ph©n tö cao su, gi÷a chóng cã kho¶ng c¸ch. C¸c ph©n tö kh«ng khÝ ë trong qu¶ bãng cã thÓ chui qa c¸c kho¶ng c¸ch nµy mµ ra ngoµi lµm cho nã xÑp dÇn. C5: Cá muốn sống đợc phải có không khí, nhng ta thấy cá vẫn sống đợc trong nớc vì các phân tử C5: khÝ cã thÓ xen vµo kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c ph©n tö níc. 4. Cñng cè: ? Các chất đợc cấu tạo nh thế nào. ? §äc phÇn cã thÓ em cha biÕt. 5. Híng dÉn: - Häc thuéc phÇn ghi nhí; - §äc tr¶ lêi c¸c c©u hái C3, C4, C5; - Làm bài tập: từ bài 19.1 đến bài 19.7 SBT..
<span class='text_page_counter'>(56)</span> Ngµy so¹n: ......... Ngµy d¹y:……... TiÕt 25 I. Môc tiªu:. nguyªn tö, ph©n tö 1. KiÕn thøc: chuyển động hay đứng yên - Giải thích đợc chuyển động Brao; - Chỉ ra đợc sự tơng tự giữa chuyển động của bóng bay khổng lồ do vô số hạt xô đẩy từ nhiều phía và chuyển động Brao; - Nắm đợc rằng khi phân tử, nguyên tử cấu tạo nên vật chuyển động càng nhanh thì nhiệt độ của vật càng cao. Giải thích đợc tại sao khi nhiệt độ càng cao thì hiÖn tîng khuÕch t¸n x¶y ra cµng nhanh. 2. Thái độ: Kiên trì trong việc tiến hành thí nghiệm, yêu thích môn học. II. ChuÈn bÞ:. §èi víi gi¸o viªn: - Lµm tríc c¸c thÝ nghiÖm vÒ hiÖn tîng khuÕch t¸n cña dung dÞch CuS0 4, 1 èng tríc 3 ngµy, 1 èng tríc 1 ngµy vµ 1 èng tríc khi lªn líp; - Tranh vÏ vÒ hiÖn tîng khuÕch t¸n. §èi víi méi nhãm häc sinh: Lµm thÝ nghiÖm vÒ hiÖn tîng khuÕch t¸n ë nhµ vµ ghi l¹i kÕt qu¶ quan s¸t cña m×nh. III. Tổ chức hoạt động của học sinh:. 1. Tæ chøc: 2. KiÓm tra bµi cò: ? Các chất đợc cấu tạo nh thế nào? Giải thích C3, C4, C5? 3. Bµi míi: Đặt vấn đề: nh SGK.. trî gióp cña gi¸o viªn. GV: Yêu cầu học sinh đọc SGK. Nhà bác học Brao đã làm thí nghiÖm nh thÕ nµo? ThÊy hiÖn tîng ra sao?. Hoạt động của học sinh I. thÝ nghiÖm Brao. - Quan s¸t c¸c h¹t phÊn hoa trong níc b»ng kÝnh hiến vi đã phát hiện thấy chúng chuyển động kh«ng ngõng vÒ mäi phÝa ¤ng kh«ng sao gi¶i thÝch næi. II. các phân tử, nguyên tử chuyển động kh«ng ngõng. ThÕ nµo lµ thÝ nghiÖm m« h×nh? C1: Trong bµi nµy so s¸nh sù chuyển động của các hạt phấn hoa với chuyển động của cái gì? C2: C¸c häc sinh t¬ng tù víi nh÷ng h¹t nµo trong thÝ nghiÖm Brao? C3: T¹i sao c¸c ph©n tö níc cã thÓ lµm cho c¸c h¹t phÊn hoa chuyển động?. - Sự tơng tác tợng tự sự chuyển động của các hạt phấn hoa với chuyển động của quả bóng mô tả ë phÇn ®Çu bµi. - Häc sinh; T¬ng tù h¹t níc. - Do các phân tử nớc chuyển động không ngừng, trong khi chuyển động nó va chạm vào c¸c h¹t phÊn hoa tõ nhiÒu phÝa, c¸c va ch¹m nµy kh«ng c©n b»ng nhau lµm cho c¸c h¹t ph©n hao chuyển động hỗn độn không ngừng. * KÕt luËn: c¸c nguyªn tö, ph©n tö chuyÓn động hỗn độn không ngừng.. * KÕt luËn: III. chuyển động phân tử và nhiệt độ. - Khi nhiệt độ càng cao thì chuyển động của các phân tử, nguyªn tö nh thÕ nµo? - NhiÒu thÝ nghiÖm kh¸c chøng tỏ: Nhiệt độ càng cao thì các nguyên tử, phân tử chuyển động càng nhanh. Vì chuyển động của c¸c nguyªn tö, ph©n tö liªn quan chặt chẽ với nhiệt độ nên chuyển động này đợc gọi là chuyển động nhiÖt.. - Khi nhiệt độ của nớc tăng thì chuyển động của c¸c ph©n tö níc cµng nhanh vµ va ®Ëp vµo c¸c h¹t phÊn hoa cµng m¹nh lµm c¸c h¹t phÊn hoa chuyển động càng nhanh.. * Kết luận: Nhiệt độ càng cao thì các nguyên tử, phân tử cấu tạo nên vật chuyển động càng nhanh..
<span class='text_page_counter'>(57)</span> trî gióp cña gi¸o viªn. C4?. C5? C6? C7?. Hoạt động của học sinh IV. vËn dông. C4: Các phân tử nớc và đồng sunfat đều chuyển động không ngừng về mọi phía nên các phân tử CuS04 chuyển động lên trên xen vào khoảng c¸ch gi÷a c¸c ph©n tö níc vµ ngîc l¹i lµm cho mặt phân cách giữa nớc và đồng sunfat mờ dần cuèi cïng trong b×nh chØ cßn cã mét chÊt láng đồng nhất màu xanh nhạt. C5:.. Do các phân tử không khí chuyển động kh«ng ngõng vÒ mäi phÝa xen kÏ vµo kho¶ng c¸ch gi÷ c¸c ph©n tö níc. C6:.. Có. Vì các phân tử chuyển động nhanh h¬n C¸c chÊt tù hoµ lÉn vµo nhau nhanh h¬n. C7: Trong cèc níc nãng, thuèc tÝm tan nhanh hơn vì các phân tử chuyển động nhanh hơn.. 4. Cñng cè: ? Các phân tử, nguyên tử chuyển động hay đứng yên. ? Nêu mối quan hệ nhiệt độ và sự chuyển động của các phân tử nh thế nào. 5. Híng dÉn: - Häc thuéc phÇn ghi nhí; - Làm bài tập: từ bài 20.1 đến bài 20.6 SBT..
<span class='text_page_counter'>(58)</span> Ngµy so¹n: .......... Ngµy d¹y:……... TiÕt 26: I. Môc tiªu:. 1. KiÕn thøc: nhiÖt - Phát biểu đợc định nghÜa n¨ng nhiÖt n¨ng vµ mèi quan hÖ cña nhiÖt n¨ng víi nhiÖt độ của vật; - Tìm đợc ví dụ về thực hiện công và truyền nhiệt; - Phát biểu đợc định nghĩa nhiệt lợng và đơn vị nhiệt lợng. 2. Kỹ năng: Sử dụng đúng thuật ngữ nh: nhiệt năng, nhiệt lợng, truyền nhiệt… II. ChuÈn bÞ:. §èi víi gi¸o viªn: - 1 qu¶ bãng cao su, 1 miÕng kim lo¹i; - 1 phÝch níc nãng, 1 cèc thuû tinh.. III. Tổ chức hoạt động của học sinh:. 1. Tæ chøc: 2. KiÓm tra bµi cò: ? Các chất đợc cấu tạo nh thế nào. ? Mối quan hệ giữa nhiệt độ và sự chuyển động của các phân tử. 3. Bµi míi: Đặt vấn đề: nh SGK. trî gióp cña gi¸o viªn. Hoạt động của học sinh I. nhiÖt n¨ng. GV: Yêu cầu học sinh đọc thông tin. ? Các phân tử có động năng không? - Các phân tử có Wđ vì nó chuyển động nên có động năng. V× sao? - Nhiệt năng là tổng động năng của các phân tö cÊu t¹o nªn vËt. ? Nhiệt độ của vật càng cao thì nhiệt - Nhiệt độ càng cao thì các phân tử cấu tạo nên vật chuyển động càng nhanh và nhiệt n¨ng nh thÕ nµo? n¨ng cña vËt cµng lín. II. các cách làm thay đổi nhiệt n¨ng. 1. Thùc hiÖn c«ng: ? Làm thế nào để tăng nhiệt năng của miếng đồng? C1: Nghĩ ra 1 thí nghiệm đơn giản + Cọ sát miếng đồng vào tay; chøng tá khi thùc hiÖn c«ng lªn + Cä s¸t … vµo mÆt bµn; + Cä s¸t vµo quÇn ¸o miếng đồng; miếng đồng sẽ nóng. - Khi thực hiện công lên miếng đồng thì nhiệt độ miếng đồng tăng lên → nhiệt năng t¨ng lªn. TruyÒn nhiÖt: C2: H·y nghÜ ra 1 thÝ nghiÖm chøng 2. Cho miếng đồng tiếp xúc với vật có t 0 cao minh lµm t¨ng hoÆc gi¶m nhiÖt n¨ng h¬n b»ng c¸ch: cña mét vËt b»ng c¸c truyÒn nhiÖt. + H¬ trªn löa; + Nhóng vµo níc nãng - Cho miếng đồng tiếp xúc với vật có t 0 thấp h¬n b»ng c¸ch: * Giáo viên chốt lại: có 2 cách làm + Thả vào nớc đá; * Thùc hiÖn c«ng vµ truyÒn nhiÖt. thay đổi nhiệt năng của vật: III. nhiÖt lîng. GV: Yêu cầu học sinh đọc thông tin.. - NhiÖt lîng lµ phÇn nhiÖt n¨ng mµ vËt nhËn.
<span class='text_page_counter'>(59)</span> trî gióp cña gi¸o viªn. - NhiÖt lîng lµ g×? - Ký hiÖu nhiÖt lîng? - §¬n vÞ nhiÖt lîng?. Hoạt động của học sinh. đợc hay mất đi trong quá trình truyền nhiệt. - Ký hiÖu: Q - §¬n vÞ: Jun (J) (1kJ = 1000J) IV. vËn dông. C3: Nung nóng một miếng đồng rồi th¶ vµo níc l¹nh. ? Nhiệt năng của miếng đồng ↑↓ nh thÕ nµo? C4: Xoa 2 bµn tay vµo nhau ta thÊy tay nãng lªn. ? N¨ng lîng chuyÓn ho¸ nh thÕ nµo? ? Thùc hiÖn c«ng hay truyÒn nhiÖt? C5:. C3: - Nhiệt năng của miếng đồng ↓, của nớc ↑. ®©y lµ sù truyÒn nhiÖt. C4: - C¬ n¨ng → nhiÖt n¨ng → §©y lµ sù thùc hiÖn c«ng. C5: C¬ n¨ng nhiÖt n¨ng cña qu¶ bãng , cña kh«ng khÝ gÇn qu¶ bãng vµ mÆt sµn.. 4. Cñng cè: ? NhiÖt n¨ng lµ g×? Cã mÊy c¸ch lµm ↑ ↓ nhiÖt n¨ng? ? Nhiệt lợng là gì? Ký hiệu? đơn vị nhiệt lợng? 5. Híng dÉn: - Häc thuéc phÇn ghi nhí; - Làm bài tập: từ bài 21.1 đến bài 21.6 SBT..
<span class='text_page_counter'>(60)</span> TiÕt 27:. Ngµy so¹n: .......... Ngµy d¹y:……... ¤n tËp. I. Môc tiªu:. - Ôn tập hệ thống hoá kiến thức cơ bản của phần cơ học để trả lời các câu hái trong phÇn «n tËp; - Vận dụng các kiến thức đã học để giải các bài tập trong phần vận dụng. II. ChuÈn bÞ:. sinh;. Gi¸o viªn: - Viết sẵn mục I của phần B ra bảng phụ hoặc ra phiếu học tập để phát cho học - Cã thÓ ®a ra ph¬ng ¸n kiÓm tra häc sinh theo tõng tªn cô thÓ. §èi víi häc sinh: ChuÈn bÞ phÇn A; «n tËp tríc ë nhµ.. III. Tổ chức hoạt động dạy và học:. 1. Tæ chøc: 2. KiÓm tra bµi cò: Sù chuÈn bÞ ë nhµ cña häc sinh. 3. ¤n tËp: trî gióp cña gi¸o viªn. Hoạt động của học sinh I. «n tËp. GV: Híng dÉn häc sinh th¶o - Chuyển động đều: v = s luËn tõ: t - C1 → C4 để hệ thống phần - Chuyển không động đều: v = s TB động học. t - Tính tơng đối của chuyển động và đứng yên. - C5 → C10 để hệ thống về - Lực có thể làm thay đổi vận tốc của vật. lùc. - Lực là đại lợng véc tơ. - Hai lùc c©n b»ng. - Lùc ma s¸t. - ¸p lùc: P= F s - C10 → C12 để hệ thống - Lùc ®Èy ¸c-si-mÐt: F=d . V phÇn tÜnh häc, chÊt láng. - Điều kiện để một vật nhúng chìm trong chất lỏng: + Næi lªn: P< F A Hay d 1 <d 2 . + Ch×m xuèng: P> F A Hay d 1 >d 2 . + C©n b»ng: P=F A Hay d 1=d 2 . - A=F . s . A - C13 → C17 để hệ thống - P= t . phÇn c«ng vµ c¬ n¨ng. - §Þnh luËt b¶o toµn c¬ n¨ng. II. vËn dông. - Học sinh chuẩn bị 5 phút. 1. Khoanh tròn chữ cái đứng trớc phơng án trả lời mà GV hớng dẫn học sinh thảo em cho là đúng. luËn..
<span class='text_page_counter'>(61)</span> * GV: Gäi häc sinh tr¶ lêi 2. Tr¶ lêi c©u hái. kÕt hîp cho ®iÓm. * GV: Gäi häc sinh nhËn xÐt phÇn tr¶ lêi cña b¹n. GV đánh giá cho điểm. 4. Híng dÉn: - Ghi nhí néi dung phÇn «n tËp; - Lµm bµi tËp môc III - Bµi tËp phÇn B - VËn dông; - Xem l¹i c¸c bµi tËp trong SBT cña ch¬ng I..
<span class='text_page_counter'>(62)</span> Ngµy so¹n:............. Ngµy d¹y:……... TiÕt 28: I. Môc tiªu:. Kiểm tra đánh giá nhËntra thøc 1cña häc sinh qua ch¬ng II: NhiÖt häc. kiÓm tiÕt. II. Néi dung:. 1. Tæ chøc: 2. §Ò bµi: Ph¬ng ¸n 1. PhÇn I: Tr¾c nghiÖm A. Chọn từ thích hợp điền vào chỗ trống trong các câu sau để có phát biểu đúng và chÐp c¶ c©u vµo giÊy kiÓm tra cña m×nh (3 ®iÓm). 1. Ta nãi vËt cã c¬ n¨ng lµ khi vËt cã kh¶ n¨ng……………….vµ…………lµ hai d¹ng cña c¬ n¨ng 2. Một vật có động năng khi vật……………………..; động năng của vật phụ thuéc vµo……………………vµ vËt………………………. 3. Co n¨ng cña vËt phô thuéc vµo…………………….gäi lµ thÕ n¨ng hÊp dÉn, thÕ n¨ng hÊp dÉn cña vËt phô théc vµo…………………vµ………………… 4. HiÖn tîng khuÕch t¸n lµ hiÖn tîng chøng tá c¸c nguyªn tö, ph©n tö…………………………………vµ gi÷a chóng cã……………………….. 5. NhiÖt n¨ng cña mét vËt lµ……………….cña c¸c ph©n tö cÊu t¹o nªn vËt, cã thể thay đổi nhiệt năng của vật bằng…………………...và……………… 6. Sự truyền nhiệt có thể đợc thực hiện bằng các hình thức……………….. ……………Trong đó,…………..……là hình thức truyền nhiệt chủ yếu của chất rắn. §èi lu lµ h×nh thøc truyÒn nhiÖt chñ yÕu cña……………….cã thÓ x¶y ra ngay c¶ trong ch©n kh«ng. B. Chọn câu trả lời đúng và chép vào giấy kiểm tra của mình (3 điểm). 1. Trêng hîp nµo díi ®ay cã sù chuyÓn ho¸ ®iÖn n¨ng thµnh thÕ n¨ng vµ ngîc l¹i? A. VËt r¬i tõ trªn cao xuèng níc. B. Vật lăn từ đỉnh dốc xuống. C. Vật đợc ném lên rồi rơi xuống. D. Vật chuyển động trên mặt bàn nằm ngang 2. Khi chuyển động nhiệt của các phần tử cấu tạo nên vật nhanh lên thì đại lợng nµo sau ®©y cña vËt kh«ng t¨ng? A. Nhiệt độ. B. Khèi lîng. C. NhiÖt n¨ng. D. ThÓ tÝch. 3. Trong các sắp xếp vật liệu dẫn nhiệt từ tốt hơn đến kém hơn sau đây cách nào đúng? A. §ång, níc, thuû ng©n. B. Thuỷ ngân, đồng, nớc, không khÝ. C. §ång, kh«ng khÝ, thuû ng©n, níc. D. §ång, thuû ng©n, níc, kh«ng khÝ. 4. Câu nào sau đây nói về nhiệt lợng là không đúng? A. Nhiệt lợng là một dạng năng lợng, có đơn vị là Jun. B. NhiÖt lîng chØ cã khi cã sù truyÒn nhiÖt tõ vËt nµy sang vËt kh¸c. C. NhiÖt lîng lµ phÇn nhiÖt n¨ng mµ vËt mÊt bít ®i trong qu¸ tr×nh truyÒn nhiÖt. D. Nhiệt lợng là phần nhiệt năng mà vật nhận thêm đợc trong quá trình truyền nhiÖt. 5. Cách nào sau đây làm thay đổi nhiệt năng của vật? A. Cä s¸t víi mét vËt kh¸c. B. §èt nãng vËt. C. Cho vật vào môi trờng có nhiệt độ thấp hơn. D. Cả 3 cách trên. 6. VËt cã mµu s¾c nµo sau ®©y sÏ hÊp thô nhiÒu tia bøc x¹ nhiÖt nhÊt? A. Mµu x¸m B. Mµu tr¾ng C. Mµu ®en. D. Mµu b¹c. PhÇn II: Bµi tËp (4 ®iÓm). A B.
<span class='text_page_counter'>(63)</span> C. Bài 1: Một viên bi lăn từ đỉnh mặt phẳng nghiêng xuống nh hình vẽ. a) So sánh đống năng, thế năng hấp dẫn, cơ năng cña hßn bÞ t¹i c¸c ®iÓm A, B, C (chän mèc tÝnh thÕ n¨ng t¹i C vµ bá qua ma s¸t giac viªn bi vµ mÆt ph¼ng nghiªng). b) Khi viªn bi l¨n xuèng, c¸c dang n¨ng lîng đợc chuyển hoá nh thế nào? Bài 2: Tại sao trong ấm đun nớc bằng điện, dây đun đợc đặt gần sát đáy ấm? đáp án-Biểu điểm Phần I: (6 điểm: mỗi ý đúng 0,5 điểm) A. Chọn từ thích hợp điền vào chỗ trống trong các câu sau để có phát biểu đúng và chÐp c¶ c©u vµo giÊy kiÓm tra cña m×nh (3 ®iÓm). 1. Sinh công; thế năng; động năng 2. Chuyển động; vận tốc của vật; khối lượng của vật 3. Vị trí của vật so với mặt đất; độ cao của vật so với mặt đất; khối lượng của vật. 4. Chuyển động không ngừng; khoảng cách. 5. Tổng động năng; thực hiện công; truyền nhiệt. 6. Dẫn nhiệt, đối lưu, bức xạ nhiệt. Dẫn nhiệt, chất lỏng và chất khí; bức xạ nhiệt. B. Chọn câu trả lời đúng và chép vào giấy kiểm tra của mình (3 điểm). 1) C. Vật được ném lên rồi rơi xuống. 2) B. Khối lượng 3) D. Đồng; thủy ngân; nước; không khí. 4) A. Nhiệt lượng là một dạng năng lượng, có đơn vị là Jun. 5) D. Cả ba cách trên 6) C. Màu đen Phần II: (4 điểm) Bài 1: (3 điểm) a) Động năng của hòn bi lớn nhất tại C và nhỏ nhất tại A. Thế năng hấp dẫn của hòn bi lớn nhất tại A và nhỏ nhất tại C. (1đ) - Cơ năng của hòn bi tại các vị trí A, B, C là như nhau. (1đ) b) Khi viên bi lăn xuống thế năng hấp dẫn chuyển hóa thành động năng (1đ) Bài 2: (1 điểm) Trong ấm đun nước bằng điện, dây đun được đặt gần sát đáy ấm để dễ dàng tạo ra sự đối lưu. Khi đun nước, lớp nước ở dưới tiếp xúc với dây đun nóng lên, nở ra, trọng lượng riêng giảm đi và nổi lên, lớp nước ở bên trên lạnh hơn có trọng lượng riêng lớn hơn, chìm xuống tạo thành dòng đối lưu. Ph¬ng ¸n 2 Câu 1. Các chất đợc cấu tạo nh thế nào? Câu 2. Có những hình thức truyền nhiệt nào? Nói rõ đặc điểm của từng hình thức? Câu 3. Bỏ vài hạt thuốc tím vào một cốc nớc lạnh và một cốc đựng nớc nóng. Quan s¸t vµ gi¶i thÝch hiÖn tîng x¶y ra?. §¸p ¸n. Câu 1: Các chất đợc tạo bởi các hạt riêng biệt gọi là các phân tử, nguyên tử; giữa chúng có khoảng cách; các phân tử, nguyên tử luôn chuyển động không ngừng. Nhiệt độ càng cao thì các nguyên tử, phân tử cấu tạo nên vận tốc chuyển động càng nhanh. C©u 2: Cã 3 h×nh thøc (c¸ch) truyÒn nhiÖt lµ nh÷ng h×nh thøc sau:.
<span class='text_page_counter'>(64)</span> 2.1. DÉn nhiÖt: Lµ sù truyÒn nhiÖt n¨ng tõ phÇn nµy sang phÇn kh¸c, tõ vËt nµy sang vËn kh¸c. Lµ h×nh thøc truyÒn nhiÖt chñ yÕu ë chÊt r¾n. 2.2. §èi lu: Lµ sù truyÒn nhiÖt b»ng c¸c dßng chÊt láng hoÆc chÊt khÝ. Lµ h×nh thøc truyÒn nhÞªt chñ yÕu ë chÊt láng vµ chÊt khÝ. M«i trêng chÊt r¾n vµ ch©n kh«ng không xảy ra hiện tợng đối lu. 2.3 Bøc x¹ nhiÖt: Lµ sù truyÒn nhiÖt b»ng c¸c tia nhiÖt ®i th¼ng. Lµ h×nh thøc truyÒn nhiÖt x¶y ra ë chÊt khÝ vµ ch©n kh«ng. Kh¶ n¨ng hÊp thô c¸c tia nhiÖt phô thuéc vµo bÒ mÆt vµ mµu s¾c. C©u 3: HiÖn tîng x¶y ra…… Thang ®iÓm: C©u 1: 3 ®iÓm C©u 2: 3 ®iÓm C©u 3: 3 ®iÓm Tr×nh bµy: 1 ®iÓm.
<span class='text_page_counter'>(65)</span> Ngµy so¹n: ............. Ngµy d¹y:……... TiÕt 29: I. Môc tiªu:. 1. KiÕn thøc: - Tìm đợc ví dụ trong dẫn thùc tÕ vÒ sù dÉn nhiÖt; nhiÖt - So s¸nh tÝnh dÉn nhiÖt cña chÊt r¾n, láng, khÝ; - Thực hiện đợc thí nghiệm về sự dẫn nhiệt, các thí nghiệm chứng tỏ tính dẫn nhiÖt kÐm cña chÊt láng, khÝ. 2. Kü n¨ng: Quan s¸t hiÖn tîng vËt lý. II. ChuÈn bÞ:. - §èi víi gi¸o viªn: C¸c dông cô lµm thÝ nghiÖm H22.1, H22.2, H22.3 vµ H22.4 SGK; - §èi víi häc sinh: Dông cô thÝ nghiÖm H22.1, H22.2, H22.3 vµ H22.4 SGK. III. Tổ chức hoạt động của học sinh:. 1. Tæ chøc: 2. KiÓm tra bµi cò: ? NhiÖt n¨ng lµ g×? Cã mÊy c¸ch lµm ↑ ↓ nhiÖt n¨ng? ? Nhiệt lợng là gì? Ký hiệu? đơn vị nhiệt lợng? 3. Bµi míi: Đặt vấn đề: nh SGK. trî gióp cña gi¸o viªn. Hoạt động của học sinh I. sù dÉn nhiÖt. GV: Lµm thÝ nghiÖm H22.1. ? H·y m« t¶ thÝ nghiÖm?. 1. ThÝ nghiÖm:. C1: C¸c ®inh r¬i chøng tá ®iÒu g×?. C1: Nhiệt truyền đến sáp làm cho sáp nãng lªn vµ ch¶y.. C2: §inh r¬i xuèng tríc, sau theo thø C2: C¸c ®inh r¬i xuèng theo thø tù a, b, c, d, e. tù nµo? C3: M« t¶ sù truyÒn nhiÖt trong thanh C3: NhiÖt truyÒn dÇn tõ ®Çu A → B cña đồng AB? thanh đồng. → Sù truyÒn nhiÖt n¨ng nh trong thÝ nghiÖm gäi lµ sù dÉn nhiÖt. * Sù dÉn nhiÖt: * Sù truyÒn nhiÖt tõ phÇn nµy sang phÇn kh¸c cña vËt gäi lµ sù dÉn nhiÖt. II. tÝnh dÉn nhiÖt cña c¸c chÊt. ? M« t¶ thÝ nghiÖm? C4: C¸c ®inh g¾n ë ®Çu c¸c thanh cã rơi xuống đồng thời không? Hiện tợng trªn chøng tá ®iÒu g×? C5: ?. ThÝ nghiÖm 1: C4: C¸c ®inh ë ®Çu c¸c thanh r¬i xuèng không đồng thời. → Chứng tỏ Cu, Al, thuỷ tinh dÉn nhiÖt ≠. → Kim lo¹i dÉn nhiÖt tèt h¬n thuû tinh.. C6: M« t¶ thÝ nghiÖm ? Khi níc ë phÇn trªn èng nghiÖm b¾t ThÝ nghiÖm 2: đầu sôi thì cực sáp đáy ống nghiệm có - Sáp không chảy ra. → Chất lỏng dẫn ch¶y ra kh«ng? nhiÖt kÐm C7: M« t¶ thÝ nghiÖm? Đáy ống nghiệm đã nóng, sáp có chảy Thí nghiệm 3: ra kh«ng? - Kh«ng → chÊt khÝ dÉn nhiÖt kÐm. * NhËn xÐt: ChÊt r¾n dÉn nhiÖt tèt; kim.
<span class='text_page_counter'>(66)</span> trî gióp cña gi¸o viªn. Hoạt động của học sinh. lo¹i dÉn nhiÖt tèt. ChÊt láng, chÊt khÝ dÉn nhiÖt kÐm. III. vËn dông. C9:. C9: Nåi, xoong thêng lµm b»ng kim lo¹i v× kim loại dẫn nhiệt tốt. Bát, đĩa thờng làm b»ng sø v× sø dÉn dÉn nhiÖt kÐm h¬n khi cầm đỡ nóng.. C10, C11:. C10, C11: NhÊn m¹nh kh«ng khÝ dÉn nhiÖt kÐm.. C12: t¹i sao trong ngµy rÐt sê vµo kim C12: V× kim lo¹i dÉn nhiÖt tèt. Nh÷ng lo¹i vµ ngîc l¹i? ngày rét nhiệt độ ở bên ngoài thấp hơn nhiệt độ của cơ thể nên khi sờ vào kim lo¹i, nhiÖt tõ c¬ thÓ truyÒn vµo kim lo¹i vµ ph©n t¸n nhanh trong kim lo¹i nªn ta c¶m thÊy l¹nh vµ ngîc l¹i nh÷ng ngµy nãng nhiệt độ bên ngoài cao hơn nhiệt độ cơ thể nªn nhiÖt tõ kim lo¹i truyÒn vµo c¬ thÓ ta c¶m gi¸c nãng 4. Cñng cè: ? DÉn nhiÖt lµ g×? ? So s¸nh sù dÉn nhiÖt trong c¸c chÊt r¾n, láng, khÝ? 5. Híng dÉn: - Häc thuéc phÇn ghi nhí; - Làm bài tập: từ bài 22.1 đến bài 22.5 SBT..
<span class='text_page_counter'>(67)</span> Ngµy so¹n: ............ Ngµy d¹y:……... TiÕt 30: I. Môc tiªu:. nµo;. 1. KiÕn thøc: x¹ chÊt nhiÖt - Nhận biết đợcđối dòngluđốibức lu trong láng vµ chÊt khÝ; - Biết đợc sự đối lu xảy ra trong môi trờng nào và không xảy ra trong môi trờng - Tìm đợc ví dụ thực tế về bức xạ nhiệt; - Nêu đợc hình thức truyền nhiệt chủ yếu của chất rắn, lỏng, khí và chân không. 2. Kü n¨ng: - Sử dụng một số dụng cụ thí nghiệm nh đèn cồn, nhiệt kế; - Lắp đạt thí nghiệm theohình vẽ; - Sö dông khÐo lÐo mét sè dông cô dÔ vì.. II. ChuÈn bÞ:. - §èi víi gi¸o viªn: C¸c dông cô lµm thÝ nghiÖm H23.1, H23.4, H23.5 SGK, h×nh 23.6 phãng to; - §èi víi häc sinh: Lµm thÝ nghiÖm H23.2, H23.3 SGK. III. Tổ chức hoạt động của học sinh:. 1. Tæ chøc: 2. KiÓm tra bµi cò: ? DÉn nhiÖt lµ g×? ? NhËn xÐt vÒ sù dÉn nhiÖt trong c¸c chÊt r¾n, láng, khÝ? 3. Bµi míi: Đặt vấn đề: Bài trớc chúng ta biết nớc dẫn nhiệtt rất kém. Trong trờng hợp đó nớc đã truyền nhiệt cho sáp bằng cách nào? Chúng ta sẽ tìm hiểu quá trình truyền nhiệt đó qua bài hôm nay. trî gióp cña gi¸o viªn. Hoạt động của học sinh I. đối lu. 1. ThÝ nghiÖm: GV: Cïng häc sinh lµm thÝ nghiÖm H23.2. Häc sinh quan s¸t hiÖn tîng x¶y ra tr¶ lêi c¸c c©u hái: C1: Níc mÇu tÝm di chuyÓn thµnh - Níc di chuyÓn thµnh dßng tõ díi lªn råi dßng tõ díi lªn phÝa trªn råi tõ trªn tõ trªn xuèng. xuống hay hỗn độn? C2: T¹i sao níc ë díi ®un nãng l¹i ®i lªn phÝa trªn; cßn líp níc l¹nh ë trªn l¹i ®i xuèng díi? C3: Tại sao biết đợc nớc trong cốc đã nãng lªn? - GV th«ng b¸o: Sù truyÒn nhiÖt n¨ng nhê t¹o thµnh c¸c dßng nh thÝ nghiÖm trên gọi là sự đối lu.. - Níc nãng lªn th× në ra → dnãng ↓ < dl¹nh. Líp níc nãng næi lªn cßn líp níc l¹nh ch×m xuèng. - Nhiệt kế ta thấy toàn bộ nớc trong cốc đã nãng lªn. - Nhờ chuyển động các dòng nớc càng nhanh → Sù truyÒn nhiÖt n¨ng cµng nhanh → §èi lu.. - Sự đối lu có thể xảy ra trong chất khí hay kh«ng? Chóng ta lµm thÝ nghiÖm H23.3 SGK. C4: GV: Híng dÉn häc sinh lµm thÝ nghiÖm. Häc sinh quan s¸t hiÖn tîng. + Khãi h¬ng cã t¸c dông g×? + Khói hơng chuyển động lên trên tại chỗ hơng đốt cháy.. 2. VËn dông:. - Khói hơng quan sát hiện tợng đối lu của kh«ng khÝ râ h¬n. - Khói hơng cũng chuyển động thành dòng. → Do hiện tợng đối lu dòng không khí ngay tại chỗ que hơng bị đốt cháy (t-.
<span class='text_page_counter'>(68)</span> trî gióp cña gi¸o viªn. Hoạt động của học sinh. GV: Nhấn mạnh: Sự đối lu xảy ra ơng tự C2). trong chÊt láng vµ chÊt khÝ. C5: T¹i sao muèn ®un chÊt láng vµ - Muèn ®un nãng chÊt láng hoÆc chÊt khÝ chÊt khÝ ph¶i ®un tõ phÝa díi? phải đun ở phía dới để phần ở phía dới nãng lªn tríc. V× d ↓ phÇn ë trªn d lín ®i xuống tạo thành dòng đối lu. C6: Trong ch©n kh«ng vµ chÊt r¾n cã - Trong ch©n kh«ng vµ trong chÊt r¾n xảy ra đối lu không? Tại sao? không xảy ra đối lu. Vì trong chân không và chất rắn không tạo ra các dòng đối lu. II. bøc x¹ nhiÖt. Đặt vấn đề: Ngoài lớp khí quyển bao 1. Thí nghiệm: quanh Tr¸i §Êt, kho¶ng kh«ng gian cßn l¹i gi÷a T§ vµ M.Trêi lµ kho¶ng ch©n kh«ng. Trong kho¶ng ch©n kh«ng này không có sự dẫn nhiệt và đối lu. Vậy, năng lợng của mặt trời đã truyền xuống trái đất bằng cách nào? - Hiện tợng bình cầu đặt gần nguồn nhiệt GV: Lµm thÝ nghiÖm H23.4 vµ H23.5. th× giät níc mµu dÞch chuyÓn tõ A → B. Häc sinh quan s¸t, m« t¶ hiÖn tîng? - LÊy miÕng gç ch¾n gi÷a nguån nhiÖt vµ b×nh cÇu thÊy giät níc mµu dÞch chuyÓn trë l¹i ®Çu A. - Kh«ng khÝ trong b×nh nãng lªn në ra ®Èy C7: Giọt nớc màu dịch chuyển về đầu giọt nớc chuyển động từ A → B. B chøng tá ®iÒu g×? C8: Giät níc mµu dÞch chuyÓn vÒ ®Çu - Chøng tá kh«ng khÝ trong b×nh nguéi ®i, A chứng tỏ điều gì? Miếng gỗ có tác co lại giọt nớc chuyển động từ B → A. MiÕng gç cã t¸c dông ng¨n nguån nhiÖt vµ dông g×? bình → Chứng tỏ nhiệt đợc truyền từ nguồn nhiệt theo đờng thẳng. C9: Sù truyÒn nhiÖt tõ nguån nhiÖt tíi - Sù truyÒn nhiÖt trªn kh«ng ph¶i ph¶i lµ bình có phải là dẫn nhiệt và đối lu dẫn nhiệt; vì không khí dẫn nhiệt kém; cũng không phải là đối lu vì nhiệt truyền kh«ng? T¹i sao? theo đờng thẳng. GV: Thông báo về định nghĩa bức xạ - Định nghĩa bức xạ nhiệt: Là sự truyền b»ng c¸c tia nhiÖt ®i th¼ng. nhiÖt vµ kh¶ n¨ng hÊp thô tia nhiÖt. * Chó ý: + Bøc x¹ nhiÖt x¶y ra ngay trong ch©n kh«ng. + BÒ mÆt cµng xï x× vµ mµu cµng sÉm th× hÊp thô tia nhiÖt cµng nhiÒu. III. vËn dông. C10? T¹i sao trong thÝ nghiÖm H23.4 binhc hứa không khí lại đợc phủ muội đèn? C11? T¹i sao vÒ mïa hÌ ta thêng mÆc ¸o mµu tr¾ng mµ kh«ng mÆc ¸o mµu ®en? * Gi¸o dôc b¶o vÖ m«i trêng: - §èi lu lµ h×nh thøc truyÒn nhiÖt chñ yÕu cña chÊt láng vµ chÊt khÝ.. - Dùng bình phủ muội để làm tăng khả n¨ng hËp thô tia nhiÖt. - Mùa hè mặc áo trắng để giảm sự hấp thụ tia nhiÖt (gi¶m bøc x¹ nhiÖt). * BiÖn ph¸p GDBVMT: - Sèng vµ lµm viÖc l©u trong c¸c phßng kÝn không có đối lu không khí sẽ cảm thấy oi bøc, khã chÞu..
<span class='text_page_counter'>(69)</span> trî gióp cña gi¸o viªn. Hoạt động của học sinh. T¹i c¸c nhµ m¸y, nhµ ë, n¬i lµm viÖc cần có biện pháp để không khí lu thông dễ dang (b»ng èng khãi) Khi xây dựng nhà ở cần chú ý đến mật độ nhà và hành lang giữa các phòng, các dãy nhà để bảo đảm không khí đợc lu - Bøc x¹ nhiÖt lµ truyÒn nhiÖt b»ng c¸c th«ng. tia ®i th¼ng. BXN cã thÓ x¶y ra c¶ ë - NhiÖt truyÒn tõ M.Trêi qua c¸c cöa kÝnh lµm nãng kh«ng khÝ trong nhµ vµ c¸c vËt trong ch©n kh«ng? trong phßng. Vào mùa đông có thể sử dụng các tia nhiÖt cña M.Trêi sëi Êm b»ng c¸ch t¹o ra nhiÒu cöa kÝnh. C¸c tia nhiÖt sau khi qua kÝnh sëi Êm kh«ng khÝ vµ c¸c vËt trong nhµ. Nhng c¸c tia nhiÖt nµy bÞ m¸i vµ c¸c cöa thuû tinh gi÷ l¹i, chØ 1 phÇn truyÒn trë l¹i kh«ng gian v× thÕ nã lµm Êm cho nhµ. C¸c níc xø nãng kh«ng nªn lµm nhµ cã nhiÒu cöa kinh v× chóng ng¨n c¸c tia nhiÖt bøc x¹ tõ trong nhµ truyÒn trë l¹i m«i trêng. Nª trång nhiÒu c©y xanh quanh nhµ. 4. Cñng cè: ? §èi lu lµ g×? ? Bøc x¹ nhiÖt lµ g×? 5. Híng dÉn: - Häc thuéc phÇn ghi nhí; - §äc phÇn cã thÓ em cha biÕt; - Làm bài tập: từ bài 21.1 đến bài 23.7 SBT. ¤n tËp theo hÖ thèng c©u hái sau 1. Các chất đợc cấu tạo nh thế nào? 2. Nhiệt năng là gì? Có mấy cách làm thay đổi nhiệt năng? 3. NhiÖt lîng lµ g×? §¬n vÞ nhiÖt n¨ng, nhiÖt lîng? 4. DÉn nhiÖt lµ g×? So s¸nh sù dÉn nhiÖt cña c¸c chÊt r¨n, láng, khÝ? 5. Đối lu là gì? Môi trờng nào không xảy ra đối lu? 6. Bøc x¹ nhiÖt lµ g×? Kh¶ n¨ng hÊp thô tia nhiÖt cña mét vËt phô thuéc vµo yÕu tè nµo?.
<span class='text_page_counter'>(70)</span> Ngµy so¹n: ........... Ngµy d¹y:……... TiÕt 31: I. Môc tiªu:. C«ng thøc tÝnh nhiÖt lîng 1. KiÕn thøc: - Kể tên các yếu tố quyết định độ lớn của nhiệt lợng một vật cần thu vào để nãng lªn; - Viết đợc công thức tính nhiệt lợng, kể tên, đơn vị của các đại lợng có mặt trong c«ng thøc; - Mô tả đợc thí nghiệm và xử lý đợc bảng ghi kết quả thí nghiệm chứng tỏ Q phô thuéc vµo m, Δt vµ chÊt cÊu t¹o nªn vËt. 2. Kü n¨ng: - Ph©n tÝch b¶ng sè liÖu vÒ kÕt qu¶ thÝ nghiÖm cã s½n; - RÌn kü n¨ng tæng hîp, kh¸i qu¸t ho¸. 3. Thái độ: Nghiêm túc trong học tập. II. ChuÈn bÞ:. - Đối với giáo viên: Các dụng cụ cần thiết để minh hoạ làm 3 thí nghiệm trong bài; - §èi víi häc sinh: VÏ to b¶ng kÕt qu¶ cña 3 thÝ nghiÖm trong bµi.. III. Tổ chức hoạt động của học sinh:. 1. Tæ chøc: 2. KiÓm tra bµi cò: Xen trong bµi 3. Bµi míi: Đặt vấn đề: nh SGK. trî gióp cña gi¸o viªn. GV: Yêu cầu học sinh đọc thông tin. Nhiệt lợng một vật thu vào để nóng nªn phô thuéc nh÷ng yÕu tè nµo? Quan s¸t b¶ng 24.1. - GV nªu c¸ch bè trÝ; c¸ch tiÕn hµnh thÝ nghiÖm vµ giíi thiÖu b¶ng 24.1. Yªu cÇu häc sinh ph©n tÝch kÕt qu¶ tr¶ lêi C1 & C2: C1: - Yếu tố nào ở 2 cốc nớc đợc giữ gièng nhau? - Yếu tố nào thay đổi?. Hoạt động của học sinh I. nhiệt lợng một vật thu vào để nãng lªn phô thuéc nh÷ng yÕu tè nµo?. - Khèi lîng m; - Độ tăng nhiệt độ Δt - ChÊt cÊu t¹o nªn vËt 1. Quan hệ giữa nhiệt lợng cần thu vào để nãng lªn vµ khèi lîng cña vËt. - Độ tăng nhiệt độ Δt giống nhau; chất cấu t¹o nªn vËt (níc) gièng nhau; - m ≠.. - T¹i sao ph¶i lµm nh thÕ? C2: KÕt luËn vÒ mèi quan hÖ nhiÖt l- - §Ó t×m hiÓu mèi mèi quan hÖ nhiÖt ợng cần thu vào để làm nóng vật và Q tû lÖ thuËn víi m khèi lîng m? 2. Quan hÖ gi÷a nhiÖt lîng vËt cÇn thu vµo C3: Những yếu tố nào giữ không để nóng lên và độ tăng nhiệt độ đổi? Muốn vậy thì làm thế nào? Gièng nhau. Kh¸c nhau. - Lµm thÕ nµo?. - 2 cốc nớc cùng đựng một lợng nớc. - Δt kh¸c nhau.
<span class='text_page_counter'>(71)</span> trî gióp cña gi¸o viªn. Hoạt động của học sinh. C4: Phải thay đổi yếu tố nào. Muốn - Để nhiệt độ cuối 2 cốc khác nhau bằng c¸ch cho thêi gian ®un kh¸c nhau. vËy ph¶i lµm thÕ nµo? Kết luận: Độ tăng nhiệt độ càng lớn thì nhiÖt lîng vËt cÇn thu vµo cµng lín. 3. Quan hÖ gi÷a nhiÖt lîng vËt cÇn thu vµo để nóng lên với chất làm nên vật. C5: Rót ra kÕt luËn:. GV: Giíi thiÖu b¶ng kÕt qu¶ thÝ nghiÖm.. Không đổi. C6: Những yếu tố nào thay đổi, - Chất cấu tạo nên vật thay đổi: là nớc và b¨ng phiÕn. không thay đổi? - Nhiệt lợng vật cần thu vào để nóng lên có phô thuéc chÊt lµm vËt. C7: Nhiệt lợng vật cần thu vào để nãng lªn cã phô thuéc chÊt lµm vËt kh«ng? II. C«ng thøc tÝnh nhiÖt lîng. ? C«ng thøc tÝnh Q. - Q = C.m.Δt Trong đó: + Q lµ nhiÖt lîng thu vµo - §¬n vÞ lµ J; + m lµ khèi lîng cña vËt - §¬n vÞ lµ kg; + Δt = t2 - t1 là độ tăng nhiệt độ- Đơn vị là 0C, K + C lµ nhiÖt dung riªng - §¬n vÞ J/kgk. - NhiÖt dung riªng cña mét chÊt cho biÕt ? NhiÖt dung riªng lµ g×? nhiệt lợng cần truyền cho 1 kg chất đó để nhiệt độ tăng thêm 1 0C. §Ó 1 kg níc t¨ng thªm 10C th× cÇn truyÒn ? Cnc' = 4200J/kgK cã nghÜa lµ thÕ -cho níc mét nhiÖt lîng 4200 (J). nµo? GV: Giíi thiÖu b¶ng nhiÖt dung riªng. III. vËn dông. C8: Muốn xác định thu vµo cÇn tra b¶ng của đại lợng nào và những đại lợng nào, nµo?. nhiÖt lîng vËt - Häc sinh tr¶ lêi: để biết độ lớn - C → tra bảng đo độ lớn của - m → cân vật bằng cân b»ng dông cô - Δt → đo nhiệt độ bằng nhiệt kế.. C9: Yêu cầu học sinh đọc, tóm tắt và C9: gi¶i. Tãm t¾t: m = 5 kg t1 = 200C t2 = 500C Cđồng= 380J/kg Q=?. Gi¶i: Nhiệt lợng cần thu vào để làm 5kg đồng tăng tõ 200C → 500C lµ:.
<span class='text_page_counter'>(72)</span> trî gióp cña gi¸o viªn. Hoạt động của học sinh. Q = C.m.Δt = 380.5.(50 -20) = 57000 (J) = 57 KJ §¸p sè: 57 KJ 4. Cñng cè: ? Viết công thức tính nhiệt lợng thu vào để nóng nên và nói rõ từng đại lợng? ? Nhiệt dung riêng là gì? Nói Cnc' = 4200J/kgk điều đó có nghĩa gì? 5. Híng dÉn: - Häc thuéc phÇn ghi nhí; - §äc phÇn cã thÓ em cha biÕt; - Làm bài tập: từ bài 24.1 đến bài 24.7 SBT..
<span class='text_page_counter'>(73)</span> Ngµy so¹n: ........... Ngµy d¹y:……... TiÕt 32: I. Môc tiªu:. 1. KiÕn thøc: phđợc ¬ng tr×nh b»ng lý nhiÖt - Ph¸t biÓu 3 néi dung c©n cña nguyªn truyÒn nhiÖt; - Viết đợc phơng trình cân bằng nhiệt cho trờng hợp có 2 vật trao đổi nhiệt với nhau; - Giải đợc các bài toán đơn giản về trao đổi nhiệt giữa 2 vật. 2. Kü n¨ng: - VËn dông c«ng thøc tÝnh nhiÖt lîng.. II. ChuÈn bÞ:. - 1 phích nớc, 1 bình chia độ hình trụ, 1 nhiệt lợng kế, 1 nhiệt kế.. III. Tổ chức hoạt động của học sinh:. 1. Tæ chøc: 2. KiÓm tra bµi cò: ViÕt c«ng thøc tÝnh Q? Ch÷a bµi tËp 24.4 SBT. 3. Bµi míi: Đặt vấn đề: nh SGK.. trî gióp cña gi¸o viªn. GV: Th«ng b¸o 3 nguyªn lý truyÒn nhiÖt nh phÇn th«ng b¸o SGK. ? VËn dông nguyªn lý truyÒn nhiÖt giải thích tình huống đặt ra ở đầu bµi. ? Ph¸t biÓu nguyªn lý truyÒn nhiÖt.. Hoạt động của học sinh I. nguyªn lý truyÒn nhiÖt. 1. Nhiệt tự truyền từ vật có nhiệt độ cao hơn sang vật có nhiệt độ thấp hơn. 2. Sự truyền nhiệt xảy ra cho tới khi nhiệt độ cña 2 vËt ngang b»ng nhau th× ngõng l¹i. 3. NhiÖt lîng do vËt nµy to¶ ra b»ng nhiÖt lîng do vËt kia thu vµo. II. ph¬ng tr×nh c©n b»ng nhiÖt. Dùa vµo nguyªn lý 3. ViÕt ph¬ng Qt¶o ra = Qthu vµo tr×nh c©n b»ng nhiÖt. m1.C1(t1 - t) = m2.C2(t - t2) Nhiệt lợng toả ra đợc tính bằng công Q = C. m.(t1 - t2) Trong đó: thøc nµo? C: lµ nhiÖt dung riªng cña vËt; M: khèi lîng cña vËt; t1: nhiệt độ ban đầu t2: nhiệt độ cuối II. vÝ dô vÒ dïng ph¬ng tr×nh c©n b»ng nhiÖt. GV: Yêu cầu học sinh đọc đề bài ví dô vµ tãm t¾t ®Çu bµi: - Nhiệt độ của vật khi có cân bằng nhiÖt? - VËt nµo to¶ nhiÖt tõ t0 nµo xuèng t0 nµo? - VËt nµo thu nhiÖt ↑ tõ t0 nµo xuèng t0 nµo? - ViÕt c«ng thøc: Qt¶o ra = ? Qthu vµo = ? - ViÕt ph¬ng tr×nh c©n b»ng nhiÖt? C¸c bíc gi¶i: B1: ViÕt c«ng thøc: Qt¶o ra = ? B2: ViÕt c«ng thøc: Qthu vµo = ? B3: ViÕt ph¬ng tr×nh c©n b»ng nhiÖt. Thay sè vµo t×m m2. Tãm t¾t: - m1 = 0,15 kg - t1 = 1000C - t = 250C - C1 = 380J/kgK - t = 250C - t2 = 200C - C2 = 380J/kgK - m2 = ?. (Xem gi¶i mÉu trong SGK) III. vËn dông. C1: Yªu cÇu häc sinh lµm thÝ - C1: Häc sinh lµm thÝ nghiÖm:.
<span class='text_page_counter'>(74)</span> §ång. Níc. m1 = 0,5 kg m2= 500g = 0,5kg t1 = 800C Qthu = ? trî gióp cña gi¸o viªn Hoạt động của học sinh t2 = 200C nghiÖm: - §o t1. Δt = ? C1 hçn = 380J/kgK a) - Đo nhiệt độ của hîp níc sau khi trén. B1: Lấy 300g nớc (300ml) đổ vào 1 - Do những sai số: một phần nhiệt lợng hao phÝ lµm nãng dông cô vµ m«i trêng xung cèc thuû tinh. quanh. B2: Rãt 200ml níc s«i vµo. - C2: b) B3: TÝnh t theo ph¬ng tr×nh c©n b»ng Tãm t¾t: nhiÖt rå so s¸nh. - Giải thích tại sao nhiệt độ tính đợc không bằng nhiệt độ đo đợc? C2: Gọi học sinh đọc và tóm tắt đầu bµi: - Dùa vµo ph¬ng tr×nh c©n b»ng nhiÖt ta cã: Qt¶o ra = Qthu vµo Δt=. Qthu C 2 . m2. - GV híng dÉn häc sinh gi¶i: 4. Cñng cè: ? Nªu nguyªn lý truyÒn nhiÖt. ? ViÕt ph¬ng tr×nh c©n b¨ng nhiÖt. ? C«ng thøc tÝnh Qt¶o ra = ? Qthu vµo = ? 5. Híng dÉn: - Häc thuéc phÇn ghi nhí; - §äc phÇn cã thÓ em cha biÕt; - Làm bài tập: từ bài 25.1 đến bài 25.7 SBT và trả lời C3/trang 89 SGK.. Ngày soạn: Ngày dạy: Tiết 33: CÂU HỎI VÀ BÀI TẬP TỔNG KẾT CHƯƠNG II I. MỤC TIÊU: 1.Kiến thức: Trả lời được các câu hỏi ở phần Ôn tập 2. Kĩ năng: Làm được các BT trong phần vận dụng 3. Thái độ: Ổn định, tập trung trong ôn tập II. CHUẨN BỊ: GV: - Vẽ to bảng 29.1 ở câu 6 sgk - Chuẩn bị trò chơi ô chữ HS: - Xem lại tất cả những bài trong chương II. III. CÁC HOẠT ĐỘNG TRÊN LỚP: 1) Ổn định lớp: 2) Kiểm tra: Hãy nêu thứ tự các kì vận chuyển của động cơ bốn kì? 3) Bài mới: HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ NỘI DUNG HĐ1: Tìm hiểu phần lí thuyết. I/ Lí thuyết: GV: Các chất được cấu tạo như thế nào? 1. Các chất được cấu tạo từ các.
<span class='text_page_counter'>(75)</span> HS: Cấu tạo từ nguyên tử, phân tử. GV: Nêu 2 đặc điểm cấu tạo nên chất ở chương này? HS: Các nguyên tử luôn chuyển động và chúng có khoảng cách GV: Nhiệt độ và sự chuyển động của các phân tử cấu tạo nên vật liên quan với nhau như thế nào? HS: Nhiệt độ càng cao, chuyển động phân tử càng nhanh. GV: Nhiệt năng của vật là gì? HS: Là tổng động năng của phân tử cấu tạo nên vật. GV: Có mấy cách làm thay đổi nhiệt năng? HS: Thực hiện công và truyền nhiệt. GV: Hãy lấy ví dụ về sự thay đổi nhiệt năng? HS: Trả lời GV: Treo bảng vẽ bảng 29.1 lên bảng. Hãy điền vào chỗ trống cho thích hợp? HS: Thực hiện GV: Nhiệt lượng là gì? Tại sao đơn vị nhiệt lượng lại là Jun? HS: Là nhiệt năng mà vật nhận thêm hay mất đi. Đơn vị nhiệt lượng là Jun vì số đo nhiệt năng là Jun. GV: Nhiệt dung riêng của nước là 420 J/kg.K nghĩa là gì? HS: Trả lời GV: Viết công thức tính nhiệt lượng, đơn vị? HS: Q = m.c. t GV: Phát biểu nguyên lí truyền nhiệt? HS: Trả lời GV: Năng suất tỏa nhiệt của nhiên liệu là gì? HS: Trả lời GV: Viết công thức tiíh hiệu suất động cơ nhiệt? A HS: H = Q. HĐ2: Tìm hiểu phần vận dụng GV: Cho hs đọc C1 sgk GV: Hãy chọn câu đúng? HS: B GV: Câu 2 thì em chọn câu nào? HS: D. nguyên tử, phân tử. 2. Các nguyên tử, phaâ tử luôn chuyển động và giữa chúng có khoảng cách 3. Nhiệt độ càng cao thì chuyển động của các phân tử, nguyên tử càng nhanh. 4. Nhiệt năng là tổng động năng của các phân tử cấu tạo nên chất 5. Nhiệt lượng là phần năng lượng nhận thêm hay mất đi của vật. 6. Công thức tính nhiệt lượng: Q = m.c. t 7. Nguyên lí truyền nhiệt: - Nhiệt năng truyền từ vật có nhiệt độ cao hơn sang vật có nhiệt độ thấp hơn. - Nhiệt lượng do vật này tỏa ra bằng nhiệt lượng do vật kia thu vào. 8. công thức tính hiệu suất động cơ: A H= Q. II/ Vận dụng: Bài 1 trang 103 sgk: Nhiệt lượng ấm thu vào: Q = Q1 Q2 m1c1.t m2 .c2 .t = 2.4200.80 + 0,5.880.80 = 707200 (J) Nhiệt lượng dầu sinh ra: 100 Q’ = Q. 30 = 2357333 (J). Lượng dầu cần dùng:.
<span class='text_page_counter'>(76)</span> Q' 2357333 GV: Ở câu 3 thì câu nào đúng? 44.106 = 903 kg HS: D m= q GV: Ở câu 4, câu nào đúng? HS: C GV: Hướng dẫn hs giải câu 1 trang 103 sgk. 4) Củngc cố: GV hướng dẫn làm thêm câu 2 trang 103 phần bài tập ở sgk. 5) Hướng dẫn học ở nhà: Học thuộc những câu lí thuyết đã ôn hôm nay. Làm BT 1,2,3 trang 103 Phần II sgk Chuẩn bị bài: “Kiểm tra học kì II” Các em cần xem kĩ những phần ôn tập để hôm sau ta kiểm tra cho tốt. Ngµy so¹n: ........... Ngµy d¹y:……... TiÕt 34: I. Môc tiªu:. «n tËp häc kú 2. - Trả lời đợc các câu hỏi trong phần ôn tập; - Làm đợc các bài tập trong phần vận dụng;. II. ChuÈn bÞ:. §èi víi gi¸o viªn: - VÏ b¶ng 29.1 ë c©u 6 phÇn «n tËp SGK; - VÏ to « ch÷ trong trß ch¬i « ch÷; - ở cuối tiết học bài 28 nhắc học sinh chuẩn bị ôn tập để kiểm tra bằng cách trả lêi c©u hái trong phÇn «n tËp vµo vë. §èi víi häc sinh: - Xem l¹i tÊt c¶ c¸c bµi trong ch¬ng II; - Tr¶ lêi c¸c c©u hái trong phÇn «n tËp vµo vë. III. Tổ chức hoạt động của học sinh:. 1. Tæ chøc: 2. KiÓm tra bµi cò: Xen trong giê 3. Bµi míi: ¤n tËp trî gióp cña gi¸o viªn. Hoạt động của học sinh A. ¤n tËp. GV: Tổ chức cho học sinh thảo luận 1. Các chất đợc cấu tạo từ các hạt riêng tõng c©u hái trong phÇn «n tËp. biÖt gäi lµ ph©n tö, nguyªn tö. 2. Các phân tử, nguyên tử chuyển đông kh«ng ngõng, gi÷ c¸c ph©n tö, nguyªn tö Sau mçi c©u hái GV cÇn cã kÕt luËn râ cã kho¶ng c¸ch..
<span class='text_page_counter'>(77)</span> trî gióp cña gi¸o viªn. Hoạt động của học sinh. ràng để học sinh chữa vào vở. Đây là 3. Nhiệt độ càng cao thì phân tử, nguyên tài liệu chính để học sinh ôn tập chuẩn tử chuyển động càng nhanh. bÞ kiÓm tra. 4. Nhiệt năng của một vật bằng tổng động n¨ng cña c¸c phÇn tö cÊu t¹o nªn vËt. 5. Có 2 cách làm thay đổi nhiệt năng là thùc hiÖn c«ng vµ truyÒn nhiÖt. 6. DÉn nhiÖt → ChÊt r¾n, láng vµ chÊt khÝ: §èi lu → Láng, khÝ Bøc x¹ → Ch©n kh«ng, chÊt khÝ 7. NhiÖt lîng lµ phÇn n¨ng lîng mµ vËt nhận thêm đợc hay mất bớt đi. 8. C 9. Q = C.m.Δt 10. Khi có 2 vật trao đổi nhiệt với nhau th×: - Nhiệt truyền từ vật có nhiệt độ cao → vật có nhiệt độ thấp hơn cho đến khi nhiệt độ cña 2 vËt b»ng nhau; - NhiÖt lîng do vËt nµy to¶ ra = NhiÖt lîng vËt kia thu vµo. 11. Hiệu suất: H= A trong đó: Q - A lµ c«ng cã Ých. §¬n vÞ (J). - Q là nhiệt lợng do nhiên liệu đốt cháy toả ra. §¬n vÞ (J) B. VËn dông. II. 1. T¹i sao cã hiÖn tîng khuÕch t¸n? HiÖn tîng khuÕch tÊn x¶y ra nhanh hay chậm đi khi nhiệt độ giảm? 2. T¹i sao 1 vËt kh«ng ph¶i lóc nµo còng cã c¬ n¨ng vµ lóc nµo còng cã nhiÖt n¨ng? 3. Khi cọ sát 1 miếng đồng trên mặt bàn thì miếng đồng nóng lên. Có thể nói là miếng đồng đã nhận đợc nhiÖt lîng kh«ng? T¹i sao? 4. §un nãng 1 èng nghiÖm ®Ëy nót kín có đựng 1 ít nớc. Nớc nóng dần và tới 1 lúc nào đó thì nút ống nghiệm bị bÊt lªn, tronghiÖn tîng nµy nhiÖt n¨ng của nớc thay đổi bằng những cách nào: đã có sự chuyển hoá năng lợng từ d¹ng nµo sang d¹ng nµo? GV: Gọi học sinh đọc đầu bài, tóm t¾t:. I. §¸p ¸n: 1 → C©u B; 2 → C©u B 3 → C©u D; 4 → C©u C; 5 → C©u C II. Tr¶ lêi c©u hái: 1. V× c¸c ph©n tö, nguyªn tö lu«n lu«n chuyển động không ngừng. Hiện tợng khuếch tán xảy ra chậm đi khi nhiệt độ giảm. 2. V× kh«ng ph¶i lóc nµo vËt còng cã thÕ năng và chuyển động; nhng lúc nào cũng cã nhiÖt n¨ng v× c¸c ph©n tö lu«n lu«n chuyển động hỗn loạn không ngừng. 3. Kh«ng. V× phÇn nhiÖt n¨ng nµy kh«ng ph¶i nhận thêm đợc trong quá trình truyền nhiệt. 4. Nhiệt năng của nớc thay đổi bằng cách truyÒn nhiÖt. §· cã sù chuyÓn ho¸ n¨ng lîng tõ nhiÖt n¨ng sang c¬ n¨ng. II. Bµi tËp 1.. Níc V=2 lÝt m1 = 2 kg Hái: = 200C mt1 dÇu = ? t2 = 1000C C1 = 4200 J/kgK. Êm nh«m m2= 500g = 0,5kg t1 = 200C t2 = 1000C C2 = 880 J/kgK.
<span class='text_page_counter'>(78)</span> trî gióp cña gi¸o viªn. Hoạt động của học sinh. H = 30% qdÇu = 44.106 J/kg. GVhíng dÉn häc sinh:. Gi¶i: NhiÖt lîng cÇn cung cÊp cho níc vµ Êm: Q=Q1+ Q2=c 1 . m1 . Δt +c 2 . m2 . Δt 4200 . 2. 80+880 . 0,5 .80=702200 J. Nhiệt lợng do dầu bị đốt cháy toả ra: H. Q Q 702200 Q, .100 , Q H 30. 2,357.106 ( J ). Lîng dÇu cÇn dïng: '. m=. 6. Q 2 ,357 . 10 = =0 , 05( kg) q 44 . 106. §¸p sè: 0,05 kg. - GV gọi học sinh đọc, tóm tắt và giải.. 2. s = 100 (km) = 100000 (m) F = 1400 (N) m = 8 (kg) qx¨ng = 46.106 (J/kg) H=? Gi¶i: Công mà ô tô thực hiện đợc : A = F.s = 1400.100000 =14.107J Nhiệt lợng do xăng bị đốt cháy toả ra: Q = q.m = 46.106.8 = 368.106J HiÖu suÊt cña « t«:. - GV gîi ý: A = F.s Q = q.m H=. A Q. H=. A 14 . 107 = =0 , 38 Q 368 .10 6. §¸p sè: H = 38% B. trß ch¬i « ch÷. Ch÷ hµng däc: NhiÖt häc 4. Cñng cè dÆn dß: Về nhà ôn, tập trung thời gian ôn tập kỹ lý thuyết và các bài tập phần ôn tập để chuÈn bÞ kiÓm tra häc kú II..
<span class='text_page_counter'>(79)</span> Ngµy so¹n: .......... Ngµy KT:............ TiÕt 35: I. Môc tiªu:. KiÓm tra häc kú II. - Kiểm tra việc nắm kiến thức cơ bản của học sinh trong học kú II. - Kiểm tra kĩ năng vận dụng kiến thức vào giải bài tập của học sinh. Từ đã rót kinh nghiệm, điều chỉnh phương ph¸p giảng dạy cho phï hợp với đối tượng học sinh nhằm mục đÝch n©ng cao chất lượng dạy và học trong thời gian tới. II. Néi dung:. 1. Tæ chøc: 2. §Ò bµi: Phần I: Điền cụm từ (hoặc số) thÝch hợp vào chỗ trống trong c¸c c©u sau vµ chÐp vµo giÊy kÓm tra cña m×nh: (3 điểm) 1. ………………. và ………………….. là hai dạng của cơ năng. 2. Trong qu¸ tr×nh cơ học, ………………… và ………………… cã thể chuyển hóa lẫn nhau, nhưng ……………….... của vật được bảo toàn. 3. Nhiệt cã thể truyền từ vật cã ………………… hơn sang vật cã……………… ……………………hơn. Sự truyền nhiệt này xảy ra cho đến khi ………………. của hai vật bằng nhau th× ngừng lại. 4. Hiện tượng khuếch t¸n là hiện tượng chứng tỏ c¸c nguyªn tử, ph©n tử ...…….. ………………………. và giữa chóng cã …………………………… Phần II: Chọn đáp án đúng và chép vào giấy kiểm tra của mình (3 điểm) 5. Trong c¸c c¸ch sắp xếp chất dẫn nhiệt từ tốt hơn đến kÐm hơn sau ®©y, c¸ch nào đúng? A. Đồng, nước, thủy ng©n, kh«ng khÝ. B. Đồng, thủy ng©n, nước, kh«ng khÝ. C. Thủy ng©n, đồng, nước, kh«ng khÝ. D. Kh«ng khÝ, nước, thủy ng©n, đồng. 6. Dẫn nhiệt là h×nh thức truyền nhiệt A. Chỉ cã ở chất rắn. B. Chỉ cã ở chất lỏng. C. Chỉ cã ở chất khÝ. D. Cã ở cả chất rắn, lỏng và khÝ. Phần III: Giải bài tập sau (4 điểm): Một ấm nh«m cã khối lượng 0,5 kg chứa 2,5 kg nước ở nhiệt độ 200C. a) TÝnh nhiệt lượng cần thiết để đun s«i ấm nước trªn. b) Nếu dïng một bếp dầu để đun s«i ấm nước trªn th× phải tốn 80g dầu hỏa. TÝnh hiệu suất của bếp dầu. Cho biết: nhiệt dung riªng của nước là: 4200J/kg.K; của nh«m là: 880J/kg.K. Năng suất tỏa nhiệt của dầu hỏa là 44.106J/kg. đáp án– BIỂU ĐIỂM Phần I: Mỗi câu đúng 0,5 điểm; 1) §ộng năng; thế năng. 2) §ộng năng; thế năng; cơ năng. 3) Nhiệt độ cao; nhiệt độ thấp; nhiệt độ. 4) Chuyển động, khoảng cách. Phần II: Mỗi câu đúng 0,5 điểm. 5. → B 6. → D Phần III: 7 ® Tóm tắt: Bài giải: Biết:* m1 = 0,5 kg a) Nhiệt lượng ấm nh«m thu vào khi nhiệt độ.
<span class='text_page_counter'>(80)</span> c1 = 880 J/kg.K tăng từ 200C đến 1000C là: 0 t1 = 20 C Q1 = m1c1(t – t1) = 0,5. 880.(100 – 20) t = 1000C = 35 200 (J) * m2 = 2,5 kg Nhiệt lượng nước trong ấm thu vào khi nhiệt c2 = 4200 J/kg.K độ tăng từ 200C đến 1000C : t2 = 200C Q2 = m2c2(t – t2) = 2,5.4200.(100 – 20) t = 1000C = 840 000 (J) * md = 80g = 0,08 kg Nhiệt lượng cần thiết để đun s«i ấm nước trªn: qd = 44.106J/kg Q = Q1 + Q2 = 35 200 + 840 000 --------------------------------= 875 200 (J) TÝnh: a) Q = ? b) H = ? b) Nhiệt lượng cã Ých là nhiệt lượng cần để đun s«i ấm nước trªn: Qci = Q = 875 200J = 0,8752. 106J Nhiệt lượng toàn phần do 0,08 kg dầu tỏa ra khi ch¸y hoàn toàn: Qtp = md. qd = 0,08. 44. 106 = 3,52. 106 (J) Hiệu suất của bếp dầu đã là: H=. Q ci 0 , 8752. 106 = ≈ 0 ,25=25 % 6 Q tp 3 , 52. 10. ĐS: a) 875 200 J b) 25%.
<span class='text_page_counter'>(81)</span>