KẾT CẤU Ô TÔ

TR

NG

I H C BÁCH KHOA HÀ N I

VI N C

B

KHÍ

NG L C

MÔN Ô TÔ VÀ XE CHUYÊN D NG

TÀI LI U
PH C V H C T P
K T C U Ô TÔ
(Dùng cho SV K54)

BÁCH KHOA 2011


1. M

u

M c tiêu h c p n :
t êu
ph

Sau khi k t thúc h c ph n, sinh viên:
- trình bày
c c u t o, nguyên lý làm vi c và phân tích
k t c u c a các h th ng, c m, chi ti t c a các lo i ơ tơ;
- phân tích, ánh giá các h th ng c a ơ tơ và tồn b ô tô
p
,
g
g
và
- có
c c s cho các h c ph n ti p theo trong ch ng
trình ào t o theo nh h ng k thu t ô tô nh Lý thuy t ơ
tơ, Thi t k tính tốn ơ tô, C i n t ô tô…

1. M

u

N id
dung v n t t h c ph n:
h
- C u trúc c b n c a ôtô:
- Gi i thi u

ng c ô tô,

- H th ng i n c b n,
- H th ng truy n l c
- Các h th ng chuy n

ng,

m b o an toàn,


1. M

u

Nhi m v c a sinh viên:
D l p 45 ti t
Bài t p l n: 15 ti t t i phịng h c mơ hình (3 bu i x 5 ti t)
ánh giá k t qu : KT/BT(0.4)-T(TN/TL:0.6)
i m quá trình: tr ng s 0.4 (= BTL + i m chuyên c n)
Thi cu i k : tr ng s 0.6 (thi vi t ho c v n áp)
Tài li u h c t p:
Sách giáo trình chính: K t c u ô tô, Nhà xu t b n Bách Khoa
Hà N i, 2010.

1. M

u

Tài li u tham kh o:
Nguy n Kh c Trai:
C u t o g m ô tô t i và ô tô buýt, NXB GTVT 2007
buýt
GTVT, 2007.
C u t o g m xe con. NXB GTVT 1996 tái b n 2002

C u t o h th ng truy n l c ô tô con. NXB KHKT 1998 tái
con
b n 2001
Heinz Heisler: Advanced Vehicles Technology, NXB
,
Butterworth Heinemann, 2002.
William H. Crouse and Donald l. Anglin: Automotive
Mechanics, Tenth Edition International Editions 1994


1. M

u

1. M

u

- Ơtơ là gì?

- B n bi t gì v ơtơ?
- N m 2005 kho ng132 tri u xe
2005, kh
132 i
c s n xu t, l i nhu n kho ng 1890
h
kh
t euro. N m 2010 s n l ng xe kho ng 155 tri u chi c.
- Hi n nay, công nghi p ôtô là m t trong nh ng ngành công nghi p l n
nh t trên th gi i. M , Nh t,

c, Hàn qu c, TQ
- T i Nh t kho ng 5 tri u ng i làm vi c ph c v cho ngành công nghi p
ô tô.
- T i M , kho ng 12 tri u ng i làm vi c trong ngành ôtô, kho ng 1 tri u
ng i làm d ch v k thu t cho ôtô; 1 ng i l p ráp ô tô c n 20 ng i
làm vi c theo anh ta.
ta
-T i VN có r t nhi u tr
?? Th c tr ng và t

ng H, C , Tr
g
,

ng Ngh
g g

ng lai c a n n công nghi p ô tô VN

ào t o k thu t ô tô.


Vài nét l ch s
g g
công nghi p ô tô
- N m 1885-1886
c coi là n m ra
c, do Karl Benz ch t o
,
t i

i c a chi c ôtô

u tiên

Vài nét l ch s
g g
công nghi p ô tô
- 1888: L p xe
c phát minh
C u trúc c a xe ln
ú
l ơ
c hồn thi n nh m nâng cao các
h à hi
h
â
á
tính n ng k thu t và s d ng: ti n nghi, t c , an toàn c a
ô tô
- 1934: AT
- 1971: ABS
- 1973: EFI


Vài nét l ch s
g g
công nghi p ô tô

Vài nét l ch s

g g
công nghi p ô tô


Vài nét l ch s
g g
công nghi p ô tô

Vài nét l ch s
g g
công nghi p ô tô
- 1970s: Airbag
- 1980s: VVT
- 1986: 4WS th h m i
- 1995: ESP
- 2002: ô tô siêu âm
Ngày
N à nay, các th t ng
á thu
nên r t ph bi n

Active system, by-wire control t
A ti
t
b
i
t l tr

Tham kh o thêm:
/> />//

/ /
/ /C
htm


Vài nét l ch s
g g
công nghi p ô tô

2. C u t o chung ô tô
2.1. Phân lo i ôtô
Theo công d ng:
- Xe du l ch
- Xe khách
- Xe t i
- Xe chuyên d ng
a) Sedan; b) cupe;
c) C bi
) Combi;
d) Cabriolet;
e) roadster; f) ô tô
con a d ng;
g) Combi l n;
h) pick-up chuyên
d ng


2. C u t o chung ô tô
2.1 Phân lo i ơtơ
a) Ơ tơ t i nh thùng kín

c) Ơ tơ t i a d ng

e) Ơ tơ t i thùng kín

b) Ơ tơ t i nh

d) ơ tơ t i chun d ng

f) Ơ tơ kéo (

2. C u t o chung ô tô
2.1 Phân lo i ôtô

a d ng

u kéo)


2. C u t o chung ô tô
2.1 Phân lo i ôtô
Theo tiêu chu n châu âu:
- Lo i M: ô tô ch ng i
- Lo i N: ô tô ch hàng
- Lo i O: ồn xe ơ tơ
- Lo i M1: ô tô ch ng i n 9 ch , kh i l
toàn b <= 3,5 t n
35

ng

- Lo i M2: ô tô ch ng i trên 9 ch , kh i l
g
toàn b <= 5 t n

ng
g

- Lo i M3: ô tô ch ng i trên 9 ch , kh i l
toàn b > 5 t n

ng

2.
2 C u t o chung ô tô
2.1 Phân lo
2 1 Phâ l i ôtô
- Lo i N1: ô tô ch hàng có kh i l
tồn b <= 3,5 t n

ng

- Lo i N2: ơ tơ ch hàng có kh i l ng
toàn b t 3,5 t n n 12 t n
- Lo i N3: ơ tơ ch hàng có kh i l
toàn b > 12 t n

ng

2. C u t o chung ô tô
2.1 Phân lo i ơtơ
- Lo i O1: ồn xe ơ tơ ch hàng có kh i l ng
tồn b c a r -moóc <= 0 75 t n
moóc < 0,75
- Lo i O2: ồn xe ơ tơ ch hàng có kh i l ng tồn b
c a r -mc t 0,75 t n n 3 5 t n
moóc
0 75
3,5
- Lo i O3: ồn xe ơ tơ ch hàng có kh i l ng
tồn b c a r -mc t 3,5 t n n 10 t n
- Lo i O4: ồn xe ơ tơ ch hàng có kh i l ng
tồn b c a r -moóc trên 10 t n
?? Ý ngh a c a vi c phân lo i ô tô

2. C u t o chung ô tô
2.1 Phân lo i ôtô
Công th c bánh xe:
4x2
4x4
6x4
6x6
8x4
8x6
8 6

?? Gi i thích các cơng th c bánh xe

2. C u t o chung ô tô
2.2. C u t o chung c a ôtô

2. C u t o chung ơ tơ
2.3. B trí chung c a ơtơ
B trí chung c a ơ tơ là b trí các ph n, h th ng c a ơ tơ
B trí chung c a ô tô c n:
- m b o kh n ng ho t ng t t nh t c a các
ph n, h th ng và tồn b ơ tơ;
- m b o kích th c g n, t o s phân b kh i
kí h
hâ
l ng lên các c u h p lý, thu n l i trong ch t o
và b o d ng, s a ch a

?? Cách b trí chung nh h

ng t i k t c u và s ho t

ng c a ô tô ntn


2. C u t o chung ơ tơ
2.3. B trí chung c a ơtơ
B trí chung c a ơ tơ con
-

?? Ph

ng c

ng c
ng c
ng c
ng c

t tr c, c u sau ch
ng:
t tr c, c u tr c ch
ng:
t sau, c u sau ch
ng:
t tr c, hai c u ch
ng:
t sau, hai c u ch
sau
ng:

ng án b trí nào trên ây ph bi n nh t. T i sao.

2. C u t o chung ơ tơ
2.3. B trí chung c a ơtơ
B trí chung c a ơ tơ khách
-

ng c
ng c

t tr c
t sau

B trí chung ơtơ t i
í h
ôô
ng c
t tr c bu ng lái
ng c
t d i bu ng lái
ng c
t sau bu ng lái, d
?? Ph

i thùng hàng

ng án b trí nào trên ây ph bi n nh t. T i sao.


3 Các lo i
3.1 Phân lo i

ng c dùng trên ô tô
g
g

ng c ô tô

ng c nhi t: là lo i ng c bi n i nhi t n ng thành c
n ng.
ng c nhi t b g m các l i ng c
hi bao
á lo

tt
trong, ng
c ph n l c, ng c h i n c, tu c bin khí…
-

ng

t trong:
:

ng c x ng, ng c diesel, ng c gas
ng c t nh ti n, ng c quay
n
q a

?? Hi u su t ng c nhi t
hi
?? So sánh các lo i ng c

3 Các lo i
3.1 Phân lo i

t trong.

ng c dùng trên ô tô
g
g

ng c ô tô

ng c i n: là ng c s d ng i n n ng
n ng G m
ng.
ng c i n m t chi u và ng c
chi u.

t o ra c
i n xoay

?? So sánh ng c
t trong và ng c i n v : tính ph bi n trên ơ
tơ, tính thân thi n, hi u su t, tính ti n d ng.
g
y
p
??So sánh ng c i n 1 chi u và xoay chi u trên ô tô v : tính ph
bi n và tính ti n d ng.
??Xu h ng phát tri n c a ng c ô tô


3.2.

c i m và thơng s chính c a

C T

c i m c a ng c
t trong:
- Công su t riêng
- Nhiên li u s d ng và tính n ng

c
ng
c tính t c , kh n ng kh i
ng
- Hi u su t

?? Các ph ng án b trí ng c pít-tơng
pít tơng
?? Ph ng án b trí nào th ng s d ng cho

3.2.

ng c ô tô

c i m và thơng s chính c a

C T

- C c u tr c khu u thanh
truy n
- i m ch t trên và i m ch t
d i
- C c u ph i khí
p
- Hành trình pít tơng
-K ,

ng c 4 k và 2 k

- Bu ng

t

- c c u ph i khí

S


3.2.

c i m và thơng s chính c a

- Th tích bu ng

C T

t Va;

- Th tích làm vi c c a xi
lanh Vb
- Th tích làm vi c c a
c
- T s nén c a

S

ng c

- S xi lanh c a

ng

ng c

- Công su t l n nh t c a
ng c và t c
ng c
t ng ng
- Mô men xo n l n nh t c a
ng c và t c
t ng ng
- Su t tiêu th nhiên li u

3.2.

c i m và thơng s chính c a

C T

?? c tính c a ng c là gì
?? Phân bi t c tính ngồi và c tính c c b c a ng c
?? So sánh c tính c a hai lo i ng c : x ng và diesel


3.2.

c i m và thơng s chính c a

C u t o chung c a
ph n chính nh sau

-C
-C
-H
-H
-H
-H
-H

c
c
th
th
th
th
th

ng c

t trong bao g m nh ng b

u tr c khu u thanh truy n: ch c n ng?
u ph i khí: ch c n ng?
ng cung c p nhiên li u: ch c n ng?
ng ánh l a: ch c n ng?
ng bôi tr n: ch c n ng?
ng làm mát: ch c n ng?
ng kh i ng: ch c n ng?

c tính

ng c

i n

C T


H th ng i n ô tô
Trang thi t b i n, i n t trên ô tô bao g m nhi u h th ng
th c hi n
các ch c n ng khác nhau, m b o cho ng c và ô tô ho t ng t t, t ng
tính an tồn, tính kinh t , tính ti n nghi c ng nh tính thân thi n v i môi
tr ng c a ô tô

?? Nê các ch c n ng c a các h th ng trên
Nêu á h
á
h
ê
?? B n bi t gì v ABS, TCS, EAT, ESP, BBW…

4 H th ng cung c p i n
g
g
và kh i ng ng c
4.1. H th ng cung c p i n

?? Ch c n ng
?? Các thi t b chính
?? Các ch

làm vi c
?? T i sao c n b i u ch nh i n


4.1. H th ng cung c p i n
Máy phát i n
?? Vai trò c a máy phát
yp
?? Các lo i máy phát
?? T i sao máy phát có
nhi u c c u i n.

4.1. H th ng cung c p i n
Máy phát i n
?? C u t o c a máy phát

Drive Frame Cover

Drive Pulley

Identification
Label

End Frame Cover

Regulator, Diode,
& Brush Cover

Circulation Vent

Alternator B+
Mounting Ear

Output T
O t t Terminal
i l


4.1. H th ng cung c p i n
Máy phát i n
?? C u t o c a máy phát

4.1. H th ng cung c p i n
Máy phát i n

?? Các s

d u dây pha MF


4.1. H th ng cung c p i n
c quy kh i

ng

?? c i m c a c quy
kh i ng
?? Nguy n lý ho t ng
c a c quy kh i ng
1

1- i n c c
2- nút n p
3- m c dung d ch
4
4- v
5,11- C u n i ng n -, +
6- áy bình
77 vách ng n
8,10- b n c c -, +
9- T m ng n b n c c
1212 N p c a ng n
13- X ng b n c c

12

11

2
3

4

5

10

6
7

8

4.1. H th ng cung c p i n
c quy kh i

ng

?? Các l u ý khi s d ng c quy kh i

ng

9


4.1. H th ng cung c p i n
B

i u ch nh i n

MF- máy phát i n; C - b i u
ch nh i n lo i rung; Aq- c quy; 1cu n kích t ; 2 lị xo ké c n má vít;
kí h
2kéo
á ít
3- c p má vít; 4- nam châm i n;

?? NLLV

4.1. H th ng cung c p i n
B

i u ch nh i n

?? NLLV


4.2. H th ng kh i

ng

ng c

?? Ph ng pháp kh i ng ng c
?? Trên ô tô s d ng ph ng pháp nào
?? Yêu c u i v i máy kh i ng i n
?? C u t o chung c a máy kh i ng i n

4.2. H th ng kh i

ng

ng c


4.2. H th ng kh i

ng

ng c

4.2. H th ng kh i

ng

ng c

?? NLLV


5 H th ng ánh l a
5.1. Gi i thi u chung
7

?? Ch c n ng
?? Yêu c u
?? Phân lo i
?? C u t o

1

6
5
4
8

2

3

1
1- c quy 2- khóa i n 3- bi n áp ánh l a 4- b chia

2
3
4
i n 5- dây cao áp chung 6- dây cao áp xi lanh 7- Bu
gi (n n ánh l a) 8- B i u ch nh góc ánh l a s m

5.2 H th ng ánh l a b ng ti p i m