Tải bản đầy đủ (.docx) (83 trang)

Thiết kế, chế tạo mô hình hộp số dọc mitsubishi KM119

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (7.1 MB, 83 trang )

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
KHOA CƠ KHÍ ĐỘNG LỰC

ĐỒ ÁN TỐT NGHIỆP

THIẾT KẾ, CHẾ TẠO MƠ HÌNH HỘP SỐ DỌC
MITSUBISHI KM119

SVTH :

CAO TẤN DIỄN

MSSV:

14145029

SVTH : NGUYỄN THÀNH THÁI
MSSV:

14145265

GVHD: GV.ThS THÁI HUY PHÁT

Tp. Hồ Chí Minh, tháng 1 năm 2018


TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
KHOA CƠ KHÍ ĐỘNG LỰC

ĐỒ ÁN TỐT NGHIỆP
Chuyên ngành: Công nghệ kỹ thuật ô tô



Tên đề tài:

THIẾT KẾ, CHẾ TẠO MƠ HÌNH HỘP SỐ DỌC
MITSUBISHI KM119

SVTH : CAO TẤN DIỄN
MSSV:

14145029

SVTH : NGUYỄN THÀNH THÁI
MSSV:

14145265

GVHD: GV.ThS THÁI HUY PHÁT

Tp. Hồ Chí Minh, tháng 1 năm 2018


TRƯỜNG ĐH SƯ PHẠM KỸ THUẬT

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
TP.lập
Hồ– Chí
Minh,
ngày phúc
tháng năm
Độc

Tự do
– Hạnh

THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
KHOA CƠ KHÍ ĐỘNG LỰC

NHIỆM VỤ ĐỒ ÁN TỐT NGHIỆP
Họ tên sinh viên: 1.CAO TẤN DIỄN

MSSV: 14145029

2. NGUYỄN THÀNH THÁI

MSSV: 14145265

Chuyên ngành: Công nghệ kỹ thuật ô tô

Mã ngành đào tạo: 52510205

Hệ đào tạo: Chính quy

Mã hệ đào tạo:

Khóa: 2014

Lớp: 141453

1. Tên đề tài: Thiết kế, chế tạo mô hình hộp số dọc – Mitsubishi KM119.
2. Nhiệm vụ đề tài
1) Tổng quan về đề tài nghiên cứu.

2) Cơ sở lý thuyết về hộp số thường trên ô tô.
3) Giới thiệu về mơ hình hộp số dọc – Mitsubishi KM119.
4) Thiết kế, thi công và hướng dẫn sử dụng mô hình hộp số dọc.
5) Tổng kết, kiến nghị về đề tài.
3. Sản phẩm của đề tài: 01 tập báo cáo kết quả nghiên cứu và 1 đĩa CD.
4. Ngày giao nhiệm vụ đề tài: 27/11/2017
5. Ngày hoàn thành nhiệm vụ: 17/01/2018

TRƯỞNG BỘ MÔN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT
THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
KHOA CƠ KHÍ ĐỘNG LỰC

CÁN BỘ HƯỚNG DẪN


NHẬN XÉT CỦA GIẢNG VIÊN HƯỚNG DẪN
Tên đề tài: Thiết kế, chế tạo mơ hình hộp số dọc – Mitsubishi KM119.
Họ và tên Sinh viên: CAO TẤN DIỄN
NGUYỄN THÀNH THÁI

MSSV: 14145029
MSSV: 14145265

Ngành: Công nghệ kỹ thuật ô tô.
Họ và tên GV hướng dẫn: GV.ThS THÁI HUY PHÁT.
Ý KIẾN NHẬN XÉT
1. Nhận xét về tinh thần, thái độ làm việc của sinh viên (không đánh máy)
...................................................................................................................................

...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
2. Nhận xét về kết quả thực hiện của ĐATN (không đánh máy)
2.1

Kết cấu, cách thức trình bày ĐATN:

..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
2.2

Nội dung đồ án:


..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................

..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
2.3

Kết quả đạt được:

..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
2.4

Những tồn tại (nếu có):

..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................

3. Đánh giá:
TT
1.

2.


Điểm

Mục đánh giá

Đúng format với đầy đủ cả hình thức và nội dung của các mục

tối đa
30
10

Mục tiêu, nhiệm vụ, tổng quan của đề tài

10

Tính cấp thiết của đề tài

10

Hình thức và kết cấu ĐATN

Nội dung ĐATN

50

Khả năng ứng dụng kiến thức toán học, khoa học và kỹ thuật, khoa 5
học xã hội...
Khả năng thực hiện/phân tích/tổng hợp/đánh giá

10


Điểm đạt
được


Khả năng thiết kế chế tạo một hệ thống, thành phần, hoặc quy trình 15

3.
4.

đáp ứng yêu cầu đưa ra với những ràng buộc thực tế
Khả năng cải tiến và phát triển

15

Khả năng sử dụng công cụ kỹ thuật, phần mềm chuyên ngành

5

Đánh giá về khả năng ứng dụng của đề tài
Sản phẩm cụ thể của ĐATN
Tổng điểm

10
10
100

4. Kết luận:
 Được phép bảo vệ
 Không được phép bảo vệ


Tp. Hồ Chí Minh, ngày
tháng năm 20…
Giảng viên hướng dẫn
(Ký & ghi rõ họ tên)

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT
THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
KHOA CƠ KHÍ ĐỘNG LỰC

NHẬN XÉT CỦA GIẢNG VIÊN PHẢN BIỆN
Tên đề tài: Thiết kế, chế tạo mô hình hộp số dọc – Mitsubishi KM119.
Họ và tên Sinh viên: Cao Tấn Diễn
Nguyễn Thành Thái

MSSV: 14145029
MSSV: 14145265

Ngành: Công nghệ Kỹ thuật ô tô.
Họ và tên GV phản biện: GV.ThS. Nguyễn Ngọc Bích.


Ý KIẾN NHẬN XÉT
1.Kết cấu, cách thức trình bày:
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................

2.Nội dung đồ án:
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................

....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................

3.Kết quả đạt được:
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
4.Những thiếu sót và tồn tại của ĐATN:
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
5.Câu hỏi:


..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................

..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................

6.Đánh giá:
TT
1.

2.

Điểm

Mục đánh giá

Đúng format với đầy đủ cả hình thức và nội dung của các mục

tối đa
30
10

Mục tiêu, nhiệm vụ, tổng quan của đề tài

10

Tính cấp thiết của đề tài


10

Hình thức và kết cấu ĐATN

Nội dung ĐATN

50

Khả năng ứng dụng kiến thức toán học, khoa học và kỹ thuật, khoa 5
học hội
Khả năng thực hiện/phân tích/tổng hợp/đánh giá

10

Khả năng thiết kế chế tạo một hệ thống, thành phần, hoặc quy trình 15

3.
4.

đáp ứng yêu cầu đưa ra với những ràng buộc thực tế
Khả năng cải tiến và phát triển

15

Khả năng sử dụng công cụ kỹ thuật, phần mềm chuyên ngành

5

Đánh giá về khả năng ứng dụng của đề tài

Sản phẩm cụ thể của ĐATN
Tổng điểm

7.Kết luận:
 Được phép bảo vệ

10
10
100

Điểm đạt
được


 Khơng được phép bảo vệ

Tp. Hồ Chí Minh, ngày... tháng... năm 20…
Giảng viên phản biện
(Ký & ghi rõ họ tên)

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT
THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
KHOA CƠ KHÍ ĐỘNG LỰC

XÁC NHẬN HỒN THÀNH ĐỒ ÁN
Tên đề tài: Thiết kế, chế tạo mơ hình hộp số dọc – Mitsubishi KM119.
Họ và tên Sinh viên 1: Cao Tấn Diễn
2: Nguyễn Thành Thái

MSSV: 14145029

MSSV: 14145265

Ngành: Công nghệ Kỹ thuật ô tô.
Sau khi tiếp thu và điều chỉnh theo góp ý của Giảng viên hướng dẫn, Giảng viên
phản biện và các thành viên trong Hội đồng bảo vệ. Đồ án tốt nghiệp đã được hoàn
chỉnh đúng theo yêu cầu về nội dung và hình thức.

Chủ tịch Hội đồng:

Giảng viên hướng dẫn:


Giảng viên phản biện:

Tp. Hồ Chí Minh, ngày... tháng... năm 20…


LỜI CẢM ƠN
Trong quá trình học tập tại khoa Cơ Khí Động Lực – Trường Đại Học Sư Phạm Kỹ
Thuật Thành Phố Hồ Chí Minh nhờ sự quan tâm và giúp đỡ của quý Thầy chúng em đã
tích lũy được thêm nhiều kiến thức và kinh nghiệm trong ngành nghề của mình.
Trong thời gian làm đề tài tốt nghiệp vừa qua thực sự là khoảng thời gian giúp chúng
em ôn tập và cũng cố lại các kiến thức đã được các thầy cơ truyền đạt, bên cạnh đó tích
lũy thêm các kiến thức mới.
Sau thời gian tìm hiểu và nghiên cứu đề tài: đã hoàn thành.
Chúng em xin gửi lời cảm ơn chân thành đến:
 Thầy THÁI HUY PHÁT – Giảng viên hướng dẫn. Đã tận tình giúp đỡ chúng
em hoàn thành đề tài đúng thời gian quy định.
 Thầy Đặng Vũ Minh Đăng đã hỗ trợ chúng em rất nhiều trong q trình thiết
kế và chế tạo mơ hình.

 Thầy Nguyễn Minh Lạc đã hỗ trợ chúng em các vật liệu để hồn thành mơ
hình.
 Tập thể q Thầy Cơ KHOA CƠ KHÍ ĐỘNG LỰC cùng tồn thể q Thầy
Cô Trường Đại Học Sư Phạm Kỹ Thuật Thành Phố Hồ Chí Minh đã giúp đỡ
chúng em có được những kiến thức chuyên môn cần thiết để thực hiện đồ án
tốt nghiệp cũng như hồn thành tốt chương trình Đại Học.
Mặc dù đã cố gắng và nổ lực hết mình khi thực hiện đề tài, nhưng do kiến thức và
thời gian cịn hạn chế nên khơng tránh khỏi những thiếu sót. Chúng em rất mong nhận
được những góp ý của q Thầy Cơ để chúng em có được đề tài hồn thiện nhất.
Cuối cùng chúng em kính chúc tồn thể quý Thầy Cô Trường Đại Học Sư Phạm Kỹ
Thuật Thành Phố Hồ Chí Minh, lời chúc sức khỏe và cơng tác tốt.

Nhóm sinh viên thực hiện
Cao Tấn Diễn
1


Nguyễn Thành Thái

2


TĨM TẮT
Trong xu thế hội nhập hiện nay, nền cơng nghiệp Việt Nam đang đứng trước nhiều
khó khăn, thử thách và cả những cơ hội tiềm năng. Ngành ô tô Việt Nam cũng không
ngoại lệ. Khi thế giới bắt đầu sản xuất ơ tơ chúng ta chỉ được nhìn thấy chúng trong tranh
ảnh, hiện nay khi công nghệ về sản xuất ô tô của thế giới đã lên tới đỉnh cao chúng ta mới
bắt đầu sửa chữa và lắp ráp. Bên cạnh đó thị trường ơ tơ Việt Nam là một thị trường đầy
tiềm năng theo như nhận định của nhiều hãng sản xuất ô tô trên thế giới nhưng hiện nay
chúng ta mới chỉ khai thác được ở mức độ buôn bán, lắp ráp và sửa chữa.

Với mức thuế cao đối với các dòng xe nhập khẩu, việc lắp hộp số thường trên xe đã
giảm giá thành của chúng xuống khá nhiều và tạo cơ hội cho nhiều người dân có mức
sống trung bình cũng có thể sở hữu được một chiếc xe ưng ý. Vì vậy với đề tài là “THIẾT
KẾ, CHẾ TẠO MƠ HÌNH HỘP SỐ DỌC” chúng em rất mong với đề tài này em sẽ cũng
cố tốt hơn kiến thức đã được truyền thụ để khi ra trường em có thể tham gia vào ngành ô
tô của Việt Nam để góp phần vào sự phát triển chung của ngành.
Với thời gian hơn 1 tháng thiết kế và chế tạo mơ hình, chúng em đã hồn thành được
nhiệm vụ đề tài đặt ra. Sản phẩm hoàn thiện gồm:
 Một mơ hình hộp số dọc hồn chỉnh từ thiết kế, lắp đặt đến vận hành.
 Một tập thuyết minh, nội dung được thể hiện rõ qua 6 chương gồm:
 CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU.
 CHƯƠNG 2: TỔNG QUAN VỀ HỘP SỐ THƯỜNG TRÊN Ô TÔ.
 CHƯƠNG 3: KHẢO SÁT HỘP SỐ DỌC – MITSUBISHI KM119
 CHƯƠNG 4: GIỚI THIỆU, THIẾT KẾ VÀ CHẾ TẠO MƠ HÌNH HỘP SỐ
DỌC – MITSUBISHI KM119
 CHƯƠNG 5: VẬN HÀNH MƠ HÌNH HỘP SỐ DỌC – MITSUBISHI
KM119
 CHƯƠNG 6: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ.
 1 đĩa CD chứa file thuyết minh, file Powerpoint và video vận hành mô hình. Với
3


sự nổ lực và tâm huyết của chúng em dành cho đề tài này. Mong rằng sản phẩm
của chúng em sẽ góp một phần nào đó vào hoạt động giảng dạy của Khoa, giúp
cho các bạn sinh viên có thể dễ dàng quan sát hoạt động của các chi tiết bên trong
hộp số một cách trực quan nhất. Đồng thời thấy được quá trình hoạt động các bánh
răng trong các quá trình chuyển số, tất cả sẽ hiển thị lên bảng hiện thị thông qua
các đèn LED.
 Mặc dù chúng em đã nổ lực hết mình để hồn thiện đề tài, nhưng quãng thời gian
hơn 1 tháng cho đề tài của chúng em là khá ít. Vì thế đề tài sẽ khơng tránh khỏi

những thiếu sót kính mong q Thầy Cơ và các bạn sinh viên thơng cảm và góp ý,
để đề tài chúng em được hoàn thiện. Chúng em Cao Tấn Diễn và Nguyễn Thành
Thái, xin chân thành cảm ơn!
MỤC LỤ

4


LỜI CẢM ƠN...................................................................................................................i
TĨM TẮT........................................................................................................................ ii
MỤC LỤC....................................................................................................................... iv
DANH MỤC CÁC HÌNH.............................................................................................viii
DANH MỤC CÁC BẢNG..............................................................................................xi
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU............................................1
1.1

LÝ DO HÌNH THÀNH ĐỀ TÀI...........................................................................1

1.2

MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU CỦA ĐỀ TÀI...........................................................1

1.3

ĐỐI TƯỢNG........................................................................................................2

1.4

NỘI DUNG NGHIÊN CỨU.................................................................................2


1.5

PHẠM VI NGHIÊN CỨU CỦA ĐỀ TÀI.............................................................2

1.6

PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU.........................................................................2

CHƯƠNG 2: TỔNG QUAN VỀ HỘP SỐ THƯỜNG...................................................3
2.1

LỊCH SỬ HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN CỦA HỘP SỐ THƯỜNG.............3

2.2

CÁC ƯU ĐIỂM CỦA HỘP SỐ THƯỜNG..........................................................3

2.2.1.

Vì sao phải sử dụng hộp số thường.............................................................3

2.2.2.

Các ưu điểm của hộp số thường..................................................................4

2.3

VAI TRÒ CỦA HỘP SỐ THƯỜNG.....................................................................4

2.4


YÊU CẦU CỦA HỘP SỐ THƯỜNG...................................................................5

2.5

PHÂN LOẠI HỘP SỐ THƯỜNG........................................................................5

2.5.1.

Hộp số ngang..............................................................................................5

2.5.2.

Hộp số dọc..................................................................................................6

2.6

NGUYÊN LÝ LÀM VIỆC CHUNG CỦA HỘP SỐ THƯỜNG...........................6

CHƯƠNG 3: KHẢO SÁT HỘP SỐ DỌC - MITSUBISHI KM119.............................8
3.1

CÁC CỤM CHI TIẾT CHÍNH TRONG HỘP SỐ................................................8
5


3.1.1

Nắp và vỏ hộp số............................................................................................8


3.1.2

Bộ ly hợp.......................................................................................................9

3.1.2.1 Cấu tạo chung.............................................................................................9
3.1.2.2 Chức năng của từng bộ phận.....................................................................10
3.1.2.2.1 Bánh đà................................................................................................10
3.1.2.2.2 Nắp ly hợp...........................................................................................10
3.1.2.2.3 Lò xo đĩa:.............................................................................................11
3.1.2.2.4 Đĩa ma sát............................................................................................12
3.1.2.2.5 Vòng bi cắt ly hợp...............................................................................13
3.1.3

Cơ cấu điều khiển........................................................................................13

3.1.3.1 Xy lanh chính............................................................................................13
3.1.3.1.1 Cấu tạo:...............................................................................................13
3.1.3.1.2 Hoạt động:...........................................................................................14
3.1.3.2 Xy lanh con ...............................................................................................15
3.1.4

Hệ thống các bánh răng................................................................................16

3.1.5

Các trục của hộp số......................................................................................19

3.1.6

Bộ đồng tốc..................................................................................................19


3.1.6.1 Cấu tạo......................................................................................................20
3.1.6.2 Nguyên lý hoạt động.................................................................................22
3.1.7
3.2

Bánh răng số lùi...........................................................................................24

CƠ CẤU ĐIỀU KHIỂN HỘP SỐ.......................................................................25

3.2.1

Đặc điểm kết cấu cơ cấu điều khiển.............................................................25

3.2.2

Bi và lò xo định vị........................................................................................25

3.2.3

Chốt hãm......................................................................................................26

3.2.4

Cơ cấu tránh chuyển nhầm số lùi.................................................................26

3.3

SƠ ĐỒ ĐỘNG HỌC VÀ NGUYÊN LÝ HOẠT ĐỘNG CỦA HỘP SỐ............28
6



3.3.1

Sơ đồ động học............................................................................................28

3.3.2

Nguyên lý hoạt động của hộp số..................................................................29

3.3.2.1 Tỷ số truyền ở các tay số..........................................................................29
3.3.2.2 Ở tay số trung gian....................................................................................29
3.3.2.3 Ở tay số 1..................................................................................................30
3.3.2.4 Ở tay số 2..................................................................................................32
3.3.2.5 Ở tay số 3..................................................................................................34
3.3.2.6 Ở tay số 4..................................................................................................36
3.3.2.7 Ở tay số 5..................................................................................................38
3.3.2.8 Ở tay số lùi................................................................................................40

CHƯƠNG 4: GIỚI THIỆU, THIẾT KẾ VÀ CHẾ TẠO MƠ HÌNH HỘP SỐ DỌC MITSUBISHI KM119................................................................................................... 43
4.1

GIỚI THIỆU MƠ HÌNH HỘP SỐ DỌC - MITSUBISHI KM119......................43

4.2

THIẾT KẾ KHUNG VÀ BẢNG HIỂN THỊ......................................................43

4.2.1


Thiết kế khung.............................................................................................43

4.2.2

Thiết kế bảng hiển thị...................................................................................47

4.3

THIẾT KẾ VÀ CHẾ TẠO MƠ HÌNH HỘP SỐ DỌC - MITSUBISHI KM119.47

4.3.1

Tên gọi và chức năng của các bộ phận điều khiển.......................................47

4.3.2

Hồn thiện mơ hình......................................................................................54

CHƯƠNG 5: VẬN HÀNH MƠ HÌNH HỘP SỐ DỌC - MITSUBISHI KM119.......56
5.1

KIỂM TRA TRƯỚC KHI VẬN HÀNH.............................................................56

5.2

VẬN HÀNH MƠ HÌNH.....................................................................................56

CHƯƠNG 6: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ................................................................59
6.1


KẾT LUẬN........................................................................................................59

6.2

KIẾN NGHỊ........................................................................................................59
7


DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO......................................................................61

8


DANH MỤC CÁC HÌNH
Hình 2.1: Bố trí hệ thống truyền lực trên ơ tơ................................................................4
Hình 2.2: Hộp số ngang C50..........................................................................................5
Hình 2.3: Hộp số dọc W55.............................................................................................6
Hình 2.4: Dịng truyền cơng suất trên xe có sử dụng hộp số thường..............................7
Hình 3.1: Cấu tạo hộp số................................................................................................8
Hình 3.2: Cấu tạo bộ ly hợp...........................................................................................9
Hình 3.3: Cấu tạo bánh đà............................................................................................10
Hình 3.4: Ly hợp lị xo đĩa...........................................................................................10
Hình 3.5: Ly hợp sử dụng lị xo đĩa..............................................................................11
Hình 3.6: Cấu tạo đĩa ma sát........................................................................................12
Hình 3.7: Cơ cấu điều khiển ngắt ly hợp thủy lực........................................................13
Hình 3.8: Cấu tạo xy lanh chính...................................................................................13
Hình 3.9: Xy lanh chính hoạt động trong giai đoạn đạp bàn đạp ly hợp......................14
Hình 3.10: Xy lanh chính hoạt động trong giai đoạn nhả bàn đạp ly hợp.....................15
Hình 3.11: Cấu tạo xy lanh con....................................................................................15
Hình 3.12: Bánh răng trục sơ cấp.................................................................................16

Hình 3.13: Bánh răng trục trung gian...........................................................................17
Hình 3.14: Bánh răng trục số lùi..................................................................................17
Hình 3.15: Bánh răng trục thứ cấp...............................................................................18
Hình 3.16: Các trục của hộp số....................................................................................19
Hình 3.17: Cấu tạo bộ đồng tốc....................................................................................20
Hình 3.18: Bộ đồng tốc có khóa...................................................................................21
Hình 3.19: Bộ đồng tốc bánh răng (1-2), (3-4).............................................................21
9


Hình 3.20: Bộ đồng tốc bánh răng (5-6), (7-8).............................................................22
Hình 3.21: Bộ đồng tốc bánh răng số lùi (11-12-13) và bánh răng số 5 (9-10)............22
Hình 3.22: Sự hoạt động của bộ đồng tốc trong giai đoạn bắt đầu quá trình đồng tốc. 23
Hình 3.23: Sự hoạt động của bộ đồng tốc trong giai đoạn hồn tồn đồng tốc............24
Hình 3.24: Cơ cấu điều khiển hộp số...........................................................................25
Hình 3.25: Bi, lị xo định vị và chốt hãm.....................................................................25
Hình 3.26: Hộp số đang ở tay số 5...............................................................................26
Hình 3.27: Cơ cấu tránh chuyển nhầm số lùi...............................................................27
Hình 3.26: Sơ đồ động học của hộp số.........................................................................28
Hình 3.27: Sơ đồ động học ở tay số 1..........................................................................30
Hình 3.28: Sơ đồ động học ở tay số 2..........................................................................32
Hình 3.29: Sơ đồ động học tay số 3.............................................................................34
Hình 3.30: Sơ đồ động học tay số 4.............................................................................36
Hình 3.31: Sơ đồ động học tay số 5.............................................................................38
Hình 3.32: Sơ đồ động học tay số lùi...........................................................................40
Hình 4.1: Bản vẽ 3D khung..........................................................................................43
Hình 4.2: Khung sau khi gia cơng................................................................................44
Hình 4.3: Khung hồn thiện.........................................................................................44
Hình 4.4: Hộp số khi nhận đề tài..................................................................................45
Hình 4.5: Hộp số sau khi cắt........................................................................................45

Hình 4.6: Hộp số đang thi gia cơng (dũa).....................................................................46
Hình 4.7: Hộp số sau khi cắt và sơn hồn thiện...........................................................46
Hình 4.8: Bảng hiển thị của mơ hình............................................................................47
Hình 4.9: Motor điều khiển 12V..................................................................................48
Hình 4.10: Bánh răng bắt chặt với motor ăn khớp với vịng răng bánh đà...................48
Hình 4.11: Adapter 12V...............................................................................................48
10


Hình 4.12: Bàn đạp ly hợp...........................................................................................49
Hình 4.13: Xy lanh chính.............................................................................................49
Hình 4.14: Xy lanh con................................................................................................50
Hình 4.15: Giá đỡ đầu hộp số.......................................................................................50
Hình 4.16: Cần chuyển số............................................................................................51
Hình 4.17: Cơng tắc từ tay số 1 và 2............................................................................51
Hình 4.18: Cơng tắc từ ở tay số 3 và 4.........................................................................52
Hình 4.19: Cơng tắc từ ở tay số 5 và số lùi..................................................................52
Hình 4.20: Mạch in bộ vi điều khiển............................................................................53
Hình 4.21: Mặt trước của mơ hình...............................................................................54
Hình 4.22: Mặt trái của mơ hình..................................................................................54
Hình 4.23: Mặt phải của mơ hình.................................................................................55
Hình 4.24: Mặt sau của mơ hình ...................................................................................55
Hình 5.1: Mơ hình đang hoạt động ở số trung gian......................................................56
Hình 5.2: Mơ hình đang hoạt động ở tay số 1..............................................................57
Hình 5.3: Mơ hình đang hoạt động ở tay số 2..............................................................57
Hình 5.4: Mơ hình đang hoạt động ở tay số 3..............................................................57
Hình 5.5: Mơ hình đang hoạt động ở tay số 4..............................................................58
Hình 5.6: Mơ hình đang hoạt động ở tay số 5..............................................................58
Hình 5.7: Mơ hình đang hoạt động ở tay số R..............................................................58


11


DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 3.1: Tỷ số truyền ở các tay số............................................................................42

12


CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU
1.1 LÝ DO HÌNH THÀNH ĐỀ TÀI
Hiện nay các phương tiện giao thông vận tải là một phần không thể thiếu trong cuộc
sống con người. Cũng như các sản phẩm của nền cơng nghiệp hiện nay, ơ tơ được tích
hợp các hệ thống tự động lên các dòng xe đã và đang sản xuất với chiều hướng ngày càng
tăng. Hộp số thường sử dụng trong hệ thống truyền lực của xe là một trong những hệ
thống có tuổi đời lâu nhất trên các ô tô hiện nay. Dù hộp số thường là một hệ thống cũ
nhưng đối với nhiều cá nhân nó là một hộp số ưa thích và khơng thể thiếu khi những
chiếc xe trang bị hộp số tự động luôn ở mức giá khá cao hoặc rất cao đối với họ, đồng
thời việc bảo dưỡng hộp số thường cũng đơn giản và ít tốn kém. Nhiều người cũng thích
số thường hơn vì nó cho cảm giác lái chân thực, trải nghiệm “thật” động cơ cũng như thể
hiện độ cứng tay lái. Lái xe số thường cũng được xem như là một kỹ năng sống quan
trọng, đặc biệt là trong những trường hợp bạn muốn đi du lịch (đa số các công ty cho thuê
xe du lịch đều cho thuê xe số thường để tiết kiệm nhiên liệu khi lưu thông qua các đường
địa hình), hoặc cần thay tay lái cho một người nào đó khi trong những trường hợp khẩn
cấp. Việc nghiên cứu hộp số thường sẽ giúp chúng ta nắm bắt kiến thức cơ bản để nâng
cao hiệu quả khi sử dụng, khai thác, sửa chữa và cải tiến chúng. Ngồi ra nó cịn góp
phần xây dựng các nguồn tài liệu tham khảo phục vụ nghiên cứu trong quá trình học tập
và cơng tác.
Ở nước ta bên cạnh những xe trang bị hộp số tự động, vẫn còn nhiều xe đang sử dụng
hộp số thường. Do vậy nhu cầu học tập, sửa chữa và bảo dưỡng là rất lớn. Để sử dụng và

khai thác có hiệu quả tất cả các tính năng của hộp số thường là điều cần thiết. Dựa trên
hộp số dọc cũ sẵn có và các nguồn tài liệu liên quan đến lĩnh vực nghiên cứu của đề tài,
tiến hành khảo sát nguyên lý làm việc của hộp số thường, của các cụm chi tiết, giải thích
bản chất của các hiện tượng xảy ra trong quá trình hoạt động của hộp số thường, làm cơ
sở cho q trình thiết kế và chế tạo mơ hình.
Vì những lý do trên nhóm em chọn đề tài “THIẾT KẾ, CHẾ TẠO MƠ HÌNH HỘP
SỐ DỌC” để làm đề tài tốt nghiệp.
1.2 MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU CỦA ĐỀ TÀI
 Nghiên cứu cấu tạo, nguyên lý của hộp số thường.
13


 Thi cơng thiết kế cho mơ hình hoạt động.
 Các thơng số khi mơ hình hoạt động phải hiển thị ra cho người xem thấy rõ.

1.3 ĐỐI TƯỢNG
Hộp số dọc – Mitsubishi KM119.
1.4 NỘI DUNG NGHIÊN CỨU
Nội dung nghiên cứu được trình bày qua 6 chương gồm:
 Chương 1: Tổng quan về đề tài nghiên cứu.
 Chương 2: Tổng quan về hộp số thường trên ô tô.
 Chương 3: Khảo sát hộp số dọc – Mitsubishi KM119.
 Chương 4: Giới thiệu, thiết kế và chế tạo mơ hình hộp số dọc – Mitsubishi
KM119.
 Chương 5: Vận hành mơ hình hộp số dọc – Mitsubishi KM119.
 Chương 6: Kết luận và kiến nghị.
1.5 PHẠM VI NGHIÊN CỨU CỦA ĐỀ TÀI
Hộp số dọc – Mitsubishi KM119.
1.6 PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
 Phương pháp thu thập thông tin.

 Phương pháp tiếp cận thu thập thông tin.
 Phương pháp nghiên cứu tài liệu.
 Phương pháp thi thực nghiệm.

14


CHƯƠNG 2: TỔNG QUAN VỀ HỘP SỐ THƯỜNG
2.1 LỊCH SỬ HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN CỦA HỘP SỐ THƯỜNG
Được ví như trái tim của hệ thống truyền lực, hộp số biến đổi moment, tốc độ làm
việc của động cơ sao cho phù hợp với điều kiện làm việc của bánh xe trên đường. Giới
thiệu vào năm 1894, bản phác thảo đầu tiên của hộp số cận đại do hai kỹ sư người Pháp,
Louis-Rene Panhard và Emile Levassor đưa ra đã không mang về cho hai ông vinh quang
mà ngược lại phải nhận những chỉ trích, chiếc xe mơ hình bị chết máy, nội dung bị cắt
bớt chỉ cịn trình bày trên bảng đen. Thời ấy, kết cấu truyền động khá đơn giản bằng bộ
truyền đai hoặc bộ truyền bánh răng cơn. Xe chỉ có thể chạy với tốc độ tối đa 32 km/h.
Khi gặp vật cản trên đường, phải dừng xe lại gài số thấp.
Một năm sau cuộc họp báo tai tiếng, Panhard và Levassor nổi danh trở lại không
những chỉ riêng hộp số mà cịn tồn bộ hệ thống truyền lực. Lần này, họ đã có chiếc xe
đầu tiên sẵn sàng chạy khi đạp ga. Bên cạnh đó họ cũng đã có rất nhiều thay đổi về ý
tưởng. Thực tế, nó là một mẫu đã đáp ứng được hầu hết các yêu cầu của xe được xây
dựng vào những năm 90 và cả những năm sau đó.
Khơng giống như mẫu xe hiện thời, thiết kế mới có động cơ đặt dọc ở phía trước,
truyền cơng suất ra cầu sau thông qua ly hợp và hộp số trượt 3 cấp và cầu chuyển động
bằng xích. Nó gần giống như hệ thống truyền lực trên các xe hiện đại, nhưng chưa có vi
sai và bán trục chủ động. Tuy nhiên, vào năm 1898, điều này đã trở thành hiện thực khi
nhà triệu phú Louis Renault kết nối thành công từ động cơ đặt dọc, qua hộp số tới cầu sau
“sống” bằng trục kim loại. Cầu sau “sống” hay còn gọi là vi sai cầu sau. Vì đã khắc phục
vấn đề mịn lốp nên phát minh này được hầu hết các nhà sản xuất ô tô áp dụng.
Năm 1904, hộp số thường sang số trượt của Panhard-Levassor đã được hiện thực hóa

bởi hầu hết các nhà sản xuất ô tô. Dù tồn tại ở dạng này hay dạng khác thì chúng vẫn còn
được sử dụng cho đến thời gian gần đây. Hộp số trang bị bộ đồng tốc được Cadillac sử
dụng lần đầu tiên vào năm 1928. Sau khi được Porche phát triển, phát minh này đã trở
nên phổ biến cho đến tận ngày nay.
15


×