Tiet 53 Tieng ga trua GA hoi giang mien

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Gi¸o ¸n héi gi¶ng miÒn n¨m häc 2011-2012 Tªn bµi gi¶ng: TiÕng gµ tra Gi¸o viªn: §ç ThÞ Thu Ph¬ng §¬n vÞ: Trêng THCS Yªn Mü TiÕt 53: V¨n b¶n TiÕng gµ tra A. Mục tiêu cần đạt 1. Nội dung: Cảm nhận đợc vẻ đẹp trong sáng đằn thắm của những kỷ niệm về tuổi th¬ vµ t×nh bµ ch¸u. - Thấy đợc nghệ thuật biểu hiện tình cảm qua những chi tiết tự nhiên bình dị. 2. Gi¸o dôc - Lòng yêu quê hơng đất nớc 3. RÌn kuyÖn. - Kỹ năng cảm nhận tác phẩm thơ hiện đại. B. ChuÈn bÞ. - Gi¸o viªn: + Nghiªn cøu tµi liÖu so¹n gi¸o ¸n + M¸y chiÕu ®a n¨ng - Hãc sinh: ChuÈn bÞ bµi theo hìng dÉn. C. TiÕn tr×nh lªn líp I. ổn định tổ chức II. Bµi míi. Hoạt động của thầy và trò Néi dung I. §äc vµ t×m hiÓu chung GV: BËt m¸y chiÕu cã bµi th¬ 1. §äc Quan s¸t bµi th¬ ? Qua viÖc chuÈn bÞ bµi ë nhµ em nµo cã thÓ nªu cách đọc bài thơ này ? HS: Nêu các đọc Gv: Bấm máy cách đọc GV: Mời một em đọc khổ thơ đầu, một HS đọc 5 khổ thơ tiếp, một em đọc 2 khổ cuối GV: Gäi mét em HS nhËn xÐt chung GV; NhËn xÐt råi däc mÉu ? Gi¶i thÝch tõ khã ? qua viÖc chuÈn bÞ bµi ë nhµ em h·y gi¶i thÝch tõ “ Lang mÆt”; tõ “ S¬ng muèi”. HS gi¶i thÝch GV; BÊm m¸y GV; cßn nh÷ng tõ kh¸c c¸c em vÒ nhµ t×m hiÓu thªm. 2. T×m hiÓu chung. GV: BÊm m¸y giíi thiÖu ®©y lµ nhµ th¬ Xu©n a. T¸c gi¶. Quúnh. B»ng sù chuÈn bÞ bµi ë nhµ em h·y nªu - Xu©n Quúnh( 1942-1988) nh÷ng hiÓu biÕt vÒ nhµ th¬ Xu©n Quúnh. - Quª: Lµng La Khª ven thÞ HS: Tr×nh bµy x· Hµ §«ng. Mét lµng næi GV: §Ó c¸c em cã thªm hiÓu biÕt s©u s¾c h¬n tiÕng cña Hµ T©y cò vÒ nhµ th¬ Xu©n Quúnh c« giíi thiÖu thªm mét - Lµ nhµ th¬ n÷ xuÊt s¾c số nét vê cuộc đời và sự nghiệp củ nhà thơ. trong nền thơ hiện đại Việt.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> - Nh×n ch©n dung t¸c gi¶ Ýt ai biÕt tuæi th¬ cña Nam. Xu©n Quúnh rÊt bÊt h¹nh bëi v× mÑ cña t¸c gi¶ mÊt sím, t¸c gi¶ vÒ ë víi bµ ngo¹i khi cßn rÊt nhỏ, do đó Xuân Quỳnh rất gắn bó với ngời bà vµ h×nh ¶nh bµ xuÊt hiÖn rÊt nhiÒu trong s¸ng t¸c cña «ng. - N¨m 1963 Xu©n Quúnh xuÊt hiÖn lÇn ®Çu tiªn với tập thơ “ Chồi biếc”. Sau đó trở thành cây bút nữ nổi tiếng. Các tập thơ đã đợc in Hoa dọc chiến hào, gió lào cát trắng, lời ru trên mặt đất, tù h¸t, s©n ga chiÒu em ®i… - Ngêi ta thêng vÝ th¬ Xu©n Quúnh nh: “ C¸nh chuån chuån trong gi«ng b·o, m¶nh mai mµ trong suèt kiªn cêng - GV: Giíi thiÖu cuèn s¸ch: T¸c phÈm trong nhµ trờng” cuốn “Xuân Quỳnh thơ và đời”. Tìm đọc. GV: Xu©n Quúnh mÊt n¨m 1988 trong mét tai n¹n giao th«ng th¶m khèc cïng chång lµ nhµ viết kịch Lu Quang Vũ và con trai, để lại trong lòng ngời đọc bao tiếc nuối. ? Em h·y nªu xuÊt xø bµi th¬: “ TiÕng hµ tra” HS tr×nh bµy b, T¸c phÈm GV; BËt m¸y giíi thiÖu * XuÊt xø - Bµi th¬ s¸ng t¸c vµo thêi kú ®Çu cña cuéc kh¸ng chiÕn chèng MÜ cøu níc - In lÇn ®Çu trong tËp th¬ “ Hoa däc chiÕn hµo(1968) * ThÓ th¬ vµ ph¬ng thøc biểu đạt. GV: §Ó t×m hiÓu thÓ th¬ cña v¨n b¶n nµy b»ng c¸ch ®iÒn vµo chç trèng trong bµi tËp sau: GV: Chia lµm 4 nhãm in bµi tËp ra giÊy * Bµi tËp: Em h·y nhËn diÖn thÓ lo¹i bµi th¬ nµy b»ng c¸ch ®iÒn vµo chç trèng trong bµi tËp sau: - Bµi th¬ gåm …….c©u, chia thµnh …….khæ th¬. - HÇu hÕt lµ c¸c c©u th¬ cã…….tiÕng, kÕt hîp víi c©u……..tiÕng……. - Sè c©u trong c¸c khæ th¬… ? Qua bài tập trên em hãy cho biết bài thơ đợc s¸ng t¸c theo thÓ th¬ nµo ? ThÓ th¬ 5 ch÷ HS: ThÓ th¬ 5 ch÷ GV: Giíi thiÖu thªm: - Bµi th¬ lµm theo thÓ th¬ 5 ch÷ nhng cã chç biến đổi khá linh hoạt. Sự không hạn định về số c©u th¬ trong mét khæ th¬ trong mét khæ th¬ vµ số khổ thơ trong một bài thơ, không cố định về vÇn nhÞp… t¹o cho bµi th¬ tÝnh tù nhiªn phï hîp.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> víi m¹ch c¶m xóc cña nh©n vËt GV: Em đã học và đọc những bài thơ năm chữ nµo h·y kÓ tªn ? HS: §ªm nay B¸c kh«ng ngñ GV: T¸c gi¶ Xu©n Quúnh cã mét sè bµi th¬ viÕt theo thÓ th¬ nµy nh ThuyÒn vµ BiÓn, sãng, ChuyÖn cæ tÝch vÒ loµi ngêi. - Bài thơ biểu đạt những tình cảm, cảm xúc của ai ? với đối tợng nào ? - Bài thơ biểu đạt tình cảm, cảm xúc của ngời chiÕn sÜ víi nh÷ng kØ niÖm tuæi th¬ vÒ t×nh c¶m bà cháu, về quê hơng đất nớc qua âm thanh tiếng gµ tra. - Từ đó em xác định phơng thức biểu đạt của bài th¬ - BiÓu c¶m kÕt hîp víi c¸c yªu tè tù sù vµ miªu t¶ ? Theo em bµi th¬ m¹ch c¶m xóc nh thÕ nµo ? Gîi ý( bµi th¬ b¾t ®Çu tõ ©m thanh nµo ? ®i tõ quá khứ đến hiện tại hay từ hiện tại đến quá khứ) ? VËy víi m¹ch c¶m xóc trªn, v¨n b¶n cã thÓ cha lµm mÊy phÇn ?. GV: C« trß m×nh sÏ t×m hiÓu v¨n b¶n b¶n theo ba mục trên. Bài thơ này đợc học trong phạm vi 2 tiÕt, tiÕt nµy chóng ta sÏ t×m hiÓu thªm phÇn 1 vµ khæ ®Çu phÇn 2 GV; BËt m¸y khæ th¬ 1 - HS đọc - Ngêi chiÕn sÜ nghe thÊy ©m thanh cña tiÕng gµ tra trong hoµn c¶nh nµo ? - Hoàn cảnh : Trên đờng hành quân xa Dõng ch©n bªn bÕn nhá - GV: BËt m¸y chiÕu vÒ hoµn c¶nh hµnh qu©n cña ngêi lÝnh vµ giíi thiÖu. - Trong nh÷ng n¨m kh¸ng chiÕn chèng MÜ cøu níc víi tinh thÇn “ XÎ däc Trêng S¬n ®i cøu níc Mµ lßng ph¬i phíi dËy t¬ng lai” Nh÷ng ngêi lÝnh thêng ph¶i thùc hiÖn nh÷ng cuộc hành quân đờng dài đầy gian khổ vất vả. - Phơng thức biểu đạt biểu c¶m kÕt hîp víi c¸c yÕu tè tù sù vµ miªu t¶.. * Bè côc Gåm 3 phÇn - PhÇn 1: Khæ th¬ ®Çu tiÕng gµ tra víi c¶m nhËn ®Çu tiªn cña ngêi chiÕn sÜ - PhÇn 2: N¨m khæ th¬ tiÕp TiÕng gµ tra gäi vÒ nh÷ng kû niÖm Êu th¬. - PhÇn 3: Hai khæ cuèi TiÕng gµ tra gëi nh÷ng suy t cña ngêi chiÕn sÜ.. II. §äc vµ t×m hiÓu chi tiÕt. 1. TiÕng gµ tra.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> trong ®iÒu kiÖn chiÕn tranh v« cïng khèc liÖt. Vì thế giây phút đợc dừng chân nghỉ ngơi bên một xóm nhỏ đối với ngời lính vô cùng hiếm hoi vµ quý b¸u. §ã chÝnh lµ lóc anh cã gi©y phót th giãn để hồi tởng suy ngẫm về cuộc sống, đợc tiếp thêm sức mạnh trên đờng chiến đấu. Chính trong luc ấy ngời chiến sĩ đã nghe thành tiếng gà tra ? Những câu thơ nào đã ghi lại cụ thể âm thanh cña tiÕng gµ tra mµ ngêi chiÕn sÜ nghe thÊy - HS: “ TiÕng gµ ai nh¶y æ Côc…côc t¸c côc ta” ? Nªu nh©n xÐt cña em vÒ c¸ch ghi l¹i ©m thanh tiếng gà đó của nhà thơ. - C©u th¬ ghi l¹i mét c¸ch rÊt chÝnh x¸c, ch©n thùc tù nhiªn vÒ mét ©m thanh gÇn gòi quen thuéc Th¶o luËn: GV bËt m¸y chiÕu hái vµ yªu cÇu th¶o luËn Theo em v× sao trong mu«n vµn ©m thanh cña cuộc sống khác nhau, ngời chiến sĩ lại chú ý đến ©m thanh cña tiÕng gµ tra( §iÒn tõ § vµo tríc câu trả lời đúng, chữ S vào câu trả lời sai (§) A. TiÕng gµ lµ ©m thanh quen thuéc cña lµng quª. Buæi tra v¾ng vÎ cµng lµm ©m thanh Êy thªm vang väng. (Đ) B. Tiếng gà tra đem đến niềm vui, dự báo nh÷ng ®iÒu tèt lµnh cho con ngêi. (§) C. TiÕng gµ thêng g¾n bã th©n thiÕt víi kÝ øc tuæi th¬ cña con ngêi (S) D. Đó là tiếng gà gọi ngày mới đến. - GV: Bật máy đáp án -GV: Bëi tiÕng gµ lµ ©m thanh quen thuéc cña làng quê ta bao đời nay nên có nhiều tác giả viết về âm thanh ấy. Em hãy đọc những câu thơ viết vÒ tiÕng gµ mµ em biÕt. TiÕng gµ Giôc qu¶ na Më m¾t Trßn xäc Giôc hµng tre §©m mãng Nhän ho¾t ( Bµi ß;ã…o cña TrÇn §¨ng Khoa) - GV; ¢m thanh tiÕng gµ xuÊt trªn nhiÒu trong thơ ca , ca dao dân gian. Gió đa cành trúc la đà. TiÕng chu«ng trÊn vò canh gµ thä x¬ng, hay trong thơ Bác “ Gà gáy một lần đêm chửa tan. Chòm sao đa nguyệt vợt lên ngàn”. Bởi đó là tiếng âm thanh rát gần gũi với con ngời đặc biệt.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> lµ víi tuæi th¬. - GV: Em quan s¸t l¹i khæ th¬ ®Çu, t×m tõ lÆp l¹i trong khæ th¬ - HS: Tõ nghe ( GV bÊm m¸y) ? Qua sù ;Æp l¹i tõ “nghe” em thÊy t¸c gi¶ c¶m nhËn ©m thanh cña tiÕng gµ b»ng gi¸c quan nµo lµ chÝnh ? - HS: ThÝnh gi¸c ? VËy t¸c gi¶ nghe thÊy nh÷ng g× ? - HS: Nghe xúc động…, bàn chân…..;gọi về… GV: Bằng thính giác mà tác giả cảm nhận đợc sự xao động của nắng tra, sự mỏi mệt của bàn chân, gîi lªn nh÷ng kû niÖm thêi th¬ Êu ? VËy ®©y lµ biÖn ph¸p nghÖ thuËt g× ? - HS: ẩn dụ chuyển đổi cảm giác ? ViÕc sö dông ®iÖp tõ vµ nghÖ thuËt Èn dô chuyển đổi cảm giác có tác dụng gì ? - HS tr¶ lêi - GV bËt m¸y - Lµm næi bËt ý, nhÊn m¹nh nh÷ng c¶m xóc khác nhau của ngời chiến sĩ đợc gợi ra từ âm thanh tiếng gà tra làm cho ngời đọc hiểu đợc nhiÒu cung bËc t×nh c¶m kh¸c nhau cña ngêi chiÕn sÜ ? Tóm lại qua khổ thơ đầu ta thấy cảm nhận đầu - Gởi niềm xúc động - Th¾p thªm søc m¹nh tiªn cña ngêi chiÕn sÜ vÒ tiÕng gµ tra lµ g× ? - §¸nh thøc kû niÖm tuæi th¬ GV: ChuyÓn: ë khæ th¬ ®Çu, tiÕng gµ tra gäi vÒ nh÷ng kû niÖm tuæi th¬ cña ngêi chiÕn sÜ, nh÷ng kû niÖm võa xa c¸ch c¶ vÒ thêi gian kh«ng gian nhng l¹i trë nªn gÇn gòi thiÕt tha. §ã lµ nh÷ng kû niÖm g× chóng ta cïng t×m hiÓu ë phÇn 2. 2. TiÕng gµ tra gäi vÒ nh÷ng ? Quan sát khổ thơ thứ 2 và cho biết khổ thơ đợc kỷ niệm ấu thơ. më ®Çu bëi c©u th¬ nµo ? HS: C©u “TiÕng gµ tra” GV: Đó chính là nhan đề của bài thơ và cũng là c©u th¬ më ®Çu c¸c khæ 3,4,7. Mçi lÇn cÊt lªn c©u th¬ Êy gîi mét h×nh ¶nh, mét kû niÖm tuæi th¬ cña nh©n vËt tr÷ t×nh. §iÖp ng÷ TiÕng gµ tra nh dßng nh¹c chñ ©m võa kÕt nèi c¸c kû niÖm võa ®iÓm nhÞp cho tõng cung bËc c¶m xóc cña ngêi chiÕn sÜ. Nã cã t¸c dụng gợi nhớ và đánh thức kỷ niệm tuổi thơ. ? §äc thÇm c¸c khæ 2,3,4,5,6 vµ cho biÕt cã những kỷ niệm nào đợc đánh thức trong lòng ngời lính khi nghe Tiếng gà tra - Kỷ niệm về ổ trứng và đàn gà - Kû niÖm vÒ bµ vµ t×nh bµ ch¸u - GV: Chóng ta cïng t×m hiÓu vÒ kû niÖm.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> - GV; Khổ 2 nghiêng về phơng thức biểu đạt nµo. - HS: Miªu t¶ ? T¸c gi¶ miªu t¶ æ trøng vµ nh÷ng con gµ m¸i b»ng tÝnh tõ nµo ? - Vµng, ãng, hång, m¬, n¾ng ? ChØ ra biÖn ph¸p nghÖ thuËt sö dông trong khæ th¬ ? - §iÖp tõ nµy - §iÖp cÊu tróc: “ Nµy con gµ” - So s¸nh ? T¸c dông - Tạo ấn tợng sâu sắc về đàn gà GV bình: Giúp ngời đọc hình dung ra ẩn gọn nhá lon ton ch¹y bªn bµ, cïng bµ cho gµ ¨n råi ngắm chúng. Hai bà cháu đứng chỏ cho nhau xem tõng con gµ trong kh«ng khÝ vui vÎ h¹nh phóc cña t×nh bµ ch¸u. GV: B»ng tµi n¨ng nghÖ thuËt sö dông ng«n tõ đặc biệt la nghệ thuật phối hợp màu sắc bằng ng«n ng÷ th¬ ca rÊt tµi t×nh. Xu©n Quúnh kh«ng chỉ cho ngời đọc thởng thức những câu thơ thật hay mµ cßn khiÕn ta xem mét bøc tranh gµ tuyÖt đẹp trong tranh dân gian Đông Hồ. ? Những yêu tố miêu tả đàn gà giúp em hình dung g× vµ khung c¶nh lµng quª trong t©m trÝ ngêi chiÕn sÜ - Khung c¶nh thanh b×nh yªn ¶ t¬i s¸ng. ? Tõ ©m thanh cña tiÕng gµ tra trong hiÖn t¹i nh÷ng h×nh ¶nh cña qu¸ khø l¹i hiÖn vÒ râ nÐt sinh động trong tâm trí của ngời chiến sĩ nh vậy. Theo em lµ v× sao ? - §ã lµ nh÷ng kû niÖm gÇn gòi g¾n bã víi tuæi th¬ GV: Qua bøc tranh kÝ øc lung linh mµu s¾c ta cµng nhËn thÊy t©m hån nh÷ng ngêi lÝnh thËt nhạy cảm, yêu tha thiết với quê hơng,đất nớc. §ã còng chÝnh lµ t©m hån vµ tiÕng lßng cña ngêi nhµ th¬ Xu©n Quúnh. Ta cã thÓ nhËn thÊy c¸i t«i riêng của nhà thơ Xuân Quỳnh đã hòa hợp với c¸i ta chung cña c¶ thÕ hÖ, cña c¶ d©n téc, t¹o cho các câu thơ sự gần gũi, thân thơng, lay động hån ngêi.. - §ã lµ nh÷ng kû niÖm s©u ®Ëm víi tuæi th¬ - Kû niÖm v¬i quª h¬ng cña ngêi chiÕn sÜ. III. Cñng cè Câu 1: Khoanh tròn vào đáp án đúng nhất trong các câu trả lời của câu hỏi sau: Những nét đặc sắc về nghệ thuật của hai khổ thơ trên là gì ? A. §iÖp ng÷, liÖt kª..

<span class='text_page_counter'>(7)</span> B. §iÖp ng÷, liÖt kª, so s¸nh, Èn dô,tõ ng÷ gîi h×nh, gîi c¶m. C. LiÖt kª, so s¸nh, tõ ng÷ gîi h×nh gîi, c¶m. C©u 2: Chän mét côm tõ thÝch hîp ®iÒn vµo chç chÊm tr¶ lêi cho c¸c c©u hái sau: a, Bài thơ có nhan đề là gì ? ……………………………. b, C©u th¬ nµo më ®Çu c¸c khæ th¬ 2,3,4,7 ………………………………………….. c, Âm thanh nào đã khơi nguồn cảm xúc cho ngời chiến sĩ ? ………………………………………………………………. GV: Bật đáp án: Cụm từ: “ Tiếng gà tra” và chốt lại bài: Nh vậy, “ Tiếng gà tra” vừa là nhan đề của bài thơ, cũng là câu thơ rất đặc biệt chỉ có 3 tiếng, lại xuất hiện lặp l¹i nhiÒu lÇn trong bµi th¬, vµ chÝnh lµ yªu tè kh¬i nguån c¶m xóc cho nhµ th¬ Xuân Quỳnh, gợi về biết bao kỉ niệm mà tiết học này chúng ta cha tim hiểu hết đợc. Còn những kỉ niệm nào đợc âm thanh tiếng gà tra khơi dậy trong lòng ngời lính, ©m thanh Êy cßn cã ý nghÜa g×, tiÕt sau c¸c em cïng t×m hiÓu. IV. Híng dÉn häc ë nhµ. - Häc thuéc bµi th¬, n¾m v÷ng vÒ t¸c gi¶ vµ hai khæ th¬ ®Çu. - §äc kÜ vµ t×m hiÓu néi dung, nghÖ thuËt cña c¸c khæ cßn l¹i, chuÈn bÞ cho tiÕt sau..

<span class='text_page_counter'>(8)</span>