Tài liệu KỸ NĂNG CẦN HUẤN LUYỆN CHO GIÁO VIÊN DẠY NGHỀ pdf

PHÁT HIN VN  ÀO TO
MT K NNG CN HUN LUYN CHO GIÁO VIÊN DY NGH
Ths. Mnh Cng
Vin Nghiên cu Phát trin Giáo dc Chuyên nghip
Abstract
The curent pedagogical content in technical teacher training is focusing on some teaching
skills like writing syllabus, lesson planing, and teaching. Those are necessary but not
enough to link VTE and industry. To connect closely training and employee using, the
technical teachers must demonstrate their helpful to the enterprises. Therefore, they need
to be trained about many other things among which detection of training problem is very
important.
Tóm tt
Ni dung đào to s phm cho giáo viên dy ngh hin nay tp trung vào mt s k nng
dy hc nh: son đ cng, son giáo án .v.v. Nhng k nng này rt cn thit, nhng
cha đ đ thc hin liên kt đào to vi th gii lao đng.  gn kt gia đào to và s
dng lao đng, ngi giáo viên dy ngh cn chng t s hu dng đi vi doanh nghip.
Nh th, h cn đc hun luyn v nhiu điu, trong đó k nng phát hin vn đ đào to
là mt ni dung quan trng.
Gn đào to vi doanh nghip là nhim v sng còn nhng rt khó khn ca nhà trng
hin nay, đc bit là các trng k thut. Các khoa s phm k thut có th đóng góp đc gì
vào điu này và đóng góp bng cách nào? Chun b đy đ kh nng cho các giáo viên dy ngh
tng lai đ doanh nghip phi thc s cn đn h. ó là mt trong nhng câu tr li. Bài vit
này mun đóng góp mt phn trong vic tìm câu tr li đt ra
I. S tách ri gia đào to và s dng lao đng
Theo kho sát ca chúng tôi, trong s hn 100.000 công nhân k thut đang làm vic ti
các khu công nghip tp trung, khu ch xut và khu công ngh cao  thành ph H Chí Minh, có
đn 75% đc đào to ti xí nghip, ch có 8,4% đc đào to t các trng trung cp chuyên
nghip, trng dy ngh hay trung tâm dy ngh.
Ngun đào to
3.7%
12.6%

4.0%
2.2% 2.2%
75.0%
0.0%
10.0%
20.0%
30.0%
40.0%
50.0%
60.0%
70.0%
80.0%
i hcCao đng THCN Trng DN Trung tâm
DN
Ti Công ty

Hình 1. Ngun đào to ca công nhân k thut trong KCX, KCNTT, KCNC Tp.H Chí
Minh
Bng cp
25.5%
1.6%
5.4%
7.8%
59.6%
0.0%
10.0%
20.0%
30.0%
40.0%
50.0%

60.0%
70.0%
Giy chng
nhn
Bc 1 Bc 2 Bc 3 Không tr li

Hình 2. Chng nhn trình đ tay ngh ca công nhân các KCX, KCNTT, KCNC Tp.H
Chí Minh
Có ti 60% s ngi đc kho sát không th tr li (hay không có) v vn bng chng
ch ca h. S 60% này cng không th hc liên thông đ có th nhn nhng vn bng chng ch
chính thc trong h thng đào to ngh quc gia.
Trong khi đó, đánh giá v ni dung đào to trong các trng/trung tâm đào to ngh (ng
vi s 8,4% nêu trên), 73% nhng ngi qun lý lao đng  các doanh nghip trong các khu
công nghip tp trung, khu ch xut và khu công ngh cao cho là thiu tính thc tin (tham kho
biu đ sau)
5%
68%
27%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
Không thc t Ít thc t Thc t

Hình 3. ánh giá ca ngi qun lý lao đng v kin thc – k nng do nhà trng cung

cp
ánh giá sâu hn na v nng lc thc hin các nhim v sn xut ca đi ng công nhân
k thut ti các khu các khu công nghip tp trung, khu ch xut và khu công ngh cao, nhng
ngi qun lý sn xut cho ý kin đóng góp nh bng di đây (kho sát vi 4 mc t 0 đn 3: 0
– kém, 1 – trung bình, 2 – khá, 3 – tt; riêng đ tin cy đc tính vi 2 mc đt yêu cu hoc
cha đt yêu cu và yêu cu phi có t 65% s ý kin đánh giá đt, ly đ chính xác 95%) chúng
tôi thu đc s liu nh sau:

Mean SD  tin cy
1. Hành vi tác phong 2.280 0.247 0.816 - 0.944
2. Cht lng công vic 2.150 0.260 0.733 - 0.887
3. T giác ch đng 2.051 0.253 0.699 - 0.861
4. K nng cn thit cho công vic 2.030 0.249 0.710 - 0.870
5. Kh nng hp tác 1.930 0.241 0.722 - 0.878
6. Kin thc chuyên môn 1.929 0.243 0.643 - 0.817
7. Mc đ thành tho 1.898 0.241 0.699 - 0.861
8. Tính thích ng 1.888 0.240 0.621 - 0.799
9. Tính linh hot 1.830 0.234 0.625 - 0.804
10. Kinh nghim 1.758 0.231 0.557 - 0.743
11. Kh nng làm vic phc tp 1.707 0.229 0.473 - 0.667
12. Kh nng sáng to 1.636 0.228 0.546 - 0.734
Ngi lao đng tìm vic làm thông qua nhng con đng nào?
Nhng kho sát ca chúng tơi cho kt qu nh hình H.4. a s (80%) là do t tìm hoc
ngi quen gii thiu và ch có 3.4% là do nhà trng hoc liên kt gia nhà trng và doanh
nghip.
42.9%
7.8%
8.4%
37.3%
2.9%

0.5%
0.2%
0.0%
5.0%
10.0%
15.0%
20.0%
25.0%
30.0%
35.0%
40.0%
45.0%
50.0%
Tự tìm đến Qua quảng
cáo
Qua dòch vụ Người quen
giới thiệu
Nhà Trường
giới thiệu
Liên kết NT-
DN
Không trả lời

Hình 4. Nhng con đng tìm vic ca ngi CNKT trong các KCX, KCNTT, KCNC
Tp.H Chí Minh
T nhng s liu trên, chúng ta có th rút ra mt s nhn xét sau đây:
̇ Có mt s tách ri rõ rt gia đào to và s dng lao đng. Các c s đào to đã khơng
to ra đc sn phm đúng nh nhu cu ca xã hi.
̇ Vì khơng nhn đc sn phm t các c s đào to nh mong mun, nên đa s các
doanh nghip phi t đào to ly theo nhu cu ca chính h hoc phi đào to li nhng

ngi đã tt nghip t các c s đào to.
̇ Khi đng ký nhp hc ti mt c s đào to, ngi hc ch có th hy vng có mt chng
ch nào đó ch khơng th xác đnh trc kh nng làm vic ca mình, ni mình s làm
vic cng nh con đng ngh nghip ca bn thân.
̇ Khi t mình đào to, các doanh nghip ch chú trng đn hun luyn mt s k nng lao
đng thit yu cho v trí tuyn dng mà khơng h chú ý đn kh nng phát trin cho đi
ng lao đng này và vic đào to cng khơng da trên mt chun mc qui đnh nào.
iu này gây thit thòi rt ln cho ngi lao đng c khi làm vic ti ni đào to h
cng nh khi h di chuyn đn mt ni khác hay mun hc tp nâng cao trình đ chun
mơn.
̇ Tng hp ba khía cnh nng lc kin thc – k nng thc hin nhim v sn xut – thái
đ lao đng cho thy, ngi lao đng đ nng lc đáp ng vi u cu ca doanh
nghip, nhng các u cu này là khơng cao. Vì vy khi s thay đi cơng ngh ngày
càng m rng, mà kh nng sáng to, hiu bit chun mơn hn ch và thiu tính linh
hot (kin thc chuyên môn có gii hn), thì nhng lao đng này không th là li th
trong cnh tranh và phát trin bn vng cho doanh nghip. Khi đó, thc t s đòi hi
nhiu công sc đào to li đ đáp ng vi s thay đi ca sn xut.
Trên đây bc tranh không my sáng sa v quan h gia đào to và s dng lao đng ti
các KCX, KCNTT, KCNC  Tp.H Chí Minh. Tuy nhiên, nó cng có th phn ánh khá rõ v
thc trng chung ca h thng đào to ngh hin nay  Vit nam.
II. Vai trò ca ngi giáo viên dy ngh và k nng phát hin vn đ đào to
Mt cách ph bin, ngi ta thng nêu ra các nguyên nhân chính nh sau:
1. S lc hu ca trang thit b, công ngh trong c s đào to ngh.
2. Kh nng tài chính ca các c s đào to rt gii hn.
3. S lc hu cng nh tính cng nhc ca chng trình đào to và các ràng buc vô lý
khác khin cho vic thay đi/ cp nht chng trình rt khó khn.
4. Cht lng đi ng giáo viên hn ch.
5. Ngi hc không thích hc ngh, ch thích hc đi hc.
Ba nguyên nhân đu phn ánh tâm lý làm vic th đng ca c ch bao cp và a tìm kim
s an toàn trong hành đng, hai nguyên nhân sau phn ánh thc trng đào to/s dng giáo viên

dy ngh.
Có mt thc t khác, đó là, nhà trng rt khó kt hp vi doanh nghip, dù rt mun. a
s các trng gp nhiu khó khn khi đa hc sinh đi thc tp ti xí nghip, các doanh nghip
luôn cm thy phin hà khi phi tip nhn hc sinh thc tp. Các doanh nghip cng chng my
tin tng  kh nng chuyên môn ca c thy và trò. Ý ngh rng, my ông thy ch có lý thuyt
suông thôi, khá ph bin trong các doanh nghip. Vy ti sao không đt câu hi:
̇ Phi làm gì đ doanh nghip tin và cn đn c s đào to?
̇ Ai s gii quyt câu hi trên?
Theo chúng tôi, không phi lãnh đo nhà trng, nhng trc ht chính giáo viên mi là
ngi có th tr li đy đ hai câu hi trên.
Thc tin  Indonexia, Hàn quc, Nht bn cho thy, đa s các giáo viên đi thng t trng
đi hc đn trng dy ngh thng không my thành công, vì h không có đ k nng và kinh
nghim thc tin.  đây không ch là k nng và kinh nghim thc tin v chuyên môn k thut,
nhng còn là k nng và kinh nghim thc tin v s phm đ có th giúp doanh nghip gii
quyt các vn đ ny sinh trong sn xut.
Mt vn đ ny sinh trong sn xut có th do nhiu nguyên nhân: nhng vn đ v công
ngh, nhng vn đ v t chc sn xut, nhng vn đ v tâm lý xã hi, nhng vn đ v trình
đ và kh nng chuyên môn cho ngi lao đng. Không phi mi vn đ đu đc gii quyt
bng đào to, nhng xác đnh đúng phm vi, nguyên nhân ca vn đ ny sinh là mt k nng
quan trng ca ngi giáo viên. K nng này gi là k nng phát hin vn đ đào to. Ngoài