van 6

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (294.58 KB, 32 trang )

(1)Ngày soạn:.../..../2013 Ngày dạy:.../..../2013. Buổi 1,2: truyÒn thuyÕt DÂN GIAN VI ỆT NAM. A. Môc tiªu bµi häc: _ Ôn tập lại khái niệm về truyền thuyết và ý nghĩa của các truyền thuyết đã học. _ Tìm hiểu cơ sở lịch sử và những yếu tố tởng tợng, kì ảo trong các truyền thuyết đã học. B . Chuẩn bị * - GV:Ph¬ng ph¸p gi¶ng d¹y , SGK,tµi liÖu tham kh¶o: - HS : SGK , đồ dùng học tập C . Tiến trình lên lớp 1. Ổn định lớp: kiểm tra sĩ số 2. Bài cũ 3. Bài mới I. Kh¸i niÖm truyÒn thuyÕt: _ ThÕ nµo lµ truyÒn thuyÕt? _ KÓ vÒ c¸c nh©n vËt vµ sù kiÖn lÞch sö thêi qu¸ khø. _ Cã nhiÒu yÕu tè tëng tîng, k× ¶o. _ Cã c¬ së lÞch sö, cèt lâi sù thËt lÞch sö. _ Ngêi kÓ vµ ngêi nghe tin c©u chuyÖn lµ cã thùc dï truyÖn cã nh÷ng chi tiÕt tëng tîng, k× ¶o. _ Thể hiện thái độ và cách đánh giá của nhân dân đối với các nhân vật và sự kiện lịch sö. II. Các truyền thuyết đã học: _ Kể tên các truyền thuyết đã học trong ch- _ Con Rồng, cháu Tiên. ¬ng tr×nh Ng÷ v¨n 6? _ B¸nh chng, b¸nh giÇy. _ Th¸nh Giãng. _ S¬n Tinh, Thuû Tinh. _ Sù tÝch Hå G¬m. * GV nhÊn m¹nh: + 4 truyÒn thuyÕt ®Çu lµ truyÒn thuyÕt vÒ thời đại Hùng Vơng. + TruyÒn thuyÕt cuèi lµ truyÒn thuyÕt vÒ thêi HËu Lª. III. KiÓu v¨n b¶n vµ PTB§ cña c¸c truyÒn thuyết đã học: _ Nh÷ng v¨n b¶n trªn thuéc kiÓu v¨n b¶n _ KiÓu v¨n b¶n: Tù sù. nào? Trong những VB ấy đã sử dụng PTBĐ _ PTBĐ: Kể. nµo? IV. ý nghÜa cña c¸c truyÒn thuyÕt: 1. TruyÒn thuyÕt Con Rång, ch¸u Tiªn: _ Nªu ý nghÜa cña truyÒn thuyÕt “Con _ Gi¶i thÝch, suy t«n nguån gèc gièng nßi. Rång, ch¸u Tiªn”? _ ThÓ hiÖn ý nguyÖn ®oµn kÕt, thèng nhÊt của cộng đồng ngời Việt. 2. TruyÒn thuyÕt B¸nh chng, b¸nh giÇy: _ Gi¶i thÝch nguån gèc b¸nh chng, b¸nh _ Nªu ý nghÜa cña truyÒn thuyÕt “B¸nh ch- giÇy vµ tôc lµm 2 thø b¸nh trong ngµy TÕt. ng, b¸nh giÇy”? _ Đề cao lao động; đề cao nghề nông; đề cao sù thê kÝnh Trêi, §Êt, Tæ tiªn cña nh©n d©n ta. 3. TruyÒn thuyÕt Th¸nh Giãng: _ Thể hiện sức mạnh và ý thức bảo về đất n-.

(2) _ Nªu ý nghÜa cña truyÒn thuyÕt “Th¸nh Giãng”?. _ Nªu ý nghÜa cña truyÒn thuyÕt “S¬n Tinh, Thuû Tinh”?. _ Nªu ý nghÜa cña truyÒn thuyÕt “Sù tÝch Hå G¬m”?. _ Nh÷ng sù kiÖn vµ nh©n vËt lÞch sö nµo liªn quan đến truyền thuyết “Con Rồng, cháu Tiªn”?. íc. _ ThÓ hiÖn quan niÖm vµ íc m¬ cña nh©n d©n ta vÒ ngêi anh hïng cøu níc chèng ngo¹i x©m. 4. TruyÒn thuyÕt S¬n Tinh, Thuû Tinh: _ Gi¶i thÝch hiÖn tîng lò lôt hµng n¨m . _ ThÓ hiÖn søc m¹nh, mong íc chÕ ngù thiªn tai. _ Suy t«n, ca ngîi c«ng lao dùng níc cña c¸c vua Hïng. 5. TruyÒn thuyÕt Sù tÝch Hå G¬m: _ Gi¶i thÝch tªn gäi Hå G¬m. _ Ca ngîi tÝnh chÊt chÝnh nghÜa, tÝnh chÊt nh©n d©n cña cuéc khëi nghÜa Lam S¬n. _ ThÓ hiÖn kh¸t väng hoµ b×nh cña d©n téc. V. Cèt lâi sù thùc lÞch sö cña c¸c truyÒn thuyÕt: 1. TruyÒn thuyÕt Con Rång, ch¸u Tiªn: _ Sù kÕt hîp gi÷a c¸c bé l¹c L¹c ViÖt víi ¢u L¹c vµ nguån gèc chung cña c¸c c d©n B¸ch ViÖt. _ §Òn thê ¢u C¬. _ §Òn Hïng V¬ng. _ Vùng đất Phong Châu. 2. TruyÒn thuyÕt B¸nh chng, b¸nh giÇy: _ Nh©n vËt Hïng V¬ng. _ Tôc lµm b¸nh chng, b¸nh giÇy.. _ Nh÷ng sù kiÖn vµ nh©n vËt lÞch sö nµo liªn 3. TruyÒn thuyÕt Th¸nh Giãng : quan đến truyền thuyết “Bánh chng, bánh _ Đền thờ Thánh Gióng ( ở Sóc Sơn). giÇy”? _ Tre đằng ngà; ao hồ liên tiếp. _ Lµng Ch¸y. _ Nh÷ng sù kiÖn vµ nh©n vËt lÞch sö nµo liªn 4. TruyÒn thuyÕt S¬n Tinh, Thuû Tinh: quan đến truyền thuyết “Thánh Gióng”? _ Nói T¶n Viªn ( Ba V×, Hµ T©y). _ HiÖn tîng lò lôt vÉn x¶y ra hµng n¨m. _ Nh÷ng sù kiÖn vµ nh©n vËt lÞch sö nµo liªn 5. TruyÒn thuyÕt Sù tÝch Hå G¬m: quan đến truyền thuyết “Sơn Tinh, Thuỷ _ Tên ngời thật: Lê lợi, Lê Thận. Tinh”? _ Tên địa danh thật: Lam Sơn, Hồ Tả Vọng, Hå G¬m. _ Nh÷ng sù kiÖn vµ nh©n vËt lÞch sö nµo _ Thêi k× lÞch sö cã thËt: Khëi nghÜa chèng liên quan đến truyền thuyết qu©n Minh ®Çu thÕ kØ XV. “ Sù tÝch Hå G¬m”? VI. Nh÷ng chi tiÕt tëng tîng, k× ¶o trong c¸c truyÒn thuyÕt: 1. TruyÒn thuyÕt Con Rång, ch¸u Tiªn: _ L¹c Long Qu©n nßi Rång cã phÐp l¹ diÖt trõ yªu qu¸i. _ Âu Cơ đẻ ra bọc trăm trứng, nở thành trăm _ Kể tên các chi tiết tởng tợng kì ảo trong ngời con khoẻ đẹp. truyÖn “Con Rång, ch¸u Tiªn”? * Vai trß: _ Tô đậm tính chất lớn lao, đẹp đẽ của nhân vËt vµ sù kiÖn. _ C¸c chi tiÕt Êy cã vai trß g× trong truyÖn? _ Thiªng liªng ho¸ nguån gèc gièng nßi, gîi niÒm tù hµo d©n téc. _ Lµm t¨ng søc hÊp dÉn cña truyÖn..

(3) _ ChØ ra c¸c chi tiÕt tëng tëng, k× ¶o trong truyÖn “B¸nh chng, b¸nh giÇy”? _ ChØ ra c¸c chi tiÕt tëng tîng k× ¶o trong truyÖn “Th¸nh Giãng”?. _ ChØ ra c¸c chi tiÕt tëng tîng k× ¶o trong truyÖn “S¬n Tinh, Thuû Tinh”?. _ KÓ tªn c¸c chi tiÕt tëng tîng k× ¶o trong truyÖn “Con Rång, ch¸u Tiªn”?. _ C¸c chi tiÕt Êy cã vai trß g× trong truyÖn?. 2. TruyÒn thuyÕt B¸nh chng, b¸nh giÇy: Lang Liêu nằm mộng thấy thần đến bảo: “ Trong trời đất, không gì quý bằng hạt g¹o lµm b¸nh mµ lÔ Tiªn v¬ng”. 3. TruyÒn thuyÕt Th¸nh Giãng : _ Bµ mÑ mang thai 12 th¸ng míi sinh ra Giãng. _ Lªn ba vÉn kh«ng biÕt nãi, biÕt cêi, biÕt đi, cứ đặt đâu nằm đấy. _ C¬m ¨n mÊy còng kh«ng no, ¸o võa mÆc xong đã căng đứt chỉ. _ Giãng v¬n vai biÕn thµnh tr¸ng sÜ. _ Giãng nhæ tre quËt giÆc. _ Giãng vµ ngùa bay vÒ trêi. 4. TruyÒn thuyÕt S¬n Tinh, Thuû Tinh: _ PhÐp l¹ cña S¬n Tinh: vÉy tay vÒ phÝa §«ng, phÝa §«ng næi cån b·i; vÉy tay vÒ phía Tây, phía Tây nổi lên từng dãy núi đồi. _ Phép lạ của Thuỷ Tinh: gọi gió, gió đến; h« ma, ma vÒ. _ Mãn sÝnh lÔ: voi chÝnngµ, gµ chÝn cùa, ngùa chÝn hång mao. 5. TruyÒn thuyÕt Sù tÝch Hå G¬m: _ Ba lần thả lới đều vớt đợc duy nhất một lỡi g¬m cã ch÷ “ThuËn Thiªn”. Lìi g¬m s¸ng rùc mét gãc nhµ; chu«i g¬m n»m ë ngän ®a, ph¸t s¸ng. _ Lỡi gơm tự nhiên động đậy. _ Rùa vàng xuất hiện đòi gơm. * Vai trß: _ Lµm t¨ng chÊt th¬ méng vèn cã cña c¸c truyÒn thuyÕt d©n gian. _ Thiªng liªng ho¸ sù thËt lÞch sö. Bµi tËp vËn dông: I. PhÇn bµi tËp tr¾c nghiÖm: 1. B. 1. TruyÒn thuyÕt lµ g×? A. Những câu chuyện hoang đờng. B. Câu chuyện với những yếu tố hoang đờng nhng có liên quan đến các sự kiện, nhân vËt lÞch sö cña mét d©n téc. C. Lịch sử dân tộc, đất nớc đợc phản ánh ch©n thùc trong c¸c c©u chuyÖn vÒ mét hay nhiÒu nh©n vËt lÞch sö. D. Cuộc sống hiện thực đợc kể lại một cách nghÖ thuËt. 2. ý nghÜa næi bËt cña h×nh tîng c¸i bäc 2. D tr¨m trøng trong truyÒn thuyÕt Con Rång, ch¸u Tiªn lµ g×? A. Giải thích sự ra đời của các dân tộc Việt Nam. B. Ca ngîi sù h×nh thµnh nhµ níc V¨n Lang. C. Tình yêu đất nớc và lòng tự hào dân tộc. D. Mäi ngêi, mäi d©n téc ViÖt Nam ph¶i th-.

(4) ¬ng yªu nhau nh anh em mét nhµ. 3. Nh©n vËt Lang Liªu trong truyÖn B¸nh chng, b¸nh giÇy g¾n víi lÜnh vùc ho¹t động nào của ngời Lạc Việt thời kì vua Hïng dùng níc? A. Chèng giÆc ngo¹i x©m. B. §Êu tranh, chinh phôc thiªn nhiªn. C. Lao động sản xuất và sáng tạo văn hoá. D. Gi÷ g×n ng«i vua. 4. T¹i sao lÔ vËt cña Lang Liªu d©ng lªn vua cha lµ nh÷ng lÔ vËt kh«ng g× quÝ b»ng? A. LÔ vËt thiÕt yÕu cïng víi t×nh c¶m ch©n thµnh. B. LÔ vËt b×nh dÞ. C. Lễ vật quý hiếm, đắt tiền. D. LÔ vËt rÊt k× l¹. 5. Sự thực lịch sử nào đợc phản ánh trong truyÒn thuyÕt Th¸nh Giãng? A. §øa bÐ lªn ba kh«ng biÕt nãi, biÕt cêi, còng ch¼ng biÕt ®i bçng trë thµnh tr¸ng sÜ diÖt giÆc ¢n. B. Tr¸ng sÜ Th¸nh Giãng hi sinh sau khi dÑp tan giÆc ¢n x©m lîc. C. Roi s¾t g·y, Giãng nhæ tre giÕt giÆc. D. Ngay tõ buæi ®Çu dùng níc, cha «ng ta đã phải liên tiếp chống giặc ngoại xâm để bảo vệ non sông đất nớc. 6. TruyÒn thuyÕt Th¸nh Giãng ph¶n ¸nh râ nhÊt quan niÖm vµ íc m¬ g× cña nh©n d©n ta? A. Vũ khí hiện đại để giết giặc. B. Ngời anh hùng đánh giặc cứu nớc. C. Tinh thÇn ®oµn kÕt chèng x©m l¨ng? D. T×nh lµng nghÜa xãm. 7. Néi dung næi bËt nhÊt cña truyÖn S¬n Tinh, Thuû Tinh lµ g×? A. Hiện thực đấu tranh chinh phục thiên nhiªn cña tæ tiªn ta. B. C¸c cuéc chiÕn tranh chÊp nguån níc, đất đai giữa các bộ lạc. C. Sù tranh chÊp quyÒn lùc gi÷a c¸c thñ lÜnh. D. Sù ngìng mé S¬n Tinh vµ lßng c¨m ghÐt Thuû Tinh. 8. TruyÖn S¬n Tinh, Thuû Tinh ph¶n ¸nh nÐt t©m lÝ chñ yÕu nµo cña nh©n d©n lao động? A. Sî h·i tríc sù bÝ hiÓm vµ søc m¹nh cña thiªn nhiªn. B. C¨m thï sù tµn ph¸ cña thiªn nhiªn. C. Thần thánh hoá thiên nhiên để bớt sợ hãi. D. Võa sïng b¸i, võa mong íc chiÕn th¾ng thiªn nhiªn. 9. Sù tÝch Hå G¬m g¾n víi sù kiÖn lÞch sö. 3. C. 4. A. 5. D. 6. B. 7. A. 8. D. 9. D.

(5) nµo? A. Lê Thận bắt đợc lỡi gơm. B. Lê Lợi bắt đợc chuôi gơm nạm ngọc. C. Lª Lîi cã b¸u vËt lµ g¬m thÇn. D. Cuéc kh¸ng chiÕn chèng qu©n Minh 10. D gian khæ nhng th¾ng lîi vÎ vang cña nghÜa qu©n Lam S¬n. 10. G¬m thÇn Long Qu©n cho Lª Lîi mîn tîng trng cho ®iÒu g×? A. Søc m¹nh cña thÇn linh. B. Søc m¹nh cña Lª Lîi vµ nghÜa qu©n Lam S¬n. C. Søc m¹nh cña vò khÝ hiÖu nghiÖm. D. Søc m¹nh cña sù ®oµn kÕt nh©n d©n. C©u 1: Em hiÓu thÕ nµo lµ chi tiÕt tëng tîng, k× ¶o? H·y nãi râ vai trß cña c¸c chi tiÕt nµy II. PhÇn bµi tËp tù luËn: trong truyÖn “Con Rång, ch¸u Tiªn”? C©u 1: * Chi tiết tởng tợng, kì ảo đợc hiểu nh sau: _ Là chi tiết không có thật, đợc tác giả dân gian sáng tạo nhằm mục đích nhất định. _ Chi tiÕt tëng tîng, k× ¶o trong truyÖn cæ dân gian gắn với quan niệm mọi vật đều có linh hån, thÕ giíi xen lÉn thÇn vµ ngêi. * Vai trß cña c¸c chi tiÕt tëng tîng, k× ¶o trong truyÖn “Con Rång, ch¸u Tiªn”: _ Tô đậm tính chất kì lạ, lớn lao, đẹp đẽ của nh©n vËt vµ sù kiÖn. _ ThÇn k× ho¸, thiªng liªng ho¸ nguån gèc giống nòi, dân tộc, để chúng ta thêm tự hào, tin yªu, t«n kÝnh tæ tiªn, d©n téc m×nh. _ Lµm t¨ng søc hÊp dÉn cña t¸c phÈm. C©u 2: C©u 2: ý nghÜa cña c¸c chi tiÕt trong truyÖn “ ý nghÜa cña c¸c chi tiÕt trong truyÖn “ Th¸nh Giãng”: Th¸nh Giãng”: a. TiÕng nãi ®Çu tiªn cña Giãng lµ tiÕng nãi a. TiÕng nãi ®Çu tiªn cña Giãng lµ tiÕng nãi đòi đi đánh giặc. đòi đi đánh giặc. _ Ca ngợi ý thức đánh giặc, cứu nớc trong hình tợng Gióng. “Không nói là để bắt đầu nói thì nói điều quan trọng, nói lời yêu nớc, lời cứu nớc”. ý thức đối với đất nớc đợc đặt lên đầu tiên với ngời anh hùng. _ ý thức đánh giặc, cứu nớc tạo cho ngời anh hùng những khả năng, hành động khác thờng, thần kì. _ Giãng lµ h×nh ¶nh nh©n d©n. Nh©n d©n, lóc b×nh thêng th× ©m thÇm, lÆng lÏ còng nh Giãng ba n¨m kh«ng nãi, ch¼ng cêi. Nhng khi níc nhµ gÆp c¬n nguy biÕn, th× hä rÊt mẫn cảm, đứng ra cứu nớc đầu tiên, cũng nh Gióng, vua vừa kêu gọi, đã đáp lời cứu nớc, không chờ đến lời kêu gọi thứ hai. b. Đánh giặc xong, Gióng cởi áo giáp sắt để l¹i vµ bay th¼ng vÒ trêi..

(6) b. Đánh giặc xong, Gióng cởi áo giáp sắt để _ Gióng ra đời đã phi thờng thì ra đi cũng l¹i vµ bay th¼ng vÒ trêi. phi thêng. Nh©n d©n yªu mÕn, tr©n träng, muèn gi÷ m·i h×nh ¶nh ngêi anh hïng, nªn đã để Gióng trở về với cõi vô biên bất tử. Hình tợng Gióng đợc bất tử bằng cách ấy. Bay về trời, Gióng là non nớc, đất trời, là biÓu tîng cña ngêi d©n V¨n Lang. Giãng sèng m·i. _ §¸nh giÆc xong, Giãng kh«ng trë vÒ nhËn phần thởng, không hề đòi hỏi công danh. Dấu tích của chiến công, Gióng để lại cho quª h¬ng, xø së. C©u 3: C©u 3: _ Thuû Tinh lµ hiÖn tîng ma to, b·o lôt ghª Nêu ý nghĩa tợng trng của các nhân vật gớm hàng năm đợc hình tợng hoá. T duy Sơn Tinh, Thuỷ Tinh trong truyện “ Sơn thần thoại đã hình tợng hoá sức nớc và hiện Tinh, Thuû Tinh”? tîng b·o lôt thµnh kÎ thï hung d÷, truyÒn kiÕp cña S¬n Tinh. _ Sơn Tinh là lực lợng c dân Việt cổ đắp đê chèng lò lôt, lµ íc m¬ chiÕn th¾ng thiªn tai của ngời xa đợc hình tợng hoá. Tầm vóc vũ trô, tµi n¨ng vµ khÝ ph¸ch cña S¬n Tinh lµ biểu tợng sinh động cho chiến công của ngời Việt cổ trong cuộc đấu tranh chống bão lụt ở vïng lu vùc s«ng §µ vµ s«ng Hång. §©y cũng là kì tích dựng nớc của thời đại các vua Hùng và kì tích ấy tiếp tục đợc phát huy m¹nh mÏ vÒ sau. 4 . Củng c ố : * GV củng cố , khái quát cho HS n ội dung cơ b ản HS khắc sâu kiến thức đã học . 5. Hướng dẫn HS về nhà : * HS hệ thống lại kiến thức đã học chu ẩn bị cho chuyên đề sau : “Văn tự sự và các vấn đề có liên quan đến văn tự sự”.. Ngày soạn:.../..../2013 Ngày dạy:.../..../2013. Buổi 3,4,5: Văn tự sự và các vấn đề có liên quan đến văn tự sự A. Môc tiªu bµi häc: Gióp HS: _Cñng cè, kh¾c s©u kiÐn thøc vÒ vai trß vµ ý nghÜa cña c¸c yÕu tè nh©n vËt vµ sù viÖc trong v¨n tù sù. _ Thêm một lần nữa hiểu đợc thế nào là chủ đề của bài văn tự sự. _ LuyÖn gi¶i mét sè BT cã liªn quan. B . Chuẩn bị * - GV:Ph¬ng. ph¸p gi¶ng d¹y , SGK,tµi liÖu tham kh¶o:.

(7) - HS : SGK , đồ dùng học tập C . Tiến trình lên lớp 1. Ổn định lớp: kiểm tra sĩ số 2. Bài cũ 3. Bài mới Phần I : Sù viÖc và nh©n vËt trong v¨n tù sù A. Lý thuyÕt: 1. Sù viÖc trong v¨n tù sù: _ Sự việc trong văn tự sự đợc trình bày nh thế _ Sự việc trong văn tự sự đợc trình bày một nµo? c¸ch cô thÓ: Sù viÖc x¶y ra trong thêi gian, địa điểm cụ thể, do nhân vật cụ thể thực hiÖn, cã nguyªn nh©n, diÔn biÕn, kÕt qu¶ _ Sự việc trong văn tự sự đợc sắp xếp theo một trật tự , diễn biến sao cho thể hiện đợc t tởng mà ngời kể muốn biểu đạt. 2. Nh©n vËt trong v¨n tù sù: _ Nh©n vËt trong v¨n tù sù thùc hiÖn c¸c sù _ Nh©n vËt trong v¨n tù sù cã vai trß g×? việc và đợc thể hiện trong văn bản. _ Nh©n vËt trong v¨n tù sù gåm: nh©n vËt _ Vai trß cña nh©n vËt chÝnh vµ nh©n vËt phô chÝnh vµ nh©n vËt phô. trong v¨n tù sù? + Nhân vật chính đóng vai trò chủ yếu trong viÖc thÓ hiÖn t tëng cña v¨n b¶n. + Nh©n vËt phô gióp cho nh©n vËt chÝnh hoạt động. _ Nhân vật đợc thể hiện qua các mặt: tên _ Nhân vật trong văn tự sự đợc thể hiện qua gọi, lai lịch, tính nết, hình dáng, việc làm, c¸c mÆt nµo? 3. Chủ đề trong văn tự sự: Chủ đề là vấn đề chủ yếu mà ngời viết đặt ra trong văn bản. _ Thế nào là chủ đề văn bản? B. Bµi tËp: I. PhÇn BT tr¾c nghiÖm: 1. C 1. Trong v¨n tù sù, nh©n vËt cã liªn quan nh thÕ nµo víi sù viÖc? A. Liªn quan nhiÒu. B. Liªn quan Ýt. C. Liªn quan nhiÒu hoÆc Ýt. 2. C D. Kh«ng cã liªn quan g×. 2. Dòng nào dới đây nêu nhận xét đúng về vai trß cña nh©n vËt phô trong t¸c phÈm tù sù? A. Cã vai trß rÊt quan träng trong viÖc thÓ hiÖn t tëng cña t¸c phÈm. B. Kh«ng cã vai trß g× trong t¸c phÈm. C. Tuy cã vai trß thø yÕu nhng vÉn rÊt cÇn thiÕt cho sù ph¸t triÓn cña c©u chuyÖn. D. Có quan hệ đến tất cả các nhân vật khác 3. B trong t¸c phÈm. 3. Ai kh«ng ph¶i lµ nh©n vËt phô trong truyÖn B¸nh chng, b¸nh giÇy? A. Hïng V¬ng. B. Lang Liªu. C. Tiªn v¬ng. 4. D.

(8) D. Trêi, §Êt, c¸c lang. 4. §©u lµ yÕu tè cã thÓ lîc bá khi kÓ vÒ nh©n vËt tù sù? A. Gọi tên, đặt tên. B. Giíi thiÖu lai lÞch, tµi n¨ng. C. KÓ viÖc lµm. D. Miªu t¶ h×nh d¸ng, ch©n dung. 5. §©u lµ sù viÖc khëi ®Çu trong truyÖn S¬n Tinh, Thuû Tinh? A. Sơn Tinh, Thuỷ Tinh cùng đến cầu hôn. B. Vua Hïng muèn kÐn cho con g¸i mét ngêi chång. C. Vua Hïng ra ®iÒu kiÖn chän rÓ. D. Vua Hùng cho Sơn Tinh đón con gái. 6. Chủ đề của một văn bản là gì? A. Lµ ®o¹n v¨n quan träng nhÊt cña v¨n b¶n. B. Lµ t tëng, quan ®iÓm cña t¸c gi¶ thÓ hiÖn trong v¨n b¶n. C. Là nội dung cần đợc làm sáng tỏ trong văn b¶n. D. Là vấn đề chủ yếu mà ngời viết muốn đặt ra trong v¨n b¶n. 7. Trong khi nêu chủ đề của truyền thuyết Sự tích Hồ Gơm, các bạn ở một lớp học đã nªu ra bèn ý kiÕn kh¸c nhau. Theo em, nhận định nào trong bốn ý kiến sau đây là đúng nhất: A. Ph¶n ¸nh qu¸ tr×nh h×nh thµnh, ph¸t triÓn lùc lîng nghÜa qu©n vµ lÝ gi¶i nguyªn nh©n th¾ng lîi cña cuéc kh¸ng chiÕn. B. Ph¶n ¸nh, gi¶i thÝch vÒ nh÷ng sù kiÖn, những di tích lịch sử liên quan đến cuộc khởi nghĩa do Lê Lợi lãnh đạo. C. ThÓ hiÖn lßng tù hµo vÒ trang sö hµo hïng cña d©n téc trong c«ng cuéc gi÷ níc ®Çu thÕ kØ XV. D. Ph¶n ¸nh, gi¶i thÝch vÒ nh÷ng sù kiÖn, những di tích lịch sử liên quan đến cuộc khởi nghĩa do Lê Lợi lãnh đạo, đồng thời thể hiện lßng tù hµo vÒ trang sö hµo hïng cña d©n téc trong c«ng cuéc gi÷ níc ®Çu thÕ kØ XV.. 5. B. 6. D. 7. D. II. PhÇn BT tù luËn: Bµi tËp 1: _ Vua Hïng kÐn rÓ. Bµi tËp 1: _ Hai thần đến cầu hôn. Tãm t¾t truyÖn “ S¬n Tinh, Thuû Tinh” _ Vua Hïng ra ®iÒu kiÖn, cè ý thiªn lÖch theo sù viÖc g¾n víi c¸c nh©n vËt chÝnh. cho S¬n Tinh. _ Sơn Tinh đến trớc, đợc vợ. Thuỷ Tinh đến sau, mất Mị Nơng, đuổi theo định cớp nµng. _ Trận đánh dữ dội giữa hai thần. Kết quả: Sơn Tinh thắng, Thuỷ Tinh thua, đành rút qu©n. _ H»ng n¨m, hai thÇn vÉn kÞch chiÕn mÊy th¸ng trêi, nhng lÇn nµo Thuû Tinh còng đều thất bại, rút lui. Bµi tËp 2:.

(9) Bµi tËp 2: Hãy sắp xếp lại các sự việc sau theo đúng tr×nh tù truyÖn “Th¸nh Giãng”: _ Th¸nh Giãng lªn ba mµ ch¼ng biÕt nãi, biÕt cêi. _ Th¸nh Giãng yªu cÇu vua cho lµm ngùa s¾t, ¸o gi¸p s¾t, roi s¾t. _ §êi Hïng V¬ng thø s¸u cã hai vî chång ông lão đã già mà vẫn cha có con. _ Th¸nh Giãng v¬n vai biÕn thµnh tr¸ng sÜ. _ Th¸nh Giãng cìi ngùa s¾t ra trËn, giÕt giÆc. _ Dân nhớ công ơn lập đền thờ ngời anh hùng cøu níc. _ Th¾ng giÆc, Th¸nh Giãng cìi ngùa bay vÒ trêi.. S¾p xÕp l¹i nh sau: _ §êi Hïng V¬ng thø s¸u cã hai vî chång ông lão đã già mà vẫn cha có con. _ Th¸nh Giãng lªn ba mµ ch¼ng biÕt nãi, biÕt cêi. _ Th¸nh Giãng yªu cÇu vua cho lµm ngùa s¾t, ¸o gi¸p s¾t, roi s¾t. _ Th¸nh Giãng v¬n vai biÕn thµnh tr¸ng sÜ. _ Th¸nh Giãng cìi ngùa s¾t ra trËn, giÕt giÆc. _ Th¾ng giÆc, Th¸nh Giãng cìi ngùa bay vÒ trêi. _ Dân nhớ công ơn lập đền thờ ngời anh hïng cøu níc. Bµi tËp 3: a. _ C¸c nh©n vËt: DiÒu GiÊy, Giã. _ NghÖ thuËt: Nh©n ho¸. b. * C¸c sù viÖc: _ DiÒu GiÊy bÞ víng vµo ngän tre, DiÒu kªu Giã cøu. _ Gió thổi mạnh để cứu Diều. _ DiÒu GiÊy vïng vÉy nhng kh«ng tho¸t ra đợc. * Chuỗi sự việc đó có ý nghĩa: Kh«ng nªn kiªu c¨ng, tù phô, nÕu kh«ng có sự hỗ trợ của cộng đồng và bè bạn, sẽ thất bại đau đớn. c. §o¹n v¨n trªn cã néi dung tù sù.. Bµi tËp 3: Cho ®o¹n v¨n sau: “…Thoắt cái Diều Giấy đã rơi gần sát ngọn tre. Cuèng quýt, nã kªu lªn: _ B¹n Giã ¬i, thæi l¹i ®i nµo, t«i chÕt mÊt th«i. Quả bạn nói đúng, không có bạn, tôi không thể nào bay đợc. Cứu tôi với, nhanh lên, cứu t«i… Gió cũng nhận thấy điều nguy hiểm đã gần kÒ DiÒu GiÊy. Th¬ng h¹i, Giã dïng hÕt søc thæi m¹nh. Nhng muén mÊt råi! Hai c¸i ®u«i xinh đẹp của Diều Giấy đã bị quấn chặt vào bôi tre. Giã kÞp n©ng DiÒu GiÊy lªn, nhng hai cái đuôi đã giữ nó lại. Diều Giấy cố vùng vÉy.” ( Trích báo Nhi đồng chăm học) a. ChØ ra c¸c nh©n vËt trong ®o¹n v¨n trªn? Ngời kể chuyện đã khéo sử dụng nghệ thuật tu từ nào để xây dựng nhân vật? b. KÓ ra c¸c sù viÖc trong ®o¹n v¨n? Chuçi sù viÖc Êy cã ý nghÜa nh thÕ nµo? c. VËy, ®o¹n v¨n trªn cã néi dung tù sù Bµi tËp 4: kh«ng? TruyÖn nh»m gi¶i thÝch, suy t«n nguån Bµi tËp 4: gèc gièng nßi vµ thÓ hiÖn ý nguyÖn ®oµn Nêu chủ đề của truyện “Con Rồng, cháu kết, thống nhất của cộng đồng ngời Việt. Tiªn”?. Phần 2 : Chủ đề và dàn bài của bài văn tự sự . A . Lý thuyết 1 . Khái niệm chủ đề : (?)Chủ đề là gì ? - Chủ đề là vấn đề chủ yếu mà người viết muốn đặt ra trong văn bản ( tác phẩm ). (?) Phần mở bài của bài văn tự sự viết gì ? 2 . Dàn bài của bài văn tự sự : a) Mở bài - Có thể thể giới thiệu nhân vật và tình huống xảy ra câu chuyện …cũng có lúc người ta bắt.

(10) (?) Thân bài ?. (?) Kết bài ?. 1 . Nhận định nào không đúng về chủ đề của bài văn tự sự ? A . Chủ đề là vấn đề mà người kể thể hiện trong câu chuyện , còn gọi là ý chính . B . Chủ đề là điều mà câu chuyện tập trung đề cao , ngợi ca , khẳng định . C . Chủ đề là yếu tố liên kết các phần của bài văn tự sự lại với nhau , thấm nhuần trong các sự việc , trong mâu thuẫn và cách giải quyết mâu thuẫn của truyện . D . Chủ đề có thể không được làm nổi bật qua các sự việc được kể . 2 .Chủ đề của văn bản là gì ? A . Câu chuyện và ý nghĩa của câu chuyện nói đến . B . Là diễn biến và kết cục của câu chuyện . C . Là những suy nghĩ , tư tưởng , tình cảm của tác giả . D . Là vấn đề chủ yếu được tác giả nêu lên trong văn bản . Bài tập 1 : Đọc kĩ văn bản về Tuệ Tĩnh ( Ngữ văn 6 Tập I trang 44 ) và trả lời các câu hỏi sau : a) Chủ đề của văn bản là gì ? Chủ đề đó được thể hiện như thế nào trong văn bản ? b) Trong các nhan đề sau , nhan đề nào phù hợp nhất với chủ đề của văn bản ? Vì sao / A . Danh y Tuệ Tĩnh . B . Y đức của Tuệ Tĩnh . C . Tình cảm của Tuệ Tĩnh với người bệnh .. đầu từ một sự cố nào đó , hoặc kết cục câu chuyện , số phận câu chuyện rồi ngược lên kể lại từ đầu . b) Thân bài - Kể các tình tiết làm nên câu chuyện . Nếu tác phẩm chuyện có nhiều nhân vật thì các tình tiết lồng vào nhau , đan xen nhautheo diễn biến câu chuyện . c) Kết bài - Câu chuyện kể đi vào kết cục . Sự việc kết thúc , tình trạng và số phận nhân vật được nhận diện khá rõ . B . Bài tập I . Bài tập phần trắc nghiệm .. B.. D. II . Bài tập tự luận. a) Chủ đề của văn bản Tuệ Tĩnh là : Y đức của Tuệ Tĩnh . - Chủ đề đó được câu chuyện tập trung đề cao , ngợi ca , khẳng định , thấm nhuần trong các sự việc , trong mâu thuẫn và cách giải quyết mâu thuẫn của truyện thể hiện qua các.

(11) D . Tuệ Tĩnh và hai người bệnh .. sự việc được kể trong văn bản . b) D . Phần 3 : Tìm hiểu đề và lập dàn ý một số đề văn tự sự A. Lý thuyÕt: 1 . Đề , tìm hiểu đề - Mỗi đề văn đều mang sắc thái riêng , có yêu cầu riêng rất cụ thể > Ta phải đọc kĩ đầu đề , tìm hiểu kĩ lời văn , trên cơ sở đó tìm ra yêu cầu của đề ( Luận đề ) - Cần tránh vội vã hấp tấp khi đọc đề văn . 2 . Cách làm bài văn tự sự . a) Lập ý - Là suy nghĩ , định hướng , xác định nội dung sẽ viết theo yêu cầu của đề , cụ thể là : xác định nhân vật , sự việc , tình tiết , diễn biến , kết quả và ý nghĩa của truyện. Nếu là truyện sáng tạo , ta còn nghĩ về đặt tên truyện . b) Lập dàn ý - Là sắp xếp các tình tiết , diễn biến câu chuyện , việc gì kể trước , việc gì kể sau … hình thành cốt truyện để người đọc có thể §Ò 1: nắm bắt được câu chuyện , hiểu được , cảm KÓ buæi lÔ chµo cê ®Çu n¨m (hoÆc ®Çu nhận được ý nghĩa truyện . tuÇn ) ë trêng em. c) Viết thành bài văn theo bố cục ba Yªu cÇu: Hãy tìm hiểu đề và lập bài ý cho đề văn phần : Mở bài – thõn bài - kết bài . trªn. B. Bµi tËp vËn dông: * GV gợi ý các câu hỏi để HS tìm hiểu đề: §Ò 1: _ §Ò v¨n trªn thuéc kiÓu bµi nµo? _ Néi dung tù sù lµ g×? * GV cho HS thảo luận nhóm để lập dàn ý cho đề bài trên.. 1. Tìm hiểu đề: _ KiÓu bµi: Tù sù. _ Néi dung: Buæi lÔ chµo cê ®Çu n¨m (hoÆc ®Çu tuÇn ) ë trêng em. 2. LËp dµn ý: a. Më bµi: _ Giới thiệu đối tợng kể: buổi lễ chào cờ đầu tuÇn ë trêng em. _ Thời gian, địa điểm của buổi chào cờ. _ Ên tîng chung vÒ buæi chµo cê: rÊt nghiªm trang. b. Th©n bµi: _ C«ng viÖc chuÈn bÞ tríc khi chµo cê: + ChuÈn bÞ cê. + Bµn ghÕ..

(12) §Ò 2: H·y kÓ chuyÖn vÒ mét ngêi b¹n tèt. a. Tìm hiểu đề bài trên. b. Tìm ý cần thiết phục vụ đề bài. c. Lập dàn ý cho đề bài. d. TËp viÕt mét ®o¹n v¨n. e. ViÕt thµnh bµi tù sù hoµn chØnh.. + C¸c líp xÕp hµng. _ Néi dung cña buæi chµo cê: + Chµo cê, h¸t quèc ca. + Nh÷ng sù viÖc diÔn ra trong buæi chµo cê. c. KÕt bµi: _ KÕt thóc buæi chµo cê. _ T¸c dông, ý nghÜa cña buæi lÔ chµo cê. §Ò 2:. a. Tìm hiểu đề: _ Bớc 1: Đọc kĩ đề, gạch dới các từ quan träng . H·y kÓ chuyÖn vÒ mét ngêi b¹n tèt. _ Bớc 2: Xác định: + ThÓ lo¹i: KÓ chuyÖn ( Tù sù). + Nọi dung: Một bạn tốt ( nội dung về đời thêng). b. T×m ý: ( Dựa vào tình huống đã chọn để tìm ý). c. LËp dµn ý: * Më bµi: Giíi thiÖu hoµn c¶nh diÔn ra c©u chuyÖn vµ xuÊt hiÖn nh©n vËt. * Th©n bµi: Kể diễn biến truyện (gồm các sự việc đã lùa chän). * KÕt bµi: KÕt qu¶ cña sù viÖc. T×nh b¹n bÒn v÷ng m·i m·i. d. ViÕt mét ®o¹n v¨n tù sù dùa vµo dµn bµi đã lập. e. ViÕt toµn bµi v¨n. Phần 4: Híng dÉn hs viÕt mét sè ®o¹n v¨n tù sù _ Em hiÓu thÕ nµo lµ ®o¹n v¨n? A. Lý thuyÕt: _ §o¹n v¨n lµ phÇn v¨n b¶n tÝnh tõ chç viÕt _ Đoạn văn có câu chủ đề không? hoa lùi đầu dòng đến chỗ chấm xuống dòng. _ Câu chủ đề thờng đứng ở vị trí nào trong _ Đoạn văn thờng có câu chủ đề. ®o¹n v¨n? + §øng ®Çu ®o¹n. * GV híng dÉn HS c¸ch viÕt ®o¹n v¨n theo + HoÆc cuèi ®o¹n. kiÓu: _ DiÔn dÞch. _ Quy n¹p. _ Mãc xÝch. _ Song hµnh ( GV minh ho¹ b»ng mét sè ®o¹n v¨n ) Bµi tËp 1: B. Bµi tËp thùc hµnh: ViÕt ®o¹n nhËt kÝ ngµy ( kho¶ng 6 – 8 c©u). Bµi tËp 2: Thö tËp viÕt mét ®o¹n v¨n tù sù. Néi dung tuú chän. ®o¹n v¨n dïng ng«i kÓ thø ba, thỉnh thoảng xen ngôi kể thứ nhất để diÔn t¶ néi t©m (6- 8 c©u). Bµi tËp 3:.

(13) Viết đoạn văn ngắn từ 6 đến 8 câu, ngời viết đóng vai cô út kể lại lần mang cơm cho Sä Dõa vµ ph¸t hiÖn Sä Dõa kh«ng ph¶i ngêi phµm trÇn. Phần 5: Ngôi kể và lời kể trong văn tự sự. (?) Thế nào là ngôi kể ?. (?) Nêu đặc điểm của ngôi kể thứ 3 ?. (?) Nêu đặc điểm của ngôi kể thứ 1 ?. (?) Em hiểu gì về lời kể trong văn tự sự ?. A . Lý thuyết 1 . Ngôi kể và lời kể trong văn tự sự - Ngôi kể là vị trí giao tiếp mà người kể sử dụng để kể chuyện . 2 . Các ngôi kể thường gặp trong văn tự sự a) Ngôi kể thứ 3 : - Khi gọi nhân vật bằng tên gọi của chúng , người kể tự dấu mình đi , tức là kể theo ngôi thứ 3 ; nhừ thế mà người kể có thể kể linh hoạt kể tự do ,kể những gì diễn ra với nhân vật . - Các truyện cổ dân gian , truyện văn xuôi trung đại trong SGK ngữ văn 6 đều được kể theo ngôi thứ 3 . * VÝ dô minh ho¹ - TruyÒn truyÕt "con Rång, ch¸u Tiªn": §îc kÓ theo ng«i thø ba. b) Ngôi kể thứ nhất . - Khi xưng “ tôi ” là kể theo ngôi thứ nhất , người kể có thể trực tiếp những gì mình nghe , mình thấy , mình trải qua , có thể trực tiếp nói lên suy nghĩ , tình cảm của mình . - Ví dụ : " Bởi tôi ăn uống điều độ và làm viÖc cã chõng mùc nªn t«i chãng lín l¾m. Chẳng bao lâu, tôi đã trở thành một chµng dÕ thanh niªn cêng tr¸ng. §«i cµng t«i mÉm bãng. Nh÷ng c¸i vuèt ë ch©n, ë khoeo cø cøng dÇn vµ nhän ho¾t. ThØnh tho¶ng, muèn thö sù lîi h¹i cña nh÷ng chiÕc vuốt, tôi co cẳng lên, đạp phanh phách và các ngän cá.Nh÷ng ngän cá g·y r¹p, y nh cã nh¸t dao võa lia qua. §«i c¸nh t«i, tríc kia ng¾n hñn ho¼n, b©y giê thµnh c¸i ¸o dµi kÝn xuèng tận chấm đuôi. Mỗi khi tôi vũ lên, đã nghe tiÕng phµnh ph¹ch gißn gi·." ( T« Hoµi, DÕ MÌn phiªu lu kÝ) ềĐoạn văn trên đợc kể theo ngôi kể thứ nhất. Căn cứ vào từ "tôi"- đại từ xng hô. 3 . Lời kể trong văn tự sự . - Ngôi kể thể hiện diễn biến cốt truyện . - Ngôn ngữ tả : tả nhân vật , tả khung cảnh – làm nền , làm phông cho câu chuyện ..

(14) - Ngôn ngữ nhân vật : lời đối thoại , độc thoại . - - Lêi v¨n giíi thiÖu nh©n vËt: giíi thiÖu tªn, hä, lai lÞch, tinh t×nh, tµi n¨ng,h×nh d¹ng, quan hÖ, ý nghÜa cña nh©n vËt. - Khi kể việc thì kể các hành động, việc làm, kết quả và sự thay đổi do các hành động ấy đem l¹i. B . Bài tập vật dụng I . Trắc nghiệm Hãy khoanh tròn vào chữ cái đứng trước câu trả lời đúng . 1.C 1 . Khi dùng ngôi kể thứ nhất , người kể không có được lợi thế nào ? A . Trực tiếp thể hiện tình cảm cá nhân . B . Có thể nói ra những gì mình biết , mình thấy . C . Có thể kể linh hoạt , tự do hơn . D .Lời kể có sắc thái tình cảm hơn . 2 . Dòng nào không nói đúng về cách kể theo ngôi thứ ba ? A . Là cách kể mà người kể giấu mình . B . Là cách kể kín đáo , gọi sự vật bằng tên của chúng . C . Người kể chuyện có thể kể linh hoạt , tự do . D . Kể theo ngôi thứ ba , người kể dễ dàng bộc lộ nhận xét cá nhân .. 2.D. II . Tự luận. 1. Kể lại chuyện “ Thạch Sanh ” bằng các ngôi kể sau : - Đoạn 1 : Ngôi thứ 3 . - Đoạn 2 : Ngôi thứ 1 - Thạch Sanh . - Đoạn 3 : Ngôi thứ 1 - L ý Th ông . 2 . Mượn lời “ Bút thần ” kể lại chuyện “ Cây bút thần ” theo ngôi thứ nhất ? Nhận xét hai ngôi kể trên ? Phần 6 : Một số bài tập về văn tự sự. (?) H·y kÓ l¹i truyÒn thuyÕt “ Con Rång ,ch¸u tiªn”b»ng lêi v¨n cña em. Bài tập 1 :.

(15) (?) GV cho HS đọc lại đề ,xác định nội dung * Lập dàn ý : yêu cầu của đề sau đó đọc văn bản . Cho h/s th¶o luËn nhãm . - T×m ý chÝnh cña v¨n b¶n . - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy . 1 -Më bµi :Giíi thiÖu nguån gèc L¹c Long - Gv chèt l¹i c¸c ý c¬ b¶n sau: Qu©n vµ ©u C¬ . 2-Th©n bµi : -L¹c Long Qu©n vµ ¢u c¬ kÕt thµnh vî chång ,sèng ë cung ®iÖn Long Trang . - ¢u C¬ sinh ra c¸i bäc tr¨m trøng sau në thµnh tr¨m con trai ,lín nhanh ,kháe m¹nh nh thÇn . -Lạc Long Quân không ở lâu trên cạn đợc ,họ bèn chia đôi số con :Ngời xuống biển ,ngời lªn rõng chia nhau cai qu¶n c¸c ph¬ng . -Ngêi con trëng cña ¢u C¬ lªn lµm vua lÊy hiệu Hùng Vơng ,đặt tên nớc là Văn Lang . 3-KÕt bµi . -Ngêi ViÖt Nam tù xng lµ Con Rång ,ch¸u Tiªn. Bài tập 2 : ( ? ) Dùa vµo ý 1 phÇn th©n bµi em h·y viÕt thµnh thµnh ®o¹n v¨n hoµn chØnh. - Gv híng dÉn Hs viÕt Yªu cÇu ph¶i kÓ b»ng lêi v¨n cña em, kh«ng đợc kể nguyên vẹn nh văn bản vì vậy bài làm ph¶i cã sù s¸ng t¹o. - Chú ý cách dùng từ, đặt câu chính xác, có c¶m xóc, lêi v¨n ph¶i trong s¸ng cã søc thuyÕt phôc. - Hs viÕt bµi, Gv theo dâi. - Gv gäi Hs tr×nh bµy bµi viÕt. Hs c¶ líp nhËn xÐt u khuyÕt ®iÓm. Gv đọc một đoạn mẫu: “Lạc Long Quân thờng lên cạn giúp dân diệt trừ yêu quai, còn nàng Âu Cơ xinh đẹp nghe nói miền đất lạc Việt có nhiều hoa thơm cỏ lạ bèn tìm đến thăm. ở đó nàng gặp Lạc Long Quân, họ đem lßng yªu nhau råi 2 ngêi kÕt duyªn thµnh vî chång hä sèng víi nhau h¹nh phóc trong cung ®iÖn Long Trang. H·y kÓ l¹i truyÖn “ S¬n Tinh Thñy Tinh” b»ng lêi v¨n cña em. *Gv hớng dẫn Hs đọc lại đề, tìm hiểu đề - ThÓ lo¹i: tù sù - Néi dung: TruyÒn thuyÕt “S¬n Tinh Thñy Tinh” * Gv híng dÉn Hs t×m ý, lËp dµn ý ? TruyÖn “ S¬n Tinh Thñy Tinh” cã bè côc mÊy phÇn? ? PhÇn më bµi giíi thiÖu c¸i g×? ? PhÇn th©n bµi cã nh÷ng néi dung nµo?. Bài tập 3 1) LËp dµn ý a. Më bµi: Giíi thiÖu nh©n vËt vµ sù viÖc. b. Th©n bµi: - 2 thần đến cầu hôn - Vua Hïng yªu cÇu sÝnh lÔ - Sơn Tinh mang sính lễ đến trớc lấy đợc vợ, Thủy Tinh đến sau không lấy đợc vợ, đuổi theo đánh nhau với Sơn Tinh để cớp lại Mị Nơng..

(16) ? Phần kết bài kết thúc vấn đề gì?. - Cuéc giao tranh gi÷a 2 thÇn diÔn ra quyÕt liÖt. Cuèi cïng, Thñy Tinh thua ph¶i rót qu©n vÒ. c. KÕt bµi: HiÖn tîng lò lôt hµng n¨m x¶y ra 2 ) ViÕt bµi:. - Hs viÕt bµi hoµn chØnh – Gv theo dâi. - Gọi đại diện Hs lên trình bày – Gv hớng dÉn Hs trong líp nhËn xÐt, bæ sung. Bài tập 4 (?) Kể lại câu chuyện mà em biết trong 1 . Tìm hiểu đề: cuéc sèng h»ng ngµy Hớng dẫn Hs tìm hiểu đề - ThÓ lo¹i tù sù: 2 . LËp dµn ý: Néi dung truyÖn Th¹ch Sanh. a) Më bµi:. H×nh thøc b»ng lêi kÓ cña em. -giíi thiÖu vÒ c©u chuyÖn vµ nh©n vËt , hoÆc - Gv híng dÉn Hs t×m ý, lËp dµn ý. sù viÖc mµ em biÕt . Yªu cÇu: Më bµi giíi thiÖu nh©n vËt vµ sù viÖc b). Th©n bµi: .nªu diÔn biÕn c©u chuyÖn - Th©n bµi kÓ diÔn biÕn truyÖn ?TruyÖn cã diÔn biÕn nh thÕ nµo? ? Diễn biến truyện đợc sắp xếp theo thứ tự c). Kết bài:. nµo? Tr×nh bµy diÔn biÕn truyÖn theo thø - nªu kÕt thóc c©u chuyÖn vµ ý nghÜa . tù cña truyÖn. ? TruyÖn cã kÕt thóc nh thÕ nµo? - KÕt bµi: KÕt thóc c©u chuyÖn 3 Bµi viÕt: Hs viÕt bµi Hs viÕt, Gv theo dâi . Bài tập 5 (?) KÓ vÒ 1 kØ niÖm thêi th¬ Êu kh«ng phai 1 . Tìm hiểu đề: mê cña em. - GV Hớng dẫn Hs tìm hiểu đề ? §Ò bµi y/c nh÷ng g×? ? ThÓ lo¹i: Tù sù ? Nôi dung: Kể về 1 kỉ niệm đáng nhớ. 2 . LËp dµn ý: Híng dÉn Hs t×m ý,lËp dµn ý, a) Më bµi: ? Phần mở bài nêu đợc yêu cầu gi? - Giíi thiÖu kØ niÖm tuæi th¬ cña em (Gîi ý: 1 ? Thân bài:diễn biến câu chuyện xảy ra nh lần đi chơi, 1 lần đợc điểm tốt, 1 lần gây truyÖn hiÓu lÇm, .....) thÕ nµo? b) Th©n bµi: ? KØ niÖm Êy x¶y ra vµo thêi gian nµo? - KÓ diÔn biÕn kØ niÖm ? Nguyên nhân xảy ra câu truyện đó là gì? - T©m tr¹ng cña em: Tríc, trong vµ sau khi xảy ra câu chuyện đó ? DiÔn biÕn c©u truyÖn - Tác động của câu chuyện đó đối với em Hs viÕt, Gv theo dâi.. c) KÕt bµi: - Cảm xúc của em khi nghĩ về kỉ niệm đó 3. Bµi viÕt: Hs viÕt bµi hoµn chØnh ..

(17) (?) Kể về một tấm gơng tốt hay giúp đỡ bạn bÌ mµ em biÕt. * GV cho Hs đọc lại đề. (?) §Ò bµi y/c lµm g×? (?) ThÓ lo¹i: Tù sù (?) Néi dung: G¬ng ngêi tèt Gv h/d Hs lËp dµn ý Hs lËp dµn ý – Tr×nh bµy. Dµn ý cña Hs yªu cÇu (?) Më bµi (?) Thân bài phải đạt đợc những nội dung nµo?. Bài tập 6 1 . Tìm hiểu đề. 2 . LËp dµn ý: a) Më bµi: - Giíi thiÖu tªn ngêi, viÖc tèt. b) Th©n bµi: * Giíi thiÖu chung kh¸i qu¸t vÒ b¹n (hoµn c¶nh, h×nh d¸ng, tÝnh nÕt, trang phôc,...) - KÓ vÒ viÖc lµm cña b¹n + Gióp b¹n häc ë líp, ë nhµ + Gióp b¹n cã hoµn c¶nh khã kh¨n. + Thái độ của bạn khi giúp bạn.... - T×nh c¶m cña em víi b¹n. c) KÕt bµi: - C¶m nghÜ cña m×nh vÒ ngêi b¹n Êy 3 . Bµi viÕt:. (?) KÕt bµi: t×nh c¶m, suy nghÜ cña em Hs viÕt bµi, Gv theo dâi - Bài viết của Hs yêu cầu đảm bảo đủ các ý chính đã nêu trong 3 phần mở, thân, kết của dµn ý - Trong qu¸ tr×nh Hs lµm bµi, cã thÓ cho 1 vµi em lªn b¶ng tr×nh bµy tõng phÇn VÝ dô: + PhÇn më bµi 1 hs + PhÇn th©n bµi: PhÇn giíi thiÖu kh¸i qu¸t vÒ hoµn c¶nh, h×nh d¸ng, tÝnh t×nh (1 Hs) PhÇn kÓ vÒ viÖc lµm cña b¹n (1 Hs) Bài tập 7 : + PhÇn kÕt bµi: 1Hs Gv híng dÉn hs nhËn xÐt tõng phÇn. a, Më bµi: Trong mét lÇn ®i häc muén, ph¶i (?) Kể về một người bạn m à em quen ? đứng ngoài cổng trờng trong khi các bạn đang chào cờ, tôi đã quen Hoa - một cô bạn (GV: Híng dÉn cho HS lµm bài tập ) cũng đi muộn, phải đứng chờ ngoài cổng nh mình. b/ Th©n bµi - Lý do: Vì đau bụng nên em đến trờng muén... - T×nh huèng: xin b¸c b¶o vÖ víi lý do chÝnh đáng nhng cũng không đợc, tức quá đá hòn sỏi, kh«ng may vµo ch©n mét b¹n còng ®i muén nh em.... + Lời xin lỗi của em với bạn đó - Kết bạn thân với bạn đó: giới thiệu tên mình, qua đó hỏi tên bạn để kết thân. + Ngời bạn đó tên Lan, ở xóm 2, đang học lớp 6C... + Lan rÊt dÞu dµng, giäng nãi nghe rÊt Êm... + §«i m«i lóc nµo còng në nô cêi.... - Lan nhanh nhÑn trong mäi lÜnh vùc... nhÊt lµ trong häc tËp: Bµi khã hái Lan, b¹n Êy gi¶ng nhanh mµ l¹i dÔ hiÓu...chÝnh v× thÕ mµ t×nh b¹n gi÷a em vµ Lan cµng.

(18) g¾n bã h¬n... c, KÕt bµi. Tôi rất vui khi đợc làm bạn với Lan. Lµm b¹n víi Lan, t«i häc tõ b¹n Êy bao nhiªu ®iÒu. T«i vµ Lan m·i m·i lµ b¹n th©n cña nhau. Bài tập 8: a, Më bµi " Ngời thầy nh một con đò §a kh¸ch sang s«ng råi mét m×nh quay trë Em h·y kÓ vÒ thÇy gi¸o(c« gi¸o) cña em ? lại"đó là hình ảnh thầy giáo mà tôi không GV: Yêu cầu của đề là gì? bao giê quªn - thÇy Hïng HS: KÓ vÒ thÇy gi¸o( c« gi¸o) mµ em kÝnh b, Th©n bµi mÕn. - H×nh d¸ng: ThÇy kho¶ng 40 tuæi, vÉn cßn GV: Theo em më bµi nªn nãi nh÷ng g×? nhanh nhÑn... HS: Giíi thiÖu kh¸i qu¸t vÒ ngêi thÇy gi¸o + Lµ mét «ng gi¸o lµng, cã kho¶ng 15 n¨m (c« gi¸o) mµ em kÝnh mÕn hoÆc yªu quý. trong nghÒ... + ¡n mÆc gi¶n dÞ... - KØ niÖm: GV:Th©n bµi em nãi vÒ ®iÒu g×? + b¶n th©n t«i lµ mét HS dèt... HS:- Phác qua vài nét về hình dáng bên ngoài + Đợc thầy để ý và quan tâm nhiều hơn: của thầy giáo(cô giáo): giản dị, nhanh nhẹn... ngoài giờ lên lớp, những lúc ở nhà thầy đến nhà - kÓ chi tiÕt nh÷ng kû niÖm th©n thiÕt g¾n bã kÌm ... víi thÇy gi¸o(c« gi¸o): trong häc t©p, trong + KÕt qu¶:n¨m Êy t«i tõ mét HS dèt v¬n đời sống... lªn lµ HS giái cña líp... +Trong cuéc sèng thêng ngµy: thÇy sèng rÊt đạm bạc, yêu cây cảnh, luôn chăm sóc th¬ng yªu nh÷ng ngêi trong g®... c, KÕt bµi T«i tÊt biÕt ¬n thÇy. Nhê thÇy mµ t«i häc giái h¬n rÊt nhiÒu.NÕu mai ®©y thµnh c«ng trong c«ng viÖc th× em sÏ m·i m·i nhí ¬n ngêi thÇy mµ em yªu quý. GV: PhÇn kÕt bµi em thÓ hiÖn ®iÒu g×? HS: Mong gi÷ m·i h×nh ¶nh cña thÇy gi¸o(c« Bài tập 9 Tæ tiªn ngêi ViÖt xa lµ Hïng V¬ng lËp níc gi¸o) kÝnh mÕn. Văn Lang đóng đô ở Phong Châu . Vua Hùng lµ con trai cña Long Qu©n vµ ¢u C¬ L¹c Long Qu©n ngêi L¹c ViÖt m×nh rång , thêng H·y kÓ c©u chuyÖn kho¶ng 10 dßng gi¶i thÝch v× sao ngêi ViÖt Nam ta tù xng lµ con sang ch¬i ë thuû phñ . ¢n C¬ lµ con g¸i thÇn n«ng gièng tiªn ë trªn nói ph¬ng b¾c . Hä lÊy rång ch¸u tiªn nhau . Ân Cơ đẻ ra một cái bọc trăm trứng nở ra 100 con . Ngêi con trëng đîc gäi lµ vua Hùng ,đời đời nối tiếp làm vua .Để tởng nhớ tæ tiªn m×nh ngêi ViÖt Nam tù xng lµ con rång ch¸u tiªn . 4 . Củng c ố : * GV củng cố , khái quát cho HS n ội dung cơ b ản HS khắc sâu kiến thức đã học . 5. Hướng dẫn HS về nhà : * HS hệ thống lại kiến thức đã học chu ẩn bị cho chuyên đề sau : “ Truyện cổ tích ”.

(19) Ngày soạn:.../..../2013 Ngày dạy:.../..../2013. Buổi 6,7: TRUYỆN CỔ TÍCH VIỆT NAM A. Môc tiªu bµi häc: _ ¤n tËp vµ cñng cè kiÕn thøc vÒ truyÖn cæ tÝch. _ Luyện giải một số câu hỏi về một số truyện cổ tích đã học. B . Chuẩn bị.

(20) * - GV:Ph¬ng ph¸p gi¶ng d¹y , SGK,tµi liÖu tham kh¶o: - HS : SGK , đồ dùng học tập C . Tiến trình lên lớp 1. Ổn định lớp: kiểm tra sĩ số 2. Bài cũ 3. Bài mới A. Lý thuyết (?) Cæ tÝch lµ g×? 1. §Þnh nghÜa: - TruyÖn cæ tÝch lµ lo¹i truyÖn d©n gian kÓ vÒ cuộc đời của một số kiểu nhân vật quen thuéc: nh©n vËt bÊt h¹nh, nh©n vËt dòng sÜ, nh©n vËt cã tµi n¨ng k× l¹, nh©n vËt th«ng (?) §Æc ®iÓm tiªu biÓu cña cæ tÝch? minh, nh©n vËt ngèc nghÕch, nh©n vËt lµ động vật. - Truyện cổ tích thờng có yếu tố hoang đờng thÓ hiÖn íc m¬, niÒm tin cña nh©n d©n vÒ chiến thắng cuối cùng của cái thiện đối với cái ác, cái tốt đối với cái xấu, sự công bằng đối với sự bất công. 2. Ph©n lo¹i: TruyÖn cæ tÝch gåm mÊy lo¹i? - TruyÖn cæ tÝch vÒ loµi vËt - TruyÖn cæ tÝch thÇn k× - TruyÖn cæ tÝch sinh ho¹t. 3. So s¸nh truyÒn thuyÕt vµ truyÖn cæ tÝch: So s¸nh truyÒn thuyÕt vµ truyÖn cæ tÝch? - Gièng nhau: + §Òu cã yÕu tè tëng tîng, k× ¶o; + Cã nhiÒu chi tiÕt( m« tÝp) gièng nhau: sù ra đời thần kì, nhân vật có những tài năng phi thêng… - Kh¸c nhau: + TruyÒn thuyÕt kÓ vÒ c¸c nh©n vËt, sù kiÖn lịch sử và thể hiện cách đánh giá của nhân dân… còn cổ tích kể về cuộc đời của một số loại nhân vật nhất định và thể hiện quan niÖm, íc m¬ cña nh©n d©n. + Truyền thuyết đợc cả ngời kể lẫn ngời nghe tin lµ nh÷ng c©u chuyÖn cã thËt; cßn truyÖn cæ tÝch C¶ ngêi kÓ lÉn ngêi nghe coi lµ nh÷ng c©u chuyÖn kh«ng cã thËt. (?) Kể tên các truyện cổ tích mà em đã học? 4. Những truyện cổ tích đã học: _ Th¹ch Sanh. _ Em bÐ th«ng minh. _ C©y bót thÇn. _ Ông lão đánh cá và con cá vàng. 5. KiÓu v¨n b¶n vµ PTB§ cña c¸c truyÒn _ Những văn bản trên thuộc kiểu văn bản thuyết đã học: nào? Trong những VB ấy đã sử dụng PTBĐ _ Kiểu văn bản: Tự sự. nµo? _ PTB§: KÓ. 6. Xác định kiểu nhân vật trong các truyện cổ tích đã học: _ Nh©n vËt Th¹ch Sanh: KiÓu nh©n vËt dòng sÜ. _ Nh©n vËt em bÐ ( truyÖn Em bÐ th«ng.

(21) _ Nh©n vËt Th¹ch Sanh thuéc kiÓu nh©n vËt nµo? _ Nh©n vËt em bÐ ( truyÖn Em bÐ th«ng minh) thuéc kiÓu nh©n vËt nµo? _ Nh©n vËt M· L¬ng thuéc kiÓu nh©n vËt nµo? _ Nhân vật ông lão đánh cá thuộc kiểu nhân vËt nµo?. (?) H·y nªu nh÷ng nÐt chÝnh vÒ nôi dung vµ nt cña mét sè truyÖn cæ tÝch VN vµ níc ngoài mà em đã học và đọc thêm?. minh): KiÓu nh©n vËt th«ng minh. _ Nh©n vËt M· L¬ng: KiÓu nh©n vËt cã tµi n¨ng k× l¹. _ Nhân vật ông lão đánh cá: Kiểu nhân vật ngèc nghÕch. II. Nh÷ng nÐt chÝnh vÒ néi dung vµ nghÖ thuËt cña mét sè truyÖn cæ tÝch ViÖt Nam vµ níc ngoµi: 1) Th¹ch Sanh: * NghÖ thuËt: - TruyÖn cã nhiÒu chi tiÕt tëng tîng thÇn k× độc đáo và giàu ý nghĩa. - KÕt cÊu, cèt truyÖn m¹ch l¹c, s¾p xÕp t×nh tiÕt khÐo lÐo, hoµn chØnh. * Néi dung ý nghÜa: - Ngîi ca nh÷ng chiÕn c«ng rùc rì vµ phÈm chất cao đẹp của ngời anh hùng- dũng sĩ dân gian b¸ch chiÕn b¸ch th¾ng Th¹ch Sanh. - Thể hiện ớc mơ, niềm tin về đạo đức, công lí xã hội và lí tởng nhân đạo, yêu hòa bình cña nh©n d©n ta. 2. Em bÐ th«ng minh: * NghÖ thuËt: - Hình thức câu đố hay, bát ngờ, lí thú. - T¹o t×nh huèng bÊt ngê vµ x©u chuçi sù kiÖn. * Néi dung ý nghÜa: - Truyện đề cao sự thông minh và trí khôn d©n gian. - T¹o nªn tiÕng cêi vui vÎ, hån nhiªn. 3) C©y bót thÇn: * NghÖ thuËt: - Chi tiết tởng tợng thần kì, đặc sắc. - Cèt truyÖn li k×. - Giäng kÓ khi trang nghiªm,khi hµi híc, dÝ dám. * Néi dung ý nghÜa: - ThÓ hiÖn quan niÖm cña nh©n d©n ta vÒ c«ng lÝ x· héi. - Khẳng định tài năng phải phục vụ nhân d©n, phôc vô chÝnh nghÜa, chèng l¹i c¸i ¸c; nghÖ thuËt ch©n chÝnh thuéc vÒ nh©n d©n. - ThÓ hiÖn íc m¬, niÒm tin cña nh©n d©n vÒ kh¶ n¨ng k× diÖu cña con ngêi. 4. Ông lão đánh cá và con cá vàng: * NghÖ thuËt: - Tơng phản, đối lập; trùng lặp, tăng cấp - Sö dông yÕu tè tëng tîng, k× ¶o. * Néi dung ý nghÜa: Ca ngîi lßng biÕt ¬n ngêi nh©n hËu vµ nªu ra bài học đích đáng cho kẻ tham lam, bội b¹c. III. C¶m nhËn mét sè nh©n vËt cæ tÝch: 1. Th¹ch Sanh: - KiÓu nh©n vËt dòng sÜ cã tµi n¨ng k× l¹..

(22) - Ra đời và lớn lên rất kì lạ. - Tr¶i qua nhiÒu thö th¸ch, khã kh¨n: + Sù hung b¹o cña thiªn nhiªn + Sự thâm độc của kẻ xấu + Sù x©m lîc cña kÎ thï. - Cã nhiÒu phÈm chÊt quÝ b¸u: + ThËt thµ, chÊt ph¸c. + Vô t, hết lòng giúp đỡ ngời khác. + Dòng c¶m, tµi n¨ng, cã søc kháe phi thêng. + Yªu chuéng hßa b×nh, c«ng lÝ. - Lµ chµng dòng sÜ d©n gian b¸ch chiÕn b¸ch thắng, đại diện cho cái thiện. - Lµ nh©n vËt lÝ tëng mµ nh©n d©n íc ao vµ ngìng mé. 2. Em bÐ th«ng minh: - KiÓu nh©n vËt th«ng minh, tµi giái. - Con ngêi thî cµy nhng th«ng minh, mu trÝ. - Giải đố hay, độc đáo, bất ngờ. - Nhanh nhÑn, cøng cái. - §øa trÎ ®Çy b¶n lÜnh, øng xö nhanh, khÐo lÐo, hån nhiªn vµ ng©y th¬. 3. M· Lư¬ng: - KiÓu nh©n vËt cã tµi n¨ng k× l¹. - CËu bÐ må c«i, th«ng minh, say mª häc vÏ. - Khæ luyÖn thµnh tµi. - Đợc thần linh giúp đỡ. - Nh©n hËu, yªu th¬ng ngêi nghÌo. - Dòng c¶m, mu trÝ, th«ng minh, c¨m ghÐt cêng quyÒn vµ b¹o lùc. - Là ngời nghệ sĩ chân chính đợc nhân dân yªu mÕn vµ ngìng mé. IV. ý nghĩa của các truyện cổ tích đã học: 1. TruyÖn Th¹ch Sanh: _ Thể hiện ớc mơ, niềm tin về đạo đức và c«ng lÝ x· héi. _ Thể hiện t tởng nhân đạo, yêu hoà bình cña nh©n d©n ta. 2. TruyÖn Em bÐ th«ng minh: _ §Ò cao trÝ kh«n d©n gian. _ T¹o tiÕng cêi vui vÎ. 3. TruyÖn C©y bót thÇn: _ ThÓ hiÖn quan niÖm cña nh©n d©n vÒ c«ng lí xã hội, về mục đích của tài năng nghệ thuËt. _ ThÓ hiÖn íc m¬ vÒ kh¶ n¨ng k× diÖu cña con ngêi. 4. Truyện Ông lão đánh cá và con cá vàng: _ Ca ngợi lòng biết ơn đối với những con ngời nhân hậu. _ Đa ra bài học đích đáng cho những kẻ tham lam béi b¹c. Bµi tËp vËn dông:.

(23) 1. NhËn xÐt nµo nªu chÝnh x¸c vÒ nguån gèc xuÊt th©n cña Th¹ch Sanh? A. Tõ thÕ giíi thÇn linh. B. Tõ nh÷ng ngêi chÞu nhiÒu ®au khæ. C. Tõ chó bÐ må c«i. D. Từ những ngời đấu tranh quật khởi. 2. Thái độ và tình cảm nào của nhân dân lao động không đợc thể hiện qua hình tợng Th¹ch Sanh? A. Yªu mÕn, tù hµo vÒ con ngêi cã phÈm chÊt nh Th¹ch Sanh. B. íc m¬ h¹nh phóc, íc m¬ cã nh÷ng ®iÒu k× diệu làm thay đổi cuộc đời. C. Ca ngîi søc m¹nh thÓ lùc vµ trÝ tuÖ cña ngêi n«ng d©n. D. LÝ tëng ho¸ nh©n vËt theo tiªu chuÈn, nguyÖn väng cña m×nh. 3. TruyÖn Th¹ch Sanh thÓ hiÖn íc m¬ g× cña nhân dân lao động? A. Søc m¹nh cña nh©n d©n. B. C«ng b»ng x· héi. C. C¸i thiÖn chiÕn th¾ng c¸i ¸c. D. C¶ 3 íc m¬ trªn. 4. Nh©n vËt chÝnh trong truyÖn Em bÐ th«ng minh” lµ ai? A. Hai cha con em bÐ. B. Em bÐ. C. Viªn quan. D. Nhµ vua. 5. Mục đích chính của truyện Em bé thông minh lµ g×? A. G©y cêi. B. Phª ph¸n nh÷ng kÎ ngu dèt. C. Khẳng định sức mạnh của con ngời. D. Ca ngợi, khẳng định trí tuệ, tài năng của con ngêi. 6. Søc hÊp dÉn cña truyÖn Em bÐ th«ng minh chủ yếu đợc tạo ra từ đâu? A. Hành động nhân vật. B. Ng«n ng÷ nh©n vËt. C. T×nh huèng truyÖn. D. Lêi kÓ cña truyÖn. 7. Cuộc đấu tranh trong truyện Cây bút thần là cuộc đấu tranh nào? A. Chống bọn địa chủ. B. Chèng bän vua chóa. C. Chèng ¸p bøc bãc lét. D. Chống lại những kẻ tham lam, độc ác. 8. ớc mơ nổi bật của nhân dân lao động trong truyÖn C©y bót thÇn lµ g×? A. VÒ kh¶ n¨ng k× diÖu cña con ngêi. B. Thay đổi hiện thực. C. Sèng yªn lµnh. D. Tho¸t khái ¸p bøc bãc lét.. I. PhÇn bµi tËp tr¾c nghiÖm: 1. B. 2. C. 3. C. 4. B. 5. D. 6. C. 7. D. 8. A.

(24) 9. Yêú tố cơ bản nào đã tạo ra sự hấp dẫn 9. D của truyện Ông lão đánh cá và con cá vàng? A. Nh©n ho¸. B. Cêng ®iÖu. C. LÆp. D. KÞch tÝnh. 10. T¸c dông lín nhÊt cña bót ph¸p miªu t¶ rong truyện cổ tích Ông lão đánh cá và con 10.A c¸ vµng lµ g×? A. Làm cho không khí truyện thay đổi. B. TruyÖn cã thªm nhiÒu t×nh tiÕt. C. TruyÖn ng¾n gän h¬n., lêi Ýt ý nhiÒu. D. Truyện có nhiều phơng thức diễn đạt hay h¬n. C©u 1: Trong truyÖn “Th¹ch Sanh”, hai nh©n vËt Thạch Sanh và Lí Thông luôn đối lập nhau về tính cách và hành động. Hãy chỉ ra những đối lập đó? C©u 2: Trong truyện “Cây bút thần”, vì sao Mã Lơng chỉ vẽ cho ngời nghèo dụng cụ lao động mà không vẽ cho họ sản phẩm lao động? Qua đây, em có nhận xét gì về mục đích của tài năng nghệ thuật đối với cuộc sống con ngời?. C©u 3: TruyÖn “Em bÐ th«ng minh” hÊp dÉn em v× nh÷ng lÝ do nµo?. II. PhÇn bµi tËp tù luËn: C©u 1: Sự đối lập về tính cách và hành động của hai nh©n vËt Th¹ch Sanh vµ LÝ Th«ng: _ Th¹ch Sanh: l¬ng thiÖn, tèt bông. ( DÉn chøng ) _ Lí Thông: độc ác, mu mẹo. ( DÉn chøng ). C©u 2: _ Trong truyÖn “C©y bót thÇn”, M· L¬ng chỉ vẽ cho ngời nghèo dụng cụ lao động mà không vẽ cho họ sản phẩm lao động. Vì: Mã Lơng là ngời lao động nên coi trọng lao động, tin ở lao động sẽ làm ra cña c¶i. _ Qua đây, ta có thể nhận xét về mục đích của tài năng nghệ thuật đối với cuộc sống con ngêi: + Nghệ thuật phải đợc nuôi dỡng từ thực tÕ. + NghÖ thuËt ph¶i cã Ých cho nh©n d©n, ph¶i phôc vô nh©n d©n. + Nghệ thuật phải chiến đấu tiêu diệt cái ¸c. C©u 3: _ V× truyÖn ca ngîi trÝ th«ng minh h¬n ngêi cña mét em bÐ n«ng d©n. _ V× truyÖn kÓ rÊt vui, g©y cêi. _ Vì các lời giải đố tự nhiên, hóm hỉnh.. 4 . Củng c ố : * GV củng cố , khái quát cho HS n ội dung cơ b ản HS khắc sâu kiến thức đã học . 5. Hướng dẫn HS về nhà : * HS hệ thống lại kiến thức đã học chu ẩn bị cho chuyên đề sau : “Từ và cụm từ Tiếng Việt”.

(25) Ngày soạn:.../..../2013 Ngày dạy:.../..../2013 Buổi 8,9,10 : TỪ VÀ CỤM TỪ TIẾNG VIỆT A. Mục tiêu bài học: - Giúp học sinh hiểu đợc đặc điểm danh từ và các loại danh từ. Danh từ chỉ đơn vị, danh từ chỉ sự vËt. - Nhận diện đợc danh từ và phân tích đợc các loại danh từ. - Giúp HS củng cố và nâng cao kiến thức về động từ, khái niệm và cấu tạo của CĐT. -Biết phát hiện và vận dụng động từ vào bài làm văn của mình. -Biết cách sử dụng động từ, CĐT khi nói, viết. - §éc lËp, tÝch cùc t×m hiÓu. B . Chuẩn bị * - GV:Ph¬ng ph¸p gi¶ng d¹y , SGK,tµi liÖu tham kh¶o: - HS : SGK , đồ dùng học tập C . Tiến trình lên lớp 1. Ổn định lớp: kiểm tra sĩ số 2. Bài cũ 3. Bài mới Phần I: Danh từ - Cụm danh từ.

(26) (?) Danh tõ lµ g× ?. (?) Danh từ có đặc điểm gì ?. ( ? ) Danh từ chỉ đơn vị là gì?. (?)ThÕ nµo lµ danh tõ chØ sù vËt ?. (?) ThÕ nµo lµ côm danh tõ ? Cho vÝ dô ? (?) Em h·y so s¸nh nghÜa cña côm danh tõ vµ nghÜa cña danh tõ? (?)Theo em côm danh tõ cã cÊu tróc ntn?. 1. Dòng nào dới đây nêu đúng mô hình cấu tróc cña côm danh tõ? A. Côm danh tõ lµ tæ hîp tõ cß m« h×nh cÊu tróc phøc t¹p h¬n danh tõ . B. Côm danh tõ lµ tæ hîp danh tõ cã m« h×nh cÊu tróc gåm 2 phÇn: PhÇn tríc vµ phÇn trung t©m. C. Côm danh tõ lµ lo¹i tæ hîp danh tõ cã m« h×nh cÊu tróc gåm 2 phÇn: PhÇn trung t©m vµ phÇn sau. D. Côm danh tõ lµ lo¹i tæ hîp danh tõ cã m« h×nh cÊu tróc gåm 3 phÇn: PhÇn tríc, phÇn trung t©m vµ phÇn sau. 2. Trong các cụm danh từ sau, cụm nào có đủ. I. Lý thuyết 1. Đặc điểm của danh từ - Danh tõ lµ tõ chØ ngêi, chØ vËt, hiÖn tîng, kh¸i niÖm danh tõ gåm 2 loại: + Danh tõ riªng dïng lµm tªn riªng: Ví dụ: TrÇn Hng §¹o, Hµ Néi... + Danh tõ chung chØ ngêi, chØ vËt nãi chung Ví dụ: núi, sông, bàn , ghế… - Danh tõ cã kh¶ n¨ng kÕt hîp víi nh÷ng tõ chØ sè lîng ë phÝa tríc, c¸c tõ:nµy, kia, ấy, đó ... ở phía sau và một số từ ngữ khác để lập thành cụm danh từ - Danh tõ thêng lµm chñ ng÷ ë trong c©u. Khi lµm vÞ ng÷ danh tõ thêng cã tõ là đứng trớc. 2. Danh từ chỉ đơn vị và danh từ sự vật. a. Danh từ chỉ đơn vị. - Nêu tên đơn vị dùng để tính, đếm, đo lờng sự vật. - Danh từ chỉ đơn vị đợc chia làm hai nhãm: + Danh từ chỉ đơn vị tự nhiên + Danh từ chỉ đơn vị quy ớc: chính xác, íc chõng. b. Danh tõ chØ sù vËt. Nªu tªn tõng lo¹i hoÆc tõng c¸ thÓ ngêi, vËt, hiÖn tîng, kh¸i niÖm. 3. Cụm danh từ - Lµ lo¹i tæ hîp tõ do danh tõ víi 1 sè tõ ng÷ phô thuéc nã t¹o thµnh. VD: Mét tóp lÒu n¸t bªn bê biÓn. - Nghĩa của cụm danh từ đầy đủ hơn nghÜa cña danh tõ. - Hoạt động nh một danh từ. Phần trước t1 t2 Ba. Phần trung tâm T1 T2 làng. Phần sau s1. s2 ấy. II. Bài tập Bài tập 1: Khoanh vào câu trả lời đúng nhất?.

(27) cÊu tróc 3 phÇn? A. Mét lìi bóa. B. Chµng trai kh«i ng« tuÊn tó Êy. C. TÊt c¶ c¸c b¹n HS líp 6. D. ChiÕc thuyÒn c¾m cê ®u«i nheo. 3. Trong c¸c côm danh tõ sau côm nµo chØ cã mét thµnh tè trong phÇn trung t©m? A. Mét chµng trai kh«i ng« tuÊn tó. B. Tóp lÒu. C. Nh÷ng em HS. D. ChiÕc thuyÒn c¾m cê ®u«i nheo. * G¹ch díi nh÷ng danh tõ trong c©u sau? " C©y bót thÇn lµ truyÖn cæ tÝch vÒ nh©n vËt cã tµi n¨ng kú l¹" * LiÖt kª mét sè danh tõ chØ sù vËt mµ em biÕt. §Æt c©u víi mét trong nh÷ng danh tõ Êy? * Hãy liệt kê những từ loại chuyên đứng trớc Dt chỉ ngời, đồ vật?. * Hãy liệt kê các DT chỉ đơn vị quy ớc chính xác, íc chõng?. (?) §éng tõ lµ g×? (?) Gi÷a DT vµ §T cã sù kh¸c biÖt nh thÕ nµo? (DT: + Không kết hợp với đã, sẽ. đang, cũng, vẫn, chớ, đừng... + Thêng lµm chñ ng÷ trong c©u. + Khi làm VN phải có từ là đứng trớc. - §T: + Có khả năng kết hợp với đã, sẽ, đang, cũng, vẫn, hãy, chớ, đừng... +Thêng lµm VN trong c©u. + Khi làm chủ ngữ, mất khả năng kết hợp với đã, sẽ, đang, cũng, vẫn, hãy, chớ, đừng... ) (?) Có nh÷ng lo¹i động từ nµo?. 1.D. 2. C. 3. B Bài tập 2: " C©y bót thÇn lµ truyÖn cæ tÝch vÒ nh©n vËt cã tµi n¨ng kú l¹" Bài tập 3: - Nhµ, ca, bµn, ghÕ, chai, lä... - §Æt c©u: + Nhµ cöa cña anh sao bÈn thÕ. +C¸i bµn nµy cã bèn ch©n. Bài tập 4: Từ loại chuyên đứng trớc DT chỉ ngời: anh, chÞ, «ng, ngµi... - Từ loại chuyên đứng trớc DT chỉ đồ v©t: hoa, qu¶, tê, chiÕc... Bµi tËp 5. - DT chỉ đơn vị quy ớc chính xác: Kilô- gam, tạ, tấn, met... - DT chỉ đơn vị quy ớc ớc chừng: vài, đàn, mớ... Phần II: Động từ - Cụm động từ I. Lý thuyết 1. Đặc điểm của động từ - Là những từ chỉ hành động, trạng thái cña sù vËt. - Ví dụ: - Chạy, làm, ném… -Có khả năng kết hợp với đã, sẽ, đang, cũng, vẫn, hãy, chớ, đừng... +Thêng lµm VN trong c©u. + Khi lµm chñ ng÷, mÊt kh¶ n¨ng kÕt hợp với đã, sẽ, đang, cũng, vẫn, hãy, chớ, đừng... ).

(28) (?)ThÕ nµo lµ cụm động từ ?. (?) Em h·y nªu cÊu t¹o cña C§T? (?) Phô ng÷ tríc bæ sung cho §T c¸c ý nghÜa g×?. (?)Phô ng÷ sau bæ sung cho §T nh÷ng g×?. 2. C¸c lo¹i động từ: - ĐT tình thái( thờng đòi hỏi các ĐT kh¸c ®i kÌm). - ĐT chỉ hành động, trạng thái(Không đòi hỏi các ĐT khác đi kèm). Bao gồm 2 lo¹i nhá: + ĐT chỉ hành động( trả lời câu hỏi Lµm g×?) + §T chØ tr¹ng th¸i( tr¶ lêi c©u hái Lµm sao?, ThÕ nµo?) 3. Cụm động từ - Cụm động từ là tổ hợp từ do động từ kết hợp với một số từ ngữ phụ thuộc nó tạo thành. - Ví dụ: Viên quan ấy đã đi nhiều nơI. - Cụm động từ có ý nghĩa đầy đủ và có cấu tạo phức tạp hơn động từ, hoạt động trong c©u nh mét động từ. - CÊu t¹o: * 3 phÇn: PhÇn tríc PhÇn trung t©m PhÇn sau. * PN tríc. động. Quan hÖ thêi gian Sù tiÕp diÔn t¬ng tù Sù khuyÕn khÝch hoÆc ng¨n c¶n hành động. Sự khẳng định hoặc phủ định hành. *Phụ ngữ sau 1. Nhận định nào sau đây không đúng về cụm động từ ? A. Hoạt động trong câu nh một động từ. B. Hoạt động trong câu không nh một động từ. C. Do một động từ và một số tà ngữ phụ thuộc nó t¹o thµnh. D. Có ý nghĩa đầy đủ hơn và cấu trúc phức t ạp hơn động từ. 2. Dßng nµo sau ®©y kh«ng cã cụm động từ ? A. Viên quan ấy đã đi nhiều nơi. B. Thằng bé còn đang đùa nghịch ở sau nhà. C. Ngêi cha cßn ®ang cha biÕt tr¶ lêi ra sao. D. Ngµy h«m Êy, nã buån. 3. Trong cụm động từ, c¸c phô ng÷ ë phÇn phô tríc kh«ng cã t¸c dông bæ sung cho động từ c¸c ý nghÜa nµo? A. Quan hÖ thêi gian.. động. §èi tîng Híng §Þa ®iÓm Thêi gian Mục đích Nguyªn nh©n Ph¬ng tiÖn vµ c¸ch thøc hµnh. - Mô hình cụm động từ: Phần Phần trung Phần sau trước tâm ( Động từ ) t1 t2 T1 T2 s1 s2 II. Bài tập Bµi tËp 1 Khoanh vào câu trả lời đúng nhất? 1. B.

(29) B. Sù tiÕp diÔn t¬ng tù. C. Sự khẳng định hoặc phủ định hành động. D. Chỉ cách thức hành động. 4. Cho cụm động từ: “®ang ®i nhiÒu n¬I”, em h·y cho biÕt phÇn phô tríc trong cụm động từ bæ sung ý nghÜa cô thÓ nµo cho động từ? 2. D A. Sự khẳng định hoặc phủ định hành động B. Quan hÖ thêi gian. C. Sự khuyến khích hoặc ngăn cản hành động D. Sù tiÕp diÔn. 5. Dßng nµo sau ®©y kh«ng phï hîp víi đặc điểm của ĐT? 3. D A. Thêng lµm VN trong c©u. B. Có khả năng kết hợp với đã, sẽ, đang, còng, vÉn, chí. C. Khi lµm CN mÊt kh¶ n¨ng kÕt hîp víi đã, sẽ, đang, cũng, vẫn, chớ. D. Thêng lµm thµnh phÇn phô trong c©u. 4. D 6. §T lµ nh÷ng tõ kh«ng tr¶ lêi cho c©u hái nµo sau ®©y?. A. C¸i g×? B. Lµm g×? C. ThÕ nµo? D. Lµm sao? Xác định và phân loại các ĐT trong các câu sau: a. Anh d¸m lµm kh«ng? b. Nã toan vÒ quª. 5. D c. Nam §Þnh ®i Hµ Néi d. B¾c muèn viÕt th. e. §«ng ph¶i thi l¹i. g. S¬n cÇn häc ngo¹i ng÷. h. Hà nên đọc sách. i. Giang đừng khóc 6. A 2: Bài tập + ĐT tình thái: dám, định, muốn, phải, cần, nên, đừng. + ĐT hành động: làm, về, đi, viêt, thi, học, đọc, khóc Phần III. Tính từ - Cụm tính từ. I. Lý thuyết 1. §Æc ®iÓm tÝnh tõ - Tớnh từ là những từ chỉ đặc điểm tính chất của sự vật, hành động trạng thái. - Ví dụ: + Xanh ng¾t /nh÷ng hµng me + BÇu trêi/ l¹i trong xanh - TÝnh tõ cã thÓ lµm vÞ ng÷, chñ ng÷ trong c©u. - Tính từ kết hợp với các từ: đã, sẽ, đang, cũng, vẫn... để tạo thành cụm tính từ - Có 2 lo¹i tÝnh tõ : + Tính từ chỉ đặc điểm tơng đối(có thể kết hợp với các từ chỉ mức độ) + Tính từ chỉ đặc điểm tuyệt đối(không.

(30) thể kết hợp với từ chỉ mức độ). 2. Cụm tính từ: - Cụm tính từ: có 3 phÇn : phÇn tríc phÇn trung t©m phÇn sau - Phần trước: BiÓu thÞ vÒ quan hÖ thêi gian, Sự tiếp diễn tơng tự, mức độ của đặc điểm, tính chất, sự khẩng định hay phủ định... - Phần sau: BiÓu thÞ vÒ vÞ trÝ, sù so s¸nh, mức độ, phạm vi hay nguyên nhân của đặc điểm, tính chất... II. Bài tập Bµi tËp 1 GV: Cho ®o¹n v¨n sau: " Trong c¸c gièng vËt, tr©u lµ kÎ vÊt v¶ nhất. Sớm tinh mơ đã bị goi dậy đi cày, ®i bõa, ¸ch kho¸c lªn vai, d©y ch·o x©u ®¨ng mòi.Th«i th× tuú chñ, miÖng qu¸t, tay đánh, trâu chỉ một lòng chăm chỉ làm lụng, không kể ruộng cạn đồng sâu, ngầy m ngµy n¾ng, chØ mong lóa ng« t¬i tốt đền ơn chủ" Em h·y cho biÕt ®o¹n v¨n trªn cã mÊy tÝnh tõ? A. ChÝn B. T¸m C. B¶y D. S¸u Bµi tËp 2: Díi ®©y lµ n¨m c©u cña n¨m «ng thÇy bãi: - Nó sun sun nh con đỉa. - Nó chần chẫn nh cái đòn càn. - Nã bÌ bÌ nh c¸i qu¹t thãc. - Nó sừng sững nh cái cột đình. - Nã tun tñn nh c¸i chæi xÓ cïn. Em h·y nhËn xÐt viÖc dïng c¸c tÝnh tõ vµ phô ng÷ so s¸nh trong nh÷ng c©u trªn cã t¸c dông phª b×nh vµ g©y cêi nh thÕ nµo? Bài tập 3: T×m côm tÝnh tõ trong c¸c c©u sau? - Nó sun sun nh con đỉa. - Nó chần chẫn nh cái đòn càn. - Nã bÌ bÌ nh c¸i qu¹t thãc. - Nó sừng sững nh cái cột đình. - Nã tun tñn nh c¸i chæi xÓ cïn Bài tập 4: GV: Cho ®o¹n v¨n sau: " Trong c¸c gièng vËt nu«i, tr©u lµ kÎ vÊt vả nhất. Sớm tinh mơ đã bị gọi dậy đi cày, đi bõa, ¸ch kho¸c lªn vai, d©y ch·o x©u đằng mũi.Thôi thì tuỳ chủ, miệng quat, tay đánh, trâu chỉ một lòng chăm chỉ làm.

(31) lụng, không kể ruộng cạn đồng sâu, ngày m ngµy n¨ng, chØ mong lóa ng« t¬i tốt để đền ơn chủ" Em h·y cho biªt ®o¹n v¨n trªn cã mÊy cum tÝnh tõ? A. Hai B. Bèn C. N¨m D. S¸u Bài tập 5: Dßng nµo sau ®©y cha ph¶i lµ mét côm tính từ có đầy đủ cấu trúc 3 phần? A. VÉn cßn khoÎ m¹nh l¸m B. RÊt ch¨m chØ lµm lông C. Cßn trÎ D. §ang sung søc nh thanh niªn. 4 . Củng c ố : * GV củng cố , khái quát cho HS n ội dung cơ b ản HS khắc sâu kiến thức đã học . 5. Hướng dẫn HS về nhà : * HS hệ thống lại kiến thức đã học chu ẩn bị cho chuyên đề sau : “Phong cách ngôn ngữ và các biện pháp tu từ Tiếng Việt.”.

(32)

(33)

van 6

Tài liệu liên quan

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về