Chúc các em có một giờ soạn văn vui vẻ ! :3
Soạn văn
Tức nước vỡ bờ
- Ngơ Tất Tố -
I ) Tìm hiểu chung
A)
Tác giả :+ Ngơ Tất Tố ( 18931954)
+ Q : Bắc Ninh
+ Là một học giả có nhiều cơng trình khảo cứu về triết học, văn học
+ Một nhà báo nổi tiếng
+ Được truy tặng Giải thưởng HCM về văn học nghê thuật.
+ Văn phong sáng tác : nhẹ nhành , thâm thúy , châm biếm, mang chất
hài hước nhưng đả kích sâu cay
B)
Tác phẩm: + Trích trong tác phẩm “ Tắt Đèn” chương 13
+Phương thức biểu đạt: Tự sự (Miêu tả và Biểu cảm )
+ BỐ CỤC :
P1 : Từ đầu đến “ ngon miệng” => Cảnh chị Dậu chăm người chồng.
P2: Cịn lại : Cảnh chị Dậu đối mắt với bọn cai lệ tàn ác.
II ) Đọc hiểu chi tiết
1.
Hồn cảnh chị Dậu:
Vụ thu thuế gay gắt: Tiếng trống mõ, tù và inh ỏi, tiếng thét thu thuế , đánh đập ,
kêu khóc.
Nhà nghèo, phải nộp sưu cho người chú đã mất.
Chị Dậu phải bán chó , bán con, bán cả gánh khoai để nộp sưu chuộc chồng.
Anh Dậu bị đánh tới tấp , gần chết và sẽ bị đem xử tiếp.
=> Chị Dậu cần bảo vệ chồng.
2.
Nhân vật cai lệ:
Giọng nói : thét, qt , chửi mắng , hầm hè như một con thú khát máu
Ngơn ngữ : thằng, ơng , mày,..
=> Láo tt, xấc xược, hách dịch : Âm thanh ngơn ngữ như con thú
Hành động : Gõ đầu rịi, giật phắt, trợn mắt , tát, bịch , chạy sầm sập.
=> Hung bạo , tàn ác , vũ phu.
Ngoại hình : Tay lăm lăm roi, mặt trợn ngược như thằng nghiện
Vai trị : Tay sai của quan lại, chun bắt người muộn thuế
=> Thực dụng , dã man , tàn ác
=> Mục đích bọn cai lệ :Bắt anh , chị Dậu phải nộp đủ sưu thuế , khơng được
muộn thêm hạn nào.
=> Nghệ thuật: Kể+ tả khắc họa những chi tiết diễn biến điển hình của bộ mạt tàn
ác , bất nhân của xã hội phong kiến.
3.
Nhân vật chị Dậu
A)
Cảnh chăm chồng
Cử chỉ “ Quạt… hay khơng?”
=> Chị Dậu u thương chồng mình, hết mực đảm đang, dịu dàng, tiêu biểu cho người
phụ nữ thời phong kiến xưa.
B)
Diễn biến tâm lí và hành động của chị Dậu
- Trước khi bọn sai đến:
+ Quạt cháo chóng nguội cho chồng.
+ Rón rén bưng mời “ Thày em hãy cố”
=> Dịu dàng , nết na , đằm thắm tình cảm vợ chồng.
- Khi bọn sai đến :
+ Run run sợ hãi , thiết tha cầu xin giúp đỡ : “Cháu van ông”
=> Van xin, nhẫn nhục => Thể hiện rõ ràng sự lễ phép của kẻ bề dưới.
+ “ CHồng tôi đau ốm, các ông không được => Cãi lí , thể hiện thái độ và lời nói như người
ngang hàng
+ Nghiến răng, “ Mày trói chồng bà …”
+ Túm cổ , ấn dúi
=> Tức giận đến tốt cùng
=> Thái độ và hành động như người bế trên : Sức mạnh của yêu thương , của căm phẫn.
=> Hiền dịu, vị tha, biết nhẫn nhục nhưng tiềm tàng 1 sức sóng mạnh mẽ.
4)Chi tiết về cuộc đối đầu của 2 nhân vật :
BỌN CAI LỆ
CHỊ DẬU
Khơng để chị nói hết câu, trợn ngược
mắt , hắn qt.
Run run “Hai ơng làm phúc”
Gọi cai lệ là “ơng” xưng “ cháu
Giọng tha thiết :’XIn ơng trơng lại’
Vẫn hầm hè , hăm dọa , ra lệnh cho
người nhà Lý trường trói anh Dậu
Giọng van tha thiết :’Cháu xin ơng.. ơng
tha cho”
=> Lễ phép, nhẫn nhịn., biết mình bề
dưới
Bịch vào ngực chị Dậu,sấn lại trói anh
Dậu
Cự lại, cãi lý bằng lẽ phải , goi cai lệ
bằng ‘ơng’ xưng ‘tơi’
=> Ngang hàng về vai vế, bình đẳng
Tát vào mặt chị Dậu , nhảy trói anh Dậu
Vụt đứng dậy , nghiền răng, gọi ‘mày’
xưng’bà’ ,thách thức , chống trả
=> Bùng nổ, phản kháng ,
=> Người bề trên.
TỨC NƯỚC
VỠ BỜ
=> Nghệ thuật : + Xây dựng nhân vật qua lời nói, cử chỉ, hành động
+ Nghệ thuật tăng cấp , miêu tả diễn biến tâm lí nhân vật 1 cách tài tình, tinh tế.
*Lưu ý về chị Dậu : Sống rất khiêm nhường , dịu dàng nhưng khi bị bóc lột một
cách q đắng, chị đã vùng dậy một cách quyết liệt để chiến đấu bảo vệ cơng lí với thái
độ bất khuất , phù hợp quy luật.
III) Tổng kết văn bản
Nghệ thuật :Xây dựng một tình huống chuyện đặc sắc , tinh tế
+ Cách kể chuyện , lời nói của nhân vật hết sức sinh động
+Nghệ thuật tương phản tơ rõ tính cách của nhân vật
+Ngòi bút sinh động, sâu sắc, ả kích.
Nội dung: + Vạch trần bộ mặt thật của nhà nước thời phong kiến với phong tục lạc
hậu
+ Ca ngợi vẻ đẹp phẩm chất của người phụ nữ dịu dành nhưng ẩn
chứa 1 sức mạnh phản kháng .