Quản lý chi thường xuyên ngân sách nhà nước cấp huyện của huyện văn yên, tỉnh yên bái luận văn tốt nghiệp chuyên ngành quản lý tài chính công
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.24 MB, 68 trang )
BỘ TÀI CHÍNH
HỌC VIỆN TÀI CHÍNH
----------
TRẦN THẾ SƠN
LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP
ĐỀ TÀI:
QUẢN LÝ CHI THƯỜNG XUYÊN NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC
CẤP HUYỆN CỦA HUYỆN VĂN YÊN, TỈNH YÊN BÁI
Chuyên ngành
: Quản lý tài chính cơng
Mã số
: 01
Giáo viên hướng dẫn: PGS.TS Nguyễn Trọng Thản
Hà Nội - 2020
Luận văn tốt nghiệp
Học viện Tài Chính
LỜI CAM ĐOAN
Tơi xin cam đoan đây là cơng trình nghiên cứu của riêng tôi, các số
liệu, kết quả nêu trong luận văn tốt nghiệp là trung thực xuất phát từ tình hình
thực tế của đơn vị thực tập.
Tác giả luận văn tốt nghiệp
Trần Thế Sơn
SV: Trần Thế Sơn
i
Lớp:CQ54/01.01
Luận văn tốt nghiệp
Học viện Tài Chính
MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN .............................................................................................. i
MỤC LỤC ......................................................................................................... ii
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT ............................................................... v
DANH MỤC CÁC BẢNG............................................................................... vi
MỞ ĐẦU ........................................................................................................... 1
1. Tính cấp thiết của đề tài luận văn ................................................................. 1
Chương 1: LÝ LUẬN CHUNG VỀ CHI THƯỜNG XUYÊN NGÂN SÁCH
NHÀ NƯỚC CẤP HUYỆN .............................................................................. 5
1.1. Những vấn đề chung về chi thường xuyên ngân sách nhà nước cấp
huyện ........................................................................................................... 5
1.1.1. Khái niệm, đặc điểm chi thường xuyên ngân sách nhà nước cấp
huyện ...................................................................................................... 5
1.1.2. Nội dung chi thường xuyên ngân sách nhà nước cấp huyện ....... 5
1.1.3. Vai trò của chi thường xuyên NSNN .......................................... 6
1.2. Quản lý chi thường xuyên ngân sách nhà nước cấp huyện .................. 6
1.2.1. Khái niệm, đặc điểm, quản lý chi thường xuyên ngân sách nhà
nước cấp huyện ...................................................................................... 6
1.2.2. Nội dung quản lý chi thường xuyên ngân sách nhà nước cấp
huyện ...................................................................................................... 7
1.2.2.1. Lập dự toán chi thường xuyên ngân sách nhà nước cấp huyện7
1.2.2.2. Chấp hành dự toán chi thường xuyên ngân sách nhà nước cấp
huyện ..................................................................................................... 9
1.2.2.3. Quyết toán chi thường xuyên ngân sách nhà nước cấp huyện10
1.2.3 Nguyên tắc quản lý chi thường xuyên NSNN ............................ 12
1.3. Các nhân tố ảnh hưởng đến quản lý chi thường xuyên ngân sách nhà
nước cấp huyện .......................................................................................... 13
1.3.1 Nhân tố chủ quan ........................................................................ 13
SV:Trần Thế Sơn
ii
Lớp: CQ54/01.01
Luận văn tốt nghiệp
Học viện Tài Chính
1.3.2 Nhân khách quan ........................................................................ 14
Chương 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ CHI THƯỜNG XUYÊN NGÂN
SÁCH NHÀ NƯỚC CẤP HUYỆN, HUYỆN VĂN YÊN, TỈNH YÊN BÁI 16
2.1. Khái quát về điều kiện tự nhiên, tình hình kinh tế - xã hội và cơ cấu
bộ máy quản lý ngân sách nhà nước của huyện Văn Yên......................... 16
2.1.1. Điều kiện tự nhiên ..................................................................... 16
2.1.2. Tổng quan về tình hình kinh tế - xã hội..................................... 16
2.1.3. Bộ máy quản lý ngân sách nhà nước huyện Văn Yên ............... 17
2.2. Thực trạng quản lý chi thường xuyên ngân sách nhà nước cấp huyện,
huyện Văn Yên .......................................................................................... 18
2.2.1. Thực trạng lập, phân bổ và giao dự toán chi thường xuyên ngân
sách nhà nước ...................................................................................... 18
2.2.2. Thực trạng chấp hành dự toán chi thường xuyên ngân sách nhà nước
................................................................................................................... 22
2.2.3. Thực trạng quyết toán chi thường xuyên ngân sách nhà nước........ 28
2.2.4. Thực trạng thanh tra, kiểm tra chi thường xuyên ngân sách nhà nước
................................................................................................................... 35
2.3. Đánh giá thực trạng công tác quản lý chi thường xuyên ngân sách nhà
nước cấp huyện, huyện Văn Yên .............................................................. 36
2.3.1. Những kết quả đạt được............................................................. 36
2.3.2. Những hạn chế tồn tại ................................................................ 37
2.3.3. Nguyên nhân của hạn chế tồn tại .................................................... 41
Chương 3: GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG QUẢN LÝ CHI THƯỜNG XUYÊN
NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC CẤP HUYỆN, HUYỆN VĂN YÊN, TỈNH YÊN
BÁI .................................................................................................................. 45
3.1 PHƯƠNG HƯỚNG PHÁT TRIỂN CỦA HUYỆN VĂN YÊN
TRONG THỜI GIAN TỚI ........................................................................ 45
SV: Trần Thế Sơn
iii
Lớp:CQ54/01.01
Luận văn tốt nghiệp
Học viện Tài Chính
3.1.1. Mục tiêu phát triển kinh tế xã hội và định hướng hồn thiện
cơng tác quản lý chi thường xuyên ngân sách nhà nước tại huyện Văn
Yên, tỉnh Yên Bái ................................................................................ 45
3.1.1.1. Mục tiêu phát triển kinh tế xã hội của huyện Văn Yên – Tỉnh
n Bái ............................................................................................... 45
3.1.1.2. Định hướng hồn thiện cơng tác quản lý chi thường xuyên
ngân sách nhà nước tại huyện Văn Yên – Tỉnh Yên Bái. ................... 46
3.1.1.3. Những yêu cầu đặt ra khi hoàn thiện quản lý chi thường xuyên
NSNN .................................................................................................. 46
3.2. Giải pháp tăng cường quản lý chi thường xuyên ngân sách nhà nước
tại huyện Văn Yên – Tỉnh Yên Bái. .......................................................... 48
3.2.1. Giải pháp hoàn thiện việc lập, phân bổ và giao dự toán chi
thường xuyên ngân sách nhà nước ...................................................... 48
3.2.2. Giải pháp hoàn thiện việc chấp hành dự toán chi thường xuyên
ngân sách nhà nước.............................................................................. 49
3.2.3. Giải pháp hồn thiện việc quyết tốn chi thường xuyên ngân
sách nhà nước ...................................................................................... 50
3.2.4. Giải pháp hoàn thiện công tác thanh tra, kiểm tra ..................... 51
3.2.5 Các giải pháp hỗ trợ khác ........................................................... 52
3.3. Điều kiện thực hiện giải pháp............................................................. 53
KẾT LUẬN ..................................................................................................... 55
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ........................................................ vii
PHỤ LỤC ....................................................................................................... viii
SV:Trần Thế Sơn
iv
Lớp: CQ54/01.01
Luận văn tốt nghiệp
Học viện Tài Chính
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
CQNN
: Cơ quan nhà nước
NSNN
: Ngân sách nhà nước
TC-KH
: Tài Chính- Kế Hoạch
HĐND
: Hội Đồng Nhân Dân
NSĐP
: Ngân Sách Địa Phương
KTXH
: Kinh tế xã hội
HĐH
: Hiện đại hóa
SV: Trần Thế Sơn
v
Lớp:CQ54/01.01
Luận văn tốt nghiệp
Học viện Tài Chính
DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 2.1: Tỷ lệ chi thường xuyên trong tổng chi NS huyện Văn Yên (năm
2017-2019) ...................................................................................................... 16
Bảng 2.2 Dự toán chi NS cấp huyện của huyện Văn Yên ( năm 2017-2019) 20
Bảng 2.3 Tổng hợp kết quả chấp hành chi thường xuyên ngân sách cấp huyện
của Huyện Văn Yên (năm 2017-2019) ........................................................... 24
Bảng 2.4 Tổng hợp kết quả chi thường xuyên ngân sách cấp huyện của Huyện
Văn Yên (năm 2017-2019).............................................................................. 31
SV:Trần Thế Sơn
vi
Lớp: CQ54/01.01
Luận văn tốt nghiệp
Học viện Tài Chính
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài luận văn
Chúng ta không thể phủ nhận rằng chi NSNN có ý nghĩa rất quan trọng
trong việc phân phối và sử dụng có hiệu quả nguồn lực tài chính của đất nước,
tạo điều kiện giải quyết tốt mối quan hệ giữa tích lũy và tiêu dung, có ý nghĩa
quyết định đến sự ổn định và phát triển của nền kinh tế. Mà trong đó phải kể
đến vai trò quan trọng của chi thường xuyên ngân sách nhà nước.
Chi thường xun NSNN có vai trị quan trọng trong việc cung ứng
nguồn lực vật chất để Nhà nước duy trì hoạt động của bộ máy quản lý và thực
thi các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của đất nước thông qua việc đảm
bảo cung ứng các hàng hóa cơng cộng khơng thể thiếu cho xã hội. Cùng với
quá trình phát triển của đất nước thì các nhiệm vụ chi thường xuyên của nhà
nước ngày càng gia tăng về quy mơ và tính chất mặc dù nguồn lực tài chính là
hữu hạn, nhà nước cần quản lý sử dụng một cách hiệu quả nhất, tiết kiệm
nhất.
Để đáp ứng những u cầu đó địi hỏi việc quản lý chi tiêu ngân sách
phải hết sức chặt chẽ, hiệu quả trong khi kinh nghiệm quản lý của đội ngũ cán
bộ chưa nhiều thì giải pháp, bài học từ thực tế và những kinh nghiệm thành
công, hạn chế trong quản lý, điều hành ngân sách có ý nghĩa vơ cũng quan
trọng. Từ thực tế đó, tác giả xin được đi sâu tìm hiểu về đề tài: “Quản lý chi
thường xuyên ngân sách nhà nước cấp huyện của huyện Văn Yên, tỉnh
Yên Bái”. Để từ đó có thể hiểu thêm về công tác quản lý chi thường xuyên
NSNN cấp huyện của huyện Văn Yên, chỉ ra những hạn chế và nêu ra một số
giải pháp để góp phần hồn thiện cơng tác quản lý chi thường xuyên NSNN
cấp huyện của huyện Văn Yên
SV: Trần Thế Sơn
1
Lớp:CQ54/01.01
Luận văn tốt nghiệp
Học viện Tài Chính
2. Mục đích nghiên cứu đề tài luận văn
- Mục tiêu tổng quát:
Đề tài đi sâu nghiên cứu tình hình thực hiện cơng tác quản lý chi
thường xuyên và quản lý chi thường xuyên ngân sách nhà nước cấp huyện tại
phịng Tài Chính - Kế Hoạch huyện Văn Yên tỉnh Yên Bái nhằm phát hiện
các thiếu sót tồn tại, từ đó đề xuất một số giải pháp để hoàn thiện và tăng
cường quản lý chi thường xun tại phịng Tài Chính – Kế Hoạch huyện Văn
Yên tỉnh Yên Bái.
- Mục tiêu cụ thể:
+ Làm rõ vấn đề lý luận và thực tiễn chi thường xuyên và quản lý chi
thường xuyên NSNN cấp huyện.
+ Phân tích thực trạng quản lý chi thường xuyên NSNN cấp huyện của
huyện Văn Yên nhằm đánh giá, phát hiện những điểm phù hợp và các thiếu
sót cịn tồn tại của công tác quản lý chi thường xuyên ngân sách nhà nước của
phòng TC-KH huyện Văn Yên, tỉnh Yên Bái
+ Trên cơ sở lý luận và phân tích thực trạng, đưa ra một số giải pháp để
giải quyết các hạn chế cịn tồn tại trong cơng tác quản lý chi thường xuyên
NSNN cấp huyện của huyện Văn Yên, tỉnh Yên Bái
3. Đối tượng phạm vi nghiên cứu đề tài luận văn
- Đối tượng nghiên cứu: Chi thường xuyên và quản lý chi thường
xuyên của ngân sách cấp huyện được thực hiện tại phịng tài chính kế hoạch
huyện.
- Phạm vi nghiên cứu:
+ Phạm vi nội dung: Chi thường xuyên và quản lý chi thường xuyên
ngân sách cấp huyện tại phòng TC-KH huyện Văn Yên
SV:Trần Thế Sơn
2
Lớp: CQ54/01.01
Luận văn tốt nghiệp
Học viện Tài Chính
+ Phạm vi khơng gian: Đề tài tập trung nghiên cứu về công tác quản lý
chi thường xuyên NS cấp huyện tại phòng Tài chính – kế hoạch huyện Văn
Yên, tỉnh Yên Bái.
+ Phạm vi thời gian: Đề tài tập trung nghiên cứu, thu thập, phân tích và
sử dụng các số liệu liên quan đến thực trạng quản lý chi thường xuyên NSNN
cấp huyện trong giai đoạn 2017 – 2019 làm cơ sở đánh giá và đưa ra kết luận.
Các giải pháp nhằm tăng cường quản lý chi thường xuyên NSNN cấp huyện
tại Phòng Tài chính – Kế hoạch huyện Văn Yên
4. Dữ liệu và phương pháp nghiên cứu đề tài luận văn
- Dữ liệu: Các văn bản luật, nghị định thông tư, các văn bản hướng dẫn
thực hiện, số liệu dự toán, quyết toán chi ngân sách cấp huyện…
- Phương pháp nghiên cứu:
+ Phương pháp thu thập tài liệu: Thu thập, nghiên cứu các dữ liệu trong
dự toán, báo cáo quyết toán các năm 2017, 2018, 2019 tại đơn vị; các văn bản
pháp luật, quy định do các cơ quan có thẩm quyền ban hành liên quan đến
quản lý tài chính tại đơn vị…
+ Phương pháp đối chiếu – so sánh: Đối chiếu số liệu giữa các năm
trong tài liệu thu thập được, từ đó tìm ra ngun nhân của sự thay đổi trong
giai đoạn 2017 - 2019.
+ Phương pháp phân tích, tổng hợp: Thu thập những tài liệu cần thiết
làm cơ sở phân tích, nghiên cứu và đưa ra các nhận xét, đánh giá về tình hình
quản lý chi thường xuyên NSNN cấp huyện của huyện Văn Yên.
5. Kết của cấu luận văn
Luận văn gồm 3 chương:
SV: Trần Thế Sơn
3
Lớp:CQ54/01.01
Luận văn tốt nghiệp
Học viện Tài Chính
Chương 1: LÝ LUẬN CHUNG VỀ CHI THƯỜNG XUYÊN NGÂN
SÁCH NHÀ NƯỚC CẤP HUYỆN
Chương 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ CHI THƯỜNG XUYÊN
NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC CẤP HUYỆN, HUYỆN VĂN YÊN, TỈNH YÊN
BÁI
Chương 3: GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG QUẢN LÝ CHI THƯỜNG
XUYÊN NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC CẤP HUYỆN, HUYỆN VĂN YÊN,
TỈNH YÊN BÁI
SV:Trần Thế Sơn
4
Lớp: CQ54/01.01
Luận văn tốt nghiệp
Học viện Tài Chính
Chương 1
LÝ LUẬN CHUNG VỀ CHI THƯỜNG XUYÊN NGÂN SÁCH NHÀ
NƯỚC CẤP HUYỆN
1.1. NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ CHI THƯỜNG XUYÊN NGÂN SÁCH
NHÀ NƯỚC CẤP HUYỆN
1.1.1. Khái niệm, đặc điểm chi thường xuyên ngân sách nhà nước cấp
huyện
- Khái niệm
Chi thường xuyên NSNN là q trình phân phối và sử dụng các nguồn
tài chính đã tập trung vào NSNN để đáp ứng cho các nhu cầu chi thực hiện
các hoạt động thường xuyên hàng năm để phát triển kinh tế xã hội và ổn định
kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội....
Theo luật Ngân sách nhà nước Việt Nam 2015, Khoản chi thường
xuyên NSNN được dự toán và thực hiện trong một khoảng thời gian nhất định
do cơ quan nhà nước có thẩm quyền quyết định để bảo đảm thực hiện các
chức năng nhiệm vụ của nhà nước.
* Đặc điểm của chi thường xuyên NSNN
- Một là, đại bộ phận các khoản chi thường xun từ NSNN đều mang
tính ổn định và ít có sự thay đổi giữa các năm.
- Hai là, các khoản chi thường xuyên phần lớn nhằm mục đích tiêu dùng.
- Ba là, phạm vi và mức độ chi thường xuyên NSNN gắn liền với cơ
cấu tổ chức bộ máy nhà nước và việc thực hiện các chính sách kinh tế, chính
trị, xã hội của Nhà nước trong từng thời kỳ.
1.1.2. Nội dung chi thường xuyên ngân sách nhà nước cấp huyện
SV: Trần Thế Sơn
5
Lớp:CQ54/01.01
Luận văn tốt nghiệp
Học viện Tài Chính
- Chi thường xuyên chủ yếu chi cho con người, sự việc nên nó khơng
làm tăng thêm tài sản hữu hình của quốc gia.
- Hiệu quả của chi thường xuyên không thể đánh giá, xác định cụ thể
như chi cho đầu tư phát triển.Hiệu quả của nó khơng đơn thuần về mặt kinh tế
mà được thực hiện qua sự ổn định chính trị, xã hội từ đó thúc đẩy sự phát
triển của quốc gia.
1.1.3. Vai trò của chi thường xuyên NSNN
- Chi thường xuyên cho vai trò quan trọng trong nhiệm vụ chi của
NSNN. Chi thường xuyên giúp cho bộ máy nhà nước duy trì hoạt động bình
thường để thực hiện tốt chức năng của CQNN; đảm bảo an ninh, an toàn xã
hội, đảm bảo sự toàn vẹn lãnh thổ quốc gia.
- Thực hiện tốt nhiệm vụ chi thường xun cịn có ý nghĩa rất lớn trong
việc phân phối và sử dụng có hiệu quả nguồn lực tài chính của đất nước, tạo
điều kiện giải quyết tốt mối quan hệ giữa tích lũy và tiêu dùng.
- Chi thường xuyên hiệu quả và tiết kiệm sẽ tăng tích lũy vốn NSNN để
chi cho Đầu Tư Phát Triển, thúc đẩy nền kinh tế phát tiển , nâng cao niềm tin
của nhân dân vào vài trò quản lý điểu hành của nhà nước.
1.2. QUẢN LÝ CHI THƯỜNG XUYÊN NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC CẤP
HUYỆN
1.2.1. Khái niệm, đặc điểm, quản lý chi thường xuyên ngân sách nhà
nước cấp huyện
* Khái niệm
Quản lý chi thường xuyên ngân sách tỉnh là q trình chính quyền tỉnh
vận dụng các quy luật khách quan, sử dụng hệ thống các phương pháp, công
cụ quản lý tác động đến các hoạt động chi thường xuyên NSNN phục vụ tốt
SV:Trần Thế Sơn
6
Lớp: CQ54/01.01
Luận văn tốt nghiệp
Học viện Tài Chính
nhất việc thực hiện các chức năng, nhiệm vụ của Nhà nước trên địa bàn nhằm
đạt được các mục tiêu thúc đẩy phát triển KTXH của tỉnh.
* Đặc điểm
- Bảo đảm yêu cầu tiết kiệm, hiệu quả trong việc bố trí và quản lý các
khoản chi tiêu NSNN.
- Quản lý chi thường xuyên NSNN phải gắn chặt với việc bố trí các
khoản chi thường xuyên NSNN làm cơ sở cho việc quản lý xây dựng quy chế
kiểm tra, kiểm soát. Quản lý chi thường xuyên NSNN phải thực hiện các biện
pháp đồng bộ, kiểm tra giám sát trước, trong và sau khi chi.
- Quản lý chi thường xuyên NSNN phải kết hợp quản lý các khoản chi
ngân sách thuộc nguồn vốn nhà nước với các khoản chi thường xuyên NSNN
thuộc nguồn vốn của các thành phần kinh tế để tạo ra sức mạnh tổng hợp,
nâng cao hiệu quả các khoản chi.
Phân cấp quản lý các khoản chi thường xuyên NSNN cho các cấp
chính quyền địa phương và các tổ chức trên cơ sở phải phân biệt rõ nhiệm vụ
phát triển KTXH của các cấp để bố trí các khoản chi thường xuyên NSNN
cho thích hợp.
1.2.2. Nội dung quản lý chi thường xuyên ngân sách nhà nước cấp huyện
Quá trình quản lý chi thường xuyên NS gồm bốn nhóm nội dung: lập,
xét duyệt và phê chuẩn NS chi thường xuyên; chấp hành dự toán chi thường
xuyên; quyết toán chi thường xuyên NS và kiểm tra, thanh tra chi thường
xuyên. Dưới đây nghiên cứu nội dung quản lý chi thường xuyên NS với bốn
nội dung đó.
1.2.2.1. Lập dự toán chi thường xuyên ngân sách nhà nước cấp huyện
SV: Trần Thế Sơn
7
Lớp:CQ54/01.01
Luận văn tốt nghiệp
Học viện Tài Chính
Đây là khâu đầu điên của một chu trình ngân sách, nhằm mục đích để
phân tích, đánh giá giữa các khả năng và nhu cầu các nguồn tài chính của nhà
nước nhắm xác lập các chỉ tiêu thu chi NSNN hàng năm một cách đúng đắn,
khoa học và hiệu quả.
* Căn cứ lập dự toán chi thường xuyên NSNN:
Khi lập dự toán chi thường xuyên NSNN cần phải dựa vào các căn cứ
quan trọng sau:
- Một là, các chỉ tiêu của kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội.
- Hai là, kế hoạch tài chính 5 năm, kế hoạch Tài chính – NSNN 3 năm;
văn bản hướng dẫn và thông báo số kiểm tra của cấp có thẩm quyền.
- Ba là, các chính sách, chế độ chi thường xuyên NSNN hiện hành và dự
kiến những thay đổi, bổ sung kỳ kế hoạch.
- Bốn là, ước thực hiện năm báo cáo và kết quả thực hiện dự toán chi
thường xuyên NSNN các năm trước.
* Trình tự lập dự tốn chi thường xun NSNN:
Bước (1): UBND cấp tỉnh hướng dẫn và giao số kiểm tra dự toán ngân
sách cho UBND cấp huyện.
Bước (2): UBND cấp huyện tổ chức triển khai xây dựng dự toán NS và
giao số kiểm tra cho các đơn vị sử dụng NSNN.
Bước (3): Các đơn vị lập dự toán chi thường xun của mình.
Bước (4): UBND cấp huyện (giao cho Phịng Tài chính -Kế hoạch) làm
việc với các đơn vị về dự toán chi thường xuyên; kế toán tổng hợp và hồn
chỉnh dự tốn chi thường xun ngân sách.
Bước (5): UBND cấp huyện trình thường trực HĐND cùng cấp xem xét
cho ý kiến về dự toán chi thường xuyên ngân sách.
SV:Trần Thế Sơn
8
Lớp: CQ54/01.01
Luận văn tốt nghiệp
Học viện Tài Chính
Bước (6): Căn cứ vào ý kiến của thường trực HĐND cấp huyện,
UBND cùng cấp hồn chỉnh lại dự tốn và gửi Sở Tài chính.
Bước (7): Sở Tài chính tổ chức làm việc về dự toán ngân sách với các
huyện/thị/thành phố trực thuộc tỉnh; tổng hợp và hồn chỉnh dự tốn cấp tỉnh
báo cáo UBND cấp tỉnh.
Bước (8): Sở tài chính giao dự tốn ngân sách chính thức cho UBND
cấp huyện.
Bước (9): UBND cấp huyện chỉnh lại dự tốn NS gửi đại biểu HĐND
cùng cấp trước phiên họp của HĐND cấp huyện về dự tốn NS; HĐND cấp
huyện thảo luận và quyết định dự toán NS.
Bước (10): UBND cấp huyện giao dự toán cho các đơn vị sử dụng NS
trực thuộc; thực hiện công khai dự toán NS cấp huyện.
1.2.2.2. Chấp hành dự toán chi thường xuyên ngân sách nhà nước cấp
huyện
Đây là nội dung rất quan trọng trong chi thường xuyên NSNN, là khâu
thứ hai trong chu trình quản lý ngân sách. Mục tiêu chính của việc tổ chức
chấp hành dự tốn chi thường xuyên NSNN là đảm bảo phân phối, cấp phát,
sử dụng kinh phí được phân bổ một cách hợp lý, tiết kiệm và có hiệu quả.
Trong q trình tổ chức chấp hành dự toán chi thường xuyên NSNN cần dựa
trên những căn cứ sau:
Thứ nhất, dựa vào mức chi của từng chỉ tiêu (hoặc tổng mức chi nếu đó
là kinh phí đã nhận khốn) đã được duyệt trong dự tốn.
Thứ hai, dựa vào khả năng nguồn kinh phí có thể dành cho nhu cầu chi
thường xuyên trong mỗi kỳ báo cáo.
SV: Trần Thế Sơn
9
Lớp:CQ54/01.01
Luận văn tốt nghiệp
Học viện Tài Chính
Thứ ba, dựa vào các chính sách, chế độ chi thường xuyên NSNN hiện
hành. Đây là căn cứ mang tính pháp lý cho cơng tác tổ chức chấp hành dự
toán chi thường xuyên NSNN.
Để đảm bảo chất lượng của khâu chấp hành dự toán chi thường xun
NSNN thì dự tốn phải được phân bổ đúng thời hạn không được chậm chễ
nhằm đảm bảo nguồn lực tài chính cho đơn vị sử dụng. Phân bổ ngân sách
trong năm cần đảm bảo hài hòa giữa kế hoạch thực hiện ngân sách và kế
hoạch tiền mặt. Trong q trình thực hiện cần có quy định chặt chẽ về việc
thay đổi dự toán, hạn chế những điều chỉnh so với dự toán ban đầu.
1.2.2.3. Quyết toán chi thường xuyên ngân sách nhà nước cấp huyện
Quyết toán là tổng kết đánh giá thực hiện quá trình lập và chấp hành
ngân sách. Nguyên tắc quyết toán ngân sách phải được quyết toán từ cơ sở lên
và phải quyết toán thống nhất về chứng từ chi NSNN, về hệ thống tài khoản,
sổ biểu mẫu kế toán và mục lục ngân sách theo qui định chung. Các đơn vị dự
toán cơ sở lập quyết toán của đơn vị gửi lên đơn vị dự toán cấp I, các đơn vị
dự toán cấp I xét duyệt quyết toán của đơn vị trực thuộc lập quyết tốn đơn vị
mình để gửi cho cơ quan tài chính.
Cơ quan tài chính các cấp ở địa phương có trách nhiệm thẩm tra báo
cáo quyết toán thu, chi ngân sách cấp dưới lập báo cáo quyết toán chi ngân
sách cấp mình và tổng hợp báo cáo quyết tốn chi NS huyện trình UBND
đồng cấp phê duyệt để gửi cơ quan tài chính cấp trên.
Cơ quan KBNN các cấp có trách nhiệm tổ chức thực hiện cơng tác kế
tốn và lập báo cáo quyết toán xuất nhập quỹ NSNN theo chế độ quy định. Về
xét duyệt và quyết định NS huyện: Sau khi UBND các cấp phê duyệt quyết
toán NS huyện sẽ trình ra HĐND cùng cấp xem xét phê duyệt. HĐND có thể
SV:Trần Thế Sơn
10
Lớp: CQ54/01.01
Luận văn tốt nghiệp
Học viện Tài Chính
nêu các vấn đề chất vấn yêu cầu UBND và các cơ quan chức năng giải đáp
trước khi phê chuẩn.
Mục đích của quyết tốn chi thường xuyên NSNN là cung cấp thông
tin cho việc kiểm tra, kiểm sốt, phân tích, đánh giá tình hình hoạt động chi
thường xuyên NSNN, cũng như đáp ứng nhu cầu thực hiện công khai, minh
bạch NSNN theo quy định của pháp luật. Bên cạnh đó, quyết tốn chi thường
xun NSNN còn là căn cứ quan trọng để thực hiện xây dựng dự toán chi
thường xuyên các năm tiếp theo.
* Yêu cầu khi lập báo cáo quyết toán chi thường xuyên NSNN
- Số liệu quyết toán ngân sách nhà nước phải chính xác, trung thực, đầy
đủ.
- Số quyết tốn chi ngân sách nhà nước là số chi đã thực thanh toán và
số chi đã hạch toán chi NSNN theo quy định.
- Số liệu quyết toán NS phải được đối chiếu, xác nhận với KBNN nơi
giao dịch.
- Báo cáo quyết toán của ngân sách cấp huyện, cấp xã khơng được
quyết tốn chi ngân sách lớn hơn thu ngân sách.
- Báo cáo quyết toán phải lập theo đúng mẫu biểu do Bộ Tài chính quy
định, các đơn vị khơng được tự ý đặt ra các mẫu biểu để lập báo cáo khác với
quy định.
- Nội dung trong các báo cáo quyết toán NSNN phải theo đúng các nội
dung ghi trong dự toán được duyệt và phải báo cáo quyết toán theo đúng mục
lục NSNN.
- Số liệu giải trình trong thuyết minh báo cáo quyết toán năm phải
thống nhất với số liệu trên các báo cáo quyết toán, phải nêu rõ nguyên nhân
đạt hay khơng đạt dự tốn theo từng chỉ tiêu được giao và đưa ra những giải
pháp để kiến nghị.
SV: Trần Thế Sơn
11
Lớp:CQ54/01.01
Luận văn tốt nghiệp
Học viện Tài Chính
1.2.3 Nguyên tắc quản lý chi thường xuyên NSNN
- Nguyên tắc quản lý theo dự toán:
Lập dự toán là khâu đầu tiên và cũng là khâu quan trọng nhất của tồn bộ
chu trình ngân sách, nó quyết định chất lượng phân bổ và sử dụng nguồn lực tài
chính. Lập dự tốn là căn cứ quan trọng cho việc quản lý và kiểm soát chi. Hay
nói cách khác quản lý theo dự tốn là cơ sở để đảm bảo cân đối NSNN, tạo điều
kiện chấp hành NSNN, hạn chế tính tùy tiện của các đơn vị sử dụng NSNN. Do
đó vấn đề là cần phải nâng cao chất lượng lập và xét duyệt dự toán trên cơ sở bố
trí NSNN sát đúng với nhiệm vụ của từng đối tượng và các loại hình hoạt động.
Dự tốn chi NSNN nói chung và chi thường xun NSNN nói riêng sau khi được
cấp có thẩm quyền phê duyệt có giá trị như chỉ tiêu pháp lệnh. Các ngành, các
cấp, các đơn vị phải có trách nhiệm chấp hành dự tốn chi được duyệt trong q
trình hoạt động của mình, phải phân bổ và sử dụng cho các khoản, các mục chi
theo đúng mục lục ngân sách quy định.
- Nguyên tắc tiết kiệm hiệu quả.
Tiết kiệm, hiệu quả là một trong những nguyên tắc quan trọng hàng đầu
của quản lý kinh tế tài chính, bởi lẽ nguồn lực có hạn nhưng nhu cầu vơ hạn.
Do vậy trong q trình phân bổ và sử dụng nguồn lực cho các nhiệm vụ cần
phải tính tốn sao cho chi phí là thấp nhất nhưng kết quả là cao nhất .
- Nguyên tắc chi trả trực tiếp qua KBNN.
KBNN là cơ quan tài chính được nhà nước giao nhiệm vụ quản lý quỹ
NSNN, do vậy có nhiệm vụ thanh tốn mọi khoản chi ngân sách nói chung và
chi thường xuyên ngân sách nói riêng. KBNN có nhiệm vụ kiểm sốt mọi
khoản chi ngân sách và có quyền từ chối đối với các khoản chi sai chế độ và
chịu trách nhiệm về quyết định của mình. Các khoản chi thường xuyên ngân
sách phải được thanh toán trực tiếp đến các đối tượng thụ hưởng, hạn chế tối đa
SV:Trần Thế Sơn
12
Lớp: CQ54/01.01
Luận văn tốt nghiệp
Học viện Tài Chính
thanh tốn qua trung gian. Để thực hiện tốt nguyên tắc này yêu cầu các đơn vị
dự toán phải mở tài khoản tại KBNN để thực hiện các giao dịch của mình, chịu
sự kiểm tra của KBNN trong q trình sử dụng kinh phí do ngân sách cấp phát,
sử dụng nguồn thu sự nghiệp của đơn vị, kể cả q trình lập dự tốn và quyết
toán của đơn vị.
1.3. CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN QUẢN LÝ CHI THƯỜNG XUYÊN
NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC CẤP HUYỆN
1.3.1 Nhân tố chủ quan
Quy hoạch, kế hoạch phát triển KTXH.
Quy hoạch, kế hoạch phát triển KT - XH có ảnh hưởng quyết định đến
quản lý chi thường xuyên. Nếu quy hoạch, kế hoạch tốt thì làm cho dự tốn
chi sát với điều kiện thực tế; Nếu quy hoạch, kế hoạch yếu làm cho dự toán
chi tách rời so với thực tế.
Năng lực quản lý của người lãnh đạo và trình độ chun mơn của đội
ngũ cán bộ trong bộ máy quản lý chi NSNN.
Năng lực quản lý của người lãnh đạo bộ máy chi NSNN, bao gồm các
nội dung sau: năng lực đề ra chiến lược trong hoạt động ngân sách; đưa ra
được các kế hoạch triển khai các công việc hợp lý, rõ ràng; tạo nên một cơ
cấu tổ chức hợp lý, có hiệu quả, có sự phân định rõ ràng trách nhiệm và quyền
hạn giữa các nhân viên, cũng như giữa các khâu, các bộ phận của bộ máy
quản lý chi NSNN ở địa phương.
Năng lực chuyên môn của các bộ phận quản lý các khoản chi NSNN ở
địa phương lại là yếu tố quyết định hiệu quả chi NSNN. Nếu cán bộ quản lý
có năng lực chuyên môn cao sẽ giảm thiểu được sai lệch trong cung cấp thông
tin của đối tượng sử dụng nguồn lực tài chính cơng, kiểm sốt được tồn bộ
SV: Trần Thế Sơn
13
Lớp:CQ54/01.01
Luận văn tốt nghiệp
Học viện Tài Chính
nội dung chi, nguyên tắc chi và tuân thủ theo các quy định về quản lý nguồn
tài chính cơng đảm bảo theo dự tốn đã đề ra.
Tổ chức bộ máy quản lý chi NSNN Tổ chức bộ máy quản lý chi NSNN
trên địa bàn địa phương và việc vận dụng quy trình nghiệp vụ quản lý vào
thực tiễn địa phương.
Từ đó nâng cao được hiệu quả quản lý chi NSNN trên địa bàn địa
phương.
Công nghệ quản lý chi NSNN trên địa bàn địa phương.
Việc ứng dụng công nghệ tin học vào trong cuộc sống ngày nay đã và
đang thực sự chứng tỏ vai trò khơng thể thiếu được của nó. Thực tế đã chứng
minh với việc ứng dụng công nghệ tin học vào trong công tác quản lý chi
NSNN ở địa phương sẽ giúp tiết kiệm được thời gian xử lý công việc, đảm
bảo được tính chính xác, nhanh chóng và thống nhất về mặt dữ liệu, tạo tiền
đề cho những quy trình cải cách về mặt nghiệp vụ một cách hiệu quả. Chính
vì lẽ đó mà cơng nghệ tin học là một trong những nhân tố ảnh hưởng không
nhỏ đến hiệu quả quản lý chi NSNN hiện đại trên địa bàn địa phương.
1.3.2 Nhân khách quan
- Cơ chế chính sách và các quy định của Nhà nước về quản lý chi
NSNN.
Môi trường pháp lý là nhân tố có ảnh hưởng rất lớn tới quản lý chi
NSNN ở địa phương. Chẳng hạn, định mức chi tiêu là một trong những căn
cứ quan trọng để xây dựng dự toán, phân bổ dự toán và kiểm soát chi thường
xuyên NSNN, cũng là một trong những chỉ tiêu để đánh giá chất lượng quản
lý và điều hành NSNN của các cấp chính quyền địa phương.
SV:Trần Thế Sơn
14
Lớp: CQ54/01.01
Luận văn tốt nghiệp
Học viện Tài Chính
Việc ban hành các định mức chi một cách khoa học, cụ thể, kịp thời sẽ
góp phần khơng nhỏ trong việc quản lý chi tiêu NSNN được chặt chẽ hơn,
hiệu quả hơn.
Trên cơ sở phân công trách nhiệm, quyền hạn rõ ràng của từng cơ quan,
địa phương sẽ tạo điều kiện cho công tác quản lý chi thường xuyên NSNN đạt
hiệu quả, không lãng phí cơng sức, tiền của.
- Khả năng về nguồn lực NSNN
Dự tốn về chi NSNN được lập ln ln dựa vào tính tốn có khoa
học về nguồn lực tài chính công huy động được, tức là căn cứ vào thực tiễn
thu ngân sách và các khoản thu khác các năm trước và dự báo tăng thu trong
năm nay mà đề ra kế hoạch huy động nguồn thu.
- Thực trạng phát triển KTXH.
Khi trình độ phát triển kinh tế và mức thu nhập tăng lên tạo thuận lợi
cho việc huy động nguồn ngân sách, các chế độ chính sách, định mức tài
chính cũng phải thay đổi theo cho phù hợp với thực tế phát triển. Nhà nước
cũng giảm được áp lực về an sinh xã hội để tập trung đầu tư phát triển. Ngược
lại, khi trình độ phát triển kinh tế và thu nhập thấp sẽ dẫn đến trình độ quản lý
còn hạn chế, tư tưởng chuộc lợi, tham nhũng gây khó khăn cho quản lý. Bên
cạnh đó, các tệ nạn xã hội và gánh nặng về giảm đói nghèo, giải quyết việc
làm, nhà ở,… ảnh hưởng đến cơ cấu các khoản chi thường xuyên NSNN.
SV: Trần Thế Sơn
15
Lớp:CQ54/01.01
Luận văn tốt nghiệp
Học viện Tài Chính
Chương 2
THỰC TRẠNG QUẢN LÝ CHI THƯỜNG XUYÊN NGÂN SÁCH NHÀ
NƯỚC CẤP HUYỆN, HUYỆN VĂN YÊN, TỈNH YÊN BÁI
2.1. KHÁI QUÁT VỀ ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN, TÌNH HÌNH KINH TẾ - XÃ
HỘI VÀ CƠ CẤU BỘ MÁY QUẢN LÝ NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC CỦA
HUYỆN VĂN YÊN
2.1.1. Điều kiện tự nhiên
Văn Yên là một huyện vùng núi phía Bắc của tỉnh Yên Bái, được thành
lập từ tháng 3 năm 1965.
Tổng diện tích đất tự nhiên 1.391,54 Km2. Huyện Văn Yên cách trung
tâm tỉnh lỵ Yên Bái 40 km về phía Bắc. Tồn huyện có 26 xã và 1 thị trấn,
với 312 thôn bản, 60 tổ dân phố.
Thị trấn Mậu A là trung tâm kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội của huyện.
Với vị trí nằm trên tuyến đường sắt Yên Bái – Lào Cai, tuyến đường tỉnh lộ
Yên Bái – Khe Sang, đường thuỷ và đường cao tốc Nội Bài – Lào Cai. Với
lợi thế này, thị trấn Mậu A sẽ là động lực để phát triển kinh tế xã hội, đảm bảo
quốc phòng an ninh.
2.1.2. Tổng quan về tình hình kinh tế - xã hội
Trong giai đoạn 2017-2019, quy mô chi thường xuyên ngân sách huyện Văn
n khơng ngừng tăng lên. Trong đó đặc biệt huyện đã rất quan tâm đầu tư chi cho
sự nghiệp giáo dục, sự nghiệp y tế, sự nghiệp kinh tế và quản lý hành chính đây là
các lĩnh vực chiếm tỷ trọng lớn trong tổng chi thường xuyên.
Bảng 2.1: Tỷ lệ chi thường xuyên trong tổng chi NS huyện Văn Yên
(năm 2017-2019)
(Đơn vị: Nghìn Đồng)
SV:Trần Thế Sơn
16
Lớp: CQ54/01.01
Luận văn tốt nghiệp
Thời gian
Học viện Tài Chính
Tổng chi NS Chi thường
huyện
xuyên NS huyện
Tỷ lệ chi thường xuyên/
tổng chi NS(%)
Năm 2017
981.722.635
876.740.241
83.36
Năm 2018
998.689.472
921.669.818
89.31
Năm 2019
994.940.158
989.328.126
99.43
( Nguồn: Báo cáo Tài Chính của Phịng TC-KH Huyện Văn Yên năm 20172019)
Chi thường xuyên là khoản chi chiếm tỉ trọng lớn trong trong tổng chi
NSNN, trung bình chi thường xuyên chiếm đến 90% tổng chi NS huyện.
Nhìn chung, chi NS Huyện đã đáp ứng được yêu cầu về phát triển
KTXH trên địa bàn và đạt kế hoạch đã đề ra. Song một vấn đề đặt ra là cần
cân đối khoản chi ngân sách sao cho phù hợp với dự toán đã đề ra là một vấn
đề cần được quan tâm.
2.1.3. Bộ máy quản lý ngân sách nhà nước huyện Văn Yên
Bộ máy quản lý chi thường xuyên tại Huyện Văn Yên bao gồm:
- Hội đồng nhân dân các cấp: 01 HĐND cấp huyện và 27 HĐND cấp xã;
- UBND các cấp: 01 UBND cấp huyện và 27 UBND cấp xã;
- Phịng Tài chính - Kế hoạch huyện Văn Yên;
- KBNN huyện Văn Yên; Bộ máy quản lý chi thường xuyên tại Huyện
Văn Yên bao gồm:
- Hội đồng nhân dân các cấp: 01 HĐND cấp huyện và 27 HĐND cấp xã;
- UBND các cấp: 01 UBND cấp huyện và 27 UBND cấp xã;
- Phịng Tài chính - Kế hoạch huyện Văn Yên;
- KBNN huyện Văn Yên;
SV: Trần Thế Sơn
17
Lớp:CQ54/01.01
