Luận văn thạc sĩ nghiên cứu tính toán thiết kế thiết bị rửa và tách nước trong dây chuyền sản xuất muối công nghiệp

....

BỘ GIÁO DỤC VÀ ðÀO TẠO
TRƯỜNG ðẠI HỌC NÔNG NGHIỆP HÀ NỘI
----------

----------

NGUYỄN TRƯỜNG THƠ

NGHIÊN CỨU TÍNH TỐN THIẾT KẾ THIẾT BỊ
RỬA VÀ TÁCH NƯỚC TRONG DÂY CHUYỀN
SẢN XUẤT MUỐI CÔNG NGHIỆP

LUẬN VĂN THẠC SĨ KỸ THUẬT

Chuyên ngành: Kỹ thuật máy và thiết bị cơ giới hố
nơng, lâm nghiệp
Mã số

: 60.52.14

Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS HOÀNG ðỨC LIÊN

HÀ NỘI - 2010


LỜI CAM ðOAN
Tơi xin cam đoan rằng những số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận
văn này là trung thực và chưa ñược sử dụng ñể bảo vệ một học vị nào.
Tơi xin cam đoan rằng mọi sự giúp ñỡ cho việc thực hiện luận văn này

ñã ñược cảm ơn và các trích dẫn trong luận văn này đều ñược chỉ rõ nguồn
gốc tên tài liệu và tên tác giả.
Tác giả

Nguyễn Trường Thơ

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ kỹ thuật.......... .......i


LỜI CẢM ƠN
Trong quá trình học tập và nghiên cứu tại khoa Cơ ñiện và Viện ñào
tạo sau ðại học trường ðại học Nơng nghiệp Hà Nội. Tơi đã được các thầy
giáo, cô giáo trong nhà trường giảng dạy và giúp đỡ sự nhiệt tình . Nhân dịp
này, tơi xin bày tỏ lời cảm ơn chân thành tới các thầy giáo, cô giáo trong nhà
trường, các thầy, cô trong khoa Cơ điện, các thầy cơ trong bộ mơn Máy nơng
nghiệp.
Tơi xin bày tỏ lời cảm ơn chân thành và sâu sắc tới PGS – TS Hồng
ðức Liên, Giám đốc trung tâm thư viện, và các thầy, cô giáo trong bộ mơn
Máy Nơng nghiệp đã quan tâm, tận tình hướng dẫn, tạo điều kiện giúp đỡ tơi
về mọi mặt để tơi hồn thành đề tài nghiên cứu.
Q trình thực hiện đề tài khơng thể tránh khỏi những thiếu xót, rất
mong tiếp tục nhận được sự đóng góp ý kiến của các thầy giáo, cơ giáo và
bạn bè đồng nghiệp để đề tài được hồn thiện hơn.

Học viên

Nguyễn Trường Thơ

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ kỹ thuật.......... .......ii

MỤC LỤC
Trang
Lời cam ñoan

i

Lời cảm ơn

ii

Mục lục

iii

Danh mục các chữ viết tắt và kí hiệu

v

Danh mục bảng

vi

Danh mục hình

vii

1.

MỞ ðẦU

0

1.1

Tính cấp thiết của đề tài

1

1.2

Mục đích, u cầu của đề tài:

4

2.

TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU TRÊN THẾ GIỚI
VÀ Ở VIỆT NAM

5

2.1

Tình hình sản xuất và thu hoạch muối phơi nước trên Thế Giới.

5

2.1.1

Thu muối

5

2.1.2

Vận chuyển muối

9

2.1.3

Rửa muối và tách nước

10

2.1.4

ðánh đống muối

10

2.2

Tình hình sản xuất muối cơng nghiệp hiện nay ở Việt Nam

11

2.2.1

ðặc điểm sản xuất muối cơng nghiệp hiện nay ở Việt Nam

11

2.2.2

Cơ sở hạ tầng các ñồng muối công nghiệp

13

3

ðỐI TƯỢNG, PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

18

3.1.

ðối tượng:

18

3.2

Phương pháp nghiên cứu:

18

4.

NỘI DUNG NGHIÊN CỨU VÀ KẾT QUẢ ðẠT ðƯỢC

19

4.1.

Sơ ñồ dây chuyền thiết bị thu gom, vận chuyển, ñánh ñống muối
bằng phương pháp thuỷ lực

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ kỹ thuật.......... .......iii

19


4.2

Cơ sở lí thuyết của q trình sàng

19

4.2.1

Các chỉ tiêu ñánh giá quá trình phân loại, làm sạch

20

4.2.2

Cơ sở của q trình sàng

22

4.3.

Tính tốn thiết kế sàng lọc, tách nước

30

4.3.1

Chọn vật liệu chế tạo sàng

30

4.3.2

Chọn đường kính cho dây lưới sàng:

33

4.4

Chế tạo sàng

36

4.4.1

Chọn kích thước cho thanh giằng khung đỡ lưới

36

4.4.2

Tính tốn, khai triển tấm bên (Số lượng 02 tấm)

40

4.4.3

Tính tốn và khai triển ống cơn thu nước

42

4.4.4. Thiết kế cụm khung kẹp và đỡ lưới

44

4.4.5

Tính tốn, khai triển cụm ống dẫn

47

4.5.

Một số hình ảnh khảo nghiệm của thiết bị

52

5.5

Nhận xét và ñánh giá

54

5

KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ

55

5.1 Kết luận

55

5.2 Kiến nghị

55

TÀI LIỆU THAM KHẢO

56

PHỤ LỤC

57

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ kỹ thuật.......... .......iv

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT VÀ KÍ HIỆU
d

Kích thước cục vật liệu. (mm)

l

Kích thước lỗ lưới. (mm)

α

góc nghiêng. (độ)

ν

Vận tốc cục vật liệu. (m/s)

g

Gia tốc trọng trường. (m/s2)

L

chiều dài sàng. (mm)

K

Hệ số tính đến sự kẹt lỗ sàng

B

Chiều rộng sàng. (mm)

h

Chiều dày lớp vật liệu trên sàng. (mm)

m

Khối lượng cục vật liệu. (kG)

G

Lượng hỗn hợp vật liệu. (kG)

µ

Hệ số phụ thuộc quá trình sàng.

f

Hệ số ma sát.

P

tải trọng tập trung lên sàng. (kN).

q

Tải trọng phân bố. ( kN/m)

Qy

Lực cắt. (kN)

Mx

Mô men uốn. (kN.m)

σ

Giới hạn bền kéo. (kN/m2)

Wx

Mô men chống uốn. (m3)

φ

Hệ số uốn dọc của vật liệu

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ kỹ thuật.......... .......v


DANH MỤC BẢNG
STT

Tên bảng

Trang

3.1

Kí hiệu và thành phần hố học của một số loại mác thép INOX

31

3.2

Công dụng của từng loại Mác thép

33

3.3

Kích thước và hình dáng của thép L

37

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ kỹ thuật.......... .......vi


DANH MỤC HÌNH
STT

Tên hình

Trang

1

Rửa vít xoắn & Ly tâm muối

1

2

Tháp rửa ngược và ly tâm muối

2

3

Rửa muối trong máy ly tâm

2

4

Máy rửa muối kiểu vít kép (2 vít xoắn)

3

5

Dây chuyền rửa muối công nghiệp của hãng MIDI Pháp dùng
thiết bị chính là bơm rắn lỏng, sàng tĩnh và máy ly tâm liên tục

3

1.1

Gom muối thành luống

6

1.2

Xúc muối lên xe chuyên dùng

7

1.3

Chuyển muối lên xe xe tải

7

1.4

Máy liên hợp thu hoạch muối và xe tải

8

1.5

Máy liên hợp thu hoạch muối và băng tải

8

1.6

Băng tải vận chuyển muối

9

1.7

Ơ tơ Tải chuyển muối

9

1.8

ðánh ñống muối bằng băng tải

1.9

Thu muối ñánh ñống bằng thủ cơng tại ruộng đồng muối cơng

10

nghiệp nước ta

14

1.10

Thu hoạch bán cơ giới kết hợp thủ công

14

1.11

Phay muối

15

1.12

Thu hoạch muối bằng cơ giới tại ñồng muối Vĩnh Hảo

15

3.1

ðồ thị phân chia hỗn hợp thành 2 cấu tử.

21

3.2

Kích thước lỗ lưới

23

3.3

Kẹt lỗ sàng

26

3.4

Kích thước lưới

27

3.5

Dụng cụ đo ma sát

28

3.6

Biên dạng làm việc của lưới

29

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ kỹ thuật.......... .......vii


3.7

Sơ đồ cấu tạo Sàng

34

3.8

Mơ hình 1

35

3.9

Mơ 2

36

3.10

Sơ đồ chịu lực của thanh giằng

37

3.11

Mặt cắt ngang của thanh giằng

38

3.12

Vị trí của thanh giằng trên thân Sàng

39

3.13

Chế tạo thanh giằng

40

3.14

Tấm bên

41

3.15

Bản vẽ côn thu nước

42

3.16

Bản vẽ khai triển côn thu nước

43

3.17

Bản vẽ gia cơng

43

3.18

Khung đỡ lưới

44

3.19

Bu Lơng kẹp lưới

45

3.20

Khung kẹp lưới

46

3.21

Biên dạng lưới

46

3.22

Mặt cắt B - B

47

3.31

Bản vẽ phác Sàng

47

3.32

Cụm ống dẫn

48

3.33

Hình chiếu ống dẫn.

49

3.34

Bản vẽ khai triển ống dẫn

49

3.35

Bản vẽ chế tạo Bích ống dẫn

50

3.36

Cụm ống dẫn

51

3.37

Chạy thử thiết bị sau khi chế tạo xong

52

3.38

Lắp ñăt thiết bị

52

3.39

Khảo nghiệm thiết bị tại Hịn Khói - Nha Trang- Khánh Hồ

53

3.40

Khảo nghiệm thiết bị tại Hịn Khói - Nha Trang- Khánh Hồ

53

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ kỹ thuật.......... .......viii


1.MỞ ðẦU
1.1. Tính cấp thiết của đề tài
Việt Nam có bờ biển dài 3000 km, ñiều kiện tự nhiên thuận lợi cho sản
xuất muối. Diêm dân cần cù và có nhiều kinh nghiệm trong sản xuất muối.
Nhưng những lợi thế ñó chưa ñược phát huy ñầy ñủ.
Muối của chúng ta sản xuất ra chất lượng kém, sản lượng thấp và chưa
ñủ ñể cung cấp cho nhu cầu trong nước do vậy hàng năm chúng ta vẫn phải
nhập khẩu muối cho sản xuất cơng nghiệp, đời sống của đại bộ phận diêm dân
cịn gặp nhiều khó khăn. ðó là điều bất cập cho một đất nước có có nhiều
tiềm năng để phát triển nghề muối như ñất nước ta.
Hiện nay trên thế giới có rất nhiều phương pháp để rửa muối sau thu
hoạch, thiết bị rửa phổ biến là: Vít xoắn; Sàng tĩnh; Xích cào; Xyclơn thuỷ;
Tháp rửa ngược; Băng tải lưới, máy ly tâm liên tục,Sàng rung…vv...tuỳ theo
công nghệ lựa chọn ñể áp dung thiết bị rửa và tách nước cho phù hợp song
nhìn chung các phương pháp rửa muối phổ biến trên thế giới chỉ phù hợp với
các ñồng muối lớn sản lượng nhiều, quy mô hàng ngàn héc ta.

Hình 1. Rửa vít xoắn & Ly tâm muối

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ kỹ thuật.......... .......1


Hình 2. Tháp rửa ngược và ly tâm muối

Hình 3. Rửa muối trong máy ly tâm

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ kỹ thuật.......... .......2

Hình 4. Máy rửa muối kiểu vít kép (2 vít xoắn)

Hình 5. Dây chuyền rửa muối cơng nghiệp của hãng MIDI Pháp dùng
thiết bị chính là bơm rắn lỏng, sàng tĩnh và máy ly tâm liên tục
Những dây chuyền thiết bị rửa, tách muối của các nước tiên tiến trên thế
giới nêu trên chỉ áp dụng phù hợp với những cánh đồng muối có qui mơ sản
xuất muối lớn, trang bị cơ giới hố đồng bộ, hiện đại, mà chưa thể áp dụng
ñược trong ñiều kiện sản xuất của nước ta. Thiết bị tách ly tâm (có thêm động

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ kỹ thuật.......... .......3


cơ, treo cao nặng nề...) còn tách nước kiểu Xyclon thuỷ: ðòi hỏi năng lượng
tạo áp lực lớn , tách thốt nước kém...
Từ những nhận xét đánh giá trên, để góp phần nâng cao năng suất, chất
lượng muối sau thu hoạch ñồng thời phù hợp với các ñồng muối ở nước ta,
vấn ñề ñược ñặt ra ở ñây là cần thiết phải nghiên cứu tính tốn thiết kế thiết bị
rửa, tách nước kiểu sàng tĩnh là có cơ sở đáp ứng yêu cầu kinh tế và kỹ thuật
ñặt ra cho hệ thống thiết bị vận chuyển và ñánh ñống muối biển. Vì những lí
do nêu trên, chúng tơi tiến hành thực hiện đề tài “Nghiên cứu tính tốn thiết
kế thiết bị rửa và tách nước trong dây chuyền sản xuất muối cơng
nghiệp“. ðề tài được thực hiện dưới sự hướng dẫn giúp đỡ trực tiếp của
PGS -TS Hồng ðức Liên
1.2. Mục đích, u cầu của đề tài:
- Mục đích: Tính toán thiết kế thiết bị rửa tách nước (sàng tĩnh) làm mơ
hình thử nghiệm.
- u cầu: Khi nghiên cứu, thiết kế sàng tĩnh phải ñạt các yêu cầu sau:
+ Thiết bị tách ñược 60 tấn muối/giờ ra khỏi hỗn hợp muối và nước

chạt;
+ Tạp chất không tan và muối bột tách ra theo nước rửa có kích thước
< 1,2 mm;
+ Kết cấu và hình dáng: Hình dạng, kết cấu sàng tĩnh phù hợp với việc
lắp ghép với thiết bị ñánh ñống ở trên cao và di ñộng.

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ kỹ thuật.......... .......4


2.TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU TRÊN THẾ GIỚI
VÀ Ở VIỆT NAM
2.1

Tình hình sản xuất và thu hoạch muối phơi nước trên Thế Giới.
Trong quy trình sản xuất muối phơi nước, cơng đoạn thu hoạch muối

nặng nhọc và tốn nhiều nhân cơng nhất. Ở các nước có nền cơng nghiệp phát
triển, người ta nghiên cứu ñưa thiết bị vào thu hoạch muối thay thế lao động
thủ cơng. Các nước áp dụng cơ giới hóa cao, thiết bị hiện đại phải kể đến: Úc,
Pháp, Tây Ban Nha, ðức…
Các nước có sản xuất muối công nghiệp quy mô lớn áp dụng cơ giới
hóa trong thu hoạch nhưng cịn sự dụng nhiều lao ñộng thủ công phải kể ñến
là Trung Quốc, Ấn ðộ, Việt Nam…
ðặc điểm cơng nghệ thu hoạch muối cơng nghiệp ở tất cả các nước
trên thế giới ñều trải qua các cơng đoạn sau:
Thu muối

Vận chuyển

Rửa, tách nước

ðánh đống

2.1.1 Thu muối
Tuỳ theo tiềm lực kinh tế, công nghệ sản xuất, sản lượng đồng muối để
lựa chọn cơng nghệ & thiết bị thu hoạch sao cho phù hợp, chẳng hạn trong
công ñoạn thu muối chia ra hai loại:
a. Thu muối nhiều bước.
Do lớp muối kết tinh dày, sau khi tháo hết nước ót ra khỏi ơ kết tinh
người ta dùng máy phay phá vỡ lớp muối kết tinh trên cùng, tiếp theo dùng
máy vun luống, xe xúc ñưa muối từ luống lên thùng xe chuyên dùng ñể
chuyển muối ñến ñổ vào máng của băng tải nghiêng đưa muối lên cao rót
xuống thùng ơ tơ tải chờ sẵn trên bờ để chuyển ñến thiết bị rửa muối.

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ kỹ thuật.......... .......5


Sau khi thu xong lớp muối trên cùng người ta lại tiếp tục phay, thu gom
lớp muối tiếp theo tương tự như trên. Lớp muối (khoảng 3cm) sát đáy ơ
thường ñược ñể lại tạo cho nền cứng và bảo ñảm tạp chất (bùn, đất) ở đáy ơ
khơng lẫn vào muối khi thu hoạch. Cơng nghệ này chỉ thích nghi với ñồng
muối có sản lượng nhỏ (khoảng 300.000 tấn/năm) với năng suất suất thu
hoạch, rửa, ñánh ñống khoảng 250 tấn/h là phù hợp (Như ñồng muối Quán
Thẻ ở Ninh Thuận, Việt Nam).

Hình 1.1: Gom muối thành luống

Trường ðại học Nơng nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ kỹ thuật.......... .......6

Hình 1.2: Xúc muối lên xe chuyên dùng

Hình 1.3: Chuyển muối lên xe xe tải
b.Thu muối một bước.
Với ñồng muối có quy mơ hàng nghìn héc ta, sản lượng trên 1 triệu tấn
việc thu muối nhiều bước khơng cịn phù hợp. Người ta dùng máy thu hoạch

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ kỹ thuật.......... .......7


liên hợp bao gồm luôn cả ba thao tác: cắt lớp, thu và chuyển muối lên xe tải
chạy song song hoặc lên băng tải di ñộng ñi theo. Với ñồng muối có sản
lượng đến 4 triệu tấn người ta đã sử phải dùng đến máy thu hoạch liên hợp có
năng suất lên đến 1.500 tấn/h (Cơng ty Dampier- Australia).

Hình 1.4: Máy liên hợp thu hoạch muối và xe tải

Hình 1.5: Máy liên hợp thu hoạch muối và băng tải

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ kỹ thuật.......... .......8


2.1.2 Vận chuyển muối
- Băng tải tuy cồng kềnh không cơ động nhưng có ưu thế chế tạo đơn
giản, năng suất vận chuyển lớn nên thường ñược dùng vận chuyển muối tại
các đồng muối lớn.
- Dùng ơ tơ vận chuyển muối rời rất phù hợp với mọi địa hình đồng
muối, ñể ñáp ứng cho vận chuyển muối sau thu hoạch về nhà máy rửa
muối, ô tô tải thường dùng là xe ben tự đổ có tải trọng lớn.

Hình 1.6: Băng tải vận chuyển muối

Hình 1.7: Ơ tơ Tải chuyển muối

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ kỹ thuật.......... .......9


2.1.3 Rửa muối và tách nước
Trong sản xuất muối thì khâu rửa và tách nước quyết ñịnh ñến chất
lượng của hạt muối. Muối sau khi thu hoạch có nhiều tạp chất tan (Ca+2,
Mg+2, SO4-2 ...), tạp chất không tan (thạch cao, bùn, ñất, cát...) bám theo. ðối
với khâu rửa muối, tách nước và làm sạch muối người ta dùng nước chạt
(nước muối bão hồ) có nồng độ từ 25÷27oBe’ để rửa. Bên cạnh đồng muối
cơng nghiệp là nhà máy rửa muối tập trung.
2.1.4 ðánh ñống muối
Do sản lượng muối rất lớn nên việc dùng kho tập trung, ñánh thành
những ñống muối cả triệu tấn, dài cả kilơmét ở ngồi trời (sau đó được che
phủ bằng tấm màng nhựa PVC để bảo quản, che mưa như đồng muối ðồng
Cơ, Hán Cổ ...Trung quốc) là hồn tồn phù hợp cho những đồng muối cơng
nghiệp có quy mơ lớn. Việc dùng băng tải đánh đống hình chóp nón, đánh
đống dài, vịng cung hay dùng máy xúc nâng kết hợp băng tải tuỳ thuộc địa
hình đồng muối và cơng nghệ mỗi nước đưa vào áp dụng.

Hình 1.8: ðánh đống muối bằng băng tải

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ kỹ thuật.......... .......10


2.2

Tình hình sản xuất muối cơng nghiệp hiện nay ở Việt Nam

2.2.1 ðặc điểm sản xuất muối cơng nghiệp hiện nay ở Việt Nam
ðồng muối công nghiệp ở nước ta hiện ñang sản xuất hầu hết thuộc loại
quá nhỏ, tập trung ở 3 tỉnh Khánh Hồ, Ninh Thuận, Bình Thuận với 8 đồng
muối: Cam Nghĩa 69,4ha; Cam Ranh 95ha; Hịn Khói 196ha; Cà Ná 392ha;
ðầm Vua 314,5ha; Tri Hải 375 ha; Vĩnh Hảo 510ha; Thông Thụân 300 ha.
- Phần lớn các ñồng muối ñã ñược thiết kế hoặc cải tạo lại theo cơng
nghệ kết tinh phân đoạn để thu được 3 sản phẩm là muối, thạch cao và nước ót.
Phương pháp cơng nghệ này là phương pháp phơi nước đã ñược công nhận phù
hợp với ñiều kiện tự nhiên ñược dùng ñể thiết kế các ñồng muối phơi nước của
nước ta. Phương pháp này cịn tạo được nguồn nước chạt ngun bão hịa dùng
cho cơng đoạn rửa muối tại đồng muối để loại trừ các tạp chất tan và khơng tan
lẫn trong muối, là ñiều kiện cần thiết ñể sản xuất muối chất lượng cao cho công
nghiệp. Tuy nhiên, do ñiều kiện thời tiết có mưa xen kẽ trong vụ mùa sản xuất
nên thường bố trí các ơ kết tinh với diện tích 1 hecta trở xuống.
Sản xuất muối ở Việt Nam hiện đang sử dụng cơng nghệ phơi nước, theo
phương pháp phân ñoạn kết tinh. Phương pháp này gồm có các cơng đoạn sau:
- Cấp nước biển: Nước biển (là một loại nước thiên nhiên chứa 49 loại
nguyên tố hóa học, trong đó có NaCl tồn tại trong nước biển dưới dạng ion)
được lấy từ ngồi biển, cấp vào kênh, mương thông qua hệ thống trạm bơm
cấp nước biển và ñược bơm tiếp ñến kênh, mương dẫn;
- Khu bốc hơi: Sau khi nước biển ñược dẫn qua các kênh cấp, đưa vào
khu có các ơ chứa (khu bốc hơi) ñể phơi bốc hơi, tách nước ra khỏi nước biển.
Tại khu này nước biển nhận ñược nhiệt năng từ năng lượng mặt trời, sẽ dần
mất nước, tăng nồng ñộ và các loại muối có trong nó sẽ lần lượt tách ra. Thứ
tự kết tinh trước hay sau của các loại muối phụ thuộc vào độ hịa tan và hàm
lượng của mỗi loại muối có trong nước biển. Do đó, giai ñoạn này tách ra các
khu kết tinh thạch cao, khu kết tinh muối thơ, nước ót.
- Khu kết tinh: Nước biển sau khi qua khu bốc hơi ñạt ñến nồng ñộ nhất

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ kỹ thuật.......... .......11


ñịnh sẽ ñược ñưa vào các ô kết tinh ñể tiếp tục phơi cho bay hơi. Tại ñây các
hạt muối sẽ được hình thành, kết tinh thành từng lớp dưới ñáy các ô kết tinh,
tùy theo yêu cầu muối sẽ ñược thu hoạch hoặc ñể lại dưới ruộng dài hay lâu
hay sớm, thời gian có thể dài dến hàng năm.
Hiện nay, các đồng muối cơng nghiệp ở Việt Nam được sản xuất theo
quy trình Cơng nghệ PHABA, sự bố trí nồng độ và tỷ lệ diện tích các khu bốc
hơi; khu kết tinh thạch cao; khu kết tinh muối như sau:
- Khu bốc hơi chế chạt, ở ñây nồng ñộ nước biển được cơ đặc đến 14oBé.
- Khu kết tinh thạch cao có nồng độ từ 14oBé đến 25oBé.
- Khu kết tinh muối có nồng độ từ 25oBé đến 30oBé.
QUY TRÌNH SẢN XUẤT MUỐI CƠNG NGHIỆP
Trạm bơm cấp nước biển

Nước biển

Kênh, mương dẫn

Khu bốc hơi (Từ nồng ñộ
nước biển ñến 14oBe)
Ngun liệu cho
cơng nghiệp hóa

Thạch
cao thơ

Khu kết tinh thạch cao

(Từ 14 oBe đến 25 oBe)

Ngun liệu cho
cơng nghiệp hóa

Nước ót

Khu kết tinh muối thơ
(Từ 25 oBe đến 30 oBe)

Thu hoạch muối thô

Muối thô

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ kỹ thuật.......... .......12


2.2.2. Cơ sở hạ tầng các đồng muối cơng nghiệp
Về cơ sở hạ tầng các đồng muối cơng nghiệp ở Việt Nam hiện cịn thơ
sơ ít được chú trọng đầu tư nâng cấp. Phần lớn các cơng trình đầu mối ñều
xuống cấp, hầu hết nhà nước không ñầu tư cải tạo nâng cấp cơ sở hạ tầng mà
do vốn tự có của doanh nghiệp. Trong đó khối lượng cần nâng cấp cải tạo ñê
mặn là nặng nhất chiếm trên 52%, cịn lại các cơng trình khác khối lượng cần
sửa chữa chiếm khoảng 40%. Phần nội đồng nhìn chung hư hỏng ít hơn, cơng
trình cần cải tạo chủ yếu là kênh cấp II với khối lượng cần sửa chữa trung
bình khoảng 50%. Về trang thiết bị của ñồng muối chủ yếu là sử dụng các
trạm bơm ñể cấp nước biển, trong cơng đoạn thu hoạch muối thì sử dụng một
số máy kéo, máy xúc, máy cào (chỉ áp dụng ở một số đồng muối) cịn đa phần
là sử dụng sử dụng sức lao động thủ cơng trong cơng đoạn cào muối, ñánh
ñống muối và vận chuyển muối. Việc hiện ñại hóa các ñồng muối hiện chưa

ñược quan tâm ñúng mức, hầu hết các đồng muối chưa sử dụng cơ giới hóa,
tự động hóa cao độ, liên hồn trong tất cả các khâu, mà chỉ tập trung vào một
vài khâu nặng nhọc nhất.
2.2.2.1 Thu hoạch vận chuyển, ñánh ñống muối bằng thủ cơng
Muối sau khi kết tinh 10÷15 ngày lớp muối dày 10-20 mm, nước ót
được rút ra khỏi ơ kết tinh, dùng lao động phổ thơng cào lật phá vỡ lớp muối
rồi vun thành luống hoặc đống nhỏ. Cơng đoạn tiếp theo xúc muối vào rổ,
gánh lên bờ ñánh thành ñống lớn cao khoảng 3 mét với cơng khốn bình qn
2 tấn/người/ngày. Khi bán muối, tuỳ theo số lượng và yêu cầu muối hạt được
đóng bao thủ cơng (50kg/bao) vác lên xe tải, hoặc dùng xẻng, dùng máy xúc
muối rời lên xe tải (hiện cơng đoạn này cịn được sử dụng ở trên 50 % các
đồng muối cơng nghiệp ở nước ta.

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ kỹ thuật.......... .......13


Hình 1.9: Thu muối đánh đống bằng thủ cơng tại ruộng đồng muối
cơng nghiệp nước ta

a. Thu hoạch bằng cơ giới kết hợp thủ cơng
Muối sau khi kết tinh 30÷35 ngày lớp muối dày 30-40 mm, khi thu
hoạch nước ót ñược rút bỏ bớt ñể lại chiều cao 10÷40 mm trên bề mặt lớp
muối. Dùng phay lưỡi thẳng hoặc cày không lật lắp trên máy kéo MTZ 50
hoặc Kubota 30hp ñể phá vỡ lớp muối kết tinh.

Hình 1.10: Thu hoạch bán cơ giới kết hợp thủ công
Sau khi phay, muối ñược cào vun thành luống chủ yếu bằng lao ñộng phổ
thơng với cơng khốn bình qn 0,257 cơng/tấn. Tiếp theo xúc muối vào rổ, gánh

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ kỹ thuật.......... .......14

lên bờ ñánh thành ñống lớn cao khoảng 3 mét với cơng khốn bình qn 2
tấn/người/ngày hoặc xúc muối lên băng tải di ñộng gắn trên máy kéo nhỏ 4 bánh
lốp Kubota L2022 với định mức 0,15 cơng/tấn, để chuyển muối lên xe tải ben,
chuyển về ñánh ñống tại kho tập trung nhờ hệ thống băng tải ñánh ñống.
b. Thu hoạch bằng cơ giới nhiều cơng đoạn

Hình 1.11:Phay muối

Máy xúc lật

ðánh đống muối

Hình 1.12: Thu hoạch muối bằng cơ giới tại đồng muối Vĩnh Hảo
Muối sau khi kết tinh 30÷35 ngày lớp muối dày 30-40 mm, khi thu hoạch
nước ót ñược rút bỏ bớt ñể lại chiều cao 10÷40 mm trên bề mặt lớp muối kết
tinh. Dùng phay lưỡi thẳng hoặc cày không lật lắp trên MTZ 50 hoặc Kubota
30hp ñể phá vỡ lớp muối kết tinh. Muối ñược máy ủi thành luống và xúc lên
xen tải ben có trọng tải 5 tấn chở về kho sau khi ñã tháo hết phần nước ót cịn
lại. Muối được hệ thống băng tải nghiêng ñánh thành ñống muối cao 14 m
(hiện phương pháp này chiếm tỷ lệ khơng cao trên các đồng muối công
nghiệp ở Việt Nam).

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ kỹ thuật.......... .......15


Mức độ cơ giới này cịn q thấp, mới chỉ ñạt khoảng 20 %, và hầu hết
chưa có hệ thống rửa muối thô ngay sau thu hoạch muối, nên chưa có tác
dụng ổn định và nâng chất lượng cũng như sản lượng muối. Mặt khác, do điều

kiện khí hậu thời tiết, trong vụ sản xuất thường có mưa đột xuất dạng dông
nhiệt, nên thời gian kết tinh thường ngắn ngày (10÷15 ngày hoặc 30÷35
ngày), chiều sâu nước chạt tại ơ kết tinh nơng (10cm÷15cm) nên muối kết
tinh nhanh, chiều dày lớp muối kết tinh mới 30- 40 mm ñã thu hoạch. Dẫn
đến hạt muối xốp, độ ẩm cao (7% ÷ 8% nước) tạo điều kiện cho tạp chất tan
và khơng tan trú ngụ ở bên trong và bám ở bên ngồi hạt muối. Khi thu hoạch
thủ cơng hoặc có kết hợp với cơ giới nhưng thiếu ñồng bộ dẫn ñến tăng thêm
nhiều tạp chất (cát, bùn, ñất ...) trong khi thu hoạch.
c.. Tình hình đầu tư các đồng muối cơng nghiệp
Trong những năm qua nhà nước ñã chú trọng và có những chính sách
ưu đãi rất lớn đối với ngành muối như quyết ñịnh số 153/1999/Qð-TTg ngày
15/7/1999 về một số chính sách đầu tư phát triển sản xuất muối, quyết ñịnh số
161/Qð-TTg ngày 05/02/2007 về Quy hoạch phát triển sản xuất muối ñến
năm 2010 và 2020. Với các quyết ñịnh trên, Nhà nước ñầu tư nâng cấp cơ sở
hạ tầng cho các ñồng muối ñang sản xuất bị xuống cấp, ñầu tư mới toàn cơ sở
hạ tầng cho ñồng muối cơng nghiệp mới xây dựng. Tuy nhiên, do nguồn kinh
phí của Chính phủ cịn hạn hẹp, nên việc đầu tư cơ sở hạ tầng cho các đồng
muối cịn rất khiêm tốn, việc ñầu tư nâng cấp hạ tầng ñồng muối công nghiệp
chủ yếu do các doanh nghiệp tự bỏ vốn ñầu tư nâng cấp. Trong vòng mười
năm trở lại ñây tồn ngành muối mới chỉ đầu tư được hai đồng muối cơng
nghiệp mới với tổng kinh phí đầu tư khoảng 700 tỷ đồng cho 3.500 ha. Hiện
mới có một đồng muối 250 ha hồn chỉnh và đi vào hoạt động (đồng muối
Thơng Thuận) cịn một đồng muối đang thi cơng mới ñưa một phần vào sản
xuất. Các ñồng muối xây dựng mới hầu hết ñều ñầu tư ñồng bộ với mức độ áp

Trường ðại học Nơng nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ kỹ thuật.......... .......16