Choi chu

<span class='text_page_counter'>(1)</span>

<span class='text_page_counter'>(2)</span> TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ MỸ HỘI.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Tuần: 15 Tiết: 59.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> TUẦN 15,TIẾT 59. CHƠI CHỮ. I. Thế nào là chơi chữ ? Bà già đi chợ Cầu Đông, Bói xem một quẻ lấy chồng lợi1chăng? Thầy bói xem quẻ nói rằng: Lợi2thì có lợi3 nhưng răng không còn. (Ca dao). Em có hãy nhận tìm những xétlợigì về từnghĩa ngữ - Lợi1 : Em là lợi lộc, thuận từnhau lợirăng trong trong bài bài ca ca dao daotrong cơ là nướu - một bộ phận - Lợi2, 3giống :của này? thể người, trên? trong khoang miệng, có quan hệ với răng.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> TUẦN 15,TIẾT 59. CHƠI CHỮ. I. Thế nào là chơi chữ ? Bà già đi chợ Cầu Đông, Bói xem một quẻ lấy chồng lợi chăng? Thầy bói xem quẻ nói rằng: Lợi thì có lợi nhưng răng không còn. (Ca dao) Dựa vào tượng Việchiện sử dụng từđồng lợi ởâm. câu cuối của bài ca dao là dựa vào hiện tượng gì của từ ngữ?.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> TUẦN 15,TIẾT 59. CHƠI CHỮ. I. Thế nào là chơi chữ ? Bà già đi chợ Cầu Đông, Bói xem một quẻ lấy chồng lợi chăng? Thầy bói xem quẻ nói rằng: Lợi thì có lợi nhưng răng không còn. (Ca dao) Tạo sắc thái dí dỏm, hài hước,…làm câu Việc sử dụng từ lợi như trên văn hấp dẫn và thú vị. có tác dụng gì?.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> CHƠI CHỮ. TUẦN 15,TIẾT 59. I. Thế nào là chơi chữ ? Là lợi dụng đặc sắc về âm,về nghĩa của từ ngữ để tạo Qua phân tích ví dụ sắc thái dí dỏm,hài hước… làm câu văn hấp dẫn và thú trên, em hãy cho biết vị.. . thế nào là chơi chữ?. II Các lối chơi chữ:.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> TUẦN 15,TIẾT 59. CHƠI CHỮ. I. Thế nào là chơi chữ ? II. Các lối chơi chữ:. Th¶o luËn nhãm NHÓM 1,2 3 Hãy chỉ rõ lối chơi chữ trong các câu dưới đây: Câu a : Sánh với Na-va “ranh tướng” Pháp. Tiếng tăm nồng nặc ở Đông Dương (Tú Mỡ). Câu b: Mênh mông muôn mẫu một màu mưa. Mỏi mắt miên man mãi mịt mờ. (Tú Mỡ). Thời gian: 3 phút. NHÓM 4 ,5,6 Hãy chỉ rõ lối chơi chữ trong các câu dưới đây: Câu c: Con cá đối bỏ trong cối đá. Con mèo cái nằm trên mái kèo, Trách cha mẹ em nghèo, anh nở phụ duyên em. (Ca dao) Câu d : Ngọt thơm sau lớp vỏ gai, Quả ngon lớn mãi cho ai đẹp lòng. Mời cô, mời bác ăn cùng, Sầu riêng mà hoá vui chung trăm nhà..

<span class='text_page_counter'>(9)</span> TUẦN 15,TIẾT 59. Đáp án. CHƠI CHỮ Nhóm 1,2. Câu a :Dùng lối nói trại âm(gần âm). Câu b:  Dùng cách điệp âm Nhóm 3,4. Câu c:  Dùng lối nói lái Câu d :  Dùng từ trái nghĩa Vd: Chuồng gà kê sát chuồng vịt..  đồng nghĩa. VD: Ruồi đậu mâm xôi, mâm xôi đậu Kiến bò đĩa thịt, đĩa thịt bò.  đồng âm.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> . TUẦN 15,TIẾT 59. CHƠI CHỮ. I. Thế nào là chơi chữ ? II. Các lối chơi chữ:. Qua việc phân tích các ví dụ trên em hãy nêu các lối chơi chữ 1. Dùng từ ngữ đồng âm; thường gặp và cho 2. Dùng lối nói trại âm (gần âm) ; ví dụ. 3. Dùng cách điệp âm; 4. Dùng lối nói lái; 5. Dùng từ trái nghĩa, đồng nghĩa, gần nghĩa..

<span class='text_page_counter'>(11)</span> TUẦN 15,TIẾT 59. CHƠI CHỮ. I. Thế nào là chơi chữ: II. Các lối chơi chữ: - Dùng từ ngữ đồng âm; - Dùng lối nói trại âm (gần âm); - Dùng cách điệp âm; - Dùng lối nói lái; - Dùng từ ngữ trái nghĩa, đồng nghĩa, gần nghĩa.. III. Sử dụng chơi chữ: Em hãy cho biết Chơi chữ được sử dụng trong những trường hợp nào?.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> TUẦN 15,TIẾT 59. CHƠI CHỮ. I. Thế nào là chơi chữ ? II. Các lối chơi chữ: III. Sử dụng chơi chữ:. Vd1: Bà già đi chợ Cầu Đông, Được sử dụng Bói xem một quẻ lấy chồng lợi chăng? trong văn thơ Thầy bói xem quẻ nói rằng: trào phúng Lợi thì có lợi nhưng răng không còn. (Ca dao) Vd 2: Trên trời rớt xuống mau co là gì? Câu đố Vd 3: Con cá đối bỏ trong cối đá. Con mèo cái nằm trên mái kèo, Câu đối Trách cha mẹ em nghèo, anh nở phụ duyên em. Vd 4: Ngọt thơm sau lớp vỏ gai,(Ca dao) Quả ngon lớn mãi cho ai đẹp lòng. Mời cô, mời bác ăn cùng, Cuộc sống Sầu riêng mà hoá vui chung trăm nhà hằng ngày (Phạm Hổ).

<span class='text_page_counter'>(13)</span> TUẦN 15,TIẾT 59. CHƠI CHỮ. I. Thế nào là chơi chữ: II. Các lối chơi chữ: - Dùng từ ngữ đồng âm; - Dùng lối nói trại âm (gần âm); - Dùng cách điệp âm; - Dùng lối nói lái; - Dùng từ ngữ trái nghĩa, đồng nghĩa, gần nghĩa.. III. Sử dụng chơi chữ: Chơi chữ được sử dụng trong cuộc sống thường ngày, trong Em hãy Chơi chữ đượccâu đối, câu đố, thơ văn, đặc biệt là cho trongbiết thơ văn trào phúng, sử dụng trong những trường hợp … nào?. . IV.Củng cố.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> TUẦN 15,TIẾT 59. CHƠI CHỮ. I. Thế nào là chơi chữ ? II. Các lối chơi chữ: - Dùng từ ngữ đồng âm - Dùng lối nói trại âm (gần âm) - Dùng cách điệp âm - Dùng lối nói lái - Dùng từ ngữ trái nghĩa, đồng nghĩa, gần nghĩa. III. Sử dụng chơi chữ: Chơi chữ được sử dụng trong cuộc sống thường ngày, trong thơ văn, đặc biệt là trong thơ văn trào phúng, câu đối, câu đố, …. IV.Củng cố V. Luyện tập:.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> TUẦN 15,TIẾT 59. CHƠI CHỮ. Bài 1. Tác giả sử dụng từ ngữ nào để chơi chữ trong bài thơ sau : Chẳng phải liu điu vẫn giống nhà, Rắn đầu biếng học chẳng ai tha. Thẹn đèn hổ lửa đau lòng mẹ, Nay thét mai gầm rát cổ cha. Ráo mép chỉ quen tuồng nói dối, Lằn lưng cam chịu dấu roi tra. Từ nay Trâu Lỗ (a) chăm nghề học, Kẻo hổ mang danh tiếng thế gia. ( Lê Quý Đôn) Những từ ngữ để chơi chữ : liu điu, rắn , hổ lửa, mai gầm, ráo,lằn, roi, trâu lỗ, hổ mang  dùng từ gọi tên các loài rắn  đặc điểm, tính chất của sự vật , sự việc.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> TUẦN 15,TIẾT 59. CHƠI CHỮ. Bài 2. Mỗi câu sau có những tiếng nào chỉ các sự vật gần gũi nhau? Cách nói này có phải là chơi chữ không? -Trời mưa đất thịt trơn như mỡ, dò đến hàng nem chả muốn ăn. -Bà đồ Nứa, đi võng đòn tre, đến khóm trúc, thở dài hi hóp. Những tiếng chỉ sự vật gần gũi lối chơi chữ: - Thịt, mỡ, nem,  có chung trường nghĩa với chả,dò từ thịt - Nứa, tre, trúc, hóp  chung trường nghĩa: họ tre nứa => Chơi chữ theo lối dùng từ gần nghĩa (cùng trường nghĩa)..

<span class='text_page_counter'>(17)</span> Bài 3.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> TUẦN 15,TIẾT 59. CHƠI CHỮ. Bài 4. Bác Hồ đã dùng lối chơi chữ nào trong bài thơ sau: Cảm ơn bà biếu gói cam1 Nhận thì không đúng, từ làm sao đây? Ăn quả nhớ kẻ trồng cây, cam2 lai ? Phải chăng khổ tận đến ngày cam Từ ngữ chơi chữ  lối chơi chữ: - Từ cam1: (danh từ): quả cam. - Từ cam 2: (tính từ): sự ngọt ngào, hạnh phúc. => lối chơi chữ: dùng từ ngữ đồng âm..

<span class='text_page_counter'>(19)</span> TUẦN 15,TIẾT 59. Vẽ sơ đồ tư duy. Gọi học sinh nhận xét. CHƠI CHỮ.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> TUẦN 15,TIẾT 59. CHƠI CHỮ.

<span class='text_page_counter'>(21)</span> V.Hướng dẫn học ở nhà 1. Học bài: - Nắm khái niệm và các lối chơi chữ. - Sưu tầm thêm các phép chơi chữ trong thơ văn, đời sống thường ngày? 2. Soạn bài: “Làm thơ lục bát”. Tìm hiểu bài ca dao sgk/155. Bài thơ viết theo thể thơ nào? - Thế nào là lục bát? Số câu, số chữ trong mỗi câu? Số cặp câu lục bát? Cách gieo vần? - Kẻ bảng vào vở bài soạn và điền vào mỗi ô theo kí hiệu: Bằng (ngang, huyền); Trắc (hỏi, ngã, nặng, sắc), Số câu, số chữ mỗi câu, vần, luật bằng, trắc. - Chuẩn bị trước phần luyện tập..

<span class='text_page_counter'>(22)</span>

<span class='text_page_counter'>(23)</span> `.

<span class='text_page_counter'>(24)</span> TUẦN 15,TIẾT 59. CHƠI CHỮ Việc sử dụng từ núi, non trong bài ca dao sau đây là dựa vào hiện tượng nào?. Dựa vào hiện tượng từ đồng nghĩa, gần nghĩa. Trăng bao nhiêu tuổi trăng già Núi bao nhiêu tuổi gọi là núi non.

<span class='text_page_counter'>(25)</span> TUẦN 15,TIẾT 59. . CHƠI CHỮ. Lối chơi chữ nào được sử dụng trong câu đố sau? Cái cây xanh xanh Cái lá cũng xanh Có bông trên cành Có trái cận mây. mây (Đố là cây gì?). cận mây. Cây mận. Noùi laùi.

<span class='text_page_counter'>(26)</span> TUẦN 15,TIẾT 59. CHƠI CHỮ. Em hãy tìm ví dụ cho lối chơi chữ dựa vào cách điệp âm?.

<span class='text_page_counter'>(27)</span> TUẦN 15,TIẾT 59. CHƠI CHỮ. Em hãy tìm lối chơi chữ trong câu ca dao sau?. Đáp án Sông sâu bên lở bên bồi Dùng từ ngữ trái nghĩa Bên lở thì đục, bên bồi thì trong… (Ca dao).

<span class='text_page_counter'>(28)</span> TUẦN 15,TIẾT 59. CHƠI CHỮ Em hãy giải câu đố sau?. Cái gì cất thì thấy, không cất thì không thấy?. -> cái nhà Em hãy cho biết câu đố trên cách dùng từ đồng âm. dựa vào lối chơi chữ nào?.

<span class='text_page_counter'>(29)</span> TUẦN 15 TIẾT 59. CHƠI CHỮ. Lối chơi chữ nào được sử dụng trong câu thơ sau: Chữ tài liền với chữ tai một vần (Nguyễn Du). Đáp án Lối chơi chữ gần âm.

<span class='text_page_counter'>(30)</span> TUẦN 15,TIẾT 59. CHƠI CHỮ.

<span class='text_page_counter'>(31)</span>