Tài liệu chuong 1 tiep-tphoc docx

KHÁI NIỆM, ĐỐI TƯỢNG
KHÁI NIỆM, ĐỐI TƯỢNG
VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN
VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN
CỨU CỦA TỘI PHẠM HỌC
CỨU CỦA TỘI PHẠM HỌC
CHƯƠNG I
TỘI PHẠM HỌC


CÁC VẤN ĐỀ CHÍNH
CÁC VẤN ĐỀ CHÍNH
I.
I.
KHÁI NIỆM VÀ ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN
KHÁI NIỆM VÀ ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN
CỨU CỦA TỘI PHẠM HỌC
CỨU CỦA TỘI PHẠM HỌC
II.
II.
PHƯƠNG PHÁP LUẬN VÀ PHƯƠNG
PHƯƠNG PHÁP LUẬN VÀ PHƯƠNG
PHÁP NGHIÊN CỨU CỦA TỘI PHẠM
PHÁP NGHIÊN CỨU CỦA TỘI PHẠM
HỌC
HỌC
III.

III.
CHỨC NĂNG, NHIỆM VỤ CỦA TỘI
CHỨC NĂNG, NHIỆM VỤ CỦA TỘI
PHẠM HỌC
PHẠM HỌC
IV.
IV.
MỐI QUAN HỆ CỦA TỘI PHẠM HỌC
MỐI QUAN HỆ CỦA TỘI PHẠM HỌC
VỚI CÁC MÔN KHOA HỌC KHÁC
VỚI CÁC MÔN KHOA HỌC KHÁC


„
„
Tội phạm học“ xuất pháp từ hai
Tội phạm học“ xuất pháp từ hai
thuật ngữ:
thuật ngữ:
(1) Thuật ngữ tiếng latin „Crimen“
(1) Thuật ngữ tiếng latin „Crimen“
Crimen = Tội phạm
Crimen = Tội phạm
(2) Thuật ngữ tiếng Hy lạp „Logos“
(2) Thuật ngữ tiếng Hy lạp „Logos“
Logos = học thuyết
Logos = học thuyết
Crimen logos = Học thuyết về tội
Crimen logos = Học thuyết về tội
phạm = Tội phạm học

phạm = Tội phạm học



Theo Bernd- Dieter Meier GS, ĐH
Theo Bernd- Dieter Meier GS, ĐH
Tổng hợp Hannover: Thuật ngữ
Tổng hợp Hannover: Thuật ngữ
Criminology do Paul Topinard, một
Criminology do Paul Topinard, một
nhà Nhân chủng học người Pháp, sử
nhà Nhân chủng học người Pháp, sử
dụng lần đầu tiên vào năm 1879, sau
dụng lần đầu tiên vào năm 1879, sau
đó Raffaele Garofalo sử dụng trong
đó Raffaele Garofalo sử dụng trong
t
t
ác phẩm
ác phẩm
“Criminologia” vào năm
“Criminologia” vào năm
1885.
1885.


Tội phạm học
Tội phạm học
Tiếng Anh: Criminology
Tiếng Anh: Criminology

Tiếng Pháp: Criminologie
Tiếng Pháp: Criminologie
Tiếng Đức: Kriminologie
Tiếng Đức: Kriminologie
Tiếng Nga: Kриминология
Tiếng Nga: Kриминология



Bernd-Dieter Meier:
Bernd-Dieter Meier:
Tội phạm học là một ngành khoa học
Tội phạm học là một ngành khoa học
thực nghiệm nghiên cứu tội phạm như
thực nghiệm nghiên cứu tội phạm như
một hiện tượng xã hội, các nguyên
một hiện tượng xã hội, các nguyên
nhân của hành vi phạm tội, các hậu quả
nhân của hành vi phạm tội, các hậu quả
của nó gây ra cho nạn nhân và xã hội
của nó gây ra cho nạn nhân và xã hội
cũng như các biện pháp và cách thức
cũng như các biện pháp và cách thức
mà các cơ quan nhà nước áp dụng đối
mà các cơ quan nhà nước áp dụng đối
với các hành vi phạm tội.
với các hành vi phạm tội.
(Meier, Bernd-Dieter: Kriminologie, 3.
(Meier, Bernd-Dieter: Kriminologie, 3.
Auflage, München 2007) tr. 2

Auflage, München 2007) tr. 2




•
Göppinger:
Göppinger:
Tội phạm học là một ngành khoa học thực
Tội phạm học là một ngành khoa học thực
nghiệm độc lập nghiên cứu các sự việc
nghiệm độc lập nghiên cứu các sự việc
diễn ra trong các lĩnh vực của đời sống
diễn ra trong các lĩnh vực của đời sống
cộng đồng có liên quan đến tội phạm, hậu
cộng đồng có liên quan đến tội phạm, hậu
quả của tội phạm và việc ngăn chặn các
quả của tội phạm và việc ngăn chặn các
hành vi phạm tội cũng như các biện pháp
hành vi phạm tội cũng như các biện pháp
chống t
chống t
ội phạm.
ội phạm.
Göppinger, Hans: Kriminologie, 6.
Göppinger, Hans: Kriminologie, 6.
Auflage, München 2008, tr. 1 và 2
Auflage, München 2008, tr. 1 và 2


Kaiser:
Kaiser:
Tội phạm học là toàn bộ những hiểu
Tội phạm học là toàn bộ những hiểu
biết khoa học về các hành vi phạm tội
biết khoa học về các hành vi phạm tội
và người thực hiện hành vi phạm tội
và người thực hiện hành vi phạm tội
cũng như về sự kiểm soát các xử sự
cũng như về sự kiểm soát các xử sự
của người phạm tội
của người phạm tội


Keiser, Günther: Kriminoligie, 10.
Keiser, Günther: Kriminoligie, 10.
Auflage, Heidelberg 1997, tr. 1
Auflage, Heidelberg 1997, tr. 1


Đối tượng nghiên cứu chính
Đối tượng nghiên cứu chính
của TPH
của TPH

Tình hình tội phạm
Tình hình tội phạm

Nguyên nhân của tội phạm

Nguyên nhân của tội phạm

Nhân thân người phạm tội
Nhân thân người phạm tội

Phòng ngừa tội phạm.
Phòng ngừa tội phạm.


Các đối tượng nghiên cứu khác của TPH
Các đối tượng nghiên cứu khác của TPH

Lí luận và thực tiễn đấu tranh chống và
Lí luận và thực tiễn đấu tranh chống và
phòng ngừa tội phạm ở các nước trên thế
phòng ngừa tội phạm ở các nước trên thế
giới
giới

Lịch sử hình thành và phát triển của tội
Lịch sử hình thành và phát triển của tội
phạm học
phạm học

Nạn nhân học
Nạn nhân học

Hợp tác quốc tế trong lĩnh vực phòng,
Hợp tác quốc tế trong lĩnh vực phòng,
chống tội phạm v.v..

chống tội phạm v.v..




II. PHƯƠNG PHÁP LUẬN VÀ
II. PHƯƠNG PHÁP LUẬN VÀ
PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU CỦA
PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU CỦA
TỘI PHẠM HỌC
TỘI PHẠM HỌC
1. PH
1. PH
ƯƠNG PHÁP LUẬN CỦA TPH
ƯƠNG PHÁP LUẬN CỦA TPH
2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU CỦA
2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU CỦA
TPH
TPH


1. PHƯƠNG PHÁP LUẬN CỦA
1. PHƯƠNG PHÁP LUẬN CỦA
TPH
TPH
Phương pháp luận là hệ thống các
Phương pháp luận là hệ thống các
quan điểm chỉ đạo việc tìm kiếm, xây
quan điểm chỉ đạo việc tìm kiếm, xây
dựng, lựa chọn và vận dụng đúng đắn

dựng, lựa chọn và vận dụng đúng đắn
hệ thống các phương pháp để nghiên
hệ thống các phương pháp để nghiên
cứu, nhận thức đối tượng nhằm đạt
cứu, nhận thức đối tượng nhằm đạt
hiệu quả cao nhất
hiệu quả cao nhất




Phương pháp luận của tội phạm
Phương pháp luận của tội phạm
học chính là phương pháp luận
học chính là phương pháp luận
triết học Mác - Lênin.
triết học Mác - Lênin.


2. Phương pháp nghiên cứu của tội
2. Phương pháp nghiên cứu của tội
phạm học
phạm học
*Phương pháp thống kê tội phạm
*Phương pháp thống kê tội phạm
*Các phương pháp xã hội học (thu
*Các phương pháp xã hội học (thu
thập thông tin)
thập thông tin)
*Các phương pháp khác như

*Các phương pháp khác như
phương pháp so sánh, phương
phương pháp so sánh, phương
pháp nhận xét đánh giá
pháp nhận xét đánh giá




2.1. Phương pháp thống kê tội phạm
2.1. Phương pháp thống kê tội phạm
* Bước thứ nhất:
* Bước thứ nhất:
Xác định các đặc
Xác định các đặc
điểm cần nghiên cứu
điểm cần nghiên cứu
* Bước thứ hai: Điều tra thu thập số
* Bước thứ hai: Điều tra thu thập số
liệu về tội phạm
liệu về tội phạm
* Bước thứ ba: Tổng hợp số liệu
* Bước thứ ba: Tổng hợp số liệu
* Bước thứ tư: Phân tích, đánh giá các
* Bước thứ tư: Phân tích, đánh giá các
tài liệu và đưa ra các dự đoán
tài liệu và đưa ra các dự đoán

* Bước thứ nhất:
* Bước thứ nhất:
Xác định các đặc
Xác định các đặc
điểm cần nghiên cứu
điểm cần nghiên cứu


Là căn cứ vào mục đích nghiên
Là căn cứ vào mục đích nghiên
cứu để lựa chọn những đặc điểm
cứu để lựa chọn những đặc điểm
cần thiết
cần thiết




* Bước thứ hai: Điều tra thu thập số
* Bước thứ hai: Điều tra thu thập số
liệu về tội phạm
liệu về tội phạm
Là tiến hành thu thập các thông tin
Là tiến hành thu thập các thông tin
theo các đặc điểm đã lựa chọn đối
theo các đặc điểm đã lựa chọn đối
với từng đối tượng điều tra
với từng đối tượng điều tra
-Các báo cáo thống kê, các biểu mẫu

-Các báo cáo thống kê, các biểu mẫu
thống kê của các cơ quan tiến hành
thống kê của các cơ quan tiến hành
tố tụng
tố tụng
-Các bản án
-Các bản án


-
-
Từng cá nhân
Từng cá nhân


* Bước thứ ba:
* Bước thứ ba:
Tổng hợp số liệu
Tổng hợp số liệu
Tổng hợp số liệu là quá trình hệ
Tổng hợp số liệu là quá trình hệ
thống hoá một cách khoa học các số
thống hoá một cách khoa học các số
liệu đã thu thập được để tạo thành
liệu đã thu thập được để tạo thành
các đặc điểm chung của toàn bộ tội
các đặc điểm chung của toàn bộ tội
phạm cần nghiên cứu.
phạm cần nghiên cứu.

*
*
Bước thứ tư:
Bước thứ tư:
Phân tích, đánh giá các
Phân tích, đánh giá các
tài liệu và đưa ra các dự b
tài liệu và đưa ra các dự b
áo
áo
Là quá trình đánh giá, rút ra bản chất
Là quá trình đánh giá, rút ra bản chất
của THTP, cũng như của từng nhóm,
của THTP, cũng như của từng nhóm,
loại tội cụ thể về mức độ, tính chất, về
loại tội cụ thể về mức độ, tính chất, về
xu hướng, quy luật vận động, về
xu hướng, quy luật vận động, về
nguyên nhân của tội phạm cũng như
nguyên nhân của tội phạm cũng như
đưa ra các dự báo v
đưa ra các dự báo v
ề biến động của
ề biến động của
THTP
THTP


Quá trình phân tích và dự đoán thống kê

Quá trình phân tích và dự đoán thống kê
tội phạm phải sử dụng các phương pháp
tội phạm phải sử dụng các phương pháp
sau:
sau:
*Phương pháp số tuyệt đối
*Phương pháp số tuyệt đối
*pp số tương đối
*pp số tương đối
*pp số bình quân
*pp số bình quân
*pp đồ thị, biểu đồ.
*pp đồ thị, biểu đồ.


2.1.1. Phương pháp số tuyệt đối
2.1.1. Phương pháp số tuyệt đối
Số tuyệt đối thể hiện quy mô, mức độ
Số tuyệt đối thể hiện quy mô, mức độ
của hiện tượng tội phạm nói chung
của hiện tượng tội phạm nói chung
hoặc của từng nhóm, loại tội phạm cụ
hoặc của từng nhóm, loại tội phạm cụ
thể ở một địa bàn và trong một
thể ở một địa bàn và trong một
khoảng thời gian nào đó.
khoảng thời gian nào đó.


Ví dụ:

Ví dụ:

Tổng số người phạm tội ở tỉnh
Tổng số người phạm tội ở tỉnh
H năm 2007 là 12.000 người
H năm 2007 là 12.000 người

Tổng số người phạm tội ở tỉnh
Tổng số người phạm tội ở tỉnh
H năm 2008 là 14.000 người
H năm 2008 là 14.000 người


Ý nghĩa của phương pháp số tuyệt
Ý nghĩa của phương pháp số tuyệt
đối:
đối:


Phương pháp số tuyệt đối thường
Phương pháp số tuyệt đối thường
được áp dụng để đánh giá về mặt
được áp dụng để đánh giá về mặt
lượng của hiện tượng tội phạm.
lượng của hiện tượng tội phạm.
Số tuyết đối cũng là những cơ sở quan
Số tuyết đối cũng là những cơ sở quan
trọng để áp dụng các phương pháp
trọng để áp dụng các phương pháp
thống kê tội phạm khác.

thống kê tội phạm khác.


2.1.2 Phương pháp số tương đối
2.1.2 Phương pháp số tương đối




Số tương đối phản ánh quan hệ so
Số tương đối phản ánh quan hệ so
sánh về mặt lượng của các bộ phận
sánh về mặt lượng của các bộ phận
trong một tổng thể tội phạm, hoặc mặt
trong một tổng thể tội phạm, hoặc mặt
lượng của cùng hiện tượng tội phạm
lượng của cùng hiện tượng tội phạm
trong các khoảng thời gian khác nhau
trong các khoảng thời gian khác nhau
hoặc mặt lượng của hiện tượng tội
hoặc mặt lượng của hiện tượng tội
phạm với mặt lượng của hiện tượng
phạm với mặt lượng của hiện tượng
khác có liên quan
khác có liên quan



Ý nghĩa của số tương đối
Ý nghĩa của số tương đối

Số tương đối giúp chúng ta xác
Số tương đối giúp chúng ta xác
định được cơ cấu của tình hình tội
định được cơ cấu của tình hình tội
phạm theo các đặc điểm khác
phạm theo các đặc điểm khác
nhau; đánh giá được sự biến động
nhau; đánh giá được sự biến động
của tình hình tội phạm và xác
của tình hình tội phạm và xác
định được hệ số tội phạm
định được hệ số tội phạm