SKKN một số biện pháp rèn luyện chữ viết cho học sinh lớp 1

1. Tên sáng kiến

“Một số biện pháp rèn luyện chữ viết cho học sinh lớp 1”

2. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến
Rèn luyện chữ viết cho học sinh lớp 1.

3. Thời gian áp dụng sáng kiến
Từ ngày 15/9/2020 đến ngày 11/5/2021

4. Tác giả

- Họ và tên: Nguyễn Thị Na

2


- Năm sinh: 09/02/1971

- Nơi thường trú: Nghĩa Bình, Nghĩa Hưng, Nam Định

- Trình độ chun mơn: Cao đẳng Sư phạm

- Chức vụ công tác: Giáo viên

- Nơi làm việc: Trường Tiểu học Nghĩa Hồng, Nghĩa Hưng, Nam Định

- Địa chỉ liên hệ: Trường Tiểu học Nghĩa Hồng, Nghĩa Hưng, Nam Định

- Điện thoại: 0965359609

3


- Tỷ lệ đóng góp ra sáng kiến: 100%

5. Đơn vị áp dụng sáng kiến kinh nghiệm

- Tên đơn vị: Trường Tiểu học Nghĩa Hồng

- Địa chỉ: Trường Tiểu học Nghĩa Hồng, Nghĩa Hưng, Nam Định

- Điện thoại: 02283872907
BÁO CÁO SÁNG KIẾN

Ⅰ. ĐIỀU KIỆN HOÀN CẢNH TẠO RA SÁNG KIẾN

Người ta nói: “Nét chữ, nết người”
4


Câu nói đó ln ln gắn liền với mỗi học sinh. Là giáo viên trực tiếp
giảng dạy, tôi không chỉ giảng dạy cho các em kiến thức, kỹ năng sống,
giao tiếp bên cạnh đó nét chữ là thể hiện nết người. Chữ viết là một
trong những công cụ giao tiếp thuận lợi và quan trọng nhất của con
người. Từ xa xưa đã có tấm gương luyện chữ của ơng Cao Bá Quát –
một người nổi tiếng: “Văn hay chữ tốt”. Từ một người viết xấu không ai
đọc được mà nhờ sự kiên trì rèn luyện ơng trở thành người văn hay chữ
tốt. Trong trường tiểu học tôi công tác đã thực hiện tốt phong trào “vở
sạch- chữ đẹp”. Ngay từ khi bắt đầu vào học lớp 1, học sinh đã được
giáo viên rèn chữ viết. Đối với học sinh tiểu học việc rèn cho các em

“viết đúng, viết đẹp” là một vấn đề quan trọng vì chữ viết ảnh hưởng lớn
đến chất lượng học tập của các em. Đó cũng là rèn luyện cho học sinh
tính cẩn thận, kiên trì và óc thẩm mỹ.

5


Làm thế nào để nâng cao chất lượng chữ viết cho học sinh? Để làm
được điều đó địi hỏi người giáo viên phải có sự tìm tịi nghiên cứu và
khổ luyện sao cho chữ viết của cô phải chuẩn, là mẫu của học sinh. Phải
tìm ra các biện pháp hướng dẫn các em rèn chữ viết sao cho hiệu quả.
Với học sinh lớp 1, các em mới từ Mầm non lên bước đầu mới làm quen
với cách viết cỡ chữ nhỡ ở nửa năm đầu, và cỡ chữ nhỏ ở học kỳ 2, về
kỹ năng viết các em còn rất hạn chế. Ở Mầm non các em chủ yếu là hoạt
động vui chơi, lên lớp 1 các em phải học là chính và viết bài là hoạt
động ngày nào các em cũng phải thực hiện. Chính vì vậy việc rèn cho
học sinh chữ viết đẹp trong nhà trường là mắt xích rất quan trọng góp
phần nâng cao chất lượng giáo dục nói chung và sự phát triển hồn thiện
cho mỗi học sinh nói riêng. Như vậy là chữ viết của học sinh lớp 1 là rất
quan trọng. Vì vậy, giáo viên dạy lớp 1 phải tăng cường rèn luyện chữ

6


viết cho học sinh để làm tiền để cho các lớp trên. Đây cũng là lý do tôi
thực hiện đề tài: “Một số biện pháp rèn luyện chữ viết cho học sinh
lớp 1”

7

Ⅱ. MƠ TẢ GIẢI PHÁP

A. Mơ tả giải pháp trước khi tạo ra sáng kiến.

Năm học 2020-2021, tôi được phân công chủ nhiệm lớp 1A2, trường
Tiểu học Nghĩa Hồng.
Tổng số học sinh: 30 em. Trong đó nam 13 em, nữ 17 em. Hộ cận
nghèo 1 em.
90% học sinh học đúng độ tuổi nằm từ đội 2 đến đội 8 trong xã.
Học sinh: Hầu hết các em ngoan đã qua trường Mầm non. Có 1 em bị
bệnh tim bẩm sinh và bị Down (Nguyễn Hữu Thắng).
Phụ huynh: Đã quan tâm và chuẩn bị tương đối tốt đồ dùng cho con
em.
Cơ sở vật chất: Lớp học sạch sẽ, thống mát, trang trí đẹp, đủ phương

8


tiện.
Giáo viên: Là giáo viên địa phương và luôn được phụ huynh tín
nhiệm.
Trình độ học sinh chưa đồng đều, một số em chưa nắm được bảng chữ
cái do nghỉ vì dịch bệnh (Ngọc, Tuân), tiếp thu bài chậm. Một số em
cầm bút cịn khó khăn. Một số em chưa tự giác hoàn thành bài tập, tác
phong chậm chạp, ý thức chuẩn bị bài tập còn hạn chế (Ngọc, Tuân). 2
em có phát âm ngọng (Dương, Vy).

Từ xa xưa nền văn hóa của dân tộc ta chữ viết rất được coi trọng. Chữ
viết đẹp gây thiện cảm cho người đọc, phần nào phản ánh ý thức rèn

luyện, óc thẩm mỹ và tính nết của con người.
Hiện nay trong sự phát triển mạnh mẽ của khoa học kỹ thuật, công
nghệ thông tin, nhưng chữ viết vẫn được coi trọng, dạy chữ cũng là để

9


dạy người.
Năm học 2020-2021, tôi được phân công trực tiếp giảng dạy lớp 1A2.
Khi nhận lớp, từ những buổi đầu học các nét cơ bản, tôi đã phân loại học
sinh, từ đó đề ra các biện pháp phù hợp để rèn chữ viết cho các em.
Tôi đã khảo sát chữ viết kết quả như sau:
Lớp có 30 em trong đó có 10 em đạt loại A, 17 em loại B, 3 em loại C.
Kết quả trên cho thấy tỷ lệ chữ viết loại A cịn rất thấp, có cả chữ loại
C. Nhiều em còn chưa nắm được điểm đặt bút, dừng bút, độ cao, độ
rộng, khoảng cách các con chữ.

Nguyên nhân:

Các em khi vào lớp 1 mới làm quen với các nét cơ bản. Nhiều em còn
chưa nhớ hết tên các âm trong bảng chữ cái. Các em ghi nhớ các nét cơ

10


bản còn chưa chắc chắn, viết còn chậm, cầm bút chưa thành thạo, một số
em viết nhanh cho xong.
Các em thường viết sai các nét nối từ con chữ này sang con chữ kia,
điểm đặt bút, dừng bút chưa đúng, ghi dấu thanh, dấu phụ chưa đúng vị
trí, nhất là các em chưa có kỹ thuật viết liền nét, luật chính tả chưa nắm

chắc.

B. Mơ tả giải pháp sau khi có sáng kiến.

Chữ viết khơng phải là năng khiếu bẩm sinh sẵn có của con người mà
chữ viết đẹp hay chưa đẹp phụ thuộc phần lớn vào quá trình khổ luyện,
q trình đó lại phụ thuộc vào người học và phần lớn vào người trực tiếp
hướng dẫn quá trình rèn luyện đó. Trong q trình rèn luyện chữ viết cho

11


học sinh, giáo viên tiếp tục củng cố kỹ thuật viết các nét cơ bản, kỹ thuật
viết liền nét, nâng cao tốc độ viết.
Qua thực tế dạy học sinh luyện viết, tôi đã rút ra được một số giải pháp
và đã áp dụng vào rèn luyện chữ viết cho học sinh lớp tôi đạt kết quả tốt.

- Phong trào “vở sạch – chữ đẹp” từ đầu năm học
Tôi kiểm tra đồ dùng học tập sách vở của các em nhắc các em dùng
loại vở nào, bút chì bút mực nào viết để phấn đấu đạt danh hiệu “vở sạch
- chữ đẹp”. Tôi thường xuyên kiểm tra phân loại học sinh để có phương
hướng kèm cặp những em viết cịn chưa đẹp. Với những em viết tương
đối đẹp thì giáo viên phải luôn chú ý theo dõi, nhắc nhở.
- Phối kết hợp với cha mẹ học sinh về phong trào “vở sạch - chữ đẹp”.
Hướng dẫn phụ huynh trong việc mua bút, vở và nêu các tiêu chuẩn khi
xếp loại vở sạch chữ đẹp hàng tháng. Hàng tháng, giáo viên chủ nhiệm

12

thông báo kết quả chữ viết tới phụ huynh qua “Trường xanh”.
- Chữ mẫu:
Giáo viên phải tập cho học sinh biết kết hợp, tay luyện tập, tai nghe,
mắt nhìn để phân tích hình dáng, kích thước, cấu tạo chữ. Đó là điều
kiện để các em viết đúng. Chữ mẫu của giáo viên hết sức quan trọng.
Khi giáo viên viết mẫu phải viết chậm, đúng quy tắc, vừa viết vừa phân
tích cho học sinh nắm được, nhìn thấy tay của giáo viên viết từng nét
chữ (kỹ thuật viết liền nét). Khi chấm, chữa bài cho học sinh, chữ của
giáo viên cũng viết đúng mẫu, đẹp.
- Hướng dẫn các nhóm chữ:
Với nhóm chữ có nét cong kín: o, ơ, ơ, a, ă, â chú ý điểm đặt bút và
điểm kết thúc.
Nhóm chữ có nét khuyết: h, l, k, y, g chú ý hướng dẫn nét khuyết phải
thon ở đầu như đuôi con ong không to quá, cũng không nhỏ quá. Điểm

13


gặp nhau ở đường kẻ ngang 1 (nét khuyết ngược), ở đường kẻ ngang 2
từ dưới lên (nét khuyết xuôi). Trong q trình luyện viết tơi ln hướng
dẫn học sinh viết bảng trước rồi viết vở sau. Tôi cho các em nhận xét bài
của nhau tìm ra những điểm được và chưa được trong bài của bạn. Sau
đó tơi uốn nắn sửa lỗi cho các em và các em viết lại chữ đó. Các em viết
đúng tơi hướng dẫn các em viết liền nét, khi các em viết liền nét bài viết
của các em rất rõ ràng, chữ thanh thoát đảm bảo tốc độ.

Đối với học sinh lớp 1 thường thiếu tính kiên trì luyện tập, mà rèn
luyện các thao tác tập viết chữ lại địi hỏi sự kiên trì, tỉ mỉ và khéo léo.
Với những nhược điểm này, giáo viên cần nắm vững các thao tác kỹ
thuật viết từng con chữ đúng, đẹp để viết mẫu cho học sinh cần hướng

dẫn cụ thể: các nét viết, độ cao, khoảng cách các con chữ, các dấu thanh
ghi ở trên hoặc dưới âm chính các dấu móc của các con chữ ơ, ư phải

14


nhỏ lệch bên phải, dấu mũ ô, â phải cần đánh rõ, cân đối trên đầu con
chữ, dấu chấm và dấu phẩy cần đánh rõ ràng.

Trong những tiết học rèn chữ, giáo viên ln gương mẫu thể hiện qua
cách trình bày bảng, chấm và chữa bài cho học sinh. Chữ viết của giáo
viên được xem là mẫu, giúp cho học sinh bắt chước để viết. Học sinh lớp
1 chủ yếu viết dựa vào quan sát chữ mẫu của giáo viên. Tơi cịn xếp
những học sinh chữ chưa đẹp ngồi cạnh học sinh chữ viết đẹp và hướng
cho các em học tập lẫn nhau để cùng tiến bộ. Giáo viên có sự nhiệt tình,
kiên trì là một trong những yếu tố đảm bảo sự thành công của tiết dạy.

Với những em chữ đúng và đẹp, tôi hướng dẫn các em luyện viết chữ
thanh đậm. Các nét từ dưới lên thì ta viết nhẹ tay hơn, nét từ trên xuống
thì nhấn hơn một chút tạo nét đậm. Tôi kể cho học sinh nghe câu chuyện

15


“Văn hay chữ tốt” nói về Cao Bá Quát luyện chữ cho các em học tập,
tạo sự tin tưởng lòng say mê viết chữ đẹp.

Không chỉ rèn luyện chữ viết trong mơn Tiếng Việt mà cịn luyện trong
các mơn học khác như Toán, Tự nhiên xã hội, Đạo đức, Hoạt động trải
nghiệm. Rèn luyện không chỉ ngày một ngày hai mà là cả một quá trình.

Khi luyện viết cần chú ý tư thế ngồi: lưng thẳng, đầu hơi cúi, mắt cách
vở 30 cm, tay phải cầm bút, tay trái tì nhẹ lên mép vở. Cách cầm bút
bằng 3 ngón tay: ngón cái, ngón trỏ và ngón giữa. Khi viết dùng 3 ngón
đó di chuyển từ trái sang phải.

16


Ⅲ. HIỆU QUẢ DO SÁNG KIẾN ĐEM LẠI.

1. Hiệu quả kinh tế:

Với những biện pháp trên qua một thời gian rèn luyện chữ viết cho học
sinh lớp tôi, tôi thấy kết quả rất khả quan so với đầu năm. Chữ viết được
nâng lên rõ rệt, nhiều em đã viết đúng mẫu, đều nét, các em rất có ý thức
trong việc luyện chữ. Đến cuối tháng 12/2020, nhiều em lớp tôi có chữ
viết đúng và đẹp. Lớp 30 em có 22 em đạt loại A, 8 em đạt loại B.

2. Hiệu quả về mặt xã hội:

Chữ viết của học sinh lớp tôi tiến bộ rõ rệt, tôi đã trao đổi kinh nghiệm
rèn chữ cho học sinh lớp mình với giáo viên trong khối và nhận được sự

17


ủng hộ cao. Thật vậy, đến đầu tháng 5/2021 kết quả chữ viết rất cao:
100% học sinh cả lớp đạt loại A chữ viết đại trà.

18

Ⅳ. CAM KẾT KHƠNG SAO CHÉP, VI PHẠM BẢN QUYỀN.

Tơi xin cam kết sáng kiến kinh nghiệm “Một số biện pháp rèn luyện
chữ viết cho học sinh lớp 1” là do tôi tạo ra.

TÁC GIẢ
SÁNG KIẾN
(Ký
tên)

19


CƠ QUAN ĐƠN VỊ ÁP DỤNG SÁNG KIẾN
(xác nhận)

PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

20


(xác nhận, đánh dấu, xếp loại)
(LĐ Phịng kí tên, đóng dấu)

21