现代汉语“苦”与越南语“Khổ”对比研究 =

TRƯỜNG ĐẠI HỌC THỦ DẦU MỘT
KHOA NGOẠI NGỮ
***********

BÁO CÁO TỐT NGHIỆP
ĐỀ TÀI:
NGHIÊN CỨU SO SÁNH GIỮA TỪ “KHỔ”CỦA TIẾNG TRUNG HIỆN
ĐẠI VÀ “KHỔ”CỦA TIẾNG VIỆT

Sinh viên thực hiện : Lâm Đổ Phương Linh
Lớp

: D17TQ03

Khóa

: 2017-2021

Nghành

: Ngơn Ngữ Trung Quốc

Giáo viên hướng dẫn : Tsú Và Bình

Bình Dương,tháng 12 năm 2020


土龙木大学
外语系汉语专业
**********

话题：
现代汉语“苦”与越南语“Khổ”对比研究

学生姓名

：林杜芳泠

学号

：1722202040108

班级

：D17TQ03

专业

：现代汉语

指导老师姓名：苏华萍

平阳省, 2020 年 12


摘要

本文除前言和结语以外、也把研究内容分成个二部分。前言部分说明本文研究
的理由与目的、研究任务、研究现状、研究方法与过程。本文指出“苦”所表达的意
思及在句子中能当句子的成分。第一章是现代汉语“苦”的语法和语义特征。第二
章是现代越南语中“苦”一词的特征。第三章的主要内容是分析越南语现代汉语中

“苦”的句法特征和含义。因为句法的结构上存在着不一样的地方、所以语义上也
存在着相应的差导；指出来两者的差导最容易认出来是是在意义上。

关键词：现代汉语“苦”、越南语“khổ”、名词、形容词、动词、副词、“苦”、“khổ”。

i


ABSTRACT
In addition to the introduction and conclusion, this article also divides the research
into two parts. A statement exlaining the research reason and purpose, research assignment,
research status, research methodology, and research process. Chapter one discusses the
grammatical and semantic features of the word “suffering” in moderm Chinese. Chaper
two is a feature of the word “suffering” in Vietnamese. The main content of the third chaper
is to analyze the syntactic characteristics and meaning of the word “suffering” in modern
Chinese, which is Vietnamese. This article outlines the meaning of the word “misery” and
its components in the sentence. Because there is a difference in the structure of the syntax,
and the difference in semantics.
Keywords: modern Chinese “suffering”, Vietnamese “suffering”, nouns, verbs, adjectives,
adverbs.

ii


目录
摘要 ................................................................................................................................................................i
ABSTRACT ...................................................................................................................................................... ii
前言 .............................................................................................................................................................. 1
1. 选题缘由与意义 ............................................................................................................................. 1
2. 研究任务 ......................................................................................................................................... 1

3.研究方法 .......................................................................................................................................... 1
4 .文献宗述 .......................................................................................................................................... 2
第一章 现代汉语“苦”的方法、语义特点................................................................................................. 4
1. 1.“苦”的方法特征............................................................................................................................ 4
1.1.1. “苦”的词性 .......................................................................................................................... 4
1.1.2. “苦”句法功能........................................................................................................................ 4
1.2.“苦”的语义特征 ........................................................................................................................ 8
1.2.1. 副词“苦”的语意特征 ...................................................................................................... 8
1.2.2. 形容词“苦”的语意特征 .................................................................................................. 9
第二章 现代越语“khổ”的特点 ................................................................................................................ 11
2.1. 困苦中“khổ”的特征 ................................................................................................................... 11
2.2. 穷中“khổ”的特征....................................................................................................................... 12
2.3. 匮乏中“khổ”的特征 ................................................................................................................... 14
2.4. 苦痛中“khổ”的特征 ................................................................................................................... 14
2.5. 哀愁中“khổ”的特征 ................................................................................................................... 15
第三章 现代汉语“苦”与越南语“khổ”对比研究................................................................................. 17
3.1. 关于越南语“khổ”的特征 ........................................................................................................... 17
3.2. 语法特征对比 ............................................................................................................................ 19
3.2.1. 现代汉语“苦”与越南语“khổ”语法功能的相同点 ....................................................... 19
3.2.2. 现代汉语“苦”与越南语“khổ”语法功能的不同点 ....................................................... 20
3.3. 语义特征对比 ............................................................................................................................ 22
3.3.1. 现代汉语“苦”与越南语“khổ”特征的相同点 .......................................................... 22
3.3.2. 现代汉语“苦”与越南语“khổ”语义特征的不同点 ....................................................... 25
结语 ............................................................................................................................................................ 28
参考文献 .................................................................................................................................................... 29
致谢 ............................................................................................................................................................ 30


前言

1. 选题缘由与意义
从这两种语言比较现代汉语和越南语的研究有助于我们理解比较语言和文化。
每个国家的本国语和词汇都有很多含义。在比较研究是一项艰巨的工作、需要大量
时间和工力。实际上、我们经常比较双语词汇数据库的一小部分。当我们比较它时、
有趣的是语言。汉语现在是世界上非常流行的语言、所有国家都使用这种语言、有
许多在越南投资的企业来交流信息并为人们创高就业机会。由于长期的合作与交流
以及与越南的亲密朋友、中国人在越南也有很大的影响。通过比较研究、许多人对
这两种语言以及中国和越南文化有了更好的理解。
中国和越南的语言学家对越南和中国的比较研究很少、这是语言学研究的一
个缺点、所以我选择比较的主题。现代汉语“苦”与越南语“khổ”对比研究。
2. 研究任务
当将现代汉语的“苦”与越南语的“khổ”进行比较时、我们会看到很多不同
的方面。本文比较了含义、语法功能和结构关联。为了满足上述要求、此研究中需
要完成任务包括：
a. 进行总结归纳关于对比分析现代汉语“苦”越南语“khổ”的共同点与不同点；
将现代汉语“苦”与越南语“khổ”对比、指出两者之间的共同点与不同点。
b. 在对现代汉语“苦”进行分析的过程中指出其意义、用法、再弄清与“苦”
相关格式的语义、句法特征；
c. 比较越南语“苦”并显示其语法特征。
3.研究方法
需要使用一些句法摸式来描述这两种不同的语言并进行比较。本报告使用多
种比较研究方法来研究汉语“苦”与越南语“khổ”之间的导同。然后描述该词的含义、
反映其语法特征和汉语和越南语的语义、并显了这两个词之间的区别。
本论文采取了一下研究方法：
1


（一）对比法
这就是论文的主要研究方法是对比方法。语言之间在原则上是可以进行
对比的、因为不论在语言的宏观方面还是微观方面、我们都可以确定一系列可比层

面、语言之间在这些层面上的对应性的原则基础1。然后、仅通过比较汉语和越南语
的表达、就可以指出汉语“苦”与越南语“khổ”的异同。然后继续比较语法和语义、
希望我能找到两个单词之间的区别。
（二）描写和解释相结合的方法
在进行一项具体的语言研究时、通常要用几种不同类型的对比基础、从
几个不同的角度对两种语言中的某一语言现象进行比较。因此本文、一方面要对语
言现象进行恰当的描写、另一方面也要对语言现象作出合理解释。
4 .文献宗述
1. 国内的研究现状
最早的资料是 A.dRhodes 的《Từ điển Việt-Bồ Đào Nha-Latinh （越南-葡萄牙
-词典）》2、他把越南语的词类分为五种：名词、副词、动词，形容词。从此以后、
也有不少研究词类的专家学者、比如 Lí Biên 、Nguyễn Tài Cận 等等。那么、可以
知道越南的学家进行研究越南语语法的时候很看重研究越南语的词类、比如越南语
的第一本语法书是《Ngữ pháp tiếng Việt （越南语语法）》3
关于仔细分析和研究越南语 “khổ” 的问题就没有什么资料。
2. 中国的研究现状

在中国、春秋时期起、文献就记载有先人对语言的关注、如荀子等对符号性
质的论述、孔子对语言及其表达艺术的讨论、《左传》《谷梁传》《公样传》等对
《春秋》语言的注释等、并在秦汉之际出现了世界上最早的词典《尔雅》。西汉时

1

许余龙.《对比语言学(第 2 版)》.上海外语教育出版社，2010.

A.deRhodes ，《Từ điển Việt- Bồ Đào Nha- Latinh（越南-葡萄牙-词典）》
Nguyễn Tài Cận，《Ngữ pháp tiếng Việt 》，Đại học Quốc Gia Hà Nội，1996

2

3

2


期出现我国历史上第一部真正意义的语言学传著——杨雄编纂的《方言》(全称为《輶
轩试着绝代语释别国方言》）、该书汇集了当时能收集到的不同地区的方言词语、
运用同义解释法进行描写说明；到东汉时期出现了另一部重要的语言学传著——刘
熙撰写的《释名》、概述摸仿《尔雅》体例、但从从分析范围与方法上都有较大改
变、该书具有重要的语言学价值、对认识当时的社会文化也有很好的参考意义。大
约在公元 100 年前后、东汉经学大家许慎编纂了我国第一部完备的字典——《说文
解字》等、以“六书”理论将 9353 个汉字划为 540 个部首、并从形音义的角度进行简
单明了的解释。由此开始、逐渐形成了独具中国特色的训诂学、文字学、音韵学等
“小学”。4
关于现代汉语“苦”的研究：
语料库视野下的现代汉语苦字义项分布研究。在以《现汉》为代表的汉语词典
中、“苦”字有 7 个义项。文章运用语料库的方法、采用定量与定性相结合的形式、
对“苦”字在现代汉语中的义项分布情况进行再描写再研究、建议在《现汉》等词典
释义的基础上增收 3 个义项。5

浙江大学远程教育学院，语言学概论，第四节 什么是语言学
/>5
万方数据知识服务平台，万方只搜
/>4

3


第一章 现代汉语“苦”的方法、语义特点

1. 1.“苦”的方法特征
1.1.1. “苦”的词性
汉语的词安其意和语法特点可以分成实词和虚词两大类。实词是具有比较实
在的意义、能单独充当句子成分。名词、动词、形容词、副词都属于实词。虚词一
般没有实在的意义、一般也不能单独充当句子成分、如：介词、助词等。6
1.1.2. “苦”句法功能
1.1.2.1. 副词“苦”的句法功能
据《实用汉语语法》对副词的定义是一般用在动词、名词、形容词前面表示时
间、程度、范围、重复、否定、可能、语气、疑问等的词叫副词。无论是认为副词
应该属于实词还是虚词的、在谈到副词的句法功能时、都认为副词是能当状语的词。
那么、“苦”作副词用时、主要的句法功能就是做状语。
它能跟形容词搭配:
(a) 苦+形容词。 例如
（1）戍客望邊色、思歸多苦颜 7。
词译：Thú khách vọng biên sắc, Tư quy đa khổ nhan.
意义：Khi người khách nhìn nhà, có rất nhiều nỗi buồn khi nghĩ tới việc trở về.
(b) 不+苦+形容词。 例如
（2）“不苦一民”。——《战国策·秦策》8

Phạm Hồng，《实用汉语语法》，NXB đại học Quốc gia Hà Nội，2016 年
/>8
/>6
7

4


词译：Khơng khổ một người.
意义：Đừng đau khổ vì một người.
(c) 苦+动词。常带动数词。例如

9

（3）天將降大任於斯人也、必先苦其心志、勞其筋骨（告子下—孟子） 。
词译：Thiên hàng đại nhâm vu tư nhân dã tất tiên khổ kì tâm chí kì cân cốt.
意义：Trời định giao cho người nào trách nhiệm lớn lao, ắt trước tiên làm cho khốn khó
tâm chí, nhọc nhằn gân cốt.
（4）停長妻苦之、乃晨炊蓐食（漢書_韓信傳）10。
词译：Đình trường thê khổ chi nãi thần xuy nhục thực.
意义：Vợ viên đình trưởng lo ngại, bèn thối cơm sáng ăn ngay trên giường.
1.1.2.2. 形容词“苦”的句法功能
形容词是表示事物的形状和状态等。“苦”是个普通的形容词、在句子中主要
充当定语、谓语和主语。
1）它能充当谓语、主语和在某种程度副词“不”、“非常”、“很”、“甚”
等。句尾可以带“了”等。例如
（5）爱的太袒露味道很苦。
词译：Ái đích thái thản lộ vị đạo khấn khổ.
意义：Tình u quá căng thẳng và cay đắng.
因为“苦”是单音节性质形容词、所以作谓语时含有比较对照的意思、在句子
中往往对应使用。例如
（6）一家五口都仗着他养活、可了苦他了11。

9

/> />11
/>10

5


词译：Nhất gia ngũ khẩu đô trượng trứ tha dượng hoạt khả khổ liễu tha liễu.

意义：Một nhà năm miệng ăn đều do anh ấy nuôi sống, thật là khổ thân anh ta.
2）“苦”被用作名词、并且在名词之前加一个名词、因此我们将其称为主语。
例如
（7）苦日子过去了12。
词译：Khổ nhật tử quá khứ liễu.
意义：Những ngày đau khổ đã qua.
形容词“苦”修饰名词时可以重叠。例如：
（8）苦苦当情调只需好好心跳。
词译：Khổ khổ đương tình điều chích nhu hảo hảo tâm khiêu.
意义：Chỉ là một nhịp tim tốt.
3）在句子中“苦”放在动词的后面能做谓语动词的补语。作动结式第二成分。
例如
（9）这汉子因为失业感到很苦同。
词译：Nghiện hán tử nhân vi thất nghiệp cảm đáo thắng khổ đồng.
意义：Chàng trai này cảm thấy cay đắng vì thất nghiệp.
4）形容词“苦”+动词、它重叠时都能做状语修饰动词。例如
（10）人生苦苦挣扎、但我们必须努力它。
词译：Nhân sanh khổ khổ tránh trát đãn ngã môn nỗ lực khắc phục xà.
意义：Cuộc sống khó khăn nhưng chúng tơi cố gắng vượt qua nó.
(11) 农民辛辛苦苦耕种了一年、最后却没有得到多少钱13。
词译：Nùng dân tân tân khổ khổ canh chúng liễu nhất niên tối hậu khước một hữu đắc đáo
đa thiểu tiền.
意义：Những người nông dân làm việc chăm chỉ trong một năm ,nhưng cuối cùng họ
không thu được bao nhiêu tiền.
12

/> />6&rAp=0&height=0&width=0&tcLanguage=en
13

6

“苦”用在“看、听”等动词前面、结合紧密、像一个词。例如
(12) 苦看。
词译：Khổ khán.
意义：Trơng có vẻ khó.
5）“苦”+“在”。说明为什么苦。例如
（13）吃苦在前、享乐在后14。
词译：Cật khổ tại tiền hưởng nhạo tại hậu.
意义：Gian khổ đến trước và sự thích thú đến sau cùng.
6) 还是+动词/小句(+的）+苦。例如
（14）还是我们可以一起克服这种痛苦。
词译：Tồn thị ngã mơn khả dĩ nhất khởi khắc phục nghiện chúng thống thổ.
意义：Hay chúng ta cùng nhau vượt qua nỗi đau này.
1.1.2.3. 助动词“苦”的句法功能
助动词的定义是帮助动词表示需要、可能或愿望的词。它也可以叫做能愿动词。
助动词的用途是助动词经常在动词、形容词前面做状语15。那么、“苦”是助动词时
也有这样的用途。例如：
（15）这双鞋穿得太苦了、不能修理16。
词译：Nghiện song hài xuyên đắc thái khổ liễu bất năng tu lí.
意义：Đơi giày này q khó để sửa chữa.
在以下子句中使用它、它指示先前命题的操作目的。
（16）尝试学习避免将来遭受痛苦。
词译：Thường phí học tập tị miễn tương lai tao thụ thống khổ.
意义：Cố gắng học để khỏi phải khổ trong tương lai.

14

/>
15

Phạm Hồng，《实用汉语语法》，NXB đại học Quốc gia Hà Nội，2016 年
/>
16

7


从上面可以看出、
“苦”作为副词和补语的含义和用法尚不清楚。助动词“苦”
仅调节它所处的命题、并且其命题相对宽松。
1.2.“苦”的语义特征
1.2.1. 副词“苦”的语意特征
副词“苦”在语义上表示某种性状达到高的程度。独立的一个程度副词并不具
17

有多大的语义作用 。因此、就语义而言、副词的存在取决于形容词。就语法而言、
副词的存在取决于形容词“苦”、因为如果删除程度形容词、则句子的语调不会正
确。
1.2.1.1. 程度副词“苦”在意义上相当于“很、真、多么、多”。句尾常带“啊、呀”。
例如
（17） 我真是苦啊!
词译：Ngã chân thị khổ a!
意义：Tôi rất khổ!
1.2.1.2. 副词“苦”表示程度深、强调。它常跟“多、久、一会”搭配。例如
（18） 他今天的成功得力於多年的刻苦勤奮。
词译：Tha kim thiên đích thành cơng đắc lực ư đa niên đích khắc khổ cần phấn.
意义：Thành cơng của anh ấy ngày hôm nay là nhờ nhiều năm làm việc chăm chỉ.
1.2.1.3. 副词“苦”表示动作或内容已经完成。例如
（19） 这次的计划其苦、因此我们准备得很好。

词译：Nghiện thứ đích kế hoa kì khổ nhân thử ngã môn chuẩn bị đắc khấn hảo.
意义：Lần này kế hoạch khó nên chúng tơi chuẩn bị kỹ càng.
1.2.1.4. 副词“苦”相当于“多、多少”的意思、用在形容词前面问数量或程度。例
如
（20）女人的苦你知道多少。
词译：Nữ nhân đích khổ nễ tri đạo đa thiểu.
意义：Bạn biết bao nhiêu về nỗi khổ của người phụ nữ.
17

许余龙，《对比语言学(第 2 版)》，上海外语教育出版社，2010 年，第 110 页
8


1.2.2. 形容词“苦”的语意特征
形容词“苦”有很多意思。在《中文越南语字典》指出“苦”当形容词时有 6
意思：
1.2.2.1. 指缺点多的；使人不满意的。例如
(21) 人们有时像苦瓜一样受苦。
词译：Nhân mơn hữu thì tượng khổ qua nhất dạng phụ khổ.
意义：Con người ta đôi khi khổ như trái bầu đắng.
1.2.2.2. 形容词“苦”相当于“难苦、痛苦、苦于”的意思。可以带“了”等。例如
（22） 有什么心事跟别人谈谈、也就不会感到苦闷了。
词译：Hữu thậm ma tâm sự ngân biệt nhân đàm đàm dã tựu bất hội cảnh đáo khổ muộn
liễu.
意义：Nếu bạn có điều gì đó để thảo luận với người khác, bạn sẽ không cảm thấy chán
nản.
1.2.2.3. 表示完成、作动结式第二成分。 例如
（23）苦日子过去了18。
词译：Khổ nhật tử quá khứ liễu.
意义：Những ngày khó khăn đã qua.

1.2.2.4. 表示效果（形象、气味、味道、感觉等）苦、用在“看、听、闻、爱”等动
词前面、结合紧密像一个词。 例如
（24）这种药看感觉很苦了。
词译：Nghiện chúng dược khán cảm giác khấn khổ liễu.
意义：Thuốc này trông rất đắng.
1.2.2.5. 表示结束。例如
（25）开始新的生活、因为痛苦的日子已经过去了。

/>
18

9


词译：Khai thủy tân đích sanh hoạt nhân vi thống khổ đích nhật tử dĩ kinh quá khứ liễu.
意义：Bắt đầu một cuộc sống mới, vì những ngày đau khổ đã qua.

10


第二章 现代越语“khổ”的特点

2.1. 困苦中“khổ”的特征
例如：
（1）非洲饥荒地区的灾民过着非常困苦的生活19。
词译：Phi châu ki hoang địa khu đích tai dân quá trứ phi thường khốn khổ đích sanh hoạt.
意义：Các nạn nhân của nạn đói ở Châu Phi đang sống một cuộc sống rất khó khăn.
（2）站争所留下的种种损和困苦20。
词译：Trạm tranh sở lưu hạ đích chúng hát khốn khổ.
意义：Tất cả những khó khăn do chiến đấu để lại.

（3）他过着困苦的生活。
词译：Tha quá khứ khốn khổ đích sanh hoạt.
意义：Anh ấy sống một cuộc sống khó khăn.
（4）我自己的困苦使我不顾一切了21。
词译：Ngã tự kỉ đích khốn khổ sử ngã bất cố nhất thiết liễu.
意义：Khó khăn của chúng tôi khiến tôi tuyệt vọng.
（5）她童年时期受过说不完的艰难困苦。
词译：Tả đồng niên thì kì thụ q thuế bất hồn đích gian nạn khốn khổ.

19

/>
20

/>
21

/>11


意义：Cơ ấy đã phải chịu vơ vàn khó khăn trong thời thơ ấu của mình.
（6）最困苦的时刻是我必须学会接受和放弃。
词译:Tối khốn khổ đích thì khắc thị ngã tất tu học hội tiếp thụ hịa phóng khí.
意义：Khoảnh khắc khó khăn nhất là lúc tơi phải học cách chấp nhận và từ bỏ.
2.2. 穷中“khổ”的特征
（7）当人们坠入爱河时、穷苦变得令人惊讶22。
词译：Đương nhân môn trụy nhập ái hà thì cùng khổ biện đắc lệnh nhân lương nhạ.
意义：Khi người ta yêu, sự nghèo khó trở nên mờ nhạt đến đáng ngạc nhiên.
（8）连续三天没有下雨、人们终生不穷苦23。
词译：Liên tục tam thiên một hữu hạ vũ nhân môn chung sanh bất cùng khổ.

意义：Trời không mưa liền ba ngày, người không nghèo khổ suốt đời.
（9）阮明洲对工人的苦难表示同情24。
词译：Nguyễn Minh Châu đối cơng nhân đích khổ nạn biểu kì đồng tình.
意义：Nguyễn Minh Châu đã thể hiện sự đồng cảm với cuộc sống khổ đau của người lao
động.
（10）渔民帮助她的丈夫减轻了所有的痛苦和生活的温暖25。

22

/>
23

/>
24

/>25
/>12


词译：Ngư dân bang trợ tả đích trượng phu giảm khánh liếu sở hữu đích thống khổ hịa
sanh hoạt đích ơn noãn.
意义：Người đàn bà hàng chài đã giúp chồng giải tỏa mọi đau khổ, ấm ức cuộc sống.
（11）悲惨的人们描绘了一个穷苦的世界、这是整个法国、尤其是 19 世纪上
半叶在巴黎生活的真实写照26。
词译：Bi thảm đích nhân mơn miêu hội liễu nhất cá cùng khổ đích thế giới nghiện thị chỉnh
cá pháp quốc vưu kì thị thế kỷ thượng bán diệp tại ba lê sanh hoạt đích chân thật tả chiếu.
意义：Những người khốn khổ đã miêu tả cả một thế giới của những con người nghèo khổ,
đó là bức tranh cực kỳ chân thực về cuộc sống ở nước Pháp nói chung và ở Paris nghèo
khổ nói riêng vào nửa đầu thế kỷ 19.
（12）人们仍然遭受穷苦、因为他们无法承受物质剥夺27。

词译：Nhân mơn nhưng nhiên tao thụ cùng khổ nhân vi tha môn vơ pháp thừa thụ vật chí
bác đoạt.
意义：Người ta cịn khổ vì cái nghèo là bởi họ khơng chịu được sự thiếu thốn của vật chất.
（13）贫困是人类的苦难28。
词译：Bần khốn thị nhân loại đích khốn nạn.
意义：Đói nghèo là sự khó khăn, cực khổ của con người.

26

/>1%BB%91n_kh%E1%BB%95
27

/>28

/>13


2.3. 匮乏中“khổ”的特征
（14）真的苦难。此队列非常有一点、对于经销商来说还不够。
词译：Chân đích khổ nạn thử đội liệt phi thường hữu nhất điểm đối ư kinh tiêu thương lai
thuế toàn bất cú.
意义：Khổ thật. Hàng này ít lắm, khơng đủ cho đại lý.
（15）这里的苦难是由于明矾水而导致缺水29。
词译：Nghiện lí đích khốn nạn thì do ư minh phàn thủy nhi di trí khuyết thủy.
意义：Cái khổ ở đây là thiếu nước sinh hoạt do nước nhiễm phèn.
（16）这种特殊的欧洲面料产品非常稀少、因此我们非常其苦。
词译：Nghiện chúng đặc thù đích âu châu diện liêu sản phẩm phi thường hi thiểu nhân thử
ngã mơn phi thường kì khổ.
意义：Sản phẩm vải đặc thù của Châu Âu này rất hiếm nên chúng tôi rất khổ tâm.
2.4. 苦痛中“khổ”的特征

（17）爱总是以微笑开始、以甜蜜的吻成长、以痛苦的眼泪结束30。
词译：Ái tổng thị vĩ vi tiếu khai thủy dĩ điềm mật đích vẫn thành trưởng dĩ thống khổ đích
nhãn lệ kết thúc.
意义：Tình u ln bắt đầu bằng nụ cười, lớn lên bằng nụ hôn ngọt ngào và kết thúc bằng
những giọt nước mắt đau thương.
（18）苦难促使人们养成认真思考、养成意识和安抚心灵的习惯31。

29

/>
30

/>
31

/>14


词译：Khổ nạn xúc sử nhân môn dượng thành nhận chân tư khảo dượng thành ý thức hịa
an mơ tâm linh đích tập quán.
意义: Sự đau khổ đẩy con người vào thói quen suy ngẫm nghiêm túc, làm sắc sảo nhận
thức và làm dịu đi trái tim.
（19）生活本来就是痛苦的、恨一个人使我受苦32。
词译：Sanh hoạt bổn lai tựu thị thống khổ đích hận nhất cá nhân sử ngã thụ khổ.
意义：Cuộc sống vốn nhiều đau khổ, hận một người là làm mình đau khổ thêm.
（20）杰出的才能是受苦之子33。
词译：Kiệt xuất đích tài năng thì thụ khổ chi tử.
意义：Tài năng xuất sắc là đứa con của đau khổ.
（21）一个快乐的人留下一个痛苦34。
词译：Nhất cá khối nhạo đích nhân lưu hạ nhất cá thống khổ.

意义：Một người vui để lại một người khổ đau.
（22）我的爱情故事就像一部痛苦的电影35。
词译：Ngã đích ái tình cố sự tựu tượng nhất bộ thống khổ đích điện ảnh.
意义：Chuyện tình ta như một bộ phim đắng cay.
2.5. 哀愁中“khổ”的特征

32

/>
33

/>
34

/>
35

/>15


（23）一个孤独的女孩对破碎的爱情的悲伤和苦36。
词译：Nhất cá cơ độc đích nữ hài đối phá tối đích ái tình đích bi thương hịa khổ.
意义：Nỗi buồn và sự đau khổ của cơ gái cơ đơn vì tình yêu tan vỡ.
（24）不要让过去的痛苦和悲伤陷入困境37。
词译：Bất yếu nhượng quá khứ đích thống khổ hòa bi thương hãm nhập khốn cảnh.
意义：Đừng để đau khổ trong quá khứ và nỗi buồn cản trở bạn.
（25）悲伤是过去的遗产；遗憾是记忆的痛苦38。
词译：Bi thương thì q khứ đích di sản di hám thị ký ức đích thống khổ.
意义：Đau buồn là di sản của quá khứ; hối tiếc là nỗi đau của ký ức.

（26）我不会因为幸福或危险的过去而受苦。最可悲的是、我什么也没留下来，
使人们哭泣39。
词译：Ngã bất hội nhân vi hạnh phúc hoặc nguy hiểm đích quá khứ nhi thụ khổ. Tối khả
bi đích thị ngã thậm ma dã một lưu hạ lai sử nhân môn khốc khấp.
意义：Tơi khơng đau lịng vì q khứ hạnh phúc hay hiểm nguy cận kề. Nỗi buồn khổ lớn
nhất là tôi chẳng để lại sau lưng thứ gì khiến người ta phải rơi lệ.

36

/>
37

/>38

/>
39

/>16


第三章 现代汉语“苦”与越南语“khổ”对比研究

3.1. 关于越南语“khổ”的特征
跟据《越南语词典》40指出“khổ”是名词、动词、形容词。也指出越南语“khổ”
的意思是：
a. 纺织品或物品的宽度。例如
（1）Vải khổ rộng41.
b. 身体或脸的宽度。例如
（2）Khổ người tầm thước ~ chiếc áo rộng quá khổ42.
c. 定制的节奏、以配合演唱节奏。例如

（3）Khổ trống khổ phách43.
d. 简短的段落以韵律、歌曲或诗歌形式出现。例如
（4）Bài thơ chia làm 4 khổ44.
e. 苦于
（5）Kể khổ
（6）Một ngày hai sáu đồng xu
Đi sương về mù, khổ lắm ai ơi!45

40

/>ctionaries&hl=vi
41
/>42
/>43
/>44
/>45
/>17


(Ca dao )
f. 缺乏物质和情感。例如：
（7）Có con phải khổ vì con, có chồng phải gáng giang sơn nhà chồng46.
(Ca dao )
g. 贫穷、看起来可悲。例如：
（8）Khổ, lại phải đi làm
（9）Xót xa khúc ruột miền Trung “oằn” mình trong gian khổ, khơng phân biệt giàu
nghèo, vùng miền, nhiều cá nhân, tổ chức sẵn sàng ủng hộ, quyên góp, hỗ trợ bà con vùng
lũ47.
(Báo điện tử Đảng Cộng Sản Việt Nam ,21/12/2020)
h. 感叹或怜悯。例如：

（10）Khổ!tí tuổi đầu đã phải làm lụng vất vả!48
（11）Chưa kịp làm điều mình ước muốn:
cứu dân mình khỏi khổ nạn thiên tai...anh đã phải đi rồi –những con số kinh hoàngmười
ba, hai mươi hai..!49
(Người làm báo Hưng Yên ,23/10/2020)
i. 现代汉语的“苦”也有越南语上述几个义项。 例如
（12）Khổ là khái niệm quan trọng của Phật giáo và là một trong 3 tính chất của
sự vật và được đúc kết trong câu nhận định Đời là bể khổ50.

46

/> />48
/>49
SAO THẢM KHÓC THẾ NÀY!-LỆ
THU
50
/>47

18


3.2. 语法特征对比
3.2.1. 现代汉语“苦”与越南语“khổ”语法功能的相同点
3.2.1.1. 现代汉语“苦”和越南语“khổ”的语法功能有不多相同的地方。例如
（13）Khổ rồi !
翻译成中文：
（13）苦了！
3.2.1.2. 现代汉语“苦”和越南语“khổ”都可以作谓语。
（14）麦克举起瓶子咕咚咕咚地喝了一大通苦柠檬汁。
词译：Mạch khắc cử khởi bình tử cơ đơng cơ đơng địa hát liễu nhất đại thông khổ ninh

mông trấp.
意义：Mike nâng chai lên và uống một ngụm nước chanh đắng.
（15）你应该体谅他的苦衷。
词译：Nễ ưng cai thể lượng tha đích khổ trung.
意义：Bạn nên quan tâm đến những khó khăn của anh ấy.
（16）他太轻信别人了、吃了不少的苦头51。
词译：Tha thái khánh tín biệt nhân liễu cật liễu bất thiểu đích khổ đầu.
意义：Anh quá cả tin với người khác và đã phải chịu đựng rất nhiều.
（17）饿着吃苦果、吞咽会很苦、让你发笑52。
词译：Ngã trứ cật khổ quả thôn yết hội khấn khổ nhượng nễ phát tiếu.

/> />51
52

19


意义：Đói lịng ăn quả khổ qua, nuốt vơ thì đắng,nhả ra bạn cười.
3.2.1.3. 越南语“khổ”的前加副词跟汉语大部分相同来肯定。越南语“khổ”前可以用
“chẳng , không, chả, chưa”等；现代汉语“苦”前是用“不”来否定。 例如
（18）Cô ấy cười một nụ cười cay đắng.
翻译成中文：
（18）她苦笑了一下53。
（19）如果生活不苦、那可能很无味。
词译：Như khổ sanh hoạt bất khổ na khả năng khấn vô vị.
意义：Nếu cuộc đời không cay đắng có sẽ vơ vị.
3.2.2. 现代汉语“苦”与越南语“khổ”语法功能的不同点
3.2.2.1. 现代汉语“苦”和越南语“khổ”都可以修饰名词。例如
（20）风把芥末树带回天堂
叻沙叶子苦苦生活54。

词译：Phóng bả giới mạt thọ đại hồi thiên đường, lặc sa diệp tử khổ khổ sanh hoạt.
意义：Gió đưa cây cải về trời, rau răm ở lại chịu đắng cay.
（21）愁眉苦练55。
翻译成中文：
（21）Mặt mày đau khổ.

53

/> />55
/>54

20