biện pháp nâng cao hiệu quả nhằm phát triển nhân cách và hứng thú của trẻ trong hoạt động tạo hình

BÀI THUYẾT TRÌNH
DỰ THI GIÁO VIÊN MẦM NON DẠY GIỎI CẤP HUYỆN
CHU KỲ 2019 - 2021
PHẦN I. MỞ ĐẦU
Trong trường Mầm non, hoạt động tạo hình có một vị trí rất quan trọng đối với
việc giáo dục toàn diện, phát triển nhân cách cho trẻ ngay từ những năm đầu
đời. Nó khơng những giúp trẻ hiểu biết về thế giới xung quanh mà còn giúp phát
triển thẩm mỹ, khả năng cảm thụ cái đẹp. Các hoạt động vẽ, nặn, xé dán …đã
tạo điều kiện thuận lợi cho việc hình thành ở trẻ lòng ham muốn và khả năng thể
hiện vẻ đẹp của các sự vật hiện tượng cũng như biểu lộ cảm xúc, tình cảm của
mình thơng qua những phương tiện tạo hình như đường nét, bố cục, hình khối,
màu sắc…
Hoạt động tạo hình cịn phát triển ở trẻ khả năng quan sát, trí tưởng tượng,
óc sáng tạo, khả năng phối hợp giữa mắt và tay giúp trẻ hoàn thiện một số kỹ
năng cơ bản (vẽ, nặn, xé, cắt dán) giúp trẻ phát huy tính tích cực độc lập sáng
tạo ở trẻ, trẻ được bộc lộ những cảm xúc của mình về thế giới xung quanh. Đối
với việc giáo dục phát triển nhân cách toàn diện cho trẻ em, hoạt động tạo hình
có một vị trí rất quan trọng. Hoạt động tạo hình là một hoạt động có đầy đủ điều
kiện để đảm bảo sự tác động đồng bộ lên mọi mặt phát triển của trẻ em về đạo
đức, trí tuệ, thẩm mĩ, thể chất và hình thành các phẩm chất kĩ năng ban đầu của
con người như một thành viên trong xã hội biết tích cực, sáng tạo.
Tuy nhiên, qua quá trình cho trẻ thực hiện một số bài tạo hình tơi thấy trẻ
chưa hứng thú, thiếu tích cực, còn rụt rè, chưa mạnh dạn thể hiện kiến thức của
bản thân, khơng tự mình miêu tả được những hiểu biết của mình bằng nét vẽ,
cịn thụ động khi nặn, xé - cắt dán, chưa nói lên được cảm xúc của trẻ khi thực
hiện hay khi xem một tác phẩm tạo hình của chính những trẻ trong lớp… Là một
giáo viên trẻ cùng với nhiệt huyết của tuổi trẻ và tận tâm với sự nghiệp trồng
người, tôi luôn trăn trở và suy nghĩ làm thế nào để mình khắc phục và nâng cao
khả năng tạo hình của trẻ. Vì vậy, tôi tiến hành đi sâu vào nghiên cứu “ Một số
biện pháp tạo hứng thú cho trẻ 5-6 tuổi trong hoạt động tạo hình”
1

PHẦN II. NỘI DUNG
1. Mục đích của giải pháp
- Tìm ra các biện pháp nâng cao hiệu quả nhằm phát triển nhân cách và
hứng thú của trẻ trong hoạt động tạo hình.
- Phát triển năng lực quan sát, khả năng ghi nhớ có chủ định, tính tích cực
chủ động, khả năng nhận xét đánh giá và khái quát hóa cho trẻ.
- Khơi gợi và phát huy khiếu thẩm mĩ vốn có của trẻ, giúp trẻ biết u
thích cái đẹp và muốn sáng tạo ra cái đẹp.
- Phát huy tính sáng tạo dựa trên những nguyên vật liệu thiên nhiên sẵn có
của mỗi cá nhân trẻ trong hoạt động tạo hình để làm sao mỗi hoạt động tạo hình
sẽ mang lại một cảm xúc ở đó sự sáng tạo được bắt nguồn và nảy nở.
2.Thuận lợi, khó khăn khi thực hiện biện pháp:
Năm học 2019 - 2020 tôi được nhà trường phân cơng vào lớp 5- 6 tuổi A3.
Lớp học có 34 cháu, là một lớp điểm của trường vì vậy điều kiện cơ sở vật chất
tương đối đầy đủ, bản thân có năng khiếu về tạo hình ln tận tâm nhiệt tình,
u nghề mến trẻ, chịu khó học hỏi. Tuy nhiên trong q trình thực hiện tơi đã
gặp một số thuận lợi và khó khăn sau :
a.Thuận lợi.
- Được Phịng giáo dục, ban giám hiệu nhà trường quan tâm tạo điều kiện
trong việc học hỏi chuyên môn, học hỏi những điển hình của trường bạn và được đầu
tư cơ sở vật chất trang thiết bị tương đối đầy đủ như trang bị giấy, vở, bút màu, đất
năn, kéo, keo, màu dạ, màu nước, bảng...
Diện tích lớp rộng, khơng gian thống mát, đảm bảo an toàn cho trẻ hoạt
động và vui chơi.
- Bản thân tôi là giáo viên trẻ luôn nhiệt tình, tận tâm với cơng việc, làm
giáo viên phụ trách độ tuổi 5-6 tuổi nhiều năm, lại có khả năng về tạo hình. Tơi
ln sưu tầm ngun vật liệu tạo hình đa dạng, chịu khó học hỏi để làm đồ dùng
đồ chơi tự tạo, các sản phẩm tạo hình phù hợp theo chủ đề.

- Số trẻ đi học chuyên cần cao, các cháu trong lớp đều có kỹ năng tạo
hình nhất định từ lớp 3 tuổi.
2


- Đa số phụ huynh quan tâm ủng hộ trong việc sưu tầm nguyên vật liệu để trẻ
hoạt động trong giờ hoạt động tạo hình.
b. Khó khăn.
-Tuy được trang bị nhiều nguyên vật liệu để làm đồ dùng nhưng nguyên
liệu cịn nghèo nàn chưa phong phú.
- Dù nhiệt tình có khả năng nhưng cơ cịn trẻ kinh nghiệm chưa nhiều nên
khả năng chuẩn bị đồ dùng cho các hoạt động vẫn còn hạn chế.
- Số trẻ hứng thú với giờ học chưa cao, trẻ chưa có cảm xúc khi thực hiện
các bài tạo hình.
Tuy cùng một độ tuổi nhưng kỹ năng tạo hình của trẻ cịn hạn chế. Sản
phẩm tạo hình cùa trẻ cịn nghèo nàn, đơn điệu thiếu tính sáng tạo, trẻ cịn thụ
động dập khn giống của cơ.
Khả năng tự nhận xét và nhận xét sản phẩm của bạn khác còn lúng túng,
chưa biết cách diễn đạt .
Do đặc thù địa phương thuộc xã miền núi các bậc phụ huynh phần lớn
làm nghề nông cho nên một số phụ huynh chưa nhận thức đầy đủ về tầm quan
trọng của hoạt động tạo hình đối với việc hình thành nhân cách trẻ. Một số các
bậc phụ huynh còn quá chú trọng đến việc làm ăn kinh tế ít quan tâm đến việc
học tập của con nên khả năng tiếp cận nghệ thuật của trẻ chưa tốt.
c. Khảo sát ban đầu.
Với đặc điểm của lớp như vậy tôi đã đi sâu khảo sát 34 trẻ trong lớp để tìm
ra nguyên nhân dẫn đến chất lượng giờ học chưa cao. Cụ thể:
STT

Nội dung khảo sát

1
2
3
4
5
6

Trẻ hứng thú hoạt động.
Kĩ năng vẽ, nặn, xé dán.
Cảm xúc khi thực hiện.
Bố cục tranh.
Trình bày ý tưởng.
Nhận xét sản phẩm.
3. Các nội dung của phương pháp

3

Số trẻ
đạt
17
21
15
21
18
16

Tỉ lệ
50%
61%

44%
61%
53%
47%

Số trẻ
chưa đạt
17
13
19
13
16
18

Tỉ lệ
50%
39%
56%
39%
47%
53%


Với kết quả khảo sát trên trẻ không cao, dựa vào nguyên nhân của vấn đề tôi đã
đưa ra một số biện pháp sau:
- Tự trau dồi kiến thức chuyên môn.
- Tạo môi trường hoạt động cho trẻ.
- Tạo tâm thế cho trẻ trước khi hoạt động.
- Rèn kỹ năng tạo hình cho trẻ.
- Sử dụng các học liệu, phế liệu dạy trẻ làm đồ chơi.

- Phối kết hợp với phụ huynh.
Biện pháp 1: Tự trau dồi kiến thức chuyên mơn
Về bản thân tơi ln có ý thức tự học hỏi, tự tham khảo sách báo, tranh ảnh
trên mạng thường xuyên dự giờ các bạn đồng nghiệp để đúc rút kinh nghiệm cho
bản thân. Xem băng các tiết dạy của các trường điểm qua đó thấy được phong
cách lên lớp nhẹ nhàng, phương pháp sử dụng giáo cụ trực quan sinh động linh
hoạt, cách giới thiệu bài ngắn gọn của đồng ngiệp để áp dụng vào tiết dạy của
mình giúp cho tiết dạy của mình được tốt hơn mà khơng gị bó.
Trước mỗi tiết dạy tơi dành nhiều thời gian nghiên cứu kỹ bài soạn để nắm
chắc nội dung yêu cầu của từng đề tài: Xem đề tài đó thuộc thể loại gì? Đề tài
gì? Với thể loại và đề tài đó thì cần cung cấp những kiến thức gì ?Từ đó cung
cấp những phương pháp hay và phù hợp với tình hình của lớp. Chuẩn bị kỹ đồ
dùng đẹp mắt hấp dẫn lôi cuốn trẻ.
Trong thời đại của kỹ thuật số thời đại của khoa học kỹ thuật, nếu giáo viên
chỉ dừng lại ở đó thì sẽ khơng lơi cuốn được trẻ. Khơng có lí do gì chúng ta lại
để những mầm non tương lai lại chỉ chơi và học với màu sắc, với những bức
tranh phẳng. Vì vậy tôi đã không ngừng học hỏi để ứng dụng công nghệ thơng
tin vào hoạt động tạo hình cho trẻ.
Việc đầu tiên là tơi sẽ lựa chọn những hình ảnh về các nội dung, tơi gặp khó
khăn trong việc tìm kiếm vật mẫu hoặc làm tranh mẫu sẽ không hấp dẫn được
trẻ. Như bài vẽ, xé dán về động vật sống trong rừng nếu chỉ có tranh mẫu khơng
thì khó có thể lôi cuốn được trẻ. Tôi đã sưu tầm các hình ảnh về động vật trên
mạng để cho trẻ quan sát: Hình dạng, màu sắc, vận động của các con vật đó.
4


Điều này sẽ in dấu sâu đậm cho trẻ. Hay tôi cho trẻ xem những cách vẽ về động
vật trong phần mềm “Bé học vẽ”, điều này giúp trẻ hình dung một cách dễ dàng
hơn cách vẽ về một số con vật, và trẻ tạo ra được màu sắc khi xé dán.
VD: Đề tài “ Xé dán vườn cây ăn quả” cho trẻ xem những hình ảnh thật về

một số loại cây có nhiều quả như: Cây khế, cây xồi, cây mít, cây nhãn,…hay
những loại cây ở địa phương ít có như: Cây chơm chơm, cây thanh long, giàn
nho…Từ đó trẻ hình dung ra, xé được nhiều loại cây ăn quả khác nhau.
Trẻ rất hứng thú khi được quan sát nhận xét những hình ảnh sống động nên
tơi đã tìm trên mạng, quay vật thật…những hình ảnh phù hợp với chủ đề, với tiết
học để cho trẻ quan sát nhận xét gây ấn tượng sâu sắc với trẻ nên sản phẩm của
trẻ rất sáng tạo ngộ nghĩnh.
Tiếp đến, tôi lựa chọn những bức tranh đẹp trên mạng ở mục “Hoạ sĩ tí
hon” để cho trẻ quan sát và tham khảo, điều này sẽ giúp trẻ mở rộng ý tưởng và
phát huy tính sáng tạo dựa trên khả năng của trẻ.
Hay với những trẻ cịn yếu về cách phối màu, tơi cho trẻ tham gia vào việc
tô màu trên máy cùng cơ để trẻ có thể sửa chữa những lỗi khi tơ màu, hay khi xé
dán vì trẻ làm trên máy có thể thay đổi lại màu sắc trẻ đã chọn.
Khơng chỉ dừng lại ở việc nghiên cứu, sưu tầm của cơ, mà tơi cịn lựa chọn
những đĩa VCD có các trị chơi về tơ màu để cho trẻ chơi từ đó trẻ có thể hoạt
động cùng với những tiến bộ của khoa học kỹ thuật.
Với biện pháp này tôi đã xây dựng được những hoạt động tạo hình nhiều
màu sắc, tạo sự gần gũi với trẻ, giúp trẻ nhận ra rằng mỗi yêu cầu của bài học là
những gì trẻ đã biết, đã nhìn thấy, có thể làm được chứ không phải là những yêu
cầu xa vời với trẻ và hơn hết tôi đã tạo ra được niềm háo hức cho trẻ trước mỗi
giờ hoạt động tạo hình.
Biện pháp 2: Tạo môi trường hoạt động cho trẻ.
Tạo môi trường đẹp trong lớp là để khi trẻ đến lớp ấn tượng đầu tiên tác
động vào trẻ là toàn bộ sự bày trí, cách sắp xếp trang trí lớp học thật đẹp mắt,
thật gần gũi, thật thân thiện với trẻ, phải làm sao cho trẻ thấy rằng mọi nơi trong
lớp đều đang chờ đón mời gọi trẻ hoạt động. Đây là tác động cần thiết để hình
5


thành cảm xúc nghệ thuật cho trẻ. Vì vậy tơi đã tìm hiểu yêu cầu của chủ đề, căn

cứ vào cấu trúc phịng học của lớp mình và đặc điểm tâm lí của trẻ ở độ tuổi mà
tạo mơi trường nghệ thuật xung quanh cho phù hợp.
Với môi trường trong lớp: Các mảng chính trong lớp, các tiêu đề của các
góc. Để gây ấn tượng cho trẻ tơi thường sưu tầm, thiết kế các hình ảnh ngộ
nghĩnh đáng u, có màu sắc đẹp, bố cục hợp lí và có tên thật gần gũi với trẻ.
Để phát huy tối đa tác dụng của môi trường hoạt động sau khi chuyển chủ
đề ta cần thay đổi nội dung chủ đề mới. Tôi đã cùng trẻ thảo luận và đặt tên cho
chủ đề mới và tên góc chơi của mình. Nội dung của các góc tơi giới thiệu cho trẻ
về các sản phẩm bằng các ngơn ngữ nghệ thuật để tích luỹ cho trẻ có vốn hiểu
biết và say mê nghệ thuật. Từ đó kích thích lịng ham muốn thích tham gia tạo
sản phẩm nghệ thuật để trang trí lớp học của mình.
VD: Ở mảng hoạt động tạo hình:
Tơi giới thiệu đây là ngơi nhà nghệ thuật của chúng mình. Chúng mình hãy
cùng chọn một cái tên thật hay để đặt cho nó nhé. Nào ai có ý kiến cơ gợi ý các
tên như sau: Hoạ sĩ nhí, bé khéo tay, bé làm hoạ sĩ, hoạ sĩ tí hon…Cho trẻ thảo
luận và lựa chọn nếu trẻ nào nghĩ được tên khác hay hơn cơ có thể chọn làm tên
góc hoạt động.
Để gây hứng thú cho trẻ trong góc tạo hình thì tuỳ theo từng chủ đề tiến
hành mà tơi có thể chuẩn bị mảng cung cấp kiến thức, các nguyên vật liệu phù
hợp và phong phú về chủng loại.
VD: Giấy màu, tranh ảnh cũ, báo, tạp chí,sáp màu, màu nước, đất nặn, vải
vụn, len sợi, rơm rạ, lá cây, cỏ khô, hạt dưa, vỏ trứng…
Tơi bố trí đồ dùng ở trạng thái mở, phù hợp với chiều cao của trẻ giúp trẻ
dễ lấy và sử dụng. Bên cạnh đó giáo viên chuẩn bị một bức tranh hay 1 sản
phẩm tạo hình mà tơi đã cung cấp hoặc sắp cung cấp trên hoạt động chung để
làm mảng cung cấp kiến thức cho trẻ thu hút sự chú ý của trẻ trong các giờ đón
và trả trẻ, giờ hoạt động góc, kết hợp với lời gợi ý trẻ vào góc chơi. Từ đó giúp
trẻ được củng cố và làm quen kiến thức đó giúp trẻ tăng thêm vốn kiến thức, kỹ
năng trong giờ hoạt động chung.
6

Tranh minh họa
Khi trẻ vào góc chơi hoặc giờ đón trả trẻ tôi thu hút gợi ý trẻ quan sát
những sản phẩm đó:
VD: + Đây là mơ hình gì? Các con vật làm bằng gì?
+ Các con vật đang làm gì?
Khi thực hiện các đề tài “Nặn con vật, vẽ con gà…” trẻ đã có vốn kiến
thức hiểu biết qua các sản phẩm thì trẻ sẽ tự tin hơn và thực hiện tốt hơn, ý
tưởng cũng phong phú hơn.
Không những chỉ có góc tạo hình mới phát huy khả năng tạo hình của trẻ
mà ở các góc chơi khác giáo viên cũng có thể rèn luyện kỹ năng về tạo hình cho
trẻ. Cụ thể:
Góc học tập:
Trong góc học tập ln có nội dung cung cấp cho trẻ về tốn và khám phá
môi trường xung quanh thông qua các môn học đó giáo viên thiết kế lựa chọn
các trị chơi, nội dung để củng cố cung cấp cho trẻ. Từ đó giáo viên có thể lồng
ghép rèn luyện kỹ năng tạo hình cho trẻ.
VD: Với nội dung tốn: “Tơ màu theo u cầu của cơ” thì giáo viên kết
hợp rèn luyện cho trẻ kỹ năng cầm bút và kỹ năng tô màu. Sau đó cho trẻ được
7


cắt dán tranh ảnh, đồ dùng, con vật theo chủ đề tiến hành, cô kết hợp rèn luyện
kỹ năng cầm kéo, cắt và phết hồ cho trẻ.

Góc sách: Là một góc yên tĩnh nhất, khi vào góc sách trẻ được xem các
loại sách, tô vẽ, làm tranh chuyện, kể chuyện sáng tạo cùng cơ kể về các đồ
dùng có liên quan tới chủ đề đang thực hiện thì giáo viên củng có thể nhẹ nhàng
đưa kiến thức, kỹ năng hoạt động tạo hình rèn thêm cho trẻ.

VD: Sưu tầm các câu chuyện có tranh tơ màu hướng dẫn cách tơ màu cho
bức tranh thêm đẹp, hay cắt dán các nhân vật trong truyện cổ tích để trẻ có thể
làm thành sách tranh, làm các con rối bằng các đĩa nhạc đã bị hỏng, không
dùng đến…

Tranh minh họa
Như vậy, ở trong mỗi góc chơi nhóm chơi chỉ có một nhóm trẻ hoặc một cá
nhân tham gia hoạt động sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho giáo viên muốn rèn trẻ cá
8


biệt yếu kém hoặc củng cố kỹ năng cho trẻ, giúp trẻ phát triển hơn về khả năng
tạo hình.
Tóm lại, việc tạo môi trường hấp dẫn cho trẻ là một việc làm rất quan trọng
góp phần kích thích trẻ, giúp trẻ hứng thú tham gia hoạt động tạo hình.
Biện pháp 3:Tạo tâm thế cho trẻ trước, trong hoạt động tạo hình.
Để chuẩn bị cho trẻ những tiền đề làm phong phú vốn hiểu biết, thì khả
năng lơi cuốn trẻ đi vào hoạt động cũng rất quan trọng. Để lôi cuốn được trẻ
tham gia vào hoạt động thì người giáo viên cần phải tìm tịi những sáng kiến
mới, những thủ thuật sư phạm và từ đó dùng ngơn ngữ của mình để truyền đạt
tới trẻ một cách sinh động và lôi cuốn. Điều đó muốn nói đến khả năng ngơn
ngữ, dí dỏm, vui vẻ, ngộ nghĩnh gây sự chú ý của trẻ vào hoạt động. Đặc biệt,
giáo viên cũng phải có khả năng tạo hình và tạo ra những tác phẩm đẹp, vì thế
địi hỏi người giáo viên cũng phải đưa ra tranh mẫu đẹp mắt và mầu sắc đẹp.
Trong một tiết hoạt động tạo hình tơi cũng có thể tích hợp lồng ghép các bài hát
hay những bài thơ, câu đố hoặc trò chuyện cùng trẻ để làm cho giờ hoạt động
diễn ra một cách nhẹ nhàng hơn.
Qua thực tế đã cho thấy, khi sử dụng một hình tượng hay một tình huống,
một câu chuyện nhỏ để giới thiệu trẻ đi vào hoạt động trọng tâm thì trẻ có hứng
thú với hoạt động và kết quả là sản phẩm từ trẻ làm ra có hiệu quả nghệ thuật

cao hơn. Tuy nhiên, để đạt được kết quả đó tơi phải chọn cách đưa ra tình huống
phải phù hợp với nội dung tiết dạy, phù hợp với chủ đề cũng như các tình huống
trên trẻ trong tiết dạy hơm đó, và đặc biệt tránh việc đưa ra tình huống lấn chiếm
quá nhiều thời gian hoạt động chính.
VD: Hoạt động “Tơ mầu các chú bộ đội”. Mở đầu tôi cho trẻ hát và vận
động bài “Làm chú bộ đội”. Sau đó trị chuyện với trẻ về trang phục của các
chú bộ đội, bé biết chương trình vui chơi nào dành cho các chú bộ đội? Các chú
bộ đội có những hoạt động gì? (rèn luyện sức khỏe (võ), bảo vệ Tổ quốc, vui
chơi giải trí…) con thích hình ảnh chú bộ đội đang làm gì nhất. Được thể hiện
những điều mình biết trẻ rất thích thú và say sưa, trẻ cảm nhận được yêu cầu bài
tô mầu là tô mầu về điều trẻ đã biết. Chính sự bắt đầu nhẹ nhàng đó tạo cho trẻ
9


cảm giác tự tin, từ đó trẻ mạnh dạn thể hiện kiến thức của mình, qua đó cơ có
thể gợi ý, mở rộng nội dung tô mầu cho trẻ.
Hay như hoạt động “Vẽ về đồ dùng cá nhân”. Tôi cho trẻ chơi trò chơi “Ai
dậy sớm” cùng với động tác đơn giản, lời thơ ngắn gọn dễ hiểu, dễ nhớ trẻ đã
nhớ được ra được những đồ dùng mà trẻ phải làm vệ sinh buổi sáng. Sau đó đàm
thoại với trẻ về: Tên gọi? Hình dạng? Màu sắc? Cách vẽ như thế nào? Sử dụng
những nét vẽ cơ bản nào?... Trên cơ sở đó trẻ bộc lộ trí tưởng tượng, óc sáng tạo
vào tranh vẽ bằng các đường nét đơn giản, có tính chất khái qt cao, màu sắc
tươi sáng, cân đối mà quan trọng hơn trẻ sẽ gửi gắm vào đó cảm xúc thật của
mình giống như trẻ muốn khoe với cô, với bạn bè về những đồ vật mà trẻ có. Vì
thế trẻ làm rất say mê và hào hứng.
Qua hình tượng nhân vật trẻ thấy mình như được tham gia vào hoạt động
vui chơi với màu sắc chứ khơng phải u cầu của bài tạo hình. Vì thế trẻ thực sự
bị cuốn hút. Trẻ còn bị hút hồn hơn vì trẻ ln tị mị muốn tìm hiểu vì sao? Vì
sao cùng 2 màu pha với nhau lại cho ra những màu khác nhau. Chính vì trẻ đang
háo hức mong chờ nên khi cô giao nhiệm vụ trọng tâm của bài dạy “Ai pha

được nhiều màu nhất từ 1 màu cho trước” trẻ sẽ tích cực hơn và phát huy tối
đa tính sáng tạo của trẻ. Bởi trẻ được tự mình tạo ra màu sắc và cịn cố gắng thi
đua để tạo ra được nhiều màu.
Đối với trẻ 5-6 tuổi trẻ đã có kỹ năng tạo hình cơ bản từ lớp dưới. Rèn kỹ
năng tạo hình ở lứa tuổi này chủ yếu là rèn cách tư duy sáng tạo để tạo ra những
sản phẩm tạo hình ưng ý, gần giống thật hơn. Chính vì thế tơi lấy trẻ làm trung
tâm, cô chỉ là người chỉ dẫn gợi mở.
VD: Khi trẻ hoạt động cô giáo sẽ tăng cường các câu hỏi gợi ý giúp trẻ
củng cố và áp dụng những kinh nghiệm đã được lĩnh hội trong cuộc sống hàng
ngày. Động viên trẻ suy nghĩ thăm dị, tìm cách giảỉ quyết vấn đề giúp trẻ. Cụ
thể: Cơ có thể gợi ý: Con vẽ như thế nào? Sử dụng chất liệu gì? Cịn cách làm
nào khác khơng? Bố cục tranh ra sao?.....Với cách hỏi như vậy sẽ kích thích sự
tìm tòi sáng tạo trong khi thể hiện.
10


Với một số kỹ năng chưa thuần thục hoặc với phương tiện, đồ dùng nào đó
cịn mới mẻ tơi gợi ý và hướng dẫn trẻ cách làm, cách thể hiện ý tưởng riêng để
tạo ra sản phẩm. Tôi không áp đặt trẻ làm theo ý của mình hoặc làm hộ trẻ. Từ
đó có thể khắc phục những điểm hạn chế của trẻ cũng như phát huy sáng tạo,
năng khiếu cho trẻ. Có như vậy trẻ mới thấy hứng thú và khơng nhàm chán vì
được làm theo ý thích của cá nhân.
Từ những cảm xúc tạo hình, trẻ bắt đầu cảm nhận, phân biệt hình dạng và
thể hiện hình dáng của các vật mẫu, phát triển kỹ năng tạo hình, đồng thời là khả
năng tri giác bằng mắt, sự khéo léo của ngón tay, sự thuần thục khi phối màu...
Với những trẻ thể hiện chi tiết chưa đảm bảo tính xa gần khi bố cục tơi cho
trẻ tham gia vào trị chơi xếp hình. Tơi tận dụng bảng nhám và các hình hình học
hay những hình ảnh tơi sưu tầm được sẽ cho trẻ gắn lên bảng sao cho đối tượng
ở gần sẽ to, đối tượng ở xa sẽ nhỏ (ảnh dưới)...nhiều lần như vậy trẻ sẽ nhận ra
cách thể hiện các đối tượng theo luật xa gần khi vẽ (gần thì vẽ to, xa thì vẽ nhỏ).

Tranh minh họa
Có như vậy cơ mới tạo cho trẻ lịng tự tin và mong muốn vươn lên thi đua
cùng các bạn. Nếu chúng ta có biện pháp phù hợp sẽ tạo đà để trẻ tự tin muốn vẽ
đẹp bằng bạn, muốn được cô khen…). Làm được như vậy là chúng ta đã giải
quyết được vấn đề tâm lí của trẻ là ln muốn được người khác khen ngợi mà lại
thu được kết quả tốt sau khi tổ chức cho trẻ hoạt động.
Nắm được tâm lí đó, tơi đã thường xun khen ngợi trẻ làm sao để trẻ nhận
ra rằng khơng phải chỉ có những trẻ khá giỏi mới được khen và ngay cả những
11


trẻ còn chưa đẹp cũng cần phải được khen ngợi kịp thời, khi cô phát hiện thấy
trẻ tiến bộ hơn so với những gì vốn có của trẻ. Như vậy trẻ sẽ rất phấn khởi và
luôn luôn mong muốn cố gắng phát huy khả năng của bản thân. Có như vậy mới
tạo cho trẻ lịng tự tin và có tâm thế tốt trong thực hiện hoạt động tạo hình. Để
làm được điều này, đòi hỏi người giáo viên phải kiên trì và phải duy trì một cách
thường xuyên, liên tục.
Biện pháp 4: Tạo hứng thú cho trẻ hoạt động tạo hình ở các hoạt động khác.
a. Tạo hứng thú cho trẻ thơng qua hoạt động ngồi trời.
Bên cạnh đó, tơi cịn cho trẻ hoạt động tạo hình mọi lúc, mọi nơi như giờ
hoạt động ngồi trời tơi cho trẻ nhặt lá rơi rồi tạo nên những con vật dễ thương
mà trẻ thích, qua đó giáo dục trẻ giữ gìn vệ sinh môi trường. Những sản phẩm
do trẻ làm tôi cho trẻ giữ lại để từ đó trẻ hiểu được từ những lá cây rụng ngồi
thiên nhiên cũng có thể tạo nên những con vật ngộ nghĩnh và dễ thương, đồng
thời thơng qua tác phẩm của con mình mang về nhà phụ huynh biết được năng
khiếu của trẻ để qua đó tơi có thể phối hợp với phụ huynh để bồi dưỡng những
trẻ có năng khiếu về tạo hình.
Trong một buổi dạo chơi xung quanh trường cô cho trẻ ngắm những chậu
hoa và hỏi trẻ: Con thích chậu hoa nào nhất nào? Con nhìn xem bơng hoa này có

màu gì? Trơng những cánh hoa của nó ra sao? Khi mặt trời nhơ lên thì cánh hoa
trơng khác biệt như thế nào?... để chuẩn bị biểu tượng cho bài “ Cắt dán hoa”
ngày mai thì chính việc làm này sẽ giúp trẻ thể hiện lại được những nét độc đáo
riêng của mình thông qua việc quan sát tận mắt, mà không tạo ra một cách máy
móc và dựa trên ý tưởng sẵn có của người khác.
VD: Chủ đề "Trường mầm non" tổ chức cho trẻ quan sát đồ chơi trong sân
trường sẽ giúp trẻ ghi nhớ về màu sắc, hình dạng, đường nét, họa tiết, tên các đồ
chơi ngồi trời. Từ đó hình thành nên những cảm xúc tốt để phát huy tính sáng
tạo trong hoạt động vẽ

12


Cũng ở giờ hoạt động ngồi trời, tơi cho trẻ lấy phấn vẽ lên gạch ở sân
trường đây là lúc trẻ được rèn luyện các kỹ năng vẽ, cách bố cục, cách sắp xếp
chi tiết ở những kích cỡ khác nhau.

13


b. Tạo hứng thú cho trẻ thông qua hoạt đông góc:
Trong những buổi hoạt động góc, tơi đã cho các con cùng quan sát những
bức tranh, sản phẩm đẹp của các bạn trong lớp và ở lớp bạn, thông qua đó, tơi
khuyến khích trẻ phát triển ngơn ngữ, phát triển khả năng cảm thụ thẩm mỹ,
phát triển hứng thú của trẻ đối với hoạt động tạo hình, khiến trẻ hưởng ứng ngay
mỗi khi cô cho trẻ vẽ, nặn, xé - cắt dán giấy. Được quan sát nhiều, trí tưởng
tượng của trẻ tăng, trẻ có điều kiện tích luỹ, làm phong phú vốn hiểu biết của trẻ
về nghệ thuật, đó chính là nền tảng để phát triển tính sáng tạo của trẻ.
Đồng thời đây lại là nơi cuốn hút trẻ hơn cả. Bởi ở đây trẻ được thỏa sức
sáng tạo và thể hiện mình qua những nguyên vật liệu đa dạng phong phú do cô

và trẻ cùng chuẩn bị.

Hay khi cho trẻ chơi với màu sắc, tôi đã cho trẻ trang trí những viên sỏi
theo sự tưởng tượng của trẻ, cơ chỉ là người gợi mở nội dung: Con có thể trang
trí bằng hình bơng hoa, hình các loại quả, hay con có thể vẽ chân dung của bạn

14


mình lên đó. Đơi khi trẻ chỉ chấm các màu sắc khác nhau lên đó nhưng sản
phẩm trẻ tạo ra trẻ cũng đã rất thích thú.

c. Tạo hứng thú cho trẻ thông qua các giờ hoạt động học:
Hoạt động tạo hình cịn có thể được thực hiện trên các tiết học của các lĩnh
vực hoạt động khác, ở các tiết học này có thể giải quyết bổ sung một số nhiệm
vụ của hoạt động tạo hình, bởi vậy trong các hoạt động của những tiết học đó
xen vào một số yếu tố của hoạt động mang tính tạo hình.
VD: Khi dạy trẻ hoạt động “Khám phá khoa học” với đề tài: “ Tìm hiểu
một số loại hoa” kết thúc cho trẻ vẽ những bơng hoa trẻ thích.

15


Hoặc khi học hoạt động làm quen văn học khi học xong bài thơ “ Đàn gà
con” tôi cho trẻ vẽ đàn gà con.
VD: Ở hoạt động khám phá khoa học ở bài tìm hiểu một số loại rau: Tơi
cho trẻ làm theo từng nhóm: Làm rau ăn lá bằng nguyên vật liệu sẵn có. Làm rau
ăn củ, quả bằng cách nhồi bơng hoặc giấy vụn vào các hình quả cô đã khâu.
Làm các loại rau ăn quả từ giấy báo bằng cách vị giấy báo sau đó bồi màu bằng
giấy màu vụn...

d. Tạo hứng thú cho trẻ thông qua hoạt động chiều.
Trong giờ hoạt động chiều, để củng cố kiến thức và phát huy tính sáng tạo
cho trẻ. Thời gian này tơi khơng để trẻ phải tự mình tạo ra sản phẩm hay hồn
thiện nốt những sản phẩm cịn dang dở của trẻ mà tôi cho trẻ lựa chọn những sản
phẩm đã có, tìm tịi thêm hình ảnh ở các góc chơi khác để cùng cơ tạo ra 1 bức
tranh sinh động và hấp dẫn.
VD: Ở chủ đề thế giới động vật: Tôi đã gợi ý để trẻ xếp một sa bàn có cây
cối, có vườn, có chuồng các con vật... Mỗi trẻ 1 ý tưởng trẻ thì thả gà, vịt (Do trẻ
đã trang trí), có trẻ lại ni lợn - thỏ, có trẻ lại chọn chú chó cún đáng yêu…Với
mỗi trẻ 1 ý tưởng tôi chỉ là người gợi ý để trẻ tạo ra những hình ảnh sinh động
nhưng đúng với môi trường sống của các con vật và logic của bức tranh. Với
mỗi lần chơi trẻ lại tạo ra những mơ hình và bố cục thật sinh động và hấp dẫn

Tranh minh họa
16


Chính hoạt động này, trẻ được củng cố lại về cách bố cục tranh, cách sắp
xếp các chi tiết và trẻ còn được thể hiện sự sáng tạo trong tập thể, học hỏi được
kinh nghiệm của bạn bè. Như vậy trẻ khơng chỉ phát huy được tính sáng tạo một
cách tự nhiên và trẻ còn học cách hợp tác với người khác khi tạo ra cái đẹp.
Thông qua các hoạt động trên tính sáng tạo của trẻ càng phát huy mạnh mẽ
vì trẻ khơng bị gị bó vào những u cầu nhất định của nội dung hoạt động. Điều
này tạo cho trẻ sự thoải mái và mạnh dạn trong việc thể hiện kỹ năng tạo hình
mà cao hơn là sáng tạo ra cái đẹp.
e. Tạo hứng thú cho trẻ thông qua các lễ hội, ngày sinh nhật:
Cùng với những hoạt động chung hằng ngày hay hoạt động mọi lúc mọi
nơi, thì ngồi ra trong trường cũng tổ chức các hoạt động phong trào vui chơi,
đón ngày lễ ngày tết, thơng qua đó trẻ được quan sát cách trang trí cho ngày tết
và các ngày lễ hội, ngày rằm trung thu, ngày 20 tháng 11, ngày sinh nhật... Thú

vị hơn tôi cho trẻ được trực tiếp tham gia vào các công việc chuẩn bị như làm lì
xì, câu đối, làm quà tặng bạn nhân ngày sinh nhật...
VD: Dậy trẻ làm quà tặng bạn trong ngày sinh nhật
Tơi dùng giấy gói q sinh nhật và những hạt sỏi hoặc cắt xốp ra cho trẻ
gói kẹo (Sản phẩm này trẻ vừa làm đồ chơi ở góc bán hàng, vừa làm đồ dùng
học tốn: So sánh kẹo to kẹo nhỏ, so sánh số lượng nhiều - ít, phân biệt kẹo màu
xanh - màu đỏ - màu vàng, hay dạy trẻ tách gộp …). Điều này vơ cùng hấp dẫn
hơn vì chính tay trẻ làm ra được các loại kẹo: Kẹo to, kẹo nhỏ, kẹo nhiều mầu để
tặng bạn mình.

17


Hoặc ở chủ đề thực vật tôi tận dụng giấy báo cũ, giấy in phơ tơ…cho trẻ vo
giấy, sau đó cho trẻ dùng những mảnh giấy màu vụn của các bài xé dán, cắt dán
trước đó cho trẻ bồi ra ngồi để tạo ra các loại quả tặng bạn mình trong ngày
sinh nhật khiến trẻ rất thích thú.

Tranh minh họa
Như vậy sẽ tạo cho trẻ những cảm xúc vui vẻ, thích thú, cảm xúc ấy được
trẻ thể hiện vào hoạt động tạo hình sẽ sinh động tạo được sự hứng thú khi tham
gia hoạt động tạo hình. Từ đó tơi tìm hiểu được năng khiếu của mỗi trẻ để có
hướng bồi dưỡng kịp thời.
Biện pháp 5: Sử dụng các học liệu, phế liệu dạy trẻ làm đồ chơi.
Như chúng ta đã biết sản phẩm của hoạt động tạo hình là một dạng sản
phẩm đa dạng về màu sắc, chất liệu, cách thức thể hiện là ngôn ngữ nghệ thuật
riêng của người sáng tạo ra nó. Ngun vật liệu tạo hình là những loại đồ dùng
dễ kiếm như: lá cây, vỏ hộp bia, phế liệu hỏng, bông vải vụn....Từ sự đa dạng
của ngun vật liệu tạo hình như vậy tơi đã tận dụng các học liệu sẵn có để dạy
trẻ làm đồ chơi.

VD: Chủ đề phương tiện giao thông: Dạy trẻ làm những chiếc ô tô, tàu hoả
bằng các hộp phế liệu, ngồi ra tơi cịn hướng dẫn trẻ làm thuyền bằng lá cây,
dùng giấy gấp máy bay và vẽ phương tiện giao thơng theo ý thích sau đó dùng
18


đất nặn miết lên hình ảnh trẻ đã vẽ, Tơi tạo sa bàn cho trẻ trưng bày sản phẩm.
Những công đoạn khó như gắn keo, cắt vỏ hộp tơi sẽ giúp đỡ trẻ sau đó cho trẻ
trang trí theo ý tưởng của từng nhóm.

Tranh minh họa
VD: Chủ đề thế giới động vật: Tận dụng các lõi giấy vệ sinh, xốp màu, giấy
màu...để làm các con vật khác nhau. và tôi cịn cho trẻ tạo ra hình các con vật
bằng chính bàn tay của trẻ thông qua các bức ảnh gợi ý.
VD: Làm con công:

19


Làm con cá:

Làm con bướm:

Làm con hươu cao cổ:

- Làm con thỏ:

Sau khi trẻ tạo ra sản phẩm bài đẹp màu sắc rõ nét tôi sẽ lựa chọn để làm
những chiếc rối bao tay để trẻ chơi kể truyện ở góc văn học. Điều này khiến trẻ
rất say mê và ln sáng tạo ra những hình tượng của nhiều con vật khác nhau.

Ví dụ cũng từ cách xịe bàn tay trẻ in ra sau đó trẻ tạo thành hình chim bồ câu,
20


con gà hay bông hoa…và từ nguyên vật liệu cô chuẩn bị trẻ cũng tạo nên hình
con vật rất đáng u.
Tóm lại, để giúp trẻ tích cực tham gia vào hoạt động tạo hình một cách
sáng tạo thì giáo viên phải làm tốt công tác chuẩn bị, chuẩn bị từ tranh ảnh vật
mẫu đến nội dung của mỗi hoạt động sao cho không trùng lặp không đơn điệu.
Các nguyên vật liệu thì phù hợp, an tồn, tiết kiệm, bền đẹp và đủ với số lượng
cho tất cả mọi trẻ đều được tham gia hoạt động. Có như vậy thì giờ hoạt động sẽ
thu được kết quả cao hơn. Nhưng quan trọng hơn cả là sản phẩm của cô và trẻ
làm ra phải ứng dụng được vào các hoạt động của trẻ chứ không chỉ là sản phẩm
để trưng bày rồi bị lãng quên có như vậy mới tạo cho trẻ sự say mê sáng tạo,
thích thú tham gia hoạt động tạo hình.
Biện pháp 6: Phối kết hợp với phụ huynh.
Trước khi tiến hành đề tài mới tôi thường xuyên trao đổi với phụ huynh về
đề tài mà các cháu sắp được học trong tuần, trong tháng ở bảng tuyên truyền. Từ
đó phối kết hợp với phụ huynh giúp đỡ về cơ sở vật chất, trò chuyện thêm về
chủ đề mới sắp học tại gia đình giúp trẻ tích luỹ tích luỹ kiến thức và có thể tìm
hiểu trước để hiểu sâu hơn về đề tài trước khi hoạt động.
VD: Với đề tài “Vẽ hoa tặng bà, mẹ” phụ huynh có thể cung cấp cho trẻ
về một số loại hoa, hỏi ý tưởng của con, gợi ý bố cục cho con…
Khuyến khích bố mẹ xem các sản phẩm của trẻ được trưng bày ở lớp để từ
đó kết hợp cùng cơ uốn nắn thêm cho con. Phụ huynh ủng hộ nguyên vật liệu,
phế liệu như bìa lịch cũ, vỏ chai, hộp các loại, giấy bọc hoa, để làm đồ dùng, đồ
chơi phục vụ cho hoạt động tạo hình.

21

Qua việc trao đổi về khả năng tạo hình của con để phát hiện năng khiếu
của trẻ để giáo viên và phụ huynh cùng bồi dưỡng năng khiếu cho trẻ.
4.Kết quả:
Qua một năm tiến hành các biện pháp trên tôi đã tiến hành khảo sát lại vào
cuối và thu được kết quả như sau:
Cuối năm
Nội dung khảo sát
Trẻ hứng thú hoạt động
Kĩ năng vẽ, nặn, xé dán.
Cảm xúc khi thực hiện
Bố cục tranh
Trình bày ý tưởng
Nhận xét sản phẩm

Số trẻ
đạt

Tỉ lệ

33
30
28
30
29
31

97%
88%
82%

88%
85%
91%

Số trẻ
chưa
đạt
1
4
6
4
5
3

Tăng
Tỉ lệ

Số trẻ

Tỉ lệ

3%
12%
18%
12%
15%
9%

16
9

13
9
11
15

47%
26%
38%
26%
32%
44%

5. Phạm vi áp dụng:
Qua quá trình thực hiện biện pháp, Tơi nhận thấy đề tài có triển vọng tốt.
Nó phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi của trẻ. Phù hợp với đặc điểm tình
hình và tạo được hứng thú cho trẻ đối với hoạt động Tạo hình. Đề tài này đã
được thơng qua hội đồng nhà trường và được áp dụng trong tồn trường, huyện.
Tơi mong rằng đề tài của tơi sẽ áp dụng rộng hơn trên địa bàn toàn Tỉnh để góp
phần nâng cao chất lượng hoạt động tạo hình cho trẻ.
6. Lợi ích kinh tế, xã hội
Việc sử dụng biện pháp tạo hứng thú cho trẻ trong hoạt động tạo hình đã
mang lại chất lượng giáo dục cao hơn một cách rõ rệt. Trẻ khơng cịn ngơ ngác,
khơng cịn thụ động khi cô đưa ra yêu cầu của hoạt động, khơng những vậy sản
phẩm của trẻ cịn vơ cùng phong phú, khi được hỏi về sản phẩm của mình hay
của bạn trẻ có thể giới thiệu rõ ràng lưu lốt, trẻ ln tích cự tìm tịi sáng tạo
cách thể hiện mới, cách tạo ra hình thức mới khi hoạt động và nguồn nguyên vật
liệu tạo hình ngày càng phong phú.Bản thân tôi được trao đổi kiến thức, kinh
22

nghiệm giảng dạy, có nhiều sáng tạo trong tổ chức hoạt động tạo hình, thu hút
trẻ tham gia hoạt động. Giờ dậy đạt kết quả khá giỏi trở lên.
Các bậc phụ huynh có chuyển biến rõ nét về việc quan tâm đầu tư đồ dùng
học tập cho các cháu. Ủng hộ nguyên vật liệu, phế liệu để làm đồ dùng và phục
vụ cho hoạt động tạo hình. Đồng thời phát hiện năng khiếu của trẻ để cùng giáo
viên kịp thời bồi dưỡng cho trẻ.
PHẦN III. KẾT LUẬN
Sau một thời gian nghiên cứu đề tài “Một số biện pháp tạo hứng thú cho
trẻ 5-6 tuổi trong hoạt động tạo hình”, trên 34 trẻ trường MN Thái sơn - Hiệp
Hòa - Bắc Giang. Thực tế nếu sử dụng biện pháp này một cách thường xuyên
liên tục thu được kết quả rất cao. Trẻ có kỹ năng, hứng thú và tự tin hơn. Từ đó
kết quả thu được của trẻ rất tốt. Dẫn đến trẻ ham học, thích được tham gia hoạt
động tạo hình. Cịn một số lớp khơng sử dụng biện pháp này thường xuyên liên
tục. Kết quả thu được ngược lại (Trẻ khơng hứng thú, khơng thích tham gia hoạt
động tạo hình..)
Góc tạo hình đã có nhiều tranh của nhiều cháu và các sản phẩm bằng đất
nặn, xé dán, đồ dùng đồ chơi tự tạo đa dạng phong phú làm cho phụ huynh phấn
khởi và yên tâm hơn. Vì thế mà phụ huynh đã có những cách nhìn nhận tốt hơn
về năng lực của con em mình. Từ đó, có những đóng góp tích cực đối với các
hoạt động của lớp, sưu tầm đồ dùng, đồ chơi giúp đỡ và phối hợp với giáo viên
chủ nhiệm để giúp trẻ ngày càng tiến bộ hơn
Sử dụng biện pháp này có ý nghĩa rất lớn trong việc phát huy tình hình
thực tế một cách hợp lí và kết quả mang lại cho trẻ trong giờ hoạt động tạo hình
đạt được nhiều thành quả đáng khích lệ. Như vậy, hoạt động tạo hình là một hoạt
động nghệ thuật hấp dẫn trẻ, đặc biệt là trẻ mầm non. Hoạt động này rất thích
hợp với khả năng tri giác, tư duy của trẻ. Việc áp dụng biện pháp trên đã đáp
ứng được nhu cầu hứng thú hoạt động của trẻ 5-6 tuổi, đồng thời đã tạo cho trẻ
khả năng hoạt động linh hoạt, tích cực, sáng tạo. Từ những kết quả thu được
trong qúa trình thực hiện, cho phép tôi khẳng định kết quả nghiên cứu phù hợp
với mục đích của đề tài đã được thể hiện.

23


Trên đây là kinh nghiệm của tôi về “Một số biện pháp tạo hứng thú cho
trẻ 5-6 tuổi trong hoạt động tạo hình”. Chắc hẳn cịn hạn chế và thiếu sót, xong
tơi nghĩ rằng bản thân tơi cần cố gắng nhiều hơn nữa để góp phần nhỏ vào cơng
tác giáo dục trẻ. Rất mong quý lãnh đạo tạo điều kiện giúp đỡ để biện pháp của
tôi được nghi nhận./.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
Thái Sơn, ngày 15 tháng 12 năm 2020
XÁC NHẬN CỦA NHÀ TRƯỜNG
NGƯỜI VIẾT
HIỆU TRƯỞNG

Hồng Thị Bình

Nguyễn Thị Tuyết Thúy

XÁC NHẬN CỦA PHÒNG GIÁO DỤC
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................

24