Nghiên cứu hệ thống tự động trong nhà máy sản xuất giấy

 

\XƫỞ@J ĖẦG BỎD HÉDB EBKI BỈ @ỒG
 

SGể@ ĖGể@
 

====k6k====

 

HÉK DÉK ĖỘ É@ G
 

ĖỆ \ỈG?

 @JBGÏ@ DỢQ Bể \BỖ@J \Ỷ ĖỒ@J \XK@J
@BỈ MÉW TẨ@ RQẬ\ JGẬW

 
 

JSBL? 

\T.Vbi` \bễ Buyỉ` Dbèu

TG@B SGÏ@ ?

Bkæ`j Ėủd Hé

 
Bæ @ỗg, 61/8686

 

1


 

\XƫỞ@J ĖẦG BỎD HÉDB EBKI BỈ @ỒG

  ĖỘ É@ 9
@JBGÏ@ DỢQ Bể \BỖ@J \Ỷ ĖỒ@J
\XK@J @BỈ MÉW TẨ@ RQẬ\ JGẬW
BKỈ@J ĖỢD HÉ
Hi.bl9:4313Fsgs.bust.alu.v`
@jỉ`b Eỷ tbuật ęgỉu ebgỄ` tỹ ęỗ`j bơi

 JgẤ`j vgï` bƶổ`j lấ`?

\T.Vbi` \bễ Buyỉ` Dbèu

 Hỗ mü`? 
mü`? 

\ỹ ęỗ`j bơi dü`j `jbgỊp

SgỊ`?

ĖgỊ`

 

 
Bỉ @ỗg, 61/8686

  \ÔM \Ạ\ @ỒG LQ@J ĖỘ É@ 9
2


 

Sạ` ęỉ dẪ` tbỹd bgỊ` ? Mỗt bỊ tbộ`j tỹ ęỗ`j bké nỉ mỗt bỊ tbộ`j `, dơ
 pbẤ` bỔg tbỵ mổg jọg nỉ tỹ ęỗ`j. \ỵm bgỄu déd ebèu trk`j `bỉ méy sẤ` xuạt jgạy
bkẺd dü`j `jbỊ jỔm méy mơd jỵ, nỉm sik ęgỉu ebgỄ` tỹ ęỗ`j ęƶỤd;

VbƶƩ`j pbép tbỹd bgỊ`?  Ėg tụ tố`j qui` `bæ méy sẤ` xuạt jgạy ęẻ`
dbg tgẻt déd jgig ękẩ` trk`j bỊ tbộ`j tỹ ęỗ`j bơi dỪi `bỉ méy sẤ` xuạt jgạy, tụ
ęơ ęg sèu vỉk déd méy mơd tbgẻt hễ trk`j mỚg ebèu ęỔ`j tbờg tỵm bgỄu pbè`
tídb mỗt sộ hỉg tké` ęgỉu ebgỄ` q trỵ`b trk`j `bỉ méy.

3


 

MỬD NỬD
DBƫƦ@J 9 \Ờ@J YQI@ SỆ @BỈ MÉW TẨ@ RQẬ\ JGẬW.............................
JGẬW.....................................

...........9
...9
9.9.

Jgạy trk`j ęờg sộ`j bẹ`j `jỉy...
`jỉy..........
.............
.............
..............
.............
.............
..............
.......................
..............................9
..............9

9.8.

Jgổg
Jgổg tbgỊ
tbgỊuu dbu`j qu
quyy trỵ`
trỵ`bb sẤ` xuạt jg
jgạy
ạy trk`
trk`jj déd `bæ méy
méy....
.......
......
.......

.......
......
.......
.........
..........
......9
.9

DBƫƦ@J 8 
8  DÉD DÜ@J ĖKẦ@ \XK@J @BỈ MÉW TẨ@ RQẬ\ JGẬW......................4
8.9. Dbuầ` hễ `ju` ngỊu.
ngỊu.......
.............
..............
.............
.............
..............
..............
.............
.............
..............
..............
.............
.............
...............4
........4
8.8.

@ạu hỗt..
hỗt.........

.............
.............
..............
..............
.............
.............
..............
.............
.............
..............
..............
.............
.............
............................4
.....................4

8.4.

Rak jgạy.
jgạy........
.............
.............
..............
.............
.............
..............
..............
.............
.............
..............

..............
...............
..............................
.........................1
...1

8.<.

\bæ`b pbầm..
pbầm.........
..............
.............
.............
..............
.............
.............
..............
..............
.............
.............
..............
.............
.............
.....................:
..............:

DBƫƦ@J 4 \BGẰ\ Hỏ \XK@J DÉD
DÉD DÜ@J
DÜ@J ĖKẦ@.........................................................2
ĖKẦ@.................................................... .....2

4.9.

\bgẻt hễ `ạ
`ạuu hỗt jgạy?.
jgạy?........
.............
.............
..............
.............
.............
..............
..............
.............
.............
..............
..............
.............
..............
........22

4.8.

Rử nnýý hỗt jgạy siu ebg `ạu...
`ạu..........
..............
..............
.............
.............
..............
..............

.............
.............
..............
.............
.............
...........7
....7

4.8.9
Ėé`b tƩg.
tƩg........
..............
.............
.............
..............
..............
.............
.............
..............
.............
.............
..............
..............
.............
.............
..............7
.......7
4.8.8
4.8
.8

Nkẩg
Nkẩg trụ lễd
lễdbb `ạu
`ạu...
......
.......
.......
.......
.......
......
.......
.......
......
.......
.......
......
.......
.......
.......
.......
......
.......
.......
......
.......
.......
.......
.........
..........
.........7

....7
4.8.4
Xửi sæ`j...
sæ`j..........
..............
.............
.............
..............
.............
.............
..............
..............
.............
.............
..............
.............
.............
..................7
...........7
4.8.<
Nọd dét ny tèm.
tèm........
..............
..............
.............
.............
..............
..............
.............
.............

..............
.............
.............
..............
................96
.........96
4.8.1
4.8
.1
Ebuạy
Ebuạy hỗt jgạ
jgạy..
y......
.......
......
.......
.......
......
.......
.......
......
.......
.......
......
.......
.......
.......
.......
......
.......

.......
......
.......
.......
......
.......
.........
..........
........99
...99
4.4. Vbè` xƶớ`j xak jgạy..
jgạy.........
.............
.............
..............
.............
.............
..............
..............
.............
.............
..............
.......................
..................99
..99
4.4.9.
4.4.8.
4.4.4.

Bøm pbu` hỗt...

hỗt.........
.............
..............
.............
.............
..............
..............
.............
.............
..............
..............
.............
.............
..............
........94
.94
Hỗ pbậ` nƶổg
nƶổg.......
..............
..............
.............
.............
..............
..............
.............
.............
..............
.............
.............
..............

..............
............94
.....94
Hỗ pb` ỗp....
ỗp...........
..............
..............
.............
.............
..............
..............
.............
.............
..............
......................
..............................9<
...............9<

4.4.<.
4.4
.<. H
H pb`
pb`
pb` ỗp
syqui`j.........
(lry
(lryar
ar .............
sadtgk`
sadtgk`)...

)......
.......
.......
.......
.......
......
.......
.......
......
.......
.......
......
.......
........
.........
..........
..........
..........
..........91
.....91
4.4.1.
qui`j..
.............
..............
..............
.............
.............
..............
.............
.............

..............
..............
................9
.........9:
:
4.4.3.
4.4
.3. H pb` du
du`` vổ méy dẫt duỗ` nẩg
nẩg...
.......
.......
.......
.......
......
.......
.......
......
.......
.......
......
........
..........
..........
..........
..........
......9:
.9:
DBƫƦ@J < \ỴM BGỈQ VBÈ@ \ÍDB DÉD H
HặG

ặG \Kẫ@ GQ EBG@ YQẫ \Xẻ@B
\XK@J VBẩ@ R@J RAK............................................................................................92
<.9.

gu ebg` q ttrỵ`b
rỵ`b ęƶi
ęƶi hỗ
hỗtt nï`
nï` nƶổ
nƶổg.....
g............
.............
.............
..............
..............
.............
.............
..............
.............
..........92
....92

<.8.

Ėgỉu ebgỄ` q trỵ`b bỊ tbộ`j sạy....
sạy...........
..............
.............
.............
..............

..............
.............
.............
..............
................89
.........89

DBƫƦ@J 1 EẰ\ NQẮ@...............................................................................
NQẮ@........................................................... ............................
................
.............
.....8<
8<

4


 

DBƫƦ@J 9
\Ờ@J YQI@ SỆ @BỈ MÉW TẨ@ RQẬ\ JGẬW
9.9.
9.9.

Jgạy
Jgạy tr
trk`
k`jj ę
ęờg
ờg sộ`j

sộ`j bẹ`j
bẹ`j `jæy
`jæy

Jgạy, `jæy `iy ęä trớ tbæ`b mỗt pbẪ` ebü`j tbỄ tbgẻu trk`j duỗd sộ`j dỪi
dbÿ`j ti. Næ mỗt nkẩg vật ngỊu tbgẻt yẻu, sẤ` xuạt tụ `juỔ` `ju` ngỊu dơ tbỄ tég
sg`b, jgạy ęä vỉ ęi`j ęƶỤd ngï` tỡd `jbgï` dủu væ pbét trgỄ` vổg ęi lẩ`j pbk`j pbÿ
déd ủ`j lỡ`j ebéd `biu trk`j ęờg sộ`j dk` `jƶờg.
\rk`j suột q trỵ`b nễdb sử nèu lỉg, tụ nÿd ęƶỤd pbét mg`b dbk ęẻ` ebg pbố
 hgẻ` `bƶ `jæy `iy, dô nẽ dü`j `Ą`j ęƶỤd hgẻt ęẻ` `bgỉu `bạt dỪi jgy nổ lữ`j nổm
dbt ngu dbk vgd jbg dbỗp. L `bgï`, ęơ ebü`j pbẤg nỉ nỤg ídb luy `bạt dỪi jgạy, rạt
`bgỉu ủ`j lỡ`j ebéd `bẹm pbỡd vỡ ęờg sộ`j dk` `jƶờg ęä ęƶỤd pbét mg`b.
MẺd l÷ déd `bỉ méy jgạy ęä ęƶỤd dẤg tgẻ` tụ xƶi ęẻ` `iy `bƶ`j quy trỵ`b dƩ 
 hẤ` vấ` jgừ `ju`.Mỗt `bỉ méy jgạy dơ tbỄ lỉg 46m vỉ dơ tbỄ sẤ` xuạt vỉg trĄm
tạ` jgạy mỚg `jæy. @bæ méy jgạy Häg Hẹ`j? `Ąm 9773 jbg `bậ` nẪ` ęẪu tgï` `bæ
méy jgạy ęẩt væ vƶỤt `Ą`j suạt tbgẻt eẻ vổg sẤ` nƶỤ`j ęẩt 1:.666 tạ` Jgạy. \gẻp ęơ
`Ąm 8669 `bỉ méy jgạy sẤ` xuạt ęẩt :8.216 tạ` jgạy, `Ąm 8668 ęẩt :1.231 tạ` jgạy.
Lk yïu dẪu dỪi tbễ trƶờ`j, `Ąm 8664 `bæ méy tgẻ` bæ`b ęẪu tƶ mớ rỗ`j jgig ękẩ` 9
`bẹm `è`j dü`j suạt nï` 39.666 tạ` hỗt/`Ąm væ ęẻ` `Ąm 8663 ęä ęẩt 966.666 tạ`
jgạy/`Ąm ęé`b lạu mỗt q trỵ`b pbét trgỄ` ęg nï` dỪi mỵ`b .

9.8.. Jgổg
9.8
Jgổg tbgỊu
tbgỊu dbu`j
dbu`j quy
quy trỵ`
trỵ`b
b sẤ` xuạt
xuạt jgạy

jgạy trk`j
trk`j déd `bæ
`bæ méy
méy
Jgạy ęƶỤd sẤ` xuạt tụ hỗt jỚ, `juỔ` `ju` ngỊu tbü dbí`b nỉ jỚ. Sổg rạt `bgỉu
dbỪ`j nkẩg, déd `bỉ sẤ` xuạt dơ tbỄ eẻt bỤp déd nkẩg jỚ ebéd `biu vỉ xử ní trk`j q
trỵ`b sẤ` xuạt ęỄ dbk ri déd nkẩg jgạy vổg déd ęẺd tí`b eħ tbuật ebéd `biu. Hï` dẩ`b
ęơ, vgỊd sử lỡ`j `juỔ` `juyï` ngỊu tég sg`b tụ déd sẤ` pbầm ęä qui sử lỡ`j dæ`j
`jæy dæ`j pbố hgẻ`, bgỊ` ęi`j trớ tbæ`b mỗt xu bƶổ`j dbk `jæ`b dü`j `jbgỊp jgạy
vỉ hỗt jgạy `jỉy `iy. @bỵ` dbu`j, quy trỵ`b nỉm jgạy dơ tbỄ ęƶỤd dbgi ri nỉm < jgig
ękẩ`?




Dbuầ` hễ `juyï` ngỊu
 @ạu hỗt



Rak jgạy



\bæ`b pbầm

5


 

BỴ@B 9.9 YQW \XỴ@B TẨ@ RQẬ\ JGẬW

TẤ`
 pbầm

 @ju` ngỊu

Hỗt jgạy

BỚ` bỤp
 hỗt jgạy

Méy jgạy
(xak jgạy)

BỴ@B 9.8 TƦ  ĖỘ EBỖG YQW \XỴ@B TẨ@ RQẬ\ JGẬW

6

\bỉ`b pbầm


 

DBƫƦ@J 8
DÉD DÜ@J ĖKẦ@ \XK@J @BỈ MÉW TẨ@ RQẬ\ JGẬW

8.
8.9.

9. Dbu
Dbuầ` hễ `j
`juy
uyï`
ï` ngỊu
ngỊu
 @juyï` ngỊu næm hỗt jgạy næ tra, `ủi, jỚ, jgạy
jgạy tég dbẻ .
\ra, `ủi, jỚ ęƶỤd dbủi tẩg déd häg, siu ęô ęƶỤd dầu trỡd ęƶi nï` häg méy dbẺt
væ dbgi næm 8 tuyẻ`? mỗt tuyẻ` sỤg læg næ tra, `ủi væ mỗt tuyẻ` sỤg `jẫ` næ jỚ.
\ra, `ủi tụ häg dbủi ęƶỤd ęƶi væk hĄ`j truyỉ` væ ęƶỤd pbu` rửi trƶổd ebg
ęƶi væk méy dbẺt. \ẩg méy dbẺt, tra ęƶỤd ęập lập, dbẺt tbæ`b mẤ`b `bị, `jbgỉ` `bị
siu
ęơ ęƶỤd ęƶi qui bỊ tbộ`j sỉ`j dbọ` vỉ ęƶỤd rửi rỔg qui hĄ`j tẤg ęẻ` sè` dbủi
mẤ`b.
JỚ ęƶỤd ęƶi ęẻ` hỗ pbậ` hơd vị hẹ`j hĄ`j tẤg xídb vỉ ęƶỤd ęƶi vỉk tb÷`j
 hơd vị. Tiu ebg hơd vị dbÿ`j ęƶỤd pbu` rửi sẩdb rỔg ęg væk méy dbẺt mẤ`b. MẤ`b
jỚ tbu ęƶỤd pbẤg dơ db tbƶổd? lỉg tụ 81 -41 mm, rỗ`j 96 -86 mm., læy 4 - < mm.
 @Ą`j suạt méy dbẺt jỚ næ <6 tạ`/b. Tiu ęơ, mẤ`b jỚ ęƶỤd ęƶi qui bỊ tbộ`j sỉ`j
dbọ` vỵ `ẻu mẤ`b qué læy sẽ ebü`j tbỹd sỹ tbầm tbạu trk`j ebg `ạu væ sẽ dbk `bgỉu
mẤ`b sộ`j trk`j hỗt. Dø` `ẻu mẤ`b qué læg sẽ jèy ri sỹ dộ ebg `ẩp mẤ`b vỉ pbơ`j
 hỗt. Tiu ebg sỉ`j, mẤ`b ęƶỤd hĄ`j tẤg ęƶi ri sè` dbủi mẤ`b jỚ. @bừ`j mẤ`b
ebü`j bỤp quy dédb ęƶỤd dbẺt nẩg.
\ụ déd ęộ`j mẤ`b, mẤ`b ęƶỤd vậ` dbuyỄ` tổg déd `Ổg `ạu hẹ`j bỊ tbộ`j
 hĄ`j tẤg vỉ vít tẤg. Nÿd `ỉy tệ nỊ dỪi mẤ`b jỚ væ mẤ`b tra `ủi ęƶỤd déd bỊ tbộ`j déd
 hæ` dỉk dỉk nạy mẤ`b tụ häg dbủi. Tiu ęơ tạt dẤ ęƶỤd trỗ` dbu`j væk xgnü ęƶi nï`
 hĄ`j tẤg hẹ`j déd vít. \ệ nỊ mẤ`b tra `ủi dŧ`j `bƶ qué trỵ`b vậ` bỉ`b dỪi bỊ tbộ`j
dbẺt mẤ`b jỚ, tra `ủi ęỉu ęƶỤd jgém sét væ ęgỉu ebgỄ` tụ bỊ tbộ`j LDT trk`j ebu
vỹd `ạu hỗt.
Jgạy ęä qui sử lỡ`j dŧ`j ęƶỤd tập tru`j vỉ `bæ méy, `jbgỉ` `bị tbæ`b hỗt,

siu ęơ ęƶỤd nkẩg hị mỹd g` vỉ dbạt eẻt lí`b , tầy rửi vỊ sg`b,   trỗ` vổg `ƶổd væ pbỡ
dbạt ęỪ tẩk tbæ`b mỗt bỚ` bỤp `juyï` ngỊu.

8.8. @ạu hỗt
7




Bẻ@B8.9 @JG@Sặ@QH\JGW

\rk`j dỹ`j k` `u ht, dộd quộ trợ`b n` nƶỤt ęƶỤd tbỹd bgỊ` ęỄ `ạu tụ
mẤ`b tra, jỚ tbæ`b hỗt jgạy. Déd q trỵ`b nẪ` nƶỤt sẽ nỉ?




Y trỵ`b `ạu.
Y trỵ`b rửi.
Y trỵ`b sỉ`j.



Y trỵ`b tầy.
MẤ`b `ju` ngỊu tụ xgnü dbủi ớ dü`j ękẩ` dbuầ` hễ `juyï` ngỊu ęƶỤd `ẩp
vỉk `Ổg `ạu, q trỵ`b `ỉy xẤy ri tbak mẵ. D÷`j vổg déd mẤ`b `ju` ngỊu nỉ bƩg
dü`j `jbgỊp (q trỵ`b xü`j bƩg) vỉ lễdb `ạu ęƶỤd `ẩp vỉk `Ổg `ạu. @Ổg `ạu
ęƶỤd luy trỵ déd ęgỉu egỊ` trk`j mỗt tbờg jgi` ęỄ dbk pbè` rä ęƶỤd déd mẤ`b
`juyï` ngỊu tbæ`b hỗt (ęèy næ tbờg jgi` hẤk ü`).
Tiu ebg hỗt ęƶỤd `ạu xk`j, sẽ qui q trỵ`b pbơ`j ęệ`b vỉ pbô`j ęéy ęỄ

ęƶi si`j hỄ dbủi. Hỗt ęƶỤd ęé`b tƩg tbỉ`b déd sƩ sỤg rgï`j hgỊt rỔg ęƶi tổg q
trỵ`b rửi hỗt

8


 

Tiu ebg hỗt ęƶỤd ęƶi tổg méy rửi nọd, qué trỵ`b rửi `bẹm mỡd ęídb tédb
lễdb ri ebịg hỗt ęỔ`j tbờg tbu bỔg nẩg bôi dbạt, tré`b ü `bgềm müg trƶờ`j vỉ hï`
dẩ`b ęơ nỉ tbu bỔg nẩg déd dbạt bøi ti` trk`j bỚ` bỤp hỗt — lễdb næm `bgï` ngỊu.
ĖỄ tbu bỔg bôi dbạt, lễdb ęƶỤd ęƶi qui bỊ dbƶ`j hộd.
Hỗt siu ebg ęƶỤd rửi sẽ ęẻ` q trỵ`b sæ`j. Tæ`j hỗt ęƶỤd tbỹd bgỊ` qui
`bgỉu jgig ękẩ` tụ sæ`j tbü ęẻ` sæ`j tg`b. Tæ`j hỗt `bẹm ęẩt ęƶỤd hỗt ęẩt yïu
dẪu, déd sỤg tédb rờg `biu, hï` dẩ`b ęơ nỉ pbẤg nkẩg bẻt dét, tẩp dbạt vỉ déd mạu,
mẫt jỚ dbƶi bỵ`b tbỉ`b `ï` sỤg hỗt. Tiu ebg sæ`j, hỗt ęƶỤd ęƶi ęẻ` hỄ dbủi ęỄ
ęƶi si`j qué trợ`b ty tr`j.
\y tr`j nổ quộ trợ`b dug dữ`j trk`j dü`j ękẩ` `ạu hỗt tẩg pbè` xƶớ`j
 hỗt. Tiu ebg qui q trỵ`b tầy trẫ`j, hỗt sẽ dơ `bừ`j bơi tí`b vỉ ný tí`b tbak
mk`j muộ`. \rk`j q trỵ`b tầy trẫ`j, hỗt sẽ nẩg ęƶỤd ęg qui < jgig ękẩ` `bị?
Hỗt ęƶỤd Dnk bơi hẹ`j Dn8 tgẻp ęơ nỉ egỉm bơi ęỄ nkẩg hị bỤp dbạt mỉu, siu ęơ
tầy tgẻp hẹ`j @iDnK vỉ duộg d÷`j nỉ ęƶi vỉk hỄ dbủi ęỄ ęƶi si`j q trỵ`b Rak
jgạy.

8.4. Rak jgạy
Rak jgạy jỔm < q trỵ`b dƩ hẤ` ęỄ bỵ`b tbỉ`b `ï` tờ jgạy?





Dbuầ` h ht
i ht nù` ng
Ty5 quộ trợ`b ỗp
Du` jgy vổ dẫt duỗ`
Hỗt jgạy tụ dü`j ękẩ` `ạu hỗt ęƶỤd dbủi trk`j hỄ dbủi, d÷`j vổg hỗt `bập

`jkỉg vỉ dỗ`j tbïm tậ` lỡ`j nẩg déd hỗt pbẻ pbầm dỪi q trỵ`b siu ęƶỤd ęƶi vỉk
déd hỄ ęé`b tƩg. Tiu ęơ ęƶỤd hƩm si`j déd hỄ trỗ` ęỄ ęƶỤd mỗt tbæ`b pbẪ`
(lu`j lễdb) hỗt dô dbệ tgïu vỉ `Ổ`j ęỗ mk`j muộ`.
Hỗt trk`j déd hỄ trỗ` ęƶỤd ęƶi qui bỊ tbộ`j `jbgỉ` tbü vỉ `jbgỉ` tħ`b
(trk`j ęơ dơ dẤ big nkẩg? `jbgỉ` ęħi væ `jbgỉ` dü`) `bẫm dbk ęỗ mễ` dỪi hỗt ęẩt
u dẪu. Tiu q trỵ`b `jbgỉ`, hỗt ęƶỤd ęƶi vỉk hỄ trỗ` duộg d÷`j, hỄ `ỉy dbí`b
nỉ hỄ quyẻt ęễ`b `Ổ`j ęỗ hỗt ęƶi væk Rak jgạy. Hỗt tụ hỄ trỗ` ęƶi si`j hỄ méy
væ hƩm ęẻ` hỗ pbậ` ęƶi hỗt nï` nƶổg.
Tiu ebg hỗt ęƶỤd hƩm tụ hỄ méy, hỗt sẽ ęƶỤd trỗ` déd nkẩg bôi dbạt, pbỡ
jgi ęỄ dô déd ęẩt déd dbệ tgïu dbạt nƶỤ`j? ęỗ trk, ęỗ trẫ`j, mæu sẫd, ęỗ hỉ`… Hỗt

9


 

ęƶỤd ęƶi qui big bỊ tbộ`j nọd væ sæ`j ęỄ nkẩg hị hị dét, tẩp dbạt ęỔ`j tbờg tbu
nẩg nƶỤ`j hỗt nấ` trk`j ęƶờ`j tbẤg dỪi dbí`b déd bỊ tbộ`j ęơ
BỚ` bỤp hỗt vỉ `ƶổd (`ƶổd dbgẻm 77% bỚ` bỤp) ęƶỤd ęƶi væk Bail Hkx — 
Bøm pbu` ęỄ pbu` nï` nƶổg bỵ`b tbỉ`b `ï` tờ jgạy, eẻt tbÿd q trỵ`b dbuầ` hễ hỗt
væ ęƶi hỗt nï` nƶổg.
Tiu ebg hỗt ęƶỤd ęƶi nï` nƶổg, déd bỊ tbộ`j nƶổg, bÿt dbè` ebü`j sẽ tédb hị
tbỉ`b pbẪ` `ƶổd ri vỉ bỵ`b tbỉ`b `ï` tờ jgạy. Hỗt jgạy ęƶỤd ęƶi væk méy

Ckurlrg`gar trï` mỗt væ`b ęig lg dbuyỄ` ssæ`j
æ`j nọd nƶổg mễ`. Hỗt jgạy ęƶỤd vẫt qui
mỗt nkẩt déd dk` nĄ`, trk`j ebg déd tbgẻt hễ bÿt hï` lƶổg vỉ`b ęig tbkét `ƶổd `bƶ
bỵ`b 8.8 vỉ 8.4. Mỗt méy nổ` dơ tbỄ dơ
dơ tụ <6 ęẻ` :6 xg ni`b sạy.
sạy.
Tiu ęơ nỉ jgạy hẫt ęẪu ęƶi vỉk bỊ tbộ`j sạy. BỊ tbộ`j sạy dơ téd lỡ`j nkẩg
 hị lẪ` tbæ`b pbẪ` `ƶổd ęỄ dbk jgạy ęẩt ęƶỤd ęẻ` mỗt ęỗ ầm yïu dẪu. Duộg dỪi q
trỵ`b sạy (ớ ęèy nỉ sạy `ơ`j) nỉ mỗt nü sạy nẩ`b `bẹm jgẤm `bgỊt ęỗ dỪi jgạy siu ebg
ri ebịg bỊ tbộ`j sạy.
 @ẹm jgừi q trỵ`b sạy nỉ q trợ`b ỗp jgy. Yuộ trợ`b ỗp jm dụ ỗp Eak
vổ çp Yui`j `bẹm dbk jgạy dơ ęỗ lig vỉ hỉ mẺt ęẩt ęƶỤd dbệ tgïu ęẺt ri.
Duộg dỪi dü`j ękẩ` Rak jgạy dbí`b nỉ q trỵ`b duỗ` nẩg vỉ dẫt duỗ`. Jgạy
ęg ri ebịg bỊ tbộ`j sạy væ bỊ tbộ`j çp sẽ ęƶỤd déd nü duỗ` nẩg tbæ`b déd duỗ`,
siu ęô ęƶỤd dbuyỄ` si`j hỗ pbậ` dẫt duỗ` ęỄ ęƶỤd déd ebố jgạy tbak u dẪu.

BỴ@B 8.8 YQÉ \XỴ@B RAK JGẬW

10




Bẻ@B8.4 B\B@JNGSặDẫDNĩTW

8.<. \bổ`b pbm
Dug dữ`j, jgy ebỹ d du` vổk déd duỗ` nổ`, `Ʃg `ơ sẽ ęƶỤd xử ný tbïm
t÷y tbuỗd
tbuỗd vỉk dü`j lỡ`j
lỡ`j duộg d÷`j dỪi

dỪi `ơ. Jgạy ęƶỤd
ęƶỤd nổm m` vổ `ỗ
`ỗ`` b` `i
h`j dộdb g qui dộd dk` nĄ` egm nkẩg jọg næ nễdb. Mỗt eẻt tbÿd dỡ tbỄ, dbk l÷ mỉm
vỉ xệ` bkẺd dủ`j
dủ`j vỉ sé`j hơ`j,
hơ`j, dơ tbỄ ęƶỤd truy
truyỉ`
ỉ` hớg nễdb.
nễdb. Hỉg hék dơ tbỄ ęƶỤd
ęƶỤd
bkỉ` tbgỊ` tbïm hẹ`j dédb
dédb dbuyỄ` qui mỗt tb÷`j vật ng
ngỊu
Ịu ęễ`b dứ. @ô dŧ`j dô tbỄ
`bậ` ęƶỤd mỗt nổp pbỪ, ęƶỤd dbẤg bkẺd nĄ`
nĄ` trï`. Nổp pbỪ tbïm bơi dbạt bkẺd sẫd tộ
vỉk hỉ mẺt dỪi jgạy, hố su`j déd dbạt næm mờ væ dbạt ęỗ` tụ trƶổd ụ trk`j quy
trợ`b.. t sỗt m`
trợ`b
m` tb`j d
d s l`j `bƶ mỗt nổp pbỪ.
pbỪ. \gẻp tbak dô tbỄ ęƶỤd
ęƶỤd
sgïu nổp, `jbħi næ dbẩy qui déd
déd dk` nĄ` nễdb dỹd eỴ trƩ` tru, dbk nẪ` duộg
duộg d÷`j. Tiu
ęơ, jgạy ęƶỤd dẫt tbak eídb tbƶổd mk`j muộ`.

11

 

DBƫƦ@J 4
\BGẰ\ Hỏ \XK@J DÉD DÜ@J ĖKẦ@
4.
4.9.
9. \bgẻ
\bgẻtt hễ
hễ `ạu
`ạu hỗt
hỗt jjgạ
gạyy?
Vbè` xƶớ`j `ạu hỗt nỉ déd `Ổg `ạu bỵ`b trỡ ęủ`j ęỄ `ạu lĄm mẤ`b, déd `Ổg `ạu
bkẩt ęỗ`j tbak mẵ, sử lỡ`j bƩg dü`j `jbgỊp ęỄ `ạu mẤ`b. @Ą`j suạt `ạu hỗt næ 916
tạ`/`jæy.
 @juyï` ngỊu næm jgạy siu ebg qui méy `jbgỉ` sẽ dbk ri déd lĄm mẤ`b, qui sæ`j
væ ęƶỤd ęễ`b nƶỤ`j rỔg ęƶi ęẻ` tbgẻt hễ `ạu hỗt jgạy. L÷`j hƩm tƶổg lễdb `ạu (jỔm
lễdb ęa` væ lễdb trẫ`j ęä ęƶỤd ęễ`b nƶỤ`j trƶổd) væk lĄm mẤ`b trk`j ebg `ẩp `Ổg.
\rk`j ebg `ẩp lĄm væk eẻt bỤp ęỔ`j tbờg vổg vgỊd pbu` bƩg `ƶổd væk ęéy `Ổg ęỄ nẫd
dẤ ebộg lĄm mẤ`b. Hỵ`b jgi `bgỊt lễdb `ạu ớ `jkæg `Ổg ęỄ `è`j `bgỊt ęỗ, eẻt bỤp vổg
tuẪ` bkæ` dƶứ`j hủd lễdb `ạu mæ ebü`j næm nkä`j lễdb `ạu, jgừ dbk lễdb `ạu dô
`Ổ`j ęỗ egỉm dik ebü`j jèy ebô ebĄ` dbk ebèu dbƶ`j hộd lễdb ęa` nÿd tbu bỔg
egỉm. Dô hƩm ęỄ rÿt lễdb `ạu dbk dbẩy qui hỵ`b jgi `bgỊt siu ęơ pbu` trẤ vỉ ęệ`b
væ ęéy `Ổg. Dü`j suạt hƩm tbƶờ`j tbgẻt eẻ sik dbk dủ 96 pbÿt tbỵ tuẪ` bkỉ` xk`j
mỗt vø`j `Ổg. @bgỊt ęỗ trk`j `Ổg ęƶỤd tĄ`j nï` tbak mỗt dbu eỴ ęễ`b trƶổd dbk tổg
`bgỊt ęỗ tộg ęi. Jgừ `bgỊt ęỗ dik `æy dbk tờg ebg ęẩt ęƶỤd bỊ sộ B tbak yïu dẪu rỔg
mớ vi` xẤ ęỄ hỗt si`j `Ổg pbu`. @bờ dô ép suạt dbï`b nỊdb nổ` hỗt h xỗ tg ri.

Bẻ@B4.9 \BG\H@QH\JGW

12


 

4.8.

Rử ný hỗt jgạy siu ebg `ạu
4.8.9  Ėé`b tƩg

Hỗt siu ebg `ạu xk`j ęỉu pbẤg qui ebèu ęé`b tƩg hẹ`j nỹd dƩ jgổg ęỄ déd hơ
 hỗt ri tbỉ`b xƩ hỗt `b h pbụ`j lu`j tớdb <66 mỗt ebg. T l`j déd hgỊ` pbép dƩ 
jgổg ęỄ ęƶi hỗt ớ lẩ`j ebü biy dỡd trỗ` vổg `ƶổd ớ lẩ`j buyỉ` pb÷ vụi vẺ` dơ tbỄ
l÷`j hƩm ęỄ vậ` dbuyỄ`. \bgẻt hễ sử lỡ`j tbƶờ`j næ méy ęé`b tƩg tbuỺ nỹd. Hỗ
 pbậ` dbỪ yẻu dỪi méy ęé`b tƩg tbuỺ nỹd næ 9 rütk bỵ`b dé`b quẩt tẩk ri sỹ vậ` ęỗ`j
lø`j xkéy tuẪ` bkỉ` dỪi lu`j lễdb nỉm dbk déd hơ xƩ hễ nỹd dƩ jgổg mi sét mæ hu`j
ri. Tiu ebg ęä hễ ęé`b tổg buyỉ` pb÷ hỗt jgạy nọt qui mẫt sỉ`j ęỄ tbék ri `Ổ`j ęỗ
 hỗt dik tbỵ nỹd mi sét jgừi hỗt væ hỗt dæ`j tĄ`j `bƶ`j tgïu bik `Ą`j nƶỤ`j nẩg jgẤm
ęé`j
ęé`j eỄ.
eỄ.
@jkỉ
@jkỉgg rrii dø`
dø` dơ tb
tbỄỄ l÷`
l÷`jj m
méy
éy ęé`b

ęé`b tƩg
tƩg lẩ`
lẩ`jj ęęħi
ħi væ lẩ`j
lẩ`j dü`.
dü`.

4.
4.8.
8.88 Nkẩg
Nkẩg tr
trụ
ụ ld
ldb
b`
`u
u
\bgt h nổ mộy ri egu h`j dbuy` `m `ji`j
`bbkd
pb`tbỗp
ng ebü`j
dỪi méy
Hỗt
ęg qui
bømtbæ`b
pbu`tạm.
trẤg @ƶổd
mỗt nổp
nï`
nƶổg\ƶƩ`j

( hĄ`jtỹ`bỹi
jệ),xak.
tbkét
`ƶổd
væ tẩk
rửihỗt
ęƶỤd
 pbu` nï` tạm hỗt , lễdb tbẤg tbkét ri pbíi lƶổg nƶổg `bờ déd bøm bÿt dbè` ebü`j
tbỹd bgỊ` tbak egỄu rửi `jƶỤd dbgỉu, `ƶổd tbẤg tụ bøm bÿt dbè` ebü`j siu ęô ęƶỤd
lỗg ri nù` np ht pbới trd.

4.
4.88.4 Xi sổ`
sổ`j

Bẻ@B4.8 B\B@JXITặ@J

B tb`j sæ`j jỔm rạt `bgỉu nkẩg sæ`j, déd nkẩg sæ`j `æy sẽ ęƶỤd ęẺt ngï`
tgẻp `biu trk`j bỊ tbộ`j sæ`j ęỄ dơ tbỄ tbỹd bgỊ` sỉ`j qui `bgỉu jgig ękẩ` tụ
sỉ`j tbü ęẻ` sæ`j tg`b.

13


 

Tæ`j ęỄ nkẩg trụ déd mầu hỗt tbü væ tẩp dbạt ebü`j mk`j muộ` ri ebịg hỗt tột .
\bgẻt hễ lữ`j nổ sổ`j ộp nd `b bợ`b trù`.
Li vổ x sỤg mễ` tbƶờ`j dô ęỗ tbỪy bôi dik, mật ęỗ jẪ` hẹ`j dỪi `ƶổd, vỵ vậy
ebg hỗt nkä`j hễ ęầy mỉ quiy trk`j mẺt sỉ`j tbỵ déd xƩ sỤg `ỉy ęƶỤd xẻp d÷`j

bƶổ`j vổg lø`j dbẤy vỉ vậ` bỉ`b trk`j ęgỉu egỊ` dơ ép nỹd `ï` nọt qui sỉ`j. Dø`
déd hụ ht lk tby bụi eỗm `ù` mt tbp bƩ`, hễ téd ęỗ`j dỪi nỹd ny tèm tbạp
bƩ`, nƶu nẩg trk`j sæ`j væ dbuyỄ` ęỗ`j tbak dbgỉu trỡd rỔg hễ ęầy tbak hídb sỉ`j ęỄ
ri `jkỉg.

4.
4.8.
8.<< Nọd
Nọd dét
dét ny
ny tố
tốm
m

Bẻ@B4.4 JGặ@NDDẫ\NW\ẩM

Ht dụ ộp nd d hm i vổk tbak ęƶờ`j tgẻp tuyẻ` ớ ęẪu nổ` dỪi ộ`j
`jkæg. Hỗt bỤp dédb ęg ri tbak ộ`j ęỔ`j trỡd vổg ộ`j `jkæg , dø` hä tbẤg dét hễ nkẩg ri
ớ ęẪu `bị. DƩ dbẻ nkẩg dẺ` næ lỹi væ nỹd ny tèm væ nỹd trƶỤt dỪi hỗt, tủd næ lỹi væk
sỹ ebéd `biu vỉ mật ęỗ vỉ bỵ`b lẩ`j dỪi tẩp dbạt sk vổg hỗt tột. Nỹd ny tèm ęƶỤd
tẩk ri lk dơ sỹ jgẤm ép dỪi lø`j dbẤy. Lø`j hỗt vỉk méy ęg tbak ęƶờ`j tgẻp tuyẻ`
tẩk ri dbuyỄ` ęỗ`j vø`j trø`. Hỗt dỉ`j tgẻ` nï` tbỵ tộd ęọ dỉ`j tĄ`j, lk ęô nỹd ny
tèm ớ jẪ` ęƶờ`j tèm ộ`j sẽ ęầy déd bẩt dơ tỺ trọ`j dik bƩ` ri `jkỉg, dbẩm pbẤg
tbæ`b ộ`j mæ tƩg xuộ`j ęéy. Hỗt tột dbẤy væk jgừi ộ`j (lk ép suạt ớ jgừi tbạp bƩ`)
væ lè`j nï` trï` rỔg ęg ri `jkæg.
14


 

BỴ@B 4.< \BGẰ\ Hỏ NỎD DÉ\ NW \ÈM

4.
4.8.
8.11 Ebuạ
Ebuạyy h
hỗt
ỗt jgạy
jgạy
Hỗt jgạy hik jỔm `ƶổd, xƩ sỤg væ mỗt sộ pbỡ jgi. ĖỄ sẤ` xuạt ęƶỤd ngï` tỡd væ
bgỊu quẤ, hỗt jgạy trk`j déd hỄ dbủi, ęƶờ`j ộ`j pbẤg nuü` nuü` ớ trẩ`j tbég ęỔ`j
ęỉu vỉ `Ổ`j ęỗ vỉ tbỉ`b pbẪ`, `bạt nỉ ebü`j dơ sỹ nẫ`j ęọ`j, vơ` dỡd xƩ sỤg vỉ pbỡ
jgi. Muộ` vậy hỗt jgạy dẪ` ęƶỤd ebuạy trỗ` ebü`j `jụ`j trk`j hỄ dbủi væ dbẤy
ngï` tỡd trk`j ęƶờ`j ộ`j.
Méy ebuạy ęủ`j et du ` jg` `b`j bgu qu ebuy tr` eỗm. Méy ebuạy
`ẹm `ji`j jỔm? ebuạy dbè` vễt, ebuạy tui hg` < dé`b , 4 dé`b vỉ ebuạy vít xkẫ`.
Ebuạy vít xkẫ` dô bgỊu quẤ dik `bạt

4.
4.4.
4. Vbè`
Vbè` xƶớ
xƶớ`j xak jgạy
gạy
Rak jgạy nỉ q trỵ`b bỵ`b tbỉ`b `ï` dạu trÿd tờ jgạy væ hgẻ` lu`j lễdb hỗt jgạy
(77% næ `ƶổd) tbæ`b jgạy tbæ`b pbầm. Ėèy næ mỗt trk`j `bừ`j jgig ękẩ` qui` trọ`j
trk`j quyẻt ęễ`b dbạt nƶỤ`j jgạy. Méy xak jgạy næ sỹ eẻt bỤp dỪi rạt `bgỉu hỗ pbậ`
truyỉ` ęỗ`j væ ęƶỤd dbgi næm 8 pbẪ` ? pbẪ` ƶổt væ pbẪ` ebü

15

 

BỴ@B 4.1 Bể \BỖ@J RAK JGẬW

VbẪ` ƶổt hik jỔm ?
Bøm pbu` hỗt
Hỗ pbậ` nƶổg
Hỗ pb` ỗp ộ.
Bứm pbu` ht `m pb` u di méy xak jgạy, dô `bgỊm vỡ pbu` ęỉu lu`j
lễdb hỗt jgạy nï` nƶổg xak. Dbủd `Ą`j dỪi hỗ pbậ` `æy nỉ tédb `ƶổd ebịg hỗt vỉ bỵ`b
tbỉ`b dạu trÿd tờ jgạy. \ờ jgạy mổg ęƶỤd bỵ`b tbỉ`b siu ebg qui ebg h pb` ng
d dbuy` qui h pb` ỗp ộ, ớ ęô mỗt nƶỤ`j `ƶổd `ừi ęƶỤd tgẻp tỡd tédb ebg
jgy vổ `j tbg t jgy d ỗp tbùm tĄ`j sỹ ngï` eẻt jgừi déd tbổ sỤg.





Tiu ebg ęg qui pbẪ` ƶổt dø` rạt ầm (36%) væ dẪ` ęƶỤd sạy ebü ớ déd dü`j ękẩ`
tgẻp tbak jọg næ pbẪ` ebỹ di mộy xak jm?
H pb` sy
H pb` ỗp qui`j
Dộd nỹ ỗp vổ nỹ sy d t `g tgp , dô `bgỊm vỡ sạy ebü jgạy ęẻ` 78%. ĖỄ
tĄ`j dbạt nƶỤ`j væ ęỗ `bằ` dỪi jgạy tbæ`b pbầm ớ duộg di quy trợ`b sy ebk dứ` dụ
tbùm dộd nỹ ỗp qui`j( tụ 8-96 nü). Sỉ duộg d÷`j jgạy tbỉ`b pbầm siu ebg ęä ęƶỤd
sạy ebü bkæ` tkæ` sẽ ęƶỤd duỗ` nẩg tbỉ`b déd duỗ` nổ` `bờ hỗ pbậ` tbu duỗ`.



BỴ@B 4.3 TƦ  ĖỘ JGẨG VBÉV ĖGỆQ EBGỈ@ ĖỘ@J HỒ Bể \BỖ@J MÉW RAK JGẬW

16


 

4.4.
.4.9. Bøm pbu
pbu` hỗt
JỔm bøm pbu` hỗt dik ép væ bøm pbu` hỗt tbỪy nỹd.
Bøm pbu` hỗt dik ép bkẩt ęỗ`j lỹi trï` ęỊm ebí vỉ nü pbè` té` jgÿp dbk hỗt
ęƶỤd pbu` ęỉu trï` tkæ` hỗ mẺt nƶổg.\bgẻt hễ pb÷ bỤp dbk déd méy xak nƶổg lỉg dơ
tộd ęỗ nù` ` 366 mỗt/pbt.u gm? Dụ tb t pbộ ht jgÿp dbk jgạy n` ęƶỤd
bỵ`b tbỉ`b tột `bạt, ęỗ mớ müg pbu` dơ tbỄ ęƶỤd ęgỉu dbệ`b dbí`b xéd.
Bøm pbu` hỗt tbỪy nỹd ebü`j sử lỡ`j ęỊm ebí ęỄ tẩk ép nỹd mỉ tkỉ` hỗt tbỄ
tbỄ tbỄ
tídb dỪi bøm pbu` sẽ hễ dbké` hớg buyỉ` pb÷ hỗt.\bgẻt hễ tbídb bỤp dbk tạt dẤ déd
méy xak nƶổg lỉg, méy xak bỵ`b tbỉ`b egỄu nƶổg ęüg, méy xak bỵ`b tbỉ`b egỄu vẪ`j
trĄ`j vg td t 466 ` 8666 mỗt/pbt.

4.4.8.

H pb` ng

Dụ 8 nkẩg ?
- Méy xak nƶổg ęüg? hỗ pbậ` nƶổg hik jỔm big tạm nƶổg læg dbuyỄ` ęỗ`j ngï` tỡd,
lø`j hỗt ęƶỤd pbu` væk eba jgừi big tạm nƶổg væ h`j jgy bợ`b tbổ`b d ỗp
`d ebg big tm ng lổg dbuy` `j ỗp sột vổk `biu. Mộy xak ng ęüg ęẩt ęƶỤd

vậ` tộd nổ` dbạt nƶỤ`j jgạy dik væ `Ą`j suạt nổ`, bẩ` dbẻ ęƶỤd vỉ mẺt tỹ lk dỪi
lø`j dbẤy trï` nƶổg vỉ dơ ebẤ `Ą`j ęgỉu ebgỄ` tột. \rï` hỗ pbậ` nƶổg, `ƶổd tbkét ri
dẤ big pbíi dbgỉu lỉg tẩk bỵ`b vỉ jgạy dơ hỉ mẺt ęỔ`j `bạt.

BỴ@B 4.: HỒ VBẮ@ NƫởG DợI MÉW RAK NƫởG ĖÜG

- Méy xak lỉg (ckurlrg`ar)? nƶổg xak nỉ 9 tạm nƶổg læg ęƶỤd `ộg big ęẪu nẩg vổg
`biu tbæ`b mỗt tạm nƶổg læg dbuyỄ` ęỗ`j ngï` tỡd, nƶổg xak læg ęƶỤd ęẺt trï` mỗt bỊ
tbộ`j hæ` nƶổg jỔm déd suột, trỡd hỡ`j, trỡd `jỹd, déd nü lấ`, … lø`j hỗt tụ bøm
 pbu` ęƶỤd pbu` nï` nƶổg væ hĄ`j jgạy ƶổt ęƶỤd bỵ`b tbỉ`b. Méy xak lỉg dơ vậ` tộd
méy dik bƩ` bẴ` méy xak nƶổg ęüg.

17




Bẻ@B4.2 HVB@NGDIMẫWRAKLặG

4.4.4.

H pb` ỗp

Tiu dỹ`j k` bợ`b tbổ`b t jgy, tờ jgạy dø` ebkẤ`j 26% `ƶổd ( ęỗ ebü 86%).
Ố dỹ`j k` ỗp, ebỹ s t`j nù` <6%. @bgm v dbớ`b di h pb` ỗp nổ tộdb
`d ri ebg jgạy, tĄ`j lỗ hỉ` dƩ ný dỪi tờ jgạy `bƶ tĄ`j ngï` eẻt dỪi déd xƩ sỤg,
tĄ`j ęỗ `bằ` jgẤm ęỗ xộp, jgẤm tgïu bik bƩg trk`j q trỵ`b sạy.
Hỗ pb` ỗp dụ s n`j dp ỗp vổ du trd ebộd `biu. Mt dp ỗp hik jm jgộ
vổ 8 bkẺd 4 nü. Nü lƶổg tbƶờ`j ęƶỤd nẫp trï` 9 d `b vổ nổ nỹ l` `j. T
ỗp xy ri ebk`j jgi nỹ trk`j eba ỗp vổ t jgy d db` l` qui eba ỗp.

\ jgy t d dbuy` trd tgp t ng tg trd ỗp bt dbố` ebỹ`j d hd
db` di t ỗp. Dbd ``j qui` tr`j di ng ỗp nổ db`j tk vt trù` t jgy. \ t
ỗp u, t jgy d dbuy` tg h pb` ỗp ng t ỗp siu. \ ỗp siu jm mt ng
`bi jgi db` ỗp vổ tr ỗp pbới lg `bm jgm ộp sut tby t`b trk`j tuy` ỗp.
\ db` ỗp , t jgy d
d dbuy` tg t ỗp `b`
`b` dug qui mt ebk`j eỗk b . \
ỗp `ổy ebü`j dô dbĄ` `ï` ebü`j dô `bgỊm vỡ tédb `ƶổd mổ db nổm dbk t jgy
`b` vổ pb`j b`.

Bẻ@B4.7 HVB@ầV

18


 

4.4.<
.4.<..

Hỗ pb
pbậ` sạy
sạy (l
(lryar
ryar sa
sadt
dtgk
gk`)
`)

Hỗ pbậ` sạy dô `bgỊm vỡ l÷`j `bgỊt nỉm hiy bƩg pbẪ` `ƶổd dø` nẩg trk`j hĄ`j
jgạy vỉ tĄ`j tí`b dƩ ný dbk hĄ`j jgạy.
HĄ`j jgạy qui ỗp t dứ` 36-31% m. N`j `d `ổy ebỹ`j tb tgp td tộdb
ri h`j ỗp d`j hd `i mổ pbẤg l÷`j hgỊ` pbép sạy mổg dơ tbỄ ęƶi hĄ`j jgạy ęẩt
tổg ęỗ ebü 78-74%. NƶỤ`j ầm trk`j hĄ`j jgạy ebg vỉk sạy jỔm dơ ?ầm tỹ lk vỉ ầm
ngï` eẻt. Muộ` jgẤg pbô`j nƶỤ`j ầm jgạy dẪ` tbgẻt pbẤg jgi `bgỊt nỉm `ơ`j hĄ`j
jgạy. \uy `bgï` dŧ`j `bƶ déd vật dbạt ebéd, sạy ebü` tbỄ nkẩg trụ bẻt, lk ęơ trk`j
 hĄ`j jgạy n` dø` mỗt nƶỤ`j
nƶỤ`j ầm 1-2%.

BỴ@B 4.96 HỒ VBẮ@ TẬW

Y trỵ`b sạy jỔm < jgig ękẩ`?
Jgig ękẩ` 9? nỉm `ơ`j hĄ`j jgạy. HĄ`j jgạy tụ tụ tĄ`j nï` ęẻ` `bgỊt ęỗ dik
`bạt dỪi q trỵ`b sạy. Ebg ęơ tộd ęỗ hiy bƩg tụ hĄ`j jgạy dbậm. Jgig ękẩ` `æy xẤy
ri trï` 8-4 nü sạy ęẪu tgï`, mỗt pbẪ` `ƶổd tỹ lk hễ hiy bƩg trk`j jgig ękẩ` `æy.
Jgig ękẩ` 8? næ tộd ęỗ ebü ebü`j ęốg næ jgig ękẩ` ebg `bgỊt ęỗ sạy ęä nï` ęẻ`
`bgỊt ęỗ dik `bạt dỪi q trỵ`b sạy, `bgỊt ęỗ sạy vỉ tộd ęỗ hiy bƩg `ƶổd tụ hĄ`j jgạy
ebü`j ęốg trk`j mỗt ebkẤ`j tbờg jgi`. \rk`j jgig ękẩ` `æy `ƶổd tỹ lk trk`j hĄ`j
jgạy ęƶỤd hiy bƩg bẻt, jgig ękẩ` `æy xẤy ri trï` tụ nü < ęẻ` nü 92 trk`j q trỵ`b sạy.
Jgig ękẩ` 4? næ jgig ękẩ` sạy jgẤm tộd ęỗ lk mỗt pbẪ` `ƶổd trk`j déd eba
`bị jgừi déd xƩ sỤg hiy bƩg dbậm bƩ`.
Jgig ękẩ` `ƶổd ngï` eẻt sèu trk`j déd xƩ sỤg, ebü`j hiy bƩg ęƶỤd `ừi væ ęỗ ebü dỪi jgạy
ebü`j tĄ`j nï` tbïm ęƶỤd `ừi.
19


 

Déd hgỊ` pbép sạy ęƶỤd sử lỡ`j næ ?
-

-

Tạy trỹd tgẻp ? tờ jgạy tgẻp xÿd vổg nü sạy
Tạy ęộg nƶu? `bgỊt `Ą`j ęƶỤd truyỉ` dỪi tụ ebü`j ebí xu`j
qui`b nü sạy
Tạy tỹ lk? sạy trk`j ebkẤ`j ebü`j dô sủd dĄ`j bkẺd jgừi
déd nü sạy.

BỴ@B 4.99

Ố jgig ękẩ` `ỉy tờ jgạy ęƶỤd sạy ebü tổg 7<% . Tiu ęô, tờ jgạy d i qui h
pb` ỗp eak. Dbd ``j ebốu ỗp eak næ pbỪ nổp eak nï` hỉ mẺt jgạy, tĄ`j ęỗ hô`j,
ęỗ lig, hễt déd nỚ trï` vỉ mẺt tờ jgy. Tiu ebốu ỗp eak, t jgy g tg b tb`j sy
siu (96 nỹ).

4.4.1.

H pb
pb` ỗp qui`j

H pb` ỗp qui`j jm big nỹ quiy tgp xd vg `biu. Mộy ỗp qui`j sẽ ęẤm hẤk
ęỗ ęỔ`j ęỉu, ęỗ `bằ` hô`j hỉ mt nổm t`j h` eỗk, dbu hd vổ tbạm ebí dỪi
tờ jgạy.

20

Bẻ@B 4.98 HVB@ầVYQI@J

4.4.
4.4.3.
3.

H pb`
pb` du`
du` vổ mộy
mộy dt
dt du
du`
` n
ngg

\ jgy bợ`b tbổ`b siu ỗp qui`j tbợ d du` ng vỉk nü duộ` egm nkẩg dơ ęƶờ`j
`b 9266mm. Déd duỗ` jgạy ęƶỤd dbuyỄ` si`j hỗ pbậ` méy duỗ` nẩg væ dẫt tbæ`b
jgạy tbæ`b pbầm .

21




DB@J <
\ẻM BGQ VBẩ@ \DB DẫD HặG \Kẫ@ GQ EBG@ YQÉ \XỴ@B
\XK@J VBÈ@ RƫỐ@J RAK
\rk`j pbè` xƶớ`j xak dơ big Méy xak næ Méy xak 9 væ Méy xak 8, big

Méy xak `ỉy tuy dơ `bừ`j pbẪ` ebéd `biu trk`j h pb` ng bợ`b tbổ`b jgy, b
tb`j ỗp qui`j, b tb`j ỗk eak `b`j v mt dỹ`j `jb, biy hổg tké` ęgỉu ebgỄ`
q trỵ`b tbỵ ebü`j dơ jỵ nỉ ebéd `biu. Sỵ vậy trk`j `ỗg lu`j ęỔ é` `ỉy, am dbọ`
Méy xak 9 dŧ`j `bƶ déd nƶu ęỔ dü`j `jbỊ dỪi Méy xak 9 ęỄ tỵm bgỄu vỉ pbè` tídb.
Y trỵ`b sẤ` xuạt trk`j pbè` xƶớ`j xak nỉ mỗt q trỵ`b ngï` tỡd, déd
 pbẪ` pbíi trƶổd bkẩt ęỗ`j n` ngï` qui` væ Ấ`b bƶớ`j tổg bkẩt ęỗ`j dỪi déd pbẪ`
siu. ĖẺd hgỊt nỉ tí`b
tí`b ngï` tỡd n` ęƶỤd ęẺt nï` bỉ`j ęẪu (ęèy ddŧ`j
ŧ`j nỉ ęẺd trƶ`j dỪi
q trỵ`b sẤ` xuạt jgạy trk`j pbè` xƶớ`j Rak) ebü`j dbệ vỵ u dẪu dü`j `jbỊ vỉ
dø` vỵ bgỊu quẤ eg`b tẻ.
\rk`j `ỗg lu`j ęỔ é`, am xg` pbè` dbgi bỊ tbộ`j ęgỉu ebgỄ` q trỵ`b Méy
xak ri nỉm 4 hỉg tké`?
- Ėgỉu ebgỄ` q trỵ`b ęƶi hỗt nï` nƶổg
- Ėgỉu ebgỄ` q trỵ`b bỊ tbộ`j sạy

<.
<.9.
9. Ėgỉu
Ėgỉu ebgỄ
ebgỄ`
` q
q tr
trỵ`
ỵ`b
b ęƶi
ęƶi hỗt
hỗt nï`
nï` nƶ
nƶổg

ổg
Hỗt siu ebg ęä ęẤm hẤk déd dbệ tgïu dbạt nƶỤ`j vỉ `Ổ`j ęỗ dŧ`j `bƶ ęỗ
mễ`, ęỗ `jbgỉ` tbỵ ęƶỤd hƩm ęẻ` hỗ pbậ` ęƶi hỗt nï` nƶổg.
Mỗt nƶỤ`j hỗt xéd ęễ`b (ęƶỤd ęgỉu ebgỄ` `bờ hỗ ęgỉu ebgỄ` nƶu nƶỤ`j
C89) d÷`j vổg dbạt ęỗ` DiDK4 vỉ eak IEL ęƶỤd hƩm nï` tố bỤp méy nọd dét
Td886 — Td889 — Td888. Ố ęô, dbÿ`j ęƶỤd nọd xk`j dŧ`j ęƶỤd trỗ` vổg `biu.
Lk mỗt nƶỤ`j hỗt `bị nuü` tbak ęƶờ`j tbẤg ri `ï` dẪ` pbẤg sử lỡ`j hỗ nọd
`bgỉu jgig ękẩ` `bẹm tbu nẩg nƶỤ`j hỗt nấ` trk`j ęô. Tiu bỊ tbộ`j nọd, nƶỤ`j hỗt
sẩdb d÷`j vổg dbạt hẤk nƶu ęƶỤd hƩm nï` bỊ tbộ`j sæ`j Td883 - Td8:. NƶỤ`j
 hỗt tbẤg sẽ ęƶỤd nọd hị, nƶỤ`j `ƶổd sẽ ęƶỤd tbu bỔg nẩg. Tiu ebg sỉ`j, hỗt d÷`j
vổg dbạt hẤk nƶu, dbạt ęỗ` ęƶỤd ęƶi ęẻ` hỗ pbậ` bỵ`b tbỉ`b jgạy.
Ố pbẪ` ęƶi hỗt nï` nƶổg `ỉy tbỵ hỗ pbậ` qui` trk`j `bạt nỉ bøm pbu` hỗt.
JgẤgtké`
quyęgỉu
quyẻt
ẻt hỉgebgỄ`
tké`
ęgỉu
ęgỉtrỵ`b
u ebgỄ`
qbøm
trỵ`b
ęƶihỗt.
hỗt nï` nƶổg dŧ`j dbí`b
dbí`b nỉ jgẤg quyẻt
 hỉg
ebgỄ
` q
trk`j
pbu`

22


 

Dbủd `Ą`j dỪi bøm pbu` hỗt næ pbè` pbộg mỗt nƶỤ`j hỗt ęỔ`j ęỉu trï` nƶổg.
Ėƶi mỗt nƶỤ`j ố` ęễ`b, dơ mỗt tộd ęỗ ebü`j ęốg trï` tkỉ` hỗ hỉ `ji`j dỪi nƶổg.
Jgừ dbk lø`j hỗt xék trỗ` ebü`j dbẤy xkéy vỉ pbé vứ sỹ vơ` dỡd dỪi lø`j hỗt ęä
ęƶỤd bỵ`b tbỉ`b. Bøm pbu` hỗt dơ 4 pbẪ` dbí`b? Hỗ pbậ` pbè` pbộg hỗt, pbẪ` tbè`
bøm, pbẪ` tbék hỗt.
HỗęƶỤd
pbậ`ęẺt
pbè`
pbộgvổg
hỗtméy
hik Rak
jỔmęẹ`j
mỗt ộ`j
bỵ`b hï`
dü` lƶổg
bkẺd tbè`
mỗt ộ`j
`bị. @ơ
`ji`j
siu bkẺd
bømtb`
pbu`
 hỗt vỉ ęƶỤd `ộg ngỉ` vổg tbè` bøm pbu` hỗt hẹ`j mỗt sộ `bé`b bkẺd tạm dô
ebki` nỚ.
Hỗ pbậ` tbè` bøm dô `bgỊm vỡ `jĄ` dbẺ` sỹ rộg nkẩ` lø`j pbíi hỗt vỉk.

nkg bứm pbu` ht tbu nd ebớ `ỗ` dụ `bgm vỡ ebộ`j dbẻ sỹ tbiy ęốg ép suạt
trk`j hỗt.
Hỗ pbậ` tbék hỗt (tạm müg) dbí`b nỉ pbẪ` pbu` hỗt nï` nƶổg ęỄ bỵ`b tbỉ`b
`ï` tờ jgạy. @ơ dơ `bgỊm vỡ pbu` hỗt nï` nƶổg vổg yïu dẪu ęỔ`j ęỉu vỉ hỉ
`ji`j væ ęỔ`j ęỉu tbak tbờg jgi` (tủd næ ęỔ`j ęỉu suột dbgỉu lọd dỪi tờ jgạy).

BỴ@B <.9 YQÉ \XỴ@B ĖƫI HỒ\ NÏ@ NƫởG

23


 

 @bgỊm vỡ ęƶỤd ęẺt ri dbk hæg tké` ęgỉu ebgỄ` q trỵ`b ớ ęèy nỉ ęgỉu ebgỄ`
bøm pbu` hỗt sik dbk `ô pbu` hỗt nï` nƶổg ęỔ`j ęỉu tbak dbgỉu `ji`j dỪi nƶổg
(tủd nỉ ęẤm hẤk jgạy dơ dbạt nƶỤ`j ęỔ`j ęỉu tbak ebố `ji`j) væ ęỔ`j ęỉu tbak
tbờg jgi` (tủd nỉ jgạy dơ dbèt nƶỤ`j ęỔ`j ęỉu tbak ebố lọd).
Ėỗ mớ müg pbu` ęƶỤd ęgỉu dbệ`b hẹ`j mỗt dƩ dạu mỉ dƩ dạu ęơ `è`j tkỉ`
 hỗ
mügdỪitbak
tkỉ` ęỄ
hỗ dơ
ebốsỹrỗ`j.
tbờg
dŧ`j
dơ `bừ`j
`ÿmebkẤ`j
ęgỉu dbệ`b
tụ`jtạm
pbẪ`

hỉ rỗ`j
ęỔ`j ĖỔ`j
ęỉu dỪi
lø`j
dbẤy.
\bậm dbí
dédb
tbak pbƶƩ`j `ẹm `ji`j jgừi déd tạm müg Ấ`b bƶớ`j tổg lø`j hỗt pbu` ri. Sễ
trí dỪi tạm müg trï` dŧ`j pbẤg dô ebẤ `Ą`j ęỄ ęgỉu dbệ`b tbak dbgỉu `ẹm `ji`j
dỪi `ơ.
Ebg hỉg tké` ęgỉu ebgỄ` `Ổ`j ęỗ dỪi `bừ`j bỊ tbộ`j trƶổd ęô ęä ęƶỤd jgẤg
quyẻt, tbỵ nÿd ęơ dkg `Ổ`j ęỗ hỗt dạp dbk Bailhkx næ ebü`j ęốg, sỹ sig ebéd vỉ
tộd ęỗ jgừi tộd ęỗ pbu` væ tộd ęỗ nƶổg næ mỗt bỊ sộ vü d÷`j qui` trọ`j Ấ`b
bƶớ`j tổg déd ęẺd tí`b dỪi jgạy siu ebg bkỉ` tbỉ`b. Sổg Méy xak bgỊ` ęẩg, vgỊd
ęẤm hẤk tộd ęỗ nƶổg dộ ęễ`b næ dơ tbỄ luy trỵ dbí`b xéd vỉ lk ęơ, sỹ ebéd `biu vỉ tộd
ęỗ dỪi vø
vøgg pbu`
pbu`//nƶổg
nƶổg sẽ bẪu `bƶ
`bƶ pb
pbỡỡ tbuỗd
buỗd bk
bkæ`
æ` tkæ
tkæ` væk ép suạ
suạt tr
trkk`j
bailhkx (bøm pbu` hỗt).
VbƶƩ`j pbép ęgỉu ebgỄ` næ ęgỉu ebgỄ` hƩm trỗ` ęỄ h÷ ęẫp sỹ nỊdb vỉ ép
suạt vỉ lø`j hỗt. \í` bgỊu ép suạt ęk ęƶỤd sẽ ęƶỤd sk sé`b vổg tí` bgỊu ép suạt

ęẺt. \í` bgỊu sig nỊdb ęƶỤd ęƶi ęẻ` hỗ ęgỉu ebgỄ`, ęƶỤd ebuẻdb ęẩg nï` vỉ nỉm
tí` bgỊu ęẺt tộd ęỗ dƩ hẤ` dbk hỗ dbuyỄ` ęốg lø`j ęgỊ`. \ụ ęô, tộd ęỗ dỪi hƩm
tbiy ęốg tƶƩ`j ủ`j vổg sỹ dbï`b nỊdb ép suạt trk`j bøm pbu` dbk ęẻ` ebg ebü`j
dô sỹ dbï`b ép `ừi. \uy `bgï`, hƩm trỗ` muộ` bkẩt ęỗ`j ęøg bịg pbẤg tỔ` tẩg
mỗt sỹ dbï`b ép `ỉk ęơ. Lk ęơ sẽ n` n` tỔ` tẩg mỗt sig nỊdb tħ`b.
 @bỵ` tụ qui` ęgỄm dü`j
dü`j `jbỊ?
\ụ `bừ`j ęẺd ęgỄm dü`j `jbỊ dỪi bỊ ęƶi hỗt nï` nƶổg, déd ęẩg nƶỤ`j hgẻ`
væk væ hgẻ` ri ęƶỤd pbè` dbgi?
- Déd ęẩg nƶỤ`j væk?
+ Nƶu nƶỤ`j hỗt væk ? Cg`
+ Ėỗ `jbgỉ` hỗt væk ? Yg`
+ @Ổ`j ęỗ hỗt væk
24


 

- Déd ęẩg nƶỤ`j ri?
+ \ộd ęỗ pbu` hỗt
+ Nƶu nƶỤ`j hỗt ri? Ckut
\ụ `bừ`j pbè` tídb trï` tbỵ bỊ tbộ`j ęƶỤd tbỄ bgỊ` qui sƩ ęỔ ebộg bỵ`b <.8?
(Cg` næ nƶu nƶỤ`j hỗt ęẪu væk , Yg`? ęỗ `jbgỉ` di ht vổk.)

Bẻ@B<.8 TEBGYQẫ\Xẻ@B\X@

<.
<.8.
8. gu
gu ebg

ebg`
` quộ
quộ tr
trợ`
ợ`b
b b
b ttb
b`j
`j s
syy
Tiu ebg ri ebg h pb` ỗp, jgy d i ęẻ` hỗ pbậ` sạy ęỄ sạy ebü. Ebg
tờ jgạy ri ebg ht pb` ỗp dụ ebỹ vổk ebk`j <6% væ `bgỊt ęỗ ebkẤ`j
81ú46KD. \rk`j hỗ pbậ` sạy `ƶổd sẽ ęƶỤd tédb ri hẹ`j dédb hộd bƩg. @bgỊt
ęƶỤd dbuyỄ` qui v÷`j hiy bƩg vỉ bƩg `ƶổd hộd nï`, ęg qui hỉ mẺt tụ jgạy vỉk nuỔ`j
ebí tbü`j jgơ.
BƩg ęƶi vỉk `bỉ méy Rak ęƶỤd nạy tụ ęƶờ`j bƩg dbí`b, dơ ép suạt ố` ęễ`b.
\ụ ęƶờ`j bƩg `æy, bƩg ęƶỤd pbè` pbộg vỉk déd nü sạy, tẩg ęơ bƩg truyỉ` `bgỊt
dbk jgạy væ hễ `jƶ`j tỡ nẩg. NƶỤ`j `ƶổd `æy ęƶỤd tập tru`j nẩg væ hƩm trớ nẩg nø
bƩg.
Hỗ pbậ` sạy ęƶỤd dbgi tbỉ`b 3 `bơm sạy, mỚg `bơm sạy jỔm déd nü sạy
ebéd `biu. Déd `bôm sạy ęƶỤd ęgỉu ebgỄ` hẹ`j déd hỗ ęgỉu ebgỄ` ép suạt VGD tụ
V39 tổg V33 væ déd hỗ ęgỉu ebỄ` dbï`b ép VlGD tụ V3: tổg V:9 (rgï`j `bơm <
ebü`j dơ hỵ`b pbè` ny rgï`j `ï` ebü`j dô hỗ ęgỉu ebgỄ` dbï`b ép). @ƶổd `jƶ`j
vỉ bƩg tụ mỚg `bơm ęƶỤd lấ` tổg déd hỵ`b pbè` ny rgï`j hgỊt, ớ ęơ, `ƶổd vỉ bƩg
ęƶỤd tédb ri. Xgï`j `bơm < ebü`j dơ hỵ`b pbè` ny rgï`j mỉ `ƶổd vỉ bƩg tụ
`bơm < ęƶỤd dbuyỄ` trỹd tgẻp tổg hỵ`b pbè` ny dbu`j nỉ Db76.
Ép suạt bƩg hï` trk`j déd nü sạy ớ mỚg `bôm ęƶỤd ebộ`j dbẻ ớ déd jgé trễ
ebéd `biu ęỄ tẩk `ï` `bừ`j tệ nỊ hiy bƩg tbídb bỤp. Lk ęơ, bƩg ớ déd hỵ`b pbè`
25