Tìm hiểu địa lý kinh tế xã hội của hàn quốc

 

 

P_ƧồMN ĖẦI BểH MNGẦI PBƧƦMN 
UIễM KIMB Pẽ KIMB @GAMB QZỖH Pẽ 
---------***-------- 

PIỏZ CZảM
ĖỄA CÜ KIMB Pẽ PBẽ NIỔI 
ĖỆ PỈI MNBIÄM HỢZ4 ĖỄA CÜ KIMB Pẽ BỈM QZỖH

Mbøl tbự h biỎm4 Mbøl ?
Cớ p tìm hbỉ4 PLA?61.0
NiẨmn viäm bƶớ mn
mn `ẫm4 PbX. Mnð Bgæmn QuỸmb Amb

Bæ Mội, tbámn : mĈl ?6?1 


 

 

@AMB XÁHB XIMB UIÄM PBỶ H BIễM

XPP

Bể PÄM 

LXU

1

Vbạl Pbị Bằmn 

19111?6689

?

PrẮm Ėgỉm MnỌh @iỎp 

19111?66?1

8

Ėỉl Pbơy Bằmn 

19111?668>

0

CƶỜmn Amb ĖiỎp 

191111662?

:

 MnuyỊm Pbị BỘmn MnỌh 

1911116?98

5

 MnuyỊm UiỎt Bgæmn 

1911116158

>

La UiỎt Bæ 

19111161??

2

ĖỘmn Limb Am 

191111666?

9

 MnuyỊm Prumn Kiäm 

1911116?1?

16

 Mnð Pbị QuỸmb Mbƶ 

19111160::

 

 

LỠH CỠH
Cồ I Lờ  ĖấZ .........................
.......................................
...........................
...........................
...........................
..........................
...........................
...................
.....  8
Hbƶơmn 14 ĖỄA CÜ PỶ  MBIÄM ..........................
.......................................
..........................
...........................
...........................
................
...  0
1.  Uị trì địa cü .........................
.......................................
...........................
...........................
...........................
..........................
...........................

...................
..... 0 
?.  Ėiều kiỎm tự m
 mbiäm
biäm vỉ tæi
t æi mnuyäm tbiäm
t biäm mbiäm
mbi äm ..........................
.......................................
..........................
...................
...... 0 
?.1. Ėiề 
u kiỎm t ự
..........................
...........................
..........................
..........................
...........................
...........................
............... 0  
 
ự   mbiäm ............
?.?. Pæi
Pæi mnuyäm tbiäm mbiäm ............
.........................
...........................
...........................
...........................
...........................

....................
....... : 

Hbƶơmn ?4 @ÏM HƧ - RÈ BỒI HBÌMB P_Ễ .............
..........................
...........................
...........................
............... 5
1.  @ïm hƶ ‘xè bội .............
..........................
...........................
...........................
..........................
...........................
...........................
.........................
............ 5 
.........................
...........................
...........................
...........................
...........................
..........................
...........................
...................
..... 5  
1.1. @ïm hƶ ............
.........................
...........................
...........................

..........................
..........................
...........................
.................
... 2  
1.?. UĈm bøa ‘  xè
 xè bội ............
?.  Hbìmb trị ............
.........................
...........................
...........................
..........................
...........................
...........................
...........................
.....................
....... 16 
?.1. PbỈ
..........................
...........................
...........................
..........................
..........................
...........................
................ 16 
PbỈ hbặ hbìmb trị .............
...........................
..........................
..........................
...........................

..........................
............ 11 
?.?. PỚ
PỚ hbứh oộ láy Mbỉ mƶớh ..............

Hbƶơmn 84 KIMB Pẽ BỈM QZỖH ............
.........................
..........................
...........................
...........................
.......................
.......... 1:
 
1.  PỚmn quam mềm kimb tặ Bæm Quốh ..........................
........................................
...........................
...........................
.....................
....... 1: 
1.1. Kbái
Kbái quát .............
..........................
...........................
...........................
..........................
..........................
...........................
..........................
............1:  
1.?. Háh

Háh hbỉ   ssố  vĩ  lð .............
..........................
...........................
...........................
..........................
..........................
...........................
................ 1:  
1.8. Háh
Háh hbìmb sáhb kimb t ặ 
mn...........................
...........................
...........................
.....................
........ 1>  
ặ  đamn áp `Ừmn..............

?.  Háh mnæmb kimb tặ Bæm Quốh .............
...........................
...........................
..........................
...........................
...........................
............... 19 
?.1. Mnæmb
.........................
..........................
..........................
...........................
...........................

.......................
.......... 19 
 
mðmn mnbiỎp4 ............
?.?. Mnæmb
.........................
..........................
..........................
...........................
...........................
.......................
.......... ?6 
 
hðmn mnbiỎp4 ............
?.8. Mnæmb
..........................
..........................
..........................
...........................
...........................
..........................
...................
...... ?? 
 
`ịhb vỪ .............

8.  Háh trumn tïl kimb tặ ............
.........................
...........................
...........................

..........................
..........................
...........................
................ ?8 
8.1. Xjguc
Xjguc .............
..........................
...........................
...........................
...........................
...........................
..........................
...........................
...................
..... ?8 
8.?. Imhbjgm
 
.............
...........................
...........................
...........................
...........................
..........................
..........................
...........................
................ ?8 
8.8. @ajnu
 
....................................
......................

...........................
..........................
...........................
...........................
...........................
.....................
....... ?0 
8.0. Ousam
 
............
.........................
...........................
...........................
...........................
...........................
..........................
...........................
...................
..... ?0 
8.:. @ajdjgm
 
.............
...........................
...........................
...........................
...........................
..........................
..........................
...........................
................ ?: 

8.5. Zcsam
Zcsam.............
..........................
...........................
...........................
...........................
...........................
..........................
...........................
...................
..... ?: 
8.>. Kwamndu
Kwamndu ............
..........................
...........................
...........................
...........................
..........................
..........................
...........................
................ ?: 

0.  ắmb bƶỗ mn
mn hỮa đại `ịhb Hgvi`-19 đặm mềm kimb tặ Bæm Quốh ..........................
..............................
.... ?5 


 

 

Hbƶơmn 04 QZAM Bễ ĖỖI MNGẦI UIễP MAL - BỈM QZỖH ..........................
.......................... ??99 
1.  B  p táh về hbìmb tr ị .............
..........................
..........................
...........................
...........................
..........................
..........................
.................
.... ?9 
?.  B  p táh về kimb tặ .............
..........................
..........................
..........................
...........................
...........................
..........................
...................
...... ?9 
8.  B  p táh về vĈm ba ‘  tb
 tb tbag ‘  `u
 `u cịhb .............
..........................
..........................
...........................
..........................
............ 86 

..................... 81 
Hbƶơmn :4 KẽP CZảM HBZMN UỆ MỆM KIMB Pẽ BỈM QZỖH .....................
1.  Ėil lạmb ............
.........................
...........................
...........................
...........................
...........................
..........................
...........................
.................
... 81 
?.  Ėil yặu .............
..........................
...........................
...........................
...........................
...........................
..........................
...........................
...................
..... 81 
8.  Pbáhb tbứh với mềm kimb tặ Bæm Quốh .............
..........................
..........................
..........................
...........................
................ 8? 
0.  Hơ bội với mềm kimb tặ Bæm Quốh .............
..........................

...........................
...........................
...........................
.....................
....... 88 
KẽP CZảM ............
.........................
...........................
...........................
..........................
...........................
...........................
...........................
.....................
.......  8:
PỈI CIễZ PBAL KBắG ..............
...........................
..........................
..........................
...........................
...........................
.......................
.......... 85


 

 

Cồ I Lờ  ĖấZ

Prgmn oối hẨmb tbỜi kỸ lỗ hỬa bội mbẬp tại UiỎt Mal mnæy lột `iỊm ra
r a lạmb lẼ,
Bæm Quốh sớl đè trỗ tbæmb đối táh tbƶơmn lại cớm tbứ bai hỮa mƶớh ta tại kbu vựh Ėðmn
Oầh Á, hbỉ sau Prumn Quốh væ UiỎt Mal hũmn cæ đối táh tbƶơmn lại cớm tbứ tƶ hỮa Bæm
Quốh. Uới mbủmn ci tbặ sẺm h hỮa lãmb, quam bỎ niủa bai mƶớh h mbiều tiềl mĈmn đ
lỗ rộmn væ đa `ạmn ba tbƶơmn lại sgmn pbƶơmn. 
BiỎm may, hỪl từ Bæm Quốh mĈmn độmn đè trỗ tbæmb lột kbẩu biỎu hỮa
hỮ a mnƶỜi Bæm
Quốh kbi mi về đẪt mƶớh lãmb væ đ hũmn hbìmb cỉ bãmb Ẩmb lỉ Hbìmb pbỮ Bỉm Quốh
đamn mỞ cựh xïy `ựmn vỉ truyềm ố đi kbầp tbặ niới. Xự tbæmb hðmn hỮa hbiặm cƶh mæy
`ƶỜmn mbƶ đamn tạg mäm lột kỸ tìhb mủa hbg đẪt mƶớh mỉy kbi læ mbủmn bãmb Ẩmb hỮa
đẪt mƶớh Bæm Quốh ximb đẹp đamn oiặm
o iặm Bæm Quốh tbæmb lột địa hbỉ tbu bơt trì tÿ lÿ hỮa
h Ữa
`u kbáhb quốh tặ væ cæ đil đặm bẪp `ẫm hbg háh mbæ đẮu tƶ hũmn mbƶ lột tbị trƶỜmn đẮy
bứa bẹm hbg háh tẬp đgæm kimb tặ cớm
c ớm träm tbặ niới.  
Prgmn tbỜi niam tới, hbômn ta sẼ đứmn trƶớh mbiều hơ bội hũmn mbƶ tbáhb tbứh `g
mbủmn tbay đỚi lamn tìmb hĈm oẨm träm lði trƶỜmn kimb tặ quốh tặ. @g vẬy, oẨm tbïm háh
há mbïm, tẬp tb, tỚ hbứh pbẨi mnỉy hỉmn hbỮ độmn, tìhb hựh tãl biu vỉ kbai tbáh háh hơ
bội đẮu tƶ, kimb `gamb, lỗ rộmn  tbị trƶỜmn trgmn mbiều cĩmb vựh væ tại mbiều quốh nia.  
Pừ mbủmn cü `g träm, hbômn jl - mbl cớp Ėịa cü Kimb tặ tbặ niới quyặt địmb hbỌm
đẪt mƶớh Bæm Quốh đ tãl biu væ mnbiäm hứu. Pbðmn qua viỎh mnbiäm hứu mỉy, hbơmn
jl luốm tãl biu rú bơm, sïu bơm về địa cü tự mbiäm hũmn mbƶ kimb tặ - xè bội hỮa Bỉm
Quốh, qua đ niơp lỌi mnƶỜi h hái mbãm hỪ tb bơm về đẪt
đ Ẫt mƶớh mæy.  
Oæi tiu cuẬm hỮa mbl jl hbầh hbầm kbðmn tb trámb kbệi vẫm hÿm mbủmn tbiặu
st `g hbƶa vủmn vỉmn về kiặm tbứh hũmn mbƶ kimb mnbiỎl. Hbơmn jl rẪt lgmn mbẬm
đƶh sự hbỉ `ẫm, mbẬm xét væ np ü hỮa háh tbẮy, hð đ oæi mnbiäm hứu đƶh bgỉm tbiỎm
bơm. Mbl hbơmn jl xim hbïm tbỉmb hẨl ơm!  

8 


 

 

Hbƶơmn 14 ĖỄA CÜ PỶ  MBIÄM
  MBIÄM

1. Uị trì địa cü
Bỉm Quốh, täm hbìmb tbứh cỉ Ėại Bỉm @ïm Quốh, cỉ quốh nia tbuộh kbu  vựh Ėðmn
Á, mằl ỗ pbìa mal hỮa Oám đẨg Priều Piäm, ỗ niủa MbẬt OẨm, hựh Ėðmn hỮa Mna væ Prumn
Quốh.  Ėïy đƶh hgi cæ trumn tïl hỮa Ėðmn Oầh Á, h ü mnbĩa hbiặm cƶh quam trỌmn.  

 OẨm đỘ Bæm Quốh 
Bæm Quốh oa lẾt đƶh oag oỌh oỗi oim, với ?.018 kl đƶỜmn oỜ oim; pbìa tïy
cỉ oim Bgỉmn BẨi, pbìa mal cỉ oim Bga Ėðmn vỉ pbìa đðmn cỉ oim MbẬt OẨm. Quốh nia
`uy mbẪt h oiäm niới đẪt ciềm với Bæm Quốh cæ Oầh Priều Piäm. Uã vẬy, vùmn đẪt hỮa Bæm
Quốh rộmn tới 166,68? kl¿ mbƶmn oị ?96 kl¿ oị mƶớh oim xïl cẪm. 
PbỮ đð Bỉm Quốh cỉ Xjguc, mằl ỗ pbìa Pïy Oầh đẪt mƶớh. Xáu tbæmb pbố trựh
tbuộh trumn ƶơmn nỘl h Ousam, @ajnu, Imhbjgm, Nwamndu, @ajdjgm væ Zcsam.  

?.  Ėiều kiỎm tự  mbiäm
 mbiäm væ tæi mnuyäm tbiäm mbiäm
 ?.1. Ėiề
 mbiäm
  u kiỎ m tự  mbiäm

Ėịa bãmb4 Bæm Quốh hbỮ yặu cỉ đỘi mơi (hbiặl kbgẨmn >6%), vùmn đỘmn oằmn
hbiặl 86%. Ėỉmb mơi hag mbẪt ỗ Bỉm Quốh cỉ Baccasam (1,9:6 l), hũmn hbìmb cỉ đỉmb hỮa
mơi cỬa tạg tbỉmb ĖẨg Djdu. Mngỉi ra, oa `èy mơi cớm cỉ `èy Pajoajk, `èy Xgojk vỉ mơi
Diri. Bỉm Quốh kbðmn h háh vùmn đỘmn oằmn rộmn cớm, vùmn đẪt tbẪp cæ kặt quẨ hỮa bgạt

độmn xi lÿm, tbƶỜmn tẬp
t Ập trumn ỗ háh vùmn oim bgẾh
bg Ếh cƶu vựh háh hgm sðmn cớm. Oäm hạmb
đ, Bæm Quốh h tới 8?66 bÿm đẨg mbệ,   đẨg cớm mbẪt cæ đẨg Djdu -`g h `iỎm tìhb 1.20:
kl¿. Háh đẨg quam trỌmn kbáh nỘl Zccjumn væ Ciamhgurt trgmn vùmn Oim MbẬt OẨm væ

ĖẨg Namnbwa ỗ hỬa Xðmn Bám.  
0 


 

 

Kbì bẬu4 Bỉm Quốh h kbì
k bì bẬu ðm đới với oốm
o ốm pbïm ba rú rỎt. Lùa xuïm
x uïm væ lùa
tbu tbƶỜmn `iỊm ra mnầm hbỉ trgmn kbgẨmn ? tbámn, tbỜi tiặt `Ị hbịu. Lùa bâ tbƶỜmn mmn
ẩl, với mbiỎt độ vƶt quá 86 ¶H
¶ H ỗ bẮu bặt háh vùmn hỮa đẪt mƶớh. Lù
Lùaa đðmn rẪt cạmb với
mbiỎt độ tbƶỜmn xum `ƶới 6¶H vỉ tối tbiu xuốmn `ƶới ∟?6
∟ ?6 ¶H ỗ mbủmn vùmn mội địa `g
ni lùa lamn kbðmn kbì cạmb từ Xiojria tbỚi tới. ĖẾh oiỎt, `g ỗ pbìa mal vỉ oị oim oag

 oỌh xumn quamb, đẨg Djdu h tbỜi titiặt
ặt Ẫl væ `Ị hbịu bơm sg với háh vùmn kbáh hỮa Bỉm
Quốh. MbiỎt độ trumn ỗmb träm đẨg vỉg kbgẨmn từ ?,:¶H (85,:¶E) trgmn tbámn 1 đặm ?:¶H
(>>¶E) trgmn tbámn >.

Xðmn mnÿi4 BỎ tbốmn sðmn suối hbằmn hbịt, háh tuyặm niag tbðmn đƶỜmn tbỮy đmn
vai trÿ rẪt quam trỌmn. Háh hgm sðmn cớm hbẨy từ oầh tới mal bgẾh đðmn samn tïy væ hbẨy
væg Bgæmn BẨi bgẾh jg oim Priều Piäm. Xðmn   `æi mbẪt cæ sðmn Mak`gmn (:?1kl) hbẨy
qua háh tbæmb pbố cớm mbƶ @ajnu væ Ousam. Xðmn Bamnamn (021,> kl) hbẨy qua tbỮ đð
Xjguc đmn vai trÿ cæ tuyặm buyặt lạhb hbg vùmn trumn tïl.
 ?.?. Pæi mnuyäm tbiäm mbiäm

Pæi mnuyäm kbgámn sẨm4 Bæm Quốh vốm đƶh oiặt đặm cæ lột đẪt mƶớh mnbâg tæi
mnuyäm tbiäm mbiäm. Lột số cgại kbgámn sẨm hbìmb
h bìmb cỉ4 tbam đá, hbã, kẼl, tbam hbã, vgmeral,
lệ sầt, đỘmn, væmn…ĖẾh oiỎt, mnuỘm đá vði `Ội `ỉg `ùmn đ hbặ oiặm xi lĈmn niơp Bỉm
Quốh pbát trim mnæmb xïy `ựmn hẨ trgmn væ mngæi mƶớh.  
Pæi mnuyäm sðmn, oim4 Háh hgm sðmn cớm tạg tiềl mĈmn hbg mnæmb mĈmn cƶmn
tbỮy điỎm ỗ Bæm Quốh. @g đẪt mƶớh h 8 lẾt niáp oim væ h bơm 8666 bÿm đẨg mäm tạg
sự pbát trim hbg lột cgạt háh mnæmb mnbề mbƶ đámb oầt tbỮy sẨm, hðmn mnbiỎp đmn tæu.
ĖƶỜmn tbỮy pbát trim với mbiều hẨmn cớm mbƶ
m bƶ hẨmn Ousam, hẨmn Vgbamn, hẨmn Imhbjgm,... 
Pæi mnuyäm đẪt4 Hũmn niốmn mbƶ mbiều quốh nia Hbïu Á, mðmn mnbiỎp cæ lột

mnæmb quam trỌmn hỮa Bæm Quốh, sgmn tæi mnuyäm đẪt đai bạm bẹp đÿi bệi pbẨi hamb táh
đẪt đai lột háhb mĈmn suẪt væ biỎu quẨ.  
Pæi mnuyäm `u cịhb4 Bỉm Quốh h mbiều `i tìhb đƶh ZMJXHG hðmn mbẬm cæ `i
sẨm tbặ niới mbƶ4 Humn Hbamn -đớh, lột số địa `amb đẹp mỚi tiặmn4 tbáp truyềm bãmb
 Malsam, Hámb đỘmn træ Ogsjgmn,
Ogsjgmn, Hðmn viäm simb tbái vịmb Xumhbjgm, đẨg Djdu,...Pạg điều

kiỎm tbuẬm ci hbg `u cịhb pbát trim. 

: 


 

 

Hbƶơmn ?4 @ÏM HƧ - RÈ BỒI HBÌMB P_Ễ 
1.  @ïm hƶ ‘xè bội 
1.1.  @ïm
@ïm hƶ

@ïm số biỎm tại hỮa Bæm Quốh cæ :1.861.0>8 mnƶỜi væg mnæy ?0/6:/?6?1 tbjg số
ciỎu lới mbẪt từ Ciäm Bp Quốh. @ïm số Bæm quốh hbỉ hbiặl 6,50% tỚmn `ïm số hỮa tbặ
niới væ cæ quốh nia đứmn tbứ ?2 träm oẨmn xặp bạmn `ïm số væ vùmn cèmb tbỚ träm tbặ niới.  

H tb tbẪy tỉ cỎ nia tĈmn `ïm số bằmn mĈl hỮa Bæm Quốh cuðm `ƶơmn, mbƶmn tốh
độ mĈl sau sag với mĈl trƶớh h xu bƶớmn niẨl `Ắm. ĖẾh oiỎt væg mĈl ?6?6 `ïm số Bæm
Quốh niẨl tbẪp bơm sg với vĈm trƶớh cæ `g tỉ cỎ simb tbẪp bơm tỉ cỎ tỬ `ẫm đặm biỎm tƶmn
`ïm số niẨl tự mbiäm.  
❕ Pãmb

bãmb `ïm số Bỉm Quốh ?6?6 

Háh mbỉ `ự ốg `ïm số đamn cg mnại rằmn trgmn tƶơmn cai h tb sẼ nbi mbẬm trƶỜmn
bp tĈmn trƶỗmn ïl ỗ Bæm Quốh.  
Háh hbum nia hỮa Bỉm Quốh tbðmn ốg rằmn sự nia tĈmn `ïm số Bæm quốh mĈl
?6?6 đè niẨl xuốmn lứh kỾ cỪh kbi læ tuỚi tbỌ hỮa mnƶỜi `ïm Bæm Quốh mnæy hæmn hag

trgmn kbi số trẻ jl đƶh simb
si mb ra cại mnæy hæmn niẨl.  
Oộ Mội vỪ væ Am tgæm Bæm Quốh hbg oiặt trgmn ? mĈl trỗ cại đïy `ïm số B æm
Quốh hbỉ tĈmn với lột tỾ cỎ rẪt mbệ cæ 6,6:%. Ė cæ lứh tĈmn trƶỗmn tbẪp mbẪt trgmn cịhb
sỬ hỮa xứ sỗ kil hbi.  

5 


 

 

Lột số mnuyäm mbïm hỮa biỎm tƶmn mæy4 
  PỾ xuẪt simb tại Bæm Quốh h xu bƶớmn niẨl lạmb trgmn mbủmn mĈl nẮm

•

đïy, h  tỾ cỎ simb tbẪp mbẪt tbặ niới.   MĈl
MĈl ?612, tỚmn tỾ suẪt simb (PE_)
hỮa Bæm Quốh cæ 6,92. Ėïy cæ lứh tbẪp mbẪt träm tbặ niới, đỘmn mnbĩa với
viỎh Bæm Quốh đè trỗ tbæmb quốh nia đẮu tiäm h lứh PE_ tbẪp bơm 1,6
(trumn oãmb lỞi pbỪ mủ tại Bæm Quốh hbƶa simb đặm 1 hgm)
  Ėộ tuỚi trumn ỗmb hỮa Bỉm Quốh mnỉy hỉmn hag. @Ẫm số Bỉm Quốh cỉ `ïm

•

số niỉ hbiặl tỉ cỎ cớm. BiỎm may xứ sỗ kil hbi đamn pbẨi đối lẾt với tãmb
trạmn số mnƶỜi lẪt đi mbiều bơm số với số trẻ jl đƶh simb ra kâl tbjg đ
cæ sự niæ đi hỮa `ïm số. Ėiều mæy h mnbĩa tãmb trạmn nia tĈmn `ïm số Bæm

Quốh tbjg tự mbiäm đamn cæ ïl væ đïy đamn cæ vẪm đề đau đẮu với hbìmb
 pbỮ Bỉm Quốh. 
Bỉm Quốh cỉ quốh nia h tỉ cỎ lẪt hïm oằmn niới tìmb kbi simb tbẪp mbẪt tbặ niới .
Pbjg lột mnbiäm hứu væg mĈl ?612 tỉ cỎ trẻ sơ  simb mal träm mủa rơi væg kbgẨmn 165 oé
trai/166 oé nái- đạt lứh tbẪp mbẪt tbặ niới. 

> 


 

 

 LẬt độ `ïm số Bỉm Quốh 
Uới `iỎm tìhb cèmb tbỚ cæ 9>.?85 kl? lẾt đẪt, lẬt độ `ïm số hỮa Bæm Quốh cæ :?5
mnƶỜi/kl? cæ lột trgmn mbủmn quốh nia h lẬt độ `ïm số hag mbẪt tbặ niới hag bơm đặm
16 cẮm sg với trumn oãmb hỮa tbặ niới. 
Ėa pbẮm `ïm số Bæm Quốh tẬp trumn tại háh kbu đð cớm đẾh oiỎt cæ kbu đð
đ ð tbị Xjguc
kbi tại đïy đè hbiặl đặm lột mỬa tỚmn `ïm số hỮa Bæm Quốh. Ėiều
Ėi ều may xẨy ra `g quá trãmb
`i `ïm Ộ ạt từ mðmn tbðm cäm tbæmb pbố trgmn quá trãmb lỗ rộmn pbát trim kimb tặ mbamb
hbmn mbủmn mĈl từ 19>6 đặm 1926. Lột yặu tố mủa Ẩmb bƶỗmn đặm viỎh `ïm hƶ Bæm
Quốh tẬp trumn đðmn đơh tại háh tbỉmb tbị đ cỉ `g địa bãmb đặm ?/8 cỉ mơi hỮa xứ sỗ kil
hbi.  
hbi.

Lột vẪm đề mủa cæ mbủmn mnƶỜi trgmn độ tuỚi
t uỚi cag độmn hỮa Bæm Quốh hũmn kbðmn
hbiặl lột tỾ trỌmn quá hag. BiỎm may mbl tuỚi mæy vẫm đẨl oẨg đƶh cƶmn cag độmn

hẮm tbiặt hbg quá trãmb sẨm xuẪt væ pbát trim kimb tặ. Puy mbiäm trgmn tbỜi niam kbðmn xa
đïy sẼ trỗ tbæmb lột vẪm đề mnbiäl
mnbiä l trỌmn. 
❕ @ïm
 @ïm

tộh 

Prgmn tbæmb pbẮm `ïm hƶ Bæm Quốh tbã mnƶỜi Priều Piäm hbiặl đại đa số. @ïm
tộh tbiu số `uy mbẪt cæ lột oộ pbẬm mbệ mnƶỜi nốh Bga. 
1.?. UĈm bøa ‘  xè
  xè bội  

Bæm Quốh cæ lột đẪt mƶớh sỗ bủu oề `æy truyềm tbốmn đámn kimb mnạh. Prgmn quá
trãmb pbát trim đẪt mƶớh, mbủmn mét vĈm ba vẫm đƶh oẨg tỘm væ biỎm bủu trgmn đỜi sốmn
2 


 

 

bæmn mnæy hỮa mnƶỜi `ïm xứ sỗ kil hbi. Präm hẨ đẪt mnƶớh BỈm QZốh mnƶỜi `ïm mi
hbumn lột mnðm mnủ. 
❕ Quốh

pbỪh 

 Mbầh đặm bæm quốh mnƶỜi ta sẼ mbớ mnay đặm oộ cỊ pbỪh truyềm tbốmn đ cæ
Ág bamogk

Ág
 bamogk hỮa pbỪ mủ nỘl h lột váy `æi kiu Prumn Quốh væ lột ág vét kiu  Ogcjrg.

Ág mal niới nỘl h lột ág kbgáh mnầm  djgngri væ quẮm oadi . . 
HẨ bai oộ bamogk mæy đều h tb lẾh với lột ág hbgæmn `æi tbjg kiu tƶơmn tự
nỌi cæ `urulani . Mnæy may, mnƶỜi Bæm Quốh hbỮ yặu lẾh bamogk væg háh `ịp cỊ tặt (Pặt
Prumn tbu, 
tbu, Pặt Mnuyäm Ėám) bgẾh
Ėám) bgẾh háh cỊ kỾ miỎl mbƶ mnæy hƶới bgẾh tamn cỊ.  
❕ Cối
 Cối

sốmn hỮa mnƶỜi Bæm Quốh  

Niốmn với vĈm ba UiỎt mnæy trƶớh ỗ Bæm Quốh mnƶỜi hgm trai hẨ đẨl mbẬm tráhb
t ráhb
mbiỎl trỪ hột trgmn nia đãmb, tïl cü trỌmn mal cæ tïl cü pbỚ oiặm hỮa mnƶỜi Bæm Quốh.
 Mbƶmn đ niẨi quyặt háh vẪm đề cijm quam đặm tïl cü trỌmn mal kbimb mủ hbìmb pbỮ Bæm
đè sỬa đỚi bẮu bặt háh vĈm oẨm ciäm quam đặm quam bỎ nia đãmb mbằl đẨl oẨg sự hðmn
 oằmn niủa mal væ mủ về quyềm kặ tbừa. 
Prgmn bgạt độmn niag tiặp tbðmn tbƶỜmn, mnƶỜi Bæm tbƶỜmn hbæg mbau oằmn háhb
hơi mnƶỜi bơi mnbiämn sg với trỪh tbẸmn đứmn vỉ nẬt đẮu hbæg mbẹ mbæmn bơi niốmn với
háhb hbæg bệi hỮa mnƶỜi MbẬt oẨm . Háhb hbæg bệi mæy tbƶỜmn đƶh `ùmn với mnƶỜi hùmn
đẸmn hẪp, oạm oâ bgẾh mnƶỜi qujm. MnƶỜi Bæm Quốh sốmn rẪt cạh quam, kbáh với mbủmn
 oộ pbil oi cỪy hỮa Bỉm lỉ hbơmn ta tbƶỜmn
tbƶ Ờmn xjl, oạm sẼ tbẪy mbủmn
mbủm n tìmb háhb rẪt tbơ vị
vỉ mnộ mnbĩmb hỮa mnƶỜi Bỉm. Ė cỉ tìmb háhb sốmn bƶỗmn
bƶỗm n tbỪ, xè bội  Bæm mnæy may biỎm
đại væ đỜi sốmn tbgẨi lái bơm xƶa rẪt mbiều, `ïm Bæm sốmn pbmn kbgámn bơm, Ĉm lẾh

tramn đil ximb đẹp bơm. Ėiều đámn hbơ ü, tbamb miäm bỉm đại đa số đều h đi pbẫu tbuẬt
tbẫl lĩ, bỌ hbg rằmn đẹp bơm tbã sẼ tbæmb hðmn bơm trgmn huộh sốmn væ rẪt mbiều mnƶỜi
 pbgmn hbg đẪt mƶớh mæy cæ đẪt mƶớh `ag kég. 
LẾh `ù vẬy mnƶỜi `ïm Bæm Quốh hũmn nẾp pbẨi kbðmn ìt áp cựh trgmn huộh sốmn.
Xự pbát trim lạmb lẼ về kimb tặ hỮa xứ sỗ kil hbi trgmn 56 mĈl sau Hbiặm tramb tbặ niới

II đè kég tbjg mbiều oiặm đỚi xè bội cớm. Lột trgmn số đ cæ tỉ cỎ tự sát hag ỗ đỮ tbæmb
 pbẮm `ïm số, oag nỘl tbamb
t bamb tbiặu miäm væ mnƶỜi
mnƶ Ời niæ. xuẪt pbát từ lột xè bội đẮy áp cựh,

9 


 

 

tbƶỜmn xuyäm đƶh xặp væg mbl hag mbẪt tbặ niới. mbủmn áp cựh từ kimb tặ, bỌh đƶỜmn
bay `g lầh háh oỎmb tïl cü cæ mbủmn mnuyäm mbïm `ẫm đặm mnuyäm simb ỗ Bæm Quốh.  
Pbjg đ, trgmn mĈl ?612,  số mnƶỜi tự tỬ tại Bæm
B æm Quốh cæ 18.5>6 mnƶỜi, tĈmn 9,>%
sg với mĈl ?61>. PỾ cỎ mnƶỜi tự tỬ träm 166.666 `ïm cæ ?5,5 mnƶỜi, tĈmn 9,:% sg với lột
mĈl trƶớh væ niẨl 15,1% sg với mĈl ?611, tbỜi đil số mnƶỜi tự tỬ hag kỾ cỪh .  

?.  Hbìmb trị 
 ?.1. PbỈ hbặ hbìmb trị  

 Mbỉ mƶớh Ėại Bỉm @ïm Quốh cæ lð bãmb
bãm b mbẪt

mbẪ t tb, bãmb tbứh hộmn bÿa cẬp
c Ập biặm
tỚmn tbốmn hbặ tgæm pbẮm lamn tìmb hbẪt cƶỡmn tìmb, tbjg đ, PỚmn tbốmn đƶh xjl cæ
mnƶỜi đứmn đẮu mbæ mƶớh (mnuyäm tbỮ quốh nia) mbƶmn oäm hạmb PỚmn tbốmn vẫm tỘm tại
 Mội háh nỘl PbỮ tƶớmn væ háh Oộ trƶỗmn đmn vai trÿ tbal lƶu hbìmb sáhb hbg PỚmn
PỚm n
tbốmn `g PỚmn tbốmn oỚ mbiỎl với sự tbðmn qua hỮa Quốh bội. Puy mbiäm, PỚmn tbốmn
hũmn cæ mnƶỜi đứmn đẮu Mội háh væ h quyềm trãmb `ự ám cuẬt trƶớh Quốh bội, h quyềm
 pbỮ quyặt `ự cuẬt læ Quốh bội oam bæmb mbƶmn kbðmn h quyềm niẨi tám Quốh bội.  
Pb hbặ hbìmb trị hỮa Bæm Quốh cæ `ïm hbỮ đại mnbị væ `ïm hbỮ trựh tiặp, Quốh
bội væ PỚmn tbốmn `g `ïm oẮu trựh tiặp. OẨm hbẪt hỮa mềm `ïm hbỮ Bæm Quốh cæ mềm `ïm
hbỮ tƶ sẨm. 
❕ Biặm
 Biặm

pbáp 

Biặm pbáp mĈl 192> hỮa Bæm Quốh quy địmb mbủmn mnuyäm tầh hơ oẨm đ tỚ hbứh
mềm kimb tặ quốh `ïm. Pbjg oẨm Biặm pbáp mæy, trẬt tự kimb tặ læ Bæm Quốh tbjg đuỚi cæ
lột trẬt tự tðm trỌmn tự `g hỮa `gamb mnbiỎp væ
v æ hỮa mnƶỜi `ïm, sámn kiặm hỮa `gamb mnbiỎp
væ háh há mbïm trgmn bgạt độmn kimb tặ. Puy mbiäm, Mbæ mƶớh đƶh quyềm điều tiặt háh
bgạt độmn kimb tặ đ `uy trã tĈmn trƶỗmn væ sự Ớm địmb bæi bÿa hỮa mềm kimb tặ quốh `ïm;
 oẨg đẨl sự pbïm pbối tbu mbẬp hðmn oằmn; mnĈm mnừa cũmn đgạm tbị trƶỜmn væ cạl `Ừmn
quyềm cựh kimb tặ; bƶớmn tới lỪh tiäu `ïm hbỮ ba mềm kimb tặ. Mbæ mƶớh hal kặt viỎh
 pbát trim kimb tặ vùmn lột háhb hïm đối, h hbìmb sáhb oẨg bộ vỉ kbuyặm kbìhb háh `gamb
mnbiỎp vừa vỉ mbệ, h hbìmb sáhb Ớm địmb niá mðmn sẨm vỉ oẨg đẨl Ớm địmb humn hẮu háh
sẨm pbẩl mðmn mnbiỎp. Mbæ mƶớh hũmn hal kặt tðm trỌmn quyềm ci hỮa mnƶỜi tiäu `ùmn,
kbuyặm kbìhb tiäu `ùmn bp cü vỉ kbuyặm kbìhb háh bgạt độmn hẨi tiặm hbẪt cƶmn sẨm
 pbẩl tbjg quy địmb hỮa

hỮa cuẬt pbáp. Mbæ mƶớh hũmn hal kặt kbuyặm kbìhb bgạt độmn mngại
tbƶơmn lẾh `ù h quyềm tbựh biỎm điều tiặt væ điều pbối bgạt độmn mngại tbƶơmn. @gamb
16 


 

 

mnbiỎp tƶ mbïm kbðmn oị quốh bủu ba bgẾh kbðmn oị ouộh pbẨi hbuym mbƶmn quyềm ssỗỗ
bủu hbg hbìmb quyềm trừ trƶỜmn bp cuẬt địmb đ đáp ứmn háh mbu hẮu kbẩm hẪp về quốh
 pbÿmn bgẾh vã ci ìhb hỮa mềm kimb tặ. Mbỉ mƶớh kbuyặm kbìhb pbát ttrim
rim kbga bỌh, hðmn
mnbỎ, mnuỘm cựh tbðmn tim væ mnuỘm cựh hgm mnƶỜi đ tbôh đẩy đỚi lới, sámn tạg trgmn
mềm kimb tặ.
Präm hơ sỗ háh quy địmb träm hùmn với háh ám cỎ hỮa Pÿa ám Biặm pbáp, mbiều mbæ
mnbiäm hứu ỗ Bæm Quốh hbg rằmn, lð bãmb pbát trim kimb tặ læ Bæm Quốh quy địmb trgmn
trg mn
Biặm pbáp tbựh hbẪt cæ lột mềm kimb tặ tbị trƶỜmn bỞm bp bgẾh cæ mềm kimb tặ tbị trƶỜmn  
xè bội (sghiac larkjt jhgmgly), tbjg đ, bgạt độmn kimb tặ tbị trƶỜmn h tb đƶh điều
tiặt đ tbôh đẩy pbôh ci xè bội. Puy mbiäm, mnay hẨ sự điều tiặt Ẫy hũmn pbẨi tụm tbỮ
mnum cü về tìmb hïm xứmn ‘   lột tbuộh tìmb hỮa mbỉ mƶớh pbáp quyềm tƶ sẨm, tbjg   đ,
mbæ mƶớh trƶớh bặt tðm trỌmn quyềm tự địmb đgạt hỮa há mbïm væ `gamb mnbiỎp. 
 ?.?. PỚ hbứh oộ láy Mbỉ mƶớh  

Hbìmb quyềm trumn ƶơmn hỮa Mbỉ mƶớh Ėại Bæm @ïm Quốh bgạt độmn `ựa träm
mnuyäm tầh tal quyềm pbïm cẬp, oag nỘl 8 mbámb Bæmb pbáp, CẬp pbáp væ Pƶ pbáp.  Háh
mbámb Bæmb pbáp væ CẬp pbáp bgạt độmn hbỮ yặu ỗ hẪp quốh nia, lẾh `ù biỎm may, h
mbiều Oộ trgmn cĩmb vựh Bæmb pbáp hũmn tbƶỜmn tbựh biỎm tbäl lột số hbứh mĈmn ỗ hẪp
độ địa pbƶơmn. Mbámb Pƶ pbáp bgạt độmn ỗ hẨ hẪp trumn ƶơmn vỉ địa pbƶơmn. Háh hbìmb

q uyềm
uyềm địa pbƶơmn cỉ hbìmb quyềm oám tự trị, đỘmn tbỜi hũmn h háh hơ quam Bæmb pbáp væ

CẬp pbáp riämn. 
❕ Mbámb
 Mbámb

CẬp pbáp 

Quốh bội Ėại Bæm @ïm Quốh cæ Quốh bội đơm viỎm với số nbặ cæ 866 với mbiỎl
kỸ 0 mĈl `g `ïm oẮu trựh tiặp. Quốh bội h 15 ụy oam hbuyäm lðm cæl viỎh tbƶỜmn
xuyäm (về hơ oẨm tƶơmn ứmn với háh oộ trgmn Hbìmb pbỮ). Quốh bội đƶh niag lột số
hbứh mĈmn Biặm pbáp, væ hbứh mĈmn quam trỌmn mbẪt cæ cẬp pbáp, tbẨg cuẬm væ tbðmn qua
háh đạg cuẬt. Mbủmn hbứh mĈmn kbáh oag nỘl quyềm pbä hbuẩm viỎh oỚ mbiỎl   lột số
mbïm sự quam trỌmn hẪp quốh nia, pbä hbuẩm háh biỎp địmb, pbä `uyỎt về mnïm sáhb quốh
nia, háh vẪm đề ciäm quam đặm hbìmb sáhb đối mngại, tuyäm oố hbiặm tramb, viỎh hỬ cựh cƶmn
vũ tramn ra mƶớh mngỉi bgẾh viỎh đmn qụm hỮa cựh cƶmn qụm sự mƶớh mngæi tại Bæm
Quốh, viỎh tbamb tra bgẾh kil sgát mbủmn
mbủm n vẪm đề đẾh oiỎt về đối mội væ sự ouộh tội. Quốh
bội h quyềm cuẬm tội PỚmn tbốmn væ háh tbæmb viäm Mội háh. Quốh bội hũmn h tb kiặm
11 


 

 

mnbị PỚmn tbốmn oèi liỊm bay oỚ mbiỎl PbỮ tƶớmn vỉ háh tbỉmb viäm kbáh hỮa Hbìmb
 pbỮ. 
  Mbámb

❕ Mbámb

Bỉmb pbáp

PỚmn tbốmn Bỉm Quốh, đẮy đỮ cæ Ėại tbốmn cĩmb Ėại Bæm @ïm quốh, ccææ mnƶỜi đứmn
đẮu mbámb Bæmb pbáp. PỚmn tbốmn đƶh oẮu hỬ trựh tiặp oỗi mnƶỜi `ïm, væ cæ tbæmb viäm
`uy mbẪt đƶh oẮu hỮa Bæmb pbáp quốh nia, pbỪh vỪ lột mbiỎl kỸ mĈl mĈl væ kbðmn
đƶh tái hỬ. PỚmn tbốmn Bæm Quốh mầl niủ : vai trÿ hbỮ yặu4 Pbứ mbẪt, PỚmn tbốmn cæ
mnuyäm tbỮ quốh nia, tƶmn trƶmn væ đại `iỎm hbg tgæm tb `ïm tộh trgmn bỎ tbốmn Hbìmb
 pbỮ vỉ trgmn quam bỎ đối mngại. Pbứ bai, PỚmn tbốmn cæ mnƶỜi điều bæmb tối hag oam bæmb
háh oộ cuẬt đƶh Hơ quam CẬp pbáp tbðmn qua, đỘmn tbỜi oam oố háh cỎmb væ sầh cỎmb đ
tbựh tbi pbáp cuẬt. Pbứ oa, PỚmn tbốmn hũmn cæ PỚmn tƶ cỎmb háh cựh cƶmn vũ tramn. Pbứ
tƶ, PỚmn tbốmn cæ mbæ mngại niag đứmn đẮu væ cæ
c æ mnƶỜi bgạhb địmb hbìmb sáhb mngại niag.
Pbứ mĈl, PỚmn tbốmn cỉ mnƶỜi bgạhb địmb hbìmb sáhb đối mội vỉ mnƶỜi cỉl cuẬt hbỮ yặu.
PỚmn tbốmn kbðmn tb niẨi tám Quốh bội, mbƶmn Quốh bội h tb ouộh PỚmn tbốmn hbịu
tráhb mbiỎl huối hùmn đối với Biặm pbáp tbðmn qua lột quá trãmb ouộh tội.  
PỚmn tbốmn Bæm Quốh đƶơmn mbiỎl cæ Lggm Daj-im, tại vị từ 16/:/?61>, cæ mbiỎl
kỸ tỚmn tbốmn tbứ 19 hỮa Bæm Quốh. 
PbỮ tƶớmn `g PỚmn tbốmn hbỉ địmb væ đƶh Quốh bội tbðmn qua. Cæ mnƶỜi tr cü
bæmb pbáp hbìmb hbg PỚmn tbốmn, PbỮ tƶớmn niál sát háh Oộ bỉmb hbìmb vỉ quẨm cü Mội
háh, pbối bp với hbìmb sáhb hỮa Hbìmb pbỮ `ƶới sự hbỉ đạg hỮa PỚmn tbốmn. PbỮ tƶớmn
hũmn h quyềm tbẨg cuẬm mbủmn hbìmb sáhb cớm hỮa quốh nia væ tbal `ự háh huộh bỌp hỮa
Quốh bội. 
PbỮ tƶớmn Bæm Quốh đƶơmn mbiỎl cæ Hbumn Xyj-kyum, tại vị từ 10/1/?6?6.  
Pbjg Biặm pbáp, PỚmn tbốmn Bæm Quốh niủ hbứh HbỮ tịhb Mội háh, hÿm PbỮ tƶớmn
niủ hbứh Vb HbỮ tịhb. Mội háh Bæm Quốh biỎm may oag nỘl 12 Oộ, cæ hơ quam hag mbẪt
h vai trÿ trgmn viỎh tbẨg cuẬm vỉ niẨi quyặt hbìmb sáhb ỗ mbámb Bæmb pbáp. HẮm cƶu ü
rằmn Mội háh hỮa Bæm Quốh tbựh biỎm vai trÿ kbáh với háh mƶớh kbáh h hùmn bãmb tbứh.
HỪ tb, Mội háh Bæm Quốh tbựh biỎm mnbị

mn bị quyặt hbìmb sáhb hũmn mbƶ tbal vẪm hbìmb sáhb
hbg PỚmn tbốmn; điều đ pbẨm ámb rằmn Bæm Quốh về hơ oẨm cæ lột mƶớh hộmn bÿa tỚmn
tbốmn. Háh mnbị quyặt hỮa Mội háh kbðmn tb ræmn ouộh quyặt địmb hỮa PỚmn tbốmn væ `g
1? 


 

 

đ Mội háh Bæm Quốh hũmn niốmn mbƶ háh bội đỘmn hố vẪm ỗ háh mƶớh hộmn bÿa tỚmn
tbốmn bgæm tgæm. 
❕ Mbámb
 Mbámb

Pƶ pbáp 

 Mềm Pƶ pbáp Bæm Quốh cæ BỎ tbốmn tÿa ám nỘl Pÿa ám Pối hag, Pÿa ám Biặm
 pbáp, háh Pÿa ám hẪp hag
hag (Binb Hgurts) ỗ : tbæmb pbố cớm væ háh Pÿa ám hẪp quẬm/buyỎm
(@istriht Hgurts). Pÿa ám Pối hag nỘl 1 Hbámb ám h mbiỎl kỸ 5 mĈl kbðmn tái mbiỎl `g
PỚmn tbốmn oỚ mbiỎl với sự pbä hbuẩm hỮa Quốh  bội hùmn 18 tbẩl pbám h mbiỎl kỸ 5
mĈl h tb tái mbiỎl `g PỚmn tbốmn oỚ mbiỎl tbjg đề mnbị hỮa
h Ữa Hbámb ám væ sự pbä hbuẩm
hỮa Quốh bội. Pÿa ám Biặm pbáp độh cẬp với Pÿa ám Pối hag, hbịu tráhb mbiỎl bgæm tgæm
với viỎh xjl xét Biặm pbáp væ với háh quyặt địmb ouộh tội tbæmb
tb æmb viäm Bội đỘmn Mbæ mƶớh.
Pÿa ám Biặm pbáp nỘl 1 hbámb ám væ 2 tbẩl pbám, trgmn đ 8 tbæmb viäm `g PỚmn tbốmn
 oỚ mbiỎl, 8 tbæmb viäm `g
` g Quốh bội oỚ mbiỎl væ

v æ 8 tbæmb viäm `g Hbámb ám Pÿa ám tối
hag oỚ mbiỎl, oẨg đẨl sự độh cẬp hỮa tbẩl
tbẩ l pbám cæ mnuyäm tầh mềm tẨmn hỮa Pÿa ám Biặm
 pbáp. Hơ quam Pƶ pbáp từ trumn ƶơmn đặm địa pbƶơmn h hbứh mĈmn oẨg đẨl sự tuïm tbỮ
 pbáp cuẬt hỮa hðmn `ïm,
`ïm, `uy trã quyềm cựh Mbæ mƶớh mbằl xïy `ựmn lột trẬt tự xè bội Ớm
địmb, đỘmn tbỜi oẨg đẨl quyềm vỉ ci ìhb bp pbáp hỮa hðmn `ïm. 
❕ PỚ

hbứh hbìmb quyềm địa pbƶơmn  

Hbìmb quyềm địa pbƶơmn Bỉm Quốh cỉ hbìmb quyềm ốm tự trị, tỚ hbứh tbjg bỎ
tbốmn Bội đỘmn - Pbị trƶỗmn. Pbæmb viäm hỮa bỎ tbốmn mæy nỘl h4 ZỾ viäm Bội đỘmn địa
 pbƶơmn væ cèmb đạg hơ quam Bæmb pbáp địa pbƶơmn.
Bội đỘmn địa pbƶơmn cæ hơ quam CẬp pbáp đại `iỎm hbg quyềm ci `ïm hbômn ỗ địa
 pbƶơmn. Xố cƶmn ZỾ viäm Bội đỘmn địa pbƶơmn tbƶỜmn cæ
c æ 11 mnƶỜi, với háhb oẮu cæ 16
trgmn số 11 uỾ viäm đƶh oẮu oằmn oệ pbiặu pbỚ tbðmn, 1 uỾ viäm hÿm cại đƶh oẮu tbjg
bỎ tbốmn tbæmb pbẮm đại `iỎm. MbiỎl vỪ hỮa Bội đỘmn địa pbƶơmn cæ4 
- Rjl xét háh vẪm đề về bgạt độmn hỮa hơ quam Bæmb pbáp địa pbƶơmn;  
- Pbðmn qua háh tbðmn tƶ, `ự ám cuẬt; 
- Quyặt địmb mbủmn hbìmb sáhb quam trỌmn hỮa hbìmb quyềm địa pbƶơmn mbƶ4 mnïm

sáhb địa pbƶơmn, đámb tbuặ mnƶỜi tiäu `ùmn, tbu háh cgại tbuặ `ịhb vỪ đ tĈmn hƶỜmn pbôh
ci ỗ địa pbƶơmn; 
- Pbæmb cẬp væ quẨm cü háh cgại quỹ; 
18 


 

 

- MbẬm kbiặu mại hỮa mnƶỜi `ïm ỗ địa pbƶơmn; 
- QuẨm cü, pbát trim hðmn mnbiỎp, lði trƶỜmn, niág `Ừh, mnbỎ tbuẬt, vĈm bgá,...

Hơ quam Bæmb pbáp địa pbƶơmn điều bæmb háh hðmn viỎh bỉmb hbìmb trgmn pbạl
vi pbáp cü hỮa hbìmb quyềm địa pbƶơmn. Háh tbỉmb viäm hỮa hơ quam mæy bgạt độmn tbjg
mbiỎl kỸ. Hứ 0 mĈl đƶh oẮu cại lột cẮm tbjg pbƶơmn tbứh oẮu hỬ pbỚ tbðmn đẮu pbiặu.
Hơ quam  Bæmb pbáp địa pbƶơmn h quyềm pbỮ quyặt háh quyặt địmb hỮa Bội đỘmn địa
 pbƶơmn. MbiỎl vỪ hỮa hơ quam Bæmb pbáp địa pbƶơmn cæ4 
- CẬp væ tbựh biỎm háh hbìmb sáhb, vẪm đề quẨm cü tỉi hbìmb; cẬp vỉ tbựh biỎm háh

hbìmb sáhb về quẨm cü oiäm hbặ;  
- Pbựh biỎm háh  mbiỎl vỪ đƶh niag trựh tiặp từ hbìmb quyềm trumn ƶơmn mbƶ4

địmb háh cgại niá; quẨm cü háh pbƶơmn tiỎm; quẨm cü tæi sẨm hðmn hộmn,... 
LẾh `ù Bội đỘmn địa pbƶơmn væ hơ quam Bæmb pbáp địa pbƶơmn tbựh biỎm háh
mbiỎl vỪ kbáh mbau, sgmn h táh độmn qua cại, h  tb bỞ tr væ h quyềm niál sát, kil
tra bgạt độmn hỮa mbau träm hơ sỗ mnuyäm tầh hïm oằmn quyềm cựh pbáp cü, kbðmn hbỘmn
hbég hbứh mĈmn mbằl bgạt độmn h biỎu quẨ. 

10 


 

 

Hbƶơmn 84 KIMB Pẽ BỈM QZỖH  

1. PỚmn quam mềm kimb tặ Bỉm Quốh
1.1. Kbái
quát
 

Kimb tặ Bæm Quốh cæ lột mềm kimb tặ tbị trƶỜmn tƶ oẨm hbỮ mnbĩa pbát
 pbát trim với kỹ
tbuẬt, hðmn mnbỎ hùmn lứh độ hðmn mnbiỎp ba hag, đïy cæ quốh nia hbïu Á tbứ
bai trgmn cịhb sỬ hỮa hbïu cỪh mæy hø mềm kimb tặ đạt tới mnƶỡmn pbát
 pbát trim hbỉ sau MbẬt
 MbẬt
OẨm. Bæm Quốh cæ lột  trgmn –Oốm hgm _Ộmn kimb tặ“ hỮa  hbïu Á hùmn với BỘmn
Kðmn, Ėæi Cgam væ Ximnapgrj đỘmn tbỜi mềm kimb tặ mƶớh mæy hũmn đứmn tbứ 11 träm tbặ

niới væg mĈl ?612. Pốh độ tĈmn trƶỗmn kimb tặ hỮa Bæm Quốh đamn tbuộh bæmn hag mbẪt
tbặ niới biỎm may, kbgẨmn 16% lỞi
l Ởi mĈl. 
Pbæmb pbố tbỮ đð cæ Xjguc hũmn cæ tbæmb pbố cớm mbẪt vỉ cỉ trumn tïl hðmn
mnbiỎp  hbìmb hỮa đẪt mƶớh. Mơi đïy h hơ sỗ bạ tẮmn, tbðmn tim truyềm tbðmn biỎm đại oẬh
mbẪt tbặ niới. Háh hðmn ty hðmn mnbỎ hag, tẬp đgæm, hðmn ty đa quốh nia cớm träm tbặ niới
hũmn h trỪ sỗ tại tbæmb pbố mæy. Xjguc đứmn tbứ > trgmn mbl háh tbæmb pbố oềm vủmn
mbẪt tbặ niới. 
1.?. Háh hbỉ   ssố  vĩ lð 

Pừ lột trgmn –Oốm hgm rỘmn hbïu Á“, tbámn 1? mĈl 1995, Bæm Quốh trỗ tbæmb
quốh nia tbứ ?9 nia mbẬp GJH@, tỚ hbứh oag nỘl bẮu bặt háh quốh nia pbát trim. Kbðmn
hbỉ cæ –hgm rỘmn hbïu Á“, Bæm Quốh đè đƶh tái simb trỗ tbæmb hgm rỘmn tbặ niới.  

1: 

 

 

 Mềm kimb tặ Bæm Quốh sau kbi vƶt qua huộh kbỮmn bgẨmn tỉi hbìmb
hbìmb mĈl 19>> đè
tiặp tỪh tĈmn trƶỗmn vủmn hbầh. PỚmn sẨm pbẩl quốh mội (N@V) đè tĈmn nẪp 8 cẮm
c Ắm từ :60,5
tỾ đð ca væg mĈl ?661 cäm 1.519,2 tỾ đð ca væg mĈl ?612. Ėïy cæ quy lð kimb tặ cớm tbứ
1? träm tbặ niới. Mngại trừ niai đgạm kbỮmn bgẨmn kimb tặ, tốh độ tĈmn trƶỗmn kimb tặ hỮa
Bæm Quốh hag lứh  0 - : % lỞi mĈl. ĖẾh oiỎt, væg mĈl ?662, ?669 væ hẨ mĈl ?616,
trgmn oối hẨmb mềm kimb tặ tbặ niới đamn kbỮmn bgẨmn, Bæm Quốh vẫm đạt
đ ạt đƶh tĈmn trƶỗmn
kimb tặ đámn kimb mnạh cæ 5,8 %. Xự tĈmn trƶỗmn mæy đƶh háh hơ quam truyềm tbðmn mƶớh
mngæi đámb niá cỉ lột vì `Ừ đim bãmb (Pjxtoggk _jhgvjry) đ vƶt qua kbỮmn bgẨmn.  
XẨm cƶmn xuẪt kbẩu hỮa Bæm Quốh đè tĈmn từ 8?,2? triỎu đð ca væg mĈl 1956
cäm 16 tỾ đð ca væg mĈl 19>> væ tiặp tỪh tĈmn lạmb cäm 56,09 tỾ đð ca væg mĈl ?612. g
tbỜi đil tbỉmb cẬp hbìmb pbỮ mĈl 19:8, tbu mbẬp ỗmb qụm đẮu mnƶỜi hbỉ cỉ 5> đð ca,
tbặ mbƶmn đặm mĈl ?612, hgm số mæy đè tĈmn cäm tới 81.809 đð ca. 

15 


 

 

Bæm Quốh đè mbẨy vỌt cäm trỗ tbæmb mƶớh xuẪt kbẩu cớm tbứ > träm tbặ niới væg

mĈl ?616 væ trgmn 0 mĈl ciäm tiặp từ ?611 đặm ?610,  Bæm Quốh ciäm tỪh nbi mbẬm tbỉmb
tìhb lẬu `ịhb träm 1 mnbãm tỾ đð ca lỞi mĈl. Puy tbỉmb tìhb mỉy đè hbủmn cại væg mĈl
?61: væ ?615 mbƶmn đè pbỪh bỘi lứh 1 mnbãm tỾ đð ca væg mĈl ?61>. MĈl ?612, Bæm
Quốh sỗ bủu 068,> tỾ đð ca mngại bối væ tỾ cỎ m mƶớh mngæi mnầm bạm cæ 81,0 %, mằl ỗ
lứh trumn oãmb trgmn số háh mƶớh N?6. Bơm mủa, hộmn đỘmn quốh tặ đámb niá hag tbỉmb
quẨ kimb tặ mỉy vỉ xặp bạmn tìm `Ừmn hỮa Bæm Quốh vẫm đamn `uy trã lứh độ Ớm địmb. 0
mĈl ciäm tiặp từ ?611 đặm ?610, Bæm Quốh ciäm tỪh nbi mbẬm  tbỉmb tìhb lẬu `ịhb träm 1
mnbãm tỾ đð ca lỞi mĈl. Puy tbỉmb tìhb mỉy đè hbủmn cại væg mĈl ?61: væ ?615 mbƶmn
đè pbỪh bỘi lứh 1 mnbãm tỾ đð ca væg mĈl ?61>. MĈl ?612, Bæm Quốh sỗ bủu 068,> tỾ
đð ca mngại bối væ tỾ cỎ m mƶớh mngæi mnầm bạm cæ 81,0 %, mằl ỗ lứh trumn oãmb trgmn
số háh mƶớh N?6. Bơm mủa, hộmn đỘmn quốh tặ đámb niá hag tbæmb quẨ kimb tặ mỉy vỉ xặp
bạmn tìm `Ừmn hỮa Bỉm Quốh vẫm đamn `uy trã lứh độ Ớm địmb. 
1.8. Háh hbìmb sáhb kimb t ặ  đamn áp `Ừ mn 

 Mnæmb pbỪ tráhb kimb tặ trgmn Hbìmb pbỮ Bỉm Quốh đè trãmb y kặ bgạhb hbumn,
đẾt –tĈmn trƶỗmn đỚi lới“ væ tạg ra háh mnæmb hðmn mnbiỎp lới cỉl trỌmn
trỌ mn tïl mĈl ?6?6.
PrỌmn tïl trgmn hbìmb sáhb kimb tặ cæ tĈmn trƶỗmn cẪy tbu mbẬp cæl hbỮ đạg. Kimb tặ hðmn
 oằmn væ tĈmn trƶỗmn đỚi lới cæ bai pbƶơmn `iỎm quam trỌmn đ đạt lỪh tiäu đ. Ėặm may,
Hbìmb pbỮ đè tẬp trumn hbỮ yặu vỉg hbìmb sáhb kimb tặ hðmn oằmn tbðmn qua háh oiỎm pbáp
bỞ tr mnƶỜi cag độmn tbu mbẬp tbẪp. Puy mbiäm, Hbìmb pbỮ mbẬm ra rằmn kb h tb tbơh
đẩy kimb tặ læ kbðmn `ựa væg tĈmn trƶỗmn sámn tạg.
tạ g. Mi háhb kbáh, h tb vì kimb tặ hðmn
 oằmn mbƶ
m bƶ hbïm trái væ tĈmn trƶỗmn sámn tạg cæ hbïm pb
pbẨi.
Ẩi. Ė tbjg
tb jg đuỚi hbìmb sáhb tĈmn
tĈm n
trƶỗmn cẪy tbu mbẬp cæl hbỮ đạg, bai hbïm hẮm sgmn bæmb tiặm cäm

cä m pbìa trƶớh. Mặu hbỉ tbựh
tbi hbìmb sáhb kimb tặ hðmn oằmn, mềm kimb tặ h tb tiặm tbäl lột oƶớh, mbƶmn kb đi xa
bơm. @g đ, Hbìmb pbỮ đè cẪy tĈmn trƶỗmn sámn tạg cỉl hbìmb sáhb trỌmn tïl trgmn mĈl
may.
❕ LỪh
 LỪh

tiäu 

 PẬp
PẬp trumn væg hðmn mnbiỎp `ủ ciỎu, lạmn mơ -rgm, trì tuỎ mbïm tạg, hbẪt ốm `ẫm  

•

Kimb tặ Bæm Quốh đè væ đamn pbỪ tbuộh hbỮ yặu væg háh mnæmb hðmn mnbiỎp hbặ
tạg, mbƶmn háh mnæmb mæy kbðmn tb tĈmn quy lð sẨm xuẪt lèi đƶh. Präm tbựh tặ, mnæmb
hðmn mnbiỎp sẨm xuẪt đè oị kbỮmn bgẨmn trgmn lột tbỜi niam `æi mäm Xjguc hẮm độmn cựh
1> 


 

 

tĈmn trƶỗmn lới đ tbay tbặ. Hbìmb pbỮ Bỉm Quốh đè đề xuẪt kặ bgạhb tbơh đẩy mnỉmb
hðmn mnbiỎp `ủ ciỎu (`ata), lạmn mơ -rgm (mjurac) vỉ trì tuỎ mbïm tạg (AI), nỌi tầt cæ @MA;
væ oa mnæmb hðmn mnbiỎp lới, trgmn đ h hbìp ốm `ẫm bỎ tbốmn vỉ sứh kbệj simb bỌh.
 Møi về hbìp ốm `ẫm, độmn cựh tĈmn trƶỗmn quốh nia, Bæm Quốh đè trỗ tbæmb hƶỜmn quốh

về hbìp mbớ. Puy mbiäm, Bỉm Quốh hẮm hbuẩm oị hbg kỾ mnum bẬu ốm `ẫm (pgst sjlihgm`uhtgr) từ ọy niỜ. Lột trgmn mbủmn kặ bgạhb hỮa Hbìmb pbỮ cỉ mi `ƶỡmn cĩmb

vựh hbìp ốm `ẫm bỎ tbốmn kbðmn h đẾh tìmb mbớ. 
 Vbát
triỈm hðmn mnbỎ đẸmn hẪp tbặ niới  
 

•

Oộ kặ bgạhb vỉ tỉi hbìmb Bỉm Quốh đè đƶa ra kbẩu biỎu –lột sự hẪt hámb lới,
lột tƶơmn cai lới“, væ hbiặm cƶh –0+1“. Oƶớh
Oƶớ h đẮu tiäm cæ tãl kiặl đỚi lới ttrgmn
rgmn mnæmb
hðmn mnbiỎp væ tbị  trƶỜmn truyềm tbốmn. Pbứ bai cæ kbai tbáh háh mnæmb hðmn mnbiỎp væ
tbị trƶỜmn lới. Pbứ oa cæ đẨl oẨg háh hðmn mnbỎ tiäm tiặm, tbơh đẩy mnbiäm hứu vỉ pbát
trim (_&@). huối hùmn, Hbìmb pbỮ sẼ mi `ƶỡmn tỉi mĈmn, tbơh đẩy tĈmn trƶỗmn sámn
tạg. Hbìmb pbỮ hũmn sẼ hẨi háhb bỎ tbốmn væ hơ sỗ bạ tẮmn đ tbựh biỎm biỎu quẨ 0 sámn
kiặm mỉy. HỪ tb, Hbìmb pbỮ sẼ niới tbiỎu hðmn mnbỎ tbðmn limb trgmn háh mnæmb hðmn
mnbiỎp hbỮ hbốt, tiặp tbäl simb cựh hbg mềm kimb tặ `ủ ciỎu, tĈmn hƶỜmn bỞ tr đ tbôh đẩy
đẮu tƶ lạmn `i độmn tbặ bỎ tbứ mĈl (:N), tĈmn quy lð đẮu tƶ hbg mnbiäm hứu væ pbát
trim cäm ?? tỾ ZX@. PẪt hẨ háh kặ bgạhb mæy đều
đ ều mbằl lỪh đìhb đẨl oẨg háh hðmn mnbỎ
đẸmn hẪp tbặ niới, pbát trim độmn cựh tĈmn trƶỗmn hbg tƶơmn cai. 
 Háh
Háh hbìmb sáhb đƶa ra 

•

Ė tbơh đẩy tĈmn trƶỗmn đỚi lới biỎu quẨ, Hbìmb pbỮ sẼ quyặt ciỎt nỡ oệ háh quy
địmb hẨm trỗ pbát trim háh mnæmb hðmn mnbiỎp lới. Hðmn mnbỎ lới sẼ tạg ra háh sẨm pbẩl,
mnæmb hðmn mnbiỎp lới, từ đ bãmb tbæmb mäm tbị trƶỜmn lới. Puy mbiäm, háh hðmn mnbỎ
lớ i h tb sẼ –đỪmn hbạl“ đặm háh sẨm pbẩl biỎm h. HbẸmn bạm, kbi ð tð xuẪt biỎm  đè

cæl mẨy simb xumn đột với xj mnựa, væ rú ræmn hẮm mới cệmn háh quy địmb ciäm quam hẨm
trỗ sự pbát trim hỮa mnæmb sẨm xuẪt ð tð. Mặu xumn đột kbðmn đƶh niẨi quyặt bp cü, sẼ
tốm mbiều tbỜi niam bơm đ đỚi lới hðmn mnbỎ væ lỗ ra tbị trƶỜmn lới. Oäm hạmb đ, háh
`gamb mnbiỎp sámn tạg h tb oị kãl bèl, kbðmn tb tiặm ra tbị trƶỜmn tgỉm hẮu.  Hbìmb vã
tbặ, Hbìmb pbỮ hẮm mới cệmn quy hbặ.  Prgmn mỞ cựh mỉy, Hbìmb pbỮ đè đề xuẪt –l ð bãmb
lột oƶớh“, kbuyặm kbìhb háh mnæmb –cùi lột oƶớh“ đ đạt tbệa biỎp. Ė tbôh đẩy tĈmn

12 


 

 

trƶỗmn đỚi lới, Hbìmb pbỮ sẼ lỗ rộmn hơ sỗ bạ tẮmn ciäm quam, tẬm `Ừmn triỎt đ mnïm
sáhb, tbuặ, tỉi hbìmb vỉ mbïm cựh.  

?.  Háh mnỉmb kimb tặ Bỉm Quốh 
 ?.1. Mnỉmb
 
mðmn mnbiỎp4

Prgmn mbủmn mĈl đẮu tiäm sau kbi ốm đẨg Priều Piäm oị hbia hầt, mðmn mnbiỎp
đmn np nẮm :6% N@V hỮa quốh nia, mbƶmn Bæm Quốh đè mbamb hbmn
hb mn hbuym mềm tẨmn
kimb tặ hỮa lãmb samn cĩmb vựh hðmn mnbiỎp. Ėmn np hỮa háh mnæmb mðmn mnbiỎp niẨl
xuốmn hÿm 1:% væg mĈl 1926, niẨl xuốmn `ƶới 16% væg huối mbủmn mĈl 1926 væ ỗ
lứh `ƶới :% k từ mĈl 1992. Mnæmb mðmn mnbiỎp, oag nỘl háh mnæmb mbƶ trỘmn trỌt,
hbĈm muði, cïl mnbiỎp hũmn mbƶ sĈm oầm væ đámb há biỎm hbỉ sỬ `Ừmn 0,>8% `ïm số vỉ
đmn np lột pbẮm mbệ kbgẨmn 1,2% vỉg N@V tìmb đặm mĈl ?619. 

Lột trgmn mbủmn vẪm đề Ẩmb bƶỗmn cớm mbẪt đặm mðmn mnbiỎp hbìmb cỉ địa bãmb
bil trỗ hỮa Bæm Quốh kbðmn h mbiều kbẨ mĈmn hũmn mbƶ táh `Ừmn hbg hamb táh mðmn
mnbiỎp, hbỉ h 10,5% tỚmn `iỎm tìhb đẪt cỉ đẪt h tb trỘmn trỌt. @g đ, quốh nia mæy pbẨi
 pbỪ tbuộh mbiều væg mbẬp kbẩu mðmn sẨm væ mnuyäm ciỎu tbð đ hbặ oiặm. 
Háh sẨm pbẩl hbỮ yặu từ mnæmb hbĈm muði ỗ Bæm Quốh cæ4 Pbịt oÿ, tbịt cm væ sủa
s ủa.
Cƶmn tiäu tbỪ háh sẨm pbẩl mæy mnæy hæmn tĈmn. Puy mbiäm, số cƶmn háh tramn trại hbĈm
muði cại niẨl `Ắm từ mbủmn mĈl 1996 hbg đặm may. 
Ėámb oầt há từ cïu đè đƶh hgi cæ mnuỘm xuẪt kbẩu quam trỌmn hỮa Bæm Quốh vã
đïy cæ tbựh pbẩl niæu prgtjim mäm rẪt đƶh ƶa hbuộmn. Bæm Quốh đè trỗ tbæmb lột trgmn
mbủmn quốh nia cớm về đámb oầt há ỗ vùmn mƶớh sïu träm tbặ niới. PbỮy sẨm vjm oim væ
muði trỘmn tbỮy sẨm mội địa hũmn pbát trim rẪt tốt.  
Uới tốh độ đð tbị ba mnỉy hỉmn tĈmn vỉ hbi pbì cag độmn
độm n tĈmn hag, mnƶỜi `ïm Bæm
Quốh đè `Ắm oệ cĩmb vựh mðmn mnbiỎp. Háh kbu vựh sẨm xuẪt, muði trỘmn mðmn mnbiỎp mbệ
tbã pbẨi pbỪ tbuộh hbỮ yặu væg tr hẪp hỮa hbìmb pbỮ vỉ háh hbìmb sáhb oẨg bộ tbƶơmn
lại. Bæm Quốh biỎm pbẨi mbẬp kbẩu mnũ hốh ,tbứh Ĉm hbĈm mi, đẬu mỉmb, cơa lã vỉ `a
sốmn đ vẬm bæmb háh mnæmb hbĈm muði, xay xát oột lã væ háh mnæmb địmb bƶớmn xuẪt kbẩu
mbƶ `Ỏt lay. 

19 


 

 

 ?.?. Mnæmb
hðmn mnbiỎp4 
 

Xự pbát trim hỮa mnæmb hðmn mnbiỎp cæ độmn cựh
cự h hbìmb đ pbát trim mềm kimb tặ ỗ
Bỉm Quốh. MĈl ?619, háh mnæmb hðmn mnbiỎp hbiặl kbgẨmn 80% tỚmn sẨm pbẩl quốh
mội (N@V) væ ?:% cựh cƶmn cag độmn. 
 MbẬm  đƶh sự kbuyặm kbìhb, đẮu tƶ lạmb lẼ hỮa hbìmb pbỮ hũmn mbƶ hỮa háh
mbỉ đẮu tƶ mƶớh mngỉi, BẮu bặt háh mnæmb hðmn mnbiỎp hỮa Bæm Quốh đè đƶa hðmn mnbỎ,
láy lh biỎm đại, tiäm tiặm đ tbay tbặ háh hơ sỗ, tbiặt oị hũ từ đ nia tĈmn đƶh sẨm cƶmn
væ hbẪt cƶmn hỮa bæmn ba - đẾh oiỎt cæ bæmn ba xuẪt kbẩu samn tbị trƶỜmn mƶớh
mngæi. UiỎh áp `Ừmn háh hðmn mnbỎ trgmn mnæmb hðmn mnbiỎp đè niôp pbát trim mềm kimb

tặ hỮa đẪt mƶớh, tbu bơt bỉmn triỎu
t riỎu cag độmn cỉl viỎh tại háh mbæ xƶỗmn, kbu hðmn mnbiỎp,
từ đ niẨi quyặt vẪm đề về viỎh cæl.  
❕ Hðmn

mnbiỎp điỎm tỬ  

 MĈl 192>, Bæm Quốh đƶh hgi cæ lột trgmn mbủmn mƶớh sẨm xuẪt háh tbiặt oị điỎm
tỬ cớm. Oag nỘl háh sẨm pbẩl tiäu oiu mbƶ4 tivi læu, láy nbi vi`jg, điỎm tbgại `i độmn,
đỉi, láy tìmb há mbïm, đỘmn bỘ…. MĈl 1922, mnỉmb hðmn mnbiỎp điỎm tỬ đạt ?8 tỾ ZX@
(tĈmn 8:% sg với mĈl 192>), trỗ tbæmb mƶớh h mềm hðmn mnbiỎp điỎm tỬ cớm tbứ sáu tbặ
niới. PỚmn niá trị hỮa háh oộ pbẬm væ cimb kiỎm (oag nỘl hẨ hbẪt oám `ẫm) đƶh sẨm xuẪt
mĈl 1922 đạt 9,> tỾ ZX@, cẮm đẮu tiäm vƶt qua sẨm pbẩl điỎm tỬ tiäu `ùmn (9,? tỾ ZX@). 
Pbjg Oág hág hỮa BiỎp bội ĖiỎm tỬ Bæm Quốh, mnæmb hðmn mnbiỎp điỎm tỬ hỮa
mƶớh mæy đạt niá trị 1?1,> tỾ ZX@ trgmn mĈl ?61>, tĈmn 16,8% sg với mĈl trƶớh, đƶa
mƶớh mỉy cäm vị trì mbæ sẨm xuẪt tbiặt oị điỎm tỬ cớm tbứ oa träm tbặ niới, sau Prumn Quốh
væ Lỹ, hbiặl 5,2% sẨm cƶmn tgæm hẮu.  
❕ Hðmn

mnbiỎp ð tð væ pbỪ tùmn ð tð 

Präm tbựh tặ lïu tbuẫm với tiềl cựh hỮa Bæm Quốh oẪy niỜ cæ kbi tbị trƶỜmn mội
địa mbệ, yặu kél về hðmn mnbỎ, tbiặu vốm, bạm hbặ mbïm cựh vỉ háh mnỉmb hðmn mnbiỎp
kél pbát trim,.. Kbi hbi pbì cag độmn tĈmn hùmn với sự pbát trim hỮa mềm kimb tặ, Bæm
Quốh ouộh pbẨi vƶt qua mbủmn bạm hbặ mnuỘm cựh hỮa lãmb đ tiặp tỪh hạmb tramb với
háh mƶớh sẨm xuẪt ð tð cớm kbáh mbƶ MbẬt OẨm, Lỹ.  
Ė oầt kịp với háh mbæ sẨm xuẪt bæmn đẮu tbặ niới hbìmb pbỮ Bỉm Quốh đè oầt
 ouộh háh tẬp đgæm mƶớh mngæi nia mbẬp tbị trƶỜmn tbðmn qua hgm đƶỜmn ciäm kặt ciäm
?6 


 

 

`gamb. MbỜ đ læ háh tẬp đgæm ð tð
t ð Bæm Quốh từmn oƶớh mầl oầt hðmn mnbỎ hag hỮa háh
quốh nia bæmn đẮu mbƶ Lỹ, MbẬt væ Hbïu Ïu. KIA cæ sự ciäm kặt hỮa Kyjgmnsjgmn væ
Laz`a mĈl 1950, hÿm Byum`ai bp táh với
v ới Egr` mĈl 1952. 
 MbỜ mbủmn kimb mnbiỎl vỉ mnuỘm cựh tỉi hbìmb trgmn tbỜi niam cầp ráp hbg Egr`,
Byum`ai đè tbiặt kặ đƶh lẫu xj riämn hỮa lãmb, sỬ `Ừmn độmn hơ Litsuoisbi væ đẾt täm
m cæ Vgmy. Hbiặh xj đẮu tiäm 166% xuẪt xứ tại Bỉm Quốh vỉ hbìmb tbứh ốm ra ỗ tbị
trƶỜmn mội địa Bæm Quốh từ mĈl 19>5. Ėïy hũmn đè đámb `Ẫu lột tramn sỬ lới hbg mềm
hðmn mnbiỎp ð tð hỮa mƶớh mæy.  
Ėặm may, hðmn mnbiỎp ð tð Bæm Quốh đè cớm
c ớm tbứ mĈl tbặ niới tbjg `gamb số. Prg
Prgmn
mn

11 tbámn đẮu mĈl ?611, tỚmn `gamb số hỮa Byum`ai væ Kia cæ 1.68>.6?2 hbiặh xj, về hơ
 oẨm hag bơm tỚmn `gamb số hỮa U^, Au`i, OL^, Lj
Ljrhj`js
rhj`js vỉ mbủmn tbƶơmn biỎu Hbïu
Ïu kbáh. Ė cỉ tbỉmb tìhb đámn lừmn trgmn tbỜi kã suy tbgái kimb tặ. 
❕ Hðmn

mnbiỎp tbép 

Hbìmb pbỮ Bæm Quốh đè xáh địmb mnæmb tbép cæ lột trgmn háh mnæmb kimb tặ hơ
sỗ quam trỌmn mbẪt, cæ lột trgmn mbủmn mnỉmb kimb tặ tbu bơt lột cƶmn vốm đẮu tƶ cớm,
vừa đmn vai trÿ tẬp bp vốm, kiặm
ki ặm tbứh væ hðmn mnbỎ, vừa cæ
c æ mnuỘm hỮa háh sámn tạg trgmn
hðmn mnbỎ. MĈl 1929, Bæm Quốh cæ mbæ sẨm xuẪt tbép cớm tbứ 16 tbặ niới, hbiặl ?,8%
sẨm cƶmn tbép tbặ niới. Mbƶmn oằmn sự mỞ cựh hỮa lãmb sẨm cƶmn tbép Bæm Quốh trgmn
lƶỜi mĈl trỗ cại đïy đè tĈmn cäm xặp bạmn tbứ mĈl bgẾh tbứ sáu tbặ niới, với sẨm cƶmn
tbép tbð sẨm xuẪt tƶơmn ứmn háh mĈl ?610, ?61: væ ?615 cæ >1.: triỎu tẪm, 59.> triỎu tẪm
væ 52.5 triỎu tẪm.. Mbu hẮu trgmn mƶớh hbiặl >6% tỚmn mbu hẮu về háh sẨm pbẩl tbép,
hbỮ yặu cæ `g sự nia tĈmn hỮa háh mnæmb tiäu tbỪ tbép mbƶ ð tð, đmn tæu væ điỎm tỬ. 
❕ Hðmn

mnbiỎp đømn tæu 

Prgmn 16 mbæ láy đmn tæu đƶh xặp bạmn đứmn đẮu träm tbặ niới, h sáu mbæ
láy đmn tæu cæ hỮa Bæm Quốh. Bæm Quốh cæ đẪt mƶớh sỗ bủu 8 hðmn ty đmn tæu cớm mbẪt
tbặ niới cẮm cƶt cæ Byum`ai, Xalsumn væ @ajwgg.
 MĈl 1998, cẮm đẮu tiäm Bæm Quốh trỗ tbæmb mbæ sẨm xuẪt tæu cớm mbẪt träm tbặ
niới, vƶt qua hẨ MbẬt OẨm.  
 MĈl ?6?6, Prumn Quốh `ẫm trƶớh Bæm Quốh về số cƶmn đơm bæmn đmn tæu cũy

kặ hbg đặm tbámn 5, mbƶmn trgmn mỬa huối mĈl Xjguc đè oứt pbá vƶt qua Oầh Kimb với
?1 


 

 

số cƶmn đơm bỉmn nẪp đði, cäm niủ vị trì số lột tbặ niới. Bæm Quốh h ci tbặ hạmb tramb
về đơm bỉmn đmn tỉu hbỗ kbì tbiäm mbiäm ba cệmn (CMN) væ háh tæu hbỗ `Ắu tbð hỡ cớm
(UCHH), với đơm niá đmn lỞi cgại tæu mæy cẮm cƶt   cæ 126 triỎu ZX@ væ 26 triỎu ZX@
hbg lột hbiặh. 
❕ Hðmn

mnbiỎp niẨi trì  

 Mbầh đặm Bỉm quốh, hbầh hbầm hbơmn ta kbðmn tb kbðmn mbầh đặm mnỉmb hðmn
mnbiỎp niẨi trì hỮa đẪt mƶớh mæy. Cæm smn vĈm ba tbðmn qua ïl mbạh, pbil Ẩmb vẫm
đamn xgay vẮm væ cớm lạmb trgmn suốt ?6 mĈl qua.  
Uới sự bãmb tbæmb hỮa háh mbl mbạh væg mbủmn mĈl ?666 mbƶ OINOAMN,
Xupjr Dumigr, ?MJ1 bay biỎm tại cæ háh mbl đãmb đál mbƶ OPX, OCAHKVIMK… bỌ h
bæmn triỎu eam bïl lộ träm tgæm tbặ niới. Pừ đ Bỉm Quốh rẪt `Ị `ỉmn quẨmn ố về vĈm
bøa, đẪt mƶớh væ hgm mnƶỜi mơi đïy. Pbjg oág hág mĈl ?61> hỮa HỪh Mội `umn Xámn tạg

Bæm Quốh, quy lð mnæmb hðmn mnbiỎp ïl mbạh mƶớh mæy đè cäm tới : tỾ ZX@. Cỉm smn
quẨmn ố vĈm ba đè tbựh sự tạg ra mbiều hơ bội hbg háh hðmn ty Bæm Quốh trgmn lỌi cĩmb
vựh. BỌ h hơ bội tĈmn `gamb tbu, lỗ rộmn bgạt độmn, tbẬl hbì tẪm hðmn samn tbị trƶỜmn
lới. Háh hðmn ty mƶớh mngæi hũmn hgi Bæm Quốh cæ tbị trƶỜmn tiềl mĈmn lới hbg đẮu tƶ
trựh tiặp mƶớh mngæi (E@I).  
 Mbủmn tbæmb tựu mỚi oẬt4 Varasitj - Kü simb trùmn hỮa Bæm Quốh   đè niæmb đƶh

bạmn lỪh Vbil xuẪt sầh mbẪt tại NiẨi tbƶỗmn Gshar, ha kbôh Namnmal Xtycj hỮa mal ha
sĩ Bæm Quốh - Vsy trỗ tbæmb biỎm tƶmn träm tgỉm hẮu, ha kbơh "@ymalitj" hỮa OPX đạt
vị trì Mg.1 oẨmn xặp bạmn Oiccogar` Bgt 166, bay oộ pbil BẬu @uỎ LẾt PrỜi cæl lƶa
cæl ni kbầp Hbïu Á mĈl ?615...  
 ?.8. Mnæmb
`ịhb vỪ 
 

Bæm Quốh cæ quốh nia đi đẮu trgmn mnæmb hðmn mnbiỎp `u cịhb tại Hbïu Á mi
hbumn væ träm tbặ niới mi riämn. Bæmn mĈl cƶmn `u kbáhb đặm tbal quam đẪt mƶớh mæy
kbðmn mnừmn tĈmn cäm, lamn cại mnuỘm tbu mbẬp mngại tỎ kbỚmn cỘ, pbát trim đẪt mƶớh.
H rẪt mbiều cì niẨi hbg tbỉmb hðmn mỉy, lột trgmn số đ hbìmb cỉ `g sự pbát trim hỮa mềm
hðmn mnbiỎp điỎm Ẩmb rẮl rộ träm kbầp tbặ niới rgmn mbủmn mĈl nẮm đïy. Bæm Quốh tẬp
trumn væg viỎh sỬ `Ừmn bãmb Ẩmb háh mbl mbạh, ha sĩ, `iỊm viäm mỚi tiặmn đ quẨmn oá

?? 


 

 

vĈm ba, hẨmb đẹp, hũmn mbƶ niới tbiỎu về hgm mnƶỜi Bæm Quốh. Hbiặm cƶh mæy đè lamn
cại mbủmn kặt quẨ tbẬt sự Ẫm tƶmn, đƶa Bæm Quốh đặm với mbiều mnƶỜi bơm.  
 MĈl ?612,
? 612, `ịhb vỪ đmn np kbgẨmn :>% væg tỚmn sẨm pbẩl quốh mội (N@V)
hỮa Bæm Quốh, đïy cæ mnæmb h Ẩmb bƶỗmn cớm mbẪt đặm N@V hỮa Bæm Quốh.  
Puy mbiäm, `gamb tbu hỮa cĩmb vựh `ịhb vỪ trgmn mĈl ?619 đè niẨl væ hbỉ đạt
?,122 triỎu tỾ wgm (?.666 tỾ ZX@), tĈmn ?,?% sg với mĈl trƶớh đ. Ėïy cæ lứh tĈmn tbẪp
mbẪt k từ mĈl ?618. Mbu hẮu trgmn mƶớh suy yặu cæ mnuyäm mbïm `ẫm đặm kặt quẨ mæy. 

8. Háh trumn tïl kimb tặ 
 8.1. Xjguc

Cæ tbỮ đð hỮa Bæm Quốh, Xjguc đmn vai trÿ cæ lột trumn tïl pbỘm tbịmb væ pbát
trim lạmb hẨ về hbìmb trị, kimb tặ, vĈm ba vỉ niág `Ừh. Xjguc cæ lột trgmn 16 tbæmb pbố
cớm mbẪt tbặ niới, lột tbæmb pbố tbuộh –đẸmn hẪp tbặ niới“ về mbiều lẾt. 
XẨm xuẪt cæ lột trgmn mbủmn mnæmb bæmn đẮu trgmn tbæmb pbố. Háh mnæmb hðmn
mnbỎ tbðmn tim væ điỎm tỬ đè væ đamn tbay tbặ háh mnæmb hðmn mnbiỎp truyềm tbốmn mbƶ
sẨm xuẪt bæmn `Ỏt lay, láy lh væ ba hbẪt. Hbặ oiặm tbựh pbẩl, sẨm xuẪt đỘ uốmn, xuẪt
 oẨm væ im Ẫm hũmn rẪt quam trỌmn. 
 Mnæmb `ịhb vỪ hbiặl tỉ cỎ cựh cƶmn cag độmn hag mbẪt tbæmb pbố. Háh mbæ tuym
t uym
`Ừmn cớm oag nỘl mbiều tẬp đgæm tbƶơmn lại vỉ đa quốh nia h trỪ sỗ hbìmb tại Xjguc,
háh hðmn ty tỉi hbìmb vỉ oẨg bil, háh hðmn ty `ịhb vỪ hbuyäm mnbiỎp væ kimb `gamb.

Xjguc cæ trumn tïl tỉi hbìmb hỮa đẪt mƶớh. PrỪ sỗ
s ỗ hbìmb hỮa háh sỉm niag `ịhb hbứmn kbgám
vỉ mnïm bỉmn mằl ỗ háh quẬm pbìa oầh vỉ pbìa mal trumn tïl tbæmb pbố væ träm đẨg YŇŬi,
t rim cèl tbƶơmn lại bæmn mĈl.  
væ tbæmb pbố cæ mơi tỚ hbứh mbiều trim
Cỉ trumn tïl hỮa đỜi sốmn hbìmb trị, vĈm ba væ kimb tặ hỮa Bæm Quốh, Xjguc với
sự tẬp trumn hỮa háh tiỎm mnbi vỉ `i tìhb cịhb sỬ cæ đil đặm `u cịhb bẪp `ẫm hỮa đẪt mƶớh.
Ėïy cæ địa đil tbƶỜmn xuyäm hỮa háh bội tbẨg quốh tặ, đỘmn tbỜi
tb Ời hũmn cæl viỎh với mbiều
tỚ hbứh đ pbát trim hẨ cĩmb vựh kimb `gamb væ `u cịhb niẨi trì. 
 8.?. Imhbjgm
 

Pbỉmb pbố Imhbjgm bội tỪ mbủmn ci tbặ đẾh trƶmn về vị trì - mằl niủa ốm đẨg

Bỉm Quốh, trumn tïl hỮa oim Pïy, nẮm mbiều tbæmb pbố quam trỌmn hỮa Prumn Quốh væ
 MbẬt OẨm - cæ điều kiỎm đ bãmb tbæmb lạmn cƶới niag tbƶơmn bæmn bẨi væ bæmn kbðmn
?8