Tiểu luận môn học kỹ thuật xe điện xe lai series hybrid transmission

 

IỚ DMÈC GủL VÀ ĐÀC WẠC
WYƣỞKD ĐẠM JỎL \ƣ PJẠA BỺ WJUẮW WP.JLA
BJCH ĐÀC WẠC LJầW NƣứKD LHC
----------

WMỉU NUẮK A×K JỎL
BỺ WJUẮW ZE ĐMỆK “ ZE NHM
Wïk ĘỈ tàm? \EYME\
 \EYME\

J]IYMG WYHK\AM\\MCK 
WYHK\AM\\MCK 

(NỒp tjử < tmẳt 0=-89, pjùkd E8-706, kjüa 07LNL)
DVJG? Wj.\ KDU]ệK WYUKD JMẻU

Wp. JỜ Ljá Amkj, tjèkd 89 kČa 9090
8


 

GHKJ \ÈLJ KJÜA WJHA DMH VMẻW IÈC LÈC
JỎL Bỹ M KĉA JỎL 9090 - 9098
Wïk ĘỈ tàm? \EYME\
tàm? \EYME\ J]IYMG WYHK\AM\\MCK
Djm ljÿ?
AÌ \Ố

WỶ NỆ %

\MKJ VMÏK

JCÀK WJÀKJ

\WW

JỎ VÀ WÏK \MKJ VMÏK

08
09
0<

PjẨa Jợu Pjÿl
WrẤk Bma Bjh
Iým Juy Jcàkd

84875907
84875858
848758<=

800%
800%
800%

0075

I
WrýỂmkK

j dJuỜykễdk NJẨuly Jcàkd

88448877558<7807

880000%
%

- WỴ nỄ % 1 800%
-

Wrưồ
Wrưồkkd kjüa?
jüa? PjẨa
PjẨa Jợu PjÿlS
jÿlS\Đ
\ĐW?
W? 0:6:
0:6:0056==
56==5.
5.

 Kjạk xít lỤh DmẬkd
DmẬkd vmïk?
.......................................................
..........................
..........................................................
..........................................................
..............................................
.................
.......................................................

..........................
..........................................................
..........................................................
..............................................
.................
.......................................................
..........................
..........................................................
..........................................................
..............................................
.................
.......................................................
..........................
..........................................................
.................................................………
....................………………..
………..
  Kdày .... tjèkd 89 kČa 9090
Dmèc vmïk ljấa ĘmỌa

9


 

AủL NủL
LJHPWEY 8? MKWYCGULWM
MKWYCGULWMCK
CK...............
.............................

.............................
..............................
.............................
.............................
..............................
.....................7
......7
8.8 Ná gc ljềk ĘỈ tàm ..............
.............................
..............................
.............................
.............................
.............................
.....................................................
....................................... 7
8.9 Aụl Ęálj kdjmïk lửu.............
............................
..............................
.............................
.............................
.............................
...............................................
................................. 6
LJHPWEY 9? FUKGHAEKWMHN\...............
..............................
.............................
.............................
.............................
..............................................
................................ 4

9.8 \ermes jyirmg nà dỵ3..............
............................
.............................
.............................
.............................
..............................
..................................................
................................... 4
9.9 Đờkd lƨ ĘỜkd iờ kha ljéa vĭkj lỡu (PA\A) ...............
..............................
.............................
.............................
.............................
..................:
....:
.............................
.............................
..............................
.............................
.............................
........................................
......................... :
9.9.8 DmỒm tjmỄu vỈ PA\A...............

9.9.9 Lấu tẨc lỤh PA\A...............
.............................
.............................
..............................
.............................
.............................

..............................
...........................=
............=
9.9.< Kduyïk nñ jcẨt Ęờkd lỤh PA\A.............
............................
..............................
.............................
................................................
.................................. 80
.............................
..............................
.............................
.............................
..........................................
........................... 88
9.< Lèl ljẳ Ęờ pjék ljmh l÷kd suất ..............

9.<.8 Bjồm Ęờkd(\thrt-up)..............
.............................
.............................
.............................
..............................
.............................
......................................
........................ 88
9.<.9 WČkd tỘl(Hllenerhtmck)...............
.............................
.............................
..............................
.............................

................................................
.................................. 88
9.<.< LjuyỌk Ęờkd ĘỈu(Lrumsmkd)..............
............................
.............................
.............................
.............................
..........................................
........................... 89
9.<.7 DmẬa tỘl(Gelenerhtmck)...............
.............................
.............................
..............................
.............................
.............................
..............................
...................
.... 89
9.<.5 Pjhkj(Gelenerhtmck).............
...........................
.............................
..............................
.............................
.............................
........................................
......................... 89
9.<.6 LẤa ljỢkd(Mgnmkd)..............
.............................
..............................
.............................

.............................
..............................
.............................
..........................89
............89
LJHPWEY <.8 Acgen sermes jyirmg trhksamssmck.............
............................
..............................
.............................
.............................
........................................8<
.........................8<
<.9 ĐmỈu bmỄk tjá kdjmỄa.............
............................
.............................
.............................
..............................
.............................
.............................
................................8<
.................8<
<.< Ljm tmẳt vỈ lèl bjỘm nỄkj (inclbs) ĘưỬl sỡ gụkd trckd acgen và lèl ĘmỈu bmïk ĘẤu vàc và ĘẤu
............................
..............................
.............................
.............................
..............................
.............................
.............................

.............................
.......................................87
.........................87
rh.............
<.<.8 Inclb ekdmke.............
............................
.............................
.............................
.............................
.............................
..............................
................................
................. ...... 87
..............................
.............................
.............................
..............................
.............................
.................................
................... ....... 9<
<.<.9 Inclb vejmlne icgy...............
<.<.< Inclb ihttery..............
.............................
.............................
.............................
..............................
.............................
.............................
....................................
..................... 94

<.<.7 Inclb dekerhtcr.............
............................
.............................
.............................
.............................
.............................
..............................
.................................
.................. 9=
<.<.5 Inclb GL “ GL lckverter...............
..............................
.............................
.............................
..............................
.............................
.............................
............... <5
<.7 Bẳt quẬ a÷ pjểkd “ pjék tálj ..............
............................
.............................
.............................
.............................
..............................
..............................<6
...............<6
............................
.............................
.............................
..............................

.............................
...............................<:
.................<:
LJHPWEY 7? H YEHN EZHAPNE.............

<


 

LJHPWEY 8? MKWYCGULWMCK
8.8 Ná gc ljềk ĘỈ tàm

Ze jyirmg ĘưỬl xea aờt trckd kjợkd dmẬm pjèp t÷t kjất jmỄk khy lỤh kdàkj
lkd kdjmỄp  t trưỒl lèl vấk Ę v kjmïk nmỄu và am trưốkd. Vỵ shc ncẨm xe kày
nẨm kdày làkd tjkd gụkd trïk tjỂ trưốkd  t tjẳ dmỒm3
Jyirmg nà gùkd xe sỡ gụkd bẳt jỬp Ęờkd lƨ Ę÷t trckd truyk tj÷kd và aờt jhy
kjmu Ęờkd lƨ ĘmỄk ĘỌ tẨc rh nỸl bíc. Jhm ncẨm Ęờkd lƨ kày trïk xe jyirmg bẳt jỬp
kjẸa ĘẨt kjợkd tmïu ljá bjèl kjhu, týy vàc aụl Ęálj lỤh kjà sẬk xuất kjưkd lü
jhm aụl Ęálj ljákj nà tmẳt bmỄa kjmïk nmỄu và tẨc rh jmỄu suất lhc. × t jyirmg nà
gùkd xe sỡ gụkd Ęờkd lƨ tổ jỬp, ĘưỬl bẳt jỬp dmợh Ęờkd lƨ ljẨy iẸkd kČkd nưỬkd
tjkd tjưốkd (xČkd, Gmesen…) vỒm Ęờkd lƨ ĘmỄk nấy kČkd nưỬkd ĘmỄk tỢ aờt ảl-quy
lhc èp. ĐmỌa ĘẴl imỄt nà ảl-quy ĘưỬl kẨp ĘmỄk vỒm lƨ ljẳ kẨp „tjkd amkj‑ kjư
bjm xe pjhkj, xu÷kd g÷l…, dềm nà q trỵkj pjhkj tèm tẨc kČkd nưỬkd. Kjố vạy aà
t lü tjỌ tmẳt bmỄa ĘưỬl kjmïk nmỄu bjm vạk jàkj iẸkd Ęờkd lƨ ĘmỄk ĘỜkd tjốm tèm
smkj ĘưỬl kČkd nưỬkd ĘmỄk ĘỌ gýkd bjm lẤk tjmẳt.
\Ỹ pjèt trmỌk lèl pjưƨkd tmỄk dmhc tjkd ồ lèl bju vỸl trïk tjẳ dmỒm küm ljukd
bjkd dm÷kd kjhu, aỔm kưỒl lü aờt quy ĘỂkj rmïkd v bjá tjẬm lỤh xe, kjưkd Ęu
lü xu jưỒkd nà tỢkd iưỒl lẬm tmẳk lŭkd kjư ljẳ tẨc rh ncẨm t aà aửl  kjmễa nà
tjấp kjất và dmẬa t÷m tjmỌu sỸ tmïu jhc kjmïk nmỄu. Đmu Ęü làkd lấp tjmẳt bjm aà

kduỜk tàm kduyïk gẤu aể kdày làkd lẨk bmỄt gẢk Ęẳk dmè gẤu tČkd lhc aà kduỜk
tju kjạp lỤh kdưốm gék nẨm tČkd bjkd Ęèkd bỌ.
Lèl xe ljẨy iẸkd Gmesen, xČkd jcẴl lèl kjmïk nmỄu bjèl Ęu Ęhkd tràk kdạp
trïk tjỂ trưốkd déy  kjmễa am trưốkd, nàa ljc iẤu bjá quyỌk kdày aờt xấu Ęm,
jỄ smkj tjèm tjhy Ęổm. Vỵ tjẳ vmỄl tỵa rh pjưƨkd èk ĘỌ dmẬa t÷m tjmỌu nưỬkd bjá déy
 kjmễa am trưốkd nà aờt vấk Ę lẤk ĘưỬl quhk téa kjất jmỄk khy lỤh kdàkj  t
küm rmïkd và aềm kdưốm küm ljukd.
7


 

Zuất jmỄk tỢ ĘẤu kjợkd kČa 8==0 và ljc Ęẳk khy, t jyirmg Ęì nuk ĘưỬl
kdjmïk lửu và pjèt trmỌk kjư nà aờt dmẬm pjèp jmỄu quẬ v tákj bmkj tẳ và am
trưốkd. Lü tjỌ küm, lkd kdjỄ jyirmg nà ljỵh bjcè aồ lèkj lỡh tmẳk vàc bỴ kduk
aỒm lỤh kjợkd ljmẳl  t, Ęü nà  t bjkd déy  kjmễa am trưốkd jhy lùk dềm nà
 t smkj tjèm.

VỒm lèl ưu ĘmỌa kổm iạt kjư Ęì kïu, t jyirmg Ęhkd ĘưỬl sỸ quhk téa
kdjmïk lửu và ljẳ tẨc lỤh rất kjmu kjà bjch jềl và jìkd sẬk xuất t trïk tjẳ
dmỒm. Kdày làkd lü kjmu aẢu t jyirmg xuất jmỄk trïk tjỂ trưốkd và làkd lü kjmu
kdưốm tmïu gýkd sỡ gụkd ncẨm  t kày.
8.9 Aụl Ęálj kdjmïk lửu


Wỵa jmỌu v pjẤk aa Ahtnhi \maunmkb ĘỌ ửkd gụkd vàc vmỄl a pjểkd
\EYME\ J]IYMG WYHK\AM\\MCK.



Imẳt ĘưỬl kjợkd pjưƨkd pjèp và lkd lụ ĘỌ bjẬc sèt ĘẴl tákj lỤh ĘỜ tjỂ
lkd suất lỤh \EYME\ J]IMYG.

5


 



Nàa quek vỒm vmỄl ửkd gụkd bjch jềl lkd kdjỄ vàc vmỄl tjmẳt bẳ và a
 pjểkd.



Wrhc gỜm tjïa kjmu bmẳk tjửl iổ álj ljc iẬk tjék v kdjàkj jềl lŭkd kjư
lü tjỌ ửkd gụkd ljc lkd vmỄl trckd tưƨkd nhm.

6




LJHPWEY 9? FUKGHAEKWMHN\
9.8 \ermes jyirmg n dợ3
Jyirmg kữm tmp (sermes jyirmg) nà ncẨm sỡ gụkd a tƨ ĘmỄk gẢk Ęờkd trỸl tmẳp
tỒm ièkj xe. Đờkd lƨ Ę÷t trckd ljọ lü kjmỄa vụ ljẨy aèy pjèt ĘmỄk. Đéy nà gẨkd
kduyïk sƨ lỤh Ęờkd lƨ jyirmg. Gc bjẬ kČkd vạk jàkj bjkd t÷t, lŭkd kjư jmỄu
quẬ kČkd nưỬkd ồ aửl vỢh pjẬm, kïk gẨkd jyirmg kày jmỄk khy bjkd lùk sỡ gụkd
 pjổ imẳk.

\ermes jyirmg nà a jỵkj Jyirmg néu Ęốm kjất, kü Ęì ĘưỬl ửkd gụkd trïk
kjợkd ĘẤu ằy xe nỡh và tàu tjỤy xuất jmỄk ồ tjẳ bỴ trưỒl. Wrckd aờt ljmẳl xe sỡ
gụkd kk tẬkd \ermes Jyirmg, Ęờkd lƨ ĘmỄk Ęükd vhm trù trưl tmẳp trckd vmỄl tryk
nỸl ljc ièkj xe. Ljákj vỵ tjẳ, u lẤu ĘẴt rh nà Ęờkd lƨ ĘmỄk pjẬm lü sửl aẨkj nỒk,
gẢk Ęẳk bálj tjưỒl lỤh kü rất tc. Wuy ljẨy iẸkd Ęờkd lƨ ĘmỄk kjưkd ncẨm xe kày
vẢk ĘưỬl xea nà xe Jyirmg iồm vỵ kü vẢk sỡ gụkd Ęờkd lƨ xČkd ĘỌ tẨm rh kduỜk
ĘmỄk lukd lấp ljc Ęờkd lƨ ĘmỄk và jcẨt Ęờkd kjư nà aờt ljmẳl aèy "pjèt ĘmỄk"
Ęÿkd kdjĭh.
 Kdày khy jẤu kjư bjkd lü iất bỵ ljmẳl xe Jyirmg kàc sỡ gụkd kk tẬkd
kày. Wuy kjmïk, kk tẬkd "xưh" kjất kày vẢk lùk ĘưỬl ửkd gụkd trïk kjợkd ljmẳl
xe sỡ gụkd kČkd nưỬkd tỢ pmk kjmïk nmỄu Jygrcdek tjhy vỵ gýkd Ęờkd lƨ xČkd
truyk tj÷kd ĘỌ tẨc rh gùkd ĘmỄk.

4


 

9.9 Đờkd lƨ ĘỜkd iờ kha ljéa vĭkj lỡu (PA\A)
9.9.8 DmỒm tjmỄu vỈ PA\A
Đờkd lƨ ĘỜkd iờ kha ljéa vĭkj lỡu (Perahkekt ahdket sykljrckcus
actcrs - PA\A) nà aờt gẨkd ĘẴl imỄt lỤh aèy ĘmỄk ĘỜkd iờ. Đờkd lƨ ĘỜkd iờ
tjkd tjưốkd lü luờk géy quấk pjẤk ửkd và luờk géy quấk bálj tỢ ồ rctcr 
ĘưỬl lấp gùkd ĘmỄk aờt ljmu quh ljổm tjhk và vàkj trưỬt. Đmu Ęü déy tổk jhc
rctcr, tjưốkd xuyïk pjẬm iẬc gưỨkd ljổm tjhk, nàa dmẬa tuổm tjề ằy. Đéy nà
nđ gc ljákj Ęùm jểm pjẬm pjèt trmỌk PA\A. KjẸa bjảl pjụl kjợkd kjưỬl ĘmỌa
lỤh aèy ĘmỄk ĘỜkd iờ tjkd tjưốkd kjư Ęì trỵkj iày ồ trïk, kdưốm th tjhy luờk
bálj tỢ, kduỜk bálj tỢ aờt ljmu, ljổm tjhk vàkj trưỬt iẸkd aờt kha ljéa
vĭkj lỡu. Vỵ tjẳ ằy PA\A lẤk pjẬm lü sĘĘ lẬa ửkd jỵkj smk, gùkd ĘmỄk pjẬm
lü gẨkd jỵkj smk ĘỌ tẨc rh a aek ĘmỄk tỢ bjkd Ęổm dm÷kd kjư ồ aèy ĘỜkd iờ

tjkd tjưốkd.
Đờkd lƨ ĘỜkd iờ kha ljéa vĭkj lỡu (PA\A) lü rất kjmu ưu ĘmỌa sc
vỒm lèl ncẨm Ęờkd lƨ bjèl Ęhkd sỡ gụkd ljc truyk Ęờkd ĘmỄk xchy ljmu. ớ
Ęờkd lƨ gỂ iờ gùkd sthtcr vỢh ĘỌ tẨc tỢ trưốkd vỢh ĘỌ tẨc a aek, Bjm sỡ gụkd
kha ljéa vĭkj lỡu ồ rctcr, Ęờkd lƨ PA\A bjkd lẤk lấp aờt gùkd ĘmỄk bálj
tỢ quh sthtcr ĘỌ tẨc tỢ tjkd bjkd Ęổm ồ bje jồ bjkd bjá, gùkd sthtcr ljọ lẤk
:


 

ĘỌ tẨc a aek. Kjư vạy, vỒm lýkd aờt ĘẨm nưỬkd rh Ęờkd lƨ PA\A sằ nàa
vmỄl vỒm jỄ s÷ lcs nỒk vỵ bjkd lẤk gùkd bálj tỢ, gẤk Ęẳk jmỄu suất Ęờkd lƨ sằ
lhc jƨk.
 Kdcàm Ęờkd lƨ PA\A lü lấu tẨc kjư trïk lùk lü aờt ncẨm Ęờkd lƨ ĘỜkd
 iờ tjuờl kjüa Ęờkd lƨ aờt ljmu bjkd lü lổ düp (INGL-IYU\JNE\\ GL
ACWCY). \Ỹ bjèl imỄt dmợh Ęờkd lƨ PA\A và Ęờkd lƨ INGL ồ ljỔ? gẨkd
lỤh sĘĘ lẬa ửkd trckd luờk géy sthtcr lỤh INGL lü gẨkd jỵkj tjhkd lùk lỤh
PA\A lü gẨkd jỵkj smk. \Ỹ bjèl kjhu v lấu tẨc luờk géy sthtcr ồ 9 ncẨm aèy
kày quyẳt ĘỂkj gẨkd sửl pjẬk ĘmỄk Ęờkd lỤh luờk géy.
9.9.9 Lấu tẨc lỤh PA\A
V lƨ iẬk lấu tẨc lỤh PA\A lŭkd dẤk dm÷kd kjư Ęờkd lƨ ĘỜkd iờ
tjkd tjưốkd. \thtc lỤh PA\A dm÷kd kjư Ęờkd lƨ ĘỜkd iờ tjkd tjưốkd Ęu
sỡ gụkd lèl nè tjíp bỽ tjuạt djíp nẨm vỒm kjhu. Iïk trckd lü xẲ rìkj ĘỌ ĘẴt géy
quấk. Đờkd lƨ PA\A lü < luờk géy quấk pjék tèk jỵkj smkj trïk lju vm sthtc.
Ih luờk géy ĘưỬl lấp < ĘmỄk èp xchy ljmu. GẨkd gùkd ĘmỄk trckd luờk géy nà
jỵkj smk jcl dk jợkj smk. \ pjộk iữ t tjkd ồ bje jồ bjkd bjá lü gẨkd
jỵkj smk jcẴl dẤk jỵkj smk.
Yctcr lỤh PA\A nà aờt kha ljéa vĭkj lợu ĘưỬl lấu trÿl shc ljc sỸ
 pjék i÷ Ęờ tỸ lẬa (jcẴl aạt Ęờ tỢ tjkd) nà jỵkj smk. Lèl tjhkj kha ljéa

ĘưỬl nàa iẸkd Ęất jmẳa vá gụ kjư \hahrmua Lcihnt (\aLc), Kecgyamua Mrck
Icrmge (KgFeI). Lü suất kČkd nưỬkd lhc và trèkj ĘưỬl bjỡ tỢ, tjưốkd ĘưỬl
dảk iïk trckd (lỸl ậk) jcẴl iïk kdcàm (lỸl nỜm) nõm tjíp rctc ĘỌ ĘẨt ĘưỬl Ęờ
 ik lƨ bjá lhc. Kjất nà bjm nàa vml vm tữl lhc tjợ bje j bjkd bjỏ dmợh
lèl kha ljéa lü tjỌ Ęảp iẸkd vạt nmỄu tỢ shu Ęü iềl iẸkd vạt nmỄu lü Ęờ ik
lhc kjư sỬm tjỤy tmkj jcẴl iảt vát nïk lèl tjhkj kha ljéa.

=


 

9.9.< Kduyïk nñ jcẨt Ęờkd lỤh PA\A
VmỄl bjồm Ęờkd Ęờkd lƨ PA\A lŭkd dẤk dm÷kd
dm ÷kd vỒm vmỄl bjồm Ęờkd Ęờkd
lƨ ĘỜkd iờ tjkd tjưốkd. Kjưkd bjkd lẤk Ęưh kduỜk bálj tỢ vàc rctcr vỵ nà
rctcr kha ljéa vĭkj lỡu. Lụ tjỌ kjư shu?
Bjm lấp < gùkd ĘmỄk jỵkj smk vàc < luờk géy sthtcr sằ xuất jmỄk tỢ trưốkd
quhy vỒm t÷l Ęờ k 1 60f/p, trckd Ęü f - tẤk s÷ gùkd ĘmỄk, p nà s÷ Ęm lỸl.
Gc tỢ trưốkd lỤh kha ljéa vĭkj lỡu nà tỢ trưốkd bjkd Ęổm bjkd
quhy, sỸ tèl Ęờkd dmợh tỢ trưốkd quhy vỒm tỢ trưốkd bjkd Ęổm tẨc a aek ghc
Ęờkd, dmè trỂ trukd iỵkj lỤh a aek kày nà 0. ĐỌ ằy ĘmỄk lü tjỌ nàa vmỄl
ĘưỬl pjẬm quhy kha ljéa vĭkj lỡu tỒm t÷l
t ÷l Ęờ iẸkd t÷l Ęờ tỢ trưốkd, nÿl Ęü a
aek trukd iỵkj lỤh Ęờkd lƨ sằ bjèl 0. VmỄl Ęưh kha ljéa vĭkj lỡu ĘẨt tỒm t÷l
Ęờ tỢ trưốkd nà pjưƨkd pjèp bjồm Ęờkd Ęờkd lƨ ĘỜkd iờ tjkd tjưốkd ầ th
Ęì kdjmïk lửu trưỒl Ęéy. Đü nà sỡ gụkd Ęờkd lƨ sƨ lấp nhm kdcàm, pjưƨkd pjèp
kày Ęảt tmk, lỜkd bkj kïk át ĘưỬl sỡ gụkd pjổ imẳk. Pjưƨkd pjèp ĘưỬl sỡ
gụkd pjổ imẳk kjất Ęü nà pjưƨkd pjèp bjồm Ęờkd ĘỜkd iờ. \hu bjm bjồm Ęờkd
aỒm ĘẴt tẬm nïk Ęờkd lƨ. Kjư vạy aèy ĘỜkd iờ kha ljéa vĭkj lỡu lü kha

ljéa quhy ĘỜkd iờ vỒm tỢ trưốkd quhy, jhy lùk dềm nà quhy vỒm t÷l Ęờ ĘỜkd iờ.
PjẤk nỒk lèl kdjmïk lửu v PA\A tạp trukd vàc jcẨt Ęờkd lỤh Ęờkd lƨ 
kày ĘưỬl lukd lấp tỢ ĘmỄk èp nưỒm. Luờk géy gạp ghc Ęờkd ĘưỬl sỡ gụkd ĘỌ
bjồm Ęờkd ằy ĘmỄk tjec kduk nđ jcẨt Ęờkd lỤh ằy gỂ iờ shu Ęü bíc ằy
vàc ĘỜkd iờ iẸkd sỸ pj÷m jỬp lỤh a aek ghc Ęờkd và a aek ĘỜkd iờ smkj
rh gc kha ljéa vĭkj lỡu. Wrckd bjm bjồm Ęờkd, kha ljéa vĭkj lỡu smkj rh a
aek jìa lj÷kd nẨm a aek tẨc rh tjec kduyïk nñ Ęờkd lƨ gỂ iờ lỤh luờk gạp
ghc Ęờkd. Vỵ vạy a aek lukd lấp iồm luờk ổk ĘỂkj pjẬm nỒk jƨk a aek
jìa, tẬm và quèk tákj ĘỌ Ęờkd lƨ ljẨy tjàkj lkd.

80


 

9.< Lèl ljẳ Ęờ pjék ljmh l÷kd suất
9.<.8 Bjồm Ęờkd(\thrt-up)
Wrckd Ęmu bmỄk iỵkj tjưốkd, Ęờkd lƨ ĘmỄk sằ kdhy nạp tửl kổ ằy ồ t÷l
Ęờ 8000 vùkd / pjÿt.
pjÿt. Bjm trẨkd tjèm sẨl (\CL) lỤh a
a-Ęuk
-Ęuk ảl quy lhc èp què
tjấp, bjm kjmỄt Ęờ què tjấp jcẴl kẳu lü sỸ l÷ lỤh jỄ tj÷kd Ęờkd lƨ, Ęờkd lƨ 
Ę÷t trckd sằ iỂ quhy iồm iờ bjồm Ęờkd 89V iỵkj tjưốkd.
9.<.9 WČkd tl(Hllenerhtmck)
Wrckd quố trợkj tkd tữl, gựkd mk t a-uk pmk ĘưỬl imẳk tẤk ljuyỌk
tjàkj HL và lukd
lukd lấp ljc Ęờkd lƨ. Lkd suấ
suấtt ĘẤu rh lỤh Ęờkd lƨ ĘmỄk ĘưỬl
ĘưỬl

sỡ gụkd ĘỌ iổ sukd ljc lkd suất Ęờkd lƨ ĘỌ lkd suất lü sẵk ljc vmỄl tČkd
t÷l nà t÷m Ęh. Gùkd ĘmỄk tỢ aa-Ęuk
Ęuk ảl quy lŭkd ĘưỬl ljuyỌk
ljuyỌk tjàkj 89VGL ĘỌ
lukd lấp ljc
ljc jỄ tj÷kd ĘmỄk
ĘmỄk lỤh xe. Đmu kày nàa
nàa dmẬa tẬm gc aờt
aờt ằy pjèt
ĘmỄk iỵkj
iỵkj tjưốkd déy
déy rh và gc Ęü lẬm tjmỄk bjẬ kČkd
kČkd tČkd t÷l. Bjm trẨkd
trẨkd tjèm
sẨl pmk lùk nẨm què tjấp kjưkd bjkd ồ aửl t÷m tjmỌu, sỸ jỔ trỬ sằ ljọ bjẬ gụkd
bjm iưỒa
iưỒa dh aồ rờkd (TCW).
(TCW). Bjm trẨkd
trẨkd tjèm
tjèm sẨl pmk dmẬa xu÷kd
xu÷kd aửl t÷m
tjmỌu, sằ bjkd lü sỸ jỔ trỬ kàc ĘưỬl lukd lấp.
9.<.< LjuyỌk Ęờkd ĘỈu(Lrumsmkd)
Bjm xe Ęhkd ljuyỌk Ęờkd Ęu và pmk yïu lẤu sẨl, MLE sằ Ęmu bjmỌk
Ęờkd lƨ ĘmỄk nÿl kày jcẨt Ęờkd kjư
kjư aờt aèy pjèt ĘmỄk. Gùkd ĘmỄk ĘẤu rh tju
ĘưỬl ĘưỬl sỡ gụkd ĘỌ sẨl pmk và ĘưỬl ljuyỌk Ęổm ĘỌ lukd lấp ljc jỄ tj÷kd
ĘmỄk lỤh xe. Bjm xe Ęhkd ljẨy và pmk lhc èp Ęì
Ęì ĘưỬl sẨl ĘỤ, MLE sằ gẢk Ęờkd
Ęờkd lƨ ĘmỄk. Gùkd ĘmỄk tẨc rh ljuyỌk Ęổm tjàkj 89VGL và ljọ sỡ gụkd jỄ

tj÷kd ĘmỄk.

88




9.<.7 Dma tl(Gelenerhtmck)
Wrckd quố trợkj dma tữl (trckd quố trợkj lảt kjmïk nmỄu), Ęờkd lƨ ĘmỄk
ĘưỬl gẢk Ęờkd iồm lèl ièkj
ièkj xe ĘỌ q trỵkj tèm smk
smkjj gmễk rh. ĐẤu rh ĘưỬl tẨc rh
ĘưỬl sỡ gụkd ĘỌ sẨl pmk lhc èp. Aờt s÷ xe lảt MLE jcàk tcàk.
9.<.5 Pjhkj(Gelenerhtmck)
Wrckd què trỵkj pjhkj (iạt lkd tảl pjhkj), nưỬkd pjụl jỜm lhc jƨk sằ
ĘưỬl pjíp.
pjíp. Đmu kày sằ nàa tČkd
tČkd nỸl dmẬa t÷l kïk kdưố
kdưốmm nèm sằ tỸ Ęờkd Ęmu
ljọkj nỸl trïk
trïk iàk ĘẨp pjhkj.
pjhkj. Wrckd
Wrckd ljẳ Ęờ kày, ihttery
ihttery sằ ĘưỬl sẨl kjmu
jƨk. Kẳu jỄ tj÷kd HI\ Ęhkd Ęmu
Ęmu bjmỌk vmỄl bjüh ièkj xxe,
e, ták jmỄu 'HI\ iạk'
sằ ĘưỬl dỡm Ęẳk
Ęẳk a-Ęu
a-Ęukk Ęmu bjmỌk

bjmỌk Ęờkd lƨ. Đmu kày sằ
sằ kdhy nạp tửl gỢkd
gỢkd
 pjhkj tèm smkj (Yedekerhtmve Irhbmkd \ystea “ YI\) ĘỌ trèkj lhk tjmỄp tỒm jỄ
tj÷kd HI\.
9.<.6 LẤa ljỢkd(Mgnmkd)
Wrckd su÷t ljẳ Ęờ lẤa ljỢkd, gùkd kČkd nưỬkd lŭkd dm÷kd kjư ljẳ Ęờ
lrumsmkd. Kẳu ihttery yẳu tjỵ vùkd tuh ằy ĘưỬl tČkd nïk 8800rpa. Wrïk gùkd
xe lü Ęờkd lƨ ĘmỄk aẨkj jƨk, MLE jmẳa bjm ljẨy ồ ljẳ Ęờ lẤa ljỢkd lŭkd
kjư nà actcr sằ ĘưỬl sỡ gụkd ĘỌ gm ljuyỌk xe và bjồm Ęờkd xe kẳu lẤk tjmẳt.

89


 

LJHPWEY <.8 Acgen sermes jyirmg trhksamssmck

<.9 ĐmỈu bmỄk tjá kdjmỄa
Vá gụ kày ljc tjấy bmẳk trÿl lƨ iẬk lỤh truyk tẬm jỔk jỬp k÷m tmẳp. Wất lẬ
lƨ kČkd tỢ Ęờkd lƨ ĘưỬl ljuyỌk tjàkj lƨ kČkd tjkd quh aèy pjèt ĘmỄk. Wrckd
tjỡ kdjmỄa kày, xe tČkd t÷l, guy trợ tữl kjhkj jk v shu ỹ dma tữl trồ nẨm t÷l
Ęờ ihk ĘẤu. Ljmẳk nưỬl quẬk nđ kČkd nưỬkd ljọ sỡ gụkd kČkd nưỬkd ĘmỄk gỸ trợ ĘỌ
tjỸl jmỄk Ęờkd lƨ, Ęờkd lƨ Ę÷t ljọ lukd lấp kČkd nkd lk tjmt guy trợ tữl
ihk u.
<.< Ljm tmẳt vỈ lèl bjỘm nỄkj (inclbs) ĘưỬl sỡ gụkd trckd acgen và lèl ĘmỈu
bmïk ĘẤu vàc và ĘẤu rh
<.<.8 Inclb ekdmke
Lèl bá jmỄu trckd lèl bjỘm Ekmdke?

- YpaSgea? t÷l Ęờ Ęờkd lƨ ackd au÷k.
- Ypa? t÷l Ęờ Ęờkd lƨ tjỸl tẳ.
- W? Ęờ
W? Ęờ aồ lèkj iưỒa dh.

8<


 

- \ P\, P\ \? bj÷m ljuyỌk Ęổm ták jmỄu vạt nđ shkd gẨkd s÷ ĘỌ pjý jỬp ljc
vmỄl tákj tcèk.
- P? lkd suất lỤh Ęờkd lƨ.
- FL? nưỬkd kjmïk nmỄu tmïu jhc.
- F?
F? ták
 ták jmỄu quhy trụl bjỤy.
- I? vể Ęờkd lƨ k÷m ằt.
BjỘm làm ĘẴt tỘl Ęờ Ęờkd lƨ và aek aèy pjèt yïu lẤu?
- Đmu bmỄk? A aek aèy pjèt yïu lẤu ĘưỬl làm ĘẴt tẨm Ęmu bmỄk Ęờkd lƨ Ę÷t
trckd (MLE) bjồm Ęờkd smkj rh lkd suất ĘỤ ĘỌ xe gm ljuyỌk vỒm tt÷l
÷l Ęờ bjkd
Ęổm. WẨm Ęü ầ lkd suất pmk aất ằt nà iẸkd 0. W÷l Ęờ Ęờkd lƨ yïu lẤu
(refSekdmkeSspeeg) ĘỌ ljc Ęờkd lƨ jcẨt Ęờkd ồ ljẳ Ęờ tmẳt bmỄa kjmïk nmỄu
nà 9000 v/pj.

 BjỘm làm ĘẴt tỘl Ęờ và
và aekt ằy pjèt
pjèt u lẤu

- W÷l Ęờ yïu lẤu ĘưỬl Ęưh vàc 9000 v/pj, shu Ęü Ęm quh aờt bj÷m (-B-) kjék
vỒm jỄ s÷ 8.0: shu Ęü xuất rh Ęưh vàc bj÷m refSekdmkeSspeeg.

87


 

BjỘm tákj tcèk Ęờkd lƨ?

 \ƨ ĘỜ lèl bjỘm tákj tcèk iïk trckd bjỘm Ekdmke

- Lƨ lấu tákj tcèk iïk trckd dỜa lü 9 tjàkj pjẤk ljákj?
Aờt bj÷m tákj tcèk gỸh vàc ták jmỄu t÷l Ęờ Ęờkd lƨ yïu lẤu và tjỸl tẳ
ĘỌ xuất rh ták jmỄu Ęờ aồ iưỒa dh và Ęưh vàc pjụl vụ tákj tcèk Ęờkd
jềl Ęờkd lƨ.
Aờt bj÷m Ekdmke kjạk ták jmỄu Ęờ aồ lèkj iưỒa dh, tjkd quh
ljkd trợkj tcốk jl gh vc aữm quhk j gỸh lkd suất, a aek,
t÷l Ęờ Ęờkd lƨ ĘỌ tákj tcèk.
- Lƨ lấu tákj tcèk lèl tjkd s÷ Ęờkd lƨ gỸh vàc ták jmỄu ĘẤu vàc Ęờ aồ lèkj
 iưỒa dh (W) và suất rh ták jmỄu t÷l Ęờ Ęờkd lƨ tjỸl tẳ (rpa). \hu Ęü, ták
jmỄu t÷l Ęờ Ęờkd lƨ tjưl tẳ (rpa) ĘưỬl Ęưh vàc bj÷m Ekmdke ahkhdeaekt
lýkd vỒm ták jmỄu t÷l Ęờ Ęờkd lƨ yïu lẤu ĘỌ tákj tcèk và ljc suất rh ták jmỄu
85


 

Ęờ aồ lèkj iưỒa dh (W). Đéy nà aờt vùkd nẴp tákj tcèk tjhy Ęổm tjec tjốm
dmhk trckd q trỵkj Ęờkd lƨ nàa vmỄl.

BjỘm Ęờkd lƨ tákj tcèk Ęờ aồ lèkj iưỒa dh?
dh ?

 BjỘm tákj tcèk Ekdmke ahkhdeaekt 

- ĐỌ xuất rh ĘưỬl ták jmỄu Ęờ aồ lèkj iưỒa dh (W), kdưốm th nấy t÷l Ęờ Ęờkd
lƨ yïu lẤu (rpaSgea) trỢ ljc t÷l Ęờ Ęờkd lƨ jmỄk tẨm. \hu Ęü, kjék ljc aờt

86


 

jỄ s÷ Bp ĘưỬl làm ĘẴt aẴl ĘỂkj nà 8e-<. Dmè trỂ Ęờ aồ lèkj iưỒa dh ĘưỬl
dmỒm jẨk tỢ R0, 8Q tjkd quh aờt bj÷m \hturhtmck.

84


 

BjỘm tákj tcèk lèl tj÷kd sỘ Ęờkd jềl Ęờkd lƨ?
- \ƨ ĘỜ tákj tcèk lỤh Ęờkd lƨ và lèl tjkd s÷ ĘẤu nà lkd suất Ęờkd lƨ 
(PaSekdmke), nưỬkd tmïu jhc kjmïk nmỄu (Fuen), t÷l Ęờ tjỸl tẳ lỤh Ęờkd lƨ 
(rpa).

BjỘm Ęờkd lƨ ljukd (Dekerml Ekdmke)?
- Wjec aẴl ĘỂkj, ljẳ Ęờ Ęờkd lƨ ljukd sỡ gụkd aờt a÷m quhk jỄ ĘưỬl np
trợkj dmh a aek v tữl kd l, l a jợkj jỹh im tỏk jmu a
ia dh.

At aữ jỵkj Ęờkd lƨ ljukd 
8:


 

- Ljửl kČkd? Ęéy nà a jỵkj ĘẨm gmỄk ljc aờt ncẨm Ęờkd lƨ Ę÷t trckd (\M) và
Ęờkd lƨ gẤu gmesen (LM). Pjý jỬp ĘỌ sỡ gụkd tákj tcèk Ęờkd lƨ vỒm lèl tjkd
s÷ Ęờkd lƨ lƨ iẬk.
- Lổkd F và I nà 9 ták jmỄu ĘưỬl nmïk bẳt vỒm vể Ęờl lƨ ĘẬa iẬc suất rh ták
jmỄu ljuyỌk Ęờkd quhy lỤh trụl bjuỴu Ęờkd lƨ.
- Lổkd P và FL nà 9 ĘẤu rh ták jmỄu vạt nñ tưƨkd ửkd nà lkd suất Ęờkd lƨ và
aửl tmïu tjụ kjmïk nmỄu.
- Wák jmỄu ĘẤu vàc Ęờ aồ iưỒa dh lü dmè trỂ R, 8Q và a aek xcảk yïu lẤu tỢ
Ęờkd lƨ nà aờt trckd kjợkd dmè trỂ kjể aà lü tjỌ ĘẨt tỒm dmè trỂ a aek xcảk
lỸl ĘẨm. Kẳu t÷l Ęờ Ęờkd lƨ dmẬa xu÷kd tjấp jƨk t÷l Ęờ gỢkd tjỵ a aek
xcảk Ęờkd lƨ lü dmè trỂ iẸkd 0. Kẳu t÷l Ęờ Ęờkd lƨ lhc jƨk t÷l Ęờ lỸl ĘẨm
tjỵ q trỵkj a pjểkd sằ gỢkd nẨm và ièc nỔm. Wrckd Ęü, lèl dmè trỂ a aek
xcảk lỸl ĘẨm, t÷l Ęờ ĘẨt ĘưỬl bjm a aek xcảk lỸl ĘẨm, t÷l Ęờ lỸl ĘẨm và
t÷l Ęờ gỢkd ĘưỬl làm ĘẴt vỒm dmè trỂ aẴl ĘỂkj kjư jỵkj * iïk gưỒm?

Làm ĘẴt tj÷kd sỘ lƨ iẬk Ęờkd lƨ * 

8=


 

 Làm ĘẴt tj÷kd sỘ Ęờkd nỸl jềl Ęờkd lƨ 

Làm ĘẴt lèl tj÷kd sỘ vỈ aửl tmïu tjụ kjmïk nmỄu

90


 

Làm ĘẴt iờ ĘmỈu bjmỌk tỘl Ęờ lẤa ljỢkd 

- Wrckd iàm a pjểkd acgen sermes jyirmg kày, Ęmu bmỄk a pjểkd nà xe tČkd
t÷l tỢ 85 a/s Ęẳk 90 a/s, shu ỹ dma tữl v 85 a/s. Vợ tj lj Ęờ aẴl ĘỂkj
nà bjkd lü iờ Ęmu bjmỌk t÷l Ęờ lẤa ljỢkd.

98


 

BjỘm lẬa imẳk tỘl Ęờ Ęờkd lƨ?

- Bj÷m lẬa imẳk t÷l Ęờ dỜa aờt lẬa imẳk ljuyỌk Ęờkd quhy nđ tưồkd kjạk
ták jmỄu lổkd F. \hu Ęü quh iờ ljuyỌk ták jmỄu vạt nđ shkd ták jmỄu s÷
s ÷ và suất
rh dmè trỂ t÷l Ęờ Ęờkd lƨ tjỸl tẳ (ekdmkeSrpa).


Lấu tẨc bjỘm lẬa imẳk tỘl Ęờ (Mgehn Ycthtmckhn Actmck \ekscr)?

 Jỵkj =. Lấu tẨc bjỘm lẬa imẳk tỘl Ęờ Ęờkd

Ęờkd lƨ 

- Nà aờt bj÷m ĘẨm gmỄk ljc aờt lẬa imẳk ljuyỌk Ęờkd quhy nñ tưồkd, kdjĭh nà
aờt tjmẳt iỂ ljuyỌk Ęổm aờt imẳk kdhkd ĘưỬl Ęc dmợh jhm kÿt quhy lƨ jềl
tjàkj ták jmỄu Ęmu bjmỌk tỴ nỄ vỒm vạk t÷l dül jcẴl dül. LẬa imẳk ĘưỬl xea
nà nñ tưồkd iồm vỵ kü bjkd tákj Ęẳk qk tákj, ah sèt, Ęờ trễ jhy tmïu tjụ
kČkd nưỬkd.
- Lổkd Y và L nà 9 ljék lỤh lẬa imẳk tưƨkd ửkd bẳt k÷m vỒm lổkd F và I k÷m
ằt vể Ęờkd lƨ.
- Lổkd T và H nà 9 ták jmỄu vạt nñ ĘẤu rh tưƨkd ửkd vỒm vạk t÷l dül (ύ) và Ęờ
gỂlj ljuyỌk dül.
99


 

Làm ĘẴt dmè trỂ dül quhy trụl bjuỴu ihk ĘẤu

<.<.9 Inclb vejmlne icgy
Wmre?


A t? Bjữm ky a jợkj jỹh at ljmẳl n÷p lü tmẳk jàkj trïk Ęưốkd gềl ĘưỬl Ęưh
rh iồm sỸ ièa lỤh ièkj xe, aờt pjưƨkd trỵkj tjỸl kdjmỄa gỸh trïk i÷k jỄ s÷ pjý
jỬp. JưỒkd gềl lỤh n÷p dm÷kd vỒm jưỒkd ljuyỌk Ęờkd lỤh kü bjm nČk trïk aẴt
Ęưốkd.
Ljửl kČkd lèl lổkd? Lổkd H ĘẨm gmỄk ljc trụl ầ n÷p kẸa trïk Ęü. Lổkd J ĘẨm
gmỄk ljc trukd téa ièkj xe truyk nỸl Ęậy gc n÷p tẨc rh Ęẳk pjẤk lùk nẨm lỤh xe.
Lổkd K kjạk ĘẤu vàc ták jmỄu vạt nñ lỤh nỸl tèl gụkd nïk nữp. Nl iợkj tjkd n

9<


 

gưƨkd kẳu kü tèl Ęờkd xkd n÷p, íp kü xkd aẴt Ęưốkd. Lổkd \ xuất ták jmỄu
vạt nñ vỒm Ęờ trt lh nữp l c trckd quố trợkj a pjkd.


Vejmlne icgy?

A t? Bjữm ky a jợkj at ljml xe lỹ jhm trụl ljuyỌk Ęờkd gềl. Lèl trụl lü
tjỌ lü s÷ nưỬkd ièkj xe bjèl kjhu. Lèl ièkj xe ĘưỬl ljc nà lü bálj tjưỒl dm÷kd
jỄt kjhu. Lèl tjuờl tákj và jmỄu ửkd lỤh pjưƨkd tmỄk aà iẨk ljọ ĘỂkj ihc da
bjữm nkd, jợkj jl v nl lk.
Ljl kkd lốl lkd?
J

Lkd iẬc tcàk tỂkj tmẳk dảk vỒm

T

ljuyỌk Ęờkd kdhkd lỤh tjék xe.
Lổkd ĘẤu vàc ták jmỄu vạt nđ ĘỌ ljọ
ĘỂkj t÷l Ęờ dmü tjổm.

Ieth
V

Lổkd ĘẤu vàc ták jmỄu vạt nñ ĘỌ ljọ

ĘỂkj dül kdjmïkd lỤh Ęưốkd.
Lổkd rh ták jmỄu vạt nñ ĘỌ Ęc vạk t÷l

 KF

lỤh xe.
Lổkd rh ták jmỄu vạt nđ ĘỌ Ęc nỸl

 KY

 iỵkj tjưốkd trïk
trïk lẤu trưỒl.
Lổkd rh ták jmỄu vạt nđ ĘỌ Ęc nỸl
 iỵkj tjưốkd trïk
trïk lẤu shu.

97


 

Vejmlne gykhamls hkg actmck (Ęờkd nỸl jềl và ljuyỌk Ęờkd lỤh  t)?

Bđ jmỄu
ι
a
d
j

Ljÿ tjálj

Dül kdjmïkd lỤh aẴt Ęưốkd
Bj÷m nưỬkd xe
Dmh t÷l trềkd trưốkd
Ljmu lhc trềkd téa xe sc vỒm aẴt

h,i

Ęưốkd
BjcẬkd lèlj lỤh lẤu trưỒl và lẤu shu

Vx

tỢ trềkd téa lỤh xe
Vạk t÷l xe2 Vx ; 0 (xe Ęm v pjáh

Fg
LD
Fxf , Fxr 
Fzf , Fzr 

trưỒl)2 Vx > 0 (xe Ęm ným)
NỸl lẬk dmü
Wrềkd téa lỤh xe
NỸl gềl nïk aỔm ièkj xe tẨm ĘmỌa tmẳp
xÿl aẴt Ęất pjáh trưỒl và pjáh shu
WẬm trềkd pjèp tuyẳk lỤh aỔm ièkj xe
tẨm ĘmỌa tmẳp xÿl aẴt Ęất pjáh trưỒl
và pjáh shu



P\ lcksthkt? tẨc rh 8 dmè trỂ tjỸl tẳ bjkd tjhy Ęổm, lü tjỌ ljọ ĘỂkj dmè trỂ nà
s÷ gưƨkd jcẴl s÷ éa.
95