MỘT SỐ VẤN ĐỀ CẦN LƯU Ý CỦA UCP 600-bản word

Một số vấn đề cần lưu ý của UCP 600

LỜI MỞ ĐẦU
Xu hướng quốc tế hóa nền kinh tế đã mở ra cho nhân loại cánh cửa giao lưu
đầy triển vọng, các nước đang xích lại gần nhau thơng qua chiếc cầu nối thương mại
quốc tế. Vượt qua không gian và thời gian, những luồng chu chuyển hàng hóa, dịch
vụ và tiền tệ đã tạo ra sự gắn kết bền vững giữa cung và cầu ở những nước có trình
độ kinh tế khác nhau và ngày càng trở nên phong phú, đa dạng kéo theo sự phức tạp
ngày càng lớn trong mắt xích cuối cùng của q trình trao đổi, thanh tốn quốc tế.
Điều đó đặt ra cho các ngân hàng thương mại phải phát triển các dịch vụ kinh tế đối
ngoại một cách tương ứng, trong đó khơng thể khơng kể đến hoạt động thanh tốn
quốc tế với nhiều phương thức thanh toán đa dạng và phong phú. Trong các phương
thức thanh tốn này, tín dụng chứng từ là phương thức thanh toán được sử dụng phổ
biến nhất do những ưu việt của nó. Song tín dụng chứng từ không phải là nghiệp vụ
đơn giản, trong thực tế công tác này đã gặp phải khơng ít những rủi ro gây thiệt hại
cả về tài chính lẫn uy tín cho các ngân hàng thương mại cũng như các doanh nghiệp
Việt Nam. Các doanh nghiệp cần hiểu rõ đối tác về năng lực tài chính, tiểu sử về
hoạt động sản xuất kinh doanh, lĩnh vực xuất nhập khẩu; khi ký hợp đồng phải chặt
chẽ và tuân thủ các quy định của tiêu chuẩn quốc tế, các nguồn luật cần tuân thủ để
khi có xảy ra tranh chấp sẽ dễ giải quyết.
UCP ra đời với mục đích khắc phục các xung đột về luật điều chỉnh tín dụng
chứng từ giữa các quốc gia bằng việc xây dựng một bản quy tắc thống nhất cho hoạt
động tín dụng chứng từ. Bản UCP đang được áp dụng hiện nay là UCP 600 (The
Uniform Custom and Practice for Documentary Credits, ICC Publication No. 600)
vẫn còn khá mới mẻ đối với các DN cũng như các NHTM. Chính vì vậy mà chúng
tơi mạnh dạn đưa ra đề tài nghiên cứu: “ Một số vấn đề cần lưu ý của UCP 600” qua
đó đưa ra một số đề xuất kiến nghị nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động của các bên,
giảm thiểu rủi ro trong phương thức thanh toán này.

1

Một số vấn đề cần lưu ý của UCP 600

Phần I:
Khái quát về ICC và UCP 600
1. Vài nét về phòng thương mại quốc tế ICC
Quyết định thành lập Phòng thương mại quốc tế (The International chamber
of commerce dưới đây viết tắt là ICC) được thông qua tại Hội nghị quốc tế về
thương mại, họp tại thành phố Atlantic-city vào tháng l0/1919, với sự tham gia của
đại diện giới thương mại và công nghiệp của 5 nước Mỹ, Anh, Pháp, Bỉ và Ý. Ngày
24/10/1919 ngày thông qua quyết định thành lập ICC được coi là ngày thành lập
ICC. Tháng 6/1920, tại Pa-ri đă tiến hành họp Ðại hội sáng lập (Constituent
Congress) ICC với sự tham gia của gần 500 đại diện của 5 nước nói trên. Tại Ðại
hội này, người ta đã thông qua Ðiều lệ, thành lập các cơ quan chức năng và quyết
định lấy Paris làm trụ sở chính của ICC.
82 năm đă trơi qua kể từ khi điều lệ hoạt động của ICC được thông qua.
Trong ngần ấy năm trời, điều lệ của ICC đă nhiều lần được sửa đổi, bổ sung. Song
toàn bộ những sửa đổi, bổ sung đó khơng làm thay đổi bản chất của điều lệ cũng
như cơ cấu tổ chức của ICC mà chỉ nhằm làm rõ hơn nữa mục đích và nhiệm vụ mà
ICC đã vạch ra cho mình từ những ngày đầu và hoàn thiện thêm cơ cấu tổ chức,
nhằm bảo đảm cho việc lãnh đạo hoạt động của toàn bộ hệ thống các cơ quan của
ICC có kết quả hơn.
Theo điều lệ, ICC là một liên đoạn tập hợp những lực lượng kinh tế chủ yếu
nhất của từng nước hội viên vào các ủy ban quốc gia (National committes) ICC là
một tổ chức Quốc tế phi chính phủ.
Mục đích và nhiệm vụ chính thức của ICC, như điều lệ qui định là: thông qua
việc tác động tới tất cả các lĩnh vực của hoạt động kinh tế quốc tế bao gồm thương
mại, cơng nghiệp, vận tải và tài chính) nhằm cài thiện các điều kiện quan hệ kinh tế
giữa các nước và giải quyết những vấn đề kinh tế quốc tế, thiết lập các mối giao tiếp
quốc tế và sự hiểu biết tương hỗ giữa các giới kinh tế và các tổ chức của chúng để

2


Một số vấn đề cần lưu ý của UCP 600
trên cơ sở đó "gìn giữ hịa bình và củng cố các mối quan hệ hữu nghị giữa các dân
tộc".
Song, trong thực tế, ngay từ lúc mới thành lập, ICC đã trở thành một tổ chức
đai diện cho quyền lợi của các giới độc quyền ở các nước đế quốc. Các chinh kiến
chính trị, triết học làm cơ sở nền tảng cho hoạt động của ICC, liên minh riêng của
các giới đại diện khổng lồ của thế giới tư bản cùng những ảnh hưởng chính trị của
họ, sự hiểu biết tuyệt vời về trạng thái kinh tế và các quy luật của các nước TBCN
đã khiến cho ICC trở thành cương lĩnh thúc đẩy liên kết TBCN, hình thành và phát
triển hệ thống liên đồn độc quyền quốc tế.
Mục đích chủ yếu của ICC là bằng mọi cách, bảo vệ hòa bình cho các xí
nghiệp kinh doanh tư nhân. Đấu tranh để thủ tiêu những trở ngại về kinh tế và chính
trị đang kìm hãm việc tự do lưu thơng tư bản, hàng hóa, sức lao động những nhà
lãnh đạo ICC, dưới ảnh hưởng trực tiếp của chủ nghĩa độc quyền quốc tế, đang đưa
ra một mơ hình về thế giới TBCN trong tương lai như là một liên kết thống nhất
trước hết là trong lĩnh vực kinh tế xã hội và sau đó là trong lĩnh vực chính trị. Họ
cho rằng "hệ thống liên kết thống nhất" của TBCN sẽ dẫn tới việc sử dụng lực lượng
sản xuất và tài nguyên hợp lý và có hiệu quả hơn và việc phân công lao động quốc
tế trong thế giới TBCN cũng sẽ hợp lý hơn.
Các nhà tư bản luôn luôn coi ICC là người bảo vệ quyền lợi cho mình. ICC
khơng phải là một tổ chức theo đuổi lục đích lợi nhuận nhưng nó được thành lập
nhằm phục vụ cho các hãng, các công ty tư nhân TBCN chạy theo lợi nhuận và làm
ra lợi nhuận. ICC là một tổ chức quốc tế hoạt động vì quyền lợi của các nhà kinh
doanh tư nhân, được thành lập với mục đích thúc đẩy, nâng đỡ mọi bước đi của
người buôn bán cá thể thơng qua sự giúp đỡ có tính chất tập thể của các ủy ban quốc
gia của ICC ở các nước cũng như của bản thân ICC.

Kể từ khi thành lập đến nay, ICC đã chứng kiến biết bao biến đổi của nền
kinh tế thế giới. Nhiều tổ chức quốc tế kếch sù đã ra đời và những quan điểm về nền
kinh tế thế giới hôm nay đã khác xa với những quan điểm từng có trước đây. Song,
tất cả những điều đó khơng hề làm giảm vai trị và uy tín của ICC. ICC vẫn đang là
trung tâm đầu não thai nghén ra những tư tưởng và sáng kiến, trung tâm phối hợp
hoạt động của thế giới tư bản-thế giới sản sinh ra hàng loạt những vấn đề lớn trong

3


Một số vấn đề cần lưu ý của UCP 600
lĩnh vực phát triển kinh tế nói chung và chính sách kinh tế và tài chính nói riêng. Tất
cả những điều này có thể dễ dàng thấy được thơng qua số lượng hội viên, cơ cấu tổ
chức và hoạt động của ICC.
Sau chiến tranh thế giới lần thứ II, số hội viên của ICC và số các nước có đại
diện của mình ở ICC đã tăng lên một cách đáng kể. Nếu như trước chiến tranh, ICC
chỉ tập hợp các đại diện tư bản tư nhân của các nước đế quốc chủ yếu ở Châu Âu và
Bắc Mỹ thì ngày nay đã có hơn 100 nước ở khắp các lục địa có đại diện ở ICC. Tính
đến tháng 4/1987, hội viên của ICC gồm 7000 hãng cơng ty tư nhân có hoạt động
gắn liền với việc kinh doanh quốc tế (Intemational business) và gần 2000 tổ chức
kinh tế (các liên doanh cơng nghiệp, các phịng thương mại, các hiệp hội ngân hàng
khác nhau…) liên kết, hợp hàng nghìn xí nghiệp kinh doanh tư nhân.

2. Quy tắc và Thực hành thống nhất Tín dụng chứng từ UCP 600
Quy tắc và Thực hành thống nhất Tín dụng chứng từ (tên tiếng Anh: The
Uniform Customs and Practice for Documentary Credits - viết tắt là UCP) là một bộ
các quy định về việc ban hành và sử dụng thư tín dụng (hay L/C). Sau 03 năm soạn
thảo và chỉnh lý, ngày 25 tháng 10 năm 2006 Uỷ ban Ngân hàng của Phòng Thương
mại Quốc tế (ICC) đã thông qua Bản Quy tắc thực hành thống nhất về tín dụng
chứng từ mới (UCP 600) thay thế cho Bản Quy tắc thực hành thống nhất về tín dụng

chứng từ cũ (UCP 500). UCP 600 này sẽ có hiệu lực từ ngày 01 tháng 7 năm 2007.
Bản UCP đầu tiên được ICC phát hành từ năm 1933 với mục đích là khắc
phục các xung đột về luật điều chỉnh tín dụng chứng từ giữa các quốc gia bằng việc
xây dựng một bộ quy tắc thống nhất cho hoạt động tín dụng chứng từ. Theo đánh
giá của các chuyên gia, UCP là bộ quy tắc (thông lệ quốc tế) tư nhân thành công
nhất trong lĩnh vực thương mại. Ngày nay, UCP là cơ sở pháp lý quan trọng cho các
giao dịch thương mại trị giá hàng tỷ đô la hàng năm trên toàn thế giới. UCP được
các ngân hàng và các bên tham gia thương mại áp dụng ở trên 175 quốc gia. Khoảng
11-15% thương mại quốc tế sử dụng thư tín dụng với tổng giá trị hơn 1.000 tỷ USD
mỗi năm.
UCP 600 có một số thay đổi cơ bản so với bản UCP 500 như sau:
4


Một số vấn đề cần lưu ý của UCP 600
(i)

Thứ nhất, UCP 600 đã bổ sung nhiều định nghĩa và giải thích thuật
ngữ mới dể làm rõ nghĩa của các thuật ngữ còn gây tranh cãi trong
bản UCP 500;

(ii)

Thứ hai, thuật ngữ “thời gian hợp lý” (reasonable time) cho việc từ
chối hoặc chấp nhận các tài liệu đã được thay thế bằng khoảng thời
gian cố định là “05 ngày làm việc ngân hàng”;

(iii)

Thứ ba, UCP 600 bổ sung thêm các quy định mới cho phép chiết

khấu tín dụng thư chậm trả;

(iv)

Thứ tư, theo UCP 600, các ngân hàng có thể chấp nhận tài liệu bảo
hiểm có các nội dung dẫn chiếu đến các điều khoản miễn trừ
(exclusion clause).

Để có thể hiểu và thực hiện chính xác, có hiệu quả các quy định của UCP
600, trong khoảng thời gian 07 tháng còn lại, các ngân hàng và doanh nghiệp được
khuyến cáo là phải nghiên cứu kỹ lưỡng các quy định mới của UCP 600.
So với phiên bản cũ, UCP600 có nhiều điểm nổi bật hơn. Các từ ngữ trong
thanh toán quốc tế được ghi ngắn gọn và rõ ràng hơn, các điều kiện giao dịch được
cụ thể hóa hơn và khơng cịn mơ hồ để có thể tạo ra tranh chấp giữa các bên. Cụ
thể, UCP 600 giải thích các quy định pháp lý trong tín dụng và bổ sung mới như
cho phép dùng các thuật ngữ “hạng nhất”, thời gian xử lý chứng từ đã được rút ngắn
từ 7 ngày xuống 5 ngày…UCP 600 quy định nếu xuất trình chứng từ phù hợp thì
phải thanh tốn; nếu xuất trình khơng phù hợp, ngân hàng phát hành, ngân hàng xác
nhận…có quyền từ chối thanh toán hoặc thương lượng thanh toán. Ở điều khoản 28,
UCP 600 có quy định rõ ngồi đại lý, cịn có thêm “người ủy quyền” tham gia bảo
hiểm; quy định không gian bảo hiểm; quy định mức bảo hiểm tối
Khi công việc sửa đổi bản quy tắc ban đầu, một số khảo sát trên phạm vi
quốc tế chỉ ra rằng khoảng 70% chứng từ xuất trình theo Thư tín dụng bị từ chối
trong lần xuất trình đầu tiên do có những sai sót. Rõ ràng điều này đã và sẽ tiếp tục
ảnh hưởng xấu đến Thư tín dụng vốn được coi là một phương tiện thanh tóan, và
nếu khơng được điều chỉnh, sẽ có những tác động nghiêm trọng đến việc duy trì và
gia tăng thị phần của tín dụng chứng từ như là một phương tiện thanh toán quan
trọng trong thương mại quốc tế. Việc một số ngân hàng đưa ra phí sai biệt của

5

Một số vấn đề cần lưu ý của UCP 600
chứng từ càng chứng tỏ tầm quan trọng của vấn đề này, đặc biệt là nhiều sai sót
khơng rõ ràng và hợp lý. Mặc dù số vụ kiện cáo không tăng trong thời gian áp dụng
UCP 500, việc ban hành bản Quy tắc Giải quyết tranh chấp về tín dụng chứng từ
(DOCDEX) của ICC vào tháng 10/1997 (và được sửa đổi vào tháng 3/2002) đã dẫn
đến hơn 60 vụ kiện phải xét xử.
Để giải quyết những vấn đề này và một số vấn đề khác có liên quan, Ủy ban
Ngân hàng thành lập Nhóm soạn thảo để sửa đổi UCP 500. Nhóm thứ hai là nhóm
tư vấn cũng được thành lập để rà sốt và góp ý cho các dựthảo do Nhóm soạn thảo
đệ trình. Nhóm tư vấn, với trên 40 thành viên từ 26 quốc gia, bao gồm nhiều chuyên
gia trong ngành ngân hàng và vận tải. Dưới sự chỉ đạo của John Turbull, Phó Tổng
giám đốc Tập đồn ngân hàng Sumitomo Mitsui Châu Âu tại London và Carlo Di
Ninni, Cố vấn Hiệp hội ngân hàng Italia tại Rome, Nhóm tư vấn đã đưa ra những
góp ý r�