Giáo án bếp lửa ngữ văn

* Giới thiệu bài:
Trong thơ ca VN, hình ảnh những người phụ nữ, những người bà, người
mẹ, người chị thường được thể hiện rất ấm áp và cảm động.
“Bãi cỏ lau già
Bà đứng dáng xiêu xiêu
Cành xoan mảnh trên tay làm gậy chống
Gió xa tắp đồng tháng năm lồng lộng
Tóc phơ phơ hắt đỏ ráng chiều”
Hình ảnh một người bà như thế đã chở thành nguồn cảm hứng mạnh mẽ để
cho nhà thơ BV viết lên một bài thơ nổi tiếng đó chính là bài thơ Bếp lửa.
Hơm nay cơ sẽ hướng dẫn các em tìm hiểu bài thơ này.
Hs đọc chú thích
? Nêu vài nét hiểu biết của em về tác giả Bằng Việt ?
+ Hướng dẫn đọc:
? Bài thơ được sáng tác trong hoàn cảnh nào?
- Bài thơ "Bếp lửa" được viết năm 1963, lúc nhà thơ
Bằng Việt đang học năm thứ hai tại Đại học Tổng
hợp Quốc gia Kiev (Ukraina, hồi đó cịn thuộc
Liên Xơ).
- Nhà thơ Bằng Việt kể lại. “Những năm đầu theo
học Luật tại đây tơi nhớ nhà kinh khủng. Tháng 9
ở bên đó trời se se lạnh, buổi sáng sương khói
thường bay mờ mờ mặt đất, ngồi cửa sổ, trên các
vịm cây, gợi nhớ cảnh mùa đôngở quê nhà. Mỗi
buổi dậy sớmđi học, tôi hay nhớ đến khung cảnh
một bếp lửa thân quen, nhớ lại hình ảnh bà nội lụi
cụi dậy sớm nấu nồi xôi, luộc củ khoai củ sắn cho
cả nhà”.
? Bài thơ được in trong tập thơ nào?
- In trong tập thơ “Hương cây – Bếp lửa”, in chung
với Lưu Quang Vũ

? Bài thơ thuộc thể thơ gì?
? Bài thơ đã sử dụng những phương thức biểu đạt cơ
bản nào?
?Em sẽ chia bài thơ này ra làm mấy phần? Nội dung
1

II.
Đọc và tìm hiểu chung
1. Tác giả
- Sinh 1941 – quê Hà Tây
- Thuộc thế hệ nhà thơ trưởng
thành trong thời kì kháng
chiến chống Mĩ
2. Tác phẩm
• Đọc & tìm hiểu chú thích
• Hồn cảnh sáng tác: Khi tác
giả sống và học tập ở nước
ngồi.

• Xuất xứ: in trong tập thơ
“Hương cây – Bếp lửa”, in
chung với Lưu Quang Vũ
• Thể thơ: tự do
• Phương thức biểu đạt: biểu
cảm kết hợp với tự sự và


của từng phần?

miêu tả

• Bố cục: 4 phần
- Khổ 1: Hình ảnh bếp lửa khơi
nguồn kỉ niệm
- Khổ 2, 3, 4, 5: Hồi tưởng những kỉ
niệm tuổi thơ gắn bó với bà và bếp
lửa
- Khổ 6: Suy ngẫm về bà và bếp lửa
- Khổ cuối: Cháu đã trưởng thành,
đi xa nhưng vẫn khơng ngi nhớ
bà.

II.
Phân tích
? Khi xa q, điều đầu tiên mà nhà thơ nhớ tới đó là
hình ảnh gì?  Bếp lửa
1. Hình ảnh bếp lửa khơi nguồn cảm xúc
? Hình ảnh bếp lửa qua dịng hồi tưởng của tác giả
được miêu tả như thế nào?
“ Một bếp lửa chờn vờn sương sớm
Một bếp lửa ấp iu nồng đượm…”
? Nhà thơ đã sử dụng những bpnt gì để miêu tả hình
ảnh bếp lửa?
- Điệp ngữ
- Sử dụng từ láy “chờn vờn và ấp iu”
- Hình ảnh ẩn dụ “nắng mưa”
? Nêu nên tác dụng của việc sử dụng những bpnt này?
- Hai câu thơ đầu nhà thơ có sử dụng điệp ngữ một bếp
lửa để nhấn mạnh hình ảnh bếp lửa, một hình ảnh rất là
quen thuộc, gần gũi, rất là mộc mạc, bình dị.
- Bên cạnh việc sử dụng điệp ngữ “Một bếp lửa” nhà thơ

Bằng Việt còn sử dụng những từ láy gợi tả, gợi cảm:
+ Từ láy chờn vờn gợi hình ảnh bếp lửa hiện ra mờ ảo
trong màn sương sớm. Có lẽ từ láy chờn vờn mà tác giả
dùng được gợi ra từ cái làn sương sớm nơi xa quê, nơi
mà tác giả đang sống. Tháng 9 ở bên đó, trời se se lạnh,
sương sớm bay là là mặt đất và từ cái làn sương, nhà thơ
nhìn nơi cửa sổ đã gợi cho ơng liên tưởng tới cái sương
sớm chờn vờn ở quê nhà.
+Từ chờn vờn cịn nói những kí ức của nhà thơ đang từ
từ hiện về .
2

II.

Phân tích

1. Hình ảnh bếp lửa khơi nguồn
cảm xúc
- Một bếp lửa chờn vờn
- Một bếp lửa ấp iu
- Cháu thương bà biết mấy nắng
mưa
=>
- Điệp từ “Một bếp lửa”: nhấn mạnh
hình ảnh bếp lửa thân thuộc, bình dị
- Từ láy gợi tả, gợi cảm:
+ Chờn vờn: gợi hình ảnh bếp lửa
hiện ra mờ ảo trong màn sương sớm
và mờ nhịa trong kí ức của thời
gian

+ cái chờn vờn đó cũng miêu tả hình ảnh ngọn lửa đang
nhen lên, xua đi cái làn sương sớm đang bao quanh cái
bếp khi nó cịn lạnh giá.
- Và miêu tả cái ngọn lửa trên cái bếp lửa thì nhà thơ
khơng thể khơng nghĩ tới cái người nhóm lửa. Từ láy ấp
iu gợi lên cái đôi bàn tay che chắn chi chút của người bà
đang vén khéo nhóm lên cái ngọn lửa từ cái bếp lạnh.
- Hình ảnh ẩn dụ Biết mấy nắng mưa gợi sự lam lũ vất vả
tần tảo của bà bởi thế cho nên cháu không thể kìm nổi
cảm xúc: Bà nhóm bếp bất kể trời nắng hay trời mưa, bất
kể mùa đông hay mùa hè, bất kể buổi sớm hay buổi
chiều thì bằng cái đơi tay vén khéo bà vẫn nhóm lên cái
ngọn lửa trên cái bếp mộc mạc, bình dị ấy để cho cháu
có bát cơm bát cháo, củ sắn củ khoai, nghĩ thế cho nên
cháu rất thương bà.
“Cháu thương bà biết mấy nắng mưa.”
Và cái dòng hồi tưởng đấy đã đưa tác giả về với những
kỉ niệm  Chúng ta chuyển sang đoạn thứ 2
2: Những kỉ niệm tuổi ấu thơ sống bên bà và bếp lửa
? Đây là đoạn thơ dài nhất cả bài, nhà thơ có nhắc lại
những kỉ niệm thời ấu thơ và kỉ niệm đầu tiên đó là kỉ
niệm nào?
a) Năm cháu lên bốn tuổi.

+ Ấp iu: gợi đôi bàn tay khéo léo
của bà
- H.ảnh ẩn dụ “Biết mấy nắng
mưa”: gợi sự lam lũ vất vả tần tảo

của bà

=> Cảm xúc của tác giả: nhớ và
thương bà vô hạn.

2. Những kỉ niệm tuổi ấu thơ
sống bên bà và bếp lửa
a) Năm cháu lên bốn tuổi

? Chi tiết lên 4 tuổi đã giúp chúng ta hiểu tác giả nhắc
đến năm nào trong lịch sử dân tộc ?
- Năm 1945
? Năm 1945 gắn với một sự kiện khốc liệt của dân tộc
- Là năm đói mịn đói mỏi
đó là sự kiện nào?
- Bố đi đánh xe…
- Nạn đói khủng khiếp
? Nhà thơ BV đã sử dụng bpnt gì để nhấn mạnh cái
đói của năm 1945?
- Sử dụng thành ngữ “Đói mịn đói mỏi”
? Thành ngữ đói mịn đói mỏi đã cho em hiểu đó là cái
đói như thế nào?
- Cái đói kéo dài làm mỏi mệt và kiệt sức con người
G.v: Bên cạnh việc sử dụng thành ngữ “Đói mịn đói
mỏi, nhà thơ cịn sử dụng những hình ảnh gợi tả, gợi
cảm “Bố đi đánh xe khô rạc ngựa gầy” vừa để nhấn
3


mạnh cái đói vừa gợi lại kỉ niệm của một tuổi thơ đầy

gian khổ nhọc nhằn. Hình ảnh con ngựa gầy rạc cùng
với người bố đánh xe cũng khô gầy khơng kém.
? Song có lẽ gây ấn tượng nhất đối với tác giả vẫn là
hình ảnh gì?
- Đó là mùi khói bếp
G.v: trong những năm tháng đói kém ấy thì bà vẫn nhóm
lửa, có lẽ cái thời gạo châu củi quế thì hẳn gia đình nhà
thơ cũng khơng có gạo để ăn nhưng với tài khéo léo của
bà bà vẫn thu vén để cho gia đình có củ khoai củ sắn, có
bát cháo mà qua ngày và cái bếp của bà cũng có khi
chẳng cịn củi mà đun chính vì thế mà bà phải nhặt
nhạnh những cành củi tươi củi ướt, cả cái rơm cái rác
để mà nhóm lên cái ngọn lửa ấm áp, xua đi cái lạnh lẽo
của những ngày đói khát chính vì thế mà khói bốc lên
ngùn ngụt mà cháu thì lại rất thích đến bên bà mỗi khi
bà nhóm bếp cho nên khói hun nhèm mắt cháu. Bởi vậy
cho nên ấn tượng nhất với tác giả vẫn là mùi khói “mùi
khói” rồi lại “khói hun”… tất cả đều miêu tả chân thực
cuộc sống của tuổi thơ đầy lam lũ và gian khổ, đồng thời
thể hiện những tình cảm khi tỏ, khi mờ, lúc da diết bâng
khuâng, lúc xót xa thương mến…
? Hồi tưởng về kỉ niệm năm lên bốn tuổi, nhà thơ có
cảm xúc như thế nào? Câu thơ nào đã cho em thấy
được cảm xúc đó của nhà thơ?
- Xúc động
“Nghĩ lại đến giờ sống mũi còn cay”
G.v: câu thơ “Nghĩ lại đến giờ sống mũi cịn cay” nhấn
lại dịng kỉ niệm, xốy sâu vào tiềm thức, lay mạnh cả
thể xác con người. Khói nhiều làm cay mắt hay mùi khói
bếp đã gợi lại cả một thời gian khổ khiến nhà thơ xúc

động và ngấn lệ! Đọc thơ, người đọc cũng cảm thấy cay
cay nơi đầu mũi. Cái bếp lửa của ông vừa mới khơi lên,
thoang thoảng mùi khói, mờ mờ sắc khói…mà đã đầy ắp
những hình ảnh hiện thực, thẫm đẫm biết bao nghĩa tình
sâu nặng.
KỈ NIỆM THỨ 2 mà nhà thơ nhắc tới đó chính là:
a) Kỉ niệm tám năm ở cùng bà
+ Đọc thơ
? Em có nhận xét gì về giọng thơ của câu thơ “Tám
4

- Cháu quen mùi khói
- Khói hun nhèm mắt cháu…

- Cảm xúc của tác giả: nghĩ lại sống
mũi còn cay
=> Nt: sử dụng thành ngữ, từ ngữ
gợi tả, gợi cảm
=> Nỗi ám ảnh về những năm tháng
tuổi thơ gian khổ, thiếu thốn, nhọc
nhằn
-Bếp lửa, ngọn khói, mùi khói đã trở
thành ấn tượng khơng thể nào qn
cùng với hình ảnh bà.
b) Kỉ niệm tám năm ở cùng bà


năm rịng cháu cùng bà nhóm lửa”?
- Giọng thơ thủ thỉ như giọng kể trong một câu chuyện
cổ tích, có thời gian, khơng gian, có sự việc và các nhân

vật cụ thể.
? Trong đoạn thơ này có thể thấy hai ấn tượng khó
phai trong tâm trí của nhà thơ đó là ấn tượng về
những hình ảnh nào?
- Hình ảnh bà
- Hình ảnh tiếng chim tu hú
? Khi khắc họa hình ảnh về bà, nhà thơ đã sử dụng
những bpnt nào để kể ra những việc bà làm cho cháu?
- Điệp từ
- Liệt kê: Bà bảo, bà dạy, bà chăm…
? Em hãy chỉ ra tác dụng của việc sử dụng bpnt liệt kê
ở trong những câu thơ này?
- Bằng việc liệt kê những việc bà làm nhà thơ đã cho
người đọc thấy được sự tận tụy chở che bao bọc mà bà
dành cho cháu
GV: Cái ấn tượng thứ 2 mà nhà thơ nói ở đoạn này
chính là tiếng chim tu hú văng vẳng từ những cánh đồng
xa vọng lại: (ĐỌc thơ) 
• Hình ảnh tiếng chim tu hú
: (ĐỌc thơ) 
Nhà thơ Bằng Việt từng thú nhận: “Tôi chẳng nhớ được gì
ngồi tiếng chim tu hú kêu khắc khoải. Rồi lại cũng tiếng
chim tu hú ấy vẫn kêu suốt những mùa vài chín dọc những
triền sơng và bờ đê của cả vùng q tơi”…

• Hình ảnh bà:
- Bà dạy, bà bảo, bà chăm…

=> Nt: Phép liệt kê, điệp từ
=> Sự tận tụy, yêu thương, đùm bọc

chở che bà dành cho cháu

• Hình ảnh tiếng chim tu hú
- Tu hú kêu
- Tu hú ơi!

* G.v: Có thể nói giọng thơ chuyển đổi từ giọng đang nói
=> Giọng thơ chuyển đổi tự nhiên
chuyện với bà “bà cịn nhớ khơng bà” sang giọng nói với
kết hợp với việc sử dụng câu hỏi tu
chim tu hú “Tu hú ơi!”. Cách chuyển đổi giọng thơ tự
từ
nhiên
? Nhà thơ đã sử dụng bpng gì khi nhắc đến tiếng chim
tu hú?
- Sử dụng câu hỏi tu từ, thán từ
“Tu hú ơi! Chẳng đến ở cùng bà
Kêu chi hoài trên những cánh đồng xa”
G.v: Tại sao nhà thơ lại nhắc đến tiếng chim tu hú, tiếng
chim tu hú có ý nghĩa gì. Các em ạ! Tu hú là lồi chim
khơng tự làm tổ được, nó thường sống lẻ loi, nay đây mai
5


đó, cất tiếng kêu khắc khoải. Trong cảnh cơ đơn chỉ có
hai bà cháu giữa đói nghèo và chiến tranh, tiếng tu hú
phải chăng là tiếng đồng vọng của đất trời, để động viên
an ủi những kiếp người đau khổ.
? Qua việc phân tích hình ảnh tiếng chim tu hú, em
hãy cho biết cảm xúc của nhà thơ lúc này ra sao?

- Nhớ thương và lo lắng của tg dành cho bà khi xa nhà
G.V: Và chính vì vậy khi cháu đi xa thì cứ vào ra quanh
quẩn một mình. Chỉ có con tu hú cịn ở lại bên bà cho
nên nhà thơ đã trách con chim tu hú sao cứ kêu hoài
trên cánh đồng xa mà chẳng đến ở cùng bà cái lời trách
ấy nghe chừng có vẻ như vơ lí nhưng thực ra lại rất có lí
bởi vì đó là cái lí của trái tim, thể hiện 
? Kỉ niệm thứ 3 mà nhà thơ nhắc tới trong khoảng thời
gian 8 năm ở bên bà đó là kỉ niệm gì?
c)Kỉ niệm khi giặc càn
? Kỉ niệm khi giặc càn được nhà thơ nhắ đến qua
những hình ảnh nào?
Năm giặc đốt làng cháy tàn cháy rụi
Hàng xóm bốn bên…
? Nhà thơ đã sử dụng những bpnt gì để khắc họa kí ức
bị giặc càn quét?
- NT tách từ “Cháy tàn cháy rụi”
- Sử dụng từ láy, kể…
(?) Nêu tác dụng của việc sử dụng những bpnt đó, nhà
thơ BV đã giúp người đọc hình dung ra hình ảnh làng
quê như thế nào sau trận càn của giặc?
- Bằng việc sử dụng nt tách từ “cháy tàn cháy rụi”,
nhà thơ BV đã cho người đọc thấy được hình ảnh
làm xóm bị giặc tàn phá đau thương: cháy tàn
cháy rụi là cháy khơng cịn gì. Từ những chi tiết
thơ ấy ta còn thấy được sự khốc liệt của chiến
tranh ghê gớm đến thế nào.
(?) Bên cạnh đó, hình ảnh thơ “Hàng xóm bốn bên…”
cịn cho ta cảm nhận được tình cảm xóm làng trong
những năm tháng chiến tranh ra sao?

- Tình đồn kết
? Trong hồn cảnh khó khăn khốc liệt của cuộc chiến
6

Nối nhớ thương ,sự lo lắng của
cháu dành cho bà khi cháu xa nhà

c) Kỉ niệm khi giặc càn
- Làng cháy tàn cháy rụi
- Hàng xóm giúp bà dựng lại túp lều
tranh
=> NT: tách từ, sử dụng từ láy để
miêu tả, kể…

=> - Cảnh làng xóm bị tàn phá đau
thương
- Chiến tranh khốc liệt


thì hình ảnh bà hiện lên như thế nào?
- Vẫn vững lòng bà dặn cháu đinh ninh
- Bố ở chiến khu…..
G.v: Ở đây tác giả đã dẫn ra lời nói mộc mạc của bà
bằng cái ngôn ngữ thơ vô cùng mộc mạc giản dị của một
bà lão quê mùa “Bố ở chiến khu…..bình yên”.
? Nếu ở đoạn thơ trên, bằng việc sử dụng hàng loạt
các động từ bà bảo, bà dặn bà chăm cho ta thấy sự
đùm bọc chở che của bà dành cho cháu thì ở đoạn thơ
này bằng việc dẫn ra câu nói mộc mạc của bà đã giúp
em hiểu thêm phẩm chất gì của bà?

Qua lời nói mộc mạc ấy ta thấy bà còn là người giàu
đức hi sinh. Bà đã tự gánh lấy cái trách nhiệm lớn nao
trên đơi vai nhỏ bé của mình
? Theo em, tác giả có cảm xúc gì khi nhắc đến kỉ niệm
này?
G.v: Cả khổ thơ tuy nhà thơ không hề sd thán từ như ở
những khổ thơ trên nhưng người đọc vẫn cảm nhận được
tấm lòng biết ơn sâu sắc, sự kính phục của tác giả đối với
bà .
? Từ việc nhớ về một chuỗi những kỉ niệm của thời thơ
ấu khi sống bên bà và bếp lửa, nhà thơ đã khái quát
bếp lửa chuyển thành hình ảnh gì?
Cái bếp lửa cụ thể và mộc mạc bây giờ chuyển thành
ngọn lửa có ý nghĩa biểu tượng cao.
? Nhà thơ đã sử dụng những bpnt gì để nhấn mạnh
vào hình ảnh ngọn lửa?
- Điệp ngữ, từ láy gợi tả gợi cảm…
? Băng việc sd điệp ngữ kết hợp với những từ láy gợi tả
gợi cảm, nhà thơ BV đã nhấn mạnh hình ảnh ngọn
lửa, vậy ngọn lửa ở đây có ý nghĩa ntn?
- Ngọn lửa ở đây không chỉ là ngọn lửa ấm áp bà nhóm
lên mỗi sáng mà cái ngọn lửa này cịn là ngọn lửa của
tình u thương, cịn là ngọn lửa của niềm tin vững bền,
của sức sống bất diệt đó các em.
G.v: Từ đó nhà thơ đã có suy ngẫm rất sâu sắc về bà và
bếp lửa.
Lận đận đời bà……
G.v: Mở đầu cho những kỉ niệm… nhà thơ sd hình ảnh
ẩn dụ biết mấy nắng mưa, khi khép lại chuỗi kỉ niệm ấy
7

- Bà vững lòng dặn cháu đinh ninh
=> Ngôn ngữ đối thoại mộc mạc

=> - Tinh thần vững vàng, bền bỉ,
vượt qua mọi khó khăn thử thách
- Sự hi sinh lớn lao của bà dành cho
con cháu

=> Cháu biết ơn bà sâu sắc

 Nhà thơ đã khái quát:
Bếp lửa chuyển thành ngọn lửa,
=> NT: sử dụng điệp từ

=> Ngọn lửa của niềm tin, ngọn lửa
của tình yêu và trên hết là ngọn lửa
của trái tim bà luôn sưởi ấm cho
cháu con

3. Suy ngẫm về bà và bếp lửa


nhà thơ cũng lại sd hình ảnh biết mấy nắng mưa, chỉ
khác điều lần này tg lại thêm từ láy gợi cảm “Lận đận”
dường như để nhấn mạnh vào nỗi nhọc nhằn lam lũ của
bà, & phải chăng cội nguồn của nỗi nhọc nhằn lam lũ ấy
xuất phát từ tinfh yêu thương mà bà dành cho cháu con.
Bởi vậy khi suy ngẫm về bà, nhà thơ kq về thời gian
đằng đẵng cả cuộc đời bà:

“Mấy chục năm rồi…..”
Bà vẫn giữ thói quen dậy sớm
Nhóm bếp lửa…..
? Ở khổ thơ này, nhà thơ Bằng Việt đã sử dụng
những bpnt gì?
- Điệp từ nhóm
- Liệt kê
? Chỉ ra tác dụng của việc sử dụng những biện pháp
nghệ thuật đó?
Trước hết bà nhóm bếp là để sưởi ấm cho bà và cháu
trong những cái lúc lạnh lẽo của sương sớm, trong những
cái khi mùa đơng giá buốt, nhưng khi bà nhóm bà cịn
nấu cơm nấu cháo, củ sắn củ khoai nhưng cái ngọt bùi
của khoai sắn còn cho cháu cảm nhận được cái ngọt bùi
của tình bà khi bà chăm sóc cho cháu bằng cái tình cảm
hết sức ấm áp yêu thương. Bà cịn nhóm bếp mỗi khi
mùa gặt với nồi cơm gạo mới bà chia sẻ tình làng nghĩa
xóm. Vậy thì ở đây tình bà cháu đã lan tỏa thành một tc
rộng hơn đó là tình xóm làng ,tình đồn kết của nd và
chính tc lớn này đã giúp cho chúng ta có một sức mạnh
để mỗi người dân đều có thể vượt qua thử thách của cuộc
kháng chiến để từ đó cả dt của chúng ta chiến thắng.
Điều kì diệu nữa mà cái bếp lửa của bà mang tới đó là
chính cái bếp lửa ấy đã thắp lên cái tâm tình tuổi nhỏ như
vậy các em thấy điệp từ nhóm được tác giả sủ dụng ở
những câu thơ này vừa có ý nghĩa cụ thể vừa có ý nghĩa
trừu tượng khái quát từ đó tác giả đã ca ngợi bà, người
đã nhóm lửa, giữ lửa và truyền lửa. và tất nhiên cái lửa
này khơng cịn là cái lửa cụ thể ở cái bếp mà mỗi sáng bà
nhóm nữa mà đó là ngọn lửa của tình thương, ngọn lửa

của niềm tin, lửa của sức sống bất diệt đó các em.
Từ suy ngẫm về bà nhà thơ cũng bày tỏ suy ngẫm về
cái bếp lửa
8

=> Điệp từ vừa có ý nghĩa cụ thể
vừa có ý nghĩa trừu tượng
=> Ca ngợi bà, người đã nhóm lửa,
giữ lửa và truyền ngọn lửa

• Bếp lửa “Ơi kì lạ và thiêng
liêng


Ở đây tg đã sử dụng câu cảm thán để bộc lộ cx của mình
về cái điều mà mình tự ngẫm ra khi nghĩ về cái bếp.
Vâng cái bếp lưả của tg bình dị mà cao quý, thân thuộc
mà lạ kì, bởi cái bếp lửa gắn với một hình ảnh thiêng
liêng trong tâm trí người cháu đó chính là hinfh ảnh của
bà thế nên câu thơ đã khái quát một cách rất tự nhiên và
hợp lí, cái bếp lửa thiêng liêng đã trở thành một phần
không thể thiếu trong đời sống tinh thần của cháu, cái
bếp lửa cũng là hành trang để cháu đi vào đời. Cái bếp
lửa gắn với bà với cháu từ khi cháu còn là ấu thơ nhưng
đến khi cháu khơn lơn thì cái bếp lửa với cháu thì nó trở
nên ntn  KHổ cuối
4. Cháu đi xa nhưng vẫn không nguôi nhớ bà và bếp lửa
? Em có nhận xét gì về việc sử dụng dấu câu ở câu thơ
đầu tiên của khổ thơ?
- Câu thơ mở đầu của khổ cuối có dấu chấm ở giữa ngắt

ra làm 2 vế
G.v: Mục đích của việc sử dụng dấu chấm đó chính là ý
muốn nhấn mạnh dường như ở đây biểu thị cuộc đời
cháu đã sang một trang mới. Cháu đã kết thúc tuổi ấu thơ
và bước sang tuổi trưởng thành.
? Ở khổ thơ cuối, nhà thơ đã sử dụng bpnt gì ?
Điệp từ có và trăm đã thể hiện rõ hơn cái điều đó.
Câu hỏi tu từ đã gợi nhắc chúng ta cái nỗi nhớ của người
cháu về bà. Nhớ về bà nơi quê nhà nơi mà cháu từng lớn
lên với biết bao kỉ niệm thời thơ ấu, nơi ấy từng trải qua
nhưng ngày tháng khốc liệt của chiến tranh. Nơi ấy cháu
và bà đã quấn quít bên nhau thế thì nhớ cháu về bà cháu
đã nhớ về quá khữ, nhớ về cội nguồn nhớ về quê hương
đất nước, câu thơ giản dị thế thôi nhưng tg đã nhắc đến
một đạo lí mà dt chúng ta vẫn đề cao đó là uống nước
nhớ nguồn.
Để kết lại bài thơ này, cô và các em sẽ cùng chú ý đến
ghi nhớ trong sgk trang

9

=> Câu cảm thán
=> Bếp lửa nh dị mà cao quý,
thân thuộc mà lạ kì) Gắn liền với
hình ảnh người bà.

4. Cháu đi xa vẫn khơng ngi
nhớ bà và bếp lửa.
- Giờ cháu đi xa
+ có ngọn khói trăm tàu

+ có lửa trăm nhà
+ có niềm vui trăm ngả
NT: - Điệp từ “có” và “trăm”
- Câu hỏi tu từ
=> cuộc đời cháu đã sang trang mới
- Nhưng chẳng quên nhắc nhở…
=> Ở nơi xa, cháu vẫn nhớ về bà –
nhớ về quá khứ, nhớ về cội nguồn,
nhớ về quê hương đất nước.
=> Đạo lí “uống nước nhớ nguồn”

III. Tổng kết
(Ghi nhớ sgk)