Ngu Van 9HK220132014

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1004 KB, 155 trang )

(1)TUẦN 20: ( Tiết91 95 ) & Ngày soạn: Ngày dạy: Tiết : 91 BÀN VỀ ĐỌC SÁCH (Chu Quang Tiềm) I. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT: Hiểu, cảm nhận được nghệ thuật lập luận, giá trị nội dung và ý nghĩa thực tiển của văn bản. *TRỌNG TÂM KIẾN THỨC,KĨ NĂNG: 1-. Kiến thức: - Ý nghĩa, tầm quan trọng của việc đọc sách và phương pháp đọc sách qua bài nghị luận sâu sắc, giàu tính thuyết phục của Chu Quang Tiềm . 2. Kỹ năng: - Biết cách đọc , hiểu một văn bản dịch. Nhận ra bố cục chặt chẽ, hệ thống luận điểm rõ ràng trong một văn bản nghị luận - Rèn luyện thêm cách viết văn nghị luận qua việc lĩnh hội bài nghị luận sâu sắc, sinh động, giàu tính thuyết phục của Chu Quang Tiềm . *Những kĩ năng sống cơ bản được giáo dục trong bài. - Kĩ năng giao tiếp: trình bày suy nghĩ về tầm quan trọng của sách trên con đường học vấn, tích lũy và nâng cao vốn tri thức. - Suy nghĩ sáng tạo: bày tỏ những nhận thức của mình về phương pháp đọc sách và tầm quan trọng của sách trên con đường học vấn. - Xác định giá trị bản thân: lựa chọn sách và phương pháp đọc sách đúng đắn. 3- Thái độ : Có ý thức chọn sách và đọc sách đạt hiệu quả cao. II.ChuÈn bÞ: 1.Giáo viên : - Chuẩn bị chân dung tác giả Chu Quang Tiềm, các câu danh ngôn của các danh nhân thế giới trong sách thiết kế bài giảng Ngữ văn 9. Bài soạn cùng một số tài liệu tham khảo khác. - Bảng phụ. 2.Học sinh : - Soạn bài, đọc và tìm hiểu các tài liệu có liên quan trong sách, báo… III. Ph¬ng ph¸p, ph¬ng tiÖn: - Phơng pháp: Vấn đáp, trình bày, thảo luận - Ph¬ng tiÖn: Nhãm, c¸ nh©n IV. TiÕn tr×nh lªn líp : 1.Ổn định lớp (1p) 2.Kiểm tra bài cũ : (1p) Kiểm vở bài soạn theo định hướng của giáo viên 3.Bài mới : *Giới thiệu bài : (1p)Chu Quang Tiềm là nhà lý luận văn học nổi tiếng của. Trung Quốc. Ông bàn về đọc sách lần này không phải là l ần đầu, b ài vi ết n ày là kết quả của quá trình tích luỹ kinh nghiệm, dày công nghiên cứu, suy nghĩ, là lời bàn tâm huyết của người đi trước truyền lại cho thế hệ mai sau. V ậy l ời dạy của ông cho thế hệ mai sau về cách đọc sách sao cho có hi ệu quả v à có tác dụng? Bài học hôm nay chúng ta sẽ cùng nhau đi tìm hiểu và nghiên cứu v ề cách đọc sách có hiệu quả nhất..

(2) HOẠT ĐỘNG CỦA GV & HS Hoạt động 1 : Tìm hiểu tác giả, tác phẩm(13p) ? Căn cứ vào phần chuẩn bị bài ở nhà và phần chú thích ó trong SGK, em hãy trình bày những hiểu biết của mình về tác giả Chu Quang Tiềm? - Chu Quang Tiềm (1897 – 1986) là nhà mỹ học và lý luận học nổi tiếng Trung Quốc. - Chu Quang Tiềm đã nhiều lần bàn về đọc sách. Bài viết là cả một quá trình tích luỹ kinh nghiệm, dày công suy nghĩ, là những lời bàn luận tâm huyết của người đi trước muốn ? Theo em, mỹ học là gì ? Mỹ học : Môn học nghiên cứu những cái mình cho là đẹp để thuyết minh cái nguyên lý và tác dụng của cái đẹp ấy (esthétique) ? Văn bản được ai dịch lại? ? Khi phân tích một văn bản dịch chúng ta cần lưu ý điều gì - Đây là một văn bản dịch ® khi phân tích cần chú ý nội dung, cách viết giàu hình ảnh, sinh động, dí dỏm chứ không sa đà vào phân tích ngôn từ. ? Em hãy nêu xuất xứ của văn bản? - Văn bản được trích trong cuốn "Danh nhân Trung Quốc bàn về niềm vui, nỗi buồn của đọc sách" (Bắc Kinh, 1995 – GS. Trần Đình Sử dịch) ? Theo em, cần phải đọc văn bản như thế nào để làm nổi bật nên nội dung, ý nghĩa của văn bản này? - Đọc rõ ràng, mạch lạc, giọng đọc tâm tình, nhẹ nhàng như trò chuyện. - 2 – 3 học sinh thay nhau đọc. ® nhận xét, RKN, sửa lỗi… GV: Đọc mẫu một đoạn ® gọi 2 – 3 học sinh đọc Þ RKN, nhận xét giọng đọc của học sinh, chú ý sửa cách đọc cho học sinh. - Giáo viên hướng dẫn học sinh tìm hiểu các từ khó trong SGK – 6. - Căn cứ theo chú thích SGK, học sinh tìm hiểu và trả lời các từ khó. ? Em hiểu như thế nào là "học vấn" , "học thuật"? ? Từ "trường chinh" có mấy nghĩa? Trong văn bản dùng theo nghĩa nào? ? Thành ngữ "Vô thưởng, vô phạt" có nghĩa là gì? ? "Khí chất" được hiểu như thế nào? ? Văn bản này được chia bố cục làm mấy phần? Ranh giới của các phần và nội dung chính của từng phần đó là gì? - Bố cục: Chia 3 phần + Phần 1: Từ đầu ® nhằm phát hiện thế giới mới: Sự cần thiết và ý nghĩa của việc đọc sách. + Phần 2: Tiếp theo ® tự tiêu hao lực lượng: Những khó khăn, nguy hại hay gặp của việc đọc sách trong tình hình hiện nay. + Phần 3: Còn lại: Phương pháp chọn và đọc sách.. NỘI DUNG BÀI HỌC I/Tìm hiểu chung 1.Tác giả : Chu Quang Tiềm (18971986) - Là nhà mỹ học và nhà lý luận văn học nổi tiếng của Trung Quốc.. 2. Tác phẩm - “Bàn về đọc sách” trích trong “Danh nhân Trung Quốc bàn về niềm vui nỗi buồn của việc đọc sách”. (Bắc Kinh,1995) [Trần Đình Sử dịch] 3.Từ khó:. 3.Bố cục : - Đoạn 1 : Từ đầu đến “phát hiện thế giới mới” : Tầm quan trọng, ý nghĩa của việc đọc sách. - Đoạn 2 : Tiếp theo đến “tiêu hao lực lượng” : Những khó khăn, sai lạc trong việc đọc sách. - Đoạn 3 : Phần còn lại : Bàn về phương pháp đọc sách.. 3.Đại ý : Là văn bản nghị luận nêu rõ tầm quan trọng, ý nghĩa, các khó khăn và phương pháp đọc sách. I.

(3) ? Văn bản này được viết theo phương thức biểu đạt chính nào? - Phương thức biểu đạt: Nghị luận (lập luận và giải thích về một vấn đề xã hội). ? Theo em, vấn đề đọc sách có phải là vấn đề quan trọng đáng quan tâm hay không? - Vấn đề lập luận: Sự cần thiết của việc đọc sách và phương pháp đọc sách ® Có ý nghĩa lâu dài. ? Nếu vậy thì văn bản này được xếp vào thể loại văn bản gì? Chức năng chính là gì? ? Trong chương trình ngữ văn lớp 9, học kỳ I, em đã học những văn bản nhật dụng nào có nội dung lập luận? - Văn bản: Phong cách Hồ Chí Minh; Đấu tranh cho một thế giói hoà bình; Tuyên bố thế giới về quyền trẻ em. Hoạt động 2 : Đọc-hiểu văn bản(25p) GV: Yêu cầu học sinh theo dõi vào phần đầu của văn bản. - Học sinh chú ý vào phần đầu văn bản. ? Bàn về đọc sách, tác giả đã lý giải tầm quan trọng và sự cần thiết của việc đọc sách với mỗi người như thế nào? - Tác giả lý giải bằng cách đặt nó trong một quan hệ với học vấn của con người. ? Để trả lời cho câu hỏi đọc sách để làm gì, vì sao phải đọc sách, tác giả đã đưa ra các lý lẽ nào? - Đọc sách là con đường của học vấn. ? Em hiểu học vấn là gì? - (Học sinh nhắc lại chú thích trong SGK) Những hiểu biết thu nhận được qua quá trình học tập. ? Con người thường tích luỹ tri thức bằng cách nào và ở đâu? - Tích luỹ qua sách báo… - Sách vở ghi chép, lưu truyền lại thành quả của nhân lo¹i trong một thời gian dài. ? Tác giả đánh giá tầm quan trọng của sách như thế nào? - Sách là kho tàng quý báu cất giữ di sản tinh thần nhân loại, là những cột mốtc trên con đường tiến hoá học thuật của nhân loại. ? Nếu ta xoá bỏ những thành quả của nhân loại đã đạt được trong quá khứ, lãng quên sách thì điều gì sẽ xảy ra? - Có thể chúng ta sẽ bị lùi điểm xuất phát ® thành kẻ đi giật lùi, là kẻ lạc hậu… ? Vì sao tác giả cho rằng đọc sách là một sự hưởng thụ? - Nhập lại tích luỹ lâu dài mới có được tri thức gửi gắm trong những quyển sách ® chúng ta đọc sách và chiếm hội những tri thức đó có thể chỉ trong một thòi gian ngắn để mở rộng hiểu biết, làm giàu tri thức cho mình ® có đọc sách, có hiểu biết thì con người mới có thể vững bước trên con đường học vấn, mới có thể khám phá thế giới mới. ? Em có nhận xét gì về cách lập luận của tác giả trong đoạn. I/ Đọc-hiểu văn bản a. Tầm quan trọng, ý nghĩa của việc đọc sách.. - Đọc sách là một con đường quan trọng để tích lũy và nâng cao vốn tri thức..

(4) văn trên? - Lý lẽ rõ ràng, lập luận thấu tình, đạt lý, kín kẽ, sâu - Sách có ý nghĩa vô cùng quan sắc… trọng trên con đường phát triển ? Những lý lẽ trên đem lại cho em hiểu biết gì về sách và của nhân loại bởi nó chính là kho lợi ích của việc đọc sách? tàng kiến thức quý báu, là di sản - Sách là vốn tri thức của nhân loại, đọc sách là các tạo tinh thần mà loài người đúc kết học vấn, muốn tiến lên trên con đường học vấn không được trong hàng nghìn năm. thể không đọc sách. - Tri thức về Tiếng Việt, văn bản ® hiểu đúng ngôn ngữ dân tộc trong nghe, đọc, nói và viết… ? Em đã hưởng thụ được gì từ việc đọc sách Ngữ văn để chuẩn bị cho học vấn của mình? - Học sinh theo dõi vào phần 2 của văn bản. GV: Ai cũng biết đọc sách là quan trọng, là cần thiết, song đọc sách không phải ai cũng đọc đúng. Con người ta có thể dễ mắc phải, dễ có thói quen sai lệch khi đọc sách… Vậy chúng ta cùng tìm hiểu những thiên hướng sai lệch dễ mắc phải của việc đọc sách để không bị mắc sai lầm. - Sách tích luỹ càng nhiều ® việc đọc sách càng không dễ. - Sách càng nhiều khiến người ta không chuyên sâu. Hoạt đông nhóm: Các nhóm trả lời câu hỏi: 1.Theo ý kiến của tác giả, Đọc sách là hưởng thụ, là chuẩn bị trên con đường học vấn. Em hiểu ý kiến này như thế nào? 2.Em hưởng thụ được những gì từ việc đọc sách Ngữ văn để chuẩn bị cho học vấn của mình? 3.Với những lí lẽ trên của tác giả đem lại cho em hiểu biết gì về sách và lợi ích của việc đọc sách? (Các nhóm trả lời vào bảng phụ) 4.Củng cố : (3p) ? Em thường gặp khó khăn gì trong vấn đề chọn sách hiện nay? ? Em thường đọc sách vào những lúc nào? Ở đâu? Sách thuộc thể loại gì? 5. Hướng dẫn tự học(1p) - Học bài. - Chuẩn bị : Bàn về đọc sách ( tiếp theo )  Rút kinh nghiệm ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………. Ngày soạn : Ngày dạy : Tiết : 92 I. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT:. BÀN VỀ ĐỌC SÁCH ( Tiếp theo ) ( Chu Quang Tiềm).

(5) Hiểu, cảm nhận được nghệ thuật lập luận, giá trị nội dung và ý nghĩa thực tiển của văn bản. *TRỌNG TÂM KIẾN THỨC,KĨ NĂNG: 1-. Kiến thức: - Ý nghĩa, tầm quan trọng của việc đọc sách và phương pháp đọc sách qua bài nghị luận sâu sắc, giàu tính thuyết phục của Chu Quang Tiềm . 2. Kỹ năng: - Biết cách đọc , hiểu một văn bản dịch. Nhận ra bố cục chặt chẽ, hệ thống luận điểm rõ ràng trong một văn bản nghị luận - Rèn luyện thêm cách viết văn nghị luận qua việc lĩnh hội bài nghị luận sâu sắc, sinh động, giàu tính thuyết phục của Chu Quang Tiềm . *Những kĩ năng sống cơ bản được giáo dục trong bài. - Kĩ năng giao tiếp: trình bày suy nghĩ về tầm quan trọng của sách trên con đường học vấn, tích lũy và nâng cao vốn tri thức. - Suy nghĩ sáng tạo: bày tỏ những nhận thức của mình về phương pháp đọc sách và tầm quan trọng của sách trên con đường học vấn. - Xác định giá trị bản thân: lựa chọn sách và phương pháp đọc sách đúng đắn. 3- Thái độ : Có ý thức chọn sách và đọc sách đạt hiệu quả cao. II.CHUẨN BỊ : 1.Giáo viên : - Chuẩn bị các câu danh ngôn của các danh nhân thế giới trong sách thiết kế bài giảng Ngữ văn 9. Bài soạn cùng một số tài liệu tham khảo khác. - Bảng phụ. 2.Học sinh : - Soạn bài, đọc và tìm hiểu các tài liệu có liên quan trong sách, báo… III. Ph¬ng ph¸p, kÜ thuËt: - Phơng pháp: Vấn đáp, trình bày, thảo luận - KÜ thuËt: Nhãm, c¸ nh©n IV. TiÕn tr×nh lªn líp : 1.Ổn định lớp(1p) 2.Kiểm tra bài cũ : (5p) ? Tầm quan trọng, ý nghĩa của việc đọc sách. ( 10đ ) - Đọc sách là một con đường quan trọng để tích lũy và nâng cao vốn tri thức. - Sách có ý nghĩa vô cùng quan trọng trên con đường phát triển của nhân loại bởi nó chính là kho tàng kiến thức quý báu, là di sản tinh thần mà loài người đúc kết được trong hàng nghìn năm. 3.Bài mới : *Giới thiệu bài : (1p)Hôm nay chúng ta tiếp tục học văn bản trích “Bàn về đọc. sách” của Chu Quang Tiềm để biết cách đọc sách đúng đắn. HOẠT ĐỘNG CỦA GV & HS Hoạt động 1 : Phân tích(30p) * Tìm hiểu những khó khăn, sai lạc trong việc đọc sách *GV cho HS đọc phần tiếp theo trong SGK. ? Theo tác giả, "Lịch sử càng tiến lên, di sản tinh thần nhân loại càng phong phú, sách vở tích luỹ càng nhiều thì việc đọc sách càng ngày càng nhiều thì việc đọc sách cũng càng ngày càng không dễ". Vậy em hãy chỉ ra những khó khăn dễ mắc phải của người đọc sách hiện nay? - Đọc liếc qua tuy rất nhiều nhưng đọng lại thì rất ít.. NỘI DUNG BÀI HỌC I/Tìm hiểu chung II/ Đọc-hiểu văn bản 1. Tầm quan trọng, ý nghĩa của việc đọc sách. 2. Những khó khăn, sai lạc trong việc đọc sách..

(6) ? Em hiểu đọc sách như thế nào là đọc không đúng, đọc không chuyên sâu? (Đọc sách không chuyên sâu là đọc như thế nào?) ? Tác hại của lối đọc không chuyên sâu được tác giả so sánh như thế nào? - Giống như ăn uống, các thứ ăn tích luỹ không tiêu hoá được… dễ sinh đau dạ dày. ? Đối với lối đọc trên tác giả chỉ rõ ý nghĩa của lối đọc chuyên sâu của các học giả cổ đại như thế nào? - Đọc ít, không quyển nào ra quyển ấy, miệng đọc, tâm ghi, nghiền ngẫm đén thuộc lòng, thấm vào xương tuỷ, biến thành một nguồn động lực tinh thần cả đời dùng mãi không cạn. - Sách nhiều dễ khiến người đọc bị lạc hướng. ? Khó khăn tiếp theo của việc đọc sách hiện nay là gì? ? Em hiểu đọc sách như thế nào là lạc hướng? - Đọc những cuốn sách không cơ bản, không đích thực, không có ích lợi cho bản thân ® bỏ lỡ cơ hội đọc những cuốn sách quan trọng. - Đánh trận muốn thắng phải đánh vào thành trì kiên cố. ? Tại sao tác giả lại so sánh chiếm lĩnh học vấn giống như đánh trận? - Muốn chiếm lĩnh học vấn càng nhiều, có hiệu quả phải tìm đúng sách có ích, có giá trị đích thực mà đọc. ? Trong thực tế hiện nay, thị trường sách, truyện, văn hoá phẩm được lưu hành như thế nào, hãy nêu nhận xét của em? - Trên thị trường hiện nay xuất hiện nhiều sách in lậu, sách giả, văn hoá phẩm không lành mạnh, sách kích động bạo lực, tình dục, chống phá cách mạng, chính quyền nhà nước… có các nội dung không lành mạnh, thiếu tính giáo dục. Đặc biệt nhiều sách tham khảo phản giáo dục, thiếu tính thống nhất về nội dung, trùng lặp, chồng chéo… xuất hiện theo xu thế vì mục đích lợi nhuận ® gây khó khăn cho phụ huynh, học sinh và người đọc… GV: Khẳng định tầm quan trọng của của việc đọc sách, nêu những khó dễ mắc phải của người đọc sách hiện nay, tác giả lại bàn luận với chúng ta về vấn đề phương pháp đọc sách. ? Để hình thành phương pháp đọc sách, người đọc phải chú ý mấy thao tác cơ bản? - Hai thao tác: + Chọn sách + Đọc sách. ? Tác giả khuyên chúng ta nên chọn sách như thế nào cho đúng? - Tác giả khuyên chúng ta không nên chỉ chạy theo số lượng mà phải hướng vào chất lượng. ? Tác giả lập luận như thế nào cho ý kiến này?. + Sách càng nhiều khiến người ta không chuyên sâu. + Sách nhiều dễ khiến người đọc bị lạc hướng.. à Cách phân tích, so sánh đối chiếu và dẫn chứng cụ thể , thực tế -> Lí lẽ thuyết phục. c. Bàn về phương pháp đọc sách.. *Cách chọn sách: Cần phải chọn những cuốn sách thật sự có giá trị và cần thiết đối với bản thân, chọn lọc có mục đích, có định hướng rõ ràng, kiên định, không tuỳ hứng nhất thời.. * Cách đọc sách: + Tác hại của việc đọc sách không đúng phương pháp: Đọc sách chỉ để trang trí bộ mặt – kẻ trọc phú khoe của => Phẩm chất tầm thường thấp kém.

(7) - Đọc 10 quyển sách mà chỉ đọc lướt qua thì không bằng chỉ lấy một quyển sách mà đọc 10 lần… - Đọc sách vốn có ích riêng cho mình, đọc nhiều không thể coi là vinh dự, đọc ít cũng không phải là xấu hổ. ? Khi phê phán những kẻ đọc nhiều mà không chịu nghĩ sâu, tác giả đã dùng hình ảnh so sánh nào? - Hình ảnh so sánh: Như cưỡi ngựa qua chợ … tay không mà về. - Như kẻ trọc phú khoe của… - Lừa dối người… ? Bản chất của lối đọc sách hời hợt như vậy là gì? - Thể hiện phẩm chất tầm thường, thấp kém. ? Từ lời khuyên của tác giả, em rút ra được bài học gì về cách đọc sách cho bản thân? Þ Cần phải chọn cho mình những cuốn sách thật sự có giá trị và cần thiết đối với bản thân, cần chọn lọc có mục đích, có định hướng rõ ràng, kiên định, không tuỳ hứng nhất thời. GV: Sau khi chọn được sách tốt rồi thì phải đọc sách như thế nào cho đúng, đây cũng là một thao tác rất quan trọng và cần thiết, vậy cách đọc sách như thế nào là hợp lý… ? Tác giả chia sách ra làm mấy nhóm? Với mỗi nhóm người đọc cần có thái độ đọc và tiếp nhận như thế nào? - Sách đọc được chia làm hai loại: + Sách đọc để có kiến thức phổ thông ® mọi công dân đều phải đọc. + Sách đọc trau dồi học vấn chuyên môn ® thường dành cho các học giả chuyên môn. ? Theo em các loại sách phổ thông có cần thiết cho các nhà chuyên môn hay không? Vì sao? - Sách phổ thông không thể thiếu được đối với các nhà chuyên môn. Vì: + Vũ trụ là một thể hữu cơ các quy luật liên quan mật thiết với nhau, không thể tách rời. + Trên đời không có học vấn nào là cô lập, tách rời các học vấn khác. + Trình tự nắm vững học vấn là biết rộng rồi sau mới nắm chắc. ? Để minh chứng cho sự khẳng định đó, tác giả đưa ra những ví dụ nào? - Chính trị học phải liên quan đến lịch sử, kinh tế, pháp luật, triết học, tâm lý học, ngoại giao, quân sự… ® nếu không giống như con chuột chui vào sừng trâu… không tìm ra lối thoát. ? Theo em sách Ngữ văn, đặc biệt là phần văn bản ta cần đọc như thế nào cho đúng? - Đọc nhiều lần tất cả nội dung mà SGK cung cấp để có hiểu biết kết quả về văn bản sau đó thì cần đọc chậm lại thật kỹ văn bản, kết hợp với việc tìm hiểu chú thích ® đọc theo định hướng câu hỏi SGK để hiểu nội dung và hình. + Phương pháp đọc sách đúng đắn: đọc kỹ, vừa đọc vừa suy ngẫm; đọc sách cũng cần có kế hoạch và có hệ thống. * Các loại sách: - Sách đọc được chia làm hai loại: + Sách đọc để có kiến thức phổ thông ® mọi công dân đều phải đọc. + Sách đọc trau dồi học vấn chuyên môn ® thường dành cho các học giả chuyên môn. Sách phổ thông không thể thiếu được đối với các nhà chuyên môn.. à Kết hợp phân tích lí lẽ với liên hệ so sánh, trình bày toàn diện tỉ mỉ => đưa ra lời khuyên bổ ích về phương pháp đọc sách. IV/ Tổng kết.

(8) thức thể hiện của văn bản Þ Hiệu qu¶ thu được sẽ khác 1. Nghệ thuật - Bố cục chặt chẽ, hợp lí. Dẫn dắt nhau nếu ta đọc sách theo những cách khác nhau. tự nhiên, xác đáng bằng giọng - Học sinh tự bộc lộ… ? Hiện nay em thường chọn những loại sách gì để đọc và chuyện trò, tâm tình của một học giả có uy tín đã làm tăng tính thuyết đọc như thế nào? phục của văn bản. Hoạt động 2 : Tổng kết. (6p) ? Em có nhận xét gì về trình tự lập luận của tác giả qua văn - Lựa chọn ngôn ngữ giàu hình ảnh bản này? - Bài văn nghị luận giải thích với luận điểm sáng rõ đầy đủ, với những cách ví von cụ thể và thú vị … lôgíc chặt chẽ. ? Tác dụng của các phép so sánh đó là gì? - Hình ảnh so sánh dễ hiểu, cụ thể, thú vị… ? Tác giả muốn khuyên chúng ta điều gì thông qua nội 2. Ý nghĩa dung của văn bản này? - Đọc sách là hoạt động có ích mang tính văn hoá, là một - Tầm quan trong, ý nghĩa của việc đọc sách và cách lựa chọn sách, con đường quan trọng để tích luỹ, nâng cao học vấn. cách đọc sách sao cho hiệu quả. - Cần phải biết chọn sách có giá trị để đọc. - Đọc sách phải đọc cho kỹ, phải kết hợp đọc rộng với đọc chuyên sâu. ? Từ đó em thấy tác giả là con người như thế nào? - Tác giả là người có nhiều kinh nghiệm với việc đọc sách. Bản thân ông trở thành một học giả uyên bác, phải chăng cũng từ việc đọc sách. Ông cũng là một con người thực sự tâm huyết và muốn truyền lại cho thế hệ mai sau những kinh nghiệm của mình. 4.Củng cố : (2p) Đọc sách trong giờ giảng văn được kết hợp ở những khâu nào ? Các cách đọc đó có tác dụng gì ? 5. Hướng dẫn tự học(1p) Học bài, lập lại hệ thống luận điểm trong toàn bài, ôn lại những phương pháp nghị luận đã học. Chuẩn bị : Khởi ngữ. * Rút kinh nghiệm ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… Ngày soạn : Ngày dạy : Tiết:93 KHỞI NGỮ I. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT - Nắm được đặc điểm và công dụng của khởi ngữ trong câu. - Biết đặt câu có khởi ngữ *TRỌNG TÂM KIẾN THỨC,KĨ NĂNG: 1-Kiến thức: - Nhận biết khởi ngữ phân biệt với chủ ngữ của câu và "bổ ngữ đảo". - Nhận biết vai trò, công dụng của khởi ngữ là nêu đề tài của câu chứa nó 2- Kỹ năng: Rèn kĩ năng nhận diện khởi ngữ và vận dụng khởi ngữ trong nói , viết 3- Thái độ : Sử dụng khởi ngữ tốt nhờ biết vai trò của nó trong câu II.CHUẨN BỊ : 1.Giáo viên :Giáo án, SGK.Bảng phụ..

(9) 2.Học sinh :Soạn bài. III. Ph¬ng ph¸p, kÜ thuËt: Phơng pháp: Vấn đáp, trình bày, thảo luận KÜ thuËt: Nhãm, c¸ nh©n IV.TIẾN TRÌNH LÊN LỚP : 1.Ổn định lớp. (1p) 2.Kiểm tra bài cũ : (1p)Kiểm vở bài soạn theo yêu cầu của GV ở tiết học trước. 3.Bài mới : *Giới thiệu bài : (1p) Trong các thành phần câu, ngòai chủ ngữ, vị ngữ là thành phần. không thể thiếu , câu còn có một số thành phần phụ khác, Hôm nay, chúng ta sẽ học bài khởi ngữ. HOẠT ĐỘNG CỦA GV & HS Hoạt động 1 : (25p) *GV cho HS đọc phần I trong SGK. 1. Phân biệt các từ ngữ in đậm với chủ ngữ trong những câu sau về vị trí trong câu và quan hệ với vị ngữ. a- Nghe gọi, con bé giật mình, tròn mắt nhìn. Nó ngơ ngác, lạ lùng. Còn anh(1), anh(2) không ghìm nổi xúc động. (Nguyễn Quang Sáng- Chiếc lược ngà) + anh 1:là chủ ngữ + anh 2:là khởi ngữ =>Khởi ngữ đứng trước CN, không có quan hệ trực tiếp với vị ngữ theo quan hệ CN-VN. b-Giàu(1),tôi cũng giàu(2) rồi. (Nguyễn Công Hoan- Bước đường cùng.) +CN: tôi +Khởi ngữ: giàu =>Khởi ngữ đứng trước CN và báo trước nội dung thông báo trong câu. c-Về các thể văn trong lĩnh vực văn nghệ, chúng ta có thể tin ở tiếng ta,không sợ nó thiếu giàu và đẹp. (Phạm Văn Đồng- Giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt.) -CN: chúng ta -Khởi ngữ: Về…văn nghệ -Vị trí:đứng trước CN -Tác dụng:Thông báo về đề tài được nói đến trong câu. +Trước các khởi ngữ có thêm các quan hệ từ:còn,đối với, về 2. Trước những từ ngữ nói trên, có (hoặc có thể thêm) những quan hệ từ nào ? ( Có thể thêm vào các quan hệ từ : về, đối với. ) ? Nhận xét quan hệ ý nghĩa của các từ nói trên đối với câu văn. Nó có phải là phần nêu đề tài của câu không ? ? Những phần trên là khởi ngữ của câu, em hiểu thế nào là khởi ngữ ? Nêu vị trí, vai trò của nó trong câu ? Hoạt động 2 : Bài tập (15p) * GV nêu định hướng và yêu cầu của mỗi bài tập. Sau đó cho hs tiến hành làm bài, các HS khác nhận xét.GV đúc kết , cho điểm. 1. Tìm khởi ngữ trong các đoạn trích sau đây :. NỘI DUNG BÀI HỌC I/ Thế nào là khởi ngữ ?. 1) Ví dụ : a)Còn anh, anh không ghìm nổi KN a) Giàu, tôi cũng giàu rồi KN b) Về các thể văn trong lĩnh vực văn nghệ, chúng ta có thể tin ở… KN - Khởi ngữ là thành phần câu đứng trước chủ ngữ để nêu lên đề tài được nói đến trong câu.. II/ Nhận diện khởi ngữ - Trước khởi ngữ, thường có thể thêm vào các quan hệ từ : về, đối với. III/ Công dụng của khởi ngữ - Nêu lên đề tài được nói đến trong câu. IV/ Luyện tập. 1. Nhận diện khởi ngữ : a) Điều này.

(10) a) Ông cứ đứng vờ vờ xem tranh ảnh chờ người khác đọc rồi b) Đối với chúng mình nghe lỏm. Điều này ông khổ tâm hết sức. (Kim Lân - Làng) b) – Vâng ! Ông giáo dạy phải ! Đối với chúng mình thì đó là c) Một mình sung sướng. (Nam Cao - Lão Hạc) c) Một mình thì anh bạn trên trạm đỉnh Phan-xi-păng ba d) Làm khí tượng nghìn một trăm bốn mươi ba mét kia mới một mình hơn cháu.(Nguyễn Thành Long - Lặng lẽ Sa Pa) e) Đối với cháu d) Làm khí tượng, ở được cao thế mới là lý tưởng chứ. (Nguyễn Thành Long - Lặng lẽ Sa Pa) 2. Chuyển câu không có khởi ngữ e) Đối với cháu, thật là đột ngột. thành câu có khởi ngữ : (Nguyễn Thành Long - Lặng lẽ Sa Pa) a) Bài thì anh ấy làm cẩn thận lắm. 2. Hãy viết lại các câu sau đây bằng cách chuyển phần được b) Hiểu thì tôi hiểu rồi nhưng giải in đậm thành khởi ngữ (có thể thêm trợ từ thì) : thì tôi chưa giải được. a) Anh ấy làm bài cẩn thận lắm. b) Tôi hiểu rồi nhưng tôi chưa giải được. 4.Củng cố : (1p) ? Nêu đặc điểm và tác dụng của khởi ngữ ? 5. Hướng dẫn tự học(1p) - Nắm lại các đặc điểm, tác dụng của khởi ngữ. - Tìm câu có thành phần khởi ngữ trong một văn bản đã học. - Chuẩn bị bài : Phép phân tích và tổng hợp. * Rút kinh nghiệm ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… Ngày soạn : Ngày dạy : Tiết : 94 PHÉP PHÂN TÍCH VÀ TỔNG HỢP I. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT Hiểu và vận dụng các phép lập luận phân tích, tổng hợp khi làm văn nghị luận. *TRỌNG TÂM KIẾN THỨC,KĨ NĂNG: 1- Kiến thức: - Nắm và chỉ ra được đặc điểm của phép phân tích và tổng hợp. - Tác dụng của hai phép lập luận phân tích, tổng hợp trong các văn bản nghị luận 2- Kĩ năng : - Nhận diện và biết vận dụng các thao tác phân tích, tổng hợp trong làm văn nghị luận. -Rèn kĩ năng vận dụng phép phân tích tổng hợp trong văn bản nghị luận 3.Thái độ:Khơi gợi hứng thú học tập nơi hs. II.CHUẨN BỊ : 1.Giáo viên : Giáo án, SGK, bảng phụ. 2.Học sinh : Soạn bài. III. Ph¬ng ph¸p, kÜ thuËt: - Phơng pháp: Vấn đáp, trình bày, thảo luận - KÜ thuËt: Nhãm, c¸ nh©n IV.TIẾN TRÌNH LÊN LỚP : 1.Ổn định lớp. (1p).

(11) 2.Kiểm tra bài cũ : (1p)Kiểm tra vở bài soạn theo yêu cầu của GV ở tiết học trước. 3.Bài mới : *Giới thiệu bài : (1p)Ở lớp 7 các em đã được học phép lập luận giải thích và. phép lập luận chứng minh trong văn nghị luận. Lên lớp 9, chúng ta được học thêm các thao tác nghị luận nữa, đó là phân tích và tổng hợp… Vậy, như thế nào là phép phân tích và tổng hợp, nó có vai trò và ý nghĩa gì trong v ăn ngh ị luận? Bài học hôm nay cô trò chúng ta cùng nhau đi tìm hiểu… HOẠT ĐỘNG CỦA GV & HS Hoạt động 1 : Tìm hiểu phép phân tích, tìm hiểu phép tổng hợp(20p) GV: Yêu cầu học sinh đọc văn bản "Trang phục"– Băng Sơn (SGK – 9). - 2 học sinh đọc nội dung văn bản "Trang phục"(SGK – 9). ? Hãy xác định bố cục của văn bản này? - Bố cục 3 phần: + Phần 1: Từ đầu ® trước mặt mọi người: Mở bài. + Phần 2: Tiếp theo ® Chí lý thay!: Thân bài. + Phần 3: Còn lại: Kết bài. ? Để bàn luận về vấn đề trang phục, ở phần mở bài, người viết đã đưa ra một loạt các dẫn chứng như thế nào? ? Thông qua một loạt các dẫn chứng, tác giả đã rút ra nhận xét về vấn đề gì? - Thông thường trong doanh trại… mà lại đi chân đất… - Hoặc đi giầy … mặt mọi người. - Ăn mặc chỉnh tề, cụ thể đó là sự đồng bộ giữa quầ áo, giày tất trong trang phục của con người. ® Cái đẹp trong trang phục thể hiện ở sự đồng bộ phù hợp… ? Bàn về vấn đề trang phục, tác giả đưa ra mấy luận điểm chính, tương ứng với những đoạn văn nào trong văn bản? - Luận điểm: + Ăn cho mình, mặc cho người. + Cô gái một mình trong hang sâu… móng chân móng tay. + Anh thanh niên đi tát nước… + Đi đám cưới không thể lôi thôi… + Đi dự đám tang… - Luận cứ: + Y phục xứng kỳ đức. + Dù mặc đẹp đến đâu, sang đến đâu mà không phù hợp ® làm mình tự xấu đi mà thôi. + Cái đẹp bao giờ cũng đi với cái giản dị nhất là phù hợp với môi trường. + Người có văn hóa là người có trang phục phù hợp, có trình độ, có hiểu biết… ? Qua lập luận trên, tác giả còn muốn khẳng định trang phục thể hiện gì ở con người?. NỘI DUNG BÀI HỌC I/ Tìm hiểu chung Tìm hiểu văn bản "Trang phục"(SGK – 9). - Bố cục 3 phần: MB, TB, KB.. - Thân bài: Gồm hai luận điểm chính: + Luận điểm 1: Trang phục phải phù hợp với quan niệm thẩm mỹ của xã hội, phù hợp với nếp sống văn hoá xã hội, tức là tuân thủ quy tắc ngầm mang tính văn hoá, xã hội. + Luận điểm 2: Trang phục phải phù hợp với hoàn cảnh chung nơi công cộng hay toàn xã hội, trang phục là bộ mặt đạo đức của con người..

(12) - Trang phục thể hiện đạo đức của con người. ? Như vậy, theo em để xác lập và làm rõ hai luận điểm trên, tác giả đã sử dụng phép lập luận nào? - Phép lập luận, giải thích ? ở phần phần thân bài, khi phân tích cụ thể vấn đề trang phục, tác giả đã sử dụng phép giải thích hay chứng minh? ? Vậy, em hiểu phép lập luận, phân tích tổng hợp là gì? - Hs trả lời theo nội dung ghi nhớ (SGK – 10). Þ GV chốt lại theo 2 ý trong nội dung ghi nhớ (SGK – 10). ? Theo em, nhiệm vụ của phần kết bài trong một bài văn nghị luận nói chung và văn bản này nói riêng là gì? - Nhiệm vụ: Rút ra kết luận chung, mang tính tổng hợp, khái quát từ những điều đã phân tích ở trước đó. ? ở văn bản này, tác giả đã chốt lại vấn đề gì? ? Phép lập luận nào được sử dụng ở đây? - Phép tổng hợp. ? Phép tổng hợp thường được đặt ở vị trí nào của văn bản? Nếu không có phép phân tích ở thì thì có thể có phép tổng hợp ở phần kết bài được hay không?Vì sao? - Phép phân tích tổng hợp thường được đặt ở cuối văn bản (phần kết bài) (ý 3 phần ghi nhớ SGK – 10). GV: Như vây, ở bài văn này tác giả đã sử dụng hai phép lập luận: phân tích và tổng hợp để làm sáng tỏ vấn đề về trang phục – như thế nào là trang phục đẹp. ? Theo em, tác dụng của từng phép lập luận đó là gì? Nếu thiếu đi một trong hai phép lập luận đó thì điều gì sẽ xảy ra? - Phép phân tích: giúp ta hiểu cụ thể tác dụng, biểu hiện của lối ăn mặc trong cuộc sống; như thế nào là trang phục đẹp; vì sao trang phục phải phù hợp với văn hoá, đạo đức và môi trường sống. - Phép tổng hợp: Giúp chúng ta hiểu rõ đặc điểm của một trang phục đẹp ® uốn nắn thói quen ăn mặc của tất cả mọi người: Một người được coi là ăn mặc đẹp khi trang phục của họ phù hợp cộng với trình độ hiểu biết và kỹ năng giao tiếp của họ. Þ Văn bản không thể thiếu được một trong hai phép lập luận trên. ? Qua phân tích ngữ liệu trên, em như thế nào là phép phân tích và tổng hợp? Tác dụng của nó? - Học sinh trả lời theo nội dung ghi nhớ (SGK – 10). GV: Gọi học sinh đọc nội dung ghi nhớ (SGK – 10) ® giáo viên chốt lại bài: Những đoạn văn đi từ phân tích ® tổng hợp là những đoạn văn, bài văn viết theo phương thức quy nạp. (Đi từ cụ thể, chi tiết ® khái quát). - Học sinh đọc nội dung phần ghi nhớ (SGK – 10). Hoạt động 2 : Bài tập (18p). ® Dùng phép lập luận phân tích (giải thích).. - Kết bài: Sử dụng phép tổng hợp. Vấn đề chốt lại: Trang phục hợp văn hoá, hợp đạo đức, hợp môi trường mới là trang phục đẹp. Nhận xét: ® Sử dụng phép phân tích và tổng hợp. - Phép phân tích tổng hợp thường được đặt ở cuối văn bản (phần kết bài).. Þ Tác dụng: Hai phép lập luận trên phối hợp với nhau để làm rõ ý nghĩa của một sự vật, hiện tượng nào đó trong cuộc sống. 1. Tìm hiểu phép phân tích - Phép lập luận phân tích là phép lập luận trình bày từng bộ phận, từng phương diện của một vấn đề nhằm chỉ ra nội dung của sự vật. hiện tượng. - Khi lập luận phân tích, người ta có thể vận dụng các biện pháp nêu giả thiết, so sánh, đối chiếu … và cả phép lập luận giải thích, chứng minh. 2. Tìm hiểu phép tổng hợp - Phép lập luận tổng hợp là phép lập.

(13) ? Yêu cầu cơ bản của phần luyện tập là gì? - Tìm hiểu kỹ năng (phép lập luận) phân tích trong văn bản "Bàn về phép học" – Chu Quang Tiềm. GV: Yêu cầu học sinh đọc lại nội dung văn bản "Bàn về phép học" – Chu Quang Tiềm. - Học sinh đọc thầm lại nội dung văn bản "Bàn về phép học" – Chu Quang Tiềm. a. Luận điểm 1: "Học vấn không chỉ là chuyện đọc sách, nhưng đọc sách vẫn là một con đường quan trọng của học vấn". - Học vấn là thành quả của toàn nhân loại, được tích luỹ, lưu truyền, ghi chép vào sách vở… - Sách là kho tàng quý báu cất giữ di sản tinh thần nhân loại, là cột mốc trên con đường tiến hoá học thuật của nhân loại. - Nếu ta xoá bỏ các thành quả đó ® chúng ta sẽ làm lùi điểm xuất phát, thành kẻ lạc hậu. - Đọc sách là ôn lại kinh nghiệm, tư tưởng của nhân loại tích luỹ mấy nghìn năm, là hưởng thụ kiến thức của biết bao người khổ công tìm kiếm. Þ Chúng ta muốn vững bước trên con đường học vấn, có khả năng làm chủ thế giới, phát hiện thế giới mới thì chúng ta phải đọc sách. ? Tác giả đã phân tích lý do phải chọn sách để đọc như thế nào? b. Phân tích lý do phải chọn sách để đọc: - Hiện nay, sách càng ngày càng nhiều, nhưng sức lực và thời gian của con người có hạn, phải chọn sách để đọc. - Sách nhiều xong không phải tất cả sách đều tốt, đều cần thiết và bổ ích ® Vì vậy, phải biết chọn sách tốt để đọc cho có ích. - Nếu không biết chọn lọc, có thể chúng ta sẽ lãng phí thời gian, sức lực trên những cuốn sách quan trọng, cơ bản. - Phải chọn lựa sách vì chiếm lĩnh học vấn giống như đánh trận: " Cần phải đánh vào thành trì kiên cố, đánh bại quân tinh nhuệ, chiếm cứ mặt trận xung yếu. mục tiêu quá nhiều, che lấp mất vị trí kiên cố, chỉ đá bên đông, đấm bên tây hoá ra thành lối đánh "tự tiêu hao lực lượng" ". ? Tác giả đã phân tích tầm quan trọng của cách đọc sách như thế nào? c. Phân tích tầm quan trọng của cách đọc sách: - Sách có ý nghĩa to lớn, xong đọc sách còn có ý nghĩa quan trọng không kém. Đọc sách như thế nào ® quyết định tới hiệu quả thu được. - Đọc sách không cốt lấy nhiều mà quan trọng là đọc cho kỹ, đọc ít nhưng phải có hiệu quả ® tránh đọc qua loa vì như vậy thì dù có đọc nhiều cũng không có hiệu quả.. luận rút ra cái chung từ những điều đã phân tích ( đem các bộ phận, các đặc điểm của một sự vật đã được phân tích riêng mà liên hệ lại với nhau để nêu ra nhận định chung về sự vật ấy ) 3. Mối liên hệ qua lại giữa hai phép lập luận: Tuy đối lập nhưng không tách rời nhau. Phân tích rồi phải tổng hợp thì mới có ý nghĩa, mặt khác, phải dựa trên cơ sở phân tích thì mới có thể tổng hợp được.. II/ Luyện tập : 1. Phép phân tích làm sáng tỏ luận điểm : Đọc sách là một con đường quan trọng của học vấn. - Học vấn là quá trình tích lũy thành quả của nhân loại. - Sách lưu giữ những thành quả quý báu ấy. - Đọc sách là con đường ngắn nhất để hưởng thụ thành quả mà nhân loại đã tích lũy hàng trăm, hàng ngàn năm. Phân tích bằng cách - Bắc cầu - Đối chiếu. 2. Phân tích những lý do phải chọn sách để đọc : - Sách hiện nay quá nhiều, không chọn thì không thể đọc hết. - Không chọn thì mất thời gian vô ích vào những sách không giá trị. - Phải biết chọn hai loại sách : thường thức và chuyên môn vì chúng có liên quan mật thiết với nhau. 3. Tác giả đã phân tích tầm quan trọng của cách đọc sách như sau : -Không đọc thì không có điểm xuất phát cao. -Đọc là con đường ngắn nhất để tiếp cận tri thức..

(14) - Đọc ít mà kỹ: Tập thành nếp suy nghĩ sâu xa, trầm ngâm tích luỹ, tưởng tượng tự do đến mức thay đổi khí chất. - Đọc mà không chịu nghĩ thì như cưỡi ngựa qua chợ, như kẻ trọc phú khoe của, là lừa mình, dối người, thể hiện phẩm chất tầm thường, thấp kém. - Đọc sách cần phải đọc cả sách phổ thông và sách chuyên sâu, vừa phải đọc rộng, vừa phải đọc sâu, vì học vấn không thể cô lập, không tách rời học vấn khác, mọi học vấn đều có mối liên quan gắn bó hữu cơ với nhau. ? Qua phần tìm hiểu bài học và phần luyện tập, em hiểu như thế nào về vai trò của phép phân tích và tổng hợp trong lập luận? d. vai trò của phép phân tích và tổng hợp trong lập luận: - Trong văn bản nghị luận: Phân tích là một thao tác bắt buộc mang tính tất yếu bởi nghị luận có nghĩa là làm sáng tỏ một vấn đề nào đó để thuyết phục người đọc, người nghe thông qua hệ thống luận điểm, luận cứ. -Không chọn lọc sách thì đời người ngắn ngủi không đọc xuể, đọc không có hiệu quả. -Đọc ít mà kỹ quqn trọng hơn đọc nhiều mà qua loa. - Đọc nhiều mà không kỹ thì chỉ như người khoe của, như cưỡi ngựa đi chợ, thì chẳng có lợi gì. - Đọc ít mà nghiền ngẫm sẽ tạo thành nếp nghĩ sâu xa, mới có ích thực sự.. 4. Vai trò của phân tích : - Phân tích rất quan trọng trong quá trình lập luận để làm sáng tỏ vấn đề. - Chỉ có phân tích thì những kết luận rút ra mới có sức thuyết phục.. 4.Củng cố : (3p) ? Thế nào là phép phân tích ? Thế nào là phép tổng hợp ? 5. Hướng dẫn tự học(1p) - Nắm được nội dung của bài học. - Biết thực hiện phép phân tích và tổng hợp trong những văn cảnh cụ thể. - Chuẩn bị những câu hỏi gợi ý cho tiết luyện tập. * Rút kinh nghiệm. TUẦN 21: ( Tiết 95 98) & Tiết : 95. LUYỆN TẬP PHÂN TÍCH & TỔNG HỢP. I – MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT Có kĩ năng phân tích, tổng hợp trong lập luận. *TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KỸ NĂNG 1. Kiến thứcMục đích, đặc điểm, tác dụng của việc sử dụng phép phân tích và tổng hợp. 2. Kỹ năng: - Nhận dạng được rõ hơn văn bản có sử dụng phép lập luận phân tích và tổng hợp. - Sử dụng phép phân tích và tổng hợp thuần thục hơn khi đọc – hiểu và tạo lập văn bản nghị luận. II.CHUẨN BỊ : 1.Giáo viên : Giáo án, SGK, bảng phụ. 2.Học sinh : Soạn bài. III. Ph¬ng ph¸p, kÜ thuËt: - Phơng pháp: Vấn đáp, trình bày, thảo luận - KÜ thuËt: Nhãm, c¸ nh©n IV.TIẾN TRÌNH LÊN LỚP : 1.Ổn định lớp. (1p) 2.Kiểm tra bài cũ : (5p).

(15) ? Em hiểu thế nào là phép phân tích và tổng hợp ? ( 9 đ ) - Phép lập luận phân tích là phép lập luận trình bày từng bộ phận, từng phương diện của một vấn đề nhằm chỉ ra nội dung của sự vật. hiện tượng. - Phép lập luận tổng hợp là phép lập luận rút ra cái chung từ những điều đã phân tích ( đem các bộ phận, các đặc điểm của một sự vật đã được phân tích riêng mà liên hệ lại với nhau để nêu ra nhận định chung về sự vật ấy ) 3.Bài mới : *Giới thiệu bài : (1p)Trong tiết luyện tập này chúng ta sẽ thực hiện các bài. tập theo hai phương diện kĩ năng: kĩ năng nhận dạng văn bản phân tích và tổng hợp, kĩ năng viết văn bản phân tích, tổng hợp. HOẠT ĐỘNG CỦA GV & HS Hoạt động 1 : Nhận diện phép lập luận. (35p) Giáo viên kiểm tra sự chuẩn bị ở nhà của học sinh, hướng dẫn học sinh làm nội dung bài tập theo yêu cầu của SGK – 11, 12. GV: Yêu cầu học sinh đọc nội dung phần hai đoạn văn a, b, ở bài tập 1 (SGK – 11). - Hai học sinh đọc 2 đoạn văn a và b ở bài tập 1 (SGK – 11). ? Cho biết tác giả đã vận dụng phép lập luận nào và vận dụng như thế nào? ? Theo em trong đoạn văn a tác giả sử dụng phép phân tích hay tổng hợp? Vì sao? a) Đoạn văn a: Trích Toàn tập Xuân Diệu – tập 6 (SGK – 11). - Tác giả Xuân Diệu khẳng định: "Thơ hay là hay cả hồn lẫn xác, hay cả bài"® "Thu điếu"là một bài thơ hay. ? Khi phân tích tác giả còn sử dụng phép lập luận nào? - Phép chứng minh + Cái thú vị ở các giai điệu xanh trong bài thơ. + Hay ở những cử động trong bài thơ. + Hay ở các vần thơ. + Hay vì cả bài thơ không chữ nào non ép, đặc biệt ở câu 3, 4. ® Thu điếu là bài thơ hay cả nội dung và hình thức nghệ thuật. - Học sinh đọc và tìm hiểu theo yêu cầu của SGK. GV: Yêu cầu học sinh đọc và chú ý vào đoạn văn b. ? Trình tự lập luận của đoạn văn này là gì? Tác giả sử dụng phép phân tích hay tổng hợp? Hay kết hợp cả phân tích và tổng hợp? Hãy chỉ rõ phép lập luận đó trong đoạn văn? b) Đoạn văn b: Trích "Trò chuyện với bạn trẻ"– Nguyên Hương. - Sau khi đặt vấn đề "Mấu chốt của thành đạt là ở đau?", tác giả đã đi vào phân tích các nguyên nhân của sự thành đạt. - Các nguyên nhân gồm: + Nguyên nhân khách quan:. NỘI DUNG BÀI HỌC I/ Củng cố kiến thức ? Sự khác nhau giữa hai phép lập luận phân tích và tổng hợp. ? Đặc điểm của phép lập luận phân tích và tổng hợp. ? Công dụng của hai phép lập luận phân tích và tổng hợp trong các văn bản nghị luận. II/ Luyện tập 1. Nhận diện phép lập luận a. Bài văn bình về bài Thu điếu do Xuân Diệu viết với phép lập luận phân tích. (lối diễn dịch.) + Mở đầu đoạn là ý khái quát : “Thơ hay… hay cả bài” + Tiếp theo là sự phân tích tinh tế làm sáng tỏ cái hay, cái đẹp của bài Thu điếu -các điệu xanh… -Những cử động… -Các vần thơ…. b. + Phân tích 4 nguyên nhân khách quan của sự thành đạt : gặp thời, hoàn cảnh, điều kiện, tài năng. Phân tích từng cái sai trong mỗi quan niệm đã nêu ra.

(16) . Do gặp thời. . Do hoàn cảnh bức bách. . Do có điều kiện được học tập. . Do tài năng trời cho. ® Có tác động, ảnh hưởng đến sự thành đạt của con người nhưng không phải là mấu chốt của sự thành đạt. + Nguyên nhân chủ quan: ở ý thức rèn luyện tinh thần phấn đáu của mỗi con ghi nhớười ® là nguyên nhân quyết định tới sự thành đạt. - Tổng hợp: "Rút cuộc mấu chốt của thành đạtlà ở bản thân chủ quan của mỗi người, ở tinh thần kiên trì, phấn đấu, học tập không mệt mỏi, lại phải trau dồi đạo đức cho tốt đẹp. Không nên quên rằng, thành đạt tức là làm được một cái gì đó có ích cho mọi người, cho xã hội, được xã hội thừa nhận". GV: Khi tổng hợp: Tác giả khẳng định nguyên nhân của sự thành đạt và nêu lại khái niệm "thành đạt"cho người đọc nắm rõ. GV: Yêu cầu học sinh đọc nội dung bài tập 2. - Học sinh đọc yêu cầu nội dung bài tập 2. ? Tình huống nêu ra trong bài tập 2 là gì? ? Nhiệm vụ của chúng ta là gì? ? Biết triển khai những ý nào? - Học sinh thảo luận trả lời theo yêu cầu SGK hỏi. GV: Yêu cầu học sinh làm bài tập ra giấy nháp, gọi học sinh trình bày ® Nhận xét, bổ sung, rút kinh nghiệm. - Học sinh viết các ý chính vào vở. 2. Bài tập 2: Phân tích bản chất của lối học đối phó để nêu lên những tác hại của nó: - Học đối phó là học mà không lấy việc học làm mục đích, xem việc học là việc phụ ® hành động của kẻ không ham học, không tự giác. - Học đối phó là học bị động, cốt đối phó với sự đòi hỏi của thầy cô, của thi cử, kiểm tra… - Do học bị động nên không thấy hứng thú học, cách học ® hiệu quả thấp, ngày càng chểnh mảng học tập. - Học đối phó là học thiếu kiến thức, không có kiến thức thực chất ® hổng kiến thức. - Học đối phó dần khiến cho đầu óc rỗng tuếch ® gặp khó khăn khi học ở bậc học cao hơn, kiến thức khó hơn. - Học đối phó khiến người học gặp khó khăn sau này trước yêu cầu ngày càng cao của công việc. - Dựa dựa văn bản "Bàn về phép học" - Chu Quang Tiềm, hãy phân tích lý do khiến mọi người phải đọc sách? GV: Cho học sinh dựa vào nội dung bài tập 1, phần luyện tập ở tiết trước để làm bài tập 3 này. ? Nêu dàn ý của bài? - Học sinh nêu dàn ý của bài. ® Làm bài tập vào vở.. + Tổng hợp về nguyên nhân chủ quan : sự phấn đấu kiên trì của cá nhân… Nâng cao thêm thành đạt là làm cái gì có ích cho mọi người, cho xã hội, được xã hội thừa nhận.. 2. Tập lập luận phân tích a. Bản chất của lối học đối phó : - Không xác định đúng mục đích của việc học. - Không chủ động trong học tập mà chủ yếu để đối phó với yêu cầu của thầy cô, của những lần kiểm tra, thi cử. - Là học vẹt, học tủ, không có thực chất. b. Tác hại của lối học đối phó : - Đối với bản thân : Kiến thức chắp vá, vụn vặt, hoàn toàn không có gốc rễ, không còn hào hứng trong học tập. - Đối với xã hội : Dù có bằng cấp nhưng đầu óc rỗng tuếch, không đáp ứng được yêu cầu của xã hội, trở thành gánh nặng cho gia đình và xã hội. 3. Phân tích văn bản.

(17) - Lý do chính: "Phải đọc sách vì đọc sách là một con đường quan trọng của học vấn. + Đọc sách không cần nhiều mà cần đọc kỹ, hiểu sâu, Lý do khiến mọi người phải đọc sách đọc quyển nào nắm chắc được quyển đó, như thế mới có : ích. - Sách đúc kết tri thức của nhân loại đã + Bên cạnh đọc sách chuyên sâu, cần phải đọc rộng, tích lũy từ xưa đến nay. kiến thức rộng giúp hiểu biết các vấn đề chuyên môn tốt - Đọc sách là chọn được một xuất phát hơn. điểm cao nhất. Nếu không sẽ là kẻ lạc 4. Bài tập 4 (SGK – 12): Viết hậu, thụt lùi. - Học sinh thảo luạn nhóm và làm bài tập. - Đọc sách là thừa hưởng trí tuệ nhân - Học sinh hoạt động cá nhân, viết bài làm của mình, của loại, giúp con đường học vấn của bản nhóm đã thảo luận vào vở bài tập. thân được tiến xa. GV: Gọi 2 học sinh lên trình bày bài viết của mình. GV: Gọi ý học sinh làm nội dung bài tập 4 (SGK – 12). (Giáo viên kiểm tra nội dung bài tập của học sinh đã giao 4. Viết đoạn tổng hợp từ tiết trước. ® Yêu cầu về nhà làm hoàn thiện tiếp). 4. Bài tập 4 (SGK – 12): Viết đoạn văn tổng hợp những Đọc sách là con đường quan trọng của điều đã phân tích trong bài "Bàn về đọc sách"– Chu Quang học vấn vì sách là kho tàng quý báu cất giữ di sản tinh thần nhân loại. Tiềm. - Đọc sách là hoạt động rất cần thiết, là con đường quan Nhưng sách hôm nay rất nhiều và xấu tốt lẫn lộn nên cần phải lựa chọn sách trọng của học vấn. - Muốn đọc sách có hiệu quả phải biết chọn sách có ích, để đọc. Có hai loại sách cần đọc là sách phổ thông và sách chuyên môn. có giá trị để đọc. - Khi đọc sách phải đọc cho kỹ, nghiền ngẫm để làm giàu Không quan trọng việc đọc nhiều mà nên đọc cho ky,õ cho sâu. Biết cách tri thức, vốn sống, tâm hồn của bản thân mình. - Cần tránh lối đọc qua loa, mơ hồ vì gây lãng phí thời chọn sách và đọc sách sẽ giúp việc học vấn được tiến xa. gian, sức lực mà vô bổ. - Đọc sách phải đọc rông và sâu, đọc loại sách phổ thông rồi đọc chuyên sâu, kiến thức phổ thông sẽ hỗ trợ đắc lực cho kiến thức chuyên sâu. 4.Củng cố : (2p) - Muốn bài văn nghị luận sinh động, hấp dẫn, giàu sức thuyết phục thì chúng ta phải vận dụng phép phân tích và tổng hợp như thế nào? -Có thể đi từ phân tích đến tổng hợp hoặc tổng hợp phân tích, phân tích, tổng hợp (Tổng – Phân – Tổng) được hay không? Vì sao? 5. Hướng dẫn tự học(1p) - Lập dàn ý cho một bài văn nghị luận. Trên cơ sở đó, lựa chọn phép lập luận phân tích hoặc tổng hợp phù hợp với một nội dumg trong dàn ý để triển khai thành một đoạn văn. - Trả lời các câu hỏi gợi ý và viết sẵn phần tác giả- tác phẩm bài Tiếng nói của văn nghệ. * Rút kinh nghiệm ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………… Ngày soạn : Ngày dạy : Tiết : 96 TIẾNG NÓI CỦA VĂN NGHỆ.

(18) (Nguyễn Đình Thi) I – MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT - Hiểu được nội dung tiếng nói của văn nghệ và sức mạnh kì diệu của nó đối với đời sống con người. - Biết cách tiếp cận một văn bản nghị luận về lĩnh vực văn học qua tác phẩm nghị luận ngắn gọn, chặt chẽ và giàu hình ảnh của Nguyễn Đình Thi.. * TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KỸ NĂNG 1.-. Kiến thức -Nội dung và sức mạnh của văn nghệ trong cuộc sống của con người. - Nghệ thuật lập luận trong văn bản - G d k n s:Liên hệ tư tưởng Hồ Chí Minh về quan điểm sáng tác trong văn học nghệ thuật 2-. Kỹ năng: - Rèn kĩ năng đọc hiểu, phân tích văn bản nghị luận -Tích hợp với các kiến thức phân môn Tiếng Việt, Tập làm văn trong cách viết 3- Thái dộ : Có ý thức trình bày vấn đề có luận điểm, luận cứ rõ ràng. II.CHUẨN BỊ : 1.Giáo viên : - Giáo án, SGK. - Tranh chân dung nhà văn Nguyễn Đình Thi, bảng phụ. 2.Học sinh : - Soạn bài, tóm tắt các phần của tác phẩm. III. Ph¬ng ph¸p, kÜ thuËt: - Phơng pháp: Vấn đáp, trình bày, thảo luận - KÜ thuËt: Nhãm, c¸ nh©n IV.TIẾN TRÌNH LÊN LỚP : 1.Ổn định lớp. (1p) 2.Kiểm tra bài cũ : (5p) ? Theo Chu Quang Tiềm, vì sao chúng ta cần phải lựa chọn sách để đọc ? (9 đ) + Vì sao cần lựa chọn ? (4đ5) + Cần phải chọn những cuốn sách thật sự có giá trị và cần thiết đối với bản thân, chọn lọc có mục đích, có định hướng rõ ràng, kiên định, không tuỳ hứng nhất thời. + Đọc sách (4đ5) + Tác hại của việc đọc sách không đúng phương pháp: Đọc sách chỉ để trang trí bộ mặt – kẻ trọc phú khoe của => Phẩm chất tầm thường thấp kém + Phương pháp đọc sách đúng đắn: đọc kỹ, vừa đọc vừa suy ngẫm; đọc sách cũng cần có kế hoạch và có hệ thống. 3. Bài mới : Giới thiệu bài : (1p)Có một tác giả đã nói rằng: "Văn hoá nghệ thuật cũng là. một nghệ thuật, anh chị em nghệ sĩ cũng là những chiễn sĩ trên mặt trận ấy". Đúng vậy, mặt trận ở đây chính là mặt trận văn hoá tư tưởng, nó có đặc tr ưng riêng, nó góp phần làm cho cuộc sống phong phú hơn, t ốt đẹp h ơn. B ài ti ểu luận "Tiếng nói văn nghệ" – Nguyễn Đình Thi – mà chúng ta học hôm nay s ẽ phân tích nội dung phản ánh, thể hiện của văn nghệ, khẳng định sức m ạnh l ớn lao của văn nghệ với đời sống con người…. HOẠT ĐỘNG CỦA GV & HS NỘI DUNG BÀI HỌC Hoạt động 1 : Tìm hiểu tác giả, tác phẩm(10p) I. Tìm hiểu chung ? Căn cứ vào phần chuẩn bị bài ở nhà và phần chú thích ó 1. Tác giả:Nguyễn Đình Thi ( 1924trong SGK, em hãy trình bày những hiểu biết của mình về 2003)..

(19) tác giả Nguyễn Đình Thi? - Nguyễn Đình Thi (1924 – 2003). - Nguyễn Đình Thi bước vào con đường hoạt động, sáng tác văn nghệ trước cách mạng. Không chỉ sáng tác thơ, văn, kịch, nhạc, ông còn là một cây bút lý luận phê bình văn học có tiếng. Vỳ thế tiểu luận "Tiếng nói của văn nghệ"có nội dung lý luận sâu sắc, được thể hiện qua những rung cảm chân thành của một trái tim nghệ sỹ… - Được tặng huân chương Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật (1996). ? Tác phẩm được viết vào năm nào? Nêu hoàn cảnh sáng tác của văn bản? - Tác phẩm được viết vào năm 1948, khi tác giả mới 24 tuổi. - Vào đầu năm 1948, những năm ấy chúng ta đang xây dựng một nền văn học nghệ thuật mới đậm đà tính dân tộc đại chúng, gắn bó với cuộc khánh chiến vĩ đại của nhân dân ® Nội dung và sức mạnh kỳ diệu của văn nghệ được gắn bó với đoài sống phong phú, sôi nổi của quần chúng nhân dân đang chiến đấu và sản xuất. - Giáo viên hướng dẫn học sinh đọc: Giọng mạch lạc, rõ ràng và diễn cảm. - Giáo viên đọc mẫu một đoạn ® gọi 2 – 3 học sinh đọc tiếp ® nhận xét, RKN… - Giáo viên căn cứ vào chú thích trong SGK, giáo viên hướng dẫn học sinh tìm hiểu các từ khó. ? Nhân vật An-na Ca-rê-nhi-na mà tác giả nhắc tới trong văn bản này là ai ? Là người như thế nào? ? Bác ái được hiểu như thế nào ? ? Luân lý là gì ? ? Triết học là ngành khoa học như thế nào ? - Học sinh căn cứ vào chú thích trong SGK tìm hiểu và trả lời các từ khó. ? Vấn đề nghị luận của văn bản này là gì? Văn bản được chia làm mấy luận điểm? Đó là những luận điểm nào? - Vấn đề nghị luận: Vai trò và ý nghĩa của văn nghệ đối với đời sống con người. - Chia làm 3 luận điểm chính: + Luận điểm 1: Từ đầu ® cách sống của tâm hồn: Nội dung của văn nghệ. + Luận điểm 2: Tiếp theo ® tiếng nói của tình cảm: Nghệ thuật với đoằi sống tình cảm của con người. + Luận điểm 3: Còn lại: Sức mạnh là kỳ diệu, khả năng cám hoá văn nghệ. ? Em có nhận xét gì về hệ thống luận điểm này? - Luận điểm đầy đủ, lô-gíc, chặt chẽ… ? Văn bản thuộc kiểu văn bản gì? Được viết theo phương thức biểu đạt chính nào? - Kiểu văn bản: Nghị luận. - Quê Hà Nội, ông được trao tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật năm 1996. - Ông bước vào con đường sáng tác, hoạt động văn nghệ từ trước Cách mạng tháng Tám 1945. Không chỉ gặt hái được thành công ở thể loại thơ, kịch, âm nhạc, ông còn là một cây bút lí luận phê bình có tiếng. 2.Tác phẩm : "Tiếng nói văn nghệ"được viết năm 1948-thời kì đầu cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp. In trong cuốn " Mấy vấn đề văn học ", xuất bản năm 1956.. 3. Phương thức biểu đạt - Nghị luận là chính .. 4.Bố cục: Chia làm ba phần . a.Từ đầu đến"của tâm hồn": Nội dung tiếng nói của văn nghệ rất cần thiết đối với đời sống con người. b. Tiếp theo đến "tiếng nói tình cảm": Nghệ thuật xây dựng đời sống tâm hồn cho xã hội. c. Còn lại : Sức mạnh kì diệu khả năng cảm hoá của văn nghệ. 5. Đại ý Vai trò và ý nghĩa của văn nghệ đối với đời sống con người..

(20) *GV: Hướng dẫn học sinh phân tích theo ba phần đã nêu trên. GV: Lưu ý học sinh: Văn nghệ gần giống với văn học nghệ thuật và văn hoá nghệ thuật. ? Đây là kiểu văn bản nghị luận, vậy theo các em thì chúng II/ Đọc-hiểu văn bản ta đi khai thác văn bản này theo hướng nào là hợp lý? - Theo bố cục, 3 luận điểm chính. a. Nội dung phản ánh của văn Hoạt động 2 : Đọc-hiểu văn bản(25p) nghệ. * Tìm hiểu nội dung phản ánh của văn nghệ. *HS đọc đoạn 1. ? Theo em chất liệu để tạo nên các tác phẩm nghệ thuật được lấy từ đâu? ? Khi lấy chất liệu từ ngoài đời để sáng tạo tác phẩm nghệ thuật, đó có phải là sự sao chép y nguyên hay không? Khi sáng tạo một tác phẩm, nghệ sỹ gửi vào đó một cách nhìn, một lời nhắn nhủ của riêng mình. Nội dung của tác phẩm văn nghệ đâu chỉ là câu chuyện, là con đường như ở ngoài đời mà quan trọng hơn là tư tưởng, tấm lòng của nghệ sỹ gửi gắm trong đó. GV: - Trong tác phẩm của mình; Nam Cao đã có lần phát biểu: "Người nghệ sĩ không nên là những người thợ khéo tay, chỉ biết làm theo một vài kiểu mẫu đưa cho … người nghệ sĩ phải biết khơi những nguồn chưa ai khơi và sáng tạo những gì chưa ai có". Ví dụ: Truyện Kiều của Nguyễn Du đã phản ánh bộ mặt của xã hội phong kiến, thế kỷ XVIII – XIX nhưng hơn nữa nó có sức sống lâu bền bởi nó thể hiện tài năng, tâm huyết tấm lòng thương cảm của Nguyễn Du với thân phận người phụ nữ Việt Nam dưới chế độ phong kiến. ? Với nội dung phản ánh như vậy, văn nghệ đem đến cho người đọc, người nghe những gì? - Đọc hai câu thơ của Nguyễn Du cho ta biết cảnh mùa xuân ra sao, làm cho chúng ta rung động với cái đẹp lạ lùng mà tác giả nhìn thấy trong mùa xuân cảnh vầt… cảm thấy trong lòng ta có những sự sống tươi trẻ luôn tái sinh ấy. ? Phân tích các dẫn chứng trong tác phẩm để làm sáng tỏ điều đó? - Đọc Truyện Kiều – Nguyễn Du – biết được số phận nàng Kiều 15 năm chìm nổi. Đọc tác phẩm và biết hết được Anna Ca-rê-nhi-na thảm khốc ra sao… ® đầu óc bâng khuâng nặng những suy nghĩ, trong lòng còn vương vấn những vui buồn không bao giờ quyên được nữa. Þ Thấu hiểu tâm tư tình cảm cảu người nghệ sĩ gửi gắm vào trong đó. ? Em hiểu gì về câu nói: "Mỗi tác phẩm lớn như rọi vào bên trong chúng ta một ánh sáng riêng, không bao giờ nhoà đi, ánh sáng ấy bấy giờ biến thành của ta, và chiếu toả lên mọi việc chúng ta sống mọi con người chúng ta gặp, làm cho. - Một tác phẩm văn nghệ đều chứa đựng những tư tưởng, tình cảm say sưa, vui buồn, yêu ghét của người nghệ sĩ về cuộc sống, về con người; mang lại những rung cảm và nhận thức khác nhau trong tâm hồn độc giả mỗi thế hệ; tập trung khám ph1 thể hiện chiều sâu tính cách, số phận, thế giới nội tâm của con người qua cái nhìn và tình cảm mang tính cá nhân của người nghệ.

(21) thay đổi hẳn mắt ta nhìn, có ta nghĩ."? sĩ. - Câu nói cho ta hiểu giá trị của những tác phẩm văn nghệ chân chính, tác phẩm ấy không bao giờ nhoà đi, nó có sức sống bất diệt trường tồn, nó có tác dụng tới nhận thức, tình cảm, hành động của con người, giáo dục con người, hướng Þ Văn nghệ phản ánh những chất con người tới giá trị chân thiện mỹ ở đời. liệu hiện thực qua lăng kính chủ - Tác phẩm Văn nghệ chân chính không nên là những lời quan của người nghệ sĩ. thuyết giáo suông mà nó phải xuất phát từ sự xung đột trăn trở, yêu ghét, vui buồn của tác giả… 4.Củng cố : (2p) ? Em hãy chọn một tác phẩm, phân tích ý nghĩa tác động của tác phẩm ấy với bản thân em ? 5. Hướng dẫn tự học: (1p) - Học bài, chuẩn bị bài : “Tiếng nói của văn nghệ “( Tiếp theo ). * Rút kinh nghiệm Ngày soạn : Ngày dạy : Tiết: 97 TIẾNG NÓI CỦA VĂN NGHỆ ( Tiếp theo ) (Nguyễn Đình Thi) I – MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT - Hiểu được nội dung tiếng nói của văn nghệ và sức mạnh kì diệu của nó đối với đời sống con người. - Biết cách tiếp cận một văn bản nghị luận về lĩnh vực văn học qua tác phẩm nghị luận ngắn gọn, chặt chẽ và giàu hình ảnh của Nguyễn Đình Thi. *TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KỸ NĂNG 1.-. Kiến thức -Nội dung và sức mạnh của văn nghệ trong cuộc sống của con người. - Nghệ thuật lập luận trong văn bản - Liên hệ tư tưởng Hồ Chí Minh về quan điểm sáng tác trong văn học nghệ thuật 2-. Kỹ năng: - Rèn kĩ năng đọc hiểu, phân tích văn bản nghị luận -Tích hợp với các kiến thức phân môn Tiếng Việt, Tập làm văn trong cách viết 3- Thái dộ : Có ý thức trình bày vấn đề có luận điểm, luận cứ rõ ràng II.CHUẨN BỊ : 1.Giáo viên : Giáo án, SGK, tranh chân dung nhà văn Nguyễn Đình Thi, bảng phụ. 2.Học sinh : Soạn bài. III. Ph¬ng ph¸p, kÜ thuËt: - Phơng pháp: Vấn đáp, trình bày, thảo luận - KÜ thuËt: Nhãm, c¸ nh©n IV.TIẾN TRÌNH LÊN LỚP : 1.Ổn định lớp. (1p) 2.Kiểm tra bài cũ : (5p) - Nội dung phản ánh của văn nghệ là gì ? (10 đ ) - Một tác phẩm văn nghệ đều chứa đựng những tư tưởng, tình cảm say sưa, vui buồn, yêu ghét của người nghệ sĩ về cuộc sống, về con người; mang lại những rung cảm và nhận thức khác nhau trong tâm hồn độc giả mỗi thế hệ; tập trung khám ph1 thể hiện chiều sâu tính cách, số phận, thế giới nội tâm của con người qua cái nhìn và tình cảm mang tính cá nhân của người nghệ sĩ..

(22) Þ Văn nghệ phản ánh những chất liệu hiện thực qua lăng kính chủ quan của người nghệ sĩ. 3. Bài mới : *Giới thiệu bài: (1p) Trong thời kì đầu cuộc kháng chiến chống thực dân pháp, chúng ta đang xây dựng một nền văn học nghệ thuật mới đậm đà tính dân tộc, đại chúng ,gắn bó với cuộc kháng chiến vĩ đại của nhân dân. Vì vây nội dung tiếng nói và sức mạnh kì diệu của văn nghệ thường được Nguyễn Đình Thi gắn với đời sống phong phú sôi nổi của quần chúng nhân dân đang chiến đấu và sản xuất. Tiết học hôm nay chúng ta tiếp tục tìm hiểu về tác phẩm “Tiếng nói của văn nghệ”. HOẠT ĐỘNG CỦA GV & HS Hoạt động 1 : Phân tích(30p) GV cho HS đọc phần thứ 2 trong SGK. H- Nhận xét về phép lập luận của đoạn văn này ? ( Phép phân tích tổng hợp ) ? Theo em, cuộc sống con người có thể thiếu tiếng nói cuả văn nghệ được không? Vì sao? - Cuộc sống con người không thể thiếu tiếng nói cuả văn nghệ, văn nghệ là đời sống văn hoá tinh thần của con người góp phần làm cho cuộc sống thêm phong phú, tốt đẹp hơn. ? Dựa vào văn bản và cho biết, văn nghệ có ý nghĩa như thế nào với đời sống tình cảm của con người? - Ví dụ: Những người tù chính trị ngăn cách với thế giíi bên ngoài, bị tra tấn, đánh đập, không gian tối tăm chật hẹp ® Tiếng nói của văn nghệ đến bên học như phép màu nhiệm, là sức mạnh cổ vũ tinh thần to lớn. - Ví dụ: Những người đàn bà quê lam lũ, suốt ngày đầu tắt mặt tối… biến đổi khác hẳn khi họ ru con hay hát ghẹo nhau bằng một câu ca dao. Khi họ chen nhau say mê xem một buổi chèo… ® Văn nghệ làm cho tâm hồn họ thực được sống. ? Theo tác giả chỗ đứng của văn nghệ là ở đâu? - Chỗ đứng của văn nghệ chính là chỗ giao nhau… những người làm lụng khác. - Chỗ đứng chính của văn nghệ… đời sống xã hội của chúng ta. ? Em hiểu gì về câu nói của Tôn-xtôi: "Nghệ thuật là tiếng nói của tình cảm"? - Nghệ thuật là tiếng nói của tình cảm người nghệ sÜ truyền đến cho bạn đọc. - Nghệ thuật bồi dưỡng tâm hồn tình cảm chúng ta… là đời sống chúng ta thêm phong phú… Qua nghệ thuật, người với người như gần nhau hơn. ? Em có thể nhận xét như thế nào về những lý lẽ, dẫn chứng mà tác giả đưa ra để lập luận? -Bố cục chặt chẽ, hợp lí, cách dẫn dắt tự nhiên. -Cách viết giầu hình ảnh, có nhiều dẫn chứng về thơ văn, về câu chuyện thực tế để khẳng định, thuyết phục tăng thêm sức hấp dẩn cho tác phẩm. -Giọng văn toát lên sự chân thành, niềm say sưa, đặc biệt. NỘI DUNG BÀI HỌC I. Tìm hiểu chung 1. Phương thức biểu đạt 2.Bố cục: 3. Đại ý II/ Đọc-hiểu văn bản a. Nội dung phản ánh của văn nghệ. b. Vai trò, ý nghĩa của văn nghệ đối với đời sống con người. - Văn nghệ giúp cho chúng ta được sống phong phú hơn, “làm thay đổi hẳn mắt ta nhìn, óc ta nghĩ”; là sợi dây kết nối con người với cuộc sống đời thường; mang lại niềm vui, ước mơ và những rung cảm thật đẹp cho tâm hồn.. Þ Dẫn chứng đưa ra tiêu biểu, cụ thể, sinh động, lập luận chặt chẽ đầy sức thuyết phục, phân tích một cách thầm kín theo sự cần thiết của văn nghệ đối với đời sống con người..

(23) giàu nhiệt hứng. Þ Dẫn chứng đưa ra tiêu biểu, cụ thể, sinh động, lập luận chặt chẽ đầy sức thuyết phục, phân tích một cách thầm kín 3.Sức mạnh kì diệu của văn nghệ . theo sự cần thiết của văn nghệ đối với đời sống con người. - Văn nghệ tuyên truyền bằng con - Học sinh đọc thầm lại phần 3 của văn bản. đường đặc biệt: Con đường tình ? Văn nghệ là hiện thực khách quan được phản ánh qua cảm. lăng kính chủ quan của người nghệ sỹ. Tác phẩm nghệ thuật chân chính tác động mạnh tới đời sống tình cảm con người. Vậy theo em, văn nghệ có sức cảm hoá như thế nào với con người? - Học sinh thảo luận nhóm ý kiến: "Văn nghệ là một thứ Þ Tóm lại: Nghệ thuật là tiếng nói tuyên truyền – không tuyên truyền nhưng lại hiệu quả và của tình cảm. Nó có sức mạnh kỳ sâu sắc hơn cả". diệu, sức mạnh cảm hoá to lớn, lay ® Tác phẩm văn nghệ chân chính bao giờ cũng được soi động cảm xúc, tâm hồn và làm thay sáng bởi một tư tưởng tiến bộ, hướng người đọc, người đổi nhận thức của con người…, nghe vào một lẽ sống, cách nghĩ đúng đắn nhân đạo mà vẫn hướng con người đến giá trị chân – có tác dụng tuyên truyền cho một quan điểm, một giai cấp, thiện – mỹ ở đời. một dân tộc nào đó. GV: Qua tình cảm, văn nghệ lay động toàn bộ con tim khối óc chúng ta, "Nghệ thuật không đứng ngoài trỏ vẽ cho ta đường đi… sống được nhiều hơn nghệ thuật giải phóng được cho con người… đời sống tâm hồn xã hội". IV/ Tổng kết - Ví dụ: Bài thơ thần "Nam quốc sơn hà", văn bản H " ịch 1. Nghệ thuật tướng sĩ", câu chuyện "Bó đũa", bài hát chủ đề "Biết ơn cha mẹ, thầy cô, yêu quê hương đất nước"… Hoạt động 2 : Tổng kết. (5p) - Bố cục chặt chẽ, hợp lý, cách dẫn ? Nêu lại nét đặc sắc nghệ thuật làm nên thành công của dắt tự nhiên. văn bản này? - Có lập luận chặt chẽ, giàu hình - Bố cục: Chặt chẽ, hợp lý, dẫn chứng tự nhiên. ảnh; dẫn chứng phong phú, thuyết - Luận điểm sắp xếp theo một hệ thống hợp lý. phục. - Cách viết: Giàu hình ảnh, nhiều dẫn chứng tiêu biểu, đa - Có giọng văn chân thành, say mê dạng, có sức thuyết phục cao. làm tăng sức thuyết phục và tính hấp - Lời văn: Chân thực, say sưa, nhiệt tình và chân thành. dẫn của văn bản. ? Em hiểu gì về tiếng nói của văn nghệ qua học nội dung 2. Ý nghĩa văn bản này? - Nội dung phản ánh của văn nghệ, - Văn nghệ nối sợi dây đồng cảm kỳ diệu giữa nghệ sĩ với công dụng và sức mạnh kì diệu của bạn đọc, thông qua những rung động mãnh liệt, sâu xa của văn nghệ đối với cuộc sống của con trái tim. Văn nghệ giúp con người được sống phong phú người. hơn và tự hoàn thiện nhân cách, tâm hồn mình. 4.Củng cố : (2p) ? Em hãy chọn một tác phẩm, phân tích ý nghĩa tác động của tác phẩm ấy với bản thân em ? 5. Hướng dẫn tự học(1p) - Trình bày những tác động, ảnh hưởng của một tác phẩm văn học đối với bản thân. - Lập lại hệ thống luận điểm của văn bản. - Chuẩn bị bài : Các thành phần biệt lập. * Rút kinh nghiệm ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………….

(24) Ngày soạn : Ngày dạy : Tiết : 98 CÁC THÀNH PHẦN BIỆT LẬP I – MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT - Nắm được đặc điểm và công dụng của các thành phần biệt lập tình thái, cảm thán trong câu. - Biết đặt câu có thành phần tình thái, thành phần cảm thán. *TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KỸ NĂNG 1. Kiến thức - Đặc điểm của thành phần tình thái và cảm thán. - Công dụng của các thành phần trên. 2. Kỹ năng: - Nhận biết thành phần tình thái và cảm thán trong câu. - Đặt câu có thành phần tình thái, thành phần cảm thán. 4- Thái độ:Có ý thức trong việc sử dụng thành phần biệt lập trong giao tiếp II.CHUẨN BỊ : 1. Giáo viên : Giáo án, SGK, bảng phụ ghi ví dụ. 2. Học sinh : Soạn bài. III. Ph¬ng ph¸p, kÜ thuËt: - Phơng pháp: Vấn đáp, trình bày, thảo luận - KÜ thuËt: Nhãm, c¸ nh©n IV.TIẾN TRÌNH LÊN LỚP : 1.Ổn định lớp : (1p) 2.Kiểm tra bài cũ : (5p) - Em hiểu thế nào là khởi ngữ ? Cho một ví dụ minh họa ? (9 đ) - Khởi ngữ là thành phần câu đứng trước chủ ngữ nêu lên cái đề tài được nói đến trong câu. - Trước khởi ngữ thường có thể thêm các quan hệ từ về, đối với . (4,5đ) -Cho ví dụ đúng : (4,5đ) 3.Bài mới * Giới thiệu bài : (1p). Trong một câu, các bộ phận có vai trò (chức năng) không đồng đều như nhau, có những bộ phận trực tiếp diễn đạt giữa sự việc của câu nhưng cũng có các bộ phận không trực tiếp nói lên sự việc . Chúng chỉ được dùng để nói lên thái độ của người nói đối với người nghe hoặc đối với sự việc được nói đến trong câu. Những bộ phận nầy được gọi là bộ phận biệt lập. HOẠT ĐỘNG CỦA GV & HS Hoạt động 1 : (10p) *GV cho HS đọc phần I trong SGK. ? Em hãy đọc các câu sau đây và trả lời câu hỏi. a) Với lòng mong nhớ của anh, chắc anh nghĩ rằng, con anh sẽ chạy xô vào lòng anh, sẽ ôm chặt lấy cổ anh. b) Anh quay lại nhìn con vừa khe khẽ lắc đầu vừa cười. Có lẽ vì khổ tâm đến nỗi không khóc được, nên anh phải cười vậy thôi. ? Những từ ngữ: (chắc ,có lẽ) là nhận định của người nói đối với sự việc hay là bản thân chúng diễn đạt sự việc? -Nhận định của người nói đối với sự việc. -Chúng không tham gia vào việc diễn đạt sự việc. NỘI DUNG BÀI HỌC I/ BÀI HỌC : 1. Thành phần biệt lập - Thành phần biệt lập là thành phần không tham gia vào việc diễn đạt nghĩa sự việc của câu..

(25) * GV giảng thêm: - Chắc- Thể hiện thái độ tin cậy cao -có lẽ- Thái độ tin cậy chưa cao . ? Nếu không có những từ ngữ đó thì sự việc của câu có khác không? -Nếu thiếu chúng nghĩa của câu vẫn không thay đổi.Vì những từ in đậm chỉ thể hiện những nhận định của người nói với sự vật chứ không là thông tin của câu. ? Thế nào là thành phần tình thái? Tìm những từ những có ý nghĩa tương tự ? *HS: Thảo luận từng đôi sau đó trả lời –nhận xét ,bổ sung cho hoàn chỉnh . Hoạt động 2 : (7p) *GV cho HS đọc phần II trong SGK. ? Đọc các câu sau và trả lời câu hỏi? a) Ồ, sao mà độ ấy vui thế. (Kim Lân- Làng) b) – Trời ơi, chỉ còn có năm phút ! (Nguyễn Thành Long- Lặng lẽ Sa Pa) ? Các từ ngữ (ồ, trời ơi) nó dùng để chỉ đồ vật hay sự việc gì không? ? Nhờ những từ ngữ nào trong câu mà chúng ta hiểu được tại sao người nói kêu : ồ ,trời ơi ? -Những phần câu phía saugiải thích cho người nghe biết tại sao nói người cảm thán. ? Các từ ngữ nầy có dùng để gọi ai không? -Không dùng gọi ai cả, để giúp người nói dùng để giải bày nỗi lòng của mình. ? Từ việc phân tích ví dụ trên, cho biết thế nào là thành phần cảm thán ? Hoạt động 3: Nâng cao (5p) ? Phần tình thái, phần cảm thán, có mối quan hệ gì đối với sự việc được nói đến trong câu? ? Thế nào là phần biệt lập? *GV cho HS nh ắc lại các định nghĩa về phần tình thái phần cảm thán. ? Nêu điểm giống nhau và khác nhau giữa hai phần nµy trong câu? -Giống phần( biệt lập) - Khác ( định nghĩa) Hoạt động 4 : Bài tập (15p) * GV nêu định hướng và yêu cầu của mỗi bài tập. Sau đó cho HS tiến hành làm bài, các HS khác nhận xét.GV đúc kết , cho điểm. Bài 1. Tìm các thành phần tình thái, cảm thán trong các câu sau đây : a) Nhưng còn cái này nữa mà ông sợ, có lẽ còn ghê rợn hơn cả những tiếng kia nhiều.. 2. Thành phần tình thái - Thành phần tình thái là thành phần được dùng để thể hiện cách nhìn của người nói đối với sự việc được nói đến trong câu. 3. Thành phần cảm thán.. Thành phần cảm thán là thành phần được dùng để bộc lộ thái độ, tình cảm, tâm lý của người nói ( vui, buồn, mừng, giận… ); có sử dụng những từ ngữ như “chao ôi, a, ơi, trời ơi …”. Thành phần cảm thán có thể tách ra thành một câu riêng theo kiểu câu đặc biệt. * Các thành phần tình thái, cảm thán là những bộ phận không tham gia vào việc diễn đạt nghĩa sự việc của câu nên được gọi là thành phần biệt lập. II/ BÀI TẬP : 1. Nhận diện thành phần biệt lập : Câu. TPBL. Từ ngữ.

(26) b) Chao ôi, bắt gặp một con người như anh ta là một cơ a Tình thái có lẽ hội hãn hữu cho sáng tác, nhưng hoàn thành sáng tác còn b Cảm thán Chao ôi là một chặng đường dài. c Tình thái hình như c) Trong giờ phút cuối cùng, không còn đủ sức trăng trối d Tình thái Chả nhẽ lại điều gì, hình như chỉ có tình cha con là không thể chết được, anh đưa tay vào túi, móc cây lược, đưa cho tôi và nhìn tôi một hồi lâu. d) Ông lão bỗng ngừng lại, ngờ ngợ như lời mình không 2. Sắp xếp theo mức độ tăng dần : được đúng lắm. Chả nhẽ cái bọn ở làng lại đốn đến thế dường như - hình như à có vẻ như à được. có lẽ à chắc là àchắc hẳn àchắc Bài 2: GV gọi học sinh đọc bài tập chắn. -Xác định yêu cầu bài tập 3. * Học sinh thực hiện trò chơi ghép cánh hoa - Nhóm nào a. Xác định : tìm nhiều từ hơn sẽ được tuyên dương trước lớp . - Mức độ cao nhất của trách nhiệm : - chắc là, dường như, chắc chắn, có lẽ, chắc hẳn, hình như, chắc chắn có vẻ như. - Mức độ thấp nhất của trách nhiệm : Bài 3. Xác định mức độ cao nhất, mức độ thấp nhất của hình như. trách nhiệm mà người nói phải chịu trong ba cách diễn đạt b. Lý giải khi tác giả dùng từ “chắc” : sau. Lý giải tại sao Nguyễn Quang Sáng chọn từ chắc. Nếu xét theo lẽ thường của tình cha (1) chắc con thiêng liêng thì sự việc ắt là sẽ Với lòng anh nghĩ rằng, con anh sẽ (2) hình như phải xảy ra như vậy. Nhưng tác giả mong nhớ chạy xô vào lòng anh, sẽ (3) chắc vẫn không phải là ngươi trong cuộc của anh ôm chặt lấy cổ anh. chắn nên cũng không thể chắc chắn sự việc 4. Viết một đoạn văn ngắn nói về cảm xúc của em khi sẽ diễn ra như vậy. Do đó, tác giả được thưởng thức một tác phẩm văn nghệ (truyện, thơ, dùng từ chắc, thể hiện mức độ vừa phim ảnh, tượng…), trong đoạn văn đó có câu chứa thành phải mà thôi. phần tình thái hoặc cảm thán. 4. Học sinh tự làm 4.Củng cố :- (2p) Học sinh nhắc lại bài học. 5. Hướng dẫn tự học(1p) -Học thuộc phần bài học, viết một đoạn văn có câu chứa thành phần tình thái, thành phần cảm thán. -Chuẩn bị bài: Nghị luận về một sự việc, hiện tượng đời sống . * Rút kinh nghiệm ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………….

(27) Ngày soạn : Ngày dạy :. TUẦN 22 ( Tiết99102) & Tiết : 99 NGHỊ LUẬN VỀ MỘT SỰ VIỆC, HIỆN TƯỢNG ĐỜI SèNG I .MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT Hiểu và biết cách làm một bài nghị luận về một sự việc, hiện tượng đời sống. *TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KỸ NĂNG 1. Kiến thứcĐặc điểm, yêu cầu của kiểu bài nghị luận về một sự vệc, hiện tượng đời sống. 2. Kỹ năng:Làm bài văn nghị luận về một sự việc, hiện tượng đời sống. 4- Thái độ : Giáo dục kĩ năng sống: Có ý thức tìm hiểu môi trường xung quanh, có trách nhiệm với những vấn đề nảy sinh trong cuộc sống. .II.CHUẨN BỊ : 1.Giáo viên : - Giáo án, SGK. - Bảng phụ. 2.Học sinh : - Soạn bài. III. Ph¬ng ph¸p, kÜ thuËt: - Phơng pháp: Vấn đáp, trình bày, thảo luận - KÜ thuËt: Nhãm, c¸ nh©n III.TIẾN TRÌNH LÊN LỚP : 1.Ổn định lớp(1p) 2.Kiểm tra bài cũ : (1p) - Kiểm tra bài tập ở nhà 3.Bài mới *Giới thiệu bài: (1p)Ở các lớp dưới, chúng ta đã tìm hiểu một số bài nghị luận giải thích, chứng minh, tiết học hôm nay, chúng ta sẽ tìm hiểu về kiểu bài nghị luận về một sự việc, hiện tượng đời sống. HOẠT ĐỘNG CỦA GV & HS NỘI DUNG BÀI HỌC Hoạt động 1 : (23p) I. Tìm hiểu văn bản *GV cho HS đọc văn bản “Bệnh lề mề” trong SGK. 1. Hiện tượng đời sống đưa ra nghị ? Trong văn bản trên, tác giả bàn luận về hiện tượng gì luận : Bệnh lề mề. trong đời sống ? - Biểu hiện của bệnh lề mề : coi - Hiện tượng được bàn luận là: Bệnh lề mề. thường giờ giấc..

(28) ? Theo em, đối với mỗi cá nhân và với xã hội thì bệnh lề mề là đáng khen hay đáng chê? ? Căn bệnh ấy có phải là vấn đề đáng suy nghĩ trong cuộc sống hiện nay hay không? ® Căn bệnh đáng chê, đáng phải được suy nghĩ tìm cách sửa chữa. ? Văn bản trên có bố cục mấy phần? Nhiệm vụ của tường phần là gì? - Bố cục 3 phần: + MB (Đoạn 1): Giới thiệu chung về bệnh lề mề – Biểu hiện của bệnh lề mề là coi thường giờ giấc ® Hiện tượng phổ biến trong xã hội khó sửa chữa. + TB (Doạn 2, 3, 4): Biểu hiện, nguyên nhân và tác hại của bệnh lề mề. + KB (Đoạn 5): Cần phải đấu tranh sửa chữa bệnh lề mề ® Tác phong của người có văn hoá. ? Theo em, trong văn bản trên tác giả đã làm thế nào để người đọc nhận rõ hiện tượng lề mề? - Tác giả nêu rõ vấn đề đáng quan tâm của hiện tượng này bằng các luận điểm, luận cứ cụ thể, xác đáng rõ ràng. ? Vậy tác giả đã trình bày vấn đề qua những luận điểm nào? ? Luận điểm đó được thể hiện qua những luận cứ nào? ? Theo em, nguyên nhân của bệnh lề mề là gì? - Luận điểm 1: Những biểu hiện của hiện tượng lề mề. + Coi thường giờ giấc: Họp 8 giờ, 9 giờ mới tới, giấy mời ghi 14 giờ, 15 giờ mới đến. + Khi công viêc ảnh hưởng đến quyền lợi thiết thực của bản thân ® đi đúng giừo; việc chung ® đến muộn cũng không ảnh hưởng gì. + Lề mề thành thói quen, thành bệnh ® khó sửa được. - Luận điểm 2: Nguyên nhân của bệnh lề mề. + Thiếu tự trọng, chưa biết tôn trọng người khác. + Chỉ quý trọng thời gian của mình, không tôn trọng thời gian của người khác. + Thiếu trách nhiệm với công việc chung. - Luận cứ 3: Tác hại của bệnh lề mề. ? Qua phân tích nguyên nhân, tác giả phân tích điều gì? ? Bệnh lề mề có thể gây ra những tác hại như thế nào? Tác giả đã phân tích cụ thể tác hại đó qua những luận cứ nào? + Bệnh lề mề gây hại cho tập thể. . Vấn đề không được bàn bạc thấu đáo. . Phải kéo dài thời gian. + Bệnh lề mề gây hại cho những người biết tôn trọng giớ giấc. + Tạo tập quán không tốt. ? Theo em, tác giả đã bày tỏ ý kiến nhận xét gì về căn bệnh lề mề ở phần kết bài? Þ Cuộc sống càng văn minh, hiện đại thì đòi hỏi mỗi con người phải tôn trọng lẫn nhau, hợp tác với nhau, tức là phải. - Vấn đề đáng được quan tâm vì nó xuất hiện trong nhiều cơ quan đoàn thể, trở thành một bệnh khó chữa. - Tác giả đã dùng phép đối sánh để người đọc nhận rõ hiện tượng ấy : + Khi liên quan đến quyền lợi cá nhân thì không bao giờ chậm trễ. + Nhưng việc chung thì luôn chậm trễ. 2. Nguyên nhân của bệnh lề mề : - Do thiếu tự trọng và thiếu tôn trọng người khác. - Chỉ biết quý thời gian của mình mà xem thường thời gian của người khác. - Thếu ý thức trách nhiệm trước công việc chung. 3. Tác hại của bệnh lề mề : - Đối với công việc chung : gây cản trở công việc. - Đối với người khác : làm lãng phí thời gian của người khác. - Đối với xã hội : tạo ra một tập quán không tốt (ghi giấy mời phải đẩy thời gian lên sớm hơn) * Đánh giá : - Bệnh lề mề không phù hợp với cuộc sống văn minh hiện đại. - Lề mề không phải là tác phong của người có văn hóa. d. Bố cục của bài viết : Chặt chẽ, mạch lạc. - Mở bài (Đoạn 1) Giới thiệu bệnh lề mề. - Thân bài (Đoạn 2,3,4) : Phân tích các khía cạnh : các biểu hiện, nguyên nhân, tác hại của bệnh lề mề. - Kết bài (Đoạn 5) : Đề xuất một hành động tích cực. II. Bài học : 1. Nghị luận về một sự việc, hiện tượng trong đời sống xã hội là bàn về một sự việc, hiện tượng có ý nghĩa đối với xã hội, đáng khen, đáng chê hay có vấn đề đáng suy nghĩ. 2. Những yêu cầu đối với một bài.

(29) sửa chữa, loại trừ căn bệnh lề mề, vì làm việc đúng thời gian là tác phong của người có văn hoá. ? Theo em ở văn bản này tác giả đã sử dụng phép lập luận nào? - Phép lập luận: Phân tích ® Tổng hợp. ? Em có nhận xét gì về cách sử dụng từ ngữ, cách diễn đạt? - Từ ngữ giản dị, dễ hiểu, lối viết mạch lạc chặt chẽ. ? Văn bản Bệnh lề mề"là một văn bản nghị luận bàn về một hiện tượng, sự việc trong đời sống, đó là bệnh lề mè – Vậy, theo em, một bài văn nghị luận như vậy thường có đặc điểm gì? Phải đảm bảo yêu cầu gì? - Học sinh nhắc lại nội dung phân tích và trả lời theo nội dung ghi nhớ của bài. GV: Gọi học sinh đọc nội dung ghi nhớ SGK – 21. ? Có phải vấn đề nào cũng mang ra bàn bạc nghị luận hay không? - Không, chỉ những vấn đề, hiên tượng có ý nghĩa đối với đời sống xã hội có vấn đề đáng suy nghĩ, ảnh hưởng đến cuộc sống của xã hội… ? Hãy lấy thêm những ví dụ về sự việc, hiện tượng đời sống đáng được đưa ra nghị luận? - Gian lận, tiêu cực trong thi cử… - Tham nhũng, hối lội; - Hiện tương thanh niên, học sinh không chịu học tập, chơi bời lêu lổng… ® sa vào các tệ nạn xã hội… - Hiện tượng mang thai ngoài ý muốn ở tuổi vị thành niên… Hoạt động 2 : Bài tập (15p) * GV nêu định hướng và yêu cầu của mỗi bài tập. Sau đó cho HS tiến hành làm bài, các HS khác nhận xét.GV đúc kết , cho điểm. 1. Thảo luận : Hãy nêu các sự việc, hiện tượng tốt, đáng biểu dương của các bạn, trong nhà trường, ngoài xã hội. Trao đổi xem sự việc, hiện tượng nào đáng để viết một bài nghị luận xã hội và sự việc, hiện tượng nào thì không cần viết. GV cho HS tùy ý nêu những sự việc, hiện tượng tốt. Sau đó ho các em thảo luận để xem vấn đề nào đáng viết hơn cả, vấn đề nào chưa cần thiết phải viết. 2. Một cuộc điều tra 2000 thanh niên nam, ở Hà Nội năm 1981 cho thấy : + Từ 11 đến 15 tuổi, 25% các em đã hút thuốc lá + Từ 16 đến 20 tuổi : 52% + Trên 20 tuổi : 80% Tỷ lệ này ngang với các nước Châu Âu. Trong số các em hút thuốc lá có đến 80% lâu lâu có triệu chứng như ho hen, khạc đờm, đau ngực, còn trong số những em không hút chỉ có không đến 1% các triệu chứng ấy. (Theo Nguyễn Khắc Viện.). văn nghị luận về một sự việc, hiện tượng đời sống +Về nội dung : Cần phải nêu rõ được sự việc, hiện tượng có vấn đề, phân tích các mặt đúng, sai, mặt lợi, mặt hại, chỉ ra nguyên nhân và bày tỏ thái độ, ý kiến của người viết. +Về hình thức của văn bản: có luận điểm rõ ràng, luận cứ xác thực, bố cục mạch lạc, phép lập luận phù hợp, lời văn sống động.. III/ BÀI TẬP : Bài tập 1 - Hiện tượng tốt, đáng biểu dương của các bạn trong nhà trường và ngoài xã hội như: + Giúp bạn học tập tốt . + Góp ý phê bình khi bạn có khuyết điểm. + Giúp đỡ các bạn nghèo. + Bảo vệ cây xanh trong khuôn viên nhà trường . + Ủng hộ đồng bào vùng thiên tai. + Giúp các gia đình thương binh liệt sĩ. + Chuyên cần trong học tập. + Mặc đồng phục khi đến lớp. + Lễ phép với thầy cô. + Biết quan tâm đến người khác… + Đưa em nhỏ qua đường . + Nhường chỗ ngồi cho cụ già khi đi xe buýt Bài tập 2: Đây là hiện tượng đáng viết một bài nghị luận. Vì : - Thứ nhất có liên quan đến vấn đề sức khoẻ của cộng đồng , vấn đề nòi giống và cho nền kinh tế nước nhà ..

(30) Hãy cho biết đây có phải là hiện tượng đáng viết một bài - Thứ hai, nó liên quan đến vấn đề nghị luận không ? Vì sao ? bảo vệ môi trường . - Thứ ba, nó gây tốn kém cho người hút . - Thứ tư, hiện tượng xấu này quá phổ biến trong đời sống. 4.Củng cố : (3p) ? Trong những đề sau đề nào thuộc đề nghị luận về một sự việc, hiện tượng , đời sống? a. Suy nghĩ về tấm gương của một học sinh nghèo vượt khó. b. Suy nghĩ của em về những con người không chịu thua số phận c. Suy nghĩ của em về câu ca dao : “ Nhiễu điều ... nhau cùng” 5. Hướng dẫn tự học(1p) - Học bài, dựa vào dàn ý, viết đoạn văn nghị luận về một sự việc, hiện tượng đời sống . - Chuẩn bị bài : Cách làm bài nghị luận về một sự việc, hiện tượng đời sống * Rút kinh nghiệm ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… Ngày soạn : Ngày dạy : Tiết : 100 CÁCH LÀM BÀI v¨n NGHỊ LUẬN VỀ MỘT SỰ VIỆC, HIỆN TƯỢNG ĐỜI SỐNG I – MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT Rèn kĩ năng làm bài nghị luận về một sự việc, hiện tượng đời sống. *TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KỸ NĂNG 1. Kiến thức: - Biết đối tượng kiểu bài, yêu cầu cụ thể khi nghị luận xã hội về một sự việc, hiện tượng trong đời sống.Giáo dục môi trường qua một sự việc, hiện tượng trong đời sống về môi trường 2. Kỹ năng: - Có kĩ năng quan sát, nhận diện đề, kĩ năng xây dựng dàn ý của dạng bài này và kĩ năng viết bài nghị luận xã hội. 3- Thái độ: Có ý thức đấu tranh với những hiện tượng tiêu cực và học tập những tấm gương tốt trong học tập và rèn luyện. - Tích hợp giáo dục môi trường cho học sinh trong tiết học ở phần1: Giới thiệu đề bài “Những sự việc , hiện tượng đời sống có liên quan đến môi trường cần nghị luận”, học sinh cho ví dụ về đề bài, phần củng cố, GV hướng dẫn HS đề “ Hiện tượng vứt rác bừa bãi”. II.CHUẨN BỊ : 1.Giáo viên : Giáo án, SGK, bảng phụ. 2.Học sinh: Soạn bài. III. Ph¬ng ph¸p, kÜ thuËt: - Phơng pháp: Vấn đáp, trình bày, thảo luận - KÜ thuËt: Nhãm, c¸ nh©n III.TIẾN TRÌNH LÊN LỚP : 1.Ổn định lớp(1p) 2.Kiểm tra bài cũ: Trong giờ. (1p) 3.Bài mới * Giới thiệu bài : (1p)Hôm nay, trong tiết học này, chúng ta sẽ tìm hiểu cách làm bài nghị luận về một sự việc, hiện tượng đời sống..

(31) HOẠT ĐỘNG CỦA GV & HS Hoạt động 1: Củng cố kiến thức (10p) GV giúp học sinh củng cố kiến thức vừa học. Hoạt động 2: Tìm hiểu văn bản(15p) *GV yêu cầu học sinh đọc kĩ đề 1 và trả lời các câu hỏi : ? Đề bài yêu cầu bàn luận về những hiện tượng gì? ? Nội dung của bài nghị luận gồm có mấy ý ? ? Tư liệu để dùng viết bài nghị luận là gì? *HS trao đổi , thảo luận và trả lời . - Đề bài yêu cầu bàn luận về hiện tượng "Học sinh nghèo vượt khó , học giỏi " - Nội dung bài nghị luận gồm hai ý : + Bàn luận về một tấm gươnghọc sinh nghèo vượt khó + Nêu suy nghĩ của mình về tấm gương đó . -Tư liệu dùng để việt đó là vốn sống, gồm: + Vốn sống trực tiếp : Do kinh nghiệm, tuổi đời. Hay bản thân sinh ra trong một gia đình có hoàn cảnh khó khăn để đồng cảm với những khókhăn của người khác.Hoặc sinh ra trong một gia đình có truyền thống đạo đức thì thường có lòng nhân có tính hướng thiện . + Vốn sống gián tiếp : là những hiểu biết có đựơc do đọc sách báo, nghe đài, xem ti vi ,và giao tiếp hằng ngày. * GV yêu cầu học sinh đọc kĩ đề 4 và trả lời các câu hỏi . ? Nguyễn Hiền sinh ra và lớn lên trong hoàn cảnh như thế nào ? Hoàn cảnh đó có bình thường không ? Tại sao ? ? Nguyễn Hiền có đặ điểm gì đặc biệt ? ? Nguyên nhân dẫn đến thành công của nguyễn Hiền là gì ? *HS trao đổi trả lời : - Nguyễn Hiền sinh ra trong hoàn cảnh rất nghèo.Nguyễn Hiền đã phải xin làm chú tiểu trong chùa để kiếm sống và quét dọn vệ sinh . -Nguyễn Hiền có đặc điểm là ham học,tư chất thông minh ,mau hiểi biết . - Nguyên nhân để Nguyễn Hiền thành công là tinh thần kiên trì ham học hỏi. *GV yêu cầu học sinh so sánh những điểm giống và khác nhau của hai đề vừa tìm hiểu .Dựa vào đề mẫu mỗi em ra một đề bài *HS trao đổi thảo luận trình bày . - So sánh hai đề bài Giống nhau : + Cả hai đề đều nêu lên những tấm gương vượt khó học giỏi. NỘI DUNG BÀI HỌC I. Củng cố kiến thức 1. Thế nào là bài nghị luận về một sự việc, hiện tượng đời sống? 2. Đối tượng của kiểu bài này? - Những sự việc, hiện tượng của đời sống. 3. Yêu cầu về nội dung, hình thức đối với một bài nghị luận về một sự việc, hiện tượng đời sống? II. Tìm hiểu văn bản * Đề bài yêu cầu bàn luận về hiện tượng " Học sinh nghèo vượt khó , học giỏi " - Nội dung bài nghị luận gồm hai ý : + Bàn luận về một tấm gươnghọc sinh nghèo vượt khó + Nêu suy nghĩ của mình về tấm gương đó ..

(32) +Cả hai đề đều yêu cầu phải nêu lên những suy nghĩ của mình . Khác nhau: Đề 1: Yêu cầu phải phát hiện sự vật hiện tượng tốt Đề 4: Cung cấp sẵn sự việc hiện tượng . *GV có thể định hướng cho học sinh ra đề về các vấn đề s sau . - Nhà trường với vấn đề an toàn giao thông -Nhà trường vớivấn đề môi trường . -Nhà trường với tệ nạn xã hội . Hoạt động 3: Cách làm bài nghị luận về một sự việc, hiện tượng trong đời sống. (15p) *GV yêu cầu học sinh đọc văn bản mẫu sgk và thực hiện các thao tác : - 1. Tìm hiểu đề ; a. Đề thuộc loại gì ? b. Đề nêu sự việc, hiện tượng gì? c. Đề yêu cầu gì ? -2. Tìm ý : 3. Lập dàn ý : *GV: Hướng học sinh thực hiện các thao tác . 1. Tìm hiểu đề : 2.Tìm ý 3. Lập dàn ý *HS: Thảo luận theo yêu cầu của GV. 1. Tìm hiểu đề : -Đề thuộc loại nghị luận về một sự việc trong đời sống . -Đề nêu lên hiện tượng ngừơi tốt . 2.Tìm ý. -Những việc làm của bạn Nghĩa cho ta thấy nếu muốn sống có ích, hãy bắt đầu cuộc của mình bằng những việc làm bình thường. - Những việc làm của bạn Nghĩa rất giản dị mà ai cũng có thể làm được . - Nghĩa là con người biết thương mẹ. - Nghĩa là học sinh biết kết hợp học với hành . - Nghĩa là một học sinh có đầu óc sáng tạo . - Nếu mọi học sinh đều sống như bạn Nghĩa thì cuộc sống nầy quả là tốt đẹp . 3. Lập dàn ý a. Mở bài : - Giới thiệu hiện tượng Phạm Văn Nghĩa - Nêu tóm tắt ý nghĩa của tấm gương Phạm Văn Nghĩa . b. Thân bài : -Phân tích ý nghĩa những việc làm của Phạm Văn Nghĩa . -Đánh giá việc làm của Phạm văn Nghĩa.. Giống nhau : + Cả hai đề đều nêu lên những tấm gương vượt khó học giỏi +Cả hai đề đều yêu cầu phải nêu lên những suy nghĩ của mình . Khác nhau: Đề 1: Yêu cầu phải phát hiện sự vật hiện tượng tốt . Đề 4: Cung cấp sẵn sự việc hiện tượng . III Cách làm bài nghị luận về một sự việc, hiện tượng trong đời sống. 1. Tìm hiểu đề . a. Đề thuộc loại gì ? b. Đề nêu sự việc hiện tượng gì? c. Đề yêu cầu gì ? 2. Tìm ý : a. Những việc làm của Nghĩa nói lên điều gì ? b. Vì sao Thành đoàn Thành phố Hồ Chí Minh phát động phong trào học tập bạn Nghĩa ? c. Nêu học sinh làm theo bạn Nghiã thì có tác dụng gì?. 3. Lập dàn ý : a. Mở bài : - Giới thiệu hiện tượng Phạm Văn Nghĩa - Nêu tóm tắt ý nghĩa của tấm gương Phạm Văn Nghĩa . b. Thân bài : -Phân tích ý nghĩa những việc làm của Phạm Văn Nghĩa ..

(33) -Nêu ý nghĩa của phong trào Phạm văn Nghĩa. c. Kết bài : -Rút ra bài học cho bản thân . -Nêu ý nghĩa tấm gương Phạm văn Nghĩa .. -Đánh giá việc làm của Phạm văn Nghĩa. -Nêu ý nghĩa của phong trào Phạm văn Nghĩa. c. Kết bài : -Rút ra bài học cho bản thân . -Nêu ý nghĩa tấm gương Phạm văn Nghĩa. 4.Củng cố: (2p) Tích hợp giáo dục môi trường cho học sinh: ? Từ đề bài sau đây, cho biết đề có yêu cầu gì về thể lọai ? Về nội dung ? Một hiện tượng khá phổ biến hiện nay là vứt rác ra đường hoặc những nơi công cộng. Ngồi bên hồ, dù là hồ đẹp nổi tiếng, người ta cũng tiện tay vứt rác xuống…Em hãy đặt một nhan đề để gọi ra hiện tượng ấy và viết bài văn nêu suy nghĩ của mình. GV nói thêm về tác hại của việc vứt rác bừa bãi hiện nay. 5.Hướng dẫn học ở nhà: (1p) - Nắm chắc cách làm bài nghị luận về một sự việc , hiện tượng trong đời sống . - Tìm hiểu một sự việc, hiện tượng của đời sống ở địa phương và trình bày ngắn gọn ý kiến của bản thân về sự việc, hiện tượng ấy. - Chuẩn bị :Chương trình địa phương ( Phần tập làm văn ) * Rút kinh nghiệm ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: - TiÕt: 101.-102 HƯỚNG DẪN CHUẨN BỊ CHO CHƯƠNG. TRÌNH ĐỊA PHƯƠNG PHẦN TẬP LÀM VĂN A. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT: - Củng cố lại những kiến thức cơ bản của kiểu bài văn nghị luận về một sự việc, hiện tượng đời sống. - Biết tìm hiểu và có ý kiến về sự việc, hiện tượng của đời sống ở địa phương. *TRỌNG TÂM KIẾN THỨC,KĨ NĂNG : 1. Kiến Thức: - Cách vận dụng kiến thức về kiểu bài văn nghị luận về một sự việc, hiện tượng đời sống. - Những sự việc, hiện tượng có ý nghĩa tại địa phương. 2. Kĩ năng: - Thu thập thông tin về những vấn đề nổi bật, đáng quan tâm của địa phương. - Suy nghĩ, đánh giá về một hiện tượng, một sự việc thực tế ở địa phương. - Làm một bài văn trình bày một vấn đề mang tính xã hội nào đóvới suy nghĩ, kiến nghị của riêng mình.. 3. Thái độ: - Tập trung suy nghĩ về một hiện tượng thực tế ở địa phương B.CHUẨN BỊ : 1.Giáo viên : Giáo án, SGK, bảng phụ. 2.Học sinh: Soạn bài. C. PHƯƠNG PHÁP, KÜ thuËt d¹y häc: - Vấn đáp, đàm thoại kết hợp với thảo luận nhóm. D. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC:.

(34) 1. Ổn định: (1p) 2. Kiểm tra bài cũ: (5p) ? Thế nào là nghị luận về một sự việc, hiện tượng trong đời sống xã hội? Yêu cầu về nội dung và hình thức của bài nghị luận về một sự việc, hiện tượng trong đời sống xã hội? - Kiểm tra sự chuẩn bị bài của H/s 3. Bài mới: Giới thiệu bài: (1p). Hiện nay trong thực tế có rất nhiều vấn đề con người phải quan tâm để tìm giải pháp tối ưu như vấn đề môi trường, vấn đề quyền trẻ em, vấn đề xã hội…Đó là những vấn đề mà tất cả các quốc gia trên thế giới phải quan tâm đồng thời nó là vấn đề cụ thể của từng địa phương phải giải quyết. Hôm nay chúng ta sẽ cùng nhau đi tìm hiểu về và viết về m ột v ấn đề th ực tế ở địa phương mình. Hoạt động của thày và trò. néi dung bµi häc. * HOẠT ĐỘNG 1 :Hướng dẫn một số vấn đề cần là(18p) ? Ở địa phương em, em thấy vấn đề nào cần phải bàn bạc trao đổi thống nhất thực hiện để mang lại lợi ích chung cho mọi người? - HS: Vấn đề môi trường. ? Vậy khi viết về vấn đề môi trường thì cần viết về những khía cạnh nào? Vấn đề về quyền trẻ em ? Khi viết về vấn đề này thì thực tế ở địa phương em cần đề cập đến những khía cạnh nào? -Vấn đề về xã hội ? Khi viết về vấn đề này ta cần khai thác những khía cạnh nào ở địa phương mình? ? Vậy khi viết bất cứ một vấn đề gì ta cần phải đảm bảo những yêu cầu gì về nội dung? ? Vậy bố cục của một văn bản cần có mấy phần? Là những phần nào? Để làm rõ những phần đó cần trình bày ra sao . Xác định cách viết - Khi viết về một vấn đề ở địa phương ta cần đảm bảo các yêu cầu: + Tình hình, ý kiến và nhận định của cá nhân phải rõ ràng, cụ thể có thuyết minh, lập luận, thuyết phục. + Tuyệt đối không được nêu tên người, tên cơ quan đơn vị cụ thể có thật, vì như vậy là phạm vi tập làm văn đã trở thành một phạm vi khác.. I. TÌM HIỂU CHUNG: 1. Hướng dẫn một số vấn đề cần là: a. Xác định những vấn đề có thể viết ở địa phương - Vấn đề môi trường: + Hậu quả của việc phá rừng  Lũ lụt, hạn hán… + Hậu quả của việc chặt phá cây xanh  ô nhiễm bầu không khí. + Hậu quả của rác thải bừa bãi  khó tiêu hủy. - Vấn đề quyền trẻ em: + Sự quan tâm của chính quyền địa phương đến trẻ em (xây dựng, sửa chữa trường học…). + Sự quan tâm của nhà trường đến trẻ em (xây dựng khung cảnh sư phạm phù hợp..) + Sự quan tâm giúp đỡ của gia đình. - Vấn đề xã hội: + Sự quan tâm giúp đỡ đối với các gia đình thuộc diện chính sách + Những tấm gương sáng trong thực tế(về lòng nhân ái, đức hi sinh …) b. Xác định cách viết - Yêu cầu về nội dung + Sự việc hiện tượng được đề cập phai mang tính phổ biến trong xã hội + Phải trung thực có tính xây dựng, không sáo rỗng + Phân tích nguyên nhân phải đảm bảo tính khách quan và có sức thuyết phục + Nội dung bài viết giản dị dễ hiểu tránh dài dòng - Yêu cầu về hình thức: + Phải đủ bố cục ba phần (MB, TB, KB). + Phải có đủ luận điểm, luận cứ,. * HOẠT ĐỘNG 2 : Hướng dẫn HS Luyện.

(35) tập(17p) - HS : Thảo luận nhóm trình bày ? Vậy khi viết về một vấn đề ở địa phương ta cần viết như thế nào để đảm bảo yêu cầu cả về nội dung lẫn hình thức? - HS: Suy nghĩ trả lời - Gv: Chốt , ghi bảng Chú ý: - Tuyệt đối không nêu tên người, tên cơ quan, đơn vị cụ thể có thật liên quan đến sự việc hiện tượng. - Phân chia thời gian hợp lí để viết. 2. Cách làm: - Chọn sự việc, hiện tượng có vấn đề, có ý nghĩa để viết. - Phác thảo ý, lập dàn bài. - Viết thành bài (khoảng 1500 chữ). - Đọc lại và sửa chữa cho hoàn chỉnh. II. LUYỆN TẬP: Dàn bài chung a. Mở bài: - Nêu sự việc, hiện tượng có vấn đề ở địa phương. b. Thân bài: - Nêu và trình bày sự việc, hiện tượng (rõ ràng, cụ thể, có dẫn chứng). - Nêu ý kiến riêng của mình về sự việc, hiện tượng đó. + Nhận định đúng – sai, lợi – hại. + Phân tích nguyên nhân. + Bày tỏ thái độ tán thành hay phản đối. c. Kết bài: Khẳng định hay phủ nhận sự việc, hiện tượng, đề xuất giải pháp.. 4. Cñng cè: (2p) - Các em cần khai thác những vấn đề mang tình thời sự hiện nay và có luận điểm, luận cứ , lập luËn, râ rµng. 5. Híng dÉn häc bµi: (1p) - HS tãm t¾t v¨n b¶n. bíc ®Çu c¶m nhËn t¸c phÈm. - Hệ thống nội dung toàn bài, khắc sâu kiến thức cơ bản. - Về nhà viết một văn bản hoàn chỉnh (chọn một trong các vấn đề đã hướng dẫn) - Soạn bài: Chuẩn bị hành trang vào thế kỉ mới (theo câu hỏi SGK- trang 30) * Rút kinh nghiệm ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………….

(36) TUẦN 23: ( Tiết103 106 ) & Ngày soạn: Ngày dạy: Tiết 103 CHUẨN BỊ HÀNH TRANG VÀO THẾ KỈ MỚI. ( Vũ Khoan ) A. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT: - Nghệ thuạt lập luận, giá trị nội dung và ý nghĩa thực tiễn của văn bản. - Học tập cách trình bày một vấn đề có ý nghĩa thời sự. *TRỌNG TÂM KIẾN THỨC,KĨ NĂNG: 1. Kiến thức - Tính cấp thiết của vấn đề được đề cập đến trong văn bản. - Hệ thống luận cứ và phương pháp lập luận trong văn bản. 2. Kỹ năng: - Đọc – hiểu văn bản nghị luận về một vấn đề xã hội. - Trình bày những suy nghĩ, nhận xét, đánh giá về một vấn đề xã hội. - Rèn luyện thêm cách viết đoạn văn, bài văn nghị luận về một vấn đề xã hội 3. Thái độ. - Có ý thức rèn luyện những đức tính và thói quen tốt đối với bản thân ngay từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường. * Những kĩ năng sống cơ bản được giáo dục trong bài. - Suy nghĩ sáng tạo: phân tích, bình luận và đưa ra những ý kiến cá nhân về những điểm mạnh, yếu của con người Việt Nam. - Tự nhận thức được những hành trang bản thân cần được trang bị để bước vào thế kỉ mới. - Làm chủ bản thân: tự xác định được mục tiêu phấn đấu của bản thân khi bước vào thế kỉ mới. B. ChuÈn bÞ : 1.Giáo viên : Giáo án, SGK, bảng phụ. 2.Học sinh: Soạn bài C. PHƯƠNG PHÁP, KÜ thuËt d¹y häc: - Đàm thoại ,vấn đáp, thảo luận D. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC 1. Ổn định: (1p) 2. Kiểm tra bài cũ: (5p) ? Văn bản “Tiếng nói của văn nghệ” có mấy luận điểm, là những luận điểm nào?Sau khi học xong văn bản: “Tiếng nói của văn nghệ” em có nhận xét như thế nào về bố cục,về cách viết,về giọng văn của tác giả đã sử dụng trong văn bản? - Kiểm tra sự chuẩn bị bài , đồ dùng học tập của học sinh. 3. Bài mới: Giới thiệu bài: (1p) - Vào Thế kỷ XXI, thanh niên Việt Nam ta đã, đang và sẽ chuẩn bị những gì trong hành trang của mình. Liệu đất nước ta có thể sánh vai với các cường quốc năm châu được hay không? Một trong những lời khuyên, những lời trò chuyện về một trong những nhiệm vụ quan trong hàng đầu của thanh niên được thể hiện trong bài nghị luận của đồng chí Phó Thủ tướng Vũ Khoan viết nhân dịp đầu năm 2001. HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS. NỘI DUNG BÀI DẠY.

(37) *Hoạt động1: TÌM HIỂU CHUNG: (10p) ? Dựa vào phần chú thích (*) trong SGK hãy giới thiệu những nét chính về tác giả? Đọc các chú thích SGK (29) ? Chú ý các từ ? Giải nghĩa. - Thế giới mạng: Liên kết, trao đổi thông tin trên phạm vi toàn thế giới nhờ hệ thống máy tính liên thông. - Bóc ngắn cắn dài: Thành ngữ chỉ lối sống, lối suy nghĩ làm ăn hạn hẹp nhất thời không có tầm nhìn xa. ? Văn bản này thuộc kiểu văn bản gì? ? Loại văn bản nghị luận. - Yêu cầu học sinh đọc to, rõ ràng, mạch lạc, tình cảm phấn chấn. - Giáo viên: Đọc mẫu, mời 3 học sinh đọc. - Giáo viên: Nhận xét cách đọc ? Văn bản này có bố cục mấy phần?Nội dung từng phần? - HS: Thảo luận nhóm *Hoạt động2: ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN: (20p) ? Quan sát toàn bộ văn bản Xác định luận điểm trung tâm và hệ thống luận cứ trong văn bản? ? Đọc phần nêu vấn đề? ? Em có nhận xét như thế nào về cách nêu vấn đề của tác giả ? ? Việc đặt vấn đề vào thời điểm đầu thế kỉ mới có ý nghĩa như thế nào?. I. TÌM HIỂU CHUNG: 1. Tác giả: 2.Tác phẩm: - Đăng trên tạp chí Tia Sáng năm 2001 in vào tập Một Góc Nhìn Của Trí Thức - Nghị luận về một vấn đề xã hội,giáo dục - Nghị luận giải thích. 3.Từ khó: - Động lực: Là lực tác động vào vật, đồ vật hay đối tượng. - Kinh tế tri thức: Chỉ một trình độ phát triển rất cao của nền kinh tế mà trong đó tri thức trí tuệ chiếm tỷ trọng cao trong các giá trị của sản phẩm trong tổng sản phẩm kinh tế quốc dân. 4. Bố cục: 3 phần - Phần 1: Đặt vấn đề. - Phần 2: Giải quyết vấn đề. - Phần 3: Kết thúc vấn đề. 5.Phương thức biểu đạt: Nghị luận II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN: - Luận điểm trung tâm: Chuẩn bị hành trang vào thế kỉ mới. - Hệ thống luận cứ (4). a. Nêu vấn đề. -Nêu vấn đề một cách trực tiếp, rõ ràng, ngắn gọn, cụ thể - Ý nghĩa: Đây là thời điểm quan trọng, thiêng liêng, đầy ý nghĩa đặc biệt là lớp trẻ Việt Nam phải nắm vững cái mạnh, cái yếu của con người Việt Nam  từ đó phải rèn luyện những thói quen tốt khi bước vào nền kinh tế mới. b. Giải quyết vấn đề. * Luận cứ quan trọng: là sự chuẩn bị cho bản thân con người để bước vào thế kỉ mới. ? Phần giải quyết vấn đề tác giả đưa ra luận - Luận chứng làm sáng tỏ luận cứ. cứ nào? + Con người là động lực phát triển của lịch sử. ? Để làm rõ luận cứ người viết đó dựng Không có con người, lịch sử không thể tiến lên, những dẫn chứng nào? phát triển…… - HS: + Trong nền kinh tế tri thức, trong thế * Luận cứ trung tâm của văn bản là : kỉ XXI vai trò con người càng nổi trội. - Chỉ rõ những cái mạnh, yếu của con người + Một thế giới khoa học công nghệ phát triển Việt Nam trước mắt lớp trẻ. nhanh. - Cái mạnh truyền thống: Thông minh, + Sự giao thoa, hội nhập giữa các nền kinh tế nhạy bén với cái mới  có tầm quan trọng hàng ngày càng sâu rộng. đầu và lâu dài  Cái yếu được tiềm ẩn trong cái - Đọc đoạn 4 + đoạn 5 (Phần 2) mạnh đó là thiếu kiến thức, kĩ năng thực hành. ? Tác giả đã nêu những cái mạnh, cái yếu nào - Cái mạnh: Cần cù, sáng tạo trong công việc của con người Việt Nam? Nguyên nhân vì  Đáp ứng với thực tế cuộc sống hiện đại. sao có cái yếu?  Cái mạnh vẫn tiềm ẩn cái yếu đó là thiếu tỉ mỉ. ? So với đoạn 4 thì ở đoạn 5 tác giả phân tích - Cái mạnh: Đoàn kết, thương yêu, giúp đỡ nhau.

(38) những cái mạnh, cái yếu của người Việt Nam như thế nào? Ông sử dụng những thành ngữ nào? Tác dụng ?. trong lịch sử dựng, giữ nước xong thực tế hiện nay còn đố kị nhau. - Cái mạnh: Bản tính thích ứng nhanh Cái yếu: Kì thị kinh doanh + thói quen bao cấp, ỷ lại, ? Đọc đoạn 6 và đoạn 7? Phát hiện những cái kém năng động, tự chủ, khôn vặt, …… mạnh, cái yếu trong tính cách và thói quen của d3. Kết thúc vấn đề người Việt Nam? - Mục đích: “Sánh vai… châu” ? Em có nhận xét như thế nào về cách lập - Con đường, biện pháp: Lấp đầy những điểm luận của tác giả? mạnh, vứt bỏ những điểm yếu Làm cho lớp trẻ - HS: Cụ thể, rõ ràng, lôgícSức thuyết phục nhận rõ điểm mạnh, điểm yếu tạo thói quen tốt cao để vận dụng vào thực tế. - Nhiệm vụ đề ra thật cụ thể, rõ ràng, giản dị, tưởng như ai cũng có thể làm theo. - Đọc phần 3 3 .Tổng kết, ( Ghi nhớ SGK/63) ? Tác giả nêu lại mục đích và sự cần thiết của a. Nghệ thuật : khâu đầu tiên có ý nghĩa quyết định khi bước - Sử dụng nhiều thành ngữ, tục ngữ thích hợp vào thế kỉ mới là gì? Vì sao? làm cho câu văn vừa sinh động, cụ thể, lại vừa ý vị, sâu sắc mà vẫn ngắn gọn. ? Em có nhận xét như thế nào về nhiệm vụ - Sử dụng ngôn ngữ báo chí, gắn với đời sống, tác giả nêu ra? cách nói trực tiếp, dễ hiểu, giản dị; Lập luận *Hoạt động3: Tổng kết (5p) chặt chẽ, dẫn chứng tiêu biểu, thuyết phục. b. Nội dung : - Những điểm mạnh, điểm yếu của con người ? Tác giả đã sử dụng những tín hiệu nghệ Việt Nam; Từ đó cần phát huy những điểm thuật gì trong văn bản? mạnh * Ghi nhớ: SGK (Trang 30) ? Nội dung chủ yếu mà văn bản đề cập đến là gì? 4. Cñng cè: (2p) - Em h·y t×m nh÷ng c©u thµnh ng÷, tôc ng÷ nãi vÒ ®iÓm m¹nh, ®iÓm yÕu c¶u ngêi ViÖt Nam ? Nói về điểm mạnh của người Việt Nam - Uống nước nhớ nguồn. - Trông trước ngó sau. - Miệng nói tay làm. - Được mùa chớ phụ ngô khoai. * Nói về điểm yếu của người Việt Nam - Đủng đỉnh như chĩnh trôi sông. 5. Híng dÉn häc bµi: (1p) - Hệ thống nội dung bài - Hướng dẫn làm bài tập 2 (SGK-Trang 31) - Soạn bài: C¸c thµnh phÇn biÖt lËp.( tiếp) Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: TiÕt 103. C¸c thµnh phÇn biÖt lËp.( tiếp) I MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT:.

(39) Nắm được các đặc điểm và công dụng của các thành phần gọi đáp, thành phần phụ chú trong câu. *TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KỸ NĂNG 1. Kiến Thức: Nắm được đặc điểm và công dụng của các thành phần gọi đáp và thành phần phụ chú trong câu.Biết đặt câu có thành phần gọi đáp, Thành phần phụ chú. 2. Kĩ năng: - Nhân biết thành phần gọi – đáp và thành phần phụ chú. - Đặt câu có sử dụng thành phần gọi – đáp và thành phần phụ chú. 3. Thái độ: - Hiểu rõ sử dụng có hiệu quả khi nói và viết. II. ChuÈn bÞ : 1. Thµy : §äc tµi liÖu, nghiªn cøu so¹n bµi, gi¸o cô . 2. Trß : §äc so¹n bµi. III. PHƯƠNG PHÁP, KÜ thuËt d¹y häc: - Vấn đáp, thực hành, thảo luận nhóm. IV. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC 1. Ổn định: (1p) 2. Kiểm tra bài cũ: (5p) ? Ta đã học các thành phần biệt lập nào? Tác dụng của nó. ? Trình bày bài tập số 4 trang 19? 3. Bài mới: Giới thiệu bài: (1p) - Giờ trước chúng ta đã học thành phần cảm thán, thành phần tình thái. trong câu mặc dù nó không tham gia vào việc diễn đạt sự việc của câu xong nó cũng có những tác dụng nhất định: Hôm nay chúng ta sẽ tìm hiểu tiếp những thành phần biệt lập đó?. HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS * HOẠT ĐỘNG 1 :Hình thành khái niệm về thành phầnGọi đáp. Hình thành khái niệm thành phần phụ chú(20p) * Ngữ liệu 1( SGK- Trang 31) ? Các từ ngữ: “này”; “thưa ông” từ ngữ nào được dùng để gọi, từ ngữ nào được dùng để đáp? ? Những từ ngữ dùng để gọi-đáp có tham gia diễn đạt nghĩa sự việc của câu hay không? Tại sao? ? Trong các từ ngữ gọi-đáp ấy, từ ngữ nào được dùng để tạo lập cuộc thoại, từ ngữ nào được dùng để duy trì cuộc thoại? ? Các từ ngữ “này”, “thưa ông” được gọi là thành phần gọi- đáp. Em hiểu thế nào là thành phần gọi- đáp? - Một học sinh đọc yêu cầu bài tập 1/SGK/32 ? Học sinh xác định  Học sinh khác nhận xét bæ sung  Giáo viên nhận xét, đánh giá? *Ngữ liệu 2 (SGK-Trang 31+32) - Học sinh đọc rõ ràng ngữ liệu chú ý các từ. NỘI DUNG CÇn §¹t I. TÌM HIỂU CHUNG: 1. Hình thành khái niệm về thành phần Gọi đáp a. Tìm hiểu ví dụ: - Từ “này” dùng để gọi; cụm từ “thưa ông”dùng để đáp. - Những từ ngữ “này”, “thưa ông” không tham gia vào việc diễn đạt nghĩa sự việc của câu. - Từ “này” được dùng để tạo lập cuộc thoại, mở đầu sự giao tiếp. - Cụm từ “thưa ông” dùng để duy trì cuộc thoại, thể hiện sự hợp tác đối thoại. b. Kết luận: Thành phần gọi - đáp được dùng để tạo lập cuộc thoại để duy trì quan hệ giao tiếp. *Bài tập 1: Trang 32 - Tìm thành phần gọi-đáp trong đoạn trích. + Từ dùng để gọi “này”. + Từ dùng để đáp “vâng”. + Quan hệ trên - dưới. + Thân mật: Hàng xóm láng giềng cùng cảnh ngộ. 2. Hình thành khái niệm thành phần phụ.

(40) ngữ gạch chân. ? Nếu lược bỏ những từ ngữ gạch chân “và cũng là đứa con duy nhất của anh” “tôi nghĩ vậy” thì nghĩa của sự việc của mỗi câu có thay đổi không? Vì sao? ? Cụm từ “và cũng là đứa con duy nhất của anh” được thêm vào để chú thích cho cụm từ nào? ? Cụm chủ vị “tôi nghĩ vậy” chú thích điều gì? ? Các cụm từ “và cũng là đứa con duy nhất của anh”, “tôi nghĩ vậy” là thành phần phụ chú. Em hiểu thế nào là thành phần phụ chú? ? Các thành phần gọi - đáp và phụ chú được gọi là các thành phần biệt lập. Vậy em hiểu thế nào là thành phần biệt lập? - Hai học sinh đọc ghi nhớ? * HOẠT ĐỘNG 2 : Hướng dẫn HS Luyện tập(15p) ? Học sinh đọc to bài tập 2  Xác định yêu cầu? Tìm thành phần gọi - đáp trong câu ca dao? Lời gọi - đáp đó hướng đến ai? - HS: Một học sinh nhận xét, bổ sung  - GV: Nhận xét, đánh giá. ? Học sinh đọc to yêu cầu bài tập 3. Xác định theo yêu cầu? Từng đoạn trích  học sinh nhận xét, bổ sung  giáo viên nhận xét, đánh giá? ? Học sinh đọc to yêu cầu bài tập 4? Xác định theo yêu cầu?  Học sinh nhận xét, bổ sung  giáo viên nhận xét đánh giá?. chú a. Tìm hiểu ví dụ: (SGK-Trang 31+32) - Nếu ta lược bỏ những từ ngữ gạch chân thì nghĩa sự việc của các câu không thay đổi. Vì những từ ngữ đó nó không nằm trong cấu trúc cú pháp của câu. cõu vẫn đủ C-V - Cụm từ “và cũng là đứa con duy nhất của anh” được thêm vào để chú thích cho cụm “đứa con gái đầu lòng”. - Cụm chủ vị “tôi nghĩ vậy” chú thích cho suy nghĩ riêng của nhân vật “tôi”. b. Kết luận: Thành phần phụ chú được dùng để bổ sung một số chi tiết cho nội dung chính của câu. *Ghi nhớ: (SGK trang 32). II. LUYỆN TẬP: 1. Bài tập 2: (SGK trang 32). - Cụm từ dùng để gọi “bầu ơi”. - Đối tượng hướng tới của sự gọi: Tất cả các thành viên trong cộng đồng người Việt. 2. Bài tập 3: (SGK trang 33). a)- “Kể cả anh”  giải thích cho cụm từ “mọi người”/ b)- “Các thầy cô…người mẹ”  giải thích cho cụm từ “những người nắm giữ chìa khoá… này” c)- “Những người thực sự của …kỉ tới”  giải thích cho cụm từ “lớp trẻ”. d)- “Có ai ngờ”  thể hiện sự ngạc nhiên của nhân vật “Tôi”. - “Thương thương quá đi thôi”  thể hiện tình cảm trìu mến của nhân vật “Tôi” với nhân vật “Cô bé nhà bên”. 3. Bài tập 4: (SGK trang 33). - Các thành phần phụ chú ở bài tập 3 liên quan đến những từ ngữ mà nó có nhiệm vụ giải thích hoặc cung cấp thông tin phụ về thái độ, suy nghĩ, tình cảm của các nhân vật đối với nhau. 4. Cñng cè: (2p) - HS §äc ghi nhí SGK . 5. Híng dÉn häc bµi: (1p) - Hệ thống nội dung bài: - Hướng dẫn học bài. + Học thuộc phần ghi nhớ (SGK trang 32). + Hoàn thiện bài tập 5. + HS ¤n tËp chuÈn bÞ lµm bµi kiÓm tra. Chuẩn bị viết bài viết số 5. *Rút kinh nghiệm:.

(41) ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………… Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: TiÕt 104-105.. Bµi ViÕt bµi tËp lµm v¨n sè 5. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT: 1. Kiến thức: - Đối tượng kiểu bài nghị luận về một sự việc hiện tượng đời sống đề tài môi trường. - Nội dung đúng yêu cầu nghị luận sự việc hiện tượng đời sống: tiếng kêu cứu của môi trường. 2. Kĩ năng: Rèn luyện kĩ năng làm bài nghị luận về một sự việc hiện tượng đời sống xã hội. 3. Thái độ: Giáo dục học sinh ý thức biết bảo vệ môi trường xung quanh mình ngày càng xanh,sạch đẹp. II. CHUẨN BỊ - Giỏo viờn: Giỏo ỏn, đề bài kiểm tra. - Học sinh: chuẩn bị bài nói về đề tài môi trường. III. Ph¬ng ph¸p, kÜ thuËt d¹y häc: - Trình bày, động não IV. TiÕn tr×nh lªn líp 1.Ổn định tổ chức: (1p) 2. Kiểm tra bài cũ: (1p) 3. Bài mới Hoạt động 1: (2p)GV ghi đề lên bảng: A/ §Ò bµi : Một hiện tượng khá phổ biến hiện nay là vứt rác ra đường hoặc nơi công cộng. Ngồi bên hồ dù là hồ đẹp nổi tiếng, người ta cũng tiện tay vứt rác xuống. Hãy đặt một nhan đề gọi tên hiện tượng ấy và viết bài văn nêu suy nghĩ của em về hiện tượng đó. Hoạt động 2: (82p)HS làm bài B/ ĐÁP ÁN I. Yêu cầu chung: 1. Kiểu bài: Nghị luận về một sự việc hiện tượng đời sống xã hội. 2. Nội dung: Hiện tượng vứt rác bừa bãi, ô nhiểm môi trường. Trên cơ sở nội dung nghị luận giúp HS nhận rõ bản chất vấn đề: về thái độ sống tích cực của mỗi con người, đem lại cách nhìn cách nghĩ có ý thức hơn làm đẹp và giữ gìn môi trường sống. 3. Sắp xếp lí lẽ một cách hợp lí, linh hoạt, chặt chẽ, thuyết phục. 4. Bố cục: ba phần rõ ràng> Các luận điểm sáng rõ, diễn đạt mạch lạc dễ hiểu. Không mắc các lỗi: ngữ pháp, chính tả, cách dùng từ… 5. Nhan đề: Hãy bảo vệ môi trường,Nỗi đau vì môi trường bị ô nhiểm….. II. DÀN BÀI 1. Mở bài: - Nêu vấn đề nghị luận: Hiện tượng vứt rác bừa bãi, ô nhiễm môi trường. - Con người cần phải bảo vệ môi trường sống. 2. Thân bài: a. Ý thức bảo vệ môi trường của con người trong thực tế hiện nay. Hiện tượng vứt rác bùa bãi vẫn còn xảy ra nhiều ở các thành phố lớn. b. Tác hại của những hành động trên: - Làm hại đến sự sống của muôn loài: cây cối, chim chóc… - Làm hủy hoại bầu không khí trong lành của con người..

(42) - Làm ảnh hưởng đến cảnh quan đô thị, làm mất vẻ đẹp đường phố. - Ảnh hưởng đến sức khỏe con người, gây nhiều dịch bệnh. - Gây nên hiện tượng ngẹt cống rãnh, ngập lụt ở một số đường phố. c.Đánh giá: Nêu suy nghĩ của mình về các hành vi gây ô nhiểm môi trường của con người: - Con người thiếu ý thức với vấn đề bảo vệ môi trường. - Chưa có trách nhiệm cao với cộng đồng. - Khả năng nhận thức của con người quá thấp. - Lên án và phê phán những biểu hiện không tốt của con người làm ô nhiểm môi trường. d. Biện pháp khắc phục hiện tượng trên: - Đối với bản thân: + Rèn cho mình ý thức bảo vệ môi trường ở mọi nơi mọi lúc. Cụ thể là xả rác đúng nơi qui định. + Tuyên truyền cho mọi người cùng thực hiện để môi trường xung quanh chúng ta: xanh, sạch, đẹp. - Đối với địa phương: Nên có hình thức xử phạt nặng đối với những ai vứt rác bừa bãi. 3. Kết bài: - BVMT, không có hiện tượng vứt rác bừa bãi là vấn đề cấp bách của xã hội. - Mọi người cần quyết tâm thực hiện tốt việc BVMT. C/ CÁCH CHẤM - Điểm 9-10: Đạt đủ yêu cầu trên, diễn đạt hay, không mắc lỗi về chính tả, đặt câu, dùng từ. - Điểm 7-8: Đầy đủ các yêu cầu về nội dung, có một số sai sót về hình thức như: diễn đạt đôi chỗ còn lúng túng, chưa hấp dẫn. - Điểm 5-6: Đủ các yêu cầu về nội dung, nhưng lời kể còn vụng, thiếu chi tiết, thiếu yếu tố miêu tả, mắc không quá nhiều lỗi chính tả, từ ngữ, ngữ pháp. - Điểm3-4: Còn thiếu sót nhiều cả nội dung và hình thức. Vẫn hình thành được bố cục ba phần - Điểm 1-2: Không đạt được những yêu cầu của điểm 3-4. 4. Cñng cè: (2p) - GV thu bµi, nhËn xÐt giê kiÓm tra. 5. Híng dÉn häc bµi: (1p) - HS vÒ nhµ «n l¹i lÝ thuyÕt. - Khắc sâu kiến thức, khái niệm văn nghị luận về sự việc, hiện tượng đời sống và cách làm bài. - Chuẩn bị trước bài: Nghị luận về một vấn đề tư tưởng đạo lý. *Rút kinh nghiệm: Ngày soạn Ngµy d¹y .. TUẦN 24: ( Tiết107 110 ) &. TIẾT: 107. Văn bản CON CÒ ( Hướng dẫn đọc thêm ) - Chế Lan Viên -. I. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT Hiểu và cảm nhận được giá trị nghệ thuật độc đáo, nội dung sâu sắc của văn bản. *TRỌNG TÂM KIẾN THỨC,KĨ NĂNG : 1. Kiến Thức: - Hiểu và cảm nhận được giá trị nghệ thuật độc đáo, nội dung sâu sắc của văn bản. - Vẻ đẹp và ý nghĩa hình tượng con cò trong bài thơ được phát triển từ những câu hát ru xưa để ca ngợi tình mẫu tử thiêng liêng và những lời hát ngọt ngào..

(43) - Tác dụng của việc vận dụng ca dao một cách sáng tạo trong bài thơ. 2. Kĩ năng: - Đọc – Hiểu một văn bản thơ trữ tình. - Cảm thụ những hình tượng thơ được sáng tạo bằng liên tưởng, tượng tượng. 3. Thái độ: - Thông qua hình tượng con cò HS biết cách yêu thương kính trọng cha mẹ II. ChuÈn bÞ: - ThÇy: Gi¸o ¸n, ¶nh minh ho¹ - Trß: Vë ghi, SGK, vë soan v¨n III. PHƯƠNG PHÁP, kÜ thuËt - Đàm thoại, vấn đáp, thảo luận IV. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC 1. Ổn định lớp : (1p) 2. Kiểm tra bài cũ : (5p) ? Truyện ngụ ngôn “ Chó sói và cừu ”trong tuyện ngụ ngôn của La Phông Ten mà em đã học có ý nghĩa như thế nào ? (5đ) - Tác phẩm nghị luận văn chương với phương pháp độc đáo. So sánh hai cách viết khác nhau về cùng một đối tượng Þ Cùng viết về nhiều đối tượng giống nhau mà hai cách viết hoàn toàn khác nhau ® Đặc trưng của sáng tác nghệ thuật là in đậm dấu ấn, cách nhìn, cách nghĩ riêng của nhà văn. ? Các tác giả đã căn cứ vào đâu để nói về chó sói và cừu non? ( 5đ) -Bản chất vốn có của hai con vật. 3. Bài mới : * Giới thiệu bài: (1p) Tác giả Chế Lan Viên là nhà thơ xuất sắc của nền thơ hiện đại Việt Nam, có phong cách sáng tác thơ rõ nét và độc đáo, đó là phong cách suy tưởng triết lí, đậm chất trí tuệ và tính hiện đại . Bài thơ “Con cò” là bài thơ thể hiện khá rõ phong cách nghệ thuật đó của tác giả. HOẠT ĐỘNG CỦA GV & HS *Hoạt động 1 : Tìm hiểu tác giả, tác phẩm(10p) ? Dựa vào chú thích trong SGK, em hãy nêu những nét cơ bản về tác giả Chế Lan Viên và bài thơ Con cò ? - Là thành viên của phong trào Thơ mới, có nhiều tác phẩm mang tính suy tưởng triết lý, đậm chất trí tuệ và tính hiện đại. * GV: Nêu yêu cầu cần đọc ? Thể loại của văn bản? -Thể thơ tự do, nhịp điệu biến đổi có nhiều câu thơ điệp lại, tạo nhịp điệu gần với điệu hát ru  Chú ý thay đổi giọng điệu, nhịp điệu. -GV đọc mẫu 1 đoạn yêu cầu 2-3 HS luyện đọc, cho các HS khác nhận xét. * Lưu ý HS chú ý kỹ các chú thích * GV yêu cầu HS phân đoạn, tìm ý mỗi đoạn. ? Bài thơ được chia làm 3 phần. Nội dung chính của mỗi phần là gì ? + Phần 1 : Hình ảnh con cò qua những lời ru bắt đầu đến với tuổi thơ.. NỘI DUNG BÀI HỌC I/ Tìm hiểu chung : 1.Tác giả : Chế Lan Viên (19201989) - Ông quê ở huyện Cam Lộ, tỉnh Quảng Trị. Ông nổi tiếng trong phong trào Thơ mới. - Chế Lan Viên là một trong những tên tuổi hàng đầu của nên thơ Việt Nam thế kỉ XX với phong cách nghệ thuật rõ nét, độc đáo, đậm chất trí tuệ và tính hiện đại. - Được Nhà nước truy tặng giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học Nghệ thuật. 2.Tác phẩm : - Bài thơ “Con cò” được sáng tác năm 1962, in trong tập “Hoa ngày thường- Chim báo bão”. 3.Thể loại: Thể thơ tự do.

(44) + Phần 2 : Hình ảnh con cò đi vào tiềm thức của tuổi thơ, trở nên gần gũi và sẽ theo cùng mọi người trên mọi chặng đường đời. + Phần 3 : Từ hình ảnh con cò, suy ngẫm và triết lý về ý nghĩa của lời ru và lòng mẹ đối với cuộc đời mỗi người. ? Nêu chủ đề của tác phẩm ? ? Bài thơ phát triển từ một hình tượng bao trùm là hình tượng con cò trong những câu hát ru. Qua hình tượng đó, tác giả muốn nói về điều gì ? Hoạt động 2 : Đọc-hiểu văn bản(20p) * GV cho HS đọc lại khổ thơ 1 ? Những câu ca dao nào được tác giả viết ra trong lời hát ru của mẹ ? -“Con cò bay la -Con cò bay lả -Con cò cổng phủ -Con cò Đồng Đăng” ? Bắt đầu bằng những câu ca dao nào? -“Con cò ăn đêm -Con cò xa tổ -Con cò cành mềm Cò sợ xáo măng.” ? Gợi tả không gian, khung cảnh của làng quê, phố xã như thế nào? - Hình ảnh con cò đến với tuổi ấu thơ qua những lời ru.Từ những câu ca dao gợi vẽ khung cảnh quen thuộc của cuộc sống thời xưa từ làng quê yên ả đến phố sá sầm uất đông vui., bình yên của cuộc sống xưa vốn ít biến động. ? Tiếp đến là lời ru bằng những câu ca dao nào ? -Ngủ yên! Ngủ yên! cò ơi, chớ sợ! Cành có mềm, mẹ đã sẵn tay nâng! -Con ngủ chẳng phân vân. ? Con cò là tượng trưng cho ai? Với cuộc sống như thế nào ? - Hình ảnh con cò tượng trưng cho người mẹ - người phụ nữ nhọc nhằn vất vả lặn lội kiếm sống - xưa kia ? Mẹ ru bằng những lời ru nào của mẹ? - Ngủ yên! Ngủ yên! cò ơi, chớ sợ! Cành có mềm, mẹ đã sẵn tay nâng! - Con ngủ chẳng phân vân. ? Mẹ nói với con cò bằng lời ru, chính là mẹ đang nói với ai nữa ? - Qua lời ru của mẹ, hình ảnh con cò đến với tâm hồn tuổi thơ một cách vô thức. Đây chính là sự khởi đầu con đường đi vào thế giới tâm hồn con người, đi vào thế giới của tiếng hát lời ru của ca dao dân ca - điệu hồn dân tộc. ? Câu thơ có mấy hình tượng ? - Hai hình tượng con cò và đứa con bé bỏng . ? Nhịp điệu, lời thơ như thế nào ?. 4.Bố cục : - Bài thơ được chia làm 3 phần. + Phần 1 : Hình ảnh con cò qua những lời ru bắt đầu đến với tuổi thơ. + Phần 2 : Hình ảnh con cò đi vào tiềm thức của tuổi thơ, trở nên gần gũi và sẽ theo cùng mọi người trên mọi chặng đường đời. + Phần 3 : Từ hình ảnh con cò, suy ngẫm và triết lý về ý nghĩa của lời ru và lòng mẹ đối với cuộc đời mỗi người. 5.Đại ý : Mượn hình ảnh con cò, tác giả muốn nói đến tấm lòng người mẹ, tình thương yêu của mẹ trong đời sống mỗi con người. II/ Đọc-hiểu văn bản * Tìm hiểu hình tượng con cò để hiểu và cảm nhận được ý nghĩa biểu tượng vừa thống nhất vừa có sự phát triển qua các đoạn thơ a/Hình tượng con cò và ý nghĩa biểu tượng của nó.. -Hình ảnh con cò được gợi ra trực tiếp từ những câu ca dao quen thuộc dùng làm lời hát ru. Qua những lời ru ấy của mẹ, hình ảnh con cò đến với tâm hồn tuổi ấu thơ một cách vô thức..

(45) - Tha thiết ngọt ngào . ? Tình mẹ với con như thế nào? - Nhân từ, rộng mở, tràn đầy yêu thương . ? Kết thúc đoạn thơ được diễn tả giấc ngủ của con như thế nào ? ? Vì sao giấc ngủ của con lại chẳng phân vân? - Ở tuổi thơ ấu, đứa trẻ chưa cần hiểu nội dung ý nghĩa của những lời ru này, chúng chỉ cần và cảm nhận được sự vỗ về, che chở, yêu thương của người mẹ qua những âm điệu ngọt ngào, dịu dàng của lời ru đúng như lời tâm sự của tác giả - người con trong bài thơ. HS đọc đoạn 2. ? Lời ru của mẹ, hình ảnh con cò đã được thể hiện qua câu thơ nào ? -Ngủ yên! Ngủ yên! Ngủ yên -Cho cò trắng đến làm quen... -Con ngủ yên thì cò cũng ngủ Gần gũi, tha thiết -Cánh của cò, hai đứa đắp chung đôi. -Cánh trắng cò bay theo gót đôi chân. Sự liên tưởng, tưởng tượng phong phú, hình ảnh con cò được bay ra từ những câu ca dao để sống trong tâm hồn mỗi con người, nâng đỡ con người. ? Nhận xét của em về nhịp điệu của câu thơ (của lời ru) ? - Đều đặn nhẹ nhàng, vấn vương tha thiết của tiếng ru con. ? Hình ảnh con cò đối với đứa con lúc này như thế nào ? ? Những hình ảnh thơ nào mới lạ đối với em? -Lớn lên, lớn lên, lớn lên... -Con làm thi sĩ -Cánh cò trắng lại bay hoài không nghỉ Trước hiên nhà Và trong hơi mát câu văn. ? Các hình ảnh thơ này gợi cho em cảm nghĩ gì? Các hình ảnh thơ đó có ý nghĩa gì ? Qua hình ảnh con cò, gợi ra ý nghĩa biểu tượng về lòng mẹ, về sự dìu dắt nâng đỡ dịu dàng và bền bỉ của người mẹ. ? Nghệ thuật độc đáo của tác giả khi xây dựng hình tượng thơ trong 2 câu thơ này này là gì ?... - Nghệ thuật sáng tạo hình tượng độc đáo, hình tượng con cò sẽ theo cùng con người suốt cuộc đời đó là biểu tượng của tình mẹ ngọt ngào, che trở và nâng đỡ. ? Lời ru của mẹ được tiếp tục thể hiện như thế nào? ? Lời ru thể hiện ước mong của mẹ như thế nào? Tình mẹ giành cho con như thế nào? (Một cuộc sống ấm áp, tươi sáng được che chở và nâng niu....) ? Nhà thơ có sự vận dụng sáng tạo ca dao như thế nào ?.  Đọan thơ nhịp điệu nhẹ nhàng, lời thơ thiết tha giàu cảm xúc, mà vẫn có ý nghĩa biểu tượng sâu sắc, lời ru ngọt ngào, dịu dàng tràn đầy tình yêu thương của mẹ đến với tuổi ấu thơ để vỗ về, nuôi dưỡng tâm hồn cho con  thể hiện tình mẹ nhân từ, yêu thương, che chở cho con. 2. Hình ảnh con cò đi vào tiềm thức của tuổi thơ, trở nên gần gũi và sẽ theo cùng mọi người trên mọi chặng đường đời.. - Sự liên tưởng, tưởng tượng phong phú Nghệ thuật sáng tạo, hình tượng thơ độc đáo.. - Cánh cò từ trong lới ru đã đi vào tiềm thức tuổi thơ, trở nên gần gũi và sẽ theo cùng con người đến suốt cuộc đời. Đó là biểu tượng của tình mẹ ngọt ngào, che chở và nâng đỡ cho con..

(46) Có sự xây dựng hình ảnh thơ giàu ý nghĩa biểu trưng như thế nào qua đoạn 2? ? Ý nghĩa của hình ảnh con cò trong đoạn 2 ? Þ Con cò  gợi ý nghĩa biểu tượng về lòng mẹ, về sự dìu dắt, nâng đỡ dịu dàng bền bỉ của người mẹ. Gọi HS đọc đoạn 3 ? Lời mẹ ru con được thể hiện như thế nào ? -Dù ở gần con, Dù ở xa con...., Cò mãi yêu con. ? Hình ảnh con cò có ý nghĩa biểu tượng cho tấm lòng người mẹ như thế nào ? ? Nhà thơ đã khái quát lên tình mẹ như một quy luật qua câu thơ nào? -Con dù lớn vẫn là con của mẹ Đi hết đời, lòng mẹ vẫn theo con. Khái quát lên thành một quy luật của tình cảm có ý nghĩa bền vững, rộng lớn và sâu sắc mở ra những suy ngẫm thành những triết lý sâu sa. Để ngợi ca và biết ơn tình mẹ giành cho con. ? Đó là quy luật thể hiện tình cảm của người mẹ như thếê nào?. -Một con cò thôi Con cò mẹ hát Cũng là cuộc đời Vỗ cánh qua nôi -> Lời hát ru tha thiết ngọt ngào ý nghĩa lớn lao của hình ảnh con cò là biểu hiện cao cả đẹp đẽ của tình mẹ và tình đời rộng lớn dành cho mỗi cuộc đời con người. Mẹ luôn bên con, làm chỗ dựa vững chắc suốt đời con. G/V: Mở rộng đó là phong cảnh nghệ thuật độc đáo trong thơ Chế Lan Viên. “Lũ chúng con ngủ trong giường chiếc hẹp Giấc mơ con đè nát cuộc đời con Hạnh phúc đựng trong một tà áo hẹp...” GV gợi ý học sinh mở rộng tình cảm của mẹ dành cho con nhân từ, mở rộng, bền vững, che chở cho con qua những câu ca dao, qua thơ của Nguyễn Duy. “Ta đi trọn kiếp con người Cũng không đi hết mấy lời mẹ ru” Gọi HS đọc đoạn cuối ? Những dòng thơ cuối với âm hưởng lời ru như thề nào ? - Âm hưởng lời hát ru tha thiết ngọt ngào. ? Thể thơ tự do tác giả sử dụng có khả năng thể hiện cảm xúc như thế nào? - Linh hoạt. Hoạt động 3 : Tổng kết.(5p) ?Nhà thơ đã khai thác và làm mới vẻ đẹp của ca dao ra. .. 3. Suy ngẫm và triết lý về ý nghĩa của lời ru và lòng mẹ đối với cuộc đời mỗi người.. - Lời thơ giản dị mà thấm đượm tình mẹ tha thiết dàng cho con, hình ảnh thơ có ý nghĩa biểu tượng sâu sắc.. - Hình ảnh con cò được nhấn mạnh ở ý nghĩa biểu tượng cho tấm lòng người mẹ, luôn ở bên con đến hết cuộc đời. III/ Tổng kết 1. Nghệ thuật - Viết theo thể thơ tự do, tác giả thể hiện được cảm xúc một cách linh hoạt ở nhiều biểu hiện, nhiều mức độ. - Sáng tạo những câu thơ gợi âm hưởng lời hát ru nhưng vẫn làm nổi bật được giọng suy ngẫm, triết lí của bài thơ. - Xây dựng những hình ảnh thơ dựa trên những liên tưởng, tưởng tượng.

(47) sao ? độc đáo. - Sử dụng ca dao, liên tưởng độc đáo, tạo suy ngẫm, triết 2. Ý nghĩa văn bản lí.... - Đề cao, ca ngợi tình mẫu tử thiêng ? Biểu hiện đáng quý nào trong tấm lòng nhà thơ được liêng và khẳng định ý nghĩa của lời bộc lộ? hát ru đối với cuộc đời mỗi con ?Ý nghĩa lớn lao của lời ru đối với mỗi người như thế người. nào ? 4. Củng cố .(1p) ? Chọn câu đúng nhất về ý nghĩa biểu tượng của hình ảnh con cò ở trong văn bản “ Con cò” của Chế Lan Viên a. Hình ảnh người nông dân vất vả , lam lũ b. Hình ảnh người phụ nữ vất vả, nhọc nhằn, giàu đức hi sinh c*. Biểu tượng cho tấm lòng người mẹ và những lời hát ru 5. Hướng dẫn tự học.(1p) - Học thuộc lòng bài thơ , nắm được giá trị nhân văn cao đẹp và tài năng sáng tạo nghệ thuật của Chế Lan Viên. -Phân tích, cảm nhận về một đoạn thơ yêu thích nhất trong bài. -Soạn bài : “NGHỊ LUẬN VỀ MỘT VẤN ĐỀ TƯ TƯỞNG, ĐẠO LÍ”. *Rút kinh nghiệm: ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ Ngày soạn: Ngày dạy: Tiết 108: NGHỊ LUẬN VỀ MỘT VẤN ĐỀ TƯ TƯỞNG, ĐẠO LÍ A. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT: - Hiểu và biết cách làm bài văn nghị luận về một vấn đề tư tưởng đạo lí. *TRỌNG TÂM KIẾN THỨC,KĨ NĂNG: 1. Kiến Thức: - Đặc điểm, yêu cầu của bài văn nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lí. 2. Kĩ năng: - Làm bài văn nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lí. 3. Thái độ: - Hình thành thói quen bày tỏ thái độ nhận định của mình về một vấn đề đạo đức. C. PHƯƠNG PHÁP, kÜ thuËt d¹y häc: - Vấn đáp, đàm thoại kết hợp với thảo luận nhóm. D. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC: 1. Ổn định: (1P) 2. Kiểm tra bài cũ: (5P) ? Thế nào là Nghị luận về 1 sự việc, hiện tượng, đời sống ? ? Những nội dung chính cần có ( bố cục) của 1 bài nghị luận đời sống ? - Kiểm tra sự chuẩn bị bài của H/s 3. Bài mới: Giới thiệu bài: (1P).

(48) - Nghị luận về một vấn đề về tư tưởng đạo lí: là một lĩnh vực rộng lớn: bàn bạc về những vấn đề chính trị, chính sách, đạo đức, lối sống, những vấn đề có tầm chiến lược, tư tưởng triết lí đến những sự việc về một vấn đề tư tưởng đạo lí . HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS * HOẠT ĐỘNG 1 :Tìm hiểu bài nghị luận về vấn đề tư tưởng đạo lí: (20P) - GV: Giải thích để học sinh hiểu như thế nào là tư tưởng đạo lí? - HS: + Tư tưởng là quan điểm và ý nghĩ chung của con người đối với hiện thực xã hội + Đạo lí là cái lẽ hợp với đạo đức con người. Đọc văn bản “ Tri thức là sức mạnh” ? Văn bản trên bàn về vấn đề gì ? ? Văn bản có thể chia làm mấy phần? ? Chỉ ra nội dung của mỗi phần và mối quan hệ của chúng với nhau? - HS : Suy nghĩ trả lời. ? Đánh dấu câu mang luận điểm chính trong bài ? Các câu luận điểm đó đã nêu rõ ràng, dứt khoát ý kiến của người viết chưa ? - HS: Thảo luận nhóm ? VB sử dụng phép lập luận nào là chính? - HS: Thảo luận trình bày - GV : Chốt ghi bảng ? Bài nghị luận về 1 vấn đề tư tưởng đạo đức khác với bài nghị luận về 1 sự việc, hiện tượng đời sống như thế nào? - HS: Nghị luận về một sự việc hiện tượng đời sống là - Từ sự việc, hiện tượng đời sống mà nêu ra những vấn đề tư tưởng. - Nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lý Là Từ tư tưởng, đạo lý, sau khi giải thích phân tích thì vận dụng sự thật đời sống để chứng minh -> khẳng định hay phủ định vấn đề Đọc ghi nhớ Sgk – 36 * HOẠT ĐỘNG 2 : Hướng dẫn HS Luyện tập(15P) Đọc văn bản phần luyện tập * Thảo luận nhóm: ? VB trên thuộc loại văn bản nghị luận nào?. NỘI DUNG BÀI DẠY I. TÌM HIỂU CHUNG: 1. Tìm hiểu bài nghị luận về vấn đề tư tưởng đạo lí: a. Xét Ví dụ :SGK/34-35 “ Tri thức là sức mạnh”. - Nhận xét : - Văn bản bàn về giá trị của tri thức khoa học và người trí thức * Văn bản chia làm 3 phần - Mở bài ( đoạn 1): Nêu vấn đề - Thân bài ( gồm 2 đoạn ): Nêu 2 ví dụ Chứng minh tri thức là sức mạnh + Đoạn 1 nêu tri thức cứu 1 cỗ máy khoẻ khỏi số phận 1 đống phế liệu + Đoạn 2 Nêu tri thức là sức mạnh của cách mạng Bác Hồ đã thu hút nhiều nhà tri thức lớn theo Người. - Phần kết ( đoạn còn lại ) Phê phán 1 số người không biết quý trọng tri thức, sử dụng không đúng chỗ. - Các câu có luận điểm : 4 câu/mởbài; câu mở đầu + 2 câu kết đoạn 2; câu mở đoạn 3; câu mở đoạn và câu kết đoạn 4. => Tất cả các câu luận điểm đã nêu rõ ràng rứt khoát ý kiến của người viết về vấn đề. - Phép lập luận chủ yếu : Chứng minh + Dùng sự thực thực tế để nêu vấn đề tư tưởng, phê phán tư tưởng không biết trọng tri thức, dùng sai mục đích. 2. Sự khác nhau: - Nghị luận về một sự việc hiện tượng đời sống – Nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lý - Từ sự việc, hiện tượng đời sống mà nêu ra những vấn đề tư tưởng. - Từ tư tưởng, đạo lý, sau khi giải thích phân tích thì vận dụng sự thật đời sống để chứng minh -> khẳng định hay phủ định vấn đề * Ghi nhớ: Sgk/36 II. LUYỆN TẬP: Văn bản “Thời gian là vàng”.

(49) ? Văn bản nghị luận về vấn đề gì ? ? Chỉ ra các luận điểm chính. ? Phép lý luận chủ yếu trong bài là gì ? - Hs: Thảo luận trình bày. - Gv: Chốt ghi bảng. a. Nghị luận về 1 vấn đề tư tưởng, đạo lý b. Văn bản nghị luận về giá trị của thời gian - Câu l điểm chính của từng đoạn + Thời gian là sự sống + Thời gian là tiền bạc + Thời gian là thắng lợi + Thời gianlà tri thức (Sau mỗi luận điểm là 1 dẫn chứng để chứng minh thuyết phục) c. Lập luận chủ yếu là phân tích và chứng minh ( Luận điểm được triển khai theo lối: Phân tích những biểu hiện chứng tỏ thời gian là vàng, đưa dẫn chứng để chứng minh ). 4. Cñng cè(2P) - Đọc lại ghi nhớ ? 5. Híng dÉn vÒ nhµ. (1P) - Nắm đợc nội dung bài học. - LËp dµn ý: §Ò bµi: “D©n téc ta cã truyÒn thèng yªu th¬ng lÉn nhau. - Chuẩn bị bài “Liên kết câu và liên kết đoạn văn”. Ngày soạn: Ngày dạy: TIẾT 109 LIÊN KẾT CÂU VÀ LIÊN KẾT ĐOẠN VĂN A – MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT Nâng cao nhận thức và kĩ năng sử dụng một số phép liên kết câu và liên kết đoạn văn. *TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KỸ NĂNG 1. Kiến Thức: - Liên kết nội dung và liên kết hình thức giữa các câu và các đoạn văn. - Một số phép liên kết thường dùng trong việc tạo lập văn bản 2. Kĩ năng: - Nhận biết một số phép liên kết thường dùng trong việc tạo lập văn bản. - Sử dụng một số phép liên kết câu, liên kết đoạn trong việc tạo lập văn bản. 3. Thái độ: - Tích cực sử dụng các phép liên kết để bài văn hấp dẫn. C. PHƯƠNG PHÁP, KÜ thuËt d¹y häc: - Vấn đáp, đàm thoại kết hợp với thảo luận nhóm. D. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC: 1. Ổn định: (1p) 2. Kiểm tra bài cũ: (5p) ? Thế nào là thành phần tình thái, phụ chú ? ? Gọi chấm đoạn văn chuẩn bị ở nhà. - Kiểm tra sự chuẩn bị bài của H/s 3. Bài mới: Giới thiệu bài: (1p) - Để tạo lập văn bản hoàn chỉnh ta phải liên kết đoạn văn, muốn viết đoạn văn phải liên kết các câu lại. Vậy ta liên kết câu và liên kết đoạn văn…? HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS. NỘI DUNG BÀI DẠY.

(50) * HOẠT ĐỘNG 1 :Hình thành khái niệm liên kết(20p) - HS : Đọc ví dụ trong SGK /I ? Đoạn văn trên bàn về vấn đề gì ? ? Chủ đề ấy có quan hệ như thế nào với chủ đề chung của văn bản ? - HS: Thảo luận, trình bày ? Nội dung chính của mỗi câu trong đoạn văn trên? - HS: Thảo luận, trình bày. I. TÌM HIỂU CHUNG: 1. Hình thành khái niệm liên kết a. Ví dụ: Đoạn văn SGK /42-43 a. Đoạn văn bàn về cách người nghệ sỹ phản ánh thực tại. - Đây là một trong những yếu tố ghép vào chủ đề chung: tiếng nói của văn nghệ a.1. Nội dung chính các câu: 1.Tác phẩm nghệ thuật phản ánh thực tại 2. Khi phản ánh thực tại, nghệ sỹ muốn nói lên một điều mới mẻ 3. Cái mới mẻ ấy là lời gửi của người nghệ sỹ -> Các nội dung này đều hướng vào chủ đề của ? Những nội dung ấy có quan hệ như thế nào đoạn văn trình tự các ý sắp xếp hợp lý, logíc với chủ đề của đoạn văn? ? Nhận xét về trình tự sắp xếp các câu trong a.2. Mối quan hệ ND được thể hiện ở: đoạn văn? - Lặp từ ngữ: Tác phẩm - tác phẩm. ? Mối quan hệ chặt chẽ về nội dung giữa các - Từ cùng trường liên tưởng với “tác phẩm” –> câu trong đoạn văn được thể hiện bằng nghệ sỹ những biện pháp nào ( Các từ in đậm ) ? - Từ thay thế: Nghệ sỹ -> anh - Quan hệ: Nhưng GV nêu 1 số ví dụ khác. - Từ ngữ đồng nghĩa “Cái đã có rồi, đồng nghĩa “Chúng ta muốn hoà bình...nô lệ” với “Những vật liệu mượn ở thực tại” “ND ta có 1 lòng ... đó là 1...” 2. Kết luận : Ghi nhớ: SGK - 43 - HS: Đọc ghi nhớ ? II. LUYỆN TẬP: * HOẠT ĐỘNG 2 : Hướng dẫn HS 1. Bài tập 1 : Luyện tập(15p) * Chủ đề chung đoạn văn: Khẳng định năng lực - GV : Đọc yêu cầu BT? trí tuệ của con người Việt Nam – quan trọng - GV : Gọi lần lượt từng HS trả lời từng y/c hơn một – Là những hạn chế cần khắc phục: Đó là sự - Hs: Thảo luận trả lời thiếu hụt về kiến thức, khả năng thực hành, - GV : Chốt ghi bảng sáng tạo yếu do cách học thiếu thông minh gây - HS: Đọc yêu cầu BT2 ? ra - Nội dung của các câu văn đều tập trung vào - GV: Gọi từng em trả lời bài tập? vấn đề đó Gọi 1 em trình bày đoạn văn ? - Trình tự sắp xếp hợp lý của các ý trong câu: + Mặt mạnh của trí tuệ Việt Nam + Những điểm còn hạn chế + Cần khắc phụ hạn chế để đáp ứng sự phát triển của nền kinh tế mới 2. Bài tập 2: Các câu được liên kết với nhau bằng những phép liên kết sau: - “Bản chất trời phú ấy” nối câu 2 -> C1 (đồng nghĩa) - “Nhưng” (nối) - “Ấy là” C4 – C3 (nối) - “Lỗ hổng” C4 – C5 (lặp) - “Thông minh” C5 và C1 (lặp).

(51) 4. Cñng cè: (2p)Hệ thống kiến thức đã học - Đọc lại ghi nhớ 5. Híng dÉn häc bµi: (1p) - Học bài; hoàn chỉnh các bài tập vào vở - Tìm đọc các đoạn văn học tập cách triển khai chủ đề, liên kết của đoạn văn. - Viết đoạn văn chủ đề tự chọn có sử dụng phép liên kết nội dung, hình thức. - Đọc và trả lời câu hỏi bài “Luyện tập liên kết câu, liên kết đoạn văn” *Rút kinh nghiệm : …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… Ngày soạn: Ngày dạy: TIẾT 110 LIÊN KẾT CÂU VÀ LIÊN KẾT ĐOẠN VĂN. (Luyện tập) A – MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT - Củng cố hiểu biết về liên kết câu và liên kết đoạn văn. - Nhận ra và sửa được một số lỗi về liên kết. *TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KỸ NĂNG 1. Kiến Thức: - Một số phép liên kết thường dùng trong việc tạo lập văn bản. - Một số lỗi liên kết thường gặp trong văn bản 2. Kĩ năng: - Nhận biết một số phép liên kết câu, liên kết đoạn văn trong văn bản. - Nhận ra và sửa chữa lỗi về liên kết. 3. Thái độ: - Tích cực sử dụng các phép liên kết để bài văn hấp dẫn. C. PHƯƠNG PHÁP, KÜ thuËt d¹y häc:: - Vấn đáp, đàm thoại kết hợp với thảo luận nhóm. D. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC: 1. Ổn định: (1p) 2. Kiểm tra bài cũ: (5p) ? Kiểm tra vở BT (2 em), Kiểm tra viết đoạn văn ? - Kiểm tra sự chuẩn bị bài của H/s 3. Bài mới: Giới thiệu bài: (1p) - Để tạo lập văn bản hoàn chỉnh ta phải liên kết đoạn văn, muốn viết đoạn văn phải liên kết các câu lại. Vậy ta liên kết câu và liên kết đoạn văn…?.Hôm nay chúng ta sẽ vào tiết luyện tập về liên kết câu và liên kết đoạn văn HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS NỘI DUNG BÀI DẠY * HOẠT ĐỘNG 1 :Ôn lại khái niệm liên I. ÔN LẠI LÍ THUYẾT: kết(5p) - Ghi nhớ: SGK – 43 ? Thế nào là liên kết nội dung ? (Chủ đề, lôgíc) ? Thế nào là liên kết hình thức ? (Phép liên kết , phương tiện liên kết) ? Nếu không sử dụng liên kết câu, đoạn văn thì sẽ ra sao?.

(52) - HS: Trả lời lại phần ghi nhớ SGK * HOẠT ĐỘNG 2 : Hướng dẫn HS Luyện tập(30p) 1. Bài tập 1: SGK/49-50 - Gv: Gọi HS đọc yêu cầu bài tập 1, 2 ? - Yêu cầu 2 HS lên bảng làm bài tập 1, 2? - HS khác: Làm bài, nhận xét - GV: Bổ sung, cho điểm 3. Bài tập 2: SGK/49-50 - GV: Nêu yêu cầu đề bài - HS: Thảo luận nhanh , trình bày - Các cặp từ trái nghĩa theo yêu cầu của đề - Thời gian (vật lý) – thời gian (tâm lý) - Vô hình- hữu hình - Thẳng tắp – hình tròn - Giá lạnh – nóng bỏng - Đều đặn – lúc nhanh lúc chậm. Đọc yêu cầu bài 3,4 ? - HS : Chia 4 nhóm làm - Gv: Gọi đại diện từng nhóm lên bảng chữa 4. Bài tập 4: SGK/49-50 Lỗi về liên kết hình thức a.Lỗi: Dùng từ ở câu 2 và 3 không thống nhất -> Thay đại từ “nó” -> “chúng” b. Lỗi: Từ “văn phòng” và từ “hội trường” không cùng nghĩa với nhau trong trường hợp này -> Thay từ “hội trường” ở câu 2 -> “văn phòng” - HS:Nhóm khác bổ sung ? - GV : Bổ sung, cho điểm ?. II. LUYỆN TẬP: 1. Bài tập 1: SGK/49-50 a. Phép liên kết câu và liên kết đoạn - Trường học – trường học ( Lặp -> Liên kết câu ) - “Như thế” thay cho câu cuối (Phép thế -> Liên kết đoạn) b. Phép liên kết câu và đoạn văn - Văn nghệ – văn nghệ ( Lặp -> Liên kết câu) - Sự sống – sự sống; Văn nghệ – văn nghệ (lặp – Liên kết đoạn) c. Phép liên kết câu: - Thời gian – thời gian-thời gian; con người – con người – con người (lặp) d. Phép liên kết câu: Yếu đuối – mạnh; hiền - ác (trái nghĩa) 2. Bài tập 3: SGK/49-50 a. Lỗi về liên kết nội dung: Các câu không phục vụ chủ đề của đoạn văn -> Thêm 1 số từ ngữ, câu để tạo sự liên kết giữa câu. - Cấm đi 1 mình trong đêm. Trận đại đại đội 2 của anh ở phái bãi bồi bên 1 dòng sông. Anh chợt nhớ hồi đầu mùa lạc hai bố con anh cùng viết đơn xin ra mặt trận. Bây giờ, mùa thu hoạch lạc đã vào chặng cuối” b. Lỗi về liên kết nội dung: Trật tự các sự việc nêu trong câu không hợp lý -> Thêm trạng ngữ chỉ thời gian vào câu 2, để làm rõ mối quan hệ thời gian giữa các sự việc “Suốt 2 năm anh ốm nặng, chị làm quần quật...”. 4. Cñng cè: (2p) - GV : NhÊn m¹nh t¸m quan trängh cña viÖc sö dông c¸c ph¬ng triÖn tªn kÕt c©u vµ liªn kÕt ®o¹n v¨n trong v¨n b¶n . 5. Híng dÉn häc bµi: (1p) - Học kỹ, nắm vững lý thuyết- Tìm thêm 1 số ví dụ trong các văn bản đã học - Viết đoạn văn chủ đề tự chọn có sử dụng liên kết câu, đoạn - §äc , so¹n bµi : MÙA XUÂN NHO NHỎ *Rút kinh nghiệm: …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………….

(53) Ngày soạn: Ngày dạy. TUẦN 25: ( Tiết111 115 ) & TIẾT 115. MÙA XUÂN NHO NHỎ ( Thanh Hải ). A. Mức độ cần đạt: Cảm nhận đựơc những cảm xúc của tác giả trước mùa xuân của thiên nhiên đất nước và khát vọng đẹp đẽ muốn làm “ một mùa xuân nho nhỏ” dâng hiến cho cuộc đời. Từ đó mở ra những suy nghĩ về ý nghĩa, giá trị của cuộc sống của mỗi cá nhân là sống có ích , có cống hiến cho cuộc đời chung *TRỌNG TÂM KIẾN THỨC KĨ NĂNG: 1. Kiến thức: - HS cảm nhận được xúc cảm của nhà thơ trước mùa xuân thiên nhiên, đất nước và khát vọng đẹp đẽ muốn làm một mùa xuân nho nhỏ cống hiến cho cuộc đời. 2. Kĩ năng :- Rèn kĩ năng đọc ,cảm thụ, phân tích hình ảnh thơ trong mạch vận động của tứ thơ. . C¸c KNS c¬ b¶n cÇn gi¸o dôc trong bµi: Giao tiÕp, suy nghÜ s¸ng t¹o, tù nhËn thøc. 3.Thái độ:- Hiểu và thấy giá trị cuộc sống của cá nhân là sống có ích, sống là để cống hiến cho cuộc đời chung. B.Chuẩn bị: 1. Gviên: Soạn bài chuẩn bị Một số câu thơ, bài thơ viết về mùa xuân.- Tích hợp với Tiếng Việt các biện pháp tu từ và Tập làm văn các phương thức biểu đạt. 2. Hsinh: Đọc soạn bài theo câu hỏi sách giáo khoa, sưu tầm các câu thơ về mùa xuân C. Ph¬ng ph¸p, kÜ thuËt: - Phơng pháp: Vấn đáp, trình bày , liệt kê, giải thích. - Kĩ thuật: Nhóm, động não D. Tiến trình lên lớp:.

(54) 1. Tổ chức: (1P) 2. Kiểm tra bài cũ (5p) - Đọc thuộc lòng bài thơ Viếng lăng Bác? Nêu nội dung, nghệ thuật, ý nghĩa của bài thơ? 3. Bài mới: (1p)Gviên giới thiệu bài: Mùa xuân, mùa của trăm hoa khoe sắc, mùa của vạn vật đâm chồi nảy lộc.Vâng, đã có biết bao nhà văn, nhà thơ đã phải tốn rất nhiều giấy mực để viết về điều đó. Có người viết “Mùa xuân chín”, Có người lại viết “Mùa xuân xanh” hay xuân ý, xuân Lũng….Cũng có một nhà thơ ông sẽ đem đến cho chúng ta một điều mới mẻ, kì lạ đó là “Mùa xuân nho nhỏ’’.Tại sao lại là mùa xuân nho nhỏ, chúng ta sẽ tìm hiểu bài học hôm nay. HOẠT ĐỘNG CỦA G V - HỌC SINH *Hoạt động 1: Đọc- Tìm hiểu chung văn bản: (5p) - Giáo viên hướng dẫn Học Sinh đọc chú thích SGK. - Nêu vài nét cơ bản về tác giả,tác phẩm - GViên: nhấn mạnh hoàn cảnh sáng tác bài thơ và một số sáng tác của ông. - GV hớng dẫn hs đọc. - Giải thích các từ khó :SGK Em có nhận xét gì về thể thơ,nhịp thơ? - Tìm bố cục bài thơ, nêu ý mỗi phần? ( HS Thảo luận xác định 3 phút) - Gviên: Khẳng định lại bố cục bài thơ * Hoạt động 2: Ph©n tÝch văn bản: (20p) - Học Sinh : Đọc lại đoạn 1 - Tín hiệu của mùa xuân được miêu tả qua những chi tiết nào? (Mùa xuân được gợi ra bằng những hình ảnh nào?) - Ở những câu thơ trên tác giả sử dụng nghệ thuật gì? => Nghệ thuật đảo trật tự cú pháp (câu 1), Lẽ ra: một bông hoa mọc…….. - Tác gỉa cảm nhận mùa xuân bằng các giác quan nào? - Em có nhận xét gì về bức tranh mùa xuân trên? GViên gợi: Không gian mùa xuân được miêu tả là một không gian như thế nào? - Cảnh gợi không gian phóng khoáng nhưng lại đằm thắm , dịu dàng, tươi mát. Mùa xuân Việt Nam thật là tươi đẹp. ? Trước cảnh sắc mùa xuân như vậy tác giả thể hiện điều gì? Qua câu thơ nào?. Néi dung I.Tìm hiểu chung: 1.Tác giả 2.Ttác phẩm SGK. 3. Từ khó: 4. Thể thơ: Thể thơ 5 tiếng, nhịp 3/2 hoặc 2/3 5.. Bố cục: 3 đoạn - Đoạn1: 3 khổ thơ đầu:-> Cảm nghĩ về mùa xuân đất nước. - Đoạn 2: 2 khổ tiếp: -> Suy nghĩ, ước nguyện của tác giả. - Đoạn 3: khổ cuối: -> Lời ngợi ca quê hương đất nước. II. §äc hiÓu v¨n b¶n a. Mùa xuân của thiên nhiên, mùa xuân của đất nước. *. Tín hiệu mùa xuân: - Dòng sông xanh, =>:Đảo trật tự cú pháp - Bông hoa tím biếc - Con chim chiền chiện,hót vang trời => phép láy - Từng giọt long lanh rơi.......tôi hứng. => Tác giả cảm nhận mùa xuân từ thị giác đến thính giác và xúc giác. => Không gian cao rộng, màu sắc tươi thắm, âm thanh vang vọng tươi vui. Tác giả thể hiện niềm say sưa, ngây ngất của mình trước cảnh vật mùa xuân đất nước.. HOẠT ĐỘNG CỦA G V - HỌC SINH - Từ mùa xuân của đất trời nhà thơ cảm nhận mùa xuân của đất nước được thể hiện qua hình ảnh nào? - Tác giả sử dụng NT gì? Hình ảnh nào độc đáo? - Taị sao tác giả chỉ nói đến mùa xuân của người. Néi dung *.Mùa xuân của đất nước: - Mùa xuân người cầm súng Lộc giắt đầy quanh lưng mùa xuân người ra đồng.

(55) cầm súng và người ra đồng? - HS Thảo luận trình bày ý kiến - GViên: Mùa xuân đến với con người: người cầm súng, người ra đồng-Họ là hai lực lượng tiêu biểu bảo vệ và dựng xây đất nước. Họ đem lộc xuân về, họ gieo lộc xuân, góp vào mùa xuân đất nước - Nhịp điệu mùa xuân của đất trời, của con người, của đất nước được thể hiện như thế nào? GViên gợi: Sức sống của mùa xuân được cảm nhận qua hình ảnh nào? Đất nước được hình dung bằng hình ảnh so sánh nào? HSinh: Suy nghĩ trả lời - HSinh Đọc hai khổ thơ tiếp: - Gviên: Từ mạch cảm xúc về mùa xuân mạch thơ đó chuyển một cách tự nhiên để bày tỏ suy ngẫm,ước nguyện của mình. - Nhà thơ đã ước nguyện điều gì? - Ước nguyện đó được thể hiện qua những hình ảnh nào? - Em có nhận xét gì về những khát vọng của nhà thơ?. Lộc trải dài nương mạ -> NT điệp từ, điệp cấu trúc, hình ảnh độc đáo(Lộc xuân) =>Hình ảnh người cầm súng và ra đồng biểu trưng cho nhiệm vụ chiến đấu và lao động dựng xây đất nước -Tất cả: Hối hả, xôn xao.->Điệp ngữ, từ láy, so sánh). => Nhịp điệu khẩn trương, náo nức. Đó là nhịp điệu của lịch sử, của thời đại, của đất nước đi lên phía trước không ngừng, không nghỉ. b. Suy nghĩ, ước nguyện của tác giả: -Ta làm: Con chim hót Một cành hoa > Điệp cấu trúc: Một nốt trầm xao xuyến => Khát vọng được hoµ nhập vào cuộc sống đất nước, cống hiến phần nhỏ bé vào cuộc đời chung -“Ta” :Số ít mang sắc thái trang trọng, vừa là số nhiều, vừa nói được niềm riêng, vừa diễn đạt được cái chung. Đó là tâm sự, ước vọng của nhiều cuộc đời, của một cuộc đời muốn gắn bó, cống hiến cho đất nước. + Liên tưởng: Từ mùa xuân đất nước đến * Hoạt động 3: Tổng kết: (3p) mùa xuân nho nhỏ của mỗi người. III.Tổng kết: - NT:Thể thơ năm chữ gần với dân ca. ? Nhận xét về nghệ thuật bài thơ? - Hình ảnh giản dị,giàu ý nghĩa biểu - GV từ “Ta” là đại từ vừa số ít vừa là số nhiều trưng - Điệp ngữ, so sánh, ẩn dụ... * Hoạt động 4: Luyện tập(5p) - ND: Cảm hứng của nhà thơ trước mùa xuân của thiên nhiên, đất nước.. IV. Luyện tập 4. Củng cố(2p)Nêu cách hiểu của em về nhan đề bài thơ? 5.Dặn dò: (1p) - Về nhà: Học bài và chuẩn bị v¨n b¶n: ViÕng L¨ng B¸c *Rút kinh nghiệm: ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… Ngày soạn: Ngày dạy:. TiÕt 117. Văn bản: VIẾNG LĂNG BÁC (Viễn Phương).

(56) I.MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT - Cảm nhận được niềm xúc cảm chân thành, tha thiết của người con miền Nam đối với Bác Hồ kính yêu. - Thấy được sáng tạo nghệ thuật độc đáo của tác giả thể hiện trong bài thơ. II.TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KỸ NĂNG 1. Kiến thức: - Những tình cảm thiêng liêng của tác giả,của một người con từ miền Nam ra viếng lăng Bác. - Những đặc sắc về hình ảnh ,tứ thơ, giọng điệu của bài thơ. 2. Kĩ năng: - Đọc- hiểu một văn bản thơ trữ tình. - Có khả năng trình bày những suy nghĩ, cảm nhận về một hình ảnh thơ, một khổ thơ, một tác phẩm thơ. . C¸c KNS c¬ b¶n cÇn gi¸o dôc trong bµi: Giao tiÕp, suy nghÜ s¸ng t¹o, tù nhËn thøc. 3. Thái độ: - Tự nhận thức được vẻ đẹp nhân cách HCM. - Học tập và làm theo tấm gương đạo đức HCM. - Tình yêu thiên nhên qua những hình ảnh thơ sáng tạo ,đẹp, độc đáo. II. CHUẨN BỊ: 1.Giáo viên: Giáo án chuẩn-STK-SGK- Tranh HCM 2.Học sinh: Bài soạn III. Ph¬ng ph¸p, kÜ thuËt: - Phơng pháp: Vấn đáp, trình bày , liệt kê, giải thích. - Kĩ thuật: Nhóm, động não IV. Lªn líp 1. Ổn định tổ chức: (1p) 2. Kiểm tra bài cũ: (5p) - Đọc thuộc lòng bài thơ Con cò nêu ý nghĩa văn bản., nội dung và nghệ thuật ? 3. Bài mới: * ĐVĐ :(1) Đã từ lâu đề tài viết về Bác Hồ đã trở thành phổ biến với thơ ca VN hiện đại.Có rất nhiều văn nghệ sỹ viết về Bác như nhà thơ Tố Hữu có nhiều tác phẩm nổi tiếng như ( sáng tháng năm, trương ca theo chân bác, bac ơi…); hay Minh Huệ với một “ đêm nay bác không ngủ” tha thiết dâng trào… còn Viễn Phương trong một lần được ra thăm lăng bác đã có những cảm xúc rung động ntn? tình cảm ấy cũng là tiếng lòng của nhân dân nam bộ ra sao? Hoạt động của giáo viên và - học sinh Hoạt động 1: Tìm hiểu tác giả tác phẩm(7p) HS đọc phần chú thích SGK - Hãy nêu vài nết sơ lược về tác giả Viễn Phương? - Nêu hoàn cảnh ra đời của bài thơ?. Nội dung học sinh ghi I. Tìm hiểu chung 1. Tác giả: - Viễn Phương tên thật là Phan Thanh Viễn sinh năm 1928, quê ở An Giang. - Là một trong những cây bút xuất hiện sớm nhất của lực lượng văn nghệ giải phóng ở miền GV hướng dẫn HS đọc bài thơ Nam. GV đọc một lần- 2 HS đọc - Thơ ông thướng nhỏ nhẹ, giàu tình cảm mơ - Bài thơ miêu tả lăng Bác hay miêu tả xúc mộng ngay trong những hoàn cảnh chiến đấu động lòng người khi vào lăng viếng Bác? ác liệt. - Từ đó hãy xác định PTBĐ của bài thơ? 2. Tác phẩm - Bài thơ được viết theo thể thơ gì? Viếng lăng Bác được sáng tác năm 1976 và - Mạch cảm xúc của nhà thơ diễn ra theo trình được in trong tập thơ Như mấy mùa xuân của tự không gian và thời gian nào? tác giả(1978).

(57) Cảm xúc bao trùm của bài thơ là gì? - Bài thơ có 4 khổ, dựa vào trình tự bài thơ để t×m bè côc?. 3.Từ khó: 4. Phương thức biểu đạt Miêu tả+Biểu cảm- Thơ trữ tình 5. Thể thơ 8 chữ( có câu 7 chữ, 9 chữ) - Hãy tìm bố cục của bài thơ? *. Mạch cảm xúc của bài thơ Mạch cảm xúc diễn ra theo trình tự cuộc vào lăng viếng Bác( Trước khi vào lăng, Khi vào lăng, Trước khi ra về) * Cảm xúc bao trùm của bài thơ: Là niềm xúc động thiêng liêng thành kính lòng biết ơn và tự hào pha lẫn nỗi xót đau khi tác giả từ miền nam ra viếng lăng bác. Hoạt động 2: Tìm hiểu chi tiết văn bản(20p) 2- Bè côc :3 phÇn - Chỳ thớch trong SGK cho biết người con ra + Mạch cảm xúc vận động theo trình tự vào l¨ng viÕng B¸c. thăm lăng Bác trong hoàn cảnh nào? + C¶m xóc vÒ c¶nh bªn ngoµi l¨ng (khæ th¬ - Khổ thơ thứ nhất được bắt đầu bằng từ xưng 1) hô “con”, Ý nghĩa của lời xưng hô cho ta thấy + C¶m xóc vÒ dßng ngêi, nhµ th¬ xóc c¶m vµ tình cảm của tác giả đối với Bác như thế nào? vµ suy ngÉm vÒ l·nh tô (khæ th¬ 2, 3) GiaoViên bình giảng + C¶m xóc cña t¸c gi¶ khi s¾p rêi l¨ng (khæ - Ấn tượng đầu tiên của tác giả về lăng bác là th¬ 4) II. §äc hiÓu v¨n b¶n: hình ảnh gì? - Hình ảnh hàng tre có gì đáng chú ý? Tác giả a. Cảm xúc trước lăng Bác Con ở miền Nam ra thăm lăng Bác sử dung nghệ thuật gì? =>Con, thăm: thể hiện tình cảm trân trọng - Học sinh phát hiện - Gviên nhận xét và bình giảng thêm cho Hsinh kính yêu đối với Bác. hiểu. Hàng tre bát ngát - Hình ành hàng tre còn được tác giả miêu tả Hàng tre xanh xanh Việt Nam như thế nào? => Từ láy,ẩn dụ: Tre là biểu tượng của con Gviên bình: Lăng Bác thật gần gũi, ở trong tre, ở giữa tre như một làng quê thân thuộc. Đồng người Việt nam, đất nước Việt nam thời tác giả cũng nhằm thể hiện nét tượng trưng: Bão táp mưa sa đứng thẳng hàng Cây cối mang màu đất nước biểu tượng của dân => Nhân hóa: Hình ảnh cây tre được ví như tộc đã tập trung về quanh Bác, xếp thành đội con người Việt Nam,Dân Tộc Việt Nam : kiên cường, bất khuất, hiên ngang. ngũ chỉnh tề giữ giấc ngủ bình yên cho Người.Đó cũng là tấm lòng của nhà thơ đới với b. Cảm xúc của tác giả vào lăng Bác Mặt trời trong lăng rất đỏ Bác. - Khi vào lăng viếng Bác hình ảnh đầu tiên tác => Ẩn dụ: Sự vĩ đại của Bác,sự tôn kính của giả miêu tả lả hình ảnh gì? Phân tích hình ảnh nhân dân, của nhà thơ đối với Bác. Bác đã đem lại cuộc sống ấm no hòa bình cho người Việt đó? Nam, Dân Tộc Việt Nam GViên bình Ngày ngày dòng người đi trong thương - Hình ảnh dòng người vào lăng viếng Bác diễn tả bằng tình cảm như thế nào? Cách diễn đạt có nhớ Kết tráng hoa dâng 79 mùa xuân nét gì độc đáo? => Điệp ngữ,ẩn dụ, hoán dụ: Lòng biết ơn - Gviên bình kính yêu chân thành của người Việt Nam với Bác. Tấm lòng thành kính của nhà thơ đối với Bác Bác nằm trong giấc ngủ bình yên - Khổ thơ thứ 3 tác giả miêu tả điều gì? Giữa một vầng trăng sáng dịu hiền - Tại sao tình cảm của tác giả bổng nhiên đột.

(58) biến nghe nhói ờ trong tim?. - Khổ thơ cuối cùng nhà thơ nêu lên những ước muốn gì? - Hãy suy nghĩ trình bày cảm nhận của em về ước muốn của tác giả? Hãy liên hệ với bản thân để thể hiện ý thức phấn đấu học tập và làm theo tấm gương cao cả của Bác Hồ. - Hsinh suy nghĩ trả lời - Tại sao câu thơ cuối bài trở lại hình ảnh cây tre đã bổ sung thêm phương diện ý nghĩa gì nữa của hình ảnh cây tre Việt Nam?Em đã được học bài thơ nào có lặp lại như thế? ( Bổ sung: cây tre trung hiếu. Bài thơ có kết cấu đầu cuối tương ứng làm đậm nét hình ảnh gây ấn tượng sâu sắc và dòng cảm xúc được trọn vẹn.) Hoạt động 3: Tổng kết bài (5p) - Qua văn bản em hãy trình bày những cảm nhận ấn tượng sâu đậm của bản thân về nội dung và nghệ thuật của bài thơ?( Trình bày 1 phút). Gv tích hợp thêm cho HS hiểu về Bác: Vẻ đẹp tỏa sáng của lảnh tụ HCM: lí tưởng độc lập dân tộc, sự hi sinh quên mình vì hạnh phúc dân tộc tình yêu thương nhân loại lối sống giản dị,đức khiêm tốn…. => Không gian trong lăng yên tĩnh trang nghiêm, ánh sáng dịu nhẹ trong trẻo => Tả thực, ẩn dụ: Tâm hồn trong sáng cao đẹp của Bác. Vẫn biết trời xanh là mãi mãi Mà sao nghe nhói ở trong tim => Ẩn dụ: trời xanh sự bất tử của Bác-> Bác vẫn còn sống mãi với non sông đất nước như trời xanh còn mãi trên đầu. Sự đau xót tột cùng vì sự ra đi của Bác => Tấm lòng thành kính thiêng liêng trước công lao vĩ đại và tâm hồn cao đẹp,sáng trong của Người. Nỗi đau xót tột cùng của tác giả và của nhân dân Việt Nam. c. Cảm xúc khi rời lăng Mai về miền Nam thương trào nước mắt => Từ gợi cảm chân thật thể hiện cảm xúc dâng trào mảnh liệt của nhà thơ Muốn làm con chim… Muốn làm đóa hoa… Muốn làm cây tre.. => Điệp ngữ, liệt kê: Tâm trạng lưu luyến của tác giả không muốn rời xa Bác, nhấn mạnh niềm mong muốn mảnh liệt của tác giả. Muốn mãi bên Bác, để bảo vệ, để tỏ lòng thành kính lòng biết ơn đối với Bác. III. Tổng kết 1. Nghệ thuật: - Bài thơ có giọng điệu vừa trang nghiêm, sâu lắng, vừa tha thiết, đau xót, tự hào, phù hợp vời nội dung cảm xúc của bài thơ. - Viết theo thể thơ tám chữ có đôi chỗ biến thể, cách gieo vần và nhịp điệu thơ linh hoạt. - Sáng tạo trong việc xây dựng hình ảnh thơ, kết hợp cả hình ảnh thực, hình ảnh ẩn dụ, biểu tượng có ý nghĩa khái quát và giá trị biểu cảm cao. - Lựa chọn ngôn ngữ niểu cảm, sử dụng các ẩn dụ, điệp từ có hiệu quả nghệ thuật. 2. Nội dung: Ghi nhớ SGK trang 60 3. Ý nghĩa văn bản: Bài thơ thể hiện tâm trạng xúc động, tấm lòng thành kính,biết ơn sâu sắc của tác giả khi vào lăng viếng Bác.. 4. Củng cố: (2p) - Nêu nội dung và nghệ thuật của bài thơ? - Đọc diễn cảm bài thơ. 5. Dặn dò(1p) - Học thuộc lòng bài thơ - Phân tích cảm thụ những hình ảnh đẹp trong bài thơ..

(59) - Làm BTLT số 2 SGK trang 60 - Chuẩn bị bài : §äc bµi nghÞ luËn vÒ tư tưởng đạo lí *Rút kinh nghiệm: ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… …….. Ngày soạn: Ngày dạy: TIẾT 114 + 115 Tập làm văn: CÁCH LÀM BÀI VĂN NGHỊ LUẬN VỀ MỘT VẤN ĐỀ TƯ TƯỞNG ĐẠO LÝ I. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT: Hiểu và biết cách làm bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lí. II – TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KỸ NĂNG 1. Kiến Thức: - Hiểu và biết cách làm bài văn nghị luận về một vấn đề tư tưởng đạo lí. - Cách làm bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lí. 2. Kĩ năng: Vận dụng những kiến thức đã học để làm một bài văn nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lí. 3. Thái độ: Biết cách làm bài văn nghị luận về một vấn đề về tư tưởng đạo đức. II. ChuÈn bÞ : 1.Thµy : §äc tµi liÖu, nghiªn cøu so¹n bµi, gi¸o cô : 2. Trß : §äc so¹n bµi. III. PHƯƠNG PHÁP:Vấn đáp, đàm thoại kết hợp với thảo luận nhóm. IV. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC: 1. Ổn định(1p) 2. Kiểm tra bài cũ: (5p)- Thế nào là nghị luận về một vấn đề tư tưởng đạo lí? -Yêu cầu về nội dung và hình thức của bài nghị luận này - Trả lời câu hỏi phần luyện tập SGK trang 36 - Kiểm tra sự chuẩn bị bài của H/s 3. Bài mới: Giới thiệu bài: (1p) - Nghị luận về một vấn đề về tư tưởng đạo lí: là một lĩnh vực rộng lớn:. bàn bạc về những vấn đề chính trị, chính sách, đạo đức, lối sống, những vấn đề có tầm chiến lược, tư tưởng triết lí đến những sự việc về một vấn đề tư tưởng đạo lí .. HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS * HOẠT ĐỘNG 1 :Tìm hiểu các đề văn,Cách làm bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lý: (20p) - Đọc, tìm hiểu 10 đề bài SGK trang 51, 52. - Có bảng phụ ghi 10 đề bài treo trên bảng. - Các đề bài trên có điểm gì giống nhau? - Đều nghị luận về một vấn đề thuộc lĩnh vực tư tưởng, đạo đức, lối sống - Ở đề 1, đề 3, đề 10 cách hỏi có gì khác (có mệnh lệnh). - Học sinh tự đặt 1 số đề bài tương tự? - Suy nghĩ về đạo lý “Uống nước nhớ nguồn” - “Suy nghĩ” đòi hỏi người viết phải thể hiện. NỘI DUNG BÀI DẠY I. TÌM HIỂU CHUNG: 1. Tìm hiểu các đề văn: - 10 đề văn SGK/53 - Đề 1,3, 10 là đề có mệnh lệnh. - Đề 2,4,5,6,7,8,9 đề mở không có mệnh lệnh - Yêu cầu trình bày ý kiến, giải thích chứng minh, so sánh, đối chiếu, phân tích tổng hợp để làm rõ vấn đề. 2. Cách làm bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lý: + Bước 1: Tìm hiểu đề và tìm ý: - Đề bài: Suy nghĩ về đạo lí “Uống nước nhớ nguồn”.

(60) những yêu cầu gì? - Thể hiện sự hiểu biết, sự đánh giá ý nghĩa của vấn đề này - Cụ thể đề yêu cầu gì ? - Giải thích đúng câu tục ngữ, thể hiện suy nghĩ nêu ý kiến về câu tục ngữ. - Tìm hiểu đề phải chú trọng đến những yêu cầu gì của đề? - Khi tìm ý để giải quyết vấn đề ta thường nêu câu hỏi: Nghĩa là gì? Đúng, sai ntn? Có tác dụng ra sao? ý nghĩa ntn? - Dựa vào các ý đã tìm sắp xếp và lập thành một dàn bài? - Mở bài cho đề bài trên ntn? - Giới thiệu câu tục ngữ và nội dung đạo lí làm người, đạo lý cho toàn xã hội). - Giải thích câu tục ngữ ntn? “Nước? Nguồn? Uống nước? Nhớ nguồn là nhớ về đâu? ” ? Nhận định, đánh giá của em về câu tục ngữ. GV gợi: Câu tục ngữ nêu rõ nội dung gì? Có ý nghĩa gì? có tác dụng ra sao? ? Em có sự khẳng định vấn đề ntn? ý nghĩa lớn lao của vấn đề là gì? Bài học gì cho em qua đề bài trên? - Cho HS tiếp tục tìm hiểu các bước làm bài văn nghị luận về vấn đề tư tưởng đạo lí. - Đề bài: Suy nghĩ về đạo lí: “Uống nước nhớ nguồn” - Đọc VD phần mở bài (SGK/ 53) - Có nhiều cách mở bài; Đó là những cách mở bài nào? - Cung cấp thêm: mở bài trực tiếp:người dân Việt Nam ta luôn có truyền thống tốt đẹp đó là uống…nguồn. Điều này đó được chứng minh rất nhiều trong thực tế và điều này cũng đó được đúc kết trong cả những câu ca dao tục ngữ. Một trong những câu ca dao tục ngữ đó là “Uống nước nhớ nguồn”. GV híng dÉn viÕt phÇn më bµi * Híng dÉn viÕt më bµi . 1. Më bµi : - Đi từ chung đến riêng : Trong kho tàng tục ng÷ ViÖt Nam cã nhiÒu c©u tôc ng÷ s©u s¾c thể hiện truyền thống đạo lí của ngời Việt. Một trong những câu đó là : “…”. Câu tục ngữ này nói lên lòng biết ơn đối với những ai lµm nªn thµnh qu¶ cho con ngêi hëng thô . - Đi từ thực tế đến đạo lí : Đất nớc Việt Nam có nhiều đền, chùa và lễ hội.. Một trong những đối tợng thờ cúng suy tôn trong đó là. * Tìm hiểu đề: * Tìm ý: + Bước 2: Lập dàn bài Dµn ý 1: * Mở bài: Giới thiệu câu tục ngữ và nội dung đạo lí làm người, đạo lý cho toàn xã hội). * Thân bài: - Giải thích câu tục ngữ ntn? “Nước? Nguồn? Uống nước? Nhớ nguồn là nhớ về đâu? ” - Câu tục ngữ nêu rõ nội dung gì? Có ý nghĩa gì? có tác dụng ra sao?) * Kết bài: Câu tục ngữ thể hiện một nét đẹp của truyền thống và con người Việt Nam + Bước 3: Viết bài: a. Mở bài: Có nhiều cách mở bài: - Đi từ cái chung đến cái riêng. - Từ thực tế đến đạo lí. - Mở bài trực tiếp. b.Thân bài: - Những ý cần viết, mỗi ý hình thành một đoạn văn. + Giải thích chứng minh vấn đề của đề bài. + Nhận định, đánh giá, khẳng định vấn đề. - Lời văn chặt chẽ, mạch lạc và biểu cảm sống động. - Thực hiện việc liên kết các đoạn văn để có tính thống nhất, hoàn chỉnh. C. Kết bài: Có nhiều cách: - Đi từ nhận thức đến hành động. - Có tính chất tổng kết. dµn ý 2: 1. Më bµi : Giíi thiÖu c©u tôc ng÷ vµ nªu t tëng chung cña c©u tôc ng÷. 1. Th©n bµi : - Gi¶i thÝch nghÜa c©u tôc ng÷. + Gi¶i thÝch nghÜa ®en. + Gi¶i thÝch nghÜa bãng. - Nhận định đánh giá. + Câu tục ngữ nêu đạo lí làm ngời. + Câu tục ngữ khẳng định truyền thống tót đẹp cña d©n téc. + Câu tục ngữ khẳng định một nguyên tắc đối nh©n xö thÕ. + C©u tôc ng÷ nh¾c nhë tr¸ch nhiÖm cña mäi ngời đối với dân tộc. 2. KÕt bµi : C©u tôc ng÷ thÓ hiÖn mét trong những nét đẹp văn hoá của ngời Việt Nam . 2. Th©n bµi….. 3. KÕt bµi. + Bước 4: Đọc lại bài viết và sửa chữa. * Ghi nhớ:.

(61) c¸c anh hïng, c¸c vÞ tæ tiªn cã c«ng víi d©n, với làng, với nớc. Truyền thống đó đợc phản ánh trong câu tục ngữ rất hay và cô đọng : “..” - DÉn tõ mét c©u danh ng«n : Cã mét c©u danh ngôn nổi tiếng : “ Kẻ nào bắn…đại b¸c”. ThËt vËy, nÕu níc cã nguån, c©y cã gèc th× con ngêi cã tæ tiªn vµ lÞch sö. Kh«ng có ai tự nhiên sinh ra ở trên đời này và tự mình làm ra mọi thứ để sống. Tất cả những thµnh qu¶ vÒ vËt chÊt vµ tinh thÇn mµ chóng ta đợc thừa hởng hôm nay đều do mò hôi, lao động và máu xơng chiến đấu của cha ông ta t¹o dùng nªn. V× thÕ c©u tuc ng÷ :”…”qu¶ là có ý nghĩa đạo lí sâu sắc. * HOẠT ĐỘNG 2 : Hướng dẫn HS Luyện tập(15p) - Đọc đề 7 trong SGK. - Y/c tìm ý gì để làm rõ vấn đề tinh thần tự học. Học sinh thảo luận nhóm 4 phút Giải thích rõ thế nào là tự học? Cần có tinh thần tự học ntn? ý nghĩa lớn lao của vấn đề này?. - Ngoài các yêu cầu chung cần chú ý vận dụng các phép lập luận giải thích, chứng minh, phân tích, tổng hợp cho dạng nghị luận này. (Đọc ghi nhớ trang 54 SGK). II. LUYỆN TẬP: + Lập dàn bài cho đề 7 ở mục I “Tinh thần tự học” + Lập được dàn bài rõ 3 phần. - Mở bài: + Giới thiệu khái quát tinh thần tự học: Học là hoạt động thu nhận kiến thức và hình thành kĩ năng. Cần phải nêu cao tinh thần tự học mới có thể nâng cao chất lượng học tập của mỗi người. - Thân bài: + Giải thích thế nào là tự học + Đánh giá tinh thần tự học + Nêu lên một số tấm gương tự học +Ý nghĩa lớn lao của vấn đề này? - Kết bài: + Kết luận, nêu nhận thức mới , lời kêu gọi mọi người cần có tinh thần tự học. 4. Củng cố: (2p) - Nêu rõ yêu cầu của các bước làm một bài văn nghị luận về tư tưởng đạo lí? - Chú ý vận dụng các phép lập luận nào để làm bài văn nghị luận này? - Kiểm tra phần luyện tập. 5. Híng dÉn häc bµi: (1p) - Học bài theo yêu cầu phần bài học. - ChuÈn bÞ bµi phÇn luyÖn tËp : Tinh thÇn d©n téc. - Viết bài cho đề đã luyện tập, chuẩn bị bài:" Tr¶ bµi tËp lµm v¨n sè 5" *Rút kinh nghiệm: ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………. TUẦN 26: ( Tiết116 119 ).

(62) & Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: TiÕt 116 Tr¶ bµi tËp lµm v¨n sè 5 I- MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT: 1- Kiến thức : Giúp học sinh thấy đợc những kiến thức tập làm văn đã học về nghị luận về một sự việc hiện tợng. Nêu đợc sự việc, hiện tợng đánh giá và đa ra biện pháp thực hiện. Sửa những lỗi sai trong bµi viÕt 2- Kỹ năng : Rèn kỹ năng phân tích, đánh giá 3- Thái độ : GD ý thức sửa chữa bài viết II- ChuÈn bÞ : - §¸p ¸n, biÓu ®iÓm, bµi ch÷a. III. Ph¬ng ph¸p, kÜ thuËt: - Phơng pháp: Vấn đáp, trình bày , liệt kê, giải thích. - KÜ thuËt: Kh¨n tr¶i bµn, nhãm IV- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1- ổn định tổ chức : (1phút) 2- KiÓm tra : ( kh«ng KT). 3- Bµi míi : Hoạt động của thầy và trò * Hoạt động 1 : Hớng dẫn lập dàn bài (10 phót) - GV chép đề bài lên bảng : GV hớng dẫn HS lập dàn bài đã thực hiện ở tiết 104-105 - Yêu cầu của đề bài là gì? - Luận điểm cần đạt đợc là gì? * hoạt động 2 : Nhận xét đánh giá bài viết ( 16 phót) + Xác định đề và trọng tâm rõ ràng. + Luận điểm rõ ràng, đúng đắn về rác thải bừa bãi. dẫn chứng cụ thể. Nêu đợc tác hại của việc vứt r¸c bõa b·i, nguyªn nh©n, kiÕn nghÞ…(Bµi viÕt cña Th¶o. LiÔu) + Bµi viÕt cã bè côc râ rµng, m¹ch l¹c, sö dông c¸c c©u v¨n ng¾n gän, cã ý thøc sö dông dÊu c©u, Ýt sai lçi chÝnh t¶ ( Bµi viÕt cña Th¶o. LiÔu, Uyªn..) - Nh÷ng h¹n chÕ cña bµi viÕt vµ híng söa ch÷a kh¾c phôc ? * Hoạt động 3: Sửa lỗi ( 8 phút) Hoạt động nhóm: Sửa lỗi diễn đạt chính tả. GV ®a ra mét sè lçi HS m¾c ph¶i. - Nhóm 1, 2 chữa lỗi diễn đạt - Nhãm 2,4 chòa lçi chÝnh t¶. -Ngời ta phải ra sức để gánh đỡ giữ gìn - BÖnh vøt r¸c bõa b·i vµ sù « nhiÔm Söa lçi chÝnh t¶: Ý thøc, x¹ch xÏ, chong, ch, lu©n lu©n, d¸c th¶i….. Néi dung 1- §Ò bµi : 2- Dµn bµi ( thùc hiÖn ë tiÕt 104 - 105). 3- §¸nh gi¸ nhËn xÐt bµi lµm : - ¦u ®iÓm + Xác định đợc yêu cầu của đề. + Cã hÖ thèng luËn ®iÓm râ rµng. + Trình bày sạch, đẹp.. - Nhîc ®iÓm : + Xác định đợc yêu cầu nhng không đa đợc những luận điểm mang tính thuyết phục. Mang nÆng tÝnh kÓ lÓ + Tr×nh bµy lén xén, ch÷ viÕt cÈu th¶, kh«ng viÕt hoa tªn riªng, kh«ng cã dÊu c©u, thËm chÝ ch÷ viÕt thiÕu nÐt, thiÕu dÊu, sai chÝnh t¶ qu¸ nhiÒu. Bµi cña Nhung, Ng©n, Hëng….) - Một số bài cha đặt đợc tiêu đề - ViÕt cßn lñng cñng - Chữ khó đọc: Chung.

(63) .§¹i diÖn nhãm tr×nh bµy . GV nhËn xÐt söa ch÷a. * Hoạt động 3 : Kết quả ( 4 phút) - Gi¸o viªn cho HS chÐp dµn ý s¬ lîc. - §äc bµi kh¸ :. 3. Söa lçi: - Lỗi diễn đạt - ChÝnh t¶. 4- Kết quả, đọc bài khá - §äc bµi kh¸: - KÕt qu¶ : 9A2: Giái = Kh¸ = TB = YÕu =. 4- Cñng cè : ( 5 phót) Sửa những lỗi sai trong bài viết, GV giải đáp thắc mắc - Gäi ®iÓm vµo sæ 5- Híng dÉn vÒ nhµ : ( 1 phót) - So¹n bµi: sang thu *Rút kinh nghiệm: ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… Ngµy so¹n : Ngµy d¹y: TiÕt 117-upload.123doc.net. sang thu ( Hữu Thỉnh ). A– MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT Hiểu được những cảm nhận tinh tế của nhà thơ về sự biến đổi của đất trời từ cuối hạ sang thu. *TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KỸ NĂNG 1- KiÕn thøc - Giúp học sinh phân tích đợc những cảm nhận tinh tế của nhà thơ Hữu Thỉnh về sự biến đổi của đất trời từ cuối hạ sang thu. Tìm hiểu các biện pháp nghệ thuật đặc sắc của bài thơ. 2- Kü n¨ng : - RÌn luyÖn kü n¨ng c¶m thô, ph©n tÝch h×nh ¶nh th¬ Èn dô cã gi¸ trÞ gîi c¶m cao. 3- Thái độ : Bồi dỡng tình cảm và sự quan sát thiên nhiên, yêu thiên nhiên đất nớc. B- CHUẨN BỊ : - GV: SGK - SGV - ThiÕt kÕ v¨n 9 - HS:So¹n bµi. C. Ph¬ng ph¸p, kÜ thuËt: - Phơng pháp: Vấn đáp, trình bày, giải thích, thảo luận . - Kĩ thuật: Nhóm, động não D- TiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1- ổn định tổ chức : ( 1 phút) 2- KiÓm tra : ( 5 phót) C©u hái: Nªu c¶m xóc bao trïm toµn bµi th¬ " ViÕng l¨ng B¸c" cña ViÔn Ph¬ng? Đáp án: Là niềm xúc động thiêng liêng thành kính. Lòng biết ơn tự hào pha lẫn nỗi đau xãt khi t¸c gi¶ tõ MN ra th¨m B¸c. 3- Bµi míi : * ĐVĐ:(1) Thơ hay tả mùa thu có nhiều, thơ tả mùa hạ ít hơn. thơ tả thời điểm giao mùa giữa hạ và thu lại càng ít. vì thế ta càng quý những bài như “ sang thu”. từ mùa hạ chuyển sang mùa thu, thiên nhiên ở niền bắc chúng ta vào mùa thu được cảm nhận ntn qua “ sang thu” của hữu thỉnh? Hoạt động của GV- HS. Néi dung.

(64) * Hoạt động 1 :Hớng dẫn tìm hiểu chung (5 ‘) - HS đọc bài thơ. Giới thiệu về Hữu Thỉnh ? + Tæng th ký Héi Nhµ v¨n ViÖt Nam + Th¬ H÷u ThØnh Êm ¸p t×nh ngêi vµ giµu søc biÓu c¶m. + Bµi th¬ s¸ng t¸c n¨m 1977. - GV đọc bài thơ. Bối cảnh, thời gian, không gian mà bµi th¬ thÓ hiÖn ? + Thêi gian : lóc giao mïa chuyÓn tõ h¹ sang thu. + Kh«ng gian réng : tõ thÊp -> cao ; tõ gÇn -> xa. + Kh«ng gian kh«ng chØ lµ s¾c mµu cßn lµ ©m thanh, không chỉ tĩnh mà còn động. - Nªu néi dung cña tõng khæ th¬ ? + Sù c¶m nhËn vÒ c¶nh vËt chuyÓn sang thu cßn ®ang m¬ hå. + Thu đã đến với sự biểu hiện rõ ràng hơn, cái nửa tiÕp tôc b¾t ®Çu vµ c¸i nöa cßn nöa mÊt. + TÝnh giao mïa thÓ hiÖn râ nÐt vµ suy ngÉm cña nhµ th¬. * Hoạt động 2 Đọc hiểu văn bản Phân tích sự biến đổi của đất trời lúc sang thu (18 phút) - §äc khæ th¬ 1. T×m vµ ph©n tÝch nh÷ng h×nh ¶nh thiªn nhiên đợc miêu tả trong bài thơ? + H¬ng vÞ cña æi qua khøu gi¸c + Sự vận động của gió qua xúc giác. + Sự vận động của sơng qua ngõ bằng thị giác - Tõ chïng ch×nh cã nghÜa lµ g× ? (chËm ch¹p nh muèn dõng l¹i). + H¬ng æi, giã se, s¬ng gi¨ng mµn qua ngâ chÝnh lµ nh÷ng h×nh ¶nh t¹o tÝn hiÖu cña sù chuyÓn mïa. C¶m nhận về mùa thu đến của nhà thơ không có lá rụng nh th¬ xa, còng kh«ng cã mµu vµng nh trong Th¬ míi mµ b»ng c¶m nhËn rÊt riªng, rÊt míi. - Sù c¶m nhËn vÒ c¶nh vËt mïa thu sang kh«ng chØ b»ng c¶m nhËn qua c¸c gi¸c quan mµ cßn lµ c¶m nhËn của lý trí. Câu thơ nào diễn đạt điều đó ? - §äc khæ th¬ 1 vµ 2. GV hÖ thèng : ë khæ th¬ 1 c¶m nhËn thu sang b»ng c¸c tÝn hiÖu : h¬ng æi, giã se, s¬ng chuyển động nhẹ nhàng. ở khổ thơ 2 cảm nhận nét giao mïa võa tõ c¸i míi xuÊt hiÖn, võa tõ c¸c biÓu hiÖn cô thÓ lµ g× ? + Dßng s«ng níc tr«i thanh th¶n. + C¸nh chim b¾t ®Çu véi v· + M©y bay. - Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch dïng c¸c tõ ng÷ ,chïng ch×nh, dÒnh dµng, véi v·, v¾t nöa m×nh ...? - Tính chất giao mùa đợc thể hiện rõ nét dần nh thế nµo ë khæ th¬ cuèi ? + NÕu nh ë hai khæ th¬ ®Çu lµ nh÷ng c¶m nhËn vÒ thêi ®iÓm giao mïa mét c¸ch trùc tiÕp b»ng nhiÒu gi¸c quan thì ở khổ thơ cuối cảm nhận về thời điểm giao mùa đã ®i dÇn vµo lý trÝ. N¾ng ma ë thêi ®iÓm giao mïa h¹ sang thu thÓ hiÖn qua quan s¸t, nhËn xÐt rÊt tinh tÕ. + Vẫn còn đó dấu ấn của nắng, ma mùa hạ. Nhng n¾ng cuèi h¹ vÉn cßn nång, cßn s¸ng song nh¹t dÇn, nh÷ng c¬n ma còng kh«ng cßn µo ¹t. Hai ch÷ “bao nhiªu” nghe nh say mª luyÕn tiÕc. + TiÕng sÊm còng bít ®i sù bÊt ngê, tha vµ nhá dÇn. - Cách sử dụng từ của nhà thơ trong đoạn có gì đặc biệt ? - §äc l¹i khæ th¬ cuèi. Hai dßng cuèi bµi th¬ lµ h×nh ¶nh Èn dô. §óng hay sai ? Gi¶i thÝch ?. I-T×m hiÓu chung : 1- T¸c gi¶ : - NguyÔn H÷u ThØnh 2- T¸c phÈm : - N¨m 1977.3. 3. Từ khó. 4- Bè côc : - 3 phÇn II- §äc hiÓu v¨n b¶n a- Sự biến đổi của đất trời lúc sang thu - H¬ng æi .... - Giã se ... - S¬ng chïng ch×nh ... -> TÝn hiÖu cña sù chuyÓn mïa.. - “Hình nh thu đã về” ->T©m tr¹ng ngì ngµng, c¶m xóc b©ng khu©ng. b- Sù tinh tÕ cña nhµ th¬ vÒ nh÷ng biÓn chuyÓn trong kh«ng gian lóc sang thu - S«ng ... dÒnh dµng - Chim ... véi v· - M©y ... v¾t nöa m×nh ... -> NghÖ thuËt nh©n hãa -> Vẻ đẹp của sự chuyển mùa, vẻ đẹp cña t©m hån con ngêi gÇn gòi, giao c¶m víi thiªn nhiªn. - VÉn cßn ... n¾ng - §· v¬i ..... ma - SÊm ... bít bÊt ngê .... - C¸c tõ gÇn nghÜa -> c¶m nhËn chÝnh x¸c, tinh tÕ cña nhµ th¬. c- C¶m nhËn vÒ h×nh ¶nh ë hai c©u th¬ cuèi. - “SÊm ... bít bÊt ngê” - “Hàng cây đứng tuổi” -> Thiên nhiên biến đổi cùng với sự biến đổi tất yếu của con ngời. - Suy ngẫm: Khi con ngời đã từng va ch¹m, nÕm tr¶i trong cuéc sèng th× sÏ.

(65) - Hoạt động nhóm: - Có ý kiến cho rằng 2 câu thơ cuối vừa có tính tả thực vừa chứa đựng nhiều hàm ý sâu xa. ý kiÕn cña em nh thÕ nµo? . §¹i diÖn nhãm tr¶ lêi . Nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ xung, GV chèt l¹i. * hoạt động 3 : Tổng quát nội dung, nghệ thuật (2 phót) - NhËn xÐt vÒ néi dung vµ nghÖ thuËt cña toµn bµi th¬ ? - HS đọc ghi nhớ SGK. v÷ng vµng h¬n, chÝn ch¾n h¬n tríc mọi tác động bất thờng của cuộc sống. III- Tæng kÕt : 1. NT 2. ND - Nhiều giác quan cảm nhận, hình ảnh thơ giàu sức biểu cảm, kết hợp hài hoà giữa chất hiện thực và chất trữ tình. - Sự giao mùa hạ - thu thật nhẹ nhàng mà tinh tế. * Ghi nhớ (sgk).. 4.Cñng cè : ( 3 phót) Liên hệ với một số bài thơ thu để thấy đợc sự độc đáo của Hữu Thỉnh trong việc thể hiện sự giao mïa : - §©y mïa thu tíi – Xu©n DiÖu, TiÕng thu – Lu Träng L, Thu vÞnh – NguyÔn KhuyÕn ... 5.Híng dÉn vÒ nhµ : ( 1 phót) - §äc thuéc lßng bµi th¬ - N¾m ch¾c ND bµi -So¹n v¨n b¶n: Nãi víi con – Y Ph¬ng. *Rút kinh nghiệm: ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… Ngµy so¹n : Ngµy d¹y: TiÕt upload.123doc.net-119 nãi víi con ( Y Ph¬ng) A– MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT Cảm nhận được tình cảm gia đình ấm cúng, tình yêu quê hương thắm thiết, niềm tự hào về sức sống mạnh mẽ, bền bỉ của “người đồn mình” và mong mỏi của một người cha với con qua cách diễn tả độc đáo của nhà thơ Y Phương. *TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KỸ NĂNG 1- KiÕn thøc - Giúp học sinh cảm nhận đợc tình cảm thắm thiết của cha mẹ đối với con cái, tình yêu quê hơng s©u nÆng cïng niÒm tù hµo søc sèng m¹nh mÏ, bÒn bØ cña d©n téc m×nh qua th¬ Y Ph¬ng. 2- Kü n¨ng : - Bớc đầu hiểu đợc cách diễn đạt độc đáo, giàu hình ảnh cụ thể, gợi cảm của thơ ca miền núi của c¸c nhµ th¬ d©n téc. C¸c KNS c¬ b¶n cÇn gi¸o dôc trong bµi: Giao tiÕp, suy nghÜ s¸ng t¹o, tù nhËn thøc. 3- Thái độ : - Båi dìng t×nh c¶m lßng yªu mÕn tù hµo vÒ truyÒn thèng cña quª h¬ng. B ChuÈn bÞ : - GV: SGK- SGV - tµi liÖu tham kh¶o - HS: So¹n v¨n b¶n. C. Ph¬ng ph¸p, kÜ thuËt: - Phơng pháp: Vấn đáp, trình bày, giải thích, thảo luận . - Kĩ thuật: Nhóm, động não D. tiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1- ổn định tổ chức : (1phút) 2- KiÓm tra : ( 5 phót) §äc thuéc lßng bµi th¬ “Sang thu”. Nªu néi dung chÝnh cña bµi ? §¸p ¸n: phÇn ghi nhí tiÕt121 3- Bµi míi : * ĐVĐ: (1).

(66) - Tình yêu thương con cái, mơ ước thế hệ sau tiếp bước xứng đáng, phát huy truyền thống của tổ tiên, quê hương… vốn là t/c cao đẹp của con người việt nam. bài thơ của y phương – một người con của núi rừng tây bắc sẽ giúp chúng ta hình dung rõ nét hơn về t/c nồng hậu đó của “ người đồng mình. Hoạt động của GV- HS * Hoạt động 1 : Hớng dẫn tìm hiểu chung(8’ ) - HS đọc bài thơ. Tìm hiểu về nhà thơ qua chú thích SGK 73 ? + Nhµ th¬ d©n téc Tµy. + Th¬ «ng thÓ hiÖn t©m hån ch©n thËt, m¹nh mÏ vµ trong s¸ng, c¸ch t duy giµu h×nh ¶nh cña ngêi miÒn nói. - GV thuyÕt tr×nh : + Y Ph¬ng cho biÕt : Nh÷ng n¨m ®Çu t¸m m¬i cña thÕ kỷ XX, đời sống tinh thần và vật chất của nhân dân cả níc v« cïng khã kh¨n, thiÕu thèn. §¹i bé phËn ngêi d©n vÉn kiªn tr× kh¾c phôc vît khã ®i lªn, hä vÉn tån t¹i vµ sinh trëng lµ dùa vµo søc m¹nh tinh thÇn cña truyÒn thống văn hóa ngàn đời. Nhng cũng không ít ngời bị tha hóa, biến chất. Từ hiện thực khó khăn đó tôi làm bài thơ này để tâm sự với chính mình, động viên mình, đồng thời là để nhắc nhở con cái sau này. - GV đọc bài thơ- hớng dẫn HS đọc - Nªu bè côc bµi th¬ ? - NhËn xÐt bè côc ? + Bố cục bài thơ thể hiện rõ ý đồ của nhà thơ. Bố cục đi từ tình cảm gia đình mà mở rộng ra tình cảm quê hơng, từ những kỷ niệm gần gũi mà nâng lên thành lẽ sèng. * Hoạt động 2 : Đọc – hiểu văn bản Phân tích tình yêu thơng của cha mẹ và sự đùm bọc của quª h¬ng (26 phót) ?. Bèn c©u th¬ ®Çu cho em hiÓu ®iÒu g×? ?. Em cảm nhân nh thế nào về tình yêu của bố mẹ đối với đứa trẻ? ?. Không khí gia đình nh thế nào? - Sự đùm bọc của quê hơng đợc thể hiện qua chi tiết nµo? - Em hiểu cách nói “Ngời đồng mình” của Y Phơng nh thÕ nµo ? (ngêi ruét thÞt, ngêi quª h¬ng, ngêi cïng d©n téc) ?. C¸c tõ “cµi”, “ken” cã ý nghÜa g×? - C¸ch nãi cô thÓ “rõng cho hoa, con ® êng cho tÊm lòng” diễn đạt điều gì ? + Rõng nói quª h¬ng rÊt th¬ méng, nghÜa t×nh, ®©y lµ nơi che chở, đùm bọc và nuôi dỡng con ngời từ tình cảm đến lối sống. Điệp từ “cho” mang nặng nghĩa tình. - GV n©ng cao : Cả đoạn thơ là những hình ảnh thân thơng về sự đùm bọc và che chở của cha mẹ, quê hơng đối với ngời con, lµ c¸i n«i nu«i dìng c¶ t©m hån vµ thÓ chÊt cña mçi con ngêi. - §äc ®o¹n cßn l¹i. Qua lêi t©m t×nh cña ngêi cha víi con ngời đồng mình đã hiện lên nh thế nào ? - GV b×nh, më réng : Là nhà thơ dân tộc, Y Phơng đã nói theo cách nói của dân tộc mình, đã hiểu theo cách hiểu của họ và cảm theo cách cảm của “ngời đồng mình”. Đó là cách nói ví von qua h×nh ¶nh cô thÓ, diÔn t¶ méc m¹c mµ gîi c¶m,. Néi dung I- T×m hiÓu chung : 1- T¸c gi¶ : - Høa VÜnh Síc 2- T¸c phÈm - Cuèi 1975. 3. chó thÝch 4- Bè côc : - 2 phÇn + Từ đầu -> đẹp nhất trên đời:- Tình yêu thơng của cha mẹ và sự đùm bọc của quª h¬ng. + §o¹n cßn l¹i:- Lßng tù hµo vÒ quª h¬ng vµ niÒm mong íc cña ngêi cha. II- §äc – hiÓu v¨n b¶n a- T×nh yªu th¬ng cña cha mÑ vµ sù đùm bọc của quê hơng. - T×nh c¶m cña cha mÑ: Ch©n ph¶i bíc tíi cha ........................................ Hai bíc tíi tiÕng cêi -> Không khí gia đình đầm ấm, hạnh phóc §øa ®ang tuæi tËp ®i, tËp nãi, tõng bớc đi, tiếng nói, tiếng cời của con đều đợc cha mẹ chăm chút vui mừng đón nhËn. -> Con lín lªn trong t×nh yªu th¬ng, sù nâng đón mong chờ của cha mẹ - Cuộc sống ngời đồng mình: §an lê, cµi hoa V¸ch nhµ ken c©u h¸t. - Cài, ken (động từ): Tình gắn bó, quấn quýt trong lao động của ngời “đồng m×nh”.® Cuéc sèng cÇn cï, t¬i vui. ® Rõng, thiªn nhiªn th¬ méng, tr÷ t×nh, nghÜa t×nh ® Thiªn nhiªn che chë, nu«i dìng con ngêi c¶ t©m hån, lèi sèng. => Con lớn lên trong cuộc sống động cần cù, vui tơi của ngời đồng mình, trong thiªn nhiªn th¬ méng nghÜa t×nh. b- Lßng tù hµo vÒ quª h ¬ng vµ niÒm mong íc cña ngêi cha : - Sèng .... kh«ng chª ... - Sèng ... kh«ng chª ... - Nh s«ng nh suèi - Lªn .... xuèng .... -> Ngời đồng mình sống vất vả mà mạnh mẽ, khoáng đạt bền bỉ gắn bó với quª h¬ng. -> Ngời đồng mình mộc mạc nhng giàu.

(67) c¸c vÝ von thêng Ýt th«ng qua biÖn ph¸p so s¸nh têng chÝ khÝ, niÒm tin. mình (qua từ nh) mà là bằng các hoán dụ, ẩn dụ đòi hỏi phải hiểu biết ít nhiều về cảnh vật, lối sống của ngời - “ ... Tự đục đá kê cao quê hơng ..... dân tộc mới có thể hiểu đợc, ta cần hiểu cái “hồn” của ...... phong tục nã tuy m¬ hå nhng cã søc kh¸i qu¸t cao. -> Tù lùc, tù cêng x©y dùng quª h¬ng, - Từ lời tâm tình và khẳng định đó nhà thơ mong muốn duy trì những tập quán tốt đẹp. con ®iÒu g× ? - Bởi ngời đồng mình giàu chí khí và niềm tin vì vậy họ còn có đức tính cao đẹp nào ? Đọc câu thơ ? -> Tự hào về truyền thống tốt đẹp của - Kết thúc bài thơ ngời cha mong muốn con điều gì qua quê hơng, lấy đó làm hành trang để lời tâm tình về quê hơng và ngời đồng mình ? vững bớc trên đờng đời. + “Con ¬i ... da thÞt III- Tæng kÕt : Lên đờng - Phong c¸ch th¬ Y Ph¬ng Kh«ng ... nhá bÐ - T×nh c¶m g¾n bã víi quª h¬ng, ý chÝ Nghe con.” v¬n lªn trong cuéc sèng. * hoạt động 2: Hớng dẫn tổng quát (7’) - §äc toµn bé bµi th¬. NhËn xÐt vÒ nghÖ thuËt? - Kh¸i qu¸t néi dung toµn bµi ? 4/ Cñng cè ( 3 phót) - Tình cảm của cha đối với con - ®iÒu mµ ngêi cha muèn truyÒn cho con GD con lµ g×? 5/ DÆn dß : ( 2 phót) - N¾m ch¾c néi dung su tÇm mét sè c©u ca dao tôc ng÷ nãi vÒ t×nh yªu quª h¬ng - ChuÈn bÞ bµi NghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn hoÆc ®o¹n trÝch *Rút kinh nghiệm: ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… Ngày soạn Ngày dạy:... TiÕt 120. NghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn hoÆc ®o¹n trÝch I – MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT Hiểu rõ khái niệm và yêu cầu của bài văn nghị luận về tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích), biết cách làm những bài nghị luận này. *TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KỸ NĂNG 1.Kiến thức : Học sinh nắm đợc nội dung và phơng pháp nghị luận về tác phẩm truyện. 2. KÜ n¨ng : RÌn luyÖn kÜ n¨ng nhËn diÖn vµ viÕt v¨n nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn. 3. Gi¸o dôc : II. ChuÈn bÞ : 1.Thµy : §äc tµi liÖu, nghiªn cøu so¹n bµi, gi¸o cô : 2. Trß : §äc so¹n bµi. III. Ph¬ng ph¸p, kÜ thuËt: - Phơng pháp: Vấn đáp, trình bày , liệt kê, giải thích. - Kĩ thuật: Nhóm, động não IV. TiÕn tr×nh lªn líp . 1- ổn định tổ chức : ( 1p) 2- KiÓm tra : ( 5p) Câu hỏi: Cách làm bài về vấn đề t tởng đạo lí? 3- Bµi míi : * ĐVĐ: ( 1p) NL về một tác phẩm truyện hoặc đoạn trích thuộc nl vh, là bài nhận xét đánh giá về nhân vật, sự kiện, chủ đề hay nt của tác phẩm truyện …. để hiểu thế nào là bài nl về một tác phẩm truyện …bài học hôm nay chúng ta cùng đi tìm hiểu… Hoạt động của GV- HS. Néi dung.

(68) * Hoạt động 1 : Khởi động: * Hoạt động 2 : Tìm hiểu bài nghị luận về tác phÈm truyÖn (®o¹n trÝch) (19phót) - GV thuyÕt tr×nh : Vấn đề nghị luận chính là t tởng cốt lõi, là chủ đề cña bµi v¨n nghÞ luËn. ChÝnh nã lµ m¹ch ngÇm lµm nªn tÝnh thèng nhÊt, chÆt chÏ cña bµi v¨n. - HS đọc bài văn SGK 61. Vấn đề nghị luận của bài văn ? Phân tích đánh giá về nhân vật nào ? Đặt nhan đề khác ? + Anh thanh niªn trong LÆng lÏ Sa Pa + Những phẩm chất, đức tính đẹp đẽ, đáng yêu. + “Một vẻ đẹp nơi Sa Pa lặng lẽ ..” - Tóm tắt các luận điểm của vấn đề nghị luận? Thông qua tác phẩm đánh giá anh thanh niên ở tính c¸ch nµo ? - H×nh thøc cña bµi nghÞ luËn ? + Bè côc 5 phÇn : §o¹n ®Çu nhËn xÐt kh¸i qu¸t vÒ c¸c nh©n vËt trong truyÖn. §o¹n 2 ph©n tÝch tÝnh cách yêu đời, yêu nghề, trách nhiệm cao. Đoạn 3 phân tích đặc điểm thàm ngời đáng yêu. Đoạn 4 phân tích đức tính khiêm tốn của anh thanh niên. Đoạn 5 khái quát về nghệ thuật và chủ đề của truyện qua h×nh tîng anh thanh niªn. - NhËn xÐt vÒ c¸ch tr×nh bµy c¸c luËn ®iÓm ë tõng phÇn ? + Các luận điểm nêu rõ tính cách của nhân vật đợc nªu ë ®Çu ®o¹n theo phÐp diÔn dÞch. + TriÓn khai luËn ®iÓm chñ yÕu b»ng dÉn chøng cã kết hợp đánh giá và bình luận nhỏ. - Tõ c¸c nhËn xÐt trªn em hiÓu g× vÒ bµi v¨n nghÞ luËn vÒ mét t¸c phÈm truyÖn ? - HS đọc * hoạt động 3 : Hớng dẫn luyện tập (14 ‘) - Hoạt động nhóm: - Đọc đoạn văn SGK 63. Xác định vấn đề nghị luận cña bµi v¨n? - Tác giả đã trình bày vấn đề nghị luận nh thế nào ? + Phân tích cụ thể nội tâm, hành động của nhân vËt l·o H¹c. + bài viết làm sáng tỏ nhân cách đáng kính trọng, mét tÊm lßng hy sinh cao quý. - HS tr×nh bµy bµi lµm cña m×nh theo c©u hái SGK63. - GV đánh giá, bổ sung và cho điểm. 4. Cñng cè: ( 2p) - HS đọc ghi nhớ SGK . - ThÕ nµo lµ t¸c phÈm truyÖn hoÆc ®o¹n trÝch 5. Híng dÉn häc bµi: ( 1p). I- T×m hiÓu bµi nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn hoÆc ®o¹n trÝch : 1- Bµi v¨n : - Vấn đề nghị luận - Câu nêu vấn đề - C¸c luËn ®iÓm chÝnh: + Đẹp ở tấm lòng yêu đời, yêu nghề, ở tinh thÇn tr¸ch nhiÖm cao víi c«ng viÖc l¾m gian khæ cña m×nh. + §¸ng yªu ë nçi thÌm ngêi, lßng hiÕu khách đến nồng nhiệt, ở sự quan tâm đến ngời khác một cách chu đáo. + Có những đóng góp quan trọng cho đất nớc nhng rất khiêm tốn. - Bè côc : 5 phÇn - Các luận điểm đợc nêu cụ thể có lập luËn râ rµng. Tr×nh bµy theo lèi diÔn dÞch.. 2- Ghi nhí : SGK 63 II- LuyÖn tËp : 1- Vấn đề nghị luận T×nh thÕ lùa chän nghiÖt ng· cña nh©n vật lão Hạc và vẻ đẹp của nhân vật này ? 2- Nh÷ng ý kiÕn Phân tích nội tâm, hành động..

(69) - Tóm tắt nội dung và nghệ thuật các tác phẩm truyện đã học từ lớp 8 đến lớp 9. Tập ra đề và đọc tham khảo một số đề SGK 64. - §äc, lµm bµi tËp phÇn luyÖn tËp cách làm bài văn nghị luận.. TUẦN 27: ( Tiết121 125 ) & Ngày soạn: Ngày dạy: TiÕt 121. c¸ch lµm bµi nghÞ luËn vÒ mét t¸c phÈm truyÖn hoÆc ®o¹n trÝch. A– MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT Nắm được yêu cầu và biết cách làm bài nghị luận về một tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích) *TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KỸ NĂNG 1- KiÕn thøc Gióp häc sinh hiÓu râ c¸ch lµm bµi nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn, ®o¹n trÝch, tr×nh tù c¸c bíc : t×m hiểu đề, tìm ý, lập dàn bài và viết bài hoàn chỉnh. 2- Kü n¨ng : Rèn kỹ năng thực hiện các bớc theo đúng các yêu cầu của bài nghị luận truyện, đoạn trích. 3- Thái độ : Phát huy động viên tính sáng tạo của học sinh. B- ChuÈn bÞ : - GV: SGK - SGV - Tµi liÖu tham kh¶o. - Lµm bµi tËp SGK 63. Tãm t¾t truyÖn Lµng vµ Ngêi con g¸i Nam X¬ng C. Ph¬ng ph¸p, kÜ thuËt: - Phơng pháp: Vấn đáp, trình bày . - Kĩ thuật: Nhóm, động não D- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1- Ổn định tổ chức : (1phút) 2- KiÓm tra : *Thế nào là nl một tác phẩm truyện…? bài nl về tác phẩm truyện… cần đảm bảo yêu cầu về nội dung và hình thức? * Đáp án :(h): dựa vào nd kiến thức đã học phần ghi nhớ ở bài trước để trả lời. 3- Bµi míi : * ĐVĐ:(1).

(70) - Ở tiết trước các em đã tìm hiểu về bài văn nl một tác phẩm truyện…. để giúp các em có kĩ năng tốt khi làm bài văn nl một tác phẩm truyện… chúng ta cùng đi tìm hiểu bài học ngày hôm nay. Hoạt động của GV- HS * Hoạt động 1 : Tìm hiểu đề bài nghị luận (10 phút) - HS đọc kỹ 4 đề SGK 64. Nhắc lại thế nào là bài nghị luận vÒ t¸c phÈm truyÖn hoÆc ®o¹n trÝch ? - Các đề bài nêu những vấn đề nghị luận nào về tác phẩm ? + Th©n phËn ngêi phô n÷ trong x· héi cò qua nh©n vËt Vò N¬ng + DiÔn biÕn cèt truyÖn Lµng. + Th©n phËn Thóy KiÒu ë ®o¹n trÝch. + Đời sống tình cảm gia đình trong chiến tranh. - §èi tîng nghÞ luËn lµ g× ? - Các từ ngữ “Phân tích”, “Suy nghĩ” đòi hỏi khác nhau nh thÕ nµo ? + “Ph©n tÝch” : Yªu cÇu ph©n tÝch t¸c phÈm rót ra nhËn xÐt. + “Suy nghĩ” : Yêu cầu đề xuất nhận xét, về tác phẩm trên cơ sở một t tởng, một cách nhìn nào đó. (Quyền sống, địa vị ngời phụ nữ ...) - T¹i sao nãi ®©y lµ kiÓu bµi cã tÝnh chÊt tæng hîp cña kiÓu bµi nghÞ luËn vÒ ph©n tÝch truyÖn? + Trình bày cảm nhận, đánh giá phải có lý lẽ, lập luận, đồng thời phải qua phân tích, chứng minh bằng dẫn chứng. + Kết hợp đồng thời, linh hoạt nhiều phép lập luận (giải thÝch, chøng minh, ph©n tÝch ...) * hoạt động 2 : Các bớc làm bài nghị luận (18 phút) - Tìm hiểu đề bài SGK 65. Tóm tắt ngắn gọn “Làng” ? + T×nh yªu lµng hßa quyÖn víi lßng yªu níc cña «ng Hai, một nét mới trong đời sống tinh thần của ngời nông dân trong nh÷ng buæi ®Çu kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p. + T×m ý : Tr¶ lêi c¸c c©u hái : . C¸i g× næi bËt nhÊt ë «ng Hai ? . T×nh yªu lµng, yªu níc ë c¸c t×nh huèng nµo ? . Tình cảm ấy có đặc điểm gì ở những hoàn cảnh cảnh Êy ? . Nh÷ng chi tiÕt nghÖ thuËt ? - GV cïng HS tham kh¶o dµn bµi SGK 66. Nªu râ tõng yªu cÇu cña phÇn më, th©n, kÕt ? - Yªu cÇu HS viÕt phÇn më bµi vµ kÕt bµi theo híng dÉn SGK67? - Yêu cầu 2 HS đọc mở bài và kết luận. GV đánh giá cho ®iÓm. * hoạt động 3: Tổng quát nội dung (10 phút). Néi dung I- §Ò bµi nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn hoÆc ®o¹n trÝch : - Vấn đề nghị luận : + Nh©n vËt + T¸c phÈm - §èi tîng nghÞ luËn : + Nh©n vËt + T¸c phÈm + §æi thay trong sè phËn nh©n vËt - Sù kh¸c nhau gi÷a c¸c tõ mÖnh lÖnh. -KiÓu bµi nghÞ luËn mang tÝnh tæng hîp. II- C¸c bíc lµm bµi nghÞ luËn vÒ mét t¸c phÈm truyÖn, ®o¹n trÝch 1- Tìm hiểu đề, tìm ý - Vấn đề nghị luận - C¸c c©u hái t×m ý :. 2- LËp dµn bµi 3- ViÕt bµi :. Dµn bµi chung 4- §äc bµi vµ söa ch÷a (1) Më bµi : - Giới thiệu tác phẩm, tác giả và hoàn cảnh ra đời tác phÈm III- Ghi nhí : - §¸nh gi¸ s¬ bé : néi dung + nghÖ thuËt SGK 68 (2) Th©n bµi : a) Néi dung cña t¸c phÈm v¨n häc Dµn bµi nghÞ luËn vÒ mét t¸c phÈm - Nhận xét, đánh giá nội dung của TPVH : truyÖn + Giíi thiÖu s¬ lîc c©u chuyÖn + ý 1 .......................... (nhận xét, đánh giá nội dung) + ý 2 .......................... (nhận xét, đánh giá nội dung) b) NghÖ thuËt cña t¸c phÈm v¨n häc : - Nhận xét, đánh giá nghệ thuật tác phẩm văn học :.

(71) + Cèt truyÖn (kÕt cÊu) + X©y dùng nh©n vËt (chÝnh diÖn, ph¶n diÖn) + Chi tiÕt, h×nh ¶nh, .... + Ng«n ng÷ .... c) H¹n chÕ cña t¸c phÈm (nÕu cã) : H¹n chÕ vÒ néi dung hoÆc nghÖ thuËt. (3) KÕt bµi : - §¸nh gi¸ chung t¸c phÈm - Rót ra bµi häc (hoÆc më réng). 4- Cñng cè : ( 3 phót) §äc l¹i dµn bµi chung 5- Híng dÉn vÒ nhµ : ( 3 phót) -Híng dÉn chuÈn bÞ bµi ph©n tÝch t¸c phÈm “L·o H¹c” - Viết hoàn thiện phần mở bài đề luyện tập theo ND đã sửa *RÚT KINH NGHIỆM : ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: TiÕt 122 LuyÖn tËp lµm bµi NghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn hoÆc ®o¹n trÝch I. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT Nắm vững hơn cách làm bài văn nghị luận về tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích) II – TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KỸ NĂNG 1- KiÕn thøc - Gióp häc sinh hiÓu râ c¸ch lµm bµi nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn, ®o¹n trÝch, tr×nh tù c¸c bíc : tìm hiểu đề, tìm ý, lập dàn bài và viết bài hoàn chỉnh. 2- Kỹ năng : Rèn kỹ năng phân tích đề, tìm ý và lập dàn bài sơ lợc, chi tiết. 3- Thái độ : Hiểu rõ hơn các tác phẩm truyện đã học trong chơng trình. II. ChuÈn bÞ : 1.Thµy : §äc tµi liÖu, nghiªn cøu so¹n bµi, gi¸o cô . 2. Trß : §äc so¹n bµi. III. Ph¬ng ph¸p, kÜ thuËt: - Phơng pháp: Vấn đáp, trình bày . - Kĩ thuật: Nhóm, động não IV. TiÕn tr×nh lªn líp . 1- Ổn định : ( 1p) 2- KiÓm tra : ( 4p) C©u hái: c¸ch lµm bµi NL vÒ t¸c phÈm truyÖn hoÆc ®o¹n trÝch. §¸p ¸n: ghi nhí ( SGK) 3- Bµi míi : * ĐVĐ: ( 1p) Nhằm giúp các em ôn tập lại hệ thống kiến thức đã học ở 2 tiết trước , biết cách làm hoàn chỉnh một bài văn nghị luận về tác phẩm hoặc đoạn trích. từ đó có thể làm tốt bài viết số 6 ( tại nhà). Hoạt động của thày và trò *HĐ1: ¤n tập lí thuyết. ( 5p). néi dung bµi häc I. ¤n tËp..

(72) 1. NghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn hay ®o¹n trÝch GV : Thế nào là bài nghị luận về tác phẩm là trrình bầy những nhận xét, đánh giá của mình vè nhân vật, chủ đề hay nghệ thuật của tác truyÖn ? phÈm. 2.Những nhận xét đánh giá về tác phẩm phải GV : §Æc ®iÓm cña bµi v¨n nghÞ luËn vÒ t¸c xuÊt ph¸t tõ cèt truyÖn, tÝnh c¸ch, sè phËn cña nhân vật cũng nh nghệ thuật của tác phẩm đợc phÈm truyÖn ? ngêi viÕt ph¸t hiÖn, kh¸i qu¸t. 3.Các nhận xét, đánh giá về tác phẩm phải rõ rµng, cã lËp luËn, dÉn chøng chÆt chÏ, thuyÕt *HĐ2: ( 30p) phôc. 4. Bµi v¨n nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn ph¶i cã GV : Chép đề bài lên bảng . bè côc râ rµng. II. LuyÖn tËp. §Ò bµi : C¶m nhËn cña em vÒ ®o¹n trÝch truyÖn GV : Xác định kiểu đề ? ChiÕc lîc ngµ cña Nguyªn Quang S¸ng 1. Tìm hiểu đề. - Kiểu đề : Nghị luận về một đoạn trích tác GV : Xác định vấn đề nghị luận ? phÈm truyÖn. - Vấn đề nghị luận : Nhận xét, đánh giá về nội GV : H×nh thøc nghÞ luËn ? dung, nghÖ thuËt cña t¸c phÈm. - H×nh thøc nghÞ luËn : Nªu c¶m nhËn vÒ ®o¹n trÝch. GV : Tìm ý cho đề bài trên ? 1. T×m ý : GV : HS lµm bµi theo nhãm ? a. Nh©n vËt bÐ Thu. GV : §¹i diÖn nhãm tr×nh bÇy? Th¸i độ vµ t×nh c¶m cña bÐ Thu trong hai ngµy GV : §¹i diÖn nhãm nhËn xÐt ? ®Çu : Kh«ng nhËn «ng S¸u lµ ba : Nghe gäi, con GV : Cñng cè, kÕt luËn. bÐ … thÐt lªn m¸! m¸! GV : Nh©n vËt bÐ Thu ? - Thái độ và tình cảm của bé Thu trong hai ngày ®em tiÕp theo : Trong b÷a c¬m …. - Thái độ và tình cảm của bé Thu trong buổi chia tay: Tình cha con cảm động : Nhng thât lạ lùng, đến lúc ấy, tình cha con… b. Nh©n vËt «ng S¸u. Trong đợt nghỉ phép. GV : Nh©n vËt «ng S¸u ? + Đầu tiên là sự hụt hẫng, buồn khi thấy đứa con sî h·i vµ bá ch¹y + Kiên nhẫn cảm hoá đứa con để nó nhận cha.. GV : HS lµm bµi theo nhãm ? + Phót chia tay c¶m thÊy bÊt lùc vµ buån. GV : §¹i diÖn nhãm tr×nh bÇy? + Khi đứa con thet tiếng ba thì cảm thấy hạnh GV : §¹i diÖn nhãm nhËn xÐt ? phúc tột đỉnh. GV : Cñng cè, kÕt luËn. - Khi ë chiÕn khu : + Say sa, tØ mØ lµm chiÕc lîc ngµ. + Tríc lóc hi sinh «ng trao l¹i cho ngêi b¹n… c. Nhận xét, đánh giá. - Néi dung : Ngîi ca t×nh ca con s©u nÆng. - NghÖ thuËt : X©y dùng t×nh huèng truyÖn bÊt GV : NhËn xÐt vÒ néi dung vµ nghÖ thuËt. ngê l« gÝch. Ng«n ng÷ gi¶n dÞ, giÇu s¾c th¸i Nam Bé. 4- Cñng cè : ( 3p) - GV nhÊn m¹nh viÖc lËp dµn ý cho bµi v¨n nghÞ luËn. 5- Híng dÉn vÒ nhµ: ( 1p) - Lµm bµi kiÓm tra : Bài viết số 6 ( ở nhà) - Hoµn thiÖn bµi viÕt sè 6 - So¹n bµi: Sang thu *Rút kinh nghiệm.

(73) ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………… VIẾT BÀI TẬP LÀM VĂN SỐ 6 (làm ở nhà) I. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT Nhằm đánh giá HS ở các phương diện chủ yếu sau : - Biết cách vận dụng kiến thức và kỹ năng làm bài nghị luận về tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích) đã được học ở các tiết trước đó trong khi thực hành. - Biết vận dụng một cách linh hoạt, nhuần nhuyễn các thao tác phân tích, giải thích, chứng minh, bình luận... để làm tốt bài văn. - Có kỹ năng làm bài TLV nói chung (bố cục, diễn đạt, ngữ pháp, chính tả...) II. ĐỀ BÀI: - B×nh luËn truyÖn ng¾n LÆng lÏ Sa Pa cña NguyÔn Thµnh Long III. YÊU CẦU LÀM BÀI : 1/ Yêu cầu chung : a. Về kĩ năng : - Biết cách làm kiểu bài nghị luận về một tác pjẩm noặc đọan trích. Văn viết trong sáng, mạch lạc, biết kết hợp các phép lập luận trong bài làm. b. Về nội dung : Biết khai thác các yếu tố nghệ thuật tiêu biểu trong tác phẩm. 2/ Yêu cầu cụ thể ĐÁP ÁN - BIỂU ĐIỂM PhÇn. 1. 2. Học sinh triển khai được các ý cơ bản sau : NỘI DUNG 1- Më bµi : Giíi thiÖu t¸c phÈm, hoµn c¶nh miÒn B¾c ®ang tiÕn hµnh x©y dùng CNXH, t¸c gi¶ NguyÔn Thµnh Long.. ĐIỂM 1,5. - Đánh giá sơ bộ : hình ảnh đẹp đẽ của những con ngời mới XHCN. 2- Th©n bµi : a) Giíi thiÖu s¬ lîc c©u chuyÖn. - Cốt truyện đơn giản - ý nghĩa sâu sắc : cuộc sống tốt đẹp giữa con ngời và đất nớc, một cách đối xử tốt đẹp đẽ với nhau trong cuộc sống. b) Nhân vật anh thanh niên có nhiều phẩm chất tốt đẹp - Tinh thần tự nguyện, tự giác vợt khó khăn để hoàn thành nhiệm vụ - Anh lµ ngêicã cuéc sèng tù lËp, nÒ nÕp. - Có tấm lòng nhân hậu, quan tâm đến ngời khác và rất hiếu khách. - Có đức tính rất khiêm tốn c) Những nhân vật khác với những nét đáng quý nh ông hoạ sĩ, cô kỹ s, bác lái xe : - ThÓ hiÖn mèi quan hÖ th©n ¸i, tin cËy gi÷a con ngêi víi con ngêi - Sự hiện diện của họ tô điểm thêm nét đẹp của anh thanh niên. - Nh÷ng con ngêi míi x· héi chñ nghÜa. d) NghÖ thuËt : - Kết cấu truyện chặt chẽ, diễn biến câu chuyện thật sinh động, nhiều chi tiết bất ngê. - X©y dùng nh©n vËt ®iÓm h×nh - Ng«n ng÷ gi¶n dÞ, dÔ hiÓu.. 1. 4. 1. 1.

(74) 3. 3- KÕt bµi : - Lµ truyÖn ng¾n thµnh c«ng : ca ngîi nh÷ng con ngêi ©m thÇm lÆng lÏ cèng hiến cuộc đời mình cho công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội.. 1,5. 4.Củng cố,luyện tập :(5p) - Đọc diễn cảm bài thơ. -Nêu giá trị nội dung và nghệ thuật của tp. 5. Hướng dẫn học bài ở nhà :(1p) - Nắm nd luyện tập. - viết bài TLV số 6. - Đọc,soạn văn bản m©y vµ sãng *Rút kinh nghiệm ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………. Ngµy so¹n : Ngµy d¹y: TiÕt 123. m©y vµ sãng ( R. Ta – go ). I.MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT Cảm nhận được ý nghĩa thiêng liên của tình mẫu tử và những đặc sắc về nghệ thuận trong việc sáng tạo những cuộc đối thoại tưởng tượng và xây dựng các hình ảnh thiên nhiên của tác giả. *TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KỸ NĂNG 1. Kiến thức - Cảm nhận được tình mẫu tử thiêng liêng qua lời thủ thỉ chân tình của em bé với mẹ về những cuộc đối thoại tưởng tượng giữa em với những người sống trên mây và sóng. -Những sáng tạo độc đáo về hình ảnh thơ qua trí tưởng tượng bay bổng của tác giả. 2. Kĩ năng - Học sinh biết cách đọc - hiểu một văn bản dịch thuộc thể loại thơ văn xuôi. - Phân tích để thấy được ya nghĩa sâu sắc của bài thơ. 3. GDHS - Tình yêu quê hương có thái độ nâng niu, giữ gìn truyền thống bản sắc dân tộc. * Trọng tâm: Phần II * Tích hợp: Văn nghị luận. II. Các kĩ năng sống cơ bản được giáo dục trong bài 1.Tự nhận thức được giá trị của tình mẫu tử thiêng liêng. 2. Làm chủ bản thân: đặt mục tiêu về cách sống của bản thân qua lời tâm tình của em bé. 2. Suy nghĩ sáng tạo: đánh giá bình luận về những lời tâm tư của em bé, những hình ảnh thơ trong bài thơ. III. Các phương pháp kĩ thuật dạy học tích cực sử dụng trong bài. 1. Thảo luận nhóm: trao đổi về những lời tâm sự của em bé thể hiện tình mẫu tử sâu sắc..

(75) 2.Động não: suy nghĩ nêu những cảm nhận ấn tượng sâu đậm của bản thân về giá trị nội dung và nghệ thuật của bài thơ. IV. Chuẩn bị: - GV: bảng phụ, chân dung tác giả. - HS: đã soạn bài V. Tiến trình hoạt động 1. Ổn định lớp(1p) 2. KTBC(5p) ?Đọc thuộc lòng bài thơ “Nói với con” Nd của bài? * Yêu cầu: - Đọc thuộc lòng và diễn cảm bài thơ - Ca ngợi tình cảm gia đình, quê hương, sức sống mạnh mẽ của quê hương. - 3. Bài mới * GTB: (1p) Gv yêu cầu hs kể tên những bài thơ đã học có nội dung viết về tình cảm mẹ con (Cổng trường mở ra, mẹ tôi, trong lòng mẹ…) => Tình cảm mẹ con là thứ tình cảm thiêng liêng nhất của con người. Đó là suối nguồn của thi ca. Nhiều bài thơ hay viết về tình cảm đó đã nuôi dưỡng tâm hồn con người. Nhà thơ Ta-go (Ấn Độ) đã viết về tình mẫu tử với một tình cảm tôn thờ, chứa chan yêu thương và tin tưởng, đồng thời cũng gửi gắm vào đó những ý nghĩa triết lí sâu sắc. Hoạt động của GV- hS *Hoạt động1: T×m hiÓu chung(10p) - §äc phÇn giíi thiÖu vÒ t¸c gi¶ vµ bµi th¬ trong SGK. HS nªu nh÷ng nÐt c¬ b¶n. -GV hớng dẫn HS đọc - GV đọc mẫu 1 lợt HS đọc bài thơ. - Bµi th¬ chia lµm mÊy ®o¹n? Nªu ý mçi ®o¹n.. *Hoạt động2: (25p) §äc ®o¹n 1 Trong cuộc trò chuyện với em bé, mây đã nói với em nh÷ng g×? §ã lµ nh÷ng trß ch¬i nh thÕ nµo?. Em bé đã trả lời nh thế nào? Câu hỏi của em ẩn chøa ®iÒu g× ? Nh÷ng ngêi trªn m©y nãi víi em bÐ nh thÕ nµo? c©u tr¶ lêi hµm chøa ®iÒu g×? - MÆc dï rÊt muèn ®i ch¬i, nhng lÝ do g× khiÕn em bÐ tõ chèi? Em hiÓu g× vÒ em bÐ qua sù lùa chän Êy?. Néi dung I. T×m hiÓu chung 1- T¸c gi¶ : - Ra-bin-®ra-n¸t Ta-go (1861-1941) lµ nhµ thơ hiện đại lớn nhất của Ân Độ. Ông đã để lại một gia tài văn hoá nghệ thuật đồ sộ. 2. T¸c phÈm: -Bµi th¬ M©y vµ sãng in trong tËp Si-su(TrÎ th¬) xuÊt b¶n n¨m 1909. 3.Từ khó 4. Bè côc: 2 ®o¹n Đ1 : đến “bầu trời xang thẳm” –Cuộc trò chuyÖn cña em bÐ víi m©y vµ mÑ. §2 (cßn l¹i):Cuéc trß chuyÖn cña em bÐ víi sãng vµ mÑ. II. §äc – hiÓu v¨n b¶n a.Cuéc trß chuyÖn cña em bÐ víi m©y vµ mÑ : -M©y nãi víi em bÐ: “Bọn tớ chơi từ khi thức dậy cho đến lúc chiÒu tµ. Bän tí ch¬i víi b×nh minh vµng...víi vÇng tr¨ng b¹c” =>§ã lµ mét trß ch¬i rÊt vui vÎ trªn bÇu trêi cao réng, cã c¶ vÇng tr¨ng b¹c lµm b¹n. -“Nhng làm thế nào mình lên đó đợc? => Em bÐ tá ra rÊt muèn ®i ch¬i cïng m©y. (§iÒu nµy phï hîp víi t©m lÝ cña tuæi th¬) -Họ đáp: “Hãy đến nơi tận cùng trái đất ...lªn tËn tÇng m©y”=>C¸ch ®i thËt dÔ dµng, ch¼ng ph¶i cè g¾ng g× nhiÒu. -.. Mẹ mình đang đợi ở nhà..., ...Làm sao có thể rời mẹ mà đến đợc? => Câu trả lời nêu lên một tình thế, lí do để từ chối. Em bÐ kh«ng ®i ch¬i mµ ë nhµ víi mÑ, em yªu m©y nhng yªu mÑ nhiÒu h¬n. -“Con lµ m©y . mÑ lµ tr¨ng...m¸i nhµ ta sÏ.

(76) - ở nhà với mẹ, em bé đã tởng tợng ra một trò ch¬i nh thÕ nµo?§ã lµ trß ch¬i nh thÕ nµo? Em bÐ thÓ hiÖn t×nh c¶m g×? Gv bình: trò chơi của bé đã trộn lẫn cái ảo vào cái hiện hữu, biến cái không thể thành cái có thể: mây, trăng, trời của thế giới thiên nhiên đã chuyển hóa thành con, mẹ và mái ấm gia đình của cuộc đời trần thế. Tình cảm gia đình cũng giống như sự tồn tại của mây, trăng, bầu trời nó là vĩnh cửu. Được ôm mẹ trong nhà của mình là điều hạnh phúc nhất, thiêng liêng nhất. Tình cảm ấy đã thắng lời mời gọi khác. Đó là tính nhân văn. Sóng đã nói với em bé những gì? Em bé đã nghe đợc điều gì từ những lần gọi đó cña sãng? Em bÐ cã muèn ®i kh«ng? T¹i sao? Điều gì đã khiến em bé từ chối lời rủ rê đó?. lµ bÇu trêi xanh th¼m” =>Trß ch¬i tëng tîng, trong trß ch¬i nµy em bÐ cã c¶ m©y, bÇu trêi vµ mÑ.Em yªu thiªn nhiªn nhng yªu mÑ nhiÒu h¬n. b. Cuéc trß chuyÖn cña em bÐ víi sãng vµ mÑ: - Sãng nãi víi em : “Bän tí ca h¸t tõ s¸ng sím...Bän tí ngao du...” =>Sãng rñ em cïng d¹o ch¬i trªn biÓn. -...Nhng lµm thÕ nµo... =>Em bÐ muèn ®i cïng sãng, em bÞ hÊp dÉn, cuèn hót bëi nh÷ng lêi rñ rª cña nh÷ng ngêi trong sãng. -...Buæi chiÒu mÑ lu«n muèn m×nh ë nhµ, làm sao có thể rời mẹ mà đi đợc?” =>Em đã lựa chọn không đi chơi mà ở nhà với mẹ. Tình thơng yêu mẹ đã thắng lời mời gäi hÊp dÉn cña nh÷ng ngêi trong sãng. -“Con lµ sãng... Vµ kh«ng ai trªn thÕ gian nµy biÕt mÑ con ta ë chèn nµo.” =>Ba c©u th¬ kh«ng chØ diÔn t¶ c¸ch ch¬i cña bÐ mµ cßn thÓ hiÖn niÒm h¹nh phóc ngËp trµn. T×nh mÑ con lµ thiªng liªng vµ bÊt tö. -Em bÐ rÊt yªu mÑ nhng còng yªu biÓn c¶. Trß ch¬i hay h¬n v× sãng ®a c¶ hai mÑ con đến những bến bờ xa lạ. 4. Tæng kÕt: -Những đặc sắc nghệ thuật: Đối thoại lồng trong lêi kÓ, h×nh ¶nh tîng trng, sù tëng tîng bay bæng, sù ho¸ th©n cña t¸c gi¶ vµo nh©n vËt em bÐ. -Néi dung:Ca ngîi t×nh mÉu tö thiªng liªng vµ bÊt diÖt. Em bé đã nghĩ ra trò chơi nh thế nào? NhËn xÐt vÒ ý nghÜa ba c©u th¬ trªn? *HĐ3(5p) Vì sao em bé lại nghĩ ra đợc trò chơi ấy?Trò chơi lÇn nµy cã hÊp dÉn h¬n trß ch¬i tríc kh«ng? V× sao? Gv bình: sự vẫy gọi từ chốn cao x a đầy sức hút bởi nó động đến niềm mơ ước lớn lao cảu con người: tự do và nguồn vui song lực hút của mẹ yêu thương đã chiến thắng lực kéo của mây, lực đẩy của sóng. về với mẹ, bé tìm được trò chơi thú vị hơn nhiều trò chơi cảu mây và sóng: trò chơi tình mẫu tử. Sợi dây liên kết yêu thương mẹ con đã mở ra thiên đường giữa cuộc đời trần thế, mở ra cái vô hạn tong cái hữu hạn. Nêu những đặc sắc về nghệ thuật và nội dung của bµi th¬? 4- Cñng cè (3p) -Bài thơ nói với ta những điều tốt đẹp nào trong cuộc sống tình cảm của con ngời? - Qua bài thơ, ta hiểu thêm những điều đáng quí nào trong tâm hồn và tài năng của nhà thơ Ta-go 5. Híng dÉn vÒ nhµ : (1p) - TËp vÏ bøc tranh minh ho¹ trß ch¬i cña em bÐ - ChuÈn bÞ:Bµi ¤n tËp vÒ th¬. + Lập bảng thống kê các tác phẩm thơ hiện đại VN đã học. *Rút kinh nghiệm: ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………….

(77) Ngµy so¹n : Ngµy d¹y: TiÕt 124. «n tËp vÒ th¬. I.MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT Hệ thống lại và nắm được những kiến thức về các văn bản thơ đã học trong chương trình Ngữ văn lớp 9. *TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KỸ NĂNG 1. Kiến thức - Hệ thống kiến thức về các tác phẩm thơ đã học ở lớp 9. 2. Kĩ năng Tổng hợp, hệt hống hóa kiến thức về các tác phẩm thơ đã học. 3. GDHS * Trọng tâm: Ôn tập * Tích hợp: Văn nghị luận về một đọa thơ, bài thơ. II. Các kĩ năng sống cơ bản được giáo dục trong bài 2. Suy nghĩ sáng tạo: đánh giá bình luận về nội dung và giá trị của các tác phẩm thơ đã học. III. Các phương pháp kĩ thuật dạy học tích cực sử dụng trong bài. 1. Thảo luận nhóm: trao đổi về nội dung và nhệ thuật của các tác phẩm thơ. 2.Động não: suy nghĩ . IV. Chuẩn bị: - GV: bảng phụ. - HS: đã soạn bài V. Tiến trình hoạt động 1. Ổn định lớp(1p) 2. KTBC Kết hợp trong giờ - 3. Bài mới * GTB: nêu yêu cầu tiết học và phương pháp học. * Hoạt động 1 : Hệ thống kiến thức về thơ hiện đại ( 20 phút) Tªn bµi, N¨m s¸ng t¸c gi¶ t¸c, thÓ th¬ Tãm t¾t néi dung §ång chÝ 1948 Tình đồng chí của những ngời lính dựa trên ChÝnh H÷u Tù do c¬ së cïng chung c¶nh ngé vµ lý tëng chiÕn đấu, đợc thể hiện thật tự nhien, bình dị mà s©u s¾c trong mäi hoµn c¶nh, nã gãp phÇn quan trọng tạo nên sức mạnh và vẻ đẹp tinh thÇn cña ngêi lÝnh c¸ch m¹ng. Bµi th¬ vÒ 1969 Qua hình ảnh độc đáo – những chiếc xe tiểu đội xe Tù do kh«ng kÝnh, kh¾c ho¹ næi bËt h×nh ¶nh kh«ng kÝnh những ngời lính lái xe trên tuyến đờng TrPhạm Tiến êng S¬n trong thêi kú kh¸ng chiÕn chèng DuËt Mü víi t thÕ hiªn ngang, tinh thÇn dòng c¶m và ý chí chiến đấu giải phóng miền Nam. §oµn 1969 Những bức tranh đẹp, rộng lớn, tráng lệ về thuyÒn b¶y ch÷ thiên nhiên, vũ trụ và ngời lao động trên đánh cá biển theo hành trình chuyến ra khơi đánh cá Huy CËn của đoàn thuyền. Qua đó thể hiện cảm xúc về thiên nhiên và lao động, niềm vui trong cuéc sèng míi.. §Æc s¾c nghÖ thuËt Chi tiÕt, h×nh ¶nh ng«n ng÷ gi¶n dÞ, ch©n thùc, cô đọng giàu sức biểu c¶m. ChÊt liÖu hiÖn thùc sinh động, hình ảnh độc đáo giäng diÖu khá kho¾n giµu tÝnh khÈu ng÷. Nhiều hình ảnh đẹp, rộng lớn, đợc sáng tạo b»ng liªn tëng vµ tëng tîng, ©m hëng kháe kho¾n l¹c quan.

(78) BÕp löa B»ng ViÖt. 1963-kÕt hîp 7 ch÷ vµ 8 ch÷. Khóc h¸t ru ... NguyÔn Khoa §iÒm ¸nh tr¨ng NguyÔn Duy. 1971 ThÓ th¬ 8 ch÷. Con cß ChÕ Lan Viªn Mïa xu©n nho nhá Thanh H¶i. 1962 Tù do. ViÕng l¨ng B¸c ViÔn Ph¬ng. 1976 8 ch÷. Sang thu H÷u ThØnh. Nãi víi con Y Ph¬ng. 1978 N¨m ch÷. 1980 5 ch÷. Những kỷ niệm đầy xúc động về bà và tình bµ ch¸u, thÓ hiÖn lßng kÝnh yªu tr©n träng vµ biết ơn của cháu đối với bà và cũng là đối với gia đình, quê hơng đất nớc.. KÕt hîp gi÷a biÓu c¶m víi miªu t¶ vµ b×nh luËn, s¸ng t¹o h×nh ¶nh bÕp löa g¾n liÒn víi h×nh ¶nh ngêi bµ. ThÓ hiÖn t×nh yªu th¬ng con cña ngêi mÑ Khai th¸c ®iÖu ru ngät d©n téc Tµ ¤i g¾n liÒn víi lßng yªu níc, tinh ngµo tr×u mÕn. thần chiến đấu và khát vọng về tơng lai. Tõ h×nh ¶nh ¸nh tr¨ng trong thµnh phè, gîi lại những năm tháng đã qua của cuộc đời ngời lính gắn bó với thiên nhiên, đất nớc bình dị, nhắc nhở thái độ sống tình nghĩa thñy chung Tõ h×nh tîng con cß trong nh÷ng lêi h¸t ru, ngợi ca tình mẹ và ý nghĩa của lời ru đối với đời sống của mỗi ngời. C¶m xóc tríc mïa xu©n cña thiªn nhiªn vµ đất nớc, thể hiện ớc nguyện chân thành góp mùa xuân nhỏ của đời mình vào cuộc đời chung. H×nh ¶nh b×nh dÞ mµ giµu ý nghÜa biÓu tîng, giäng ®iÖu ch©n thµnh, nhá nhÑ mµ thÊm s©u. VËn dông s¸ng t¹o h×nh ¶nh vµ giäng ®iÖu lêi ru cña ca dao. ThÓ th¬ 5 ch÷ cã nh¹c ®iÖu trong s¸ng, tha thiÕt, gÇn víi d©n ca, hình ảnh đẹp giản dị, nh÷ng so s¸nh, Èn dô s¸ng t¹o. Lòng thành kính và niềm xúc động sâu sắc Giọng điệu trang trọng của nhà thơ đối với Bác tron trong một lần và tha thiết, nhiều hình tõ miÒn Nam ra viÕng l¨ng B¸c ¶nh Èn dô vµ gîi c¶m, ng«n ng÷ b×nh dÞ, c« đúc. sau 1975 5 BiÕn chuyÓn cña thiªn nhiªn lóc giao mïa tõ H×nh ¶nh thiªn nhiªn ®ch÷ h¹ sang thu qua c¶m nhËn tinh tÕ cña nhµ îc gîi t¶ b»ng nhiÒu th¬ c¶m gi¸c tinh nh¹y, ng«n ng÷ chÝnh x¸c, gîi c¶m Sau 1975 B»ng lêi trß chuyÖn víi con bµi th¬ thÓ hiÖn C¸ch nãi giµu h×nh ¶nh, Tù do sự gắn bó, niềm tự hào về quâ hơng và đạo vừa cụ thể, gợi cảm vừa lý sèng cña d©n téc gîi ý nghÜa s©u xa Hoạt động của GV-HS. Néi dung ghi b¶ng. * Hoạt động 2 : Hớng dẫn sắp xếp các bài thơ theo II- Sắp xếp các bài thơ Việt Nam đã giai ®o¹n lÞch sö ( 6 phót) häc theo giai ®o¹n lÞch sö - GV híng dÉn häc sinh s¾p xÕp c¸c bµi th¬ theo c¸c + 1945-1954 giai ®o¹n : + 1954-1964 + 1964-1975 - Các tác phẩm thơ đã tái hiện cuộc sống đất nớc t tởng - Tái hiện cuộc sống đất nớc và con ngtình cảm con ngời? êi VN. - ThÓ hiÖn t©m hån, t×nh c¶m, t tëng con ngêi. III- Một số bài thơ có đề tài gần So sánh những bài thơ có đề tài gần nhau ( 6phút) -Xác định một số bài thơ có đề tài gần nhau ? Nêu nhau : nh÷ng ®iÓm khai th¸c vµ hoµn c¶nh kh¸c nhau cña tõng - Ngîi ca t×nh mÑ con th¾m thiÕt, thiªng liªng. bµi ? - Ngời lính cách mạng với vẻ đẹp trong + Khóc h¸t ru nh÷ng em bÐ lín trªn lng mÑ, Con cß tÝnh c¸ch vµ t©m hån hä.

(79) + Đồng chí, Bài thơ về tiểu đội xe không kính, ánh tr¨ng NhËn xÐt bót ph¸p s¸ng t¹o h×nh ¶nh th¬ ( 3 phót) - Bót ph¸p s¸ng t¹o h×nh ¶nh th¬ ë c¸c bµi th¬ rÊt kh¸c nhau thÓ hiÖn sù phong phó ®a d¹ng trong c¸c sö dông h×nh ¶nh th¬. Nªu vÝ dô ph©n tÝch ?. IV- So s¸nh bót ph¸p s¸ng t¹o h×nh ¶nh th¬ : Bót ph¸p x©y dùng h×nh ¶nh th¬ ®a d¹ng, phong phó. + Bót ph¸p hiÖn thùc + Bút pháp tợng trng, phóng đại liên tởng tởng tợng. +Bót ph¸p gîi t¶ .... 4- Cñng cè : ( 3 phót) Néi dung vµ nghÖ thuËt chÝnh cña tõng bµi th¬. 5- DÆn dß : ( 1 phót) ChuÈn bÞ bµi nghÜa têng minh vµ hµm ý.. Ngµy so¹n Ngµy d¹y: TiÕt 125 nghÜa. têng. minh. vµ. hµm. ý. I.MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT - Hiểu thế nào là nghĩa tường minh và hàm ý. - Xác định được nghĩa tường minh và hàm ý ở trong câu. - Biết sử dụng hàm ý trong giao tiếp hàng ngày. II. TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KỸ NĂNG 1- KiÕn thøc Gióp häc sinh hiÓu thÕ nµo lµ nghÜa têng minh vµ hµm ý. Häc sinh biÕt nhËn diÖn néi dung cua hµm ý (tõ nghÜa têng minh) tõ mét sè c©u v¨n, ®o¹n v¨n. 2- Kü n¨ng : Kỹ năng hình thành khái niệm, xác định nghĩa tờng minh và hàm ý trong câu, đoạn văn. 3- Thái độ : VËn dông vµo bµi nghÞ luËn vÒ bµi th¬, ®o¹n th¬. B- ChuÈn bÞ : - ThiÕt kÕ bµi gi¶ng - Tµi liÖu tham kh¶o - b¶ng phô - Mét sè bµi tËp kü n¨ng Ng÷ v¨n 9. C. Ph¬ng ph¸p, kÜ thuËt: - Phơng pháp: Vấn đáp, trình bày, thảo luận . - Kĩ thuật: Nhóm, động não D- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1- ổn định tổ chức : (1phút) 2- KiÓm tra : KiÓm tra trong giê. 3- Bµi míi Hoạt động của GV- HS Néi dung * Hoạt động 1 : Khởi động - giới thiệu bài I- Ph©n biÖt nghÜa têng minh vµ hµm ý * Hoạt động 2 : Phân tich mẫu hình thành khái : niÖm( 18’) - HS đọc đoạn văn . Câu nói ,Trời ơi, chỉ còn có năm 1- Bài tập 1 : phót muèn nãi ®iÒu g× vÒ mÆt thêi gian ? - Trêi ¬i, chØ cßn cã n¨m phót. -> thêi gian cßn 5 phót - Đặt vào hoàn cảnh sắp chia tay với các khách đến -> nghĩa tờng minh.

(80) thăm, câu nói đó nói lên điều gì khác ? Điều khác đó -> Anh rất tiếc dùa vµo ®©u mµ suy ra ? -> Dùa vµo hoµn c¶nh sù viÖc trong bµi v¨n. - C©u nãi :¤ ! C« cßn quª chiÕc mïi xoa ®©y nµy ! cã -> Hµm ý Èn ý g× kh«ng ? - Từ các nhận xét trên ta thấy nghĩa diễn đạt trong câu hoặc đoạn văn có thể diễn đạt trực tiếp bằng câu và từ ngữ nhng cũng có nghĩa không đợc nói ra bằng tõ ng÷ trong lêi nhng cã thÓ suy ra tõ nh÷ng tõ ng÷ Êy. Ngêi ta gäi lµ nghÜa têng minh vµ hµm ý. Em h·y nªu sù ph©n biÖt ? - HS đọc ghi nhớ - GV n©ng cao : + Tõ vÝ dô c©u thø hai “¤ ! c« ... ®©y nµy” ta thÊy hàm ý có những đặc tính nhất định. Rõ nhất là 2 đặc 2- Ghi nhớ : tính : Hàm ý có thể giải đợc : ngời nghe có thể đoán ra - Tờng minh : Phần thông báo diễn đạt hµm ý trong lêi nãi cã chøa hµm ý. Hµm ý cã thÓ chèi trùc tiÕp b»ng tõ ng÷. bỏ đợc : họ chối bỏ không thông báo hàm ý nào đó - Hàm ý : phân thông báo không diễn đạt trong lêi nãi cña m×nh, hä kh«ng chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ trùc tiÕp b»ng tõ ng÷ trong c©u nhng suy hàm ý đó. ra tõ tõ ng÷. * hoạt động 3 : Hớng dẫn luyện tập (15 phút) - Hoạt động nhóm - Nhãm 1,2 lµm bµi tËp 1( T75) - Nhãm 3,4 lµm bµi tËp 2 ( T 75) . Các nhóm đọc yêu cầu bài tập ( SGK làm ra bảng nhãm) II- LuyÖn tËp : . §¹i diÖn nhãm tr¶ lêi c¸c nhãm nhËn xÐt lÉn nhau 1- Bµi 1 (75) . GV nhËn xÐt tõng bµi -> chèt l¹i. a. c©u cho thÊy nhµ ho¹ sÜ cha muèn chia tay - “Nhà hoạ sĩ tặc lỡi đứng dậy”. b.- Cô gái đang bối rối đến vụng về vì ngợng. Vì kín đáo để lại chiếc khăn làm kû niÖm , anh thËt thµ gäi c« tr¶ l¹i. 2- Bµi 2 (75) - “Tuæi giµ cÇn níc chÌ : ë Lao Cai ®i sím qu¸”. 3- Bµi 3 (75) - “C¬m chÝn råi” 3. Bµi 4 ( 75) - C©u " Hµ n¾ng gím vÒ nµo" -> kh«ng có hàm ý mà chỉ là câu đánh trống lảng. - C©u: " t«i thÊy …-> lµ c©u bá löng. 4- Cñng cè : ( 3 phót) - Tìm hàm ý qua câu thơ “Ngời đồng mình tự đục đá kê cao quê hơng Cßn quª h¬ng th× lµm phong tôc” -> Ngời đồng mình bằng sự lao động cần cù, nhẫn nại hàng ngày đã làm nên quê hơng với truyền thống, với phong tục tập quán tốt đẹp. 5- Híng dÉn vÒ nhµ : ( 2 phót) - Hoµn thiÖn bµi tËp vµo vë - N¾m ch¾c néi dung - ChuÈn bÞ bµi nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬. *Rút kinh nghiệm : ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………….

(81) TUẦN 28: ( Tiết126 130 ) & Ngày soạn: Ngày dạy: TiÕt 126 nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬ A.MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT Hiểu và biết cách làm một bài nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ. *TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KỸ NĂNG 1- KiÕn thøc - Gióp häc sinh hiÓu thÕ nµo lµ nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬ c¸c yªu cÇu thùc hiÖn lo¹i bµi nghị luận đó về nội dung và hình thức. 2- Kü n¨ng : - Phân tích, xây dựng hệ thống luận điểm , đánh giá nội dung và nghệ thuật. 3- Thái độ : - Båi dìng kh¶ n¨ng c¶m thô vµ ph©n tÝch th¬. B- ChuÈn bÞ : - GV: SGK - SGV - HS: Mét sè bµi tËp kü n¨ng Ng÷ v¨n 9. C. Ph¬ng ph¸p, kÜ thuËt: - Phơng pháp: Vấn đáp, trình bày, thảo luận . - Kĩ thuật: Nhóm, động não D- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1- ổn định tổ chức : (1phút) 2- KiÓm tra : - (g) ktra vở bài tập của (h). nhận xét, ghi điểm cho một số (h) có bài làm tốt. ( 5 phót) 3- Bµi míi * ĐVĐ: Chúng ta đã được nghiên cứu một bài nl về một đoạn văn, truyện… vậy bài nl về mọt đoạn thơ, bài thơ có gì khác? bài học hôm nay chúng ta cùng tìm hiểu. Hoạt động của GV- HS * Hoạt động 1 : Khởi động - giới thiệu bài * Hoạt động 2 : Phân tich mẫu hình thành khái niÖm( 24’) - HS đọc bài thơ ô :Mùa xuân nho nhỏ. của Thanh H¶i. §äc v¨n b¶n Kh¸t väng hßa nhËp, d©ng hiÕn cho đời. Vấn đề nghị luận của văn bản ?. Néi dung. I- T×m hiÓu bµi nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬ 1- V¨n b¶n : Khát vọng hòa nhập, dâng hiến cho đời - Vấn đề nghị luận : Hình ảnh mùa xuân và t×nh c¶m cña t¸c gi¶ trong bµi " Mïa xu©n nho nhá" - Nh÷ng luËn ®iÓm vÒ h×nh ¶nh mïa xu©n ? - Nh÷ng luËn ®iÓm vÒ h×nh ¶nh mïa xu©n + H×nh ¶nh mïa xu©n mang nhiÒu tÇng ý nghÜa + H×nh ¶nh mïa xu©n cña thiªn nhiªn, đất nớc trong cảm xúc của nhà thơ. + H×nh ¶nh mïa xu©n thÓ hiÖn kh¸t väng hßa nhËp, d©ng hiÕn cuat t¸c gi¶. - Nh÷ng luËn cø lµm s¸ng tá luËn ®iÓm ? - LuËn cø: Chän gi¶ng b×nh nh÷ng c©u th¬, hình ảnh đặc sắc, phân tích giọng điệu trữ t×nh, kÕt cÊu bµi th¬. - Xác định bố cục và nhận xét ? - Bè côc: + Gi÷a c¸c phÇn cña v¨n b¶n cã liªn kÕt vÒ ý vµ + Më bµi: ®o¹n 1 giíi thiÖu bµi th¬ + Thân bài ( đoạn 2,3,4 ) đánh giá nội cách diễn đạt. - Cách diễn đạt trong từng đoạn có làm nổi bật đợc dung NT bài thơ. + KÕt bµi: ®o¹n 5 kh¸i qu¸t gi¸ trÞ bµi th¬. luËn ®iÓm kh«ng ?.

(82) 2- Ghi nhí : - ThÕ nµo lµ nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬ ? - Trình bày nhận xét, đánh giá của mình về - Nội dung và nghệ thuật của bài thơ đợc thể hiện nội dung và nghệ thuật của bài thơ đó. qua ng«n tõ, h×nh ¶nh, giäng ®iÖu vËy nghÞ luËn cô thÓ lµ lµm g× ? + Cần phân tích các yếu tố ấy để có những nhận II- Luyện tập : xét, đánh giá cụ thể xác đáng. Gîi ý: GV: Híng dÉn luyÖn tËp (10 phót) - LuËn ®iÓm vÒ nh¹c ®iÖu bµi th¬ - T×m luËn ®iÓm kh¸c vÒ bµi th¬ " MXNN" - LuËn ®iÓm vÒ bøc tranh mïa xu©n - Hoạt động nhóm. . §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy. . GV nhËn xÐt chèt l¹i. 4- Cñng cè : ( 3 phót) - §äc ghi nhí - Bµi NL vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬ 5- DÆn dß : ( 2 phót) - Tìm hiểu các dạng đề trong tiết cách làm bài nghị luận về đoạn thơ, bài thơ. *Rút kinh nghiệm: ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… Ngµy so¹n : Ngµy d¹y: TiÕt 127 c¸ch lµm. bµi nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬. A.MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT Nắm vững hơn cách làm bài nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ. *TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KỸ NĂNG 1- KiÕn thøc Học sinh biết cách viết bài nghị luận về đoạn thơ, bài thơ cho đúng với các yêu cầu đã học ở tiết tr ớc. Xác lập dàn bài chung. 2- Kü n¨ng : RÌn luyÖn kü n¨ng thùc hiÖn c¸c bíc lµm bµi nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬, c¸ch tæ chøc triÓn khai c¸c lËp ®iÓm. 3- Thái độ : Båi dìng kh¶ n¨ng c¶m thô vµ ph©n tÝch th¬. B- ChuÈn bÞ : -GV: SGK - SGV - tµi liÖu tham kh¶o - HS: Một số đề bài C. Ph¬ng ph¸p, kÜ thuËt: - Phơng pháp: Vấn đáp, trình bày, thảo luận . - Kĩ thuật: Nhóm, động não D- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1- ổn định tổ chức : (1phút) 2- KiÓm tra : ( 5 phót) C©u hái: ThÕ nµo lµ bµi nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬? §¸p ¸n: phÇn ghi nhí ( SGK - 78) 2- Bµi míi: Hoạt động của VV- HS Néi dung * Hoạt động 1 : Khởi động - giới thiệu bài * Hoạt động 2 :Tìm hiểu dạng đề bài (8 phút) I- §Ò bµi nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, - HS đọc các đề bài SGK 79. Cấu tạo của các đề nh bài thơ thế nào ? Các từ trong đề nh phân tích, cảm nhận, suy 1- Đề bài : nghÜ biÓu thÞ nh÷ng yªu cÇu g× víi bµi lµm ? + §Ò 1 : Ph©n tÝch c¸c tÇng nghÜa trong ®oan th¬, chó ý nghÜa têng minh vµ hµm ý. + §Ò 2 : C¶m nhËn lu ý Ên tîng, c¶m thô cña ngêi viÕt cã tÝnh kh¸i qu¸t më réng. - §Ò 1 : ph©n tÝch.

(83) + §Ò 3 : C¶m nhËn chó ý diÔn biÕn t©m tr¹ng cña chñ thÓ tr÷ t×nh. + Đề 4 : Bình giảng bài thơ chú ý đến hình tợng nhân vËt. + Đề 5 : Bình giảng bài thơ chú ý đến những luận ®iÓm mang tÝnh c¶m nghÜ kh¸i qu¸t. + Đề 6 : Bình giảng đoạn thơ chú ý đến tính chất mở ®Çu cña ®o¹n th¬. + Đề 7 : Bình giảng bài thơ chỉ chú ý đến đặc sắc nghÖ thuËt + Đề 8 : Bình giảng bài thơ chú ý đến mối quan hệ nhân vật và các cảm xúc , suy nghĩ về mối quan hệ đó. - Từ các đề cụ thể trên ta rút ra một số nhận xét mang tính khẳng định ? + “Phân tích” - chỉ định về phơng pháp + “Cảm nhận” – lu ý đến ấn tợng, cảm thụ + “Suy nghĩ” – nhấn mạnh tới nhận định, phân tích cña ngêi viÕt. + Trêng hîp kh«ng cã lÖnh ngêi viÕt bµy tá ý kiÕn của mình về vấn đề nêu ra trong đề. - Häc sinh nh¾c l¹i c¸c bíc lµm bµi v¨n nghÞ luËn nãi chung? Đọc đề bài SGK 80. Dựa vào tham khảo tìm hiểu đề, tìm ý, lập dàn bài rút ra những yêu cầu cụ thể ? + Néi dung cÇn ph©n tÝch : t×nh yªu quª h¬ng trong bµi th¬ “Quª h¬ng” cña TÕ Hanh. + Dµn bµi : SGK 81.. - §Ò 2 : c¶m nhËn - §Ò 3 : c¶m nhËn - §Ò 4 : Bµy tá ý kiÕn - §Ò 5 : Suy nghÜ - §Ò 6 : Ph©n tÝch - §Ò 7 : Ph©n tÝch nghÖ thuËt - §Ò 8 : C¶m nhËn vµ suy nghÜ.. 2- NhËn xÐt : - Cã sù kh¸c biÖt vÒ s¾c th¸i, kh«ng ph¶i lµ kiÓu bµi kh¸c nhau. II- C¸ch lµm bµi nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬ :(16’) 1- C¸c bíc lµm bµi nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬ - Tìm hiểu đề, tìm ý. - LËp dµn bµi - ViÕt bµi - §äc vµ söa ch÷a 2- C¸ch tæ chøc, triÓn khai luËn ®iÓm : - HS đọc văn bản “Quê hơng trong tình thơng nỗi a. Văn bản: Quê hơng trong tình thơng nçi nhí ( SGK - 81) nhí”?T×m hiÓu c¸ch triÓn khai luËn ®iÓm ? *Bè côc : - MB - TB - KB b. NhËn xÐt chÝnh: - Nhµ th¬ viÕt quª h¬ng b»ng tÊt c¶ t×nh - Phần thân bài ngời viết đã trình bày nhận xét gì về yêu tha thiết, trong sáng đầy thơ mộng: + Hình ảnh đẹp nh mơ đầy sức mạnh t×nh yªu quª h¬ng trong bµi th¬ ? khi ra kh¬i - GV định hớng các ý tác giả triển khai. + C¶nh trë vÒ + H×nh ¶nh ngêi d©n chµi + Nçi nhí quª h¬ng thµnh nh÷ng kØ - Nguyªn nh©n chÝnh nµo t¹o nªn søc hÊp dÉn cña v¨n niÖm - C¸c phÇn nèi kÕt chÆt chÏ b¶n? - Bè côc m¹ch l¹c ý kiÕn ph©n tÝch, b×nh gi¶ng, chøng - Tõ ph©n tÝch vÝ dô trªn em rót ra nh÷ng yªu cÇu khi -minh. lµm bµi nghÞ luËn vÒ ®o¹n th¬, bµi th¬ ? 3- Ghi nhí : SGK 83 - HS đọc nghi nhớ III. LuyÖn tËp: * Hoạt động 3: Luyện tập ( 10 phút) Bµi tËp ( SGK- 84) - Hoạt động nhóm - LËp dµn ý: - Ph©n tÝch khæ th¬ ®Çu bµi sang thu cña H÷u ThØnh. + MB: giíi thiÖu bµi th¬ nãi chung, khæ - GV híng dÉn HS lËp dµn ý theo nhãm. th¬ nãi riªng . §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy dµn ý + TB: Ph©n tÝch c¶m nhËn vÒ mïa thu . GV nhËn xÐt, bæ sung. th«ng qua biÖn ph¸p NT - Nhận xét đánh giá của tác giả so với bµi viÕt kh¸c vÒ mïa thu + KB: nªu gi¸ trÞ khæ th¬. 4- Cñng cè : ( 3phót) - §Ó lµm tèt bµi v¨n nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬ bµi th¬ cÇn yªu cÇu g×? - Nêu các phần trong bài nghị luận đó?.

(84) 5- DÆn dß : ( 2 phót) - ph©n tÝch khæ th¬ ®Çu bµi Sang thu theo nh gîi ý. - So¹n v¨n b¶n " M©y vµ sãng" t×m hiÓu vÒ t¸c gi¶ Ta - Go. *Rút kinh nghiệm : ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………. Ngày soạn: Ngày dạy: TIẾT 128+129. Văn bản: CHÓ SÓI VÀ CỪU TRONG THƠ NGỤ NGÔN. CỦA LA PHÔNG-TEN (Trích) ( Hi-pô-lit Ten ) A. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT Qua việc so sánh hình tượng con cừu và con chó sói trong thơ ngụ ngôn của La Phông Ten với những dòng viết về hai con vật ấy của nhà khoa học Buy – phông, hiểu được đặc trưng của những sáng tác nghệ thuật. *TRỌNG TÂM KIẾN THỨC,KĨ NĂNG: 1. Kiến Thức: - Đặc trưng của những sáng tác nghệ thuật là yếu tố tượng tưởng tượng và dấu ấn cá nhân của tác giả. - Cách lập luận của tác giả trong văn bản. 2. Kĩ năng: - Biết cách đọc – Hiểu một văn bản dịch về nghị luận văn chương. - Nhận ra và phân tích được các yếu tố của lập luận ( Luận điểm, luận cứ, luận chứng) Trong văn bản. 3. Thái độ: - Học tập, rút kinh nghiệm để viết văn nghị luận về một vấn đề, hiện tượng C. PHƯƠNG PHÁP, kÜ thuËt d¹y häc: - Đàm thoại ,vấn đáp, thảo luận D. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC 1. Ổn định: ( 1 phót) 2. Kiểm tra bài cũ: ( 5 phót) - Phân tích những điểm mạnh, yếu của con người Việt Nam? Nguyên nhân? - Em cần phải làm gì để phát huy điểm mạnh, hạn chế, điểm yếu - Kiểm tra sự chuẩn bị bài , đồ dùng học tập của học sinh. 3. Bài mới: Giới thiệu bài: ( 1 phót) - Ở lớp 8 đã học bài Đi bộ ngao du của nhà văn Pháp Ruxô – bài văn mang tính chất nghị luận xã hội. Đến lớp 9 chúng ta được làm quen với bài nghị luận văn chương của nhà văn Pháp là H.Ten qua bài “Chó sói và cừu…” HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS. NỘI DUNG BÀI DẠY.

(85) * HOẠT ĐỘNG 1 : Hướng dẫn HS tìm hiểu chung về tác giả, tác phẩm: ( 10 phót) - Đọc chú thích * ? ? Nêu vài nét về t/g – t/p ? - GV: KTra việc đọc hiểu các chú thích khác ? Nêu đôi nét về thể loại và vị trí đoạn trích ? - Hs: Suy nghĩ, trả lời. - GV: Đọc mẫu, nêu cách đọc ( thơ đúng nhịp; Lời doạ dẫm của chó sói, van xin thê thảm của cừu non ) - Gọi 2 HS lần lượt đọc tiếp ? ? Tìm bố cục đoạn trích ? ? Cách lập luận của t/g ? - HS: Thảo luận trình bày ? Xác định mạch NL ở từng phần ? - HS : Khi bàn về con cừu, t/g thay bước 1 bằng trích đoạn thơ ngụ ngôn LPTen nhờ đó bài văn nghị luận trở nên sinh động hơn HOẠT ĐỘNG 2 : Đọc hiểu văn bản ,Phân tích văn bản( 35 phót) - HS: Đọc “Buy-phông –> xua đi” ? Nhà khoa học có viết về 1 con cừu cụ thể ? viết về chúng như thế nào ? và tỏ thái độ gì -> con cừu ? Đọc đoạn “Buy-phông viết... vô dụng”Nhà khoa học có viết về 1 con cừu cụ thể ? Viết về chúng như thế nào ? Nêu dẫn chứng ? - HS: Tình mẫu tử loài nào cũng có; nối bất hạnh của chó sói không được nhắc đến vì đấy không phải là nét cơ bản của nó ở mọi lúc, mọi nơi ? Tóm tắt những ghi chép của Buy Phông về chó sói? ? Tình cảm của ông đối với con vật này như thế nào? ? Nhận xét của Buy Phông về chó sói có đúng không? HẾT TiÕt 106 CHUYỂN TiÕt 107 1.Ổn định: 2. Kiểm tra bài cũ: 3. Bài mới: -HS: Đọc lại đoạn văn phần 1 *Hoạt động nhóm:. I. TÌM HIỂU CHUNG: 1. Tác giả: - Hi - pô - lít Ten (1828 – 1893 ) là nhà triết học, nhà sử học và nhà nghiên cứu văn học, Viện sĩ Viện Hàn Lâm Pháp. 2.Tác phẩm: - Tác giả công trình nghiên cứu văn học nổi tiếng “La Phông Ten và thơ ngụ ngôn của ông” (3 phần, mỗi phần nhiều chương) - Đoạn trích từ chương II, phần 2 3.Từ khó: 4. Bố cục: + Từ đầu -> "Chết rồi thì vô dụng": Nhìn nhận của Buy-phông và La- phông-ten về chó sói và cừu + Còn lại: Lời bình của tác giả về hai cách nhìn trên - Mạch nghị luận: + Dưới ngòi bút của La Phông-ten + Dưới ngòi bút của Buy-Phông Phương thức biểu đạt: Nghị luận II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN: a. Hai con vật dưới ngòi bút nhà khoa học - Viết về loài cừu ( con cừu nói chung ) loài chó sói (con chó sói nói chung). Bằng ngòi bút chính xác của nhà khoa học nêu những đặc tính cơ bản của chúng - Không nhắc đến “tình mẫu tử thân thương của loài cừu; không nhắc đến nỗi bất hạnh của chó sói" -> Sói là loài vật đáng ghét, đáng trừ -> Cừu là con vật đần độn, nhút nhát, thụ động không biết trốn tránh hiểm nguy. * Nhìn nhận của Buy- Phông về chó sói: - Buy Phông nhìn thấy những hoạt động bản năng về thói quen và sự xấu xí. - Ông khó chịu và thấy ghét con sói vì lúc sống chúng có hại, lúc chết cũng vô dụng. => Đó là lời nhận xét đúng vì dựa trên sự quan sát những biểu hiện bản năng xấu của con vật này * Nhìn nhận của La Phông -ten về cừu: - Mọi chuyện đều đúng(như Buy- Phông) - Nhưng không chỉ có vậy… - Khi bị sói gầm lên đe dọa…..còn đang bú mẹ. => Hình ảnh con cừu cụ thể đã được nhân hóa như một chú bé ngoan đạo, ngây thơ, đáng thương nhỏ bé, yếu ớt và tội nghiệp. => Tỏ thái độ xót thương thông cảm như với con người bất hạnh:.

(86) ? Tóm tắt cách nhìn nhận của La Phông ten về cừu. ? Đọc đoạn thơ này ta hiểu thêm gì về con cừu? ? Tác giả sử dụng biện pháp nghệ thuật gì? ? Tình cảm của La Phông ten đối với con vật này như thế nào? thông qua câu văn nào? - HS: Tỏ thái độ xót thương thông cảm như với con người bất hạnh: " Thật cảm động tốt bụng như thế "Em nghĩ gì về cách cảm nhận này? ? Trong thơ của La Phông ten chó sói hiện ra như thế nào? ? Tình cảm của La Phông ten với chúng? ? Em nghĩ gì về cách cảm nhận này? ? Tác giả đã bình luận 2 cách nhìn ấy như thế nào? - HS: Trình bày ? Theo em nhà thơ thấy và hiểu con sói khác với nhà bác học ở điểm nào?. - Nhắc đến tình mẫu tử thân thương cảm động.  Kết hợp cái nhìn khách quan và cảm xúc chủ quan tạo được hình ảnh vừa chân thực vừa xúc động về con vật này.. * Nhìn nhận của La-Phông -Ten về chó sói: - Sói là bạo chúa của cừu, là bạo chúa khát máu, là con thú điên, là gã vô lại. Bộ mặt lấm lét… -> Sói là loài vật tàn bạo khát máu. => Hình ảnh con sãi cũng được nhân cách hóa  Ông vùa ghê sợ vừa đáng thương, đó là cách nhìn chân thực gợi cảm xúc. d2. Lời bình của tác giả: - Đó là sự suy nghĩ tưởng tượng không bị gò bó khuôn phép theo định kiến. - Nhà thơ thấy và hiểu con sói là một kẻ độc ác, khổ sở, trộm cướp, ngờ nghệch hóa rồ vì luôn bị đói. - Buy phông dựng một vở bi kịch về sự độc ác, La Phông ten dựng một vở hài kịch về sự ngu ngốc. => Dùng so sánh đối chiếu để làm nổi bật quan ? Nêu nhận xét của em về cách nghị luận điểm từ đó xác nhận đặc điểm riêng sáng tạo nghệ của tác giả trong đoạn bình luận này? thuật. ? Nêu nhận xét của em về nghệ thuật và 3 .Tổng kết, ( Ghi nhớ SGK/63) nội dung của văn bản này? a. Nghệ thuật : Tiến hành nghị luận trật tự ba *Hoạt động:3 Tổng kết, (5p) bước( Dưới ngòi bút của La Phông – ten dưới ngòi bút của Buy – Phông- Dưới ngòi bút của La Phông – ten ) - Sử dụng phép lập luận, so sánh, đối chiếu bằng cách dẫn ra những dòng viết về hai con vất của nhà khoa học Buy- Phông và của La – Phông –ten, từ đó làm nổi bật hình tượng nghệ thuật trong sáng tác của nhà thơ được tạo nên bởi những yếu tố tưởng tượng in đâmj dấu ấn của tác giả. b. Nội dung : Qua phép so sánh hình tượng chó sói và cừu trong thơ ngụ ngôn của La -Phông – Ten với những dòng viết về hai con vật ấycủa nhà khoa học Buy –Phôn, văn bản đã là nổi bất đặc trưng của sáng tác nghệ thuật là yếu tố tưởng tượng và dấu ấn cá nhân của tác giả. 4. Cñng cè: (3p) - HS đọc lại văn bản . - Đọc lại phần phân tích, nhắc lại nội dung chính đã học. 5. Híng dÉn häc bµi: (1p) - Học bài và chuẩn bị những nội dung còn lại. - Hệ thống toàn bài. - HS đọc bài nghị luận về vấn đề t tởng đạo lí. - Học bài, soạn bài.

(87) *Rút kinh nghiệm: ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ Ngµy so¹n : Ngµy d¹y: TiÕt 130. kiÓm tra v¨n ( phÇn th¬). I. Mức độ cần đạt 1. Kiến thức -Kiểm tra đánh giá kết quả học tập của hs về các văn bản thơ đã học trong chương trình ngữ văn 2. Kĩ năng - Rèn kĩ năng viết văn cảm thụ, phân tích một đoạn thơ, một câu một hình ảnh hoặc một vấn đề trong thơ trữ tình. 3. GDHS - Ý thức trung thực nghiêm túc trong khi làm bài. * Trọng tâm: Kiểm tra II. Các kĩ năng sống cơ bản được giáo dục trong bài 2.Ra quyết định. 2. Động não. . III. Các phương pháp kĩ thuật dạy học tích cực sử dụng trong bài. 1.Thực hành . IV. Chuẩn bị: - GV: đề và đáp án - HS: đã ôn bài V. Tiến trình hoạt động 1. Ổn định lớp(1p) 2. Kiểm tra (Kiểm tra sự chuẩn bị của hs) 3. HS lµm bµi: * MA TRẬN: Nhận biết Thông hiểu Cộng Vận dụng Mức độ Chủ đề Nói với con. Con cò, Khúc hát ru..., Mây và sóng.. Tự luận. Tự luận. Yêu cầu học sinh chép đầy đủ, đúng chính tả,. Cấp độ thấp. Cấp độ cao. TL Số câu: 1 Số điểm:1 Tỉ lệ: 10.%. Cả ba bài thơ đều viết về mẹ và ca ngợi tình mẩu tử thiêng liêng, cao cả.. Số câu :1 Số điểm:2 Tỉ lệ 20.%.

(88) Mùa xuân nho nhỏ .... Tổng số câu:4 T số điểm: 10. Số câu: 1 Số điểm:1. Số câu: 2 Số điểm:4. Yêu cầu học sinh phát hiện được biện pháp nghệ thuật ẩn dụ chuyển đổi cảm giác. Số câu:0.5 Số điểm: 2,5. Tỷ lệ: 100%. Tỷ lệ: 10%. Tỷ lệ: 40%. Tỷ lệ: 25.%. Bố cục đầy đủ, rõ ràng.- Diễn đạt trôi chảy, dùng từ có hình ảnh.. Số câu: 2 Số điểm:7 Tỉ lệ: 70.%. Số câu: 0.5 Số điểm:2.5 Tỷ lệ: 25.%. Tổngsốcâu:4 T số điểm: 10 Tỷ lệ:. 100% II. ĐỀ Bài: Câu 1: (1đ) Chép thuộc lòng khổ thơ đầu trong bài thơ “ Nói với con” và cho biết người cha đã nhắc nhở con về những tình cảm cội nguồn nào? Câu 2: (2đ) Em hãy cho biết điểm chung và nét riêng được thể hiện qua ba bài thơ: “ Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ”, “ Con cò”, “ Mây và sóng”? Câu3: (2đ) Phát hiện và cho biết tác dụng của biện pháp nghệ thuật được sử dụng trong khổ thơ sau: “ Ơi, con chim chiền chiện Hót chi mà vang trời Từng giọt long lanh rơi Tôi đưa tay hứng về” Câu 4: (5đ) Phân tích hai khổ thơ sau trong bài “ Mùa xuân nho nhỏ” của nhà thơ Thanh Hải. “Ta làm con chim hót Ta làm một cành hoa Ta nhập vào hòa ca Một nốt trầm xao xuyến Một mùa xuân nho nhỏ Lặng lẽ dâng cho đời Dù là tuổi hai mươi Dù là khi tóc bạc” ĐÁP ÁN + BIỂU ĐIỂM: Câu 1: (1đ). Yêu cầu học sinh chép đầy đủ, đúng chính tả, nếu sai quá 2 từ trừ dần 0.25. - Nêu được tình cảm cội nguồn mà cha muốn nhắc nhở con đó là tình cảm gia đình và tình làng xóm. Câu 2: (2đ). * Điểm chung: Cả ba bài thơ đều viết về mẹ và ca ngợi tình mẩu tử thiêng liêng, cao cả. * Nét riêng: - “ Con cò: Từ hình tượng con cò trong ca dao, trong lời ru phát triển và ca ngợi lòng mẹ, tình mẹ và ý nghĩa của lời ru đối với mỗi con người. - “ Mây và sóng”: Nhà thơ hóa thân vào lời trò chuyện hồn nhiên, say sưa của bé với mây và sóng để thể hiện tình yêu mẹ tha thiết, sâu nặng. - “ Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ”: Thể hiện sự thống nhất, gắn bó giữa tình yêu con với lòng yêu nước, trung thành với cách mạng của người mẹ tà ôi ở miền tây Thừa Thiên thời chống Mĩ..

(89) Câu 2: (2đ) - Yêu cầu học sinh phát hiện được biện pháp nghệ thuật ẩn dụ chuyển đổi cảm giác. - Tác dụng: Qua biện pháp ẩn dụ đã cho thấy sự cảm nhận tinh tế của nhà thơ, lúc này Thanh Hải không chỉ nghe thấy, nhìn thấy mà còn có thể hứng được những giọt âm thanh của tiếng chim chiền chiện rơi xuống từ sâu thẳm trời xanh. Câu 3: (6đ) * Nội dung: Yêu cầu học sinh triển khai được các ý sau: - Giới thiệu được đoạn thơ trích trong bài Mùa xuân nho nhỏ của Thanh Hải Đoạn thơ đã thể hiện được một quan niệm sống đẹp và đầy trách nhiệm của mỗi người - Ước nguyện của nhà thơ là muốn cống hiến mùa xuân nho nhỏ của mình vào mùa xuân lớn của dân tộc( Muốn làm con chim, cành hoa…). - Những ước nguyện đó đã thể hiện một thái độ sống đẹp đẽ, đầy trách nhiệm: +Mong ước làm những gì bình thường nhưng thật sự có ích cho đời. + Tâm niệm về mối quan hệ riêng, chung; sự chuyển hóa giữa cái tôi cá nhân và cái ta cuộc đời: Chỉ xin làm một nốt trầm khiêm nhường trong bản hòa ca chung. - Hình ảnh mùa xuân nho nhỏ đầy bất ngờ, thú vị và sâu sắc: Đặt cái vô hạn của đất trời bên cái hữu hạn của đời người. Đó là mùa xuân vĩnh hằng, bất tử mà chỉ có những người biết sống đẹp, biết dâng hiến mới nhận ra “ cái nốt trầm xao xuyến ” trong mỗi bản hòa ca. * Hình thức: - Bố cục đầy đủ, rõ ràng. - Diễn đạt trôi chảy, dùng từ có hình ảnh. * Biểu điểm: - Điểm 5-6: Bài viết đạt yêu cầu đã nêu, lập luận chặt chẽ, diễn đạt trôi chảy, rõ ràng. - Điểm 3-4: Bài viết đạt yêu cầu đã nêu song còn sai một số lỗi về chính tả, diễn đạt. - Điểm 1-2: Bài viết còn thiếu một đến hai ý theo yêu cầu, diễn đạt còn vụng. E. Tổng kết – rút kinh nghiệm: I. Củng cố: Giáo viên thu ài về nhà chấm. II. Hướng dẫn học và chuẩn bị bài: - Tiếp tục ôn tập kiến thức về thơ hiện đại. - Chuẩn bị bài Chương trình địa phương. III. Nhận xét chung về tiết dạy:…………………… IV.Rút kinh nghiệm: ................................................ ............................. ................................................................................ 4. Cñng cè: - Thu bµi nhËn xÐt giê kiÓm tra 5. Híng dÉn vÒ nhµ: - Ôn tập lại để nắm chắc kiến thức. - Giê sau tr¶ bµi. TUẦN 29: ( Tiết131 135 ) & Ngày soạn: Ngày dạy:.

(90) tiÕt : 131-132 Tæng kÕt v¨n b¶n nhËt dông. I.MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT Củng cố và hệ thống lại những kiến thức cơ bản về văn bản nhật dụng. *TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KỸ NĂNG 1. Kiến thức - Đặc trưng của văn bản nhật dụng là tính cập nhật của nội dung. - Những nội dung cơ bản của các văn bản nhật dụng đã học. 2. Kĩ năng - Tiếp cận một văn bản nhật dụng. - Tổng hợp và hệ thống hóa kiến thức. 3. GDHS - Ý thức học tập tích cực * Trọng tâm: tổng kết * Tích hợp: Văn nghị luận. II. Các kĩ năng sống cơ bản được giáo dục trong bài 2. Suy nghĩ sáng tạo: đánh giá bình luận về nội dung và giá trị của các tác phẩm văn bản nhật dụng đã học. III. Các phương pháp kĩ thuật dạy học tích cực sử dụng trong bài. 1. Thảo luận nhóm: trao đổi về những văn bản nhật dụng đã học. 2.Động não: suy nghĩ . IV. Chuẩn bị: - GV: bảng phụ. - HS: đã soạn bài V. Tiến trình hoạt động 1. ổn định tổ chức.(1 phút) 2. KiÓm tra bµi cò (3-5 phót) : - Câu hỏi: Thế nào là văn bản nhật dụng? - Đáp án : Văn bản nhật dụng không phải chỉ thể loại cũng ko phải chỉ kiểu văn bản .Gọi "văn bản nhật dụng " là căn cứ vào đề tài, chức năng, tính cập nhật của văn bản. 3. Bµi míi : GV giíi thiÖu. - Văn bản nhật dụng thường sử dụng những phương thức biểu đạt nào, cách học ra sao chúng ta cùng tìm hiểu nội dung bài hôm nay: TiÕt 131 *Hoạt động 1 : Tìm hiểu khái niệm. Hoạt động của GV ?. Em h·y kÓ nh÷ng văn bản nhật dụng đã học từ lớp 6 đến lớp 9?. GV: Yêu cầu HS đọc SGK. ?. V¨n b¶n nhËt dông cã ph¶i lµ kh¸i niÖm thÓ lo¹i kh«ng? ?. §Ò tµi mµ v¨n b¶n nhËt dông híng tíi lµ g×? ?. Chøc n¨ng cña v¨n b¶n nhËt dông lµ g×?. I. Kh¸i niÖm v¨n b¶n nhËt dông - Kh«ng ph¶i lµ kh¸i niÖm nhËt dông. - Kh«ng chØ kiÓu v¨n b¶n. - Chỉ đề cập đến chức năng, đề tài tính cập nhËt. - §Ò tµi rÊt phong phó: Tù nhiªn, m«i trêng, v¨n ho¸, gi¸o dôc, chÝnh trÞ, x· héi, thÓ thao, đạo đức,... - Chøc n¨ng: Bµn luËn, thuyÕt minh, têng. Hoạt động của HS.

(91) thuật, miêu tả, đánh giá những vấn đề, những hình tợng của đời sống con ngêi vµ x· héi. - TÝnh cËp nhËt: Lµ tÝnh thời sự kịp thời, đáp ứng yêu cầu, đòi hỏi ?. Trong v¨n b¶n nhËt cña cuéc sèng hµng dụng giá trị văn chơng ngày, vấn đề hiện tại đợc thể hiện nh thế gắn với cộng đồng xã nµo? héi. - Gi¸ trÞ v¨n ch¬ng ?. Häc c¸c v¨n b¶n nhËt kh«ng ph¶i lµ yªu cÇu dông cã ý nghÜa g×? cao nhÊt nhng vÉn lµ một vấn đề quan trọng đ thu hút ngời đọc. - ý nghÜa: Gióp HS më réng hiÓu biÕt toµn diÖn và tạo điều kiện để HS hoµ nhËp víi cuéc sèng x· héi, rót ng¾n kho¶ng c¸ch gi÷a nhµ trêng vµ x· héi. ?. Em hiÓu thÕ nµo vÒ tÝnh cËp nhËt?. *Hoạt động 2 : Tìm hiểu nội dung GV: Chia nhãm vµ yªu cÇu HS hÖ thèng ho¸ néi dung v¨n b¶n nhËt dông theo b¶ng hÖ thèng. II. Néi dung c¸c v¨n b¶n nhËt dụng đã học TT 1. Tên văn bản CÇu Long Biªn – Chøng nh©n lÞch sö. 2. §éng Phong Nha. 3 4. Bøc th cña thñ lÜnh da đỏ Cæng trêng më ra. 5. MÑ t«i. 6. Cuéc chia tay... bóp bª. 7. Ca HuÕ trªn s«ng H¬ng. 8 9. Th«ng tin vÒ ngµy tr¸i đất năm 2000 ¤n dÞch, thuèc l¸. 10. Bµi to¸n d©n sè. 11. Tuyªn bè... cña trÎ em. Nội dung Giíi thiÖu vµ b¶o vÖ di tÝch lÞch sö, danh lam th¾ng c¶nh. Giíi thiÖu danh lam th¾ng c¶nh Quan hÖ gi÷a thiªn nhiªn vµ con ngêi Gi¸o dôc, nhµ trêng, gia đình và trẻ em. Gi¸o dôc, nhµ trêng, gia đình và trẻ em. Gi¸o dôc, nhµ trêng, gia đình và trẻ em. V¨n ho¸ d©n gian (ca nh¹c cæ truyÒn). M«i trêng Chèng tÖ n¹n ma tuý, thuèc l¸. D©n sè vµ t¬ng lai nh©n lo¹i QuyÒn sèng cña con ngêi..

(92) 12. §Êu tr¸nh cho mét thÕ giíi hoµ b×nh. Phong c¸ch Hå ChÝ Minh. 13. Chèng chiÕn tranh, b¶o vÖ hoµ b×nh thÕ giíi. Héi nhËp thÕ giíi vµ gi÷ g×n b¶n s¾c d©n téc.. D. DÆn dß(1p) N¾m l¹i kh¸i niÖm v¨n b¶n nhËt dông Xem lại các văn bản nhật dụng đã học N¾m l¹i néi dung cña c¸c v¨n b¶n TiÕt 132. Hoạt động của GV. Hoạt động của HS. *Hoạt động 1 : - Tr¶ lêi * KiÓm tra bµi cò: Trong c¸c v¨n b¶n nhËt dông đã học em thích nhất văn bản nào? giải thích lí do - NhËn xÐt *Hoạt động 2 : Hình thức văn bản nhật dụng iii. H×nh thøc v¨n b¶n nhËt dông TT. Tªn v¨n b¶n. 1. Th«ng tin...., tuyªn bố...., ôn dịch, bức th...., đấu tranh..... 2. Cuéc chia tay cña 6 nh÷ng con bóp bª Cầu Long Biên, động 6 Phong Nha Cæng trêng më ra 7 Ca HuÕ trªn s«ng H7 ¬ng §Êu tranh cho mét thÕ X· luËn 9 giíi hoµ b×nh Phong c¸ch Hå ChÝ ThuyÕt minh 9 Minh - Sö dông tÊt c¶ mäi thÓ lo¹i, kiÓu lo¹i v¨n b¶n. (Kh«ng ph¶i lµ kh¸i niÖm thÓ lo¹i). 3 4 5 6 7. KiÓu v¨n b¶n – thÓ lo¹i Hµnh chÝnh , ®iÒu hµnh, nghÞ luËn, thuyÕt minh vµ biÓu c¶m, th tõ, th«ng b¸o. Tù sù + miªu t¶, truyÖn ng¾n MiÓu t¶ + biÓu c¶m, thuyÕt minh, bót ký. BiÓu c¶m, håi kÝ ThuyÕt minh + miªu t¶. Líp 7, 8 9. Þ KÕt hîp c¸c ph¬ng thức biểu đạt (Miêu tả + tù sù, hµnh chÝnh + nghÞ luËn, miªu t¶ + thuyÕt minh) ?. Ta cã thÓ rót ra kÕt luËn g× vÒ h×nh thøc biểu đạt của văn bản nhËt dông? *Hoạt động 3 : Ph¬ng ph¸p häc v¨n b¶n nhËt dông ?. Em đã chuẩn bị bài vµ häc c¸c v¨n b¶n nhËt dông nh thÕ nµo? kÕt qu¶? ?. Qua mçi líp, c¸ch chuÈn bÞ bµi vµ häc bµi có gì thay đổi? Lí do vµ kÕt qu¶ cña sù thay đổi đó? ?. Ph¬ng ph¸p häc v¨n b¶n nhËt dông?. iv.Ph¬ng ph¸p häc v¨n b¶n nhËt dông - ChuÈn bÞ vµ häc c¸c v¨n b¶n nh c¸c v¨n b¶n kh¸c (v¨n ch¬ng). - Chó ý 6 ®iÓm: +) Đọc thật kỹ các chú thích về sự kiện, hiện tợng hay vấn đề. +) Thói quen liên hệ (thực tế bản thân, thực tế cộng đồng). +) Có ý kiến, quan niệm riêng, có thể đề xuất giải pháp. +) Vận dụng các kiến thức của các môn học khác để đọc – hiểu văn bản nhật dụng và ngợc lại (lịch sử, địa lí, GDCD, văn học, sinh vật). +) Căn cứ vào đặc điểm thể loại, phân tích các chi tiết cụ thể và hình thức biểu đạt để khái quát chủ đề. +) KÕt hîp xem tranh, ¶nh, nghe vµ xem c¸c ch¬ng tr×nh thêi sù, khoa häc, truyÒn th«ng, s¸ch b¸o hµng ngµy...

(93) HS: th¶o luËn, tr×nh bµy. C¸c nhãm nhËn xÐt, bæ sung. GV: §¸nh gi¸, kh¸i qu¸t. GV: Chia HS theo tæ, nhãm. GV ph¸t phiÕu häc tËp GV dung đèn chiếu. HS: Th¶o luËn theo nhãm. HS: Cử đại diện trả lời. GV: NhËn xÐt, bæ sung.. Hoạt động4 : Luyện tập v. LuyÖn tËp. Bài tập 1: Vấn đề mới nhất mà em vừa cập nhật đêm qua hoặc sáng, tra nay lµ g×? tõ nguån nµo? Bài tập 2: Làm thế nào để khắc phục nạn phao thi, nạn hút thuốc lá ở lớp em, th«n, phè em?. 4. Cñng cè: (1p) - HS nh¾c l¹i néi dung bµi häc. 5. Híng dÉn häc bµi: (1p) - HS häc thuéc ghi nhí SGK. - HS làm đề cơng ôn tập về văn bản nhật dụng. - §äc, so¹n: Tr¶ bµi tËp lµm v¨n sè 6 *Rút kinh nghiệm: ...................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ ..... Ngµy so¹n : Ngµy d¹y: TiÕt 130 Tr¶ bµi tËp lµm v¨n sè 6 A- MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT: 1- KiÕn thøc - Giúp học sinh thấy đợc những kiến thức tập làm văn đã học về nghị luận về một tác phẩm truyện hoặc đoạn trích. Nhận xét đánh giá những giá trị về nội dung và nghệ thuật của tác phẩm Lặng lẽ Sa Pa 2- Kü n¨ng : - Rèn kỹ năng phân tích, đánh giá về nội dung nghệ thuật của truyện, có hệ thống luận điểm, luận cø râ rµng. 3- Thái độ : - Có ý thức trong việc học tập và tu dỡng đạo đức với quan niệm sống cao đẹp. B- ChuÈn bÞ : - §¸p ¸n, biÓu ®iÓm, bµi ch÷a. C- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1- ổn định tổ chức : (1phút) 2- KiÓm tra : 3- Bµi míi : * ĐVĐ(1p):Tiết trước chúng ta đã tiến hành viết bài số 6, để giúp các em thấy được những ưu khuyết điểm trong bài làm của mình chúng ta sẽ cùng vào bài hôm nay. Hoạt động của GV- HS Néi dung * Hoạt động 1 : Khởi động - giới thiệu bµi. * Hoạt động 2:Hớng dẫn HS lập dàn 1- Đề bài : Bình luận truyện ngắn Lặng lẽ Sa bµi(9 ‘) Pa cña NguyÔn Thµnh Long.

(94) - GV chép đề bài lên bảng : - LËp dµn bµi cho HS. *- Dµn bµi 1- Më bµi : Giíi thiÖu t¸c phÈm, hoµn c¶nh miÒn B¾c ®ang tiÕn hµnh x©y dùng CNXH, t¸c gi¶ NguyÔn Thµnh Long. - Đánh giá sơ bộ : hình ảnh đẹp đẽ của những con ngêi míi XHCN. 2- Th©n bµi : a) Giíi thiÖu s¬ lîc c©u chuyÖn. - Cốt truyện đơn giản - ý nghĩa sâu sắc : cuộc sống tốt đẹp giữa con ngời và đất nớc, một cách đối xử tốt đẹp đẽ với nhau trong cuộc sống. b) Nh©n vËt anh thanh niªn cã nhiÒu phẩm chất tốt đẹp - Tinh thÇn tù nguyÖn, tù gi¸c vît khã khăn để hoàn thành nhiệm vụ - Có tấm lòng nhân hậu, quan tâm đến ngêi kh¸c vµ rÊt hiÕu kh¸ch. c) Nh÷ng nh©n vËt kh¸c víi nh÷ng nÐt đáng quý nh ông hoạ sĩ, cô kỹ s, bác lái xe : - Sù hiÖn diÖn cña hä t« ®iÓm thªm nÐt đẹp của anh thanh niên. - Nh÷ng con ngêi míi x· héi chñ nghÜa. d) NghÖ thuËt : - KÕt cÊu truyÖn chÆt chÏ, diÔn biÕn c©u chuyện thật sinh động, nhiều chi tiết bất ngờ. - X©y dùng nh©n vËt ®iÓm h×nh - Ng«n ng÷ gi¶n dÞ, dÔ hiÓu. 3- KÕt bµi : - Lµ truyÖn ng¾n thµnh c«ng : ca ngîi nh÷ng con ngêi ©m thÇm lÆng lÏ cèng hiÕn cuéc đời mình cho công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã héi. 2- §¸nh gi¸ nhËn xÐt bµi lµm : - ¦u ®iÓm + Xác định đợc yêu cầu của đề : nêu đánh giá nhËn xÐt cña m×nh vÒ néi dung nghÖ thuËt cña t¸c phÈm + Cã hÖ thèng luËn ®iÓm râ rµng. + Trình bày sạch, đẹp.. * hoạt động 3 : Nhận xét, đánh giá bài viÕt (20 phót) - Nh÷ng u ®iÓm næi bËt cña bµi nghÞ luËn ? + Xác định đề và trọng tâm rõ ràng. Bài của ( Vân, Mỵ, Nhi... ) + Bµi viÕt cã bè côc râ rµng, m¹ch l¹c, sö dông c¸c c©u v¨n ng¾n gän, cã ý thøc sö dông dÊu c©u, Ýt sai lçi chÝnh t¶. - Nh÷ng h¹n chÕ cña bµi viÕt vµ híng söa ch÷a kh¾c phôc ? + Xác định đợc yêu cầu nhng không đa đợc nh÷ng luËn ®iÓm mang tÝnh thuyÕt phôc. Mang nÆng tÝnh kÓ lÓ. + Một số bài viết cha đa ra nhận xét, đánh gi¸ mµ thiªn vÒ ph©n tÝch nh©n vËt + Tr×nh bµy lén xén, ch÷ viÕt cÈu th¶, kh«ng - Nhîc ®iÓm : viÕt hoa tªn riªng, kh«ng cã dÊu c©u, thËm chÝ ch÷ viÕt thiÕu nÐt, thiÕu dÊu, sai chÝnh t¶ qu¸ nhiÒu. Bµi cña ( Ng.H. ViÖt Anh, Nhung) * Hoạt động 4: sửa lỗi ( 10 phút) GV ®a ra mét sè lçi - Hoạt động nhóm C¸c nhãm söa lçi : chÝnh t¶. dïng tõ 3. Söa lçi: GV ®a ra mét sè lçi hs m¾c ph¶i + Anh ở trên một đỉnh núi thật cao cuộc sống của anh thật chán anh thật cô đơn + Lúc nào anh cũng lăn khúc gỗ ra đờng + Anh là ngời đơn độc + ChuyÖn ng¾n, s©y dùng, lÆng lÏ, viÖt nam...

(95) 4- KÕt qu¶: §iÓm giái: §iÓm kh¸ : §iÓm t.b×nh: §iÓm yÕu :. 4- Cñng cè : ( 3 phót) - Gäi ®iÓm vµo sæ, nhËn xÐt giê KT 5- DÆn dß : ( 2 phót) ¤n tËp c¸c v¨n b¶n nhËt dông tõ líp 6 - 9 *Rút kinh nghiệm: ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: TiÕt : 134. luyÖn nãi nghÞ luËn mét ®o¹n th¬ bµi th¬. I. Mức độ cần đạt: 1. KiÕn thøc :¤n l¹i lÝ thuyÕt vÒ kiÓu bµi nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬. TÝch hîp c¸c v¨n bản đã học. 2. KÜ n¨ng : rÌn luyÖn kÜ n¨ng lËp dµn ý vµ nãi theo dµn ý. 3. Gi¸o dôc : gi¸o dôc tÝnh tù lËp. II. ChuÈn bÞ : 1. Thµy : §äc tµi liÖu, nghiªn cøu so¹n bµi, gi¸o cô : 2. Trß : §äc, so¹n v¨n b¶n. III. Ph¬ng ph¸p, kÜ thuËt: - Phơng pháp: Vấn đáp, trình bày, thảo luận - KÜ thuËt: Nhãm, c¸ nh©n IV. TiÕn tr×nh lªn líp . 1. ổn định tổ chức ( 1phút ). 2. KiÓm tra: ( 3-5 phót ). 3. Bµi míi : GV giíi thiÖu: Nhằm để rèn luyện cho các em có khả năng diễn đạt một vấn đề trước đông người một cách lưu loát, mạch lạc trôi chảy. hôm nay cô trò chúng ta cùng đi luyện nói để giúp các em n’ vấn đề đó. Hoạt động của thày và trò. Néi dung bµi häc I. §Ò bµi : Suy nghÜ vÒ bµi th¬ BÕp löa cña B»ng ViÖt. GV : Chép đề bài lên bảng. 1. Tìm hiểu đề : GV : HS tìm hiểu đề - KiÓu bµi : NghÞ luËn vÒ mét bµi th¬. GV : HS xác định kiểu bài? - Vấn đề nghị luận : Tình cảm bà cháu. GV : HS xác định vấn đề nghị luận ? - Ph¬ng ph¸p nghÞ luËn : XuÊt ph¸t tõ sù c¶m thô GV : HS xác định phơng pháp nghị luận ? cá nhân đối với bài thơ, khái quát thành những thuộc tính tinh thần cao đẹp của con ngời. 2. T×m ý : yªu quª h¬ng nãi chung trong c¸c bµi th¬ GV : HS vấn đề trên có mấy luận điểm *đã Tình häc, đã đọc. chÝnh? * T×nh yªu qua h¬ng vµ nÐt riªng trong bµi th¬ BÕp.

(96) löa cña B»ng ViÖt. GV : Tæ chøc cho HS tËp nãi trªn líp . II. LuyÖn nãi. GV : HS nãi tõng phÇn? 1. DÉn vµo bµi: - Trong bµi th¬ “TiÕng gµ tra” cña Xu©n Quúnh, chúng ta gặp ngời lính trẻ trên đờng hành quân, GV : HS tr×nh bÇy phÇn Më bµi. nghe tiÕng gµ g¸y tra chît nhí tíi bµ víi mét t×nh GV : HS nhËn xÐt . cảm chân thành cảm động. Một ngời cháu xa nhà GV : Cñng cè bæ sung. bçng nhí bµ víi cuéc sèng lam lò gi¶n dÞ mµ vÉn ngời sáng một vẻ đẹp tinh thần cảu tình bà cháu. - B»ng ViÖt lµ nhµ th¬ trÎ næi tiÕng vµo nh÷ng n¨m 60. Th¬ «ng thêng t¸i hiÖn nh÷ng kØ niÖm cña tuæi th¬, mµ bµi BÕp löa lµ mét trong nh÷ng thµnh c«ng cña «ng. 2. Néi dung nãi: - Hình ảnh đầu tiên đợc tác giả tái hiện là hình ảnh mét bÕp löa cña lµng quª ViÖt Nam thêi th¬ Êu. GV : HS tr×nh bÇy phÇn th©n bµi. Mét bÕp löa chên vên s¬ng sím GV : HS nhËn xÐt . Mét bếp lửa ấp iu nồng đơm GV : Cñng cè bæ sung. Ch¸u th¬ng bµ biÕt mÊy n¾ng ma. - Chó ý khai th¸c tõ : chên vên, n¾ng ma.. - KØ niÖm thêi Êu th¬ thêng rÊt xa, nhng bao giê cũng có vẻ đẹp trong sáng nguyên sơ, do đó nó thờng có sức ám ânhr trong tâm hồn: Lên bốn tuổi cháu đã quen mùi khói.. .......NghÜ l¹i b©y giê sèng mòi cßn cay. - TiÕp theo lµ kØ niÖm ®Çy ¾p ©m thanh, ¸nh s¸ng vµ GV : HS tr×nh bÇy phÇn KÕt bµi. nh÷ng t×nh c¶m s©u s¾c xung quanh bÕp löa quª hGV : HS nhËn xÐt . ¬ng. GV : Cñng cè bæ sung. T¸m n¨m rßng ch¸u cïng bµ nhãm löa... * GV chú ý HS nhận xét cả nội dung và giọng ...Kêu chi hoài trên những cánh đồng xa.. điệu, ngôn ngữ để có bài nói hoàn chỉnh. - TiÕp theo lµ µnh ¶nh bÕp löa g¾n liÒn víi nh÷ng biến cố của đất nớc và ngọn lửa cụ thể đã trở thành biÓu tîng cña ¸nh s¸ng vµ niÒm tin - Hình ảnh bép lửa trở thành biểu tợng của quê hơng đất nớc, trong đó ngời bà vừa là ngời nhen lửa võa lµ ngêi gi÷ löa. - Cuối cùng nhà thơ rút ra nài học đạo lí về mối quan hÖ h÷u c¬ gi÷a qu¸ khø vµ hiÖn t¹i: Giờ cháu đã đi xa...... S¸ng mai nµy bµ nhãm löa lªn cha. 4. Cñng cè - LuyÖn tËp.(3p) GV : NhÊn m¹nh viÖc lËp dµn ý. Kh¶ n¨ng liªn kÕt gi÷a c¸c c©u, c¸c ®o¹n trong v¨n b¶n. 5. Híng dÉn häc bµi: (1p) - HS đọc soạn . nghĩa tờng minh và hàm ý ( tiếp) *Rút kinh nghiệm ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................... Ngµy so¹n : Ngµy d¹y: TiÕt 135 nghÜa têng minh vµ hµm ý ( tiÕp) I.MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT -Nắm được hai điều kiện sử dụng hàm ý liên quan đến người nói, người nghe. *TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KỸ NĂNG.

(97) 1. Kiến thức - Giúp học sinh nắm được hai điều kiện sử dụng hàm ý liên quan đến người nói, người nghe. 2. Kĩ năng - Giải đoán và sử dụng hàm ý. 3. GDHS - ý thức sử dụng câu có hàm ý phù hợp trong giao tiếp * Trọng tâm: Luyện tập * Tích hợp: - Văn bản “Lặng lẽ Sapa” II. Các kĩ năng sống cơ bản được giáo dục trong bài 1.Giao tiếp: Trình bày, trao đổi về điều kiện sử dụng hàm ý và cách sử dụng hàm ý khi giao tiếp. 2.Ra quyết định:Lựa chọn và sử dụng câu có hàm ý phù hợp với mục đích giao tiếp . III. Các phương pháp kĩ thuật dạy học tích cực sử dụng trong bài. 1.Thực hành có hướng dẫn: Luyện tập sử dụng hàm ý trong tạo lập câu, đoạn văn theo những tình huống cụ thể. 2.Phân tích tình huống: để hiểu những điều kiện sử dụng hàm ý. IV. Chuẩn bị: - GV: soạn bài, bảng phụ - HS: đã xem trước bài V. Tiến trình hoạt động 1. Ổn định lớp(1p) 2. Kiểm tra (5p) ? Phân biệt nghĩa tường minh và hàm ý ? Lấy VD? - Yêu cầu + Hàm ý là phần thông báo không được diễn đạt trực tiếp bằng những từ ngữ trong câu mà được suy ra từ những từ ngữ ấy. + VD: Hs tự lấy. 3. Bài mới * GTB: GV dẫn tình huống: Xác định hàm ý trong khổ thơ: “Trăng cứ tròn … giật mình” => Vậy để có được hàm ý trong giao tiếp, ta cần phải có điều kiện gì?... Hoạt động của GV- HS *Hoạt động1(1p) - HS đọc đoạn trích, chú ý tới các câu có hàm ý.Nªu hµm ý cña c©u in ®Ëm? - V× sao chÞ DËu kh«ng gi¸m nãi th¼ng mµ ph¶i dùng câu có hàm ý đó ? - Hµm ý c©u thø 2 lµ g×? c©u nµo cã hµm ý râ h¬n ? t¹i sao? GV định hớng : Cái Tí hiểu đợc hàm ý ở câu nói thø nhÊt. - Chi tiết nào cho thấy cái Tí đã hiểu đợc hàm ý c©u nãi cña mÑ? - HS tr¶ lêi. - CÇn cã ®iÒu kiÖn khi sö dông hµm ý? - Gi¸o viªn n©ng cao : ChÞ DËu dïng hµm ý trong hoµn c¶nh khã nãi th¼ng, cßn con bÐ th× giải đoán đợc một phần nhờ vào câu nói thứ hai cña mÑ, mét phÇn v× hoµn c¶nh ®ang khã kh¨n của gia đình. Vì vậy những trờng hợp thờng đa hµm ý vµo trong c©u lµ :. Néi dung I- §iÒu kiÖn sö dông hµm ý 1- VÝ dô : 1.NhËn xÐt: - Câu1 hàm ý : Sau bữa này con không đợc ở nhà với thầy mẹ nữa => đó là điều đau lòng nªn kh«ng nãi th¼ng. - Câu 2 hàm ý : Mẹ đã bán cho cho nhà cụ NghÞ th«n §oµi=> Hµm ý cña c©u nµy râ h¬n vì cái Tý không hiểu đợc hàm ý của câu 1. 2- Ghi nhí : - Ngêi nãi (viÕt) cã ý thøc ®a hµm ý vµo c©u nãi. - Ngời nghe (đọc) có năng lực giải đoán hàm ý.. II- LuyÖn tËp : 1- Bµi 1 (91).

(98) + Cố ý nói ngoài đề tài trao đổi một cách d thừa kh«ng cÇn thiÕt (VD : Lîn cíi ¸o míi). + Trong giao tiÕp dïng lêi cã hµm ý tuú theo t×nh huèng, néi dung c«ng viÖc, thêi gian giao tiÕp ...). + Khi giải mã hàm ý cần tự đặt ra câu hỏi : Ngời ta nói nh vậy có ý gì khi mà câu nói của họ hình nh không đề cập tới nội dung giao tiếp. Khi nghÜa têng minh vµ ®iÒu cÇn nãi ra kh«ng phï hîp víi nhau. - §äc bµi tËp 1 ngêi nãi vµ ngêi nghe trong c©u in đậm là ai?Xác định hàm ý của câu nói. Theo em ngêi nghe cã hiÓu hµm ý cña ngêi nãi kh«ng ? Nh÷ng chi tiÕt chøng tá ? - Hoạt động nhóm: - Nhãm 1,2 lµm ý a,b - Nhãm 3,4 lµm ý c . §¹i diÖn nhãm lªn tr×nh bµy. . Nhãm kh¸c nhËn xÐt - GV chèt l¹i - Hµm ý cña c©u in ®Ëm. T¹i sao con bÐ ph¶i dïng hµm ý ?viÖc sö dông hµm ý cã thµnh c«ng kh«ng? - T×m hµm ý cña Lç TÊn qua viÖc «ng so s¸nh “hy vọng” và “con đờng” ? + Hµm ý : Tuy hy väng cha thÓ nãi lµ thùc hay h, nhng nếu cố gắng thực hiện thì cũng có thể đạt đợc.. a) “Chè đã ngấm rồi đấy”. + Anh TN + ¤ng ho¹ sÜ vµ c« g¸i -> Mêi b¸c vµ c« vµo uèng níc. b) “Chúng tôi cần bán các thứ này để ...” + Lç TÊn + ChÞ hµng ®Ëu -> Tôi không thể cho đợc c) “Tiểu th cũng có bây giờ đến đây” + Thóy KiÒu + Ho¹n Th -> M¸t mÎ, giÔu cît d) “Cµng cay nghiÖt l¾m, cµng oan tr¸i nhiÒu” -> Chuẩn bị nhận sự báo oán thích đáng. 2- Bµi 2 (92) - “C¬m s«i råi, nh·o b©y giê”. -> Ch¾t níc giïm kh«ng c¬m nh·o 3- Bµi 4 (92) - “Hy väng” - “Con đờng”. 4- Cñng cè : .(3p) - Đk để sử dụng hàm ý. - Híng dÉn lµm bµi tËp 3 vµ 5 ë nhµ 5- DÆn dß : .(1p) - Tập xác định và phân tích các hàm ý trong những bài thơ đã học. - Hoµn thiÖn c¸c bµi tËp vµo vë - ôn tập về thơ để giờ sau KT -Viết bài TLV số 7. TUẦN 30: ( Tiết136 140 ).

(99) & Ngày soạn: Ngày dạy: TiÕt 136 - 137. ViÕt bµi tËp lµm v¨n sè 7. I. Mức độ cần đạt 1. Kiến thức - Tổng hợp năng lực viết bài nghị luận văn học. 2. Kĩ năng - Làm một bài văn NL văn học. 3. GDHS - ý thức độc lập sáng tao khi viết văn * Trọng tâm: hs viết bài * Tích hợp: II. Các kĩ năng sống cơ bản được giáo dục trong bài 2.Ra quyết định:Lựa chọn cách lập luận phù hợp trong bài nghị luận VH. III. Các phương pháp kĩ thuật dạy học tích cực sử dụng trong bài. 1.Thực hành có hướng dẫn: Tạo lập văn bản nghị luận VH. IV. Chuẩn bị: - GV:Đề và đáp án - HS: đã ôn kĩ cách làm bài văn nghị luận VH. V. Tiến trình hoạt động 1. Ổn định lớp(1p) 2. Bài mới 3/ Bµi kiÓm tra §Òbµi: Suy nghÜa cña em vÒ bµi th¬ ViÕng l¨ng B¸c cña ViÔn Ph¬ng Híng dÉn chÊm A/ Yªu cÇu vÒ kÜ n¨ng: - BiÕt c¸ch lµm mét bµi nghÞ luËn. - Bố cục bài làm rõ ràng, kết cấu hợp lý. Các ý trình bày rõ ràng và đợc triển khai tốt. - Diễn đạt suôn sẻ. Mắc ít lỗi chính tả. B/ Yªu cÇu vÒ néi dung vµ cho ®iÓm. 1. Mở bài: Học sinh có thể mở bài theo nhiều cách nhng phải giới thiệu đợc. - ViÔn Ph¬ng viÕt bµi th¬ víi tÊt c¶ c¶m xóc, t×nh c¶m ch©n thµnh, s©u s¾c, thµnh kÝnh, thiªng liªng dµnh cho B¸c.( 1®) 2. Thân bài: Phân tích đợc vẻ đẹp về nội dung và nghệ thuật của bài thơ. - Khæ ®Çu: (2®) + Cảm nhận chân thành, xúc động của một ngời con từ chiến trờng miền Nam sau bao năm mong mỏi bây giờ mới đợc ra viếng Bác... + H×nh ¶nh hµng tre bªn l¨ng: BiÓu tîng cña d©n téc ViÖt Nam “ xanh xanh ViÖt Nam”, sức sống bền bỉ, kiên cờng của dân tộc “ Bão táp ma sa đứng thẳng hàng”.. - Khæ thø hai: (2®) + H×nh ¶nh t¶ thùc “ mÆt trêi ®i qua trªn l¨ng”. H×nh ¶nh Èn dô “ mÆt trêi trong l¨ng” võa nói lên sự vĩ đại của Bác vừa thể hiện sự tôn kính của nhà thơ, của nhân dân đối với Bác... + “Dßng ngêi ®i trong th¬ng nhí” lµ h×nh ¶nh thùc. “KÕt trµng hoa d©ng b¶y m¬i chÝn mùa xuân” là hình ảnh ẩn dụ thể thể hiện lòng thành kính của nhân dân ta đối với Bác... - Khæ thø ba: DiÔn t¶ c¶m xóc vµ suy nghÜ cña t¸c gi¶ khi vµo trong l¨ng. (2®) + Hai c©u ®Çu gîi lªn sù yªn tÜnh, trang nghiªm vµ ¸nh s¸ng dÞu nhÑ, trong trÎo cña kh«ng gian trong lăng. Hình ảnh vầng trăng dịu hiền lại gợi nghĩ đến tâm hồn cao đẹp, sáng trong và nh÷ng vÇn th¬ trµn ®Çy ¸nh tr¨ng cña B¸c... + Hai câu tiếp: Hình ảnh ẩn dụ “ trời xanh là mãi mãi”- Bác vẫn còn mãi với non sông đất níc nh trêi xanh cßn m·i. Nçi ®au xãt v× sù ra ®i cña B¸c “ nhãi trong tim”... - Khổ cuối: Diễn tả tâm trạng lu luyến của nhà thơ muốn đợc ở mãi bên lăng Bác. (2đ) + Muèn ho¸ th©n, hßa nhËp vµo nh÷ng c¶nh vËt ë bªn l¨ng B¸c. + §iÖp ng÷ “muèn lµm” gîi t¶ c¶m xóc tha thiÕt, nång hËu cña nhµ th¬..

(100) 3. Kiết bài: Khẳng định đợc: (1đ) + Bài thơ có giọng điệu vừa trang nghiêm, sâu lắng, vừa tha thiết, đau xót, tự hào thể hiện đúng tâm trạng xúc động khi vào lăng viếng Bác; hình ảnh thơ có nhiều sáng tạo... + Bµi th¬ thÓ hiÖn lßng yªu th¬ng, kÝnh träng vµ biÕt ¬n B¸c. D. Cñng cè: GV nhËn xÐt vµ thu bµi kiÓm tra. E. Híng dÉn vÒ nhµ: - ¤n l¹i v¨n nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬. - §äc thuéc c¸c bµi th¬. - ChuÈn bÞ bµi «n tËp tiÕng viÖt *Rút kinh nghiệm:. ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: TiÕt : 138- 139 «n tËp tiÕng viÖt I. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT: 1. KiÕn thøc: HÖ thèng ho¸ kiÕn thøc vÒ Khëi ng÷ vµ c¸c thµnh phÇn biÖt lËp; liªn kÕt c©u vµ liªn kÕt ®o¹n v¨n; nghÜa rtêng minh vµ nghÜa hµm ý. TÝch hîp c¸c v¨n b¶n vµ tËp lµm v¨n. 2. KÜ n¨ng: rÌn luyÖn kÜ n¨ng sö dông c¸c thµnh phÇn c©u, nghÜa têng minh vµ hµm ý. 3. Gi¸o dôc: gi¸o dôc ý thøc giao tiÕp cã v¨n ho¸ II. ChuÈn bÞ : 1. Thµy : §äc tµi liÖu, nghiªn cøu so¹n bµi, gi¸o cô : 2. Trß : §äc, so¹n v¨n b¶n. III. Ph¬ng ph¸p, kÜ thuËt: - Phơng pháp: Vấn đáp, trình bày, thảo luận - KÜ thuËt: Nhãm, c¸ nh©n IV. TiÕn tr×nh lªn líp . 1. ổn định tổ chức ( 1phút ). 2. KiÓm tra: ( 3-5 phót ). Việc sử dụng hàm ý cần n’ điều kiện nào? A. người nói ( người viết) có trình độ văn hoá cao. B. người nghe ( đọc) có trình độ văn hoá cao. C. người nói ( viết) có ý thức đưa hàm ý vào câu. còn người nghe ( đọc) phải có năng lực giải đoán hàm ý. D. người nói ( viết) phải sử dụng các phép tu từ. - (h) trả lờid: đáp án đúng là: c. - (g) nhận xét - ghi điểm. 3. Bµi míi : * ĐVĐ(1): Trong chương trình ngữ văn 9 phần tv chúng ta đã đi tìm hiểu n’ nội dung: khởi ngữ, các thành phần biệt lập.Để giúp các em nắm vững và hệ thống hoá lại toàn bộ kiến thức đã học trong học kì II, chúng ta cùng đi ôn tập kiến thức phần tv lớp . Hoạt động của thày và trò. néi dung bµi häc I. Khëi ngh÷ vµ c¸c thµnh phÇn biÖt lËp. 1. Gäi tªn c¸c thµnh phÇn c©u. GV : HS đọc yêu cầu đề bài. a, X©y c¸i l¨ng Êy---) Khëi ng÷. - HS trao đổi thảo luận. b, Dêng nh ----) T×nh th¸i tõ. - §¹i diÖn nhãm tr×nh bÇy vµ nhËn xÐt lÉn nhau. c, Nh÷ng ngêi con g¸i..nh×n ta nh vËy-----) thµnh phÇn phô chó. - GV kÕt luËn. d, Tha ông---) gọi đáp. Vất vả quá ---) Thành GV : Yªu cÇu HS lËp b¶ng theo mÉu. phÇn c¶m th¸n. Khởi Thành phần.

(101) ngữ. biệt lập Tình thái Dườn g như. 2. LËp b¶ng theo mÉu. 3. §o¹n v¨n : Gọi Cảm Phụ chú Bến quê là một câu chuyện về cuộc đời đỏp thán Cuộc đời vốn rất bình lặng quanh ta- Với những Xây cái Thưa Vất Những nghÞch lÝ kh«ng dÏ g× ho¸ gi¶i. H×nh nh trong lăng ấy ông vả người cuéc sèng h«m nay, chóng ta cã thÓ gÆp gì ë đâu đó giống nh hoặc gần nh số phận của nhân quá con gái vËt NhÜ trong c©u chuyÖn cña NguyÔn Minh …như Ch©u? Ngêi ta cã thÓ m¶i mª kiÕm danh kiÕm vậy lợi để rồi rong ruổi hết cuộc đời. Vì một lí do GV : Gîi ý HS viÕt . nào đó phải nằm bẹp dí một chỗ, conngừi mới chợt nhận ra rằng ; gia đình chính là nơi cuối - HS trao đổi thảo luận. - Đại diện nhóm trình bầy và nhận xét lẫn nhau. cùng tiẽn đa ta về n[i vĩnh hằng của cuộc đời m×nh. - GV kÕt luËn. II. Liªn kÕt c©u vµ liªn kÕt ®o¹n v¨n 1. a, Sö dông phÐp nèi : nhng , nhng råi, vµ. b, Sö dông phÐp lÆp tõ vùng: c« bÐ.; PhÐp thÕ đại từ : cô bé- nó. c, Sử dụng phép thế đại từ. 2. GV híng dÉn lµm theo mÉu. III. NghÜa têng minh vµ hµm ý. 1. Hàm ý của câu: ở đới ấy chiếm hết cả chỗ tôi Phép liên kết råi------) §Þa ngôc míi Êy chÝnh lµ n¬i dµnh cho c¸c «ng. Lặp Đồng Thế Nối 2. từ nghĩa, a, Câu : Tớ thấy họ ăn mặc rất đẹp----) là Đội ngữ trái bãng huyÖn ch¬i kh«ng hay HoÆc T«i kh«ng nghĩa muèn b×nh luËn vÒ viÖc nµy. Từ ngữ Cô Cô bé- Nhưng, - Ngêi nãi cè ý vi ph¹m ph¬ng ch©m quan hÖ. tương bénó; thế nhưng b, C©u : Tí b¸o cho Chi råi lµ T«i cha b¸o cho ứng cô bé rồi, mà Nam vµ TuÊn. - Ngêi nãi cè ý vi ph¹m ph¬ng ch©m vÒ lîng. GV : HS đọc mẩu chuyện Chiếm hết chỗ trong SGK ? GV : T×m c¸c c©u in ®Ëm trang v¨n b¶n ? GV : Hàm ý của các câu đó là gì? GV : Hàm ý đã tạo ra bằng cách cố ý vi phạm ph¬ng ch©m héi tho¹i nµo? GV : GV : T×m c¸c c©u in ®Ëm trang v¨n b¶n ? GV : Hàm ý của các câu đó là gì? GV : Hàm ý đã tạo ra bằng cách cố ý vi phạm ph¬ng ch©m héi tho¹i nµo? GV : T×m c¸c c©u in ®Ëm trang v¨n b¶n ? GV : Hàm ý của các câu đó là gì? GV : Hàm ý đã tạo ra bằng cách cố ý vi phạm ph¬ng ch©m héi tho¹i nµo? 4. Cñng cè - LuyÖn tËp. (3p) - GV : Em h·y cho biÕt ThÕ nµo lµ hµm ý ? Cho vÝ dô? - GV : §Ó liªn kÕt gi÷a c¸c ®o¹n v¨n ta th¬ng dïng c¸c ph¬ng tiÖn liªn kÕt nµo? 5. Híng dÉn häc bµi: (1p) - HS :chuẩn bị: Chơng trình địa phơng. *Rút kinh nghiệm.

(102) ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................... Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: Tiết 140.Chơng trình địa phơng. I.MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT Biết chuyển từ ngữ địa phương sang từ ngữ toàn dân tương ứng *TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KỸ NĂNG 1. Kiến thức - Mở rộng vốn từ địa phương - Hiểu tác dụng của từ ngữ địa phương. 2. Kĩ năng - Nhận biết được một số từ ngữ địa phương, biết chuyển chỳng sang từ ngữ toàn dõn tương đơng vµ ngược lại. 3. GDHS - Ý thức học tập tích cực * Trọng tâm: tổng kết * Tích hợp: Văn nghị luận. II. Các kĩ năng sống cơ bản được giáo dục trong bài 1. Ra quyết định III. Các phương pháp kĩ thuật dạy học tích cực sử dụng trong bài. 1. Thảo luận nhóm: trao đổi xác định từ ngữ địa phương. 2.Động não: suy nghĩ . IV. Chuẩn bị: - GV: bảng phụ. - HS: đã xem trước bài V. Tiến trình hoạt động 1. Ổn định lớp(1p) 2. KTBC Kết hợp trong giờ - 3. Bài mới * GTB: G đưa một số từ ngữ: Sầu riêng, trái thơm, củ mì, mẹ, ba… => hãy xác định từ ngữ địa phương. Chúng ta đã nhận biết dduwwocj từ ngữ địa phương nhưng cách sử dụng từ ngữ địa phương đó ntn bài học hôm nay chúng ta sẽ tìm hiểu. Hoạt động của thày và trò. néi dung bµi häc. *Hoạt động1: Xác định từ ngữ địa phương và giải nghĩa GV: Yªu cÇu HS t×m hiÓu mét sè ®o¹n trÝch trong SGK vµ tr¶ lêi c¸c c©u hái (SGK). GV: Phát phiếu học tập, yêu cầu HS xác định các từ ngữ địa phơng. HS: Th¶o luËn vµ tr¶ lêi. Từ địa phơng ThÑo §òa bÕp LÆp bÆp Nãi trèng Ba. Bµi tËp 1 §äc ®o¹n trÝch. Th¶o luËn. Tõ toµn d©n SÑo đũa cả L¾p b¾p Bè, cha Vµo.

(103) V« M¸ Lui cui Kªu N¾p ®©m Nh¾n, giïm. MÑ Lói hói Gäi Vung Trë thµnh Cho lµ, gióp. GV nhËn xÐt, kÕt luËn,. Bµi tËp 2 a,- Nã nh×n d¸o d¸c ... kªu lªn. Kªu: Tõ toµn d©n( kªu gäi, kªu to, kªu cøu, kªu gµo,...) Cã thÓ thay tõ “nãi to” lªn. b,-Con kªu råi mµ ngêi ta kh«ng nghe. Kêu: Từ địa phơng( gọi). Bµi tËp 3 Các từ ngữ địa phơng: Trái( quả), chi( gì), kªu( gäi), nãi hæng nãi ho¶ng(trèng huÕch trèng ho¸c). Bµi tËp 5 a, Không nên để bé Thu dùng từ ngữ toàn dân( bế Thu là ngời địa phơng, chơ đợc tiếp xúc nhiều, chơ có đủ vốn từ toàn dân cần thiết thay thế cho từ ngữ địa phơng) b, Tác giả dùng một số từ ngữ địa phơng nhằm tạo sắc thái địa phơng của câu chuyện.. *Hoạt động2:Ôn tập từ ngữ địa phương GV chia nhãm HS yªu cÇu mçi nhãm lÊy mét số từ ngữ địa phơng ở 3 miền khác nhau. HS c¸c nhãm lµm viÖc vµo phiÕu häc tËp. HS c¸c nhãm tr×nh bµy. GV nhËn xÐt, kÕt luËn.. MiÒn B¾c. MiÒn Trung. - U, BÇm, ThÇy, B¸, Bu , TÝa Nhân, th«i, nh¸i.... Mi, Choa, nghØ, eng, ¶ Nhót,Ché, Røa, Nuéc ch¹c, ChÎo, Ng¸i, Ná, Ri.... MiÒn Nam Tui, Ba, æng, B¶,¶nh,M¸ Nãn, mËn, tr¸i,heo, ghe, m¾c.... 4. Cñng cè: - HS nh¾c l¹i néi dung bµi häc. 5. Híng dÉn häc bµi - Su tầm từ địa phơng ở các địa phơng khác - So¹n bµi: KiÓm tra tiÕng viÖt. *Rút kinh nghiệm: ....................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ............... NS: ND: TiÕt 141:. TiÕng ViÖt KiÓm tra tiÕng viÖt. I. Mức độ cần đạt: - Kiểm tra đánh giá kết quả học tập của HS về các kiến thức Tiếng Việt và việc rèn kỹ năng Tiếng Việt mà HS đã học ở học kỳ II. -HS đợc rèn luyện thêm về kỹ năng nhận biết và thực hành Tiếng Việt. II. ChuÈn bÞ: - Giáo viên soạn đề.

(104) - HS «n tËp, chuÈn bÞ ph¬ng tiÖn lµm bµi III. Ph¬ng ph¸p, kÜ thuËt - Phơng pháp: Vấn đáp, trình bày. - KÜ thuËt: §éng n·o, kh¨n phñ bµn IV. Lªn líp 1/ ổn định tổ chức 2/ Kiểm tra: Phát và đọc lại đề cho hs soát lại. HS nhận đề và làm bài Ma trận:. Đề 1:. Mức độ Chủ đề Câu 1 Liên kết câu, …. Nhận biết. Thông hiểu. Tự luận. Tự luận. Vận dụng Thấp. Cộng Cao. Nêu rõ sự liên kết về nội dung và hình thức giữa câu, các đoạn văn. Câu 2 Khởi ngữ. TL Số câu:1 Số điểm:2 Tỉ Lệ: 20%. Tìm khởi ngữ trong câu sau, và viết lại thành câu không có khởi ngữ. Câu 3 Liên kết câu. Số câu:1 Số điểm:2 Tỉ Lệ: 20%. Chỉ ra phép lặp từ ngữ và phép thế để liên kết câu, trong đoạn trích. Câu 4 Khởi ngữ và thành phần biệt lập. Số câu:1 Số điểm:2 Tỉ Lệ: 20%. Tổng số Số câu: 1 câu:4 Tsố điểm: 10 Số điểm:2. Số câu: 1. Số câu:1. Viết một đoạn văn ngắn, có dùng khởi ngữ và thành phần tình thái. Số câu: 1. Số điểm:2. Số điểm: 2. Số điểm:4. T số điểm: 10. Tỷlệ: 100%. Tỷ lệ: 20%. Tỷ lệ: 20%. Tỷ lệ: 40.%. Tỷ lệ: 100%. Tỷ lệ: 20%. Số câu:1 Số điểm:4 Tỉ Lệ:40%. Tổngsốcâu:4. Đề 1: Câu 1: Nêu rõ sự liên kết về nội dung và hình thức giữa câu, các đoạn văn trong văn bản (2đ ) Câu 2: Tìm khởi ngữ trong câu sau, và viết lại thành câu không có khởi ngữ: Còn mắt tôi thì các anh lái xe bảo: ”Cô có cái nhìn sao mà xa xăm” ( Lê Minh Khuê- Những ngôi sao xa xôi ) ( 2đ ).

(105) Câu 3: Chỉ ra phép lặp từ ngữ và phép thế để liên kết câu, trong đoạn trích sau đây: Hoạ sĩ nào cũng đến Sa pa. Ở đây tha hồ vẽ. Tôi đi đường này ba mươi hai năm. Trước cách mạng tháng tám, tôi chở lên chở về mãi nhiều hoạ sĩ như bác hoạ sĩ Tô Ngọc Vân này, như hoạ sĩ Hoàng Kiệt này...” ( Nguyễn Thành Long - Lặng lẽ Sa Pa ) ( 2đ ) Câu 4: Viết một đoạn văn ngắn giới thiệu truyện ngắn Bến quê của Nguyễn Minh Châu, có dùng khởi ngữ và thành phần tình thái. ( 4đ ) Đề II. Đáp án: Đề 1: Câu 1: 1. Liên kết nội dung: có 2 liên kết: - Liên kết chủ đề: Nội dung của các đoạn phải phục vụ chủ đề chung của văn bản, nội dung các câu phải phục vụ chủ đề chung của đoạn. - Liên kết logic: các đoạn và các câu phải được sắp xếp theo một trình tự hợp lí. 2. Liên kết hình thức: - Phép lặp: Lặp lại ở câu đứng sau một từ hay một cụm từ đã có ở câu đứng trước để có tác dụng liên kết. - Phép thế: Dùng ở câu đứng sau một từ có tác dụng thay thế cho một các từ đã có ở câu trước. - Phép nối: Dùng ở câu đứng sau một từ biểu thị quan hệ với câu đứng trước. - Phép đồng nghĩa, trái nghĩa và liên tưởng: Dùng ở câu sau các từ đồng nghĩa, trái nghĩa hay cùng trường liên tưởng với các từ đã có ở câu trước để có tác dụng liên kết. Câu 2: Khởi ngữ: Còn mắt tôi Viết lại câu không có khởi ngữ: Các anh lái xe thường bảo tôi: ”Cô có cái nhìn sao mà xa xăm” Câu 3: phép thế: Ở đây thế cho Sa Pa, lặp từ họa sĩ Câu 4: Yêu cầu học sinh viết đúng cấu trúc của một đoạn văn, nêu được chủ đề tư tưởng của tác phẩm, trong đó có sử dụng thành phần tình thái, phụ chú và các phép liên kết câu. Nếu thiếu một trong số các yêu cầu đó thì trừ dần 0.25 4. Cñng cè : GV thu bµi vµ nhËn xÐt tiÕt kiÓm tra 5.- HDVN: GV nh¾c HS soạn bài: Nh÷ng ng«i sao xa x«i. *Rút kinh nghiệm: ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: TiÕt : 142-143 V¨n b¶n : Nh÷ng ng«i sao xa x«i. ( Lª Minh Khuª ) I.MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT Cảm nhận được vẻ đẹp tâm hồn của những cô gái thanh niên xung phong trong truyện và nét đặc sắc trong cách miêu tả nhân vật và nghệ thuật kể chuyện của Lê Minh Khuê. *TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KỸ NĂNG 1. Kiến thức : Giúp HS cảm nhận đợc tâm hồn trong sáng, tính cách dụng cảm hồn nhiên trong cuộc sống chiến đấu nhiều gian khổ, hi sinh nhng vẫn lạc quan của ba cô thanh niên xung phong.

(106) trên cao điểm trên đờng Trờng Sơn thời chống Mĩ. Thấy đợc nét đặc sắc trong kể chuyện, tả nh©n vËt cña t¸c gi¶. TÝch hîp c¸c v¨n b¶n kh¸c. 2. KÜ n¨ng : rÌn luyÖn kÜ n¨ng ph©n tÝch t¸c phÈm truyÖn 3. Gi¸o dôc : gi¸o dôc t×nh c¶m c¸ch m¹ng. II. ChuÈn bÞ : 1. Thµy : §äc tµi liÖu, nghiªn cøu so¹n bµi, gi¸o cô : TËp truyÖn ng¾n Lª Minh Khuª, Bµi h¸t C« gái mở đờng. 2. Trß : §äc, so¹n v¨n b¶n. III. Ph¬ng ph¸p, kÜ thuËt: - Phơng pháp: Vấn đáp, trình bày, thảo luận - KÜ thuËt: Nhãm, c¸ nh©n IV. TiÕn tr×nh lªn líp . 1. ổn định tổ chức ( 1phút ). 2. KiÓm tra: ( 3-5 phót ). - T×nh huèng truyÖn trong t¸c phÈm “BÕn quª” lµ nh thÕ nµo ? H·y ph©n tÝch ý nghÜa cña t×nh huèng trªn? 3. Bµi míi : GV giíi thiÖu: ( 1phót ). Trên n’ nẻo đường Trường Sơn lịch sử, chúng ta đã bắt gặp rất nhiều n’ chàng trai lái xe ra mặt trận dù “ không có kính”, n’ cô gái chàng trai trong “ mảnh trăng cuối rừng”… n’ có lẽ khá thú vị và cảm động khi ta cùng nói về n’ cô gái thanh niên xung phong trên cao điểm đối diện với bom rơi, cái chết mà các cô vẫn hiên ngang, hồn nhiên và dễ thương đến phát sợ. vậy họ là ai? chiến công thầm lặng mà họ làm được là gì? Lê Minh Khuê đã trân trọng và tự hào ntn khi giới thiệu đến chúng ta n’ hình ảnh đáng tự hào và ca ngợi đó? bài học hôm nay cô trò chúng ta cùng tìm hiểu… Hoạt động của thày và trò *Hoạt động1: Giíi thiÖu chung. ( 10phót ). GV : Dùa vµo chó thÝch SGK h·y nªu vµi nÐt chÝnh vÒ t¸c gi¶ ? GV : HS nªu vµi nÐt chÝnh. GV : Bæ sung , nhÊn m¹nh vÒ vÞ trÝ , tµi n¨ng . GV : V¨n b¶n trªn s¸ng t¸c vµo thêi gian nµo ? H·y nªu néi dung kh¸i qu¸t cña t¸c phÈm ? GV : HS đọc diẽn cảm thể hiện đợc tình cảm của nh©n vËt. GV : HS xác định thể loại của văn bản ? GV : HS xác định ngôi kể. GV : HS văn bản trên đợc chia làm mấy phần xác định giới hạn và nội dung từng phần ? GV : HS tãm t¾t néi dung cña v¨n b¶n ? Tóm tắt truyện: Truyện viết về ba cô gái trong một tổ trinh sát phá bom ở một cao điểm trên tuyến đường Trường Sơn. Nhiệm vụ của họ là quan sát địch ném bom để đo khối lượng đất phải san lấp và đánh dấu những vị trí bom chưa nổ để phá. - Họ ở trong một cái hang dưới chân cao điểm cách xa đơn vị. Cuộc sống kham khổ vất vả nhưng luôn đầy ắp tình yêu tình đồng đội cùng với những mơ mộng của tuổi trẻ. - Truyện tập trung miêu tả nhân vật chính :Phương Định giàu cảm xúc,hồn nhiên luôn. néi dung bµi häc I. Tìm hiểu chung. 1. T¸c gi¶. - Lê Minh Khuê sinh 1949 ở Thanh Hóa - Tác giả vốn là một thanh niên xung phong.Chuyên viết về họ và những nưòi lính Trường Sơn. Đây là một cây bút miêu tả tâm lý tinh tế nhất là viết về phụ nữ . - Là cây bút văn xuôi tiêu biểu cho thời kì kháng chiến chống Mĩ. Sau 1975 những sáng tác của LMKhuê bám sát đời sống,biến chuyển xã hội đề cập đến những vấn đề bức xúc với tinh thần đổi mới mạnh mẽ . 2. T¸c phÈm. Nh÷ng ng«i sao xa x«i( 1971) kÓ l¹i cuéc sèng vµ kh¾c ho¹ ch©n dung t©m hån , tÝnh c¸ch cña 3 c« g¸i trÎ- 3 v× sao xa x«i trªn cao ®iÓm Trêng S¬n - ThÓ lo¹i: TruyÖn ng¾n. - Ng«i kÓ : ng«i thø nhÊt. 3. Bè côc : 3 phÇn P1 ....ng«i sao trªn mò  Ph¬ng §Þnh kÓ vÒ c«ng viÖc vµ cuéc sèng cña c« vµ 3 c« trinh s¸t trên mặt đờng. P2..........b©y giê lµ buæi tra. Mét lÇn ph¸.

(107) gắn mình với quá khứ,thành phố quê hương. - Cuối cùng là hành động tâm trạng của các nhân vật trong một lần phá bom Nho bị thương sự lo lắng của hai người . *Hoạt động2: §äc - hiÓu v¨n b¶n. ( 60phót ). GV : §äc truyÖn, em h·y h×nh dung vµ nhËn xÐt hoàn cảnh sống và chiến đấu của 3 cô gái thanh niªn xung phong? GV : Hä sèng trong hoµn c¶nh nh thÕ nµo ? GV : NhiÖm vô chÝnh cña c¸c c« lµ g×? Sau mçi trËn bom cña giÆc c¸c c« ph¶i lµm g×? GV Em cã nhËn xÐt g× vÒ phÈm chÊt chung cña ba c« g¸i? - HS trao đổi thảo luận. - §¹i diÖn nhãm tr×nh bÇy vµ nhËn xÐt lÉn nhau. - GV kÕt luËn.. GV : Ngoµi nh÷ng phÈm chÊt chung em thÊy mçi nhân vật đều đợc tác giả xây dựng với những tính c¸ch riªng . Em h·y chØ ra c¸ tÝnh cña tõng ngêi? GV : HS lÇn lît tr¶ lêi. GV : nhËn xÐt, bæ xung, kh¸i qu¸t. GV : HS cho biÕt c¸ch t¶ cña t¸c gi¶ nh vËy cã t¸c dông nh thÕ nµo ? GV : HS quan s¸t v¨n b¶n . GV : Qua lêi kÓ, tù nhËn xÐt vµ nhËn xÐt cña §Þnh về bản thân và đồng đội em, em hãy tìm ra nết tÝnh c¸ch riªng cña c«? GV : Thêi trÎ c« cã cuéc sèng nh thÕ nµo ? GV : Khi vµo chiÕn trêng c« sèng ra sao? c« cã g× thay đổi?. GV : Trong quan hệ với đồng đội cô tỏ ra là ngời nh thÕ nµo ? GV : Em cã nhËn xÐt chung g× vÒ Ph¬ng §Þnh.. GV : HS hãy khái quát những đặc sắc của truyện?. GV : HS chủ đề của tác phẩm? *Hoạt động 4 : Tæng kÕt. ( 10phót ).. bom , Nho bÞ th¬ng, hai chÞ em lo l¾ng ch¨m sãc. P3....cßn l¹i  Sau gi©y phót nguy hiÓm, hai chÞ em nèi nhau h¸t, niÒm vui cña ba c« tríc trận ma đá đột ngột. II. §äc - hiÓu v¨n b¶n. a/ Hoàn cảnh sống, chiến đấu và tính cách cña tæ n÷ thanh niªn xung phong. - Sống, chiến đấu trên một cao điểm, trọng điểm trên đờng Trờng Sơn - NhiÖm vô : hÕt søc nguy hiÓm: + Ch¹y trªn cao ®iÓm gi÷a ban ngµy. + Ph¬i m×nh tríc con m¾t có vä cña giÆc MÜ. + Sau mçi trËn bom ph¶i lªn ngay träng ®iÓm đo và ớc tính đo và ớc tính đất đá bị địch đào ph¸. + Ph¸ bom.  Công việc luôn đối mặt với thần chết, căng th¼ng, kh«n khÐo, dòng c¶m. - PhÈm chÊt chung cña 3 c« g¸i: + §Òu lµ nh÷ng c« g¸i cßn rÊt trÎ, cã c¸ tÝnh. + Tinh thÇn tr¸ch nhiÖm , tù gi¸c rÊt cao, quyÕt tâm đợc hoàn thành mọi nhiệm vụ đợc phân c«ng. + Tinh thÇn dòng c¶m, kh«ng ng¹i khã kh¨n nguy hiÓm. + Tình đồng chí, đồng đội keo sơn gắn bó. + Hay xúc động, nhiều mộng mơ, thích làm đẹp cho cuộc sống của mình dù trong hoàn c¶nh khã kh¨n ¸c liÖt.  Đó là phẩm chất cao đẹp của thế hệ trẻ Việt Nam trong cuéc kh¸ng chiÕn chèng MÜ . - C¸ tÝnh riªng: + Ph¬ng §Þnh : c« g¸i trÎ Hµ Néi nh¹y c¶m vµ l·ng m¹n. + Chị Thao : nhiều dự định cho tơng lai, bản lÜnh, quyÕt liÖt nhng sî m¸u ch¶y. + Nho : bíng bØnh,m¹nh mÏ, thÝc thªu thïa, rùc rì, loÌ loÑt.  Cách tả làm cho câu chuyện thêm sinh động. b/ Nh©n vËt Ph¬ng §Þnh. - C« g¸i Hµ Néi, cã mét thêi sinh viªn v« t hån nhiên ben mẹ trong căn buồng nhỏ ở một đờng phè im lÆng. - Vµo chiÕn trêng ¸c liÖt nhng c« vÉn hån nhiên yêu đời, với những mơ ớc về tơng lai. - Ngêi giÇu c¶m xóc hay m¬ méng, thÝch h¸t vµ lµm ®iÖu mét chót tríc c¸c chµng lÝnh trÎ. Luôn quan tâm đến hình thcs. - Yêu mến đồng đội.  ThÕ giíi t©m hån Ph¬ng §Þnh thËt phong phó, trong s¸ng. IV . Tæng kÕt..

(108) 1. NghÖ thuËt : - KÓ chuyÖn ë ng«i thø nhÊt - NghÖ thuËt miªu t¶ t©m lÝ nh©n vËt. - Giäng ®iÖu , ng«n ng÷, gi¶n dÞ, tù nhiªn, ®Ëm chÊt khÈu ng÷. 2. Néi dung. - Ca ngîi nh÷ng c« g¸i thanh niªn xung phong trên những nẻo đờng Trờng Sơn thời chống MÜ : t©m hån trong s¸ng ,hån nhiªn, dòng c¶m. 4. Cñng cè - LuyÖn tËp. ( 3phót ). - Em hãy cho biết chủ đề của tác phẩm ? - Vì sao tác giả lại đặt tên văn bản là những ngôi sao xa xôi ? 5. Híng dÉn häc bµi: ( 2phót ). - Híng dÉn HS lµm bµi tËp 2. LuyÖn tËp. - Híng dÉn HS soạn bài BÕn quª *Rút kinh nghiệm: .................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................ ........ ................................................................................................................................................... .......... Ngày soạn: Ngày dạy:. TiÕt : 144. Hướng dẫn đọc thêm : BẾN QUÊ. ( NguyÔn Minh Ch©u). I.MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT Cảm nhận được ý nghĩa triết lí mang tính trải nghiệm về cuộc đời và con người mà tác giả gửi gắm trong truyện. *TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KỸ NĂNG 1. Kiến thức - Những tình huống nghịch lí, những hình ảnh giàu ý nghĩa biểu tượng trong truyện. - Những bài học mang tính triết lí về con người và cuộc đời, những vẻ đẹp bình dị và quý giá từ những điều gần gũi xung quanh ta. 2. Kỹ năng: - Đọc – hiểu một văn bản tự sự có nội dung mang tính triết lí sâu sắc. - Nhận biết và phân tích những đặc sắc của nghệ thuật tạo tình huống, miêu tả tâm lí nhân vật, hình ảnh biểu tượng ….trong truyện. 3.Thái độ :- Giáo dục học sinh tình cảm gia đình, tình yêu quê hương. * Tích hợp giáo dục các kĩ năng sống cho HS: + Tự nhận thức được quan niệm của tác giả về giá trị cuộc sống và cách sống, bài học và ý nghĩa đích thực của đời sống rút ra qua câu chuyện. + Suy nghĩ sáng tạo: nêu vấn đề, phân tích, bình luận về những suy tư của nhân vật chính, ý nghĩa của quan niệm sống được nêu trong tác phẩm. II.CHUẨN BỊ : 1.Giáo viên : - Bài soạn, tranh " Bến quê ", hình ảnh tác giả ..

(109) - Bảng phụ. 2.Học sinh : -Đọc tóm tắt tác phẩm và trả lời câu hỏi sách giáo khoa . III. Phương pháp, kĩ thuật dạy học 1.Động não: suy nghĩ về nhan đề truyện và những suy tư, chiêm nghiệm của nhan vật chính trong tác phẩm. 2. Thảo luận nhóm: Thảo luận, tìm và phân tích những điều sâu sắc nhất rút ra từ câu chuyện. IV.TIẾN TRÌNH LÊN LỚP : 1. Ổn định lớp : 2. Kiểm tra bài cũ. ? Phân tích tình huống truyện, tình huống của nhân vật Nhĩ ? ( 9 đ ) +Căn bệnh ngặt nghèo khiến anh bị liệt toàn thân . Tình huống này trớ trêu tạo ra một nghịch lí: là con người đi nhiều nay phải bị cột chặt trên giường bệnh . +Nhĩ phát hiện ra vẻ đẹp của bờ bãi bên kia sông và những nét đẹp của người thân .  Hoàn cảnh éo le của Nhĩ: Bệnh nặng, đang sống những ngày cuối cùng của cuộc đời. 3.Bài mới. * Giới thiệu bài: Truyện ngắn Bến quê của Nguyễn Minh Châu chứa đựng những suy ngẫm, trải nghiệm sâu sắc của nhà văn về con người và cuộc đời, thức tỉnh ở mọi ngư ời sự trân. trọng những vẻ đẹp và giá trị bình dị, gần gũi của gia đình quê hương. HOẠT ĐỘNG CỦA GV & HS Hoạt động 1: Hướng dẫn phân tích tiếp . * GV: Hướng dẫn tìm hiểu những cảm xúc và những suy nghĩ của nhân vật Nhĩ . *GV gọi HS đọc lại đoạn : Từ đầu …" Trước cửa sổ nhà mình ". NỘI DUNG BÀI HỌC I . Giới thiệu II. Đọc - hiểu văn bản: 1/ Thể loại 2/ Tóm tắt truyện 3/ Bố cục 4/ Phương thức biểu đạt 4. Phân tích a.Tình huống truyện, tình huống của nhân vật chính: Nhĩ. b. Cảm xúc, suy nghĩ, tâm trạng của nhân vật Nhĩ về vẻ đẹp của bãi bồi bên kia sông, về gia đình. * Vẻ đẹp của bãi bồi bên kia sông =>Cảnh vật được tả theo tầm nhìn của Nhĩ, từ gần đến xa. Tạo thành không gian có chiều sâu, rộng. Cảnh vật được cảm nhận một cách tinh tế, vừa quen, vừa lạ, tưởng chừng như lần đầu tiên Nhĩ cảm thấy tất cả vẻ đẹp và sự giàu có của nó.. ? Qua cái nhìn của nhân vật Nhĩ , cảnh vật thiên nhiên một buổi sáng đầu thu được miêu tả như thế nào ? *GV: Treo bảng phụ có những chi tiết :" Những chùm hoa bằng lăng cuối mùa thưa thớt nhưng đậm sắc hơn ; Dòng sông màu đỏ nhạt như rộng thêm; vòm trời cao hơn ; Bờ bãi màu vàng thau xen màu xanh non …" * HS: Thảo luận: Những hình ảnh được cảm nhận một cách tinh tế , cảnh vật vừa quen vừa lạ, tưởng chừng như lần đầu tiên cảm thấy tất cả vẻ đẹp và sự giàu có của nó . Vẻ đẹp trù phú đầy màu sắc . ? Đọc những câu hỏi của Nhĩ và thái độ im lặng của Liên, người đọc cảm thấy hình như anh đã nhận ra điều gì của bản thân? *HS: Đọc, suy luận trả lời : -Đêm qua em có nghe thấy gì không ? ..Hôm nay là ngày mấy ? Ta thấy Nhĩ đã nhận ra mình chẳng còn sống được chẳng bao lâu nữa . Anh đang phải đối phó với hoàn cảnh *Về gia đình bi đát không còn lối thoát . *GV: Yêu cầu đọc lại hai câu nói của Nhĩ và của Liên : Anh cứ yên tâm ..anh chỉ làm em khổ … Có hề sao đâu , miễn là anh sống … ? Nhĩ đã thấu hiểu và biết ơn với vợ như thế nào ? *GV: Nhĩ cảm nhận lần đầu tiên về sự vất vả , tần tảo, chịu.

(110) thương chịu khó và sự âu yếm thương yêu của vợ anh . Anh nhận thấy những ngón tay gầy guộc, âu yếm vuốt ve bên vai chồng. Thấy vợ mặc chiếc áo vá … ? Em hãy tìm trong tác phẩm đoạn văn nào diễn tả sự thấu hiểu và biết sâu sắc của Nhĩ với vợ ? - " Cũng như cảnh bãi bồi đang nằm phơi mình bên kia – tâm hồn Liên vẫn giữ những nét nguyên vẹn nét tần tảo và chịu đựng hy sinh từ bao đời xưa – và cũng chính nhờ vào các điều đó mà sau nhiều ngày tháng tìm kiếm …, Nhĩ đã thấy được nơi nương tựa là gia đình trong những ngày này ". ? Em nhận xét về cách diễn tả trạng thái tâm lí nhân vật của tác giả ở đoạn văn này ? - Cách miêu tả tâm lí nhân vật tinh tế, thể hiện sự hiểu biết sâu sắc về tâm hồn con người, về cách viết tài hoa của Nguyễn Minh Châu . *GV: Liên hệ với bài Sang thu của Hữu Thỉnh –để khắc sâu : "Sấm cũng bớt bất ngờ trên hàng cây đứng tuổi ". ? Không chỉ cảm nhận thấm thía tấm lòng, người đàn ông một đời bôn tẩu, tìm kiếm ấy còn khát khao điều gì ? - Người cha khao khát được khám phá vẻ cuộc sống của bãi bồi bên kia sông. Khát khao ấy xâm chiếm tâm hồn anh mãnh liệt nhưng không thể thực hiện nên khó diễn tả thành lời cho đứa con trai còn ít tuổi, chưa có những trải nghiệm như anh hiểu nổi . - Khi nhận ra vẻ đẹp của bãi bồi bên kia sông vào buổi sáng đầu thu. Cũng là lúc Nhĩ nhận ra mình chẳng còn sống bao lâu nửa . - Không thể thực hiện điều mình khao khát nên anh nhờ con trai. Bởi đứa con không hiểu được ước muốn của người cha để rồi lỡ chuyến đò sang ngang duy nhất trong ngày . -Câu chuyện của Nhĩ và cậu con trai sự chiêm nghiệm của anh về quy luật của đời người :Con người ở trên đời thật khó tránh được những cái vòng vèo hoặc chùng chình . Câu chuyện như thức tỉnh mọi người về cái vòng vèo chùng chình mà chúng ta đang sa vào trên đường đời , để hướng tới những giá trị đích thực vố rất giản dị gần gũi và bền vững . *GV: Giảng giải : Nhân vật Nhĩ là nhân vật tư tưởng – một loại nhân nhân nổi lên trong sáng tác của Minh Châu giai đoạn 1975 nhà văn đã gửi gắm qua nhân vật những suy ngẫm triết lí về cuộc đời con người, nhưng nhân vật không phải là cái loa của tác giả, những triết lí đã được chuyển hoá vào trong đời sống nội tâm của nhân vật với diễn biến của tâm trạng dưới sự tác động của hoàn cảnh được miêu tả tinh tế hợp lí . *GV: Liên hệ tác phẩm bức tranh của Nguyễn Minh Châu để khắc sâu phong cách thể hiện của tác giả . *GV: Hướng dẫn tìm hiểu đặc điểm nổi bật trong nghệ. => Nhĩ càng thấu hiểu vợ với lòng biết ơn sâu sắc và cảm động. Liên thương yêu chồng, tần tảo, hi sinh vì chồng con.Nhĩ đã tìm thấy chỗ dựa và sức mạnh tinh thần chính là từ tổ ấm gia đình. Hình ảnh so sánh thật là sát hợp.. c. Cảm xúc, tâm trạng và những chiêm nghiệm của nhân vật Nhĩ về con người và cuộc đời - Cảm xúc, tâm trạng: ao ước được đặt chân lên bãi bồi bên kia sông -> Đây chính là sự thức tỉnh về những giá trị bền vững, sâu xa trong cuộc sống chen vào những ân hận, xót xa như có cái gì không phải với quê hương, với tuổi trẻ của mình. - Một quy luật khác được rút ra từ trải nghiệm của Nhĩ là sự cách biệt khác nhau giữa các thế hệ già, trẻ, cha con :Dù rất thương nhau nhưng đâu dễ hiểu nhau. Làm thế nào để các thế hệ thật hiểu nhau, bổ sung cho nhau đem lại niềm vui cho nhau khi chưa muộn.. - Chiêm nghiệm: Anh muốn giục đứa con nhưng qua đó thức tỉnh mọi người hãy sống khẩn trương, sống có ích đừng la cà, chùng chình dềnh dàng, vô bổ. Hãy dứt ra khỏi nó, để.

(111) thuật của truyện : Sáng tạo hình ảnh có ý nghĩa biểu tượng . ? Thế nào là hình ảnh biểu tượng ? - Hình ảnh biểu tượng thường có hai ý nghĩa : Ý nghĩa thực và ý nghĩa biểu tượng qua hình ảnh. Một số hình ảnh có ý nghĩa biểu tượng : +Hình ảnh bãi bồi ven sông và toàn bộ khung cảnh : vẻ đẹp đời sống bình dị vừa thân thuộc , hình ảnh quê hương xứ sở của mỗi con người. +Hình ảnh bờ sông bên này bọ sụt lở " Tiếng những tảng đất lở bên này sông … đổ ụp vào trong giấc ngủ của Nhĩ lúc gần sáng . Bông hao bằng lăng cuối thu sắc tím đậm hơn" Sự sống của nhân vật Nhĩ vào những ngày cuối cùng . + Người con trai sà vào đám cờ thế gợi ra những điều mà Nhĩ cho là vòng veò, chùng chình không tránh khỏi . + Hành động của Nhĩ có vẻ khác thường ở cuối truyện : đu mình nhô người ra ngoài giơ một cánh tay gầy guộc ra phía ngoài cửa sổ khoát khoát như đang như đang khẩn thiết ra hiệu cho người nào đó : Phải thoát ra, dứt ra khỏi sự chùng chình để hướng tới giá trị đích thực , giản dị mà bền vững. Hoạt động 2:Tổng kết *GV: Nêu những nét nổi bật về nghệ thuật và nội dung của truyện . *HS: Trình bày ý kiến . - Nghệ thuật : Miêu tả tâm lí tinh tế . Cách sử dụng nhiều hình ảnh giàu tính biểu tượng. Xây dựng tình huống truyện giàu sức biệu hiện. Trần thuật theo dòng tâm trạng của nhân vật . - Nội dung : Truyện ngắn Bến quê đã thể hiện những suy ngẫm trải nghiệm của nhà văn về cuộc sống và thức tình sự trân trọng đối với vẻ đẹp bình dị, gần gũi của cuộc sống quê hương . *GV: Bổ sung yêu cầu học sinh đọc ghi nhớ trong sách giáo khoa ? Ý nghĩa của văn bản này là gì?. hướng tới những giá trị đích thực, vốn rất giản dị, gần gũi và bền vững. Con người ở trên đời thật khó tránh được những cái vòng vèo hoặc chùng chình. Câu chuyện như thức tỉnh mọi người về cái vòng vèo chùng chình mà chúng ta đang sa vào trên đường đời, để hướng tới những giá trị đích thực vốn rất giản dị, gần gũi và bền vững . III. Tổng kết 1. Nghệ thuật - Lựa chọn người kể chuyện ở ngôi thứ ba. - Sáng tạo trong việc tạo nên tình huống của truyện nghịch lí. - Xây dựng những hình ảnh mang ý nghĩa biểu tượng trong văn bản: hình ảnh bãi bồi bên kia sông; những bông hoa bằng lăng cuối mùa, tiếng những tảng đất lở ở bờ sông bên này; cậu con trai của Nhĩ sa vào đám phá cờ thế; hành động và cử chỉ của Nhĩ ở cuối truyện. 2. Ý nghĩa văn bản - Cuộc sống, số phận con người chứa đầy những điều bất thường, nghịch lí, vượt ra ngoài những dự định và toan tính của chúng ta. - Trên đường đời, con người khó lòng tránh khỏi những vòng vèo, chùng chình, để rồi vô tình không nhận ra được những vẻ đẹp bình dị, gần gũi trong cuộc sống. - Thức tỉnh sự trân trọng giá trị của cuộc sống gia đình và những vẻ đẹp bình dị của quê hương.. 4.Củng cố : (3p) ? Liên hệ bản thân em có lần nào “chùng chình, vòng vèo” trong một việc nào đó không? *HS: Làm bài tập 1 sách giáo khoa. *GV: Gợi ý thiên nhiên vừa mang nghĩa thực vừa mang nghĩa biểu tượng , màu sắc biến đổi tinh tế. Hình ảnh hoa bằng lăng, bầu trời, bãi bờ, dòng sông, con thuyền, bến quê . Hs có thể chọn một trong những hình ảnh trên. 5. Hướng dẫn tự học(1p) - Tóm tắt truyện, nắm được tình huống và ý nghĩa của truyện. - Nhận xét về nghệ thuật miêu tả thiên nhiên, miêu tả tâm lí nhân vật. -Chuẩn bị bài : Chơng trình địa phơng ( Phần tập làm văn ).

(112) *Rút kinh nghiệm:. Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: tiÕt : 145. Chơng trình địa phơng ( PhÇn tËp lµm v¨n ). I.MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT - Nắm vững hơn những kiến thức cơ bản của bài nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ. - Rèn kĩ năng nói *TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KỸ NĂNG 1. Kiến thức Những yêu cầu đối với luyện nói khi bàn luận về một đoạn thơ, bài thơ trước tập thể. 2. Kỹ năng: - Lập ý và cách dẫn dắt vấn đề khi nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ. - Trình bày miệng một cách mạch lạc những cảm nhận, đánh giá của mình về một đoạn thơ, bài thơ. 3. Thái độ:- Giáo dục học sinh ý thức tìm hiểu, có ý kiến đúng đắn về một sự việc, hiện tượng đời sống ở địa phương. * Tích hợp giáo dục môi trường cho học sinh nhận thức rõ một sự việc, hiÖn tîng nµo đó đáng quan tâm ở địa phơng, biết cỏch làm bài. II.CHUÅN BỊ : III. Ph¬ng ph¸p, kÜ thuËt: - Phơng pháp: Vấn đáp, trình bày, thảo luận - KÜ thuËt: Nhãm, c¸ nh©n IV. TiÕn tr×nh lªn líp . 1.Ổn định: (1p) 2. Kiểm tra bài cũ(4p): (g) ktra sự cbị của (h). cán sự bộ môn thu bài viết của các bạn từ sau bài 27 ( theo đúng yêu cầu) yêu cầu cán sự bộ môn báo cáo việc thực hiện viết bài và nộp bài của các bạn trong lớp? (g) nhận xét chung, thu bài viết từ cán sự bộ môn. 3.Bài mới: * ĐVĐ(1): Ở địa phương chúng ta thực sự đang có khá nhiều vấn đề nổi cộm, cần bàn bạc một cách nghiêm khắc và cấn có ngay giải pháp cho các vấn đề đó. từ bài 19 chúng ta đã cùng tìm hiểu và đề ra cho mình một vấn đề để tiến hành điều tra, tham khảo rồi viết bài về các vấn đề đó..

(113) tiết học hôm nay là việc chúng ta cùng đi nhìn nhận lại toàn bộ quá trình thực hiện của mỗi bạn, cũng như thấy được cách nhìn nhận đánh giá của mỗi bạn về các vấn đề đó ntn? b. Dạy nội dung bài mới: Hoạt động của GV. Hoạt động của HS I. Nội dung(10p):. Hãy nhắc lại n’ vấn đề chúng ta đã xác định được của địa phương qua tiết 101? + Tệ nạn xã hội ( ma tuý, cờ bạc…). + Vấn đề môi trường sống… + Vấn đề an toàn giao thông… + Vấn đề hút thuốc lá ở trẻ em… Gọi (h) đọc bài viết của mình trước lớp. - Gọi mỗi nhóm tổ 3 em lên đọc bài của mình.á Sau mỗi phần trình bày của (h) lại gọi (h) khác nhận xét, theo các nội dung sau: - Sự việc hiện tượng đề cập trong bài viết có mang tính phổ biến ko? - Bài viết có đảm bảo tính khách quan ko? - Nêu n’ nhận xét của mình về nội dung bài viết? - Nhận xét vè hình thức bài viết? - Nhận xét về cách lập luận của bài viết? ( đã làm toát vấn đề cần bàn chưa?) - Lấy điểm n’ bài viết khá về vấn đề này. Đọc một bài viết để (h) tham khảo: tấm gương nghèo vượt khó của a. Đọc bài viết mẫu, sưu tầm…) Qua tiết học hôm nay em thấy để viết được 1 bài nghị luận về 1 sự việc hiện tượng đời sống cần nhất là điều gì? * GV yêu cầu hs về nhà quan sát, viết bài về 1 hiện tượng nổi bật của địa phương mình.. II.Luyện tập(25p) -Đọc bài… - Đại diện nhóm lên đọc bài…. - Nhận xét…. -. Bài đọc mẫu…. - Nêu lại nội dung... -Lắng nghe và nhận nhiệm vụ. 4. Củng cố,luyện tập:(10p) - Sau tiết hoc này em rút ra được bài học gì cho bản thân? 5. Hướng dẫấph học ở nhà(1p): - Cần nắm vững cách viết bài văn nl về một sự việc hiện tượng đời sống. - Chuẩn bị nội dung cho tiết trả bài số 7. *Rút kinh nghiệm: ................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ .............................................................................................................................................................

(114) Ngày soạn: Ngày dạy: TiÕt : 146. tr¶ bµi tËp lµm v¨n sè 7. I. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT: 1. KiÕn thøc : ¤n tËp vÒ v¨n nghÞ luËn nãi chung, kiÓu bµi nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn nãi riªng. 2. Kĩ năng : rèn luyện kĩ năng xây dựng bố cục, tạo liên kết và diễn đạt trong bài văn nghị luận về t¸c phÈm tuyÖn. Rót kinh nghiÖm qua mét bµi cô thÓ. 3. Gi¸o dôc : gi¸o dôc ý thøc häc tËp cña häc sinh. II. ChuÈn bÞ : 1. Thày : Đọc tài liệu, nghiên cứu ra đề , ra đáp án. 2. Trß : «n tËp, lµm bµi kiÓm tra. III. Ph¬ng ph¸p, kÜ thuËt: - Phơng pháp: Vấn đáp, trình bày, thảo luận - KÜ thuËt: Nhãm, c¸ nh©n IV. TiÕn tr×nh lªn líp . 1. ổn định tổ chức 2. Tr¶ bµi kiÓm tra: 3. GV chép đề bài lên bảng và yêu cầu HS xác định về thể loại? Nội dung nghị luận , t lịêu kiến. thøc.. Hoạt động của thầy và trò. Nội dung cần đạt 1-§Ò bµi: Suy nghÜa cña em vÒ bµi th¬ ViÕng l¨ng B¸c cña ViÔn Ph¬ng - GV chép lại đề bài lên bảng 2- §¸nh gi¸ nhËn xÐt bµi lµm : - ¦u ®iÓm - Nªu 1 sè yªu cÇu chung + Xác định đợc yêu cầu của đề : nêu đánh giá nhận xét cña m×nh vÒ néi dung nghÖ thuËt cña t¸c phÈm + Cã hÖ thèng luËn ®iÓm râ rµng. - Những u điểm nổi bật của bài nghị + Xác định đề và trọng tâm rõ ràng. Bài của ( Thảo, Uyªn, LiÔu... ) luËn ? + Bµi viÕt cã bè côc râ rµng, m¹ch l¹c, sö dông c¸c c©u v¨n ng¾n gän, cã ý thøc sö dông dÊu c©u, Ýt sai lçi chÝnh t¶. + Trình bày sạch, đẹp. + Cã ®an xen c¶m xóc. - BiÕt c¸ch lµm mét bµi nghÞ luËn. - Bè côc bµi lµm râ rµng, kÕt cÊu hîp lý. - Các ý trình bày rõ ràng và đợc triển khai tốt. - Diễn đạt suôn sẻ. Mắc ít lỗi chính tả. - Nhîc ®iÓm : + Xác định đợc yêu cầu nhng không đa đợc những luận ®iÓm mang tÝnh thuyÕt phôc. Mang nÆng tÝnh diÔn th¬. + Một số bài viết cha đa ra nhận xét, đánh giá . - Nh÷ng h¹n chÕ cña bµi viÕt vµ híng.

(115) söa ch÷a kh¾c phôc ? - GV ®a ra mét sè lçi - Hoạt động nhóm - C¸c nhãm söa lçi : chÝnh t¶. dïng tõ - GV ®a ra mét sè lçi hs m¾c ph¶i - Thèng kª chÊt lîng. + Tr×nh bµy lén xén, ch÷ viÕt cÈu th¶, kh«ng viÕt hoa tªn riªng, kh«ng cã dÊu c©u, thËm chÝ ch÷ viÕt thiÕu nÐt, thiÕu dÊu, sai chÝnh t¶ qu¸ nhiÒu. Bµi cña ( Ng.H. ViÖt Anh, Chung) 3. Söa lçi: 4- KÕt qu¶: §iÓm giái: §iÓm kh¸ : §iÓm t.b×nh: §iÓm yÕu :. 4. Cñng cè - LuyÖn tËp. (3p) GV Cho hs đọc bài làm khá . GV tr¶ lêi c¸c c©u hái cña hs. 5. Híng dÉn häc bµi: (1p) - Về nhà tiếp tục đọc và rút kinh nghiệm bài viết số 6 - Xem bµi «n tËp vÒ truyÖn .*Rút kinh nghiệm: ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................... Ngày soạn: Ngày dạy: Tiết 147-148 «n tËp vÒ truyÖn I. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT -Ôn tập, củng cố những kiến thức về thể loại, về nội dung của các tác phẩm truyện hiện đại Việt Nam đã học trong chương trình Ngữ văn lớp 9. *TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KỸ NĂNG 1. Kiến thức : Giúp HS ôn tập củng cố kiến thức về những tác phẩm truyện Việt Nanm hiện đại và nớc ngoài đã học ở chơng trình ngữ văn 9. Củng cố những hiểu biết về thể loại truyện, xây dựng cốt truỵen, tình huống truyện. Tích hợp các văn bản truyện đã học. 2. KÜ n¨ng : rÌn luyÖn kÜ n¨ng hÖ thèng ho¸ kiÕn thøc 3. Gi¸o dôc : gi¸o dôc II. ChuÈn bÞ : 1. Thµy : §äc tµi liÖu, nghiªn cøu so¹n bµi, gi¸o cô : 2. Trò : Làm đề cơng ôn tập. III. Ph¬ng ph¸p, kÜ thuËt: - Phơng pháp: Vấn đáp, trình bày, thảo luận - KÜ thuËt: Nhãm, c¸ nh©n IV. TiÕn tr×nh lªn líp . 1. ổn định tổ chức ( 1phút ). 2. KiÓm tra: ( 3-5 phót ). 3. Bài mới : * ĐVĐ (1p): Để củng cố lại những kiến thức đã học về phần truyện chúng ta cùng nhau «n tËp l¹i.. I. B¶ng hÖ thèng ho¸ . STT. Tªn t¸c phÈm. Tªn t¸c gi¶. Níc. 1. Lµng - Kim L©n NguyÖn Ng¾n. ViÖt Nam. 2. LÆng lÏ NguyÔn. ViÖt. N¨m s¸ng t¸c 1948. 1970. Tãm t¾t néi dung Qua t©m tr¹ng ®au xãt tñi hæ cña «ng Hai ë n¬i t¶n c khi nghe tin lµng m×nh theo giÆc, truyÖn thÓ hiÖn t×nh yªu lµng thèng nhÊt víi tinh thÇn kh¸ng chiÕn cña ngêi n«ng d©n Cuéc gÆp gì t×nh cê cña «ng ho¹ sÜ, b¸c l¸i xe,.

(116) Sa Pa. Thµnh Long. Nam. 3. ChiÕc l- NguyÔn îc ngµ Quang S¸ng. ViÖt Nam. 1966. 4. Cè h¬ng. Lç TÊn. Trung Quèc. 1923. 5. Nh÷ng đứa trẻTrích tiÓu thuyÕt tù thuËt : Thêi th¬ Êu BÕn quª - TruyÖn ng¾n. M. X Nga Gor Ki. 19131914. NguyÕn Minh Ch©u. ViÖt Nam. 1985. 7. Nh÷ng Lª Minh ViÖt ng«i sao Khuª Nam xa x«i TrÝch truyÖn ng¾n. 1971. 8. R« bin x¬n ngoµi đảo hoang. Bè cña Xi M«ng. 1719. 6. 9. §a-ni en Anh ®i ph«. G. . M« - Ph¸p pat x¨ng. c« kÜ s trÎ vµ anh thanh niªn lµm viÖc mét mình trên trạng khí tợng trên đỉnh Yên Sơn. Qua đó, nhà văn ca ngợi những con ngời thầm lặng cống hiến cho đất nớc trong công cuộc x©y dùng XHCN ë miÒn B¾c. Câu chuyện éo le cảm động về hai cha con «ng S¸u vµ bÐ Thu trong lÇn «ng vÒ th¨m nhµ và ở khu căn cứ. Qua đó , tác giả ca ngợi tình c¶m cha con th¾m thiÕt. Trong chuyến về thăm quê, nhân vật tôi đã chứng kiến sự thay đổi theo hớng suy tàn của làng quê và đời sống của ngời nông dân. Qua đó, truyện miêu tả thực trạng xã hội nông dân Trung hoa đơng thời và suy ngẫm về con đờng đi của ngời nông dân, thế hệ trẻ và cả đất nớc Trung Quèc. T×nh b¹n n¶y në gi÷a nh÷ng chó bÐ nghÌo A li ô sa và ba đứa bạn con ông đại tá đã về hu. Qua đó tác giả khẳng định tình bạn hồn nhiên, trong s¸ng cña trÎ em, bÊt chÊp nh÷ng c¶n trë cña quan hÖ x· héi.. Qua nh÷ng c¶m xóc vµ t©m tr¹ng nh©n vËt nhÜ vào lúc cuối đời, trên dờng bệnh , truyện thức tØnhë mäi ngêi sù tr©n träng nh÷ng gi¸ trÞ vµ vÎ đẹp bình dị, của cuộc sống quê hơng. Cuộc sống chiến đấu của những cô thanh niên xung phong trªn cao ®iÓm trªn tuýªn Trêng S¬n trong nh÷ng n¨m kh¸ng chiÕn chèng MÜ cøu níc. TruyÖn lµm næi bËt t©m hån trong s¸ng, giÇu méng m¬, tinh thÇn dòng c¶m, cuéc sống chiến đấu dầy hi sinh nhng rất hồn nhiên, l¹c quan. Qua bøc ch©n dung tù häa vµ lêi kÓ cña nh©n vËt, truyÖn t¶ cuéc sèng v« cïng khó kh¨n vµ tinh thÇn l¹c quan cña nh©n vËt.. ThÕ kØ T©m tr¹ng ®au khæ cña Xi- M«ng v× kh«ng cã XIX bè vµ sù gÆp gì cña em víi b¸c thî rÌn. TruyÖn đề cao lòng nhân ái, sự quan tâm và tình yêu thơng đối với những con ngời bất hạnh trong cuéc sèng. 10 Con chã Gi¾c L©n MÜ 1903 Tình cảm đặc biệt của con chó Bấc với ngời BÊc đơn chủ. Qua đó thể hiện tình cảm, trí tởng tợng phong phã cña t¸c gi¶. II. Đất nớc và con ngời Việt Nam qua 5 truyện ngắn đã học : Làng, Lặng lẽ Sa pa, ChiÕc lîc ngµ, Nh÷ng ng«i sao xa x«i vµ BÕn quª. Các tác phẩm trên đã phản ánh đợc phần nào những nét tiêu biểu của đời sống xã hội và con ngời Việt Nam qua các giai đoạn lịch sử , những biến cố lớn lao của đất nớc.Kháng chiến chống Pháp, kháng chiến chống Mĩ và xây dựng đất nớc thống nhất qua các nhân vật và tình huèng truyÖn kh¸ ®iÓn h×nh: C¸c thÕ hÖ con ngêi ViÖt Nam: - Giµ: ¤ng Hai, Bµ Hai, , «ng S¸u, «ng Ba, «ng ho¹ sÜ. - TrÎ : B¸c l¸i xe, NhÜ, vî NhÜ, Anh thanh niªn, c« kÜ s, ba c« thanh niªn xung phong.... - ThiÕu nhi : BÐ Thu..

(117) ----) Họ là những con ngời yêu quê hơng, đất nớc, trung thực, dũng cảm, hồn nhiên, yêu đời, khiêm tốn, sắn sangd hi sinh cho độc lập tự do của Tổ quốc. III. HÖ thèng ho¸ nghÖ thuËt x©y dùng t×nh huèng truyÖn. 1. ChiÕc lîc ngµ. - Ng«i kÓ : thø nhÊt , nh©n vËt kÓ chuyÖn : b¸c Ba. - Tình huống : Ông Sáu về thăm vợ con, con gái ông kiên quyết không nhận ông là ba, đến lúc phải chia tay bé Thu mới nhận ra ch, đến lúc hi sinh ông Sáu vẫn không đợc gặp lại con gái ông. 2. Nh÷ng ng«i sao xa x«i. - Ng«i kÓ : thø nhÊt: Ph¬ng §Þnh. - Tình huống: Một lần phá bom nổ chậm, Nho bí sức ép, một trận ma đá bất ngờ trên cao điểm. 3. Cè h¬ng - Nh©n vËt kÓ chuyÖn : TÊn. - T×nh huèng : Mét chuyÕn vÒ th¨m quª lÇn cuèi, c¶nh quª ®iªu tµn, gÆp l¹i ngêi b¹n cò thña thp ấu và những ý nghĩ lúc lên đờng. 4 Những đứa trẻ. - Ng«i kÓ xng t«i: A- li « sa. Tình huống : Ông đại tá quý tộc cấm con trai ông chơi với lũ trẻ. 5. Lµng. - Ng«i kÓ : thø 3, theo ®iÓm nh×n cña nh©n vËt «ng Hai. - Tình huống : Tin làng chợ Dầu theo giặc và tin sai lệch đợc cải chính. 6. LÆng lÏ Sa Pa. - Ng«i kÓ tha ba. §Æt nh©n vËt vµo ®iÓm nh×n cña «ng ho¹ sÜ. - T×nh huèng : Cuéc gÆp gì ...... 7 BÕn quª - Ngôi kể : thứ ba, đặt điểm nhìn vào nhân vật Nhĩ. - Tình huống: Một ngời bệnh nặng sắp chết, không đi đâu đợc nữa, nghĩ lại cuộc đời mình và hoµn c¶nh hiÖn t¹i. 4. Cñng cè - LuyÖn tËp. - KÓ s¸ng t¹o mét truyÖn ng¾n mµ em thÝch ? 5. Híng dÉn häc bµi: - Xem bµi Biªn b¶n *Rút kinh nghiệm: ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ ................................................................................................... ...................................................... Ngày soạn: Ngày dạy: TiÕt : 149 Biªn b¶n I. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT: -Nắm được những yêu cầu chung của biên bản và cách viết biên bản. II.TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KỸ NĂNG: 1. KiÕn thøc : Gióp HS biÕt viÕt mét biªn b¶n th«ng dông 2. KÜ n¨ng : rÌn luyÖn kÜ n¨ng viÕt mét biªn b¶n hµnh chÝnh theo mÉu. 3. Gi¸o dôc : II. ChuÈn bÞ : 1. Thµy : §äc tµi liÖu, nghiªn cøu so¹n bµi, gi¸o cô : 2. Trß : §äc, so¹n v¨n b¶n. III. Ph¬ng ph¸p, kÜ thuËt: - Phơng pháp: Vấn đáp, trình bày, thảo luận - KÜ thuËt: Nhãm, c¸ nh©n III. TiÕn tr×nh lªn líp . 1. ổn định tổ chức ( 1phút ). 2. KiÓm tra: ( 3-5 phót )..

(118) 3. Bµi míi : GV giíi thiÖu: * ĐVĐ(1): Trong cuộc sống hàng ngày của chúng ta có rất nhiều các sự việc hiện tượng sảy ra có thể trong các cơ quan, tổ chức… . để có bằng chứng giải quyết một sự vụ hoặc cần thiết lưu lại một ý kiến, cuộc họp nào đó… người ta thường dùng biên bản. vậy biên bản là gì? có n’ loại biên bản nào? cách viết một biên bản ra sao? tiết học hôm nay cô trò ta cùng tìm hiểu. Hoạt động của thày và trò GV : yªu cÇu HS quan s¸t v¨n b¶n mÉu. GV : Biªn b¶n ghi l¹i nh÷ng sù viÖc g×?. GV : Biên bản phải đạt đợc những yêu cầu gì về néi dung vµ h×nh thøc?. GV :Ngoµi hai v¨n b¶n mÉu trong SGK em h·y kÓ c¸c biªn b¶n kh¸c mµ em biÕt? GV : Yªu cÇu HS xem l¹i 2 biªn b¶n mÉu. GV : PhÇn më ®Çu cña biªn b¶n bao gåm nh÷ng mục nào? Tên của biên bản đợc viết nh thế nào ? GV : PhÇn néi dung cña biªn b¶n bao gåm nh÷ng g×? NhËn xÐt c¸ch ghi néi dung cña nh÷ng biªn b¶n nµy? TÝnh chÝnh x¸c cña biªn b¶n cã gi¸ trÞ nh thÕ nµo ? GV : PhÇn kÕt thóc cña biªn b¶n bao gåm nh÷ng môc nµo? Môc kÝ tªn vµo biªn b¶n nãi lªn ®iÒu g×? GV : Lêi v¨n cña biªn b¶n ph¶i nh thÕ nµo ? GV : HS đọc ghi nhớ SGK? GV : HS đọc yêu cầu đề bài ? GV : HS lµm bµi t¹i chç. GV Híng dÉn HS lµm BT 2.. néi dung bµi häc I. §Æc ®iÓm biªn b¶n. 1. T×m hiÓu vÝ dô SGK. - Biªn b¶n cã thÓ ghi l¹i néidung, diÔn biÕn các thành phần tham dự một cuộc hpọ chi đội. - Biªn b¶n cã thÓ ghi néi dung, diÔn biÕn, c¸c thµnh phÇn tham dù mét cuéc trao tr¶ giÊy tê, tang vật cho ngời vi phạm sau khi đã xử lí tang vËt. * Yªu cÇu vÒ néi dung - Sè liÖu, sù kiÖn ph¶i chÝnh x¸c, cô thÓ ( nÕu cã tang vËt, chøng cø, giÊy tê..) - Ghi chép phải đầy đủ, chính xác khách quan, trung thùc. - Thủ tục phải chặt chẽ ( ghiđầy đủ thời gian, địa điểm) - Lêi v¨n ng¾n gän, chÝnh x¸c, chØ cã mét c¸ch hiÓu. * Yªu cÇu vÒ h×nh thøc: - Phải viết đúng mẫu quy định. - Kh«ng trang trÝ c¸c ho¹ tiÕt, tranh ¶nh, ngoµi néi dung biªn b¶n. * Mét sè biªn b¶n thêng gÆp. Biªn b¶n bµn giao c«ng t¸c. Biên bản đại hội chi đoàn. Biªn b¶n vÒ viÖc vi ph¹m ATGT. II. C¸ch viÕt biªn b¶n. 1. PhÇn më ®Çu biªn b¶n bao gåm c¸c môc : Quèc hiÖu, tiªu ng÷, tªn biªn b¶n, thêi gian, địa điểm, thành phần tham dự biên bản. 2. PhÇn néi dung gåm c¸c môc: - Ghi l¹i néi dung vµ diÔn biÕn sù viÖc. - C¸ch ghi ph¶i trung thùc kh¸ch quan, kh«ng đợc thêm vào những ý nghĩ chủ quan của ngời viÕt. - TÝnh chÝnh x¸c cña biªn b¶n, gióp cho ngêi sö dông xem xÐt mét c¸ch chÝnh x¸c. 3. PhÇn kÕt thóc. - Thêi gian kÕt thóc. - Hä tªn, ch÷ kÝ cña chñ to¹, th kÝ hoÆc c¸c bªn tham gia lËp biªn b¶n. - Ch÷ kÝ thÓ hiÖn t c¸ch ph¸p nh©n. 2 Ghi nhí. II. LuyÖn tËp. 1/Bµi tËp 1/ 126. - T×nh huèng cÇn lËp biªn b¶n: c, d, e. 2/Bµi tËp 2. GV híng dÉn HS tù lµm..

(119) 4. Cñng cè: (3p)- HS nh¾c l¹i néi dung bµi häc. 5. Híng dÉn häc bµi: (1p) - HS häc thuéc ghi nhí SGK. -Chuẩn bị: LuyÖn tËp viÕt biªn b¶n *Rút kinh nghiệm:. Ngày soạn: Ngày dạy: TiÕt 150. LuyÖn tËp viÕt biªn b¶n. I. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT -Nắm chắc hơn những kiến thức lí thuyết về biên bản; thực hành viết được một biên bản hoàn chỉnh. *TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KỸ NĂNG 1. KiÕn thøc : ¤n tËp lÝ thuyÕt vµ c¸ch viÕt biªn b¶n, TÝch hîp c¸c v¨n b¶n , TiÕng ViÖt , vèn sèng. 2. KÜ n¨ng : rÌn luyÖn kÜ n¨ng lËp biªn b¶n theo yªu cÇu vÒ h×nh thøc vµ néi dung. 3. Gi¸o dôc : II. ChuÈn bÞ : 1. Thµy : §äc tµi liÖu, nghiªn cøu so¹n bµi, gi¸o cô : 2. Trß : §äc, so¹n v¨n b¶n. III. Ph¬ng ph¸p, kÜ thuËt: - Phơng pháp: Vấn đáp, trình bày, thảo luận - KÜ thuËt: Nhãm, c¸ nh©n IV. TiÕn tr×nh lªn líp . 1. ổn định tổ chức ( 1phút ). 2. KiÓm tra: ( 3-5 phót ).. 3. Bµi míi: Hoạt động của GV - HS *Hoạt động1: ¤n tËp lÝ thuyÕt ( 10phót ). GV : Biªn b¶n lµ g×? GV : Biªn b¶n cã hiªô lùc ph¸p lÝ hay kh«ng ? V× sao? GV : §Æc ®iÓm næi bËt cña biªn b¶n lµ g×? *Hoạt động2: Thùc hµnh. ( 30phót ). GV : Híng dÉn HS lµm bµi tËp. GV : Các thông tin trên đã đầy đủ giữ liệu để lập một biên bản cha? GV : Cách sắp xếp các nội dung đó cã phï hîp víi mét biªn b¶n kh«ng ? HS : lần lợt trình bầy sau đó GV kết luËn. GV : Híng dÉn HS lµm biªn b¶n giao nhiÖm vô trùc tuÇn. GV : Thµnh phÇn tham dù gåm nh÷ng ai? GV : Néi dung bµn giao nh thÕ nµo ?. néi dung bµi häc I. ¤n tËp lÝ thuyÕt. 1. Kh¸i niÖm - Biên bản là loại văn bản ghi chép những sự việc đã xẩy ra hoặc đang xảy ra trong hoạt động của cơ quan, tổ chức chính trÞ x· héi.. - Biên bản không có hiệu lực pháp lí để thi hành mà chủ yếu dïng lµm chøng cø, lµm c¬ së cho c¸c kÕt luËn vµ c¸c quyÕt định xử lí. - §Æc ®iÓm næi bËt cña biªn b¶n lµ ph¶i ghi l¹i sù viÖc kÞp thêi, chÝnh x¸c, kh¸ch quan. II. Thùc hµnh. 1. Häc sinh lËp biªn b¶n: - Quèc ng÷ vµ tiªu ng÷. - §Þa ®iÓm, thêi gian tiÕn hµnh héi nghÞ. - Tªn biªn b¶n. - Thµnh phÇn tham dù. - DiÔn biÕn vµ kÕt qu¶ héi nghÞ. - Thêi gian kÕt thóc, thñ tôc kÝ, x¸c nhËn. 2. Biªn b¶n bµn giao nhiÖm vô. Tªn trêng häc Céng hoµ x· héi chñ .. Sè:.... §éc lËp - Tù ... Biªn b¶n bµn giao tµi s¶n Gi÷a bªn ......( Bªn giao ) Bªn nhËn ............. Hôm nay ngày ... tháng...năm..., tại... đã tiến hành cuộc hpọ bµn gi©ot× s¶n gi÷a bªn giao .... vµ bªn nhËn.... thùc hiÖn theo lÖnh b»ng v¨n b¶n sè...ngµy... th¸ng... n¨m... I. Thµnh phÇn tham dù:.

(120) 1. Bªn giao: - ¤ng :....... Chøc vô:............ - ¤ng :....... Chøc vô:............ - ¤ng :....... Chøc vô:............ 2. Bªn nhËn: - ¤ng :....... Chøc vô:............ - ¤ng :....... Chøc vô:............ GV : HS trao đổi thảo luận. - ¤ng :....... Chøc vô:............ GV : §¹i diÖn nhãm tr×nh bÇy vµ Chñ to¹: ¤ng :...... nhËn xÐt lÉn nhau. Th kÝ: ¤ng: ..... GV : kÕt luËn. II. Néi dung bµn giao. Bên ...đã tiến hành bàn giao tài sản cho bên....theo thống kê sau:.... B¶ng thèng kª..... Tæng gi¸ trÞ ra tiÒn : B»ng sè:.... B»ng ch÷.. KÓ tõ ngµy ...th¸ng ... n¨m... sè tµi s¶n trªn do bªn... chÞu tr¸ch nhiÖm qu¶n lÝ Biªn b¶n nµy lËp thµnh 5 b¶n cã gi¸ trÞ nh nhau. Bªn giao. Bªn nhËn. GV : KiÓm tra kÕt qu¶ bµi lµm cña HS Lu v¨n phßng Hä tªn ch÷ kÝ . Bªn giao Bªn nhËn + Néi dung c«ng viÖc? + KÕt qu¶ c«ng viÖc? + C¸c ph¬ng tiÖn vËt chÊt vµ hiÖn tr¹ng ë thêi ®iÓm bµn giao?. 2. Tªn C¬ quan Céng hoµ x· héi chñ .. Sè:.... §éc lËp - Tù ... Biªn b¶n VÒ viÖc vi ph¹m hµnh chÝnh trong Y tÕ. H«m nay, håi ..ngµy..th¸ng..n¨m.. Chóng t«i gåm: 1. Hä vµ tªn:......chøc vô.....§¬n vÞ c«ng t¸c. 2. Hä vµ tªn:......chøc vô.....§¬n vÞ c«ng t¸c. sù chøng kiÕn cña «ng bµ: GV : Híng dÉn HS lµm biªn b¶n xø lÝ Cã Hä tªn:.... vi ph¹m hµnh chÝnh. N¬i kÝ nh©n khÈu..... GV : Thµnh phÇn tham dù gåm nh÷ng D©n ®¨ng téc:... ai? Quèc tÞch:..... GV : Néi dung xø lÝ vi ph¹m CMND sè..... CÊp ngµy:..... Ngåi t¹i trô së C«ng an phêng.... GV : HS trao đổi thảo luận. TiÕn hµnh lËp biªn b¶n vÒ viÖc vi ph¹m hµnh chÝnh... GV : §¹i diÖn nhãm tr×nh bÇy vµ Hä tªn ngêi vi ph¹m..... nhËn xÐt lÉn nhau. N¬i ®¨ng kÝ hé khÈu thêng tró( N¬i c«ng t¸c) GV : kÕt luËn. D©n téc:... Quèc tÞch:..... CMND sè..... CÊp ngµy:..... Néi dung vi ph¹m:...... Lêi khai cña ngêi vi ph¹m:...... Căn cứ vào điều .. của Nghị định....về việc xử phạt hành chÝnh trong lÜnh vùc qu¶n lÝ y tÕ. T¹m gi÷.... ChuyÓn vÒ: §Ó cÊp cã thÈm quyÒn gi¶i quyÕt Biên bản lập thành 2 bản, giao cho đơng sự 1 bản và đọc cho mäi ngêi cïng nghe, cïng c«ng nhËn. Ngêi vi ph¹m Ngêi lËp biªn b¶n KÝ tªn KÝ tªn Ngêi lµm chøng... * Ghi nhí..

(121) - Hs đọc ghi nhớ 4. Củng cố:(3p) GV hệ thống, khái quát lại những kiến thức đã học. 5. Híng dÉn häc bµi: ( 1phót ). -Học bài và làm bài tập còn lại - Soạn bài : Tæng kÕt ng÷ ph¸p *Rút kinh nghiệm :. Ngày soạn: Ngày giảng:. TUẦN 33: ( Tiết 151 155) & TiÕt 151-152.. Tæng kÕt ng÷ ph¸p. I. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT -Hệ thống hoá những kiến thức về từ loại và cụm từ đã học từ lớp 6 đến lớp 9. *TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KỸ NĂNG 1. Kiến thức : Ôn tập hệ thống hoá các kiến thức đã học. Tích hợp các văn bản . 2. KÜ n¨ng : rÌn luyÖn kÜ n¨ng vËn dông c¸c kiÕn thøc ng÷ ph¸p vµo v¨n nãi vµ v¨n viÕt trong giao tiÕp x· héi 3. Gi¸o dôc : gi¸o dôc ý thøc giao tiÕp v¨n ho¸. II. ChuÈn bÞ : 1. Thµy : §äc tµi liÖu, nghiªn cøu so¹n bµi, gi¸o cô : 2. Trß : §äc, so¹n v¨n b¶n. III. Ph¬ng ph¸p, kÜ thuËt:.

(122) - Phơng pháp: Vấn đáp, trình bày, thảo luận - KÜ thuËt: Nhãm, c¸ nh©n IV. TiÕn tr×nh lªn líp . 1. ổn định tổ chức ( 1phút ). 2. KiÓm tra: ( 3-5 phót ). 3. Bµi míi : * Giới thiệu bài mới: Để cùng ôn lại hệ thống kiến thức về np đã học trong chương trình, biết cách vận dụng n’ kiến thức đã học vào trong giao tiếp nói và ứng xử xã hội… bài học hôm nay sẽ giúp chúng ta điều đó. TiÕt 151 Hoạt động của thày - trò néi dung bµi häc 1.GV giao nv cho häc sinh A.Tõ lo¹i -Các nhóm nhận nhiệm vụ, thảo luận, I.Danh từ, động từ, tính từ ghi kÕt qu¶ vµo b¶ng phô 1.Bài tập 1: Xác định danh từ, động từ, tính từ NhiÖm vô cña c¸c nhãm: -Danh tõ: lÇn, l¨ng ,lµng -Nhóm 1:Khái niệm danh từ, động từ -§éng tõ: nghÜ ngîi, phôc dÞch,®Ëp - Nhãm 2:Kh¸i niÖm tÝnh tõ, sè tõ -Tính từ: hay, đột ngột, sung sớng -Nhóm 3:Khái niệm đại từ, lợng từ 2.Bµi tËp 2 + bµi tËp 3 - Nhãm 4:Kh¸i niÖm chØ tõ, phã tõ Tìm hiểu khả năng kết hợp của danh từ, động từ, -Nhãm 5:Kh¸i niÖm quan hÖ tõ, trî tõ tÝnh tõ - Nhãm 6:Kh¸i niÖm t×nh th¸i tõ, th¸n tõ a, Danh tõ cã thÓ kÕt hîp víi c¸c tõ :nh÷ng, c¸c, *PhÇn bµi tËp: mét Nhãm 1 , 2 ,3: bµi 1+ bµi 2+ bµi 3 nh÷ng ,c¸c, mét + lÇn, lµng, c¸i l¨ng, «ng gi¸o Nhãm 4,5,6: bµi 4,5 b,Động từ có thể kết hợp với các từ: hãy, đã, vừa 2.Các nhóm trình bày phần lí thuyết sau hãy, đã, vừa + đọc, nghĩ ngợi,phục dịch, đập c,TÝnh tõ cã thÓ kÕt hîp víi c¸c tõ :RÊt, h¬i, qu¸ đó trình bày kết quả bài tập đợc giao. Rất, hơi, quá +hay, đột ngột, phải, sung sớng 3.Bµi tËp 4: §iÒn tõ vµo b¶ng sau: (B¶ng phô theo mÉu trong SGK) 4.Bµi tËp 5 T×m hiÓu sù chuyÓn lo¹i cña tõ: a, Từ tròn là tính từ, trong câu văn nó đợc dùng nh động từ. b,Từ lí tởng là danh từ trong câu văn này nó đợc dïng nh tÝnh tõ c,Từ băn khoăn là tính từ, trong câu văn này nó đợc dùng nh danh từ. 1.GV giao hợp đồng cho häc sinh -C¸c nhãm nhËn nhiÖm vô, th¶o luËn, ghi kÕt qu¶ vµo b¶ng phô NhiÖm vô cña c¸c nhãm: a,C¸c nhãm lµm bµi tËp 1 vµ 2(PhÇn II.C¸c tõ lo¹i kh¸c) b, Nhãm 1,2 lµm bµi 1-Nhãm 4,3 lµm bµi tËp 2-Nhãm 5,6 lµm bµi tËp 3 (PhÇn B Côm tõ) 2.C¸c nhãm tr×nh bµy kÕt qu¶ bµi tËp đợc giao. -C¸c nhãm nhËn xÐt, bæ sung. -GV: đánh giá kết. II.C¸c tõ lo¹i kh¸c:. §iÒn tõ in ®Ëm trong c¸c c©u vµo b¶ng tæng hîp Sè tõ. §¹i tõ. Lîng tõ. ChØ tõ. Phã tõ. QHT. trî tõ. ba, n¨ m. t«i, bao nhiªu, bao giê,bÊ y giê. nh÷n g. Êy,®© u. đã, míi, đã, ®an g. ë, cña, nhng, nh. chØ, c¶, ngay , chØ. T×nh th¸n th¸i tõ tõ h¶ trêi ¬i. B.Côm tõ: 1.Bài tập 1: Xác định và phân tích các cụm danh từ a, Tất cả những ảnh hởng quốc tế đó -mét nh©n c¸ch rÊt ViÖt Nam -mét lèi sèng rÊt b×nh dÞ...... b,nh÷ng ngµy khëi nghÜa dån dËp ë lµng c,TiÕng cêi nãi...... *Chỉ ra dấu hiệu cho biết đó là cum danh từ: -Nh÷ng tõ ng÷ in ®Ëm lµ phÇn trung t©m cña côm danh tõ -Dấu hiệu để nhận biết cụn danh từ là từ những ở phía trớc hoặc có thể.

(123) qu¶ bµi tËp cña c¸c nhãm. thªm tõ nh÷ng vµo tríc phÇn trung t©m. 2.Bài tập 2:Xác định và phân tích các cụm động từ a, Vừa lúc ấy, tôi đã đến gần anh.Với lòng mong nhớ của anh, chắc anh nghÜ r»ng, con anh sÏ ch¹y x« vµo lßng anh, sÏ «m chÆt lÊy cæ anh b,¤ng chñ tÞch lµng em võa lªn c¶i chÝnh... *Những từ gạch chân là phần trung tâm của cụm động từ -Dấu hiệu để nhận biết cụm động từ là các từ: đã, sẽ,vừa 3.Bài tập 3 Xác định và phân tích cụm tính từ a, rÊt ViÖt Nam, rÊt b×nh dÞ, rÊt ViÖt Nam, rÊt Ph¬ng §«ng, rÊt míi, rÊt hiện đại b,sÏ kh«ng ªm ¶ c,phøc t¹p h¬n,còng phong phó vµ s©u s¾c h¬n *Nh÷ng tõ ng÷ in ®Ëm lµ phÇn trung t©m cña côm tÝnh tõ, ë ®©y cã hai tõ Việt Nam và Phơng Đông là các danh từ đợc dùng làm tính từ. -Dấu hiệu để nhận biết cụm tính từ là từ rất, hoặc có thể thêm từ rất vào phÝa tríc.. 1.GV giao hợp đồng cho häc sinh -C¸c nhãm nhËn nhiÖm vô, th¶o luËn, ghi kÕt qu¶ vµo b¶ng phô NhiÖm vô cña c¸c nhãm: a,C¸c nhãm lµm bµi tËp 1 vµ 2(PhÇn II.C¸c tõ lo¹i kh¸c) b, Nhãm 1,2 lµm bµi 1-Nhãm 4,3 lµm bµi tËp 2-Nhãm 5,6 lµm bµi tËp 3 (PhÇn B Côm tõ) 2.C¸c nhãm tr×nh bµy kÕt qu¶ bµi tËp đợc giao. -C¸c nhãm nhËn xÐt, bæ sung. -GV: đánh giá kết qu¶ bµi tËp cña c¸c nhãm. II.C¸c tõ lo¹i kh¸c:. TiÕt 148. Tiết 152. §iÒn tõ in ®Ëm trong c¸c c©u vµo b¶ng tæng hîp Sè tõ. §¹i tõ. Lîng tõ. ba, n¨ m. ChØ tõ. Phã tõ. QHT. trî tõ. T×nh th¸n th¸i tõ tõ h¶ trêi ¬i. t«i, nhữn ấy,đâ đã, ë, chØ, bao g u míi, cña, c¶, nhiªu, đã, nhng, ngay bao ®an nh , giê,bÊ g chØ y giê B.Côm tõ: 1.Bài tập 1: Xác định và phân tích các cụm danh từ a, Tất cả những ảnh hởng quốc tế đó -mét nh©n c¸ch rÊt ViÖt Nam -mét lèi sèng rÊt b×nh dÞ...... b,nh÷ng ngµy khëi nghÜa dån dËp ë lµng c,TiÕng cêi nãi...... *Chỉ ra dấu hiệu cho biết đó là cum danh từ: -Nh÷ng tõ ng÷ in ®Ëm lµ phÇn trung t©m cña côm danh tõ -Dấu hiệu để nhận biết cụn danh từ là từ những ở phía trớc hoặc có thể thªm tõ nh÷ng vµo tríc phÇn trung t©m. 2.Bài tập 2:Xác định và phân tích các cụm động từ a, Vừa lúc ấy, tôi đã đến gần anh.Với lòng mong nhớ của anh, chắc anh nghÜ r»ng, con anh sÏ ch¹y x« vµo lßng anh, sÏ «m chÆt lÊy cæ anh b,¤ng chñ tÞch lµng em võa lªn c¶i chÝnh... *Những từ gạch chân là phần trung tâm của cụm động từ -Dấu hiệu để nhận biết cụm động từ là các từ: đã, sẽ,vừa 3.Bài tập 3 Xác định và phân tích cụm tính từ a, rÊt ViÖt Nam, rÊt b×nh dÞ, rÊt ViÖt Nam, rÊt Ph¬ng §«ng, rÊt míi, rÊt hiện đại b,sÏ kh«ng ªm ¶ c,phøc t¹p h¬n,còng phong phó vµ s©u s¾c h¬n *Nh÷ng tõ ng÷ in ®Ëm lµ phÇn trung t©m cña côm tÝnh tõ, ë ®©y cã hai tõ Việt Nam và Phơng Đông là các danh từ đợc dùng làm tính từ. -Dấu hiệu để nhận biết cụm tính từ là từ rất, hoặc có thể thêm từ rất vào phÝa tríc.. Hoạt động của thày và trò GV : KÓ tªn c¸c thµnh phÇn chÝnh cña c©u? T¸c dông cña c¸c thµnh phÇn chÝnh cña c©u? GV : Vị ngữ là gì ? đặc điểm?. néi dung bµi häc I. Thµnh phÇn chÝnh vµ thµnh phÇn phô. 1,. Thµnh phÇn chÝnh lµ nh÷ng thµnh phÇn b¾t buộc để câu có cấu trúc hoàn chỉnh và diễn đạt một ý tơng đối trọn ven. Các thành phần chính.

(124) GV : Chñ ng÷ lµ g× ? §Æc ®iÓm? GV : KÓ tªn c¸c thµnh phÇn phô? GV : Tr¹ng ng÷ lµ g× ? VÞ trÝ? T¸c dông? GV : Khëi ng÷ lµ g× ? VÞ trÝ? T¸c dông? GV : HS đọc đề bài - HS trao đổi thảo luận. - §¹i diÖn nhãm tr×nh bÇy vµ nhËn xÐt lÉn nhau. - GV kÕt luËn.. GV : KÓ tªn c¸c thµnh phÇn biÖt lËp? Cho vÝ dô ? GV : ThÕ nµo lµ thµnh phÇn t×nh th¸i? Cho vÝ dô ? GV : ThÕ nµo lµ thµnh phÇn c¶m th¸n? Cho vÝ dô ? GV : Thế nào là thành phần gọi - đáp. Cho ví dô ? GV : ThÕ nµo lµ thµnh phÇn phô chó ? Cho vÝ dô ? GV : DÊu hiÖu nhËn biÕt c¸c thµnh phÇn biÖt lËp ? GV : HS đọc đề bài ? - HS trao đổi thảo luận. - §¹i diÖn nhãm tr×nh bÇy vµ nhËn xÐt lÉn nhau. - GV kÕt luËn. GV : HS đọc đề bài ? - HS trao đổi thảo luận. - §¹i diÖn nhãm tr×nh bÇy vµ nhËn xÐt lÉn nhau. - GV kÕt luËn.. GV : HS đọc đề bài ? - HS trao đổi thảo luận. - §¹i diÖn nhãm tr×nh bÇy vµ nhËn xÐt lÉn. lµ : a. VÞ ng÷  lµ thµnh phÇn c©u cã kh¶ n¨ng kÕt hîp víi c¸c tõ quan hÖ thêi gian vµ tr¶ líi c¸c c©u hái : Lµm g×? Nh thÕ nµo ? b. Chñ ng÷ lµ thµnh phÇn chÝnh cña c©u nªu tªn sù vËt hiÖn tîng, ho¹t ....tr¶ lêi c©u hái : Ai/ C¸i g×? 2. Thµnh phÇn phô vµ dÊu hiÖu nhËn biÕt. - Trạng ngữ : thờng đứng đầu câu. Tác dụng : cụ thÓ ho¸ kh«ng gian, thêi gian, ph¬ng tiÖn c¸ch thức, mục đích đợc diễn đạt ở nòng cốt câu. - Khởi ngữ: Thờng đứng trớc chủ ngữ. Tác dụng Nêu đề tài của câu. Dấu hiệu : Có thẻ thêm từ : vÒ, víi.. * Thùc hµnh: - Chñ ng÷ : a, §«i cµng t«i. b, MÊy ngêi häc trß cò. c, Nã. - VÞ ng÷: a, MÉm bãng. b, §Õn xÕp hµng díi hiªn ®i vµo líp. c, Vẫn là ngời bạn....độc ác. - Tr¹ng ng÷: b, Sau mét håi trèng thóc vang d¹y c¶ lßng t«i. - Khëi ng÷: c, TÊm g¬ng b»ng thuû tinh tr¸ng b¹c. II. Thµnh phÇn biÖt lËp. 1. ¤n tËp lÝ thuyÕt. a, Thành phần tình thái : thể hiện thái độ, cái nhìn của ngời nói đối với sự việc đợc nói tới trong câu. b, Thành phần cảm thán: là thành phần đợc dùng để bộc lộ tâm lí của ngời nói, ngời viết. c, Thành phần : Gọi - Đáp là thành phần đợc dùng để tạo lập và duy trì quan hệ giao tiếp. d, Thành phần phụ chú: là thành phần đợc dung để bổ sung thêm chi tiết cho nội dung chính.. --DÊu hiÖu nhËn biÕt : tÊt c¶ c¸c thµnh phÇn phô chú đề không tham gia trực tiếp vào sự việc đợc nãi tíi trong c©u. 2. Thùc hµnh. a, Cã lÏ --) Thµnh phÇ t×nh th¸i. b, NgÉm ra--) Thµnh phÇn t×nh th¸i. c, Bẩm--) Thành phần gọi đáp. d, Ơi--) Thành phần Gọi đáp. III. C¸c kiÓu c©u. 1. Câu đơn: a, Chñ ng÷ : nghÖ sÜ; VN : ghi l¹i...... b, CN: Lêi göi cña NguyÔn Du.....VN : phøc t¹p .... c, CN : NghÖ thuËt ; VN : lµ tiÕng.... d, CN: T¸c phÈm; VN : Lµ kÕt tinh.... 2. Câu đặc biệt. a, Cã tÝÕng nãi lÐo xÐo ë gian trªn. - TiÕng mô chñ. b, mét anh thanh niªn mêi bÈy tuæi. c, Nh÷ng ngon ®iÖn trªn qu¶ng trêng..... - Hoa trong c«ng viªn. - Nh÷ng qu¶ bãng.. 3. C©u ghÐp. a, Anh göi vµo .. chung quanh..

(125) nhau. - GV kÕt luËn.. b, Nhng v×...bÞ cho¸ng. c, ¤ng l·o....c¶ lßng. d, Cßn nhµ ho¹ sÜ....k× l¹. GV : HS đọc đề bài ? e, §Ó ngêi ....c« g¸i. - HS trao đổi thảo luận. * Xác định các kiểu quan hệ giữa các vế câu. - §¹i diÖn nhãm tr×nh bÇy vµ nhËn xÐt lÉn a, Quan hÖ bæ sung. nhau. b, Quan hÖ nguyªn nh©n. - GV kÕt luËn. c , Quan hÖ bæ sung. d, Quan hÖ nguyªn nh©n. e, Quan hệ mục đích. IV. Biến đổi câu. 1. C©u rót gän: - Quen råi. - Ngµy nµo Ýt : ba lÇn. 2. HiÖn tîng t¸ch c©u vµ t¸c dông. a, Và làm việc có khi suốt đêm. b, Thêng xuyªn. GV : HS đọc đề bài ? c, Mét dÊu hiÖu ch¶ng lµnh - HS trao đổi thảo luận. -> Tác dụng : Nhấn mạnh nội dung diễn đạt ở bộ - Đại diện nhóm trình bầy và nhận xét lẫn phận đợc tách. nhau. V. Cách kiểu câu ứng với những mục đích giao - GV kÕt luËn. tiÕp kh¸c nhau. 1. Xác định các câu nghi vấn. - Ba con, sao con kh«ng nhËn? - Sao con biÕt lµ kh«ng ph¶i. 2. C©u cÇu khiÕn. - ë nhµ tr«ng em nhÐ. GV : HS đọc đề bài ? - Đừng có đi đâu đấy. - HS trao đổi thảo luận. - Th× m¸ cø kªu ®i. - §¹i diÖn nhãm tr×nh bÇy vµ nhËn xÐt lÉn - V« ¨n c¬m! nhau. - GV kÕt luËn. 4. Củng cố: (2p)GV Hệ thống, khái quát lại những kiến thức đã học. 5. Híng dÉn häc bµi: ¤n tËp vµ kiÓm tra. (1p) *Rút kinh nghiệm:. Ngày soạn: ........./......../........ Ngày dạy:. ......./......../.......... KIỂM TRA VĂN A. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT: 1. Kiến thức: Giúp học sinh: - Kiểm tra và đánh giá kết quả học tập của học sinh về các tác phẩm truyện đã học. 2. Kỹ năng: - Rèn luyện kĩ năng phân tích tác phẩm truyện. 3. Thái độ: Giáo dục tình yêu quê hương, đất nước. B. CHUẨN BỊ: I. Giáo viên: Soạn giáo án, pho to đề, đáp án. II. Học sinh: Hệ thống kiến thức phần văn, phân tích các nhân vật. C. PHƯƠNG PHÁP VÀ KTDH: - Kiểm tra đánh giá..

(126) - Kỉ thuật dạy học: thực hành. D.TIẾN TRÌNH LÊN LỚP: I. Ổn định tổ chức II. Kiểm tra bài cũ: III. Bài mới: 1. Giới thiệu bài: 2. Triển khai bài: Ma trận: Mứcđộ Chủ đề Truyện hiện đại. Nhận biết. Thông hiểu. Tự luận. Tự luận. Vận dụng Thấp. Cộng Cao. Kể tên hai truyện ngắn hiện đại trong chương trình. TL TS câu 1 Điểm 1 TL%:(10%). Bến quê. Tóm tắt thật ngắn gọn truyện ngắn “Bến quê”. TS câu 2 Điểm 5 TL%:30%. Những ngôi sao xa xôi. Cảm nhận của em về nhân vật Phương Định trong truyện ngắn “ Những ngôi sao xa xôi ” của Lê Minh Khuê.. TS câu 1 Điểm 4 TL%:60%. TS câu. 1. 1. 1. 1. 4. Điểm TL%. 1 (10%). 3 (10%). 4 40%. 2 20%. 10 100%. Câu 1: (1đ): Kể tên hai truyện ngắn hiện đại trong chương trình (kèm theo tên tác giả). Câu 2: (3đ): Tóm tắt thật ngắn gọn truyện ngắn “Bến quê” của Nguyễn Minh Châu. Câu 3: (2đ): “Bến quê” là một truyện ngắn đã xây dựng thành công các hình ảnh mang ý nghĩa biểu tượng, em hãy chỉ rõ các hình ảnh đó? Câu4: (4đ). Cảm nhận của em về nhân vật Phương Định trong truyện ngắn “ Những ngôi sao xa xôi ” của Lê Minh Khuê. ĐÁP ÁN + BIỂU ĐIỂM: Câu 1: Học sinh có thể kể tên hai truyện ngắn hiện đại bất kì trong số 5 truyện mà các em đã được học, kèm theo tên tác giả. Mỗi truyện chấm 0.5đ. Câu 2: Yêu cầu học sinh tóm tắt đủ nội dung, ngắn gọn, diễn đạt trôi chảy..

(127) Nhân vật Nhĩ trong truyện là người từng đi khắp mọi nơi trên trái đất, cuối đời anh bị buộc chặt vào giường bệnh bởi một căn bệnh hiểm nghèo đến nỗi không tự dịch chuyển được dù chỉ vài phân. Nhận được sự chăm sóc ân cần của vợ, Nhĩ mới cảm nhận được sự vất vả, tần tảotình yêu và đức hy sinh thầm lặng của vợ, thấy được giá trị của cuộc sống gia đình . Và cũng chính lúc đó, anh phát hiện ra vùng đất bên kia sông, nơi bến quê quen thuộc - một vẻ đẹp bình dị mà hết sức quyến rũ. Anh khao khát được đặt chân lên bờ bãi bên kia sông – cái miền đất gần gũi nhưng đã trở nên xa với với anh. Nhĩ nhờ con trai giúp anh thực hiện điều mà anh mơ ước, thế nhưng con trai anh lại không hiểu ý bố nên mải chơi và đã bỏ lỡ chuyến đò ngang duy nhất trong ngày. Anh không trách con mà chỉ buồn bã nhận ra rằng con người ta trên đường đời khó tránh được những điều vòng vèo hay chùng chình. Chỉ khi đã trải nghiệm con người ta mới cảm nhận hết được những bí ẩn đẹp đẽ trong cái bình dị, đơn sơ đó chính là gia đình, quê hương, xứ sở. Câu 3: Một số hình ảnh mang nghĩa biểu tượng: - Hình ảnh bãi bồi ven sông, toàn bộ khung cảnh trong buổi sáng đầu thu và hình ảnh bãi bồi bên sông: Vẻ đẹp của đời sống vừa bình dị vừa thân thuộc – hình ảnh của quê hương xứ sở. - Hình ảnh bờ đất lở dốc đứng của bờ bên này,những bông hoa bằng lăng cuối thu với sắc màu tím sẫm như bóng tối: sự sống của nhân vật Nhĩ đã vào những ngày cuối cùng. - Người con trai sà vào trò chơi phá cờ thế gợi ra những điều mà Nhĩ cho là vòng vèo, chùng chình không tránh khỏi. - Hành động của Nhĩ có vẻ khác thường ở cuối truyện: đu mình nhô người ra ngoài giơ một cánh tay gầy guộc ra phía ngoài cửa sổ khoát khoát như đang khẩn thiết ra hiệu cho một người nào đó: phải thoát ra, dứt ra khỏi sự chùng chình để hướng tới giá trị đích thực, giản dị mà bền vững. Câu4: a. Yêu cầu: * Về nội dung: Yêu cầu hs thể hiện được các ý sau: - Phương Định là một cô gái trẻ đẹp, hồn nhiên, mơ mộng. - Là một cô gái dũng cảm, bất chấp mọi khó khăn, gian khổ. - Có tình đồng chí, đồng đội gắn bó. - Nâng cao: Phương Định chính là hình ảnh tiêu biểu của thế hệ trẻ Việt Nam trong kháng chiến chống Mĩ. * Hình thức: - Bài làm có bố cục đầy đủ. - Trình bày sạch sẽ, rõ ràng, diễn đạt trôi chảy, giàu cảm xúc. b. Biểu điểm: - Điểm 5-6: Bài viết đạt yêu cầu đã nêu, lập luận chặt chẽ, diễn đạt trôi chảy, rõ ràng. - Điểm 3-4: Bài viết đạt yêu cầu đã nêu song còn sai một số lỗi về chính tả, diễn đạt. - Điểm 1-2: Bài viết còn thiếu một đến hai ý theo yêu cầu, diễn đạt còn vụng. E. Tổng kết – rút kinh nghiệm: I.Củng cố: Giáo viên thu bài về nhà chấm. II. Hướng dẫn học và chuẩn bị bài: - Tự ôn tập lại kiến thức về phần truyện. - Chuẩn bị bài Rô-bin-xơn ngoài đảo hoang. * Nhận xét chung về tiết dạy:……………………….. *Rút kinh nghiệm: ................................................ ................................. ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………….

(128) Ngày soạn: Ngày dạy: TiÕt : 154-155. Rô-bin-xơn ngoài đảo hoang. ( TrÝch ) - §e-ni-¬n §i-Ph«-. I. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT: - Thấy được cuộc sống gian khổ và tinh thần lạc quan của Rô-bin-xơn khi phải sống một mình giữa đảo. -Thấy được hình thức tự truyện của văn bản. *TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KỸ NĂNG: 1. Kiến thức : HS hiểu và hình dung đợc cuộc sống gian khổ và tinh thần lạc quan của rô- bin xơn một mình trên đảo hoang, bộc lộ qua bức chân dung tự hoạ của nhân vật, nghệ thuật vẽ chân dung đặc sắc của tác giả.Tích hợp các văn bản. 2. KÜ n¨ng : rÌn luyÖn kÜ n¨ng t¶ ch©n dung nh©n vËt trong v¨n b¶n tù sù. 3. Gi¸o dôc : gi¸o dôc ý thøc vît khã, tinh thÇn l¹c quan. II. ChuÈn bÞ : 1. Thµy : §äc tµi liÖu, nghiªn cøu so¹n bµi, gi¸o cô : tranh ch©n dung Di ph«. 2. Trß : §äc, so¹n v¨n b¶n. III. Ph¬ng ph¸p, kÜ thuËt: - Phơng pháp: Vấn đáp, trình bày, thảo luận - KÜ thuËt: Nhãm, c¸ nh©n IV. TiÕn tr×nh lªn líp . 1. ổn định tổ chức ( 1phút ). 2. KiÓm tra: ( 3-5 phót ). *Câu hỏi:vì sao tác giả lê minh khuê lại đặt tên cho tác phẩm của mình là “ những ngôi sao xa xôi”? nhan đề ấy gợi cho em cảm nhận gì? có thể thay bằng các nhan đề nào khác mà em biết? * Đáp án: nhan đề mang một ý nghĩa sâu sắc, ẩn dụ cho sự dũng cảm anh dũng của các cô gái tnxp…. - có thể đặt các tiêu đề khác như: chuyện ba cô gái tnxp, trên cao điểm trường sơn, n’ nữ dũng sĩ phá bom, chúng tôi ngày ấy… 2. Bµi míi: * ĐVĐ: (1p) Chúng ta đều đã từng đọc n’ cuốn tiểu thuyết phiêu lưu kể về n’ câu chuyện li kì hấp dẫn. nếu như dế mèn phiêu lưu kí là câu chuyện mà tô hoài đã để cho dm tự kể về cuộc đời phiêu lưu cuả mình. thì ở rô-bin-xơn, đi-phô cũng đã để cho nhân vật rô… kể lại đoạn đời gian truân suốt 28 năm 2 tháng và 19 ngày sống một mình trên đảo hoang. vậy cuộc sống của rô…ntn? chúng ta biết được điều gì qua nhân vật đó? bài học hôm nay chúng ta cùng đi tìm hiểu… 3. Hoạt động của thày và trò néi dung bµi häc *Hoạt đông1: Giíi thiÖu chung. (10p). I. Tìm hiểu chung. 1. T¸c gi¶. GV : Dùa vµo chó thÝch SGK h·y nªu vµi nÐt - §i Ph« ( 1660-1731 ) nhµ v¨n lín cña Anh 2. T¸c phÈm. chÝnh vÒ t¸c gi¶ ? - V¨n b¶n trÝch tõ t¸c phÈm R«- bin x¬n CruGV : HS nªu vµi nÐt chÝnh. x«. TruyÖn kÓ l¹i lóc R« bin x¬n mét m×nh GV : Bæ sung , nhÊn m¹nh vÒ vÞ trÝ , tµi n¨ng . GV : Văn bản trên sáng tác vào thời gian nào ? sống ngoài đảo hoang. H·y nªu néi dung kh¸i qu¸t cña t¸c phÈm ? GV : HS đọc diễn cảm thể hiện đợc tình cảm - ThÓ lo¹i: TiÓu thuyÕt phiªu lu. cña nh©n vËt. 3. Bè côc : 3 phÇn GV : HS xác định thể loại của văn bản ? P1 .....nh díi ®©y  C¶m gi¸c chung khi tù ng¾m GV : HS xác định ngôi kể. GV : HS văn bản trên đợc chia làm mấy phần bản thân mình và bộ dạng chính mình..

(129) xác định giới hạn và nội dung từng phần ?. P2------ bªn khÈu sóng cña t«i- Trang phôc vµ trang bÞ cña R« bin x¬n. *Hoạt đông2: §äc - hiÓu v¨n b¶n. (60p) P3: đoạn còn lại:  diện mạo vị chúa đảo. GV : HS đọc phần 1 II. §äc - hiÓu v¨n b¶n. 1. Tù c¶m nhËn chung vÒ ch©n dung m×nh. GV : Nhân vật tôi đã tự cảm nhận về chân dung - Nhân vật tôi tự cảm nhận chân dung mình khi mình nh thế nào ? Cảm nhận ấy nói lên điều gì? anh hình dung đang dạo chơi trên quê hơng nớc Anh và gặp gỡ đồng bào mình. GV : Anh hình dung thái độ mọi ngời xung - Thái độ : hoảng sợ hoặc cời sằng sặc  sợ hãi quanh đối với anh nh thế nào ? vµ sau khi hiÓu ra th× thó vÞ GV : Qua đó ta thấy đợc hoàn cảnh sống ở đây  Bộ dạng con ngời anh kì lạ. nh thÕ nµo ?  Cuộc sông thiếu thốn, khắc nghiệt nơi đảo GV : HS đọc phần 2. hoang. GV : Hãy tìm chi tiết miêu tả trang phục của 2. Trang phục và trang bị của chúa đảo. nh©n vËt t«i ? - Tất cả trang phục : quần áo, giầy ủng... đều đGV : Tác giả kể bằng giọng văn nh thế nào îc chÕ t¹o b»ng da dª do chÝnh m×nh s¨n b¾t vµ GV : Trang phục đó có gì độc đáo? thuÇn dìng. GV : Trang bị của Rô bin xơn đợc tác giả kể nh - Giọng văn dí dỏm. thÕ nµo ? -Trang bị của chúa đảo cồng kềnh, lỉnh kỉnh GV : Em cã nhËn xÐt giµ vÒ trang phôc vµ trang thËt t¬ng xøng víi trang phôc : Th¾t lng réng bÞ cña nh©n vËt. b¶n b»ng da dª cã d©y buéc thay kho¸. GV : Trang phôc vµ trang bÞ cña nh©n vËt nãi - Dông cô: r×u con vµ ca nhá.... lªn ®iÒu g×?  Trang phục và trang bị đầu rất độc đáo, nó là kết quả của lao động sáng tạo, của nghị lực và GV : HS đọc phần 3 tinh thÇn vît lªn hoµn c¶nh. GV : Rô bin xơn đã tả khuôn mặt mình nh thế 3. Diện mạo Rô-bin xơn. nào ? Em hãy tìm những chi tiết đặc tả của tác - Khuôn mặt đen nh da ngời châu Phi gi¶? - Ria mép vừa vừa dài vừa to kiểu ngời theo đạo GV : Qua c¸ch miªu t¶ cña t¸c gi¶ em cã nhËn Håi xÐt g× vÒ R« bin x¬n.  Một con ngời giầu nghị lực, yêu đời. *Hoạt đông3: Tæng kÕt.(10p) IV . Tæng kÕt. GV : Nghệ thuật đặc sắc của đạon trích? 1. NghÖ thuËt : GV : ý nghi· cña do¹n trÝch? - Miªu t¶ ch©n dung víi giäng v¨n hµi híc dÝ dám. GV : HS đọc Ghi nhớ SGK. 2. Néi dung. - Cuéc sèng gian khæ vµ tinh thÇn l¹c quan cña con ngời trong hoàn cảnh đặc biệt khó khăn. 4. Cñng cè: (3p) Qua v¨n b¶n trªn em tù rót ra cho m×nh bµi häc g×? 5. Híng dÉn häc bµi: (1p) -HS häc thuéc ghi nhí SGK. -Soạn bài Bè cña Xi - M«ng *Rút kinh nghiệm: ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ Ngày soạn: Ngày dạy: TiÕt 156-157 V¨n b¶n: Bè cña Xi - M«ng( TrÝch ) - M«- pa- x¨ngI. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT Thấy được nghệ thuật miêu tả diễn biến tâm trạng của các nhân vật trong văn bản, rút ra được bài học về lòng yêu thương con người. *TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KỸ NĂNG 1. Kiến thức : Nghệ thuật miêu tả diễn biến tâm lí 3 nhân vật chính trong đoạn trích,. Qua đó, gi¸o dôc lßng yªu th¬ng b¹n bÌ, t×nh c¶m nh©n v¨n cho HS. 2. Kĩ năng : Rèn luyện kĩ năng đọc, phân tích nhân vật ..

(130) 3. Gi¸o dôc : Gi¸o dôc t×nh c¶m nh©n v¨n . II. ChuÈn bÞ : 1. Thµy : §äc tµi liÖu, nghiªn cøu so¹n bµi, gi¸o cô : 2. Trß : §äc, so¹n v¨n b¶n. III. Ph¬ng ph¸p, kÜ thuËt: - Phơng pháp: Vấn đáp, trình bày, thảo luận - KÜ thuËt: Nhãm, c¸ nh©n IV. TiÕn tr×nh lªn líp . 1. ổn định tổ chức ( 1phút ). 2. Kiểm tra: ( 3-5 phút ). Nhân vật Rô- bin xơn trong đoạn trích Rô- Bin -Xơn ngoài đảo hoang hiện lên trớc mắt ngời đọc qua lời văn miêu tả của Đi Phô nh thế nào ? Tại sao ta lại gọi anh là vị chúa đảo.. Qua miêu tả ta nhận thấy phẩm chất già của anh đáng ca ngợi và khâm phục. 3. Bµi míi : * ĐVĐ(1): Một nhà văn người pháp cùng thời với đô-đê.. ( đã được học tác phẩm của ông này trong chương trình lớp 8), đã có n’ trang viết hết sực lay động, chứa chan tình cảm yêu thương của con người dành cho nhau… qua đoạn trích “ bố của xi-mông”. bài học hôm nay cô trò ta cùng đi tìm hiểu. Hoạt động của GV và HS *Hoạt đông 1: Giíi thiÖu chung. ( 10phót ). GV : Dùa vµo chó thÝch SGK h·y nªu vµi nÐt chÝnh vÒ t¸c gi¶ ? GV : HS nªu vµi nÐt chÝnh. GV : Bæ sung , nhÊn m¹nh vÒ vÞ trÝ , tµi n¨ng . GV : V¨n b¶n trªn s¸ng t¸c vµo thêi gian nµo ? H·y nªu néi dung kh¸i qu¸t cña t¸c phÈm ? GV : HS đọc diễn cảm thể hiện đợc tình cảm của nh©n vËt. GV : HS xác định thể loại của văn bản ? GV : HS xác định ngôi kể. GV : HS văn bản trên đợc chia làm mấy phần xác định giới hạn và nội dung từng phần ?. *Hoạt đông 2: . §äc - hiÓu v¨n b¶n. (60phót ). GV : HS đọc phần 1 GV : §o¹n v¨n kÓ, t¶ l¹i chuyÖn g×? GV : Xi Mông ra bờ sông để làm gì? GV : Vì sao em bỏ ý định nhảy xuống sông tự tử? GV : Tâm trạng của Xi mông đợc thể hiện qua biện pháp nghệ thuật nào? Sự thể hiện tâm lí đó cã phï hîp víi t©m l;Ý trÎ th¬ kh«ng? Chi tiÕt , hình ảnh nào chứng tỏ điều đó? GV : HS đọc diễn cảm đoạn : bỗng....bỏ đi rất nhanh. GV : Xi Mông tỏ thái độ nh thế nào khi gặp bác Phi lÝp bªn bê s«ng?. Néi dung bµi häc I. Tìm hiểu chung. 1. T¸c gi¶. - M«- Pa-X¨ng ( 1850-1893) nhµ v¨n hiÖn thùc níc Ph¸p thÕ kØ XIX , së trêng truyÖn ng¾n 2. T¸c phÈm. - Văn bản trích đề cập một vấn đề xã hội: Thái độ của mọi ngời đối với những phụ nữ bị lÇm lçi. 3. KÓ tãm t¾t v¨n b¶n . - ThÓ lo¹i: TiÓu thuyÕt phiªu lu. 4. Bè côc : 3 phÇn P1 .....khãc hoµi  T©m tr¹ng tuyÖt väng cña XiM«ng. P2------ mét «ng bè  Xi - M«ng gÆp b¸c Phi LÝp. P3: ---Bæ ®i rÊt nhanh  Phi lÝp ®a Xi- M«ng vÒ nhµ gÆp l¹i chÞ Bl¨ng- Sèt. P4....Cßn l¹i  C©u chuyÖn ë trêng s¸ng h«m sau. - Ng«i kÓ : Ng«i thø ba theo tr×nh tù th× gian. II. §äc - hiÓu v¨n b¶n. a. Nh©n vËt Xi - M«ng. * Tâm trạng ở bờ sông: đau khổ đến tuyệt vọng vì bị bạn bè trêu chọc, sỉ nhục: chú định ra bờ sông để tự tử. - Song cËu còng cßn rÊt trÎ con, t tëng dÔ bÞ phân tán cho nên rớc cảnh đẹp: trời ấm....đã cuèn hót em khiÕn em quªn ®i ®au khæ. - Chợt nhớ tới nhà, đến mẹ, nỗ khổ tâm lại trở vÒ, d©ng lªn.  Diễn tả tâm lí trẻ thơ thật cụ thể, sinh động. * T©m tr¹ng khi gÆp b¸c Xi-M«ng. - §Çu tiªn cËu khãc nøc në, nghen ngµo. C©u.

(131) GV : T©m tr¹ng cña em lóc nay nh thÕ nµo ?. GV : Khi trở về nhà đợc gặp lại mẹ nhng atị sao em lại khóc? Em đã nói và hỏi bác Phi líp những g× ?. GV : Qua những hành động của Xi mông cho ta hiểu đợc điều gì về bé? GV : Trớc những lời đùa cợt của lũ bạn ác ý ở trờng , Xi mông có cách phản ứng nh thế nào ? GV : T¹i sao h«m nay em l¹i cã c¸ch ph¶n øng nh vËy?. GV : Nãi tãm l¹i em cã nhËn xÐt nh thÕ nµo vÒ Xi M«ng? GV : Theo em chÞ BL¨ng - Sèt cã ph¶i lµ ngêi phô n÷ xÊu kh«ng? ViÖc t¸c gi¶ miªu t¶ ngôi nhà và thái độ của chị nói lên điều gì? - HS trao đổi thảo luận. - §¹i diÖn nhãm tr×nh bÇy vµ nhËn xÐt lÉn nhau. - GV kÕt luËn. GV : Ta cã thÓ nhËn xÐt g× vÒ ngêi phô n÷ nµy ? GV : HS quan s¸t v¨n b¶n ? GV : Bác thợ rèn đợc tác gỉ miêu tả chân dung nh thÕ nµo ? GV : Khi đứng trớc chị Blăng sót bác có thái độ nh thÕ nµo ? T¹i sao ? GV : Trớc những lời nói của Xi Mông Bác đã có ph¶n ÷ng nh thÕ nµo ? GV : Qua đó , ta nhận xét gì về bác Phi líp. *Hoạt động3: Tæng kÕt.(5p) GV : Nghệ thuật đặc sắc của văn bản ? GV : ý nghÜa néi dung v¨n b¶n ? GV : HS đọc Ghi nhớ SGK.. nói : cháu không có bố đợc nhắc lại đã khẳng định sự tuyệt vọng bất lực của chú bé. - Nhng rõ ràng vẫn còn là một đứa trẻ nên ngay sau đó đã nghe theo lời Bác và cùng bác vÒ nhµ. - GÆp l¹i mÑ cËu lÞa cµng c¶m thÊy ®au khæ hơn: Nhảy len ôm mẹ, oà khóc, nhắc lại ý định tự tử của mình vì không chịu đợc nỗ nhục kh«ng cã bè. - ý nghÜ muèn b¸c Phi lÝp lµm bè chît loÐ lªn trong ®Çu vµ mong íc m·nh liÖt cña bÐ. : B¸c cã muèn lµm bè ch¸u kh«ng?  Kh¸t khao cã bè. - So víi ngµy thêng, h«m nay kh¸c h¾n khi bÞ các bạn trêu chọc ở trờng: em chủ động trả lời vµ qu¸t ngay vµo mÆt chóng: Bè tao lµ Phi lÝp NiÒm tù hµo, h·nh diÖn. - Chính ngời bố mới đã cho em sức mạnh để em sẵn sàng chịu đựng chứ không them bỏ ch¹y nh tríc, kh«ng them ®Çu hµng tríc lò b¹n tinh qu¸i vµ t¸c ý.  Tóm lai : Xi- Mông là một cậu bé đáng thơng, đáng yêu, tronghoàn cảnh gia đình bất h¹nh em cã lóc muèn chÕt nhng nhê cã lßng nh©n ¸i bao dung cña b¸c Phi lÝp ngêi cha chân chính đã cho em sức mạnh và nghị lực trong cuéc sèng. 2. Nh©n vËt Bl¨ng -Sèt. - Mét con ngêi nghiªm nghÞ nh kh«ng muèn bất cứ ngời đàn ông nào bớc qua ngỡng cửa nhµ m×nh. - Tríc lêi nãi ng©y th¬ cña con trÎ lµm cho chÞ cµng ®©u nhãi con tim cña ngêi mÑ.  Qua ®©y ta thÊy chÞ kh«ng ph¶i lµ ngêi phôi n÷ h háng mµ kh«ng may lÇm lì, bÞ lõa dèi. Một con ngời đáng đợc cảm thông. 3. Nh©n vËt b¸c thî rÌn Phi-LÝp. - §øng tríc chÞ BL¨ng sãt b¸c c¶m thÊy cÇn ph¶i tr©n träng. - B¸c nhËn lêi lµm bè , lóc ®Çu còng chØ lµ chuyện đùa làm vui lòng đứa trẻ thế nhng trớc thùc tÕ, l¹i c¶m mÕn chÞ nªn cuèi cïng b¸c tr¬t thµnh ngêi bè thùc sù chia sÎ nh÷ng mÊt m¸t, bÊt h¹nh cïng ngêi phô n÷. IV . Tæng kÕt. 1. NghÖ thuËt : - Ngßi bót miªu t¶ ch©n dung nh©n vËt, diªn biến tâm trạng nhân vật chân thực cảm động. 2. Néi dung. Ngîi ca tÊm lßng nh©n ¸i bao dung cña con ngêi. Gi¸ trÞ nh©n v¨n cao c¶.. 4 Cñng cè: (3P) - Qua văn bản trên nhà văn muốn nhắc nhở bạn đọc điều gì ? 5. Híng dÉn häc bµi: (1P) - HS häc thuéc ghi nhí SGK. - Làm đề cơng phần Tổng kết tập làm văn.

(132) *Rút kinh nghiệm: ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ Ngày soạn : Ngày dạy: TiÕt 158-159 Tæng kÕt tËp lµm v¨n I. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT Nắm vững kiến thức về các kiểu văn bản (tự sự, miêu tả, biểu cảm, thuyết minh, nghị luận, điều hành) đã được học từ lớp 6 đến lớp 9. *TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KỸ NĂNG 1. Kiến thức : Hệ thống các đơn vị kiến thức đã đợc học từ đầu năm. 2. KÜ n¨ng : rÌn luyÖn kÜ n¨ng hÖ thèng ho¸, kh¸i qu¸t ho¸. 3. Gi¸o dôc : gi¸o dôc ý thøc «n tËp cña häc sinh. II. ChuÈn bÞ : 1. Thµy : §äc tµi liÖu, nghiªn cøu so¹n bµi, gi¸o cô : 2. Trß : §äc, so¹n v¨n b¶n. III. Ph¬ng ph¸p, kÜ thuËt - Phơng pháp: Vấn đáp, trình bày, thảo luận, tổng hợp. - KÜ thuËt: §éng n·o, kh¨n phñ bµn IV. TiÕn tr×nh lªn líp . 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tra: -Các kiểu VB đã học trong chơng trình THCS? ứng với các phơng thức biểu đạt ntn? -Nêu một số VD để minh hoạ? 3. Bµi míi : *ĐVĐ(1p): Trong 2 tiết học 163 , 164 chúng ta đã đợc ôn tập làm văn, các loại văn bản từ lớp 6 – líp 9, tiÕt häc h«m nay chóng ta ®i tæng kÕt vÒ phÇn tËp lµm v¨n. Hoạt động của GV và HS -H/S đọc bảng tổng kết trang 169 ?Sù kh¸c nhau cña c¸c kiÓu VB trªn? ?Hãy nêu rõ phơng thức biểu đạt của mỗi kiÓu v¨n b¶n trªn? ?VÝ dô: +Mục đích của VB TS là gì? +Mục đích của VB nghị luận là gì? +Mục đích của VB miêu tả là gì? ?C¸c kiÓu v¨n b¶n trªn cã thÓ thay thÕ cho nhay đợc không? vì sao? ?Các phơng thức biểu đạt có thể phối hợp thực hiện trong một văn bản đợc không?Vì sao? ?VÝ dô minh ho¹? (VÝ dô: TruyÖn ng¾n BÕn Quª - NguyÔn Minh Ch©u) (§Ìn chiÕu VD vÒ truyÖn ng¾n “BÕn Quª” ® viÖc kÕt hîp miªu t¶, biÓu c¶m qua c¸c c©u v¨n). Néi dung bµi häc I)Các kiểu văn bản đã học trong chơng trình Ng÷ v¨n THCS *§äc b¶ng tæng kÕt vµ tr¶ lêi c¸c c©u hái. 1)Sù kh¸c nhau cña c¸c kiÓu v¨n b¶n: -Khác nhau về phơng thức biểu đạt bao gồm: Mục đích, các yếu tố, các phơng pháp, cách thức, ngôn tõ. -VÝ dô: KiÓu v¨n b¶n tù sù Lµ tr×nh bµy diÔn biÕn sù viÖc (sù kiÖn) biÓu lé ý nghÜa. Kh¸c víi kiÓu v¨n b¶n miªu t¶ lµ t¸i hiÖn l¹i sù vËt, sù viÖc, hiÖn tîng lµm râ tÝnh chÊt, thuéc tÝnh... 2)Các kiểu văn bản có thể thay thế cho nhau đợc hay kh«ng? v× sao? Các kiểu văn bản không thể thay thế cho nhau đợc – v× mçi kiÓu v¨n b¶n sö dông mét ph¬ng thøc biểu đạt chính với mục đích khác nhau. 3)Các phơng thức biểu đạt trên có thể phối hợp đợc với nhau trong một văn bản cụ thể hay không? v× sao? Nªu mét vÝ dô minh ho¹. -Các phơng thức biểu đạt có thể kết hợp với nhau trong mét v¨n b¶n v× kh«ng cã mét v¨n b¶n nµo sö dụng đơn độc một phơng thức biểu đạt; có kết hợp mới tăng đợc hiệu quả diễn đạt. VÝ dô: TruyÖn ng¾n “BÕn Quª”.

(133) ?KiÓu VB vµ thÓ lo¹i t¸c phÈm VH cã g× gièng vµ kh¸c nhau? (Gîi ý: Cã mÊy kiÓu VB?) (Cã mÊy thÓ lo¹i v¨n häc?) ?Cho VD cô thÓ? (§Ìn chiÕu c¸c ng÷ liÖu minh ho¹ VD:) ?KiÓu VBTS vµ thÓ lo¹i VH tù sù kh¸c nhau ntn? (Gợi ý: VBTS đợc thể hiện trong VH, trong lo¹i h×nh nµo kh¸c n÷a?) (ThÓ lo¹i VH tù sù chØ thÓ hiÖn trong tac phÈm VH nµo?) ?KiÓu VB biÓu c¶m vµ thÓ lo¹i VH tr÷ t×nh gièng vµ kh¸c nhau ntn? ?Nêu đặc điểm của thể loại VH trữ tình? ?Cho VD minh ho¹? (Gîi ý v¨n xu«i biÓu c¶m (tuú bót) cã lµ VH tr÷ t×nh kh«ng?) ?Sự kết hợp đó cần ở mức độ nào? ?T¹i sao l¹i nh vËy? ?Cho vÝ dô minh ho¹?. (NguyÔn Minh Ch©u) -Phơng thức biểu đạt chính: Tự sự, kiểu văn bản tự sự nhng tác giả đã kết hợp nhiều phơng thức biểu đạt khác nh: Miêu tả, biểu cảm để làm rõ tình cảm , c¶m xóc cña nh©n vËt NhÜ trong truyÖn. 4)KiÓu v¨n b¶n vµ h×nh thøc thÓ hiÖn, thÓ lo¹i t¸c phÈm VH cã g× gièng nhau vµ kh¸c nhau. -KiÓu v¨n b¶n: Cã 6 kiÓu v¨n b¶n øng víi 6 ph¬ng thức biểu đạt . -ThÓ lo¹i VH: TruyÖn (Tù sù); Th¬ (Tr÷ t×nh); KÝ, KÞch... +Giống nhau: Trong kiểu văn bản đã thể hiện đợc thÓ lo¹i. +Khác nhau: Thể loại VH là xét đến những dạng thÓ cô thÓ cña mét t¸c phÈm VH, víi ph¹m vi hÑp h¬n. 5)Sù kh¸c nhau: -V¨n b¶n tù sù: §îc thÓ hiÖn trong VH lµ truyÖn; §îc thÓ hiÖn trong b¶n tin (Têng thuËt)... -ThÓ lo¹i v¨n häc tù sù chØ cã thÓ lµ truyÖn (TruyÖn ng¾n, truyÖn dµi) 6)Gièng nhau vµ kh¸c nhau +Giống nhau: Đều đợc thể hiện rõ yếu tố biểu cảm. +Kh¸c nhau: KiÓu v¨n b¶n biÓu c¶m nãi râ vÒ ph¬ng thøc biÓu đạt, mục đích. ThÓ lo¹i v¨n häc tr÷ t×nh: Nãi râ vÒ lo¹i thª VH nh th¬ tr÷ t×nh, v¨n xu«i tr÷ t×nh (tuú bót) VÝ dô: Tuú bót: Mïa xu©n cña t«i- Vò B»ng 7)T¸c phÈm nghÞ luËn cã cÇn yÕu tè thuyÕt minh, miªu t¶, tù sù Cần ở mức độ vừa đủ để làm rõ yêu cầu nghị luận; Ph¬ng thøc chÝnh vÉn lµ nghÞ luËn.. 4. Cñng cè: - Các kiểu văn bản và phơng thức biểu đạt? -Tại sao phải có sự kết hợp các phơng thức biểu đạt trong một VB? -Lấy ví dụ: Một văn bản tự sự, nghị luận có sự kết hợp nhiều phơng thức biểu đạt? 5. Híng dÉn häc bµi: -KiÓm tra c¸c néi dung cña tiÕt tæng kÕt vµ phÇn luyÖn tËp. -VÒ nhµ: T×m hiÓu tiÕp phÇn II, III cho tiÕt 2, chó ý c¸c kiÓu VB träng t©m ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………… Ngày soạn : Ngày dạy: TiÕt 160 Tæng kÕt tËp lµm v¨n(tt) I. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT Nắm vững kiến thức về các kiểu văn bản (tự sự, miêu tả, biểu cảm, thuyết minh, nghị luận, điều hành) đã được học từ lớp 6 đến lớp 9. *TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KỸ NĂNG 1. Kiến thức : Hệ thống các đơn vị kiến thức đã đợc học từ đầu năm. 2. KÜ n¨ng : rÌn luyÖn kÜ n¨ng hÖ thèng ho¸, kh¸i qu¸t ho¸. 3. Gi¸o dôc : gi¸o dôc ý thøc «n tËp cña häc sinh. II. ChuÈn bÞ : 1. Thµy : §äc tµi liÖu, nghiªn cøu so¹n bµi, gi¸o cô : 2. Trò : Học bài ở tiết 1, chuẩn bị cho tiết 2 nh đã yêu cầu. III. Ph¬ng ph¸p, kÜ thuËt - Phơng pháp: Vấn đáp, trình bày, thảo luận, tổng hợp..

(134) - KÜ thuËt: §éng n·o, kh¨n phñ bµn IV. TiÕn tr×nh lªn líp . 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tra: -Các nội dung đã TK ở tiết 1 (7 néi dung + vÝ dô minh ho¹). 3. Bµi míi : Hoạt động của GV và HS Néi dung bµi häc ?PhÇn v¨n vµ TLV cã mèi quan hÖ víi nhau ntn? )PhÇn TLV trong ch¬ng tr×nh Ng÷ v¨n ?Hãy nêu VD cho thấy mối quan hệ đó trong THCS: chơng trình đã học? 1)PhÇn v¨n vµ TLV cã mèi quan hÖ rÊt chÆt chÏ lu«n bæ sung cho nhau: (VÝ dô: V¨n b¶n: ý nghÜa v¨n ch¬ng – Hoµi Giúp việc học văn đạt hiệu quả. Văn bản là ngữ Thanh) liệu để minh hoạ cho các kiểu văn bản, làm rõ phơng pháp kết cấu, cách thức diễn đạt. đGiúp cho học sinh học tập đợc cách viết TLV. ?PhÇn TV cã qh ntn? víi phÇn vµ TLV? -VÝ dô: V¨n b¶n : “ý nghÜa v¨n ch¬ng” cña t¸c ?ViÖc bæ sung vµ qh chÆt chÏ ntn? gi¶ Hoµi Thanh gióp cho viÖc viÕt TLV nghÞ ?Cho VD cô thÓ? luËn rÊt cã hiÖu qu¶. (VÝ dô: TruyÖn ng¾n; vÝ dô mét v¨n b¶n nghÞ 2)PhÇn TiÕng ViÖt cã quan hÖ nh thÕ nµo víi lu©n, mét v¨n b¶n thuyÕt minh...). phÇn V¨n vµ TLV? Nªu VD chøng minh: -Cã quan hÖ rÊt chÆt chÏ bæ sung kiÕn thøc vµ kÜ n¨ng gi÷a c¸c phÇn. -VÝ dô: C¸c kiÕn thøc vÒ c©u, vÒ tõ lo¹i, vÒ *G/V: Chó ý: §©y lµ yªu cÇu tÝch hîp ngang thµnh phÇn c©u, c¸c kiÕn thøc vÒ tõ, kh¶ n¨ng trong m«n Ng÷ v¨n. của từ Tiếng việt ... giúp cho biểu đạt và biểu c¶m v¨n b¶n, gióp cho viÖc sö dông khi viÕt TLV. *Yêu cầu của mục III: Phát vấn, đàm thoại để -VÝ dô cô thÓ: TruyÖn ng¾n:”Nh÷ng ng«i sao lµm râ c¸c môc 1,2,3. xa x«i” (Lª Minh Khuª) ?Đích biểu đạt của 3 kiểu VB đó là gì? ?C¸c ph¬ng ph¸p thêng dïng trong VB thuyÕt III)C¸c kiÓu v¨n b¶n träng t©m: minh? 1)V¨n b¶n thuyÕt minh: (So sánh, nêu số liệu, nêu khái niệm, phân tích, -Đích biểu đạt -Yêu cầu chuẩn bị để làm đợc VB thuyết minh. tæng hîp...). -C¸c ph¬ng ph¸p thêng dïng trong VB thuyÕt minh. ?V¨n b¶n TS thêng kÕt hîp c¸c yÕu tè nghÞ -Ng«n ng÷ trong VB thuyÕt minh. luËn, miªu t¶, biÓu c¶m? V× sao? ?Ng«n ng÷, lêi v¨n trong mçi kiÓu VB trªn ntn? 2)V¨n b¶n tù sù: -Đích biểu đạt -C¸c yÕu tè t¹o thµnh v¨n b¶n tù sù. -Thêng kÕt hîp víi c¸c yÕu tè miªu t¶, nghÞ luËn, biÓu c¶m. đTác dụng: Sinh động, chặt chẽ, có sức truyền ?Yêu cầu đối với luận điểm; luận cứ, lập luận c¶m. trong v¨n nghÞ luËn? -Ng«n ng÷ trong v¨n b¶n tù sù +M¹nh l¹c, râ rµng 3)V¨n b¶n nghÞ luËn: +ChÆt chÏ -Đích biểu đạt. +S¸t thùc. -C¸c yÕu tè t¹o thµnh VB nghÞ luËn -Yêu cầu đối với luận điểm, luận cứ và lập luËn. -Nêu dàn bài chung cho 4 dạng nghị luận đã häc ë kú II líp 9. 4. Cñng cè - luyÖn tËp( 3phót ). *LuyÖn tËp ë tiÕt 2 -ViÖc tÝch hîp khi häc m«n ng÷ v¨n ë líp 9. ?ViÖc tÝch hîp ë c¸c phÇn v¨n, TiÕng ViÖt, -C¸c kiÓu VB träng t©m. TLV trong m«n N.V ntn? cho VD minh ho¹. -Làm dàn bài cho văn nghị luận, vấn đề xã ?C¸c kiÓu VB träng t©m? hội, vấn đề VH. 5. Híng dÉn vÒ nhµ( 1phót ). -Häc bµi theo yªu cÇu tæng kÕt ë 2 tiÕt -Làm dàn bài cho 4 bài văn cụ thể cho 4 dạng bài NL đã học ở lớp 9..

(135) -§äc c¸c bµi v¨n tham kh¶o vÒ thuyÕt minh, tù sù, nghÞ luËn Ngày soạn: Ngày giảng:. TUẦN 35: ( Tiết 161 165) & TiÕt : 161-162. V¨n b¶n: con chã bÊc ( TrÝch tiÓu thuyÕt: TiÕng gäi n¬i hoang d· ) - G.V Lân -đơn. I. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT Thấy rõ nghệ thuật kể chuyện của G.Lân-đơn về sự gắn bó sâu sắc, chân thành giữa Thoóc - tơn và con chó Bấc và sự đáp lại của con chó Bấc với Thoóc-tơn. * TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KỸ NĂNG 1. Kiến thức : Giúp HS hiểu cảm nhận đợc những nhận xét tinh tế, kết hợp với trí tởng tợng tuyệt vời của Lân đơn khi viết về những con chó. 2. Kĩ năng : rèn luyện kĩ năng sống, đọc, tóm tắt, phân tích tác phẩm truyện. 3. Gi¸o dôc : gi¸o dôc t×nh yªu th¬ng loµi vËt. II. ChuÈn bÞ : 1. Thµy : §äc tµi liÖu, nghiªn cøu so¹n bµi, gi¸o cô : 2. Trß : §äc, so¹n v¨n b¶n. III. Ph¬ng ph¸p, kÜ thuËt: - Phơng pháp: Vấn đáp, trình bày, thảo luận - Kĩ thuật: động não IV. TiÕn tr×nh lªn líp. 1/ Tæ chøc. ( 1phót ). 2/ Bµi cò: ( 5phót ). Phân tích diễn biến tâm trạng ba nhân vật bác Phi-líp trong văn bản “Bố của Xi-mông”. 3/ Bµi míi: - Giíi thiÖu vµo bµi míi. ( 1phót ). Nớc Mĩ có nền văn học trẻ tuổi với những nhà văn xuất sắc. Các em đã đợc làm quen với một nhà văn Mĩ đó là O Hen-ri qua văn bản : Chiếc lá cuối cùng. Hôm nay chúng ta đến với G. Lân đơn qua một tiểu thuyết nổi tiếng : Tiếng gọi nơi hoang dã. Hoạt động của thầy và trò Néi dung kiÕn thøc *Hoạt động1: Tìm hiểu chung(10p) I. Tìm hiểu chung - HS đọc chú thích (SGK) 1. Tác giả - Qua chó thÝch sgk vµ sù t×m hiÓu cña b¶n th©n - L©n-đơn (1876-1916). em h·y giới thiệu về tác giả? - Là nhà văn Mĩ, tr¶i qua thêi thanh niªn vÊt ? Em biÕt g× vÒ t¸c phÈm TiÕng gäi n¬i hoang v¶, sím tiÕp cËn t tëng CNXH. d·? - Cã nhiÒu t¸c phÈm næi tiÕng vÒ thÓ lo¹i tiÓu thuyÕt. ? Tóm tắt tác phẩm ? ? Nhận xét về thể loại, phơng thức biểu đạt và 2. Tỏc phẩm vÞ trÝ cña v¨n b¶n? - Trích từ ch¬ng 6 cña tiểu thuyết “Tiếng gọi nơi hoang dã” gåm 7 ch¬ng. ? Nêu cách đọc? - GV hướng dẫn HS đọc: Khi đọc phải thể hiện - Phơng thức biểu đạt: TS và MT. sù giao lu t×nh c¶m gi÷a ngêi vµ chã nång nµn, 3.Từ khó ( sgk) 4. Bè côc: 3 phÇn ®Çy yªu th¬ng. - Phần 1( ®o¹n 1) : Mở đầu. - Gọi HS đọc vµ tãm t¾t. - Phần 2( ®o¹n 2): Tình cảm của Thooc-tơn - GV gäi HS giải nghĩa từ khó. ? Đoạn trích có thể chia làm mấy phần? Nêu với Bấc. - Phần 3( ®o¹n 3-4-5): Tình cảm của Bấc đối nội dung từng phần ?.

(136) - HS trả lời, đánh dấu vào SGK ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ dung lîng mçi phÇn? ? V× sao t¸c gi¶ cã c¸ch s¾p xÕp nh vËy? §iÒu t¸c gi¶ chñ yÕu muèn nãi lµ g×? - GV: §iÒu t¸c gi¶ muèn nãi chñ yÕu lµ t×nh c¶m cña con chã víi chñ. §o¹n nãi vÒ t×nh c¶m của chủ đối với con chó là một dụng ý nghệ thuËt chØ ra nguyªn nh©n t×nh c¶m cña BÊc. *Hoạt động2: Đọc – hiểu văn bản(60p) ? Qua phÇn mở đầu, tác giả muốn nói với người đọc điều gì? ? Cách cư xử của Thoóc – tơn với Bấc có gì đặc biệt và biểu hiện ở những chi tiết nào? ? Em đánh giá như thế nào về tình cảm của Thoóc – tơn với Bấc còng nh víi nh÷ng con vËt kh¸c cña anh? ? Cã thÓ nãi Thoãc-t¬n lµ «ng chñ lÝ tëng cña BÊc ko? V× sao? - HS suy nghÜ , lÝ gi¶i - GV nhÊn m¹nh thªm. ? Trong ®o¹n ®Çu t¸c gi¶ t¸i hiÖn l¹i nh÷ng ngày tháng trớc kia của Bấc để làm gì? ? Tình cảm của Bấc đối với chủ biểu hiện qua những khía cạnh nào? Tìm những chi tiết trong văn bản để chứng minh? ? H·y so s¸nh c¸ch biÓu hiÖn t×nh c¶m cña BÊc víi nh÷ng con chã kh¸c vµ nhËn xÐt? ? Qua trªn em có nhận xét gì về sự quan sát, miªu t¶ của tác giả? ? Điều gì khiến cho tác giả nhận xét tinh tế, đi sâu vào “tâm hồn” của thế giới loài vật như vậy? ? Em cã nhËn xÐt so s¸nh ntn vÒ c¸ch nh©n c¸ch ho¸ cña t¸c gi¶ víi T« Hoµi ( bµi häc..) vµ La Ph«ng-ten ( Chã sãi..) ? - HS th¶o luËn, nªu ý kiÕn- GV so s¸nh víi La Ph«ng -ten, T« Hoµi vÒ c¸ch nh©n c¸ch ho¸ , miªu t¶ con vËt. ? Đánh giá về tình cảm của Bấc với ông chủ và nêu cảm nhận của em về nhân vật Bấc? (yêu quý, không muốn rời xa ông chủ) *Hoạt đông3 Tổng kết (5p) ? Nêu tóm tắt nghệ thuật, nội dung chính của văn bản? - HS đọc ghi nhớ ( sgk) - GV nêu đề luyện tập Dùa vµo néi dung v¨n b¶n h·y tëng tîng vµ kÓ l¹i mét cuéc trß chuyÖn gi÷a BÊc vµ Thoãc -t¬n .. với ông chủ. -> §©y lµ mét dông ý nghÖ thuËt vµ ®iÒu t¸c gi¶ chñ yÕu muèn nãi lµ t×nh c¶m cña BÊc víi chñ. II. Đọc – hiểu văn bản a. Tình cảm của Thoóc – tơn với Bấc - Chăm sóc chó như là con cái của anh. + Chào hỏi thân mật. + Chuyện trò, nói lời vui vẻ. + Túm chặt đầu Bấc dựa vào đầu mình, đẩy tới đẩy lui, rủa yêu. + Kêu lên trân trọng… đằng ấy. - Yêu thương, trân trọng, ch¨m sãc như đối với con người, ngêi th©n hay b¹n bÌ. b. Tình cảm của Bấc với ông chủ. - Cử chỉ, hành động. + Cắn vờ. + Nằm phục ở chân Thoóc – tơn hàng giờ, mắt háo hức…quan tâm theo dõi… trên nét mặt. + Nằm xa hơn quan sát + Bám theo gót chân chủ. - Tâm hồn: + Trước kia, chưa hề cảm thấy một tình thương yêu như vậy. + Bấc thấy không có gì vui sướng bằng cái ôm ghì mạnh mẽ ấy. + Nó lại tưởng như quả tim mình thấy tung ra khỏi lồng ngực.. + Không muốn rời Thoóc – tơn một bước, lo sợ Thoóc – tơn rời bỏ. - T×nh c¶m cña BÊc dµnh cho «ng chñ lµ sự tôn thờ, kính phục, yªu quý ko muèn rêi xa. - Nhà văn đã có sự quan sát, nhận xét tinh tế, trí tởng tợng tuyệt vời đồng thời có lòng yêu th¬ng loµi vËt s©u s¾c. 4. Tổng kết a. Nghệ thuật: Nhận xét tinh tế, tưởng tượng phong phỳ, nhân cách hoá có mức độ mà rất đặc biệt b. Nội dung: Béc lé t×nh cảm yêu thương loài vật *) Ghi nhí ( sgk) IV. Luþªn tËp - HS tëng tîng vµ kÓ. 4. Cñng cè: (3p) ? Bài học em rút ra cho bản thân về cách c xử đối với loài vật nuôi trong nhà? 5. HDVN: (1p)- §äc, tãm t¾t v¨n b¶n, ghi nhí néi dung bµi - Lµm luyÖn tËp.

(137) - Tìm đọc toàn bộ tiểu thuyết và các bài bình, phân tích về tác phẩm. - Trả bài kiểm tra văn *Rút kinh nghiệm: ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................... Ngày soạn: Ngày dạy:. Tiết163:. tr¶ bµi kiÓm tra tiÕng viÖt -t1. I. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT: 1. Về kiến thức: - Nhận thức được những ưu,nhược điểm trong bài làm của mình - Rút kinh nghiệm những hạn chế và phát huy điểm tốt cho những bài làm sau được tốt hơn. 2. Về kỹ năng:Rèn kỹ năng củng cố các kiến thức đã học. 3. Về thái độ:Có thái độ cầu tiến,chú ý nghe cô giáo nhận xét II. CHUẨN BỊ: -Chuản bị của gv: Chấm bài,tổng hợp điểm. -Chuẩn bị của hs: Xem lại nội dung bài. III. TẾH TRÌNH DẠY HỌC: 1.Ổn định: 2.Kiểm tra bài cũ: (kết hợp trong quá trình dạy) 3.Bài mới: * ĐVĐ(1p): giờ trước các em đã làm bài kt ,giờ này cô trả bài cho các em để …. Hoạt động của GV * Yêu cầu h/s đọc lại đề. Phạm vi kiếm thức của đề.. Hoạt động của HS I. Trả bài kiểm tra tiếng việt (15p) 1. Tìm hiểu đề: - Đề bài:. Ưu điểm: - Nêu phạm vi kiến thức đề kiểm tra. - Đa số các em hiểu đề làm bài tốt,trình bày bố cục bài làm rõ rang,khoahọc…như: Hiền,Thởi. Phóng,…. 2. Nhận xét bài làm của hs: + Nhược điểm: - Nhiều em chưa có ý thức ôn bài,nên còn chưa hiểu đề,làm bài còn sai,chưa biết vận dụng,lý thuyết vào bài làm của mình…như Pản,CảnhảNhân… + Ưu điểm:Nhiều em có ý thức ôn bài nên làm bài rất tốt,có cách trình bày bài làm rõ ràng,khoa học sạch sẽ…như Vy, Thiết,Nhất,Thắm…. + Nhược điểm:một số em chưa có ý thức trong.

(138) bài làm của mình,làm bài còn chống đối,trình bày bài làm cẩu thả,viết còn sai lỗi chính tả quá nhiều như: Khai, Khiển,Hùng… Hướng dẫn theo dàn bài tiết 159. - Trả bài cho hs vào điểm.. II. Huớng dẫn học sinh sửa bài:(26) 1.Dàn bài sơ lược theo tiết(159) 2. Trả bài cho hs - hệ thống điểm.. - GV trả bài cho hs - gọi điểm G: 0 Gọi h/s đọc bài khá , giỏi. Chốt lại kiến thức bài kiểm tra cần nắm… Gọi h/s đọc bài khá , giỏi. Chốt lại kiến thức bài kiểm tra cần nắm…. G:1. K: 4 K: 4 Tb: 21 Tb: 18 Y: 1 Y: 2 3.Học sinh đọc bài khá,giỏi: - Đọc và lắng nghe. Đọc và lắng nghe. - Chú ý những vđ cơ bản.. 4.Củng cố,luyện tập:(2p) - Em hãy khái quát lại nội dung bài học hôm nay? 5. Hướng dẫn học bài ở nhà:(1p) - Học nội dung bài . - Chuẩn bị bài : TỔNG KẾT PHẦN VĂN HỌC NƯỚC NGOÀI *.Rút kinh nghiệm giờ dạy:. NS: ND: TiÕt 164. TỔNG KẾT PHẦN VĂN HỌC NƯỚC NGOÀI I – MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT Ôn tập, củng cố những kiến thức về thể loại, về nội dung của các tác phẩm văn học nước ngoài đã học trong chương trình Ngữ văn từ lớp 6 đến lớp 9. * TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KỸ NĂNG 1. Kiến thứcHệ thống kiến thức về các tác phẩm văn học nước ngoài đã học. 2. Kỹ năng: - Tổng hợp, hệ thống hoá kiến thức về các tác phẩm văn học nước ngoài. - Liên hệ với những tác phẩm văn học Việt Nam có cùng đề tài. II. CHUẨN BỊ: - GV: So¹n gi¸o ¸n - HS: So¹n bµi theo híng dÉn, yªu cÇu cña GV. III.PHƯƠNG PHÁP - Phơng pháp: Vấn đáp, trình bày, thảo luận, tổng hợp. - KÜ thuËt: §éng n·o, kh¨n phñ bµn IV. TIẾN TRÌNH DẠY_HỌC:.

(139) 1. Tæ chøc ( sÜ sè + nÒn nÕp) (1p) 2. KiÓm tra: (5p) -Nghệ thuật đặc sắc và giá trị t tởng của đoạn trích Con Cho Bấc? -Kể tên các VB VHNT em đã đợc học ở lớp 6,7,8,9. +ChuÈn bÞ bµi cò 3. Bµi míi (1p) -Sự cần thiết phải hệ thống những kiến thức về VHNN đã học ở cấp THCS đó là yêu cầu của tiết häc. Hoạt động của thầy và trò. Nội dung kiến thức cần đạt. ?Kể tên các VB VHNN đã học từ lớp 6 đến lớp 9 (19 văn bản)? (Dựa vào SGK đã nêu?) ?C¸c t¸c gi¶? ë nh÷ng níc nµo? s¸ng t¸c vµo thÕ kØ nµo? ?ThÓ lo¹i bao gåm? *G/V kÎ mÉu b¶ng thèng kª *H/S: Tr¶ lêi miÖng, ®iÒn vµo b¶ng ghi trong vë.. 1-Các văn bản VH nớc ngoài đã học từ lớp 6 đến lớp 9: -Tæng sè 19 v¨n b¶n: kÓ tªn t¸c phÈm, t¸c gi¶ -Bao gåm nhiÒu thÓ lo¹i th¬, kÞch, bót kÝ, truyÖn ng¾n, tiÓu thuyÕt nghÞ luËn XH, nghÞ luËn v¨n ch¬ng. -Lµ nh÷ng t¸c phÈm v¨n häc tiªu biÓu cña nhiÒu níc trªn thÓ giíi.. LËp b¶ng thèng kª, c¸c néi dung trªn theo mÉu: TT. Tªn t¸c phÈm (®o¹n trÝch). Tªn t¸c gi¶, ngêi dÞch. 1. C©y bót thÇn. 2. Ông lão đánh cá và con A. Pu skin c¸ vµng B. Vò §×nh Liªn dÞch Xa ng¾m th¸c nói L LÝ B¹ch (Väng L S¬n béc bè) Tr¬ng Nh dÞch. 3 4. Cảm nghĩ trong đêm thanh tÜnh (TÜnh d¹ tø). 5. NgÉu nhiªn viÕt nh©n buæi míi vÒ quª (Håi h¬ng ngÉu th) Bµi ca nhµ tranh bÞ giã thu ph¸ (Mao èc vÞ thu phong së ph¸ ca) C« bÐ b¸n diªm. 6 7 8 9. §¸nh nhau víi cèi xay giã (TruyÖn hiÖp sÜ §«n Ki-h«-tª) ChiÕc l¸ cuèi cïng. 10 Hai c©y phong (trÝch Ngêi thÇy ®Çu tiªn). H¹ Tri Ch¬ng Ph¹m SÜ VÜ, TrÇn Träng San dÞch §ç Phñ Kh¬ng H÷u Dông dÞch H. An-®Ðc-xen NguyÔn Minh H¶i, Vò Minh Toµn dÞch M.XÐc-van-tÐt Phïng V¨n Töu dÞch ¤.hen-ri Ng« VÜnh ViÔn dÞch T.Ai-ma-tèp, Ngäc B»ng-Cao Xu©n H¹o-Bå Xu©n TiÕn. Níc, ch©u ThÕ kØ. ThÓ lo¹i. ¸, Trung Kh«ng râ TuyÖn d©n gian Quèc – cæ tÝch thÇn k× ¢u, Nga 19 TruyÖn d©n gian - cæ tÝch- truyÖn th¬ ¸, Trung 8 Th¬ tr÷ t×nh, Quèc thÊt ng«n b¸t có §êng luËt ¸, Trung 8 Th¬ tr÷ t×nh, Quèc thÊt ng«n b¸t có §êng luËt nt 8 Th¬ tr÷ t×nh, thÊt ng«n b¸t có §êng luËt nt 8 Th¬ tr÷ t×nh, thÊt ng«n trêng thiªn ¢u, §an M¹ch ¢u, T©y Ban Nha. 19. L í p 6 6 7 7 7 7 8. 16-17. TruyÖn ng¾ntruyÖn cè tÝch TiÓu thuyÕt. MÜ, Hoa K×. 19. TruyÖn ng¾n. 8. ¢u, KiÕcghi-di. 20. TruyÖn ng¾n. 8. 8.

(140) 11 §i bé giao du (£-min hay VÒ gi¸o dôc ). G.Ru-x«, Phïng V¨n Töu dÞch. ¢u, Ph¸p. 18. NghÞ luËn. 8. 12 ¤ng Giuèc-®anh häc lµm quý téc (Trëng gi¶ häc lµm sang) 13 Cè h¬ng. M«-li-e TuÊn §« dÞch. ¢u, Ph¸p. 18. Hµi kÞch-kÞch nãi. 8. Lç TÊn Tr¬ng ChÝnh dÞch M.Gor-ki TrÇn KhuyÕn dÞch R.Ta-go NguyÔn Kh¾c Phi dÞch §.§i-ph« Phïng V¨n Töu dÞch M«-p¸- x¨ng Hång S©m dÞch LGiắc lân-đơn M¹nh Ch¬ngNguyÔn C«ng ¸i -Vò TuÊn Ph¬ng dÞch £-ren-bua ThÐp Míi dÞch Chu QuangTiÒm TrÇn §×nh Sö dÞch H.Ten Phïng V¨n Töu dÞch. ¸, Trung Quèc ¢u, Nga. 20. 9. ¸, Ên §é. 20. Tù sù – TruyÖn ng¾n TiÓu thuyÕt tù thuËt Th¬ tr÷ t×nh – th¬ tù do. ¢u, Anh. 17-18. 9. ¢u, Ph¸p. 19. TiÓu thuyÕt phiªu lu TruyÖn ng¾n. MÜ, Hoa K×. 20. TruyÖn ng¾n. 9. NghÞ luËn. 6. nt. 9. 14 Những đứa trẻ (trích tiểu thuyÕt Thêi th¬ Êu) 15 M©y vµ sãng 16 R«-bin-x¬n Cru-x« 17 Bè cña Xi-m«ng 18 Con chã BÊc (TiÕng gäi n¬i hoang d·) 19 Lßng yªu níc 20 Bàn về đọc sách. ¢u, Nga ¸, Trung Quèc ¢u, Ph¸p. 20. 20 20. 9 9. 9. 21 Chã sãi vµ Cõu trong th¬ 19 nt 9 ngô ng«n cña La Ph«ngten +GV cùng HS lần lợt điền vào các ô để hoàn thành bảng hệ thống. ? Các tác phẩm VHNN đó giúp em hiểu đợc 2-Những giá trị về nội dung và nghệ thuật cuả nh÷ng g×? các tác phẩm VHNN đã học: ?Båi dìng cho em nh÷ng t×nh c¶m g×? a)VÒ gi¸ trÞ néi dung: +T×nh yªu cuéc sèng, con ngêi -Nội dung bao trùm: Giúp ta hiểu đợc sắc thái +Yêu cái đẹp, diều thiện. phong tôc tËp qu¸n cña nhiÒu d©n téc trªn thÕ giíi, +Có thái độ sống ntn? đề cập nhiều vấn đề xã hội, nhân sinh ở nhiều thời đại khác nhau. -Bồi dỡng cho ta những tình cám đẹp: ?Nh÷ng nh©n vËt nµo cho em yªu quý, Ên t- T×nh yªu cuéc sèng, con ngêi, yªu ®iÒu thiÖn ghÐt îng s©u s¾c? cái ác. Có thái độ sống đẹp... ? Tình cảm, cảm xúc của tác gải đợc thể -Nội dung ghi nhớ của từng bài: hiÖn trong mçi TP’ ntn? VÝ dô cô thÓ...? *VÝ dô: Buæi häc cuèi cïng (§« §ª) ?Néi dung ghi nhí cña mçi t¸c phÈm lµ g×? Lßng Yªu Níc (£ Ren bua) C« BÐ B¸n Diªm (An - §Ðc – Xen) Bµi ca nhµ tranh bÞ giã thu ph¸ (§ç Phñ), Hai C©y phong (Ai – ma – Tèp). Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức cần đạt ? GV gäi nh¾c l¹i néi dung Ghi nhí, nh¾c l¹i 3- ¤n tËp vÒ gi¸ trÞ nghÖ thuËt giá trị nghệ thuật chủ yếu ở các bài đã học . - Ghi nhí, gi¸ trÞ nghÖ thuËt chñ yÕu ë c¸c bµi đã học, chẳng hạn: Những đứa trẻ, Bàn về đọc s¸ch, M©y vµ sãng , §¸nh nhau víi cèi xay giã... b)ThÓ lo¹i *Thơ đờng: Víi c¸c t¸c gi¶: H¹ Chi Tr¬ng, LÝ B¹ch, §ç Phñ. Các tác phẩm VH nớc ngoài đã học đợc viết d- *Thơ văn xuôi: Ta - Go. íi nh÷ng thÓ lo¹i nµo? *Bót kÝ ChÝnh luËn: £ - Ren - Bua *Hµi KÞch: M« - Li -E..

(141) ?Những giá trị nghệ thuật đặ sắc của mỗi tác *Phơng thức tự sự mang đậm chát trữ tình: Ai phÈm? -Ma - Tèp; §« - §ª, VÝ dô: Go - R¬ - Ki, Lç TÊn.... Thơ đờng? *C¸c kiÓu v¨n nghÞ luËn: Ru - X« ;Ten; Hµi KÞch? £ - Ren - Bua. Bót kÝ chÝnh luËn? c-Phong c¸ch s¸ng t¸c: Ph¬ng thøc tù sù? - Các tác phẩm VH nớc ngoài đều mang đậm tÝnh nh©n v¨n vµ thÓ hiÖn râ phong c¸ch s¸ng t¸c cña t¸c gi¶. - C¸c vÝ dô ®iÓn h×nh: ? Phong c¸ch s¸ng t¸c cña t¸c gi¶ cã nh÷ng nÐt + O - Hen - Ri qua truyÖn ng¾n “ChiÕc l¸ cuèi độc đáo nh thế nào? qua các tác phẩm? cùng”. Với nghệ thuật hai lần đảo ngợc tình ?Nªu vÝ dô cô thÓ? huống đã đem lại những bất ngờ và bộc lộ rõ tính VÝ dô: O - Hen - Ri? c¸ch cña nh©n vËt. Lç TÊn? + Lç TÊn qua truyÖn ng¾n Cè H¬ng nh÷ng dßng Ai - Ma - Tèp? tù sù mang ®Ëm c¶m xóc tr÷ t×nh, nh÷ng dßng M« - Li - E? håi tëng cña nh©n vËt t«i trong t¸c phÈm lµ M« - Pa - X¨ng? phong cách sáng tác độc đáo của tác giả. Gi¾c - L©n - §¬n? + M« - li - e qua ®o¹n trÝch “¤ng Giuèc ®anh ?Những ấn tợng sâu sắc của em khi học các mặc lễ phục” là cây đại thụ của hài kịch thế giới; t¸c phÈm VH níc ngoµi? Qua cách thể hiện ngôn ngữ nhân vật đặc sắc đã t¹o nªn mét bé mÆt thËt cña giíi t s¶n. + M« - Pa - X¨ng qua ®o¹n trÝch häc ?Nh©n vËt: Xi - M«ng; Bl¨ng - Sèt, “Bè cña Xi M«ng”. Víi nghÖ thuËt miªu t¶ diÔn Phi - Líp trong đoạn trích học có diễn biến biến tâm trạng rất tinh tế đặc sắc của các nhân t©m tr¹ng ntn? vật đã tạo nên sức hấp dẫn của truyện. ?ý nghÜa nh©n v¨n cña t¸c phÈm? 3-Nh÷ng t¸c phÈm nµo? t¸c gi¶ nµo em yªu thÝch? V× sao? -Híng tíi sù yªu thÝch bëi nh÷ng gi¸ trÞ néi ?Nh÷ng t¸c phÈm nµo: T¸c gi¶ nµo em yªu dung, gi¸ trÞ nghÖ thuËt cña t¸c phÈm. -Hớng tới sự yêu thích bởi cuộc đời và những thÝch? thµnh c«ng cña c¸c t¸c gi¶ trong s¸ng t¸c. ?V× sao? em yªu thÝch? 4. Củng cố: (3p) Các nội dung đã tổng kết ở tiết 1, tiết 2. +Kể tên các Tp’ VH nớc ngoài đã học, các tác giả. +Những giá trị nghệ thuật, giá trị nội dung của các tác phẩm đã học +Phong cách sáng tác của các tác giả? Sự đóng góp lớn lao của tác giả với nền văn học của nớc đó vµ cña thÕ giíi. 5. VÒ nhµ: (2p) +Học bài theo yêu cầu đã học đã luyện tập. +Đọc thuộc các tác phẩm thơ đã học phần VH nớc ngoài. +§äc thªm c¸c t¸c phÈm ?cña c¸c t¸c gi¶ VH níc ngoµi. - Tự ôn tập, ghi nhớ các kiến thức về các văn bản nớc ngoài đã học. *Rút kinh nghiệm:.

(142) Ngày soạn: Ngày dạy: Tiết 165 tr¶ bµi kiÓm tra v¨n-t1 I. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT: 1. Về kiến thức: - Nhận thức được những ưu,nhược điểm trong bài làm của mình - Rút kinh nghiệm những hạn chế và phát huy điểm tốt cho những bài làm sau được tốt hơn. 2. Về kỹ năng:Rèn kỹ năng củng cố các kiến thức đã học. 3. Về thái độ:Có thái độ cầu tiến,chú ý nghe cô giáo nhận xét. II/ CHUẨN BỊ : - Chuản bị của gv: Chấm bài,tổng hợp điểm. -Chuẩn bị của hs: Xem lại nội dung bài.. III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC: 1.Ổn định: (1p) 2. Kiểm tra bài cũ: (1p) (kết hợp trong quá trình dạy) 3.Bài mới: * ĐVĐ(1p): giờ trước các em đã làm bài kt ,giờ này cô trả bài cho các em để …. Hoạt động của GV Hoạt động của HS Nêu yêu cầu đề bài? I.Trả bài kiểm tra văn:(15) Phạm vi đề bao gồm những kiến thức của bài 1.Tìm hiểu đề học nào? 2. Nhận xét bài làm của hs. + Ưu điểm: Đa số các em hiểu đề vận dụng tốt II. Huớng dẫn học sinh sửa bài:(26) các kiến thức đã học vào phân tích bài làm của mình.Một số bài rất tốt 1.Dàn bài sơ lược theo tiết(158) như:LòPhóng,Huyền,Thái… + Nhược điểm:- Một ssó bài làm quá cẩu 2. Trả bài cho hs - hệ thống điểm. thả,chữ viết xấu,nội dung sơ sài,hời hợt như G: 0 Cảnh,Pản, Khoa… K: 4 K: 5 + Ưu điểm: Có nhiều em hiểu đề đã làm bài rất Tb: 20 tốt,có ý thức cầu tiến như Vy,Thắm… Y: 2 + Nhược điểm: Nhiều em còn coi thường môn học,làm bài còn sai rất nhiều,trình bày bài làm 3.Học sinh đọc bài khá,giỏi: còn thiếu khoa học…do vậy kết quả bài kiến - Đọc và lắng nghe. thức chưa cao như Khiển,khai... - Chú ý những vđ cơ bản. - GV trả bài cho hs vào điểm. Gọi h/s đọc bài khá , giỏi. Chốt lại kiến thức bài kiểm tra cần nắm… 4. Củng cố,luyện tập:(2p) - Em hãy khái quát lại nội dung bài học hôm nay? 5. Hướng dẫn học bài ở nhà:(1p) - Học nội dung bài . - Chuẩn bị bài : Kiểm tra học kì. .Rút kinh nghiệm giờ dạy:.

(143) Ngày soạn: Ngày giảng:. TUẦN 36: ( Tiết 166 170) & TiÕt : 166-167.. B¾c s¬n (NguyÔn Huy Tëng ). I. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT - Bước đầu biết cách tiếp cận một tác phẩm kịch hiện đại. - Nắm được xung đột, diễn biến hành động kịch, ý nghĩa tư tưởng của đoạn trích hồi bốn của vở kịch và nghệ thuật viết kích của Nguyễn Huy Tưởng. * TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KỸ NĂNG 1. Kiến thức : Giúp HS năm vững nội dung ý nghĩa đoạn trích: Xung đột gay gắt tác đông tâm lí nhân vật Thơm khiến cô đứng hẳn về phía cách mạng ngay trong hoàn cảnh cuộc khởi nghĩa đang bị kể thù đàn áp khốc liệt. 2. Kĩ năng : rèn luyện kĩ năng đọc phân vai, phân tích các xung đột kịch qua các tình huống, đối tho¹i kÞch. 3. Gi¸o dôc : gi¸o dôc t×nh c¶nm c¸ch m¹ng. II. ChuÈn bÞ : 1. Thµy : §äc tµi liÖu, nghiªn cøu so¹n bµi, gi¸o cô : 2. Trß : §äc, so¹n v¨n b¶n. III. Ph¬ng ph¸p, kÜ thuËt - Phơng pháp: Vấn đáp, trình bày, thảo luận, tổng hợp. - KÜ thuËt: §éng n·o, kh¨n phñ bµn IV. TiÕn tr×nh lªn líp . 1. ổn định tổ chức : Sĩ số 2. KiÓm tra: Sù chuÈn bÞ bµi cña hs 3. Bµi míi : *ĐVĐ(1p) : Chúng ta đã bớc đầu tiếp xúc với nền văn học tiến bộ mĩ qua tác phẩm “chiếc lá cuối cùng ”giờ đây chúng ta lại đến với tác giả lớn Giắc lơn đơn qua đoạn trích “tiếng gọi nơi hoang dã ”để tìm hiểu cuộc sống của những con ngời đi đào vàng ở Bắc Mĩ ( ca na đa )với nhân vËt träng t©m : Con chã BÊc Hoạt động của GV và HS *Hoạt động1: Giíi thiÖu chung. (10p) GV : Dùa vµo chó thÝch SGK h·y nªu vµi nÐt chÝnh vÒ t¸c gi¶ ? GV : HS nªu vµi nÐt chÝnh. GV : Bæ sung , nhÊn m¹nh vÒ vÞ trÝ, tµi n¨ng . GV : V¨n b¶n trªn s¸ng t¸c vµo thêi gian nµo ? H·y nªu néi dung kh¸i qu¸t cña t¸c phÈm ?. Néi dung bµi häc. I. Tìm hiểu chung . 1. T¸c gi¶: - NguyÔn Huy Tëng( 1912-1960) nhµ v¨n, nhµ viÕt kÞch næi tiÕng víi tiÓu thuyÕt Sèng m·i víi thủ đô... 2. T¸c phÈm. - B¾c S¬n lµ vë kÞch ®Çu tiªn tríc c¸ch m¹ng tháng Tám, lấy đề tài cuộc khởi nghĩa Bắc Sơn ( 1940-1941) oai hïng vµ bi tr¸ng. 3. KÓ tãm t¾t. GV : HS đọc phân vai , diễn cảm thể hiện đợc - Thể loại: Kịch. + Mét trong ba thÓ lo¹i nghÖ thuËt ng«n tõ: tr÷ t×nh c¶m , tÝnh c¸ch cña nh©n vËt. t×nh, tù sù vµ kÞch. GV : HS xác định thể loại của văn bản ? + Kịch dùng ngôn ngữ đối thoại trực tíêp của các GV : Cho biết đặc điểm của thể loại kịch ? nhân vật, cử chỉ hành động để tạo nên những xung HS : tr×nh bÇy. đột , trong hiện thực cuộc sống. GV : bæ sung, kÕt luËn. + KÞch thÓ lo¹i nghÖ thuËt tæng hîp: v¨n häc- s©n khÊu..

(144) GV : HS xác định ngôi kể. GV : HS văn bản trên đợc chia làm mấy phần xác định giới hạn và nội dung từng phÇn ? - HS trao đổi thảo luận. - §¹i diÖn nhãm tr×nh bÇy vµ nhËn xÐt lÉn nhau. - GV kÕt luËn.. *Hoạt động2: §äc - hiÓu v¨n b¶n.(10p) GV : Mẫu thuẫn- xung đột kịch chủ yếu trong hồi 4 là mâu thuẫn xung đột gì? Giữa ai với ai? GV : Mâu thuẫn xung đột ấy đợc thể hiện nh thÕ nµo vµ t×nh huèng kÞch mµ nªn m©u thuÉn xung đột phát triển ở đây là gì?. GV : TRong lớp kịch này Thơm đợc đặt trong t×nh huèng kÞch nh thÕ nµo ?. GV : DiÕn biÕn t©m tr¹ng cña nh©n vËt Th¬m đợc thể hiện nh thế nào ? - HS trao đổi thảo luận. - §¹i diÖn nhãm tr×nh bÇy vµ nhËn xÐt lÉn nhau. - GV kÕt luËn. GV : Em có nhân xét già về hành động của Th¬m? GV : Nguyªn nh©n chñ quan? GV : Nguyªn nh©n kh¸ch quan?. 4. Bè côc - Bè côc : 4 håi: - Líp I : §èi tho¹i gi÷a vî chång Th¬m vµ Ngäc. M©u thuÉn gia hai ngêi, Th¬m dÇn dÇn nhËn ra con ngêi thËt cña Ngäc. C« ®au xãt vµ ©n hËn. - Líp II: Th¬m- Th¸i- Cöu : Giíi thiÖu t×nh huèng kịch, tạo điều kiện cho mâu thuẫn, xung đột phát triÓn. Th¸i- Cöu, hai c¸n bé , chiÕn sÜ c¸ch m¹ng ch¹y chèn , t×nh cê trong lóc bèi rèi ch¹y vµo nhµ Thơm và cô quyết định cho hai ngời chốn ở buång ngñ cña m×nh.. - Lớp III : Thơm- Ngọc . Ngọc đột ngột về nhà, Th¬m t×m c¸ch giÊu chång qua c©u chuyÖn, cµng béc lé t©m tr¹ng m©u thuÉn , day døt trong lßng Thơm. Một mặt dù nhận ra bản chất phản động của Ngọc, đã quyết định che giâú hai cán bộ cách mạng, mặt khác Thơm vẫn cha đủ cơng quyết để hành động.... - Líp IV: Cuèi Ngäc l¹i lËt ®Ët ch¹y theo bän lÝnh Ph¸p , tiÕp tôc truy lïng c¸c chiÕn sÜ B¾c S¬n. II. §äc - hiÓu v¨n b¶n.( a. Tìm hiểu mâu thuẫn- xung đột kịch trong hồi 4. - Mâu thuẫn xung đột kịch cơ bản là giữa ta và địch,, giữa những chiến sĩ cách mạng( Thái, Cửu) với bọn Pháp và bọn tay saui phản động ( Ngọc) lồng trong mâu thuẫn gia đình : Thơm - Ngọc. - M©u thuÉn ph¸t triÓn trong t×nh huèng kÞch gay g¾t, kÞch liÖt: + Cuéc khëi nghÜa thÊt b¹i. + GiÆc lïng g¾t gao c¸c chiÕn sÜ , c¸n bé. + Cửu chạy chốn đúng vào nhà Thơm. + Ngäc chång Th¬m mét tªn chØ ®iÓm cho kÎ thï đột ngột dẽ về. b. Diến biến tâm trạng và hành động của nhân vËt Th¬m. - Trong lớp kịch này Thơm đợc đặt trong một tình huèng rÊt x¨ng th¼ng, ®Çy kÞch tÝnh: Th¸i vµ Cöu lµ hai chiÕn sÜ c¸ch m¹ng ®ang bÞ lïng sôc vµ ch¹y vµo nhµ Th¬m trong khi Ngäc chång c« kÎ ®ang ®i lïng c¸c anh cã thÓ vÒ bÊt cø lóc nµo. Giữa một bên là đồng đội một bên là chính bản thân mình, gia đình mình + Ng¹c nhiªn khi thÊy xuÊt hiÖn Th¸i vµ Cöu cø ngì c¸ch m¹ng cö ngêi b¾t Ngäc - mét tªn ViÖt gian. + Lo l¾ng hèt ho¶ng, lóng tóng + Quyết định bảo vệ hai cán bộ dù chó thể hi sinh b¶n th©n m×nh. + T×nh thÕ cÊp b¸ch , c« kÐo tay vµ ®Èy hai anh vµo buång riªng cña m×nh.  Đây không phải là hành động mang tính tự phát mà là hành động có nguyên nhân bên trong , nguyªn nh©n bªn ngoµi, chñ quan, kh¸ch quan rÊt hîp lÝ, hîp t×nh : + T×nh c¶m c¸ch m¹ng, lßng th¬ng ngêi. + Hoàn cảnh gia đình , nhận ra bộ mặt thật của.

(145) GV : Qua cuộc đối thoại giúp ta nhận thấy rõc b¶n chÊt cña Ngäc ? GV : V× sao Th¬m vÉn cha thÓ døt kho¸t víi Ngäc ? GV : Qua ®©y em rót ra nhËn xÐt g× vÒ c¸ch m¹ng? GV : Em cã nhËn xÐt g× vÒ nh©n vËt Ngäc? GV : Em cã nhËn xÐt g× vÒ nh©n vËt Th¸i vµ Cöu ? *Hoạt động3 Tæng kÕt.(5p) GV : Gi¸ trÞ nghÖ thuËt cña t¸c phÈm ?. GV : Néi dung ý nghÜa cuØa t¸c phÈm?. chång. - Ngäc bÊt ngê trë vÒ. + Cô bình tĩnh đóng kịch với chồng một cách khÐo lÐo. + C« thë phµo nhÑ nhâm khi Ngäc tiÕp tôc rêi nhµ lµm c«ng viÖc chã s¨n cña m×nh. - Qua cuéc nãi chuyÖn th¬m cµng nhËn ra b¶n chất phản động và hành động phản động của Ngäc. - Cô vẫn cha tỏ thái độ dứt khoát vơí chồng vì cô vÉn nu«i hi väng vµ c« còng kh«ng dÔ g× døt bá c uộc sống nhàn hạ với những đồng tiền mà Ngọc ®a vÒ.  Qua sự chuyển biến đột ngột có lí của nhân vật Th¬m cho thÊy ngay c¶ khi c¸ch m¹ng gÆp khã khăn, kẻ thù bị đàn áp nhng cách mạng không thể bÞ tiªu diÖt. Nã vÉn tiÒm tµng kh¶ n¨ng thøc tØnh quÇn chóng. 3. C¸c nh©n vËt kh¸c. * Ngäc - Lµ mét «ng chång lu«n yªu chiÒu vî nhng l¹i đầy tham vọng bằng con đờng phản động. * Th¸i vµ Cöu: - Hai chiÕn sÜ c¸ch m¹ng dòng c¶m, kiªn trung. III . Tæng kÕt. 1. NghÖ thuËt : - NghÖ thuËt x©y dùng t×nh huèng kÞch ®Çy m©u thuÉn gi÷a c¸ch m¹ng vµ ph¶n c¸ch m¹ng. - Ng«n ng÷ nhÞp ®iÖu bÊt ngê, gay cÊn thóc ®Èy hành động kịch phát triển góp phần diễn tả tâm trạng nhân vật chân thực cảm động. 2. Néi dung. Khẳng định sức mạnh chính nghĩa cách mạng.. 4. Cñng cè: (3p) - Vì sao trong khi Cừu định rút súng bắn Thơm, sau đó laịo nói câu: Tôi không tin, vợ việt gian thì còng lµ ViÖt gian. cßn Th¸i th× mét lßng tin ë Th¬m? 5. Híng dÉn häc bµi: (1p) - HS häc thuéc ghi nhí SGK. -Chuẩn bị: Hợp đồng *Rút kinh nghiệm: ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................... Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: . TiÕt 168.. Hợp đồng. I. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT Nắm được những kiến thức cơ bản về hợp đồng. *TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KỸ NĂNG 1. Kiến thức : Giúp HS năm đợc hình thức và nội dung của văn bản hợp đồng, một loại văn bản hành chính thông dụng trong đời sống. 2. KÜ n¨ng : rÌn luyÖn kÜ n¨ng t¹o lËp v¨n b¶n hµnh chÝnh. 3. Gi¸o dôc : gi¸o dôc ý thøc ph¸p luËt . II. ChuÈn bÞ :.

(146) 1. Thày : Đọc tài liệu, nghiên cứu soạn bài, giáo cụ : Văn bản hợp đồng . 2. Trß : §äc, so¹n v¨n b¶n. III. Ph¬ng ph¸p, kÜ thuËt: - Phơng pháp: Vấn đáp, trình bày, thảo luận - KÜ thuËt: Nhãm, c¸ nh©n IV. TiÕn tr×nh lªn líp . 1. ổn định tổ chức ( 1phút ). 2. KiÓm tra: ( 3-5 phót ). 3. Bµi míi : * ĐVĐ:(1) Trong cuộc sống, để trao đổi mua bán giữa 2 bên hoặc nhiều người, tổ chức tập thể với nhau… người ta thường dùng hợp đồng. vậy hợp đồng có đặc điểm gì? khi nào chúng ta nên sử dụng hợp đồng? cách viết có gì # và khác so với bb? tiết học hôm nay cô trò ta cùng tìm hiểu. Hoạt động của thày và trò GV : HS t×m hiÓu v¨n b¶n mÉu ? GV : Tại sao cần phải có hợp đồng? - HS trao đổi thảo luận. - §¹i diÖn nhãm tr×nh bÇy vµ nhËn xÐt . GV kÕt luËn. GV : Hợp đồng ghi lại những nội dung gì? GV : Hợp đồng cần phải đạt đợc những yêu cÇu g× ? GV : Hãy kể tên các hợp đồng mà em biết?. GV : Phần mở dầu hợp đồng bao gồm những môc nµo?. GV : Phần nội dung hợp đồng bao gồm những môc nµo? GV : Phần kết thúc hợp đồng bao gồm những môc nµo? GV : Lời văn của văn bản hợp đồng phải nh thÕ nµo ? GV : HS đọc ghi nhớ.SGK. GV : Đọc và xác định yêu cầu của đề bài. GV : GV híng dÉn. - HS trao đổi thảo luận. - §¹i diÖn nhãm tr×nh bÇy vµ nhËn xÐt lÉn nhau. - GV kÕt luËn.. néi dung bµi häc I.Đặc điểm văn bản hợp đồng. - Cần có văn bản hợp đồng vì dó là văn bản có tính pháp lí, nó là cơ sở để các tập thể, cá nhân lµm viÖc víi nhau theo ph¸p luËt. - Hợp đồng ghi lại các nội dung cụ thể do hai bên kÝ kÕt, tho¶ thuËt víi nhau. - Hợp đồng cần phải ngắn gọn, rõ ràng chính xác, chÆt chÏ, vµ cã sù rµng buéc cña hai bªn kÝ kÕt trong khu«n khæ cña phÊp luËt. - Các hợp đồng thờng gặp : Hợp đồng kinh tế, lao động, xây dựng, chuyển nhợng.... II. Cách làm hợp đồng. 1. PhÇn Më ®Çu. - Quèc hiÖu - Tên hợp đồng. - Cơ sở pháp lí của việc kí hợp đồng. - Thời hgian, địa điểm kí hợp đồng. - Đơn vị cá nhân, chức danh , địa chỉ của hai bên kí hợp đồng. 2. PhÇn néi dung. - C¸c ®iÒu kho¶n cô thÓ. - Cam kết của hai bên kí hợp đồng. 3. PhÇn kÕt thóc : D¹i diÖn cña hai bªn kÝ vµ đóng dấu. 4. Lêi v¨n ph¶i chÝnh x¸c, râ rµng, chÆt chÏ, kh«ng chung chung, * Ghi nhí. III. LuyÖn tËp. GV Híng d·n HS lµm bµi. GV : kiÓm tra, bæ sung, cñng cè, kÕt luËn. Tªn C¬ quan Céng hoµ x· héi chñ .. Sè:.... §éc lËp - Tù ... Hợp đồng thuê nhà xởng kho bãi. H«m nay ngµy... th¸ng.. n¨m... Bªn cho thuª nhµ xëng. - Chñ së h÷u. - Ngµy th¸ng n¨m sinh :... - CMND sè:.... - Thêng tró t¹i: .... - §iÖn tho¹i:.... ( Gäi t¾t Bªn A) Bªn thuª nhµ xëng. - Tªn giao dÞch - Chøc vô: - §iÖn tho¹i:.... - Tµi kho¶n:....

(147) ( Gäi t¾t Bªn B) Sau khi bàn bạc thảo luận, hai bên đồng ý kí kết hợp đồng..... 4. Cñng cè: (3p) - Theo em HS chúng ta một HS 14 tuổi có thể tham gia làm hợp đồng đợc không ? Vì sao ? 5. Híng dÉn häc bµi: (1p) - HS häc thuéc ghi nhí SGK. - §äc, so¹n : LUYỆN TẬP VIẾT HỢP ĐỒNG. *Rút kinh nghiệm: ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................... NS: ND: TiÕt 169: TËp lµm v¨n LUYỆN TẬP VIẾT HỢP ĐỒNG A– MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT Củng cố lại lí thuyết về đặc điểm của hợp đồng và cách viết hợp đồng. *TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KỸ NĂNG 1. Kiến thức Những kiến thức cơ bản về đặc điểm, chức năng, bố cục của hợp đồng. 2. Kỹ năng: Viết một hợp đồng ở dạng đơn giản, đúng quy cách. B. ChuÈn bÞ: - GV: So¹n gi¸o ¸n - HS: So¹n bµi c. Ph¬ng ph¸p, kÜ thuËt - Phơng pháp: Vấn đáp, trình bày, thảo luận - KÜ thuËt: §éng n·o, kh¨n phñ bµn d. TiÕn tr×nh d¹y -häc 1. Tæ chøc ( sÜ sè + nÒ nÕp) 2. KiÓm tra: Sù chuÈn bÞ bµi cña HS 3. Bµi míi Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức cần đạt - GV nªu c¸c c©u hái vµ yªu cÇu HS nhớ lại kiến thức để trả lời. - HS đứng tại chỗ trả lời theo các câu hỏi SGK . - HS kh¸c nhận xét, bổ sung. - GV kết luận.. - Cho HS xem lại bài tập 2 đã làm ở nhµ cña tiÕt tríc. - Cho HS nhËn xÐt chÐo nhau theo bµn - GV gäi HS tr×nh bµy nh÷ng môc cÇn có trong bản hợp đồng đó. - C¸c HS kh¸c bæ sung - GV chốt và gọi HS đọc bản hợp đồng. I. ôN TậP Lí THUYếT về hợp đồng - Hợp đồng là loại văn bản hành chính dùng để ghi lại kết quả đã đợc thoả thuận giữa các tập thể, cá nhân về nmột việc nào đó. Trong đó quy định cụ thể quyền lợi và nghi· vô mçi bªn còng nh c¸c biÖn ph¸p xö lÝ khi kh«ng thực hiện đợc hợp đồng. - Đặc điểm, tính chât: là một cơ sở pháp lí, hợp đồng ph¶i tu©n theo c¸c ®iÒu kho¶nt cña ph¸p luËt. - Chữ kí của hai bên hợp đồng phải đảm bảo t cách pháp nh©n. - Nh vậy văn bản hợp đồng là loại văn bản có tính pháp lÝ? II. Luyện tập 1. Bµi 2 ( vÒ nhµ) Hợp đồng thuê nhà cần có các nội dung sau: - Tên hợp đồng ( Hợp đồng thuê nhà) - Thời gian, địa điểm, các chủ thể đại diện tham gia kí kết hợp đồng. - Hiên trạng của căn nhà cho thuê ( địa chỉ, diện tích, trang thiÕt bÞ,...) - Các điều khoản hợp đồng ( ghi theo các điều và quy tr¸ch nhiÖm, nghÜa vô vµ quyÒn lîi cña bªn A- ngêi cho thuª nhµ vµ bªn B- ngêi thuª nhµ) - Các quy định hiệu lực của hợp đồng: Hợp đồng viết.

(148) đã làm - Các HS khác lắng nghe, đối chiếu yêu cầu để nhận xét, sửa chữa, rút kinh nghiÖm.. lµm mÊy b¶n vµ gi¸ trÞ ph¸p lÝ cña nã, thêi h¹n hîp đồng, cam kết và họ tên, chữ kí của các chủ thể đại diện tham gia hợp đồng. 2. Bµi 1 ( sgk) Chọn cách diễn đạt a. Cách 1 c. Cách 2 b. Cách 2 d. Cách 2 -> tõ ng÷ viÕt trong hîp đồng phải chặt chẽ, chính xác ? Xác định yêu cầu bài tập 1? và đơn nghĩa. - HS th¶o luËn nhanh theo bµn. 3. Bµi 2 ( sgk) - HS đứng tại chỗ làm bài tập 1. Lập hợp đồng thuê xe. - HS nhận xét Céng hoµ x· héi chñ nghÜa viÖt nam - GV sửa Độc lập – Tự do – Hạnh phúc ? Qua bµi tËp em rót ra kÕt luËn g×? ------------------- HS đọc và xác định yêu cầu bài 2? ? Theo em c¸c néi dung th«ng tin sgk HỢP ĐỒNG cho THUÊ XE cung cấp đã đủ cha, có cần bổ sung gì Căn cứ vào nhu cầu của người có xe và người thuê xe. ko? Hôm nay, ngày … tháng…năm…. - HS lµm theo nhãm th¶o luËn thèng Tại địa điểm: Số nhà…x, phố… phường… nhất bố cục của bản hợp đồng. - HS xem lại bản hợp đồng đã chuẩn bị TP.Huế. và chỉnh sửa lại bản hợp đồng theo bố Chúng tôi gồm: cục, nội dung đã thảo luận thống nhất. - Người có xe cho thuê: Nguyễn Văn A. - GV gäi 1, 2 HS tr×nh bµy b¶n hîp Địa chỉ: đồng. - Ngêi thuª: Lª V¨n C.... - HS nhËn xÐt - GV nhận xét, rút kinh nghiệm cho HS Hai bên cùng thoả thuận kí kết hợp đồng và cam kết và cho HS quan sát bản hợp đồng mẫu. làm đúng những điều khoản sau đây: Điều 1: Ông A cho ông C thuê chiếc xe đạp .....thời gian thuê 3 ngày từ ngày/ tháng/ năm đến ...giá cả : 10.000đ/ - GV hớng dẫn HS về nhà làm bài 3, 4. 1 ngày đêm. Điều 2: Bªn «ng C cã tr¸ch nhiÖm tr¶ tiÒn thuª, tr¶ xe đúng ngày giờ đã thoả thuận. §iÒu 3: Bªn «ng C cã tr¸ch nhiÖm b¶o qu¶n, gi÷ g×n xe, nÕu xe bÞ..... Hợp đồng lập thành 2 bản có giá trị nh nhau mỗi bên gi÷ mét b¶n. Đại diện cho thuê Người thuê xe (Ký, ghi rõ họ tên) (Ký, ghi rõ họ tên) 4. Củng cố: (3p) - GV đọc cho HS tham khảo vài loại hợp đồng khác - Nhắc lại những điều cần nhớ khi làm hợp đồng 5. HDVN: (1p) - Ghi nhớ cách làm hợp đồng, các lu ý, làm bài tập. - Rèn cách lập hợp đồng. - So¹n bµi: th (®iÖn) chóc mõng, th¨m hái *Rút kinh nghiệm: ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: . TiÕt 170:. th (®iÖn) chóc mõng, th¨m hái. A– MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT Nắm được đặc điểm, tác dụng và cách viết thư (điện) chúc mừng và thăm hỏi. *TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KỸ NĂNG 1. Kiến thức.

(149) Mục đích, tình huống và cách viết thư (điện) chúc mừng và thăm hỏi. 2. Kỹ năng: Viết thư (điện) chúc mừng và thăm hỏi. B)ChuÈn bÞ: -G/V: Bµi so¹n; c¸c t×nh huèng trong thùc tÕ cuéc sèng khi dïng th (®iÖn). -H/S: Những tình huống, VD cụ thể mà em đã dùng th (điện). C) Ph¬ng ph¸p, kÜ thuËt - Phơng pháp: Vấn đáp, trình bày, thảo luận. - KÜ thuËt: §éng n·o, kh¨n phñ bµn. D) TiÕn tr×nh bµi d¹y: 1)Tæ chøc: 2)KiÓm tra: Sù chuÈn bÞ cña häc sinh. 3)Giíi thiÖu bµi: Sự cần thiết dùng th điện trong đời sống xã hội; cần hiểu phải dùng thế nào ? để đạt đợc yêu cầu và thực hành việc dùng th điện đó là mục đích của tiết học này. Hoạt động của THày - trò. Néi dung bµi häc. H/S đọc mục (1) trang 202 ?Nh÷ng trêng hîp nµo cÇn göi th (®iÖn) chóc mõng? Trêng hîp nµo cÇn göi th¨m hái? + a,b: Chóc mõng. + c,d: Th¨m hái. ?H·y kÓ thªm nh÷ng trêng hîp kh¸c? ?Mục đích, tác dụng của th điện chúc mừng vµ th¨m hái kh¸c nhau ntn? ?Göi th (®iÖn) chóc mõng, th¨m hái trong hoàn cảnh nào? để làm gì? ?Khi có điều kiện đến tận nơi có dùng việc göi nh vËy kh«ng? T¹i sao? +H/S đọc mục (1) trang 202. ?Néi dung th (®iÖn) chóc mõng th¨m hái gièng, kh¸c nhau ntn? ?NX về độ dài của những văn bản trên? ?Tình cảm đợc thể hiện ntn? ?Lêi v¨n ntn? Cã g× gièng nhau khi göi th (®iÖn) chóc mõng, th¨m hái? +H/S đọc mục (2) trang 203 và thực hiện yêu cầu diễn đạt trong các nội dung đó? ?Néi dung chÝnh cña th (®iÖn) chóc mõng vµ th¨m hái? ?Cách thức diễn đạt ntn? (H/S th¶o luËn) H đọc Ghi nhớ (Sgk) Hoạt động của THày - trò. I. Nh÷ng trêng hîp cÇn viÕt th (®iÖn) chóc mõng vµ th¨m hái. -Nh÷ng trêng hîp cÇn cã sù chóc mõng hoÆc thông cảm của ngời gữi đến ngời nhận.. BT1: +G/V yªu cÇu H/S kÎ mÉu bøc ®iÖn vµo vë vµ ®iÒn néi dung. +Chia lớp thành 3 nhóm để làm BT1. +Mỗi nhóm cử đại diện trình bày BT1.. III)LuyÖn tËp: Bµi tËp 1: H/S kÎ mÉu bøc ®iÖn trang 204 vµo vë vµ ®iÒn néi dung vµo c¸c phÇn cña bøc ®iÖn. Chia 3 nhóm để hoàn thành BT (Víi néi dung 3 bøc ®iÖn ë môc II1 trang 202) Bµi tËp 2: a,b (§iÖn chóc mõng) d,e (Th, ®iÖn chóc mõng) c (®iÖn th¨m hái) Bµi tËp 3: Hoµn chØnh mét bøc ®iÖn mõng theo mÉu cña bu điện (ở BT1); với tình huống tự đề xuất. Bµi tËp 4:. BT2: +G/V yªu cÇu H/S nh¾c l¹i c¸c t×nh huèng viÕt th (®iÖn) chóc mõng? Th¨m hái? +G/V nªu y/c cña BT3 H/S tự xác định tình huống và viết theo mẫu cña bu ®iÖn . ? Y/c vÒ néi dung, lêi v¨n ë BT4 ntn?. - Mục đích, tác dụng của gửi th (điện) chúc mừng, th¨m hái kh¸c nhau.. II. C¸ch viÕt th (®iÖn) chóc mõng vµ th¨m hái. -Nội dung th (điện) cần nêu đợc lí do, lời chúc hoÆc lêi th¨m hái. -Cần đợc viết ngắn gọn súc tích tình cảm chân thµnh. *Ghi nhí (Trang 124). Néi dung bµi häc.

(150) ? Y/c vÒ néi dung, lêi v¨n ë BT5 ntn?. Em h·y viÕt mét bøc th (®iÖn) th¨m hái khi biÕt tin gia đình bạn em có việc buồn. Bµi tËp 5: Em h·y viÕt mét bøc th (®iÖn) chóc mõng b¹n em vừa đạt giải cao trong kì thi HS giỏi vòng tỉnh ở líp 9.. 4. Cñng cè Em hãy viết một bức th (điện) chúc mừng bạn em vừa đạt giải cao trong kì thi HS giỏi vòng tỉnh ở líp 9. 5. DÆn dß -Tập viết th điện ở các tình huống khác ngoài nội dung đã luyện tập.. Ngày soạn: Ngày giảng:. TUẦN 37: ( Tiết 171 175) & - TiÕt 171 – 172. KiÓm tra häc k× II ( Theo lịch và đề kiểm tra của SởGiáo dục). ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………….. Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: TiÕt 173-174:. tæng kÕt v¨n häc (TiÕt 1). I-MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT Nắm được những kiến thức cơ bản về thể loại, về nội dung và những nét tiêu biểu về nghệ thuật của các văn bản đã được học trong chương trình Ngữ văn từ lớp 6 đến lớp 9. *TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KỸ NĂNG 1. Kiến thức - Những hiểu biết ban đầu về lịch sử văn học Việt Nam - Một số khái niệm liên quan đến thể loại văn học đã học. 2. Kỹ năng: - Hệ thống hoá những tri thức đã học về các thể loại văn học gắn với từng thời kì. - Đọc – hiểu tác phẩm theo đặc trưng của thể loại..

(151) II)ChuÈn bÞ: -G/V: Bµi so¹n; ng÷ liÖu minh ho¹ b»ng b¶ng phô. -H/S: §äc vµ t×m hiÓu c¸c c©u hái bµi TKVH. C¸c ng÷ liÖu minh ho¹. III) Ph¬ng ph¸p, kÜ thuËt - Phơng pháp: Vấn đáp, trình bày, thảo luận, tổng hợp. - KÜ thuËt: §éng n·o, kh¨n phñ bµn. IV) TiÕn tr×nh bµi d¹y: 1)Tæ chøc: 2)KiÓm tra: -Việc chuẩn bị cho bài TK VH đã yêu cầu ở những tiết trớc. -Phân tích NT viết kịch đặc sắc của TG qua đoạn trích cảnh ba của vở kịch Tôi và Chúng Ta.. 3)Bµi míi:. Hoạt động của thầy – trò Trên cơ sở H/S đã chuẩn bị ở nhà ?H/S nêu rõ y/c của 4 câu hỏi và trả lời đợc theo sù chuÈn bÞ cña m×nh? *G/V kiÓm tra viÖc tr¶ lêi c©u hái, viÖc thèng kª cña H/S ë c©u 1 (Trang 181) ?Nhìn vào bảng thống kê đã chuẩn bị VHVN t¹o thµnh tõ nh÷ng bé phËn nµo? (VH d©n gian vµ VH ViÕt) ?Cho VD từ những TP mà em đã học? *G/V y/c đọc SGK trang 187 và chốt lại đợc nh÷ng ý chÝnh. ?VH dg đợc hình thành và phát triển ntn?Là tiếng nói cuả ai? đợc lu truyền ntn? ?Vai trß cña VH DG? ?ThÓ lo¹i cña VH DG? ?KÓ tªn c¸c TP VH DG (theo thÓ lo¹i) mµ em đã đợc học?. ?Học sinh đọc mục 2 trang 188? ?VH viết (VH trung đại) đợc phân chia thời gian ntn? ?Các TP VH đợc viết bằng chữ Hán? (VD: Th¬ ch÷ H¸n cña NguyÔn Tr·i) (VD: Nam Quèc S¬n Hµ) ?NhËn xÐt cña em vÒ c¸c TPVH ch÷ H¸n, ch÷ N«m trong VH viÕt? ?Cho VD c¸c TP cô thÓ?. H/S đọc mục II trang 189? ?VHVN đợc chia mấy thời kỳ lớn (3 thời kì)? cô thÓ vÒ thêi gian vµ néi dung ph¶n ¸nh? ?LÊy VD cô thÓ c¸c t¸c phÈm? *G/V: Híng dÉn +Thời kì 1: Các TP VH trung đại: +Thêi k× 2: V¨n th¬ yªu níc vµ CM; v¨n häc 30/45? +Thời kì 3: Văn học hiện đại chống Pháp,. Néi dung kiÕn thøc PhÇn A: Nh×n chung vÒ nÒn v¨n häc ViÖt Nam. *Nền VHVN ra đời, tồn tại phát triển cùng với sự vận động của lịch sử dân tộc; phản ánh tâm hồn t tởng, tính cách của con ngời VN. -Phong phó vÒ sè lîng TP, ®a d¹ng vÒ thÓ lo¹i. 1)C¸c bé phËn hîp thµnh nÒn VH ViÖt Nam. VHVN đợc tạo thành từ hai bộ phận lớn: Văn học d©n gian, VH viÕt. a)V¨n häc d©n gian: -Đợc hình thành từ thời xa xa và tiếp tục đợc bổ sung ph¸t triÓn trong c¸c thêi kú lÞch sö tiÕp theo; n»m trong tæng thÓ v¨n ho¸ d©n gian -Là sản phẩm của ND đợc lu truyền bằng miệng. -Cã vai trß nu«i dìng t©m hån trÝ tuÖ cña ND lµ kho tµng cho VH viÕt khai th¸c, ph¸t triÓn. -Tiếp tục phát triển trong suốt thời kì trung đại khi VH viết đã ra đời. -VÒ thÓ lo¹i: Phong phó. b)Văn học viết (VH trung đại) -XuÊt hiÖn tõ TK X – hÕt TK XIX -Bao gåm: VH ch÷ H¸n, VH ch÷ N«m, VH ch÷ quèc ng÷. +VÝ dô: Nam quèc S¬n Hµ (ch÷ H¸n) +VÝ dô: TruyÖn KiÒu (NguyÔn Du), th¬ Hå Xu©n H¬ng (ch÷ N«m). -C¸c TP ch÷ H¸n: chøa chan tinh thÇn d©n téc, cèt c¸ch cña ngêi VN. -C¸c TP ch÷ N«m: Ph¸t triÓn phong phó kÕt tinh thµnh tùu nghÖ thuËt vµ gi¸ trÞ t tëng. -C¸c TP ch÷ quèc ng÷ xuÊt hiÖn tõ cuèi TK XIX. 2)TiÕn tr×nh lÞch sö VHVN -VHVN ph¸t triÓn trong sù g¾n bã mËt thiÕt víi LS d©n téc. -VHVN (chñ yÕu nãi vÒ VH viÕt) Tr¶i qua 3 thêi k× lín: +Tõ ®Çu TK X ®Cuèi TK XIX +Tõ TK XX ®1945 +Tõ sau CMT8/1945 ® nay. Thêi k× thø ba chia lµm 2 giai ®o¹n +Giai ®o¹n 1945®1975 +Tõ sau 1975®nay. III.Mấy nét đặc săc nổi bật của văn học Việt Nam 1)VÒ néi dung -Tinh thần yêu nớc, ý thức cộng đồng là một nội dung t tëng ®Ëm nÐt, xuyªn suèt. -Tinh thần nhân đạo..

(152) chống Mỹ, xây dựng đất nớc và sau 1975? ?H/S đọc mục III trang 191 SGK.. -Søc sèng bÒn bØ vµ tinh thÇn l¹c quan. 2)VÒ nghÖ thuËt: -Các TPVH không phải là hớng tới sự bề thế đồ sộ ?Về nội dung qua các TP VHVN đã phản ánh phi thờng mà là vẻ đẹp tinh tế, hài hoà, giản dị, vẻ lªn ND lín lµ g×? VD cô thÓ qua c¸c t¸c đẹp ở ngôn từ trong thơ và văn xuôi. phÈm? -Th¬ N«m kÕt tinh cao nhÊt lµ TruyÖn KiÒu. *G/V híng dÉn: LÊy VD qua nh÷ng thêi kú, -Văn xuôi truyện ngắn phong phú và đặc sắc hơn. giai ®o¹n VH nh÷ng TP tiªu biÓu? */ tæng kÕt (Ghi nhí) ?Về nghệ thuật có gì đặc sắc? 4/ cñng cè *LuyÖn tËp ë tiÕt 1: +Chú ý: Về vẻ đẹp giản dị, tinh tế qua cách -Y/C tr¶ lêi 5 bµi tËp trang 193, 194 thÓ hiÖn? +Chó ý ë BT: Cã 1 sè ®iÓm khã sù ¶nh hëng trªn +Tªn cô thÓ c¶u c¸c TP? nhiều phơng diện: Thể loại, chủ đề, cốt chuyện , (B¶ng phô c¸c TP cô thÓ ë c¸c thêi k× VH) nh©n vËt , h×nh ¶nh, chi tiÕt... C¸c TP tiªu biÓu. VD: TruyÖn KiÒu, th¬ HXH; bµi th¬ Con Cß (ChÕ lan Viªn); th¬ NguyÔn Du. 5.dÆn dß *G/V nªu y/c luyÖn tËp ë tiÕt 1 (5 c©u hái) tr¶ -Hoµn thµnh 5 bµi tËp luyÖn tËp. -ChuÈn bÞ cho tiÕt 2. Néi dung phÇn B trang 194 lêi vµo vë. +G/V: Híng dÉn c©u 3 v× cã mét sè ®iÓm khã. SGK; lÊy VD c¸c TP.. *G/V nªu y/c vÒ nhµ -Học bài theo các nội dung đã tổng kết ở tiết 1, (3 yªu cÇu) +Chó ý y/c 3 cho tiÕt 2 4/ cñng cè (3p) *LuyÖn tËp ë tiÕt 1: -Y/C tr¶ lêi 5 bµi tËp trang 193, 194 +Chú ý ở BT: Có 1 số điểm khó sự ảnh hởng trên nhiều phơng diện: Thể loại, chủ đề, cốt chuyện , nh©n vËt , h×nh ¶nh, chi tiÕt... VD: TruyÖn KiÒu, th¬ HXH; bµi th¬ Con Cß (ChÕ lan Viªn); th¬ NguyÔn Du. 5.dÆn dß(1p) -Hoµn thµnh 5 bµi tËp luyÖn tËp. -ChuÈn bÞ cho tiÕt 2. Néi dung phÇn B trang 194 SGK; lÊy VD c¸c TP. *Rút kinh nghiệm:. Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: TiÕt 174:. tæng kÕt v¨n häc (TiÕt 2). I-MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT Nắm được những kiến thức cơ bản về thể loại, về nội dung và những nét tiêu biểu về nghệ thuật của các văn bản đã được học trong chương trình Ngữ văn từ lớp 6 đến lớp 9. * TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KỸ NĂNG 1. Kiến thức - Những hiểu biết ban đầu về lịch sử văn học Việt Nam - Một số khái niệm liên quan đến thể loại văn học đã học..

(153) 2. Kỹ năng: - Hệ thống hoá những tri thức đã học về các thể loại văn học gắn với từng thời kì. - Đọc – hiểu tác phẩm theo đặc trưng của thể loại. .II)ChuÈn bÞ: -G/V: Bµi so¹n; ng÷ liÖu minh ho¹ b»ng b¶ng phô. -H/S: Học bài cũ ở tiết 1; chuẩn bị cho tiết 2 nh đã yêu cầu. III) Ph¬ng ph¸p, kÜ thuËt - Phơng pháp: Vấn đáp, trình bày, thảo luận, tổng hợp. - KÜ thuËt: §éng n·o, kh¨n phñ bµn. IV) TiÕn tr×nh bµi d¹y: 1)Tæ chøc: 2)KiÓm tra: -Nh×n chung vÒ nÒn VHVN. -C¸c bé phËn hîp thµnh nÒn VHVN? -Những nét đặc sắc nổi bật của VHVN? cho ví dụ? 3)Bµi míi: Khi xét đến thể loại trong các tác phẩm VH là yêu cầu cơ bản để tổng kết VH trong chơng trình ngữ văn THCS. Thực hiện yêu cầu đó ở tiết 2. Hoạt động của thầy – trò Néi dung kiÕn thøc ?H/S cho vÝ dô: TP VH lµ mét truyÖn ng¾n; lµ mét bµi th¬, lµ mét vë kÞch trong phÇn VH hiện đại đã học ở lớp 9? ?ThÕ nµo lµ thÓ lo¹i VH? ?S¸ng t¸c VH cã nh÷ng lo¹i nµo? (3 lo¹i) ?Ngoµi ra cßn cã lo¹i nµo kh¸c? ?VÝ dô lo¹i réng h¬n thÓ qua viÖc minh ho¹ c¸c TP? (Ví dụ: Loại trữ tình, có nhiều thể đó là thơ, tuú bót,..) ?VH dg bao gåm nh÷ng thÓ lo¹i nµo? Nªu định nghĩa? ?Cho ví dụ cụ thể các VB đã học? ?Gi¸ trÞ cña VH dg ntn? *G/V giíi thiÖu: Nguån gèc vµ sù ph©n lo¹i các thể thơ Trung đại. ?VÝ dô vÒ thÓ cæ phong? ?Nhận xét đặc điểm của thể cổ phong? ?VÝ dô vÒ thÓ §êng luËt? (VÝ dô c¸c d¹ng: Tø tuyÖt, ThÊt Ng«n B¸t Có) *Hs đọc thể thơ Đờng luật tr 169 sgk ?Trong th¬ §êng luËt (ThÊt Ng«n B¸t Có) Những quy định về vần, thanh, luật, niệm, đối, và kết cấu ntn? ?C¸c thÓ th¬ nguån gèc d©n gian bao gåm? ?Đặc điểm của các thể thơ đó? ?Cho VD minh ho¹? VD các truyện, kí trong VH trung đại. ?Ph¶n ¸nh lªn nh÷ng ND g×? ?NghÖ thuËt thÓ hiÖn ntn? ?TruyÖn th¬ N«m viÕt ë thÓ th¬ g×? ?§îc chia lµm mÊy lo¹i? ?Cho VD cô thÓ? C¸c d¹ng thÓ v¨n nghÞ luËn? cho VD? ?§Æc ®iÓm chñ yÕu lµ g×? ?VÝ dô cô thÓ ë cac TP v¨n nghÞ luËn nµy? C¸c ng÷ liÖu (b¶ng phô c¸c TP: ChiÕu, hÞch,. PhÇn B: S¬ lîc vÒ mét sè thÓ lo¹i v¨n häc *ThÓ lo¹i VH lµ g×? Lµ sù thèng nhÊt gi÷a mét loại nội dung với một loại hình thức VB và phơng thức chiếm lĩnh đời sống. *S¸ng t¸c VH thuéc ba lo¹i: Tù sù, tr÷ t×nh vµ kÞch. Ngoµi ra cßn cã lo¹i nghÞ luËn, chñ yÕu sö dông ph¬ng thøc lËp luËn. *Lo¹i réng h¬n thÓ, lo¹i bao gåm nhiÒu thÓ: 1)Mét sè thÓ lo¹i VH d©n gian: -Tù sù d©n gian: gåm c¸c truyÖn thÇn tho¹i, cæ tÝch. -Tr÷ t×nh d©n gian: Ca dao, d©n ca -ChÌo vµ Tuång. Ngoài ra tục ngữ coi là một dạng đặc biệt của nghÞ luËn. 2)Một số thể loại VH trung đại a)C¸c thÓ th¬: *C¸c thÓ th¬ cã nguån gèc th¬ ca Trung Quèc ®Cã 2 lo¹i chÝnh: Cæ Phong vµ thÓ §êng LuËt +ThÓ cæ phong: Kh«ng cÇn tu©n theo vÇn, hiªn, luËt, ch÷ , sè c©u trong bµi th¬. VD: C«n S¬n ca (NguyÔn Tr·i) Chinh Phô Ng©m (ViÕt b»ng ch÷ H¸n cña §Æng TrÇn C«n). +Thể Đờng Luật: Quy định khá chặt chẽ về thanh, đối, số câu, số chữ, cấu trúc thể hiện nhiÒu d¹ng VÝ dô: Qua §Ìo Ngang (Bµ HuyÖn Thanh Quan). B¹n §Õn Ch¬i Nhµ (NguyÔn KhuyÕn) *C¸c thÓ th¬ cã nguån gèc d©n gian -Thể thơ lục bát để sáng tác truyện thơ Nôm VD: TruyÖn KiÒu – NguyÔn Du. -ThÓ song thÊt lôc b¸t VD: Chinh Phô Ng©m - §oµn ThÞ §iÓm. b)C¸c thÓ truyÖn, kÝ -VÝ dô: “TruyÒn k× m¹n lôc” – NguyÔn D÷. “Thîng Kinh KÝ Sù”- Lª H÷u Tr¸c... -KÓ vÒ c¸c nh©n vËt lÞch sö, c¸c anh hïng, vÒ phô n÷; cã truyÖn cßn mang yÕu tè k× ¶o tëng t-.

(154) c¸o) ?§äc môc III trang 199? ?Các thể loại của VH hiện đại bao gồm? ?§Æc ®iÓm cña thÓ truyÖn? thÓ tuú bót? ThÓ th¬? ?Sự đổi mới của thơ hiện đại là gì? ?Cho vÝ dô nh÷ng t¸c phÈm tiªu biÓu vÒ VH hiện đại. *B¶ng phô ghi c¸c TP tiªu biÓu s¾p xÕp theo thÓ lo¹i. * Y/C luyÖn tËp ë tiÕt 2 (3 yªu cÇu). +chó ý: VÒ thêi gian Ýt, bµi dµi nªn chia nhãm ho¹t động, để hoàn thành 4 câu hỏi. * Y/C vÒ nhµ (4 yªu cÇu) +Chó ý: LÊy VD minh ho¹ vµ hÖ thèng nh÷ng ND đã TK.. îng. c)TruyÖn th¬ N«m -ViÕt chñ yÕu lµ th¬ lôc b¸t; cã cèt truyÖn nh©n vËt...giµu chÊt tr÷ t×nh. -TruyÖn th¬ n«m: B×nh d©n (khuyÕt danh); b¸c học đỉnh cao là kiệt tác truyện Kiều của Nguyễn Du. d)Mét sè thÓ v¨n nghÞ luËn: -C¸c d¹ng thÓ: ChiÕu, biÓu, hÞch, c¸o; cã sù kÕt hîp gi÷a t tëng lÝ lÏ víi t×nh c¶m, c¶m xóc, lËp luËn chÆt chÏ víi h×nh ¶nh phong phó; ng«n ng÷ biÓu c¶m. -Khái niệm về các dạng thể đó. -VÝ dô: ChiÕu Dêi §« (LÝ C«ng UÈn) HÞch Tíng SÜ (TrÇn Quèc TuÊn) B×nh Ng« §¹i C¸o (NguyÔn Tr·i) 3)Một số thể loại VH hiện đại -Thể truyện (truyện ngắn, tiểu thuyết) đợc phát triÓn. -ThÓ tuú bót in ®Ëm dÊu Ên cña chñ thÓ s¸ng t¸c giµu biÓu c¶m. Thơ hiện đại, tính từ thơ mới (1932-1945) có nhiÒu d¹ng thÓ; th¬ tù do xuÊt hiÖn vµ ph¸t triÓn cã nhiÒu thµnh c«ng. đThơ hiện đại không chỉ đem lại những cái mới về nội dung t tởng cảm xúc mà còn đổi mới về s¸ng t¹o h×nh ¶nh, cÊu tróc c©u th¬, ng«n ng÷ th¬. *)tæng kÕt Ghi nhí SGK Trang 201.. 4. cñng cè (2p) *LuyÖn tËp: Các nội dung vê thể lọi VH đã tổng kết ở tiết 2 -C©u hái 1,2,3,4 SGK trang 200 Yêu cầu chia 4 nhóm đề thảo luận và trình bày 4 câu hỏi -Néi dung phÇn ghi nhí. 5.dÆn dß (1p) -Học hiểu và vận dụng các yêu cầu đã tổng kết ở 2 tiết. -Lấy đợc các VD minh hoạ. -Häc thuéc phÇn ghi nhí trang 201. -Hoµn thµnh tiÕp c©u hái 5,6 SGK. *Rút kinh nghiệm: ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ Ngµy so¹n: Ngµy gi¶ng: . . TiÕt 175:. tr¶ bµi kiÓm tra häc k× II. A)Mức độ cần đạt: -H/S nhận đợc kết quả hai bài KT tổng hợp kỳ II. -Phát hiện và sửa những lỗi đã mắc của bài KT. -Giáo dục: ý thức, thái độ học tập. B)ChuÈn bÞ: -G/V: Bµi so¹n; nh÷ng sè liÖu cô thÓ cÇn ph©n tÝch. -H/S: C¸c yªu cÇu bµi kiÓm tra tæng hîp. C) Ph¬ng ph¸p, kÜ thuËt - Phơng pháp: Vấn đáp, trình bày, thảo luận. - KÜ thuËt: §éng n·o, kh¨n phñ bµn. D) TiÕn tr×nh bµi d¹y:.

(155) 1)Tæ chøc: 2)KiÓm tra: 3)Bài mới: Sự cần thiết của việc trả bài, sửa lỗi để hoàn thiện kiến thức; xác định những kiến thức träng t©m cña m«n ng÷ v¨n ë THCS. - §Ò bµi ( §Ò cña PGD) - §¸nh gi¸ u, nhîc ®iÓm. - Söa lçi. 4) Cñng cè: - Gi¸o viªn nhËn xÐt chung - Thèng kª chÊt lîng ( KÌm theo) 5) Híng dÉn vÒ nhµ: - Nh¾c nhë häc sinh chuÈn bÞ kiÕn thøc ch¬ng tr×nh Ng÷ v¨n 9 ( SGK)..

(156)

Ngu Van 9HK220132014

Tài liệu liên quan

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về