Nghiên cứu phương pháp dạy học hóa học bằng tiếng anh ở trường thpt (áp dụng chương trình hóa học hữu cơ 12)

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƢỜNG ĐẠI HỌC VINH

LA THANH NGÀ

NGHIÊN CỨU PHƢƠNG PHÁP DẠY HỌC HÓA
HỌC BẰNG TIẾNG ANH Ở TRƢỜNG THPT (ÁP
DỤNG CHƢƠNG TRÌNH HĨA HỌC HỮU CƠ 12)

Chuyên ngành: Lí luận và Phƣơng pháp dạy học bộ mơn hóa học
Mã số: 60.14.01.11

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

Người hướng dẫn khoa học:
PGS.TS. CAO CỰ GIÁC

Tp. HỒ CHÍ MINH - 2014


MỤC LỤC
LỜI CẢM ƠN…………………………………………………………………………...
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT……………………………………………………..
MỞ ĐẦU ......................................................................................................................... 1
1.

Lí do chọn đề tài .................................................................................................. 1

2.

Mục đích nghiên cứu ........................................................................................... 2

2.1.

Giúp giáo viên ................................................................................................. 2

2.2.

Giúp học sinh ................................................................................................... 2

3.

Nhiệm vụ của đề tài ............................................................................................. 2

4.

Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu..................................................................... 2

5.

Phạm vi nghiên cứu ............................................................................................. 3

6.

Phƣơng pháp nghiên cứu ..................................................................................... 3

6.1.

Các phƣơng pháp nghiên cứu lí luận ............................................................... 3

6.2.

Các phƣơng pháp nghiên cứu thực tiễn ........................................................... 3

6.3.

Phƣơng pháp xử lí thơng tin ............................................................................ 3

7.

Giả thiết khoa học ................................................................................................ 3

8.

Đóng góp của đề tài ............................................................................................. 4

8.1.

Lí luận .............................................................................................................. 4

8.2.

Thực tiễn .......................................................................................................... 4

CHƢƠNG 1 CƠ SỞ LÍ LUẬN VÀ THỰC TIỄN ....................................................... 5
1.1 Mục đích và ý nghĩa dạy học hóa học phổ thơng bằng tiếng Anh ...................... 5
Rèn luyện các kĩ năng sử dụng ngôn ngữ tiếng Anh trong học tập ............ 5

1.1.1

1.1.1.1 Kỹ năng nghe ........................................................................................... 6

1.1.1.1.1 Mục đích và ý nghĩa ........................................................................ 6
1.1.1.1.2 Nguyên tắc chung cho một tiết dạy nghe ........................................ 7
1.1.1.1.3 Rèn luyện kĩ năng nghe trong dạy học hóa học .............................. 7
1.1.1.2 Kỹ năng nói ............................................................................................. 8
1.1.1.2.1 Mục đích và ý nghĩa ........................................................................ 8


1.1.1.2.2 Nguyên tắc chung cho một tiết dạy nói ........................................... 8
1.1.1.2.3 Rèn luyện kĩ năng nói trong dạy học hóa học ................................. 9
1.1.1.3 Kỹ năng đọc ........................................................................................... 11
1.1.1.3.1 Mục đích và ý nghĩa ...................................................................... 11
1.1.1.3.2 Nguyên tắc chung cho một tiết dạy đọc ........................................ 11
1.1.1.4 Kỹ năng viết .......................................................................................... 14
1.1.1.4.1 Mục đích và ý nghĩa ...................................................................... 14
1.1.1.4.2 Nguyên tắc chung cho một tiết dạy đọc ........................................ 14
1.1.2

Tạo sự tự tin trong giao tiếp học thuật bằng tiếng Anh ............................. 16

1.1.2.1 Ý nghĩa của tự tin .................................................................................. 16
1.1.2.2 Tự tin trong dạy học hóa học ................................................................. 17
1.1.3

Hội nhập với giáo dục thế giới .................................................................. 20

1.1.3.1 Đặt vấn đề .............................................................................................. 21
1.1.3.2 Hiện trạng hội nhập quốc tế về giáo dục ở Việt Nam ........................... 21
1.1.3.3 Chiến lƣợc hội nhập quốc tế về giáo dục .............................................. 23
1.2 Thực trạng triển khai đề án dạy học các môn khoa học tự nhiên bằng tiếng Anh
ở trƣờng phổ thông .................................................................................................... 25

Giới thiệu Đề án Phát triển hệ thống trƣờng trung học phổ thông chuyên

1.2.1

giai đoạn 2010 – 2020 (Số 959/QĐ-TTg ngày 24/6/2010) ................................... 25
1.2.1.1 Mục tiêu ................................................................................................. 25
1.2.1.1.1 Mục tiêu chung .............................................................................. 25
1.2.1.1.2 Mục tiêu cụ thể .............................................................................. 26
1.2.1.2 Nhiệm vụ và giải pháp ........................................................................... 27
1.2.1.2.1 Xây dựng quy hoạch, kế hoạch phát triển và tăng cƣờng đầu tƣ cơ
sở vật chất, thiết bị dạy học cho các trƣờng trung học phổ thông chuyên .... 27
1.2.1.2.2 Phát triển đội ngũ giáo viên, cán bộ quản lý trong các trƣờng trung
học phổ thông chuyên .................................................................................... 28
1.2.1.2.3 Đổi mới chƣơng trình, tài liệu dạy học và tuyển sinh, thi học sinh
giỏi trong các trƣờng trung học phổ thông chuyên ....................................... 29


1.2.1.2.4 Xây dựng và hồn thiện cơ chế, chính sách đặc thù đối với nhà
trƣờng, cán bộ quản lý, giáo viên và học sinh các trƣờng trung học phổ thông
chuyên

30

1.2.1.2.5 Tăng cƣờng công tác quản lý đối với hệ thống các trƣờng trung
học phổ thông chuyên .................................................................................... 31
1.2.1.2.6 Tăng cƣờng hợp tác quốc tế trong việc phát triển hệ thống trƣờng
trung học phổ thông chuyên .......................................................................... 31
1.2.1.2.7 Tổ chức thực hiện .......................................................................... 32
Đánh giá thực trạng triển khai đề án của Bộ GD & ĐT về dạy học các môn

1.2.2

khoa học tự nhiên bằng tiếng Anh ở các trƣờng THPT ........................................ 36
1.2.2.1 Hiện trạng tiếng Anh và việc dạy học mơn Hóa bằng tiếng anh của học
sinh THPT ......................................................................................................... 36
1.2.2.2 Kế hoạch triển khai dạy mơn Hóa bằng tiếng Anh trong trƣờng THPT37
Phân tích những thuận lợi và khó khăn trong việc triển khai dạy học các

1.2.3

môn khoa học tự nhiên bằng tiếng Anh ở các trƣờng THPT ................................ 43
1.2.3.1 Những thuận lợi trong việc triển khai dạy học các môn khoa học tự
nhiên bằng tiếng Anh ở các trƣờng THPT ........................................................ 43
1.2.3.2 Những khó khăn trong việc triển khai dạy học các môn khoa học tự
nhiên bằng tiếng Anh ở các trƣờng THPT ........................................................ 45
CHƢƠNG 2 NGHIÊN CỨU PHƢƠNG PHÁP DẠY HỌC HÓA HỌC BẰNG
TIẾNG ANH Ở TRƢỜNG TRUNG HỌC PHỔ THƠNG ...................................... 51
2.1.

Phƣơng pháp dạy học hóa học bằng tiếng Anh ............................................. 51

2.1.1. Xây dựng hệ thống từ vựng, thuật ngữ hóa học bằng tiếng Anh .............. 51
2.1.2. Xây dựng hệ thống mẫu câu tiếng Anh sử dụng trong dạy học hóa học... 56
2.1.3. Thiết kế giáo án dạy học hóa học bằng tiếng Anh .................................... 64

2.2.

2.1.3.1.

Dạy học lí thuyết ............................................................................... 65

2.1.3.2.

Dạy học bài tập .................................................................................. 72

2.1.3.3.

Dạy học thực hành ............................................................................. 77

Áp dụng dạy học chƣơng trình hóa học lớp 12 ............................................. 86

2.2.1. Esters – Lipids ........................................................................................... 86


A. VOCABULARY .............................................................................................. 86
B. SENTENCES .................................................................................................... 88
C. SUMMARY ...................................................................................................... 94
D. METHOD ....................................................................................................... 103
2.2.2. Cacbohydrates ......................................................................................... 107
A. VOCABULARY ............................................................................................ 107
B. SENTENCES .................................................................................................. 110
C. SUMMARY .................................................................................................... 119
D. METHOD ....................................................................................................... 129
2.2.3. Amines, amino acids and proteins ........................................................... 133
A. VOCABULARY ............................................................................................ 133
B. SENTENCES .................................................................................................. 136
C. SUMMARY .................................................................................................... 145
D. METHOD ....................................................................................................... 157
2.2.4. Polymer .................................................................................................... 161
A. VOCABULARY ............................................................................................ 161

B. SENTENCES .................................................................................................. 163
C. SUMARY ....................................................................................................... 168
D. METHOD ....................................................................................................... 178
Kiểm tra đánh giá kết quả học tập hóa học bằng tiếng Anh........................ 180

2.3.

2.3.1. Mục đích kiểm tra, đánh giá .................................................................... 180
2.3.2. Nội dung kiểm tra .................................................................................... 181
2.3.3. Đánh giá kết quả ...................................................................................... 182
CHƢƠNG 3 THỰC NGHIỆM SƢ PHẠM ............................................................. 183
3.1 Mục đích của thực nghiệm sƣ phạm ................................................................ 183
3.2 Nhiệm vụ của thực nghiệm sƣ phạm ............................................................... 183
3.3 Đối tƣợng thực nghiệp sƣ phạm ...................................................................... 183
3.4 Nội dung và tiến trình thực nghiệm sƣ phạm .................................................. 185
3.4.1

Nội dung thực nghiệm sƣ phạm .............................................................. 185

3.4.2

Tiến trình thực nghiệm sƣ phạm ............................................................. 185


3.5 Kết quả thực nghiệm sƣ phạm ......................................................................... 187
3.6 Xử lý kết quả thực nghiệm sƣ phạm................................................................ 188
3.7 Phân tích kết quả thực nghiệm sƣ phạm .......................................................... 192
TIỂU KẾT CHƢƠNG 3 ...................................................................................... 194
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ................................................................................... 195
TÀI LIỆU THAM KHẢO......................................................................................... 197

PHỤ LỤC 1: MỘT TIẾT DẠY BÀI ESTE ................................................................. 1
PHỤ LỤC 2: MỘT SỐ BÀI KIỂM TRA .................................................................. 10


LỜI CẢM ƠN

Chúng tơi xin bày tỏ lịng biết ơn sâu sắc đến:
Thầy giáo PGS.TS Cao Cự Giác - Trƣởng Bộ mơn Lí luận và phƣơng pháp dạy
học hố học, khoa Hóa trƣờng Đại học Vinh, đã giao đề tài, tận tình hƣớng dẫn và tạo
mọi điều kiện thuận lợi nhất cho tơi nghiên cứu và hồn thành luận văn này.
Thầy TS. Lê Danh Bình (ĐH Vinh) và thầy TS. Nguyễn Văn Bời (ĐHCN Tp.
HCM) đã dành nhiều thời gian đọc và viết nhận xét cho luận văn.
Chúng tôi xin chân thành cảm ơn các thầy cô giáo trong khoa Hóa Học, khoa Đào
tạo Sau đại học, Ban giám hiệu các trƣờng: THPT Lê Hồng Phong, THPT Nguyễn
Thƣợng Hiền đã giúp đỡ và tạo mọi điều kiện để chúng tôi hồn thành luận văn này.
Chúng tơi cũng xin bày tỏ lịng biết ơn tới gia đình, bạn bè, đồng nghiệp và các em
học sinh ở các trƣờng thực nghiệm đã nhiệt tình, động viên, giúp đỡ chúng tơi trong
suốt q trình thực hiện đề tài này.

TP. Hồ Chí Minh, ngày tháng 6 năm 2014

La Thanh Ngà


DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

UBND

Ủy ban nhân dân

GD-ĐT

Giáo dục – Đào tạo

THCS

Trung học cơ sở

THPT

Trung học phổ thông

ĐH

Đại học

GV

Giáo viên

HS

Học sinh

TPHCM

Thành phố Hồ Chí Minh

Pt

Phƣơng trình

PTPƢ

Phƣơng trình phản ứng

TSĐH – CĐ

Tuyển sinh đại học – cao đẳng

Xt

Xúc tác

Đktc

Điều kiện tiêu chuẩn

Dd

Dung dịch

hh

Hỗn hợp

ĐC

Đối chứng

TN

Thực nghiệm

TNSP

Thực nghiệm sƣ phạm

GD

Giáo dục

HK

Học kì

SGK

Sách giáo khoa

TNTL

Trắc nghiệm tự luận

TNKQ

Trắc nghiệm khách quan


MỞ ĐẦU

1. Lí do chọn đề tài
Trong xu hƣớng tồn cầu hóa hiện nay, việc sử dụng thành thạo đƣợc ngoại ngữ nói
chung và tiếng Anh nói riêng là cấp thiết vì nó là một trong những chìa khóa để hội
nhập quốc tế và tiếp cận với các nƣớc phát triển. Trong giáo dục và đào tạo, so với các
học sinh trung học phổ thông khác, các học sinh trƣờng THPT thƣờng có cơ hội rất lớn
để nhận các học bổng du học nƣớc ngoài, hoặc theo các học các chƣơng trình đào tạo
tiên tiến, quốc tế tại các trƣờng Đại học trong nƣớc (mà tiếng Anh là ngôn ngữ giảng
dạy chính trong các chƣơng trình này). (Tài liệu tham khảo [13])
Vì vậy, việc nâng cao vốn tiếng Anh, đặc biệt biết tiếng Anh trong chuyên môn
khoa học cho học sinh phổ thơng, sẽ giúp họ có thể nâng cao kiến thức, tìm tịi nghiên
cứu, tận dụng tốt cơ hội và có khả năng tƣ duy khoa học bằng tiếng Anh. Việc làm này
cịn có ý nghĩa giúp học sinh có thể học tốt trong mơi trƣờng học tập tiên tiến đồng
thời cũng là một yêu cầu cấp thiết của giáo dục nƣớc ta hiện nay.
Mặt khác thông qua hoạt động giảng dạy môn chuyên bằng tiếng Anh, kiến thức và
năng lực giảng dạy của các giáo viên THPT cũng ngày càng đƣợc nâng cao, tiếp cận
đƣợc với những chuẩn kiến thức mà các nƣớc tiên tiến đang giảng dạy. Việc cho học
sinh chuyên học các môn khoa học tự nhiên bằng tiếng Anh cũng là một trong những
nội dung cần thực hiện của “Đề án phát triển hệ thống trƣờng trung học phổ thông
chuyên giai đoạn 2010-2020” mà bƣớc đầu cũng đã đƣợc triển khai tại nhiều trƣờng
THPT trên cả nƣớc. (Tài liệu tham khảo [13])
Vì vậy, để đáp ứng nhu cầu đƣợc bồi dƣỡng và có khả năng tự nghiên cứu, rèn
luyện nâng cao trình độ, tiến tới tham gia giảng dạy môn chuyên bằng tiếng Anh,
chúng tôi đã chọn đề tài “Nghiên cứu phƣơng pháp dạy học hóa học bằng tiếng
Anh ở trƣờng THPT_ Áp dụng cho chƣơng trình hóa hữu cơ 12”.
Đề tài đƣợc nghiên cứu với mong muốn giúp giáo viên bƣớc đầu chuẩn bị cho việc
giảng dạy mơn Hóa bằng tiếng Anh có cái nhìn tổng quát về việc tìm kiếm tài liệu, bài
soạn, tổ chức giảng dạy và hƣớng dẫn học sinh tự nghiên cứu, nhằm từng bƣớc đƣa
việc giảng dạy mơn Hóa bằng tiếng Anh cho THPT sao cho có hiệu quả trong giai
đoạn hiện nay.

Trang 1


Tuy nhiên đề tài không tránh khỏi những hạn chế về nội dung và cịn thiếu xót
nhiều. Chúng tơi mong nhận đƣợc những ý kiến đóng góp quý báu của các thầy cô giáo
cũng nhƣ của các độc giả để tác giả có thể bổ sung, chỉnh sửa tài liệu hồn chỉnh hơn.
2. Mục đích nghiên cứu
Nghiên cứu phƣơng pháp dạy Hóa hữu cơ 12 – bằng tiếng Anh tại các trƣờng
chuyên THPT hiện nay.
2.1.

Giúp giáo viên

Giúp giáo viên bƣớc đầu chuẩn bị cho việc giảng dạy mơn Hóa bằng tiếng Anh có
cái nhìn tổng qt về việc tìm kiếm tài liệu, bài soạn, tổ chức giảng dạy và hƣớng dẫn
học sinh tự nghiên cứu, nhằm từng bƣớc đƣa việc giảng dạy mơn Hóa bằng tiếng Anh
cho THPT sao cho có hiệu quả trong giai đoạn hiện nay.
2.2.

Giúp học sinh

Học sinh Việt Nam phần đơng vẫn cịn yếu ngoại ngữ. Do vậy, thơng qua việc học
Hóa và các mơn khoa học tự nhiên bằng tiếng Anh để nâng cao năng lực ngoại ngữ
cho học sinh.
3. Nhiệm vụ của đề tài
-

Nghiên cứu cơ sở lí luận liên quan đến đề tài.

-

Nghiên cứu phƣơng pháp dạy học hóa học bằng tiếng Anh ở trƣờng THPT (áp
dụng cho chƣơng trình hóa Hữu cơ 12).

-

Tìm hiểu thực trạng việc dạy học hóa học bằng tiếng Anh ở các trƣờng chuyên
THPT hiện nay.

-

Xây dựng hệ thống từ vựng, mẫu câu, nội dung, phƣơng pháp liên quan đến bài
giảng hóa học hữu cơ lớp 12 bằng tiếng Anh.

-

Xây dựng hệ thống về kiểm tra và đánh giá kết quả học tập bằng tiếng Anh.

-

Thực nghiệm sƣ phạm đánh giá tính phù hợp và hiệu quả của các đề xuất.

4. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu
-

Khách thể nghiên cứu: Phƣơng pháp dạy học hóa học bằng tiếng Anh ở trƣờng
THPT phần hóa hữu cơ lớp 12.

-

Đối tƣợng nghiên cứu: Việc thiết kế các bài giảng hóa học hữu cơ 12 bằng
tiếng Anh (chƣơng trình chuẩn)
Trang 2


5. Phạm vi nghiên cứu
-

Nội dung: Kiến thức hóa học hữu cơ 12.

-

Đối tƣợng: Phƣơng pháp dạy học hóa học bằng tiếng Anh phần hóa hữu cơ 12
(chƣơng trình chuẩn) trong các chƣơng 1, 2, 3, 4.

-

Về địa bàn thực nghiệm sƣ phạm: Một số trƣờng THPT ở TP. Hồ Chí Minh

-

Về thời gian thực hiện đề tài: Từ 01/08/2013 đến 01/06/2014.

6. Phƣơng pháp nghiên cứu
6.1.

Các phƣơng pháp nghiên cứu lí luận

Để nghiên cứu lí luận, việc đầu tiên rất quan trọng là thu thập, đọc và nghiên cứu
các tài liệu liên quan đến đề tài. Đồng thời với việc sử dụng các phƣơng pháp nghiên

cứu lí luận sau:
-

Phƣơng pháp phân tích và tổng hợp lí thuyết;

-

Phƣơng pháp phân loại, hệ thống hóa lí thuyết;

-

Phƣơng pháp mơ hình hóa;

-

Phƣơng pháp xây dựng giả thuyết;

-

Phƣơng pháp tổng kết kinh nghiệm lịch sử.

6.2.

Các phƣơng pháp nghiên cứu thực tiễn

-

Quan sát giờ học ôn tập, luyện tập, trao đổi với đồng nghiệp để đánh giá thực
trạng tổ chức giờ học ôn tập, luyện tập.

-

Sử dụng phiếu điều tra và trao đổi với các chuyên gia, đồng nghiệp về sử dụng
phƣơng pháp grap, SĐTD trong tổ chức hoạt động bài luyện tập.

-

Tiến hành thực nghiệm sƣ phạm kiểm nghiệm các đề xuất.

-

Phƣơng pháp chuyên gia.

6.3.

Phƣơng pháp xử lí thơng tin

Sử dụng phƣơng pháp thống kê toán học trong khoa học giáo dục để xử lí kết quả
thực nghiệm sƣ phạm.
7. Giả thiết khoa học

Trang 3


Nếu xây dựng đƣợc phƣơng pháp dạy học hóa học bằng tiếng Anh thì sẽ xây dựng
đƣợc một hệ thống bài giảng hay, có chất lƣợng, giúp giáo viên dạy tốt và có hiệu quả,
gây hứng thú học tập và phát huy tính tích cực của học sinh, đảm bảo thực hiện tốt
mục tiêu dạy học.
8. Đóng góp của đề tài
8.1.

Lí luận

-

Đề xuất phƣơng pháp dạy học hóa học bằng tiếng Anh.

-

Phƣơng pháp thiết kế bài giảng hóa học bằng tiếng Anh.

-

Phƣơng pháp kiểm tra đánh giá các nội dung dung hóa học bằng tiếng Anh.

8.2.
-

Thực tiễn
Xây dựng hệ thống từ vựng, thuật ngữ và mẫu câu về hóa học hữu cơ lớp 12
bằng tiếng Anh đƣợc sử dụng trong dạy học hóa học ở trƣờng phổ thơng.

-

Xây dựng hệ thống bài tập hóa hữu cơ lớp 12 bằng tiếng Anh.

-

Tài liệu tham khảo cho giáo viên và học sinh tham gia đề án dạy học hóa học
bằng tiếng Anh.

Trang 4


CHƢƠNG 1
1.1

CƠ SỞ LÍ LUẬN VÀ THỰC TIỄN

Mục đích và ý nghĩa dạy học hóa học phổ thơng bằng tiếng Anh

(Tài liệu tham khảo [9], [10], [12], [13])
1.1.1 Rèn luyện các kĩ năng sử dụng ngôn ngữ tiếng Anh trong học tập
Tiếng Anh là một ngôn ngữ quốc tế đƣợc sử dụng rộng rãi trong trong rất nhiều
lĩnh vực khác nhau trong đó có lĩnh vực khoa học kĩ thuật và giáo dục. Chính vì vậy,
tiếng Anh là một cơng cụ cho chúng ta tiếp cận với các nền giáo dục tiên tiến và khoa
học công nghệ hiện đại. Việt Nam là một đất nƣớc đang phát triển, hội nhập quốc tế
giúp chúng ta nâng cao hiệu quả giáo dục và đào tạo, trao đổi và áp dụng đƣợc các
công nghệ tiên tiến thế giới. Từ những lí do nêu trên địi hỏi chúng ta cần có nhiều các
nhà khoa học, các chuyên gia cũng nhƣ học sinh, sinh viên những thế hệ tƣơng lai của
đất nƣớc có một vốn tiếng Anh để phục vụ cho công cuộc xây dựng đất nƣớc và bảo vệ
tổ quốc.
Việc dạy học cho học sinh THPT mơn Hóa và các mơn khoa học bằng tiếng Anh là
một hƣớng đi đúng có tính chiến lƣợc, giúp giải quyết nhu cầu nhân lực chất lƣợng cao
cho đất nƣớc trong những năm sắp tới. Để việc thực hiện việc dạy Hóa bằng tiếng Anh
trong những năm sắp tới có hiệu quả, việc tăng cƣờng tiếng Anh cũng nhƣ kinh
nghiệm dạy cho giáo viên THPT là rất cần thiết.
Dƣới góc độ là những ngƣời đã từng dạy mơn Hóa ở trƣờng THPT cũng nhƣ bậc
ĐH bằng tiếng Anh và với những kinh nghiệm của mình, chúng tơi xin đƣa ra một số
kĩ năng cơ bản cần có đối với một giáo viên THPT khi tham gia giảng dạy học mơn

hóa học bằng tiếng Anh. Hy vọng những kinh nghiệm này có thể là tài liệu tham khảo
cho các thầy cơ đang và sẽ dạy mơn hóa học bằng tiếng Anh ở trƣờng THPT.
 Biết sử dụng và khai thác các nguồn tài liệu tham khảo
Việc dạy mơn Hóa học bằng tiếng Anh cũng nhƣ tiếng Việt rất cần các nguồn tài
liệu khác nhau. Việc sử dụng các nguồn tài liệu giúp giáo viên học tập đƣợc văn phong
tiếng Anh sử dụng trong lĩnh vực hóa học cũng nhƣ các ― thuật ngữ ― chuyên ngành sử
dụng trong hóa học. Ngoài việc hiểu nghĩa các thuật ngữ chuyên ngành, việc tham
khảo các lài liệu khác nhau giúp cho ngƣời giáo viên có đƣợc những định nghĩa khác
nhau về một thuật nghữ hay một q trình nào đó. Những định nghĩa khác nhau giúp
cho học sinh dễ hiểu hơn khi giáo viên giải thích.

Trang 5


 Biết một số qui tắc cơ bản để phát âm đúng các từ vựng tiếng Anh và biết
sử dụng các phƣơng tiện kĩ thuật hỗ trợ giảng dạy
Phát âm tiếng Anh nói chung và các thuật ngữ hóa học nói riêng là rất cần thiết.
Việc phát âm đúng giúp ngay chính chúng ta và học sinh có khả năng nghe tốt và hiểu
khi nghe các bài giảng mà do ngƣời nƣớc ngoài thực hiện. Trong trƣờng hợp phát âm
sai, chính chúng ta sẽ khơng thể nghe và hiểu khi một ai đó cũng phát âm đúng các
thuật ngữ mà ta biết nghĩa.
Trong quá trình giảng dạy, khi vốn từ vựng của giáo viên và học sinh cịn hạn chế
thì việc sử dụng các phƣơng tiện kĩ thuật cũng nhƣ một số đồ dùng dạy học là một
cách hiệu quả nâng cao chất lƣợng của bài giảng. Một số đồ dùng trực quan nhƣ tranh
ảnh, đồ dùng học tập giúp học sinh lĩnh hội nội dung bài giảng nhanh và chính xác
hơn.
 Đánh giá đúng khả năng tiếng Anh của học sinh
Việc nắm vững trình độ tiếng Anh của học sinh là rất quan trọng, đặc biệt với
những giáo viên có trình độ tiếng Anh từ mức độ khá trở xuống. Khi đó, ngƣời giáo
viên sẽ chuẩn bị nội dung, chủ đề của bài giảng phù hợp với khả năng học sinh và sử

dụng tần suất tiếng Anh/ tiếng Việt cho phù hợp với đối tƣợng học sinh và giao những
nhiệm vụ phù hợp, rõ ràng cho các đối tƣợng học sinh trong khi giảng bài. Hơn nữa
việc nắm vững trình độ tiếng Anh của học sinh giúp ngƣời giáo viên chuẩn bị lƣợng
thời gian phù hợp cho việc chuẩn bị bài giảng.
 Hiểu rõ khả năng tiếng Anh của bản thân
Khi hiểu rõ khả năng tiếng Anh của mình, ngƣời giáo viên cũng sẽ biết đƣợc điểm
mạnh cũng nhƣ điểm yếu của mình để thiết kế nội dung bài giảng cũng nhƣ phƣơng
pháp trình bày cho phù hợp với khả năng của mình và của học sinh. Ngồi ra, khi
ngƣời giáo viên hiểu rõ năng lực tiếng Anh của bản thân, họ sẽ làm chủ đƣợc bài giảng
của mình, biết rõ cách trình bày từng phần của bài giảng (trình bày bằng lời, hay trình
chiếu hoặc viết lên bảng hay lên giấy đƣa cho học sinh...) chuẩn bị câu hỏi và các câu
trả lời cho mình giúp cho việc đánh giá phần câu trả lời của học sinh đƣợc tốt hơn.
1.1.1.1

Kỹ năng nghe

1.1.1.1.1 Mục đích và ý nghĩa
Mục đích của việc dạy kỹ năng nghe là giúp HS hiểu đƣợc ngƣời khác nói gì và có
thể giao tiếp.
Trang 6


Kỹ năng nghe tiếng Anh của HS đƣợc hình thành qua một q trình học tập rèn
luyện trong mơi trƣờng Anh ngữ. Ngoài việc học tập ở trƣờng lớp, HS phải tự học tập
rèn luyện nghe thơng qua các hình thức khác nhau nhƣ nghe nhạc, xem phim tiếng
Anh…
1.1.1.1.2 Nguyên tắc chung cho một tiết dạy nghe
Đối với một tiết dạy ngữ pháp hay từ vựng, thông thƣờng trong tiến trình của tiết
dạy có 3 giai đoạn đó là: Presentation - Practie - Production. Tiến trình của một tiết dạy
nghe cũng phải trải qua 3 giai đoạn: Pre - Listening, While - Listening, và Post Listening. Tiến trình dạy học này không những giúp học sinh nắm hiểu bài mà còn

giúp các em sử dụng kỹ năng nghe trong giao tiếp thực tế. Song vấn đề trƣớc tiên là
giáo viên cần phải xác định rõ ràng mục đích yêu cầu cầu của từng bài nghe cụ thể để
từ đó định hƣớng cho học sinh thực hiện tốt nhiệm vụ trong những giai đoạn tiếp theo.
1.1.1.1.3 Rèn luyện kĩ năng nghe trong dạy học hóa học
Những nguyên tắc, kĩ thuật để rèn luyện kĩ năng nghe trong dạy học hóa học một
cách hiệu quả
 Pre - Listening
Là giai đoạn giúp học sinh có định hƣớng, suy nghĩ về đề tài hay tình huống trƣớc
khi học sinh nghe
-

Giáo viên nên tạo tâm thế chuẩn bị làm bài nghe cho học sinh bằng cách dẫn dắt
gợi mở về chủ đề bài nghe, yêu cầu học sinh quan sát tranh, đọc từ và đoán xem
các em chuẩn bị nghe chủ đề gì, ai sắp nói với ai …

-

Giáo viên có thể yêu cầu học sinh làm việc theo nhóm đốn sơ bộ về nội dung
sắp nghe thơng qua tranh hay tình huống bài nghe. Có thể các em nói khơng
chính xác với những gì các em sắp nghe nhƣng vấn đề đặt ra là các em có hứng
thú trƣớc khi nghe.

-

Giáo viên giúp các em lƣờng trƣớc những khó khăn có thể gặp phải về phát âm
hay cấu trúc mới, các kiến thức nền.

-

Cuối cùng giáo viên nói rõ cho học sinh biết các em sẽ đƣợc nghe bao nhiêu lần

và hƣớng dẫn yêu cầu nhiệm vụ khi nghe (chọn đúng, sai, trả lời câu hỏi,…)

 While - Listening

Trang 7


-

Đây là giai đoạn mà ở đó học sinh có cơ hội luyện tập. Ở giai đoạn này giáo
viên đƣa ra các dạng bài tập, yêu cầu học sinh thực hiện. Học sinh có thể mắc
lỗi ở giai đoạn này vì vậy giáo viên chú ý cần sữa lỗi cho học sinh và đƣa ra các
phƣơng án trả lời đúng.

-

Giáo viên bật băng hay đọc bài nghe 2 đến 3 lần (nếu nội dung khó có thể cho
các em nghe 4 lần). Lần đầu gúp học sinh làm quen với bài nghe hiểu bao quát
nội dung bài nghe (pendown). Lần thứ hai nghe thơng tin chính xác để hồn
thành bài tập. Lần thứ ba nghe và kiểm tra lại bài tập đã làm. Mục tiêu chính
của nghe hiểu là học sinh nghe lấy nội dung chính hay lấy thơng tin chi tiết
đồng thời hiểu đƣợc thái độ quan điểm của tác giả. Do đó giáo viên cho học
sinh nghe cả bài để các em nắm đƣợc ý chung cũng nhƣ bố cục cả bài và làm
bài tập, sau đó có thể cho nghe lại từng đoạn để nắm kết quả hoặc nghe lại
những chỗ khó để khẳng định đáp án. Nên hạn chế cho học sinh nghe từng câu,
hoặc từng từ một vì làm nhƣ vậy sẽ khiến ngƣời học có thói quen phải hiểu
nghĩa từng từ, từng câu khi nghe.

 Post - Listening
-

Đây là giai đoạn luyện tập sau khi nghe. Ở giai đoạn này học sinh sử dụng
những kiến thức, kỹ năng ngôn ngữ đã đƣợc luyện tập ở giai đoạn ―While –
Listening‖ vào các tình huống giao tiếp thực tế, có ý nghĩa. Sau khi nghe học
sinh cần thực hiện một số bài tập nhƣ: Báo cáo trƣớc lớp hay trong nhóm về kết
quả bài tập, các học sinh khác nghe cho ý kiến nhận xét hoặc chữa bài cho bạn.
Giáo viên cần phải kết hợp các kỹ năng khác để phát triển mở rộng thêm bài
nghe nhƣ recall, write-it-up, discussion...

1.1.1.2

Kỹ năng nói

1.1.1.2.1 Mục đích và ý nghĩa
Kỹ năng nói là kỹ năng khó đối với học sinh và đây là kỹ năng giao tiếp quan trọng
chúng ta có thể nghe viết ra đƣợc nhƣng khơng diễn đạt thành lời một cách trôi chảy
đƣợc.
1.1.1.2.2 Nguyên tắc chung cho một tiết dạy nói
Đa số học sinh ngại nói vì sợ nói sai, nội dung nói khơng đƣợc các bạn đồng tình
hoặc bản tính các em rụt rè, ít nói… Vì vậy trƣớc khi dạy phần nói giáo viên phải lập
kế hoạch.
Trang 8


Tiến trình của một tiết dạy nói cũng phải trải qua 3 giai đoạn: Pre - Speaking, While
- Speaking, và Post - Speaking. Tiến trình dạy học này khơng những giúp học sinh nắm
hiểu bài mà còn giúp các em sử dụng kỹ năng nói trong giao tiếp thực tế.
1.1.1.2.3 Rèn luyện kĩ năng nói trong dạy học hóa học
Những nguyên tắc, kĩ thuật để rèn luyện kĩ năng nói trong dạy học hóa học một
cách hiệu quả

 Pre – Speaking
Trƣớc khi vào bài nói bƣớc đầu GV thƣờng hƣớng dẫn các em khai thác bài nói
mẫu. Đây là nhiệm vụ đầu tiên: Bài nói mẫu có thể là những phát ngôn riêng lẻ, một
đoạn hội thoại hay một đoạn lời nói ngắn, GV có thể tiến hành nhƣ sau:
-

Đọc to bài mẫu một lần, chú ý cách phát âm, trọng âm, từ mới, nhịp điệu câu,
nghĩa từ mới…

-

Sau khi đọc bài mẫu cho học sinh, GV yêu cầu HS đọc lại theo mình, đọc to và
đọc đồng thanh, khi các em đọc GV đã sửa lỗi phát âm và hƣớng dẫn các em
phát âm cho đúng, bên cạnh đó giảng, giải thích, từ mới có trong bài cho các
em.

Để giới thiệu mẫu câu, cách sử dụng từ trong bài nói GV nên đặt ra một số câu hỏi
gợi mở cho học sinh trả lời và từ đó các em tự rút ra cách sử dụng từ và cấu trúc câu,
GV sửa lỗi và điều chỉnh lại cho đúng những ý kiến của các em trong phần này và cho
các em làm việc theo đơi hoặc theo nhóm nhằm nói thành thạo bài mẫu.
Ở giai đoạn này chúng ta cần chú ý độ chính xác ngơn ngữ trong lời nói HS và sữa
lỗi phát âm, lỗi ngữ pháp. Ta nên gợi mở để các em đóng góp ý tƣởng chung cho bài
nói (hoạt động động não ― Brainstorming‖) cho các em làm việc cả lớp hay theo nhóm,
đơi, cùng nhau, thảo luận, liệt kê ý tƣởng, sau đó đóng góp ý tƣởng với cả lớp.
Giáo viên không nên trực tiếp làm mẫu mà dẫn dắt, giúp các em học sinh khá, giỏi
trong lớp làm mẫu trƣớc yêu cầu bài tập mà chúng ta đƣa ra. Bên cạnh đó chúng ta
cũng hỏi một số câu hỏi để kiểm tra học sinh có thực sự hiểu cách làm và yêu cầu của
bài tập hay không.
Sau khi đọc bài mẫu cho học sinh, chúng tơi u cầu học sinh đọc lại theo mình,
đọc to và đọc đồng thanh, khi các em đọc chúng tôi sửa lỗi phát âm và hƣớng dẫn các

em phát âm cho đúng, bên cạnh đó giảng, giải thích, từ mới có trong bài cho các em.
Trang 9


 While - Speaking
Trong giai đoạn này sau khi đƣợc hƣớng dẫn, học sinh sẽ dựa vào tình huống gợi ý
nhƣ tranh vẽ, từ ngữ, cấu trúc câu cho sẵn hoặc bài hội thoại mẫu để luyện nói theo yêu
cầu.
Giai đoạn này GV hƣớng dẫn học sinh luyện tập nói theo cá nhân, theo cặp hoặc
nhóm để tiết kiệm thời gian. Lúc này chúng ta nên hạn chế việc chúng ta cùng tham gia
nói với các em nhƣ hỏi - trả lời.
Khi HS luyện tập, ta cần đến các nhóm nhằm quan sát, nhắc nhở học sinh không
nên dùng tiếng Việt, phải nói bằng Tiếng Anh và khuyến khích mọi đối tƣợng học sinh
trong lớp từ yếu đến khá, giỏi có cơ hội đƣợc nói.
Trong khi HS luyện tập chúng ta cần sửa lỗi cho học sinh về lỗi phát âm hay ngữ
pháp, hoặc gợi ý cho các em những từ mới có liên quan đến chủ đề bài học. Tuy nhiên
chúng ta nên chỉ ra những lỗi phổ biến của học sinh, khuyến khich học sinh tự phát
hiện lỗi cho nhau trƣớc khi sửa lỗi chung cho cả lớp.
Sau khi các em luyện tập theo nhóm, cặp với nhau ta cho vài em tiêu biểu lên bảng
trình bày bài nói của mình, giáo viên nhận xét, sửa lỗi, khi cần thiết chúng ta cho điểm
để động viên các em.
Trong q trình luyện nói giáo viên cần chú ý đến khả năng nói của mọi đối tƣợng
học sinh và có thể đƣa thêm yêu cầu cao hơn cho học sinh khá khi các em đã hồn
thành bài nói xong trƣớc các bạn khác. Các yêu cầu thêm đó có thể là nói xong viết lại
tóm tắt, tìm ngun nhân và thống kê số lƣợng, so sánh đối chiếu, khảo sát…
 Post - Speaking
Sau khi HS luyện nói dƣới sự kiểm soát của chúng ta, chúng ta hƣớng dẫn các em
vào phần luyện Nói tự do, đây là giai đoạn cho các em tự do nói sau khi đã chuẩn bị.
Lúc này các em có thể tổng hợp các bài tập trƣớc đó hoặc yêu cầu HS liên hệ bản
thân: nói về kinh nghiệm bản thân, bạn bè, ngƣời thân trong gia đình hoặc quê hƣơng,

đất nƣớc hay địa phƣơng nơi các em đang sống…
Lúc này chúng ta lƣu ý chỉ nên đƣa ra yêu cầu chung đừng hạn chế các em về ý
tƣởng cùng nhƣ ngôn ngữ để các em tự do nói, nhằm phát huy khả năng sáng tạo của
các em và u cầu các em nói lưu lốt.

Trang 10


Trong q trình các em luyện tập nói chúng ta nên cho điểm nhằm khuyến khích
các em xung phong nói tạo cho các em tâm trạng thích nói, chứ khơng phải đang bị gị
bó, ép buộc.
Để thực hiện để u cầu này chúng ta cần lƣu ý các điểm sau:
-

Cần phối hợp sử dụng thƣờng xuyên các hình thức luyện tập nói theo cặp (pairs)
hoặc theo nhóm (groups) để các em có nhiều cơ hội sử dụng tiếng Anh trong
lớp từ đó các em cảm thấy tự tin và mạnh dạn hơn trong giao tiếp.

-

Cần hƣớng dẫn cách tiến hành, làm rõ yêu cầu bài tập hoặc gợi ý hay cung cấp
ngữ liệu trƣớc khi cho học sinh làm việc theo cặp hoặc nhóm. Việc hƣớng dẫn
và gợi ý cho phần luyện nói chúng ta cần sáng tạo cho phong phú hơn.

-

Có thể mở rộng tình huống, khai thác các tình huống có liên quan đến địa
phƣơng, khuyến khích học sinh liên hệ đến tình hình cụ thể của chính cuộc sống
thật của các em.

1.1.1.3

Kỹ năng đọc

1.1.1.3.1 Mục đích và ý nghĩa
Giúp HS phát triển kĩ năng đọc hiểu, có khả năng đọc hiểu sách, báo, tài liệu bằng
tiếng Anh với những nội dung phù hợp với trình độ và lứa tuổi của HS, giúp HS có
điều kiện để thu nhận thơng tin, nâng cao trình độ tiếng Anh và có hiểu biết thêm về xã
hội.
1.1.1.3.2 Nguyên tắc chung cho một tiết dạy đọc
Tiến trình của một tiết dạy đọc cũng phải trải qua 3 giai đoạn: Pre - Reading, While
- Reading, và Post - Reading.
 Pre – Reading
Mục đích các hoạt động trƣớc khi đọc mà giáo viên cần quan tâm là:
-

Lôi cuốn sự hứng thú của học sinh.

-

Tạo ra nhu cầu muốn đọc cho học sinh.

-

Khuyến khích học sinh suy nghĩ về chủ đề mà họ sẽ học.

Chính vì những mục đích thiết thực đó nên GV cần phải sử dụng các hoạt động
khác nhau để tránh sự trùng lặp nhàm chán. Đối với HS nông thôn, khi động cơ, thái
độ học tập của các em chƣa đúng đắn thì các hoạt động trong giai đoạn này phải luôn
Trang 11

có sự thay đổi tùy theo nội dung của từng bài. GV phải có sự chuẩn bị chu đáo cho
từng tiết học với hình thức phong phú nhằm đem đến cho học sinh sự say mê cũng nhƣ
cảm giác thoải mái, tự tin.
Hoạt động đƣợc thực hiện đầu tiên là giới thiệu chủ đề của bài đọc. GV thƣờng
dùng nhiều thủ thuật khác nhau nhƣ:
-

Dùng tranh hoặc đặt câu hỏi để học sinh đoán nội dung.

-

Đặt câu hỏi để kiểm tra nhận thức chung của học sinh về chủ đề đó.

-

Đƣa một số câu nhận định yêu cầu học sinh làm bài tập đúng, sai dựa vào kiến
thức sẵn có…

-

Tổ chức một số trò chơi liên quan đến chủ đề bài đọc…

Sau khi giới thiệu chủ đề bài học, GV hƣớng đặt ra một số câu hỏi gợi ý, dần nhập
vào bài khóa để học sinh thảo luận theo cặp, hoặc nhóm đốn câu trả lời. Điều mà tơi
thực hiện đem lại hiệu quả tốt nhất là khi học sinh đốn câu trả lời kết quả ln đƣợc
bảo lƣu đên phần While - reading lấy kết quả đúng đối chiếu với dự đốn trƣớc đó.
Việc tun dƣơng cá nhân, cặp hay nhóm nào có kết quả dự đốn chính xác nhất so với
đáp án đã khích lệ đƣợc các em quan tâm, đầu tƣ kĩ cho việc chuẩn bị bài ở nhà.

Tiếp sau là giới thiệu từ vựng, và ngữ pháp mới (nếu có). GV chỉ giới thiệu cho học
sinh những từ mới cơ bản, còn một số từ khác học sinh có thể đốn nghĩa của từ dựa
vào ngữ cảnh. Điều này khuyến khích đƣợc học sinh tập trung vào bài đọc nhiều hơn.
Nếu trong bài đọc có những điểm ngữ pháp mới thì giáo viên có thể giới thiệu nhanh
giúp học sinh đọc hiểu đƣợc dễ dàng hơn.
Khi giới thiệu từ mới, giáo viên nên dùng nhiều thủ thuật khác nhau để gợi mở từ
và dạy từ nhằm gây sự chú ý của học sinh nhƣ: tranh ảnh, dụng cụ trực quan, vật thật,
hình vẽ phác họa, cử chỉ điệu bộ… hay dùng ngôn ngữ đã học để dịch nghĩa, miêu tả.
Thỉnh thoảng, GV dùng từ đồng âm, từ trái nghĩa để giải thích từ. Đối với từ khó có
thể dịch sang tiếng mẹ đẻ. Giáo viên nên lƣu ý rằng các hoạt động trong bƣớc này cần
đơn giản, dễ hiểu, dễ trả lời để học sinh cảm thấy tự tin và thực hiện các hoạt động sắp
tới tốt hơn.
 While - Reading
Đọc hiểu bài đọc để trả lời các câu hỏi dẫn nhập hay kiểm tra các phán đoán ở phần
Pre - Reading là rất cần thiết bởi nó góp phần khắc sâu hơn những gì các em đã làm
Trang 12


đƣợc, đồng thời giúp các em nhận biết những điều chƣa hoàn thành. Giáo viên nên ấn
định rõ thời gian cụ thể cho mỗi hoạt động.
Đối với học sinh vùng nông thôn, GV nên động viên các em trả lời theo mức độ
hiểu của mình nhƣ trả lời ngắn, hay có thể đƣa ra từ, cụm từ mang nội dung chính là
đƣợc.
Hoạt động tiếp theo là yêu cầu HS đọc lại bài đọc để hiểu nội dung kĩ hơn, và trả
lời các bài tập trong sách giáo khoa. Giáo viên phải chú trọng tới việc hƣớng dẫn cụ
thể yêu cầu bài tập, cũng nhƣ đƣa ra một số câu ví dụ (nếu cần) để học sinh không bị
lúng túng khi làm. Giáo viên nên thay đổi các hoạt động cá nhân, cặp hay nhóm cho
phù hợp với từng loại bài tập và mục đích của nó; đồng thời chú trọng rèn luyện thêm
cho học sinh yếu kém, rụt rè. Việc kiểm tra, nhận xét kết quả kịp thời của giáo viên là
niềm động viên, khích lệ các em phấn đấu hơn.

Để kiểm tra mức độ đọc hiểu đƣợc kĩ hơn, ngồi những bài tập trong sách giáo
khoa chúng tơi chuẩn bị sẵn ở nhà một số bài tập để học sinh thực hành thêm (tùy theo
từng bài đọc hiểu) nhƣ:
-

Complete the sentences

-

True / False statement

-

Check / Tick the correct answers

-

Fill in the chart

-

Matching

-

Answer the questions on the text

Học sinh làm việc theo cặp, giáo viên kiểm tra kết quả và sau đó đƣa ra đáp án
đúng.
 Post - Reading

Các hoạt động sau khi đọc giúp cho giáo viên có thể kiểm tra đƣợc mức độ hiểu
bài, khả năng vận dụng bài vào thực tiễn cuộc sống; cũng nhƣ khả năng tƣởng tƣợng
của học sinh. Vì vậy, giáo viên nên áp dụng nhiều thủ thuật khác nhau để tránh sự
trùng lặp nhàm chán. Các hoạt động đƣợc thực hiện trong bƣớc này là:
-

Summazine the text

-

Arrange the events in order
Trang 13


-

Give comments, opinions on the characters in the text

-

Role - play basing on the text

-

Develop another story basing on the text…

-

Đối với học sinh tôi trực tiếp giảng dạy, khả năng tái tạo lại ngôn ngữ, vận dụng
bài vào thực tiễn có nhiều hạn chế, vì vậy việc hƣớng dẫn cụ thể yêu cầu đƣa ra

gợi ý hay giúp đỡ học sinh là điều mà tôi luôn chú trọng nhất. Giáo viên cần độ
lƣợng bỏ qua những sai sót khơng quan trọng khi học sinh thực hành để các em
cảm thấy tự tin phát huy khả năng của mình (dù kiến thức có ít hay nhiều).

-

Giáo viên chia học sinh thành 4 nhóm.

-

Photo bài học thành 4 bản, mỗi bản cắt thành 4 đoạn nhỏ tách rời.

-

Yêu cầu 4 nhóm sắp xếp thứ tự các đoạn để tạo thành bài học hồn chỉnh
(khơng nhìn vào sách giáo khoa). Nhóm nào hoàn chỉnh sớm nhất sẽ đọc to bài
và sẽ là nhóm chiến thắng.

Tóm lại: mục đích của dạy đọc hiểu là giúp học sinh nắm đƣợc những thơng tin
chính. Vì vậy cần luyện cho học sinh có khả năng đọc một cách bao quát cả câu, thậm
chí nhiều câu chứ không phải một chữ cái hay từng từ.
Bài dạy đọc hiểu gồm ba giai đoạn: trƣớc, trong và sau khi đọc. Có rất nhiều thủ
thuật để dạy một bài đọc hiểu cho học sinh. Tuy nhiên, muốn dạy bài đọc có hiệu quả,
ngƣời giáo viên cần vận dụng một cách sáng tạo linh hoạt và khéo léo các thủ thuật sao
cho phù hợp với nội dung cụ thể của từng bài để gây hứng thú cho học sinh và giúp
học sinh hiểu bài đƣợc tốt hơn.
1.1.1.4

Kỹ năng viết

1.1.1.4.1 Mục đích và ý nghĩa
Trong chƣơng trình phổ thơng hiện nay, dạy viết chủ yếu là nhằm phối hợp với các
kỹ năng khác để làm phong phú thêm các hình thức luyện tập trên lớp, củng cố những
kiến thức đã học, đồng thời giúp học sinh bƣớc đầu làm quen văn phong, cấu trúc chặt
chẽ của văn viết và học cách sử dụng hoạt động viết vào một số mục đích giao tiếp cụ
thể.
1.1.1.4.2 Nguyên tắc chung cho một tiết dạy đọc
Tiến trình của một tiết dạy viết cũng phải trải qua 3 giai đoạn: Pre - Writing, While
- Writing, và Post - Writing.
Trang 14


 Pre – Writing
-

Nghiên cứu bài mẫu về ba vấn đề: chủ đề - nội dung - dữ liệu (nếu sách học có
nội dung này).

-

Giới thiệu mục đích, ý nghĩa của chủ điểm sắp viết. Thu thập tài liệu trong đó
có những ngữ liệu liên quan và sát thực với chủ điểm sắp viết để có mặt bằng
chung về kiến thức cho tất cả học sinh.

-

Xây dựng một khung mẫu cho bài viết.

-

Tìm các ý.

-

Tìm các ngữ liệu: cấu trúc, từ, cụm từ... Phần này yêu cầu học sinh phát huy sự
đóng góp xây dựng bài, giáo viên hƣớng dẫn và thống nhất chung.

-

Sắp xếp các ngữ liệu thể hiện các chú ý của chủ điểm viết theo khung mẫu đã
xây dựng.

Phần này yêu cầu học sinh viết cá nhân hoặc theo tổ, nhóm, cặp nhằm khuyến
khích các em có khả năng xây dựng một dàn bài chi tiết để phục vụ cho việc viết bài.
 While - Writing
Viết cá nhân: dựa trên dàn bài đã có HS tiến hành viết nháp. Lúc này học sinh chủ
động viết bằng các ngữ liệu có sẵn, bằng kinh nghiệm đã đƣợc tích lũy, phát triển văn
phong riêng của mình.
Có thể cho HS viết theo nhóm, nhóm phân cơng mỗi ngƣời viết một đoạn hoặc một
ý, sau đó cử một ngƣời viết tập hợp lại cả bài. Trong lúc HS viết bài GV đi xung quanh
các nhóm để giúp những HS yếu hồn thành bài viết của mình hoặc giúp đỡ những HS
khác nếu cần thiết.
Các thủ thuật mà GV cần làm trong khi viết là:
-

GV hƣớng dẫn HS viết theo cấp độ: Câu – Từ/ Số - Đoạn văn

-

Những bài viết thƣờng đƣợc thực hiện sau khi nghe, đọc, sau khi học các cấu

trúc ngữ pháp và đặc biệt sau khi nói.

-

Những bài tập này có thể thực hiện tại lớp, hoặc về nhà sau khi đƣợc GV hƣớng
dẫn kĩ.

-

GV gọi vài HS (đại diện nhóm) trình bày bài viết trƣớc lớp.

-

GV sửa lỗi và đƣa ra đáp án gợi ý.
Trang 15


 Post - Writing
Chữa bài là bƣớc rất quan trọng. Ở bƣớc này, bài viết của HS phải đƣợc sửa sang
để khơng những đạt đƣợc độ chính xác về nội dung ngơn ngữ mà cịn phải đạt đƣợc
một văn phong trong sáng, mạch lạc và có tính thuyết phục.
Đây cũng là bƣớc hoàn thiện về bài dạy viết nên GV cần chú ý và không đƣợc bỏ
qua để giúp HS hoàn thiện và tự hoàn thiện kiến thức.
Các vấn đề cần chú ý khi chữa bài:
-

Nội dung: Đủ, thiếu hay thừa?

-

Từ, cụm từ, câu đã sử dụng đúng hay sai, phù hợp chƣa, lỗi?

-

Cách diễn đạt: Rõ ràng? Bố cục?

-

Các hình thức chữa bài viết của học sinh

-

Sau khi GV đƣa ra các tiêu chí về các mặt của bài viết, có thể tiến hành chữa bài
theo các hình thức sau:

-

Chữa bài tập thể: GV chọn một bài bất kỳ để cả lớp cùng nhận xét, chữa và
đánh giá.

-

HS chữa chéo cho nhau.

-

HS chữa theo nhóm.

Cuối cùng GV nhận xét và nêu những lỗi cơ bản mà HS đã mắc phải khi viết.
Tóm lại: Trong q trình dạy viết tiếng Anh, GV luôn là ngƣời hƣớng dẫn, tổ chức,

đánh giá các hoạt động của HS khi viết. Qua việc thực hiện nhiệm vụ ở nhà và trên
lớp, HS rất tích cực chuẩn bị bài, xây dựng bài trên lớp và hợp tác với GV để rèn luyện
khả năng tự lập, tự chủ sáng tạo và các em cũng tự tin, phấn khởi học tập trong phần
viết.
1.1.2 Tạo sự tự tin trong giao tiếp học thuật bằng tiếng Anh
(Tài liệu tham khảo [9], [10], [12], [13], [21], [19])
1.1.2.1

Ý nghĩa của tự tin

Tự tin là yếu tố có ý nghĩa nhất trong học ngoại ngữ. Lòng tự tin sẽ giúp cho ngƣời
học có thêm động lực và sức mạnh để có thái độ tích cực đối với q trình học tập của
bản thân. Trung tâm của tồn bộ q trình học là niềm tin của ngƣời học vào khả năng
Trang 16


của bản thân sẽ hoàn thành mục tiêu học tập. Lòng tự tin của ngƣời học sẽ đƣợc tăng
thêm một khi ngƣời học đạt đƣợc kết quả trong học tập và thấy hài lòng và khi họ đƣợc
học tập trong môi trƣờng mà các quan hệ cá nhân thực sự thân thiện. Một khi ngƣời
học thấy mình học tập có kết quả họ sẽ trở nên quyết tâm cao hơn để đạt kết quả cao
hơn. Cảm nhận mình học tập có kết quả khi ngƣời học thấy mình có tiến bộ trong khả
năng sử dụng tiếng Anh, hoặc khi họ nhận đƣợc những lời động viên từ thầy, cô giáo
và bạn bè. Nói cách khác, cảm nhận về sự tiến bộ trong học tập sẽ mang lại cho ngƣời
học sự hài lịng và tự tin.
Khi ngƣời học hồn thành đƣợc các hoạt động theo yêu cầu của giáo viên thì lịng
tự tin của họ sẽ đƣợc củng cố, từ đó học có thêm nghị lực để theo đuổi những mục tiêu
mới trong học tập. Mỗi khi họ hoàn thành đƣợc các yêu cầu của giáo viên và họ nhận
thấy kết quả học tập của bản thân thì họ sẽ hiểu đƣợc mục đích và ý nghĩa của những
nỗ lực họ đã bỏ ra và tìm thấy niềm vui trong học tập. Một số ngƣời học cảm nhận
đƣợc sự thành công của bản thân khi học truyền đạt đƣợc suy nghĩ của mình cho ngƣời

khác và hiểu đƣợc ý kiến trao đổi của ngƣời khác bằng ngoại ngữ. Một số khác lại cảm
nhận sự thành cơng mỗi khi họ hồn thành đƣợc một bài tập khó trong giờ học ngoại
ngữ. Dần dần cảm giác thành công sẽ tăng lên khi ngƣời học nhận ra đƣợc sự tiến bộ
trong kết quả học tập của chính mình. Tuy nhiên lại có những ngƣời học cảm thấy
hƣng phấn mỗi khi đƣợc nhận những lời khen của ngƣời khác. Lời khen của ngƣời
khác rất có tác dụng giúp ngƣời học có cảm giác mình sẽ học tập thành cơng.
1.1.2.2

Tự tin trong dạy học hóa học

Một trong những yếu tố tác động đến động lực, thái độ và tình cảm của ngƣời học
đối với mơn học là quan hệ giữa ngƣời dạy với ngƣời học và giữa ngƣời học với nhau.
Giáo viên cần xây dựng mối quan hệ thân thiện và tôn trọng lẫn nhau với ngƣời học.
Để có đƣợc mối quan hệ đó giáo viên cần hiểu đƣợc mục đích học tập, những khó khăn
trong học tập của ngƣời học, đặc biệt là phải hiểu đƣợc tính cách của ngƣời học.
Những hiểu biết đó về ngƣời học giúp giáo viên biết cách áp dụng những thủ thuật,
những hoạt động và những yêu cầu phù hợp với ngƣời học, từ đó tạo ra sự tin cậy lẫn
nhau giữa ngƣời dạy và ngƣời học. Một khi sự tin cậy đó đã đƣợc hình thành, lớp học
sẽ trở nên thoải mái và vui vẻ để ngƣời học lĩnh hội tri thức và kỹ năng mới. Ngoài ra,
giáo viên cần phải hiểu đƣợc ngƣời học mong đợi ở họ những gì để có thể giúp học
sinh học tập tốt hơn. Học sinh thích những giáo viên có những phẩm chất sau:
 Biết cách làm việc với học sinh, nhất là những học sinh nhỏ tuổi
Trang 17