Tài liệu Ưu tiên điều gì: Lãnh đạo hay tính hiệu quả? docx

Ưu tiên điều gì: Lãnh đạo hay tính hiệu
quả?
Tony Burgess, Hoàng Thu Thủy dịch

Tuần Việt Nam

Vấn đề nào hơn, lãnh đạo hay hiệu quả? Nếu bạn hỏi tôi câu hỏi đó vài tháng
trước đây, tôi đã trả lời rằng hai yếu tố này không thể tách rời nhau, và bạn không
thể có một mà thiếu yếu tố còn lại.
David Weinberger, đồng tác giả của The Cluetrain Manifesto; gần đây đã dành
một ngày ở West Point nói chuyện với chúng tôi. Cách quan sát trung tâm của ông
đó là với những người có quan điểm tán thành chú trọng vào yếu tố lãnh đạo như
chúng tôi, thì tất cả hãy nói về tính hiệu quả. Điều này khiến tôi suy nghĩ.
Trong quân đội Mỹ, thành công là hoàn thành sứ mệnh với chi phí thấp nhất - trên
phương diện cuộc sống. Nhưng sẽ thế nào khi tình hình phức tạp với sự mơ hồ,
thậm chí có những phản hồi đối lập về việc bạn có đang thành công hay không?
Hãy cụ thể ở đây. Hãy xem kịch bản dưới đây (Lưu ý: tên nhân vật trong câu
chuyện này đã được thay đổi). Bạn là Chris, một lãnh đạo lính bộ binh 23 tuổi
người gần đây đã đến Afghanistan. Bạn có chứng chỉ 4 năm và hành trang trên
lưng là Trường Army Ranger School; nhưng hãy đối mặt với nó, bạn vẫn thiếu
kinh nghiêm. Hôm nay, bạn đang có một nhiệm vụ mới: Hãy lập tiền đồn ở một
thung lũng hẻo lánh để mở rộng tầm ảnh hưởng của chính phủ Afghanistan tới khu
vực nơi không có một chính phủ nào hiện diện cho tới bây giờ.
Và tại sao không có một chính phủ nào hiện diện ở thung lũng này? Ồ, có thể bởi
vì địa thế vô cùng khắc nghiệt: các đỉnh núi phủ đầy tuyết và đá lởm chởm làm
tăng tính hiểm trở cho thung lũng cách mặt đất là 15,000 feet - đỉnh chóp phía nam
của dãy Hindu Kush - và con đường duy nhất để một trong các xe humvee của bạn
xuyên qua dòng sông đang cuộn chảy bảo vệ lối vào thung lũng là dùng một chiếc
trực thăng cẩu nó trên không. Dân trong thung lũng này nói một thứ ngôn ngữ
không giống bất kỳ thứ ngôn ngữ nào trên thế giới, khiến bạn thấy phức tạp trong
giao tiếp và thu nạp tín hiệu. Họ theo giáo phái Đạo hồi cực đoan Wahhabi xen lẫn

với đạo luật bộ lạc ngườiPashtun, và họ cai trị lẫn nhau qua hệ thống thứ bậc của
bộ lạc do già làng ở mỗi làng lãnh đạo. Ồ, và điều mà tôi đề cập ở đây là họ là
những chiến binh dữ dằn và ghét những người đến từ bên ngoài.
Kế hoạch cơ bản của bạn là lọt vào được thung lũng và nhanh chóng thiết lập một
căn cứ có thể phòng thủ được, cùng lúc thì các đội tuần tra liên tục tập trung vào
việc cấu kết với người dân và hiểu biết về khu vực này. Trong suốt các cuộc tuần
tra ban đầu, vài người bạn có thể tình cờ gặp từ chối nhìn mặt bạn và chạy đi thật
nhanh. Phiên dịch của bạn nói tiếng Pashto và những người bạn gặp hoặc không
nói hoặc từ chối thừa nhận thứ tiếng đó. Một ngày, đi qua một ngôi làng gắn vào
sườn núi dốc đứng, một người đàn ông chỉ cho bạn khu ngụ cư lớn nhất và ra hiệu
để bạn đi theo. Bạn và đội tuần tra của bạn tuân theo và dừng bên ngoài một ngôi
nhà. Một người đàn ông già, cao ít nhất là 6 ½ feet nhưng rất gầy hiện ra. Ông ta
có một bộ râu nhuộm đỏ dài xuống tận ngực và một đôi mắt đen nhất, to nhất bạn
từng thấy, tựa như 2 quả ôliu đen quá cỡ. Ông ta nói tiếng Pashto, và giới thiệu
mình là Haji Salar. Các bạn nói chuyện một lúc lâu trong sân, và rồi cuối cùng ông
ta mời bạn làm khách của bữa trưa.

Bên trong căn nhà vách đất, đẫm mồ hôi vì nóng và khói, bạn ngồi chéo chân trên
sàn nhà bẩn, và chiếc áo bạn đang mặc gây cảm giác tựa như một chiếc áo khoác
nặng. Nhấp một chút thứ nước ấm và đặc đại loại như sữa dê, bạn không ngừng tự
hỏi, mình đã từng nghe đến tên của người đàn ông này trước đây ở đâu đó rồi. Và
rồi, nó xuất hiện - Haji Salar là cha của Haji Jahangeer, mục tiêu có giá trị số 1
trong vùng - một người mà Lực lượng hoạt động đặc biệt của Mỹ đã từng cố gắng
giết hay bắt sống bao nhiêu năm nay mà không thành công. Bạn hỏi ông ta giờ con
trai ông ta đang thế nào. Ông giật mình với cái nhìn biến sắc nhưng rồi nhanh
chóng lấy lại tự tin, và ông nói với bạn rằng ông chưa từng gặp hay nghe tin tức gì
từ con trai ông hàng tháng trời và cũng không biết hắn ta hiện đang ở đâu.
Sau bữa trưa, bạn rời nhà ông ấy nhưng chỉ sau khi ông ấy mời bạn quay trở lại
vào ngày hôm sau. Bạn tiếp tục gặp gỡ Haji Salar, cả ở nơi của ông ấy lẫn nhà
bạn, những tiền đồn nhỏ mà bạn đang xây dựng. Bạn bắt đầu phát triển một mối

quan hệ. Bạn cung cấp cho ông ta những nhu phẩm như bao gạo và đậu tương để
phân phát cho mọi người, và ông ấy giới thiệu bạn với một vài già làng nữa. Thêm
vào đó, bạn bắt đầu nói về các dự án công việc mà bạn có thể bắt đầu dịch chuyển
thung lũng này về phía trước (nguồn nước, trường học, đường xá...). Những tuần
trôi đi trong thung lũng và bạn chưa bị tấn công một lần nào. Nhưng cấp trên tại sở
chỉ huy cảnh báo bạn rằng các báo cáo điện đài cho thấy rằng Haji Salar đang nói
chuyện với con trai và báo cáo lại cho hắn ta chi tiết về các cuộc hội thoại của bạn,
tình trạng tiền đồn của bạn, và mọi động thái của bạn nữa. Khi bạn đối chất với
ông ta về việc này, ông ta từ chối về việc đã nghe tin tức và nói chuyện với con
trai ông ta hàng tháng trời.
Một số lãnh đạo chủ chốt tiếp cận để yêu cầu bạn giải thích nguyên nhân tại sao,
mặc dù theo tin tức tình báo, bạn tiếp tục gặp gỡ với Haji Salar. "Thưa ngài, liệu
ngài có đang đặt cuộc sống của các quân lính lâm vào tình trạng hiểm nghèo?"
một trong các sỹ quan tin cậy không được ủy quyền hỏi.
Chris đã làm gì? Anh ta đã tiếp tục phát triển quan hệ với Haji Salar và tận dụng
mối quan hệ này để kết nối với các lãnh đạo khác trong thung lũng này. Anh tìm
cách giảm bớt rủi ro cho người của mình, nhưng trực giác mách bảo anh tin rằng
mối quan hệ với Haji Salar quyết định cho thành công lâu dài của anh ta - thậm chí
dù điều đó có nghĩa "kẻ thù" có biết về anh ta và quân lính của anh ta nhiều hơn
bất kỳ cách nào khác. Anh làm như vậy, trong hoàn cảnh tốt nhất, đã phản hồi một
cách mơ hồ về việc anh ta có đang thành công hay không.
Sau vài tháng, trung đội của Chris đã bị kéo ra khỏi thung lũng và được thay thế
bởi một lực lượng đông hơn gấp 3 lần. Chỉ huy đội quân mới chọn cô lập Haji
Salar nhằm ủng hộ các già làng những người tỏ vẻ thân chính phủ hơn và những
người không có mối quan hệ được biết đến nào với những người nổi loạn. Lực
lượng quân đội Mỹ và Afghan sớm bắt đầu bị tấn công và, hiện nay, 5 năm sau khi
Chris tiến vào thung lũng này, tiền đồn đã bị đóng cửa và các lực lượng bị kéo ra
khỏi thung lũng. Hơn 40 người Mỹ đã hi sinh tối đa cho thung lũng này, và Haji
Jahangeer, thành viên nổi dậy, vẫn còn đang tự do.
Trước khi bạn tiến đến những kết luận đơn giản, hãy rõ rằng không có cách nào

bạn có thể dứt khoát được mối quan hệ nguyên nhân - kết quả giữa Haji Salar đang
bị cô lập và những hậu quả tiêu cực; tình hình quá phức tạp để làm được điều đó.
Thậm chí nếu Chris vẫn còn ở lại thung lũng, làm việc với Haji Salar, có thể chỉ là
vấn đề thời gian trước khi tình hình được sáng tỏ hơn. Có thể Haji Salar đang bảo
vệ Chris, nhưng chúng ta cũng không thể biết được.
Nếu con trai của bạn ở trong trung đội của Chris, bạn sẽ thực sự quan tâm điều gì -
liệu anh ta có là một lãnh đạo tốt, hay hơn thế nữa, liệu trung đội của anh ta hoạt
động có hiệu quả? Nếu câu trả lời của bạn là "trung đội hoạt động hiệu quả" - thì
thông điệp bạn truyền đến cho chúng tôi những người quan tâm rất nhiều đến việc
phát triển các nhà lãnh đạo là gì?
- Bài viết của Tony Burgess trên Harvard Business Publishing. Tony Burgess là
đồng sáng lập của 2 diễn đàn chuyên nghiệp Company Command and Platoon
Leader , một mạng lưới đang phát triển của các sỹ quan trong quân đội Mỹ những
người cam kết trung thành phục vụ quân đội và phát triển các đội chiến đấu-hiệu
quả. Phong trào này đã từng nổi bật như một HBR "Những ý tưởng đột phá cho
năm 2006".