Bài tập kiểm toán Báo cáo tài chínhHọc viện tài chính

BÀI TẬP KIỂM TOÁN BCTC
KIỂM TOÁN CHU KỲ BÁN HÀNG – THU TIỀN

Bài tập 1
Trong q trình kiểm tốn Báo cáo tài chính cho niên độ kế tốn kết thúc
ngày 31 tháng 12 năm N của một công ty thương mại kinh doanh hàng thực
phẩm, KTV đã thu thập được một số thông tin như sau:
1. Trong năm N, công ty đã gặp phải một số khó khăn về phân chia thị
phần, do đó doanh thu năm N đã giảm 10% so với năm N-1
2. Sau khi phân tích Báo cáo Kết quả hoạt động kinh doanh năm N cho
thấy tỷ lệ lãi gộp tăng 15% so với năm N-1, tuy nhiên khơng có sự thay đổi nào
lớn về giá mua và bán hàng hoá so với năm N-1
3. Sau khi phỏng vấn ban giám đốc Kiểm toán viên biết rằng ban giám đốc
của công ty sẽ phải ký lại hợp đồng quản lý vào cuối năm N và việc xem xét ký
lại hợp đồng phụ thuộc vào kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh năm N
4. Công ty khơng lập dự phịng giảm giá hàng tồn kho tại thời điểm cuối
năm N.
5. Trong năm N, cơng ty có thay đổi chính sách tín dụng: nới lỏng cho các
khách hàng chiến lược, còn thắt chặt hơn với các khách hàng thơng thường.
u cầu:
1) Phân tích các thơng tin 1, 2, 3 và 4 để xét đoán về các rủi ro (sai sót)
tiềm tàng có thể có với các thơng tin tài chính chủ yếu có liên quan?
2) Xác định các thủ tục kiểm toán chủ yếu và phổ biến cần thiết để kiểm
tốn các thơng tin tài chính nói trên.
3) Phân tích thơng tin 5 để chỉ ra ảnh hưởng của sự thay đổi chính sách tin
dụng. Nêu các vấn đề cần kiểm tra để xác định mức ảnh hưởng cụ thể của sự
thay đổi chính sách tín dụng đến PTKH.
Bài tập 2*
Khi kiểm tốn BCTC cho Cơng ty cổ phần TĐ, bước đầu KTV thu thập
được một số thơng tin, tài liệu sau (đơn vị tính: 1000đ):
1. Trích BCTC ngày 31/12/N :

Số đầu năm/ Số cuối kỳ/
Năm trước
Năm nay
Doanh thu bán hàng …
80.000.000
115.000.000
Phải thu khách hàng
6.500.000
8.500.000
Dự phòng ph.thu khó địi
(100.000)
(20.000)
2. Trong các người mua, chỉ có khách hàng X nợ quá hạn chưa thanh toán
đủ; Đến tháng 12/N, khách hàng X đã trả được 50% số nợ quá hạn.
3. Theo số liệu trên sổ cái tài khoản 131- Phải thu khách hàng ps vào tháng
12/N: Tổng số PS bên Nợ: 23.500.000; Tổng số PS bên Có: 21.500.000.
4. Trong tháng 12/N, Có 3 Hố đơn bán hàng cho khách hàng mới, ở xa
công ty, với số hàng khá lớn, chưa thu tiền; nhưng khơng thấy có Đơn đặt hàng
và Hợp đồng thương mại và 2 hóa đơn cho khách hàng quen có đầy đủ chứng
từ tài liệu cần thiết. Trị giá 5 hóa đơn: 1.700.000.(trong đó doanh thu hàng bán
cho khách hàng mới là: 1.200.000)
5. Một số thông tin bổ sung mà KTV thu thập được:
a.
Lợi nhuận của công ty năm N tăng gấp 2 so với năm (N-1)
Chỉ tiêu

1


b.

Theo bảng giá của Công ty T.Đ, đơn giá bán năm nay so với năm trước
là ổn định.
c.
Khi phỏng vấn thủ kho cho thấy, có 2 lơ hàng xuất bán trong tháng 12/N
đến đầu tháng 1/N+1 được nhập lại kho tồn bộ.
d.
Cơng ty đang có ý định chào bán cổ phiếu ra công chúng và niêm yết cổ
phiếu trên sàn giao dịch vào năm N+1
6. Trong kỳ, công ty TĐ cho đối tác đầu tư chiến lược vay, trị giá theo hợp
đồng cho vay là: 200.000, thời hạn 2 năm. Kế tốn cơng ty đã hạch tốn vào
khoản phải thu khách hàng.
7. Một khoản tiền nhận được qua ngân hàng 4.000.000.000, của một đơn vị
trả trước tiền thuê trong 4 năm một một ki-ốt của cơng ty. Kế tốn cơng ty đã
ghi nhận toàn bộ số tiền vào DTBH và CCDV năm N.
Yêu cầu:
1/ Dựa vào thông tin 1 và 2; Hãy:
a- Phân tích, đánh giá khái quát (sơ bộ) về các chỉ tiêu: Doanh thu bán hàng,
Phải thu khách hàng, Dự phịng phải thu khó địi.
b- Xét đốn những khả năng chủ yếu đẫn đến sự biến động của chỉ tiêu Phải
thu khách hàng cuối kỳ so với đầu năm (phân biệt rõ: biến động là hợp lý hoặc
biến động là không hợp lý).
2/ Dựa tiếp vào tài liệu 3, 4 và 5; Hãy:
a- Phân tích để chỉ ra các khả năng chủ yếu dẫn đến sai lệch của Phải thu
khách hàng cuối kỳ so với đầu năm trên BCTC (tức chỉ ra nghi ngờ về các khả
năng sai phạm).
b- Trình bày các thủ tục kiểm tốn chủ yếu cần áp dụng để thu thập bằng
chứng nhằm giải toả các nghi ngờ vừa chỉ ra ở trên.
3/ Phân tích các thông tin 6 và 7 để:
a. Làm rõ nội dung sai phạm trong hạch toán từng trường hợp.

b. Nêu rõ các sai sót trên ảnh hưởng đến những thơng tin tài chính nào, ở đâu và mức
độ ảnh hưởng như thế nào ?
c. Với giả thiết sai phạm là trọng yếu, hãy nêu kiến nghị điều chỉnh bằng 2 cách: Lập
bút toán điều chỉnh và Điều chỉnh trực tiếp các thơng tin trên BCTC.
Bài tập 3*
Khi kiểm tốn BCTC cho công ty sản xuất phôi thép HYM, bước đầu KTV
thu thập được một số thông tin, tài liệu sau (đơn vị tính; 1.000đ):
1. Trích BCTC ngày 31/12/N

Chỉ tiêu

Năm nay

Năm
trước
Doanh thu bán hàng và CCDV
6.000.000 4.000.000
Giá vốn hàng bán
3.200.000 2.600.000
2. Có 2 Hóa đơn bán hàng cho khách hàng mới trong tháng 12, chưa thu tiền
và chưa có chứng từ vận chuyển, kế tốn đã ghi sổ. (Cơng ty bán hàng theo
phương thức vận chuyển đến tận kho người mua)
3. Một số tình hình khác có liên quan:
a. Số lượng sản phẩm tiêu thụ năm nay của công ty tăng so với năm trước
10%.
b. Theo bảng giá của công ty, đơn giá bán năm nay tăng so với năm trước
7%.
2

c. Cơng ty HYM đang có dự định sang đầu năm N+1 sẽ vay ngân hàng để
mua một dây chuyền công nghệ mới để mở rộng sản xuất.
4. Khi kiểm toán các nghiệp vụ thu tiền của tháng 12/N, KTV phát hiện có 1
phiếu thu tiền ứng trước của Cơng ty VY (Có hợp đồng kinh tế chứng minh).
Đến cuối năm, khi lập BCTC, Công ty HYM chưa giao phôi thép cho công ty
VY theo phiếu thu trên. Theo quan điểm của kế toán, khi khách hàng ứng trước
tiền hàng là ghi nhận doanh thu.
5. Khi kiểm toán nghiệp vụ tiền gửi ngân hàng, KTV phát hiện có một
nghiệp vụ chuyển trả lại tiền mua phôi thép cho công ty thép HP (có hóa đơn
xuất trả, phiếu nhập kho và các tài liệu chứng minh hàng bán bị trả lại), giá trị
200.000 nhưng kế toán chưa ghi sổ kế toán năm N.
Yêu cầu:
1. Dựa vào các thông tin 1, 2 và 3, hãy:
a- Phân tích xem xét sơ bộ các chỉ tiêu: Doanh thu bán hàng và cung cấp
dịch vụ, Giá vốn hàng bán và Lợi nhuận gộp bán hàng và cung cấp dịch vụ
b- Phân tích làm rõ tác động ảnh hưởng của các nhân tố liên quan đến sự
biến động của doanh thu bán hàng năm nay so với năm trước và xét đốn
những khả năng có thể gây ra sai phạm đối với chỉ tiêu DTBH.
2. Dựa tiếp vào các thông tin 4 và 5, hãy:
a- Phân tích để chỉ các sai phạm trong hạch tốn từng trường hợp sai phạm
chỉ tiêu Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ
b- Chỉ rõ từng sai phạm đó ảnh hưởng đến những thơng tin tài chính nào, ở
đâu và ảnh hưởng như thế nào.
c. Nêu kiến nghị tổng hợp điều chỉnh từ 2 trường hợp hạch toán trên, bằng 2
cách: Bút toán điều chỉnh và Điều chỉnh trực tiếp các chỉ tiêu liên quan trên các
BCTC.
Bài số 4 (Đ*)
Khi tham gia kiểm toỏn BCTC năm N của cụng ty ABC, anh (chị) bước đầu
thu thập được một số tài liệu sau:
1. Trớch số liệu từ BCTC ngày 31/12/N (đơn vị tớnh: 1.000VND)

Chỉ tiờu
D Doanh thu bỏn hàng và CCDV
Gi Giỏ vốn hàng bỏn
Lợi nhuận gộp bỏn hàng và CCDV

Năm nay
5.000.000
3.500.000
1.500.000

Năm trước
2.500.000
1.800.000
700.000

2. So với năm trước, quy mụ kinh doanh và cơ cấu hàng bán năm N cơ bản vẫn
ổn định và phự hợp với kế hoạch đó được phê chuẩn.
3. So với năm trước, năm nay giá cả thị trường tăng bình qũân khoảng 12% .
4. Tỷ giá ngoại tệ từ tháng 1 đến tháng 11 năm nay so với năm trước cơ bản ổn
định; Riêng tháng 12/N tỷ giá một số ngoại tệ tăng đáng kể.
5. Một lô hàng đã xuất kho vào ngày 30/12/N, trị giá 150.000.000VND, đà gửi
đi cho một khách hàng ở tỉnh xa, kèm theo có Hóa đơn bán hàng đã lập sẵn
(số liệu trên Hóa đơn: Giá bán là 250.000.000; Thuế GTGT là 25.000.000;
Tổng số tiền phải thanh toán là 275.000.000). Thủ kho của công ty đã căn
3


cứ Phiếu xuất kho để ghi Thẻ kho; Kế toán thì căn cứ vào hồ sơ xuất kho và
gửi hàng hạch toán vào sổ kế toán các tài khoản: 131, 156, 3331, 511, 632.
u cầu:

1. Phân tích các thơng tin 1, 2, 3, 4 để:
a/ Chỉ ra sự biến động của các chỉ tiêu tài chính đã cho; Làm rõ tác động
của từng nhân tố liên quan đến sự biến động chỉ tiêu “Doanh thu bán hàng”
cuối kỳ và nêu ít nhất 4 khả năng sai phạm của chỉ tiêu nói trên.
b/ Nêu các yếu tố cần kiểm tra để xác định mức ảnh hưởng của tỷ giá
ngoại tệ đến “Doanh thu bán hàng” và tài liệu cần kiểm tra .
2. Phân tích tiếp thơng tin 5 để chỉ rõ nội dung sai phạm của cơng ty trong hạch
tốn. Sai phạm đó ảnh hưởng trực tiếp đến những thơng tin tài chính nào,
ảnh hưởng như thế nào? Giả định sai phạm đó là trọmg yếu, hãy nêu
khuyến nghị điều chỉnh.
3. Hãy nêu rõ: để có được thơng tin 5, kiểm toán viên đã tiến hành các thủ tục
kiểm toán cụ thể nào (Nội dung và tài liệu đã kiểm tra) ?
KIỂM TOÁN CHU KỲ MUA HÀNG VÀ THANH TOÁN
Bài số 1
Khi kiểm tốn BCTC cho cơng ty TH, bước đầu KTV thu thập được một số
thông tin tài liệu sau:
1. Trích bảng cân đối kế tốn ngày 31/12/2006
Đơn vị tính: 1000đ
Chỉ tiêu
Số đầu năm
Số cuối kỳ
Nguyên liêu, vật liệu
12.000.000 18.000.000
Phải trả cho người bán
1.000.000
900.000
2. Giá cả thị trường nguyên vật liệu trong năm 2006 vẫn ổn định như năm
trước. Tuy nhiên, tỷ giá ngoại tệ giảm khoảng 5% (Khoảng 50% ngun vật liệu là
nhập khẩu)
3. Cơng ty có kế hoạch mở rộng quy mô sản xuất trong năm 2007, do đó dự

kiến sẽ tìm kiếm thêm các nhà cung cấp vật tư mới.
4. Có 1 Hóa đơn mua nguyên vật liệu tháng 12 (chưa thanh tốn), đã có phiếu
nhập kho đề ngày 28/12/2006, nhưng chưa ghi sổ phải trả người bán. Giá trị
nguyên vật liệu ghi trên hóa đơn là: 150.000.000.
5. Trong q trình kiểm tra sổ cơng nợ phải trả, kiểm tốn viên phát hiện có
một nghiệp vụ thanh toán bù trừ nhầm giữa nợ phải trả cho người bán X và nợ
phải thu khách hàng Y, số tiền 100.000.000
Yêu cầu:
1. Dựa vào các thông tin 1, 2 và 3, hãy:
a- Phân tích khái quát các chỉ tiêu tài chính đã cho và làm rõ ảnh hưởng của
các nhân tố có liên quan đến chỉ tiêu PTCNB.
b- Xác định phần biến động của PTCNB chưa rõ nguyên nhân và Xét đoán
những khả năng chủ yếu dẫn tới sai phạm.
2. Dựa tiếp vào các tài liệu 4 và 5, hãy:
a- Phân tích để chỉ ra nội dung sai phạm trong hạch toán từng trường hợp.
4


b- Xác định rõ : sai phạm ảnh hưởng đến những thơng tin tài chính nào, ở đâu
và ảnh hưởng như thế nào.
c- Nếu kiến nghị sửa chữa bằng 2 cách: Lập các bút toán điều chỉnh và Tổng
hợp điều chỉnh trực tiếp các thơng tin tài chính.
3. Hãy trình bày rõ: Để có được thơng tin 4, KTV đã phải kiểm tra những tài
liệu chủ yếu nào ? Nội dung kiểm tra (kiểm tra số liệu, yếu tố gì) ?
Bài tập 2*
Khi kiểm tốn BCTC cho Cơng ty T.H, bước đầu KTV thu thập được một số
thông tin, tài liệu sau:
1. Trích Bảng CĐKT ngày 31/12/N
Đơn vị tính: 1000đ

Chỉ tiêu
Nguyên liêu, vật liệu
Phải trả cho người bán

Số đầu năm
1.600.000
710.000

Số cuối kỳ
2.000.000
890.000

2. Giá cả thị trường năm nay so với năm trước tăng bình qn 5%.
3. Có 4 Hố đơn bán hàng, mua Vật liệu chính của các nhà cung cấp mới, chưa
thanh toán; Bốn hoá đơn này đều thiếu dấu hiệu của kiểm sốt nội bộ.
4. Có 5 Phiếu nhập kho thiếu dấu hiệu của kiểm soát nội bộ, trong đó có 4
phiếu là nhập vật liệu theo 4 Hố đơn nêu ở tài liệu 3. Các Hóa đơn, Phiếu nhập
kho đã được kế toán ghi sổ năm N.
Yêu cầu:
1/ Chỉ dựa vào thơng tin 1; Hãy:
a- Phân tích, đánh giá khái quát (sơ bộ) về các chỉ tiêu: NL,VL tồn kho và
Phải trả cho người bán.
b- Xét đoán những khả năng chủ yếu dẫn đến sự biến động của chỉ tiêu Phải
trả cho người bán cuối kỳ so với đầu năm (nếu biến động là hợp lý hoặc biến
động là không hợp lý).
2/ Dựa tiếp vào các tài liệu 2, 3 và 4, hãy:
a- Phân tích để chỉ ra các khả năng chủ yếu dẫn đến sai lệch của Phải trả cho
người bán cuối kỳ so với đầu năm trên BCTC (tức chỉ ra nghi ngờ về các khả
năng sai phạm).
b- Trình bày các thủ tục kiểm tốn chủ yếu cần áp dụng để thu thập bằng

chứng nhằm giải toả các nghi ngờ vừa chỉ ra ở trên.
BÀI 3: (4 điểm): Khi chấp nhận kiểm toán BCTC năm N cho khách hàng HK
ở Hải Phòng, bước đầu kiểm tốn viên có được một số thơng tin sau:
1. Theo số liệu trên BCTC ngày 31/12/N, cho thấy chỉ tiêu "Phải trả cho
người bán" cuối kỳ giảm khoảng 50% so với đầu năm.
2. Trong năm N, giá cả thị trường, chính sách tín dụng của các nhà cung
cấp và tỷ giá ngoại tệ có biến động nhưng khơng đáng kể.
3. So với năm trước, năm nay cơ cấu mặt hàng cơ bản vẫn ổn định cịn
quy mơ kinh doanh giảm khoảng 20%. Điều này đã được dự tính trong kế
hoạch của cơng ty.
4. Chính sách thuế GTGT của Nhà nước có thay đổi: nhiều mặt hàng
được chuyển từ thuế suất cao sang thuế suất thấp hơn.
5. Một chuyến hàng đã mua về nhưng chưa làm thủ tục kiểm nhận nhập
kho, thủ kho và kế toán chưa ghi sổ nào năm N, với lời giải thích: chờ khi nhập
5


kho thì ghi một thể. (Theo hóa đơn: Giá bán là 150.000.000, thuế GTGT là
15.000.000)
Yêu cầu:
1. Dựa vào các thông tin 1, 2, 3 và 4, hãy:
a. Phân tích làm rõ ảnh hưởng cửa từng nhân tố cụ thể đến “phải trả cho
người bán”.
b. Trình bày ít nhất 5 khả năng đã đến sai phạm đối với "Phải trả cho
người bán"
2. Phân tích thơng tin 5 để:
a. Phân tích rõ nội dung của sai phạm trong hạch tốn của cơng ty và chỉ
ra sai phạm đó ảnh hưởng đến những thơng tin tài chính nào, ở đâu và ảnh
hưởng như thế nào?
b. Với giả thiết sai phạm là trọng yếu, hãy nêu kiến nghị điều chỉnh các

chỉ tiêu tài chính có liên quan.
3. Hãy trình bày rõ: Để có được thông tin 5, cần kiểm tra những tài liệu
chủ yếu nào và kiểm tra về cái gì (nội đung kiểm tra) ?

6