Tài liệu Nguyễn Gia Trí pdf

Nguyễn Gia Trí


Nguyễn Gia Trí (1908 - 1993), hoạ sĩ, nhà đồ hoạ, biếm hoạ Việt Nam.
Ông quê ở huyện Chương Mỹ, tỉnh Hà Nội. Một trong những hoạ sĩ hàng đầu có
những đóng góp cho những bước khởi nguyên và sự phát triển của nền mỹ thuật
hiện đại Việt Nam thế kỉ 20. Ông cùng với Tô Ngọc Vân, Nguyễn Tường Lân,
Trần Văn Cẩn là bốn cây đại thụ của nền mỹ thuật hiện đại của Việt Nam (nhất Trí,
nhì Vân, tam Lân, tứ Cẩn).
Tiểu sử
Tốt nghiệp trường Cao Đẳng Mĩ thuật Đông Dương năm 1936, ông là
người đi đầu trong việc chuyển những bức tranh sơn mài từ trang trí thành những
tuyệt phẩm nghệ thuật và từ đó ông đã được mệnh danh là "người cha đẻ những
bức tranh sơn mài tân thời của Việt Nam". Ông Nguyễn Gia Trí là một trong
những họa sĩ nổi tiếng đi đầu trong việc tạo ra một khuynh hướng nghệ thuật mới
cho Việt Nam, với những đường nét vẽ thanh lịch và những tư tưởng mới về nghệ
thuật sơn mài. Ông phối hợp lối in khắc với những phương thức sơn mài mới,
đồng thời áp dụng các nguyên tắc cấu trúc tranh vẽ phương Tây, để tạo những bức
họa hiện đại mang đầy tính chất dân tộc. Những tác phẩm của ông có thể tìm thấy
trong viện Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam tại Hà Nội và viện Bảo tàng Mỹ thuật tại
Sài Gòn.
Những bức tranh đầu tiên mang nhiều dấu ấn của chủ nghĩa hiện thực và ấn
tượng Châu Âu:
•
Hoàng hôn trên sông,
•
Phong cảnh Móng Cái.
Vào thập niên 40 thế kỉ 20, khi chuyển sang sáng tác chuyên về chất liệu
sơn mài, đã tạo ra được một phong cách riêng. Chủ đề quen thuộc là những thiếu
nữ duyên dáng, nhàn tản trong khung cảnh thiên nhiên thơ mộng. Với chất son,

sơn than, vàng, bạc, vỏ trứng, sơn cánh gián, Nguyễn Gia Trí đã tạo cho tranh sơn
mài một vẻ đẹp lộng lẫy, một chiều sâu bí ẩn, đưa kĩ thuật sơn mài lên đỉnh cao,
khẳng định tầm quan trọng của chất liệu hội hoạ này trong nền mĩ thuật Việt Nam:
•
Đình làng vào đám (1939),
•
Thiếu nữ bên cây phù dung (1944).
Những năm 1960 ÷ 1970, nghệ thuật của ông có xu hướng thiên sang trừu
tượng. Tuy vậy, cuối đời ông lại trở về với thế giới lãng mạn đầy mộng mơ của
những năm 40: bức tranh Bắc, Trung, Nam.
Bức tranh Thiếu nữ trong vườn được trình bày như vườn hoa muôn sắc màu,
trong đó các cô gái đang vui đùa, chạy nhảy, giá trị hiện thực toát lên từ hình khối,
động tác. Sắc vàng kim được dát trên nền trời, trên những tấm áo điểm xuyết vỏ
trứng, những vệt vàng lộng lẫy trên từng đường lượn như tôn vẻ đẹp thanh tân
thiếu nữ. Ở những tranh sơn mài có kích thước lớn, Nguyễn Gia Trí luôn mở rộng
tầm nhìn thẩm mỹ, đặt cái cổ kính bên cạnh cái tân kỳ, cái lộng lẫy sang trọng
cạnh sự giản dị mộc mạc, ý tưởng hy vọng đặt bên cạnh sự hoài niệm... Đó cũng là
cách sử lý khi thể hiện mặt bên kia của tấm bình phong mang tên Phong cảnh có
cách vẽ khoẻ khoắn, những mảng vỏ trứng, hình cây điển hình được viền bằng
những mảng mầu to rộng, nét chắc khoẻ gợi về sự gần gũi chân quê của vùng nông
thôn Bắc Bộ Việt Nam.
Nguyễn Gia Trí còn là một nhà biếm hoạ sắc sảo, bút danh Raitơ (Right)
với những tranh châm biếm chính quyền thực dân Pháp và đám quan lại phong
kiến tay sai trên báo Phong hoá, báo Ngày nay. Ông là nhà đồ hoạ nổi tiếng với
những tranh khắc gỗ màu mang đậm màu sắc dân gian:
•
Ai mua rươi ra mua,
•
Kẻ khó không lo ba ngày Tết
và những minh hoạ sách báo phóng khoáng đầy chất hiện thực.

Họa sĩ Nguyễn Gia Trí thường làm tranh không hết hợp đồng, hầu hết
khách đặt tranh là những tỷ phú Nam Phi, Nam Mỹ. Họ đến xin ông vẽ những
tranh khổ lớn và không yêu cầu về hình thức nghệ thuật, tùy ông muốn. Tranh ông
bán đo bằng ca-rê. Ở Việt Nam các họa sĩ trong lịch sử Hội họa hiện đại có duy
nhất danh họa Nguyễn Gia Trí bán tranh tính bằng ca-rê và luôn phải từ chối đơn
đặt hàng của khách.
Họa sĩ lúc sinh thời đã có nguyện vọng giữ lại ba bức tranh : "để cho thế hệ
mai sau nghiên cứu". Đó là 3 bức tranh sơn mài khổ lớn lưu tại Thư viện quốc gia
TP Hồ Chí Minh mà vợ Ngô Đình Nhu mua định tặng Nhật Hoàng, nhưng ông
yêu cầu phải để lại trong nước. Những năm 70 của thế kỷ 20, tài chính của
Nguyễn Gia Trí tới hàng nghìn cây vàng. Nhưng đến khi nhắm mắt ,xuôi tay,
ngoài vài tấm tranh, tài sản của ông chẳng có gì đáng kể, tất cả đã được họa sĩ
dành cho nghệ thuật!