Tài liệu Lợi ích của chất chống ôxy hóa từ thiên nhiên pptx

Lợi ích của chất chống ôxy
hóa từ thiên nhiên

Gấc có chứa nhiều beta-caroten.
Trong lĩnh vực sức khỏe hiện nay, người ta nói đến nhiều tác hại của
chất ôxy hoá, phản ứng ôxy hoá và nhấn mạnh sự cần thiết sử dụng chất
chống ôxy hoá để bảo vệ, duy trì sức khỏe. Vậy chất chống ôxy hoá là gì và có
ở đâu?
Gốc tự do (chất ôxy hóa) luôn luôn được sinh ra trong cơ thể con người và
cũng có vai trò tích cực đối với cơ thể (có thể nói ta không thể sống được nếu
trong cơ thể hoàn toàn thiếu vắng gốc tự do). Ôxy (dưỡng khí) mà ta hít thở hàng
ngày là chất cần thiết nhưng chính nó cũng trở thành gốc tự do (khi đó gọi là ôxy
đơn bội). Hiện tượng thực bào là hiện tượng vi khuẩn, virut bị tế bào bạch cầu tiêu
diệt trong cơ thể, hoặc hiện tượng hô hấp trong tế bào, hoặc cơ chế giải độc ở gan
đều là các hoạt động làm sinh ra gốc tự do.

Điều quan trọng là trong cơ thể khoẻ mạnh, gốc tự do sinh ra có giới hạn,
không quá thừa để gây hại. Bởi vì bên cạnh các gốc tự do luôn có hệ thống các
chất chống ôxy hoá “nội sinh” (tức có sẵn trong cơ thể) cân bằng lại, vô hiệu hoá
các gốc tự do có hại. Hệ thống các chất chống ôxy này gồm các enzym như
glutathione peroxidase, superroxid, dismutase... đặc biệt là vitamin C, vitamin E,
beta-caroten (tiền vitamin A), khoáng chất selen “nội sinh” có sẵn trong cơ thể,
xúc tác các phản ứng khử để vô hiệu hoá gốc tự do (còn gọi là “bẫy” gốc tự do)
giúp cơ thể khoẻ mạnh. Chỉ khi nào gốc tự do sinh ra quá nhiều (do ô nhiễm môi
trường, do tia cực tím từ ánh nắng, do khói thuốc lá, do viêm nhiễm trong cơ thể,
thậm chí do dùng một số dược phẩm...) và hệ thống chất ôxy hoá nội sinh không
đủ sức cân bằng, cơ thể sẽ sinh ra rối loạn bệnh lý.
Người ta đã chứng minh, khi có sự tăng quá nhiều gốc tự do sẽ gây ra tình
trạng viêm nhiễm ở các cơ quan, các bệnh lý như tim mạch, bệnh thần kinh, đục
thuỷ tinh thể, thoái hóa hoàng điểm ở mắt, tăng nguy cơ các bệnh ung thư và nhất
là sớm xuất hiện hiện tượng lão hoá. Các tế bào mau già đi, đến thời điểm diệt

vong.

Cơ quan dễ bị lão hoá nhất chính là lớp da bảo vệ cơ thể, là nơi dễ bị tác
động của tia cực tím của ánh nắng, hứng chịu tác hại của ô nhiễm môi trường cộng
thêm lối sống của người thường xuyên bị stress, sai lầm trong dinh dưỡng, thói
quen lạm dụng độc chất (như hút thuốc, uống rượu, kể cả dược phẩm) làm da mịn
màng của người phụ nữ nhất là da mặt sẽ chóng nhăn, cằn cỗi, không còn sức sống
tươi mát do có sự bội tăng gốc tự do gây lão hóa.

Để chống lại sự bội tăng các gốc tự do sinh ra quá nhiều mà hệ thống “chất
ôxy hoá nội sinh” không đủ sức cân bằng để vô hiệu hoá, các nhà khoa học đặt vấn
đề dùng các “chất chống ôxy hóa ngoại sinh” (tức là từ bên ngoài đưa vào cơ thể)
với mục đích phòng bệnh, nâng cao sức khỏe, chống lão hóa. Các chất chống ôxy
hóa ngoại sinh đó đã được xác định, đó là beta-caroten, chất khoáng selen, các hợp
chất flavonoid, polyphenol... Các chất ôxy hóa ngoại sinh đó thật ra không xa lạ,
chúng có từ các nguồn thiên nhiên là thực phẩm như rau cải, trái cây tươi và một
số loại dược thảo.

Ví dụ: beta-caroten có nhiều trong dầu gấc, chiết xuất từ quả gấc là loại quả
từ xưa ông bà ta đã dùng để nấu xôi gấc tạo thức ăn ngon miệng có màu đỏ cam
đẹp mắt. Các loại rau, củ quả có màu đỏ cam như cà chua, cà rốt cũng chứa nhiều
beta-caroten. Khi đưa vào cơ thể ngoài tác dụng chống ôxy hoá beta-caroten còn
biến thành vitamin A mà cơ thể cần đến hàng ngày cho hoạt động thị giác và sức
đề kháng chống lại bệnh tật. Dùng beta-caroten từ thiên nhiên rất an toàn, không
sợ bị ngộ độc do dùng quá nhiều như vitamin A (dùng thừa beta-caroten vào cơ
thể vẫn được chuyển hóa vừa đủ vitamin A, vì vậy chế phẩm bổ sung vitamin A
cho phụ nữ có thai thường dùng beta-caroten thay vì vitamin A).

Biết được lợi ích của chất chống ôxy hóa trong việc phòng chống bệnh
tật,lão hoá, ta có thể ngăn ngừa sự tăng sinh các gốc tự do có trong cơ thể một

cách toàn diện bằng cách góp phần chống ô nhiễm môi trường, dinh dưỡng đúng
cách, tránh ăn uống quá thừa năng lượng, vận động hợp lý, tránh nghiện rượu,
thuốc lá, phòng các bệnh viêm nhiễm, có cuộc sống lành mạnh giúp thư thái, lạc
quan, yêu đời, nên ăn nhiều rau cải, trái cây tươi... Đây là nguồn cung cấp các chất
chống ôxy hóa ngoại sinh tốt nhất.