Tải Phân tích 6 câu đầu Bài ca ngất ngưởng - HoaTieu.vn

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<b>1. Dàn ý phân tích 6 câu đầu Bài ca ngất ngưởng </b>
<b>a. Mở bài</b>

- Giới thiệu khái quát về tác giả, tác phẩm

+ Nguyễn Công Trứ là một nhân vật lịch sử nổi tiếng in đậm dấu ấn khơng chỉ trong
văn chương mà cịn trong nhiều lĩnh vực khác, thơ văn ông phản ánh nhân sinh và thế
sự sâu sắc.

+ Bài ca ngất ngưởng là một trong số những bài hát nói tiêu biểu thể hiện tài năng, chí
khí và ý thức cá nhân của Nguyễn Công Trứ.

- Giới thiệu 6 câu đầu: thể hiện quan điểm sống ngất ngưởng khi làm quan của tác giả.
<b>b. Thân bài</b>

* Luận điểm 1: Tuyên ngôn về chí làm trai của nhà thơ

- “Vũ trụ nội mạc phi phận sự”: Đây là quan niệm mà ông đã nói nhiều bài thơ, cho
rằng con người sinh ra do “ý của trời đất”, nên phải có trách nhiệm, phải gánh vác
việc đời (những việc trong vũ trụ đều thuộc trong phận sự của ta).

- Trong Nguyễn Công Trứ, quan niệm ấy gắn liền với ý tưởng "tu, tề, trị, bình", với
chí làm trai và chủ nghĩa anh hùng mà ơng đeo đuổi với tất cả lịng tin tưởng, lạc quan
trong suốt cuộc đời.

Luận điểm 2: Khẳng định tài năng và lí tưởng phóng khống khác đời ngạo nghễ của
một người có khả năng xuất chúng

- “Ơng Hi Văn… vào lồng”:

+ Hình ảnh ẩn dụ “vào lồng”: diễn tả cuộc đời làm quan, coi thường danh lợi của

Nguyễn Cơng Trứ => Cách nhìn mới mẻ, khác lạ so với nhà Nho đương thời.

+ Coi nhập thế là việc làm trói buộc, làm quan sẽ mất tự do, gị bó nhưng đó cũng là
điều kiện để bộc lộ tài năng, hoài bão, trọn nghĩa vua tơi.

- Nêu những việc mình đã làm ở chốn quan trường và tài năng của mình:
+ Tài năng: giỏi văn chương (khi thủ khoa), tài dùng binh (thao lược)
-> Tài năng lỗi lạc, xuất chúng, văn võ song toàn.

+ Khoe danh vị, xã hội hơn người: Tham tán, Tổng đốc, Đại tướng (bình định Trấn
Tây), Phủ dỗn Thừa Thiên

-> Tự hào mình là một người tài năng lỗi lạc, danh vị vẻ vang, văn võ toàn tài.

=> Sáu câu thơ đầu là lời tự thuật chân thành của nhà thơ lúc làm quan, khẳng định tài
năng và lí tưởng trung quân, lòng tự hào về phẩm chất, năng lực và thái độ sống tài tử,
phóng khống, khác đời, ngạo nghễ của một người có khả năng xuất chúng hay thái
độ sống của người quân tử bản lĩnh, kiên trì lí tưởng.

<b>c. Kết bài</b>

- Đánh giá chung về giá trị nội dung và nghệ thuật của đoạn thơ
- Cảm nhận chung về đoạn thơ.

<b>2. Phân tích 6 câu đầu Bài ca ngất ngưởng</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

thể hiện rõ con người ơng. Trong đó phải kể đến quan điểm sống ngất ngưởng khi làm
quan của tác giả thể hiện trong 6 câu thơ đầu.

Ngay từ tên đầu bài thơ, hai chữ “ngất ngưởng” đã khiến cho ta cảm nhận được những

điều khác lạ của tác giả. ít có một tác giả nào vào thời đại ấy lại đặt hai chữ “ngất
ngưởng” vào ngay cái đề bài thơ. Đó hẳn cũng là một điều ngất ngưởng.

Rồi sau đó ngay câu đầu tiên tác giả đã nhận định:
<i>Vũ trụ nội mạc phi phận sự</i>

Khơng có việc gì trong nhân gian này, trong vũ trụ này không phải việc của ông. Việc
nào cũng là việc của ơng. Đó khơng phải sự kiêu ngạo, sự tự cao mà chính là sự đánh
giá đúng nhất về bản thân mình, vềsự nghiệp của mình. Không một chút tự ti, ông đã
đứng lên chỉ rõ vai trị to lớn của mình, chẳng phải ơng đã nói rằng:

<i>Đã mang tiếng ở trong trời đất</i>
<i>Phái có danh gì với núi sơng đó sao?</i>

Nhưng cũng chính vì cái phận sự đó, phải có cái danh với đời, với người đó lẽ ra ơng
phải sung sướng khi được ra làm quan, làm người cai quản, trông coi cuộc sống cùa
nhân dân, nhưng không ông coi như khi đó ơng đã “vào lồng”.

<i>Ơng Hi Văn tài bộ đã vào lồng</i>

Tại sao được làm cơng việc mình mong muốn, ao ước mà ông coi như sự đè nén, gị
bó. “Cái lồng” ở đây chính là cái bộ máy, cái xã hội phong kiến lúc bấy giờ. Cái xã
hội mà việc đổi trắng thay đen, sự ganh ghét, đố kỵ xảy ra như cơm bữa. Khi bước
chân vào chốn quan trường cũng là lúc Nguyễn Công Trứ biết rằng ông sẽ bị chi phối,
sẽ phải làm những việc mà bản thân khơng muốn. Mặc dù có tài nhưng Nguyễn Cơng
Trứ biết rằng một mình ơng thì đâu có thể thay đổi nổi một chế độ đã tồn tại lâu đến
như vậy. Tuy nhiên trong câu thơ này, Nguyễn Công Trứ vẫn thể hiện được cái “ngất
ngưởng” của mình. Ơng đã dám gọi chốn quan trường, xã hội lúc bấy giờ là cái lồng.
Đó gần như một cái tát vào mặt bộ mấy quan lại, triều đình vì trước nay có ai dám
ngông cuồng như vậy. Trong xã hội phong kiến cũng khơng ít những nhà nho tiến bộ,

những người có ý tưởng phản kháng lại chế độ. Nhưng cũng chẳng mấy ai dám khẳng
định lại điều đó trước tồn thể mọi người mà nhất là trên giấy trắng mực đen như
Nguyễn Cơng Trứ. Đó phải chăng chính là sự phá cách của Nguyễn Cơng Trứ.
Nguyễn Cơng Trứ có được sự “chơi ngơng” đó cũng bởi một phần ơng biết là ơng có
tài, điều đó chẳng cần giấu giếm:

<i>Gồm thao lược đã nên tay ngất ngưởng.</i>

Một lần nữa Nguyễn Cơng Trứ “ngất ngưởng”, lần này ơng “ngất ngưởng” vì hãnh
diện về cái tài của ông. Nguyễn Công Trứ đã thể hiện được rất rõ cái tơi của mình
trong câu thơ này.

Nhưng cũng chính vì có tài, lại mang những tư tưởng tiến bộ nên Nguyễn Công Trứ
đã khơng ít lần phải “lên voi, xuống chó”:

<i>Khi Thủ khoa, khi Tham tán, khi Tổng đốc Đơng,</i>
<i>Lúc bình Tây, cờ đại tướng,</i>

<i>Có khi về Phủ dỗn Thừa Thiên.</i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

Nguyễn Cơng Trứ tỏ ra rất thản nhiên đón nhận điều đó. Điệp từ “khi… khi” tuy dồn
dập nhưng lại mang hơi thở bình thản, đón nhận một cách tự nhiên, vì vậy mà ơng
cũng đã nói:

<i>Được mất dương dương người thái thượng</i>
<i>Khen chê phơi phới ngọn đông phong</i>

Với Nguyễn Công Trứ, sự nghiệp là quan trọng nhưng ông cũng không quá coi trọng
danh lợi. Với ông dù làm ở vị trí nào miễn là được đem sức giúp đời, giúp dân là ông
đã thỏa được cái chí làm trai. Đó cũng chính là sự khác biệt của ông với quan lại bấy

giờ và thể hiện được sự “ngất ngưởng” của ông.

</div>

<!--links-->