LEC 14

MỘT SỐ PHƯƠNG PHÁP CHẨN ĐỐN
HÌNH ẢNH TRONG CHẨN ĐỐN CÁC
BỆNH LÝ CƠ XƯƠNG KHỚP
NGUYỄN DUY HÙNG


MỤC TIÊU
Trình bày được ưu, nhược điểm, chỉ định của
các phương pháp CĐHA đối với
cơ quan vận động


X-ray

CT – Computed tomography

Ultrasound

MRI – Magnetic resonance imaging


1. X-RAY
• Là phương pháp đầu tay trong chẩn đốn bệnh lý cơ xương
khớp.
- Dễ tiếp cận
- Giá rẻ
- Thời gian chụp nhanh
- Quen thuộc, dễ đánh giá bởi cả BS CĐHA và BSLS
• Đơn giản, đẩy đủ để chẩn đoán và điều trị trong đa số các
trường hợp

1. X-RAY
• Phân biệt mật độ 4 nhóm cấu trúc:
+ Xương +++
+ Phần mềm
+ Mỡ
+ Khơng khí
• Hạn chế
- Đánh giá phần mềm, sụn khớp, dịch khớp, tuỷ xương và sụn
viền.


1. X-RAY
• Đánh giá:
- Hình dạng, cấu trúc
- Tổng quan tổn thương
• Nhược điểm:
- Tổn thương nhỏ
- Nằm sâu
- Che lấp bởi cấu trúc khác

Gãy Monteggia



Hoại tử xương nguyệt (Kienbock’s disease)


1. X-RAY
• Mặc dù có các phương pháp CĐHA thay thế

XQ là phương pháp CĐHA thường quy trong chẩn
đoán các bệnh lý xương khớp


2. SIÊU ÂM
• Ưu điểm
- Phổ biến, rẻ, linh động
- Tương tác với người bệnh → đánh
giá chính xác vùng tổn thương
- Nghiệm pháp động
- Hướng dẫn tiêm thẩm phân
• Nhược điểm
- High frequency, high resolution
linear transducer (7 - 12MHz)
- Giải phẫu
- Tư thế thăm khám



2. SIÊU ÂM
- Gân
- Phần mềm
- Cơ
- Dịch khớp
- Tình trạng khớp
- Xương ( +/- )

Tràn dịch khớp vai

Rách bán phần mặt khớp gân trên gai

Rách hoàn toàn gân trên gai

Rách nội gân gân trên gai


XQ + siêu âm cung cấp đầy đủ thông tin
trong đa số các trường hợp


3. Cắt lớp vi tính
• Ưu điểm
- Thăm khám nhanh à cấp
cứu, BN đau nhiều
- Độ phân giải không gian
tốt
- Tổn thương nhỏ, nằm sâu
- Lan rộng phần mềm
- Đánh giá tỷ trọng +
- Tính chất ngấm thuốc của
tổn thương
- Sinh thiết

Nhược điểm
-Tia xạ
-Phần mềm (+/-)

4. Cộng hưởng từ
• Ưu điểm
- Bộc lộ được nhiều thành phần giải phẫu khác nhau (tuỷ xương
+++)
- Thăm khám trên nhiều mặt phẳng
- Nhiều kiểu tín hiệu khác nhau à đánh giá thành phần của tổn
thương (mỡ, máu, tổ chức, hoại tử…)
- Tiêm thuốc đối quang từ: đánh giá mức độ, tính chất bắt thuốc
của tổn thương
• Nhược điểm
- Thời gian thăm khám kéo dài
- Giá thành


Hoại tử vô khuẩn chỏm xương đùi


Stress fracture


Viêm màng hoạt dịch
thể lông nốt


5. Chụp xạ hình xương
- Đồng vị phóng xạ
- Bệnh lý:
+ Tăng ngấm thuốc: viêm, u,
chấn thương

+ Ít ngấm thuốc: nang xương,
nhồi máu
- Độ nhạy cao
- Độ đặc hiệu thấp


Gãy mỏi xương đùi
phải


6. Chụp khớp cản quang
- Bơm thuốc cản quang, thuốc đối quang từ vào ổ
khớp
- Chỉ định: hỗ trợ các phương pháp chẩn đoán thường
quy
+ Sụn khớp
+ Sụn chêm
+ Dây chằng
+ Bao khớp
+ Dị vật trong khớp…


Gân

Sụn khớp

Sụn viền

Thuốc cản quang