TIET 3 CAC PHUONG CHAM HOI THOAI

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Ngµy so¹n:15/8/2015 TiÕt 3 Tiếng việt. c¸c phƯ¬ng ch©m héi tho¹i.. I. Mục tiêu cần đạt. - Củng cố kiến thức đã học về hội thoại lớp 8. - Nắm đợc các phơng châm hội thoại học ở lớp 9. - BiÕt vËn dông c¸c ph¬ng ch©m héi tho¹i trong giao tiÕp x· héi. II. Träng t©m kiÕn thøc 1/ Kiến thức. Phương châm về lượng, phương châm về chất. 2/ Kĩ năng. - Nhận biết và phân tích được cách sử dụng phương châm về lượng và phương châm về chất trong một tình huống giao tiếp cụ thể. - Vận dụng phương châm về lượng, phương châm về chất trong giao tiếp. 3/ Thái độ. Nhận thấy tầm quan trọng của lời nói trong giao tiếp và phải biết trung thực trong giao tiếp. III. ChuÈn bÞ. GV: Giáo viên đọc, soạn bài. Giáo viên đọc các tài liệu liên quan đến bài dạy. HS: Học sinh đọc trớc bài ở nhà. IV. TiÕn tr×nh d¹y- häc. 1. ổn định tổ chức 2. Bµi cò: ? GV kiÓm tra sù chuÈn bÞ bµi cña HS? 3. Giíi thiÖu bµi míi: - Gi¸o viªn gîi cho häc sinh nhí l¹i kh¸i niÖm " héi tho¹i" - Hội thoại nghĩa là nói chuyện với nhau. Nói đến hội thoại là nói đến giao tiÕp. Tôc ng÷ cã c©u "¡n kh«ng .......nªn lêi " nh»m chª nh÷ng kÎ kh«ng biÕt ¨n nói trong giao tiếp . Văn minh ứng xử là một nét đẹp của nhân cách văn hoá . "Häc ¨n .....häc më" lµ những c¸ch häc mµ ai còng cÇn häc , cÇn biÕt. -Trong giao tiếp có những quy định tuy không nói ra thành lời nhng những ngời tham gia giao tiếp cần tuân thủ nếu không giao tiếp sẽ không thành . Những quy định đó thể hiện qua các phơng châm hội thoại (về lợng, về chất, quan hệ, cách thøc, lÞch sù....) Hình Hoạt động của thầy Hoạt Kiến thức cần đạt thành và động phát triển của năng lực tro học sinh. Hoạt động 2 : Hình thành I. Ph¬ng ch©m vÒ lîng. kh¸i niÖm ph¬ng ch©m vÒ l1. VÝ dô îng. a, VÝ dô1:SGK/8 Giáo viên cho học sinh đọc Học - Câu trả lời còn mơ hồ chưa ®o¹n héi tho¹i vµ tr¶ lêi c©u hái sinh chính xác. ë sgk ( t8,9). đọc - Cần trả lời 1 địa chỉ cụ thể. Năng lực ? B¬i nghÜa lµ g× ( di chuyÓn trong níc hoÆc trªn mÆt níc tư duy, bằng cử động của cơ thể)..

<span class='text_page_counter'>(2)</span> ? VËy An hái "häc b¬i ë ®©u" mµ Ba tr¶ lêi " ë díi níc" th× câu trả lời có đáp ứng điều mà An muèn biÕt kh«ng? ? CÇn tr¶ lêi nh thÕ nµo? TL:C©u tr¶ lêi cña Ba kh«ng mang néi dung mµ An cÇn biÕt - §iÒu mµ an cÇn biÕt lµ mét địa điểm cụ thể nào đó nh ở bể b¬i thµnh phè , s«ng , hå ,biÓn. GV:C©u nãi trong giao tiÕp bao giê còng cÇn truyÒn t¶i mét néi dung nào đó. Vậy câu trả lời cña An lµ hiÖn tîng kh«ng b×nh thêng trong giao tiÕp. Khi nãi , câu nói phải có nội dung đúng víi yªu cÇu cña giao tiÕp, kh«ng nªn nãi Ýt h¬n nh÷ng g× mà giao tiếp đòi hỏi. ? Từ đó có thể rút ra bài học gì vÒ giao tiÕp? ? Yªu cÇu häc sinh kÓ l¹i chuyÖn " Lîn cíi ¸o míi" ? V× sao truyÖn nµy l¹i g©y cêi? TL:TruyÖn nµy g©y cêi v× c¸c nh©n vËt nãi nhiÒu h¬n nh÷ng g× cÇn nãi. ? LÏ ra hä ph¶i hái vµ tr¶ lêi nh thế nào để ngời nghe biết đợc điều cần hỏi và cần trả lời ? TL:LÏ ra chØ hái : + B¸c cã thÊy con lîn nµo ch¹y qua ®©y kh«ng? + N·y giê t«i ch¼ng thÊy con lîn nµo ch¹y qua ®©y c¶. ? Qua c©u chuyÖn nµy theo em cÇn ph¶i tu©n thñ yªu cÇu g× khi giao tiÕp ? Gi¸o viªn hÖ thèng ho¸ kiÕn thøc. ? Khi giao tiÕp ta cÇn chó ý điều gì? Học sinh đọc to ghi nhí 1, Gi¸o viªn kÕt luËn. Gi¸o viªn liªn hÖ víi thc tÕ : Cã thÓ xem bµi tËp lµm v¨n lµ mét v¨n b¶n héi tho¹i gi÷a häc sinh vµ gi¸o viªn....V× kh«ng đọc kĩ đề bài, nắm đúng yêu cầu của đề nên nhiều embị phê. giải quyết vấn đề.. Suy nghĩ trả lời. HS lắng nghe, suy ngẫm Học sinh kể. Suy nghĩ trả lời. Năng lực tự quản Þ Giao tiếp : phải có nội dung đáp ứng yêu cầu. b)Ví dụ 2/9. - Cười : thừa nội dung thông tin. - Bỏ : từ “cưới” và có ý khoe áo. Þ Không nên nói nhiều hơn những gì cần nói.. Năng lực giao tiếp, tóm tắt văn bản.. Năng lực tư duy, khái quát vấn đề Suy nghĩ trả lời. 2.KÕt luËn: Khi giao tiÕp cÇn chó ý : + Nãi cho cã néi dung..

<span class='text_page_counter'>(3)</span> lµ lan man,thõa ý,thiÕu ý........... -> §ã lµ khuyÕt ®iÓm ph¬ng ch©m vÒ lîng. Hoạt động 3 : Hình thành kh¸i niÖm ph¬ng ch©m vÒ chÊt. Giáo viên cho học sinh đóng diÔn l¹i c©u chuyÖn : "Qu¶ bÝ khæng lå" ? TruyÖn cêi nµy phª ph¸n ®iÒu g×? ?Nh vËy trong giao tiÕp cã ®iÒu g× cÇn tr¸nh? GV nªu thªm mét sè t×nh huèng ? NÕu kh«ng biÕt ch¾c tuÇn sau líp sÏ kh«ng c¾m tr¹i th× em cã thông báo điều đó với các bạn kh«ng? Kh«ng biÕt ch¾c v× sao b¹n m×nh nghØ häc th× em nãi víi gi¸o viªn : B¹n Êy nghØ häc v× èm kh«ng? Gi¸o viªn hÖ thèng ho¸ kiÕn thøc: Khi giao tiếp phải : nói đúng sự thật , nói đúng cái tâm của mình , đúng tấm lòng mình , không nên nghĩ một đằng , nói mét nÎo, nãi thÕ nµy lµm thÕ kh¸c; §õng nãi nh÷ng ®iÒu g× mµ mình tin là không đúng hay kh«ng cã b»ng chøng x¸c thực. Nói đúng sự thật là phơng ch©m vÒ chÊt trong héi tho¹i. Gi¸o viªn kÕt luËn ph¬ng ch©m vÒ chÊt. Học sinh đọc to ghi nhớ. ? KÓ tªn nh÷ng c©u chuyÖn thµnh ng÷ , tôc ng÷ , tõ ng÷ chØ c¸ch nãi liªn quan tíi ph¬ng ch©m héi tho¹i vÒ chÊt.. Hoạt động 4.HDHS làm BT Yêu cầu học sinh đọc bài tập 1/10. Þ Chú ý vào 2 phương châm. Học sinh đọc ghi nhớ SGK. + Nội dung lời nói phải đáp ứng đúng yêu cầu của cuộc giao tiÕp ( kh«ng thõa , kh«ng thiÕu) => §ã lµ ph¬ng ch©m vÒ lîng. Năng lực liên hê Ghi nhí1: SGK/9 II. Ph¬ng ch©m vÒ chÊt. 1. VÝ dô: SGK/9 2. "Qu¶ bÝ khæng lå". Hoạt động nhóm. 2.NhËn xÐt - Phª ph¸n tÝnh nãi kho¸c. -> Trong giao tiÕp kh«ng nªn nãi nh÷ng ®iÒu mµ m×nh không tin là đúng sự thật.. -> §õng nãi nh÷ng ®iÒu mµ m×nh kh«ng cã b»ng chøng x¸c thùc.. Năng lực hợp tác. HS trả lời. * Ghi nhí2: SGK/10 : - TruyÖn : Con r¾n vu«ng , §i m©y vÒ giã.... - Nãi cã s¸ch m¸ch cã chøng,nãi nh¨ng nãi cuéi, nãi tr¹ng, nãi dèi....... Suy nghĩ trả lời. III.LuyÖn tËp Bài 1/10: thừa thông tin. a) Sai về lượng, thừa từ “nuôi ở nhà”. b) Sai phương châm về lượng thừa: “có hai cánh”.. Năng lực liên hê.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> để nhận ra lỗi. Học sinh đọc bài tập 2. Giáo viên gọi 2 em lên bảng điền từ.. HS lên bảng trình bày. Giáo viên cho Học sinh đọc bài 3/11 Truyên gây cười do chi tiết nào ? Giáo viên giải thích để học sinh hiểu Þ Có ý thức tôn trọng về chất. Þ Có ý thức phương châm về lượng Thảo luận nhóm đại diên trả lời Yêu cầu học sinh làm bài. - Khua ...mép: ba hoa, khoác lác, phô trương. - Nói dơi nói chuột : lăng nhăng không xác thực.. Gọi 2 Hs lên bảng trình bày 4-Củng cố :. Bài 2/10 a) Nói có sách mách có chứng b) Nói dối. c) Nói mò d) Nói nhăng nói cuội e) Nói trạng Þ Vi phạm phương châm về chất Bài 3/11 - Vi phạm phương châm về lượng. - Thừa: “ rồi có.... không ?”. Bài 4/11 a) Thể hiên người nói cho biết thông tin họ nói chưa chín chắn. b) Nhằm không lặp nội dung cũ. Bài 5/11 ─ Các thành ngữ Þ phương châm về chất. - Ăn ốc nói mò: nói vô căn cứ. - Ăn không nói có: vu khống bịa đặt. - Hứa...vượn: hứa mà không thực hiên được. - Các TN đều chỉ cách nói nội dung không tuân thủ phương châm về chất Þ cần tránh, kỵ không giao tiếp.. Năng lực thực hành tiếng Viêt. Năng lực hợp tác, giải quyết vấn đề..

<span class='text_page_counter'>(5)</span> ? Nhắc lại khái niêm phương châm về chất ? Phương châm về lượng ? 5. Hướng dẫn ở nhà : -Cần nắm vững 2 phương châm về hội thoại. -Tập đặt các đoạn hội thoại vi phạm 2 phương châm hội thoại trên. - Chuẩn bị bài: Sử dụng một số nghê thuật trong văn bản thuyết minh. +Gợi ý: HS cần nhớ kể các phương pháp thuyết minh: * Định nghĩa – ví dụ - so sánh – liêt kê. * Chứng minh – giải thích – phân tích. - §äc kÜ v¨n b¶n " H¹ Long - §¸ vµ Níc". Tr¶ lêi c©u hái ë SGK trang 12..

<span class='text_page_counter'>(6)</span>