UBND TỈNH BÀ RỊA – VŨNG TÀU
TRƯỜNG CAO ĐẲNG KỸ THUẬT CƠNG NGHỆ
GIÁO TRÌNH
MƠ ĐUN QUẢN TRỊ CSDL MS SQL SERVER
NGHỀ: QUẢN TRỊ MẠNG
TRÌNH ĐỘ: TRUNG CẤP
(Ban hành kèm theo Quyết định số: ……/QĐCĐKTCN, ngày … tháng … năm
20…… của Hiệu trưởng Trường Cao đẳng Kỹ thuật Cơng nghệ BRVT)
BÀ RỊA – VŨNG TÀU, NĂM 2020
TUN BỐ BẢN QUYỀN
Nhằm đáp ứng nhu cầu học tập và nghiên cứu cho giảng viên và sinh
viên nghề Cơng nghệ Thơng tin trong trường Cao đẳng Kỹ thuật Cơng nghệ
Bà Rịa – Vũng Tàu, chúng tơi đã thực hiện biên soạn tài liệu Hệ quản trị
CSDL MS SQL Server này.
Tài liệu được biên soạn thuộc loại giáo trình phục vụ giảng dạy và học
tập, lưu hành nội bộ trong Nhà trường nên các nguồn thơng tin có thể được
phép dùng ngun bản hoặc trích dùng cho các mục đích về đào tạo và tham
khảo.
Mọi mục đích khác mang tính lệch lạc hoặc sử dụng với mục đích kinh
doanh thiếu lành mạnh sẽ bị nghiêm cấm.
LỜI GIỚI THIỆU
Giáo trình “Hệ quản trị CSDL MS SQL Server” được biên soạn dựa trên
khung chương trình đào tạo Trung cấp nghề Cơng nghệ Thơng tin đã được
Trường Cao đẳng Kỹ thuật Cơng nghê Bà Rịa – Vũng Tàu phê duyệt.
Tác giả đã nghiên cứu một số tài liệu, cơng nghệ hiện đại kết hợp với
kinh nghiệm làm việc thực tế để viết nên giáo trình này. Nội dung được tác
giả trình bày cơ động, dễ hiểu kèm theo các bước hướng dẫn thực hành chi
tiết theo ngun tắc quan tâm đến kết quả đầu ra, khả năng tự học và kỹ
năng cần thiết để HSSV sử dụng các phát biểu TSQL: tạo CSDL, tạo user,
truy vấn dữ liệu… thực hiện thành thạo các thao tác quản trị tài khoản người
dùng và tài khoản nhóm đối với hệ thống MS SQL Server , đáp ứng nhu cầu
thực tế của doanh nghiệp.
Nội dung giáo trình được chia thành 11 bài, trong đó:
Bài 1: Tổng quan về mơ hình Client/Server
Bài 2: Hệ quản trị cơ sở dữ liệu Microsoft SQL Server
Bài 3: Ngơn ngữ định nghĩa và thao tác dữ liệu (TSQL)
Bài 4: Thủ tục lưu trữ
Bài 5: Quản lý giao tác
Bài 6: Bảo mật trong SQL Server
Trong q trình biên soạn, chắc chắn giáo trình cịn nhiều thiếu sót. Tác
giả rất mong nhận được ý kiến đóng góp của q thầy/cơ và các em học sinh,
sinh viên để tiếp tục hồn thiện hơn.
Xin chân thành cảm ơn q đồng nghiệp, bạn bè đã có những ý kiến
đóng góp trong q trình biên soạn giáo trình này.
Bà Rịa – Vũng Tàu, ngày …… tháng …… năm ………
Tham gia biên soạn
1. Nguyễn Phạm Ái Hương – Chủ biên
1
BM/QT08/P.ĐT/02/06
Ban hành lần: 3
MỤC LỤC
LỜI GIỚI THIỆU
................................................................................................
1
MỤC LỤC
.............................................................................................................
2
6.1. Mơ hình CSDL tập trung (Centralized database model)
.............................
19
6.2. Mơ hình CSDL theo kiểu file server (File server databasemodel)
.........
19
6.3. Mơ hình xử lý từng phần CSDL (Database extract proceSQL Servering
model)
............................................................................................................
20
6.4. Mơ hình CSDL Client/Server (Client/Server database model)
....................
20
6.5. Mơ hình CSDL phân tán (Distributed database model)
...............................
21
Tạo CSDL bằng SQL Server Management Studio
..........................................
31
4.1. Sử dụng truy vấn con
..............................................................................
108
4.2. Sử dụng biến con trỏ
...............................................................................
111
2.1. Tạo View trong SQL
.................................................................................
117
2.2. Xóa View trong SQL
..................................................................................
118
CHƯƠNG TRÌNH MƠ ĐUN
(Ban hành kèm theo Quyết định số /QĐ–CĐKTCN ngày tháng năm của Hiệu
trưởng Trường Cao đẳng Kỹ thuật Cơng nghệ Bà Rịa – Vũng Tàu)
Tên mơ đun: Hệ quản trị CSDL MS SQL Server
Mã mơ đun: MD15
Thời gian thực hiện mơ đun: 90 giờ; (Lý thuyết: 27 giờ; Thực hành, thí
nghiệm, thảo luận, bài tập: 55giờ; Kiểm tra: 8 giờ)
Vị trí, tính chất của mơ đun:
Vị trí: được giảng dạy sau khi học xong các module Cơ sở dữ liệu, Quản trị Cơ
sở dữ liệu Access, Quản trị mạng
Tính chất: Là mơ đun chun ngành của nghề cơng nghệ thơng tin, trình bày các
kiến trúc của hệ quản trị cơ sở dữ liệu MS SQL Server, cách làm việc và tương
tác giữa các thành phần kiến trúc trong hệ thống. Kết nối hệ thống mạng để sử
dụng hệ thống cơ sở dữ liệu.
Mục tiêu mơ đun:
Về kiến thức:
+
Trình bày mơ hình cơ sở dữ liệu Client/Server
+
Nêu các đặc trưng của mơ hình Client/Server
+ Trình bày cú pháp và cơng dụng của các phát biểu TSQL: tạo CSDL, tạo
user
+
Thực hiện các ràng buộc dữ liệu: Check, primary
+ Trình bày cú pháp ngơn ngữ lập trình SQL để định nghĩa được các hàm
+
Phân tích trigger, các ngun lý quản lý giao tác cho CSDL
+
Biết chọn giải pháp cơ chế an tồn dữ liệu
Về kỹ năng:
+
3
Kết nối hệ thống mạng để sử dụng hệ thống cơ sở dữ liệu.
+
Thực hiện thành thạo các thao tác quản trị tài khoản người dùng và tài
khoản nhóm đối với hệ thống MS SQL Server.
+
Thiết lập cấu hình và giải quyết các vấn đề thường xảy ra trên mạng khi
sử dụng truy cập cơ sở dữ liệu.
+
Bảo vệ tài ngun dữ liệu trên các hệ thống MS SQL Server.
+
Sao lưu và phục hồi đồng thời lập được lịch sao lưu tự động trong
HQTCSDL SQL Server
Về năng lực tự chủ và trách nhiệm:
+ Có tinh thần trách nhiệm, ý thức tổ chức kỷ luật, tác phong cơng nghiệp,
tinh thần hợp tác trong cơng việc
+ Có ý chủ động, độc lập trong cơng việc, tự học cập nhật kiến thức, nâng
cao trình độ chun mơn.
+ Có khả năng tổ chức và điều hành một nhóm, đánh giá được các thành viên
trong nhóm.
+ Rèn luyện tính cẩn thận, kiên trì, sáng tạo, độc lập và hoạt động nhóm.
+ Bảo đảm an tồn và vệ sinh cho người và thiết bị trong phịng máy.
Nội dung mơ đun:
Số
TT
1
Tên các bài trong mơ đun
Bài 1: Tổng quan về mơ hình
Client/Server
1. Các kiến thức tổng quan về cơ
0.4
0.2
0.2
0
sở dữ liệu
2. Các giai đoạn phát triển của một 0.3
0.1
0.2
0
hệ quản trị cơ sở dữ liệu
3. Các đặc trưng của mơ hình
0.2
0.6
0
Client/server
4
Thời gian (giờ)
Thực hành, thí
Tổng Lý
Kiểm
nghiệm, thảo
số thuyết
tra
luận, bài tập
4
1
3
0
0.8
4. Tổng quan về cấu trúc
2
3
4
0.2
1.0
0
0.3
1.0
0
4
6
0
Microsoft SQL Server
1. Giới thiệu hệ quản trị cơ sở dữ 0.7
0.2
0.5
0
liệu MS SQL Server
2. Cài đặt MS SQL Server
1.0
3. Các công cụ của MS SQL Server 1.3
4. Làm việc với công cụ Enterprise 4.0
0.5
0.3
2.0
0.5
1
2
0
0
0
Manager
5. Các dịch vụ của SQL
3
1.0
2
0
24
9
13
2
1.5
2.5
2
3.5
3.0
1.5
3
5
2
0.5
1.5
1.0
1.5
1
0.5
1.0
2
0
1
1
1
2
2
1
2
3
0
0
0
0
0
0
0
0
0
2
Bài 4: Thủ tục lưu trữ
19
1. Khái niệm về thủ tục lưu trữ
1.5
2. Tạo thủ lư trữ
4.5
3. Lời gọi thủ tục
1.5
4. Sử dụng biến trong thủ tục
3
5. Giá trị trả về của tham số trong 3
6
0.5
1.5
0.5
11
1
3
1
2
0
0
0
1.0
1.0
2
2
0
0
1.0
1.5
0
Client/Server
5. Các mô hình dữ liệu của hệ 1.3
thống Client/Server
Bài 2: Hệ quản trị cơ sở dữ liệu
10
Bài 3: Ngơn ngữ định nghĩa và thao
tác dữ liệu (TSQL)
1. Create Database
2. Create Table
3. Alter Table
4. Toàn vẹn dữ liệu
5. Insert
6. Delete
7. Update
8. Select
Kiểm tra
thủ tục lưu trữ
6. Sửa đổi thủ tục
5
1.2
2.5
7. Xóa thủ tục
Kiểm tra
5
1
2
0.5
0
0.5
0
0
2
16
1.5
3.5
6
0.5
1.5
7
1
2.0
3
0
0
3.5
1.5
2.0
0
2.5
2.0
0
2
0
0
3
Bài 6: Bảo mật trong SQL Server
1. Cơ chế an tồn dữ liệu
2. Khung nhìn (view) như các cơ
chế bảo vệ dữ liệu
3. Tạo và quản lý User
4. Tạo roles và sử dụng các loại
roles trên server, DB và Object
5. Tạo User: cấp quyền, thu
quyền trên server, DB và Object
Kiểm tra
17
1.5
2.5
4
0.5
0.5
10
1
2
3
0
0
2.0
4.5
0.5
1.5
1.5
3
0
0
3.5
1.0
2.5
0
3
0
0
3
Cộng
90
30
50
10
Bài 5: Quản lý giao tác
1. Định nghĩa Trigger
2. Sử dụng mệnh đề IF UPDATE
trong Trigger
3. ROLLBACK TRANSACTION
4. Sử dụng Trigger trong trường
4.5
hợp câu lệnh Insert, Update, và
Delete có tác động đến nhiều
dịng dữ liệu
Kiểm tra
6
2. Nội dung chi tiết
Bài 1: Tổng quan về mơ hình Client/Server
04giờ
Mục tiêu:
Hiểu rõ mơ hình cơ sở dữ liệu Client/Server
Nắm vững các đặc trưng của mơ hình Client/Server
Nghiêm túc, tự giác trong học tập
Nội dung:
6
Thời gian:
1. Các kiến thức tổng quan về cơ sở dữ liệu
2. Các giai đoạn phát triển của một hệ quản trị cơ sở dữ liệu.
3. Giới thiệu về mơ hình Client server và các hệ quản trị cơ sở dữ liệu phục
vụ cho mơ hình Client/Server
4. Các đặc trưng của mơ hình Client/server
5. Tổng quan về cấu trúc Client/Server
6. Các mơ hình dữ liệu của hệ thống Client/Server
Bài 2: Hệ quản trị cơ sở dữ liệu Microsoft SQL Server
Thời gian:
10 giờ
Mục tiêu:
Trình bày lịch sử phát triển của hệ quản trị cơ sở dữ liệu MS SQL Server
Cài đặt được phần mềm hệ quản trị cơ sở dữ liệu MS SQL Server
Sử dụng được các cơng cụ hổ trợ của hệ quản trị cơ sở dữ liệu MS SQL
Server
Cấu hình được hệ thống quản trị cơ sở dữ liệu trên Server nội bộ.
Nghiêm túc, tự giác trong học tập
Đảm bảo an tồn cho nguời và thiết bị
Nội dung:
1. Giới thiệu hệ quản trị cơ sở dữ liệu MS SQL Server
2. Cài đặt MS SQL Server
3. Các cơng cụ của MS SQL Server
4. Làm việc với cơng cụ Enterprise Manager
4.1.Tạo CSDL
4.2.Tạo bảng
4.3.Tạo mối quan hệ giữa các bảng
7
4.4.Nhập dữ liệu cho bảng
5. Các dịch vụ của SQL
Bài 3: Ngơn ngữ định nghĩa và thao tác dữ liệu (TSQL) Thời
gian: 24 giờ
Mục tiêu:
⁻ Trình bày cú pháp và cơng dụng của các phát biểu.
⁻ Thực hiện được việc truy vấn dữ liệu trên câu lệnh TSQL đúng u cầu.
⁻ Tạo được các loại khóa: Khóa chính, khóa phụ, khóa ngồi;
⁻ Các ràng buộc dữ liệu: Check, primary,..
⁻ Thực hiện các thao tác an tồn với máy tính.
⁻ Nghiêm túc, tự giác trong học tập
⁻ Đảm bảo an tồn cho nguời và thiết bị
Nội dung:
1. Tạo cơ sở dữ liệu (Create Database)
2. Tạo bảng (Create Table)
3. Sửa bảng (Alter Table)
4. Tồn vẹn dữ liệu (Contrains)
5. Thêm dữ liệu (Insert)
6. Xóa (Delete)
7. Cập nhật (Update)
8. Chọn lọc (Select)
Bài 4: Thủ tục lưu trữ
Thời gian: 19giờ
Mục tiêu:
Sử dụng được ngơn ngữ lập trình SQL để định nghĩa được các hàm
8
Cài đặt thủ tục nội tại
Bẫy lỗi, cách dùng con trỏ trong xử lý dữ liệu
Thực hiện các thao tác an tồn với máy tính
Nội dung:
1. Khái niệm về thủ tục lưu trữ
2. Tạo thủ lư trữ
3. Lời gọi thủ tục
4. Sử dụng biến trong thủ tục
5. Giá trị trả về của tham số trong thủ tục lưu trữ
6. Sửa đổi thủ tục
7. Xóa thủ tục
Bài 5: Quản lý giao tác
Thời gian: 19giờ
Mục tiêu:
⁻ Hiểu được thế nào là trigger
⁻
Hiểu các ngun lý quản lý giao tác
⁻ Quản lý truy xuất cạnh tranh, phục hồi sau sự cố
⁻ Thực hiện các thao tác an tồn với máy tính
Nội dung:
1. Định nghĩa Trigger
2. Sử dụng mệnh đề IF UPDATE trong Trigger
3. ROLLBACK TRANSACTION
4. Sử dụng Trigger trong trường hợp câu lệnh Insert, Update, và Delete có tác
động đến nhiều dịng dữ liệu.
Bài 6: Bảo mật trong SQL Server
Mục tiêu:
9
Thời gian: 17giờ
⁻ Sử dụng được các lệnh tạo user.
⁻ Sử dụng được các lệnh cấp phát, thu hồi và từ chối quyền đối với người
sử dụng.
⁻ Thực hiện các thao tác an tồn với máy tính
Nội dung:
1. Cơ chế an tồn dữ liệu
2. Khung nhìn (view) như các cơ chế bảo vệ dữ liệu
3. Tạo và quản lý User
4. Tạo roles và sử dụng các loại roles trên server, DB và Object
5. Tạo User: cấp quyền, thu quyền trên server, DB và Object
IV. Điều kiện thực hiện mơ đun
1. Phịng học chun mơn hóa/nhà xưởng: máy tính được kết nối mạng,
1hv/máy. Máy tính được cài đặt MS SQL Server 2012, RAM tối thiểu 4GB, ổ
cứng cịn trống tối thiểu 525 MB
2. Trang thiết bị máy móc: máy chiếu, bảng viết
3. Học liệu, dụng cụ, ngun vật liệu:
4. Các điều kiện khác:
V. Nội dung và phương pháp đánh giá
1. Nội dung:
Kiến thức:
+ Đánh giá thơng qua bài kiểm tra viết đạt được các u cầu sau:
+ Định nghĩa Database, table và ràn buộc dữ liệu
+ Mơ tả được các kiểu dữ liệu trong SQL Server.
+ Trình bày được cú pháp các câu lệnh Select, Insert, Update, Delete.
+ Sao lưu, phục hồi dữ liệu database
+ Export /inport dữ liệu từ SQL sang ứng dụng khác
10
+ Thêm user , gán quyền và thu hồi quyền
Kỹ năng:
+ Đánh giá thơng qua bài kiểm tra thực hành kỹ năng thao tác, quản trị cơ
sở dữ liệu bằng cơng cụ Enterprise Manager
+ Phân biệt được các kiểu dữ liệu khi thiết kế bảng.
+ Phân biệt được mơ hình quản trị cơ sở dữ liệu Client/Server với các mơ
hình quản trị cơ sở dữ liệu khác.
+ Cài đặt được cơ sở dữ liệu SQL Server trên máy đơn và máy mạng.
+ Đăng nhập được vào SQL Server.
+ Tạo được cơ sở dữ liệu và các thành phần của cơ sở dữ liệu
Client/Server
Năng lực tự chủ và trách nhiệm:
+ Có tinh thần trách nhiệm, ý thức tổ chức kỷ luật, tác phong cơng nghiệp,
tinh thần hợp tác trong cơng việc
+ Có ý chủ động, độc lập trong cơng việc, tự học cập nhật kiến thức, nâng
cao trình độ chun mơn.
+ Có khả năng tổ chức và điều hành một nhóm, đánh giá được các thành
viên trong nhóm.
+ Rèn luyện tính cẩn thận, kiên trì, sáng tạo, độc lập và hoạt động nhóm.
+ Bảo đảm an tồn và vệ sinh cho người và thiết bị trong phịng máy.
2. Phương pháp:
- Đánh giá về kiến thức: tự luận và vẫn đáp.
- Đánh giá về kỹ năng: Quan sát thao tác thực hành trên máy tính và thơng qua
chất lượng sản phẩm.
- Đánh giá về năng lực tự chủ và trách nhiệm: Thông qua kết quả đánh giá
kiến thức, kỹ năng và thái độ
11
VI. Hướng dẫn thực hiện mơ đun
1. Phạm vi áp dụng mơ đun: Chương trình mơ đun này được sử dụng để giảng
dạy cho trình độ trung cấp, cao đẳng
2. Hướng dẫn về phương pháp giảng dạy, học tập mơ đun:
Đối với giáo viên, giảng viên:
+ Chuẩn bị các điều kiện cần thiết trước mỗi bài
+ Chiếu sản phẩm sẽ đạt được trước mỗi bài để nâng cao ý thức học
tập của học sinh.
+ Thao tác mẫu và hướng dẫn chi tiết để hồn thiện kỹ năng cho học
sinh
+ Có thể chia nhóm học sinh để thực hiện bài tập
Đối với người học:
Làm bài tập thực hành trên máy tính.
Trao đổi với nhau, thực hiện các bài thực hành theo nhóm.
3. Những trọng tâm cần chú ý:
⁻ Hiểu rõ các đặc trưng của mơ hình Client/Server
⁻ Trình bày cú pháp và cơng dụng của các phát biểu TSQL: tạo CSDL, tạo
user
⁻ Sử dụng các ràng buộc dữ liệu: Check, primary
⁻ Trình bày cú pháp ngơn ngữ lập trình SQL để định nghĩa được các hàm
⁻ Thực hiện ngun lý quản lý giao tác, cơ chế an tồn dữ liệu
⁻
Thiết lập cấu hình và giải quyết các vấn đề thường xảy ra trên mạng khi
sử dụng truy cập cơ sở dữ liệu.
⁻
Sao lưu và phục hồi đồng thời lập được lịch sao lưu tự động trong
HQTCSDL SQL Server
⁻ Giới thiệu các lỗi thường gặp và cách khắc phục.
12