Tài liệu CEO Ở TRUNG QUỐC Chương 8 doc

C
HINH

PHC

KHẤCH

HÂNG
T
RUNG
Q
ËC
367
Chûúng 8
Thûúng lûúång vúái cấc cêëpThûúng lûúång vúái cấc cêëp
Thûúng lûúång vúái cấc cêëpThûúng lûúång vúái cấc cêëp
Thûúng lûúång vúái cấc cêëp
chđnh quìn Trung Qëcchđnh quìn Trung Qëc
chđnh quìn Trung Qëcchđnh quìn Trung Qëc
chđnh quìn Trung Qëc
“ÚÃ Trung Qëc ngûúâi ta truìn tng vúái nhau mưåt cêu thïë nây:
‘Mưåt mònh thò khưng ai cố thïí k duåt mưåt dûå ấn, nhûng bêët cûá
ai, mưåt mònh, cng cố thïí ph quët nố’. Cấc bẩn phẫi giao tïë
vúái cấc quan chûác úã cấc cêëp chđnh quìn khấc nhau àïí àẫm
bẫo rùçng hổ hiïíu àûúåc dûå ấn ca cấc bẩn vâ tin vâo tđnh khẫ thi
ca nố”.
Norman GivantNorman Givant
Norman GivantNorman Givant
Norman Givant, Àưëi tấc Àiïìu hânh Vùn phông, China Practice
Group, Freshfields Bruckhaus Deringer
NƯÅI DUNG CHÛÚNG 8

Àu àûa quẫ lùỉc: Cú quan cưng quìn xoânh xoẩch thau àûa quẫ lùỉc: Cú quan cưng quìn xoânh xoẩch thay
Àu àûa quẫ lùỉc: Cú quan cưng quìn xoânh xoẩch thau àûa quẫ lùỉc: Cú quan cưng quìn xoânh xoẩch thay
Àu àûa quẫ lùỉc: Cú quan cưng quìn xoânh xoẩch thay
àưíi ch trûúngàưíi ch trûúng
àưíi ch trûúngàưíi ch trûúng
àưíi ch trûúng
Chên dung ngûúâi viïn chûác múái úã Trung QëcChên dung ngûúâi viïn chûác múái úã Trung Qëc
Chên dung ngûúâi viïn chûác múái úã Trung QëcChên dung ngûúâi viïn chûác múái úã Trung Qëc
Chên dung ngûúâi viïn chûác múái úã Trung Qëc
Cêìn tẩo mưëi quan hïå àùåc biïåtCêìn tẩo mưëi quan hïå àùåc biïåt
Cêìn tẩo mưëi quan hïå àùåc biïåtCêìn tẩo mưëi quan hïå àùåc biïåt
Cêìn tẩo mưëi quan hïå àùåc biïåt
Thûúng lûúång vúái chđnh quìnThûúng lûúång vúái chđnh quìn
Thûúng lûúång vúái chđnh quìnThûúng lûúång vúái chđnh quìn
Thûúng lûúång vúái chđnh quìn
Nhûäng cấch quan hïå doanh nghiïåp – chđnh quìn tưët nhêëtNhûäng cấch quan hïå doanh nghiïåp – chđnh quìn tưët nhêët
Nhûäng cấch quan hïå doanh nghiïåp – chđnh quìn tưët nhêëtNhûäng cấch quan hïå doanh nghiïåp – chđnh quìn tưët nhêët
Nhûäng cấch quan hïå doanh nghiïåp – chđnh quìn tưët nhêët
Kïët lånKïët lån
Kïët lånKïët lån
Kïët lån
368 CEO
ÚÃ
T
RUNG
Q
ËC
Dêỵn nhêåpDêỵn nhêåp
Dêỵn nhêåpDêỵn nhêåp
Dêỵn nhêåp

Àưëi vúái nhûäng ai múái àïënÀưëi vúái nhûäng ai múái àïën
Àưëi vúái nhûäng ai múái àïënÀưëi vúái nhûäng ai múái àïën
Àưëi vúái nhûäng ai múái àïën côn chên ûúát chên rấo, tònh trẩng
khưng rộ phûúng cấch lâm viïåc vúái cấc cú quan cưng quìn
úã Trung Qëc thïë nâo cho hiïåu quẫ nhêët lâ vêën àïì ấm ẫnh
hâng àêìu trong quët àõnh dõch chuín cấc hoẩt àưång lâm
ùn tûâ qụ nhâ sang Trung Qëc. Nhiïìu doanh nhên qëc
tïë àậ àûúåc nghe àưìn nhûäng chuån “kinh dõ” vïì tònh trẩng
cấc cưng ty àa qëc gia àậ phẫi khưí súã thïë nâo vò nhûäng rưëi
rùỉm, bệ bâng, vâ tham nhng khi lâm viïåc vúái cấc cêëp chđnh
quìn Trung Qëc. C thïí, nhiïìu cưng ty rêët quan ngẩi vïì
têìm hïå trổng ca chuån phẫi cố nhûäng mưëi quan hïå vâ liïn
àúái àùåc biïåt vúái cấc quan chûác trong nhûäng cåc thûúng lûúång.
ÊËn tûúång êëy, theo lúâi ca 28 ngûúâi chng tưi àậ phỗng
vêën, cố thïí dêỵn ngûúâi bïn ngoâi àïën nhûäng suy nghơ quấ
tiïu cûåc vïì quan hïå chđnh quìn-doanh nghiïåp úã Trung Qëc.
(Xem thïm “Àõnh nghơa vïì Quan hïå, Phêìn II” úã dûúái àêy.) ÚÃ
Chûúng 8 nây, chng tưi xin àûúåc àûa ra nhûäng minh àõnh
rộ giûäa thûåc tïë vâ nhûäng àiïìu ngûúâi ta vêỵn àưìn thưíi vïì tònh
trẩng nây qua nhûäng lúâi khun chi tiïët ca nhûäng lậnh àẩo
vâ chun gia tû vêën cao cêëp àưëi vúái vêën àïì lâm viïåc vúái
cấc cú quan cưng quìn. Trong nhûäng nùm vûâa qua, rêët nhiïìu
ngûúâi cho rùçng nïëu khưng cố mưåt mưëi quan hïå àậ dây cưng
xêy dûång mưåt cấch àùåc biïåt vúái cấc quan chûác cố mưåt têìm
ẫnh hûúãng nâo àố thò lậnh àẩo doanh nghiïåp (nhêët lâ lậnh
àẩo ca cấc cưng ty àa qëc gia) sệ khưng cố àûúåc sûå ng
C
HINH

PHC

KHẤCH

HÂNG
T
RUNG
Q
ËC
369
hưå chđnh thûác cêìn thiïët àïí lâm tùng trûúãng vâ phất triïín doanh
nghiïåp ca mònh – c thïí lâ trong cấc cưng tấc xin giêëy phếp,
xin duåt dûå ấn, hóåc tuín dng nhûäng nhên lûåc quan ëu.
Hiïån nay, theo nhû nhûäng ngûúâi àûúåc chng tưi phỗng
vêën nối, u cêìu phẫi cố nhûäng mưëi quan hïå àùåc biïåt nhû
thïë àang trïn àâ giẫm nhể. Nhiïìu ngûúâi àûúåc chng tưi phỗng
vêën àậ nối rùçng mưëi quan hïå vúái cấc quan chûác hiïån nay
khưng àûúåc xem quấ quan trổng nhû trûúác àêy vâ nïn àûúåc
nhòn nhêån nhû mưåt bân àẩp lúåi thïë trong cåc chẩy àua cẩnh
tranh. Trïn tinh thêìn êëy, hổ àïì nghõ nïn dânh mưåt lûúång
thúâi gian lâm viïåc àấng kïí àïí têåp trung vâo viïåc xêy dûång,
bưìi àùỉp, vâ duy trò nhûäng quan hïå tđch cûåc vúái cấc cêëp chđnh
quìn. Steve Schneider úã GE China àậ nhêím tđnh rùçng ưng
ta dânh 65% thúâi gian ca mònh àïí lâm viïåc vúái cấc quan
chûác chđnh quìn – bao gưìm cẫ cấc quan chûác chđnh quìn
lêỵn nhûäng lậnh àẩo àûúåc bưí nhiïåm àûáng àêìu nhûäng doanh
nghiïåp nhâ nûúác àang lâ khấch hâng ca cưng ty ưng. Ưng
Schneider giẫi thđch rùçng qu thúâi gian nây ch ëu lâ dânh
cho cưng viïåc hoẩch àõnh vâ thûúng thẫo nhûng đt nhêët 10%
lâ thìn ty dânh cho viïåc xêy dûång mưëi quan hïå hóåc àïí
phất triïín nhûäng nïìn tẫng hêìu cố thïí thưng hiïíu vâ tin cêåy

nhau hún.
Trong chûúng nây, nhûäng ngûúâi chng tưi phỗng vêën sệ
chia sễ quan àiïím ca hổ vïì mưëi quan hïå doanh nghiïåp vâ
cú quan cưng quìn, thẫo lån vêën àïì duy trò mưëi quan hïå
tđch cûåc vâ ngûâa trấnh tham nhng, vâ àûa ra nhûäng lúâi
khun vïì viïåc xêy dûång nhûäng quan hïå lâm ùn hûäu hiïåu
trong khi vêỵn àẫm bẫo tn giûä àûúåc nhûäng qui àõnh hânh
xûã ca cưng ty.
370 CEO
ÚÃ
T
RUNG
Q
ËC
ÀÕNH NGHƠA VÏÌ QUAN HÏÅÀÕNH NGHƠA VÏÌ QUAN HÏÅ
ÀÕNH NGHƠA VÏÌ QUAN HÏÅÀÕNH NGHƠA VÏÌ QUAN HÏÅ
ÀÕNH NGHƠA VÏÌ QUAN HÏÅ:



Phêìn IIPhêìn II
Phêìn IIPhêìn II
Phêìn II
Khưng ai trong nhûäng ngûúâi chng tưi phỗng vêën ph nhêån tònh
trẩng tham nhng úã Trung Qëc. Trong thûåc tïë, hêìu hïët thûâa nhêån
hổ phẫi rêët vêët vẫ trong viïåc àẫm bẫo cho cấc nhên viïn ca mònh
“giûä mònh” trûúác cấm dưỵ sûã dng nhûäng phûúng thûác mâ cố thïí hổ
àậ thêëy nhûäng àưëi th cẩnh tranh ca mònh (trong cng nhû ngoâi
nûúác) àang sûã dng, chùèng hẩn nhû hưëi lưå, lẩi quẫ, hóåc àưíi chấc
nhûäng àùåc ên ca cưng viïåc vâ cấ nhên mưåt cấch bêët húåp phấp.

Tham nhng lâ mưåt ëu tưë phẫi àûúng àêìu giẫi quët àưëi vúái bêët cûá
nhâ quẫn l qëc tïë nâo úã Trung Qëc. Qëc gia nây xïëp thûá 71
trong 145 nûúác theo Chó sưë Tri nhêån Tham nhng (Corruption Per-
ception Index) nùm 2004. Tònh tònh câng thïm àau àêìu vúái cấc nhâ
lậnh àẩo doanh nghiïåp hâng àêìu khi nhûäng àõnh nghơa vïì nhûäng gò
àûúåc xem lâ chêëp nhêån àûúåc vâ nhûäng gò bõ coi lâ “quan hïå trïn
mûác tònh cẫm” vâ bêët húåp phấp úã Trung Qëc lẩi khấc vúái cấc nûúác
khấc. Vđ d, tùång quâ, lêëy lông khấch hâng, rưìi múâi ài ùn lâ nhûäng
têåp tc lâm ùn àậ cố tûâ lêu úã Trung Qëc, nhûng lẩi bõ hẩn chïë gùỉt
gao theo låt phấp Hoa K. Tònh trẩng “mưåt ngûúâi lâm quan cẫ hổ
àûúåc nhúâ” cng rêët phưí biïën úã cấc cưng ty nưåi àõa, vâ mưëi quan hïå
vâ liïn àúái giûäa anh em, bâ con, bẩn bê chung lúáp hóåc chung trûúâng
c xem ra cố ẫnh hûúãng rêët mẩnh úã Trung Qëc, mẩnh hún nhiïìu
úã nhûäng àêët nûúác khấc. Do ranh giúái giûäa nhûäng quan hïå cấ nhên
vâ giao dõch úã Trung Qëc thûúâng rêët múâ, cố thïí giao thoa lêỵn
nhau nïn nhûäng nhâ quẫn l qëc tïë têm sûå rùçng hổ phẫi rêët ch
têm trong viïåc àâo tẩo hûúáng dêỵn cho nhûäng nhên viïn vưën lâ ngûúâi
bẫn àõa phẫi tn giûä cho àûúåc nhûäng qui àõnh vïì hânh xûã ca cưng
ty vâ rùçng hổ khưng thïí giẫ àõnh rùçng cấc nhên viïn àïìu cng hiïíu
nhû nhau vïì nhûäng cấch lâm ùn chêëp nhêån àûúåc vâ nhûäng cấch
lâm ùn khưng chêëp nhêån àûúåc. Nhûäng nhên viïn àêìy thânh nhiïìu
khi cố thïí vi phẩm chđnh sấch ca cưng ty do sûã dng nhûäng têåp
tc vưën àûúåc xem lâ bònh thûúâng úã cấc cưng ty Trung Qëc.
C
HINH

PHC

KHẤCH

HÂNG
T
RUNG
Q
ËC
371
Ngoâi ra, dûåa vâo nhûäng mưëi quan hïå cấ nhên cng lâ mưåt cưng
c mâ cấc bïn cẩnh tranh hóåc nhûäng cưång sûå (hóåc cấc nhên
viïn) bêët bònh vúái nhau cố thïí sûã dng àïí chưëng lẩi cấc cưng ty àa
qëc gia. Mưåt trûúâng húåp xẫy ra cëi nùm 2005 mâ giúái doanh
nhên nûúác ngoâi àïën lâm ùn úã Trung Qëc ai cng biïët lâ chuån
mưåt nhâ sẫn xët àưì nưåi thêët ngûúâi Àan Mẩch àậ hổc mưåt bâi hổc
cay àùỉng sau khi tûâ chưëi thanh toấn cho phđa cung ûáng ba triïåu
nhên dên tïå vïì sưë da khưng àẫm bẫo chêët lûúång. Vâi thấng sau khi
tûâ chưëi nhêån àún àùåt hâng êëy, cấc quan chûác àõa phûúng àïën gộ
cûãa cưng ty àïí trao mưåt trất hêìu tôa liïn quan àïën v tranh chêëp
phong tỗa ba triïåu nhên dên tïå (tûúng àûúng 240.000 àưla) trong
tâi khoẫn ca cưng ty cưång vúái trïn bưën triïåu nhên dên tïå úã nhûäng
tâi sẫn khấc ca cưng ty. Khi sấch nây àûúåc lïn khn, nhâ sẫn
xët àưì nưåi thêët àang phẫi khấng ấn vâ nhûäng nhâ quẫn l úã àêëy
àïìu tin rùçng ưng ta lâ nẩn nhên ca tònh trẩng phđa cung ûáng êëy cố
mưåt mưëi quan hïå rêët “àùåc biïåt” vúái tôa ấn àõa phûúng. Bâi hổc rt
ra lâ: cấc mưëi quan hïå cố thïí àûúåc sûã dng àïí chưëng lẩi cấc cưng
ty qëc tïë, nhêët lâ nïëu cưng ty ca bẩn khưng cố àûúåc nhûäng mưëi
quan hïå nhû cưng ty àưëi th.
Trong khi mưåt mùåt phẫi cẫnh giấc trûúác tònh trẩng tham nhng thò
mùåt khấc cấc cưng ty qëc tïë úã Trung Qëc àang nưỵ lûåc tòm nhûäng
phûúng cấch àïí dung hôa vêån dng nhûäng têåp tc àõa phûúng vâ
nhûäng hûúáng dêỵn àẩo l kinh doanh ca hổ. Chùèng hẩn, cấc cưng
ty cố thïí àûúåc cho phếp thïí hiïån sûå quan têm vúái nhûäng àún võ

hóåc cấ nhên bùçng cấch lâm theo têåp tc tùång quâ nhên ma Trung
Thu hóåc nùm múái. Mưåt sưë cưng ty àậ àûa ra nhûäng quy àõnh vïì giấ
trõ àưëi vúái nhûäng mốn quâ àem tùång hóåc nhêån vâo. Quan trổng
hún, nhiïìu cưng ty cố thïí tòm nhûäng phûúng cấch gip àúä cấc tưí
chûác hóåc àún võ chđnh quìn hoân thânh nhûäng chó tiïu phc v
cưång àưìng, nhû ng hưå cho mưåt cú quan tûâ thiïån úã àõa phûúng,
hóåc tưí chûác nhûäng hưåi thẫo hóåc lúáp hổc àâo tẩo vïì kinh doanh
372 CEO
ÚÃ
T
RUNG
Q
ËC
hay giấo dc. Vđ d: GE China àâi thổ nhûäng khốa hổc cho nhûäng
quan chûác chđnh ph àûúåc tuín chổn vïì nhûäng têåp tc kinh doanh
qëc tïë úã ngay Trung têm Cưng nghïå Trung Qëc ca mònh.
(Àïí tòm hiïíu thïm vïì nhûäng tû vêën vïì phûúng cấch cố thïí ấp dng
àûúåc trong viïåc xêy dûång mưëi quan hïå doanh nghiïåp - chđnh quìn
– hêìu khưng vi phẩm låt lïå úã Trung Qëc vâ bẫn qëc hóåc lûún
lểo lấch låt – xin xem phêìn “Quan hïå doanh nghiïåp - cú quan cưng
quìn, nhûäng cấch lâm hay nhêët” úã gêìn cëi chûúng nây.)
Àu àûa quẫ lùỉc: Cú quan cưng quìnÀu àûa quẫ lùỉc: Cú quan cưng quìn
Àu àûa quẫ lùỉc: Cú quan cưng quìnÀu àûa quẫ lùỉc: Cú quan cưng quìn
Àu àûa quẫ lùỉc: Cú quan cưng quìn
xoânh xoẩch thay àưíi ch trûúngxoânh xoẩch thay àưíi ch trûúng
xoânh xoẩch thay àưíi ch trûúngxoânh xoẩch thay àưíi ch trûúng
xoânh xoẩch thay àưíi ch trûúng
Àïí hiïíu àûúåc têìm quan trổngÀïí hiïíu àûúåc têìm quan trổng
Àïí hiïíu àûúåc têìm quan trổngÀïí hiïíu àûúåc têìm quan trổng
Àïí hiïíu àûúåc têìm quan trổng ca mưåt mưëi quan hïå tưët vúái cú

quan cưng quìn úã Trung Qëc, cố lệ cng cêìn phẫi lûu
lâ cåc tranh àêëu mâ cấc cưng ty qëc tïë phẫi àưëi mùåt hiïån
nay àậ àûúåc phất àưång hâng bao thïë k nay rưìi. Xin nhùỉc
nhanh lẩi mêëy sûå kiïån lõch sûã: nùm 1792, Àïë qëc Anh cûã
Ngâi Macartney àïën thûúng thẫo vïì nhûäng mưëi quan hïå giao
thûúng vúái Vûúng triïìu Trung Hoa. Khi àậ ài vâo giai àoẩn
cëi lâ Ngâi Macartney àậ thânh cưng trong viïåc ët kiïën Hoâng
àïë Cân Long, ưng ta àưåt nhiïn àûúåc thưng bấo Trung Qëc
lâ mưåt qëc gia cố thïí tûå cung tûå cêëp vâ khưng cêìn phẫi
giao thûúng vúái cấc qëc gia khấc; nhûäng giao thûúng vưën
rêët hẩn chïë mâ Trung Qëc àậ cêëp phếp chó àûúåc thûåc hiïån
“nhû mưåt nghơa cûã” àưëi vúái ngoẩi bang.
Àiïìu ai cng biïët lâ, trong hún 200 nùm qua Trung Hoa
àậ mêëy lêìn thay àưíi vïì cú bẫn ch trûúng ca mònh vïì nhûäng
C
HINH

PHC

KHẤCH

HÂNG
T
RUNG
Q
ËC
373
giao dõch ngoẩi thûúng khi, cûá nhû
quẫ lùỉc àưìng hưì, hïët tûâ múã cûãa nhẫy
sang bïë quan tỗa cẫng rưìi ngûúåc

lẩi. Quẫ lùỉc êëy àậ àûúåc “chưët” lẩi
mưåt chưỵ vúái tiïu lïånh “múâi vâo” àưëi
vúái cấc lìng àêìu tû qëc tïë kïí tûâ
àêìu thêåp niïn 1990. Àêìu tû trûåc
tiïëp nûúác ngoâi àậ àûúåc triïín khai
tùng vổt tûâ 40 t àưla M vâo nùm
2000 lïn àïën 53,5 t àưla M vâo
nùm 2004. Tuy nhiïn, cng cêìn
phẫi nhúá tû duy vâ nïëp nghơ ca
chđnh quìn Trung Qëc àậ thay
àưíi àấng kïí nhû thïë nâo trong bưën
thêåp k qua. Xin hậy lûu cho mưåt
thûåc trẩng lâ têët cẫ cấc quan chûác Trung Qëc tûâ 50 tíi
trúã lïn àïìu thåc thïë hïå sinh ra trong cåc Cấch mẩng Vùn
hốa. Vò l do nây, hổ têët thẫy àïìu àïën bêët k bân àâm phấn
nâo vúái mưåt têm thûác vư cng khấc biïåt so vúái hêìu hïët cấc
nhâ quẫn l ca cấc cưng ty àa qëc gia. (Nhên vêåt àậ lâm
cho quẫ lùỉc êëy chuín àưång chùèng ai khấc hún lâ cûåu lậnh
àẩo Trung Qëc Àùång Tiïíu Bònh. Xin xem thïm “Tấc giẫ cưng
cåc cẫi cấch Trung Qëc” àïí cố mưåt cấi nhòn toất ëu vïì
cåc àúâi chđnh trõ vâ nhûäng giai àoẩn lõch sûã ca ưng ta.)
“Tưi thêëy Trung Qëc lâ mưåt
àêët nûúác rêët phûác tẩp búãi
chng ta phẫi àưëi phố vúái
nhiïìu têìng cêëp cú quan
cưng quìn. Nối àïën chđnh
quìn lâ nối àïën chđnh ph
trung ûúng, chđnh quìn
cêëp tónh/thânh phưë, vâ
chđnh quìn àõa phûúng.

Theo nhû kinh nghiïåm ca
tưi thò chng ta cêìn phẫi cố
mưëi quan hïå tưët vúái đt nhêët
lâ hai cêëp – cêëp àõa phûúng
vâ cêëp trung ûúng.”
Jean-Luc ChereauJean-Luc Chereau
Jean-Luc ChereauJean-Luc Chereau
Jean-Luc Chereau,
Ch tõch, Carrefour China
374 CEO
ÚÃ
T
RUNG
Q
ËC
TẤC GIẪ CƯNG CÅC CẪI CẤCH TRUNG QËCTẤC GIẪ CƯNG CÅC CẪI CẤCH TRUNG QËC
TẤC GIẪ CƯNG CÅC CẪI CẤCH TRUNG QËCTẤC GIẪ CƯNG CÅC CẪI CẤCH TRUNG QËC
TẤC GIẪ CƯNG CÅC CẪI CẤCH TRUNG QËC
Sệ khưng thïí bân vïì nhûäng biïën chuín sêu rưång vïì vùn hốa, xậ
hưåi, vâ kinh tïë úã Trung Qëc trong 30 nùm qua nïëu khưng àïì cêåp
àïën nhûäng bûúác thùng tiïën, thêët sng, rưìi lẩi thùng tiïën ca võ kiïën
trc sû trûúãng ca cưng cåc cẫi cấch àố – ưng Àùång Tiïíu Bònh.
Chđnh do nhûäng chđnh sấch mẩnh bẩo ca ngûúâi àậ tham gia tưí
chûác Àẫng Cưång sẫn ngay tûâ thúâi gian àêìu nây (àậ nưíi lïn bïn cẩnh
Mao Trẩch Àưng mùåc d àậ hai lêìn bõ tûúác mêët quìn lûåc) mâ Trung
Qëc àậ àûúåc àûa vâo mưåt lưå trònh vûäng chùỉc àïí thùèng tiïën àïën
mưåt nïìn kinh tïë dûåa vâo thõ trûúâng.
Cêu chuån ca Àùång Tiïíu Bònh sệ gip lâm sấng tỗ vâ gip ta
hiïíu hún vïì nhûäng biïën chuín chđnh trõ hưỵn àưån vâ hâo hûáng àậ
lâm rng àưång cẫ nûúác Trung Qëc trong giai àoẩn sinh thúâi ca

ưng. Sau khi gia nhêåp Àẫng Cưång sẫn Trung Qëc vâo nùm 1924
khi 20 tíi, hổ Àùång àậ nhanh chống trúã thânh nhâ lậnh àẩo Àẫng
úã miïìn Têy Nam Trung Qëc. Ưng àậ tham gia cåc Trûúâng Chinh
1934-1935 vâ, dûúái sûå lậnh àẩo ca ưng Mao, àậ gip thûåc hiïån
cåc thanh trûâng trđ thûác trong giai àoẩn thêåp niïn 1950. Nùm 1966,
trong cåc Cấch mẩng Vùn hốa, chđnh ưng Àùång àậ bõ khai trûâ vò bõ
xem lâ “kễ múã àûúâng cho tû bẫn”. Ưng àậ àûúåc phc chûác vâ trúã
thânh Phố Th tûúáng nùm 1973, àïí rưìi lẩi bõ thanh trûâng búãi nhốm
Bê l Bưën Tïn vâo nùm 1976. Nùm sau àố, ưng Àùång lẩi àûúåc phc
chûác, lêìn nây lâm Phố Ch tõch y ban Trung ûúng vâ y ban Qn
y Trung ûúng. Cho àïën khi qua àúâi nùm 1997, ưng vêỵn ln giûä
vai trô lậnh àẩo chđnh trõ cao cêëp nhêët.
Nùm 1981, ưng Àùång phất àưång chïë àưå khoấn nưng nghiïåp cho
phếp nưng dên àûúåc tûå do chổn lûåa sẫn phêím canh tấc miïỵn lâ hổ
chõu dânh nưåp mưåt sưë phêìn trùm sẫn phêím thu hoẩch cho nhâ nûúác.
Cấch lâm nây àậ cúãi trối cho nưng dên, múã àûúâng cho hổ àûúåc
chổn nhûäng sẫn phêím àấp ûáng nhu cêìu ca thõ trûúâng. Lúåi nhån
tùng vổt, àem lẩi mưåt àúâi sưëng thõnh vûúång cho nưng dên vưën àang
C
HINH

PHC

KHẤCH

HÂNG
T
RUNG
Q
ËC

375
ngùỉc ngoẫi – hi vổng bùỉt àêìu lốe lïn. Qua nhûäng àúåt cẫi cấch nhû
vêåy, ưng Àùång àûúåc ngûúâi ta nối àïën nhû mưåt ngûúâi àậ cố cưng
àûa 200 triïåu nưng dên ra khỗi cẫnh nghêo àối cng cûåc. Thấng
10 nùm 1999, mưåt bâi bấo trïn túâ tẩp chđ Asia Week àậ khùèng
àõnh rùçng “nhâ lậnh àẩo hổ Àùång lâ ngûúâi àậ xốa àối giẫm nghêo
cho mưåt sưë lûúång nưng dên lúán hún bêët k mưåt lậnh àẩo nâo úã bêët
cûá qëc gia nâo úã bêët k thúâi àẩi nâo trïn thïë giúái”.
Giûäa thêåp niïn 1980, hổ Àùång bùỉt àêìu cưng khai tun bưë ch trûúng
ca ưng lâ, thânh tûåu tưëi thûúång mâ ch nghơa xậ hưåi phẫi ài àïën lâ
toân dên thõnh vûúång. Ưng lâm cho qëc tïë ch àïën Trung Qëc
bùçng cấch vẩch thẫo cẫ mưåt lưå trònh múái mễ àïí phất triïín kinh tïë
qëc gia. Chùèng hẩn, ưng àậ àûa ra mưåt tun bưë vâo thấng 3-
1985 nhû sau: “Mc tiïu àêìu tiïn ca chng ta lâ àïën cëi thïë k
nây lâm cho nhên dên chng ta cố àûúåc mưåt àúâi sưëng tûúng àưëi
thoẫi mấi – nghơa lâ phẫi àẩt àïën mưåt mûác sưëng khưng giâu nhûng
cng khưng nghêo. Mc tiïu thûá hai lâ tûâ ba àïën nùm thêåp niïn
nûäa phẫi àẩt àïën mûác àưå kinh tïë ca cấc nûúác phất triïín, àïí ngûúâi
dên ca chng ta cố àûúåc mưåt àúâi sưëng tûúng àưëi khêëm khấ hún”.
Viïåc cho thânh lêåp bưën Àùåc khu Kinh tïë ca Trung Qëc nùm 1980,
hún bêët cûá mưåt àưång thấi nâo khấc, lâ mưåt minh chûáng hng hưìn
nhêët vïì quët têm phất triïín kinh tïë Trung Qëc ca nhâ lậnh àẩo
hổ Àùång thưng qua chđnh sấch múã cûãa giao thiïåp vúái thïë giúái bïn
ngoâi. Chđnh sấch ca cấc àùåc khu kinh tïë, àûúåc triïín khai thûåc
hiïån úã cấc thânh phưë Thêm Quën, Chu Hẫi, Sấn Àêìu, vâ Hẩ Mưn,
úã cấc tónh Quẫng Àưng vâ Phc Kiïën, thu ht nhûäng àưìng vưën àêìu
tû trûåc tiïëp àêìu tiïn àưí vâo Trung Qëc.
Ưng Àùång àậ mư tẫ nhûäng cẫi cấch kinh tïë êëy nhû cåc cấch mẩng
lêìn thûá hai ca Trung Qëc. Dûúái sûå chó àẩo ca ưng, Trung Qëc
bùỉt àêìu têåp trung vâo phất triïín kinh tïë vâ xem àố lâ mc tiïu trổng

ëu nhêët ca àêët nûúác. Trong mưåt tun bưë thấng 6-1985, ưng àậ
giẫi thđch thïm: “Nïëu kinh tïë phất triïín, chng ta sệ cố thïí thûåc
376 CEO
ÚÃ
T
RUNG
Q
ËC
hiïån àûúåc bêët cûá mën gò. Àiïìu mâ chng ta phẫi lâm bêy giúâ lâ
dưìn hïët têm lûåc vâo phất triïín kinh tïë. Àố lâ mưåt mc tiïu quan
trổng hâng àêìu, vâ mổi chuån khấc àïìu phẫi xïëp sau nố”.
Khi kïu gổi sûå ng hưå nhùçm tẩo àưång lûåc phất triïín kinh tïë nhû thïë,
hổ Àùång àậ gùåp phẫi khưng đt nhûäng chưëng àưëi kïu gổi trúã lẩi vúái
hổc thuët Mao. Tuy nhiïn, àïën àêìu thêåp niïn 1990, tònh thïë àậ rộ
lâ ưng Àùång àậ thùỉng. Nùm 1992, ưng thûåc hiïån chuën cưng du
cưí sy phất triïín kinh tïë nưíi tiïëng àïën miïìn Nam Trung Qëc trong
àố ưng àậ tun bưë “Lâm giâu lâ vinh quang”. Sûå thânh lêåp vâ lan
rưång mư hònh nhûäng khu kinh tïë nhû thïë nây hoẩt àưång theo kiïíu tû
bẫn theo àõnh hûúáng thõ trûúâng nhû thïë àậ rêët nhanh chống àem lẩi
sûå thõnh vûúång cho nhûäng àẩi àư thõ, khu vûåc ven biïín phđa búâ àưng,
vâ àưìng bùçng sưng Dûúng Tûã ca Trung Qëc.
Khi qua àúâi nùm 1997, ưng Àùång àûúåc ngûúâi ta nhúá àïën nhû mưåt
ngûúâi àậ cố cưng kiïën tẩo vâ khúãi xûúáng cưng cåc cẫi cấch kinh
tïë vâ àưìng thúâi cng lâ kễ àậ nhêỵn têm trong nhûäng nùm nùỉm
quìn lậnh àẩo. (Chđnh ưng Àùång lâ ngûúâi àậ àiïìu hânh trûåc tiïëp
v àân ấp nhûäng ngûúâi phẫn àưëi úã Quẫng trûúâng Thiïn An Mưn
vâo nùm 1989.) Cho d phûúng phấp lậnh àẩo vâ thûác hïå ca
ưng cố lâ gò thò khưng ai cố thïí ph nhêån àûúåc nhûäng ẫnh hûúãng
ca Àùång Tiïíu Bònh trong trong viïåc lêo lấi cưng cåc phất triïín
kinh tïë ca Trung Qëc.

NHÛÄNG CƯÅT MƯËC TRONG CƯNG CÅC CẪI CẤCH KINH TÏËNHÛÄNG CƯÅT MƯËC TRONG CƯNG CÅC CẪI CẤCH KINH TÏË
NHÛÄNG CƯÅT MƯËC TRONG CƯNG CÅC CẪI CẤCH KINH TÏËNHÛÄNG CƯÅT MƯËC TRONG CƯNG CÅC CẪI CẤCH KINH TÏË
NHÛÄNG CƯÅT MƯËC TRONG CƯNG CÅC CẪI CẤCH KINH TÏË
ÚÃ TRUNG QËCÚÃ TRUNG QËC
ÚÃ TRUNG QËCÚÃ TRUNG QËC
ÚÃ TRUNG QËC
19761976
19761976
1976
: Thấng 9: Mao Trẩch Àưng qua àúâi. Thấng 10: Bê l Bưën Tïn
bõ bùỉt.
19771977
19771977
1977
: Hưåi nghõ Trung ûúng III Khốa X ca Àẫng Cưång sẫn Trung
Qëc phc chûác cho Àùång Tiïíu Bònh trúã lẩi ghïë Phố Ch tõch y
ban Trung ûúng vâ y ban Qn y Trung ûúng ca Àẫng Cưång
C
HINH

PHC

KHẤCH

HÂNG
T
RUNG
Q
ËC
377

sẫn Trung Qëc. Thấng 8: Cấch mẩng Vùn hốa chđnh thûác chêëm
dûát hoẩt àưång theo sùỉc lïånh Àẩi hưåi Àẫng Toân qëc XI.
19781978
19781978
1978
: Hưåi nghõ Trung ûúng III Khốa XI chuín àưíi chđnh sấch chđnh
ph sang têåp trung cẫi cấch kinh tïë. Hiïån àẩi hốa kinh tïë trúã
thânh trổng têm ca cưng tấc Àẫng. Khêíu hiïåu hânh àưång múái
ca chđnh ph: qụn ài quấ khûá, têåp trung vâo tûúng lai.
19801980
19801980
1980
: Àùång Tiïíu Bònh ban hânh vâ phất àưång chđnh sấch Àùåc khu
Kinh tïë, múã cûãa cấc thânh phưë Thêm Quën, Chu Hẫi, Sấn Àêìu,
vâ Hẩ Mưn àïí thu ht àêìu tû trûåc tiïëp nûúác ngoâi.
19831983
19831983
1983
: Chđnh thûác thûåc hiïån chïë àưå khoấn nưng nghiïåp, cho phếp
cấc hưå gia àònh tûå quët canh tấc trưìng trổt theo riïng. Chđnh
sấch nây thay thïë chïë àưå nhâ nûúác chổn lûåa v ma thay cho
nưng dên vâ àậ nhanh chống àem lẩi sûå thõnh vûúång cho nưng
dên Trung Qëc.
19841984
19841984
1984
: Chđnh ph Trung ûúng Trung Qëc thûåc hiïån Nghõ quët vïì
Cẫi cấch Cú cêëu Kinh tïë, khuën khđch sûã dng cấc àưång lûåc
thõ trûúâng àậ àûúåc thûåc tïë sẫn xët nưng nghiïåp chûáng minh
thânh cưng sang cấc ngânh cưng nghiïåp khấc. Mc tiïu: båc

cấc doanh nghiïåp phẫi tûå chõu trấch nhiïåm nhiïìu hún vïì hiïåu
quẫ kinh tïë. Bùỉt àêìu thûåc hiïån chđnh sấch cho phếp giûä lẩi lúåi
nhån; khùèng àõnh thûåc hiïån chđnh sấch àấnh thụë trïn lúåi nhån
(tax-for-profit).
19871987
19871987
1987
: Àẩi hưåi Àẫng XIII ûu tiïn tiïëp tc cẫi cấch kinh tïë.
19881988
19881988
1988
(thấng 4): Låt Doanh nghiïåp àûúåc thưng qua, hẩn chïë sûå
can thiïåp ca Àẫng Cưång sẫn vâo hoẩt àưång ca cấc doanh
nghiïåp nhâ nûúác. Låt phên àõnh trấch nhiïåm giûäa Àẫng vâ ban
giấm àưëc ca cấc doanh nghiïåp nhâ nûúác.
19891989
19891989
1989
(thấng 6): Biïíu tònh úã Quẫng trûúâng Thiïn An Mưn. Àùång Tiïíu
Bònh chó àẩo viïåc àân ấp cấc cåc chưëng àưëi.
378 CEO
ÚÃ
T
RUNG
Q
ËC
19901990
19901990
1990
: Nhùçm phêìn nâo phc hưìi sûå quan têm ca cấc nhâ àêìu tû

sau v Thiïn An Mưn, Àùång Tiïíu Bònh ng hưå viïåc thânh lêåp mưåt
trung têm àêìu tû úã Phưë Àưng, Thûúång Hẫi. Nhûäng chđnh sấch
ûu àậi hâo phống cho àêìu tû àậ khúãi àưång sûå phất triïín nhanh
chống ca Thûúång Hẫi.
19921992
19921992
1992
: Àùång Tiïíu Bònh thûåc hiïån chuën cưng du àïën miïìn Nam Trung
Qëc àïí khúãi àưång cưng cåc cẫi cấch kinh tïë. Àùång Tiïíu Bònh
khùèng àõnh tiïëp tc cẫi cấch kinh tïë lâ cưng tấc trổng ëu cố
tđnh sưëng côn cho uy tđn ca Àẫng, vâ tun bưë rùçng nïëu àẫo
ngûúåc cẫi cấch kinh tïë úã Trung Qëc thò chùèng khấc nâo tûå
àấnh mêët sûå hêåu thỵn ca nhên dên. Àẩi hưåi Àẫng XIV chêëp
thån tiïëp tc cẫi cấch kinh tïë.
19931993
19931993
1993
: Hưåi nghõ Trung ûúng III Khốa XIV phï duåt vùn kiïån Thiïët lêåp
mưåt chïë àưå kinh tïë xậ hưåi ch nghơa theo àõnh hûúáng thõ trûúâng.
19971997
19971997
1997
(thấng 2): Àùång Tiïíu Bònh, lc êëy lâ ngûúâi nùỉm toân quìn
lậnh àẩo úã Trung Qëc, qua àúâi. Ưng lâ Ch tõch y ban Trung
ûúng vâ y ban Qn y Trung ûúng ca Àẫng Cưång sẫn Trung
Qëc. Giang Trẩch Dên lïn thay.
19981998
19981998
1998
: Th tûúáng múái bưí nhiïåm Chu Dung Cú loan bấo nhûäng biïån

phấp cẫi cấch quan ëu theo àố cùỉt giẫm nhûäng khoẫn trúå cêëp
ca chđnh ph vïì nhâ cûãa, tùng cûúâng sûác mẩnh cho Ngên hâng
Trung ûúng bùçng nhûäng chûác nùng àiïìu hânh múái, cho phếp
cấc ngên hâng thûúng mẩi hoẩt àưång àưåc lêåp, thûåc hiïån cẫi cấch
trïn phẩm vi toân qëc àưëi vúái hïå thưëng y tïë, vâ cẫi cấch hïå
thưëng thu thụë.
20012001
20012001
2001
(thấng 12): Trung Qëc gia nhêåp WTO. Theo nhûäng àiïìu khoẫn
gia nhêåp, Trung Qëc cam kïët sûãa chûäa bưí sung hâng trùm bưå
låt àïí múã cûãa thõ trûúâng thu ht àêìu tû nûúác ngoâi. Àïën thấng
12-2005, hêìu hïët cấc bưå låt àậ cam kïët àïí àûúåc vâo WTO phẫi
àûúåc thûåc thi. Àïën nùm 2007, hêìu nhû têët cẫ cấc bưå låt phẫi
àûúåc thûåc thi
.
C
HINH

PHC

KHẤCH

HÂNG
T
RUNG
Q
ËC
379
Cẫi cấch kinh tïë úã Trung Qëc: Dô dêỵm tûâng bûúác àiCẫi cấch kinh tïë úã Trung Qëc: Dô dêỵm tûâng bûúác ài

Cẫi cấch kinh tïë úã Trung Qëc: Dô dêỵm tûâng bûúác àiCẫi cấch kinh tïë úã Trung Qëc: Dô dêỵm tûâng bûúác ài
Cẫi cấch kinh tïë úã Trung Qëc: Dô dêỵm tûâng bûúác ài
Trong 15 nùm qua, cẫi cấch kinh tïë úã Trung Qëc, úã mưåt
mûác àưå àấng kïí, àậ àûúåc thûåc hiïån theo phûúng thûác thûã
vâ sai, lâm tẩo ra mưåt mưi trûúâng kinh doanh àêìy thấch thûác
àưëi vúái cấc nhâ quẫn l úã cấc cưng ty àa qëc gia. Cố mưåt
thânh ngûä Trung Qëc mư tẫ chđnh xấc hiïån tûúång nây lâ
cêu “dô àấ qua sưng”. Àưëi vúái cấc nhâ quẫn l cấc cưng ty
àa qëc gia úã Trung Qëc, phất triïín cấc hoẩt àưång sẫn xët
kinh doanh úã mưåt mưi trûúâng mâ trong àố hïå thưëng kinh tïë
hậy côn àang trong giai àoẩn “tiïën hốa” vâ thay àưíi àậ gêy
ra nhiïìu rưëi rùỉm, lêỵn lưån; nhûäng quy àõnh múái ban hânh cố
thïí côn mú hưì, thiïëu nhêët quấn, thêåm chđ mêu thỵn. Nhiïìu
ngûúâi àậ lïn tiïëng phân nân khưng phẫi chó vïì tònh trẩng
khưng thïí hiïíu àûúåc låt chúi mâ côn vïì khưng thïí biïët chùỉc
àûúåc sên chúi bùỉt àêìu vâ kïët thc chưỵ nâo.
David Chang úã Philips China àậ àûa ra mưåt lúâi khun
thïë nây vúái nhûäng ngûúâi múái bûúác vâo thõ trûúâng nây: “Trûúác
hïët, khi quët àõnh cố nïn àêìu tû vâo Trung Qëc hay khưng,
q võ khưng thïí sûã dng qui trònh lêåp kïë hoẩch kinh doanh
bònh thûúâng àûúåc. Nhûäng giẫ àõnh chđnh ëu cho mưåt kïë hoẩch
kinh doanh lâ: phđ tưín, cú hưåi kinh doanh, lûúång vưën àêìu
tû cêìn thiïët lâ bao nhiïu. Doanh thu trûâ ài phđ tưín lâ ra con
sưë lúåi nhån, àng khưng nâo? Nhûng àêy lâ Trung Qëc.
ÚÃ àêët nûúác nây cố nhiïìu ëu tưë khấc khưng rộ râng, minh
nhiïn nhû vêåy àûúåc”. Ưng Chang nối rùçng cấc nhâ quẫn l
lâm viïåc úã Trung Qëc khưng thïí tđnh toấn cú hưåi kinh doanh
úã Trung Qëc bùçng nhûäng “phếp tđnh toấn hổc”, búãi mưåt sưë
380 CEO
ÚÃ

T
RUNG
Q
ËC
ëu tưë sệ ẫnh hûúãng àïën cưng viïåc lẩi khưng phẫi dïỵ dâng
nhòn thêëy. Nhûäng nguy cú ngêìm êëy lâ gò? Ưng giẫi thđch:
“L do àún giẫn lâ Trung Qëc hậy côn trong giai àoẩn trung
chuín tûâ mưåt nïìn kinh tïë kïë hoẩch sang mưåt nïìn kinh tïë
thõ trûúâng. Hiïån nay, hổ vêỵn côn trong giai àoẩn 'quấ àưå’.
Vò hổ côn trong giai àoẩn 'quấ àưå’ nhû thïë nïn hậy côn rêët
nhiïìu vng xấm”. Nối cấch khấc, nhûäng qui trònh ra quët
àõnh kinh doanh chín mûåc sệ khưng cố tấc dng úã Trung
Qëc. Thay vâo àố, ưng Chang khun cấc cưng ty àa qëc
gia sùỉp vâo lâm ùn úã Trung Qëc hậy tẩo ra vâ tn th
mưåt “kïë hoẩch kinh doanh theo kiïíu úã Trung Qëc, chûá khưng
phẫi mưåt kïë hoẩch kinh doanh theo kiïíu qëc tïë”.
Nhûäng nhâ quẫn l àûúåc phỗng vêën khấc cng àưìng tònh
vúái lúâi cẫnh bấo trïn vïì tònh trẩng mêåp múâ vâ hay thay àưíi
xoânh xoẩch úã Trung Qëc. Nhû mưåt vđ d vïì têìm tấc àưång
ca mưi trûúâng nhû thïë àưëi vúái cấc hoẩt àưång kinh doanh,
chng ta hậy nghe Guy McLeod ca Airbus China tốm tùỉt
nhûäng kinh nghiïåm ca ưng qua
nhûäng lêìn thûúng thẫo vúái chđnh
ph Trung Qëc àïí xin àûúåc giêëy
phếp: “Cưng viïåc nây cố thïí lâ mưåt
quấ trònh dâi húi, nhiïu khï, vâ tưën
thúâi gian. Nhûng nhûäng lêìn khấc,
cưng viïåc lẩi rêët àún giẫn. Lêìn sau,
khưng bao giúâ giưëng lêìn trûúác cẫ”.
Lâm thïë nâo àïí mưåt nhâ quẫn

l qëc tïë cố thïí lậnh àẩo thânh
cưng trong nhûäng àiïìu kiïån mêåp
“Trung Qëc hậy côn trong
giai àoẩn trung chuín tûâ
mưåt nïìn kinh tïë kïë hoẩch
sang mưåt nïìn kinh tïë thõ
trûúâng. Hiïån nay, hổ vêỵn
côn trong giai àoẩn ‘quấ
àưå’. Vò hổ côn trong giai
àoẩn ‘quấ àưå’ nhû thïë nïn
hậy côn rêët nhiïìu vng xấm”.
David ChangDavid Chang
David ChangDavid Chang
David Chang, Tưíng giấm
àưëc àiïìu hânh, Philips China
C
HINH

PHC

KHẤCH

HÂNG
T
RUNG
Q
ËC
381
múâ, nûãa nẩc nûãa múä nhû vêåy? Nhûäng ngûúâi chng tưi phỗng
vêën àậ àûa ra hai loẩi cêu trẫ lúâi chđnh ëu cho cêu hỗi trïn:

mưåt, hậy hôa mònh vúái dông chẫy chung, nhêåp gia ty tc;
hai, hậy têåp trung vâo nhûäng mc tiïu lêu dâi.
Thêím phấn Norman Givant àậ tốm tùỉt rêët hay vïì phûúng
cấch “hôa mònh vúái dông chẫy chung” bùçng lúâi giẫi thđch rùçng
sûå phất triïín kinh tïë bng nưí ca Trung Qëc àậ xẫy ra bêët
chêëp hiïån trẩng bûâa bậi, hưỵn àưån, vâ rưëi rùỉm khi chuín
àưíi tûâ mưåt nïìn kinh tïë cưång sẫn sang mưåt nïìn kinh tïë xậ
hưåi ch nghơa theo àõnh hûúáng thõ trûúâng. “Sưëng chung vúái
nhûäng mêu thỵn lâ thïë mâ Trung Qëc cng khưng gùåp
vêën àïì gò cẫ. Cêu hỗi ca hổ lâ: Têët cẫ nhûäng cấch lâm nây
cố chûáng minh àûúåc sûå hiïåu nghiïåm ca chng qua thúâi gian
khưng?”, ưng Givant nối. Ưng àậ dêỵn vđ d vïì sûå tùng trûúãng
àấng lûu ca Thûúång Hẫi: “Hậy nhòn ra cûãa sưí ài: q võ
àang thêëy mưåt thânh phưë [Thûúång Hẫi] hûng thõnh, nùng
àưång, tùng trûúãng cûåc k nhanh trong 20 nùm qua, vâ nố
àậ tùng trûúãng àûúåc nhû thïë lâ nhúâ àậ biïët lúâ ài nhûäng mêu
thỵn vâ têåp trung ch ëu vâo phất triïín kinh tïë”.
David Chang ca cưng ty Philips cng nhêën mẩnh rùçng
cấc cưng ty àa qëc gia khưng thïí ngưìi chúâ cho àïën khi têët
cẫ cấc vng xấm kia àûúåc khai quang rưìi múái àïën lâm ùn.
Ưng ta bẫo rùçng mưåt sưë vng xấm chđnh lâ “cú hưåi mâ q
võ cêìn chưåp lêëy”. Nối cấch khấc, nhûäng cưng ty nûúác ngoâi
nïn tn theo nhûäng quy àõnh mưåt cấch chùåt chệ nhêët úã mûác
cố thïí, giûä mưëi quan hïå mêåt thiïët vúái chđnh ph, trong khi
vêỵn tiïëp tc tiïën lïn trong cưng viïåc kinh doanh ca mònh
bêët chêëp mưåt sưë vêën àïì vêỵn côn u u minh minh nhû ài trong
sûúng m.
382 CEO
ÚÃ
T

RUNG
Q
ËC
Lúâi khun thûá hai lâ, hậy suy nghơ theo hûúáng tđch cûåc
vâ cho mc àđch lêu dâi. Nïëu nhûäng quy àõnh trong ngânh
nghïì cấc bẩn hiïån tẩi chûa àûúåc rộ râng thò nhûäng nưỵ lûåc
minh bẩch hốa cng àang àûúåc triïín khai thûåc hiïån. Nhûäng
ngûúâi àûúåc chng tưi phỗng vêën àậ chó ra rùçng nhiïìu quy
àõnh àang ngây câng trúã nïn rộ râng vâ àûúåc chín hốa kïí
tûâ khi Trung Qëc gia nhêåp WTO vâo ngây 11-12-2001 (sau
14 nùm thûúng thẫo). Àưång thấi nây àậ àûúåc tung hư ca ngúåi
khùỉp thïë giúái nhû mưåt chiïën thùỉng cho tûå do thûúng mẩi.
Trong nưåi tònh Trung Qëc, viïåc tham gia WTO àậ mưåt lêìn
nûäa khùèng àõnh quët têm chđnh trõ mong mën khuëch
trûúng tûå do hốa kinh tïë, toân cêìu hốa, vâ ch nghơa tû bẫn
thûåc tïë.
Trung Qëc àûúåc chêëp nhêån vâo WTO àïën àêu lâ côn ty
thåc vâo mûác àưå bậi bỗ nhûäng quy àõnh àưëi vúái cấc ngânh
nghïì vâ múã cûãa cấc thõ trûúâng nưåi àõa rưång lúán cho cấc cưng
ty nûúác ngoâi. Àïën nùm 2005, sau bưën nùm thûåc hiïån nhûäng
cam kïët WTO, cưång àưìng doanh thûúng qëc tïë àậ thûâa nhêån
rùçng Trung Qëc vïì cú bẫn cố àang thûåc hiïån nhûäng cam
kïët ca mònh qua viïåc thưng qua nhûäng àõnh chïë múã cûãa
thõ trûúâng vâ nêng têìm sên chúi. Vâ ngay cẫ úã nhûäng ngânh
khưng chõu ẫnh hûúãng ca viïåc gia nhêåp WTO thò, theo nhû
àấnh giấ ca nhûäng nhâ quẫn l qëc tïë trong cåc nghiïn
cûáu ca chng tưi, nhûäng àõnh chïë vâ quy àõnh ca Trung
Qëc cng àang àûúåc chín hốa vâ chđnh ph àang mau
mùỉn thïí hiïån sûå ûu ấi ca mònh vúái cấc doanh nghiïåp.
Àiïím mêëu chưët lâ: lâm viïåc vúái cấc cú quan cưng quìn

hậy côn lâ mưåt thấch thûác àưëi vúái cấc cưng ty àa qëc gia úã
C
HINH

PHC

KHẤCH

HÂNG
T
RUNG
Q
ËC
383
Trung Qëc, nhûng tònh hònh àang àûúåc cẫi thiïån. Trong cåc
Khẫo sất Mưi trûúâng Doanh thûúng nùm 2005 àưëi vúái cấc
thânh viïn ca cấc Phông Thûúng mẩi Hoa K àống úã Thûúång
Hẫi thò 450 ngûúâi àûúåc hỗi àậ xấc àõnh nhûäng vêën àïì sau
àêy lâ “Nhûäng thấch thûác hâng àêìu khi àïën lâm ùn úã Trung
Qëc”. Chó cố thấch thûác àûúåc xïëp hẩng lâ lúán nhêët (thiïëu
ht ngìn nhên sûå quẫn l) lâ khưng trûåc tiïëp liïn quan àïën
chđnh ph. Nhûäng thấch thûác trổng ëu thûá àïën lâ: (2) tïå
quan liïu, (3) quy àõnh khưng rộ râng, (4) thiïëu cưng khai
minh bẩch, (5) giẫi thđch cấc quy àõnh thiïëu nhêët quấn, (6)
tham nhng, (7) khố khùn trong viïåc thûåc hiïån cấc àiïìu khoẫn
trong húåp àưìng, vâ (8) tònh trẩng bẫo hưå ca àõa phûúng.
Tin vui: kïët quẫ ca cåc khẫo sất hâng nùm nây cho thêëy
lâ, kïí tûâ nùm 1999, nhûäng ngûúâi àûúåc hỗi, úã mưåt mûác àưå
nhêët quấn tûúng àưëi, àậ nối rùçng cấc thấch thûác liïn quan
àïën cú quan cưng quìn trïn, tûâng loẩi mưåt, àïìu àang “àûúåc

cẫi thiïån” qua mưỵi nùm.
Chên dung ngûúâi viïn chûác múái úã Trung QëcChên dung ngûúâi viïn chûác múái úã Trung Qëc
Chên dung ngûúâi viïn chûác múái úã Trung QëcChên dung ngûúâi viïn chûác múái úã Trung Qëc
Chên dung ngûúâi viïn chûác múái úã Trung Qëc
Nhiïìu thấch thûácNhiïìu thấch thûác
Nhiïìu thấch thûácNhiïìu thấch thûác
Nhiïìu thấch thûác mâ cấc nhâ quẫn l àang phẫi àưëi mùåt khi
lâm viïåc vúái cấc cú quan cưng quìn Trung Qëc cố ngìn
cùn tûâ mưåt thûåc tïë lâ cấc låt lïå vâ chđnh sấch múái àang àûúåc
àûa ra búãi nhûäng viïn chûác àûúåc giấo dc vâ àâo tẩo theo
mưåt thûác hïå khấc hùèn. Nhû àậ àïì cêåp trïn, nhûäng viïn
chûác Trung Qëc tûâ 50 tíi trúã lïn lâ nhûäng ngûúâi chõu cẫnh
hổc hânh dúã dang giấn àoẩn vâ bùỉt àêìu lâm viïåc trong thúâi
Cấch mẩng Vùn hốa vâ sau àố thùng tiïën sûå nghiïåp nhúâ vâo
384 CEO
ÚÃ
T
RUNG
Q
ËC
viïåc quấn triïåt nhûäng tû tûúãng ca Àẫngå Cưång sẫn Trung
Qëc thúâi bêëy giúâ. Trong lc àố, ngay cẫ nhûäng quan chûác
lûáa 40 vâ 30 tíi cng àậ àûúåc àâo tẩo theo thûác hïå cưång
sẫn (theo kiïíu duy chđ trûúác àêy) ngay tûâ nhỗ. Trong khi
cố nhiïìu quan chûác Trung Qëc hiïån nay khấ cêëp tiïën vâ
tû duy cố tđnh qëc tïë thò cng khưng thïí trấnh khỗi mưåt
thûåc tïë lâ nhûäng tûúng tấc giao dõch trong cưng tấc hânh
chđnh vâ doanh thûúng nhiïìu khi vêỵn côn chõu nhûäng xung
khùỉc vïì thûác hïå.
“Vêën àïì thêåt sûå lâ khi mưåt nïìn kinh tïë xậ hưåi ch nghơa

vúái quìn hânh têåp trung tûâ trung ûúng phẫi 'sưëng chung’
vúái mưåt nậo trẩng thõ trûúâng cố tđnh tû bẫn ch nghơa thò
nhûäng mêìm mưëng vâ nguy cú hiïíu lêìm tûâ hai phđa lâ rêët
lúán”, Norman Givant úã Cưng ty Freshfields Bruckhaus
Deringer nối. Ưng Givant àậ cẫnh bấo rùçng mưåt sưë thay àưíi
àậ xẫy ra qua cưng cåc cẫi cấch kinh tïë ch ëu chó cố tđnh
chêët “àiïím trang”, hay kiïíu nhû “bònh múái rûúåu c”. Chđnh
ph vêỵn côn quẫn l úã têìm vi mư cấc thânh phêìn kinh tïë
trong nûúác. Vđ d, trong khi nhiïìu àún võ àậ àûúåc “cưng ty
hốa” trong nhûäng nùm gêìn àêy thò sûå cẫi cấch êëy nhiïìu khi
chó diïỵn ra trïn bïì mùåt. Trong mưåt vâi trûúâng húåp, cấc cưng
ty àûúåc thay tïn àưíi hổ nhûng vêỵn ấp dng nhûäng mư hònh
hoẩt àưång c àậ vưën bấm rïỵ tûâ lêu. “Lâm viïåc trong cấc cưng
ty [múái àûúåc tû nhên hốa] cng vêỵn lâ nhûäng viïn chûác tûâ
nhûäng ban bïå c. Do vêåy, nhûäng ban bïå êëy vêỵn côn quìn
kiïím soất chùåt chệ cấc nhâ mấy, vêỵn chó àẩo sẫn xët, vêỵn
can thiïåp vâo viïåc tuín chổn nhên sûå quẫn l, v.v...”, ưng
Givant phên tđch. “Vêåy cấi mâ chng ta cố àûúåc lâ cng nhûäng
C
HINH

PHC

KHẤCH

HÂNG
T
RUNG
Q
ËC

385
nhâ mấy àố, cng vúái nhûäng con ngûúâi quẫn l ngây xûa
êëy, cng bấo cấo lïn mưåt cêëp trïn nhû trûúác kia. Nhû vêåy
tưi dấm nối lâ hònh thûác thò thay àưíi nhûng bẫn chêët vêỵn
vêåy”. Ưng ta cng nối thïm lâ hiïån nay vêën àïì cẫi cấch cấc
doanh nghiïåp nhâ nûúác khưng hiïåu quẫ thò đt phưí biïën hún
úã cấc trung têm kinh tïë lúán. “ÚÃ Thûúång Hẫi, khuynh hûúáng
chung lâ chổn [nhûäng lậnh àẩo nhâ mấy] cố trònh àưå chun
mưn k thåt. Nhûäng úã nhûäng àõa phûúng khấc thò sûå lûåa
chổn êëy vêỵn phẫi chõu ẫnh hûúãng búãi nhûäng ëu tưë chđnh
trõ hún lâ khẫ nùng chun mưn”, ưng nối.
Mưåt vïët tđch ca cú chïë kinh tïë theo kïë hoẩch côn sốt lẩi
bêët chêëp lân sống cẫi cấch kinh tïë lâ “ma trêån” nhiïìu têìng
bêåc cấc cêëp quẫn l tûâ trung ûúng, àïën cấc tónh thânh, rưìi
àïën tûâng àõa phûúng mâ cấc cưng ty àa qëc gia phẫi “àoẩn
trûúâng qua cêìu” khi ài xin giêëy phếp. Vêỵn côn lâ mưåt hiïån
tûúång phưí biïën khi chó mưåt dûå ấn
àêìu tû mâ cng mưåt lc phẫi chưìng
chếo ài xin cấc phông ban úã cấc cêëp
chđnh quìn tûâ trung ûúng, tónh/
thânh, vâ àïën têån àõa phûúng. Tiïën
sơ Gary Dirks úã British Petroleum
China àậ giẫi thđch rùçng cấc cú quan
úã nhûäng cêëp chđnh quìn khấc nhau
cố thïí lâm viïåc theo nhûäng ûu tiïn
khấc nhau. Do vêåy, àấp ûáng àûúåc
têët cẫ cấc u cêìu ca cấc cêëp chđnh
quìn cng phẫi búã húi tai. “Têët cẫ
cấc cêëp khấc nhau nây àïìu quan
“Vêën àïì thêåt sûå lâ khi mưåt

nïìn kinh tïë xậ hưåi ch nghơa
vúái quìn hânh têåp trung
tûâ trung ûúng phẫi ‘sưëng
chung’ vúái mưåt nậo trẩng
thõ trûúâng cố tđnh tû bẫn
ch nghơa thò nhûäng mêìm
mưëng vâ nguy cú hiïíu lêìm
tûâ hai phđa lâ rêët lúán”.
Norman GivantNorman Givant
Norman GivantNorman Givant
Norman Givant, Àưëi tấc
Àiïìu hânh Vùn phông
Thûúång Hẫi, China Practice
Group, Freshfields Bruckhaus
Deringer
386 CEO
ÚÃ
T
RUNG
Q
ËC
têm àïën cng mưåt vêën àïì: bẫn chêët ca dûå ấn, thúâi gian vâ
tiïën àưå thûåc hiïån, cấc àưëi tûúång tham gia”, tiïën sơ Gary nối.
“Tònh trẩng nây lêu nay vêỵn chûa thêëy cố thay àưíi”.
Nhûäng mêu thỵn thûác hïå cng cố thïí nẫy sinh do cấc
quan chûác chđnh quìn Trung Qëc vâ cấc nhâ quẫn l ca
cấc cưng ty àa qëc gia xem ra rêët khấc nhau trong quan
niïåm vïì nguy cú kinh doanh. “Mưi trûúâng thûúng mẩi ca
chng ta (phûúng Têy) thò dûåa trïn ngun l chêëp nhêån
ri ro – àấnh giấ ri ro ca doanh nghiïåp. Trong khi mư hònh

ca Trung Qëc lâ mưåt hïå thưëng kiïím soất”, ưng Givant nối.
Dûúái chïë àưå cưång sẫn, xêy dûång mưåt mẩng lûúái kiïím tra vâ
cên bùçng chđnh trõ àûúåc xem lâ mưåt cưng viïåc vư cng quan
trổng. Chêëp nhêån ri ro lâ àiïìu khưng thïí, búãi phẫi qua nhiïìu
cêëp k duåt àưëi vúái bêët cûá thay àưíi nâo, d nhỗ nhùåt. Ưng
Givant nối rùçng trong khi cấc nhâ doanh nghiïåp Trung Qëc
thûúâng khấ sùén lông chêëp nhêån nguy cú thò cấc quan chûác
chđnh quìn lẩi thûúâng rêët dõ ûáng vúái cấc nguy cú. “Mưåt viïn
chûác nối chung rêët súå phẩm phẫi sai lưỵi vâ do vêåy rêët bẫo
th khi ra quët àõnh, d bêët cûá quët àõnh gò”, ưng khùèng
àõnh. “Àêy lâ mưåt xậ hưåi mâ trong àố nhûäng thânh cưng dng
cẫm ca q võ sệ àûúåc khen ngúåi, nhûng sûå nghiïåp ca q
võ sệ 'àûa ra tưí chûác’ nïëu q võ phẩm phẫi mưåt lêìm lêỵn. Trong
mưåt nậo trẩng nhû vêåy thò cấc àưång cú lâm viïåc nùçm úã àêu?
Nhûäng àưång cú êëy chđnh lâ phẫi ln cêín trổng, phẫi ln
bẫo th, phẫi àêíy chuån ra quët àõnh lïn cêëp trïn búãi vò –
lẩy Cha tưi – q võ nâo lẩi dấm lậnh lêëy trấch nhiïåm cho
nhûäng quët àõnh mònh àûa ra nhó”.
Nhûäng ngûúâi chng tưi phỗng vêën khấc cng àưìng rùçng
C
HINH

PHC

KHẤCH

HÂNG
T
RUNG
Q

ËC
387
trong nưåi bưå Trung Qëc cố mưåt kiïíu tû tûúãng chêëp nhêån
rùçng cẫ hïå thưëng àang biïën chuín thay àưíi, rùçng chđnh quìn
vêỵn côn àang trong giai àoẩn nhêån àûúâng, phẫi thêån trổng
“dô àấ qua sưng”. Vđ d, vêỵn cố nhiïìu hiïåp hưåi vâ phông
thûúng mẩi úã Trung Qëc hiïån àang hoẩt àưång mâ khưng
cố giêëy phếp. Àưëi vúái nhiïìu trûúâng húåp trong sưë nây, cấc
hiïåp hưåi àang àûúåc ch nây àậ phẫi thûúng lûúång hâng
bao nùm trúâi àïí xin giêëy phếp. Trong giai àoẩn hiïån tẩi, hổ
khưng chó àûúåc phếp hoẩt àưång (trïn qui mư lúán), mâ cấc
cú quan cưng quìn vêỵn giao dõch vúái nhûäng tưí chûác “bêët
húåp phấp” nây qua viïåc tham dûå cấc cåc hưåi nghõ cố chiïu
àậi, tiïåc tng vâ cng lïn phất biïíu úã nhûäng dõp nhû vêåy.
Mưåt vđ d nûäa lâ chuån xët bẫn cấc êën phêím bùçng tiïëng
Anh úã Trung Qëc. Chùèng hẩn, bêët cûá ngûúâi nâo àïën Thûúång
Hẫi cng àïìu thêëy cấc tẩp chđ thûúng mẩi vâ giẫi trđ bùçng tiïëng
Anh trùm hoa àua núã nhûng thûåc tïë khưng mưåt túâ nâo àûúåc
cêëp phếp xët bẫn. Chđnh ph cho phếp hổ xët bẫn (hêìu
hïët lâ àûúåc phất khưng úã cấc khấch sẩn vâ nhâ hâng hóåc
qua danh sấch àõa chó cố sùén) chđ đt lâ cho àïën khi mưåt túâ àậ
vûúåt râo àïí rưìi bõ “chiïëu tûúáng” vâ giẫi tấn.
“Quẫ cố tònh trẩng rùçng q võ cố thïí thêëy nhiïìu cú cêëu thûúng
mẩi àang àûúåc xêy dûång mâ khưng àûúåc phấp låt thûâa nhêån,
vêën àïì phấp l chó àûúåc ban hânh sau thûåc tiïỵn àïí húåp phấp
hốa nhûäng cấi àậ xẫy ra”, ưng Givant nối. Nối cấch khấc, cấc
quan chûác sệ cho phếp mưåt doanh nghiïåp hoẩt àưång, xem
xết nhûäng hiïåu quẫ vâ hïå ly ca nố àưëi vúái toân bưå mưi trûúâng
kinh doanh, rưìi múái ra quët àõnh cố nïn húåp phấp hốa cho
nố hay khưng. “Hay q võ cố thïí thêëy nhûäng trûúâng húåp theo

388 CEO
ÚÃ
T
RUNG
Q
ËC
àố nhûäng quy àõnh àõa phûúng àûúåc chđnh ph trung ûúng
khuën khđch ấp dng nhûng trûúác hïët triïín khai úã cêëp àõa
phûúng àïí xem tấc àưång ca chng nhû thïë nâo. Rưìi sau àố
chng múái àûúåc ban hânh trïn phẩm vi qëc gia”. Ưng Givant
nhêën mẩnh rùçng tònh trẩng uín chuín nây lâ mưåt àùåc nết
trổng ëu trong nhûäng tiïën bưå kinh tïë àấng lûu ca Trung
Qëc trong nhûäng nùm gêìn àêy.
Khoẫng cấch tû duy àang thu hểp dêìnKhoẫng cấch tû duy àang thu hểp dêìn
Khoẫng cấch tû duy àang thu hểp dêìnKhoẫng cấch tû duy àang thu hểp dêìn
Khoẫng cấch tû duy àang thu hểp dêìn
Nối chung, nhûäng ngûúâi àûúåc chng tưi phỗng vêën àa sưë
xấc nhêån rùçng nhûäng àng àưå vïì thûác hïå giûäa cấc cú quan
cưng quìn vâ cấc doanh nghiïåp qëc tïë àang câng ngây
câng giẫm ài, vâ rùçng hiïån nay Trung Qëc àang cố mưåt mưi
trûúâng phấp l ngây câng àûúåc cẫi thiïån vâ ngây câng ưín
àõnh. “Trûúác àêy Trung Qëc thu ht àûúåc vưën àêìu tû ch
ëu lâ do sûå tùng trûúãng nùng àưång – cấc nhâ àêìu tû khưng
mën bỗ lúä cú hưåi dûå phêìn vâo mưåt chûúng múái ca àêët nûúác
nây. Nhûng bêy giúâ cấc nhâ àêìu tû khưng chó bõ thu ht
búãi sûå tùng trûúãng mâ côn, úã mưåt mûác àưå nhiïìu hún, búãi
tđnh àấng tin cêåy vâ ưín àõnh nûäa”, tiïën sơ Elmar Stachels ca
Bayer China nối. Ưng ta nhêën mẩnh rùçng phất triïín kinh tïë
àậ àûúåc thûåc hiïån úã Trung Qëc trong 20 nùm qua, vâ rùçng
qëc gia nây àậ tiïën àûúåc nhûäng bûúác dâi trïn con àûúâng

tẩo ra nhûäng låt lïå vâ quy àõnh theo tiïu chín qëc tïë kïí
tûâ khi gia nhêåp WTO. Ưng Stachels nối rùçng nhûäng thay àưíi
nây àậ tẩo ra àûúåc “mưåt nïìn tẫng múái cho cấc nhâ àêìu tû
nûúác ngoâi tin tûúãng hún”.
C
HINH

PHC

KHẤCH

HÂNG
T
RUNG
Q
ËC
389
Trong khi nhûäng khấc biïåt trong nïëp nghơ giûäa cấc doanh
nghiïåp qëc tïë vâ chđnh quìn úã Trung Qëc àậ đt nhiïìu
àem lẩi nhûäng thấch àưë cho hêìu hïët cấc nhâ quẫn l cấc
cưng ty àa qëc gia úã Trung Qëc thò nhûäng ngûúâi àûúåc chng
tưi phỗng vêën àïìu cng chia sễ mưåt nhêån àõnh rùçng nhûäng
khoẫng cấch vïì tû duy kinh tïë àang dêìn thu hểp. “Khi tưi
àïën àêy, Trung Qëc hậy côn lêëy kinh tïë nhâ nûúác lâm ch
àẩo”, Philip Murtaugh úã General Motors China, mưåt ngûúâi àậ
úã Trung Qëc lêu nùm, nối. “Chđnh ph kiïím soất hêìu nhû
mổi thûá, nùỉm quìn quët àõnh mổi chuån – q võ cêìn sẫn
xët bao nhiïu sẫn phêím, q võ cêìn thụ bao nhiïu nhên
cưng”. Nhûng kïí tûâ khi bûúác chên àïën Trung Qëc nùm 1994,
ưng àậ chûáng kiïën “sûå biïën chuín tûâ tûâ nhûng liïn tc sang

mưåt nïìn kinh tïë ngây câng theo àõnh hûúáng thõ trûúâng”. Ngây
nay, ưng Murtaugh nối, Trung Qëc àậ thay àưíi. “Cho àïën
nay, hêìu hïët nhûäng viïn chûác chđnh ph mâ tưi gùåp àïìu àậ
hiïíu khấ rộ cấc khấi niïåm kinh tïë
vơ mư, tẩo cưng ùn viïåc lâm, vâ têìm
quan trổng ca lúåi nhån”, ưng
nhêån xết. “Hổ àậ nhêån ra têìm quan
trổng ca kinh tïë thõ trûúâng vâ tấc
àưång ca lúåi nhån. Lưëi suy nghơ
bao cêëp c àậ thay àưíi hoân toân
àïí tiïën àïën chưỵ hiïíu àûúåc rùçng àiïìu
quan trổng lâ phẫi tẩo àûúåc cưng
ùn viïåc lâm vâ tẩo àiïìu kiïån cho
ngûúâi dên nêng cao mûác sưëng”. Ưng
Murtaugh nối rùçng nhiïìu viïn chûác
“Àậ cố mưåt biïën chuín rêët
lúán trong suy nghơ ca chđnh
quìn vïì kinh tïë thõ trûúâng,
têìm quan trổng ca àêìu tû
vâ khẫ nùng sinh lúåi
nhån. Àïën nay thò chđnh
quìn dânh rêët nhiïìu thúâi
gian àïí nối chuån vúái q
võ vïì khẫ nùng sinh lúåi
nhån”.
Philip MurtaughPhilip Murtaugh
Philip MurtaughPhilip Murtaugh
Philip Murtaugh
Ch tõch kiïm Tưíng giấm
àưëc, General Motors China

390 CEO
ÚÃ
T
RUNG
Q
ËC
bêy giúâ àậ hiïíu ra àûúåc rùçng, àïí phất triïín kinh tïë, phẫi cho
phếp cấc nhâ àêìu tû kiïëm àûúåc àưìng lúâi. “Àậ cố mưåt biïën chuín
rêët lúán trong suy nghơ ca chđnh quìn vïì kinh tïë thõ trûúâng,
têìm quan trổng ca àêìu tû vâ khẫ nùng sinh lúåi nhån. Àïën
nay thò chđnh quìn dânh rêët nhiïìu thúâi gian àïí nối chuån
vúái q võ vïì khẫ nùng sinh lúåi nhån”.
Norman Givant àưìng rùçng dông suy nghơ chđnh thưëng
àang cố nhûäng thay àưíi. “Khi q võ àïën Trûúâng Àẫng úã Bùỉc
Kinh, ngûúâi ta khưng chó giẫng cho q võ kinh tïë hổc theo
ch nghơa Mấc-Lï. Hổ côn dẩy nhûäng mư hònh kinh tïë hổc
hiïån àẩi. Nhû vêåy, ngay cẫ àùçng sau nhûäng bûác tûúâng thấnh
thiïng ca thûác hïå cưång sẫn thò ngûúâi ta cng àang nưỵ
lûåc dẩy cho nhûäng àưìng chđ ca mònh nhûäng cấch thûác àïí
ûáng phố vúái mưåt thïë giúái àậ vâ àang thay àưíi tûâng ngây”.
Ưng Givant nối rùçng trong nhûäng bâi hổc nhû vêåy nhiïìu khi
ngûúâi ta phẫi dấn nhûäng cấi mấc cưång sẫn cho nhûäng tû
tûúãng theo hổc thuët kinh tïë thõ trûúâng àïí trấnh nhûäng lúâi
bân tấn xò xâo”
(*)
. Cho dêỵu cố thïë thò mưåt sûå biïën chuín cố
tđnh nïìn tẫng sang mưåt chïë àưå do nhûäng àưång lûåc ca thõ
trûúâng àiïìu khiïín cng àang diïỵn ra. “Nhû Àùång Tiïíu Bònh
àậ tûâng nối: ‘Mêo trùỉng hay mêo àen khưng quan trổng, miïỵn
lâ mêo bùỉt àûúåc chåt’”, ưng Givant nối. “Àiïìu nây ài ngûúåc

lẩi vúái tû tûúãng ca Mao Trẩch Àưng, lâ ngûúâi vêỵn thûúâng
tun bưë “Hưìng hún chun” – cố nghơa lâ sûå thìn khiïët
vïì thûác hïå quan trổng hún nùng lûåc chun mưn”.
_________
* Kinh tïë thõ trûúâng khưng phẫi lâ sẫn phêím riïng ca ch nghơa tû bẫn. Mư hònh kinh tïë
thõ trûúâng theo àõnh hûúáng XHCN mâ Trung Qëc vâ Viïåt Nam àang thûåc hiïån lâ sûå àiïìu
chónh vâ phất triïín mư hònh hiïån thûåc XHCN. Ch nghơa tû bẫn hiïån àẩi cng àang quấ
trònh àiïìu chónh.
C
HINH

PHC

KHẤCH

HÂNG
T
RUNG
Q
ËC
391
Nhûäng ngûúâi chng tưi àậ phỗng vêën, mùåc d quan àiïím
cố khấc nhau ty ngânh nghïì, àïìu thưëng nhêët úã mưåt àiïím
lâ, tû tûúãng ca chđnh ph àang chuín sang mưåt thấi àưå
qëc tïë hún vâ ûu ấi hún vúái doanh thûúng. Gary Dirks úã
British Petroleum àậ gổi chđnh ph Trung Qëc lâ mưåt chđnh
ph “tiïën bưå” trong viïåc giẫi quët nhûäng thấch thûác kinh
tïë: “Nhûäng vêën àïì vâ khố khùn mâ Trung Qëc phẫi àưëi àêìu
àậ khấ rộ: cẫi cấch hïå thưëng ngên hâng, cẫi cấch cấc doanh
nghiïåp nhâ nûúác, nẩn thêët nghiïåp vâ lûúng hûu, nùng lûåc

thụë khốa. Àêy lâ nhûäng vêën àïì mâ cấc nhâ lậnh àẩo [Trung
Qëc] bêy giúâ àậ hiïíu ra”. Trong khi ưng Dirks gổi àố lâ nhûäng
“thấch thûác to lúán” u cêìu “tûâng cht khưn ngoan vâ sấng
kiïën” àïí giẫi quët thò ưng lẩi tin tûúãng rùçng chđnh quìn
Trung Qëc sệ sùén lông vâ cố nùng lûåc tiïëp tc cưng cåc
cẫi cấch kinh tïë. “Àiïìu tưi rêët thđch úã giúái lậnh àẩo Trung
Qëc lâ hổ cố quan têm àêìu tû suy nghơ rêët tưët. Hổ àậ chín
bõ à ngìn nhên lûåc, tòm hiïíu àûúåc tònh hònh”. Ưng àậ àûa
ra mưåt vđ d lâ chđnh quìn lc nâo cng múâi nhûäng chun
gia nûúác ngoâi àïën àïí têåp hën cho nhûäng quan chûác trong
nûúác vïì nhûäng têåp tc hay nhêët ca qëc tïë, hóåc gûãi ngûúâi
ra àâo tẩo úã nûúác ngoâi. Khi cấc àoân khấch Trung Qëc
àïën tham quan cấc hoẩt àưång ca BP trong khn khưí nhûäng
lúáp têåp hën nhû thïë, ưng Dirks kïí, thò cấc quan chûác àậ
quan sất hổc hỗi rêët nghiïm tc. “Thêåt sûå hổ àậ chín bõ
rêët k lûúäng trûúác khi àïën vâ àậ àùåt nhûäng cêu hỗi th võ.
Hổ biïët hổ àang ài tòm cấi gò vâ hổ lùỉng nghe rêët chùm ch.
Ài tham quan vïì, hổ chuín hốa, ấp dng nhûäng kinh nghiïåm
êëy vâo tònh hònh thûåc tïë úã Trung Qëc”, ưng nối.
Dominique de Boisseson ca hậng Alcatel àûa ra mưåt minh