XÁC ĐỊNH CHỈ số xà PHÒNG CHỈ số ESTER OF CHẤT béo

Bài 6: THỰC HÀNH DƯỢC LIỆU
XÁC ĐỊNH CHỈ SỐ XÀ PHÒNG & CHỈ SỐ ESTER OF CHẤT BÉO
1. Dụng cụ:
 Cân
 Pipep hút chính xác
 Erlen 250 đầu nhỏ
 Bếp cách thủy
 Hệ thống sinh hàn
 Buret 25ml

1
1
4
1
1
1

2. Tiến hành
Bước 1:
 Cân chính xác 2 lần, mỗi lần 2g dầu béo cho vào 2 erlen 250ml
(đánh số trên mẫu thử 1 & 2)
 Dùng pipep bầu hút chính xác 25 ml KOH 0,5N/ cồn thêm vào mỗi
erlen
 Đun hồi lưu 30 phút trên bếp cách thủy
 Thêm vào 2 bình erlen mỗi bình 5 giọt phenolphthalein → chuẩn độ
bằng HCl 0,5N → ghi lại số ml Vt1 & Vt2 ( điền vào cột a)
Bước 2:
 Dùng pipep bầu hút chính xác 25 ml KOH 0,5N/ cồn cho vào mỗi
erlen ( có đánh số trên mẫu trắng 1 & 2)
 Đun hồi lưu 30 phút trên bếp cách thủy
 Thêm vào 2 bình erlen mỗi bình 5 giọt phenolphthalein → chuẩn độ

bằng HCl 0,5N → ghi lại số ml Vtr1 & Vtr2 ( điền vào cột b)

3. Tính tốnchỉ số xà phịng theo cơng thức
=

 Điền thơng số vào bảng & tính kq


Mã
mẫu

P
KL mẫu
(g)

(b)
Vtrắng
(ml)

1

2,001

22,8

2

2,0157

22,9

Trung bình
22,85

(a)
Vthử
(ml)
9,5
9,3

Chỉ số xà phịng
mg/g
187,14
0
188,55
8

Trung bình
187,849

=
=

= 187,140

=

= 188,558

=

Chỉ số xà phòng TB = = 187,849
Lý thuyết:
4. Chỉ số acid là:
 Số mg KOH ( kali hydroxyd ) cần thiết để trung hòa các acid tự do
chứa trong 1 gam chế phẩm ( mg/g)
5. Cơng thức tính chỉ số acid:
 Chỉ số acid =
Trong đó:
a:
số ml dd KOH 0,1N ( chuẩn độ) đã dùng
P : lượng chế phẩm đem thử


6. Chỉ số xà phịng hóa là:
 Số mg KOH ( kali hydroxyd) cần thiết để trung hòa các acid tự do
& để xà phịng hóa các ester chứa trong 1g chất thử
7. Phương pháp làm trong tìm chỉ số xà phịng hóa:
 Pp thừa trừ
8. Cơng thức tính chỉ số xà phịng hóa:

Trong đó:
a:
số ml dd HCl 0,5N trong ethanol đã dùng trong mẫu thử
b: số ml dd HCl 0,5N trong ethanol đã dùng trong mẫu trắng
P : lượng chế phẩm đem thử
9. ĐN chỉ số ester là:
 Số mg KOH ( kali hydroxyd) cần thiết để xà phòng hóa các ester có
trong 1g chế phẩm.
10.

Cơng thức tính chỉ số ester:
 Chỉ số ester = chỉ số xà phòng – chỉ số acid
11.
Chỉ số ester được xác định từ đâu?
 Từ chỉ số xà phòng - chỉ số acid
12.
Lưu ý:
 Dụng cụ phải rửa = nước, tráng nước cất, tráng cồn cho khô. Tráng
buret = dd cần chuẩn độ
13.
Đun hồi lưu trên bếp cách thủy để làm gì?
 giúp chế phẩm tan hồn tồn
14.
Vì sao phải đun hồi lưu:
 chế phẩm có cồn, dễ bay hơi