Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân và cách mạng xã hội chủ nghĩa

KHOA LÝ LUẬN MÁC - LÊNIN, TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH
MÔN HỌC: NHỮNG NGUYÊN LÝ CƠ BẢN CỦA CHỦ NGHĨA MÁC - LÊNIN


2
Bài 1

SỨ MỆNH LỊCH SỬ CỦA GIAI CẤP CÔNG NHÂN
VÀ CÁCH MẠNG XÃ HỘI CHỦ NGHĨA

Bài 12

SỨ MỆNH LỊCH SỬ CỦA GIAI CẤP CÔNG NHÂN
VÀ CÁCH MẠNG XÃ HỘI CHỦ NGHĨA

Giảng viên:
Thiếu tá, ThS Tống Quang Tập


2
Bài 1

SỨ MỆNH LỊCH SỬ CỦA GIAI CẤP CÔNG NHÂN
VÀ CÁCH MẠNG XÃ HỘI CHỦ NGHĨA
MỤC ĐÍCH, YÊU CẦU

MỤC ĐÍCH
Trang bị cho người học những kiến thức cơ bản của chủ nghĩa Mác - Lênin
về sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân; cách mạng xã hội chủ nghĩa và
lý luận hình thái KT - XH cộng sản chủ nghĩa; qua đó nâng cao nhận thức,
xây dựng niềm tin, ý thức trách nhiệm trong xây dựng CNXH ở nước ta;

đồng thời có cơ sở khoa học đấu tranh chống các quan điểm sai trái về vấn
đềYÊU
này CẦU
 Hiểu được các khái niệm giai cấp công nhân và cách mạng XHCN
 Nắm chắc:
 Nội dung và cơ sở khách quan qui định sứ mệnh lịch sử của GCCN,
vai trò của Đảng cộng sản
 Nguyên nhân nổ ra, nội dung, mục tiêu, động lực CMXHCN; tính tất
yếu, cơ sở khách quan, nội dung, nguyên tắc thực hiện liên minh giữa
giai cấp cơng nhân, giai cấp nơng dân và đội ngũ trí thức
 Lý luận hình thái kinh tế - xã hội cộng sản chủ nghĩa
 Vận dụng kiến thức bài học vào xem xét, giải quyết các vấn đề thực tiễn


2
Bài 1

SỨ MỆNH LỊCH SỬ CỦA GIAI CẤP CÔNG NHÂN
VÀ CÁCH MẠNG XÃ HỘI CHỦ NGHĨA

I

NỘI
DUNG
II
TRỌNG
TÂM

III

Trọng điểm: 2, 3 (I), 1 (II) và 2 (III)


2
Bài 1

SỨ MỆNH LỊCH SỬ CỦA GIAI CẤP CÔNG NHÂN
VÀ CÁCH MẠNG XÃ HỘI CHỦ NGHĨA

Thuyết trình là chủ yếu
kết hợp với các phương
12 Tiết
(540
pháp
khácphút)


2
Bài 1

SỨ MỆNH LỊCH SỬ CỦA GIAI CẤP CÔNG NHÂN
VÀ CÁCH MẠNG XÃ HỘI CHỦ NGHĨA

GIÁO TRÌNH,
TÀI LIỆU

353- 409

89 - 198

56 - 153


2
Bài 1

SỨ MỆNH LỊCH SỬ CỦA GIAI CẤP CÔNG NHÂN
VÀ CÁCH MẠNG XÃ HỘI CHỦ NGHĨA

I. GIAI CẤP CÔNG NHÂN VÀ
SMLS CỦA GCCN
1. Giai cấp công nhân và
SMLS của GCCN
2.
a. Khái
Những
niệm
điều
GCCN
kiện khách
quan quy định SMLS của
GCCN
3. Vai trò của Đảng cộng
sản trong thực hiện SMLS
của GCCN

“Giai cấp vô sản”, “Giai cấp
vô sản hiện đại”, “giai cấp vô
sản làm thuê thế kỷ XIX”
“giai cấp công nhân”, “giai

cấp công nhân đại công
nghiệp”, “giai cấp công nhân
hiện đại”
“CN nông nghiệp”, “CN công
nghiệp”, “CN c khớ, CN
khai khoỏng...

Công nhân

Bn
cht
vn l
mt:
dựng
ch
GCCN,
GCVS


2
Bài 1

SỨ MỆNH LỊCH SỬ CỦA GIAI CẤP CÔNG NHÂN
VÀ CÁCH MẠNG XÃ HỘI CHỦ NGHĨA

I. GIAI CẤP CÔNG NHÂN VÀ
SMLS CỦA GCCN
1. Giai cấp công nhân và
SMLS của GCCN
a. Khái niệm GCCN

* Hai tiêu chí xác định GCCN
Tiêu chí cơ bản nhất phân biệt với các giai tầng khác,
phản ánh mơi trường, tính chất làm việc của GCCN

Lao
động
CN

Lao
động
trực
tiếp

Lao
động
gián
tiếp


Cơng nhân cơ khí

Cơng nhân xây dựng

Cơng nhân may

Cơng nhân nhà máy bia


Lao
động

gián
tiếp

Quản đốc phân xưởng Nhà máy ĐT SamSung
giới thiệu đoàn nhà báo tham quan SP

Kỹ sư Nhà máy điện Nhơn Trạch 2

Nhân viên PG đang tiếp thị sản phẩm cho
khách hàng tại siêu thị Maximark 

CN nghiên cứu cải tiến dây
chuyền máy trộn phân bón


2
Bài 1

SỨ MỆNH LỊCH SỬ CỦA GIAI CẤP CÔNG NHÂN
VÀ CÁCH MẠNG XÃ HỘI CHỦ NGHĨA

I. GIAI CẤP CÔNG NHÂN VÀ
SMLS CỦA GCCN
1. Giai cấp công nhân và
SMLS của GCCN
a. Khái niệm GCCN
* Hai tiêu chí xác định GCCN
Phản ánh GCCN hiện đại đang phát triển cùng với
nền công nghiệp hiện đại

80 tr
Năm 1900 Năm 1990

Kho¶ng > 1 tû

800 triƯu

600 triÖu

Số lượng tăng: Theo điều tra của tổ chức Lao động quốc tế (ILO)

HiÖn nay


2
Bài 1

SỨ MỆNH LỊCH SỬ CỦA GIAI CẤP CÔNG NHÂN
VÀ CÁCH MẠNG XÃ HỘI CHỦ NGHĨA

I. GIAI CẤP CÔNG NHÂN VÀ
SMLS CỦA GCCN
1. Giai cấp công nhân và
SMLS của GCCN
a. Khái niệm GCCN
* Hai tiêu chí xác định GCCN

Hiện nay, Mỹ chiếm
95%; Pháp 92%;
Anh 95,6%; Nhật

86% lực lượng lao
động xã hội
Xu hướng trí thức hố cao
 Các nước CN phát triển, 60-70% có trình độ ĐH
 Bắc Mỹ và một số nước Tây âu, kinh tế tri thức
chiếm 45 - 70% GDP
 Mỹ, cơng nhân cơ khí truyền thống chỉ còn 10%
lực lượng lao động xã hội
Cơ cấu ngành nghề không ngừng tăng
Cơ cấu nghề: 1000 tăng > 3000 hiện nay


2
Bài 1

SỨ MỆNH LỊCH SỬ CỦA GIAI CẤP CÔNG NHÂN
VÀ CÁCH MẠNG XÃ HỘI CHỦ NGHĨA

I. GIAI CẤP CÔNG NHÂN VÀ
SMLS CỦA GCCN
1. Giai cấp công nhân và
SMLS của GCCN
a. Khái niệm GCCN
* Hai tiêu chí xác định GCCN

Cơ sở phê phán quan điểm sai trái, cho
rằng: GCCN hiện nay đã teo đi, hòa tan
vào các tầng lớp xã hội khác

Cơ sở xem
xét ai thuộc
GCCN, ai
không thuộc
GCCN


2
Bài 1

SỨ MỆNH LỊCH SỬ CỦA GIAI CẤP CÔNG NHÂN
VÀ CÁCH MẠNG XÃ HỘI CHỦ NGHĨA

I. GIAI CẤP CÔNG NHÂN VÀ
SMLS CỦA GCCN
1. Giai cấp công nhân và
SMLS của GCCN
a. Khái niệm GCCN
* Hai tiêu chí xác định GCCN

Phản ánh đặc trưng cơ bản của người công nhân
dưới CNTB: Là giai cấp có lợi ích đối kháng và mâu
thuẫn trực tiếp với GCTS

Bị
GCTS
bóc
lột
(m)

GCTS: Nắm
giữ TLSX xã
hội

GCVS:
khơng có
TLSX, chỉ có
SLĐ


“Giai cấp công nhân hiện đại - tức là
giai cấp chỉ có thể sống với điều kiện là
kiếm được việc làm, và chỉ có thể kiếm
được việc làm, nếu lao động của họ làm
tăng thêm tư bản - cũng phát triển theo.
Những cơng nhân ấy, buộc phải tự bán
mình kiếm ăn từng bữa một, là một hàng
hoá, tức là một món hàng đem bán như
bất cứ một món hàng nào khác, vì thế,
họ phải chịu hết mọi sự may rủi của cạnh
tranh, mọi sự lên xuống của thị trường”
(Mác-Ăngghen TT, T4, Nxb CTQG H, 1995, Tr. 605)


2
Bài 1

SỨ MỆNH LỊCH SỬ CỦA GIAI CẤP CÔNG NHÂN
VÀ CÁCH MẠNG XÃ HỘI CHỦ NGHĨA

I. GIAI CẤP CÔNG NHÂN VÀ
SMLS CỦA GCCN
1. Giai cấp công nhân và
SMLS của GCCN
a. Khái niệm GCCN
* Hai tiêu chí xác định GCCN

Cơ sở phân biệt GCCN dưới CNTB và CNXH


Câu hỏi đặt ra
Do sự tác động của CMKHCN, CNTB điều chỉnh, thích nghi nên đời sống một bộ
phận GCCN đã có sự thay đổi, một bộ phận đã trung lưu hóa, có cổ phần, cổ phiếu
trong các xí nghiệp tư bản. Lý giải điều đó như thế nào?

Địa vị xã hội của GCCN trong QHSX dưới
CNTB vẫn khơng có sự thay đổi

Vậy: Để thay
đổi địa vị
trong QHSX,
GCCN phải
làm gì?


2
Bài 1

SỨ MỆNH LỊCH SỬ CỦA GIAI CẤP CÔNG NHÂN
VÀ CÁCH MẠNG XÃ HỘI CHỦ NGHĨA

I. GIAI CẤP CÔNG NHÂN VÀ
SMLS CỦA GCCN
1. Giai cấp công nhân và
SMLS của GCCN
a. Khái niệm GCCN
* Hai tiêu chí xác định GCCN

Về
PTLĐ

Cơng
nghiệp
Giáo viên, bác sỹ, kỹ sư, các nhà khoa
học, nhân viên cơ quan nhà nước có phải
là GCCN khơng?

Gợi ýHai
nghiê
tiêu
Hiệnviên
nayĐảng
vẫn ngun
Đảng
cộng sảngiá
có trị
phải là
n cứu
chí cơ
GCCN khơng?

thêm
bản
Cán bộ, sỹ quan LLVT có phải là GCCN

Vị trí khơng?
trong
QHSX
TBCN

GCTS
bóc lột


2
Bài 1

SỨ MỆNH LỊCH SỬ CỦA GIAI CẤP CÔNG NHÂN
VÀ CÁCH MẠNG XÃ HỘI CHỦ NGHĨA

I. GIAI CẤP CÔNG NHÂN VÀ
SMLS CỦA GCCN
1. Giai cấp công nhân và
SMLS của GCCN
a. Khái niệm GCCN
* Hai tiêu chí xác định GCCN
* Khái niệm GCCN

“GCCN là một tập đoàn xã hội ổn định, hình
thành và phát triển cùng với quá trình phát triển
của nền công nghiệp hiện đại, với nhịp độ phát

triển của LLSX có tính chất XHH ngày càng cao,
là lực lượng sản xuất cơ bản, tiên tiến, trực tiếp
hoặc gián tiếp tham gia vào quá trình sản xuất,
tái sản xuất ra của cải vật chất và cải tạo các
quan hệ xã hội; là lực lượng chủ yếu của tiến
trình lịch sử quá độ từ CNTB lên CNXH. Ở các
nước TBCN, GCCN là những người khơng có
hoặc về cơ bản khơng có TLSX phải là thuê cho
GCTS và bị GCTS bóc lột giá trị thặng dư; ở các
nước XHCN, họ là những người đã cùng nhân
dân lao động làm chủ những TLSX chủ yếu và
cùng nhau hợp tác lao động vì lợi ích chung của
tồn xã hội trong đó có lợi ích chính đáng của
bản thân họ”
(Giáo trình Những ngun lý cơ bản của chủ nghĩa Mác - Lênin, Bộ GD-ĐT,
Nxb CTQG, H.2010, tr.358)


2
Bài 1

SỨ MỆNH LỊCH SỬ CỦA GIAI CẤP CÔNG NHÂN
VÀ CÁCH MẠNG XÃ HỘI CHỦ NGHĨA

I. GIAI CẤP CÔNG NHÂN VÀ
SMLS CỦA GCCN
1. Giai cấp công nhân và
SMLS của GCCN
a. Khái niệm GCCN
* Nội dung sứ mệnh lịch sử

của GCCN

“Thực

hiện sự nghiệp giải
phóng thế giới ấy - đó là sứ
mệnh lịch sử của giai cấp vô
sản hiện đại”
(Mác - Ăngghen, TT, T. 20, Nxb. CTQG, H. 1994, tr. 393)

“Điểm chủ yếu trong học
thuyết của Mác là nó đã làm
sáng tỏ vai trị lịch sử thế
giới của giai cấp vơ sản là
người xây dựng CNXH”
(V.I.Lênin toàn tập, T.23,
Nxb. Tiến bộ, Mátxcơva, H. 1980, tr.1)


1

2

3

4


2
Bài 1

SỨ MỆNH LỊCH SỬ CỦA GIAI CẤP CÔNG NHÂN
VÀ CÁCH MẠNG XÃ HỘI CHỦ NGHĨA

I. GIAI CẤP CÔNG NHÂN VÀ
SMLS CỦA GCCN
1. Giai cấp công nhân và
SMLS của GCCN
a. Khái niệm GCCN
* Nội dung sứ mệnh lịch sử
của GCCN

Để thực hiện được SMLS của
mình, GCCN phải tiến hành một
quá trình đấu tranh cách mạng
liên tục

Chú
ý:

Sứ mệnh lịch sử của GCCN chỉ
có thể được hồn thành khi xây
dựng xong xã hội mới, xã hội
CSCN trên phạm vi toàn thế giới

Trong thời đại hiện nay, SMLS
của GCCN gắn liền với mục tiêu
của thời đại: Hịa bình, độc lập
dân tộc, dân chủ và tiến bộ xã hội

2
Bài 1

SỨ MỆNH LỊCH SỬ CỦA GIAI CẤP CÔNG NHÂN
VÀ CÁCH MẠNG XÃ HỘI CHỦ NGHĨA

I. GIAI CẤP CÔNG NHÂN VÀ a) Xuất phát từ địa vị KT - XH của GCCN trong CNTB
SMLS CỦA GCCN
1. Giai cấp công nhân và
SMLS của GCCN
2. Những điều kiện khách
quan quy định SMLS của
GCCN
GCCN là sản phẩm, con đẻ ĐCN
ĐCN phát
triển làm
cho GCCN
phát triển cả
về SL, CL và
cơ cấu

GCCN là đại biểu cho LLSX
tiên tiến, PTSX mới tiến bộ, là
lực lượng quyết định đến việc
phá vỡ QHSX TBCN, xây dựng
QHSX mới


2

Bài 1

SỨ MỆNH LỊCH SỬ CỦA GIAI CẤP CÔNG NHÂN
VÀ CÁCH MẠNG XÃ HỘI CHỦ NGHĨA

I. GIAI CẤP CÔNG NHÂN VÀ a) Xuất phát từ địa vị KT - XH của GCCN trong CNTB
SMLS CỦA GCCN
1. Giai cấp công nhân và
SMLS của GCCN
2. Những điều kiện khách
quan quy định SMLS của
GCCN

Mâu thuẫn
sâu sắc
với GCTS

Đấu tranh
xố bỏ sự
thống trị của
GCTS, xóa
bỏ CNTB

Khơng có TLSX, chỉ
có SLĐ => bị GCTS
bóc lột