Sao bng lnh giá – V Khc Ngc 0985052510
CHIN THUT CHN NGU NHIÊN
TRONG BÀI THI TRC NGHIM HÓA HC
Các bn và các em hc sinh thân mn, t trc ti nay, phng án chn ngu nhiên
thng đc xem là gii pháp cui cùng trong bài thi trc nghim trc nhng câu hi hóc búa,
nhng bài toán khó gii quyt, …. Vic ging dy cho các em v các chin lc và chin thut
chn ngu nhiên cng b xem là mt phng pháp tiêu cc, “phn s phm”. Tuy nhiên, nu
nh đng trên quan đim cng nh mc tiêu ca k thi H là tuyn chn, phân loi đc nhng
hc sinh có kin thc và t duy tt, thì rõ ràng mt hc sinh có đc mt chin thut la chn
ngu nhiên hp lý và có hiu qu không ch phn ánh đc s may mn mà còn th hin s
sáng to, trí thông minh, kh nng ng bin và t duy tt ca hc sinh đó. Bài vit này ca tôi
xin đc khái quát mt s kinh nghim trong vic đ ra mt chin lc chn ngu nhiên hp lý
và hiu qu. Hy vng bài vit s nhn đc nhiu phn hi tích cc và giúp ích đc nhiu cho
các bn hc sinh trong k thi sp ti, đng thi cng cung cp nhng gi ý nho nh cho các bn
giáo viên đ công tác ra đ thi trc nghim trong thi gian ti có nhiu ci thin tích cc hn.
I. Lý do đ chn ngu nhiên
1, Th nht là v mt thi gian.
Thi gian làm bài luôn là mt câu hi khin các bn hc sinh phi trn tr khi đi mt vi
bài thi trc nghim. Thc t là khi biên son đ thi, chc chn hi đng ra đ thi đã cân nhc đn
vn đ thi gian, 90’ cho 50 câu hi không phi là quá eo hp và nu nh thc s có kin thc,
phng pháp và bn lnh t duy tt, các em có th hoàn thành bài thi trong vòng 20-30’. Tuy
nhiên, cng còn mt thc t là phong cách dy và hc trng ph thông hin nay vn cha
hoàn toàn theo hng phc v k thi trc nghim, k nng làm bài ca các em vn còn chm và
nng v hình thc, các bài kim tra trên lp đa phn vn là t lun khin cho thi gian gii mt
bài toán ngn gn cng có th mt đn 5 – 10’. Do đó, có rt nhiu bn không th hoàn thành
ht bài thi trong khong thi gian cho phép. Trong nhng hoàn cnh đó, chn ngu nhiên là gii
pháp ti u.
2, Th hai là do s phân b kin thc ca hc sinh
Thc t quá trình ôn thi H ca các em cho thy, đ có th ôn tp và nm chc đc tt c
các ni dung kin thc c 3 môn thi là điu không h d dàng. Vic la chn s hc phn nào,
môn nào và b phn nào, môn nào cng là mt phn trong chin thut ôn thi mà mi hc sinh
cn cân nhc cho phù hp vi nng lc ca mình.
Ly mt ví d đn gin: Cng vi mc tiêu là tng đim 3 môn là 24, nhng mt hc sinh
có th đt mc tiêu là 8-8-8, hc sinh khác là 8-10-6, ….. nhng mc tiêu khó thc hin nht
bao gi cng là 10-10-4, đ đt đc đim 8 cho mi môn thi là điu d thc hin, nhng đc
đim 10, thì môn hc nào cng khó. c bit là vi các thí sinh có thi môn Toán, vic đt đc
đim 10 trong câu hi cui cùng bao gi cng là điu không d thc hin.
Sao bng lnh giá – V Khc Ngc 0985052510
Do đó, thay vì dành 2 - 3 tháng cui đ “trâu bò” vi bt đng thc (mà cha chc đã đ
đ có đim 10), ta có th chp nhn đim 8, đim 9 trong môn Toán đ dành thi gian cho 2
môn còn li.
Chin thut phân b kin thc vì vy có th to ra các “l hng” kin thc cho hc sinh:
có bn ch kp hc và nm chc hóa hu c, có bn ch nm vng hóa vô c, bn khác ch tp
trung hc lp 11, 12 mà b qua kin thc ca lp 10, …. i vi các hc sinh này, chn ngu
nhiên cho các phn kin thc đã b qua là gii pháp duy nht.
3. Th ba, chn sai do ngu nhiên vn cha b tr đim
My ngày gn đây, có mt s thông tin trên các báo v vic có tr đim hay không đi vi
các câu tr li sai, tuy nhiên, cho đn gi vn cha có mt s thay đi chính thc nào t phía
B GD – T, thêm na, vi mt bng trình đ hc sinh và áp lc t phía xã hi (có đim âm
???) s làm cho quyt đnh này khó đi vào thc t.
4. Th t, chn ngu nhiên không có ngha xác sut đúng là 25%
Nhiu ngi cho rng, chn ngu nhiên chng qua là chn ba và xác sut đúng ca bin
pháp này ch là 25%, tuy nhiên, thc t làm bài cho thy, hu nh không có hc sinh nào là
hoàn toàn không có chút kin thc nào đi vi môn thi, khi thi mình đã chn. Mc dù kin
thc y có th là cha đ đ em gii quyt vn đ nhng vn có th gii hn đc đáp án đúng
ca vn đ, xác sut chn ngu nhiên thông thng đi vi các đ thi trc nghim ca Vit Nam
hin nay thng ln hn 30%.
II. Chin thut chn ngu nhiên
1, ra chin thut phân b kin thc ngay t giai đon ôn thi
Ngay t trong giai đon ôn thi, mi hc sinh cn phi xác đnh rõ ràng nhng đim mnh,
đim yu ca mình đ có k hoch ôn tp, bi dng li kin thc. ôi khi, vi qu thi gian eo
hp, vic b sung đy đ, hoàn thin tt c các kin thc cho c 3 môn thi là điu không th
thc hin đc. Khi đó, các em cn cân nhc la chn cho mình nhng ni dung kin thc quan
trng nht, d tip thu nht và có kh nng nm vng đc nht, hay ri vào đ thi nht đ ôn
tp.
Nhng ni dung còn b sót cng cn đc đc lt qua đ có mt chút ý nim trong nhn
thc, phc v cho vic chn ngu nhiên sau này.
2, c k đ thi và gch chân nhng chi tit, nhng s liu quan trng
Mt sai lm cht ngi mà thí sinh mc phi trong quá trình làm bài thi là:
Nên bt đu
làm bài t câu s 1, ln lt lt nhanh, quyt đnh làm nhng câu cm thy d và chc chn,
đng thi đánh du trong đ thi nhng câu cha làm đc. Ln lt thc hin đn câu trc
nghim cui cùng trong đ. Sau đó, quay tr li "gii quyt" nhng câu đã tm thi b qua.
Lu ý, khi thc hin vòng hai cng cn khn trng. Nên làm nhng câu tng đi d hn, b
li nhng câu quá khó đ gii quyt trong lt th ba, nu còn thi gian.
Sao bng lnh giá – V Khc Ngc 0985052510
ây vn là mt li khuyên mà các thy cô giáo cng nh các phng tin truyn thông
vn thng dùng đ rao ging cho các em khi làm bài, nhng nó ch phù hp vi đ thi t lun,
còn trong trc nghim, nó là mt sai lm cht ngi.
Nu bn bm đng h ri th đc tht to và nhanh đ bài và các đáp án ca 1 câu hi
trc nghim, bn s thy, thi gian đ ta kp đc xong đ và ghi nhn đc nhng thông tin cn
thit cho 1 câu hi trung bình là 15 - 20s/câu. iu đó có ngha là đ đc trn vn 50 câu trong
1 đ thi trc nghim, s phi mt chng 12 - 15 phút và cha cn phi suy ngh hay làm gì, ch
6 – 8 ln đc đi đc li là ht gi.
Thc t là trong quá trình làm bài, s tp trung cao đ ca thí sinh s khin cho các em
nhanh chóng quên đi câu hi mà mình đã đc trc đó, do đó, mi ln b qua là mt ln quên,
mi ln đc li là li thy câu hi đó mi và vic đc đi đc li nh th s nhanh chóng đt cháy
ht thi gian làm bài ca các em.
khc phc điu đó, vic các em cn thc hin ngay là phi đc tht k và dt khoát đ
thi, nhanh chóng ghi nhn và gch chân li nhng thông tin quan trng đ nhp tâm và ghi nh
ngay vào trong đu, va tránh đc sai sót trong quá trình gii (b sót d kin), va giúp các
em nhanh chóng nh li bài toán khi đc li ln sau.
ng thi, ngay sau khi đc đ, các em cng nên ghi li nhng phân tích, nhn đnh ca
mình ngay bên cnh câu hi, đ tin xem li nhng ln sau (nu nh cha gii đc ngay lúc
đó). Tt nht là gii hn ngay các đáp án có kh nng đúng nu có th.
3, Phân tích 4 đáp án đ gii hn câu tr li đúng
Mt trong nhng nguyên tc khi ra đ thi trc nghim là phi có đc các đáp án “gây
nhiu” nhng đáp án đa ra có “gây nhiu” đc không và “gây nhiu” đn đâu, “gây nhiu”
nh th nào là câu hi không d tr li cho ngi ra đ và hin nay có không nhiu các đ thi
đáp ng đc yêu cu đó.
các nc tiên tin, vic xã hi hóa giáo dc mc cao đn ni các k thi chun quc
gia và quc t không phi do các c quan giáo dc nhà nc ra đ, mà do các công ty hot đng
giáo dc t chc mà kt qu ca nó đc c xã hi tha nhn và s dng đ đánh giá cht lng
hc sinh (SAT, TOEFL, ….). Thc t là đ ra đc mt đ thi trc nghim hay, vi nhiu
phng án gây nhiu tt, có th s dng đ đánh giá chính xác trình đ ca hc sinh đòi hi s
đu t tìm hiu v nhiu mt: tâm sinh lý, quán tính t duy, thói quen suy ngh, nhng li sai
thng gp … ca hc sinh. Trong khi đó, Vit Nam, phn ln đ thi i hc li do các nhà
nghiên cu có hc hàm, hc v cao ra đ ch không phi là nhng thy cô giáo trc tip đng
lp – nhng ngi thng xuyên tip xúc và hiu rõ thói quen suy ngh ca hc sinh. Các đ thi
kim tra trên lp ca các thy cô giáo thì nhiu khi li không đm bo v mt kin thc.
Th nên mi có chuyn hc sinh lp 10 hc Vn vn còn “đc” hi nhng câu nh: Cô
Tm t qu gì chui ra?
Sao bng lnh giá – V Khc Ngc 0985052510
A. Qu na B. Qu cam C. Qu th D. Qu bi
Có th nói là đáp án gây nhiu ca ta hin nay cha thc s tt, nhiu tác gi ra đ thi còn
khá tùy tin trong vic đa đáp án nhiu, hoc là đáp án nhiu không la ni hc sinh, không
đánh trúng vào li sai ca hc sinh, thm chí mt s đ thi còn th hin s thiu trách nhim ca
ngi ra đ.
Mt hc sinh kin thc Hóa hc không tht tt nhng t duy logic tt vn hoàn toàn có
th gii hn đáp án đ nâng cao xác sut chn ngu nhiên đc đáp án đúng.
Vic phân tích đáp án là cc k quan trng, vì có mt s bài toán không th gii đc đn
cùng mà ch có th chn đc đáp án đúng nht, hoc có nhng bài toán mà hc sinh ch nhìn ra
đc phng pháp gii sau khi đc đáp án.
4, La chn phng pháp và gii quyt vn đ
Sau khi đã đc k đ, ghi nhn các thông tin quan trng và gii hn đáp án thì vic tip
theo là gii quyt bài toán. Thc t là mt bài toán có th có nhiu phng pháp gii khác nhau,
vic làm sao chn đc cách gii nhanh, gn và tit kim thi gian nht đòi hi nhiu yu t và
cn c mt quá trình rèn luyn tích cc thì mi có th đt đc. Trong thi trc nghim, mt
phng pháp gii hay cha chc đã đc ghi nhn, do đó, “cách ca mình là cách làm nhanh
nht”, tt nht là các em hãy la chn cho mình cách làm mà các em nm chc nht, hiu rõ
nht và ngh ra nhanh nht vào thi đim đó.
5, Soát li đ thi, làm li nhng câu hi cha hoàn thành
Nu thi gian làm bài đã gn ht hoc gii nhiu ln không ra thì cn bình tnh xem xét
các đáp án, chú ý các thông tin, các phân tích t nhng ln trc, gii hn li các đáp án “kh
nghi” ri nhanh chóng chn ngu nhiên.
Tuyt đi không b qua bt k câu hi nào trong đ thi!
III. Mt s ví d minh ha
1. a mt hn hp khí N
2
và H
2
có t l 1:3
vào tháp tng hp, sau phn ng thy th
tích khí đi ra
gim 1/10
so vi ban đu. Tính thành phn phn trm v th tích ca hn hp khí
sau phn ng
.
A. 20%, 60%, 20%
B. 22,22%, 66,67%, 11,11%
C. 30%, 60%, 10%
D. 33,33%, 50%, 16,67%
gii nhanh bài toán này, ta có th da vào 2 kt qu quan trng:
-
Trong phn ng có hiu sut nh hn 100%, nu t l các cht tham gia
phn ng bng đúng h s cân bng trong phng trình phn ng, thì sau phn ng,
Sao bng lnh giá – V Khc Ngc 0985052510
phn cht d cng có t l đúng vi h s cân bng trong phn ng. C th trng
hp này là 1:3. Do đó A và B có kh nng là đáp án đúng.
-
Trong phn ng tng hp amoniac, th tích khí gim sau phn ng đúng
bng th tích khí NH
3
sinh ra
, do đó, trong trng hp này, %NH
3
= 10% hn hp đu
hay là 1/9 =11,11% hn hp sau. Do đó B là đáp án đúng
2. Cho các phn ng:
Các cht A, D, E và G có th là:
Nhn xét:
Tt c các đáp án đã cho đu có cùng kt qu vi D, E, G. Do đó ta ch cn
quan tâm đn A. tìm A, ta xét riêng phn ng A D + G. Vì D và G đã chc chn là K và
Cl
→
2
nên A phi không cha O A là KCl đáp án B
→ →
1. Hp cht nào sau đây có tính axit mnh nht?
A. CCl
3
-COOH
B.CH
3
COOH
C. CBr
3
COOH
D. CF
3
COOH
Nhn xét:
Cho dù không có khái nim gì v đ mnh yu ca acid đây, nhng cn c
vào bin thiên tính cht trong dãy Halogen, có th d đoán đáp án đúng là B hoc D
2. Hn hp X gm 2 axit no: A
1
và A
2
. t cháy hoàn toàn 0,3mol X thu
đc 11,2 lít khí CO
2
(đktc). trung hòa 0,3 mol X cn 500ml dung dch NaOH 1M.
Công thc cu to ca 2 axit là:
A. CH
3
COOH và C
2
H
5
COOH
B. HCOOH và C
2
H
5
COOH
C. HCOOH và HOOC-COOH
D. CH
3
COOH và HOOC-CH
2
-COOH