CACH LAM BAI SO SANH VAN HOC kien thuc Ngu van PTTH

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<b>CÁCH LÀM BÀI SO SÁNH VĂN HỌC</b>

<i><b>So sánh văn học là một dạng đề mới, thường xuất hiện trong đề thi đại</b></i>
<i><b>học, cao đẳng trong những năm gần đây. Nhằm giúp các bạn học sinh THPT</b></i>
<i><b>học tốt môn Văn, chuẩn bị tốt cho các kỳ thi, các bạn có thể tham khảo đề xuất</b></i>
<i><b>cách làm dạng đề so sánh văn học. Tài liệu chia sẻ những kinh nghệm rất hữu</b></i>
<i><b>ích, giúp học sinh vượt qua khó khăn khi làm dạng bài này.</b></i>

<b>Đề xuất cách làm dạng đề so sánh văn học</b>

<i><b>So sánh văn học là một kiểu bài khá mới mẻ nên chưa được cụ thể hóa</b></i>
<i><b>thành một bài học riêng trong chương trình Ngữ văn bậc THPT, cũng khơng</b></i>
<i><b>có nhiều tài liệu, bài viết để tham khảo.</b></i>

Dạng bài này chưa “lộ diện” trong sách giáo khoa nên khơng ít giáo
viên tỏ ra lúng khi hướng dẫn học sinh viết bài, điều đó cũng ảnh hưởng ít
nhiều đến chất lượng làm bài thi của học sinh.

Xuất phát từ thực tiễn giảng dạy cũng như vai trò của một giáo viên
tâm huyết với nghề văn, đồng thời góp phần tháo gỡ những khó khăn trên,
cơ Lê Thị Quỳnh Sen - Trường THPT Dương Quảng Hàm (Hưng Yên) đã
chia sẻ những kinh nghệm rất hữu ích, giúp học sinh vượt qua khó khăn khi
làm dạng bài so sánh văn học.

<b>Các loại đề so sánh văn học thường gặp</b>

Bằng sự trải nghiệm của bản thân và dựa vào tổng kết các đề thi của
những năm gần đây, cô Lê Thị Quỳnh Sen đã thống kê và khái quát lại
thành những cấp bậc đề so sánh văn học cơ bản.

Đó là: So sánh hai chi tiết trong hai tác phẩm văn học; so sánh hai

đoạn thơ; so sánh hai đoạn văn; so sánh hai nhân vật;

So sánh cách kết thúc hai tác phẩm; so sánh phong cách tác giả; so
sánh, đánh giá hai lời nhận định về một tác phẩm.

<b>Cách làm bài dạng đề so sánh văn học</b>

Đứng trước một đề văn thường có rất nhiều cách triển khai, giải quyết
vấn đề, song đối với kiểu đề so sánh văn học dù là ở dạng so sánh hai chi
tiết, hai đoạn thơ, hai đoạnh văn, hay hai nhân vật .... phương pháp làm bài
văn dạng này thơng thường có hai cách:

Nối tiếp: Lần lượt phân tích hai văn bản rồi chỉ ra điểm giống và khác
nhau

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

<i><b>Cách 1: Phân tích theo kiểu nối tiếp</b></i>

Đây là cách làm bài phổ biến của học sinh khi tiếp cận với dạng đề
này, cũng là cách mà Bộ giáo dục và đào tạo định hướng trong đáp án đề thi
đại học - cao đẳng.

Bước một lần lượt phân tích từng đối tượng so sánh cả về phương
diện nội dung và nghệ thuật, sau đó chỉ ra điểm giống và khác nhau.

Cách này học sinh dễ dàng triển khai các luận điểm trong bài viết. Bài
viết rõ ràng, không rối kiến thức nhưng cũng có cái khó là đến phần nhận
xét điểm giống và khác nhau học sinh không thành thạo kĩ năng, nắm chắc
kiến thức sẽ viết lặp lại những gì đã phân tích ở trên hoặc suy diễn một cách
tùy tiện.

<i><b>Mơ hình khái quát của kiểu bài này như sau:</b></i>

- Mở bài: Dẫn dắt (mở bài trực tiếp không cần bước này); giới thiệu
khái quát về các đối tượng so sánh

- Thân bài: Làm rõ đối tượng so sánh thứ 1 (bước này vận dụng kết
hợp nhiều thao tác lập luận nhưng chủ yếu là thao tác lập luận phân tích);

Làm rõ đối tượng so sánh thứ 2 (bước này vận kết hợp nhiều thao tác
lập luận nhưng chủ yếu là thao tác lập luận phân tích)

So sánh: Nhận xét nét tương đồng và khác biệt giữa hai đối tượng trên
cả các bình diện như chủ đề, nội dung hình thức nghệ thuật...(bước này vận
dụng kết hợp nhiều thao tác lập luận nhưng chủ yếu là thao tác lập luận
phân tích và thao tác lập luận so sánh)

Lý giải sự khác biệt: Thực hiện thao tác này cần dựa vào các bình
diện: bối cảnh xã hội, văn hóa mà từng đối tượng tồn tại; phong cách nhà
văn; đặc trưng thi pháp của thời kì văn học…(bước này vận nhiều thao tác
lập luận nhưng chủ yếu là thao tác lập luận phân tích)

- Kết bài: Khái quát những nét giống nhau và khác nhau tiêu biểu; có
thể nêu những cảm nghĩ của bản thân.

<b>Cách 2: Phân tích song song</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

Ví dụ, khi so sánh hai bài thơ Đất nước của Nguyễn Đình Thi và trích
đoạn Đất nước của Nguyễn Khoa Điềm. Ứng dụng cách viết này học sinh
khơng phân tích lần lượt từng tác phẩm như cách một mà phân tích so sánh
song song trên các bình diện: Xuất xứ - cảm hứng - hình tượng - chất liệu và

giọng điệu trữ tình.

<i><b>Mơ hình khái qt của kiểu bài này như sau:</b></i>

- Mở bài: Dẫn dắt (mở bài trực tiếp không cần bước này); giới thiệu
khái quát về các đối tượng so sánh

- Thân bài: Điểm giống nhau (đưa ra luận điểm, dẫn chứng); điểm
khác nhau (đưa ra luận điểm, dẫn chứng).

- Kết bài: Khái quát những nét giống nhau và khác nhau tiêu biểu; có
thể nêu những cảm nghĩ của bản thân.

Cô Lê Thị Quỳnh Sen lưu ý: Trong thực tế khơng phải đề nào chúng
ta cũng có thể áp dụng theo đúng khn mẫu cách làm như đã trình bày ở
trên. Phải tùy thuộc vào cách hỏi trong mỗi đề cụ thể mà áp dụng theo cách
nào và áp dụng sao cho linh hoạt, phù hợp.

</div>

<!--links-->