Bai 15 Dap da o Con Lon

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.08 MB, 187 trang )

(1)TiÕt: 1. Ngµy so¹n: Vµo phñ chóa TrÞnh (Trích Thượng kinh kí sự). -Lª H÷u Tr¸c-. A- môc tiªu: 1. Kiến thức: Hiểu rõ giá trị hiện thực sâu sắc của tác phẩm cũng nh thái độ trớc hiện thực và ngòi bút kí sù ch©n thùc ,s¾c s¶o cña Lª H÷u Tr¸c qua ®o¹n trÝch miªu t¶ cuéc sèng vµ cung c¸ch sinh ho¹t n¬i phñ chóa TrÞnh. 2. Kĩ năng: Biết cách cảm thụ và phân tích một tác phẩm thuộc thể loại kí sự. 3. Th¸i độ: Thái độ phê phán nghiêm túc lối sống xa hoa nơi phủ chúa Trân trọng lương y, có tâm có đức. B-ChuÈn bÞ ph¬ng tiÖn: GV: SGK, SGV Ng÷ v¨n 11. Tµi liÖu tham kh¶o vÒ Lª H÷u Tr¸c, ThiÕt kÕ bµi gi¶ng HS: SGK, tài liệu tham khảo C- CÁCH THỨC TIẾN HÀNH: Gv kết hợp phơng pháp đọc sáng tạo, đối thoại, trao đổi, nêu vấn đề, thảo luận D- TIẾN TRÌNH DẠY HỌC: 1. Ổn định tổ chức lớp: 2. Kiểm tra bài cũ: 3. Bài mới: Hoạt động của Gv& HS Yêu cầu cần đạt Hoạt động 1 ( Híng dÉn hs t×m hiÓu tiÓu dÉn ) (?) Nh÷ng hiÓu biÕt cña anh (chÞ) vÒ t¸c gi¶ Lª H÷u Tr¸c vµ t¸c phÈm “Thîng kinh kÝ sù”? -HS dùa vµo SGK tr×nh bµy ý chÝnh. -GV tæng hîp:. Hoạt động 2: Hướng dẫn HS đọc Yªu cÇu HS tãm t¾t ®o¹n trÝch theo s¬ đồ.. Hoạt động 3 ( Híng dÉn hs t×m hiÓu v¨n b¶n ) -GV yêu cầu HS đọc đoạn trích theo lựa chän cña GV (?) Theo ch©n t¸c gi¶ vµo phñ, h·y t¸i hiÖn l¹i quang c¶nh cña phñ chóa? -Hs t×m nh÷ng chi tiÕt vÒ quang c¶nh phñ chóa. -Gv nhËn xÐt ,tæng hîp.. I) TiÓu dÉn 1) T¸c gi¶ Lª H÷u Tr¸c -Hiệu Hải Thợng Lãn Ông , xuất thân trong một gia đình có truyền thống học hành,đỗ đạt làm quan. -Ch÷a bÖnh giái ,so¹n s¸ch ,më trêng truyÒn b¸ y häc -T¸c phÈm næi tiÕng “H¶i Thîng y t«ng t©m lÜnh” 2) T¸c phÈm“Thîng kinh kÝ sù -QuyÓn cuèi cïng trong bé “ H¶i Thîng y t«ng t©m lÜnh” -TËp kÝ sù b»ng ch÷ H¸n ,hoµn thµnh n¨m 1783 ,ghi chÐp nh÷nh ®iÒu m¾t thÊy tai nghe II) §äc - hiÓu v¨n b¶n 1. Đọc, tãm tắt văn bản * Tóm tắt theo sơ đồ: Th¸nh chØ-> Vµo cung -> NhiÒu lÇn cöa -> Vên c©y ,hành lang -> Hậu mã quân túc trực-> Cửa lớn ,đại đờng ,quyền bổng ->gác tía ,phòng trà ->Hậu mã quân túc trùc -> Qua mÊy lÇn tríng gÊm -> HËu cung ->B¾t m¹ch kª d¬n -> VÒ n¬i trä. 2. Hiểu văn bản: 1) Quang c¶nh –cung c¸ch sinh ho¹t cu¶ phñ chóa * Chi tiÕt quang c¶nh: + RÊt nhiÒu lÇn cöa , n¨m s¸u lÇn tríng gÊm. + Lèi ®i quanh co, qua nhiÒu d·y hµnh lang + Canh gi÷ nghiªm nhÆt (lÝnh g¸c , thÎ tr×nh ) + C¶nh trÝ kh¸c l¹ (c©y cèi um tïm, chim kªu rÝu rÝt, danh hoa ®ua th¾m …) + Trong phủ là những đại đồng ,quyền bổng gác tía ,kiệu son ,m©m vµng chÐn b¹c) + Néi cung thÕ tö cã sËp vµng ,ghÕ rång ,nÖm gÊm ,mµn lµ… - Nhận xét ,đánh giá về quang cảnh: -> Lµ chèn th©m nghiªm ,kÝn cæng ,cao têng -> Chèn xa hoa ,tr¸ng lÖ ,léng lÉy kh«ng ®au s¸nh b»ng -> Cuéc sèng hëng l¹c(cung tÇn mÜ n÷ ,cña ngon vËt l¹) -> Không khí ngột ngạt ,tù đọng( chỉ có hơi ngời ,phấn s¸p ,h¬ng hoa).

(2) E. Cñng cè, dÆn dß - Hệ thống kiến thức đã học - Vì sao Lê Hữu Trác lấy tên là Ông già lười ở đất Thượng Hồng ( Hải Thượng Lãn Ông ). G. Rót ra KN:. TiÕt: 2. Ngµy so¹n: Vµo phñ chóa TrÞnh (Trích Thượng kinh kí sự). -Lª H÷u Tr¸cA- môc tiªu: 1. Kiến thức: Hiểu rõ giá trị hiện thực sâu sắc của tác phẩm cũng nh thái độ trớc hiện thực và ngòi bút kí sù ch©n thùc ,s¾c s¶o cña Lª H÷u Tr¸c qua ®o¹n trÝch miªu t¶ cuéc sèng vµ cung c¸ch sinh ho¹t n¬i phñ chóa TrÞnh. 2. Kĩ năng: Biết cách cảm thụ và phân tích một tác phẩm thuộc thể loại kí sự. 3. Thái độ: Thái độ phê phán nghiêm túc lối sống xa hoa nơi phủ chúa Trân trọng lương y, có tâm có đức. B-ChuÈn bÞ ph¬ng tiÖn: GV: SGK, SGV Ng÷ v¨n 11. Tµi liÖu tham kh¶o vÒ Lª H÷u Tr¸c, ThiÕt kÕ bµi gi¶ng HS: SGK, tài liệu tham khảo C- CÁCH THỨC TIẾN HÀNH: Gv kết hợp phơng pháp đọc sáng tạo, đối thoại, trao đổi, nêu vấn đề, thảo luận D- TIẾN TRÌNH DẠY HỌC: 1. Ổn định tổ chức lớp: 2. Kiểm tra bài cũ: không 3. Bài mới: Hoạt động của Gv& HS Yêu cầu cần đạt -GV nêu vấn đề: (?) Lần đầu đặt chân vào phủ Chúa ,tác giả đã nhận xét : “cuộc sống ở đây thực khác ngêi thêng” .anh (chÞ) cã nhËn th¸y ®iÒu đó qua cung cách simh hoạt nơi phủ chúa? - Gv tæ chøc hs ph¸t hiÖn ra nh÷ng chi tiÕt miªu t¶ cung c¸ch sinh ho¹t vµ nhËn xÐt vÒ những chi tiết đó (?) Nhµ nghiªn cøu NguyÔn §¨ng Na cho r»ng : “kÝ chØ thùc sù xuÊt hiÖn khi ngêi cầm bút trực diện trình bày đối tợng đợc ph¶n ¸nh b»ng c¶m quan cña chÝnh mình”.Xét ở phơng diện này TKKS đã thực sự đợc coi là một tác phẩm kí sự cha ? Hãy phân tích thái độ của tác giả ? -HS thảo luận ,trao đổi ,đại diện trình bày . - GV gîi më : (?) Thái độ của tác giả trớc quang cảnh phñ chóa ? (?) Thái độ khi bắt mạch kê đơn ? (?) Nh÷ng b¨n kho¨n gi÷a viªc ë vµ ®i ë ®o¹n cuèi nãi lªn ®iÒu g×? - Hs thảo luận ,trao đổi ,cử đại diện trình bµy. -Gv nhËn xÐt ,tæng hîp. * Cung c¸ch sinh ho¹t: + vào phủ phải có thánh chỉ ,có lính chạy thét đờng + trong phủ có một guồng máy phục vụ đông đảo; ngơì truyÒn b¸o rén rµng ,ngêi cã viÖc quan ®i l¹i nh m¾c cöi + lời lẽ nhắc đến chúa và thế tử phải cung kính lễ phép ngang hµng víi vua + chúa luôn có phi tần hầu trực …tác giả không đợc trực tiếp gặp chúa … “phải khúm núm đứng chờ từ xa” +ThÕ tö cã tíi 7-8 thÇy thuèc tóc trùc, cã ngêi hÇu cËn hai bªn…t¸c gi¶ ph¶i l¹y 4 l¹y - §¸nh gi¸ vÒ cung c¸ch sinh ho¹t: => đó là những nghi lễ khuôn phép…cho thấy sự cao sang quyÒn quÝ ®Ðn tét cïng => lµ cuéc sèng xa hoa hëng l¹c ,sù léng hµnh cña phñ chóa => đó là cái uy thế nghiêng trời lán lớt cả cung vua 2) Thái độ tâm trạng của tác giả - Tâm trạng khi đối diện với cảnh sống nơi phủ chúa + C¸ch miªu t¶ ghi chÐp cô thÓ -> tù ph¬i bµy sù xa hoa ,quyÒn thÕ + C¸ch quan s¸t , nh÷ng lêi nhËn xÐt ,nh÷ng lêi b×nh luËn : “ C¶nh giµu sang cña vua chóa kh¸c h¼n víi ngêi b×nh thêng”… “ lÇn ®Çu tiªn míi biÕt caÝ phong vÞ cña nhà đại gia” + Tá ra thê ¬ döng dng víi c¶nh giµu sang n¬i phñ chóa. Không đồng tình với cuộc sống quá no đủ ,tiện nghi mà.

(3) thiÕu sinh khÝ .Lêi v¨n pha chót ch©m biÕm mØa mai . - Tâm trạng khi kê đơn bắt mạch cho thế tử + LËp luËn vµ lý gi¶i c¨n bÖnh cña thÕ tö lµ do ë chèn mµn the tríng gÊm,¨n qu¸ no ,mÆc qu¸ Êm, t¹ng phñ míi yếu đi. Đó là căn bệnh có nguồn gốc từ sự xa hoa ,no đủ hëng l¹c, cho nªn c¸ch ch÷a kh«ng ph¶i lµ c«ng ph¹t gièng nh c¸c vÞ l¬ng y kh¸c. +HiÓu râ c¨n bÖnh cña thÕ tö ,cã kh¶ n¨ng ch÷a khái nhng l¹i sî bÞ danh lîi rµng buéc,ph¶i ch÷a bÖnh cÇm chõng ,cho thuèc v« thëng v« ph¹t Sợ làm trái y đức ,phụ lòng cha ông nên đành gạt sở thích cá nhân để làm tròn trách nhiệm và lơng tâm của (?) Qua những phân tích trên , hãy đánh ngêi thÇy thuèc. gi¸ chung vÒ t¸c gi¶ ? D¸m nãi th¼ng ,ch÷a thËt . Kiªn quyÕt b¶o vÖ -Hs suy nghÜ ,tr¶ lêi . chính kiến đến cùng. -Gv nhËn xÐt ,tæng hîp: => §ã lµ ngêi thµy thuèc giái ,giµu kinh nghiÖm ,cã l¬ng tâm ,có y đức, (?) Qua ®o¹n trÝch ,Anh (chÞ) cã nhËn xÐt gì về nghệ thuật viết kí sự của tác giả ?Hãy => Một nhân cách cao đẹp ,khinh thờng lợi danh,quyền quí, quan điểm sống thanh đạm ,trong sạch. phân tích những nét đặc sắc đó? - HS trao đổi ,thảo luận ,đại diện trình 3) Bút pháp kí sự đặc sắc của tác phẩm bµy . + Kh¶ n¨ng quan s¸t tØ mØ ,ghi chÐp trung thùc ,t¶ c¶nh - GV tæng hîp : sinh động + Lèi kÓ khÐo lÐo ,l«i cuèn b»ng nh÷ng sù viÖc chi Hoạt động 4 tiết đặc sắc . (Cñng cè vµ luyÖn tËp) + Cã sù ®an xen víi t¸c phÈm thi ca lµm t¨ng chÊt tr÷ t×nh (?) Qua ®o¹n trÝch em cã suy nghÜ g× vÒ bøc tranh hiÖn thùc cña x· héi phong kiÕn cña t¸c phÈm . đơng thời ? Từ đó hãy nhận xét về thái độ III) Tổng kết chung - Ph¶n ¸nh cuéc sèng xa hoa ,hëng l¹c ,sù lÊn lít cung của tác giả trớc hiện thực đó ? vua của phủ chúa –mầm mống dẫn đến căn bệnh thối nát -HS suy nghÜ ,ph¸t biÓu c¶m xóc cña c¸ trÇm kha cña XH phong kiÕn ViÖt Nam cuèi thÕ kØ XVIII nh©n. - Béc lé c¸i t«i c¸ nh©n cña Lª H÷u Tr¸c : mét nhµ nho,mét nhµ th¬ ,mét danh y cã b¶n lÜnh khÝ ph¸ch ,coi thêng danh lîi. E. Cñng cè, dÆn dß - Hệ thống kiến thức đã học - Học sinh chuẩn bị bài “Từ ngôn ngữ chung đến lời nói cá nhân” G. Rót ra KN:. TiÕt: 3. Ngµy so¹n: Từ ngôn ngữ chung đến lời nói cá nhân.. A. MỤC TIÊU BÀI HỌC: Gióp häc sinh: 1. Kiến thức: - Nắm đợc biểu hiện của cái chung trong ngôn ngữ của xã hội và cái riêng trong lời nói cá nh©n cïng mèi t¬ng quan gi÷a chóng. 2. Kĩ năng: - RÌn luyÖn vµ n©ng cao n¨ng lùc s¸ng t¹o c¸ nh©n trong viÖc sö dông ng«n ng÷ TV. 3. Thái độ: - ý thøc t«n träng nh÷ng qui t¾c ng«n ng÷ chung cña x· héi, gãp phÇn vµo viÖc ph¸t triÓn ng«n ng÷ níc nhµ. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn: - GV: SGK, SGV, giáo án, tài liệu.. - HS: SGK, tài liệu, vở ghi C. C¸ch thøc tiÕn hµnh - Phơng pháp đọc hiểu, phân tích, thuyết trình kết hợp trao đổi thảo luận. - TÝch hîp ph©n m«n: Lµm v¨n. TiÕng viÖt. §äc v¨n. D. TiÕn tr×nh d¹y häc.

(4) 1. Ổn định tổ chức lớp: 2. Kiểm tra bài cũ: Quang c¶nh –cung c¸ch sinh ho¹t cu¶ phñ chóa? 3. Bài mới:. Hoạt động của GV và HS Hoạt động 1. HS đọc phần I SGK và trả lời câi hỏi.. Yêu cầu cần đạt. I. Ng«n ng÷ - tµi s¶n chung cña x· héi. - Ng«n ng÷ lµ tµi s¶n chung cña mét d©n téc, một cộng đồng xã hội dùng để giao tiếp: biểu - Ng«n ng÷ cã vai trß nh thÕ nµo trong cuéc hiÖn, lÜnh héi. sèng x· héi? - Mçi c¸ nh©n ph¶i tÝch lòy vµ biÕt sö dông ng«n ngữ chung của cộng đồng xã hội. 1.TÝnh chung cña ng«n ng÷. - Bao gåm: + C¸c ©m ( Nguyªn ©m, phô ©m ) + C¸c thanh ( HuyÒn, s¾c, nÆng, hái, ng·, ngang). - §Æc ®iÓm cÊu t¹o ng«n ng÷ ? + C¸c tiÕng (©m tiÕt ). + Các ngữ cố định (thành ngữ, quán ngữ) 2. Qui t¾c chung, ph¬ng thøc chung. - Qui tắc cấu tạo các kiểu câu: Câu đơn, câu ghÐp, c©u phøc. - Ph¬ng thøc chuyÓn nghÜa tõ: Tõ nghÜa gèc sang nghÜa bãng. Tất cả đợc hình thành dần trong lịch sử phát triển của ngôn ngữ và cần đợc mỗi cá nhân tiếp nhËn vµ tu©n theo. Hoạt động 2. HS đọc phần II và trả lời câu hỏi. - Lêi nãi - ng«n ng÷ cã mang dÊu Ên c¸ nh©n kh«ng? T¹i sao? Hoạt động nhóm. GV tæ chøc mét trß ch¬i gióp HS nhËn diÖn tªn b¹n m×nh qua giäng nãi. - Chia làm 4 đội chơi. Mỗi đội cử một bạn nói một câu bất kỳ. Các đội còn lại nhắm mắt nghe vµ ®o¸n ngêi nãi lµ ai?. II. Lêi nãi - s¶n phÈm riªng cña c¸ nh©n. - Giäng nãi c¸ nh©n: Mçi ngêi mét vÎ riªng kh«ng ai gièng ai. - Vèn tõ ng÷ c¸ nh©n: Mçi c¸ nh©n a chuéng vµ quen dùng một những từ ngữ nhất định - phụ thuéc vµo løa tuæi, vèn sèng, c¸ tÝnh, nghÒ nghiệp, trình độ, môi trờng địa phơng … - Sự chuyển đổi, sáng tạo khi sử dụng từ ngữ quen thuộc: Mỗi cá nhân có sự chuyển đổi, sáng t¹o trong nghÜa tõ, trong sù kÕt hîp tõ ng÷… - ViÖc t¹o ra nh÷ng tõ míi. - ViÖc vËn dông linh ho¹t s¸ng t¹o qui t¾c chung, ph¬ng thøc chung. Phong c¸ch ng«n ng÷ c¸ nh©n.. C¸c nhãm tr×nh chiÕu giÊy trong vµ ph©n tÝch: - Tìm một ví dụ ( câu thơ, câu văn ) mà theo đội em cho lµ mang phong c¸ch c¸ nh©n t¸c gi¶, cã tính sáng tạo độc đáo trong việc sử dụng từ ngữ? III. Ghi nhớ. - SGK - HS đọc phần ghi nhớ SGK. III. LuyÖn tËp. Bµi tËp 1 Hoạt động 3. - Tõ " Th«i " dïng víi nghÜa míi: ChÊm døt, kÕt.

(5) GV định hớng HS làm bài tập. Trao đổi cặp. Gọi trình bày . Chấm điểm.. thúc cuộc đời - đã mất - đã chết. - C¸ch nãi gi¶m - nãi tr¸nh - lêi nãi c¸ nh©n NguyÔn KhuyÕn. Bµi tËp 2. - Đảo trật tự từ: Vị ngữ đứng trớc chủ ngữ, danh tõ trung t©m tríc danh tõ chØ lo¹i. - T¹o ©m hëng m¹nh vµ t« ®Ëm h×nh tîng th¬ c¸ tÝnh nhµ th¬ Hå Xu©n H¬ng.. E. Cñng cè, dÆn dß - Hệ thống kiến thức đã học - ChuÈn bÞ kiÕn thøc viÕt bµi lµm v¨n sè 1 G. Rót kinh nghiÖm:. TiÕt: 4. Bµi viÕt sè 1. ( NghÞ luËn x· héi ). Ngµy so¹n:. A.Mục tiêu bài học. Gióp häc sinh: - Củng cố kiến thức về văn nghị luận đã học ở THCS và học kì II lớp 10. - Vận dụng đợc kiến thức và kĩ năng đã học về văn nghị luận xã hội để viết đợc bài văn nghị luận x· héi cã néi dung s¸t víi thùc tÕ cuéc sèng vµ häc tËp cña häc sinh phæ th«ng. B. Phương tiện dạy học. - SGK, SGV 11 - Gi¸o ¸n - §Ò bµi. C. Cách thức tiến hành. - Häc sinh lµm bµi t¹i líp 45 phót. - GV đọc và chép đề lên bảng. - Yªu cÇu c¸c em nghiªm tóc thùc hiÖn néi qui tiÕt häc. D.Tiến trình giờ học. 1. ổn định tổ chức. 2. KiÓm tra bµi cò: Kh«ng. 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS. Yêu cầu cần đạt. I. Yªu cÇu vÒ kĩ n¨ng. 1. Đọc kĩ đề bài , xác định nội dung yêu cầu. 2. Lập dàn ý đại cơng. 3. Biết vận dụng kiến thức đã học và kỹ năng viết văn nghị luận để làm bài cho tốt. 4. Văn rõ ràng, ngắn gọn, trong sáng. Diễn đạt lu loát, c¸c ý l«gÝc.. GV đọc và chép đề lên bảng. §Ò bµi: ViÕt bµi v¨n bµy tá suy nghÜ cña anh(chÞ) vÒ tinh thÇn tù häc II. Yªu cÇu vÒ kiÕn thøc. 1. Mở bài : Giới thiệu vấn đề bàn bạc 2. Th©n bµi : - Gi¶i thÝch vÒ tù häc vµ tinh thÇn tù häc - Tr×nh bµy c¸c khÝa c¹nh : + ý chí tự học gắn liền với con đờng nâng cao hiểu biÕt, vèn sèng, ph¸t huy n¨ng lùc b¶n th©n. + Tự học để thực hiện ớc mơ, đi đến nấc thang thành đạt + Tự học nhằm bồi dỡng nhân cách, luôn nhận đợc sự t«n träng cña nh÷ng ngêi xung quanh - Ca ngîi vµ phª ph¸n 3. KÕt bµi : kh¸i qu¸t TB, nªu bµi häc cho x· héi vµ b¶n th©n. III. Thang ®iÓm. - §iÓm 9-10: §¸p øng tÊt c¶ c¸c yªu cÇu trªn. Bµi viÕt còn mắc một số lỗi nhỏ về diễn đạt. - Điểm 7-8: Đáp ứng đợc 2/3 các yêu cầu trên. Bài viết còn mắc một số lỗi chính tả, diễn đạt..

(6) - §iÓm 5-6: §¸p øng 1/2 yªu cÇu trªn, bµi viÕt cßn mắc nhiều lỗi diễn đạt, chính tả. - Điểm 3-4: Đáp ứng đợc 1-2 nội dung yêu cầu trên. Bài mắc quá nhiều lỗi chính tả, diễn đạt. - §iÓm 1-2: Tr×nh bµy thiÕu ý hoÆc cßn s¬ sµi ý, m¾c quá nhiều lỗi diễn đạt, ngữ pháp, chính tả. - Điểm 0: Hoàn toàn lạc đề. E. DÆn dß. - Lµm bµi nghiªm tóc. §äc kÜ bµi viÕt tríc khi nép. - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh G. Rót kinh nghiÖm. TiÕt: 5. Ngµy so¹n: Tù t×nh ( Bµi II ).. Hå Xu©n H¬ng . A. MỤC TIÊU BÀI HỌC: Gióp häc sinh: 1. Kiến thức: - Cảm nhận đợc tâm trạng vừa buồn tủi, vừa phẫn uất trớc tình cảnh éo le và khát vọng sèng, kh¸t väng h¹nh phóc cña Hå Xu©n H¬ng. - Thấy đợc tài năng thơ Nôm Hỗ Xuân Hơng. 2. Kĩ năng: - Rèn kĩ năng đọc diễn cảm và phân tích tâm trạng nhân vật trữ tình. 3. Thái độ: Trân trong, cảm thông với thân phận và khát vọng của người phụ nữ trong xã hội xưa. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn: - GV: SGK, SGV, giáo án, tài liệu.. - HS: SGK, tài liệu, vở ghi C. C¸ch thøc tiÕn hµnh - Phơng pháp đọc hiểu, đọc diễn cảm. Phân tích, bình giảng, kết hợp so sánh, nêu vấn đề bằng hình thức trao đổi, thảo luận nhóm. - TÝch hîp ph©n m«n: Lµm v¨n. TiÕng viÖt. §äc v¨n. D. TIẾN TRÌNH BÀI DẠY: 1. ổn định tổ chức: 11B2 2. KiÓm tra bµi cò: Kh«ng. 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS Hoạt động 1. GV gọi HS đọc tiểu dẫn và trả lời câu hỏi.. Yêu cầu cần đạt. I. §äc hiÓu tiÓu dÉn.. - Cuộc đời. - PhÇn tiÓu dÉn tr×nh bµy nh÷ng néi dung - Sù nghiÖp s¸ng t¸c. chÝnh nµo? Hoạt động 2..

(7) GV hớng dẫn HS cách đọc văn bản. Gọi II. Đọc hiểu văn bản. HS đọc và nhận xét. GV đọc lại. 1. §äc. 2. ThÓ lo¹i. Hoạt động 3. Bài thơ đợc làm theo thể thơ nào? Tìm 3. Tìm hiểu nội dung và nghệ thuật. những từ chỉ không gian, thời gian và tâm 3.1. Hai câu đề. tr¹ng cña nh©n vËt tr÷ t×nh trong 2 c©u th¬ ®Çu? NhËn xÐt c¸ch dïng tõ vµ ng¾t nhÞp §ªm khuya v¨ng v¼ng trèng canh dån, c©u th¬ 2 ? Tr¬ c¸i hång nhan víi níc non.  Hình ảnh một con ngời cô đơn ngồi một mình trong Cái hồng nhan ≠ kiếp hồng nhan ≠ phận đêm khuya, cộng vào đó là tiếng trống canh báo hiệu sù tr«i ch¶y cña thêi gian. hång nhan. Tr¬/c¸i hång nhan/víi níc non..  Cách dùng từ: Cụ thể hóa, đồ vật hóa, rẻ rúng hóa cuộc đời của chính mình..  C©u th¬ ng¾t lµm 3 nh mét sù ch× chiÕt, bÏ bµng, buån bực. Cái hồng nhan ấy không đợc quân tử yêu thơng mµ l¹i v« duyªn, v« nghÜa, tr¬ l× ra víi níc non. Hai c©u th¬ t¹c vµo kh«ng gian, thêi gian h×nh tîng một ngời đàn bà trầm uất, đang đối diện với chính Nhãm 2. T©m tr¹ng cña nh©n vËt tr÷ t×nh m×nh. trong hai c©u 3+4? T×m nh÷ng tõ ng÷ biÓu c¶m vµ gi¸ trÞ nghÖ thuËt cã trong 2 3.2. Hai c©u thùc. câu thơ đó? ChÐn rîu h¬ng ®a say l¹i tØnh, VÇng tr¨ng bãng xÕ khuyÕt cha trßn. - VÇng tr¨ng - xÕ - khuyÕt - cha trßn: YÕu - Uống rợu mong giải sầu nhng không đợc, Say lại tè vi lîng  ch¼ng bao giê viªn m·n . tØnh. tØnh cµng buån h¬n. - Hình ảnh ngời phụ nữ uống rợu một mình giữa đêm tr¨ng, ®em chÝnh c¸i hång nhan cña m×nh ra lµm thøc Ch¹nh nhí KiÒu: nhấm, để rồi sững sờ phát hiện ra rằng trong cuộc đời Khi tØnh rîu lóc tµn canh, mình không có cái gì là viên mãn cả, đều dang dở, GiËt m×nh, m×nh l¹i th¬ng m×nh xãt xa. muén mµng. Hình tợng thiên nhiên trong hai câu thơ - Hai câu đối thanh nghịch ý: Ngời say lại tỉnh >< 5+6 góp phần diễn tả tâm trạng và thái độ trăng khuyết vẫn khuyết  tức, bởi con ngời muốn thay của nhân vật trữ tình trớc số phận nh thế đổi mà hoàn cảnh cứ ỳ ra  vô cùng cô đơn, buồn và nµo? tuyÖt väng. 3.3. Hai c©u luËn. Xiên ngang mặt đất rêu từng đám Đâm toạc chân mây đá mấy hòn. - §éng tõ m¹nh: Xiªn ngang, ®©m to¹c-> T¶ c¶nh thiªn nhiªn k× l¹ phi thêng, ®Çy søc sèng: Muèn ph¸ ph¸ch, tung hoµnh - c¸ tÝnh Hå Xu©n H¬ng: M¹nh mÏ, quyÕt liÖt, t×m mäi c¸ch vît lªn sè phËn. Hai câu kết nói lên tâm sự gì của tác giả? - Phép đảo ngữ và nghệ thuật đối: Sự phẫn uất của thân Nghệ thuật tăng tiến ở câu thơ cuối có ý phận rêu đá, cũng là sự phẫn uất, phản kháng của tâm nghÜa nh thÕ nµo? Gi¶i thÝch nghÜa cña tr¹ng nh©n vËt tr÷ t×nh. hai "xu©n" vµ hai tõ "l¹i" trong c©u th¬ ? 3.4. Hai c©u kÕt. + Xu©n ®i: Tuæi xu©n ( t¸c gi¶ ) Ng¸n nçi xu©n ®i, xu©n l¹i l¹i, + Xuân lại:Mùa xuân ( đất trời ) M¶nh t×nh san sÎ tÝ con con. + L¹i(1): Thªm lÇn n÷a. - Hai c©u kÕt khÐp l¹i lêi tù t×nh. + L¹i(2): Trë l¹i. Nçi ®au vÒ th©n phËn lÏ män, ng¸n ngÈm vÒ tuæi xu©n qua đi không trở lại, nhng mùa xuân của đất trời vẫn cø tuÇn hoµn. B¶n chÊt cña t×nh yªu lµ kh«ng thÓ san sÎ ( ¨ng ghen). - Liên hệ: Kẻ đắp chăn bông kẻ lạnh lùng/  Nỗi đau của con ngời lâm vào cảnh phải chia sẻ cái chÐm cha c¸i kiÕp lÊy chång chung/ n¨m kh«ng thÓ chia sÎ: M¶nh t×nh - san sÎ - tÝ - con con. thì mời họa nên chăng chớ/ một tháng đôi  C©u th¬ n¸t vụn ra, vật vã đến nhức nhối vì cái duyên lÇn cã còng kh«ng/ ….. t×nh hÈm hiu, lËn ®Ën cña nhµ th¬. Cµng g¾ng gîng v¬n lªn cµng r¬i vµo bi kÞch. Hoạt động 4. HS đọc ghi nhớ SGK..

(8) Rót ra néi dung vµ nghÖ thuËt cña bµi th¬. Hoạt động 5. HD HS luện tập III. Ghi nhí. - SGK. IV. Luyện tập: HS làm bài tập 1 tr 20 - Sự giống nhau: + Tác giả tự nói lên nỗi lòng mình với hai tâm trạng vừa buồn tủi, xót xa vừa phẫn uất trước duyên phận. + Tài năng sử dụng TV, đặc biệt là những từ làm định ngữ hoặc bổ ngữ: mõ thảm, chuông sầu, tiếng rền rĩ, duyên mõm mòm, già tom (Tự tình-bài I), xiên ngang, đâm toạc (Tự tình- bài II) + Nghệ thuật tu từ, đảo ngữ. - Sự khác nhau: Ở Tự tình- bài I, yếu tố phản kháng, thách đố duyên phận mạnh mẽ hơn. Tự tình- bài I viết trước Tự tình-bài II. E. Cñng cè, dÆn dß - Hệ thống kiến thức đã học - Xác định hớng làm cho đề nghị luận: +T©m tr¹ng cña HXH trong Tù t×nh(bµi 2) + NghÖ thuËt sö dông ng«n ng÷ trong Tù t×nh(bµi 2) - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh G. Rót ra KN:. Tù t×nh ( Bµi I ) TiÕng gµ v¨ng v¼ng g¸y trªn bom, O¸n hËn tr«ng ra kh¾p mäi chßm. Mâ th¶m kh«ng khua mµ còng cèc, Chuông sầu chẳng đánh cớ sao om? Tríc nghe nh÷ng tiÕng thªm rÇu rÜ, Sau giận vì duyên để mõm mòm. Tài tử nhân văn ai đó tá? Thân này đâu đã chịu già tom!. TiÕt: 6. Tù t×nh (Bµi III) ChiÕc b¸ch buån vÒ phËn næi nªnh, Giữa dòng ngao ngán nỗi lênh đênh. Lng khoang t×nh nghÜa dêng lai l¸ng, Nöa m¹n phong ba luèng bÖp bÒnh. Cầm lái mặc ai lăm đỗ bến, Dong lÌo th©y kÎ r¾p xu«i ghÒnh. Êy ai th¨m v¸n cam lßng vËy, Ngán nỗi ôm đàn những tấp tênh.. Ngµy so¹n:.

(9) C©u c¸ mïa thu (Thu ®iÕu).. NguyÔn KhuyÕn. A. Môc tiªu bµi häc. Gióp häc sinh: - Cảm nhận đợc vẻ đẹp của cảnh thu điển hình cho mùa thu làng cảnh Việt Nam vùng đồng bằng B¾c Bé. - Vẻ đẹp tâm hồn thi nhân:Tấm lòng yêu thiên nhiên, quê hơng đất nớc và tâm trạng thời thế. - Thấy đợcc tài năng thơ Nôm Nguyễn Khuyến: Nghệ thuật tả cảnh, tả tình, gieo vần, sử dụng từ ng÷… - Rèn kỹ năng đọc diễn cảm và phân tích tâm trạng nhân vật trong thơ trữ tình. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - SGK, SGV ng÷ v¨n 11. - Gi¸o ¸n. - M¸y chiÕu. C. C¸ch thøc tiÕn hµnh. - Phơng pháp đọc hiểu, đọc diễn cảm. Phân tích, bình giảng, kết hợp so sánh, nêu vấn đề bằng hình thức trao đổi, thảo luận nhóm. - TÝch hîp ph©n m«n: Lµm v¨n. TiÕng viÖt. §äc v¨n. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức. 2. Kiểm tra bài cũ: Tại sao Nguyễn Khuyến đợc gọi là Tam Nguyên Yên Đổ? Trình bày tóm tắt sự ng hiÖp th¬ ca NguyÔn KhuyÕn? 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS. Yêu cầu cần đạt.. Hoạt động 1. 1. §äc. - Hớng dẫn HS đọc văn bản và tìm hiểu néi dung, nghÖ thuËt cña bµi th¬. 2. XuÊt xø. - N»m trong chïm ba bµi th¬ thu næi tiÕng cña NguyÔn KhuyÕn: Thu ®iÕu, Thu vÞnh, Thu Èm. - Em hãy giới thiệu đôi nét về chùm ba bµi th¬ thu cña NguyÔn KhuyÕn? 3. ThÓ lo¹i. - §©y lµ bµi th¬ N«m viÕt theo thÓ thÊt ng«n b¸t có §êng luËt. Hoạt động 2 Th¶o luËn nhãm. 4. Gi¸ trÞ néi dung vµ nghÖ thuËt. Nhãm 1. §iÓm nh×m c¶nh thu cña t¸c 4.1. C¶nh thu. giả có gì đặc sắc? Từ điểm nhìn ấy nhà thơ đã bao quát cảnh thu nh thế nào? - §iÓm nh×n tõ trªn thuyÒn c©u -> nh×n ra mÆt ao nh×n lªn bÇu trêi -> nh×n tíi ngâ v¾ng -> trë vÒ víi ao thu. -> Cảnh thu đợc đón nhận từ gần -> cao xa -> gần. Cảnh sắc thu theo nhiều hớng thật sinh động. Nhãm 2. Nh÷ng tõ ng÷ h×nh ¶nh nµo gợi lên đợc nét riêng của cảnh sắc mùa thu? Hãy cho biết đó là cảnh thu ở miÒn quª nµo?. - Mang nÐt riªng cña c¶nh s¾c mïa thu cña lµng quª B¾c bé: Kh«ng khÝ dÞu nhÑ, thanh s¬ cña c¶nh vËt: + Mµu s¾c: Trong veo, sãng biÕc, xanh ng¾t + Đờng nét, chuyển động: Hơi gợn tí, khẽ đa vèo, mây lơ löng. -> H×nh ¶nh th¬ b×nh dÞ, th©n thuéc, kh«ng chØ thÓ hiÖn c¸i hån cña c¶nh thu mµ cßn thÓ hiÖn c¸i hån cña cuéc sèng ë n«ng th«n xa. "C¸i thó vÞ cña bµi Thu ®iÕu ë c¸c ®iÖu xanh, xanh ao, xanh bê, xanh sãng, xanh tróc, xanh trêi, xanh bÌo" ( Xu©n DiÖu ).. - Kh«ng gian thu tÜnh lÆng, ph¶ng phÊt buån: Nhãm 3. H·y nhËn xÐt vÒ kh«ng gian + V¾ng teo Các hình ảnh đợc miêu tả thu trong bài thơ qua các chuyển động, + Trong veo + KhÏ ®a vÌo trong tr¹ng th¸i ngng mµu s¾c, h×nh ¶nh, ©m thanh? + H¬i gîn tÝ. chuyển động, hoặc chuyển + M©y l¬ löng động nhẹ, khẽ. - Đặc biệt câu thơ cuối tạo đợc một tiếng động duy nhất: Cá đâu đớp động dới chân bèo -> không phá vỡ cái tĩnh lÆng, mµ ngîc l¹i nã cµng lµm t¨ng sù yªn ¾ng, tÜnh.

(10) mịch của cảnh vật -> Thủ pháp lấy động nói tĩnh. Nhóm 4. Nhan đề bài thơ có liên quan gì đến nội dung của bài thơ không? Kh«ng gian trong bµi th¬ gãp phÇn diÔn t¶ t©m tr¹ng nh thÕ nµo?. - Em h·y cho biÕt c¸ch gieo vÇn trong bài thơ có gì đặc biệt? cách gieo vần ấy cho ta c¶m nhËn vÒ c¶nh thu nh thÕ nµo?. 4.2.T×nh thu. - Nói chuyện câu cá nhng thực ra là để đón nhận cảnh thu, trêi thu vµo câi lßng. + Mét t©m thÕ nhµn: Tùa gèi «m cÇn + Một sự chờ đợi: Lâu chẳng đợc. + Một cái chợt tỉnh mơ hồ: Cá đâu đớp động.. - Kh«ng gian thu tÜnh lÆng nh sù tÜnh lÆng trong t©m hån nhà thơ, khiến ta cảm nhận về một nỗi cô đơn, man mác buån, uÈn khóc trong câi lßng thi nh©n. -> NguyÔn khuyÕn cã mét t©m hån hån g¾n bã víi thiªn nhiên đất nớc, một tấm lòng yêu nớc thầm kín mà sâu s¾c. 4.3. §Æc s¾c nghÖ thuËt. - Cách gieo vần đặc biệt: Vần " eo "(tử vận) khó làm, đợc tác giả sử dụng một cách thần tình, độc đáo, góp phần diÔn t¶ mét kh«ng gian v¾ng lÆng, thu nhá dÇn, khÐp kÝn, phï hîp víi t©m tr¹ng ®Çy uÈn khóc cña nhµ th¬. - Lấy động nói tĩnh- nghệ thuật thơ cổ phơng Đông. III. Ghi nhí. - SGK. IV. Cñng cè.. Hoạt động 3 HS đọc phần ghi nhớ SGK. Hoạt động 4 Cñng cè bµi häc. - §äc diÔn c¶m bµi th¬. - §äc thuéc lßng bµi th¬. - Trao đổi cặp: Nội dung và nghệ thuật cña bµi th¬?. - Về nội dung: Vẻ đẹp của mùa thu làng cảnh Việt Nam. Cảnh thu đẹp nhng buồn và tĩnh lặng. Qua đó bộc lộ tình yêu thiên nhiên, yêu quê hơng đất nớc và tâm sự thời thế cña t¸c gi¶. - VÒ nghÖ thuËt: ThÓ th¬ thÊt ng«n b¸t có §êng luËt, c¸ch gieo vÇn kh«ng chØ lµ h×nh thøc ch¬i ch÷ mµ dïng để diễn đạt nội dung. Từ ngữ và hình ảnh thơ và mang ®Ëm chÊt d©n téc.. E. Cñng cè, dÆn dß - Hệ thống kiến thức đã học - Xác định hớng làm cho đề nghị luận: +Bøc tranh TN vµ t©m tr¹ng cña NK trong C©u c¸ mïa thu(Thu ®iÕu) + NghÖ thuËt sö dông ng«n ng÷ trong C©u c¸ mïa thu(Thu ®iÕu) - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh G. Rót ra KN:. TiÕt: 7. Ngµy so¹n: phân tích đề, lập dàn ý bài văn nghị luận.. A. Môc tiªu bµi häc. Gióp häc sinh: - Nắm vững cách phân tích và xác định yêu cầu của đề bài, cách lập dàn ý cho bài viết văn. - Có ý thức và thói quen phân tích đề, lập dàn ý trớc khi làm bài. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - SGK, SGV ng÷ v¨n 11. - Gi¸o ¸n. - M¸y chiÕu. C. C¸ch thøc tiÕn hµnh. - Phơng pháp qui nạp: HS khảo sát bài tập bằng hình thức trao đổi, thảo luận nhóm sau đó GV tæng kÕt, nhÊn m¹nh träng t©m néi dung bµi häc. - TÝch hîp ph©n m«n: Lµm v¨n. TiÕng viÖt. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức. 2. KiÓm tra bµi cò: Kh«ng. 3. Bµi míi..

(11) Hoạt động của GV và HS. Yêu cầu cần đạt.. Hoạt động 1. I. Kh¶o s¸t c¸c d÷ liÖu trong bµi häc. Th¶o luËn nhãm:. - Chia 3 nhãm. - GV tæng kÕt vµ nhÊn m¹nh tÇm quan trọng của hai công việc: Phân tích đề và lËp dµn ý. - Đề 1: Thuộc đề có định hớng cụ thể ( đề nổi ) - Đề 2 + đề 3: Thuộc đề mở ( đề chìm) - đòi hỏi ngời viết phải tự tìm nội dung nghị luận, tự định hớng để triển khai cho bµi viÕt. -> Lu ý: Theo xu hớng đổi mới cách kiểm tra, đánh giá Nhãm 1. hiện nay, nhiều đề văn đợc cấu tạo dới dạng đề mở - HS - Đọc 3 đề trong SGK phần I và cho chủ động, sáng tạo trong cách học và cách viết. biết: Đề nào có định hớng cụ thể, đề nào đòi hỏi ngời viết phải tự xác định - Đề1: Việc chuẩn bị hành trang vào thế kỷ mới híng triÓn khai? - §Ò2: T©m sù cña Hå Xu©n H¬ng trong bµi th¬ Tù t×nh. Vấn đề cần nghị luận của mỗi đề là gì? - Đề 3: Vẻ đẹp của bài thơ Câu cá mùa thu ( Thu ®iÕu ) cña NguyÔn KhuyÕn. 1.Phân tích đề. - Yªu cÇu néi dung: C¶m nghÜ cña b¶n th©n vÒ t©m sù vµ diễn biến tâm trạng của Hồ Xuân Hơng: Cô đơn, bẽ bµng, ch¸n chêng, kh¸t väng sèng h¹nh phóc. - Yêu cầu dẫn chứng: Từ bài thơ và cuộc đời tác giả. - Yªu cÇu ph¬ng ph¸p: Sö dông thao t¸c lËp luËn ph©n tÝch, kÕt hîp víi nªu c¶m nghÜ. 2. LËp dµn ý. * Më bµi. Nhãm 2. - Giíi thiÖu t¸c gi¶, t¸c phÈm. - Phân tích đề và lập dàn ý cho đề 2: - Giới thiệu vấn đề nghị luận: Tâm sự của Hồ Xuân HTâm sự của Hồ Xuân Hơng trong bài ơng trong bài thơ Tự tình. Tù T×nh ( bµi II) * Th©n bµi. - C¶m nhËn chung vÒ t©m sù cña Hå Xu©n H¬ng trong bµi th¬: Nçi xãt xa, phÉn uÊt tríc duyªn phËn hÈm hiu. - Triển khai cụ thể làm rõ luận đề. + Nỗi cơ đơn, bẽ bàng. + Nçi ®au buån, ch¸n chêng v× tuæi xu©n tr«i qua vµ h¹nh phóc cha trän vÑn. + bµy tá nçi uÊt øc, muèn ph¶n kh¸ng + Trë l¹i nçi xãt xa cho duyªn phËn hÈm hiu. *KÕt bµi. - Tổng hợp ý, đánh giá ý nghĩa của vấn đề.. Nhãm 3. - Phân tích đề và lập dàn ý cho đề 1: Tõ ý kiÕn díi ®©y anh chÞ cã suy nghÜ g× vÒ viÖc "chuÈn bÞ hµnh trang vµo thÕ kû míi"? " C¸i m¹nh cña con ngêi ViÖt Nam lµ sù th«ng minh vµ nh¹y bÐn víi c¸i mới…Nhng bên cạnh cái mạnh đó vẫn tån t¹i kh«ng Ýt c¸i yÕu. Êy lµ nh÷ng lç hæng vÒ kiÕn thøc c¬ b¶n do thiªn híng ch¹y theo nh÷ng m«n häc "thêi thîng", nhÊt lµ kh¶ n¨ng thùc hµnh vµ s¸ng t¹o bÞ h¹n chÕ do lèi häc chay, häc vÑt nÆng nÒ…". 1. Phân tích đề. - Yªu cÇu néi dung: C¸i m¹nh vµ c¸i yÕu cña con ng¬× Việt Nam - ý chính của luận đề là cái yếu: + Con ngêi ViÖt Nam cã nhiÒu ®iÓm m¹nh: Th«ng minh nh¹y bÐn víi c¸i míi. + Con ngêi ViÖt Nam còng cã kh«ng Ýt c¸i yÕu: ThiÕu hôt vÒ kiÕn thøc c¬ b¶n, kh¶ n¨ng thùc hµnh vµ s¸ng t¹o h¹n chÕ. + Ph¸t huy ®iÓm m¹nh, kh¾c phôc ®iÓm yÕu lµ thiÕt thùc chuÈn bÞ hµnh trang vµo thÕ kû XXI. - Yêu cầu dẫn chứng: Từ thực tiễn đời sống, xã hội là chủ yÕu. - Yªu cÇu ph¬ng ph¸p: Sö dông thao t¸c lËp luËn, gi¶i thÝch, chøng minh. 1. LËp dµn ý. * Më bµi. - Giới thiệu vấn đề( Nhìn nhận đợc cái mạnh cái yếu của con ngời VN để bớc vào thế kỷ XXI ). - Trích đề..

(12) * Thân bài:Triển khai vấn đề. - C¸i m¹nh: Th«ng minh vµ nh¹y bÐn víi c¸i míi. ( DÉn chứng minh họa làm sáng rõ vấn đề ) - C¸i yÕu: + Lç hæng vÒ kiÕn thøc c¬ b¶n. + Kh¶ n¨ng thùc hµnh, s¸ng t¹o bÞ h¹n chÕ -> ảnh hởng đến công việc, học tập và năng lực làm việc. - Mçi chóng ta cÇn ph¸t huy ®iÓm m¹nh vµ kh¾c phôc điểm yếu, tự trang bị những kiến thức tốt nhất để chuẩn bÞ hµnh trang bíc vµo thÕ kØ XXI. * KÕt luËn. - Đánh giá ý nghĩa của vấn đề. - Rót ra bµi häc cho b¶n th©n. II. C¸c thao t¸c cÇn h×nh thµnh tõ bµi häc. 1. Phân tích đề. - Đọc kĩ đề nhằm xác định: + Nội dung nghị luận: Tìm luận đề + Giíi h¹n dÉn chøng: Trong v¨n häc hay ngoµi cuéc sèng x· héi. Hoạt động2. + Thao t¸c nghÞ luËn: C¸c thao t¸c cô thÓ( ph©n tÝch, GV tæng kÕt vµ nhÊm m¹nh träng t©m chøng minh, gi¶i thÝch, b×nh luËn..) bµi häc. 2. LËp dµn ý. - Từ kết quả tìm hiểu đề, sắp xếp các ý thành hệ thống theo tr×nh tù l«gÝc gåm 3 phÇn: + Mở bài: Giới thiệu vấn đề nghị luận. + Thân bài: Triển khai luận đề bằng những luận điểm. + Kết luận: Tóm tắt ý, mở rộng, đánh giá ý nghĩa của vấn đề, rút ra bài học. III. Ghi nhí. - SGK.. Hoạt động 3. GV gọi HS đọc ghi nhớ SGK. E. Cñng cè, dÆn dß - Hệ thống kiến thức đã học - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh G. Rót ra KN:. TiÕt: 8. Ngµy so¹n: Thao t¸c lËp luËn ph©n tÝch.. A. Môc tiªu bµi häc. Gióp häc sinh: - Nắm đợc mục đích và yêu cầu của thao tác lập luận phân tích. - Biết cách phân tích một vấn đề chính trị, xã hội, hoặc văn học. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - SGK, SGV ng÷ v¨n 11. - Gi¸o ¸n. - M¸y chiÕu. C. C¸ch thøc tiÕn hµnh. - Tổ chức cho HS tìm hiểu các câu hỏi trong SGK, bằng hình thức trao đổi, thảo luận nhóm, kết hîp diÔn gi¶ng, ph©n tÝch cña GV. - TÝch hîp ph©n m«n: Lµm v¨n. TiÕng viÖt. §äc v¨n. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức. 2. Kiểm tra bài cũ: Tầm quan trọng của việc phân tích đề, lập dàn ý? 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS Hoạt động 1.. Yêu cầu cần đạt. I. Mục đích, yêu cầu của thao tác lập luận phân tích..

(13) - HS đọc phần I. GV tổng hợp phần lí thuyÕt. - Chia nhãm nhá th¶o luËn c©u hái môc I (tr25, 26) SGK.. - Lập luận phân tích là chia nhỏ đối tợng thành các yếu tố bộ phận để xem xét nội dung, hình thức và mối quan hÖ bªn trong còng nh bªn ngoµi cña chóng, råi kh¸i qu¸t, phát hiện ra bản chất của đối tợng. - Ph©n tÝch bao giê còng g¾n liÒn víi tæng hîp. §ã lµ b¶n chÊt cña thao t¸c ph©n tÝch trong v¨n nghÞ luËn. - Yªu cÇu cña mét lËp luËn ph©n tÝch: + Xác định vấn đề phân tích. + Chia vấn đề thành những khía cạnh nhỏ. + Kh¸i qu¸t tæng hîp. Gîi ý tr¶ lêi c©u hái. - Sở Khanh là kẻ bẩn thỉu, bần tiện, đại diện cho cho sự đồi bại trong xã hội "Truyện Kiều".. - Nhóm 1.Xác định luận điểm (nội dung ý kiến đánh giá) của tác giả đối - Để thuyết phục tác giả đã đa ra các luận cứ làm sáng tỏ cho luận điểm ( các yếu tố đợc phân tích). víi nh©n vËt Së Khanh? + Sở Khanh sống bằng nghề đồi bại, bất chính. + Sở Khanh là kẻ đồi bại nhất trong những kẻ làm cái nghề đồi bại bất chính đó: Giả làm ngời tử tế để đánh lừa mét ngêi con g¸i ng©y th¬, hiÕu th¶o; trë mÆt mét c¸ch tr©ng tr¸o; thêng xuyªn lõa bÞp, tr¸o trë. - Nhóm 2. Để thuyết phục ngời đọc tác - Thao t¸c ph©n tÝch kÕt hîp chÆt chÏ víi tæng hîp: Sau giả đã phân tích nh thế nào? khi ph©n tÝch chi tiÕt bé mÆt lõa bÞp, tr¸o trë cña Së Khanh, tác giả đã tổng hợp và khái quát bản chất của hắn: …" Nó là cái mức cao nhất của tình hình đồi bại trong x· héi nµy". - Nhãm 3. ChØ ra sù kÕt hîp chÆt chÏ II. C¸ch ph©n tÝch. gi÷a ph©n tÝch víi tæng hîp? - Cần dựa trên những tiêu chí, quan hệ nhất định: ( Quan hệ giữa các yếu tố tạo nên đối tợng, quan hệ nhân quả, quan hệ giữa đối tợng với các đối tợng liên quan, quan hệ giữa ngời phân tích với đối tợng phân tích ). Hoạt động 2. - Ph©n tÝch cÇn ®i s©u vµo tõng mÆt, tõng bé phËn nhng - HS đọc các ngữ liệu phần II. cần lu ý đến quan hệ giữa chúng với nhau, cần khái quát - GV tæng hîp lÝ thuyÕt. để rút ra bản chất chung của đối tợng. - Trao đổi cặp. Gîi ý tr¶ lêi c©u hái. Môc 1. - Ph©n chia dùa trªn c¬ së quan hÖ néi bé trong b¶n th©n đối tợng - những biểu hiện về nhân cách bẩn thỉu, bần tiÖn cña Së Khanh. - Ph©n tÝch kÕt hîp chÆt chÏ víi tæng hîp: tõ viÖc ph©n tÝch lµm næi bËt nh÷ng biÓu hiÖn bÈn thØu, bÇn tiÖn mµ kh¸i qu¸t lªn gi¸ trÞ hiÖn thùc cña nh©n vËt nµy - bøc tranh về nhà chứa, tính đồi bại trong xã hội đơng thời. Môc II (1). - Cách phân chia đối tợng trong mỗi - Phân tích theo quan hệ nội bộ đối tợng - Ph©n tÝch theo quan hÖ kÕt qu¶ - nguyªn nh©n ®o¹n v¨n trªn? - Ph©n tÝch theo quan hÖ nguyªn nh©n - kÕt qu¶. Môc II (2) - Ph©n tÝch theo quan hÖ nguyªn nh©n - kÕt qu¶. - Phân tích theo qaan hệ nội bộ của đối tợng. - Ph©n tÝch kÕt hîp chÆt chÏ víi kh¸i qu¸t tæng hîp. - Mèi quan hÖ gi÷a ph©n tÝch vµ tæng III. Ghi nhí. hợp đợc thể hiện trong mỗi đoạn trích? - SGK. Hoạt động 3. - Gọi HS đọc phần ghi nhớ SGK. E. Cñng cè, dÆn dß - Hệ thống kiến thức đã học - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh: Th¬ng vî.

(14) G. Rót ra KN:. TiÕt: 9-10. Ngµy so¹n: Th¬ng vî.. TrÇn TÕ X¬ng A. Môc tiªu bµi häc. Gióp häc sinh: - Cảm nhận đợc hình ảnh bà Tú và tình cảm thơng yêu, quí trọng ngời vợ cùng những tâm sự của nhµ th¬. - Nắm đợc thành công về nghệ thuật của bài thơ. - Rèn kỹ năng đọc diễn cảm, phân tích một bài thơ trữ tình. - Giáo dục lòng thơng yêu, quí trọng gia đình. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - SGK, SGV ng÷ v¨n 11. - Gi¸o ¸n. - M¸y chiÕu. C. C¸ch thøc tiÕn hµnh. - Phơng pháp đọc hiểu, đọc diễn cảm, phân tích, bình giảng, kết hợp so sánh bằng hình thức trao đổi, thảo luận nhóm. - TÝch hîp ph©n m«n: Lµm v¨n. TiÕng viÖt. §äc v¨n. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức. 2. KiÓm tra bµi cò. 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS *Hoạt động 1. HS đọc và tìm hiểu tiểu dẫn SGK.. Yêu cầu cần đạt. I. §äc hiÓu tiÓu dÉn. - Cuộc đời và sự nghiệp thơ ca. - Giíi thiÖu bµi th¬.. * Hoạt động 2. II. §äc hiÓu v¨n b¶n. Gọi HS đọc văn bản. GV nhận xét và đọc 1. Đọc l¹i. 2. ThÓ lo¹i. - Th¬ tr÷ t×nh theo lèi thÊt ng«n b¸t có §êng luËt. - Cảm nhận của em sau khi đọc bài thơ? ( Bài thơ đợc làm vào khoảng 1896-1897, lóc nhµ th¬ 26-27 tuæi . VËy mµ cã tíi 5 con -> Sự đảm đang của bà Tú) * Hoạt động 3. Th¶o luËn nhãm. Tr×nh chiÕu giÊy trong.. Nhãm 1. Thời gian, địa điểm làm ăn của bà Tú có gì đặc biệt? Em hiểu nuôi đủ là thế nào? Tại sao kh«ng gép c¶ 6 miÖng ¨n mµ l¹i t¸ch ra 5 con víi 1 chång?. 3. Néi dung vµ nghÖ thuËt bµi th¬. 3.1. Hai câu đề. - Quanh n¨m : C¸ch tÝnh thêi gian vÊt v¶, triÒn miªn, hÕt n¨m nµy sang n¨m kh¸c. - Mom s«ng : §Þa ®iÓm lµm ¨n cheo leo, nguy hiÓm, không ổn định. - Nuôi đủ 5 con… 1 chồng : Bà Tú nuôi 6 miệng ăn. Ông Tú tự coi mình nh một thứ con riêng đặc biệt ( Mét m×nh «ng = 5 ngêi kh¸c).  Lòng biết ơn sâu sắc công lao của bà Tú đối với cha con «ng Tó. Lßng vÞ tha cao quÝ cña bµ cµng thªm s¸ng tá.. 3.2. Hai c©u thùc. - Lặn lội thân cò: Vất vả, đơn chiếc khi kiếm ăn. Nhãm 2. - Quãng vắng, đò đông: Cảnh kiếm sống chơi vơi, NhËn xÐt c¶nh lµm ¨n, bu«n b¸n cña bµTó? nguy hiÓm. H×nh ¶nh bµ Tó hiÖn lªn nh thÕ nµo? T×m - Eo sÌo: Chen lÊn, x« ®Èy, v× miÕng c¬m manh ¸o gi¸ trÞ nghÖ thuËt hai c©u th¬? của chồng con mà đành phải rơi vào cảnh liều lĩnh cau cã, giµnh giËt. - Nghệ thuật đối: Sự vất vả, sự hi sinh lớn lao của bà.

(15) Tú đối với gia đình  Nãi b»ng tÊt c¶ nçi chua xãt. ThÊm ®Ém t×nh yªu th¬ng. Nhãm 3. NhËn xÐt nghÖ thuËt? C¸ch dïng sè tõ cã ý nghÜa g×? Hoµn thiÖn nh©n c¸ch cña bµ Tó?. 3.3. Hai c©u luËn. - Mét duyªn / n¨m n¾ng - Hai nî / mêi ma - Âu đành phận / dám quản công  C©u th¬ nh mét tiÕng thë dµi cam chÞu.  C¸ch sö dụng phép đối, thành ngữ, từ ngữ dân gian, bộc lộ kiÕp nÆng nÒ nhng rÊt mùc hi sinh cña bµ Tó. - Dïng sè tõ t¨ng tiÕn: 1-2-5-10: §øc hi sinh thÇm lặng cao quí. Bà Tú hiện thân của một cuộc đời vất vả, lận đận. ở bà hội tụ tất cả đức tính tần tảo đảm ®ang, nhÉn n¹i. TÊt c¶ hi sinh cho chång con.  ÔngTú hiểu đợc điều đó có nghĩa là vô cùng thơng bµ Tó. Nh©n c¸ch cña Tó X¬ng cµng thªm s¸ng tá.. 3.4. Hai c©u kÕt. - Tó X¬ng tù chöi m×nh v× c¸i téi lµm chång mµ hê Nhãm 4. Tại sao Tú Xơng lại chửi? Chửi ai? Chứi hững, để vợ phải vất vả lặn lội kiếm ăn. Ông vừa cay đắng vừa phẫn nộ. c¸i g×? - Tú Xơng chửi cả xã hội, chửi cái thói đời đểu cáng, bạc bẽo để cho bà Tú vất vả mà vẫn nghèo đói. - Từ tấm lòng thơng vợ đến thái độ đối với xã hội III. Ghi nhí . - SGK. IV. Cñng cè. - Nội dung: Hình ảnh bà Tú hiện lên sinh động, rõ nét, tiêu biểu cho ngời phụ nữ VN đảm đang, tần tảo trong một gia đình đông con. Đức hi sinh, sự cam chÞu cña bµ Tó cµng lµm cho «ng Tó th¬ng vî vµ biÕt ¬n vî h¬n. - Về nghệ thuật: Bài thơ hay từ nhan đề đến nội dung. * Hoạt động 5. Giá trị nội dung và nghệ thuật của bài thơ? Dùng ca dao, thành ngữ, phép đối. Thể thất ngôn bát Thµnh c«ng nhÊt cña bµi th¬ lµ ë chç nµo? có §êng luËt chuÈn mùc. Méc m¹c ch©n thµnh mµ s©u s¾c, m¹nh mÏ.  Thµnh c«ng nhÊt cña bµi th¬ lµ: X©y dùng h×nh tîng nghệ thuật độc đáo: Đa ngời phụ nữ vào thơ ca, mà hình tợng đạt đến trình độ mẫu mực và thấm đợm chÊt nh©n v¨n. * Hoạt động 4. HS đọc ghi nhớ SGK.. E. Cñng cè, dÆn dß - Hệ thống kiến thức đã học - Xác định hớng làm cho đề nghị luận: Phẩm chất ngời vợ và tình cảm của TTX trong bài Th¬ng vî - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh G. Rót ra KN:. TiÕt:. Ngµy so¹n: Vinh khoa thi h¬ng. TrÇn TÕ X¬ng A. Môc tiªu bµi häc. - Rèn kỹ năng đọc hiểu, đọc diễn cảm và khả năng sáng tạo. - HiÓu néi dung vµ gi¸ trÞ nghÖ thuËt cña bµi th¬. - Gi¸o dôc lßng yªu níc, tr©n träng b¶n s¾c d©n téc. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - SGK, SGV ng÷ v¨n 11. - Gi¸o ¸n. C. C¸ch thøc tiÕn hµnh. - Phơng pháp đọc hiểu, đọc diễn cảm, phân tích, bình giảng, kết hợp so sánh bằng hình thức trao đổi, thảo luận nhóm..

(16) - TÝch hîp ph©n m«n: Lµm v¨n. TiÕng viÖt. §äc v¨n. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức. 2. KiÓm tra bµi cò: - §äc thuéc lßng bµi. DiÔn xu«i - C¶m nhËn sau khi häc xong bµi th¬? 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS * Hoạt động 1. GV hớng dẫn HS đọc. Nhận xét và đọc lại. * Hoạt động 2. Th¶o luËn nhãm.. Yêu cầu cần đạt. 1. §äc v¨n b¶n. 2. T×m hiÓu v¨n b¶n.. 2.1. Hai câu đề. - ThÓ hiÖn mét néi dung mang tÝnh thêi sù, kÓ l¹i Nhãm 1. cuéc thi n¨m §inh DËu - 1897. Nhận xét hai câu đầu? Kì thi có gì khác - Bề ngoài thì bình thờng: Một kì thi theo đúng thời thêng? gian th«ng lÖ: Ba n¨m mét lÇn. - Thùc chÊt kh«ng b×nh thêng: Trêng Nam thi lÉn trêng Hµ  C¸ch thøc tæ chøc bÊt thêng.  Cách dùng từ: Lẫn -> Mỉa mai, khẳng định một sự thay đổi trong chế độ thực dân cũ, dự báo một sự ô hîp, nhèn nh¸o trong viÖc thi cö.  Thực dân Pháp đã lập ra một chế độ thi cử khác. 2.2. Hai c©u thùc. - L«i th«i, vai ®eo lä: H×nh ¶nh cã tÝnh kh«i hµi, luém thuém, bÖ r¹c.  Nghệ thuật đảo ngữ: Lôi thôi sĩ tử - vừa gây ấn tợng vÒ h×nh thøc võa g©y Ên tîng kh¸i qu¸t h×nh ¶nh thi cö cña c¸c sÜ tö khoa thi §inh DËu. - H×nh ¶nh quan trêng : ra oai, n¹t né, nhng gi¶ dèi.  Nghệ thuật đảo: ậm ẹo quan trờng - Cảnh quan trờng nhèn nh¸o, thiÕu vÎ trang nghiªm, mét k× thi kh«ng nghiªm tóc, kh«ng hiÖu qu¶. 2.3. Hai c©u luËn. - Hình ảnh: Cờ rợp trời - Tổ chức linh đình. Nhãm 3. - H×nh ¶nh quan sø vµ mô ®Çm: Ph« tr¬ng, h×nh thøc, Phân tích hình ảnh quan sứ, bà đầm và không đúng lễ nghi của một kì thi. sức mạnh châm biếm, đả kích của biện  Tất cả báo hiệu một sự sa sút về chất lợng thi cử pháp nghệ thuật đối ở hai câu thơ luận? b¶n chÊt cña x· héi thùc d©n phong kiÕn. - Hình ảnh: Lọng >< váy; trời >< đất; quan sứ >< mô ®Çm: §¶ kÝch, h¹ nhôc bän quan l¹i, bän thùc d©n Ph¸p. Nhãm 2. NhËn xÐt vÒ h×nh ¶nh sÜ tö chèn quan trêng? C¶m nhËn nh thÕ nµo vÒ viÖc thi cö lóc bÊy giê?. Nhãm 4. Phân tích tâm trạng, thái độ của tác giả tríc hiÖn thùc trêng thi? Nªu ý nghÜa nh¾n nhñ ë hai c©u cuèi?. * Hoạt động 3. Cñng cè luyÖn tËp. GV nhËn xÐt cho ®iÓm.. E. Cñng cè, dÆn dß - Hệ thống kiến thức đã học - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh G. Rót kinh nghiÖm: TiÕt: 11. 2.4. Hai c©u kÕt. - C©u hái tu tõ; béc lé t©m tr¹ng nhµ th¬: Buån ch¸n tríc c¶nh thi cö vµ hiÖn thùc níc nhµ. - Lời kêu gọi, nhắn nhủ: Nhân tài…ngoảnh cổ… để tháy rõ hiện thực đất nớc đang bị làm hoen ố - Sự thøc tØnh l¬ng t©m.  Lßng yªu níc thÇm kÝ, s©u s¾c cña TÕ X¬ng. 3. Cñng cè. - §äc diÔn c¶m bµi th¬. - DiÔn xu«i. - So sánh cảnh thi cử trong thời đại hiện nay với cảnh thi cö chèn quan trêng xa kia?. KÝ duyÖt Ngµy so¹n:.

(17) Khãc D¬ng khuª. NguyÔn KhuyÕn. A. Môc tiªu bµi häc. - Rèn kỹ năng đọc hiểu, đọc diễn cảm và khả năng sáng tạo. - HiÓu néi dung vµ gi¸ trÞ nghÖ thuËt cña bµi th¬. - Giáo dục tình bạn trong sáng, cao đẹp. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - SGK, SGV ng÷ v¨n 11. - Gi¸o ¸n. - M¸y chiÕu. C. C¸ch thøc tiÕn hµnh. - Phơng pháp đọc hiểu, đọc diễn cảm, phân tích, bình giảng, kết hợp so sánh bằng hình thức trao đổi, thảo luận nhóm. - TÝch hîp ph©n m«n: Lµm v¨n. TiÕng viÖt. §äc v¨n. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức. 2. KiÓm tra bµi cò: - §äc thuéc lßng bµi. DiÔn xu«i - C¶m nhËn sau khi häc xong bµi th¬? 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS * Hoạt động1. HS đọc tiểu dẫn SGK. GV giíi thiÖu thªm.. Yêu cầu cần đạt. I. T×m hiÓu chung. - NguyÔn KhuyÕn: 1835, quª Hµ Nam. D¬ng Khuª: 1839, quª Hµ S¬n B×nh. - Hai ngêi kÕt b¹n tõ thuë thi ®Ëu, NguyÔn KhuyÕn bá quan vÒ quª, D¬ng Khuª vÉn lµm quan. Nhng c¶ hai vÉn gi÷ t×nh b¹n g¾n bã. - Nghe tin b¹n mÊt, NguyÔn KhuyÕn lµm bµi th¬ nµy khãc b¹n. - Bài thơ viết bằng chữ Hán có nhan đề là : Vãn đồng niªn V©n §×nh tiÕn sÜ D¬ng Thîng th. Cã b¶n dÞch lµ Khãc b¹n. L©u nay quen gäi lµ Khãc D¬ng Khuª. - Sau nµy tù t¸c gi¶ dÞch ra ch÷ N«m.. * Hoạt động 2. HS đọc văn bản. GV nhận xét, đọc lại. II. §äc hiÓu v¨n b¶n. 1. §äc. 2. Gi¸ trÞ néi dung vµ nghÖ thuËt. * Hoạt động 3. 1. Nçi ®au ban ®Çu. Trao đổi, thảo luận nhóm. - H từ : Thôi  Tiếng than nhẹ nhàng, gợi cảm, đau đột §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy. GV chuÈn x¸c ngét khi võa nghe tin b¹n mÊt. kiÕn thøc. - C¸ch xng h« : B¸c: Sù tr©n träng t×nh b¹n ngêi cao tuæi. - Hình ảnh : Man mác, ngậm ngùi: Đau cha kịp định Nhãm 1. NhËn xÐt s¬ bé vÒ t×nh b¹n sau khi tiÕp cËn h×nh, cha ngÊm. bµi th¬? Gi¸ trÞ nghÖ thuËt qua c¸ch dïng  NghÖ thuËt nãi gi¶m, c¸ch dïng h tõ vµ nh÷ng h×nh tõ ë 2 c©u th¬ ®Çu? ảnh mang tính tợng trng, làm nhẹ nỗi đau đớn khi nghe tin b¹n mÊt. 2. Nhí l¹i kû niÖm g¾n bã. - Cïng thi ®Ëu, cïng vui ch¬i, cïng nhau uèng rîu, Nhãm 2. cïng gÆp nhau mét lÇn, c¶ hai cïng sèng trong c¶nh T×nh b¹n th¾m thiÕt, thñy chung gi÷a hai ho¹n n¹n vµ cïng ®ang trong tuæi giµ. ngời đợc thể hiện nh thế nào?  T×nh b¹n keo s¬n, th¾m thiÕt. Béc lé nçi niÒm trong t©m tr¹ng thÇm kÝn víi nçi ®au thêi thÕ. 3. Trë l¹i nçi ®au mÊt b¹n. - Muèn gÆp b¹n nhng tuæi giµ kh«ng cho phÐp. Nay bạn mất, đau đớn vô cùng. - Mất bạn trở nên cô đơn : Rợu không muốn uống, Nhãm 3. Hãy phân tích những biện pháp nghệ thuật thơ không muốn làm, đàn không gảy, giờng treo lên. tu từ thể hiện nỗi trống vắng của nhà thơ - Ngôn ngữ thơ đạt đến mức trong sáng tuyệt vời: Lặp khi bạn qua đời? Em hiểu câu thơ này nh 5 từ không trong tổng số 14 từ để diễn tả một cái không trống rỗng đến ghê gớm khi mất bạn. thÕ nµo?.

(18) Rîu ngon kh«ng cã b¹n hiÒn  T×nh b¹n giµ mµ vÉn keo s¬n, g¾n bã. Kh«ng mua, kh«ng ph¶i kh«ng tiÒn kh«ng mua? III. Cñng cè. - Nỗi đau đớn khi nghe tin bạn mất-> Sống lại những kû niÖm trong t×nh b¹n-> Nçi trèng v¾ng khi b¹n qua đời. Nhãm 4. §äc l¹i bµi th¬. Ph©n tÝch diÔn biÕn t©m tr¹ng cña t¸c gi¶ trong bµi th¬? Rót ra bµi häc vµ ý nghÜa?. - Bài thơ là một tiếng khóc, nhng qua đó là cả một tình bạn thắm thiết cao đẹp giữa cuộc đời đầy đau khæ. Bµi th¬ cßn béc lé mét tµi n¨ng nghÖ thuËt th¬ ca trong dòng văn học trung đại.. E. Cñng cè, dÆn dß - Hệ thống kiến thức đã học - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh G. Rót ra KN:. TiÕt: 12. Ngµy so¹n: Từ ngôn ngữ chung đến lời nói cá nhân ( tiếp theo ).. A.Mục tiêu bài học. Gióp häc sinh: - Nắm đợc biểu hiện của cái chung trong ngôn ngữ của xã hội và cái riêng trong lời nói cá nhân cïng mèi t¬ng quan gi÷a chóng. - RÌn luyÖn vµ n©ng cao n¨ng lùc s¸ng t¹o c¸ nh©n trong viÖc sö dông ng«n ng÷ TV. - ý thøc t«n träng nh÷ng qui t¾c ng«n ng÷ chung cña x· héi, gãp phÇn vµo viÖc ph¸t triÓn ng«n ng÷ níc nhµ. B. Phương tiện dạy học. - SGK, SGV 11 - Gi¸o ¸n - M¸y chiÕu, giÊy trong. C. Cách thức tiến hành. - Phơng pháp đọc hiểu, phân tích, thuyết trình kết hợp trao đổi thảo luận. - TÝch hîp ph©n m«n: Lµm v¨n. TiÕng viÖt. §äc v¨n. D.Tiến trình giờ học. 1. ổn định tổ chức. 2. KiÓm tra bµi cò. 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS. * Hoạt động 1. HS đọc phần III và tóm tắt nội dung. GVchuÈn x¸c kiÕn thøc.. * Hoạt động 2. §äc ghi nhí SGK.. Yêu cầu cần đạt. III. Quan hÖ gi÷a ng«n ng÷ chung vµ lêi nãi c¸ nh©n. - Gi÷a ng«n ng÷ chung vµ lêi nãi c¸ nh©n cã mèi quan hÖ hai chiÒu + Ngôn gữ chung là cơ sở để mỗi cá nhân sản sinh ra những lời nói cụ thể của mình, đồng thời lĩnh hội đợc lời nói của cá nhân khác. + Ngîc l¹i trong lêi nãi c¸ nh©n võa cã phÇn biÓu hiÖn cña ng«n ng÷ chung võa cã nh÷ng nÐt riªng. H¬n n÷a c¸ nh©n cã thÓ s¸ng t¹o gãp phÇn lµm biÕn đổi và phát triển ngôn ngữ chung. * Ghi nhí. - SGK. * Hoạt động 3. IV. LuyÖn tËp. Hớng dẫn HS làm bài tập để luyện tập cñng cè. §¹i diÖn tr×nh bµy. * Bµi 1. N¸ch têng b«ng liÔu bay sang l¸ng giÒng..

(19) Nhãm 1. Bµi tËp 1.. ( NguyÔn Du ) - N¸ch -> gãc, phÇn giao nhau gi÷a hai bøc têng. * Bµi 2.. Nhãm 2: Bµi tËp 2.. Ng¸n nçi xu©n ®i xu©n l¹i l¹i. - Xuân ( đi ): Tuổi xuân, vẻ đẹp con ngời. - Xu©n ( l¹i ): NghÜa gèc- Mïa xu©n. Cành xuân đã bẻ cho ngời chuyên tay. - Vẻ đẹp ngời con gái. Mïa xu©n lµ tÕt trång c©y Làm cho đất nớc càng ngày càng xuân. - Muµ xu©n: NghÜa gèc, chØ mïa ®Çu tiªn trong mét n¨m. - Xuân: Sức sống, tơi đẹp. * Bµi 3.. Nhãm 3: Bµi tËp 3.. Nhãm 4: Bµi tËp 4.. E. Cñng cè, dÆn dß - Hệ thống kiến thức đã học - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh G. Rót ra KN:. MÆt trêi xuèng biÓn nh hßn löa Sóng đã cài then đêm sập cửa. - Mặt trời: Nghĩa gốc, đợc nhân hóa Tõ Êy trong t«i bõng n¾ng h¹ MÆt trêi ch©n lý chãi qua tim - MÆt trêi: Lý tëng c¸ch m¹ng. Mặt trời của bắp thì nằm trên đồi MÆt trêi cña mÑ con n»m trªn lng. - MÆt trêi( cña b¾p ): NghÜa gèc. - Mặt trời ( của mẹ): ẩn dụ - đứa con. * Bµi 4. Từ mới đợc tạo ra trong thời gian gần đây: - Mäm m»n: Nhá, qu¸ nhá  Qui t¾c t¹o tõ lÊy, lÆp phô ©m ®Çu. - Giái gi¾n: RÊt giái  L¸y phô ©m ®Çu. - Néi soi: Tõ ghÐp chÝnh phô Soi: ChÝnh  Néi: Phô.

(20) TiÕt: 13. Ngµy so¹n: Bµi ca ngÊt ngëng. NguyÔn C«ng Trø. A. Mục tiêu cần đạt. - Giúp học sinh nắm đợc phong cách thơ Nguyễn Công Trứ. - HiÓu thÓ lo¹i bµi h¸t nãi. - Thấy đợc thái độ, ý thức của danh sĩ có tài nhng không gặp thời. - Hiểu đúng thực chất và ý nghĩa của phong cách sống có bản lĩnh của Nguyễn Công Trứ trong khu«n khæ x· héi phong kiÕn chuyªn chÕ. - Giáo dục phong cách sống, ý thức sống cao đẹp. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - SGK, SGV Ng÷ v¨n 11 - Gi¸o ¸n. C. C¸ch thøc tiÕn hµnh. - Phơng pháp đọc hiểu, đọc diễn cảm. Bình giảng, phân tích, so sánh và gợi mở, kết hợp nêu vấn đề qua hình thức trao đổi, thảo luận nhóm. - TÝch hîp TiÕng ViÖt, §äc v¨n, Lµm v¨n. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức: 2. KiÓm tra bµi cò: Ng«n ng÷ chung vµ ng«n ng÷ riªng cã mèi quan hÖ nh thÕ nµo? 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS. Yêu cầu cần đạt. I. §äc hiÓu tiÓu dÉn. 1. T¸c gi¶. - NguyÔn C«ng Trø : 1778 – 1858, tù lµ Tån ChÊt, * Hoạt động 1. hiÖu lµ Ng« Trai, biÖt hiÖu lµ Hy V¨n. HS đọc tiểu dẫn và rình bày tóm tắt nội - Quê : Uy Viễn, Nghi Xuân, Hà Tĩnh. dung chính về tiểu sử, cuộc đời và con ng- - Sinh ra trong gia đình Nho học. Học giỏi, tài hoa, êi t¸c gi¶? v¨n vâ song toµn. - Năm 1819 thi đỗ Giải nguyên và đợc bổ làm quan. Cã nhiÒu tµi n¨ng vµ nhiÖt huyÕt trªn nhiÒu lÜnh vùc hoạt đông: Văn hóa, xã hội, kinh tế, quân sự. - Có nhiều thăng trầm trên con đờng công danh. Giàu lßng th¬ng d©n, lÊn biÓn khai hoang, di d©n lËp nªn 2 huyÖn lµ TiÒn H¶i vµ Kim S¬n. 80 tuæi vÉn cÇm qu©n ra trận đánh Pháp. * Hoạt động 2. 2. Sù nghiÖp th¬ v¨n. Híng dÉn HS t×m hiÓu v¨n b¶n. - S¸ng t¸c hÇu hÕt b»ng ch÷ N«m. ThÓ lo¹i yªu thÝch lµ H¸t nãi. - §Ó l¹i h¬n 50 bµi th¬, h¬n 60 bµi h¸t nãi vµ mét sè bài phú và câu đối Nôm. II. §äc hiÓu v¨n b¶n..

(21) 1. §äc. 2. XuÊt xø. - Gọi HS đọc văn bản. GV nhận xét và đọc - Viết sau năm 1848, khi về ẩn ở Hà Tĩnh quê nhà. l¹i. 3. ThÓ lo¹i: H¸t nãi. - Khæ ®Çu. Gåm 4 c©u: Cã tµi nªn ngÊt ngëng - Nhận diện điểm khác biệt của bài thơ đối - Khổ giữa. Gồm 4 câu tiếp: Có danh, về ở ẩn nên với những bài thơ em đã đợc học? ngÊt ngëng - Hai khæ d«i. Gåm 8 c©u tiÕp theo: Cuéc sèng tµi tö H¸t nãi : Gåm 2 phÇn tóng nªn ngÊt ngëng. + Mìu : MÊy c©u lôc b¸t ë ®Çu hoÆc cuèi. phãng Khæ + H¸t nãi:Thêng xen 2 hay 4 c©u th¬ ch÷ ngëng. xÕp. Gåm 3 c©u cuèi: Lµ danh thÇn nªn ngÊt H¸n. Chia 3 khæ (Træ ).. - HS đọc chú thích SGK.. 4. Gi¶i thÝch tõ khã vµ ®iÓn cè. - Câu 1: Mọi việc trong trời đất chẳng có việc nào kh«ng ph¶i lµ phËn sù cña ta. - Câu 7: Đô môn: Kinh đô, Giải tổ chi niên: Năm cởi ¸o mò. N¨m c¸o quan vÒ hu. - §iÓn tÝch: Ngêi T¸i thîng – Chó thÝch 12. TiÕt 2. - ổn định tổ chức. - KiÓm tra bµi cò. - Bµi míi.. 5. Gi¸ trÞ néi dung vµ nghÖ thuËt cña bµi th¬. 5.1. Cảm hứng chủ đạo. - TËp trung vµo tõ: NgÊt ngëng- xuÊt hiÖn 4 lÇn trong bµi th¬  Đó là sự thừa nhận và khẳng định của công luận. * Hoạt động 3. - Tác giả đồng nghĩa với Tay ngất ngởng: Một con ngTrao đổi thảo luận nhóm. êi cao lín, vît khái xung quanh.  Diễn tả một t thế, một thái độ, một tinh thần, một con Nhãm 1. ngêi v¬n lªn trªn thÕ tôc, kh¸c ngêi vµ bÊt chÊp mäi Từ ngất ngởng đợc xuất hiện mấy lần ngời trong bài thơ? Xác định nghĩa của từ này  Ngất ngởng: Là phong cách sống nhất quán của qua các văn cảnh đó? NguyÔn C«ng Trø: KÓ c¶ khi lµm quan, ra vµo n¬i triều đình, và khi đã nghỉ hu. Tác giả có ý thức rất rõ vÒ tµi n¨ng vµ b¶n lÜnh cña m×nh.. 5.2. Khæ ®Çu. - Nghệ thuật đối : Phận sự >< cảnh ngộ. - ¤ng Hi V¨n: Tù xng, kiªu h·nh vµ tù hµo. - Tài năng: Thi Hơng đỗ giải Nguyên ( thủ khoa), làm Nhãm 2. quan võ (Tham tán), làm quan văn (Tổng đốc ) có tài NhËn xÐt nghÖ thuËt cã trong 4 c©u ®Çu? thao lîc. V× sao t¸c gi¶ biÕt lµm quan lµ gß bã, mÊt  Trë nªn ngÊt ngëng, kh¸c thiªn h¹. tù do nhng vÉn ra lµm quan? - Làm quan là phơng tiện để ông thể hiện tài năng và hoài bão của mình, đồng thời để trọn nghĩa vua tôi. 5.3. Khæ gi÷a. - Khẳng định mình là ngời có tài: + Thủ khoa, Tham tán, Tổng đốc Đông. + Tµi thao lîc. + Lóc lo¹n gióp níc, lóc b×nh gióp vua.. Nhãm 3. V× sao NguyÔn C«ng Trø cho m×nh lµ ngÊt ngởng? Ông đánh giá sự ngất ngởng của - Nay về ở ẩn, có quan niệm sống khác ngời: + Không cỡi ngựa mà cỡi bò, đeo đạc ngựa. m×nh nh thÕ nµo trong khæ th¬ gi÷a? + Lấy mo cau buộc vào đuôi bò để che miệng thế gian.  C¸ch sèng t«n träng c¸ tÝnh, kh«ng uèn m×nh theo d luËn Nhãm 4. Điều đáng trân trọng nhất ở con ngời NguyÔn C«ng Trø lµ g×? Theo em muèn thể hiện phong cách sống và bản lĩnh độc đáo cần có những phẩm chất, năng lực gì? ( Phẩm chất trí tuệ và năng lực nhất định để khẳng định mình. Muốn vậy phải rèn.

(22) luyện phấn đấu kiên trì để có đợc những năng lực và phẩm chất nhằm đạt mục tiêu, lý tëng cña m×nh trong cuéc sèng ) E. Cñng cè, dÆn dß - Hệ thống kiến thức đã học - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh G. Rót ra KN:. TiÕt: 14. Ngµy so¹n: Bµi ca ngÊt ngëng. NguyÔn C«ng Trø Bµi ca ng¾n ®i trªn b·i c¸t ( Sa hµnh ®o¶n ca) - Cao Bá Quát A. Mục tiêu cần đạt. I. Với bài ca ngất ngưởng - Hiểu đúng thực chất và ý nghĩa của phong cách sống có bản lĩnh của Nguyễn Công Trứ trong khu«n khæ x· héi phong kiÕn chuyªn chÕ. - Giáo dục phong cách sống, ý thức sống cao đẹp. II. Với bài ca ngắn đi trên bãi cát - Hiểu đợc mối quan hệ giữa nội dung và nghệ thuật của bài thơ cổ thể. - Rèn luyện và củng cố cách đọc hiểu, phân tích một văn bản văn học trung đại. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - SGK, SGV Ng÷ v¨n 11 - Gi¸o ¸n. C. C¸ch thøc tiÕn hµnh. - Phơng pháp đọc hiểu, đọc diễn cảm. Bình giảng, phân tích, so sánh và gợi mở, kết hợp nêu vấn đề qua hình thức trao đổi, thảo luận nhóm. - TÝch hîp TiÕng ViÖt, §äc v¨n, Lµm v¨n. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức: 2. KiÓm tra bµi cò: Ng«n ng÷ chung vµ ng«n ng÷ riªng cã mèi quan hÖ nh thÕ nµo? 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS . - Bµi míi.. Yêu cầu cần đạt I. §äc hiÓu tiÓu dÉn. II. §äc hiÓu v¨n b¶n.. 1. §äc. Nhãm 1. V× sao NguyÔn C«ng Trø cho m×nh lµ ngÊt 2. XuÊt xø. ngởng? Ông đánh giá sự ngất ngởng của 3. Thể loại: Hát nói. m×nh nh thÕ nµo trong khæ th¬ gi÷a? 4. Gi¶i thÝch tõ khã vµ ®iÓn cè. 5. Gi¸ trÞ néi dung vµ nghÖ thuËt cña bµi th¬. Nhãm 4. 5.1. Cảm hứng chủ đạo. Điều đáng trân trọng nhất ở con ngời 5.4. Hai khổ dôi. Nguyễn Công Trứ là gì? Theo em muốn - Cách sống ngất ngởng: khác đời khác ngời..

(23) thể hiện phong cách sống và bản lĩnh độc đáo cần có những phẩm chất, năng lực gì? ( Phẩm chất trí tuệ và năng lực nhất định để khẳng định mình. Muốn vậy phải rèn luyện phấn đấu kiên trì để có đợc những năng lực và phẩm chất nhằm đạt mục tiêu, lý tëng cña m×nh trong cuéc sèng ). + Xa lµ danh tíng, nay tõ bi, hiÒn lµnh. + V·n c¶nh chïa ®em c« ®Çu ®i theo. Bôt ph¶i nùc cêi, hay thiªn h¹ cêi, hay Hi V¨n tù cêi m×nh? + Không quan tâm đến chuyện đợc mất. + Bá ngoµi tai mäi chuyÖn khen chª. + Sèng th¶nh th¬i, vui thó, sèng trong s¹ch, thanh cao vµ ngÊt ngëng.. - Em hiÓu 3 c©u th¬ cuèi nh thÕ nµ - Gi¸ trÞ nghÖ thuËt cña bµi th¬ lµ g×?. - C¸ch ng¾t nhÞp: 2/ 2/ 2 ; 2/ 2/ 3. nghÖ thuËt hoµ thanh b»ng tr¾c, giµu tÝnh nh¹c thÓ hiÖn phong th¸i dung dung, yêu đời của tác giả.. * Hoạt động tổng kết. HS đọc ghi nhớ SGK .. 5.5. Khæ xÕp. - Phờng Hàn Phú. … Vẹn đạo Sơ chung: Tự hào khẳng định mình là một danh thần thủy chung đạo vua tôi. Đĩnh đạc tự xếp mình vào vị thế trong lịch sử. - Kết thúc là một tiếng ông vang lên đĩnh đạc hào hïng.. * Hoạt động 5. - Gäi HS diÔn xu«i bµi th¬. - Gọi HS đọc thuộc lòng bài thơ tại lớp.  Phải là con ngời thực tài, thực danh thì mới trở thành GV nhËn xÐt cho ®iÓm. tay ngất ngởng, ông ngất ngởng đợc. Cách sống ngất ngëng thÓ hiÖn chÊt tµi hoa, tµi tö. NgÊt ngëng sang träng. 5.5. NghÖ thuËt. - Nhan đề: Độc đáo, cách bộc lộ bản ngã của Hi Văn cũng độc đáo. - C¸ch ng¾t nhÞp: T¹o tÝnh nh¹c, thÓ hiÖn phong th¸i nhµ th¬. - Sö dông nhiÒu tõ H¸n N«m, béc lé chÊt tµi hoa trÝ tuÖ cña t¸c gi¶. - Bµi h¸t nãi cã biÕn thÓ ( d«i khæ ), mang ®Ëm chÊt th¬ vµ béc lé phong phó tÝnh c¸ch, b¶n lÜnh cña mét danh sĩ đời Nguyễn. III. Ghi nhí. - SGK. Bµi míi. * Hoạt động 1. HS đọc tiểu dẫn và tóm tắt ý chính. GVchuÈn x¸c kiÕn thøc.. IV. Cñng cè, luyÖn tËp. - §äc l¹i v¨n b¶n: DiÔn c¶m. DiÔn xu«i. - Thuéc lßng bµi th¬ t¹i líp. Bµi ca ng¾n ®i trªn b·i c¸t. I. §äc hiÓu tiÔu dÉn. 1. T¸c gi¶. - Cao B¸ Qu¸t ( 1809 - 1855 ) tù lµ Chu ThÇn, hiÖu lµ Cóc §êng, MÉn Hiªn, ngêi lµng Phó ThÞ, Gia L©m, tØnh B¾c Ninh ( nay thuéc quËn Long Biªn, Hµ Néi ). - Cao B¸ Qu¸t võa lµ nhµ th¬, võa lµ mét nh©n vËt lÞch - Sinh thêi Cao B¸ Qu¸t cã hai c©u th¬ tá sö thÕ kû 19. Cã b¶n lÜnh, khÝ ph¸ch hiªn ngang chí khí của mình, đợc xem là đầy khí (Từng cầm đầu cuộc khởi nghĩa Mĩ Lơng chống lại ph¸ch: triều đình Tự Đức và hi sinh oanh liệt ). ThËp t¶i lu©n giao cÇu cæ kiÕm - Con ngêi ®Çy tµi n¨ng, næi tiÕng hay ch÷, viÕt chøc Nhất sinh đê thủ bái hoa mai. đẹp, đợc ngời đời suy tôn là Thần Siêu, Thánh Quát. (Mêi n¨m giao thiÖp t×m g¬m b¸u - Thơ văn của ông thể hiện thái độ phê phán mạnh Một đời chỉ biết cúi đầu lạy hoa mai) mẽ chế độ nhà Nguyễn bảo thủ, phản ánh nhu cầu đổi míi cña x· héi. 2. Bµi th¬. - Hoàn cảnh sáng tác: Cao Bá Quát đi thi Hội. Trên đờng vào kinh đô Huế, qua các tỉnh miền Trung đầy cát tr¾ng( Qu¶ng B×nh, Qu¶ng TrÞ ), h×nh ¶nh b·i c¸t dµi, sãng biÓn, nói lµ nh÷ng h×nh ¶nh cã thùc gîi c¶m høngcho nhµ th¬ s¸ng t¸c bµi th¬ nµy. VHT§ cã: C«n s¬n ca( NguyÔn Tr·i ) - ThÓ th¬: Lo¹i cæ thÓ, thÓ ca hµnh( th¬ cæ Trung Long thµnh cÇm gi¶ ca Quốc đợc tiếp thu vào Việt Nam ). ( NguyÔn Du ) cã cïng thÓ lo¹i.

(24) E. Cñng cè, dÆn dß - Hệ thống kiến thức đã học - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh G. Rót ra KN:. TiÕt: 15. Ngµy so¹n Bµi ca ng¾n ®i trªn b·i c¸t ( Sa hµnh ®o¶n ca) - Cao B¸ Qu¸t -. A. Môc tiªu bµi häc. - Giúp học sinh hiểu đợc tâm trạng chán ghét của Cao Bá Quát đối với con đờng mu cầu danh lợi tầm thờng và niềm khao khát đối với cuộc sống trong hoàn cảnh xã hội nhà Nguyễn bảo thủ, trì trệ. - Hiểu đợc mối quan hệ giữa nội dung và nghệ thuật của bài thơ cổ thể. - Rèn luyện và củng cố cách đọc hiểu, phân tích một văn bản văn học trung đại. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - SGK, SGV ng÷ v¨n 11. - Gi¸o ¸n. - B¶ng phô, phiÕu häc tËp. C. C¸ch thøc tiÕn hµnh. - Phơng pháp đọc hiểu, đọc diễn cảm, phân tích, bình giảng. Kết hợp nêu vấn đề bằng hình thức trao đổi, thảo luận nhóm. - TÝch hîp ph©n m«n: Lµm v¨n. TiÕng viÖt. §äc v¨n. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức. 2. KiÓm tra bµi cò: §äc thuéc lßng bµi th¬ Bµi ca ngÊt ngëng. Ph©n tÝch phong c¸ch sèng cña nhµ th¬? 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS. Yêu cầu cần đạt.. . II. §äc hiÓu v¨n b¶n. * Hoạt động 2. 1. §äc. Híng dÉn HS t×m v¨n b¶n th«ng qua trao đổi, thảo luận nhóm. 2. Gi¸ trÞ néi dung vµ nghÖ thuËt cña bµi th¬. - Gọi 03 HS đọc văn bản, GV nhận xét 2.1. Hình ảnh "bãi cát dài" và "con đờng cùng". và hớng dẫn đọc lại. - B·i c¸t:  dµi. Con đờng dài bất tận,  mê mÞt. mù mịt, vô định.  ®i lïi. Nhãm 1. Tìm những yếu tố tả thực bãi cát và  Con đờng công danh nhiều lận đận, trắc trở. con đờng cùng trong bài thơ và phân tích ý nghĩa biểu tợng đó? - Con đờng cùng:  Bắc: núi muôn trùng.  Nam: Sãng dµo d¹t.  Con đờng đời không lối thoát, sự bế tắc về lối đi, hớng đi. 2.2. Hình ảnh "ngời đi đờng" và tâm sự của tác giả. - Ngời đi đờng: + §i mét bíc, lïi mét bíc: TrÇy trËt, khã kh¨n + MÆt trêi lÆn vÉn ®i: TÊt t¶, ®i kh«ng kÓ thêi gian + Níc m¾t tu«n r¬i, ngao ng¸n lßng: MÖt mái, ch¸n ng¸n. + Mình anh trơ trụi trên bãi cát: Cô đơn, cô độc, nhỏ bé… Nhãm 2. Tìm những yếu tố miêu tả hình ảnh  Hình ảnh ngời đi trên cát cô đơn, đau đớn, bế tắc, băn ngời đi đờng và phâ tích ý nghĩa của khoăn trớc đờng đời nhiều trắc trở, gian truân - sự bế tắc những hình ảnh đó? nhng kh«ng cã sù lùa chän kh¸c. - Sù ph©n th©n: +Kh¸ch: Sù quan s¸t m×nh tõ phÝa ngoµi: t thÕ, h×nh ¶nh.. + Anh: Sự phân thân để đối thoại với chính mình..

(25) + Ta: Béc lé t©m tr¹ng.  Mỗi đại từ giúp tác giả biểu hiện một khía cạnh trong tâm sù cña m×nh: Sù quan s¸t vµ chÊt vÊn chÝnh m×nh khi thÊy Nhãm 3. mình đi chung đờng với "phờng danh lợi", với "ngời say" Tâm trạng của lữ khách khi đi trên bãi mà không biết, không thể thay đổi. c¸t lµ g×? TÇm t tëng cña cao B¸ Qu¸t nh thÐ nµo? - Ngời đi đờng - chính là cao Bá Quát. + Tầm nhìn xa trông rộng: Thấy đợc sự bảo thủ, lạc hậu của chế độ xã hội. + Nhân cách cao đẹp: Sự cảnh tỉnh chính mình trớc cái méng c«ng danh. 2.3. NghÖ thuËt. - Sö dông h×nh ¶nh biÓu tîng giµu ý nghÜa. - ThÓ th¬ vµ nhÞp ®iÖu cã t¸c dông béc lé c¶m xóc t©m tr¹ng cña nhµ th¬.. Nhãm 4. NhËn xÐt gi¸ trÞ nghÖ thuËt trong bµi th¬?. III. Ghi nhí. - SGK.. - Hớng dẫn HS đọc lại văn bản. * Hoạt động 3. HS đọc ghi nhớ SGK. * Hoạt động 4. Cñng cè luyÖn tËp. GV nhËn xÐt vµ cho ®iÓm. E. Cñng cè, dÆn dß - Hệ thống kiến thức đã học - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh G. Rót ra KN:. TiÕt: 16. Ngµy so¹n: LuyÖn tËp Thao t¸c lËp luËn ph©n tÝch.. A. Môc tiªu bµi häc. - Cñng cè vµ n©ng cao tri thøc vÒ thao t¸c lËp luËn ph©n tÝch. - BÝªt vËn dông thao t¸c lËp luËn ph©n tÝch trong bµi v¨n nghÞ luËn. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - SGK, SGV ng÷ v¨n 11. - Gi¸o ¸n. - M¸y chiÕu. C. C¸ch thøc tiÕn hµnh. - Tổ chức cho HS tìm hiểu các bài tập trong SGK, bằng hình thức trao đổi, thảo luận nhóm, kết hîp ph©n tÝch cña GV. - TÝch hîp ph©n m«n: Lµm v¨n. TiÕng viÖt. §äc v¨n. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức. 2. Kiểm tra bài cũ: Nhắc lại mục đích và yêu cầu của thao tác lập luận phân tích? 3. Bµi míi..

(26) Hoạt động của GV và HS. Yêu cầu cần đạt.. * Hoạt động 1. 1. Ch÷a bµi tËp. Chia nhãm kh¶o s¸t bµi tËp. §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy. GV chuÈn x¸c Bµi tËp 1. kiÕn thøc vµ cho ®iÓm. a/ Những biểu hiện và tác hại của thái độ tự ti: - Gi¶i thÝch kh¸i niÖm tù ti, ph©n biÖt tù ti víi khiªm tèn. + Tự ti: Tự đánh giá mình kém và thiếu tự tin. + Khiêm tốn: Có ý thức và thái độ đúng mức trong việc đánh giá bản thân, không tự mãn tự kiêu, không tự Nhãm 1. Bµi tËp 1. cho m×nh lµ h¬n ngêi - Yªu cÇu: - Những biểu hiện của thái độ tự ti. +Làm dàn ý theo một lôgic thống nhất, - Tác hại của thái độ tự ti. hîp lý. b/ Những biểu hiện và tác hại của thái độ tự phụ. +Xác định đợc các luận điểm, luận cứ - Giải thích khái niệm tự phụ, phân biệt tự phụ với tự tin. cÇn tr×nh bµy. + Tự phụ: Tự đánh giá quá cao tài năng thành tích, do đó coi thờng mọi ngời. + Tù tin: Tin vµo b¶n th©n m×nh. - Tự cao: tự cho mình là hơn ngời, và tỏ - Những biểu hiện của thái độ tự phụ. ra coi thêng ngêi kh¸c. - Tác hại của thái độ tự phụ. c/ Xác định thái độ hợp lý: Đánh giá đúng bản thân để ph¸t huy mÆt m¹nh, h¹n chÕ vµ kh¾c phôc mÆt yÕu.. Bµi tËp 2. Đoạn văn viết cần đảm bảo các ý cơ bản sau: Nhãm 2: Bµi tËp 2. - NghÖ thuËt sö dông tõ ng÷ giµu h×nh tîng vµ c¶m xóc qua c¸c tõ: L«i th«i, Ëm äe. Yªu cÇu: - §¶o trËt tù có ph¸p. + Làm dàn ý: xác định đợc nội dung - Sự đối lập giữa hình ảnh sĩ tử và quan trờng. cÇn tr×nh bµy trong bµi viÕt. - C¶m nhËn vÒ c¶nh thi cö ngµy xa. + Tìm các ý và sắp xếp theo một hệ  Nên chọn viết đoạn văn theo cấu trúc: Tổng - phân thống lôgic phù hợp với yêu cầu đề bài. hợp: + Giới thiệu hai câu thơ và định hớng phân tích. + Ph©n tÝch cô thÓ nghÖ thuËt sö dông tõ ng÷, h×nh ¶nh, phép đảo cú pháp. + Nêu cảm nhận về chế độ thi cử ngày xa dới chế độ thùc d©n phong kiÕn. * Hoạt động 2. Các nhóm cử đại diện trình bày. GV ch÷a bµi tËp, nhËn xÐt vµ cho ®iÓm.. 2. Cñng cè. - N¾m néi dung bµi häc tõ tiÕt 8, kÕt hîp lµm bµi tËp ë tiÕt 16. - Đọc thêm t liệu SGK để hiểu rõ hơn về thao tác lập luËn ph©n tÝch.. E. Cñng cè, dÆn dß - Hệ thống kiến thức đã học - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh G. Rót ra KN:. TiÕt: 17. Ngµy so¹n: LÏ ghÐt th¬ng ( TrÝch TruyÖn lôc V©n Tiªn ) - NguyÔn §×nh ChiÓu -. A. Môc tiªu bµi häc. Gióp häc sinh - Cảm nhận đợc tình cảm yêu ghét phân minh, mãnh liệt và tấm lòng thơng dân sâu sắc của NguyÔn §×nh ChiÓu. - Hiểu đợc đặc trng cơ bản của bút pháp trữ tình Nguyễn Đình Chiểu. - Rút ra bài học đạo đức về tình cảm yêu ghét chính đáng. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn..

(27) - SGK, SGV ng÷ v¨n 11. - Gi¸o ¸n. - M¸y chiÕu. C. C¸ch thøc tiÕn hµnh. - Phơng pháp đọc hiểu, đọc diễn cảm, phân tích, bình giảng. Kết hợp nêu vấn đề bằng hình thức trao đổi, thảo luận nhóm. - TÝch hîp ph©n m«n: Lµm v¨n. TiÕng viÖt. §äc v¨n. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức. 2. Kiểm tra bài cũ: Phân tích các nghệ thuật biểu tợng trong bài thơ Bài ca ngắn đi trên bãi cát để thấy đợc tầm t tởng của Cao Bá Quát? 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS. Yêu cầu cần đạt.. * Hoạt động 1. HS đọc tiểu dẫn và tóm tắt ý chính.. I. §äc hiÓu tiÓu dÉn. 1. Giíi thiÖu TruyÖn Lôc V©n Tiªn: - Thuéc lo¹i truyÖn N«m b¸c häc, nhng mang nhiÒu tÝnh chÊt d©n gian. - Tác phẩm ban đầu đợc các học trò của Nguyễn Đình Chiểu ghi chép và truyền đọc, sau đó lan rộng ra xã hội, biÕn thµnh mét truyÖn kÓ, lu truyÒn chñ yÕu b»ng ph¬ng - PhÇn tiÓu dÉn tr×nh bµy mÊy néi dung thøc truyÒn miÖng, qua nh÷ng h×nh thøc sinh ho¹t d©n chÝnh? §ã lµ nh÷ng néi dung nµo? gian phæ biÕn ë Nam K× nh: kÓ th¬, nãi th¬, h¸t th¬ V©n Tiªn. - TruyÖn th¬ Lôc V©n Tiªn lu truyÒn réng r·i trong nh©n dân đến nỗi ở Nam Kì Lục tỉnh, không một ngời chài lới hay lái đò nào không ngâm nga vài ba câu trong khi ®a ®Èy m¸i chÌo. - Truyện thể hiện những quan niệm đạo đức truyền thèng vµ kh¸t väng cña nh©n d©n vÒ lÏ c«ng b»ng trong khuôn khổ xã hội PK. Nhân vật chủ yếu đợc khắc họa qua hành động, ngôn ngữ, cử chỉ. - Ngôn ngữ thơ bình dị, nôm na, mang tính dân dã đời thờng. Đậm đà sắc thái Nam Bộ. Lần đầu tiên trong văn - Theo em lý do nµo khiÕn t¸c phÈm cã häc d©n téc, ngêi d©n NiÒm Nam thÊy m×nh trong mét sức sống lâu bền trong lòng ngời đọc. tác phẩm văn chơng, từ cuộc sống, lời ăn tiếng nói, đền tÝnh t×nh, së nguyÖn …  Lý do chủ yếu để tác phẩm đợc phổ biến rộng rãi và có søc sèng l©u bÒn trong lßng ngêi. - Tr×nh bµy néi dung ®o¹n trÝch?. 2. XuÊt xø ®o¹n trÝch. - §o¹n trÝch LÏ ghÐt th¬ng lµ ®o¹n th¬ trÝch tõ c©u 473 đến câu 504 trong tổng số 2082 câu thơ. - Néi dung: Lôc V©n Tiªn vµ V¬ng Tö Trùc ( anh em kÕt nghÜa ) vµo kinh øng thÝ. Hä gÆp hai sÜ tö kh¸c lµ TrÞnh H©m vµ Bïi KiÖm trong mét qu¸n trä. Bèn ngêi cïng uèng rîu vµ lµm th¬ træ tµi. ThÊy Lôc V©n Tiªn vµ V¬ng Tö Trùc lµm th¬ hay vµ nhanh, TrÞnh H©m vµ Bïi KiÖm cã ý nghi ngê b¹n viÕt trïng cæ thi( nãi theo th¬ cæ ). ¤ng chñ Qu¸n kh«ng giÊu næi tøc giận đã tỏ thái độ tức giận và cời vào mặt kẻ bất tài đồ th¬ (kh«ng cã tµi c¸n g× vÒ th¬ ) - Đoạn thơ kể lại cuộc đối thoại giữa ông Quán với bốn chµng nho sinh trong qu¸n rîu cña «ng tríc khi vµo trêng thi.. * Hoạt động 2. Híng dÉn HS t×m hiÓu v¨n b¶n. II. §äc hiÓu v¨n b¶n. Trao đổi thảo luận nhóm. 1. §äc. - GV hớng dẫn HS đọc diễn cảm văn bản. GV nhận xét và đọc lại. 2. T×m hiÓu tõ khã vµ ®iÓn tÝch. - SGK. 3. Bè côc. - HS đọc chú thích SGK. - §o¹n 1: Gåm 16 c©u th¬ ®Çu: LÏ ghÐt - §o¹n 2: Gåm 16 c©u th¬ cßn l¹i : LÏ th¬ng. - T×m bè côc ®o¹n trÝch?.

(28) 4. Gi¸ trÞ néi dung vµ nghÖ thuËt cña v¨n b¶n. 4.1. §o¹n 1 (16 c©u th¬ ®Çu). TiÕt 2. - Liệt kê các triều đại: - ổn định tổ chức. + Đời Trụ, Kiệt : Hoang dâm vô độ. - Bµi míi. + §êi U, LÖ: §a ®oan l¾m chuyÖn r¾c rèi. + §êi Ngò B¸,Thóc Quý: Th× lén xén, chia l×a, chiÕn Th¶o luËn nhãm. tranh liªn miªn… Nhãm 1. - Điệp từ Ghét: Tăng sức mạnh cảm xúc, thái độ ghét T×m c¸c biÖn ph¸p nghÖt thuËt cã trong s©u s¾c cña t¸c gi¶. đoạn thơ đầu( 16 câu )? Điểm chung giữa  Ông Quán ghét các triều đại có chung bản chất là sự các đối tợng ghét là gì? suy tàn, vua chúa thì luôn đắm say tửu sắc, không chăm lo đến đời sống của dân. - Lặp từ Dân: Thái độ của ông Quán vì dân. Luôn đứng vÒ phÝa nh©n d©n. XuÊt ph¸t tõ quyÒn lîi cña nh©n d©n mµ phÈm b×nh lÞch sö.. Nhãm 2. V× ai mµ «ng Qu¸n ghÐt? Nh÷ng chi tiÕt  §o¹n th¬ sö dông nhiÒu ®iÓn cè trong sö s¸ch Trung nµo lµm c¬ së cho lÏ ghÐt s©u s¾c, m·nh Quèc, nhng dÔ hiÓu, thÓ hiÖn râ b¶n chÊt cña c¸c triÒu liÖt? đại. Đó là cơ sơ của lẽ ghét sâu sắc, ghét mãnh liệt đến độ tận cùng của cảm xúc 4.2. §o¹n 2 (16 c©u cuèi ). - §iÖp tõ Th¬ng: Dµnh cho nh÷ng con ngêi cô thÓ: + §øc Th¸nh nh©n + ThÇy Nhan Tö. + ¤ng Gia C¸t. + ThÇy §æng Tö. + ¤ng Nguyªn Lîng. + ¤ng Hµn Dò. Nhãm 3. T×m biÖn ph¸p nghÖ thuËt cã trong ®o¹n + ThÇy Liªm. 2? Điểm chung ở những nhân vật đợc + Thầy Lạc.  Tất cả đều là những con ngời có tài, có đức và có trí nhắc đến lẽ thơng là gì? muốn hành đạo giúp đời, giúp dân nhng đều không đạt sở nguyện. Nguyễn Đình Chiểu đã vì sự an bình của d©n mµ th¬ng, mµ tiÕc cho nh÷ng con ngêi hiÒn tµi không gặp thời vận để đến nỗi phải đành phui pha.. E. Cñng cè, dÆn dß - Hệ thống kiến thức đã học - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh - Häc thuéc lßng ®o¹n th¬. G. Rót ra KN:. Tiết 18. Ngày soạn: LÏ ghÐt th¬ng ( TrÝch TruyÖn lôc V©n Tiªn ) - NguyÔn §×nh ChiÓu Ch¹y giÆc NguyÔn §×nh ChiÓu.. A. Môc tiªu bµi häc. I. VÒ lÏ ghÐt th¬ng - Cảm nhận đợc tình cảm yêu ghét phân minh, mãnh liệt và tấm lòng thơng dân sâu sắc của NguyÔn §×nh ChiÓu. - Hiểu đợc đặc trng cơ bản của bút pháp trữ tình Nguyễn Đình Chiểu. - Rút ra bài học đạo đức về tình cảm yêu ghét chính đáng..

(29) II. VÒ Ch¹y giÆc - Cảm nhận tình cảnh đau thơng của đất nớc trong buổi đầu chống thực dân Pháp. Tâm trạng đau xãt cña t¸c gi¶ tríc c¶nh níc mÊt nhµ tan. - Giúp học sinh đọc hiểu, đọc diễn cảm và nắm đợc một số giá trị nội dung và nghệ thuật của văn b¶n. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - SGK, SGV ng÷ v¨n 11. - Gi¸o ¸n. C. C¸ch thøc tiÕn hµnh. - Phơng pháp đọc hiểu, đọc diễn cảm, phân tích, bình giảng. Kết hợp nêu vấn đề bằng hình thức trao đổi, thảo luận nhóm. - TÝch hîp ph©n m«n: Lµm v¨n. TiÕng viÖt. §äc v¨n. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức. 2. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS. Yêu cầu cần đạt.. Nhãm 4. - Nhận xét về cách dùng phép đối và phÐp ®iÖp ë cÆp tõ ghÐt - th¬ng trong c¶ ®o¹n trÝch? Em hiÓu c©u th¬: V× chng hay ghÐt còng lµ hay th¬ng nh thÕ nµo?. 4.3.Gi¸ trÞ nghÖ thuËt ®o¹n th¬. - §iÖp tõ: TÇn sè sö dông lín: ghÐt 12 lÇn = th¬ng 12 lÇn. - Biệp pháp đối: Ghét ghét >< thơng thơng; Hay ghét >< hay th¬ng; Th¬ng ghÐt >< ghÐt th¬ng; l¹i ghÐt >< l¹i th¬ng.  BiÓu hiÖn sù trong s¸ng, ph©n minh, s©u s¾c trong t©m hån t¸c gi¶: T×nh c¶m ghÐt th¬ng cïng xuÊt ph¸t tõ mét tr¸i tim ®a c¶m. Th¬ng lµ céi nguån cña c¶m xóc, ghÐt còng lµ tõ th¬ng mµ ra. Th¬ng vµ ghÐt ®an cµi kh«ng thÓ t¸ch rêi. Th¬ng ra th¬ng, ghÐt ra ghÐt, kh«ng mËp mê lÉn lén, kh«ng nh¹t nhßa chung chung.  Yêu thơng và căm ghét đều đạt đến độ tột cùng. Ngời ta biÕt ghÐt bëi ngêi ta biÕt th¬ng. C¨n nguyªn cña nçi ghÐt lµ lßng th¬ng, v× th¬ng d©n nªn míi ghÐt kÎ h¹i d©n. III. Ghi nhí. -SGK. * Hoạt động 3. HS đọc ghi nhớ SGK. IV. Cñng cè. - ¤ng Qu¸n - ngêi ph¸t ng«n cho nh÷ng t tëng, c¶m xóc nung nÊu trong t©m can §å ChiÓu. Nh©n vËt «ng Qu¸n n»m trong hÖ thèng c¸c lùc lîng phï trî cho nh©n vËt chÝnh trªn * Hoạt động 4. đờng thực hiện nhân nghĩa( nh ông Ng, ông Tiều, Tiểu Trao đổi cặp. Củng cố nâng cao bài con đồng, l·o bµ dÖt v¶i.) ¤ng cã d¸ng dÊp mét nhµ nho ®i ë häc, kh¾c s©u Ên tîng. Èn, song tÝnh c¸ch l¹i béc trùc , nãng n¶y, ghÐt kÎ tiÓu nh©n - Ph¸t biÓu c¶m nhËn cña em vÒ nh©n Ých kû, nhá nhen. Nhng l¹i giµu lßng yªu th¬ng nh÷ng con vËt «ng Qu¸n? ngêi bÊt h¹nh. - Đoạn thơ mang tính chất triết lý về đạo đức nhng không khô khan, cứng nhắc mà dạt dào cảm xúc. Cảm xúc đó xuất ph¸t tõ câi t©m trong s¸ng cao c¶, tõ mét tr¸i tim s©u nÆng tình đời, tình ngời của nhà thơ mù yêu nớc. -Suy nghÜ sau khi häc xong ®o¹n th¬?. Bµi Ch¹y giÆc (NguyÔn §×nh ChiÓu ).. * Hoạt động 1: HS đọc tiểu dẫn . Nắm nội dung cơ b¶n.. 1. §äc hiÓu tiÓu dÉn. - SGK.. * Hoạt động 2. GV hớng dẫn HS đọc văn bản. Chú ý giọng đọc: chậm rãi, thể hiện. 2. §äc hiÓu v¨n b¶n. 2.1. §äc..

(30) niÒm ®au xãt, buån ch¸n. * Hoạt động 3. HS th¶o luËn nhãm, t×m hiÓu néi dung v¨n b¶n qua hÖ thèng c©u hái SGK.. 2.2. §Þnh híng néi dung vµ nghÖ thuËt.. - Cảnh đau thơng của đất nớc đợc hiện lên qua những hình ¶nh: Nhãm 1. + Lò trÎ l¬ x¬ ch¹y Cảnh đất nớc và nhân dân khi giặc + Đàn chim dáo dác bay. Pháp đến xâm lợc đợc miêu tả nh thế + Bến Ghé tan bọt nớc. nµo? + §ång Nai nhuèm mµu m©y.  H×nh ¶nh ch©n thùc dùng, lªn khung c¶nh ho¶ng lo¹n cña nhân dân, sự chết chóc, tang thơng của đất nớc trong buổi ®Çu cã thùc d©n Ph¸p x©m lîc. Nhãm 2. Tam tr¹ng vµ t×nh c¶m cña t¸c gi¶ trong hoàn cảnh đất nớc có giặc ngoại x©m?. - T©m tr¹ng cña t¸c gi¶: §au buån, xãt th¬ng tríc c¶nh níc mÊt nhµ tan.. - Thái độ của tác giả: Căm thù giặc xâm lợc. Mong mỏi có ngời hiền tài đứng lên đánh đuổi thực dân, Nhãm 3. cứu đất nớc thoát khỏi nạn này. Phân tích thái độ của nhà thơ trong hai  Lòng yêu nớc, lòng căm thù giặc của Nguyễn Đình Chiểu. c©u th¬ kÕt? E. Cñng cè, dÆn dß - Hệ thống kiến thức đã học - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh G. Rót ra KN: Tiết 19. Ngày soạn: Bµi ca phong c¶nh h¬ng s¬n Chu M¹nh Trinh. A. Môc tiªu bµi häc. - Cảm nhận vẻ đẹp của Nam thiên đệ nhất động - HiÓu thªm vÒ c¸ch sö dông ng«n ng÷ trong bµi h¸t nãi. - Học tập giá trị nhân bản cao đẹp trong thế giới tâm hồn của thi nhân. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - SGK, SGV ng÷ v¨n 11. - Gi¸o ¸n. C. C¸ch thøc tiÕn hµnh. - Phơng pháp đọc hiểu, đọc diễn cảm, phân tích, bình giảng. Kết hợp nêu vấn đề bằng hình thức trao đổi, thảo luận nhóm. - TÝch hîp ph©n m«n: Lµm v¨n. TiÕng viÖt. §äc v¨n. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức. 2. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS. Yêu cầu cần đạt.. * Hoạt động 1: HS đọc tiểu dẫn . GV hớng dẫn HS t×m hiÓu chung vÒ t¸c gi¶, di tÝch Chïa H¬ng vµ t¸c phÈm. I. §äc hiÓu tiÓu dÉn. 1.T¸c gi¶. - Tªn tù, n¨m sinh, n¨m mÊt. - Quª qu¸n. - Cuộc đời, con ngời. - Sù nghiÖp th¬ v¨n. 2. Bµi th¬. - §©y lµ mét trong ba bµi th¬ «ng viÕt vÒ H¬ng S¬n vµo dÞp ông đứng trông coi trùng tu, tôn tạo quần thể danh thắng n¬i ®©y. - Bµi th¬ lµm theo thÓ h¸t nãi, cã biÕn thÓ.. * Hoạt động 2. - GV hớng dẫn HS đọc văn bản. II. §äc hiÓu v¨n b¶n. Chú ý giọng đọc khoan khoái, cảm 1. Đọc. gi¸c l©ng l©ng, tù hµo..

(31) * Hoạt động 3. 2. §Þnh híng néi dung vµ nghÖ thuËt. §Þnh híng néi dung vµ nghÖ thuËt cÇn tìm hiểu qua tổ chức thảo luận nhóm 2.1. Cái thú ban đầu đến với Hơng Sơn. theo c©u hái SGK - Câu hỏi tu từ: Vừa giới thiệu, vừa khẳng định. Nhãm 1. - PhÐp lÆp: Giíi thiÖu kh¸i qu¸t c¶nh chïa H¬ng. Néi dung cña 4 c©u th¬ ®Çu? C¶nh H- + ThÕ giíi c¶nh bôt - c¶nh t«n gi¸o. ơng đợc giới thiệu thông qua những + Danh lam thắng cảnh số 1 của nớc Nam. h×nh thøc gi¸ trÞ nghÖ thuËt nµo? - C¶nh vËt cô thÓ cña H¬ng S¬n: + PhÐp nh©n ho¸: Chim thá thÎ; c¸ l÷ng lê. + Hình ảnh ẩn dụ, biện pháp tu từ đối: Tạo sắc thái huyền diÖu.  C¶nh nh cã hån, nhuèm mµu PhËt gi¸o. ph¶ng phÊt sù biÕn hãa thÇn tiªn. + §iÖp tõ nµy; c¸ch ng¾t nhÞp 4/3, nghÖ thuËt so s¸nh, dïng tõ l¸y, tõ tîng h×nh gîi c¶m. Sự hăm hở, niềm yêu thích và khả năng tạo hình sinh động, biÕn ho¸ cña t¸c gi¶. C©u th¬ giµu chÊt héi häa, c¶m høng thÊm mÜ, g©y sù ngì ngµng, thÓ hiÖn lßng yªu thiªn nhiªn và lòng tự hào về Nam thiên đệ nhất động của tác giả.. Nhãm 2. T©m tr¹ng vµ c¶m xóc cña t¸c gi¶ khi đến với Hơng Sơn nh thế nào? 2.2. Nçi lßng cña du kh¸ch. - Xúc động thành kính. Cảm hứng tôn giáo đầy trang nghiêm đối với đạo Phật. - C¶m høng thiªn nhiªn chan hoµ víi c¶m høng t«n gi¸o vµ lßng tÝn ngìng PhËt gi¸o. Cµng xa cµng lu luyÕn mª say.. 3. KÕt luËn. Nhãm 3. - Ngßi bót ®iÓn h×nh mang c¸i hån cña bÇu trêi c¶nh bôt. Suy nghĩ của em sau khi đọc hiểu văn Chất thơ, chất nhạc, chất hội hoạ tạo nên vẻ tài hoa và giá b¶n? trÞ cho bµi th¬. - Bài ca là một sự phong phú về giá trị nhân bản cao đẹp trong thế giới tâm hồn của thi nhân. Tình yêu mến cảnh đẹp gắn với tình yêu quê hơng đất nớc của tác giả. *Hoạt động 4. Cñng cè, luyÖn tËp. III. Cñng cè. - HS đọc lại bài thơ: Đọc diễn cảm. Học thuộc lòng. - Ng©m bµi th¬. Nghe b¨ng. E. Cñng cè, dÆn dß - Hệ thống kiến thức đã học - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh. KÝ duyÖt. G. Rót ra KN:. Tiết 20. Ngày soạn: Tr¶ Bµi viÕt sè 1. Ra đề bài viết số 2 ( nghị luận văn học ) làm ở nhà..

(32) A. Môc tiªu bµi häc. - Chữa nội dung: Giúp HS hiểu đề và cách trình bày một bài văn nghị luận. - Chữa lỗi câu và diễn đạt: Giúp HS khắc phục đợc một số lỗi cơ bản, từ đó biết sửa chữa và viết v¨n tèt h¬n. - Híng dÉn bµi viÕt sè 2 HS lµm ë nhµ. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - SGK, SGV 11 - Gi¸o ¸n - §Ò bµi. C.C¸ch thøc tiÕn hµnh. - Phơng pháp thuyết giảng, phân tích kết hợp trao đổi, thảo luận. - §Þnh híng c¸ch lµm bµi viÕt sè 2 ë nhµ. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức. 2. KiÓm tra bµi cò: Kh«ng. 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS *Hoạt động 1. GV nhËn xÐt nh÷ng u ®iÓm, nhîc ®iÓm bµi viÕt. §¸nh gi¸ kÕt qu¶.. * Hoạt động 2. GV đọc và chép đề lên bảng. HS xác định nội dung cần làm. §Ò bµi. Bày tỏ ý kiến của mình về vấn đề mà tác giả Thân Nhân trung đã nêu trong Bài kí đề danh sĩ khoa Nhâm Tuất, niên hiÖu §¹i B¶o thø ba - 1442: " HiÒn tµi lµ nguyªn khÝ cña quèc gia, nguyªn khÝ thÞnh th× thÕ níc m¹nh, råi lªn cao, nguyªn khÝ suy th× thÕ níc yÕu, råi xuèng thÊp". * Hoạt động 3. Híng dÉn bµi viÕt sè 2 ë nhµ. §Þnh híng néi dung.. Yêu cầu cần đạt. 1. NhËn xÐt chung. * ¦u ®iÓm. - Nhìn chung các em hiểu đề, biết cách triển khai ý. Nắm đợc nội dung và ý nghĩa câu nói. - Lấy đợc một số dẫn chứng để minh họa cho luận đề. - Giải thích đợc nghĩa của từng từ, câu quan trọng và tiêu biểu trong đề bài để làm tiền đề cho sự phân tích vµ nªu c¶m nhËn c¸ nh©n. * Nhîc ®iÓm. - Bài viết cha mở rộng, cha bày tỏ đợc ý kiến của mình mét c¸ch cô thÓ vµ râ rµng. - Diễn đạt đôi chỗ còn chung chung, mờ nhạt. - Cha biÕt triÓn khai ý, nªn bµi viÕt hÇu nh chØ míi dõng l¹i ë c¸ch c¾t nghÜa c©u nãi. - PhÇn liªn hÖ b¶n th©n cßn yÕu. * KÕt qu¶. - §iÓm 7 - 8: - §iÓm 5 - 6: - §iÓm 3 - 4: 2. Chữa đề. Hãy xác định: - Luận đề. - NghÜa cña tõ quan träng. - T×m ý triÓn khai. + HiÒn tµi? + Nguyªn khÝ? + T¹i sao hiÒn tµi l¹i lµ nguyªn khÝ cña quèc gia? + ThÕ nµo lµ "m¹nh råi lªn cao"? + ThÕ nµo lµ "yÕu råi xuèng thÊp"? + Mèi quan hÖ gi÷a c¸c vÕ c©u? + Liªn hÖ b¶n th©n? 3. Ra đề bài viết số 2.( Nghị luận văn học ).. *Yªu cÇu vÒ kü n¨ng - N¾m v÷ng kiÓu bµi v¨n nghÞ luËn v¨n häc. - Trình bày ngăn gọn, đủ ý, diễn đạt lu loát. - Bè côc râ rµng. V¨n cã c¶m xóc. - Không sai lỗi chính tả, lỗi diễn đạt. §Ò bµi. * Yªu cÇu vÒ kiÕn thøc. Hình ảnh ngời phụ nữ Việt Nam - Nắm vững nội dung của hai bài thơ, từ đó thấy đợc thời xa qua bài Tự tình( Bài II) của Hồ nét độc đáo về tính cách ngời phụ nữ: Xu©n H¬ng - cảm nhận đợc thân phận, số phận của mình một cách rõ ràng. Cùng ý thức đợc về bản thân và cuộc sống của m×nh.  Nét cá tính đều đáng đợc trân trọng, đáng quí ở ngời phụ nữ Việt Nam: Mạnh mẽ, biết hi sinh, ý thức đợc bản thân, nhận thức đợc cuộc sống. - §äc l¹i v¨n b¶n bµi th¬.T×m ra nh÷ng nÐt chung vµ riªng trong c¸ tÝnh hai ngêi * Thang ®iÓm. phụ nữ ở hai bài thơ đó? - §iÓm9-10: §¸p øng tÊt c¶ c¸c yªu cÇu trªn. Bµi viÕt.

(33) * Hoạt động 4. GV th«ng b¸o thang ®iÓm 10 cho bµi viÕt. ( kh«ng th«ng b¸o yªu cÇu tõng môc ).. còn mắc một số lỗi nhỏ về diễn đạt. - Điểm 7-8: Đáp ứng đợc 2/3 các yêu cầu trên. Bài viết còn mắc một số lỗi chính tả, diễn đạt. - §iÓm 5-6: §¸p øng 1/2 yªu cÇu trªn, bµi viÕt cßn m¾c nhiều lỗi diễn đạt, chính tả. - Điểm 3-4: Đáp ứng đợc 1-2 nội dung yêu cầu trên. Bài mắc quá nhiều lỗi chính tả, diễn đạt. - §iÓm 1-2: Tr×nh bµy thiÕu ý hoÆc cßn s¬ sµi ý, m¾c quá nhiều lỗi diễn đạt, ngữ pháp, chính tả. - Điểm 0: Hoàn toàn lạc đề.. 4. Híng dÉn vÒ nhµ.. - ¤n l¹i kiÕn thøc lý thuyÕt lµm v¨n: Thao t¸c lËp luËn ph©n tÝch, lËp dµn ý bµi v¨n nghÞ luËn… LuyÖn tËp thao t¸c lËp luËn ph©n tÝch. - §äc l¹i hai bµi th¬ Tù t×nh ( Bµi II ) - Hå Xu©n H¬ng vµ Th¬ng vî - TrÇn TÕ X¬ng. N¾m ch¾c néi dung. - Nép bµi :.

(34) Tiết 21. Ngày soạn: V¨n tÕ nghÜa sÜ CÇn giuéc.. NguyÔn §×nh ChiÓu A. Mục tiêu cần đạt. - Nắm đợc những nét chính về cuộc đời, nghị lực, nhân cách và giá trị thơ văn của Nguyễn Đình ChiÓu. - Cảm nhận đợc vẻ đẹp bi tráng của bức tợng đài nông dân nghĩa sĩ có một không hai trong lịch sử văn học Trung đại. Cảm nhận đợc tiếng khóc bi tráng của Nguyễn Đình Chiểu trong một thời kỳ lịch sử đau thơng nhng vĩ đại của dân tộc. - Nhận thức đợc những giá trị cơ bản về thể văn tế và nghệ thuật xây dựng hình tợng nhân vật tạo nªn gi¸ trÞ sö thi cña bµi v¨n. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - SGK - SGV Ng÷ v¨n 11 - Gi¸o ¸n. C. C¸ch thøc tiÕn hµnh. - Phơng pháp đọc hiểu, đọc diễn cảm. - Phơng pháp phân tích, bình giảng, so sánh và gợi mở, kết hợp nêu vấn đề qua hình thức trao đổi, th¶o luËn nhãm. - TÝch hîp ph©n m«n Lµm v¨n. TiÕng ViÖt. §äc v¨n. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức: 2. KiÓm tra bµi cò: Kh«ng 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS. Yêu cầu cần đạt. * Hoạt động 1. HS đọc phần I SGK, trả lời câu hỏi. GV chuẩn x¸c kiÕn thøc.. PhÇn mét: T¸c gi¶. I. Cuộc đời. - NguyÔn §×nh ChiÓu - §å ChiÓu( 1822 - 1888) Tù lµ M¹nh Tr¹ch, hiÖuTräng Phñ, Hèi Trai ( c¸i phßng tèi ) - Trong phÇn I SGK tr×nh bµy nh÷ng ®iÓm - Sinh t¹i quª mÑ: Lµng T©n Thíi, huyÖn B×nh D¬ng, tØnh Gia §Þnh. chÝnh nµo ? - Xuất thân trong gia đình nhà nho. Cha là Nguyễn Đình + N¨m sinh, n¨m mÊt. Huy, ngêi Thõa Thiªn vµo Gia §Þnh lµm th l¹i, lÊy bµTr+ Quª qu¸n. ¬ng ThÞ ThiÖt ngêi Sµi Gßn lµm vî thø, sinh ra NguyÔn + Những nét chính về cuộc đời. §×nh ChiÓu. - 1833 «ng Huy ®a NguyÔn §×nh ChiÓu vµo HuÕ ¨n häc, 1840 Nguyễn Đình Chiểu về Nam, 1843 thi đỗ tú tài, 1846 ra Huế thi tiếp nhng đến 1949 lúc sắp thi thì mẹ mất, bỏ thi về Nam đội tang mẹ. Trên đờng đi bị đau mắt nặng vì khóc mẹ quá nhiều nên đã bị mù hai mắt. - BÞ mï tõ n¨m 27 tuæi, NguyÔn §×nh ChiÓu vÉn më líp d¹y häc, lµm thuèc ch÷a bÖnh cho ngêi nghÌo vµ s¸ng t¸c th¬ v¨n chèng Ph¸p. - 1859 Pháp đánh Gia Định, Nguyễn Đình Chiểu cùng các lãnh tụ nghĩa quân bàn mu đánh giặc và sáng tác nhiều thơ văn chiến đấu. -Thùc d©n Ph¸p biÕt «ng lµ ngêi cã tµi t×m c¸ch dô dç, - Theo em trong con ngời Nguyễn Đình Chiểu mua chuộc, nhng ông tỏ thái độ bất hợp tác. - 1888 ông qua đời. Cuộc đời ông là một tấm gơng sáng cã sù kÕt hîp cña 3 tè chÊt nµo? về nghị lực và đạo đức, suốt đời chiến đấu không biết ( Nhµ gi¸o/ Nhµ v¨n/ thÇy thuèc) mÖt mái cho lÏ ph¶i, cho quyÒn lîi nh©n d©n. II. Sù nghiÖp th¬ v¨n. 1. T¸c phÈm chÝnh. * Hoạt động 2. - S¸ng t¸c chñ yÕu b»ng ch÷ N«m. HS trao đổi và thảo luận nhóm. + TruyÖn Lôc V©n Tiªn vµ D¬ng Tõ - Hµ MËu. + Ch¹y giÆc + V¨n tÕ nghÜa sÜ CÇn Giuéc. Nhãm 1. Em hiÓu nh thÕ nµo vÒ c¸c s¸ng t¸c cña + V¨n tÕ Tr¬ng §Þnh + Th¬ ®iÕu Tr¬ng §Þnh NguyÔn §×nh ChiÓu qua hai c©u th¬: + Th¬ ®iÕu Phan Tßng Chở bao nhiêu đạo thuyền không khẳm + V¨n tÕ nghÜa sÜ trËn vong Lôc tØnh. §©m m©y th»ng gian bót ch¼ng tµ. + Ng Tiều y thuật vấn đáp. ( Truyện thơ dài) 2. Néi dung th¬ v¨n. - Lý tởng đạo đức nhân nghĩa. + Nh©n: T×nh yªu th¬ng con ngêi, s½n sµng cu mang con.

(35) Nhãm 2. Lý tởng đạo đức nhân nghĩa của Nguyễn Đình Chiểu chủ yếu đợc xây dựng trên cơ sở tình c¶m nµo?. Nhãm 3. Hãy lấy 1 dẫn chứng mà em đã đợc học ( THCS ) minh họa cho nội dung lý tởng đạo đức, nhân nghĩa trong thơ văn Nguyễn Đình ChiÓu?. Nhãm 4. Hãy lấy 1 dẫn chứng mà em đã đợc học ( THCS ) minh häa cho néi dung yªu níc th¬ng d©n trong th¬ v¨n NguyÔn §×nh ChiÓu?. ngêi trong c¬n ho¹n n¹n. + Nghĩa: Là những quan hệ tốt đẹp giữa con ngời với con ngêi trong x· héi.  Tất cả sáng tác của ông đều đặc biệt đề cao chữ nghĩa, là những bài học về đạo làm ngời. Đạo lí làm ngời của NguyÔn §×nh ChiÓu manh tinh thÇn Nho gia, nhng l¹i rÊt đậm đà tính nhân dân và truyền thống dân tộc. Những nhân vật trong tác phẩm của ông đều là nhng mẫu ngời lý tëng, sèng nh©n hËu, thñy chung, ngay th¼ng, d¸m x¶ than v× nghÜa lín... - Lßng yªu níc th¬ng d©n. + Thơ văn ông ghi lại chân thực một thời đại đau thơng của đất nớc, khích lệ lòng căm thù giặc và ý chí cứu nớc cña nh©n d©n. §ång thêi nhiÖt liÖt biÓu d¬ng nh÷ng anh hùng nghĩa sĩ đã chiến đấu, hi sinh cho Tổ Quốc. + ¤ng cßn tè c¸o téi ¸c x©m l¨ng g©y bao th¶m häa cho nhân dân. Ông khóc than cho đất nớc gặp buổi đau thơng. Ông căn uất chửi thẳng vào mặt kẻ thù. Ông dựng lên bức tợng đài bất tử về ngời nông dân nghĩa sĩ.  Thơ văn Nguyễn Đình Chiểu đã đáp ứng xuất sắc những yêu cầu của cuộc sống và chiến đấu đơng thời, có tác dụng động viên, kích lệ không nhỏ tình thần và ý chí cứu níc cña nh©n d©n.. 3. NghÖ thuËt th¬ v¨n. - Có nhiều đóng góp, nhất là văn chơng trữ tình đạo đức. Bót ph¸p tr÷ t×nh xuÊt ph¸t tõ câi t©m trong s¸ng, nhiÖt thµnh, ®Çy t×nh yªu th¬ng. - Th¬ v¨n Nguyªn §×nh ChiÓu cßn mang ®Ëm chÊt Nam *Hoạt động 3. Bộ: Từ lời ăn tiếng nói mộc mạc, bình dị, đến tâm hồn Trao đổi cặp. nång nhiÖt, chÊt ph¸c. - C¸c s¸ng t¸c thiªn vÒ chÊt chuyÖn kÓ, mang mµu s¾c diÔn xíng rÊt phæ biÕn trong v¨n häc d©n gian Nam Bé.  H¬n mét thÕ kû tr«i qua, tiÕng th¬ §å ChiÓu vÉn ng©n - Nghệ thuật đặc sắc của thơ văn Nguyễn vang giữa cuộc đời. Tên tuổi nhà thơ mù yêu nớc xứ Đình Chiểu đợc biểu hiện ở những điểm nào? Đồng Nai vẫn rực sáng trên bàu trời văn nghệ dân tộc bởi nhân cách cao đẹp và những cống hiến lớn lao của ông cho v¨n häc níc nhµ. III. Ghi nhí. -SGK.. *Hoạt động 4. HS đọc ghi nhớ SGK. E. Cñng cè, dÆn dß - Em h·y cho biÕt sù gÇn gòi vÒ t tëng nh©n nghÜa gi÷a hai nhµ th¬: NguyÔn Tr·i vµ NguyÔn §×nh ChiÓu? + Lý tëng nh©n nghÜa: LÊy d©n lµm gèc. + Yªu níc th¬ng d©n. + Lßng c¨m thï giÆc s©u s¾c. G. Rót ra KN:. Tiết 22. Ngày soạn: V¨n tÕ nghÜa sÜ CÇn giuéc.. NguyÔn §×nh ChiÓu A. Mục tiêu cần đạt. - Cảm nhận đợc vẻ đẹp bi tráng của bức tợng đài nông dân nghĩa sĩ có một không hai trong lịch sử văn học Trung đại. Cảm nhận đợc tiếng khóc bi tráng của Nguyễn Đình Chiểu trong một thời kỳ lịch sử đau thơng nhng vĩ đại của dân tộc. - Nhận thức đợc những giá trị cơ bản về thể văn tế và nghệ thuật xây dựng hình tợng nhân vật tạo nªn gi¸ trÞ sö thi cña bµi v¨n..

(36) B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - SGK - SGV Ng÷ v¨n 11 - Gi¸o ¸n. C. C¸ch thøc tiÕn hµnh. - Phơng pháp đọc hiểu, đọc diễn cảm. - Phơng pháp phân tích, bình giảng, so sánh và gợi mở, kết hợp nêu vấn đề qua hình thức trao đổi, th¶o luËn nhãm. - TÝch hîp ph©n m«n Lµm v¨n. TiÕng ViÖt. §äc v¨n. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức: 2. KiÓm tra bµi cò: Kh«ng 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS.. Yêu cầu cần đạt.. *Hoạt động 1. PhÇn hai: T¸c phÈm. SH đọc tiểudẫn SGK và tóm tắt nội dung chÝnh. I. §äc hiÓu tiÓu dÉn. 1. XuÊt xø. - CÇn Giuéc thuéc tØnh Long An. TrËn CÇn Giuéc lµ mét trận đánh lớn của quân ta diễn ra đêm 14/ 12/ 1861, hơn 20 nghĩa quân đã hi sinh anh dũng. Tuần phủ Gia Định là Đỗ Quang đã yêu cầu cụ Đồ Chiểu viết bài văn tế. Ngay sau đó vua Tự Đức ra lệnh phổ biến bài văn tế trong các địa phơng khác. - Nh vậy Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc không đơn thuần là s¶n phÈm cña nghÖ thuËt c¸ nh©n mµ cßn lµ s¶n phÈm mang tính chất nhà nớc, thời đại. 2. ThÓ lo¹i vµ bè côc. - V¨n tÕ: V¨n khãc, ®iÕu v¨n. - Bè côc: 4 phÇn. + Lung khởi: khái quát bối cảnh của thời đại và khẳng - Em hiểu thế nào là thể văn tế ? Tìm bố cục định ý nghĩa cái chết bất tử của ngời nông dân. + Thích thực: Hồi tởng lại hình ảnh và công đức ngời bµi v¨n tÕ? n«ng d©n - nghÜa sÜ. + Ai v·n: Bµy tá lßng th¬ng tiÕc, sù c¶m phôc cña t¸c gi¶ đối với ngời nghĩa sĩ. + Khèc tËn ( KÕt ): Ca ngîi linh hån bÊt tö cña c¸c nghÜa sÜ. 3. Chủ đề. - V¨n tÕ nghÜa CÇn Giuéc cña NguyÔn §×nh ChiÓu lµ mét bài ca lớn, nó ca ngợi những con ngời nghèo khó theo Trơng Công Định đáng giặc và họ đã hi sinh anh dũng trong cuéc kh¸ng chiÕn CÇn Giuéc. - Chủ đề bài văn tế là gì ?. II. §äc hiÓu v¨n b¶n. 1. §äc. 2.T×m hiÓu tõ khã vµ ®iÓn cè. - Chó thÝch SGK. 3. Gi¸ trÞ néi dung vµ nghÖ thuËt cña v¨n b¶n.. 3.1. PhÇn lung khëi. - Mở đầu là tiếng than: Hỡi ôi!....đó là tiếng khóc của Đồ Chiểu. Lời than mở đầu đã nóng bỏng trong cái dữ dội * Hoạt động 2. của chiến tranh, đặt ngời nghĩa sĩ vào thử thách lớn của Th¶o luËn nhãm. lÞch sö. - VËn níc lµ thíc ®o lßng ngêi: Sóng giÆc…lßng d©n trêi tá. Nhãm 1. - C¸ch dïng tõ vµ lèi so s¸nh méc m¹c, gi¶n dÞ trong c©u Đọc phần 1 và phát hiện những giá trị nghệ văn biền ngẫu đối xứng, bộc lộ ý nghĩa cao quí của sự hi thuật có trong đoạn văn đó? sinh trong chiến đấu chống Pháp của ngời dân lao động Nam Bé. 3.2. PhÇn thÝch thùc. * Nguån gèc. - Xuất thân từ tầng lớp nông dân lao động nghèo khổ, cÇn cï, chÊt ph¸c, hiÒn lµnh. Kh«ng ph¶i lÝnh chuyªn nghiệp, chỉ quen công việc đồng áng, cuốc cày..

(37) * T©m hån. - Khi giÆc Ph¸p x©m lîc, ngêi n«ng d©n lam lò bçng chèc trë thµnh ngêi lÝnh can trêng, cã lßng yªu níc vµ lßng c¨m thï giÆc s©u s¾c. §Êt níc cã giÆc hä tù nguyÖn tham gia giÕt giÆc. Nhà thơ Nguyễn Đình Chiểu đã đủ can đảm để bớc ra khỏi toà lâu đài của ngôn ngữ bác học đến với túp lều cỏ cña ng«n ng÷ b×nh d©n, ph« bµy hÕt lßng c¨m thï giÆc cña n«ng d©n mét c¸ch m·nh liÖt. HÖ thèng ng«n tõ Nam Bé m¹nh mÏ døt kho¸t lét t¶ b¶n chÊt ngêi n«ng dân quyết không đội trời chung với giặc. Nếu không có lßng yªu níc NguyÔn §×nh ChiÓu kh«ng thÓ hiÓu thÊu lòng ngời dân đến nh vậy đợc. * Trang bÞ. - Th« s¬, thiÕu thèn. Kh«ng biÕt vâ nghÖ, kh«ng häc binh th, không phải lính chuyên nghiệp, đối lập hoàn toàn với kÎ thï. Nhãm 3. * Chiến đấu dũng cảm và anh dũng hi sinh Ngời nông dân nghĩa sĩ ra trận đợc trang bị - Tiến công nh vũ bão: Đâm, chém, đạp, lớt, xô, liều, nh thÕ nµo? T×m dÉn chøng minh häa? ®Èy… - Coi c¸i chÕt nhÑ nh l«ng hång, hiªn ngang trªn chiÕn địa, chiến đấu hết mình, quên mình. - Ngôn ngữ góc cạnh, chính xác, hình ảnh so sánh, động Nhãm 4. tõ m¹nh, thÓ hiÖn sù x¶ th©n v× nghÜa lín cña nghÜa qu©n. Tinh thần chiến đấu của ngời nghĩa sĩ đợc tái - Nguyễn Đình Chiểu không hề tô vẽ, mà cứ để nguyên hiện lại nh thế nào? Nhận xét về cách dùng từ một đám đông lam lũ, rách rới, tay dao tay gậy aò ào khi miªu t¶? xông vào đồn giặc. Lần đầu tiên Nguyễn Đình Chiểu đa vào văn học bức tợng đài nghệ thuật về ngời nông dân lao động hoành tráng, hết mình, quên mình trong chiến đấu. Nhãm 2. Nguån gèc xuÊt th©n cña ngêi nghÜa sÜ? TÊm lòng yêu nớc của ngời nông dân nghĩa sĩ đợc miªu t¶ nh thÕ nµo trong ®o¹n v¨n?. E. Cñng cè, dÆn dß - Hệ thống kiến thức đã học - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh G. Rót ra KN:. Tiết 23. Ngày soạn: V¨n tÕ nghÜa sÜ CÇn giuéc.. NguyÔn §×nh ChiÓu A. Mục tiêu cần đạt. - Cảm nhận đợc vẻ đẹp bi tráng của bức tợng đài nông dân nghĩa sĩ có một không hai trong lịch sử văn học Trung đại. Cảm nhận đợc tiếng khóc bi tráng của Nguyễn Đình Chiểu trong một thời kỳ lịch sử đau thơng nhng vĩ đại của dân tộc. - Nhận thức đợc những giá trị cơ bản về thể văn tế và nghệ thuật xây dựng hình tợng nhân vật tạo nªn gi¸ trÞ sö thi cña bµi v¨n. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - SGK - SGV Ng÷ v¨n 11 - Gi¸o ¸n. C. C¸ch thøc tiÕn hµnh. - Phơng pháp đọc hiểu, đọc diễn cảm. - Phơng pháp phân tích, bình giảng, so sánh và gợi mở, kết hợp nêu vấn đề qua hình thức trao đổi, th¶o luËn nhãm. - TÝch hîp ph©n m«n Lµm v¨n. TiÕng ViÖt. §äc v¨n. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức: 2. Bµi míi Hoạt động của GV và HS. Yêu cầu cần đạt. *Hoạt động 1. Trao đổi cặp. GV định hớng, chuẩn xác kiến 3. 3. Phần ai vãn. thøc. - H×nh tîng ngêi n«ng d©n nghÜa sÜ hiÖn lªn tõ dßng níc m¾t cña §å ChiÓu, bao trïm toµn bé bµi v¨n tÕ lµ h×nh tNhãm lÎ. îng t¸c gi¶. TiÕng khãc cña t¸c gi¶ xuÊt ph¸t tõ nhiÒu - TiÕng khãc §å ChiÓu hîp thµnh bëi 3 yÕu tè : Níc, nguồn cảm xúc? Theo em đó là nguồn cảm Dân, Trời. Đồ Chiểu nhân danh vận nớc, nhân danh lich.

(38) xóc g×?. sö mµ khãc cho nh÷ng ngêi anh hïng x¶ th©n cho Tæ Quốc. Tiếng khóc ấy có tầm vóc sử thi, tầm vóc thời đại.. - Giäng ®iÖu ®a thanh giµu cung bËc t¹o nªn nh÷ng c©u văn thật vật vã, đớn đau. - Hình ảnh gia đình tang tóc, cô đơn, chia lìa, gợi không Nhãm ch½n. khÝ ®au th¬ng, buån b· sau cuéc chiÕn. NhËn xÐt nhÞp v¨n, giäng ®iÖu trong phÇn ai - NhÞp c©u trÇm l¾ng, gîi kh«ng khÝ l¹nh lÏo, hiu h¾t sau v·n? c¸i chÕt cña nghÜa qu©n. - Tác giả sử dụng hình ảnh đẹp biểu hiện bề sâu cái chết cao quÝ cña nghÜa sÜ. 3.4. PhÇn kÕt. - Tác giả đề cao quan niệm : Chết vinh còn hơn sống nhục. Nêu cao tinh thần chiến đấu, xả thân vì nghĩa lớn - Tác giả đề cao một quan niệm sống cao đẹp của nghĩa quân. Họ ra trận không cần công danh bổng lµ g×? lộc mà chỉ vì một điều rất giản đơn là yêu nớc. - Đây là cái tang chung của mọi ngời, của cả thời đại, là khóc bi tr¸ng vÒ ngêi anh hïng thÊt thÕ. 4. KÕt luËn. - Bµi v¨n tÕ lµ h×nh ¶nh ch©n thùc vÒ ngêi n«ng d©n ViÖt Nam chèng Ph¸p víi lßng yªu níc vµ lßng c¨m thï giÆc sâu sắc, tinh thần chiến đấu hi sinh anh dũng tuyệt vời cña ngêi n«ng d©n Nam Bé trong phong trµo chèng Ph¸p * Hoạt động 2. cuèi XIX. HS trao đổi: Suy nghĩ sau khi học xong bài v¨n tÕ? - Víi bµi v¨n tÕ nµy lÇn ®Çu tiªn trong lÞch sö VH d©n téc GV chuÈn x¸c kiÕn thøc vµ cho ®iÓm. có một tợng đài nghệ thuật sừng sững về ngời nông dân tơng xứng với phẩm chất vốn có ngoài đời của họ. III. Ghi nhí. - SGK. * Hoạt động 3. HS đọc ghi nhớ SGK. E. Cñng cè, dÆn dß - Em hiÓu c©u v¨n sau nh thÕ nµo? Sống làm chi theo quân tà đạo, quăng vùa hơng, xô bàn độc, thấy lại thêm buồn; Sống làm chi ë lÝnh m· tµ chia rîu l¹t, gÆm b¸nh m×, nghe cµng thªm hæ. - HS th¶o luËn theo nhãm. §¹i diÖn tr×nh bµy giÊy trong. GV nhËn xÐt cho ®iÓm. - Hệ thống kiến thức đã học - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh G. Rót ra KN:. Thùc hµnh vÒ thµnh ng÷ ®iÓn cè. Tiết 23 Ngày soạn: A. Mục tiêu cần đạt. - Cñng cè vµ n©ng cao nh÷ng kiÕn thøc vÒ thµnh ng÷ vµ ®iÓn cè. - Bớc đầu lĩnh hội và sử dụng đúng thành ngữ điển cố. Từ đó phân đợc giá trị biểu cảm của những thµnh ng÷, ®iÓn cè th«ng dông. - Gi¸o dôc lßng yªu quÝ vµ biÕt gi÷ g×n sù trong s¸ng cña tiÕng ViÖt. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - SGK - SGV Ng÷ v¨n 11 - Gi¸o ¸n..

(39) - M¸y chiÕu. GiÊy trong. C. C¸ch thøc tiÕn hµnh. - Phơng pháp đọc hiểu, phân tích, thuyết trình và so sánh, kết hợp nêu vấn đề qua hình thức trao đổi, thảo luận nhóm. - TÝch hîp ph©n m«n Lµm v¨n. TiÕng ViÖt. §äc v¨n. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức: 2. KiÓm tra bµi cò: KiÓm tra 15 phót. 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS Yêu cầu cần đạt * Hoạt động 1. GV định hớng cho HS tìm nghĩa của các 1. Khảo sát bài tập. thµnh ng÷ vµ ®iÓn cè. Bµi tËp 1. Mét duyªn hai nî N¨m n¾ng mêi ma. Bµi tËp 2. §Çu tr©u mÆt ngùa C¸ chËu chim lång Đội trời đạp đất. Bµi tËp 3. Giêng kia. §µn kia. Bµi tËp 4. Ba thu ChÝn ch÷ liÔu Ch¬ng §µi M¾t xanh.. * Hoạt động 2. Th¶o luËn nhãm. C¸c nhãm tr×nh bµy giÊy trong. Nhãm 1. Bµi tËp 5. Nhãm 2. 5 c©u/ Bµi tËp 6. Nhãm 3. 5 c©u/ Bµi tËp 6. Nhãm 4. Bµi tËp 7. - ý nói một mình phải đảm đang công việc gia đình để nu«i chång vµ con. - Vất vả, cực nhọc, chịu đựng dãi dầu, ma nắng.  Khắc họa hình ảnh một ngời vợ vất vả, tần tảo, đảm đang tháo vát trong công việc gia đình. Cách biểu đạt ngắn gọn nhng nội dung thể hiện lại đầy đủ, sinh động. - TÝnh chÊt hung b¹o, thó vËt, phi nh©n tÝnh cña bän quan lại khi đến nhà Kiều để vu oan. - C¶nh sèng tï tóng, chËt hÑp, mÊt tù do. - Lối sống và hành động nganh tàng, tự do, không chÞu bã buéc kh«ng chÞu khuÊt phôc tríc thÕ lùc nµo khÝ ph¸ch h¶o h¸n, ngang tµng cña Tõ H¶i. - Gợi lại chuyện Trần Phồn đời hậu Hán dành riêng cho b¹n lµ Tõ TrÜ mét c¸i giêng.... - Gợi lại chuyện Chung Tử Kì khi nghe tiếng đàn của Bá Nha mà hiểu đợc ý nghĩ của bạn.  Cả hai điển cố đều gợi tình bạn thủy chung, thắm thiÕt, keo s¬n. -> §iÓn cè lµ nh÷ng sù viÖc tríc ®©y, hay nh÷ng c©u chữ trong sách đời trớc đợc dẫn ra - chỉ cần nhắc đến là đã chứa đựng điều định nói. - Ba n¨m: Kim Träng t¬ng t Thóy KiÒu th× mét ngµy kh«ng thÊy nhau cã c¶m gi¸c l©u nh ba n¨m. - Công lao của cha mẹ đối với con cái là: Sinh, cúc, phủ, súc, trởng, dục, cố, phục, phúc.-> Kiều nghĩ đến công lao của cha mẹ đối với mình mà mình cha hề đáp lại đợc. - Gîi chuyÖn ngêi xa ®i lµm quan ë xa, viÕt th vÒ th¨m vî cã c©u: "C©y liÔu ë Ch¬ng §µi xa xanh xanh, nay có còn không, hay là tay khác đã vin bẻ mất rồi". -> Kiều tởng tợng đến cảnh Kim Trọng trở về thì nàng đã thuộc về ngời khác. - Nguyễn Tịch đời Tấn quí ai thì tiếp bằng mắt xanh( lßng ®en cña m¾t), kh«ng a ai th× tiÕp b»ng m¾t tr¾ng ( lßng tr¾ng cña m¾t )  Tõ H¶i biÕt KiÒu ë lÇu xanh ph¶i tiÕp kh¸ch lµng ch¬i nhng cha hÒ a ai, b»ng lßng víi ai  Câu nói thể hiện lòng quí trọng và đề cao phẩm giá cña Thóy KiÒu. 2. Thùc hµnh. - Bµi tËp 5 : Nhãm 1. - 5 c©u ®Çu / Bµi tËp 6: Nhãm 2. - 5 c©u sau / Bµi tËp 6: Nhãm 3. - Bµi tËp 7: Nhãm 4.

(40) GV chuÈn x¸c, nhËn xÐt vµ cho ®iÓm. E. Cñng cè, dÆn dß - Hệ thống kiến thức đã học - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh G. Rót kinh nghiÖm:. Thùc hµnh vÒ thµnh ng÷ ®iÓn cè. Tiết 24 Ngày soạn: A. Mục tiêu cần đạt. - Cñng cè vµ n©ng cao nh÷ng kiÕn thøc vÒ thµnh ng÷ vµ ®iÓn cè. - Bớc đầu lĩnh hội và sử dụng đúng thành ngữ điển cố. Từ đó phân đợc giá trị biểu cảm của những thµnh ng÷, ®iÓn cè th«ng dông. - Gi¸o dôc lßng yªu quÝ vµ biÕt gi÷ g×n sù trong s¸ng cña tiÕng ViÖt. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - SGK - SGV Ng÷ v¨n 11 - Gi¸o ¸n. - M¸y chiÕu. GiÊy trong. C. C¸ch thøc tiÕn hµnh. - Phơng pháp đọc hiểu, phân tích, thuyết trình và so sánh, kết hợp nêu vấn đề qua hình thức trao đổi, thảo luận nhóm. - TÝch hîp ph©n m«n Lµm v¨n. TiÕng ViÖt. §äc v¨n. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức: 2. KiÓm tra bµi cò: KiÓm tra 15 phót. 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS Yêu cầu cần đạt * Hoạt động 1. GV định hớng cho HS tìm nghĩa của các 1. Khảo sát bài tập. thµnh ng÷ vµ ®iÓn cè. Bµi tËp 1. Mét duyªn hai nî N¨m n¾ng mêi ma. Bµi tËp 2. §Çu tr©u mÆt ngùa C¸ chËu chim lång. - ý nói một mình phải đảm đang công việc gia đình để nu«i chång vµ con. - Vất vả, cực nhọc, chịu đựng dãi dầu, ma nắng.  Khắc họa hình ảnh một ngời vợ vất vả, tần tảo, đảm đang tháo vát trong công việc gia đình. Cách biểu đạt ngắn gọn nhng nội dung thể hiện lại đầy đủ, sinh động. - TÝnh chÊt hung b¹o, thó vËt, phi nh©n tÝnh cña bän quan lại khi đến nhà Kiều để vu oan. - C¶nh sèng tï tóng, chËt hÑp, mÊt tù do. - Lối sống và hành động nganh tàng, tự do, không.

(41) Đội trời đạp đất. Bµi tËp 3. Giêng kia. §µn kia. Bµi tËp 4. Ba thu ChÝn ch÷ liÔu Ch¬ng §µi M¾t xanh.. * Hoạt động 2. Th¶o luËn nhãm. C¸c nhãm tr×nh bµy giÊy trong.. chÞu bã buéc kh«ng chÞu khuÊt phôc tríc thÕ lùc nµo khÝ ph¸ch h¶o h¸n, ngang tµng cña Tõ H¶i. - Gợi lại chuyện Trần Phồn đời hậu Hán dành riêng cho b¹n lµ Tõ TrÜ mét c¸i giêng.... - Gợi lại chuyện Chung Tử Kì khi nghe tiếng đàn của Bá Nha mà hiểu đợc ý nghĩ của bạn.  Cả hai điển cố đều gợi tình bạn thủy chung, thắm thiÕt, keo s¬n. -> §iÓn cè lµ nh÷ng sù viÖc tríc ®©y, hay nh÷ng c©u chữ trong sách đời trớc đợc dẫn ra - chỉ cần nhắc đến là đã chứa đựng điều định nói. - Ba n¨m: Kim Träng t¬ng t Thóy KiÒu th× mét ngµy kh«ng thÊy nhau cã c¶m gi¸c l©u nh ba n¨m. - Công lao của cha mẹ đối với con cái là: Sinh, cúc, phủ, súc, trởng, dục, cố, phục, phúc.-> Kiều nghĩ đến công lao của cha mẹ đối với mình mà mình cha hề đáp lại đợc. - Gîi chuyÖn ngêi xa ®i lµm quan ë xa, viÕt th vÒ th¨m vî cã c©u: "C©y liÔu ë Ch¬ng §µi xa xanh xanh, nay có còn không, hay là tay khác đã vin bẻ mất rồi". -> Kiều tởng tợng đến cảnh Kim Trọng trở về thì nàng đã thuộc về ngời khác. - Nguyễn Tịch đời Tấn quí ai thì tiếp bằng mắt xanh( lßng ®en cña m¾t), kh«ng a ai th× tiÕp b»ng m¾t tr¾ng ( lßng tr¾ng cña m¾t )  Tõ H¶i biÕt KiÒu ë lÇu xanh ph¶i tiÕp kh¸ch lµng ch¬i nhng cha hÒ a ai, b»ng lßng víi ai  Câu nói thể hiện lòng quí trọng và đề cao phẩm giá cña Thóy KiÒu. 2. Thùc hµnh. - Bµi tËp 5 : Nhãm 1. - 5 c©u ®Çu / Bµi tËp 6: Nhãm 2.. Nhãm 1. Bµi tËp 5. Nhãm 2. 5 c©u/ Bµi tËp 6. Nhãm 3. 5 c©u/ Bµi tËp 6. Nhãm 4. Bµi tËp 7 GV chuÈn x¸c, nhËn xÐt vµ cho ®iÓm. E. Cñng cè, dÆn dß - Hệ thống kiến thức đã học - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh G. Rót kinh nghiÖm:. - 5 c©u sau / Bµi tËp 6: Nhãm 3. - Bµi tËp 7: Nhãm 4.

(42) Tiết 25. Ngày soạn: ChiÕu cÇu hiÒn. ( CÇu hiÒn chiÕu ) - Ng« Th× NhËm.. A. Mục tiêu cần đạt. - Hiểu đợc chủ trơng chiến lợc của vua Quang Trung trong việc tập hợp ngời hiền tài - Nắm vững nghệ thuật lập luận trong bài Chiếu và cảm xúc của ngời viết. Từ đó hiểu thêm về thể Chiếu - thể văn nghị luận Trung đại. - Nhận thức đúng đắn vai trò và trách nhiệm của ngời tri thức đối với công cuộc xây dựng đất nớc. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - SGK - SGV Ng÷ v¨n 11 - Gi¸o ¸n. - M¸y chiÕu. C. C¸ch thøc tiÕn hµnh. - Phơng pháp đọc hiểu, đọc diễn cảm, phân tích, và so sánh, kết hợp nêu vấn đề qua hình thức trao đổi, thảo luận nhóm. - TÝch hîp ph©n m«n Lµm v¨n. TiÕng ViÖt. §äc v¨n. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức: 2. KiÓm tra bµi cò: Kh«ng. 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS. Yêu cầu cần đạt I. §äc hiÓu tiÓu dÉn. * Hoạt động 1. 1. T¸c gi¶: HS đọc tiểu dẫn SGK và trả lời câu hỏi. GV - Ngô Thì Nhậm (1764 – 1803), hiệu Hi Doãn. chuÈn x¸c kiÕn thøc. - Ngêi lµng T¶ Thanh Oai, trÊn S¬n Nam (nay: Thanh Tr× - Hµ Néi) - 1775 đỗ tiến sỹ, từng làm quan dới thời Lê Cảnh Hng. - Khi Nguyễn Huệ ra Bắc lần 2, ông đã theo giúp Tây Sơn. 1788, Nguyễn Huệ lên ngôi, Ngô Thì Nhậm đợc Dựa vào phần tiểu dẫn SGK, em hãy nêu cử làm Thị lang bộ lại. Là ngời đợc nhà vua tin dùng nh÷ng nÐt c¬ b¶n vÒ t¸c gi¶ Ng« Th× giao cho so¹n th¶o giÊy tê quan träng. NhËm ? - Chñ yÕu viÕt v¨n chÝnh luËn vµ lµm th¬. - T¸c phÈm chÝnh: + Kim m· hµnh d (Lµm lóc c«ng viÖc nhµn rçi) + H¸n c¸c anh hoa (T×nh hoa n¬i g¸c v¨n). + Yên đài thu vịnh (Trăm vần thơ vịnh hoa cúc). + Xu©n thu qu¶n kiÕn (C¸i nh×n chËt hÑp vÒ c¸c sù kiÖn thêi Xu©n Thu).. * Hoạt động 2. Hớng dẫn HS đọc văn bản. Giíi thiÖu chung vÒ t¸c phÈm.. - §äc chó thÝch SGK vµ gi¶i nghÜa tõ khã.. II. §äc hiÓu v¨n b¶n. 1. §äc. 2. ThÓ lo¹i ChiÕu: Lµ lo¹i c«ng v¨n thêi xa (nghÞ luËn chính trị – xã hội) nhà vua dùng để ban bố lệnh cho bề t«i hoÆc chØ thÞ cho mäi ngêi. V¨n thÓ chiÕu trang träng, lêi lÏ râ rµng, tao nh·. 3. Hoàn cảnh ra đời. - N¨m 1788, Lª Chiªu Thèng ríc qu©n Thanh vµo x©m lîc níc ta. NguyÔn HuÖ lªn ng«i, quÐt s¹ch qu©n Thanh. Triều Lê sụp đổ, trớc sự kiện trên, một số bề tôi của triều Lê đã bỏ trốn hoặc đi ở ẩn... Quang Trung giao cho Ng« Th× NhËm thay m×nh viÕt “ChiÕu cÇu hiÒn” nh»m thuyÕt phôc sÜ phu B¾c Hµ, tøc c¸c tri thøc cña triều đại cũ( Lê -Trịnh ) ra cộng tác với triều đại Tây S¬n. 4. Gi¶i nghÜa tõ ng÷ khã. - Chó thÝch SGK.. 5. Bè côc: - Ba phÇn. +PhÇn I: “Tõng nghe.....ngêi hiÒn vËy”. - Em h·y cho biÕt bµi chiÕu chia lµm mÊy +PhÇn II:“Tríc ®©y thêi thÕ....cña trÉm hay sao?” phÇn vµ néi dung cña tõng phÇn? +Phần III:“Chiếu này ban xuống….Mọi ngời đều biết.".

(43) 4. Cñng cè. - HS đọc văn bản. Yêu cầu đọc đúng giọng ®iÖu. 5. Híng dÉn vÒ nhµ. - §äc l¹i v¨n b¶n thËt kü. - So¹n bµi tiÕp tiÕt 2. - C¸c nhãm chuÈn bÞ bµi theo c©u hái th¶o luËn nhãm. TiÕt 2. - ổn định tổ chức: - Bµi míi. * Hoạt động 3. Th¶o luËn nhãm.. 6. T×m hiÓu gi¸ trÞ néi dung vµ nghÖ thuËt cña v¨n b¶n. 6.1. PhÇn I: “Tõng nghe ... ngêi hiÒn vËy”. - Ngêi hiÒn tµi cã mèi quan hÖ víi thiªn tö. Nhãm 1. Quan ®iÓm cña nhµ vua vÒ ngêi + Ngêi hiÒn ph¶i do thiªn tö sö dông. hiÒn tµi nh thÕ nµo? + Không làm nh vậy là trái với đạo trời, trái với quy luật cuéc sèng. - T¸c gi¶ vÝ ngêi hiÒn: Nh sao s¸ng trªn trêi. Sao s¸ng ¾t chÇu vÒ ng«i B¾c ThÇn (ng«i vua).  Dïng h×nh ¶nh so s¸nh, lÊy tõ luËn ng÷. Cã søc thuyÕt phục mạnh đối với sĩ phu Bắc Hà. Nhãm 2. Tríc viÖc NguyÔn HuÖ ®em qu©n ra Bắc diệt Trịnh, nho sỹ Bắc Hà có thái độ nh thÕ nµo? NhËn xÐt c¸ch sö dông h×nh ảnh và hiệu quả đạt đợc ?. - C¸ch øng xö cña bËc hiÒn tµi khi T©y S¬n ra B¾c diÖt TrÞnh: + Mai danh Èn tÝch bá phÝ tµi n¨ng "Trèn tr¸nh viÖc đời". + Ra lµm quan: sî h·i, im lÆng nh bï nh×n “kh«ng d¸m lên tiếng", hoặc làm việc cầm chừng “đánh mõ, giữ cöa”. + Mét sè ®i tù tö “ra biÓn vµo s«ng”.  Võa ch©m biÕm nhÑ nhµng võa tá ra ngêi viÕt bµi ChiÕu cã kiÕn thøc s©u réng, cã tµi n¨ng v¨n ch¬ng.. E. Cñng cè, dÆn dß - Hệ thống kiến thức đã học - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh G. Rót kinh nghiÖm:. Tiết 26. Ngày soạn: ChiÕu cÇu hiÒn. ( CÇu hiÒn chiÕu ) - Ng« Th× NhËm.. A. Mục tiêu cần đạt. - Hiểu đợc chủ trơng chiến lợc của vua Quang Trung trong việc tập hợp ngời hiền tài - Nắm vững nghệ thuật lập luận trong bài Chiếu và cảm xúc của ngời viết. Từ đó hiểu thêm về thể Chiếu - thể văn nghị luận Trung đại. - Nhận thức đúng đắn vai trò và trách nhiệm của ngời tri thức đối với công cuộc xây dựng đất nớc. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - SGK - SGV Ng÷ v¨n 11 - Gi¸o ¸n..

(44) - M¸y chiÕu. C. C¸ch thøc tiÕn hµnh. - Phơng pháp đọc hiểu, đọc diễn cảm, phân tích, và so sánh, kết hợp nêu vấn đề qua hình thức trao đổi, thảo luận nhóm. - TÝch hîp ph©n m«n Lµm v¨n. TiÕng ViÖt. §äc v¨n. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức: 2. KiÓm tra bµi cò: Kh«ng. 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS TiÕt 2 :. Yêu cầu cần đạt I. §äc hiÓu tiÓu dÉn. 1. T¸c gi¶: 2. T¸c phÈm II. §äc hiÓu v¨n b¶n. 1. §äc. 2. ThÓ lo¹i ChiÕu: 3. Hoàn cảnh ra đời. 4. Gi¶i nghÜa tõ ng÷ khã. - Chó thÝch SGK. 5. Bè côc: 6. T×m hiÓu gi¸ trÞ néi dung vµ nghÖ thuËt cña v¨n b¶n. 6.1. PhÇn I: “Tõng nghe ... ngêi hiÒn vËy”. Nhóm 3. Triều đình buổi đầu của nền đại định gặp phải những khó khăn nào? Tâm tr¹ng cña nhµ vua ra sao qua 2 c©u hái: Hay trẫm ít đức…? Hay đang thời đổ nát…?. 6.2. PhÇn II: “Tríc ®©y, thêi thÕ suy vÞ... cña trÉm hay sao ?” - Hai câu hỏi:“Hay trẫm ít đức không đáng để phò tá chăng?”.Hay đang thời đổ nát cha thể ra phụng sự Vơng hầu chăng?”  Khiến ngời nghe không thể không thay đổi cách sống. Phải ra phục vụ và phục vụ hết lòng cho triều đại mới. - Tính chất của thời đại: +Trêi cßn tèi t¨m +Buổi đầu đại định +TriÒu chÝnh cßn nhiÒu khiÕm khuyÕt.  Gặp nhiều khó khăn -> đòi hỏi sự trợ giúp của nhiều bËc hiÒn tµi. - Kết thúc đoạn 2: Hỏi mà khẳng định.  Nh©n tµi kh«ng nh÷ng cã mµ cßn cã nhiÒu. VËy t¹i sao “kh«ng cã lÊy mét ngêi tµi danh nµo ra phß gióp cho chÝnh quyÒn buæi ban ®Çu cña trÉm hay sao?” Tãm l¹i: Víi c¸ch sö dông h×nh ¶nh mang ý nghÜa tîng tr¬ng, tõ ng÷ lÊy trong Kinh ®iÓn Nho gia, Ng« Th× Nhậm đã cho ngời đọc thấy đợc cách ứng xử của sĩ phu Bắc Hà, tính chất của thời đại và nhu cầu đất nớc lúc bấy giờ. Từ đó thuyết phục ngời nghe phải ra phục vụ hết mình cho triều đại mới.. 6.3. Phần III: “Chiếu này ban xuống ... Mọi ngời đều biÕt ”. - §êng lèi cÇu hiÒn: +Tất cả tầng lớp nhân dân từ quan viên lớn nhỏ đến thứ dân trăm họ đều đợc phép dâng sớ tâu bày sự việc. Nhãm 4. §êng lèi cÇu hiÒn cña vua Quang - C¸ch tiÕn cö: Gåm 3 c¸ch: + §îc cÊt nh¾c. Trung lµ g×? Cã bao nhiªu c¸ch tiÕn cö? + Các quan đợc tiến cử. + D©ng sí tù tiÕn cö.  Tóm lại: Đờng lối cầu hiền: rộng mở, đúng đắn. Biện ph¸p cÇu hiÒn: cô thÓ, dÔ thùc hiÖn. - Cuối cùng tác giả kêu gọi ngời có tài đức cố gắng hãy cùng triều đình gánh vác việc nớc và hởng phúc lâu dài. 7. KÕt luËn. - Néi dung: ThÓ hiÖn tÇm nh×n xa tr«ng réng cña vua Quang Trung. CÇu hiÒn gÇn nh lµ mét quy luËt tÊt yÕu.

(45) * Hoạt động 4. Cñng cè kiÕn thøc.. đối với triều đại mới ra đời. Ngô Thì Nhậm đã nắm vững đợc tầm chiến lợc cầu hiền của vua Quang Trung và thể hiện một cách xuất sắc t tởng đó. - NghÖ thuËt: LËp luËn chÆt chÏ, cã t×nh cã lý, lêi v¨n mÒm máng ®Çy søc thuyÕt phôc. III. Ghi nhí. - SGK. - Suy nghÜ cña em sau khi häc xong bµi ChiÕu? E. Cñng cè, dÆn dß - Hệ thống kiến thức đã học - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh G. Rót kinh nghiÖm:. Tiết 27. Ngày soạn: §äc thªm: Xin lËp khoa luËt ( TrÝch: TÕ cÊp b¸t ®iÒu ) - NguyÔn Trêng Té -. A. Mục tiêu cần đạt. - Giúp HS hiểu tầm nhìn xa trông rộng và sự tiến bộ về vai trò của pháp luật đối với việc đảm bảo vµ ph¸t triÓn cña nhµ níc ph¸p quyÒn, tu©n thñ luËt ph¸p. - Thấy đợc giá trị lập luận chặt chẽ, thuyết phục và tấm lòng trung thực của tác giả đối với dân với níc. - Giáo dục ý thức học tập theo đúng qui định và sống theo đúng luật pháp. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - SGK - SGV Ng÷ v¨n 11 - Gi¸o ¸n. - M¸y chiÕu. C. C¸ch thøc tiÕn hµnh. - Phơng pháp đọc hiểu, đọc diễn cảm. - Định hớng tìm hiểu nội dung văn bản qua hệ thống câu hỏi bằng hình thức trao đổi, thảo luận nhãm. - TÝch hîp ph©n m«n Lµm v¨n. TiÕng ViÖt. §äc v¨n. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức: 2. KiÓm tra bµi cò: + V× sao nãi chñ tr¬ng cÇu hiÒn, biÖn ph¸p cÇu hiÒn cña vua QuangTrung lµ cô thÓ vµ dÔ dµng thùc hiÖn? 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS. Yêu cầu cần đạt. * Hoạt động 1. Học sinh đọc tiểu dẫn SGK.. I. Hớng dẫn đọc hiểu khái quát. 1. T¸c gi¶. - N¨m sinh, n¨m mÊt. - Quª qu¸n. - Phần tiểu dẫn SGK trình bày những nội - Cuộc đời và sự nghiệp thơ văn. dung chÝnh nµo? - T¸c phÈm tiªu biÓu. 2. Giíi thiÖu: "Xin lËp khoa luËt". 3. Gi¶i thÝch tõ khã - Chó thÝch SGK. 4. ThÓ lo¹i vµ bè côc. - §iÒu trÇn: ThÓ v¨n nghÞ luËt chÝnh trÞ - x· héi, tr×nh bµy vấn đề theo từng điều, từng mục. - Theo em văn bản đợc chia làm mấy phần? - Bố cục: 3 phần. + Phần 1: Vai trò và tác dụng của luật pháp đối với xã Néi dung tõng phÇn?.

(46) héi. + Phần 2: Mối quan hệ giữa luật pháp với đạo Nho, văn ch¬ng nghÖ thuËt. + Phần 3: Mối quan hệ giữa luật pháp với đạo đức.. * Hoạt động 2. Hớng dẫn HS đọc văn bản. Th¶o luËn nhãm. II. §Þnh híng néi dung vµ nghÖ thuËt. GV định hớng nội dung nghệ thuật qua hệ thèng c©u hái SGK? C©u 1. - LuËt bao gåm nhiÒu lÜnh vùc kh¸c nhau: KØ c¬ng, uy quyÒn, chÝnh lÖnh, tam c¬ng ngò thêng... Nhãm 1. Theo NguyÔn Trêng Té, luËt bao - ViÖc thùc hµnh luËt ph¸p ë c¸c níc ph¬ng T©y rÊt c«ng gồm những lĩnh vực nào? Ông đã giới thiệu bằng, nghiêm minh. Không có ai (kể cả vua chúa) đợc việc thực hành luật pháp ở các nớc phơng đứng ngoài, đứng trên luật pháp. Nhà nớc xã hội vận T©y ra sao? hành và phát triển bằng luật pháp. mọi sự thởng phạt đều dùa trªn luËt ph¸p. §ã lµ nh÷ng nhµ níc ph¸p quyÒn. C©u 2. - Tác giả chủ trơng vua, quan, dân, đều phải có thái độ tôn trọng và thực hiện nghiêm chỉnh, không đợc vi phạm, Nhóm 2. Tác giả chủ trơng vua, quan và làm trái luật pháp. Chủ trơng nh vậy mới bảo đảm sự dân phải có thái độ nh thế nào trớc lụât công bằng xã hội. ph¸p? V× sao «ng l¹i chñ tr¬ng nh vËy? C©u 3. - Theo t¸c gi¶ Nho häc kh«ng cã truyÒn thèng t«n träng luËt ph¸p v× chØ nãi su«ng trªn giÊy, lµm tèt ch¼ng ai Nhãm 3. Theo NguyÔn Têng Té, Nho häc khen, lµm dë ch¼ng ai chª. §Õn Khæng Tö còng c«ng truyÒn thèng cã t«n träng ph¸p luËt kh«ng? nhËn ®iÒu nµy. C©u 4. - Quan hệ giữa đạo đức và luật pháp là ở chỗ thống nhất Nhóm 4. Tác giả quan niệm nh thế nào về giã đúng luật và đạo đức. Công bằng, luật pháp là đạo mối quan hệ giữa đạo đức và luật pháp? đức. Đạo đức lớn nhất là chí công vô t. Trái luật cũng đồng nghĩa với trái đạo đức. Ph¸t vÊn tù do. - Việc nhắc đến Khổng Tử và các khái niệm đạo đức, văn chơng có tác dụng gì đối với nghÖ thuËt biÖn luËn trong ®o¹n trÝch?. C©u 5. - Việc nhắc đến Khổng Tử và các khái niệm đạo đức, văn chơng có tác dụng làm cho nghệ thuật biện luận tác động đến t duy và tâm lí các nhà Nho, chính Khổng Tử đã nhËn ra c¸i h¹n chÕ, chñ quan vµ kh«ng tëng cña gi¸o lÝ, đạo đức, nghệ thuật nếu không có pháp luật làm nền tảng, để họ nhận thức rõ vấn đề quan trọng của luật pháp.. 4. Cñng cè, luyÖn tËp. HS trao đổi cặp và cho biết suy nghĩ của mình. - T×m hiÓu vµ nhËn xÐt vÒ t×nh h×nh thùc hiÖn luËt ph¸p ë níc ta hiÖn nay trªn mét lÜnh vùc mµ em biÕt? ( An toµn giao th«ng; VÖ sinh m«i trêng…). 5. Híng dÉn vÒ nhµ.- N¾m néi dung bµi häc.- §äc l¹i v¨n b¶n.- So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh. 6. Rót kinh nghiÖm:. Tiết 28. Ngày soạn: Thùc hµnh vÒ nghÜa cña tõ trong sö dông.. A. Mục tiêu cần đạt. - N©ng cao nhËn thøc vÒ nghÜa cña tõ trong sö dông. - Cã thÓ sö dông tõ theo c¸c nghÜa kh¸c nhau vµ biÕt lÜnh héi tõ víi c¸c nghÜa kh¸c nhau. - Gi¸o dôc lßng yªu quÝ vèn tõ vµ biÕt gi÷ g×n sù trong s¸ng cña tiÕng ViÖt. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - SGK - SGV Ng÷ v¨n 11 - Gi¸o ¸n. - M¸y chiÕu. GiÊy trong. C. C¸ch thøc tiÕn hµnh..

(47) - Phơng pháp đọc hiểu, phân tích, thuyết trình và so sánh, kết hợp nêu vấn đề qua hình thức trao đổi, thảo luận nhóm. - TÝch hîp ph©n m«n Lµm v¨n. TiÕng ViÖt. §äc v¨n. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức: 2. KiÓm tra bµi cò: Kh«ng. 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS. Yêu cầu cần đạt. * Hoạt động 1. 1. bµi tËp. Trao đổi và thảo luận nhóm. GV tæng kÕt, thèng nhÊt lêi gi¶i chung, nhÊn m¹nh kiÕn thøc vµ kü n¨ng chñ yÕu. Yêu cầu đại diện nhóm trình bày lời giải bằng giÊy trong, chiÕu qua m¸y chiÕu h¾t. Nhãm 1. Bµi tËp 1.. Nhãm 2. Bµi tËp 2.. Bµi tËp 1. a/ L¸ vµng tríc giã khÏ ®a vÌo. + L¸: NghÜa gèc, chØ bé phËn cña c©y, thêng ë trªn ngän hay cµnh, thêng cã mµu xanh, h×nh d¸ng máng, dÑt. b/ Từ lá đợc dùng theo nhiều nghĩa khác nhau: + ChØ bé phËn c¬ thÓ. + ChØ vËt b»ng giÊy. + ChØ vËt b»ng v¶i. + ChØ vËt b»ng tre, nøa, gç. +ChØ kim lo¹i. Bµi tËp 2. - §Æt c©u víi mçi tõ chØ bé phËn c¬ thÓ con ngêi; MÆt, miÖng, lìi, ®Çu, tay, ch©n, tim.... Nhãm 3. Bµi tËp 3. Bµi tËp 3. - T×m c¸c tõ cã nghÜa gèc chØ vÞ gi¸c cã kh¶ n¨ng chuyển nghĩa thành chỉ đặc điểm của âm thanh, chỉ tÝnh chÊt cña t×nh c¶m, c¶m xóc. + ¢m thanh lêi nãi: Ngät, chua ch¸t, mÆn nång. + Tình cảm cảm xúc: Cay đắng, bùi tai, êm ái... Nhãm 4. Bµi tËp 4. .. * Hoạt động 2. Trao đổi cặp. Gäi HS ch÷a bµi tËp. Tr×nh chiÕu h¾t. GV chuÈn x¸c kiÕn thøc.. Bµi tËp 4. - Từ đồng nghĩa với từ cậy, chịu trong câu thơ: CËy em em cã chÞu lêi Ngåi lªn cho chÞ l¹y råi sÏ tha. + Nhê + NhËn + Nghe + V©ng  §¸nh gi¸ viÖc lùa chän tõ chÝnh x¸c nhÊt. 2. Thùc hµnh chän tõ ®iÒn khuyÕt.. - Bµi tËp 5, SGK. * Hoạt động 3. GV tæng kÕt, rót ra kÕt luËn th«ng qua hÖ thèng bµi tËp. 3. KÕt luËn. - C¸c tõ kh¸c nhau, cã h×nh thøc ©m thanh kh¸c nhau, nhng nghÜa c¬ b¶n gièng nhau, chØ kh¸c biÖt vÒ ph¹m vi sö dông hoÆc kh¸c biÖt vÒ s¾c th¸i biÓu c¶m tu tõ. Khi sö dông cÇn cã sù lùa chän tõ thÝch hîp vÒ nghÜa, về thái độ tình cảm và phù hợp với ngữ cảnh. E. Cñng cè, dÆn dß - Hệ thống kiến thức đã học - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh G. Rót kinh nghiÖm:.

(48) Tiết 29. Ngày soạn: Ôn tập văn học trung đại Việt Nam.. A. Mục tiêu cần đạt. - Hệ thống hóa kiến thức cơ bản về văn học trung đại Việt Nam đã học trong chơng trình Ngữ văn 11. - Rèn kỹ năng tổng hợp kiến thức, phân tích theo từng cấp độ, từ đó có kinh nghiệm học tập bộ m«n tèt h¬n. - Biết tự đánh giá kiến thức về văn học trung đại và phơng pháp ôn tập của bản thân - có thái độ häc tËp bé m«n tèt h¬n. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - SGK - SGV Ng÷ v¨n 11. - Gi¸o ¸n. C. C¸ch thøc tiÕn hµnh. - Phơng pháp đọc hiểu, phân tích, và so sánh, kết hợp nêu vấn đề. - GV định hớng. HS ôn tập theo hệ thống câu hỏi SGK qua hình thức trao đổi, thảo luận nhóm. - TÝch hîp ph©n m«n Lµm v¨n. TiÕng ViÖt. §äc v¨n. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức: 2. KiÓm tra bµi cò: KiÓm tra vë so¹n v¨n, viÖc chuÈn bÞ bµi «n tËp ë nhµ cña HS. 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS. Yêu cầu cần đạt. * Hoạt động 1. I. HÖ thèng ch¬ng tr×nh VHT§ trong ch¬ng tr×nh Ng÷ v¨n KiÓm tra kh¶ n¨ng hÖ thèng ch¬ng tr×nh líp 11. VHTĐ đã học trong chơng trình Ngữ văn líp 11. STT Tªn t¸c gi¶ Tªn t¸c phÈm ThÓ lo¹i Vµo phñ chóa 1 Lª H÷u Tr¸c TrÞnh( TrÝch -KÝ sù Thîng kinh kÝ sù) 2 Hå Xu©n H¬ng Tù t×nh (bµi 2) -Th¬ - Chúng ta đã đợc học những tác phẩm nào( TNBC§L kể cả đọc thêm) trong chơng trình Ngữ văn C©u c¸ mïa -Th¬ líp 11? thu TNBC§L 3 NguyÔn KhuyÕn §äc thªm: -Th¬ lôc Khãc D¬ng b¸t Khuª. Th¬ng vî Th¬ 4 TrÇn TÕ X¬ng §äc thªm: TNBC§L. VÞnh khoa thi H¬ng. 5 6. 7. NguyÔn C«ng Trø Cao B¸ Qu¸t. NguyÔn §×nh ChiÓu. Bµi ca ngÊt ngëng Bµi ca ng¾n ®i trªn b·i c¸t LÏ ghÐt th¬ng ( TrÝch Lôc V©n Tiªn). H¸t nãi Ca hµnh -Th¬ lôc b¸t.. V¨n tÕ nghÜa sÜ CÇn Giuéc.. -V¨n tÕ.. §äc thªm; Ch¹y giÆc. §äc thªm:Bµi. -TNBC§L.

(49) - Nh×n vµo b¶ng thèng kª, em h·y nhËn xÐt vÒ sè lîng t¸c phÈm vµ thÓ lo¹i VHT§ mµ em đợc học trong 07 tuần?. 8. Chu M¹nh Trinh. 9. Ng« Th× NhËm. 10. NguyÔn Trêng Té. Tèng sè:. 10 t¸c gi¶. ca phong c¶nh H¬ng S¬n ChiÕu cÇu hiÒn §äc thªm: Xin lËp khoa luËt ( TrÝch TÕ cÊp b¸t ®iÒu) 05: §äc thªm 09: §äc v¨n 14 t¸c phÈm.. *Hoạt động 2. Th¶o luËn nhãm theo c©u hái SGK..  Phong phó vÒ néi dung, ®a d¹ng vÒ thÓ lo¹i.. Nhãm 3. Nh¾c l¹i nh÷ng biÓu hiÖn chñ yÕu cña néi dung yêu nớc và nhân đạo của VHTĐ? §iÓm míi trong tõng néi dung qua c¸c t¸c phÈm vµ ®o¹n trÝch?. II. ¤n tËp vÒ néi dung VHT§.. Ca trï ThÓ chiÕu §iÒu trÇn.. 09 thÓ lo¹i. C©u1. - Nội dung yêu nớc: Yêu thiên nhiên đất nớc, niềm tự hào dân tộc, lòng căm thù giặc, ý chí bất khuất chiến đấu và chiÕn th¾ng giÆc ngo¹i x©m.. - Nội dung nhân đạo: Khát khao tự do, tình yêu, hạnh phóc, c¶m th«ng víi sè phËn ngêi phô n÷...  §iÓm míi trong tõng néi dung qua c¸c t¸c phÈm vµ ®o¹n trÝch: + Néi dung yªu níc: mang ©m hëng bi tr¸ng trong th¬ v¨n NguyÔn §×nh ChiÓu - v× nã ph¶n ¸nh mét thêi khæ nhục nhng vĩ đại. + T tởng canh tân đất nớc: Đề cao vai trò của luạt pháp nhà nớc pháp quyền: Xin lập khoa luật của Nguyền Ttrờng Té. + Vai trò của ngời trí thức - bậc hiền tài đối với sự phát triển của đất nớc: Chiếu cầu hiền của Ngô Thì Nhậm.. 4. Híng dÉn vÒ nhµ. - N¾m hÖ thèng néi dung bµi «n tËp. - So¹n tiÕp c©u hái «n tËp, giê sau «n tËp tiÕt 2. - §äc vµ n¾m néi dung v¨n b¶n qua c¸c tiÕt häc.. Tiết 30. Ngày soạn: Ôn tập văn học trung đại Việt Nam. A. Mục tiêu cần đạt. - Hệ thống hóa kiến thức cơ bản về văn học trung đại Việt Nam đã học trong chơng trình Ngữ văn 11. - Rèn kỹ năng tổng hợp kiến thức, phân tích theo từng cấp độ, từ đó có kinh nghiệm học tập bộ m«n tèt h¬n. - Biết tự đánh giá kiến thức về văn học trung đại và phơng pháp ôn tập của bản thân - có thái độ häc tËp bé m«n tèt h¬n. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - SGK - SGV Ng÷ v¨n 11. - Gi¸o ¸n. C. C¸ch thøc tiÕn hµnh. - Phơng pháp đọc hiểu, phân tích, và so sánh, kết hợp nêu vấn đề. - GV định hớng. HS ôn tập theo hệ thống câu hỏi SGK qua hình thức trao đổi, thảo luận nhóm. - TÝch hîp ph©n m«n Lµm v¨n. TiÕng ViÖt. §äc v¨n. D. TiÕn tr×nh giê häc..

(50) 1. ổn định tổ chức: Hoạt động của GV và HS.. Yêu cầu cần đạt.. Nhãm 4. C©u 2. Biểu hiện phong phú của nội dung nhân đạo - Chủ nghĩa nhân đạo xuất hiện thành một trào lu bởi: trong giai ®o¹n nµy? Những tác phẩm mang nội dung nhân đạo xuất hiện nhiÒu, liªn tiÕp víi nhiÒu t¸c phÈm cã gi¸ trÞ lín: TruyÖn KiÒu, Chinh phô ng©m, Cung o¸n ng©m, th¬ Hå Xu©n H¬ng... - Biểu hiện của nội dung nhân đạo: + Thơng cảm trớc bi kịch và đồng cảm với khát vọng của con ngêi. +Khẳng định, đề cao tài năng, nhân phẩm con ngời. +Lên án, tố cáo những thế lực tàn bạo chà đạp lên con ngêi. +Đề cao truyền thống đạo lý, nhân nghĩa của dân tộc.. Nhãm 1. Vấn đề cơ bản nhất trong nội dung nhân đạo?. - Cảm hứng nhân đạo có những biểu hiện mới: + Híng vµo quyÒn sèng cña con ngêi - con ngêi trÇn thÕ( TruyÖn KiÒu, th¬ Hå Xu©n H¬ng) + ý thøc vÒ c¸ nh©n ®Ëm nÐt h¬n: QuyÒn sèng, h¹nh phóc, tµi n¨ng, t×nh yªu...( Tù t×nh, Bµi ca ngÊt ngëng, Bµi ca ng¾n ®i trªn b·i c¸t...) - Trong 3 nội dung nhân đạo: + Đề cao truyền thống đạo lí. + Khẳng định con ngời cá nhân. + Khẳng định quyền sống con ngời: Quan trọng nhất xuyên suốt các tác phẩm giai đoạn này. - Vấn đề cơ bản nhất trong nội dung các tác phẩm, đoạn trÝch sau:. Nhãm 2. Vấn đề cơ bản nhất trong nội dung các tác phÈm vµ ®o¹n trÝch bªn lµ g×?. Tªn t¸c phÈm TruyÖn KiÒu Chinh phô ng©m. Khãc D¬ng Khuª.. Néi dung. QuyÒn sèng con ngêi. QuyÒn sèng vµ h¹nh phóc cña con ngêi trong chiÕn tranh. QuyÒn sèng, t×nh yªu, h¹nh phóc cña ngêi phô n÷. Bài ca đạo đức, nhân nghĩa.Ca ngîi con ngêi lý tëng trung, hiÕu , tiÕt, nghÜa. Một quan niệm,một lối sống đề cao cái tôi cá nhân: Sống tự do, khoáng đạt, sang trọng. Ca ngîi t×nh b¹n chung thñy, keo s¬n, g¾n bã.. Th¬ng vî. Bài ca về đạo lý vợ chồng. Châm biếm thói đời đen bạc.. Th¬ Hå Xu©n H¬ng TrÝch ®o¹n: TruyÖn Lôc V©n Tiªn Bµi ca ngÊt ngëng.. *Hoạt động 3. Trao đổi cặp. Đại diện từng cặp trả lời câu hỏi.. C©u 3. Gi¸ trÞ ph¶n ¸nh vµ phª ph¸n hiÖn thùc cña ®o¹n trÝch Vµo phñ chóa TrÞnh( TrÝch: Thîng kinh kÝ sù - Lª H÷u - §o¹n trÝch Vµo phñ chóa TrÞnh mang gi¸ trÞ Tr¸c). - §o¹n trÝch lµ bøc tranh ch©n thùc vÒ cuéc sèng n¬i phñ ph¶n ¸nh vµ phª ph¸n hiÖn thùc nh thÕ nµo? chúa, đợc khắc họa ở hai phơng diện: + Cuéc sèng th©m nghiªm xa hoa, giµu sang. + Cuéc sèng thiÕu sinh khÝ, yÕu ít.  Mét thÕ giíi riªng ®Çy quyÒn uy: Nh÷ng tiÕng qu¸t th¸o, truyÒn lÖnh, nh÷ng tiÕng d¹ ran, nh÷ng con ngêi oai vÖ, nh÷ng con ngêi khóm nóm, sî sÖt...cã nhiÒu cöa g¸c, mọi việc đều có quan truyền lệnh, chỉ dẫn. Thầy thuốc vµo kh¸m bÖnh ph¶i chê, nÝn thë, khóm nóm, l¹y t¹..

(51) Phủ chúa là nơi xa hoa, giàu sang vô cùng: từ nơi ở đến tiện nghi, từ vật dụng đến đồ ăn thức uống...nhng thiếu sinh khÝ, ©m u. ThiÕu sù sèng, søc sèng.  Ngòi bút tả thực điềm đạm, kín đáo nhng lạnh lùng, thờ ¬, thËm chÝ coi thêng cña t¸c gi¶ sù phª ph¸n s©u s¾c cña H¶i Thîng L·n ¤ng. C©u 4. - Gi¸ trÞ néi dung vµ nghÖ thuËt th¬ v¨n - Gi¸ trÞ néi dung th¬ v¨n NguyÔn §×nh ChiÓu: §Ò cao đạo lí nhân nghĩa, yêu nớc chống giặc ngoại xâm. NguyÔn §×nh ChiÓu? - Giá trị nghệ thuật: Tính chất đạo đức - trữ tình. Màu sắc Nam Bé qua ng«n ng÷, h×nh tîng nghÖ thuËt.. - Vẻ đẹp bi tráng và bất tử về ngời nông dân nghÜa sÜ trong V¨n tÕ nghÜa sÜ CÇn Giuéc? * Hoạt động 1. HS điền vào bảng hệ thống theo định hớng cña GV.. - Vẻ đẹp bi tráng và bất tử của hình tợng ngời nông dân nghĩa sĩ trong Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc: + Bi: Gîi lªn qua cuéc sèng vÊt v¶, lam lò. Nçi ®au buån, th¬ng tiÕc tríc sù mÊt m¸t, hi sinh vµ tiÕng khãc ®au th¬ng cña ngêi cßn sèng. + Tráng: Lòng căm thù giặc, lòng yêu nớc, hành động qu¶ c¶m, anh hïng cña nghÜa sÜ.  T¹o nªn tiÕng khãc lín lao,cao c¶.  Tríc NguyÔn §×nh ChiÓu, VHVN cha cã h×nh tîng nghÖ thuËt nµo nh thÕ. Sau NguyÔn §×nh ChiÓu rÊt l©u còng cha cã mét h×nh tîng nghÖ thuËt nµo nh thÕ. V× vËy lÇn đầu tiên trong VHDT có một tợng đài bi tráng và bất tử vÒ ngêi n«ng d©n nghÜa sÜ.. * Hoạt động 1. HS điền vào bảng hệ thống theo định hớng cña GV.. III. ¤n tËp vÒ ph¬ng ph¸p. 1. Một số đặc điểm quan trọng và cơ bản về thi pháp ( đặc điểm nghệ thuật) của VHTĐ VN. §Æc ®iÓm thi ph¸p T duy nghÖ thuËt. Néi dung biÓu hiÖn.. Theo kiÓu mÉu, c«ng thøc, h×nh ¶nh íc lÖ, tîng trng, Hớng về cái đẹp trong quá khứ, Quan niÖm thÈm thiªn vÒ c¸i tao nh·, cao c¶, a sö mÜ dông ®iÓn tÝch, ®iÓn cè, thi liÖu, thi liÖu H¸n häc. Bót ph¸p Thiªn vÒ íc lÖ, tîng trng, gîi nhiÒu h¬n t¶. Ký sù, th¬ TNBC§L, lôc b¸t, h¸t ThÓ lo¹i nãi, ca trï, v¨n tÕ, ca hµnh, chiÕu, ®iÒu trÇn. * Hoạt động 2. Trao đổi cặp. Đại diện trình bày.. 2. Minh chøng mét sè s¸ng t¹o ph¸ c¸ch trong quy ph¹m, íc lÖ. - Th¬ NguyÔn KhuyÕn, th¬ Hå Xu©nH¬ng. + Hình thức: Thơ Nôm đờng luật TNBC. + Sáng tạo: Thi đề, hình ảnh, từ ngữ, tính ớc lệ. - V¨n tÕ nghÜa sÜ CÇn Giuéc: §¶m b¶o nghiªm ngÆt thÓ loại văn tế, nhng mang tinh thần thời đại, mang tính hiện đại, vợt hơn hẳn những bài văn tế thông thờng.. - Thîng kinh kÝ sù. Bµi ca ngÊt ngëng. V¨n tÐ nghÜa sÜ - Nªu tªn t¸c phÈm VHT§ g¾n liÒn víi tªn thÓ CÇn Giuéc. Sa hµnh ®o¶n ca. ChiÕu cÇu hiÒn. TÕ cÊp b¸t lo¹i v¨n häc? ®iÒu..

(52) 3. LuyÖn tËp. - Bµi tËp tr¾c nghiÖm.. * Hoạt động 3. Híng dÉn HS luyÖn tËp trªn líp b»ng kiÓm tra BT tr¾c nghiÖm 15 phót.. KiÓm tra tr¾c nghiÖm sau giê «n tËp. Hä tªn:……………………… Líp:…………………………. 1. Cụm từ nào nêu đúng nhất lẽ sống của Nguyễn Công Trứ? A. §eo ngÊt ngëng B. Tay ngÊt ngëng. C. ¤ng ngÊt ngëng. D. Quan ngÊt ngëng. 2. Khãc D¬ng Khuª chÝnh lµ bµi v¨n tÕ D¬ng Khuª b»ng th¬ song thÊt lôc b¸t. §óng hay sai? A. §óng.. B. Sai.. 3. Ngời nông dân - nghĩa sĩ Cần Giuộc đợc trang bị bằng gì? A. Manh ¸o bµ ba. B. Lìi m¸c.. C. Nïn r¬m D. Ngän tÇm v«ng.. 4. T¸c gi¶ nµo næi tiÕng nhÊt vÒ thÓ lo¹i ca trï - h¸t nãi? A. NguyÔn KhuyÕn. B. NguyÔn C«ng Trø.. C. Cao B¸ Qu¸t. D. NguyÔn §×nh ChiÓu.. 5. Tõ nµo sau ®©y kh«ng ph¶i tõ H¸n ViÖt? A. NgÊt ngëng. B. Thao lîc. C. Thñ khoa D. Tham t¸n.. 6. Gi¶i thÝch tõ "nghÜa sÜ"? A. Là ngời đỗ đầu một kì thi. B. Lµ ngêi cã tµi n¨ng qu©n sù. C. Là ngời có tài năng, hoạt động trên mọi lĩnh vực. D. Lµ ngêi cã chÝ khÝ, kh«ng qu¶n ng¹i hi sinh, lu«n lµm viÖc nghÜa. 7. Tõ nµo díi ®©y kh«ng cïng trêng nghÜa víi tõ " qu©n sù "? A.D©n Êp d©n l©n. B. Qu©n c¬ qu©n vÖ. C. Qu©n chiªu mé D. M· tµ ma nÝ.. E. Cñng cè, dÆn dß - Hệ thống kiến thức đã học - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh G. Rót kinh nghiÖm. Tiết 31. Ngày soạn Tr¶ Bµi viÕt sè 2.. A. Môc tiªu bµi häc. - Chữa nội dung: Giúp HS hiểu đề và cách trình bày một bài văn nghị luận. - Chữa lỗi câu và diễn đạt: Giúp HS khắc phục đợc một số lỗi cơ bản, từ đó biết sửa chữa và viết v¨n tèt h¬n. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - Gi¸o ¸n..

(53) - Bµi lµm cña HS. C.C¸ch thøc tiÕn hµnh. - Phơng pháp thuyết giảng, phân tích kết hợp trao đổi, thảo luận. - Tr¶ bµi cho HS xem kÕt qu¶. Kh¾c phôc lçi viÕt. GV thu bµi lu v¨n phßng. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức. 2. KiÓm tra bµi cò: Kh«ng. 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS. *Hoạt động 1. GV nhËn xÐt nh÷ng u ®iÓm, nhîc ®iÓm bµi viÕt. §¸nh gi¸ kÕt qu¶.. * Hoạt động 2. GV đọc và chép đề lên bảng. HS xác định nội dung cần làm.. Yêu cầu cần đạt. 1. NhËn xÐt chung. * ¦u ®iÓm. - Nhìn chung các em hiểu đề, biết cách triển khai ý. Nắm đợc nội dung yêu cầu đề bài. - Phân tích đợc dẫn chứng để minh họa cho luận điểm cña m×nh. - HiÓu râ vÒ néi dung vµ ý nghÜa cña 2 v¨n b¶n. BiÕt so s¸nh vµ rót ra ®iÓm gièng vµ kh¸c nhau gi÷a th©n phËn ngời phụ nữ đợc biểu hiện trong 2 bài thơ đó. * Nhîc ®iÓm. - Bài viết cha mở rộng, cha bày tỏ đợc ý kiến của mình mét c¸ch cô thÓ vµ râ rµng. - Diễn đạt đôi chỗ còn chung chung, mờ nhạt. - Cha biÕt triÓn khai ý, nªn bµi viÕt hÇu nh chØ míi dõng l¹i ë ph©n tÝch cô thÓ néi dung 2 bµi th¬. - Cha làm nổi bật trong tâm yêu cầu đề. * KÕt qu¶. - §iÓm 8: - §iÓm 7 - 7.5 - §iÓm 5 - 6.5: - §iÓm 3 - 4: 2. Chữa đề. * Yªu cÇu vÒ kü n¨ng. - Biết vận dụng kiến thức đã học và kỹ năng viết văn nghị luận để làm bài. - Văn rõ ràng, ngắn gọn, trong sáng. Diễn đạt lu loát, c¸c ý l«gÝc. - Đánh giá và phân tích đợc một cách rõ ràng hình ảnh ngêi phô n÷ ViÖt Nam thêi xa qua 2 bµi th¬. - V¨n viÕt s¸ng t¹o, cã c¶m xóc.. * Yªu cÇu vÒ kiÕn thøc. - N¾m v÷ng néi dung cña bµi th¬ +muèn bøt ph¸, tho¸t ra khái cuéc sèng ngét ng¹t. Mét ngời cô đơn một mình, đau tức trớc duyên phận hẩm §Ò bµi. hiu. Hình ảnh ngời phụ nữ Việt Nam thời xa Cảm nhận đợc thân phận, số phận của mình một cách qua bài Tự tình( Bài II) của Hồ Xuân H- rõ ràng. Cùng ý thức đợc về bản thân và cuộc sống của ¬ng. m×nh. - Có thể phân tích từng bài thơ để thấy đợc hình ảnh ngêi phô n÷ VN - nhng ph¶i biÕt chän ý ph©n tÝch. - Có thể phân tích song song hai bài thơ để so sánh lu«n sù gièng vµ kh¸c nhau trong c¸ch biÓu hiÖn vµ béc lộ tâm trạng của hai ngời phụ nữ ấy. Từ đó đánh giá nét cá tính đều đáng đợc trân trọng, đáng quí ở ngời phụ nữ Hãy xác định: Việt Nam: Mạnh mẽ, biết hi sinh, ý thức đợc về bản - Néi dung yªu cÇu? thân, nhận thức đợc về cuộc sống. - §Þnh híng bµi lµm: + ý cÇn triÓn khai. + Ph¹m vi kiÕn thøc. - §iÓm gièng vµ kh¸c nhau ë hai ngêi phô n÷ trong 2 bµi th¬ nµy lµ g×? *Hoạt động 3. - GV đọc 02 bài văn đạt điểm giỏi.

(54) E. Cñng cè, dÆn dß - Kh¾c phôc lçi bµi lµm. ViÕt l¹i bµi v¨n ( nÕu cã ®iÒu kiÖn). - Rèn kỹ năng để viết bài văn số 3( nghị luận văn học) tốt hơn. - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh.. Tiết 32. Ngày soạn: Thao t¸c lËp luËn so s¸nh. A. Mục tiêu cần đạt. - Nắm đợc vai trò, mục đích và yêu cầu của lập luận so sánh trong bài văn nghị luận nói riêng và trong giao tiÕp hµng ngµy nãi chung. - RÌn kü n¨ng vËn dông so s¸nh vµo viÖc viÕt mét ®o¹n v¨n, bµi v¨n nghÞ luËn. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - SGK - SGV Ng÷ v¨n 11. - Gi¸o ¸n. - M¸y chiÕu. C. C¸ch thøc tiÕn hµnh. - Phơng pháp đọc hiểu. Phân tích, tổng hợp, trao đổi thảo luận nhóm. - §Þnh híng t×m hiÓu néi dung bµi häc qua hÖ thèng c©u hái bµi tËp. - TÝch hîp ph©n m«n Lµm v¨n. TiÕng ViÖt. §äc v¨n. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức: 2. KiÓm tra bµi cò: Kh«ng. 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS.. Yêu cầu cần đạt.. * Hoạt động 1. Nh¾c l¹i kiÕn thøc cò.. 1. Kh¸i niÖm so s¸nh. - So sánh là đối chiếu 2 sự vật, hiện tợng, để thấy đợc sự gièng vµ kh¸c nhau gi÷a 2 sù vËt, hiÖn tîng Êy. - Thế nào là so sánh? Trong cuộc sống - Có 2 kiểu so sánh: Tơng đồng ( chỉ ra những nét giống chóng ta hay dïng so s¸nh kh«ng? So s¸nh nhau) vµ t¬ng ph¶n (chØ ra nh÷ng nÐt kh¸c nhau). để làm gì? 2. Mục đích, yêu cầu của thao tác lập luận so sánh. 2.1. Kh¶o s¸t bµi tËp. * Hoạt động 2. Câu1. Đối tợng đợc so sánh: Bài văn Chiêu hồn. Đối tợng Híng dÉn HS lµm bµi tËp vµ tr¶ lêi c©u hái so s¸nh: Chinh phô ng©m, Cung o¸n ng©m khóc, TruyÖn SGK bằng trao đổi thảo luận nhóm. KiÒu. Nhãm 1. §äc ®o¹n trÝch vµ tr¶ lêi: §èi t- C©u 2. §iÓm gièng vµ kh¸c nhau. + Gièng: §Òu bµn vÒ con ngêi. ợng đợc so sánh và đối tợng so sánh là gì? + Kh¸c: Chinh phô ng©m, Cung o¸n ng©m khóc, TruyÖn Kiều đều bàn về con ngời ở cõi sống, văn Chiêu hồn bàn về Nhóm 2. Điểm giống và khác nhau giữa đối con ngời ở cõi chết. tợng đợc so sánh và đối tợng so sánh. Câu 3. Mục đích so sánh trong đoạn trích. - Nh»m lµm s¸ng tá, v÷ng ch¾c h¬n lËp luËn cña m×nh. Qua Nhóm 3. Phân tích mục đích so sánh trong so sánh ngời đọc thấy cụ thể hơn, sinh động hơn ý của tác gi¶. ®o¹n trÝch? 2.2 . KÕt luËn. - Mục đích của so sánh là làm sáng rõ đối tợng đang nghiên cứu trong tơng quan với đối tợng khác. Nhóm 4. Mục đích và yêu cầu của thao tác - Yêu cầu của so sánh: Khi so sánh phải đặt các đối tợng vào cùng một bình diện, đánh giá trên cùng một tiêu chí so s¸nh? mới thấy đợc sự giống và khác nhau giữa chúng, đồng thời ph¶i nªu râ ý kiÕn cña ngêi viÕt. 3. C¸ch so s¸nh. * Hoạt động 3.. - Câu 1. Nguyễn Tuân so sánh quan niệm "soi đờng" của Ng« TÊt Tè víi nh÷ng quan niÖm sau:.

(55) HS đọc mục II trong SGK và trả lời câu hỏi + Quan niệm của những ngời chủ trơng" cải lơng hơng ẩm" theo cÆp. cho rằng chỉ cần bài trừ hủ tục là đời sống nông dân sẽ đợc n©ng cao. - NguyÔn Tu©n so s¸nh quan niÖm "soi ®- + Quan niÖm cña nh÷ng ngêi hoµi cæ cho r»ngchØ cÇn trë vÒ ờng" của Ngô Tất Tố với những quan niệm với đời sống thuần phác, trong sạch nh ngày xa là đời sống nµo? của những ngời nông dân sẽ đợc cải thiện. - C©u 2. C¨n cø so s¸nh: Dùa vµo sù ph¸t triÓn tÝnh c¸ch cña các nhân vật trong "Tắt đèn", với các nhân vật khác trong một số tác phẩm cùng viết về đề tài nông thôn thời kì ấynhng viết theo chủ trơng cải lơng hơng ẩm hoặc ng ng tiều tiÒu canh canh môc môc. - Câu 3. Mục đích của so sánh: Chỉ ra ảo tởng của hai quan niệm trên để làm nổi bật cái đúng của Ngô Tất Tố: Ngời nông dân phải đứng lên chống lại kẻ bóc lột mình, áp bức m×nh.. - Căn cứ để so sánh là gì?. - Mục đích của so sánh là gì?. 4. Ghi nhí. - SGK. * Hoạt động 4. HS đọc ghi nhớ SGK. E. Cñng cè, dÆn dß - N¾m néi dung bµi häc. - TriÓn khai phÇn bµi tËp cßn l¹i. - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh. G. Rót kinh nghiÖm:. Tiết 33. Ngày soạn: Kh¸i qu¸t v¨n häc viÖt nam từ đầu thế kỉ XX đến cách mạng tháng tám 1945.. A. Môc tiªu bµi häc. Gióp häc sinh: - Nắm bắt đợc một số nét nổi bật về tình hình xã hội và văn hóa VN nửa đầu XX. - Hiểu những đặc điểm cơ bản và thành tựu chủ yếu của VHVN từ đầu thế kỷ XX - cách mạng th¸ng T¸m 1945. - BiÕt vËn dông kiÕn thøc vµo viÖc häc nh÷ng t¸c gi¶ vµ t¸c phÈm cô thÓ. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - SGK, SGV ng÷ v¨n 11. - Gi¸o ¸n. - B¶ng phô. C. C¸ch thøc tiÕn hµnh. - Phơng pháp đọc hiểu, nêu vấn đề, phân tích và minh họa. - Kết hợp trao đổi, thảo luận nhóm.. - TÝch hîp ph©n m«n: Lµm v¨n. TiÕng viÖt. §äc v¨n. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức. 2. KiÓm tra bµi cò: KiÓm tra vë so¹n bµi. 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS * Hoạt động 1. HS đọc thầm từ trang 82-87, nêu đặc điểm cơ b¶n cña VHVN tõ XX- CM8/45.. Yêu cầu cần đạt. I. §Æc ®iÓm c¬ b¶n cña v¨n häc ViÖt Nam tõ ®Çu thế kỷ XX đến cách mạng tháng Tám năm 1945. 1. Văn học đổi mới theo hớng hiện đại hóa.. - Em hiểu thế nào là hiện đại hóa?. - Khái niệm hiện đại hoá: đợc hiểu là quá trình lµm cho v¨n häc tho¸t ra khái hÖ thèng thi ph¸p VHTĐ và đổi mới theo hình thức của văn học ph¬ng T©y, cã thÓ héi nhËp víi nÒn v¨n häc trªn thÕ giíi. - Nội dung hiện đại hóa văn học diễn ra trên mọi.

(56) mÆt, ë nhiÒu ph¬ng diÖn: + Thay đổi quan niệm về văn học; văn chơng chở đạo -> văn chơng là một hoạt động nghệ thuật, đi tìm và sáng tạo cái đẹp, nhận thức và khám cuộc sèng. + Chñ thÓ s¸ng t¹o: Tõ nhµ nho -> nhµ v¨n nghÖ sÜ mang tÝnh chuyªn nghiÖp + C«ng chóng v¨n häc:TÇng líp nho sÜ->tÇng líp thÞ d©n. + Xây dựng nền văn xuôi TiếngViệt: Hiện đại hãa thÓ lo¹i v¨n häc; XuÊt hiÖn nhiÒu thÓ lo¹i míi; Phãng sù, KÞch, phª b×nh.  Vì vậy hiện đại hóa VH là một đòi hỏi tất yếu, khách quan của VH dân tộc trong thời đại mới.. - GV híng dÉn HS dùa vµo SGK tr¶ lêi lÇn lît c¸c c©u hái. - Quá trình hiện đại hóa diễn ra qua 3 giai đoạn. a/ Giai đoạn 1: Từ đầu thế kanX đến khoảng năm 1920. - Quá trình hiện đại hoá của VHVN thời kì này b/ Giai đoạn 2: Từ 1920 đến 1930. diễn ra qua mấy giai đoạn? Nội dung của mỗi c/ Giai đoạn 3: Từ 1930 đến 1945. giai đoạn? Những thành tựu đạt đợc? Các tác gi¶ tiªu biÓu? - V× sao G§ 3 VHVN míi thùc sù trë thµnh hiện đại?. Hoạt động của GV và HS. Yêu cầu cần đạt. 2. V¨n häc h×nh thµnh hai bé phËn vµ ph©n hãa thành nhiều xu hớng, vừa đấu tranh với nhau, vừa bổ sung cho nhau để cùng phát triển.. - VHVN từ đầu thế kỉ XX đến CM/8.1945 phân ho¸ ra sao? KÓ tªn mét sè t¸c gi¶, t¸c phÈm tiªu 2.1. Bé phËn VH c«ng khai lµ v¨n häc hîp ph¸p biÓu thuéc c¸c bé phËn, c¸c xu híng v¨n häc? tån t¹i trong vßng luËt ph¸p cña cña chÝnh quyÒn thùc d©n phong kiÕn. Ph©n hãa thµnh nhiÒu xu híng: + Xu híng v¨n häc l·ng m¹n. *Néi dung: ThÓ hiÖn c¸i t«i tr÷ t×nh ®Çy c¶m xóc, nh÷ng kh¸t väng vµ íc m¬. *§Ò tµi: Thiªn nhiªn, t×nh yªu vµ t«n gi¸o *ThÓ lo¹i: Th¬ vµ v¨n xu«i tr÷ t×nh. + Xu híng v¨n häc hiÖn thùc. *Néi dung: Ph¶n ¸nh hiÖn thùc th«ng qua nh÷ng h×nh tîng ®iÓn h×nh. *Đề tài: Những vấn đề xã hội *ThÓ lo¹i: TiÓu thuyÕt, truyÖn ng¾n, phãng sù. 2.2. Bé phËn VH kh«ng c«ng khai lµ v¨n häc c¸ch m¹ng, ph¶i lu hµnh bÝ mËt. - Néi dung: *§Êu tranh chèng thùc d©n vµ tay sai *Thể hiện nguyện vọng của dân tộc là độc lËp tù do. *Biểu lộ nhiệt tình vì đất nớc. - NghÖ thuËt: *H×nh tîng trung t©m lµ ngêi chiÕn sÜ *Chñ yÕu lµ v¨n vÇn.  Hai bé phËn v¨n häc trªn cã sù kh¸c nhau vÒ quan ®iÓm nghÖ thuËt vµ khuynh híng thÈm mÜ..

(57) 3. Văn học phát triển với tốc độ hết sức nhanh chãng. - VH ph¸t triÓn c¶ vÒ sè lîng vµ chÊt lîng - Nguyªn nh©n: + Søc sèng v¨n ho¸ m·nh liÖt mµ h¹t nh©n lµ lßng yªu níc vµ tinh thÇn d©n téc, biÖn hiÖn râ - VH VN thời kì này phát triển với tốc độ nh thế nhất là sự trởng thành và phát triển của tiếng nµo? ViÖt vµ v¨n ch¬ng ViÖt. - Kể tên những tên tuổi đáng tự hào? + Ngoài ra phải kể đến sự thức tỉnh ý thức cá - Vì sao có tốc độ phát triển ấy? nh©n cña tÇng líp trÝ thøc T©y häc. + Cßn mét lÝ do rÊt thiÕt thùc: Lóc nµy v¨n ch¬ng trë thµnh mét thø hµng ho¸ vµ viÕt v¨n lµ mét nghÒ cã thÓ kiÕm sèng.. E. Cñng cè, dÆn dß - Hệ thống kiến thức đã học - - Chuẩn bị bµi míi G. Rót kinh nghiÖm:. Tiết 34. KÝ duyÖt. Ngày soạn Kh¸i qu¸t v¨n häc viÖt nam từ đầu thế kỉ XX đến cách mạng tháng tám 1945.. A. Môc tiªu bµi häc. Gióp häc sinh: - Nắm bắt đợc một số nét nổi bật về tình hình xã hội và văn hóa VN nửa đầu XX. - Hiểu những đặc điểm cơ bản và thành tựu chủ yếu của VHVN từ đầu thế kỷ XX - cách mạng th¸ng T¸m 1945. - BiÕt vËn dông kiÕn thøc vµo viÖc häc nh÷ng t¸c gi¶ vµ t¸c phÈm cô thÓ. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - SGK, SGV ng÷ v¨n 11. - Gi¸o ¸n. - B¶ng phô. C. C¸ch thøc tiÕn hµnh. - Phơng pháp đọc hiểu, nêu vấn đề, phân tích và minh họa. - Kết hợp trao đổi, thảo luận nhóm.. - TÝch hîp ph©n m«n: Lµm v¨n. TiÕng viÖt. §äc v¨n. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức. 2. KiÓm tra bµi cò: KiÓm tra vë so¹n bµi. 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS HS đọc thầm từ trang 88-90.. Yêu cầu cần đạt. II.Thµnh tùu chñ yÕu cña VHVN tõ ®Çu thÕ kØ XX đến CM/8.1945.. Nh÷ng truyÒn thèng t tëng lín cña lÞch sö VH VN là gì? VH thời kì này có đóng góp 1. Về nội dung, t tởng: g× míi vÒ t tëng? - VHVN cã 2 truyÒn thèng lín: Chñ nghÜa yªu níc, - Truyền thống yêu nớc mang nội dung chủ nghĩa nhân đạo. d©n chñ: §Êt níc ph¶i g¾n víi nh©n d©n ® Nh©n tè míi: Ph¸t huy trªn tinh thÇn d©n chñ. - Truyền thống nhân đạo mang nội dung míi: §èi tîng cña VH lµ nh÷ng con ngêi.

(58) bình thờng trong xã hội; nhân đạo còn gắn víi ý thøc c¸ nh©n cña t¸c gi¶ - Chñ nghÜa anh hïng víi quan niÖm nh©n d©n lµ anh hïng g¾n víi lÝ tëng céng s¶n vµ chñ nghÜa quèc tÕ XHCN - GV híng dÉn HS t×m vµ ph©n tÝch mét 2. VÒ thÓ lo¹i vµ ng«n ng÷ v¨n häc: số dẫn chứng trong các tác phẩm đã học. - V¨n xu«i. + Tiểu thuyết văn xuôi quốc ngữ ra đời. đến những *Hoạt động 3. năm 30 đợc đẩy lên một bớc mới. Trao đổi thảo luận nhóm. + Truyện ngắn đạt đợc thành tựu phong phú và v÷ng ch¾c. - GV híng dÉn HS th¶o luËn nhãm. + Phóng sự ra đời đầu những năm 30 và phát triển + Nhãm lín: 3 nhãm m¹nh. + Thêi gian: 5phót + Bót kÝ, tuú bót, kÞch, phª b×nh VH ph¸t triÓn. - GV ph¸t phiÕu häc tËp vµ giao nhiÖm vô: - Th¬ ca: Lµ mét trong nh÷ng thµnh tùu VH lín nhÊt thêi k× nµy. + Nhãm 1 : C¸c thÓ lo¹i VH míi xuÊt * B¶ng so s¸nh: hiÖn ë thêi k× nµy lµ g×? TT cæ ®iÓn TT hiện đại - §Ò tµi, cèt truyÖn: vay mîn. - KÓ theo trËt tù thêi gian - Nh©n vËt: ph©n tuyÕn r¹ch rßi, thÓ hiÖn t©m lÝ theo hµnh vi bªn ngoµi - Chó träng cèt truyÖn li k×. + Nhóm 2: Tiểu thuyết hiện đại khác -ớcTảlệ.cảnh, tả ngời theo lối Xoá bỏ những đặc truyện thơ Nôm thời trung đại nh thế nào? - Kết cấu tác phẩm: chơng điểm của tiểu thuyết Nªu dÉn chøng vµ ph©n tÝch dÉn chøng cô hå.i trung đại thÓ - KÕt thóc t¸c phÈm: Cã hËu. - Lêi v¨n biÒn ngÉu. + Nhóm 3: Thơ hiện đại khác thơ thời trung đại nh thế nào? Nêu dẫn chứng và ph©n tÝch dÉn chøng cô thÓ - GV híng dÉn c¸c nhãm thèng nhÊt ý kiÕn.. Thơ trung đại Thơ hiện đại Mang đầy đủ những đặc - Phá bỏ các quy phạm ®iÓm thi ph¸p VH trung chÆt chÏ. đại. - Tho¸t khái hÖ thèng íc lÖ mang tÝnh phi ng·. - LÝ luËn phª b×nh. - Ngôn ngữ, cách thể hiện, diễn đạt, trình bày. + Dần thoát li chữ Hán, chữ Nôm, lối diễn đạt công thøc, íc lÖ, tîng trng, ®iÓn cè, qui ph¹m nghiªm ngÆt cña VHT§.. * Hoạt động 4. GV híng dÉn tæng kÕt vµ luyÖn tËp. HS đọc ghi nhớ SGK..  Kế thừa tinh hoa của truyền thống văn học trớc đó. - Mở ra một thời kì VH mới: Thời kì VH hiện đại. III. Ghi nhí. - SGK.. E. Cñng cè, dÆn dß - V× sao VHVN ba m¬i n¨m ®Çu thÕ kû XX( 1900-1930)lµ v¨n häc giai ®o¹n giao thêi? + Có những đổi mới nhất định: Chữ viết( Quốc ngữ) thể loại mới( Tiểu thuyết, truyện ngắn) thơ ca ph¸t triÓn( c¸i t«i c¸ nh©n)- T¸n §µ, ngêi g¹ch nèi gi÷a hai thÕ kû.  Tuy nhiên còn nhiều hạn chế: ảnh hởng rơi rớt của cái cũ, thể loại cha đạt chuẩn mực nghệ thuật cao. Nội dung t tởng đổi mới nhng hình thức thơ còn quen thuộc (thất ngôn tứ tuyệt, thất ngôn bát cú đờng luật…Bình mới rợu cũ) Híng dÉn vÒ nhµ. - N¾m néi dung bµi häc.Chó ý c¸c kh¸i niÖm. - LÊy dÉn chøng minh häa cho néi dung bµi häc. - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh. G. Rót kinh nghiÖm:.

(59) Tiết 35-36. ViÕt Bµi lµm v¨n sè 3. ( NghÞ luËn v¨n häc). Ngày soạn:. A. Môc tiªu bµi häc. - Biết vận dụng các thao tác lập luận luận, phân tích và so sánh để viết bài. - Rèn luyện năng lực thẩm định, đánh giá tác phẩm văn học. Củng cố kiến thức và kĩ năng làm văn nghÞ luËn. - Thái độ làm bài nghiêm túc. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - SGK, SGV Ng÷ v¨n 11 chuÈn. - ThiÕt kÕ gi¸o ¸n. - C¸c tµi liÖu tham kh¶o. C. C¸ch thøc tiÕn hµnh. - Häc sinh lµm bµi t¹i líp 2 tiÕt. - GV phát đề, yêu cầu HS thực hiện nghiêm túc qui định lớp học. - Thu bµi sau 90 phót. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức. 2. KiÓm tra bµi cò: Kh«ng 3. bµi míi ThiÕt lËp ma trËn. Mức độ NhËn biÕt Chủ đề TNKQ TNTL TiÕng ViÖt 4 0,5. Th«ng hiÓu TNKQ TNTL 2 0,5. §äc v¨n. 2. 2 0,5. V¨n häc sö. 1,25 4. 1. 1,0. 1. 2 0,25. 0,5. 1. 1 0,25. Tæng. Tæng 7. 0,5. 0,25 Lµm v¨n. VËn dông TNKQ TNTL 1 0,25. 1 7,0. 7. 5 1,5. 2 1,25. 7,25 14. 7,25. 10,0. Nội dung đề Hä vµ tªn:………………….. Líp: ........ Bµi viÕt sè 3. ( Ch¬ng tr×nh líp 11 chuÈn. Thêi gian 90 phót ). I. Tr¾c nghiÖm. ( 0,25 ®iÓm /c©u = 3 ®iÓm). Hãy khoanh tròn vào chữ cái đứng đầu dòng câu trả lời đúng nhất. C©u 1. Ngêi n«ng d©n - nghÜa sÜ trong bµi "V¨n tÕ nghÜa sÜ CÇn Giuéc" cña NguyÔn §×nh ChiÓu th«ng th¹o nh÷ng c«ng viÖc g×? A. ViÖc cuèc, viÖc cµy, viÖc bõa, viÖc cÊy. B. TËp khiªn, tËp sóng, tËp m¸c, tËp cê. C. Mêi t¸m ban vâ nghÖ. D. ChÝn chôc trËn binh th. Câu 2. Giải nghĩa nh thế nào cho đúng về câu thơ: " Vũ trụ nội mạc phi phận sự" ( Bài ca ngất ngởng - Nguyễn Công Trứ ). A. Mọi việc trong trời đất đều do vua quyết định. B. Mọi việc trong trời đất đều là phận sự của ta. C. Mọi việc trong trời đất đều là do số phận con ngời quyết định. D. Mọi việc trong trời đất đều là do trời đất quyết định. C©u 3. Côm tõ nµo sau ®©y kh«ng ph¶i lµ thµnh ng÷? A. LÆn léi th©n cß. B. Mét duyªn hai nî..

(60) C. N¨m n¾ng mêi ma.. D. C¸ chËu chim lång.. C©u 4. Quan niÖm vÒ ngêi hiÒn trong "ChiÕu cÇu hiÒn" ( Ng« Th× NhËm) lµ: A. Kh«ng mu h¹i ngêi kh¸c. B. Phó mặc sự đời, không can thiệp vào bất cứ việc gì. C. Phải đợc sử dụng, nếu không làm vậy là trái với đạo trời. D. Sèng hßa m×nh vµo thiªn nhiªn. Câu 5. Đoạn trích "Xin lập khoa luật" (Trích Tế cấp bát điều - Nguyễn Trờng Tộ) bàn về vấn đề gì? A. Bàn về luật pháp để thấy cái hay, cái dở của luật. B. Bàn về luật trong sách Nho gia để thấy cái hay cái dở của luật. C. bàn về sự cần thiết của luật pháp đối với xã hội nhằm thuyết phục triều đình cho mở khoa luËt. D. Bµn vÒ mèi quan hÖ gi÷a luËt ph¸p vµ x· héi. Câu 6. Vì sao nói văn học Việt Nam giai đoạn từ đầu thế kỷ XX đến cách mạng tháng Tám năm 1945 phát triển với tốc độ hết sức nhanh chóng? A. V× sù h×nh thµnh nhiÒu thÓ lo¹i v¨n häc. B. V× sù xuÊt hiÖn cña nhiÒu c©y bót míi. C. V× cã mét khèi lîng lín c¸c t¸c phÈm. D. Vì trong một thời gian ngắn đã hoàn thành quá trình hiện đại hóa nền văn học. Câu 7. Thành tựu nghệ thuật to lớn của nền văn học Việt Nam giai đoạn từ đầu thế kỷ XX đến cách m¹ng th¸ng T¸m n¨m 1945 lµ g×? A. Lµm míi c¸c thÓ lo¹i v¨n häc cò. B. Sù c¸ch t©n vÒ thÓ lo¹i vµ ng«n ng÷. C. XuÊt hiÖn nhiÒu thÓ lo¹i míi. D. Néi dung phong phó ®a d¹ng. Câu 8. Mục đích của thao tác lập luận so sánh trong văn nghị luận là: A. §Ó lµm s¸ng tá, v÷ng ch¾c h¬n lËp luËn cña m×nh, khiÕn bµi v¨n nghÞ luËn s¸ng râ, cô thÓ, sinh động và có sức thuyết phục cao. B. Để giúp ngời đọc hình dung ra đối tợng đợc nói đến một cách dễ dàng hơn. C. Để tạo ra cách nói bất ngờ, cách thể hiện độc đáo và có hiệu quả cao. D. Để xác định kiểu bài nghị luận. C©u 9. Nèi tõ ë cét A sao cho phï hîp víi nghÜa ë cét B. ( 0,5 ®iÓm ). A Nho nhá Nhá nhÎ Nhá nhoi Nhá nhen. B Nhỏ ở mức độ vừa phải, dễ a. ChØ søc lùc máng manh, yÕu ít hoÆc ë thÓ yÕu. Chỉ quan hệ đối xử hẹp hòi, chú ý đến cái lợi riêng của mình. ChØ sù ¨n nãi thong th¶, chËm r·i.. Câu 10. Từ nào đồng nghĩa với từ " lụi " trong hai câu thơ sau: N¾ng lôi bçng dng mê bãng tèi Núi vẫn đôi mà anh mất em. ( Núi đôi - Vũ Cao ) A. T¾t. B. Nh¹t. C. DÞu. D. Tµn. Câu 11. Hãy chọn từ thích hợp cho nội dung nghĩa sau: "Nói một cách phóng đại, quá xa sự thật". A. Nãi dãc. C. Nãi kho¸c. B. Nãi dèi. D. Nãi ngoa. B. Tù luËn. ( 7 ®iÓm ). Những cảm nhận sâu sắc của em qua việc tìm hiểu cuộc đời và thơ văn Nguyễn Đình Chiểu. §¸p ¸n vµ biÓu ®iÓm. I. Tr¾c nghiÖm. C©u 1 A. C©u 2 B. C©u 3 A. II. Tù luËn. *Yªu cÇu vÒ kü n¨ng.. C©u 4 C. C©u 5 C. C©u 6 D. C©u 7 B. C©u 8 A. C©u 9 1-1. 2- 4. 3-2. 4-3. C©u 10 A. C©u 11 C.

(61) - BiÕt c¸ch tr×nh bµy mét bµi lµm v¨n nghÞ luËn v¨n häc. - Trình bày ngắn gọn, đủ ý, diễn đạt lu loát. - Bè côc râ rµng. V¨n cã c¶m xóc. - Không sai lỗi chính tả, lỗi diễn đạt. * Yêu cầu về kiến thức. Học sinh có thể có những cách trình bày khác nhau nhng bài viết cần đảm b¶o c¸c ý c¬ b¶n sau: 1. Khái quát đợc những nét cơ bản về cuộc đời và sự nghiệp thơ văn Nguyễn Đình Chiểu: Tấm gơng về nghị lực và đạo đức, suốt đời đấu tranh không biết mệt mỏi cho lẽ phải và quyền lợi nhân d©n. Th¬ v¨n «ng lµ sù kÕt hîp gi÷a lÝ tëng sèng vµ ý chÝ kiªn cêng cña nhµ th¬ mï xø §ång Nai. 2. Chứng minh qua cuộc đời. - Gặp nhiều khó khăn bất hạnh nhng vẫn đứng vững trên mọi hoàn cảnh. Giữ trọn đạo lý, cốt cách. - Dùng ngòi bút làm vũ khí chiến đấu chống Pháp. 3. Chøng minh b»ng c¸c t¸c phÈm cô thÓ. - Lục Vân Tiên: T tởng đạo đức sống. - V¨n tÕ nghÜa sÜ CÇn Giuéc: Lßng c¨m thï giÆc s©u s¾c, ngîi ca nh÷ng tÊm g¬ng x¶ th©n v× nghÜa lín. - Ch¹y giÆc: Lßng yªu níc, nçi ®au mÊt níc. 4. Rút ra những đặc điểm chính. Bài học về tấm gơng đạo đức qua cuộc đời và sự nghiệp thơ văn cña nhµ th¬. * Thang ®iÓm. - Điểm 7: Đáp ứng tất cả các yêu cầu trên. Bài viết còn mắc một số lỗi nhỏ về diễn đạt. - Điểm 5-6: Đáp ứng đợc 2/3 các yêu cầu trên. Bài viết còn mắc một số lỗi chính tả, diễn đạt. - Điểm 3-4: Đáp ứng đợc 1-2 nội dung yêu cầu trên. Bài mắc quá nhiều lỗi chính tả, diễn đạt. - Điểm 1-2: Trình bày thiếu ý hoặc còn sơ sài ý, mắc quá nhiều lỗi diễn đạt, ngữ pháp, chính tả. - Điểm 0: Hoàn toàn lạc đề.. Tiết 37. Ngày soạn: Hai đứa trẻ. ( Th¹ch Lam ). A. Mục đích yêu cầu. - Giới thiệu một phong cách truyện ngắn độc đáo- truyện không có truyện. - Hiểu đợc những kiếp ngời lao động nghèo khổ, bế tắc trớc cách mạng tháng Tám. Sự cảm thông tr©n träng cña Th¹ch Lam tríc mong íc cña hä vÒ mét t¬ng lai t¬i s¸ng. - Bớc đầu làm quen với phơng pháp phân tích tác phẩm dới góc độ biểu tợng NT. - Gi¸o dôc lßng nh©n hËu vµ ý thøc: BiÕt íc m¬ vµ cã niÒm tin trong cuéc sèng. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - SGK - SGV Ng÷ v¨n 11. - ThiÕt kÕ bµi häc. , - C¸c tµi liÖu tham kh¶o. - M¸y chiÕu. C. C¸ch thøc tiÕn hµnh. - Phơng pháp đọc hiểu, đọc diễn cảm, kết hợp trao đổi thảo luận nhóm. - Ph¬ng ph¸p ph©n tÝch, b×nh gi¶ng, kÕt hîp so s¸nh, liªn tëng. - TÝch hîp ph©n m«n Lµm v¨n. TiÕng ViÖt. §äc v¨n D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức. 2. KiÓm tra bµi cò: KiÓm tra vë so¹n. 3. Bµi míi. Hoạt động của GV v à HS. Yêu cầu cần đạt..

(62) * Hoạt động 1. HS đọc và tóm tắt tiểu dẫn SGK. GV chuÈn x¸c kiÕn thøc.. I. §äc hiÓu tiÓu dÉn. 1. T¸c gi¶. - Th¹ch lam: 1910-1942. Tªn khai sinh NguyÔn Têng Vinh, sau đổi là Nguyễn Tờng Lân. Bút danh Việt Sinh. - Tuy lµ thµnh viªn cña nhãm Tù lùc v¨n ®oµn ( em ruét cña NhÊt Linh - Hoµng §¹o), nhng v¨n ch¬ng cña Th¹ch Lam l¹i híng vÒ cuéc sèng cña tÇng - Phần tiểu dẫm SGK trình bày những nội lớp tiểu t sản, tri thức nghèo và ngời lao động. dung chÝnh nµo? - Së trêng viÕt truyÖn ng¾n: Lo¹i truyÖn t©m t×nh, truyÖn kh«ng cã truyÖn. Hai yÕu tè hiÖn thùc vµ l·ng m¹n tr÷ t×nh lu«n ®an cµi, xen kÏ vµo nhau t¹o nªn nét đặc thù khó lẫn trong phong cách nghệ thuật của «ng. - ThÕ giíi nh©n vËt thêng lµ tÇng líp tiÓu t s¶n nghÌo tÇng líp n«ng d©n víi cuéc sèng vÊt v¶, cùc nhäc, bÕ t¾c. V× vËy nh©n vËt thêng mang t©m tr¹ng c¶m xóc, c¶m gi¸c nhiÒu h¬n lµ t duy. - Th¹ch Lam lµ ngêi ®em chÊt th¬ vµo v¨n xu«i. HÇu hết các tác phẩm của ông đều đợc viết với tấm lòng đôn hậu, nhậy cảm , tinh tế với mọi biến thái tâm tr¹ng cña lßng ngêi. 2. C¸c t¸c phÈm chÝnh: + Giã l¹nh ®Çu mïa: TruyÖn ng¾n 1937 + N¾ng trong vên: TruyÖn ng¾n 1938 + Ngµy míi: TiÓu thuyÕt 1939 + Theo dßng: B×nh luËn v¨n häc 1941 - Trong chơng trình ngữ văn THCS em đã + Sợi tóc: Tập truyện ngắn 1942 đợc học những tác phẩm nào của Thạch + Hà Nội băm sáu phố phờng: Bút ký 1943 Lam? + Hà Nội ban đêm: Phóng sự 1936 + Mét th¸ng ë nhµ th¬ng: Phãng sù 1937 3. Giới thiệu tác phẩm: Hai đứa trẻ. - XuÊt xø: In trong tËp N¾ng trong vên 1938 - Bót ph¸p: HiÖn thùc vµ l·ng m¹n tr÷ t×nh. * Hoạt động 2. HS t×m vµ nhËn d¹ng biÓu tîng nghÖ thuËt có trong văn bản. Trên cơ sở đã đọc văn b¶n ë nhµ, GV híng dÉn cho HS c¸ch nhËn d¹ng biÓu tîng.. II. §äc hiÓu v¨n b¶n. 1. §äc vµ nhËn d¹ng biÓu tîng.. - Chú ý hình ảnh đợc nhắc nhiều lần trong tác phẩm: + Bãng tèi / chiÒu muén. + Ngọn đèn. + §oµn tµu. - Hình ảnh nào đợc lặp nhiều lần trong tác - Xác định ý nghĩa của những chi tiết đó. phÈm? H×nh ¶nh nµo g©y cho em Ên tîng nhÊt? 2. Kh¸i niÖm biÓu tîng nghÖ thuËt . - BiÓu tîng ( nghÖ thuËt ) lµ mét h×nh thøc t duy nghÖ thuật tạo ra nhiều tầng ý nghĩa ( chứ không chỉ đơn thuần là phơng tiện tạo hình và biểu đạt) đợc thể hiện dới dạng một hình thức cụ thể, cảm tính, đợc sử dụng - Theo em thÕ nµo lµ biÓu tîng? lÆp ®i lÆp l¹i nhiÒu lÇn trong t¸c phÈm vµ cã gi¸ trÞ gîi c¶m cao. 3. Gi¶i nghÜa tõ khã. - SGK. 4. Tãm t¾t t¸c phÈm. 5. Gi¸ trÞ néi dung vµ nghÖ thuËt cña v¨n b¶n. Tãm t¾t theo bèi c¶nh kh«ng gian, thêi gian truyÖn. * Hoạt động 3. Trao đổi thảo luận nhóm: 5 phút. Tr×nh giÊy trong. GV chuÈn x¸c kiÕn thøc.. 5.1. C¶nh chiÒu muén n¬i phè huyÖn. + Thêi gian trong truyÖn: Buæi chiÒu tèi. + Kh«ng gian trong truyÖn: Phè huyÖn. +ánh sáng trong truyện: Ngọn đèn dầu..

(63) - Mọi cuộc sống sinh hoạt diễn ra đều đợc cảm nhận qua con mắt của Liên. Cuộc sống nơi đây đều gợi sự - Nhóm 1. Cảnh vật trong truyện đợc miêu tàn tạ, hiu hắt: tả trong thời gian và không gian nh thế + Cảnh ngày tàn: Tiếng trống, phơng đông đỏ rực, nµo? tiÕng Õch nh¸i, tiÕng muçi vo ve... bãng tèi b¾t ®Çu trµn ngËp trong con m¾t Liªn. + Cảnh chợ tàn: Mấy đứa trẻ nhặt nhạnh, mùi ẩm mèc quen thuéc, mïi riªng cña quª h¬ng... Liªn th- Nhãm 2. Th¹ch Lam miªu t¶ cuéc sèng ¬ng bän trÎ vµ c¶m nhËn râ rµng thêi kh¾c cña ngµy n¬i phè huyÖn ra sao? tµn. + C¶nh kiÕp ngêi tµn t¹: Vî chång «ng h¸t sÈm, gia đình chị Tý, bà cụ Thi điên, mấy đứa trẻ con nhà nghÌo, b¸c Siªu, vµ chÝnh c¶ hai chÞ em Liªn...Th©n phËn tµn t¹ ®ang hÐo mßn, con ngêi hoµ lÉn cïng bãng tèi nh nh÷ng c¸i bãng vËt vê lay l¾t, mong manh ®ang tr«i theo thêi gian. - Cuộc sống ấy cứ đều đều, đơn điệu, lặp đi lặp lại - Nhóm 3. Thạch Lam miêu tả hình ảnh buồn tẻ, nhàm chán đối với ngời dân phố huyện. con ngêi n¬i phè huyÖn nh thÕ nµo? - Tất cả họ đang mong đợi một cái gì đó tơi mát thổi vào cuộc đời họ.  NÐt vÏ ©m thanh, ¸nh s¸ng, con ngêi cña bøc tranh phè huyÖn tëng chõng rêi r¹c, nhng nã hoµ quyÖn céng hëng trong hÖ thèng u buån, trÇm mÆc, xãt xa. Điểm thêm vào cuộc sống ấy là ngọn đèn dầu cùng - Nhóm 4: Em có nhận xét gì về cuộc sống bóng tối bao phủ, càng ngợi sự nghèo khổ lay lắt đến vµ con ngêi n¬i phè huyÖn ? téi nghiÖp.. E. Cñng cè, dÆn dß - Hệ thống kiến thức đã học - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh G. Rót kinh nghiÖm:. Tiết 38. Ngày soạn: Hai đứa trẻ ( Th¹ch Lam ). A. Mục đích yêu cầu. - Giới thiệu một phong cách truyện ngắn độc đáo- truyện không có truyện. - Hiểu đợc những kiếp ngời lao động nghèo khổ, bế tắc trớc cách mạng tháng Tám. Sự cảm thông tr©n träng cña Th¹ch Lam tríc mong íc cña hä vÒ mét t¬ng lai t¬i s¸ng. - Bớc đầu làm quen với phơng pháp phân tích tác phẩm dới góc độ biểu tợng NT. - Gi¸o dôc lßng nh©n hËu vµ ý thøc: BiÕt íc m¬ vµ cã niÒm tin trong cuéc sèng. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - SGK - SGV Ng÷ v¨n 11. - ThiÕt kÕ bµi häc. , - C¸c tµi liÖu tham kh¶o. - M¸y chiÕu. C. C¸ch thøc tiÕn hµnh. - Phơng pháp đọc hiểu, đọc diễn cảm, kết hợp trao đổi thảo luận nhóm. - Ph¬ng ph¸p ph©n tÝch, b×nh gi¶ng, kÕt hîp so s¸nh, liªn tëng. - TÝch hîp ph©n m«n Lµm v¨n. TiÕng ViÖt. §äc v¨n D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức. 2. Bµi míi. Hoạt động của GV v à HS * Hoạt động 1. Trao đổi thảo luận nhóm.. Yêu cầu cần đạt. 5.2. Biểu tợng bóng tối và ngọn đèn dầu nơi phố huyện..

(64) Tr×nh giÊy trong. GV chuÈn x¸c kiÕn thøc.. * BiÓu tîng bãng tèi. - LÆp h¬n 20 lÇn trong t¸c phÈm.  bãng tèi bao trïm tÊt c¶, trµn ngËp trong t¸c phÈm, t¹o nªn mét bøc tranh u tèi. - Nhóm 1: Có bao nhiêu từ mang nghĩa - Cái màn đêm ấy tởng chừng nh có thể sắt ra từng tối xuất hiện trong tác phẩm? Dẫn miếng, đè nặng lên cả tác phẩm tạo một không gian tù chứng? Biểu tợng bóng tối gợi cho em đọng, gợi cảm giác ngột ngạt. suy nghĩ gì về cuộc đời của con ngời nơi phè huyÖn? - Bóng tối đợc miêu tả nhiều trạng thái khác nhau, có mặt suốt từ đầu đến cuối tác phẩm.  gợi cho ngời đọc thấy một kiếp sống bế tắc, quẩn quanh cña ngêi d©n phè huyÖn nãi riªng vµ nh©n d©n tríc c¸ch m¹ng th¸ng T¸m nãi chung.  §ã lµ biÓu tîng cña nh÷ng t©m tr¹ng v« väng, nçi u hoµi trong t©m thøc cña mét kiÕp ngêi. - Bóng tối ấy có liên quan đến từng con ngời có một cuộc đời vất vả, lam lũ: + Tối đến mẹ con chị Tý dọn hàng nớc. + §ªm vÒ b¸c phë Siªu xuÊt hiÖn. - Nhóm 2: Bóng tối có liên quan gì tới + Trong bóng tối gia đình bác hát Sẩm kiếm ăn. cuộc sống mu sinh hàng ngày của con + Khi bóng tối tràn ngập là lúc bà cụ Thi điên đến mua ngêi n¬i phè huyÖn nµy kh«ng? DÉn rîu uèng. + §ªm nµo Liªn còng ngåi lÆng ng¾m phè huyÖn vµ chê chøng? tµu.  Bãng tèi trë thµnh biÓu tîng nghÖ thuËt gîi nhiÒu c¶m xúc cho ngời đọc. * Biểu tợng ngọn đèn dầu nơi phố huyện. - Ngọn đèn dầu đợc nhắc hơn 10 lần trong tác phẩm.  Tất cả không đủ chiếu sáng, không đủ sức phá tan màn đêm, mà ngợc lại nó càng làm cho đêm tối trở nên mênh mông hơn, càng ngợi sự tàn tạ, hắt hiu, buồn đến nao - Nhóm 3: Ngọn đèn dầu đợc lặp bao lòng. nhiªu lÇn? DÉn chøng? - Ngọn đèn dầu là biểu tợng về kiếp sống nhỏ nhoi, vô danh v« nghÜa, lay l¾t. Mét kiÕp sèng leo lÐt mái mßn trong đêm tối mênh mông của xã hội cũ, không hạnh phóc, kh«ng t¬ng lai, cuéc sèng nh c¸t bôi. Cuéc sèng ấy cứ ngày càng một đè nặng lên đôi vai mỗi con ngời n¬i phè huyÖn. - Nhãm 4: ý nghÜa biÓu tîng cña ngän - C¶ mét bøc tranh ®en tèi. Nh÷ng hét s¸ng cña ngän đèn dầu trong tác phẩm? đèn dầu hắt ra giống nh những lỗ thủng trên một bức tranh toµn mµu ®en.. * Hoạt động 2. GV định hớng cho HS tổng hợp kiến thøc. §¸nh gi¸ t©m tr¹ng cña nh©n vËt th«ng qua c¸c thao t¸c ph©n tÝch trªn..  ChÞ em Liªn c¶m nhËn chiÒu quª: C¶nh vËt tuy buån nhng th©n thuéc, gÇn gòi. Liªn vµ An lÆng lÏ ng¾m c¸c v× sao, lÆng lÏ quan s¸t nh÷ng g× diÔn ra ë phè huyÖn vµ xãt xa c¶m th«ng, chia sÎ víi nh÷ng kiÕp ngêi nhá nhoi sống lay lắt trong bóng tối của cơ cực đói nghèo. -Tâm trạng của hai chị em Liên và An Nỗi buồn cùng bóng tối đã tràn ngập trong đôi mắt trớc khung cảnh thiên nhiên và đời sống Liên, nhng trong tâm hồn cô bé vẫn dành chỗ cho một mong ớc, một sự đợi chờ trong đêm. n¬i phè huyÖn?. E. Cñng cè, dÆn dß - Hệ thống kiến thức đã học - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh G. Rót kinh nghiÖm:.

(65) Tiết 39. Ngày soạn: Hai đứa trẻ ( Th¹ch Lam ). A. Mục đích yêu cầu. - Giới thiệu một phong cách truyện ngắn độc đáo- truyện không có truyện. - Hiểu đợc những kiếp ngời lao động nghèo khổ, bế tắc trớc cách mạng tháng Tám. Sự cảm thông tr©n träng cña Th¹ch Lam tríc mong íc cña hä vÒ mét t¬ng lai t¬i s¸ng. - Bớc đầu làm quen với phơng pháp phân tích tác phẩm dới góc độ biểu tợng NT. - Gi¸o dôc lßng nh©n hËu vµ ý thøc: BiÕt íc m¬ vµ cã niÒm tin trong cuéc sèng. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - SGK - SGV Ng÷ v¨n 11. - ThiÕt kÕ bµi häc. , - C¸c tµi liÖu tham kh¶o. - M¸y chiÕu. C. C¸ch thøc tiÕn hµnh. - Phơng pháp đọc hiểu, đọc diễn cảm, kết hợp trao đổi thảo luận nhóm. - Ph¬ng ph¸p ph©n tÝch, b×nh gi¶ng, kÕt hîp so s¸nh, liªn tëng. - TÝch hîp ph©n m«n Lµm v¨n. TiÕng ViÖt. §äc v¨n D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức. 2. Bµi míi. Hoạt động của GV v à HS *Hoạt động 1. Trao đổi thảo luận nhóm. Tr×nh giÊy trong.. Yêu cầu cần đạt. 5.3. Biểu tợng chuyến tàu đêm qua phố huyện.. - H×nh ¶nh con tµu lÆp 10 lÇn trong t¸c phÈm. - Nhóm 1: Biểu tợng chuyến tàu lặp bao  Đó là biểu tợng cho một cuộc sống sôi động, nhộn nhiêu lần trong tác phẩm? Có ý nghĩa nhịp, vui vẻ, hiện đại. Dù chỉ trong giây lát nó cũng đa g×? cả phố huyện thoát ra khỏi cuộc sống tù đọng, u ẩn, bế t¾c. - Chuyến tàu đêm qua phố huyện là niềm vui duy nhất trong ngµy cña chÞ em Liªn. + Mang đến một thế giới khác: ánh sáng xa lạ, âm thanh - Nhóm 2: Tại sao đêm nào chị em Liên nao nức, tiếng ồn ào của khách...khác và đối lập với còng chê tµu qua råi míi ®i ngñ? Cã nhÞp ®iÖu buån tÎ n¬i phè huyÖn. phải hai chị em chờ tàu qua để bán hàng + Chuyến tàu ở Hà Nội về: trở đầy ký ức tuổi thơ của kh«ng? T¹i sao? hai chÞ em Liªn, mang theo mét thø ¸nh s¸ng duy nhÊt, nh con thoi xuyên thủng màn đêm, dù chỉ trong chốc lát cũng đủ xua tan cái ánh sáng mờ ảo nơi phố huyện. - ViÖc chê tµu trë thµnh mét nhu cÇu nh c¬m ¨n níc uèng hµng ngµy cña chÞ em Liªn. Liªn chê tµu kh«ng phải vì mục đích tầm thờng là đợi khách mua hàng mà vì mục đích khác: + Đợc nhìn thấy những gì khác với cuộc đời mà hai chị em Liªn ®ang sèng. + Con tàu mang đến một kỷ niệm, đánh thức hồi ức về kỷ nịêm mà chị em cô đã từng đợc sống. + Giúp Liên nhìn thầy rõ hơn sự ngng đọng tù túng của cuéc sèng phñ ®Çy bãng tèi hÌn män, nghÌo nµn cña cuộc đời mình  Liên là ngời giàu lòng thơng yêu, hiếu thảo và đảm ®ang. C« lµ ngêi duy nhÊt trong phè huyÖn biÕt íc m¬ có ý thức về cuộc sống. Cô mỏi mòn trong chờ đợi. - Nhóm 3: Theo em, Liên là ngời nh thế  Đây chính là giá trị nhân đạo trong tác phẩm. nµo? 6. T tëng t¸c phÈm. - Tiếng nói xót thơng đối với những kiếp ngời nghèo đói c¬ cùc, sèng quÈn quanh bÕ t¾c, kh«ng ¸nh s¸ng, kh«ng t¬ng lai, cuéc sèng nh c¸t bôi ë phè huyÖn nghÌo tríc c¸ch m¹ng th¸ng T¸m..

(66) - Nhóm 4: Qua truyện ngắn Thạch Lam Qua những cuộc đời đó Thạch Lam làm sống dậy những muèn ph¸t biÓu t tëng g×? sè phËn cña mét thêi, hä kh«ng h¼n lµ nh÷ng kiÕp ngêi bị áp bức bóc lột, nhng từ cuộc đời họ Thạch Lam gợi cho ngời đọc sự thơng cảm, sự trân trọng ớc mong vơn tới cuộc sống tốt đẹp hơn của họ.Vì vậy tác phẩm vừa có giá trị hiện thực vừa có giá trị nhân đạo. * Hoạt động 2. Trao đổi cặp: 3 phút. GV chuÈn x¸c kiÕn thøc.. 7. §Æc s¾c nghÖ thuËt. - TruyÖn tr÷ t×nh, truyÖn kh«ng cã truyÖn . - Thông qua các biểu tợng thể hiện một tâm trạng, đằng sau t©m tr¹ng göi g¾m mét t tëng. - Nghệ thuật miêu tả tâm lý nhân vật qua tác động của ngo¹i c¶nh trong mét thêi gian vµ kh«ng gian nghÖ thuËt - Em h·y nhËn xÐt vÒ nghÖ thuËt miªu t¶ hÑp nhng cô thÓ. vµ giäng v¨n cña Th¹ch Lam? - Ng«n ng÷ s¸t thùc, sóc tÝch vµ giµu tÝnh biÓu c¶m. - Hình ảnh cái tôi tác giả thấp thoáng đằng sau các hình tîng- mét c¸i t«i nh©n hËu, giµu t×nh th¬ng, nhá nhÑ vµ dÞu dµng, t©m hån nhËy c¶m víi c¸i buån nçi khæ cña nh÷ng ngêi d©n nghÌo trong x· héi cò. - Ch©n dung nhµ v¨n Th¹ch Lam qua truyÖn ng¾n? III. Ghi nhí. - SGK. *Hoạt động 3. HS đọc ghi nhớ SGK. E. Cñng cè, dÆn dß - So sánh Hai đứa trẻ với Tắt đèn, Lão hạc, Gió lạnh đầu mùa ( đã học ở chơng trình THCS) để thÊy con ngêi vµ x· héi trong nh÷ng n¨m tríc c¸ch m¹ng th¸ng T¸m n¨m 1945? +Điểm chung: Cái nhìn hiện thực và nhân đạo đối với xã hội VN đang chìm đắm trong cảnh n« lÖ, lÇm than. +NÐt riªng: Phong c¸ch vµ bót ph¸p nghÖ thuËt cña c¸c nhµ v¨n: HiÖn thùc-L.m¹n - Nắm nội dung bài học. Hiểu giá trị hiện thực và nhân đạo của tác phẩm. - C¶m nhËn b¶n th©n khi häc xong t¸c phÈm. - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh. G. Rót kinh nghiÖm:. Tiết 40. Ngày soạn: Ng÷ c¶nh.. A. Mục tiêu cần đạt. - Nắm đợc khái niệm và các yếu tố của ngữ cảnh trong hoạt động giao tiếp. - Rèn kỹ năng nói và viết phù hợp với ngữ cảnh, đồng thời có khả năng lĩnh hội chính xác nội dung, mục đích của lời nói trong mối quan hệ với ngữ cảnh. - Có thái độ học tập và rèn luyện vốn từ vựng tiếng Việt. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - SGK - SGV Ng÷ v¨n 11. - Gi¸o ¸n. - M¸y chiÕu. C. C¸ch thøc tiÕn hµnh. - Phơng pháp đọc hiểu. Phân tích, tổng hợp, trao đổi thảo luận nhóm. - §Þnh híng t×m hiÓu néi dung bµi häc qua hÖ thèng c©u hái bµi tËp..

(67) - TÝch hîp ph©n m«n Lµm v¨n. TiÕng ViÖt. §äc v¨n. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức: 2. Kiểm tra bài cũ: Chuyến tàu đêm qua phố huyện có ý nghĩa nh thế nào đối với hai chị em Liên vµ An. 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS. * Hoạt động 1. HS đọc mục I SGK và trả lời câu hỏi.. Yêu cầu cần đạt. I. Kh¸i niÖm ng÷ c¶nh.. 1. Kh¶o s¸t vÝ dô. - So s¸nh c©u nãi ë môc I,1 vµ c©u nãi ë mục II,2? Câu nói ở mục nào xác định đợc? t¹i sao? 2. KÕt luËn. - Ng÷ c¶nh lµ yÕu tè gióp cho c©u nãi trë nªn cô thÓ, khiÕn - Theo em hiểu một cách đơn giản thì ngữ ngời nghe, ngời đọc có thể dễ dàng xác định đợc nhân vật c¶nh lµ g×? giao tiÕp, néi dung giao tiÕp, thêi gian vµ kh«ng gian giao tiÕp. II. C¸c nh©n tè cña ng÷ c¶nh. 1. Nh©n vËt giao tiÕp. - Gåm tÊt c¶ c¸c nh©n vËt tham gia giao tiÕp: ngêi nãi (viết ), ngời nghe ( đọc). + Mét ngêi nãi - mét ngêi nghe: Song tho¹i. - Theo em để thực hiện đợc giao tiếp chúng + Nhiều ngời nói luân phiên vai nhau: Hội thoại ta cÇn ph¶i cã nh÷ng yÕu tè nµo? + Ngời nói và nghe đều có một "vai" nhất định, đều có đặc điểm khác nhau về lứa tuổi, nghề nghiệp, cá tính, địa vị xã héi, ...-> chi phèi viÖc lÜnh héi lêi nãi. * Hoạt động 2. HS đọc mục II SGK và trả lời câu hỏi.. 2. Bèi c¶nh ngoµi ng«n ng÷. - Bèi c¶nh giao tiÕp réng ( cßn gäi lµ bèi c¶nh v¨n hãa): Bèi cảnh xã hội, lịch sử, địa lý, phong tục tập quán, chính trị...ở bªn ngoµi ng«n ng÷. - Bèi c¶nh giao tiÕp hÑp ( cßn gäi lµ bèi c¶nh t×nh huèng): Đó là thời gian, địa điểm cụ thể, tình huống cụ thể. - Hiện thực đợc nói tới( gồm hiện thực bên ngoài và hiện thùc bªn trong cña c¸c nh©n vËt giao tiÕp): Gåm c¸c sù - Các yếu tố của ngữ cảnh có mối quan hệ kiện, biến cố, sự việc, hoạt động...diễn ra trong thực tế và víi nhau nh thÕ nµo? c¸c tr¹ng th¸i, t©m tr¹ng, t×nh c¶m cña con ngêi. 3. V¨n c¶nh. - Bao gèm tÊt c¶ c¸c yÕu tè ng«n ng÷ cïng cã mÆt trong v¨n bản, đi trớc hoặc sau một yếu tố ngôn ngữ nào đó. Văn cảnh cã ë d¹ng ng«n ng÷ viÕt vµ ng«n ng÷ nãi.. * Hoạt động 3. HS đọc mục III SGK và trả lời câu hỏi.. III. Vai trß cña ng÷ c¶nh. - §èi víi ngêi nãi ( viÕt ): Ng÷ c¶nh lµ c¬ së cña viÖc dïng từ, đặt câu, kết hợp từ ngữ... - Đối với ngời nghe( đọc ): Ngữ cảnh là căn cứ để lĩnh hội từ ngữ, câu văn, hiểu đợc nội dung, ý nghĩa. mục đích...của lêi nãi.. IV. Ghi nhí. - SGK. - Ngữ cảnh có vai trò nh thế nào đối với việc V. Củng cố, luyện tập. s¶n sinh vµ lÜnh héi v¨n b¶n? - Bµi tËp 1. Hai c©u v¨n trong " V¨n tÕ nghÜa sÜ CÇn Giuéc", xuất phát từ bối cảnh: Tin tức về kẻ địch có từ mấy tháng nay nhng cha có lệnh quan. Trong khi chờ đợi ngời nông * Hoạt động 4. d©n thÊy chíng tai, gai m¾t tríc hµnh vi b¹o ngîc cña kÎ HS đọc ghi nhớ SGk . thï. * Hoạt động 5. Trao đổi, thảo luận nhóm: 5 phút. §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy. GV chuÈn x¸c kiÕn thøc.. - Bµi tËp 2. Hai c©u th¬ trong bµi "Tù t×nh" (bµi II) cña Hå Xu©n H¬ng: "§ªm khuya v¨ng v¼ng......tr¬ c¸i hång nhan...." Hiện thực đợc nói tới là hiện thực bên trong, tức là t©m tr¹ng ngËm ngïi, bÏ bµng, chua xãt cña nh©n vËt tr÷ t×nh.. - Nhãm 1: bµi tËp 1. - Bµi tËp 4. Hoµn c¶nh s¸ng t¸c chÝnh lµ ng÷ c¶nh cña c¸c c©u th¬ trong bµi "VÞnh khoa thi H¬ng"(Tó X¬ng ): Sù kiÖn.

(68) n¨m §inh DËu, thùc d©n Ph¸p më khoa thi chung ë Nam Định. Trong kỳ thi đó có toàn quyền Pháp ở Đông Dơng và vợ đến dự.. - Nhãm 2: Bµi tËp 2.. - Bài tập 5. Bối cảnh giao tiếp: Trên đờng đi, hai ngời không quen biết nhau. Câu hỏi đó ngời hỏi muốn biết về thời gian. Mục đích: Cần biết thông tin về thời gian, để tính toán cho c«ng viÖc riªng cña m×nh.. - Nhãm 3: Bµi tËp 4.. - Nhãm 4: Bµi tËp 5. E. Cñng cè, dÆn dß - Hệ thống kiến thức đã học - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh G. Rót kinh nghiÖm:. Tiết 41. Ngày soạn: Ch÷ ngêi tö tï. ( NguyÔn Tu©n ) A. Mục đích yêu cầu. - Giới thiệu tác giả có phong cách nghệ thuật độc đáo: Tài hoa, uyên bác, trí tuệ. - Cảm nhận đợc vẻ đẹp của hình tợng Huấn Cao. Đồng thời hiểu và phân tích đợc nghệ thuật của thiªn truyÖn qua c¸ch x©y dùng nh©n vËt. - Rèn luyện ý thức biết yêu quí cái đẹp và văn hoá cổ truyền dân tộc - một vẻ đẹp còn vang bóng . B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - SGK, SGV Ng÷ v¨n 11. - Tµi liÖu tham kh¶o. - ThiÕt kÕ bµi häc. - M¸y chiÕu. C. C¸ch thøc tiÕn hµnh. - Phơng pháp đọc hiểu, đọc diễn cảm, phân tích, bình giảng, kết hợp nêu vấn đề, so sánh qua hình thức trao đổi, thảo luận nhóm. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức: 2.Bµi míi. Hoạt động của GV và HS * Hoạt động 1. HS đọc tiểu dẫn SGK và tóm tắt ý chính.. Yêu cầu cần đạt. I. §äc hiÓu tiÓu dÉn. 1. T¸c gi¶. - NguyÔn Tu©n: 1910 - 1987 - Ngêi Hµ néi. Sinh - Phần tiểudẫn SGK trình bày những nội dung ra trong một gia đình nhà nho. chÝnh nµo? - Nhà văn tài hoa, phong cách nghệ thuật độc đáo: Luôn tiếp cận cuộc sống từ góc độ tài hoa uyên NhiÒu bót danh: b¸c ë ph¬ng diÖn v¨n ho¸, nghÖ thuËt. +Thanh Hµ (Thanh ho¸- Hµ Néi) n¬i khëi - Ngßi bót phãng tóng vµ cã ý thøc s©u s¾c vÒ c¸i nghiÖp sù nghiÖp v¨n ch¬ng cña «ng. t«i c¸ nh©n. + Ngét l«i quËt: Ngét ng¹t qu¸ muèn lµm - Së trêng lµ tuú bót. Thiªn l«i quËt ph¸ lung tung + ¢n Ngò Tuyªn: NguyÔn Tu©n 2. Nh÷ng t¸c phÈm chÝnh. + NhÊt Lang: Chµng trai sè 1 - SGK.

(69) + TuÊn thõa s¾c: Tu©n.. 3. Giíi thiÖu truyÖn ng¾n: Ch÷ ngêi tö tï. - Lóc ®Çu cã tªn lµ: Dßng ch÷ cuèi cïng, in 1938 trên tạp chí Tao đàn, sau đó đổi tên thành: Chữ ngời tử tù và đợc in trong tập truyện :Vang bóng một thêi. - T¸c phÈm tiªu biÓu: Vang bãng mét thêi + §îc in lÇn ®Çu 1940 gåm 11 truyÖn ng¾n viÕt vÒ một thời đã xa nay chỉ còn vang bóng. + Nhân vật chính: Phần lớn là nho sĩ cuối mùa những con ngời tài hoa, bất đắc chí, dùng cái tôi tài hoa ngông nghênh và sự thiên lơng để đối lập víi x· héi phµm tôc.. * Hoạt động 2. GV hớng dẫn HS đọc theo đoạn. §Þnh híng c¸ch t×m hiÓu néi dung.. II. §äc hiÓu v¨n b¶n. 1. §äc. 2. Gi¶i thÝch tõ khã. - Chó thÝch SGK.. 3. Giíi thiÖu thó ch¬i ch÷. - Ch÷ H¸n( Ch÷ nho): Ch÷ tîng h×nh, viÕt b»ng bót l«ng, mùc tµu. ViÕt theo khèi vu«ng, trßn, nÐt thanh, nÐt ®Ëm, nÐt cøng, nÐt mÒm kh¸c nhau. - Cã 4 kiÓu viÕt: + Ch©n: Ch©n ph¬ng - Em thêng nh×n thÊy c¸c kiÓu viÕt ch÷ nho ë + Th¶o: ViÕt tho¸ng + TriÖn: theo h×nh vu«ng. ®©u? Cã h×nh d¸ng nh thÕ nµo? + LÖ: Uèn lîn, hoa mÜ - NghÖ thuËt ch¬i ch÷ nho, viÕt ch÷ nho lµ thó ch¬i cña c¸c nhµ nho mµ ngêi xa gäi lµ Th ph¸p.  Thú chơi đài các, thanh tao, lịch sự của những ngời có văn hoá và khiếu thẩm mĩ, thờng diễn ra ở th phßng sang träng. 4. Tãm t¾t. - HS tãm t¾t theo c¶nh, néi dung truyÖn. TP cha đầy 3000 chữ nhng chứa đựng một nội dung t tëng lín. ChØ cã 3 nh©n vËt ë 3 c¶nh kh¸c nhau: + Quản ngục đọc công văn về tên tử tù Huấn Cao. + Huấn Cao bị giải vào ngục và sự biệt đãi. + C¶nh HuÊn Cao cho ch÷.  Cảnh nào cũng hội tụ đủ cả 3 nhân vật.. 5. T×m hiÓu gi¸ trÞ néi dung vµ nghÖ thuËt. 5.1.ThÇy th¬ l¹i. - KÎ gióp viÖc giÊy tê cho ngôc quan - Lµ ngêi biÕt yªu mÕn khÝ ph¸ch, biÕt träng ngêi tµi, nhiÖt t×nh tËn t©m víi chñ. - Từ thái độ, cử chỉ, đến hành động y trở thành kẻ t©m phóc cña ngôc quan - Nh©n vËt phô nhng thÇn t×nh, gãp phÇn lµm râ chủ đề tác phẩm. 5.2. Nh©n vËt Qu¶n ngôc.. - ThÇy Th¬ l¹i lµ ngêi nh thÕ nµo? LÊy dÉn chøng minh ho¹?. - Kẻ say mê chơi chữ đến kỳ lạ. - Kiªn tr× nhÉn nh¹i, c«ng phu, quyÕt xin ch÷ cho bằng đợc. - Suốt đời chỉ có một ao ớc: Có đợc chữ Huấn Cao mµ treo trong nhµ ... * Hoạt động 3. - Có sở thích cao quí đến coi thờng cả tính mạng Trao đổi thảo luận nhóm:5 phút. sèng cña m×nh: §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy giÊy trong. + Muèn ch¬i ch÷ HuÊn Cao. GV chuÈn x¸c kiÕn thøc. + D¸m nhê Th¬ l¹i xin ch÷. + Đối đãi đặc biệt với tử tù. Nhãm 1:  §ã lµ cuéc ch¹y ®ua nguy hiÓm, nÕu lé chuyÖn Quản ngục là ngời nh thế nào: nghề nghiệp, quản ngục chắc chắn không giữ đợc mạng sống. së thÝch? - Lần đầu: Bí mật sai thầy Thơ dâng rợu thịt đều đều. - LÇn hai: NhÑ nhµng, khiªm tèn nhng bÞ HuÊn Cao miÖt thÞ, xua ®uæi, mµ vÉn «n tån, nh· nhÆn. Muèn xin ch÷ cña HuÊn Cao..

(70) Nhãm 2. Quản ngục có thái độ nh thế nào khi gặp Huấn Cao? Tại sao lại có thái độ nh vậy?. Nhãm 3. §¸nh gi¸ cña em vÒ nh©n vËt Qu¶n ngôc?. - Chän nhÇm nghÒ. Gi÷a bän ngêi tµn nhÉn, lõa läc, th× h¾n l¹i cã tÝnh c¸ch dÞu dµng...biÕt träng ngêi ngay. - Một tâm hồn nghệ sỹ tài hoa đã lạc vào chốn nhơ bẩn. Tuy làm nghề thất đức nhng có một tâm hồn.  Trong XHPK suy tµn, chèn quan trêng ®Çy r·y bÊt lơng vô đạo, Quản ngục đúng là một con ngời Vang bãng - Mét tÊm lßng trong thiªn h¹….mét ©m thanh trong trẻo chen vào giữa một bản đàn mà nhạc luận đều hỗn loạn xô bồ.  BiÕt phôc khÝ tiÕt, biÕt qói träng ngêi tµi vµ yªu quí cái đẹp - một tấm lòng Biệt nhỡn liên tài.. Nhãm 4. Ngôc quan cã phÈm chÊt g× khiÕn HuÊn Cao c¶m kÝch? E. Cñng cè, dÆn dß - Hệ thống kiến thức đã học - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh G. Rót kinh nghiÖm:. Tiết 42. Ngày soạn: Ch÷ ngêi tö tï. ( NguyÔn Tu©n ) A. Mục đích yêu cầu. - Giới thiệu tác giả có phong cách nghệ thuật độc đáo: Tài hoa, uyên bác, trí tuệ..

(71) - Cảm nhận đợc vẻ đẹp của hình tợng Huấn Cao. Đồng thời hiểu và phân tích đợc nghệ thuật của thiªn truyÖn qua c¸ch x©y dùng nh©n vËt. - Rèn luyện ý thức biết yêu quí cái đẹp và văn hoá cổ truyền dân tộc - một vẻ đẹp còn vang bóng . B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - SGK, SGV Ng÷ v¨n 11. - Tµi liÖu tham kh¶o. - ThiÕt kÕ bµi häc. - M¸y chiÕu. C. C¸ch thøc tiÕn hµnh. - Phơng pháp đọc hiểu, đọc diễn cảm, phân tích, bình giảng, kết hợp nêu vấn đề, so sánh qua hình thức trao đổi, thảo luận nhóm. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức: 2.Bµi míi. Hoạt động của GV và HS * Hoạt động 1. Trao đổi, thảo luận nhóm: 5 phút. §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy. GV chuÈn x¸c kiÕn thøc.. Yêu cầu cần đạt. 5.3. Nh©n vËt HuÊn Cao. - Kẻ cầm đầu cuộc đại nghịch chống triều đình bị b¾t giam víi ¸n tö h×nh ®ang chê ngµy ra ph¸p trêng. - PhÈm chÊt: Nhãm 1. +Tµi hoa, nghÖ sÜ: Cã tµi viÕt ch÷ rÊt nhanh - Tại sao Huấn Cao bị bắt? Vẻ đẹp của hình t- và rất đẹp... Có đợc chữ Huấn Cao mà treo là có một vật báu trên đời...Thế ra y văn võ đều có tài ợng Huấn cao đợc thể hiện ở những phơng c¶. diÖn nµo? + Nh©n c¸ch trong s¸ng, träng nghÜa khinh lîi, cã tµi cã t©m, coi khinh tiÒn b¹c vµ quyÒn thÕ. Chữ Huấn Cao không chỉ đẹp vuông mà còn nói lên hoài bão tung hoành của một đời ngời. Huấn Cao không chỉ là một nghệ sỹ tài hoa, mà cßn lµ hiÖn th©n cña c¸i t©m kÎ sü. Cã tÊm lßng biÖt nhìn liªn tµi, mét thiªn l¬ng cao c¶. + KhÝ ph¸ch hiªn ngang: Coi thêng c¸i chÕt, MÆc dï ®ang chê ngµy ra chÆt ®Çu, vÉn nguyªn vẹn t thế ung dung, đàng hoàng, không biết cúi Huấn Cao gợi ngời đọc nghĩ đến Cao Bá đầu trớc quyền lực và đồng tiền. Ta nhất sinh Quát - một danh sĩ đời Nguyễn- cầm đầu cuộc không vì tiền bạc hay quyền thế mà ép mình viết khởi nghĩa Mĩ Lơng chống triều đình Tự Đức câu đối ...đời ta mới viết... cho ba ngời bạn thân.. bị thất bại: Nhất sinh đê thủ bái hoa mai. Nhân vật đợc giới thiệu gián tiếp. Mới Văn kỳ thanh bất kiến kỳ hình mà Quản ngục đã tâm phục Huấn Cao - đó là cách miêu tả lấy xa nói gần, lấy bãng lé h×nh. - HiÓu tÊm lßng vµ së thÝch cao quÝ cña thÇy Qu¶n, ông vô cùng xúc động và ân hận: Thiếu chút nữa ta đã phụ mất một tấm lòng trong thiên hạ. Nhãm 2. H×nh tîng HuÊn Cao trän vÑn vµ hoµn h¶o bëi Theo em t×nh huèng o¸i o¨m, ®Çy kÞch tÝnh -mét c¶m høng l·ng m¹n, mét bót ph¸p lý tëng ho¸ cña truyÖn ng¾n nµy lµ g×? ( cuéc kú ngé gi÷a cña NguyÔn Tuân. Một cốt cách: Nhất sinh đệ thủ tªn tö tï vµ viªn coi ngôc) b¸i hoa mai. 5.4. C¶nh HuÊn Cao cho ch÷ viªn Qu¶n ngôc - T×nh huèng o¸i o¨m, cuéc kú ngé ®Çy kÞch tÝnh giữa tên ngời viết chữ đẹp và ngời chơi chữ. Họ Nhãm 3. nhau trong hoµn c¶nh trí trªu: Nhµ ngôc. C¶nh cho ch÷ diÔn ra vµo lóc nµo? ë ®©u? T¹i gÆp XÐt trªn b×nh diÖn x· héi: Hä lµ kÎ thï cña nhau. sao nãi ®©y lµ mét c¶nh tîng xa nay cha tõng XÐt trªn b×nh diÖn nghÖ thuËt: Hä lµ tri ©m tri kû. cã?. Nhãm 4. Nªu ý nghÜa c¶nh cho ch÷?. - Lúc nửa đêm, trong nhà tù, vài canh giờ cuối cïng tríc lóc ra ph¸p trêng. - Trong kh«ng gian chËt hÑp, Èm ít, tèi t¨m, bÈn thØu, khãi bèc nghi ngót, díi ¸nh s¸ng cña ngän ®uèc tÈm dÇu lµ h×nh ¶nh 3 c¸i ®Çu chôm l¹i. Mét ngêi tï cæ mang g«ng ch©n víng xiÒng ®ang t« ®Ëm nh÷ng nÐt ch÷ trªn vu«ng lôa tr¾ng tinh, c¹nh viªn qu¶n ngôc khóm nóm, thÇy th¬ l¹i run run. - §ã lµ mét c¶nh tîng xa nay cha tõng cã: + Bëi viÖc cho ch÷ diÔn ra trong nhµ ngôc bÈn thØu, tèi t¨m, chËt hÑp..

(72) * Hoạt động 2. HS đọc ghi nhớ SGK. GV chèt néi dung chÝnh.. + Bëi ngêi nghÖ sü s¸ng t¹o trong lóc cæ mang g«ng, ch©n víng xiÒng ... + Bëi ngêi tö tï l¹i ë trong t thÕ bÒ trªn, uy nghi, lång léng. Cßn kÎ quyÒn uy l¹i khóm nóm run run, kÝnh cÈn, v¸i l¹y.  Tác giả dựng lên thật đẹp nhóm tợng đài thiên lơng với bút pháp tài năng bậc thầy về ngôn ngữ. - Trong chốn ngục tù ấy cái đẹp, cái thiện, cái cao cả đã chiến thắng và toả sáng. Đây là việc làm của kÎ chi ©m dµnh cho ngêi tri kû, cña mét tÊm lßng đền đáp một tấm lòng. Cái tâm đang điều khiểm cái tài, cái tâm cái tài đang hoà vào nhau để sáng tạo cái đẹp. - Ngßi bót s¾c s¶o cña NguyÔn Tu©n võa hiÖn thùc vừa lãng mạn đã dựng lên sự đối lập giữa bóng tối vµ ¸nh s¸ng, gi÷a c¸i thiÖn vµ c¸i ¸c, gi÷a c¸i cao c¶ vµ thÊp hÌn. - §©y kh«ng ph¶i lµ c¶nh cho ch÷, viÕt ch÷, mµ lµ c¶nh truyÒn ng«i thä gi¸o, trao chóc th hay mét mËt íc thiªng liªng nhÊt. Ranh giíi téi ph¹m - cai ngục đã bị xoá bỏ, chỉ còn lại những ngời bạn tri âm tri kỷ đang quây quần xung quanh cái đẹp của tình đời và tình ngời.. 5.5. T tëng t¸c phÈm - Dù thực tại có tối tăm tàn bạo đến đâu cũng không thể tiêu diệt đợc cái đẹp. Cái đẹp bất khả chiÕn b¹i. NiÒm tin m·nh liÖt thuéc vÒ chñ nghÜa nh©n v¨n s¸ng gi¸ cña nghÖ thuËt NguyÔn Tu©n, - Nhận xét về nghệ thuật sử dụng ngôn ngữ đó là một lối sống, một nhân cách, một mẫu ngời. ( đặc biệt là sử dụng từ Hán Việt ) của NguyÔn Tu©n trong truyÖn ng¾n? III. Ghi nhí: SGK. - Néi dung. + Kh¾c häa thµnh c«ng h×nh tîng HuÊn cao, con ngêi tµi hoa, c¸i t©m trong s¸ng, khÝ ph¸ch hiªn ngang. + Bộc lộ quan niệm về cái đẹp, tấm lòng yêu nớc thÇm kÝn. - NghÖ thuËt. + Kể chuyện, kết cấu tình tiết, lời thoại độc thoại, khắc hoạ nhân vật điển hình độc đáo. + Sử dụng hàng loạt từ Hán Việt rất đắt, tạo màu sắc lịch sử cổ kính, bi tráng. Khẳng định Nguyễn Tu©n lµ bËc thÇy vÒ ng«n ng÷, uyªn b¸c vÒ lÞch sö, x· héi. E. Cñng cè, dÆn dß - §äc l¹i t¸c phÈm. N¾m néi dung bµi häc. - Yªu thÝch nh©n vËt nµo nhÊt? T¹i sao? - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh. - Bài tập: Thành công của Nguyên Tuân là không chỉ xây dựng đợc hình tợng Huấn Cao độc đáo mà cả Quản ngục cũng thật đẹp. ý kiến của em nh thế nào? G. Rót kinh nghiÖm:.

(73) Tiết 43. Ngày soạn: LuyÖn tËp Thao t¸c lËp luËn so s¸nh.. A. Mục tiêu cần đạt. - Cñng cè nh÷ng kiÕn thøc vÒ lËp luËn nãi chung, lËp luËn so s¸nh nãi riªng. - Vận dụng lập luận so sánh để làm sáng tỏ một ý kiến, một quan điểm. - B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - SGK - SGV Ng÷ v¨n 11. - Gi¸o ¸n. - M¸y chiÕu. C. C¸ch thøc tiÕn hµnh. - Phơng pháp đọc hiểu. Phân tích, tổng hợp, trao đổi thảo luận nhóm. - §Þnh híng t×m hiÓu néi dung bµi häc qua hÖ thèng c©u hái bµi tËp. - TÝch hîp ph©n m«n Lµm v¨n. TiÕng ViÖt. §äc v¨n. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức: 2. KiÓm tra bµi cò: Kh«ng. 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS.. Yêu cầu cần đạt.. * Hoạt động 1. 1. ¤n tËp vÒ lËp luËn so s¸nh. GV yêu cầu HS nhớ lại kiến thức cũ và trả lời - So sánh tơng đồng: So sánh để thấy đợc sự giống nhau c©u hái: giữa các đối tợng. - Thế nào là lập luận so sánh tơng đồng? - So sánh tơng phản: So sánh để thấy đợc sự khác nhau - ThÕ nµo lµ lËp luËn so s¸nh t¬ng ph¶n? giữa các đối tợng. * Hoạt động 2. Híng dÉn HS vËn dông lµm bµi tËp SGK. Trao đổi thảo luận nhóm. Nhãm 1: Bµi tËp 1. Nhãm 2: Bµi tËp 2. 2. LuyÖn tËp. Bµi tËp1. - T×nh c¶m khi vÒ th¨m quª cña hai t¸c gi¶ H¹ Tri Ch¬ng vµ ChÕ Lan Viªn trong hai bµi th¬: + §iÓm gièng nhau: §Òu rêi quª h¬ng ®i xa tõ lóc trÎ vµ trở về khi tuổi đã cao. Khi trở về đều trở thành ngời xa lạ trªn quª h¬ng m×nh. + Hai nhà thơ sống ở hai thời đại cách xa nhau hơn một ngh×n n¨m, cã t©m sù gièng nhau: Kho¶ng kh¾c giËt m×nh víi nh÷ng tiÕc nuèi, b©ng khu©ng. Bµi tËp 2. - Học cũng nh trồng cây, mùa xuân đợc hoa, mùa thu đợc qu¶. - Mïa xu©n, mïa thu chØ c¸c giai ®o¹n kh¸c nhau: ban đầu thu hoạch đợc ít, càng về sau thu hoạch đợc nhiều h¬n. Häc th× lóc ®Çu khã kh¨n. vÒ sau hiÓu dÇn, kh«n lín trëng thµnh - cã häc vÊn..

(74)  Trång c©y th× t¨ng thu nhËp kinh tÕ. Häc tËp th× trëng thµnh vÒ trÝ tuÖ. Bµi tËp 3. - So s¸nh ng«n ng÷ trong hai bµi th¬ cña bµ HuyÖn Thanh Quan vµ Hå Xu©n H¬ng: + Gièng nhau: Cïng lµ th¬ thÊt ng«n b¸t có. + Kh¸c nhau: Th¬ Hå Xu©n H¬ng dïng nhiÒu tõ ng÷ gÇn gòi lêi ¨n tiÕng nãi h»ng ngµy. Th¬ Bµ HuyÖn Thanh Quan dïng nhiÒu tõ ng÷ H¸n ViÖt, sang träng.. Nhãm 3: Bµi tËp 3. Bµi tËp 4. - Tham kh¶o ®o¹n v¨n so s¸nh t¬ng ph¶n: Các cụ a những màu đỏ choét, ta lại a những màu xanh nhạt...các cụ bâng khuâng vì tiếng trùng đêm khuya, ta nao nao vì tiếng gà lúc đúng ngọ. Nhìn một cô gái ngây thơ, xinh xắn, các cụ coi nh đã làm một việc tội lỗi; ta thì cho mát mẻ nh đứng trớc một cánh đỗng xanh. Cái ái tình của các cụ thì chỉ là sự hôn nhân, nhng đối với ta thì trăm hình muôn trạng: cái tình say đắm, cái tình thoảng qua, c¸i t×nh gÇn gòi, c¸i t×nh xa x«i...,c¸i t×nh trong gi©y phót, c¸i t×nh ngµn thu...( Lu Träng L ).. Nhãm 4: Bµi tËp 4.. E. Cñng cè, dÆn dß - Hệ thống kiến thức đã học - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh G. Rót kinh nghiÖm:. Tiết 44. Ngày soạn: LuyÖn tËp vËn dông Thao t¸c lËp luËn ph©n tÝch vµ so s¸nh. A. Mục tiêu cần đạt. - Cñng cè nh÷ng kiÕn thøc vµ kÜ n¨ng vÒ thao t¸c lËp luËn ph©n tÝch vµ so s¸nh. - Bớc đầu biết cách vận dụng kết hợp hai thao tác đó trong bài văn nghị luận. - B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - SGK - SGV Ng÷ v¨n 11. - Gi¸o ¸n. - M¸y chiÕu. C. C¸ch thøc tiÕn hµnh. - Phơng pháp đọc hiểu. Phân tích, tổng hợp, trao đổi thảo luận nhóm. - §Þnh híng t×m hiÓu néi dung bµi häc qua hÖ thèng c©u hái bµi tËp. - TÝch hîp ph©n m«n Lµm v¨n. TiÕng ViÖt. §äc v¨n. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức: 2. KiÓm tra bµi cò: Kh«ng. 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS.. Yêu cầu cần đạt.. * Hoạt động 1. 1. Híng dÉn lµm bµi tËp. HS đọc đoạn trích và trả lời câu hỏi theo thảo luËn nhãm. Bµi tËp 1. - §o¹n trÝch sö dông nh÷ng thao t¸c lËp luËn: - Nhóm 1. Đoạn trích sử dụng những thao tác + Phân tích: Chớ tự kiêu tự đại. lËp luËn nµo? minh häa? Tự kiêu tự đại là khờ dại. Tự kiêu tự đại là thoái bộ. + So s¸nh: V× m×nh hay, cßn nhiÒu ngêi hay h¬n m×nh. M×nh giái, cßn nhiÒu ngêi giái h¬n m×nh....s«ng to bÓ réng...ngêi mµ tù kiªu tù m·n th× còng nh c¸i chÐn c¸i đĩa cạn..

(75) - Mục đích, tác dụng và cách kết hợp các thao tác lập - Nhóm 2: Mục đích, tác dụng kết hợp các luận trong đoạn trích: thao tác lập luận đó? + Giúp ngời đọc, ngời nghe hiểu rõ hơn về vấn đề tự kiêu, tự đại trong mỗi con ngời. + Giúp ngời đọc nhận thức rõ vấn đề: Bản thân sự hiểu biÕt, tµi n¨ng cña mçi ngêi bao giê còng cã giíi h¹n nhÊt định. - Nhãm 3: Rót ra kÕt luËn vÒ viÖc vËn dông kÕt - ViÖc vËn dông kÕt hîp nhiÒu thao t¸c lËp luËn trong hîp nhiÒu thao t¸c lËp luËn trong mét ®o¹n mét ®o¹n v¨n( bµi v¨n): lµ mét viÖc lµm tÊt yÕu. Kh«ng v¨n? cã mét v¨n b¶n nghÞ luËn nµo l¹i chØ dïng mét thao t¸c lËp luËn duy nhÊt, mµ ph¶i dïng kÕt hîp c¸c thao t¸c lËp luËn mét c¸ch linh ho¹t, cã hiÖu qu¶.  Một bài văn( đoạn văn) thờng có một thao tác chủ đạo, thao tác còn lại có nhiệm vụ bổ trợ cho thao tác chủ đạo đó. * Hoạt động 2. HS vËn dông kÕt hîp ph©n tÝch vµ so s¸nh, viÕt đoạn văn trình bày vẻ đẹp của một bài thơ( bài v¨n ) mµ m×nh yªu thÝch. * Hoạt động 3. GV híng dÉn HS bµi tËp ë nhµ.. Bµi tËp 2. - §Þnh híng tr¶ lêi theo c©u hái SGK.. 2. Híng dÉn vÒ nhµ. a/ HS dựa vào phân thân bài đã xây dựng lựa chọn viết một luận điểm trong đó sử dụng thao tác lập luận phân tÝch vµ so s¸nh.. c/ Su tầm những đoạn văn hay ở đó tác giả đã thành công - Có thể đọc các đoạn văn tham khảo trong trong việc vận dụng kết hợp phân tích và so sánh SGK, s¸ch híng dÉn häc bµi ng÷ v¨n 11. E. Cñng cè, dÆn dß - Hệ thống kiến thức đã học - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh G. Rót kinh nghiÖm:. Tiết 45. Ngày soạn LuyÖn tËp vËn dông Thao t¸c lËp luËn ph©n tÝch vµ so s¸nh. A. Mục tiêu cần đạt. - Cñng cè nh÷ng kiÕn thøc vµ kÜ n¨ng vÒ thao t¸c lËp luËn ph©n tÝch vµ so s¸nh. - Bớc đầu biết cách vận dụng kết hợp hai thao tác đó trong bài văn nghị luận. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - SGK - SGV Ng÷ v¨n 11. - Gi¸o ¸n. - M¸y chiÕu. C. C¸ch thøc tiÕn hµnh. - Phơng pháp đọc hiểu. Phân tích, tổng hợp, trao đổi thảo luận nhóm. - §Þnh híng t×m hiÓu néi dung bµi häc qua hÖ thèng c©u hái bµi tËp. - TÝch hîp ph©n m«n Lµm v¨n. TiÕng ViÖt. §äc v¨n. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức: 2. KiÓm tra bµi cò: Kh«ng. 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS.. Yêu cầu cần đạt..

(76) * Hoạt động 1.. 1. Híng dÉn lµm bµi tËp. Bµi tËp 1.. Bµi tËp 2. * Hoạt động 2. - §Þnh híng tr¶ lêi theo c©u hái SGK. HS vËn dông kÕt hîp ph©n tÝch vµ so s¸nh, viÕt đoạn văn trình bày vẻ đẹp của một bài thơ( bài v¨n ) mµ m×nh yªu thÝch. 2. Híng dÉn vÒ nhµ. a/ HS dựa vào phân thân bài đã xây dựng lựa chọn viết * Hoạt động 3. một luận điểm trong đó sử dụng thao tác lập luận phân GV híng dÉn HS bµi tËp ë nhµ. tÝch vµ so s¸nh. c/ Su tầm những đoạn văn hay ở đó tác giả đã thành công trong viÖc vËn dông kÕt hîp ph©n tÝch vµ so s¸nh - Có thể đọc các đoạn văn tham khảo trong SGK, s¸ch híng dÉn häc bµi ng÷ v¨n 11. E. Cñng cè, dÆn dß - Hệ thống kiến thức đã học - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh G. Rót kinh nghiÖm:. Tiết 46. Ngày soạn H¹nh phóc cña mét tang gia. ( Trích: Số đỏ - Vũ Trọng Phụng ). A. Mục đích yêu cầu. - Giíi thiÖu mét c©y bót trµo phóng xuÊt s¾c giai ®o¹n 30 - 45. - Sức tố cáo mạnh mẽ đối với xã hội trởng giả thành thị đơng thời bằng thái độ đả kích sâu cay trong nghÖ thuËt trµo phóng bËc thÇy cña t¸c gi¶. - Qua đoạn trích cho HS thấy rõ sự giả dối, lố lăng của đám con cháu đại bất hiếu trong gia đình cụ Cè Hång. - Giáo dục phong cách sống, thái độ sống lành mạnh, văn minh, có đạo lý. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn: - SGK - SGv Ng÷ v¨n 11. - ThiÕt kÕ bµi häc. - M¸y chiÕu. C. C¸ch thøc tiÕn hµnh - Phơng pháp đọc hiểu, đọc diễn cảm, phân tích, giảng bình, so sánh kết hợp nêu vấn đề bằng câu hái gîi më. - Trao đổi thảo luận nhóm. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức: 2. KiÓm tra bµi cò: KiÓm tra vë so¹n. 3. Bµi míi Hoạt động của GV và HS * Hoạt động 1. HS đọc tiểu dẫn và tóm tắt nội dung chính.. Yêu cầu cần đạt. I. §äc hiÓu tiÕu dÉn. 1. T¸c gi¶. - N¨m sinh, n¨m mÊt. - Quª qu¸n. - Cuộc đời và sự nghiệp . - TiÓu dÉn SGK tr×nh bµy nh÷ng néi dung chÝnh - C¸c t¸c phÈm tiªu biÓu. nµo? 2. Giới thiệu tiểu thuyết Số đỏ. - §¨ng b¸o Hµ Néi tõ sè 40 ngµy 7-10-1936, in - Em hiểu nhan đề : Số đỏ có nghĩa là gì? thµnh s¸ch n¨m 1938 - Tãm t¾t néi dung. 3. §o¹n trÝch. - Thuộc chơng 15 của tiểu thuyết Số đỏ. - Nhan đề : Do nhà biên soạn sách đặt..

(77) * Hoạt động 2. GV hớng dẫn HS đọc băn bản. T×m hiÓu nh÷ng khÝa c¹nh tæng qu¸t.. II. §äc hiÓu v¨n b¶n. 1. §äc. 2. ý nghĩa nhan đề đoạn trích.. - H¹nh phóc: NiÒm vui, sù sung síng - Tang gia: Nhµ cã tang - Em có suy nghĩ gì về nhan đề đoạn trích:  Cái chết đem lại niềm vui cho mọi ngời, đặc biệt là H¹nh phóc cña mét tang gia? các thành viên trong gia đình cụ Cố Hồng. 3. Tãm t¾t ®o¹n trÝch. - Tãm t¾t néi dung ®o¹n trÝch? * Hoạt động 3. Trao đổi thảo luận nhóm. §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy. GV chuÈn x¸c kiÕn thøc.. 4. T×m hiÓu néi dung vµ nghÖ thuËt. 4.1. Nh÷ng niÒm vui kh¸c nhau cña c¸c thµnh viªn trong gia đình.. - Cố Hồng: Mới 50 tuổi mơ ứơc đợc gọi là cụ Cố, để thiên hạ phải trầm trồ khen: úi kìa con giai nhớn đã...  mơ màng đợc mặc áo xô gai, lụ khụ, ho khạc, mếu m¸o... - Vî chång V¨n Minh: H¹nh phóc v× gia tµi cña mình không còn trên lý thuyết, giàu có đã trở thành sù thËt. Nhóm 1: Thái độ của từng thành viên trong gia - Typn và tiệm may âu hoá cùng các nhà cải cách: đình cụ cố Hồng khi cụ Tổ chết( Cố Hồng, vợ đợc dịp lăng xê những mốt tang táo bạo nhất, để chång V¨n Minh, «ng Tuýp vµ tiÖm may ¢u b¸n cho nh÷ng ai ®ang cã tang ...còng c¶m thÊy chót Ýt h¹nh phóc. hãa)? - Cô Tuyết: Đợc dịp mặc y phục ngây thơ để chứng tá m×nh h·y cßn trinh tiÕt. - Cậu Tú Tân: Đợc dịp sử dụng cái máy ảnh đã lâu không có dịp dùng đến - «ng Ph¸n: Sung síng v× kh«ng ngê r»ng c¸i sõng trªn ®Çu m×nh l¹i cã gi¸ trÞ. - Xuân tóc đỏ: Hạnh phúc đặc biệt vì nhờ hắn mà Nhóm 2: Thái độ của từng thành viên trong gia cụ Tổ chết, danh giá uy tín lại càng to hơn. đình cụ cố Hồng khi cụ Tổ chết(Cô Tuyết, cậu Tú Tân, ông Phán, Xuân tóc đỏ)? 4.2. C¸i chÕt cña cô Tæ ®em l¹i h¹nh phóc cho nhiều ngời ngoài gia đình. - Cảnh sát MinĐơ, Min Toa sung sơng vì đợc thuê giữ trật tự đám tang - X· héi trëng gi¶, b¹n bÌ cô cè Hång: Cã dÞp ph« trơng đủ thứ huân, huy chơng, các kiểu quần áo, Nhãm 3: C¸i chÕt cña cô Tæ cßn ®em l¹i niÒm ®Çu tãc, r©u ria... vui vµ h¹nh phóc cho nh÷ng ai n÷a ? T¹i sao hä l¹i h¹nh phóc khi cô Tæ chÕt? - Bạn bè cô Tuyết, bà Phó Đoan: Có dịp tụ tập để khoe khoang, hÑ hß nhau, chim chuét nhau, b×nh phÈm nhau, chª bai nhau... Cái chết của cụ Tổ là sự mong đợi của tất cả đám con cháu đại bất hiếu. Đó chính là sự suy đồi về đạo lý, sự tha hoá về nhân cách con ngời. T¸c gi¶ dùng lªn mét bøc tranh hµi híc cña mét x· hội thực dân thu nhỏ với tất cả sự đồi bại, xuống dốc nhân cách con ngời, đó là lời tố cáo của tác giả Nhóm 4: Tác giả muốn nói gì với bạn đọc thông đối với xã hội âu hoá rởm. qua cách miêu tả thái độ của các thành viên trong và ngoài gia đình cụ cố Hồng? E. Cñng cè, dÆn dß - Hệ thống kiến thức đã học - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh G. Rót kinh nghiÖm:.

(78) Tiết 47. Ngày soạn: H¹nh phóc cña mét tang gia. ( Trích: Số đỏ - Vũ Trọng Phụng ). A. Mục đích yêu cầu. - Giíi thiÖu mét c©y bót trµo phóng xuÊt s¾c giai ®o¹n 30 - 45. - Sức tố cáo mạnh mẽ đối với xã hội trởng giả thành thị đơng thời bằng thái độ đả kích sâu cay trong nghÖ thuËt trµo phóng bËc thÇy cña t¸c gi¶. - Qua đoạn trích cho HS thấy rõ sự giả dối, lố lăng của đám con cháu đại bất hiếu trong gia đình cụ Cè Hång. - Giáo dục phong cách sống, thái độ sống lành mạnh, văn minh, có đạo lý. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn: - SGK - SGv Ng÷ v¨n 11. - ThiÕt kÕ bµi häc. - M¸y chiÕu. C. C¸ch thøc tiÕn hµnh - Phơng pháp đọc hiểu, đọc diễn cảm, phân tích, giảng bình, so sánh kết hợp nêu vấn đề bằng câu hái gîi më. - Trao đổi thảo luận nhóm. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức: 2. KiÓm tra bµi cò: KiÓm tra vë so¹n. 3. Bµi míi Hoạt động của GV và HS. Yêu cầu cần đạt I. §äc hiÓu tiÕu dÉn. II. §äc hiÓu v¨n b¶n. 1. §äc.. 1. ổn định tổ chức: 2. KiÓm tra bµi cò: Ph©n tÝch t©m tr¹ng cña c¸c thành viên trong gia đình cụ cố Hồng khi cụ Tổ 2. ý nghĩa nhan đề đoạn trích. chÕt? Gi¸ trÞ cña bót ph¸p trµo phóng Vò Träng Phông? 3. Tãm t¾t ®o¹n trÝch. 3. Bµi míi: 4. T×m hiÓu néi dung vµ nghÖ thuËt. * Hoạt động 1. Trao đổi thảo luận nhóm. §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy. GV chuÈn x¸c kiÕn thøc.. 4.3. Cảnh đa đám.. - Đám tang to tát, đi đến đâu làm huyên náo đến đấy. Có sự phối hợp cả Ta -Tàu -Tây, mọi ngời thi nhau chôp ¶nh nh héi chî, trµn ngËp väng hoa, câu đối, đầy đủ các loại mốt quần áo, râu ria... Nhóm 1: Đám tang cụ Tổ đợc miêu tả nh thế  Nhìn toàn cảnh: Đám rớc, đám hội, mọi ngời ai nµo? còng tng bõng vui vÎ, n¸o nhiÖt.  Sự giả tạo, đóng kịch của giới tri thức rởm, đạo đức suy đồi của nền văn minh Âu hoá rởm. Nhóm 2: Nhận xét thái độ của mọi ngời trong - KÕt thóc lµ chi tiÕt: Ph¸n mäc sõng cø oÆt ngêi đám tang? ®i khãc trong tay xu©n, bªn c¹nh bè vî ho, khạc, mếu máo đúng qui cách...nhng thực chất lµ lÐn lót thanh to¸n tiÒn tr¶ c«ng cho xu©n.  Đám tang diễn ra nh một tấn đại hài kịch. Nó nói lên tất cả sự lố lăng vô đạo đức của cái xã héi thîng lu ngµy tríc. C¸i x· héi mµ t¸c gi¶ gäi là Chó đểu, khốn nạn. 4.4. §Æc s¾c nghÖ thuËt. - Tµi n¨ng miªu t¶: Høt! Høt! Høt! Nhóm 3: Suy nghĩ của em về những chi tiết cuối  tiếng khóc lạ đời, cïng trong ®o¹n trÝch (¤ng ph¸n mäc sõng khãc muốn lặng đi thì may có Xuân đỡ khỏi ngã… - Điệp khúc Đám cứ đi: Khẳng định mọi ngời.

(79) Xuân Tóc Đỏ muốn bỏ quách ra thì chợt thấy đến đây chủ yếu là để khoe mã, phô trơng,có dịp ông Phán dúi vào tay nó một cái giấy bạc năm để gặp gỡ. Tất cả đều thờ ơ, vô tâm. đồng gấp t…)? - NghÖ thuËt trµo phóng bËc thÇy trong c¸ch miêu tả và cách khắc hoạ chân dung, thái độ của tõng nh©n vËt. Nhóm 4: Nhận xét tiếng khóc của ông Phán - Sự phóng đại: Cụ cố Hồng hút một chặp 60 mäc sõng? vÒ h×nh ¶nh: §¸m cø ®i? ®iÕu thuèc phiÖn , g¾t 1872 c©u: biÕt råi, khæ vµ chi tiÕt miªu t¶ : ngêi chÕt n»m trong l¾m, nãi m·i. ......mØm cêi sung síng..? - Nghệ thuật đặc tả những bộ râu của bạn cụ cố Hồng: Sinh động, hài hớc, thể hiện tính cách rởm đời, khoe mẽ chỉ là vỏ bọc. - Sù vËn dông tµi t×nh vÒ ng«n ng÷, giäng ®iÖu, lột tả đợc bộ mặt thật của xã hội trởng giả, âu ho¸ v¨n minh rëm.. * Hoạt động 2. HS đọc ghi nhớ SGK.. III. Ghi nhí. - SGK.. * Hoạt động 3. Cñng cè luyÖn tËp. HS trao đổi cặp và trả lời miệng. Gv chuÈn x¸c kiÕn thøc.. IV. Cñng cè. - Suy nghÜ cña em sau khi häc xong ®o¹n trÝch. - Nếu cho phép đặt lại tên cho đoạn trích em sẽ đặt là gì?. E. Cñng cè, dÆn dß - Hệ thống kiến thức đã học - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh G. Rót kinh nghiÖm:. Tiết. Ngày soạn: Phong c¸ch ng«n ng÷ b¸o chÝ. A. Mục tiêu cần đạt. - Giúp HS nắm đợc khái niệm, đặc trng ngôn ngữ báo chí và phong cách ngôn ngữ báo chí. Phân biệt đợc ngôn ngữ báo chí với ngôn ngữ ở văn bản khác đợc tăng tải trên báo. - Cã kÜ n¨ng viÕt mét mÈu tin, ph©n tÝch mét bµi phãng sù b¸o chÝ. - Có ý thức học tập và rèn luyện vốn từ, lối diễn đạt trong sáng, rõ ràng, linh hoạt. - B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - SGK - SGV Ng÷ v¨n 11. - Gi¸o ¸n. - M¸y chiÕu. C. C¸ch thøc tiÕn hµnh. - Phơng pháp đọc hiểu. Phân tích, tổng hợp, trao đổi thảo luận nhóm. - §Þnh híng t×m hiÓu néi dung bµi häc qua hÖ thèng c©u hái bµi tËp. - TÝch hîp ph©n m«n Lµm v¨n. TiÕng ViÖt. §äc v¨n. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức: 2. KiÓm tra bµi cò: Kh«ng. 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS.. Yêu cầu cần đạt.. * Hoạt động 1. I. Ng«n ng÷ b¸o chÝ. HS đọc ví dụ SGK tìm hiểu sơ lợc về một số thÓ lo¹i v¨n b¶n vµ ng«n ng÷ b¸o chÝ. 1. Mét sè thÓ lo¹i v¨n b¶n b¸o chÝ. GV nêu nhận định SGK. - Bản tin: Thời gian, địa điểm, sự kiện chính xác nhằm cung cấp tin tức cho ngời đọc. Thờng theo một khuôn mẫu:Nguồn tin – thời gian - địa ®iÓm – sù kiÖn – diÔn biÕn – kÕt qu¶..

(80) - Theo em nh÷ng thÓ lo¹i v¨n b¶n nµo thuéc - Phãng sù: Cung cÊp tin tøc nhng më réng phÇn têng thuËt chi tiÕt sù kiÖn, miªu t¶ b»ng h×nh ¶nh, gióp ngêi phong c¸ch ng«n ng÷ b¸o chÝ? đọc có một cái nhìn đầy đủ, sinh động, hấp dẫn. - TiÓu phÈm: Giäng v¨n th©n mËt, d©n d·, thêng mang s¾c th¸i mØa mai, ch©m biÕm nhng hµm chøa mét chÝnh kiÕn vÒ thêi cuéc.  Ngoµi ra cßn mét sè thÓ lo¹i kh¸c nh: Pháng vÊn, b×nh luận, thời sự, trao đổi ý kiến, th bạn đọc... + Ph©n lo¹i b¸o chÝ theo ph¬ng tiÖn: b¸o viÕt, b¸o nãi, b¸o ®iÖn tö. - Em biết hiện nay có bao nhiêu loại báo chí và + Phân loại theo định kỳ xuất bản: báo hàng ngày (nhật c¸ch ph©n lo¹i nh thÕ nµo? b¸o), b¸o hµng tuÇn (tuÇn b¸o), b¸o hµng th¸ng ( nguyÖt b¸o, nguyÖt san). + Phân loại theo lĩnh vực hoạt động xã hội: Báo Văn nghÖ, b¸o Khoa häc, b¸o Ph¸p luËt, b¸o Th¬ng m¹i, b¸o Giáo dục Thời đại... + Phân loại theo đối tợng độc giả: báo Nhi đồng, báo TiÒn phong, b¸o Thanh niªn, b¸o Phô n÷, b¸o Lao động... - MÆc dï cã nhiÒu thÓ lo¹i kh¸c nhau nhng ngôn ngữ báo chí chung một mục đích và 2. Ngôn ngữ báo chí. nhiÖm vô g×? - Tån t¹i ë 2 d¹ng chÝnh: B¸o viÕt vµ b¸o nãi. - Ngoµi ra cßn: B¸o h×nh, b¸o ®iÖn tö. * Hoạt động 2. HS luyÖn tËp viÕt b¶n tin. Th¶o luËn nhãm §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy. GV chuÈn x¸c kiÕn thøc. ChÊm ®iÓm..  Ng«n ng÷ b¸o chÝ cã mét chøc n¨ng chung lµ cung cÊp tin tøc thêi sù, ph¶n ¸nh d luËn vµ ý kiÕn cña quÇn chóng. §ång thêi nªu lªn quan ®iÓm chÝnh kiÕn cña tê b¸o, nh»m thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña x· héi.. - Nhóm 1:Viết bản tin về đề tài trật tự an toàn giao th«ng. - Nhóm 2: Viết bản tin về vấn đề học đờng. - Nhãm 3:ViÕt b¶n tin ph¶n ¸nh t×nh h×nh häc tËp cña líp 11A1. - Nhóm 4: Viết bản tin về vấn đề an ninh khu d©n c.. 3. LuyÖn tËp. - Viết một bản tin ngắn, đảm bảo theo lôgíc: Nguồn tin – thời gian - địa điểm – sự kiện – diễn biến – kÕt qu¶ - ý kiÕn.. E. Cñng cè, dÆn dß - Hệ thống kiến thức đã học - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh G. Rót kinh nghiÖm:. Tiết Tr¶ Bµi viÕt sè 3. Ngày soạn:. A. Môc tiªu bµi häc. - Gióp HS nhËn râ u, khuyÕt ®iÓm trong bµi viÕt. - Rót ra nh÷ng kinh nghiÖm vÒ viÖc vËn dông kÕt hîp c¸c thao t¸c lËp luËn trong bµi v¨n nghÞ luËn. - T¨ng thªm lßng yªu thÝch häc tËp bé m«n. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - Gi¸o ¸n. - Bµi lµm cña HS. C.C¸ch thøc tiÕn hµnh. - Phơng pháp thuyết giảng, phân tích kết hợp trao đổi. - Tr¶ bµi cho HS xem kÕt qu¶. Kh¾c phôc lçi viÕt. GV thu bµi lu v¨n phßng. D. TiÕn tr×nh giê häc..

(81) 1. ổn định tổ chức. 2. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS. Yêu cầu cần đạt.. Hoạt động 1. GV nhËn xÐt nh÷ng u ®iÓm, nhîc ®iÓm bµi viÕt. §¸nh gi¸ kÕt qu¶.. * Hoạt động 2. GV chữa đề theo đáp án thang điểm.. *Yªu cÇu vÒ kü n¨ng.. 1. NhËn xÐt chung. * ¦u ®iÓm. - Nhìn chung các em hiểu đề, biết cách triển khai ý. Nắm đợc nội dung yêu cầu đề bài. - Phần tự luận đi đúng hớng. Hiểu yêu cầu đề. * Nhîc ®iÓm. - Bài viết cha mở rộng, cha bày tỏ đợc ý kiến của mình mét c¸ch cô thÓ vµ râ rµng. - Diễn đạt đôi chỗ còn chung chung, mờ nhạt. - ý 2 của đề cha có dẫn chứng minh họa cụ thể, súc tích để tăng tính thuyết phục. * KÕt qu¶. - §iÓm 7-8: Kh«ng. - §iÓm 6,5 - 6,75: : 03 em - §iÓm 5- 6,25: 17 em - §iÓm díi 5 : 23 em 2. Chữa đề. - BiÕt c¸ch tr×nh bµy mét bµi lµm v¨n nghÞ luËn v¨n häc. - Trình bày ngắn gọn, đủ ý, diễn đạt lu loát. - Bè côc râ rµng. V¨n cã c¶m xóc. - Không sai lỗi chính tả, lỗi diễn đạt.. * Yêu cầu về kiến thức. Học sinh có thể 1. Khái quát đợc những nét cơ bản Nai. cã nh÷ng c¸ch tr×nh bµy kh¸c nhau nhng 2. Chøng minh qua t¸c phÈm bài viết cần đảm bảo các ý. 3. Chøng minh b»ng c¸c t¸c phÈm cô thÓ. 4. Rút ra những đặc điểm chính. E. Cñng cè, dÆn dß - Hệ thống kiến thức đã học - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh G. Rót kinh nghiÖm:. Tiết. Ngày soạn Mét sè thÓ lo¹i v¨n häc Th¬, truyÖn. A. Môc tiªu bµi häc. - Gióp häc sinh: + NhËn biÕt thÓ vµ lo¹i trong v¨n häc. + Hiểu khái quát đặc điểm của một số thể loại văn học: Thơ, truyện + Vận dụng hiểu biết để đọc văn. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - Gi¸o ¸n. - Bµi lµm cña HS. - M¸y chiÕu. C.C¸ch thøc tiÕn hµnh. - Phơng pháp đọc hiểu. Phân tích, tổng hợp, trao đổi thảo luận nhóm. - §Þnh híng t×m hiÓu néi dung bµi häc qua hÖ thèng c©u hái bµi tËp. - TÝch hîp ph©n m«n Lµm v¨n. TiÕng ViÖt. §äc v¨n. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức. 2. KiÓm tra bµi cò: Kh«ng. 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS. Yêu cầu cần đạt. I. Quan niÖm chung vÒ lo¹i thÓ v¨n häc. * Hoạt động 1. - Cơ sở chung để phân chia loại thể văn học là dựa vào phHớng dẫn HS đọc phần I và định hớng ơng thức ( cách thức phản ánh hiện thực, tình cảm của tác néi dung. phÈm ). Trao đổi thảo luận theo cặp..

(82) GV chuÈn x¸c kiÕn thøc.. - Lo¹i lµ g×? Cã mÊy lo¹i h×nh v¨n häc?. - Thể là gì? Căn cứ để phân chia thể?. 1. Lo¹i. - Lµ ph¬ng thøc tån t¹i chung, lµ lo¹i h×nh, chñng lo¹i. T¸c phẩm văn học đợc chia làm 3 loại: Tr÷ t×nh Béc lé t×nh c¶m, c¶m xóc, t©m tr¹ng con ngêi: - Ca dao - Th¬. Tù sù KÓ l¹i ( miªu t¶) tr×nh tù c¸c sù viÖc, cã nh©n vËt. - TruyÖn. - TiÓu thuyÕt - Bót ký - Phãng sù - KÝ sù. - Tïy bót.. KÞch Th«ng qua lêi tho¹i, hµng động của các nhân vật để thể hiÖn m©u thuÉn, xung đột: - KÞch D Gian - KÞch C §iÓn - KÞch H §¹i - Bi kÞch. - Hµi kÞch.. 2. ThÓ. - Lµ hiÖn thùc hãa cña lo¹i, nhá h¬n lo¹i. - Căn cứ để phân chia đa dạng: Có khi dựa vào độ ngắn dài; đề tài; cấu trúc; tính chất mâu thuẫn; cảm hứng chủ đạo… - Có một thể loại tồn tại độc lập: Văn nghị luận ( chÝnh trÞ x· héi, v¨n hãa.) II. ThÓ lo¹i th¬. 1. Kh¸i lîc vÒ th¬.. * Hoạt động 2. Trao đổi thảo luận nhóm. §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy. GV chuÈn x¸c kiÕn thøc. - Nhãm 1: §Æc trng c¬ b¶n cña th¬ lµg×?. a/ §Æc trng cña th¬. - Th¬ khëi ph¸t tù lßng ngêi ( Lª QuÝ §«n ). - Cèt lâi cña th¬ lµ t×nh c¶m, c¶m xóc, t©m tr¹ng, lµ tiÕng nãi cña t©m hån chë nÆng suy t cña con ngêi. - Néi dung c¬ b¶n cña th¬ lµ tr÷ t×nh - Ngôn ngữ thơ cô đọng, hàm xúc, giàu nhịp điệu, hình ảnh sinh động, đợc tổ chức đặc biệt theo thể thơ. b/ Ph©n lo¹i th¬. - Ph©n lo¹i theo néi dung biÓu hiÖn cã: + Th¬ tr÷ t×nh + Th¬ tù sù + Th¬ trµo phóng. - Ph©n lo¹i theo c¸ch thøc tæ chøc cã: + Th¬ c¸ch luËt. + Th¬ tù do. - Nhóm 2: Thơ đợc phân loại nh thé nào? + Thơ văn xuôi. Cã bao nhiªu lo¹i? 2. Yêu cầu về đọc thơ. - §äc kÜ tiÓu dÉn. - Đọc kĩ văn bản.( đọc nhiều lần: đọc to, đọc thầm, đọc diÔn c¶m). - C¶m nhËn ý th¬ qua tõng dßng, tõng c©u, tõng tõ, tõng h×nh ¶nh theo m¹ch c¶m xóc. - Nhóm 3+4: Em thờng đọc thơ nh thế - Phát hiện ra những ý thơ hay, những tình cảm cảm xúc nµo? trong bµi th¬. - §¸nh gi¸, nhËn xÐt chung vÒ t tëng, nghÖ thuËt cña bµi th¬. - Häc thuéc lßng bµi th¬. - DiÔn xu«i bµi th¬( nÕu cã thÓ). E. Cñng cè, dÆn dß - Hệ thống kiến thức đã học - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh G. Rót kinh nghiÖm:.

(83) Tiết. Ngày soạn: Mét sè thÓ lo¹i v¨n häc Th¬, truyÖn. A. Môc tiªu bµi häc. - Gióp häc sinh: + NhËn biÕt thÓ vµ lo¹i trong v¨n häc. + Hiểu khái quát đặc điểm của một số thể loại văn học: Thơ, truyện + Vận dụng hiểu biết để đọc văn. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - Gi¸o ¸n. - Bµi lµm cña HS. - M¸y chiÕu. C.C¸ch thøc tiÕn hµnh. - Phơng pháp đọc hiểu. Phân tích, tổng hợp, trao đổi thảo luận nhóm. - §Þnh híng t×m hiÓu néi dung bµi häc qua hÖ thèng c©u hái bµi tËp. - TÝch hîp ph©n m«n Lµm v¨n. TiÕng ViÖt. §äc v¨n. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức. 2. KiÓm tra bµi cò: Kh«ng. 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS. Yêu cầu cần đạt. I. Quan niÖm chung vÒ lo¹i thÓ v¨n häc.. II. ThÓ lo¹i th¬. * Hoạt động 1. GV hớng dẫn HS đọc phần II. II. TruyÖn. §Þnh híng néi dung. 1. Kh¸i lîc vÒ truyÖn. Trao đổi thảo luận nhóm. §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy. GV chuÈn x¸c a/ §Æc trng cña truyÖn. kiÕn thøc. - Là phơng thức phản ánh hiện thực đời sống qua câu chuyện, sự kiện, sự việc, thông qua đó nhà văn bộc lộ quan điểm, t tởng về hiện thực đời sống xã hội một cách khách quan. - Nhóm 1: Nêu đặc trng của - Thêng cã cèt truyÖn. truyÖn? - Nh©n vËt. - T×nh huèng . b/ Ph©n lo¹i truyÖn. - Dùa trªn nh÷ng tiªu chÝ kh¸c nhau cã c¸ch ph©n lo¹i kh¸c - Nhóm 2: Truyện đợc phân thành bao nhau: Truyện ngắn, truyện dài, truyện đồng thoại, truyện nhiªu lo¹i ? t×nh b¸o, truyÖn lÞch sö, truyÖn viÔn tëng, truyÖn th¬, truyÖn trµo phóng… - Nhóm 3+4: Em thờng đọc truyện nh thÕ nµo? 2. Yêu cầu đọc truyện. - Đọc kĩ nhiều lần; đọc lớt; đọc từng đoạn; đọc diễn cảm. - Nắm vững cốt truyện. Tóm tắt nội dung. Xác định thể loại truyÖn. Ph©n tÝch, t×m hiÓu cèt truyÖn, bè côc, kÕt cÊu, tr×nh tự, cách mở đầu và kết thúc, ý nghĩa nhan đề. - Ph©n tÝch nh©n vËt, ph©n tÝch t×nh huèng, kh¸i qu¸t chñ * Hoạt động 2. đề, t tởng. HS đọc ghi nhớ SGK. - Ph©n tÝch gi¸ trÞ nghÖ thuËt, c¸ch x©y dùng cèt truyÖn, nh©n vËt, kÕt cÊu vµ t×nh tiÕt… * Hoạt động 3. - §¸nh gi¸ chung. GV híng dÉn HS lµm bµi tËp SGK. Mçi nhãm 1 ý nhá. III. Ghi nhí..

(84) - SGK IV. LuyÖn tËp. - Bµi tËp SGK tr136. E. Cñng cè, dÆn dß - Hệ thống kiến thức đã học - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh G. Rót kinh nghiÖm:. Tiết 51. ChÝ. Ngày soạn: PhÌo - Nam Cao PhÇn mét: T¸c gi¶. A. Mục đích yêu cầu - Giúp HS hiểu đợc những nét chính về con ngời, quan điểm nghệ thuật, các đề tài chính, sự nghiệp sáng tác và phong cách nghệ thuật của Nam Cao; từ đó tạo điều kiện cho HS học tốt hơn kiệt tác ChÝ PhÌo. - Rèn kỹ năng hệ thống hóa kiến thức, phân tích, tổng hợp những vấn đề văn học sử. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - SGK Ng÷ v¨n 11. - T liÖu v¨n häc. - ThiÕt kÕ bµi häc. - ¶nh ch©n dung nhµ v¨n. - M¸y chiÕu. C. C¸ch thøc tiÕn hµnh. - Phơng pháp đọc hiểu, đọc diễn cảm, kết hợp phân tích, giảng bình, so sánh, nêu vấn đề bằng hệ thèng c©u hái gîi më. - Trao đổi thảo luận, kích thích sự sáng tạo của học sinh. - TÝch hîp ph©n m«n Lµm v¨n, TiÕng ViÖt, §äc v¨n. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức. 2. Kiểm tra bài cũ: Nêu những đặc trng của truyện và những yêu cầu đọc truyện. 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS. Yêu cầu cần đạt..

(85) * Hoạt động 1. HS đọc phần I SGK. Tãm t¾t néi dung chÝnh. GV chuÈn x¸c kiÕn thøc.. I. Vµi nÐt vÒ tiÓu sö vµ con ngêi. - Tªn thËt TrÇn H÷u Tri: 20/ 10/ 1915. - Xuất thân trong một gia đình nghèo khó ở làng Đại Hoµng, tæng Cao §µ, huyÖn Nam Sang, phñ Lý Nh©n, tỉnh Hà Nam. Quê hơng nghèo đói, đồng nhiều chiêm - Tóm tắt những nét chính về cuộc đời và con chũng, ngời dân phải tha phơng cầu thực khắp nơi. ngêi Nam Cao? - Mét thêi gian sau, «ng lªn Hµ Néi, d¹y häc ë trêng t thục. Nhật vào Đông Dơng, trờng học phải đóng cöa, «ng l¹i thÊt nghiÖp sèng lay l¾t b»ng nghÒ gia s vµ viÕt v¨n. - 1943 tham gia hoạt động cách mạng - N¨m 1947 lªn ViÖt B¾c lµm c«ng t¸c tuyªn truyÒn * Hoạt động 2. phôc vô kh¸ng chiÕn. HS đọc phần 1 tr138. - 1950 tham gia chiÕn dÞch biªn giíi. Võa l¨n lén Tãm t¾t néi dung chÝnh. trong kh¸ng chiÕn, võa viÕt v¨n, khao kh¸t sù c«ng GV chuÈn x¸c kiÕn thøc. Minh häa b»ng mét b»ng. t¸c phÈm tiªu biÓu. - 11/ 1951 trên đờng đi công tác ở vùng địch hậu Liên khu III, bÞ giÆc phôc kÝch vµ b¾n chÕt. II. Sù nghiÖp v¨n häc. 1. Quan ®iÓm nghÖ thuËt. - Luôn suy nghĩ sống và viết - sống đã rồi hãy viết. - Nam Cao chủ trơng văn học phải chứa đựng nội dung nhân đạo, Văn học phải diễn tả đợc hiện thực cuéc sèng ( §êi thõa, Sèng mßn, §«i m¾t…) - Nam Cao cho r»ng nghÖ thuËt lµ mét lÜnh vùc ho¹t - Trình bày tóm tắt quan điểm nghệ thuật của động đòi hỏi phải khám phá, đào sâu, tìm tòi và sáng Nam Cao? t¹o kh«ng ngõng - Sau c¸ch m¹ng «ng nªu cao lËp trêng, quan ®iÓm của nhà văn: Nhà văn phải có con mắt nhìn đời, nhìn ngời - đặc biệt là ngời nông dân kháng chiến - một cách đúng đắn. Nam Cao xứng đáng là một nhà văn hiện thực sâu s¾c, cã quan ®iÓm nghÖ thuËt tiÕn bé, míi mÎ so víi nhiều nhà văn đơng thời. 2. Các đề tài chính. - Trớc cách mạng tập trung hai đề tài chính: a/ Ngêi tri thøc nghÌo. - Nh÷ng t¸c phÈm tiªu biÓu: Sèng mßn, §êi thõa, * Hoạt động 3. Nh÷ng chuyÖn kh«ng muèn viÕt, Gi¨ng s¸ng, Quªn HS đọc phần 2 SGK. điều độ, Nớc mắt... Tãm t¾t néi dung chÝnh. dung: GV chuÈn x¸c kiÕn thøc. Minh häa b»ng mét -+Néi TÊn bi kÞch tinh thÇn cña nh÷ng ngêi tri thøc tµi t¸c phÈm tiªu biÓu. n¨ng, cã hoµi b·o vµ nh©n phÈm, nhng l¹i bÞ g¸nh nặng của cơm áo, gạo tiền đè bẹp, phải sống mòn nh một kẻ vô ích, một đời thừa… + Cuộc đấu tranh kiên trì của những ngời tri thức nghèo trớc sự cám dỗ của lối sống ích kỉ, để thực hiện lí tởng sống, vơn tới một cuộc sống cao đẹp. + DiÔn t¶ hÕt søc ch©n thùc t×nh c¶nh nghÌo khæ, dë sèng, dë chÕt cña nh÷ng nhµ v¨n nghÌo. ¤ng ®i s©u vào những bi kịch tâm hồn họ để từ đó tố cáo xã hội Giá trị trong những sáng tác của ông về đề tài trà đạp lên ớc mơ con ngời: ngêi tri thøc? b/ Ngêi n«ng d©n nghÌo. - Nh÷ng t¸c phÈm tiªu biÓu: ChÝ phÌo, Mét b÷a no, T cách mõ, Lang rận, Lão Hạc, Dì Hảo, Nửa đêm, Mua danh, TrÎ con kh«ng biÕt ¨n thÞt chã… - Néi dung. + Bøc tranh ch©n thùc vÒ n«ng th«n ViÖt Nam tríc cách mạng tháng Tám: Nghèo đói, xơ xác, bần cùng. + KÕt ¸n ®ang thÐp x· héi bÊt c«ng tµn b¹o ®Èy bé phận nông dân nghèo đói bần cùng, lu manh hóa. ¤ng lªn tiÕng bªnh vùc quyÒn sèng, vµ nh©n phÈm cña hä ( ChÝ phÌo, Lang rËn, L·o H¹c, D× H¶o…) + ChØ ra nh÷ng thãi h tËt xÊu cña ngêi n«ng d©n, mét.

(86) phÇn do m«i trêng sèng, mét phÇn do chÝnh hä g©y ra( TrÎ con kh«ng biÕt ¨n thÞt chã, röa hên…) - Em biết tác phẩm nào của Nam Cao về đề + Phát hiện và khẳng định đợc nhân phẩm và bản tµi ngêi n«ng d©n nghÌo? chÊt l¬ng thiÖn cña ngêi n«ng d©n, cho dï bÞ x· héi vïi dËp, bÞ cíp ®i c¶ nh©n h×nh lÉn nh©n tÝnh.( ChÝ PhÌo.)  Dù ở đề tài nào ông luôn day dứt đớn đau trớc tình tr¹ng con ngêi bÞ bÞ xãi mßn vÒ nh©n phÈm, bÞ huû diÖt vÒ nh©n tÝnh. - Nội dung của đề tài viết về ngời nông dân là - Sau cách mạng, Nam Cao là cây bút tiêu biểu của g×? v¨n häc giai ®o¹n kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p. ( NhËt kÝ ë rõng, §«i m¾t, t©p kÝ sù ChuyÖn biªn giíi…). ¤ng lao m×nh vµo kh¸ng chiÕn, tù nguyÖn lµm anh tuyªn truyÒn v« danh cho c¸ch m¹ng. C¸c t¸c phÈm cña «ng lu«n lu«n lµ kim chØ nam cho c¸c v¨n nghÖ sü cïng thêi. - Sau c¸ch m¹ng ngßi bót Nam Cao cã g× kh¸c víi tríc c¸ch m¹ng? 3. Phong c¸ch nghÖ thuËt. - Là nhà văn có phong cách nghệ thuật độc đáo: + Đặc biệt quan tâm đến đời sống tinh thần của con ngêi. BiÖt tµi ph©n tÝch t©m lÝ nh©n vËt. + KÕt cÊu truyÖn thêng theo m¹ch t©m lÝ linh ho¹t, nhÊt qu¸n vµ chÆt chÏ. * Hoạt động 4. + Cốt truyện đơn giản, đời thờng nhng lại đặt ra vấn HS đọc phần 3 SGK. đề quan trọng sâu xa, có ý nghĩa triết lí về cuộc sống Tãm t¾t néi dung chÝnh. vµ con ngêi x· héi. GV chuÈn x¸c kiÕn thøc.  Ngßi bót cña «ng l¹nh lïng, tØnh t¸o, nÆng trÜu u t vµ đằm thắm yêu thơng. Nam Cao đợc đánh giá là nhà v¨n hµng ®Çu trong nÒn V¨n häc ViÖt Nam thÕ kû XX. V× sao nãi Nam Cao lµ nhµ v¨n cã phong III. Ghi nhí. cách nghệ thuật độc đáo? - SGK * Hoạt động 5. HS đọc ghi nhớ SGK tr142. GV híng dÉn tæng kÕt vµ luyÖn tËp.. IV. Cñng cè. - Cảm nhận sâu sắc nhất về cuộc đời và sự nghiệp văn häc Nam Cao?. E. Cñng cè, dÆn dß - Hệ thống kiến thức đã học - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh G. Rót kinh nghiÖm:. Tiết 52. Ngày soạn: Phong c¸ch ng«n ng÷ b¸o chÝ. (TiÕp theo). A. Mục tiêu cần đạt. - Giúp HS nắm đợc các phơng tiện diễn đạt và các đặc trng của ngôn ngữ báo chí. - Bớc đầu hình thành các kĩ năng viết một số thể loại báo chí đơn giản, gần gũi với các hoạt động trong nhµ trêng. - Có ý thức học tập và rèn luyện vốn từ, lối diễn đạt trong sáng, rõ ràng, linh hoạt. - B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - SGK - SGV Ng÷ v¨n 11. - Gi¸o ¸n. - M¸y chiÕu. C. C¸ch thøc tiÕn hµnh. - Phơng pháp đọc hiểu. Phân tích, tổng hợp, trao đổi thảo luận nhóm. - §Þnh híng t×m hiÓu néi dung bµi häc qua hÖ thèng c©u hái bµi tËp..

(87) - TÝch hîp ph©n m«n Lµm v¨n. TiÕng ViÖt. §äc v¨n. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức: 2. KiÓm tra bµi cò: Ng«n ng÷ b¸o chÝ lµ lo¹i ng«n ng÷ nh thÕ nµo? 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS.. Yêu cầu cần đạt.. * Hoạt động 1. HS đọc mục 1 SGK Trao đổi nhóm. Đại diện nhóm trình bày. GV chuÈn x¸c kiÕn thøc.. II. Các phơng tiện diễn đạt và đặc trng của ngôn ngữ b¸o chÝ. 1. Các phơng tiện diễn đạt.. a/ VÒ tõ vùng. - Phong phó vµ ®a d¹ng. Mçi thÓ lo¹i b¸o chÝ thêng cã mét m¶ng tõ vùng chuyªn dïng. - Nhóm 1. Ngôn ngữ báo chí có đặc điểm gì về + Tin tức: Thờng dùng các danh từ chỉ tên riêng, địa tõ vùng? danh, thêi gian, sù kiÖn... + Phóng sự: Thờng dùng các động từ, tính từ, miêu tả hoạt động, trạng thái, tính chất của sự vật, sự việc... + B×nh luËn: Thêng sö dông c¸c thuËt ng÷ chuyªn m«n, chÝnh trÞ, kinh tÕ... + TiÓu phÈm: Thêng sö dông c¸c tõ ng÷ d©n d·, hãm hØnh, ®a nghÜa... - Nhóm 2: Ngôn ngữ báo chí có đặc điểm gì về b/ Về ngữ pháp. ng÷ ph¸p - Câu văn ngắn gọn, súc tích, chặt chẽ, đảm bảo tính chÝnh x¸c cña th«ng tin. - Nhóm 3: Ngôn ngữ báo chí có đặc điểm gì khi c/ Về các biện pháp tu từ. sö dông c¸c biÖn ph¸p tu tõ? - Sö dông c¸c biÖn ph¸p tu tõ linh ho¹t vµ rÊt hiÖu qu¶. 2. §Æc trng cña ng«n ng÷ b¸o chÝ. * Hoạt động 2. HS đọc mục 2 SGK. Trao đổi cặp. GV định hớng nội dung.. a/ TÝnh th«ng tin thêi sù. - Lu«n cung cÊp th«ng tin míi nhÊt hµng ngµy - Thông tin đảm bảo tính chính xác và độ tin cậy.. b/ TÝnh ng¾n gän. - §Æc trng hµng ®Çu cña ng«n ng÷ b¸o chÝ. Ng¾n gän - Ngôn ngữ báo chí có mấy đặc trng? Đó là nhng phải đảm bảo lơng thông tin cao và có tính hàm những đặc trng nào? sóc.. * Hoạt động 3. HS đọc ghi nhớ SGK.. c/ Tính sinh động, hấp dẫn. - Thể hiện ở nội dung thông tin mới mẻ, cách diễn đạt ng¾n gän, dÔ hiÓu, vµ kh¶ n¨ng kÝch thÝch sù suy nghÜ tìm tòi của bạn đọc. - Thể hiện ở cách đặt tiêu đề cho bài báo.. * Hoạt động 4. GV híng dÉn HS tù lµm bµi tËp trong SGK.. 3. Ghi nhí. - SGK. 4. LuyÖn tËp.. E. Cñng cè, dÆn dß - N¾m néi dung bµi häc. - Tập viết những bài báo ngắn gọn, gần gũi với hoạt động trong nhà trờng, trong lớp học - - Soạn bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh G. Rót kinh nghiÖm:. Tiết 53. ChÝ. Ngày soạn: PhÌo - Nam Cao PhÇn hai: T¸c phÈm.

(88) A. Mục đích yêu cầu. Gióp HS : - Hiểu và phân tích đợc các nhận vật trong truyện. Qua đó hiểu đợc giá trị hiện thực và giá trị nhân đạo sâu sắc mới mẻ của tác phẩm. - N¾m v÷ng gi¸ trÞ nghÖ thuËt cña t¸c phÈm: NghÖ thuËt x©y dùng nh©n vËt ®iÓn h×nh trong hßan c¶nh ®iÓn h×nh. - RÌn kü n¨ng ph©n tÝch nh©n vËt trong t¸c phÈm tù sù. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - SGK Ng÷ v¨n 11. - T liÖu v¨n häc. - ThiÕt kÕ bµi häc. - Tranh ¶nh ch©n dung nhµ v¨n Nam Cao C. C¸ch thøc tiÕn hµnh. - Phơng pháp đọc hiểu, đọc diễn cảm, kết hợp phân tích, giảng bình, so sánh, nêu vấn đề bằng hệ thống câu hỏi gợi mở. Trao đổi thảo luận, kích thích sự sáng tạo của học sinh. - TÝch hîp ph©n m«n Lµm v¨n, TiÕng ViÖt, §äc v¨n. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức. 2. KiÓm tra bµi cò: Kh«ng. 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS * Hoạt động 1. HS đọc tiểu dẫn SGK. GV híng dÉn tãm t¾t néi dung chÝnh. - Em hiểu tên của 3 nhan đề tác phẩm nh thế nµo? + C¸i lß g¹ch cò: Chi tiÕt më ®Çu vµ kÕt thóc, mang Ên tîng vÒ cuéc sèng bÕ t¾c, mang tÝnh dù báo. Nhan đề thể hiện sự hạn chế trong cách nh×n vÒ con ngêi vµ cuéc sèng. + Đôi lứa xứng đôi: Đặt mối tình Chí Phèo-Thị Në lµm trung t©m t¸c phÈm. BiÕn t¸c phÈm hiÖn thực thành tác phẩm trào phúng, từ đó hiểu lệch t¸c phÈm vµ dông ý nhµ v¨n. + Chí Phèo: Đúng ý đồ nhà văn. Phản ánh ngời nông dân biến chất trở thành lu manh hoá, đồng thời tố cáo xã hội đã tớc đoạt quyền làm ngời lơng thiện.. Yêu cầu cần đạt. PhÇn hai: T¸c phÈm ChÝ PhÌo. 1. Hoàn cảnh sáng tác và nhan đề truyện. - ViÕt vÒ ngêi thËt, viÖc thËt ë lµng §¹i Hoµng quª h¬ng cña t¸c gi¶. - Bá Kiến thật ngoài đời không chết giống nh trong tác phẩm, mà vẫn sống đến đầu cách mạng. Sau khi tác phẩm ra đời hắn rất căm tức nhng không làm gì đợc. - Đầu tiên tác phẩm đợc đặt tên là Cái lò gạch cũ. Lúc in nhà xuất bản tự ý đổi tên là Đôi lứa xứng đôi. Sau cách mạng tác phẩm đợc tái bản và đợc đổi tên một lÇn n÷a ChÝ PhÌo. 2. KÓ tãm t¾t néi dung t¸c phÈm.. * Hoạt động 2. 3. Gi¶i thÝch tõ khã. GV gäi HS tãm t¾t truyÖn. HS kh¸c bæ sung. GV -SGK nhËn xÐt chuÈn x¸c. Híng dÉn t×m hiÓu chó thÝch . 4. T×m hiÓu néi dung vµ nghÖ thuËt. * Hoạt động 3. Trao đổi thảo luận nhóm. §¹i diÖn nhãm tr¶ lêi. GV chuÈn x¸c kiÕn thøc.. 4.1. Lµng Vò §¹i - h×nh ¶nh thu nhá cña x· héi n«ng th«n ViÖt Nam tríc C¸ch m¹nh th¸ng T¸m.. - T¸c phÈm ph©n tÝch mèi quan hÖ x· héi: §ã lµ sù mâu thuẫn nội bộ cờng hào địa chủ, chúng vừa đu lại đàn áp nhân dân, vừa ngấm ngầm hại nhau giữa các phe c¸nh ( §éi T¶o, B¸ KiÕn, T §¹m, B¸t Tïng.) - N¬i ®Çy rÉy bän ®©m thuª chÐm mín: N¨m Thä ®i, Binh Chøc vÒ. Binh Chøc chÕt, l¹i në ra mét ChÝ Nhóm 1. Hãy xác định không gian của truyện? Phèo. Chí Phèo chết một Chí Phèo con sắp ra đời. Chỉ ra đội ngũ cờng hào địa chủ đàn áp nông dân trong truyÖn? - X· héi ®Çy rÉy nh÷ng con ngêi tµn t¹ : Mét thÞ Në dßng gièng m¶ hñi, mét T L·ng võa ho¹n lîn võa lµm thÇy cóng - vî chÕt, con chöa hoang. Mét bµ c« ThÞ Në dë h¬i. Mét ChÝ PhÌo con quØ d÷ cña lµng Vò §¹i. - §¹i diÖn cho giai cÊp thèng trÞ lµ B¸ KiÕn: Nham hiÓm, biÕt c¸ch dïng ngêi tho¶ m·n sù thèng trÞ, g©y Nhãm 2. Nh÷ng con ngêi tµn t¹ trong lµng Vò bao tang th¬ng cho d©n lµng. §¹i lµ ai? Hä lµ nh÷ng con ngêi nh thÕ nµo? - §¹i diÖn cho giai cÊp bÞ trÞ lµ ChÝ phÌo: Tõ mét ngêi n«ng d©n hiÒn lµnh, chÊt ph¸c- bÞ ®Èy ®i ë tï - biÕn chÊt - lu manh - bÞ cíp quyÒn lµm ngêi, tíc ®o¹t c¶ nh©n h×nh vµ nh©n tÝnh - trë thµnh con quØ d÷..

(89)  Nam Cao tè c¸o hiÖn thùc xÊu xa, tµn ¸c cña x· héi Nhóm 3. Nhân vật nào đại diện cho giai cấp thực dân phong kiến: mâu thuẫn giai cấp gay gắt, âm thống trị? Nhân vật nào đại diện cho giai cấp bị thầm, quyết liệt, không khí tối tăm, ngột ngạt. Những trị? Xác định nhân vật chính của truyện? cảnh đời dữ dội, những con ngời đáng sợ, nguồn gốc tội ác và đau thơng đã và đang xô đẩy bao con ngời lơng thiện vào con đờng đau khổ, tội lỗi, bế tắc. Nhãm 4. Dùng lªn bøc tranh vÒ n«ng th«n VN tríc c¸ch m¹ng th¸ng T¸m Nam Cao muèn nãi 4.2. Nh©n vËt B¸ KiÕn - B¶n chÊt giam hïm cña mét gì với bạn đọc? tªn c¸o giµ. * Hoạt động 4. - Giäng nãi, c¸i cêi mang tÝnh ®iÓn h×nh cao. Trao đổi cặp ( theo bàn ). - Thao túng mọi ngời bằng cách đối nhân xử thế và §¹i diÖn cÆp tr¶ lêi.GV chuÈn x¸c kiÕn thøc. thñ ®o¹n mÒm n¾n r¾n bu«ng. Cho ®iÓm. - Khôn róc đời, biết dìm ngời ta xuống sông, nhng rồi lại biết dắt ngời ta lên để phải đền ơn. Biết đập bàn đòi lại 5 đồng nhng rồi cũng biết trả lại 5 hào vì thơng - §äc vµ t×m nh÷ng chi tiÕt miªu t¶ ch©n dung b¸ anh tóng qu¸. KiÕn: VÒ ngo¹i h×nh, tÝnh c¸ch b¶n chÊt…? ( Chó ý c¸i cêi, giäng nãi…) - Bá dựng lên quanh mình một thế lực vững trãi để cai trÞ vµ bãc lét, giÉm lªn vai ngêi kh¸c mét c¸ch thËt tinh vi. - Bá có đủ thói xấu xa: Háo sắc, ghen tuông, sợ vợ, NÐt ®iÓn h×nh trong tÝnh c¸ch cña B¸ lµ g×? B¸ h¸m quyÒn lùc. L·o lµm tha ho¸ vµ lµm tan n¸t bao KiÕn lµ con ngêi nh thÕ nµo? nhiêu cuộc đời con ngời lơng thiện.  Bá đại diện cho giai cấp thống trị. Là chân dung sắc nét về bộ mặt cờng hào ác bá, tàn phá cuộc đời bao ngời dân lơng thiện, đẩy họ vào con đờng lu manh, tội lçi kh«ng lèi tho¸t .  B¸ KiÕn lµ thñ ph¹m chÝnh tíc ®i quyÒn lµm ngêi cña ChÝ PhÌo. §Èy ChÝ ®i ë tï. LÊy ®i c¶ nh©n h×nh vµ nh©n tÝnh cña ChÝ. BiÕn ChÝ thµnh con quØ d÷ cña lµng Vò §¹i.. E. Cñng cè, dÆn dß - Hệ thống kiến thức đã học - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh G. Rót kinh nghiÖm:. Tiết 54. ChÝ. PhÌo -. Ngày soạn: Nam Cao PhÇn hai: T¸c phÈm. A. Mục đích yêu cầu. Gióp HS : - Hiểu và phân tích đợc các nhận vật trong truyện. Qua đó hiểu đợc giá trị hiện thực và giá trị nhân đạo sâu sắc mới mẻ của tác phẩm. - N¾m v÷ng gi¸ trÞ nghÖ thuËt cña t¸c phÈm: NghÖ thuËt x©y dùng nh©n vËt ®iÓn h×nh trong hßan c¶nh ®iÓn h×nh. - RÌn kü n¨ng ph©n tÝch nh©n vËt trong t¸c phÈm tù sù. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - SGK Ng÷ v¨n 11. - T liÖu v¨n häc. - ThiÕt kÕ bµi häc. - Tranh ¶nh ch©n dung nhµ v¨n Nam Cao C. C¸ch thøc tiÕn hµnh. - Phơng pháp đọc hiểu, đọc diễn cảm, kết hợp phân tích, giảng bình, so sánh, nêu vấn đề bằng hệ thống câu hỏi gợi mở. Trao đổi thảo luận, kích thích sự sáng tạo của học sinh. - TÝch hîp ph©n m«n Lµm v¨n, TiÕng ViÖt, §äc v¨n..

(90) D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức. 2. KiÓm tra bµi cò: Kh«ng. 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS * Hoạt động 1. Trao đổi thảo luận nhóm. §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy. GV chuÈn x¸c kiÕn thøc. - Cách vào truyện của Nam Cao có gì độc đáo?. Yêu cầu cần đạt. 4.3. H×nh tîng nh©n vËt ChÝ. a/ H×nh tîng cã tÝnh chÊt qui luËt, lµ s¶n phÈm cña t×nh tr¹ng ¸p bøc bãc lét ë n«ng th«n VN tríc c¸ch mạng tháng Tám. Hình ảnh ngời nông dân bị đè nén đến cùng cực đã chống trả lại bằng con đờng lu manh téi lçi. - Më ®Çu t¸c phÈm lµ h×nh ¶nh: ChÝ PhÌo võa ®i võa chửi - tiếng chửi cùng song hành trong cuộc đời Chítiếng chửi báo hiệu một Chí Phèo lu manh, cô độc..  Say chØ mét phÇn; bëi c¸i say, c¸i tØnh lu«n song song tån t¹i trong con ngêi ChÝ. - Theo em Chí Phèo chửi bới lung tung nh vậy là  Tiếng chửi: Là phản ứng của chí đối với cuộc đời, v× say rîu hay v× lÝ do nµo kh¸c? bộc lộ tâm trạng bất mãn cao độ khi bị làng xóm, xã héi g¹t bá.  Bộ lộ sự bất lực, bế tắc, cô đơn tột độ của Chí giữa lµng vò §¹i. - Vừa kể, vừa tả, vừa biểu hiện tâm lí rất đặc sắc; - NhËn xÐt nghÖ thuËt miªu t¶ ®o¹n v¨n më ®Çu Ng«n ng÷ nh©n vËt hßa nhËp ng«n ng÷ t¸c gi¶. truyÖn? * Tríc khi ë tï. - Vèn må c«i, hiÒn lµnh, nhót nh¸t, sèng l¬ng thiÖn, khoÎ m¹nh. BÞ vøt bá ë lß g¹ch hoang - ChÝ trë thµnh vËt cho kh«ng. Câu hỏi trao đổi thảo luận nhóm. - Làm thuê hết nhà này đến nhà khác, chịu khó và - Nhãm 1. Em h·y ph¸c ho¹ ch©n dung nh©n vËt hiÒn lµnh, bÞ bµ Ba lîi dông - B¸ KiÕn ghen - bÞ ®Èy ®i tï oan 7 -8 n¨m. ChÝ tríc vµ sau khi ë tï vÒ? C¸i ®Çu träc lèc, hµm r¨ng c¹o tr¾ng hín, c¸i mÆt th× c©ng c©ng ®Çy nh÷ng vÕt søt sÑo, hai con m¾t gêm gêm, trªn ngùc tr¹m træ ®Çy nh÷ng h×nh thï kú qu¸i... d¸ng ®i xiªu vÑo... - Thị nở: xấu đến ma chê quỉ hờn, dở hơi lại dßng gièng m¶ hñi. - Khi c¶ lµng kh«ng ai ®i lÊy níc qua nhµ ChÝ n÷a th× ThÞ cø ®i vµ råi ...gÆp ChÝ ( còng bëi c¸i téi dë h¬i kh¸c ngêi cña ThÞ). - ThÞ cã tËt hay buån ngñ, dï bÊt cø ë ®©u hay ®ang lµm g× cø hÔ buån ngñ lµ ThÞ ngñ. (còng lại là cái tội để cho Chí gặp Thị đang ngủ khi Thị ®i lÊy níc qua nhµ h¾n). - §»ng sau c¸i h×nh hµi xÊu xÝ Êy lµ mét t©m hån biết yêu thơng đùm bọc ngời khác: Thị chăm sóc ChÝ khi h¾n c¶m, nÊu ch¸o hµnh cho ChÝ ¨n gi¶i c¶m.. * Sau khi ë tï. - Chế độ nhà tù thực dân đã biến Chí trở thành lu manh, cã tÝnh c¸ch mÐo mã vµ qu¸i dÞ. ChÝ trë thµnh con quØ d÷ cña lµng Vò §¹i. - §Ó cã ¨n ph¶i cíp giËt - do¹ n¹t - ph¶i ¨n cíp - ¨n trộm. Chí đã bị đẩy vào con đờng lu manh hoá. - Tõ mét anh ChÝ - trë thµnh mét ChÝ PhÌo. R¬i vµ thÕ cè cïng liÒu th©n - lu manh - ®©m thuª chÐm mín. BÞ đè nén chống trả bằng con đờng lu manh. - Triền miên trong cơn say: ăn - ngủ - chửi đều trong c¬n say. Ngoµi 40 tuæi sèng vÊt vëng, viÖc lµm duy nhÊt lµ chöi vµ r¹ch mÆt ¨n v¹.  Chí đã bị cớp đi cả nhân hình lẫn nhân tính. Bị biến chÊt tõ mét ngêi l¬ng thiÖn thµnh con quØ d÷. ChÝ ®iÓn hình cho hình ảnh ngời nông dân lao động bị đè nén đến cùng cực, và cũng là một nhân chứng tố cáo chế độ thực dân - phong kiến đã cớp đi quyền làm ngời cña ChÝ. b/ Sau cuéc gÆp gì víi ThÞ Në ChÝ loÐ kh¸t väng lµm ngêi l¬ng thiÖn. - Gặp Thị, lần đầu tiên thức tỉnh. Nhận biết đợc mọi âm thanh trong cuộc sống. Sợ cô đơn, thèm lơng thiÖn. B¸t ch¸o hµnh cña ThÞ chÝnh lµ vÞ thuèc diÖu kú gióp ChÝ cëi bá x¸c thó, c¶i tö hoµn sinh..

(91) - Nhãm 2. Nh÷ng g× diÔn ra trong t©m hån ChÝ sau cuéc gÆp gì víi ThÞ Në? - Lần đầu tiên Chí đợc một ngời khác cho. Lần đầu Tại sao Chí Phèo lại có sự thay đổi nh vậy? tiên Chí đợc hởng sự chăm sóc bởi bàn tay của một ngời đàn bà. Ngoài 40 tuổi đầu mà đây là lần đầu tiên NhËn xÐt hai c©u nãi cña ChÝ víi ThÞ në? Chí đợc ăn cháo hành. Hơng vị cháo hành hay hơng vị tình yêu thơng mộc mạc chân thành đã làm cho hắn - Giá cứ thế này mãi thì thích nhỉ? cảm động: Hai con mắt ơn ớt... ( Tá t×nh) - Hay là mình sang ở vơi tớ một nhà cho vui? Thị Nở chính là thiên sứ dẫn đờng cho Chí đến với ( CÇu h«n) cuéc sèng con ngêi, gióp ChÝ cã søc m¹nh hoµn l¬ng, đánh thức phần sâu kín nhất tâm hồn Chí cái bản chất đẹp đẽ của ngời nông dân lao động bị che lấp, vùi dập bÊy l©u nay mµ kh«ng t¾t. - Tình yêu hé mở con đờng thành ngời. Chí hồi hộp hi vọng. Nhng bị chặt đứng. Bà cô Thị không cho phép Thị lấy hắn. Chí rơi vào bi kịch tâm hồn đau đớn bị cự tuyÖt quyÒn lµm ngêi, ChÝ tiÕp tôc bÞ x· héi vøt bá. c/ Chí vùng lên manh động tự phát. - Tõ ng¹c nhiªn - thÝch chÝ tríc cö chØ giËn d÷ cña ThÞ - hiÓu râ sù thËt th× ngÈn ra - söng sèt - kh«ng nãi lªn lêi - ThÞ bá ®i th× ®uæi theo - nói l¹i - n¾m lÊy tay - bÞ - Nhóm 3. Diễn biến tâm trạng của Chí Phèo sau đẩy ngã lăn xuống đất. khi bÞ ThÞ Në tõ chèi? V× sao ChÝ PhÌo l¹i cã BÞ cù tuyÖt - uèng rîu - cµng uèng cµng tØnh - ®au hành động nh vậy? khæ, tuyÖt väng - khãc rng røc - x¸ch dao ra ®i - võa đi vừa chửi. Chí đến thẳng nhà Bá Kiến theo sự thôi thúc âm ỉ của lòng căm thù bấy lâu nay. Chí đã thấm thía tội ác của kẻ thù, và nhận đúng kẻ thù của đời m×nh. - §øng tríc B¸ ChÝ dâng d¹c chØ th¼ng tay vµo mÆt B¸ đòi quyền lơng thiện. Chí nói 3 câu rất gọn và rõ: Một câu khẳng định quyết liệt: Tao muốn làm ngời - Nhãm 4. H·y nªu ý nghÜa 3 c©u nãi cña ChÝ + l¬ng thiện. Tiếng kêu tuyệt vọng của ngời cùng đờng, phèo khi đứng trớc Bá Kiến? đó cũng là lời cầu cứu của con ngời bị cự tuyệt quyền lµm ngêi. - Tao muèn lµm ngêi l¬ng thiÖn! + Mét c©u hái uÊt øc: Ai cho tao l¬ng thiÖn? Mét sù thật phũ phàng và vô cùng đớn đau của một Con Ngời - Ai cho tao l¬ng thiÖn? mà lại không đợc làm ngời. + Một câu khẳng định xót xa: Tao không thể là ngời l- Tao không thể là ngời lơng thiện nữa. ¬ng thiÖn n÷a. Lêi x¸c nhËn sù thËt.  ChÝ PhÌo muèn, ChÝ PhÌo hái vµ ChÝ phÌo hiÓu. Sù chuyển đổi cảm xúc ấy diễn ra đầy tự nhiên không gò bó là nhờ ngòi bút nhân đạo tài tình của Nam Cao. - T¹i sao ChÝ PhÌo l¹i tù giÕt m×nh?. - ChÝ giÕt kÎ thï vµ tù giÕt m×nh - ý thøc nh©n phÈm đã trở về - không bằng với cuộc sống thú vật nữa. Chí giết Bá Kiến là hành động lấy máu rửa thù của ngời nông dân lao động cùng khổ đã vùng lên manh động tù ph¸t. 4.4. NghÖ thuËt - thµnh c«ng vµ h¹n chÕ. - X©y dùng nh©n vËt ®iÓn h×nh trong hoµn c¶nh ®iÓn h×nh. - Ngôn ngữ giản dị, diễn đạt độc đáo. - KÕt cÊu t¸c phÈm theo thêi gian - Th«ng qua sè phËn con ngêi, tè c¸o x· héi b¹o tµn xô đẩy con ngời vào con đờng lu manh tội lỗi không lèi tho¸t. 5. Ghi nhí. - SGK.. * Hoạt động 3. GV híng dÉn HS tæng kÕt. §äc phÇn ghi nhí SGK. E. Cñng cè, dÆn dß - Hệ thống kiến thức đã học - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh.

(92) G. Rót kinh nghiÖm:. Tiết55. Ngày soạn: Thùc hµnh lùa chän c¸c bé phËn trong c©u.. A. Mục tiêu cần đạt. - Giúp HS nắm đợc vai trò của trật tự các bộ phận trong câu trong việc thể hiện ý nghĩa và liên kết ý trong v¨n b¶n. - Tích hợp với các văn bản và tập làm văn đã học. - RÌn kü n¨ng viÕt c©u, söa lçi c©u. - Cã ý thøc c©n nh¾c, lùa chän trËt tù c©u, s¾p xÕp tõ ng÷ khi nãi vµ viÕt. - B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - SGK - SGV Ng÷ v¨n 11. - Gi¸o ¸n. - M¸y chiÕu. C. C¸ch thøc tiÕn hµnh. - Phơng pháp đọc hiểu. Phân tích, tổng hợp, trao đổi thảo luận nhóm. - §Þnh híng t×m hiÓu néi dung bµi häc qua hÖ thèng c©u hái bµi tËp. - TÝch hîp ph©n m«n Lµm v¨n. TiÕng ViÖt. §äc v¨n. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức: 2. KiÓm tra bµi cò: 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS.. Yêu cầu cần đạt.. * Hoạt động 1. HS đọc mục I . Trao đổi thảo luận nhóm. §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy. GV chuÈn x¸c kiÕn thøc.. I. Trật tự trong câu đơn.. - Nhãm 1: Bµi tËp 1. b/ ViÖc s¾p xÕp theo trËt tù "nhá, nhng rÊt s¾c" cã t¸c dụng xác định trọng tâm thông báo là "rất sắc", phù hợp víi hµm ý ®e däa, uy hiÕp.. - Nhãm 2: Bµi tËp 2. Bµi tËp 1. a/ Cã thÓ s¾p xÕp theo trËt tù " rÊt s¾c, nhng nhá": c©u kh«ng sai vÒ ng÷ ph¸p vµ ý nghÜa. ( §Òu lµ thµnh phÇn phô cho danh tõ "con dao") Nhng đặt trong đoạn văn này thì không phù hợp với mục đích đe dọa, uy hiếp đối phơng.. c/ TrËt tù c¸c tõ ng÷ trong trêng hîp nµy l¹i phï hîp: Nhằm mục đích chế nhạo, phủ định tác dụng của con dao. Bµi tËp 2. - C¸ch viÕt thø nhÊt lµ phï hîp v× träng t©m th«ng b¸o lµ "rÊt th«ng minh". Bµi tËp 3. - Trạng ngữ có thể đứng ở đầu câu, giữa câu, hoặc cuối câu. Do đó ta thấy các trạng ngữ trong 3 đoạn trích đặt ở 3 vÞ trÝ kh¸c nhau lµ phï hîp víi néi dung th«ng b¸o.. - Nhãm 3: Bµi tËp 3..  Trong mçi t×nh huèng giao tiÕp, mçi ng÷ c¶nh, c©u cã một mục đích, một nhiệm vụ khác nhau. Ngời nói ( viết ) thực hiện những hành động nói khác nhau. Vì thế cần xác định trọng tâm thông báo của câu ở mỗi tình huống và trật tự sắp xếp các bộ phận trong câu để phục vụ tốt cho mục đích giao tiếp.. * Hoạt động 2. HS đọc mục II. Trao đổi cặp nhỏ: Chẵn - lẻ Ch÷a bµi tËp. Cho ®iÓm.. II. TrËt tù trong c©u ghÐp. Bµi tËp 1. a/ VÕ chÝnh: H¾n l¹i nao nao buån. Vế phụ chỉ nguyên nhân đặt sau: là vì mẩu chuyện Êy.....rÊt xa x«i.  Liªn kÕt dÔ dµng víi néi dung c¸c c©u ®i sau. b/ Vế chỉ sự nhợng bộ đặt sau để bổ sung thông tin..

(93) CÆp lÎ: Bµi tËp 1. Bµi tËp 2. - Chän ph¬ng ¸n C.. CÆp ch½n: Bµi tËp 2. E. Cñng cè, dÆn dß - Nắm nội dung bài học. Tập viết câu đúng. - Xác định thành phần chính, thành phần phụ trong các câu sau đây: a. Khi mÆt trêi lÆn, nh÷ng c¸nh rõng bçng trë nªn bÝ Èn v« cïng. b. Cuộc đời của anh, cho đến hôm nay, vẫn là một bài học về lòng nhân ái và đức hi sinh c. Giữa một bãi đất rộng, đám trẻ đang say mê đá bóng. - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh G. Rót kinh nghiÖm:. Tiết 56. Ngày soạn: b¶n tin.. A. Mục tiêu cần đạt. Gióp HS : - Nắm đợc yêu cầu về nội dung, hình thức của bản tin và cách viết bản tin. - Bớc đầu viết đợc bản tin ngắn, đơn giản, phù hợp với lớp, nhà trờng. - Có thái độ trung thực, thận trọng khi đa tin. - B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - SGK - SGV Ng÷ v¨n 11. - Gi¸o ¸n. - M¸y chiÕu. C. C¸ch thøc tiÕn hµnh. - Phơng pháp đọc hiểu. Phân tích, tổng hợp, trao đổi thảo luận nhóm. - TÝch hîp ph©n m«n Lµm v¨n. TiÕng ViÖt. §äc v¨n. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức: 2. KiÓm tra bµi cò: Vë so¹n v¨n. Bµi tËp vÒ nhµ. 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS. * Hoạt động 1. HS đọc mục I SGK. Thảo luận nhóm. §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy GV chuÈn x¸c kiÕn thøc.. Yêu cầu cần đạt. I. Mục đích yêu cầu cơ bản của bản tin. 1. Kh¶o s¸t vÝ dô SGK. - C©u1: B¶n tin th«ng b¸o kÕt qu¶ k× thi ¤limpÝch ngµy 16/7. - Nhãm 1: Tr¶ lêi c©u hái 1+2 SGK. - C©u 2: B¶n tin cã tÝnh thêi sù v× sù viÖc míi x¶y ra (16/7), sau 3 ngày (19/7 )đã đợc đa tin. - C©u 3: Kh«ng cÇn bæ sung thªm th«ng tin nµo. - Nhãm 2: Tr¶ lêi c©u hái 3+4SGK.. - Câu 4: Đa tin cụ thể chính xác thời gian, địa điểm, kết quả cuộc thi, có tác dụng đảm bảo tính chính xác, làm.

(94) cho ngời đọc tin vào những tin tức đợc thông báo. 2. Ph©n lo¹i. - Tin vắn: Không có nhan đề, dung lợng ngắn - Tin thờng: Thông báo ngắn gọn nhng đầy đủ một sự - Nhãm 3: B¶n tin cã bao nhiªu lo¹i? §ã lµ kiÖn-> chiÕn tØ lÖ cao nhÊt. nh÷ng lo¹i nµo? - Tin tờng thuật: Phản ánh từ đầu đến cuối sự kiện một c¸ch chi tiÕt, cô thÓ. - Tin tæng hîp: Th«ng tin tæng hîp nhiÒu sù kiÖn xung quanh một hiện tợng nào đó 3. KÕt luËn. - Nhóm 4: Mục đích và yêu cầu cơ bản của bản - Mục đích: tin lµ g×? + Nh»m th«ng tin mét c¸ch ch©n thùc, kÞp thêi nh÷ng sự kiện thời sự có ý nghĩa trong đời sống. * Hoạt động 2. HS đọc mục II. Trao đổi cặp. GV chuÈn x¸c kiÕn thøc.. - Yªu cÇu: + §¶m b¶o tÝnh thêi sù. + Tin ph¶i cã ý nghÜa x· héi. + Néi dung tin ph¶i ch©n thùc, chÝnh x¸c.. - CÇn khai th¸c vµ lùa chän tin nh thÕ nµo?. II. C¸c viÕt b¶n tin.. 1. Khai th¸c vµ lùa chän tin. - Tríc khi viÕt cÇn khai th¸c, lùa chän sù kiÖn cã ý - Tiêu đề bản tin có quan hệ nh thế nào với nội nghĩa cụ thể, chính xác. dung? 2. ViÕt b¶n tin. a/ Đặt tiêu đề . - §¶m b¶o tÝnh kh¸i qu¸t néi dung cña b¶n tin. - Em có nhận xét gì về phần mở đầu của 3 bản - Có thể chọn cách diễn đạt đặc biệt gây hứng thú, sự tò tin trong SGK? mò cho ngời đọc.( Dạng câu hỏi, cách chơi chữ, có thể lµ mét c©u, mét tõ...) - PhÇn triÓn khai chi tiÕt cã quan hÖ víi phÇn më ®Çu nh thÕ nµo? b/ C¸ch më ®Çu b¶n tin. - Th«ng b¸o kh¸i qu¸t vÒ sù kiÖn vµ kÕt qu¶. * Hoạt động 3. HS đọc ghi nhớ SGK.. c/ C¸ch triÓn khai chi tiÕt b¶n tin. - Cô thÓ, chi tiÕt c¸c sù kiÖn, gi¶i thÝch nguyªn nh©n, kÕt qu¶ têng thuËt chi tiÕt c¸c sù kiÖn.. * Hoạt động 4. III. Ghi nhí. GV híng dÉn HS luyÖn tËp BT SGK theo nhãm. - SGK các nhóm chọn đề tài và viết bản tin ngắn. GV gäi HS ch÷a bµi tËp. Cho ®iÓm. IV. LuyÖn tËp cñng cè. - Bµi tËp SGK: LuyÖn viÕt b¶n tin. E. Cñng cè, dÆn dß - Hệ thống kiến thức đã học - N¾m néi dung bµi häc. - TËp viÕt c¸c b¶n tin ng¾n. - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh. G. Rót kinh nghiÖm:. Tiết 57. Ngày soạn: §äc thªm: Cha con nghÜa nÆng - Hå BiÓu Ch¸nh. Tinh thÇn thÓ dôc- NguyÔn C«ng Hoan.. A. Mục đích yêu cầu. - Giới thiệu một truyện ngắn đặc sắc của một phong cách nghệ thuật độc đáo. - Giúp học sinh hiểu đợc giá trị nội dung và nghệ thuật của từng tác phẩm. - Rèn kỹ năng đọc và tóm tắt truyện. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - SGK Ng÷ v¨n 11..

(95) - T liÖu v¨n häc. - ThiÕt kÕ bµi häc. - M¸y chiÕu. C. C¸ch thøc tiÕn hµnh. - Phơng pháp đọc hiểu, đọc diễn cảm. Định hớng tìm hiểu nội dung và nhệ thuật bằng cách trả lời hệ thống câu hỏi SGK qua trao đổi thảo luận nhóm. - TÝch hîp ph©n m«n Lµm v¨n, TiÕng ViÖt, §äc v¨n. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức. 2. Kiểm tra bài cũ: Giá trị nghệ thuạt đặc sắc trong truyện ngắn Vi hành(Nguyễn ái Quốc)? 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS * Hoạt động 1. HS đọc tiểu dẫn SGK Tãm t¾t néi dung chÝnh.. Yêu cầu cần đạt. Bµi 1. Cha con nghÜa nÆng. I. §äc hiÎu tiÓu dÉn. 1. Giíi thiÖu t¸c gi¶. 2. Giíi thiÖu t¸c phÈm. - §©y lµ t¸c phÈm thø 15 cña Hå BiÓu Ch¸nh, xuÊt b¶n 1929. - Tãm t¾t t¸c phÈm: SGK. * Hoạt động 2. II. §äc hiÓu ®o¹n trÝch. GV híng dÉn HS t×m hiÓu chó thÝch, 1. T×m hiÓu chó thÝch. vµ bè côc v¨n b¶n. - SGK 2. T×m hiÓu bè côc. 3. §Þnh híng néi dung vµ nghÖ thuËt. * Hoạt động 3. Trao đổi thảo luận nhóm. GVhíng dÉn HS t×m hiÓu néi dung, nghÖ thuËt truyÖn qua hÖ thèng c©u hái SGK.. a/ T×nh huèng giµu kÞch tÝnh. +Sau 11 n¨m trèn tr¸nh, Söu trë vÒ quª v× th¬ng con, muèn đợc gặp con, sợ con bơ vơ nhng lại là nguy cơ làm tan vỡ h¹nh phóc cña con. + Bố vợ đuổi Sửu đi với thái độ gay gắt vì lợi ích của hai ch¸u vµ cu¶ chÝnh Söu. ¤ng th¬ng con rÓ nhng l¹i kh«ng muốn để Sửu ở lại gặp hai con.. + Thằng Tý nghe đợc câu chuyện giữa ông ngoại và bố, nảy sinh mâu thuẫn giữa hiếu và nghĩa -> quyết định chạy theo - Nhãm 1. §o¹n trÝch cã nh÷ng t×nh cha. huèng nghÖ thuËt nµo? + Söu v× th¬ng con mµ muèn tù tö, Tý v× ch÷ hiÕu mµ quyÕt định chạy theo cha, từ bỏ hạnh phúc riêng của mình: Chữ hiÕu th¾ng. Ca ngîi t×nh nghÜa cha con s©u nÆng b/ NghÖ thuËt kÓ chuyÖn. - Theo tr×nh tù thêi gian. - Miªu t¶ trùc tiÕp néi t©m nh©n vËt qua lêi nãi vµ hµnh động. - Ng«n ng÷ giµu s¾c th¸i Nam Bé, sö dông nhiÒu tõ ng÷ vµ cách nói địa phơng. - Nhãm 2. NhËn xÐt nghÖ thuËt miªu tả và cách sử dụng ngôn ngữ trong Tác giả mang đến cho bạn đọc một câu chuyện giàu giá trị ®o¹n trÝch? nhân đạo, ngợi ca tình nghĩa cha con sâu nặng có cả hai chiều: con đối với cha và cha đối với con. Bµi 2. Tinh thÇn thÓ dôc. I. §äc hiÓu tiÓu dÉn. 1. Giíi thiÖu t¸c gi¶. * Hoạt động 3. HS đọc tiểu dẫn SGK Tãm t¾t néi dung chÝnh.. 2. Giíi thiÖu t¸c phÈm. - §¨ng b¸o TiÓu thuyÕt thø b¶y sè 251 ngµy 25-3-1939. - V¹ch trÇn tÝnh chÊt bÞm bîm cña phong trµo thÓ dôc thÓ thao mà thực dân Pháp cổ động nhằm đánh lạc hớng thanh.

(96) niªn. II. §äc hiÓu v¨n b¶n. * Hoạt động 4. GV híng dÉn HS t×m hiÓu chó thÝch, 1. Gi¶i thÝch tõ khã. vµ bè côc v¨n b¶n. 2. Bè côc: 5 c¶nh. + Néi dung tr¸t cña quan huyÖn. * Hoạt động 5. + Cảnh anh Mịch xin ông Lí đợc miễn đi xem đá bóng. GV hớng dẫn HS đọc theo cảnh. + Cảnh bác Phô gái xin đợc đi xem đá bóng thay chồng. Trao đổi cặp nhỏ. + Cảnh bà Phó Bính xin hối lộ ông Lí để thuê thằng Sang đi thay con m×nh. + Cảnh tróc nã ngời đi xem bóng đá. - Theo em văn bản đợc chia làm mấy phÇn? §ã lµ nh÷ng phÇn nµo? 3. §Þnh híng néi dung vµ nghÖ thuËt. a/ Nghệ thuật dựng truyện độc đáo. - Dựng lên 5 cảnh thể hiện một chủ đề trào phúng: Cái tinh thÇn thÓ dôc cña mét hêi tríc c¸ch m¹ng. - C¶nh mét lµ nguyªn nh©n cho tÊt c¶ c¶nh sau, ba c¶nh cònlại là cảnh đối phó của dân làng trớc cái lệnh sắt đá của quan HuyÖn. Cuèi cïng lµ c¶nh trãc n· d÷ déi, ®a ngêi ®i xem bóng đá mà nh là giải tù binh - NghÖ thuËt dùng truyÖn cña t¸c gi¶ b/ M©u thuÉn trµo phóng cña truyÖn: Néi dung mÖnh lÖnh có gì độc đáo? bắt dân làng phải đi xem bóng đá trên huyện >< sự sợ hãi, lÈn trèn, t×m mäi c¸ch kh«ng tu©n lÖnh cña d©n lµng. - Lêi xin cña anh MÞch >< sù tõ chèi cña lÝ trëng - Yªu cÇu cña bµ phã BÝnh >< sù gi¶i quyÕt cña «ng LÝ. - C¶nh trãc n· cña tuÇn phiªn >< sù sî h·i cña th»ng Cß - Kết quả tróc nã >< thái độ của ông Lí. - ChØ râ nh÷ng m©u thuÉn c¬ b¶n cña truyÖn? c/ ý nghÜa phª ph¸n cña truyÖn. - Sù gi¶ dèi, bÞm bîm cña phong trµo thÓ dôc thÓ thao thêi Pháp thuộc, trong khi đời sống nhân dân còn vô cùng nghÌo khæ, kh«ng hîp lßng d©n th× ph¶i thùc thi mÖnh lÖnh, cìng Ðp, ngêi d©n t×m mäi c¸ch ch¹y trèn nh trèn - H·y nªu ý nghÜa phª ph¸n cña giÆc. truyÖn? E. Cñng cè, dÆn dß - Hệ thống kiến thức đã học - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh G. Rót kinh nghiÖm:. Tiết 58. Ngày soạn: §äc thªm: Vi hµnh - NguyÔn ¸i Quèc. A. Mục đích yêu cầu. - Giới thiệu một truyện ngắn đặc sắc của một phong cách nghệ thuật độc đáo. - Giúp học sinh hiểu đợc giá trị nội dung và nghệ thuật của tác phẩm. - Rèn kỹ năng đọc và tóm tắt truyện. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - SGK Ng÷ v¨n 11. - T liÖu v¨n häc. - ThiÕt kÕ bµi häc. - Tranh ¶nh ch©n dung Kh¶i §Þnh. - M¸y chiÕu. C. C¸ch thøc tiÕn hµnh. - Phơng pháp đọc hiểu, đọc diễn cảm, kết hợp phân tích, giảng bình, so sánh, nêu vấn đề bằng hệ thống câu hỏi gợi mở. Trao đổi thảo luận, kích thích sự sáng tạo của học sinh. - TÝch hîp ph©n m«n Lµm v¨n, TiÕng ViÖt, §äc v¨n. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức..

(97) 2. KiÓm tra bµi cò: Kh«ng. 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS * Hoạt động 1. HS đọc tiểu dẫn SGK Tãm t¾t néi dung chÝnh.. Yêu cầu cần đạt. I. §äc hiÓu tiÓu dÉn. - Hoàn cảnh ra đời tác phẩm.. II. §äc hiÓu v¨n b¶n. * Hoạt động 2. 1. §äc. GV hớng dẫn HS tìm hiểu chú thích, đọc văn bản theo đoạn. Chú ý giọng đọc: Châm biếm, 2. Tìm hiểu chú thích. SGK bông đùa, mỉa mai… 3. §Þnh híng néi dung vµ nghÖ thuËt. a/ §¶ kÝch tªn vua bï nh×n Kh¶i §Þnh. * Hoạt động 3. - MÆt mòi: V« duyªn Trao đổi thảo luận nhóm. - Trang phôc: lè l¨ng GV chia lớp thành nhiều nhóm nhỏ để - §iÖu bé cö chØ: LÊm lÐt, lóng tóng hớng dẫn HS vừa đọc vừa tìm hiểu nội dung - Hành động: Lén lút vi hành nghÖ thuËt truyÖn.  Kh«ng trùc tiÕp xuÊt hiÖn, ch©n dung Kh¶i §Þnh hiện lên một cách đầy đủ trong mọi trờng hợp: mét th»ng hÒ mua vui, mét con rèi, mét c«ng cô rÎ tiÒn díi sù ®iÒu khiÓn cña thùc d©n Ph¸p. Sự đánh giá khách quan nhất của ngời dân Pháp. - Nhóm 1. Khải Định hiện lên qua đối thoại Hắn dần dần bị hạ thấp: Từ một ông vua – thằng hề – một con rối – và cuối cùng là một đứa con của đôi trai gái ngời Pháp nh thế nào? nÝt. b- Tố cáo đế quốc thực dân với những chính sách thuộc địa dã man, độc ác và bịp bợm. - Lên án chính sách ngu dân, đầu độc ngời dân bản xø b»ng thuèc phiÖn vµ rîu cån. - V¹ch trÇn chÝnh s¸ch tuyªn truyÒn, dèi tr¸ bÞp bîm ®i cíp níc mµ rªu rao lµ khai ho¸, b¶o hé, v¨n minh. Tố cáo chế độ nhà tù, chính sách mật thám bủa - Nhãm 2. Néi dung cña t¸c phÈm cßn híng -v©y truy nã, theo dõi những ngời Việt Nam yêu ntới đối tợng đả kích nào? ớc trên đất Pháp.  Bằng giọng văn hóm hỉnh, khi bông đùa, khi thân mật, vừa khắc hoạ tính cách đê tiện xấu xa của Kh¶i §Þnh võa tè c¸o téi ¸c cña thùc d©n Ph¸p. c/ §Æc s¾c nghÖ thuËt. - Nhan đề: Giản dị mà trí tuệ, giàu ý nghĩa trào phóng. - C¸ch t¹o t×nh huèng nhÇm lÉn. + NhÇm lÉn 1: §«i trai g¸i nhÇm t¸c gi¶ lµ Kh¶i - Nhãm 3. Em hiÓu Vi hµnh lµ g×? So s¸nh §Þnh. + NhÇm lÉn 2: Toµn thÓ d©n chóng Ph¸p nhÇm chuyÕn vi hµnh cña Kh¶i §Þnh víi nh÷ng bËc những ngời da vàng trên đất Pháp là Khải Định. Hoàng đế xa? + NhÇm lÉn 3: ChÝnh phñ Ph¸p nhÇm tÊt c¶ những ngời Việt Nam trên đất Pháp là Khải Định. - H×nh thøc viÕt th: + Chuyển giọng, đổi cảnh linh hoạt + Liªn hÖ, t¹t ngang tho¶i m¸i - Bót ph¸p ch©m biÕm s¾c s¶o. + M©u thuÉn trµo phóng c¬ b¶n. + Thủ pháp phóng đại. + Ch¬i ch÷. + Giäng ®iÖu trµo phóng. - Nhãm 5. H×nh thøc viÕt th cã nh÷ng lîi thÕ gì đối vối nghệ thuật trần thuật của truyện?  Ngòi bút của Bác sinh động, hấp dẫn, biến hoá linh ho¹t, võa th©n t×nh võa dÝ dám, giµu trÝ tuÖ vµ rất hiện đại, tạo đợc thứ ngôn ngữ đa thanh đa - Nhãm 4. Vi hµnh cã t×nh huèng truyÖn nhÇm lÉn ë chç nµo?T¸c dông cña nghÖ thuËt nµy?.

(98) nghÜa, b¾n mét tªn tróng hai kÎ thï: Phong kiÕn tay sai vµ thùc d©n x©m lîc. E. Cñng cè, dÆn dß - Hệ thống kiến thức đ· học - Nếu đợc phép đặt lại nhan đề cho tác phẩm em sẽ đặt là gì? Tại sao? - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh. G. Rót kinh nghiÖm:. Tiết 59. Ngày soạn: LuyÖn tËp viÕt b¶n tin.. A. Mục tiêu cần đạt. - Ôn tập, củng cố kiến thức đã học. - RÌn luyÖn kü n¨ng viÕt b¶n tin. - Có thái độ trung thực, thận trọng khi đa tin. - B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - SGK - SGV Ng÷ v¨n 11. - Gi¸o ¸n. - M¸y chiÕu. C. C¸ch thøc tiÕn hµnh. - Phơng pháp đọc hiểu. Phân tích, tổng hợp, trao đổi thảo luận nhóm. - TÝch hîp ph©n m«n Lµm v¨n. TiÕng ViÖt. §äc v¨n. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức: 2. KiÓm tra bµi cò: Vë so¹n v¨n. Bµi tËp vÒ nhµ. 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS.. Yêu cầu cần đạt.. * Hoạt động 1. Ph©n tÝch c¸c b¶n tin cô thÓ. 1. T×m hiÓu c¸c b¶n tin. -HS đọc bản tin 1 SGK và nhận xét: cấu trúc, Bài tập 1. dung lîng, lo¹i? a/ CÊu tróc: - C©u ®Çu lµ më ®Çu b¶n tin. - C¸c c©u tiÕp theo lµ diÔn biÕn cña c¸c sù kiÖn - Câu cuối cùng là nhận xét đánh giá b/ Dung lîng: Trung b×nh c/ Lo¹i:b¶n tin b×nh thêng Bµi tËp 2. a/ Néi dung: Th«ng b¸o vÒ viÖc ViÖt Nam lät vµo danh s¸ch øng cö viªn "M«i trêng vµ ph¸t triÓn 2007". * Hoạt động 2. b/ Muốn nắm bắt nhanh nội dung thông tin đó có thể Híng dÉn viÕt b¶n tin. chuyÓn thµnh tin v¾n. HS th¶o luËn nhãm. Tr×nh giÊy trong. GV chuÈn x¸c kiÕn thøc, cho ®iÓm. 2. LuyÖn tËp viÕt b¶n tin. - Nhãm 1: T×nh huèng a. - Nhãm 2: T×nh huèng b - Nhãm 3: T×nh huèng c. E. Cñng cè, dÆn dß - Hệ thống kiến thức đ· học - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh G. Rót kinh nghiÖm:. - T×nh huèng viÕt theo SGK..

(99) Tiết 60. Ngày soạn: Pháng vÊn vµ tr¶ lêi pháng vÊn.. A. Mục tiêu cần đạt. - Thấy đợc mục đích, tầm quan trọng của phỏng vẫn và trả lời phỏng vấn trong đời sống. - Nắm đợc những yêu cầu cơ bản và cách thức thực hiện phỏng vấn cũng nh trả lời phỏng vấn. - Có thái độ tự tin và bình tĩnh trong mọi tình huống giao tiếp. - B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - SGK - SGV Ng÷ v¨n 11. - Gi¸o ¸n. - M¸y chiÕu. C. C¸ch thøc tiÕn hµnh. - Phơng pháp đọc hiểu. Phân tích, tổng hợp, trao đổi thảo luận nhóm. - TÝch hîp ph©n m«n Lµm v¨n. TiÕng ViÖt. §äc v¨n. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức: 2. KiÓm tra bµi cò: Vë so¹n v¨n. Bµi tËp vÒ nhµ. 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS. *Hoạt động 1. HS đọc mục I SGK và trả lời câu hỏi. GV chuÈn x¸c kiÕn thøc.. Yêu cầu cần đạt. I. Mục đích, tầm quan trọng của phỏng vấn và trả lời pháng vÊn.. 1. Các hoạt động phỏng vấn và trả lời phỏng vấn thờng gÆp. - Một chính khách, một nhà văn, một nhà hoạt động xã - Kể lại một số hoạt động phỏng vấn mà em hội, một doanh nhân...trả lời trên ti vi. biÕt? - Mét bµi pháng vÊn ®¨ng b¸o. - Pháng vÊn vµ tr¶ lêi pháng vÊn khi xin viÖc lµm ë mét c¬ quan, doanh nghiÖp... 2. Mục đích. - Mục đích của việc phỏng vấn và trả lời phỏng - Để biết quan điểm của một ngời nào đó. vÊn ? - Để thấy tầm quan trọng, ý nghĩa xã hội của vấn đề đang đợc phỏng vấn. - §Ó t¹o lËp c¸c mèi quan hÖ x· héi. - Để chọn đợc ngời phù hợp với công việc. - Pháng vÊn vµ tr¶ lêi pháng vÊn cã vai trß g× 3. Vai trß. đối với xã hội? - BiÓu hiÖn mét x· héi v¨n minh, d©n chñ, t«n träng c¸c ý kiến khác nhau về một vấn đề nào đó. * Hoạt động 2. HS đọc mục II và trả lời câu hỏi SGK. Trao đổi thảo luận nhóm. GV chuÈn x¸c kiÕn thøc.. II. Những yêu cầu đối với hoạt động phỏng vấn. 1. C«ng viÖc chuÈn bÞ pháng vÊn. - Phải xác định: + Chủ đề phỏng vấn. + Mục đích phỏng vấn. + Đối tợng đợc phỏng vấn. + Ngêi thùc hiÖn pháng vÊn. + Ph¬ng tiÖn pháng vÊn.. - Nhãm 1. Tríc khi pháng vÊn ta cÇn chuÈn bÞ nh÷ng g×? - HÖ thèng c©u hái pháng vÊn. + Ng¾n gän, râ rµng. + Phù hợp với mục đích và đối tợng phỏng vấn. + Làm rõ đợc chủ đề. + Liên kết với nhau và đợc sắp xếp theo một trình tự hîp lÝ. 2. Thùc hiÖn cuéc pháng vÊn. - Ngoài hệ thống câu hỏi đợc chuẩn bị sẵn, cần có.

(100) - Nhóm 2. Ngời phỏng vấn cần chuẩn bị câu hỏi những câu hỏi đa đẩy, điều chỉnh cuộc phỏng vấn để và có thái độ nh thế nào ? cuéc pháng vÊn kh«ng bÞ kh« khan, m¸y mãc, nhng cũng không lam man, lạc đề. - Ngời phỏng vấn cần phải có thái độ thân tình, lắng nghe vµ chia sÎ th«ng tin víi ngêi tr¶ lêi. - KÕt thóc cuéc pháng vÊn, ngêi pháng vÊn ph¶i c¶m ¬n - Nhãm 3. Sau khi pháng vÊn xong ngêi pháng ngêi tr¶ lêi pháng vÊn. vÊn cÇn ph¶i lµm g×? 3. Biªn tËp sau khi pháng vÊn. - Ngời phỏng vấn không đợc tự ý thay đổi nội dung các câu trả lời để đảm bảo tính trung thực của thông tin; nh* Hoạt động 3. ng cã thÓ s¾p xÕp l¹i mét sè c©u ch÷ cho ng¾n gän, HS đọc mục III. trong s¸ng, dÔ hiÓu. GV chuÈn x¸c kiÕn thøc. - Cã thÓ ghi l¹i mét sè cö chØ, ®iÖu bé cña ngêi tr¶ lêi phỏng vấn để ngời đọc hiêủ rõ hơn tình huống của câu nãi. * Hoạt động 4. HS đọc ghi nhớ SGK. III. Những yêu cầu đối với ngời trả lời phỏng vấn. - Ngêi tr¶ lêi pháng vÊn cÇn cã phÈm chÊt: + Th¼ng th¾n, trung thùc, d¸m chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ lêi nãi cña m×nh. * Hoạt động 5. + Trả lời trúng chủ đề, ngắn gọn, sâu sắc, hấp dẫn. Có GV híng dÉn HS pháng vÊn vµ tr¶ lêi pháng thÓ pha chót hãm hØnh, g©y Ên tîng cho c«ng chóng. vÊn theo cÆp. IV. Ghi nhí.- SGK. 2 em mét cÆp: mét ngêi pháng vÊn, mét ngêi tr¶ V. LuyÖn tËp. lêi. - Gi¶ sö em muèn xin vµo lµm viÖc ë mét c«ng ty. Nhµ - GV định hớng, giúp HS chọn câu trả lời hay tuyển dụng nêu ra một câu hỏi: nhất, đánh giá và cho điểm. B¹n cã thÓ nãi cho t«i nghe vÒ nhîc ®iÓm lín nhÊt của bạn đợc không? Em sÏ tr¶ lêi thÕ nµo? E. Cñng cè, dÆn dß - N¾m néi dung bµi häc. - TËp tr¶ lêi pháng vÊn theo c©u hái bµi tËp SGK. - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh. G. Rót kinh nghiÖm:. Tiết 61. Ngày soạn: Vĩnh biệt cửu trùng đài. TrÝch Vò Nh T« - NguyÔn Huy Tëng. A. Mục tiêu cần đạt. - Hiểu và phân tích đợc xung đột kịch, tính cách, diễn biến tâm trạng và bi kịch của vũ Nh Tô và §an ThiÒm trong ®o¹n trÝch. - Nắm đợc những nét đặc sắc về nghệ thuật đoạn trích. - RÌn kü n¨ng ph©n tÝch t¸c phÈm kÞch. - B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - SGK - SGV Ng÷ v¨n 11. - Gi¸o ¸n. - M¸y chiÕu. C. C¸ch thøc tiÕn hµnh. - Phơng pháp đọc hiểu, đọc diễn cảm . Phân tích, bình luận, trao đổi thảo luận nhóm. - TÝch hîp ph©n m«n Lµm v¨n. TiÕng ViÖt. §äc v¨n. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức: 2. KiÓm tra bµi cò: Vë so¹n v¨n. Bµi tËp vÒ nhµ..

(101) 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS.. Yêu cầu cần đạt.. * Hoạt động 1. HS đọc tiểu dẫn và trả lời câu hỏi.. I. §äc hiÎu tiÓu dÉn. 1. T¸c gi¶. - NguyÔn Huy Tëng: 1912-1960 - Xuất thân trong gia định nhà nho: Làng Dực Tú, Từ S¬n, B¾c Ninh ( nay thuéc §«ng Anh, Hµ Néi ). - Lµ ngêi rÊt thµnh c«ng víi 2 thÓ lo¹i tiÓu thuyÕt vµ kÞch lÞch sö. - C¸c t¸c phÈm tiªu biÓu: - PhÇn tiÓu dÉn tr×nh bµy nh÷ng néi dung + KÞch Vò Nh T« chÝnh nµo? + B¾c S¬n + §ªm héi LongTr× +KÝ sù Cao L¹ng. - Năm 1996 đợc nhà nớc phong tặng Giải thởng Hồ Chí - Tãm t¾t néi dung t¸c phÈm? Minh vÒ v¨n häc nghÖ thuËt. 2. Giíi thiÖu t¸c phÈm kÞch: Vò Nh T« - Vë kÞch ®Çu tay - bi kÞch lÞch sö 5 håi, viÕt vÒ sù kiÖn x¶y ra ë Th¨ng Long kho¶ng n¨m 1516-1517 díi triÒu Lª T¬ng Dùc - Tãm t¾t néi dung t¸c phÈm: SGK. * Hoạt động 2. GV hớng dẫn HS đọc phân vai. Nhận xét 3. Đoạn trích: "Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài". và đánh giá. - §o¹n trÝch thuéc håi V, håi cuèi cïng cña TP. * Hoạt động 3. Trao đổi thảo luận nhóm. T×m hiÓu néi dung v¨n b¶n.. II. §äc hiÓu v¨n b¶n. 1. §äc ph©n vai. 2. T×m hiÓu gi¸ trÞ néi dung vµ nghÖ thuËt cña v¨n b¶n. 2.1. Những mâu thuẫn xung đột cơ bản của vở kịch. - M©u thuÉn thø nhÊt:. - Nhãm 1: ChØ ra nh÷ng m©u thuÉn gi÷a nhân dân lao động với hôn quân bạo chúa vµ phe c¸nh cña chóng?. Nhân dân lao động: B¹o chóa vµ phe c¸nh: - LÇm than, lµm viÖc cËt - B¾t x©y Cöu Trïng §µi lùc, bÞ ¨n chÆn để làm nơi hởng lạc, sống ->nghèo đói. xa hoa. - ChÕt v× tai n¹n, chÕt v× - T¨ng su thuÕ, trãc n·, bÞ chÐm. hành hạ ngời chống đối.. - MÊt mïa-> næi lo¹n. - Nhãm 2. ChØ ra nh÷ng m©u thuÉn c¬ b¶n gi÷a quan niÖm nghÖ thuËt cao siªu víi lîi Ých trùc tiÕp cña nh©n d©n?. - L«i kÐo thî lµm ph¶n.  TrÞnh Duy S¶n cÇm ®Çu phe næi lo¹n chèng triÒu đình: Giết Lê Tơng Dực, Vò Nh T«, §an ThiÒm, cung n÷, thiªu hñy Cöu Trïng §µi.. - M©u thuÉn thø hai: Quan niÖm nghÖ thuËt thuÇn tóy, cao siêu muôn đời >< Lợi ích thiết thực, trực tiếp của nh©n d©n. + Vò Nh T« - KiÕn tróc s - nghÖ sÜ: T©m huyÕt, hoµi bão, muốn đem lại cái đẹp cho muôn đời. + Mợn uy quyền, tiền bạc của vua để thực hiện hoài bão lớn lao:  mục đích chân chính >< con đờng thực hiện mục đích sai lầm.  Đẩy Vũ Nh Tô vào tình trạng đối nghịch với nhân dân kẻ thù của nhân dân- ngời thợ. + Muèn thùc hiÖn lý tëng nghÖ thuËt th× r¬i vµo t×nh tr¹ng ®i ngîc l¹i quyÒn lîi trùc tiÕp cña nh©n d©n; NÕu xuất phát từ lợi ích nhân dân thì không thực hiện đợc lí tëng.  Bi kÞch kh«ng lèi tho¸t cña nghÖ sÜ thiªn tµi Vò Nh T«..

(102) 4. Híng dÉn vÒ nhµ. - N¾m néi dung bµi häc. - Ph©n tÝch diÔn biÕn t©m lÝ nh©n vËt chÝnh. - Säan bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh.. Tiết 62. Ngày soạn: Vĩnh biệt cửu trùng đài. TrÝch Vò Nh T« - NguyÔn Huy Tëng. A. Mục tiêu cần đạt. - Hiểu và phân tích đợc xung đột kịch, tính cách, diễn biến tâm trạng và bi kịch của vũ Nh Tô và §an ThiÒm trong ®o¹n trÝch. - Nắm đợc những nét đặc sắc về nghệ thuật đoạn trích. - RÌn kü n¨ng ph©n tÝch t¸c phÈm kÞch. - B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - SGK - SGV Ng÷ v¨n 11. - Gi¸o ¸n. - M¸y chiÕu. C. C¸ch thøc tiÕn hµnh. - Phơng pháp đọc hiểu, đọc diễn cảm . Phân tích, bình luận, trao đổi thảo luận nhóm. - TÝch hîp ph©n m«n Lµm v¨n. TiÕng ViÖt. §äc v¨n. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức: 2. KiÓm tra bµi cò: Vë so¹n v¨n. Bµi tËp vÒ nhµ. 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS.. Yêu cầu cần đạt. I. §äc hiÎu tiÓu dÉn. II. §äc hiÓu v¨n b¶n.. * Hoạt động 1. Trao đổi thảo luận nhóm. GV định hớng và chuẩn xác kiến thức.. 2.1. Những mâu thuẫn xung đột cơ bản của vở kịch. 2.2. TÝnh c¸ch vµ diÔn biÕn t©m tr¹ng cña nh©n vËt Vò Nh T«.. - Nh©n c¸ch cao c¶, hoµi b·o lín lao, nghÖ sÜ ch©n chÝnh, g¾n bã víi nh©n d©n, kh«ng khuÊt phôc tríc uy - Nhóm 1. Vũ Nh Tô là con ngời có tính cách quyền, kiên quyết không chịu nhận xây lâu đài cho vua nh thÕ nµo? Lª Tr¬ng Dùc. - Kh«ng h¸m lîi, chia hÕt vµng b¹c vua thëng cho thî. - Khát khao suốt đời là xây đợc một tòa lâu đài nguy nga tráng lệ, bền vững muôn đời, để dân ta nghìn thu h·nh diÖn. - Nhãm 2: §iÒu sai lÇm cña Vò Nh T« ë chç nµo?  Lí tởng chân chính, cao đẹp nhng cao siêu xa rời đời sống nhân dân lao động.  Vò Nh T« kh«ng nhËn ra mét thùc tÕ: Cöu Trïng §µi x©y b»ng må h«i, níc m¾t, x¬ng m¸u cña nh©n d©n. - Nhãm 3. V× sao Vò Nh T« c¬ng quyÕt kh«ng - ¤ng nhÊt mùc cho r»ng m×nh kh«ng cã téi mµ chØ cã nghe lêi §an ThiÒm ch¹y trèn? công. Luôn tin vào việc làm chính đại quang minh của mình, và hi vọng sẽ thuyết phục đợc An Hòa hầu. Do thợ và các đại thần không hiểu ông. - Kh¸t väng, ®am mª s¸ng t¹o nghÖ thuËt cña «ng xuÊt ph¸t tõ thiªn chøc cña nghÖ sÜ ch©n chÝnh, nhng cha - Nhóm 4. Lý do nào khiến Vũ Nh Tô trở thành đúng vì đặt nhầm chỗ, vì xa rời thực tiễn, vì lợi dụng giai cấp cầm quyền tàn bạo để thực hiện mục đích chân kÎ thï cña nh©n d©n? chÝnh cña m×nh.  V« h×nh chung tù ®a «ng sang hµng ngò kÎ thï cña nh©n d©n - «ng thÊt b¹i - tr¶ gi¸ b»ng chÝnh sinh m¹ng cña m×nh..

(103)  Vò Nh T« - nh©n vËt bi kÞch lÞch sö, mang kh¸t väng lớn, cao cả nhng lầm lạc trong suy nghĩ và hành động. ChØ thùc sù bõng tØnh khi biÕt chÝnh An Hßa ra lÖnh ®Ëp phá, đốt Cửu Trùng Đài. - Nh÷ng tiÕng kªu than cña Vò Nh T« tríc khi bÞ dÉn ra ph¸p trêng: ¤i méng lín! ¤i Cöu Trïng §µi! ¤i §an ThiÒm!  T©m tr¹ng ®au xãt, tuyÖt väng, phÉn uÊt cïng cùc. Cho đến lúc chết vẫn cho rằng mình không có công thì cũng vô tội  nét độc đáo của nhân vật bi kịch lịch sử. E. Cñng cè, dÆn dß - Hệ thống kiến thức đ· học - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh G. Rót kinh nghiÖm:. Tiết 63. Ngày soạn: Vĩnh biệt cửu trùng đài. TrÝch Vò Nh T« - NguyÔn Huy Tëng. A. Mục tiêu cần đạt. - Hiểu và phân tích đợc xung đột kịch, tính cách, diễn biến tâm trạng và bi kịch của vũ Nh Tô và §an ThiÒm trong ®o¹n trÝch. - Nắm đợc những nét đặc sắc về nghệ thuật đoạn trích. - RÌn kü n¨ng ph©n tÝch t¸c phÈm kÞch. - B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - SGK - SGV Ng÷ v¨n 11. - Gi¸o ¸n. - M¸y chiÕu. C. C¸ch thøc tiÕn hµnh. - Phơng pháp đọc hiểu, đọc diễn cảm . Phân tích, bình luận, trao đổi thảo luận nhóm. - TÝch hîp ph©n m«n Lµm v¨n. TiÕng ViÖt. §äc v¨n. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức: 2. KiÓm tra bµi cò: Vë so¹n v¨n. Bµi tËp vÒ nhµ. 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS. Trao đổi cặp. GV chuÈn x¸c kiÕn thøc.. Yêu cầu cần đạt. I. §äc hiÎu tiÓu dÉn. II. §äc hiÓu v¨n b¶n. 2.1. Những mâu thuẫn xung đột cơ bản của vở kịch.. - §an ThiÒm lµ ngêi nh thÕ nµo? 2.2. TÝnh c¸ch vµ diÔn biÕn t©m tr¹ng cña nh©n vËt Vò Nh T«. 2.3. Nh©n vËt §an ThiÒm. - Díi con m¾t cña Vò Nh T« th× §an ThiÒm lµ tri kû, tri âm duy nhất ở triều đình.( Vũ mê cái đẹp, Đan Thiềm mª c¸i tµi) .. - Em hiÓu bÖnh §an ThiÒm lµ g×?. - Luôn động viên, khích lệ, giúp đỡ Vũ Nh Tô xây đài, bảo vệ đài. - Lµ con ngêi lu«n tØnh t¸o: BiÕt ch¾c §µi kh«ng thµnh, t×m c¸ch b¶o vÖ an toµn tÝnh m¹ng cho Vò Nh T«, khuyªn Vò bá trèn. - Sẵn sàng đổi mạng sống của mình cứu Vũ. Đau đớn khi không thể cứu đợc ngời tài. - Bệnh Đam Thiềm: Bệnh mê đắm cái đẹp, cái tài. Có.

(104) tÊm lßng biÖt nhìn liªn tµi ThuyÕt phôc Vò Nh T« mîn tay Lê Tơng Dực để xây Cửu Trùng Đài. * Hoạt động 3. HS đọc ghi nhớ SGK..  DiÔn biÕn t©m tr¹ngVò Nh T« vµ §an ThiÒm bæ xung cho nhau làm tăng bi kịch, góp phần làm nổi bật chủ đề: Ngời nghệ sĩ sáng tạo cái đẹp và kẻ tri âm đều có thể sẵn sàng chết vì cái đẹp, cái tài.. *Hoạt động 4. Cñng cè luyÖn tËp. GV híng dÉn HS tr¶ lêi c©u hái theo nhãm ch½n 3. Ghi nhí. - SGK - lÎ.. - Nhóm lẻ: Mâu thuẫn thứ nhất đợc tác giả giải quyÕt døt kho¸t kh«ng? c¸ch gi¶i quyÕt nh thÕ 4. Cñng cè, luþªn tËp. nµo? - Nhóm chẵn: Mâu thuẫn thứ hai có đợc giải quyÕt døt kho¸t kh«ng? c¸ch gi¶i quyÕt nh thÕ - §îc gi¶i quyÕt døt kho¸t b»ng c¸ch qu©n næi lo¹n ph¸ đài, đốt đài, giết vua, giết Vũ Nh Tô, Đan Thiềm và các nµo? cung n÷... - Cha gi¶i quyÕt døt kho¸t v×: + Vũ Nh Tô cho đến lúc chết vẫn không thấy đợc sai lÇm cña m×nh, vÉn cho r»ng m×nh v« téi . C©u hái dµnh cho HS kh¸ giái: + Vũ Nh Tô ghét vua lê nhng lại mợn tay vua để thực - Trong lời đề tựa kịch Vũ Nh Tô, tác giả viết: "Than «i! Nh T« ph¶i hay nh÷ng kÎ giÕt Nh T« hiÖn hoµi b·o cña m×nh, v« t×nh g©y nçi khæ cho d©n. ph¶i? Ta ch¼ng biÕt. CÇm bót ch¼ng qua cïng mét bÖnh víi §an  C©u hái cha cã c©u tr¶ lêi døt kho¸t. Ch©n lÝ chØ thuéc ThiÒm". H·y ph¸t biÓu ý kiÕn cña m×nh vÒ lêi tùa vÒ Vò mét nöa, nöa kia thuéc vÒ quÇn chóng nh©n d©n. ViÖc mÊt Cöu Trïng §µi võa mõng võa tiÕc. Nhµ v¨n trªn? khẳng định: Đồng bệnh với Đan Thiềm là cảm phục thiªn tµi, nh¹y c¶m víi bi kÞch cña nh÷ng tµi n¨ng siªu viÖt.. E. Cñng cè, dÆn dß - Hệ thống kiến thức đ· học - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh G. Rót kinh nghiÖm:. Tiết 64. Ngày soạn: Thùc hµnh vÒ sö dông mét sè kiÓu c©u trong v¨n b¶n.. A. Mục tiêu cần đạt. - Gióp HS: + Cñng cè vµ n©ng cao thªm nh÷g hiÓu biÕt vÒ cÊu t¹o vµ c¸ch sö dông mét sè kiÓu c©u thêng dïng trong v¨n b¶n tiÕng ViÖt. + BiÕt ph©n tÝch, lÜnh héi mét sè kiÓu c©u thêng dïng, biÕt sö dông mét sè kiÓu c©u thÝch hîp khi giao tiÕp. + Có thái độ học tập nghiêm túc và ý thức giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - SGK - SGV Ng÷ v¨n 11. - Gi¸o ¸n. - M¸y chiÕu. C. C¸ch thøc tiÕn hµnh..

(105) - Phơng pháp đọc hiểu. Phân tích, tổng hợp, trao đổi thảo luận nhóm. - TÝch hîp ph©n m«n Lµm v¨n. TiÕng ViÖt. §äc v¨n. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức: 2. KiÓm tra bµi cò: Vë so¹n v¨n. Bµi tËp vÒ nhµ. 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS. * Hoạt động 1. HS đọc mục I SGK và trả lời câu hỏi. GV định hớng thảo luận, chuẩn xác kiến thức.. Yêu cầu cần đạt. I. Dùng kiểu câu bị động. Câu bị động. - CÆp lÎ: Bµi tËp 1.. - hắn cha đợc một ngời đàn bà nµo yªu c¶.. - Bµi tËp 1. Câu chủ động. NhËn xÐt. - C©u kh«ng sai - cha mét ngêi nhng kh«ng nèi đàn bà nào yêu tiếp ý ở câu trớc; h¾n c¶. kh«ng tiÕp tôc đề tài về"hắn" mµ vÒ "mét ngêi đàn bà nào" đó.. - CÆp ch½n: Bµi tËp 2.. - Bµi tËp 2. - Nhắc lại khái niệm câu chủ động câu bị động ? ( Ng÷ v¨n 7). Câu bị động: Đời hắn cha bao giờ đợc săn sóc bởi một bàn tay đàn bµ.. * KÕt luËn: - Câu chủ động là câu có chủ ngữ chỉ ngời, vật, thực * Hoạt động 2. hiện một hoạt động hớng vào ngời, vật khác( chỉ chủ HS đọc mục II SGK và trả lời câu hỏi. thể của hoạt động). Thảo luận nhóm. Đại diện nhóm trình bày. GV - Câu bị động là câu có chủ ngữ chỉ ngời, vật đợc hoạt chuÈn x¸c kiÕn thøc. động của ngời, vật khác hớng vào ( chỉ đối tợng của hoạt động ) - Nhãm 1. Bµi tËp 1.. II. Dïng kiÓu c©u cã khëi ng÷.. - Nhãm 2. Bµi tËp 2.. - Bµi tËp 1. a/ C©u cã khëi ng÷: Hµnh th× nhµ thÞ may l¹i cßn. Khëi ng÷: Hµnh. - Nhãm 3. Bµi tËp 3.. b/So s¸nh: C©u cã khëi ng÷ liªn kÕt chÆt chÏ h¬n vÒ ý víi c©u tríc. - Bµi tËp 2. Ph¬ng ¸n C. - Nhãm 4. Nh¾c l¹i kh¸i niÖm khëi ng÷? ( Ng÷ v¨n 9). TiÕt 2. - ổn định tổ chức. - Bµi míi.. - Bµi tËp 3. a/ - §Çu c©u thø hai - Cã ng¾t qu·ng: DÊu phÈy. - Tác dụng: Nêu một đề tài có quan hệ liên tởng với điều đã nói trong câu trớc. b/ - §Çu c©u thø hai - Cã ng¾t qu·ng: DÊu phÈy - Tác dụng: Nêu một đề tài có quan hệ với điều đã nói trong c©u tríc. c/ Kh¸i niÖm khëi ng÷. - Khởi ngữ là thành phần câu nêu lên đề tài của câu. - Luôn đứng đầu câu. - T¸ch biÖt víi ph©n cßn l¹i cña c©u b»ng tõ: th×, lµ,.

(106) hoÆc dÊu phÈy. * Hoạt động 1. - Trớc khởi ngữ có thể có h từ còn, về, đối với... HS th¶o luËn nhãm theo c©u hái bµi tËp SGK. GV chuÈn x¸c kiÕn thøc.. III. Dïng kiÓu c©u cã tr¹ng ng÷ chØ t×nh huèng. - Nhãm 1. bµi tËp 1. - Nhãm 2. Bµi tËp 2.. - Bµi tËp 1. a/ PhÇn in ®Ëm n»m ®Çu c©u. b/ Phần in đậm có cấu tạo là cụm động từ. c/ ChuyÓn: Bµ giµ kia thÊy thÞ hái, bËt cêi. - Bµi tËp 2. Ph¬ng ¸n C.. - Nhãm 3. Bµi tËp 3.. - Bµi tËp 3. a/ Trạng ngữ chỉ tình huống: Nhận đợc phiếu trát của Sơn Hng Tuyên đốc bộ đờng b/ Kh«ng cã t¸c dông liªn kÕt v¨n b¶n, kh«ng thÓ hiÖn th«ng tin, mµ dïng ph©n biÖt th«ng tin thø yÕu ( phÇn ®Çu c©u)víi th«ng tin quan träng( phÇn vÞ ng÷ chÝnh cña c©u: quay l¹i hái thÇy th¬ l¹i gióp viÖc). - Nhãm 4. Nh¾c l¹i kh¸i niÖm tr¹ng ng÷? ( Ng÷ v¨n 7 ). * KÕt luËn: - Trạng ngữ đợc thêm vào câu để xác định thời gian, nơi chốn, nguyên nhân, mục đích, phơng tiện, cách thức diÔn ra sù viÖc nªu trong c©u. - Trạng ngữ có thể đứng đầu câu, cuối câu, hay giữa c©u.. * Hoạt động 2. HS đọc mục IV SGK và trả lời câu hỏi. GV định hớng nội dung tổng kết.. IV. Tæng kÕt vÒ viÖc sö dông ba kiÓu c©u trong v¨n b¶n. - Thành phần chủ ngữ trong câu bị động, thành phần khởi ngữ và thành phần trạng ngữ chỉ tình huống đều chiÕm vÞ trÝ ®Çu c©u.. - Tất cả những kiểu câu trên đều có chung những - Tất cả các thành phần trên thờng thể hiện thông tin đã đặc điểm gì ? biÕt tõ nh÷ng c©u ®i tríc trong v¨n b¶n, hay thÓ hiÖn mét néi dung dÔ dµng liªn tëng tõ nh÷ng c©u ®i tríc, hoÆc mét th«ng tin kh«ng quan träng. - ViÖc sö dông nh÷ng kiÓu c©u trªn cã t¸c dông liªn kÕt ý, t¹o m¹ch l¹c trong v¨n b¶n. E. Cñng cè, dÆn dß - Hệ thống kiến thức đ· học - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh G. Rót kinh nghiÖm:. Tiết 65. Ngày soạn: T×nh yªu vµ thï hËn ( TrÝch: R« - mª - « vµ Giu - li - Ðt ) U. SÕch xpia. A. Mục tiêu cần đạt. - Gióp HS: + Cảm nhận đợc tình yêu cao đẹp bất chấp sự thù hận của hai dòng họ. + Phân tích đợc diễn biến tâm trạng nhân vật thông qua ngôn ngữ đối thoại. + Giáo dục tình yêu chân chính và nhân cách cao đẹp, ý chí vợt qua mọi thử thách, khó khăn trong cuộc đời. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - SGK - SGV Ng÷ v¨n 11. - Gi¸o ¸n. - M¸y chiÕu..

(107) C. C¸ch thøc tiÕn hµnh. - Phơng pháp đọc hiểu. Đọc diễn cảm. Phân tích, bình giảng, trao đổi thảo luận nhóm. - TÝch hîp ph©n m«n Lµm v¨n. TiÕng ViÖt. §äc v¨n. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức: 2. KiÓm tra bµi cò: Vë so¹n v¨n. Bµi tËp vÒ nhµ. 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS. * Hoạt động 1. HS đọc tiểu dẫn SGK. Tãm t¾t néi dung chÝnh. GV giới thiệu đôi nét thời Phục Hng.. Yêu cầu cần đạt. I. Đọc hiểu tiểu dẫn. 1. Thời đại Phục hưng: - Phong traøo Phuïc höng (coát loõi laø chuû nghóa nhaân văn ) : giải phóng tư tưởng tình cảm con người khỏi mọi sự kìm hãm và trói buộc của giáo hội – phong kiến, đề cao những giá trị tốt đẹp cao quí của con người à văn hóa Phục hưng là một bước tiến kỳ diệu trong lịch sử văn minh Tây Âu. - Những gương mặt tiêu biểu của văn hoá Phục höng: Leâ-oâ-na ñô Vanh-xi, Mi-ken-lan-giô, Ñanteâ, Ra-bô-le, Xeùc-van-tet, Seách-xpia…. 2. Seách – xpia. - Sinh 23 / 4 / 1564 maát 23 / 4 /1616 taïi thò traán Xtơ- rét- phớt- ôn-Ê-vơn, miền Tây Nam nước Anh. - Sớm vào đời tự lập kiếm sống vì hoàn cảnh gia ñình sa suùt. - 1585 lên Luân Đôn làm chân giữ ngựa, nhắc tuồng, diễn viên trước khi trở thành nhà viết kịch -PhÇn tiÓu dÉn SGK cã mÊy néi dung chÝnh nµo? thiên tài của nước Anh. h·y tãm t¾t? - Caùc saùng taùc cuûa Seách-xpia: +37 vở kịch. +Moät soá truyeän thô daøi. + 154 baøi xon- neâ.. * Hoạt động 2. HS đọc phân vai. GV hớng dẫn đọc và tìm hiểu bố cục đoạn trích. - Đoạn trích coù bao nhieâu lời thoại?. 3. Vở kịch Rô-mê-ô & Giu-li-ét: - Xuất xứ: + Được viết khoảng năm 1594 – 1595. + Là vở kịch thơ xen lẫn văn xuôi, có 5 hồi. + Laáy boái caûnh taïi thaønh Veâ-roâ-na ( YÙ). + Thể loại: Kịch + Toùm taét: SGK – Tr 198. 4. Đoạn trích. - Lớp 2, hồi II, cảnh Rô-mê-ô gặp Giu-li-ét tại * Hoạt động 3. GV híng dÉn HS t×m hiĨu néi dung vµ nghƯ vườn nhà Ca-piu-lét sau đêm vũ hội hoá trang. thuËt v¨n b¶n. Trao đổi cặp. II. Đọc - hiểu văn bản: 1.Đọc phaân vai. 2. Bố cục - Thù hận xuất phát từ đâu? Nó được thể hiện - Từ lời thoại 1-6 : Lời độc thoại thổ lộ tình yêu.

(108) trong lời hai nhân vật như thế nào? Họ nhắc đến thaàm kín cuûa Roâ-meâ-oâ vaø Giu-li-eùt. thù hận trong khi tỏ tình để làm gì? -Từ lời thoại 7-16: Lời đối thoại của Rô-mê-ô & Giu-li-eùt. 3. Giaù trị nội dung vaø nghệ thuật của văn bản. 3.1. T×nh yªu trªn nền thï hận. - Sự thù hận xuất phát từ hai dòng họ cứ ám ảnh hai người trong suốt cuộc gặp gỡ. - Cả hai đều ý thức được sự thù hận, song nỗi lo chung của cả hai là họ không được yêu nhau. - Sự thù hận của hai dòng họ chỉ là cái nền. Tình yêu của hai người không xung đột với hận thù ấy. à khẳng định quyết tâm xây đắp tình yêu.. E. Cñng cè, dÆn dß - Hệ thống kiến thức đ· học - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh G. Rót kinh nghiÖm:. Tiết 66. Ngày soạn: T×nh yªu vµ thï hËn ( TrÝch: R« - mª - « vµ Giu - li - Ðt ) U. SÕch xpia. A. Mục tiêu cần đạt. - Gióp HS: + Cảm nhận đợc tình yêu cao đẹp bất chấp sự thù hận của hai dòng họ. + Phân tích đợc diễn biến tâm trạng nhân vật thông qua ngôn ngữ đối thoại. + Giáo dục tình yêu chân chính và nhân cách cao đẹp, ý chí vợt qua mọi thử thách, khó khăn trong cuộc đời. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - SGK - SGV Ng÷ v¨n 11. - Gi¸o ¸n. - M¸y chiÕu. C. C¸ch thøc tiÕn hµnh. - Phơng pháp đọc hiểu. Đọc diễn cảm. Phân tích, bình giảng, trao đổi thảo luận nhóm. - TÝch hîp ph©n m«n Lµm v¨n. TiÕng ViÖt. §äc v¨n. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức: 2. KiÓm tra bµi cò: Vë so¹n v¨n. Bµi tËp vÒ nhµ. 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS. * Hoạt động 1. Trao đổi thảo luận nhóm.. Yêu cầu cần đạt. I. Đọc hiểu tiểu dẫn.. - Nhãm 1. Rơ-mê-ơ đã dùng những hình II. Đọc - hiểu văn bản: ảnh nào để nói lên vẻ đẹp của Giu-li- 1.Đọc phaân vai. ét? Nªu ý nghÜa cña viÖc dïng nh÷ng h×nh 2. Bố cục ¶nh Êy? 3. Giaù trị nội dung vaø nghệ thuật của văn bản. 3.1. T×nh yªu trªn nền thï hận. 3.2. Taâm trạng cuûa Roâ-meâ-oâ..

(109) * Khi nói một mình. -Giu-li-ét như: Vầng dương tươi đẹp. - Hôn caû Haèng Nga. - Nhãm 2. Tâm trạng của Rô-mê-ô khi núi với Giu-li-et? Từ đó đánh giá chàng là - ẹoõi maột nhử: Hai ngoõi sao ủeùp nhaỏt. con ngêi nh thÕ nµo? - Làn ánh sáng tưng bừng. - Đôi gò má: Đẹp rực rỡ nhö aùnh saùng ban ngaøy. - Dùng nhiều thán từ “ôi!” -Ước gì ta là chiếc bao tay… mơn trớn gò má ấy! => Với Rô-mê-ô, Giu-li-ét là hiện thân của những cái đẹp nhất trong thiên nhiên. =>Tình yªu đam cuoàng nhieät laøm naûy sinh khao khaùt chinh phục, gần gũi ở Rô-mê-ô. * Khi nói với Giu-li-ét: - Nhãm 3. Tâm trạng của Giu – li – et - Sẵn sàng từ bỏ tên họ của mình. khi nãi mét m×nh ? -Vượt qua bức tường cao và sự nguy hiểm nhờ đôi caùnh cuûa tình yeâu . - Em nhìn toâi aâu yeám laø toâi chaúng ngaïi loøng haän thuø… è Mãnh lực tình yêu vượt lên trên mọi nỗi sợ hãi vì “caùi gì tình yeâu coù theå laøm laø tình yeâu daùm laøm”. Toùm laïi: - Nhãm 4. T©m tr¹ng cña Giu-li-Ðt khi nãi Rô-mê-ô là chàng trai mạnh mẽ, đến với tình yêu với R«-mª-«? chân thành, say đắm và dám vượt lên trên tất cả mọi trở ngại để được sống thật với rung cảm của con tim. 3.3. Taâm traïng cuûa Giu-li-eùt. * Khi noùi moät mình: * Hoạt động 2. - Goïi teân Roâ-meâ-oâ tha thieát. GV híng dÉn HS tæng kÕt. - Mong Rô-mê-ô từ bỏ tên họ. - Muốn Rô-mê-ô thề đã yêu mình. => Những rung cảm của Giu-li-ét trước tình yêu mãnh liệt. Lời bộc bạch chân thành không cần che giấu, không chút ngượng ngùng. - Gi¸ trÞ nghÖ thuËt vµ néi dung ®o¹n * Khi nói với Rô-mê-ô: trÝch? - Vừa ngạc nhiên vừa lo lắng vì sự xuất hiện táo bạo cuûa Roâ-meâ-oâ. - Thật sự lo sợ cho tính mạng của Rô-mê-ô. - Kín đáo chấp nhận tình yêu của Rô-mê-ô. => Giu-li-ét là thiếu nữ chân thành, trong sáng, đón nhận tình yêu bất chấp sự hận thù của hai dòng họ. Đó là khát vọng được sống với tình yêu. * Hoạt động 3. HS đọc ghi nhớ SGK. III. KEÁT LUAÄN. 1. Veà ngheä thuaät: - Đoạn trích đã tập trung được nghệ thuật xây dựng.

(110) kòch cuûa Seách-xpia. -Lời thoại giàu nhạc điệu, hình ảnh, cảm xúc, bộc lộ được tâm trạng của nhân vật. -Tính cách nhân vật khắc họa qua ngôn ngữ và hành động kịch. 2. Noäi dung -Đoạn trích đã tôn vinh vẻ đẹp của một tình yêu trong sáng, dũng cảm, vượt lên trên cả hận thù. -Rô-mê-ô và Giu-li-ét là những hình tượng đẹp của văn học Phục hưng ở Tây Âu và đã phản ánh được khát vọng sống của con người thời ấy. IV. Ghi nhớ.- SGK. E. Cñng cè, dÆn dß - Hệ thống kiến thức đ· học - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh G. Rót kinh nghiÖm:. Tiết 68. Ngày soạn: ¤n tËp v¨n häc. A. Mục tiêu cần đạt. - Hệ thống hóa kiến thức cơ bản về văn học Việt Nam hiện đại đã học trong chơng trình Ngữ văn 11. - Cñng cè vµ hÖ thèng ho¸ kiÕn thøc trªn hai ph¬ng diÖn lich sö vµ thÓ lo¹i. - Rèn luyện, nâng cao t duy phân tích và t duy khái quát, kĩ năng trình bày vấn đề một cách có hệ thèng. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - SGK - SGV Ng÷ v¨n 11. - Gi¸o ¸n. C. C¸ch thøc tiÕn hµnh. - Phơng pháp đọc hiểu, phân tích, và so sánh, kết hợp nêu vấn đề. - GV định hớng. HS ôn tập theo hệ thống câu hỏi SGK qua hình thức trao đổi, thảo luận nhóm. - TÝch hîp ph©n m«n Lµm v¨n. TiÕng ViÖt. §äc v¨n. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức: 2. KiÓm tra bµi cò: KiÓm tra vë so¹n v¨n, viÖc chuÈn bÞ bµi «n tËp ë nhµ cña HS. 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS. Yêu cầu cần đạt. *Hoạt động 1. C©u 1. GV hớng dẫn HS ôn tập theo hệ thống câu Tính phức tạp của VHVN từ đầu XX đến CM tháng Tám hái SGK: tõ c©u 1-4. 1945, thÓ hiÖn ë sù ph©n chia nhiÒu bé phËn, xu híng kh¸c nhau: - Hai bé phËn v¨n häc: Hîp ph¸p vµ kh«ng hîp ph¸p. * Hoạt động 2. HS dùa vµo bµi so¹n tr×nh bµy néi dung. * V¨n häc giai ®o¹n nµy ph¸t triÓn mau lÑ v×: Do sù thóc GV chuÈn x¸c kiÕn thøc. đẩy của thời đại. Do xã hội mới đòi hỏi văn học phải đặt ra và giải quyết nhiều vấn đề. Do sức sông mãnh kiệt m·nh liÖt cña d©n téc, chÞu ¶nh hëng cña c¸c phong trµo yªu níc vµ c¸ch m¹ng, cña §¶ng Céng s¶n. Do sù thøc tØnh cña c¸i t«i c¸ nh©n. C©u 2. - T¹i sao nãi v¨n häc giai ®o¹n nµy ph¸t.

(111) triÓn mau lÑ, phi thêng?. Tiểu thuyết trung đại Ch÷ H¸n, ch÷ N«m Chú ý đến sự kiện, chi tiết Cốt tuyện đơn tuyến. - Phân biệt tiểu thuyết trung đại và hiện đại?. Tiểu thuyết hiện đại Ch÷ Quèc ng÷ Chú ý đến thế giới bên trong nh©n vËt Cèt truyÖn phøc t¹p ®a C¸ch kÓ theo tr×nh tù tuyÕn thêi gian C¸ch kÓ theo tr×nh tù thêi gian, theo sù ph¸t triÓn t©m lÝ, t©m tr¹ng cña nh©n T©m lÝ, t©m tr¹ng nh©n vËt vËt s¬ lîc T©m lÝ, t©m tr¹ng nh©n vËt phong phó, phøc t¹p. Ng«i kÓ thø 3. Ng«i kÓ thø 3, thø nhÊt, kÕt hîp nhiÒu ng«i kÓ KÕt cÊu ch¬ng, ®o¹n. KÕt cÊu ch¬ng håi. C©u 3. - T×nh huèng truyÖn lµ nh÷ng quan hÖ nh÷ng hoµn c¶nh nhà văn sáng tạo ra để tạo nên sự hấp dẫn, sức sống và thế đứng của truyện - Trong 1 truyÖn cã thÓ cã 1 t×nh huèng chñ yÕu, nhng còng cã thÓ cã nhiÒu t×nh huèng kh¸c nhau, cã vai trß kh¸c nhau.. - T×nh huèng truyÖn lµ g×?. + Trong Vi hµnh: T×nh huèng nhÇm lÉn lµ chÝnh. ngoµi ra còn có tình huống trào phúng, đả kích châm biếm, chế giÔu.. + Tinh thần thể dục: Tình huống trào phúng, đả kích ch©m biÕm, chÕ giÔu.. M©u thuÉn gi÷a h×nh thøc vµ néi - Tìm và phân tích tình huống trong một số dung, mục đích và thức chất, tốt đèp và tai hoạ... truyÖn ng¾n sau? + Ch÷ ngêi tö tï: Ngêi viÕt ch÷ - ngêi xin ch÷. Coi ngôc tö tï, c¶nh cho ch÷ xa nay cha tõng cã. + Chí Phèo: Khát vọng sống lơng thiện - không đợc làm ngêi l¬ng thiÖn.. E. Cñng cè, dÆn dß - Hệ thống kiến thức đ· học - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh G. Rót kinh nghiÖm:. Tiết 69. Ngày soạn: ¤n tËp v¨n häc. A. Mục tiêu cần đạt. - Hệ thống hóa kiến thức cơ bản về văn học Việt Nam hiện đại đã học trong chơng trình Ngữ văn 11. - Cñng cè vµ hÖ thèng ho¸ kiÕn thøc trªn hai ph¬ng diÖn lich sö vµ thÓ lo¹i. - Rèn luyện, nâng cao t duy phân tích và t duy khái quát, kĩ năng trình bày vấn đề một cách có hệ thèng. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - SGK - SGV Ng÷ v¨n 11. - Gi¸o ¸n. C. C¸ch thøc tiÕn hµnh. - Phơng pháp đọc hiểu, phân tích, và so sánh, kết hợp nêu vấn đề. - GV định hớng. HS ôn tập theo hệ thống câu hỏi SGK qua hình thức trao đổi, thảo luận nhóm. - TÝch hîp ph©n m«n Lµm v¨n. TiÕng ViÖt. §äc v¨n. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức:.

(112) 2. KiÓm tra bµi cò: KiÓm tra vë so¹n v¨n, viÖc chuÈn bÞ bµi «n tËp ë nhµ cña HS. 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS. Yêu cầu cần đạt. * Hoạt động 1. Trao đổi thảo luận nhóm. GV chuÈn x¸c kiÕn thøc.. C©u 5. - Thể hiện qua nhan đề - ViÖc kh¾c ho¹ tõng nh©n vËt - T¶ toµn c¶nh, cËn c¶nh - Nhãm 1: C©u 5. - Cảnh đa đám, hạ huyện. Phân tích đặc sắc nghệ thuật các truyện: - Ngôn ngữ khôi hài Hai đứa trẻ, Chữ ngời tử tù, Chí Phèo? - Thủ pháp phóng đại. - Mục đích: Phê phán sự giả dối, bịm bợm, vô luân, đạo đức giả của xã hội t sản thành thị đơng thời. C©u 6. - Nhãm 2. C©u 6 - Bi kịch Vũ Nh Tô đợc xây dựng bởi 2 mâu thuẫn cơ Nghệ thuật trào phúng trong đoạn trích: bản: Nhân dân lao động >< hôn quan bạo chúa; Khát H¹nh phóc cña mét tang gia väng s¸ng t¹o nghÖ thuËt >< ®iÒu kiÖn lÞch sö x· héi. - T¸c gi¶ gi¶i quyÕt m©u thuÉn thø nhÊt theo quan ®iÓm nhân dân: Nổi dậy giết vua, phá đài, nhng không cho Vò Nh T« vµ §an ThiÒm cã téi. T¸c gi¶ gi¶i quyÕt m©u thuẫn thứ hai cha dứt khoát bởi mâu thuẫn đó mang tính qui luật. Lời giải dành cho độc giả suy ngẫm. - Nhãm 3: c©u 7. Quan ®iÓm nghÖ thuËt cña NguyÔn Huy Tëng trong viÖc triÓn khai vµ gi¶i quyÕt m©u thuÉn cña vë bi kÞch Vò Nh T«? - Nhãm 4. HiÓu quan ®iÓm nghÖ thuËt cña Nam Cao qua đoạn văn: Văn chơng không cần đến nh÷ng ngêi thî khÐo tay.......vµ s¸ng t¹o nh÷ng g× cha cã. * Hoạt động 2. Híng dÉn luyÖn tËp vµ «n tËp ë nhµ. - ViÕt thµnh bµi v¨n bµi tËp 8. - Xem phÇn c©u hái bµi kiÓm tra tæng hîp cuèi häc k× I SGK tr208. E. Cñng cè, dÆn dß - Hệ thống kiến thức đ· học - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh G. Rót kinh nghiÖm:. C©u 7. - NghÖ thuËt s¸ng t¹o cña Nam Cao tríc hÕt vµ c¬ b¶n kh¸c h¼n c«ng viÖc cña nh÷ng ngêi thî khÐo tay. C«ng viÖc cña nh÷ng ngêi thî lµ lµm theo mÉu cã s½n. C«ng viÖc cña nhµ nghÖ sÜ lµ s¸ng t¸c v¨n ch¬ng - s¶n phÈm tinh thÇn. §Æc trng c¬ b¶n lµ sù s¸ng t¹o, t×m ra c¸i míi, kh¬i nh÷ng nguån cha ai kh¬i...Mçi t¸c phÈm v¨n ch¬ng lµ duy nhÊt kh«ng gièng ai. - Muèn thÕ nhµ v¨n ph¶i cã n¨ng lùc t dy, ãc s¸ng t¹o, tr¸nh xa c¸i cò, s¸o mßn... - Quan điểm nghệ thuật này không mới nhng đợc phát biểu chân thành, diễn đạt theo cách riêng lại đợc chính nh÷ng t¸c phÈm nhµ v¨n kiÓm chøng. §ã lµ nh÷ng t¸c phẩm mới mẻ, không bắt chớc ai, đề tại quen thuộc nhng mang phong cách mới, hớng khai thác mới, hình tợng nghệ thuật bất hủ..

(113) Tiết 73. Ngày soạn lu biÖt khi xuÊt d¬ng (XuÊt d¬ng lu biÖt). phan béi ch©u A. Môc tiªu 1. Cảm nhận đợc vẻ đẹp lãng mạn, hào hùng của nhà chí sĩ cách mạng P.B.C 2. Đánh giá đợc các nét đặc sắc về NT, giọng điệu thơ sôi sục, tâm huyết của P.B.C 3. T©m tr¹ng, c¶m nhËn nh©n c¸ch nhµ chÝ sÜ P.B.C B. Ph¬ng ph¸p, ph¬ngtiÖn 1. Ph¬ng ph¸p - §äc s¸ng t¹o - Th¶o luËn, tr×nh bµy 2. Ph¬ng tiÖn - SGK+SGV Ng÷ v¨n 11 - PT+BG t¸c phÈm v¨n häc 11 - VHVN1900 – 1945, phÇn P.B.C C. TiÕn tr×nh d¹y häc - DÉn d¾t bµi =c¸c c©u hái + Trong bài “ Những trò lố...” , Nguyễn Aí Quốc đánh giá về PBC nh thế nào?. + Em hiÓu g× vÒ phong trµo §«ng du?. Hoạt động Dạy – Học Kiến thức cần đạt H§1: §äc tiÓu dÉn I. Giíi thiÖu - Chỉ ra các nét chính về cuộc đời P.B.C 1. T¸c gi¶ P.B.C:- Tªn tuæi, quª qu¸n - Tªn tuæi, quª - Sù nghiÖp c¸ch m¹ng - Sù nghiÖp,c¸ch m¹ng + Là nhà nho VN đầu tiên nuôi ý tởng đi tìm con đ- Bối cảnh lịch sử nào đã hớng P.B.C đi đến ờng cứu nớc mới. với đờng cách mạng? - XuÊt ph¸t tõ bèi c¶nh lÞch sövµo cuèi thÕ kØ XIX, ptrào Cần Vơng chống Pháp thất bại-- đòi hỏi con đờng cứu nớc mới, P.B.C tự nhận trách nhiệm cao cả. + Chặng đờng cách mạng: GV nhÊn m¹nh: - 1940: LËp Duy T©n héi Với P.B.C ông mang trong mình 2 cốt - 1905: Lãnh đạo ptrào Đông Du- sang Nhật Bản. c¸chlín:nhµ nho yªu níc cã tinh thÇn c¸ch -N¨m 1925: bÞ thùc d©n Ph¸p b¾t cãc ë Thîng H¶i. m¹ng, nhµ v¨n lín cña d©n téc. - Bị giam lỏng ở Huế đến lúc qua đời. H·y nªu c¸c t¸c phÈm chÝnh vµ nh÷ng nÐt 2. Sù nh©n v¨n häc đặc sắc về - Tp chÝnh: SGK néi dung t tëng trong c¸c s¸ng t¸c cña - ND t tëng: P.B.C? * Bộc lộ tinh thần yêu nớc khích lệ thầm đấu tranh GV mở rộng: Thơ văn P.B.C khơi dòng cho cho độc lập dân tộc phong c¸ch v¨n ch¬ng ch÷ t×nh- ctrÞ, t¹o động lực phát triển cho văn học cách mạng 3. Hoàn cảnh sáng tác “Xuất dơng lu biệt”. vÒ sau. + Năm 1905, trớc lúc lên đờng sang Nhật Bản. + Từ giã bạn bè, đồng chí. H§2: - Mang đậm cốt cách của con ngời trong thời đại mới,.

(114) - Hãy nêu hoàn cảnh sáng tác, từ đó giúp em hớng về chân trời mớiđể tìm kiếm con đờng cứu nớc. hiÓu thªm ntn vÒ P.B.C? II. §äc – HiÓu 1. 2 câu đề : Chí làm trai - Quan niÖm chÝ lµm trai HĐ3: Đọc kĩ hai câu đề. + lµm trai P.B.C bµy tá ®iÒu g×? Nh÷ng c©u th¬ nµo + ph¶i l¹ biểu hiện điều đó? - Nói lên một lẽ sống đẹp: ý thức đấng nam nhi phải Liên hệ đến những câu thơ nào? biết sống kì lạ, phi thờng-cõi đời=gắn XH - P.N.L·o + “Há để... dời”—K.vọng xoay chuyển càn khôn, - N.C. Chø thời thế, ko để mặc con tạo tữoay vần. Quan.n cña PBC cã g× míi mÎ, t¸o b¹o so - P.B.C dám đối mặt với cả đất trời,vũ trụ với các đấng nam nhi thuở trớc? để tự khẳng định mình, vơn đến lí tởng XH rộng lớn, = ý thøc nam nhi cña ngêi xa thêng g¾n liÒn cao c¶. C¸ nh©n nhµ th¬ næi bËt víi t thÕ míi, ngang với công danh, vãy vùng trớc trời đất để thể tàng và đầy thách thức. hiÖn tµi n¨ng. 2. Hai c©u thùc: ý thøc tr¸ch nhiÖm vµ tinh thÇn xung HĐ4: Đặt tiêu đề chung phong. - Trong kho¶ng tr¨m n¨m: H§5: §äc hai c©u thùc +Tgian hữu hạn của đời ngời, tgiả muốn cống hiến - HiÓu thÕ nµo vÒ c¸c côm tõ: Trong kho¶ng cho thực tại để đáng mặt nam nhi tr¨m n¨m, cÇn cã tí, h¸ kh«ng ai? + Tgianvô hạn của cuộc đời, tên tuổi của tgiả đợc lu - Qua đó cho biết “cái tôi” xuất hiện ntn? có danh mu«n thuë. mang tÝnh chÊt c¸ nh©n hay ko? - CÇn cã tí (t«i)= ý thøc vÒ b¶n th©n bµy tá - NX về âm điệu hai câu thơ:(độ vang của “ cái tôi đầy tinh thần trách nhiệm trớc cuộc đời”. ©m thanh t¹o nªn c¶m gi¸c, Ên tîng) - H¸ ko ai?= Giäng nghi vÊn, tõ c¸ch nãi nh»m Đặt tiêu đề chung. khẳng định cơng quyết, mãnh liệt hơn kvọng sống hiÓn h¸ch, phi thêng. GV nhÊn m¹nh: - Xung phong tù nhËn m×nh lµ ngêi cÇn thiÕt cña thêi * §Æt trong hoµn c¶nh mÊy n¨m ®Çu thÕ kØ XX, thất bại của phong trào Cần Vơng, tâm đại. - ¢m ®iÖu th¬: nhanh, m¹nh= khuyÕn khÝch vµ giôc lí khát vọng bi thơng, bi quan đè nặng lên t©m hån nh÷ng ngêi VN yªu níc. Mang t©m gi· con ngêi. lí chán nản, cam chịu, đó là cái vạ chết lòng = P.B.C tự xung phong với cả tâm huếtvà hoài bão lớn, cã søc m¹nh lay tØnhtrong tinh thÇn mäi ngêi.* mµ 2 c©u th¬ lµ hai håi chu«ng thøc tØnh. 3. Hai câu luận: Thái độ với đất nớcvà nề học vấn cũ. Non sông đã chết- hoàn cảnh, tình thế của nớc nhà, ý thức về sự tồn vong của đất nớc. Sèng thªm nhôc – nçi ®au xãt cña t¸c gi¶. * So s¸nh më réng: Nçi niÒm cña t¸c gi¶ còng gÇn víi nçi niÒm cña N.§.ChiÓu trong v¨n tÕ nghÜa sÜ CÇn Giuộc: sống làm chi theo quân tả đạo, quăng vùa hơng, xô bàn độc, thấy lại thêm buồn. Sống làm chi ở lÝnh m· tµ, chia rîu l¹t, gÆm b¸nh m× nghe cµng thªm hæ. - HiÒn th¸nh: nãi vÒ nÒn häc vÊn nho häc, PBC phñ = Đặt tiêu đề chung 2 câu luận định mạnh mẽ (tụng diệc si: học cũng ngu thôi) sự lỗi thời của nền học vấn cũ, đòi hỏi phải đổi mới t duy để tìm con đờng cứu nớc mới. * GV nhÊn m¹nh = c¸ch so s¸nh víi t tëng cña N.Đ.Chiểu – khẳng định t tởng táo bạo, mới mẻ và dòng c¶m cña P.B.C H§7: - §èi chiÕu dÞch th¬ víi nguyªn t¸c ë - L¸y thªm d/ctõ Ng. KhuyÕn vµ Ng. Trêng Té. + “S¸ch vë Ých g× cho tuæi Êy c©u 8vµ rót ra NX. Aã xiªm nghÜ l¹i hÑn tuæi giµ” - Câu thơ đợc diễn tả = những hình ảnh nào? T thế của nhân vật trữ tình gợi nên liên + Các sách nho chỉ nói suông trên giấy..Trg đó hay có, dở có.., xét kĩ những thứ sách vở đó chỉ làm rối tëng vµ c¶m høng nh thÕ nµo? chí thêm, chẳng đợc tích sự gì?. Đặt tiêu đề 2 câu kết? H§6: §äc 2 c©u luËn - C1: PBC bµy tá ®iÒu g×? - C2: hiÓu thÕ nµo vÒ hai ch÷ “ HiÒn th¸nh” - §èi chiÕu b¶n dÞch th¬ víi s¸ng t¸c ë c©u 6 vµ rót ra nhËn xÐt. +Tông diÖc si(häc còng ngu th«i)= phñ định mạnh mẽ + Häc còng hoµi- tiÕc nuèi ngËm ngïi.. HS đọc ghi nhớ. 4. Hai câu kết: T thế lên đờng - Nhất tế phi(cùng bay lên). Ngàn đợt sóng cùng bay lªn, tiÕp søc cho con ngêi, t¹o t thÕ hµo hïng. - Tiễn ra khơi: ko gợi đợc t thế của con ngời, âm điệu th¬ trÇm xuèng. - H×nh ¶nh: +BÓ §«ng, c¸nh giã + Ngàn đợt sóng bạc(muôn trùng sóng bạc) = Lín lao, k× vÜ hoµ nhËp víi t thÕ cao hÑp, phi thêng của một con ngời ra đi tìm đờng cứu nớc. Tiểu kết: Câu thơ ngời sáng một vẻ đẹp lãng mạn,.

(115) th¾p s¸ng niÒm tin vµ hi väng cho mét tkû míi, mét thời đại mới. III. Ghi nhí. D. Cñng cè, dÆn dß 1. Tr×nh bµy c¸c c©u hái sau: - Nªu hoµn c¶nh s¸ng t¸c bµi th¬, nªu c¶m nhËn vÒ 2 c©u th¬ mµ em Ên tîng nhÊt(nªn chän 2 c©u cuèi) - Nêu các nội dung và đặc sắc NT của bài 2. Xđ hớng làm cho các đề nghị luận. * Chí làm trai đợc nhân vật trữ tình khẳng định dựa trên cơ sở nào: thử nêu điểm giống và khác nhau trong quan niÖm vÒ chÝ lµm trai qua bµi th¬ “ XuÊt d¬ng lu biÖt” cña PBC víi mét sè bµi th¬ trung đại đã học. * PT t tởng mới mẻ, táo bạo và khát vọng cháy bỏng trong buổi ra đi tìm đờng cứu nớc của PBC thÓ hiÖn qua bµi “Lbxd” E. Rót KN.. Tiết 73. Ngày soạn nghÜa cña c©u. A. Môc tiªu 1. Nắm đợc những nội dung cơ bản về hai thành phần nghĩa của câu. 2. Biết phân tích hai thành phần nghĩa của câu, diễn đạt đợc nội dung cần thiết và phù hợp víi ng÷ c¶nh. 3. Có ý thức nắm bắt sự đánh giá, thái độ của ngời nói khi thực hiện giao tiếp. B. Ph¬ng ph¸p, ph¬ng tiÖn 1. Ph¬ng ph¸p - Gîi më, th¶o luËn, tr×nh bµy - Quy n¹p, diÔn dÞch, phèi hîp liªn v¨n b¶n 2. Ph¬ng tiÖn - SGK+SGV Ng÷ v¨n 11 - C¬ së ng«n ng÷ häc vµ tiÕng ViÖt: Mai Ngäc Chõ (chñ biªn). C. TiÕn tr×nh d¹y häc. Hoạt động Dạy – Học H§1: KÓ chuyÖn dÉn d¾t: C©u v¨n sau nãi vÒ sù viÖc g×, ngêi nãi thể hiện sự đánh giá ntn trớc sự việc đó: Ba h«m sau, «ng cô giµ chÕt thËt. Hoạt động 2: Tõ vÝ dô, nªu c¸ch hiÓu vÒ nghÜa sù viÖc, ph©n lo¹i nsv.. Kiến thức cần đạt I. Hai thµnh phÇn nghÜa cña c©u. 1. T×m hiÓu vÝ dô: * a1/a2: - Gièng: Cïng nãi vÒ sù viÖc CP ao íc cã mét gia đình nho nhỏ. - Khác: a1 kèm theo sự đánh giá cha chắc chắn còn a2 đa tin không cần đến đánh giá. * b1/b2: - Gièng: Cïng nãi vÒ sù viÖc ngêi ta còng b»ng lßng. - Khác: a1 kèm theo sự đánh giá về kết quả sự việc, còn a2 đa tin không cần đến đánh giá. 2. NhËn xÐt. - Trong c©u thêng cã hai thµnh phÇn nghÜa: nghÜa sv vµ nghÜa tt. - Trong cùng một sự việc, có thể biểu hiện nhiều thái độ, đánh giá khác nhau. II. NghÜa sù viÖc. 1. Kh¸i niÖm. - Là nghĩa ứng với sv đợc đề cập trong câu - Đợc b, hiện nhờ các từ ngữ đóng vai trò là tp chính và tp phô trong c©u. 2. Ph©n lo¹i nghÜa sù viÖc..

(116) a. Câu biểu hiện hành động b. Câu biểu hiện trạng thái, tính chất, đặc điểm. c. C©u biÓu hiÖn qu¸ tr×nh d. C©u biÓu hiÖn sù tån t¹i e. C©u biÓu hiÖn quan hÖ k. C©u biÓu hiÖn t thÕ. HĐ 3: HS đọc và làm BT 1/ SGK. 3. LuyÖn tËp. 1. Bµi 1: C©u 1 2 3,4 5,6 7 8 HĐ 4 HS đọc và làm BT 2/ SGK.. HĐ 5: HS đọc và làm BT 3/ SGK. Sè nsv 2 1 1 2 2 1. Lo¹i nsv b b c b k a. 2. Bµi 2:. Cách làm: Tìm từ biểu thị tình thái sau đó tách nghÜa. C©u. Tõ bt TT. a. kể, thực đáng. b. cã lÏ. c. DÔ còng, hay lµ, đến chính ngay m×nh. NghÜa TT C«ng nhËn sù danh gi¸ lµ cã thùc, ë góc độ khác thì lại đáng sợ pháng ®o¸n ph©n v©n, kh«ng ch¾c ch¾n b¨n kho¨n khi thÊy kh«ng ch¾c ch¾n vµo sv. 3. Bµi 3: Chọn từ TT có tính khẳng định : hẳn D. Cñng cè, dÆn dß - Nhí hai thµnh phÇn nghÜa, kh¸i niÖm nsv vµ c¸c lo¹i nsv. - ChuÈn bÞ viÕt bµi lµm v¨n sè5. E. Rót KN.. TiÕt 75. Ngµy so¹n : ViÕt bµi lµm v¨n sè 5. A. Môc tiªu 1. Biết vận dụng các thao tác lập luận đã học để làm bài văn NL văn học. 2. Trình bày và diễn đạt nội dung bài viết sáng sủa, đúng quy tắc. 3. Có hứng thú đọc văn và viết văn. B. Ph¬ng ph¸p, ph¬ng tiÖn - Tổ choc câu hỏi theo từng mức độ, phù hợp đặc điểm từng lớp. - SGK+SGV Ng÷ v¨n 11, tËp 2 C. TiÕn tr×nh d¹y häc Hoạt động H§ 1: Híng dÉn lµm bµi. H§ 2: Giao đề và làm bài. Néi dung c«ng viÖc I. ChuÈn bÞ viÕt bµi. - Lµm 3 c©u: Tr¾c nghiÖm vµ tù luËn - Lu ý HS phân bố thời gian, thái độ làm bài. - Thêi gian lµm bµi: 90 phót. II. Thùc hiÖn viÕt bµi. §Ò bµi: C©u 1: Lùa chän c©u thÝch hîp ®iÒn vµo chç trèng: Nam cao đã sáng tác nên một tác phẩm xuất sắc là Chí Phèo. Từ đó đến nay, /…/. A. Nhiều thế hệ độc giả luôn hâm mộ CP B. CP luôn đợc nhiều thế hệ độc giả hâm mộ C. CP luôn đợc hâm mộ bởi nhiều thế hệ độc giả D. Luôn đợc nhiều thế hệ độc giả hâm mộ Câu đợc lựa chọn thuộc kiểu câu nào?.

(117) C©u 2: Nªu néi dung quan ®iÓm s¸ng t¸c cña Nam Cao? Trong c¸c s¸ng t¸c cña m×nh, Nam Cao lu«n quan t©m tíi vấn đề gì? Câu 3: Phân tích tâm trạng Chí Phèo ừ lúc gặp thị Nở đến lúc kết thúc cuộc đời. Trong truyện ngắn cùng tên của Nam Cao H§ 3: Thu bµi. III. Thu bµi, kiÓm tra sÜ sè, ghi HS v¾ng mÆt.. D. Cñng cè, dÆn dß ChuÈn bÞ bµi NghÜa cña c©u, phÇn tiÕp theo. E. Rót ra KN:. T76:. hÇu trêi tản đà A. Môc tiªu 1. Nắm đợc những nét cơ bản về TĐà. Từ đó thấy đợc sự độc đáo của nhà thơ đối với văn học VN đầu thế kỉ XX. Hiểu đợc cảm xúc, suy nghĩ dí dỏm của TĐà thể hiện trong “Hầu trời’’ 2. Khai thác đánh giá ngôn ngữ thơ khổ 1, thấy đợc lối dẫn truyện hấp dẫn của T§µ. 3. Sẻ chia, đồng cảm với cảm xúc của tác giả. B. Ph¬ng ph¸p, ph¬ngtiÖn - §äc diÔn, c¶m th¶o luËn, tr×nh bµy - SGK+SGV Ng÷ v¨n 11, tËp 2 - VHVN 1900-1945, phÇn T§µ C. TiÕn tr×nh d¹y häc 1. KiÓm tra kiÕn thøc - NghÜa sv lµ g×? Ph©n lo¹i nh÷ng sv. - §äc 2 c©u luËn trong bµi “ Lu biÖt khi xuÊt d¬ng”, chØ ra nh÷ng sv vµ cho biÕt nã thuéc lo¹i nghÜa sv nµo? HD: Hoàn cảnh t.tại của đnớc và sự lỗi thời của nho học: t/c, đặc điểm.. 2. Gi¶ng bµi míi Hoạt động Dạy – Học H§1: - Nªu c¸c nÐt chÝnh vÒ t¸c gi¶ T§µ.. Kiến thức cần đạt I. Giíi thiÖu 1. T¸c gi¶ T§µ - Tªn khai sinh: - Quª: n»m ë bªn bê s.§µ, gÇn ch©n nói T¶n Viªn cña tØnh Hµ T©y. - Cuộc đời sống trong buổi giao thời(cũ mới đan xen), mang dÊu Ên“ngêi cña 2 Tkû’’(HT) c¶ vÒ häc vÊn, lèi - Nªu t¸c phÈm chÝnh vµ p/c NT cña T§µ. sèng vµ sù nghiÖp v¨n ch¬ng. 2. Sù nghiÖp v¨n ch¬ng -T¸c phÈm chÝnh: sgk/12 =s¸ng t¸c ®a d¹ng thÓ lo¹i : th¬, v¨n xu«i. - P/c NT cña T§µ: + Khẳng định tâm hồn của một “cái tôi” lãng mạn vừa - Nªu xuÊt xø bµi“HÇu trêi’’. phãng kho¸ng ng«ng nghªnh, võa c¶m th¬ng u ¸i. + Phát huy truyền thống giá trị thơ ca dân tộc, đem đến 3. GV dÉn: Víi T§µ «ng muèn tho¸t ly cho th¬ ca ®Çu tkû XX nhiÒu nguån c¶m xóc míi vµ h×nh XH đen tối, tù hãm, khát vọng đi tìm cõi thức diễn đạt mới= Gạch nối của 2 thời đại. tri âm, để khẳng định tài năng, phẩm giá cña m×nh. ¤ng ko ë câi trÇn nhem nhuèc 3. XuÊt xø t¸c phÈm “HÇu trêi” bao.n sù, chØ cã câi Trêi míi thÊu hiÓu ®- - In trong tËp Cßn ch¬i, xuÊt b¶n n¨m1921 îc «ng?= t¹o nªn íc m¬ HÇu trêi. II. §äc – HiÓu Hđ2: Nêu bố cục và đặc điểm thể loại của 1. Bố cục và thể loại t¸c phÈm? a) Bè côc - PhÇn 1: khæ ®Çu - PhÇn 2: 18 khæ tiÕp - PhÇn 3: cßn l¹i b) ThÓ lo¹i.

(118) - ThÓ thÊt ng«n trêng thiªn: 7 tiÕng/c©u, khæ th¬ kÐo dµi ko hạn định. Vần nhịp, tơng đối tự do, phóng khoáng. H®3: - Câu chuyện mơ tiên đợc tác giả mở đầu ntn? - Điệp từ“thật’’ nhằm khẳng định ý gì? - NX vÒ c¸ch më ®Çu cña T§µ. GV NX vµ dÉn: C¸i bµng hoµng v× l¹ lùng, đột ngột bị át đi bởi cái sớng lạ lùng khi đợc lên trời gặp Tiên. Vởy cuộc lên trêi diÔn ra ntn? §ã lµ logic tiÕp nèi cña c¸c khæ tiÕp theo.. H®4: §äc k2- k7, chØ ra c¸c chi tiÕt biÓu hiÖn qu¸ tr×nh lªn trêi cña t.sÜ T§µ.. §äc kÜ k8-k15 + Nhãm1: Cách kể, tả cảnh thi sĩ đọc văn thơ cho Trêi vµ ch tiªn nghe ntn? Em thÊy phÈm chÊt, tÝnh c¸ch nhµ th¬ ntn?. + Nhãm2: - Thái độ, tình cảm của nhà Trời - Chỉ tiêu đợc thể hiện ra sao? - Qua viÖc Trêi x¸c nhËn “téi ng«ng”, T§µ muèn nãi g× vÒ b¶n th©n? - HiÓu thÕ nµo vÒ “téi ng«ng”, “Thiªn l¬ng”.. GVnhÊn m¹nh: Nh vậy, việc TĐà lên Trời đọc thơ, dự định gánh văn lên bán chợ Trời chính là thái độ ngông. Đó là tính cách, nét độc đáo của tâm hồn đầy bản lĩnh. H®5: §äc k16-k18ViÖc chen vµo ®o¹n th¬ giµu mµu s¾c hiÖn thùc trong mét bµi th¬ l·ng m¹n cã ý nghÜa g×?. H®6: ChØ ra c¸c chi tiÕt nãi vÒ c¶nh, c¶m. - “HÇu trêi” thuéc lo¹i th¬ tù sù- tr÷ t×nh: Cã cèt truyÖn thÓ hiÖn c¶m xóc,t×nh c¶m cña nh©n vËt. 2. Khæ ®Çu: C¶m gi¸c vÒ mét giÊc m¬. - Thời gian: đêm qua; - ko gian: lên cõi tiên - C¶m gi¸c cña t¸c gi¶: + ch¼ng biÕt cã hay kh«ng  C¶m thÊy m¬ hå, kh«ng x¸c định đợc thực và ảo. + ch¼ng ph¶i + kh«ng, thËt®iÖp tõ. khẳng định việc lªn câi tiªn, c¶m gi¸c sung síng lµ cã thËt. B»ng giÊc m¬, T§ s¸ng t¹o nªn lèi dÉn truyÖn phãng tóng, dÝ dám , h×nh thµnh mèi nghi vÊn gîi trÝ tß mß cña ngời đọc. 3. Quá trình lên hầu Trời và diễn biến buổi đọc văn trên Trêi. a. Qu¸ tr×nh lªn hÇu Trêi. - Thao thøc  buån  ng©m v¨n - Hai tiên giáng trần, mời TĐ lên đọc văn Trời nghe vì tiếng đọc thơ vang vọng đến tận Trời. - Lên Trời, ngồi chuẩn bị đọc văn. b. Diễn biến buổi đọc văn trên Trời. - Hình ảnh thi sĩ đọc văn: + KÝnh cÈn tríc ch tiªn + §äc hÕt c¸c thÓ lo¹i v¨n + Nói về các sáng tác với cơn đắc ý và sự thích thú.  Quá trình đọc đợc kể tả tỉ mỉ, cụ thể, thi sĩ cảm thấy cao hứng và có phần tự hào, tự đắc về thơ văn của mình. GVnhÊn m¹nh: Sö dông ®iÖp tõ kÕt hîp víi c¸c côm tõ: cơn đắc ý, đọc đã thích, văn dài hơi tốt ran cung mây... tgiả tởng tợng cảnh chính mình đọc thơ cho một đối tợng đặc biệt, ông vẽ lại chính tâm hồn và t cáchn.sĩ của mình trớc bạn đọc. Cảm hứng khi tìm đợc bạn đọc bạn nghe tri ©m thùc s¶ng kho¸i, hÕt m×nh. - H×nh ¶nh nhµ Trêi – ch tiªn: + Thái độ vừa khâm phục, vừa sợ hãi:  Trêi còng lÊy lµm hay T©m nh në d¹, c¬ lÌ lìi  chau đôi mày, cùng vỗ tay + Khen ngîi v¨n phong tuyÖt t¸c, giµu cã l¹i l¾m lèi ®a d¹ng:  Nhêi v¨n- nh sao b¨ng  KhÝ v¨n- nh m©y......  NT so sánh diễn tả cùng hình ảnh đẹp đẽ, cứng cỏi từ TN nãi lªn niÒm tù hµo, tù nhËn thøc cña nhµ th¬ vÒ tµi n¨ng st¹o NT cña m×nh. + Xác nhận của Trời về“tội ngông’’ko phải Trời đày mà để giao việc “thiên lơng”. TĐà tự hào và khẳng định tài năng của bản thân, tự coi mình nh một vị tiên bị Trời đày. - * Ng«ng  c¸ch sèng, c¸ch viÕt, c¸ch nãi n¨ng ¨n uèng, c xử khác ngời, khác đời của một nhà nho bị kiềm toả trong vßng lÔ gi¸o pk : Ng.C.Trø, Cao B¸ Qu¸t TĐà ko chấp nhận sự bằng phẳng. Thái độ ngông TĐà cả 2 lối sống và sự nghiệp văn chơng đơn điệu, muốn lên tận cửa Trời t/m k.quát khẳng định tài n¨ng v¨n ch¬ngGV -“Thiên lơng’’ coi thiên thức của n.sĩ là đánh thức,  cái thiªn l¬ng vèn cã cña mäi ngêi. - T©m sù cña nhµ th¬: + Cảnh sống nghèo khó thớc đất ko có.

(119) xúc trên đờng về hạ giới.. v.chg rÎ m¹t + Lo l¾ng vÒ viÖc Trêi sai ý nghÜa: Lêi kÓ, lêi gi·i bµy vÒ c¶nh sèng díi trÇn, kh¼ng định ớc muốn giúp đỡ, cứu đời. Đời đối với TĐà là đáng chán nhng chỉ đáng chán có một nửa. Tgiả vẫn muốn gắn bó với cuộc đời nghèo khổ, đen bạc. 4. Cảnh và cảm xúc trên đờng về hạ giới - Trë vÒ non §oµi quª h¬ng cña tgi¶ - Tỉnh giấc và mơ đêm nào cũng đợc lên Hầu Trời. III. Ghi nhí. D. Cñng cè, dÆn dß 1. Tr×nh bµy c¸c c©u hái sau: - Nêu cuộc đời, p/c NT của TĐà, xuất xứ“Hầu Trời’’ - Nêu các nội dung và đặc sắc NT của bài 2. Xđ hớng làm cho các đề nghị luận. - C©u th¬ nµo, khæ th¬ nµo, h×nh ¶nh th¬ chi tiÕt nµo khiÕn em thÝch thó, Ên tîng nhÊt. Tr×nh bµy lÝ do Ên tîng trong mét ®o¹n v¨n 58 dßng. - PT sù biÓu hiÖn “ c¸i t«i” c¸ nh©n cña T§µ qua “HÇu Trêi” + “Cái tôi cá nhân” ngông, phóng túng, tự ý thức về tài năng, gtrị đích thực của mình k.khát đợc khẳng định giữa cuộc đời. E. Rót KN.. Tiết 77. Ngày soạn véi vµng. xu©n diÖu A. Môc tiªu 1. Nắm đợc vài nét cơ bản về Xuân Diệu, p/c thơ XDiệu. Sự thể hiện tình yêu cuộc sống trÇn thÕ tha thiÕt. 2. Khái quát và đánh giá đợc n.v.chg XD và sự cảm nhận tgiảntong tính mất mát, tàn phai. 3. Tr©n träng niÒm khao kh¸t sèng cña XD. B. Ph¬ng ph¸p, ph¬ng tiÖn - §äc s¸ng t¹o - Th¶o luËn, tr×nh bµy - SGK+SGV Ng÷ v¨n11, tËp 2 - V¨n häc l·ng m¹nVN, Phan Cù §Ö C. TiÕn tr×nh d¹y häc 1. KiÓm tra kiÕn thøc - Nªu phong c¸ch NT cña T§µ, xuÊt xø cña“HÇu Trêi’’. - HiÓu thÕ nµo vÒ ch÷ “ng«ng”,“thiªn l¬ng’’. - Đọc khổ thơ mà em thấy ấn tợng nhất. Trình bày ấn tợng của em về khổ thơ đó. 2. Gi¶ng bµi míi GVdẫn: Ptrào thơ mới đợc hình thành và phát triển rực rỡ trong 10 năm: 32-42, XD đợc đánh giá là “ nhà... mới ”,ngoài xuất xứ trên, nhà phê bình Hoài Thanh còn nhận xét: “XD say đắm ty, say đắm…”, “Thơ XD là nguồn sống dào dạt...đều nồng nàn tha thiết”. Bài thơ Vội vàng đợc coi là. thi phẩm tiêu biểu cho hồn thơ đắm say của XD.. Hoạt động Dạy – Học Kiến thức cần đạt H§ 1: §äc tiÓu dÉn, h·y nªu vµi nÐt vÒ I. Giíi thiÖu t¸c gi¶ vµ sù.n.v.c cña XD? 1. T¸c gi¶ XD - Tªn khai sinh: - Quª: lµng Tr¶o Nha, Can Léi, Hµ TÜnh. - Bót danh: Tr¶o Nha - Cuộc đời: + là thành viên nhóm TLVĐoàn + Tham gia c/m từ sớm, cả cuộc đời gắn bó với VH d©n téc..

(120) Nªu xuÊt xø Véi vµng? HĐ2: Bài thơ đợc chia làm mấy phần. C¸c phÇn cã mèi quan hÖ víi nhau ntn? GV chèt 3 phÇn HS chỉ ra mqh, GV chốt lại thành đặc ®iÓm cña bè côc.. H§ 3: P1 cã thÓ chia ra mÊy ý nhá? 13 4 c©u: íc muèn k× l¹ 9 câu: tình yêu vẻ đẹp cuộc sống trÇn thÕ. - 4 c©u th¬ ®Çu cã nh÷ng biÖn ph¸p NT nµo? ThÎ hiÖn íc muèn g× cña nhµ th¬? - M¬ íc v« lÝ Êy nãi lªn m¬ íc thùc sù cña t¸c gi¶ lµ g×? GV: Më ®Çu c©u th¬ 5 ch÷, ý th¬ më rộng thành 8 chữ để dễ dàng vẽ bức tranh thiên đờng ngay trên mặt đất nµy.Nã nh” “mêi yªu cuéc sèng:(...)” - 9 c©u tiÕp cã nh÷ng h×nh ¶nh nµo nã diÔn t¶ ®iÒu g×?, Nêu cảm nhận của em về điều đó? - Câu thơ nào theo em mới mẻ, hiện đại nhÊt? §îc thÓ hiÖn qua bót ph¸p NT nµo?. - Cách ngắt nhịp ở câu T12 có gì đặc biệt? Qua đó, NX ntn về q.n sống của XDiÖu.. Hoạt động Dạy – Học §äc P2 : - XDiÖu quan niÖm, lËp luËn vÒ thêi gian, tuæi trÎ ntn? - §iÖp tõ nghÜa lµ sö dông víi c¸c cÆp tõ đối lập – tơng đồng nhằm mục đích gì? - Ngoµi ra, viÖc sö dông kÕt cÊu (1) nh¾c. 2. Sù nghiÖp v¨n ch¬ng - Lµ“nhµ th¬...míi’’(Hoµi Thanh): + §iÖu th¬ míi mÎ + ThÓ hiÖn quan niÖm sèng, nguån c¶m xóc míi + C¸ch t©n NT - Lµ nhµ th¬ cña t×nh yªu, mïa xu©n vµ tuæi trÎ. - Thơ XD sau c/m tháng 8 mang đậm thực tế đời sống và giµu tÝnh tsù. - Ngoµi th¬ ca, XD cßn næi tiÕng c¶ vÒ v¨n xu«i, phª b×nh v¨n häc, dÞch thuËt,.. - T¸c phÈm chÝnh: sgk 3. X xø “Véi vµng”: - TrÝch tËp th¬ “Th¬” (1938) II. §äc- HiÓu 1. Bố cục và đặc điểm bố cục bài thơ a)- P1: T×nh yªu cuéc sèng trÇn thÕ tha thiÕt(13 c©u ®Çu) - P2: Nçi b¨n kho¨n vÒ tgian(15 c©u tiÕp) - P3: Lêi giôc gi· sèng véi vµng(cßn l¹i) b) §Æc ®iÓm: - P1: Quan điểm, thái độ với cuộc sống cảm xúc của nhà th¬  - P2: Tr×nh bµy, bµn b¹c quan ®iÓm, ®a lÝ lÏ t¹i sao ph¶i sèng véi vµng.  - P3: Khẳng định, giục giã sống vội vàng. NX: Bố cục đợc tổ chức chặt chẽ, mạch thơ là sự kết hợp gi÷a c¶m xóc víi lÝ lÏ lËp luËn nh»m bµy tá quan ®iÓm sèngvéi vµng cña XD. 2. 13 c©u th¬ ®Çu : t×nh yªu cuéc sèng trÇn thÕ tha thiÕt. a) ¦íc muèn cña nhµ th¬ - §iÖp ng÷ “t«i muèn”thÓ hiÖn ý thøc cña b¶n th©n nhµ th¬, “c¸i t«i”c¸ nh©n béc lé mét c¸ch tù tin. - muèn t¾t n¾ng ®i muèn buéc giã l¹i  ớc mơ vô lí, ý muốn táo bạo muốn níu giữ vẻ đẹp c/sống vµ tgian.  ý th¬ næi bËt víi lèi kÕt hîp gi÷a §T+tõ t×nh th¸i bµy tá thái độ níu kéo, nhà muốn níu giữ niềm vui đợc mãi tận hởng sắc màu, hơng vị cuộc sống. b) Tình yêu vẻ đẹp cuộc sống trần thế - Hình ảnh: hoa của đồng nội, lá của cành tơ, ánh sánghàng mi, tháng giêng cặp môi gần.  miêu tả thiên nhiên đẹp đẽ nh chốn thần tiên, thiên đờng trên mặt đất với cả âm thanh, màu sắc và tràn đầy sức sống. GV nm: Nét độc đáo của câu thơ là cảnh vật,TN, cuộc sống đợc nhà thơ gợi tả và hình dung trong quan hệ với ngời yêu, nh tình yêu đôi lứa đắm say, si mê và tràn đầy hạnh phóc(tuÇn th¸ng mËt, khóc t×nh si,...) - NTso s¸nh: Th¸ng giªng ngon nh.... LÊy h×nh ¶nh chØ vÎ đẹp, sức sống con ngời đem so sánh với hình ảnh của tgian (th¸ng giªng- mïa xu©n), t¹o liªn tëng vÒ tuæi trÎ, t×nh yªu đôi lứa  thể hiện quan điểm khác biệt của XDiệu với thơ ca truyền thống khi coi TN, cuộc đời này đẹp chính là nhờ có con ngời (con ngời là vẻ đẹp trung tâm). - Ng¾t nhÞp c©u thø 12: dÊu chÊm ng¾t gi÷a dßng th¬, lµm nổi 2 tâm trạng đối lập cùng tồn tại trong tâm hồn thi sĩ  Bởi vì cuộc sống nhiều vẻ đẹp đáng đợc hởng thụ nhng ko tån t¹i vÜnh h»ng theo dßng tgian cho nªn ph¶i véi vµng nÝu gi÷ dï lµ v« väng. Kiến thức cần đạt 3. Nçi b¨n kho¨n vÒ thêi gian. - Thêi gian: mïa xu©n, g¾n liÒn víi tuæi trÎ trong cuộc đời con ngời 1 đi không trở lại. + Điệp từ nghĩa là kết hợp với các cặp từ đối lập – tơng đồng (tới – qua, non – già, hết – mất)  định nghÜa, gi¶i thÝch vÒ quy luËt cña TN trong cuéc sèng,.

(121) cùng một số đối tợng nhằm bày tỏ điều g×?  GVNX: C¸ch c¶m nhËn víi giäng th¬ tranh biÖn xuÊt ph¸t tõ sù thøc tØnh s©u s¾c vÒ “c¸i t«i” c¸ nh©n, vÒ sù tån t¹i cã ý nghĩa cá nhân trên đời, trân trọng từng gi©y, tõng phót trong cuéc nhÊt lµ nh÷ng th¸ng n¨m tuæi trÎ. GV dÉn d¾t ý tiÕp: - Vậy có cách nào để tận hởng hạnh phóc, t×nh yªu, tuæi trÎ,... lµ nh÷ng b¸u vật bằng đời? chỉ còn một cách là“Mau ®i th«i Mïa cha ng¶ chiÒu h«m’’ - NX vÒ c¸ch ®iÖp ng÷“ta muèn’’ vµ c¸c động từ mạnh? - C¸ch dïng ng«n tõ, h×nh ¶nh ë ®o¹n 3 thể hiện khao khát hởng thụ những đối tợng nào? - Nhịp thơ nhanh hay chậm, qua đó XDiÖu diÔn t¶ ®iÒu g×?. mang tính khẳng định, phát hiện nh chân lí, tạo sức nÆng cho l.®iÓm + KÕt cÊu lËp luËn: (1) nãi lµm chi...nÕu - cßn... nhng chẳng còn... nên đợc nhắc cùng với các đối tợng: xuân, tuổi trẻ, trời đất, tôi Lời lẽ tranh luận giãi bày sù tiÕc nuèi mïa xu©n, tuæi trÎ, t×nh yªu, h¹nh phóc. Bµy tá ý thøc m·nh liÖt vÒ thêi gian víi bíc ®i mét chiÒu, g¾n liÒn víi tÝnh mÊt m¸t vµ tµn phai cña đời ngời. 4. Lêi giôc gi· sèng véi vµng - §iÖp ng÷ “ta muèn’’ kÕt hîp c¸c §T m¹nh : «m, riÕt, say, th©u, c¾n  t¨ng m¹nh íc muèn, khao kh¸t hëng thụ một cách say đắm, nồng nhiệt  GV đọc thêm dẫn chøng - Ng«n tõ vµ h×nh ¶nh diÔn t¶ khao kh¸t hëng thô: + Sù sèng m¬n mën: m©y, giã, cá c©y, ¸nh s¸ng. + T×nh yªu vµ tuæi trÎ: c¸nh bím víi t×nh yªu, c¸i h«n nhiÒu, thanh s¾c cña thêi t¬i, xu©n hång. - NhÞp th¬ gÊp g¸p, diÔn t¶ c¶m xóc µo ¹t trµo d©ng. XDiÖu giôc gi· h·y sèng véi vµng, h·y tËn hëng vÎ đẹp của mùa xuân, tuổi trẻ, tình yêu bằng cảm giác đắm say, cuồng nhiệt hết mình. III. Ghi nhí:. D. Cñng cè, dÆn dß 1. Tr×nh bµy c¸c c©u hái sau - Nªu c¸c nÐt chÝnh vÒ sù nghiÖp v¨n ch¬ng cña XDiÖu. - Nêu bố cục và ý chính từng phần của “Vội Vàng”, NX về đặc điểm của bố cục. - XDiÖu quan niÖm vÒ thêi gian, tuæi trÎ ntn? - ViÕt ®o¹n v¨n ng¾n nãi lªn suy nghÜ cña anh (chÞ) vÒ íc muèn t¸o b¹o cña Xu©n DiÖu thÓ hiÖn trong 4 c©u ®Çu. - ViÕt ®o¹n v¨n nãi lªn t¸c dông cña NT so s¸nh trong c©u th¬ sau: “Th¸ng giªng ngon nh 1 cÆp m«i gÇn” 2. Xác định hớng làm cho các vấn đề nghị luận: - PT t×nh yªu c/sèng tha thiÕt cña XDiÖu qua ®o¹n th¬ sau: “§1” - PT đoạn thơ sau để làm nổi bật niềm yêu đời, lòng ham sống cuồng nhiệt của XDiệu: “Mau ®i th«i.... - Hìi xu©n hång ta muèn c¾n vµo ng¬i”. - PT vội vàng để làm nổi bật quan niệm mới mẻ của XDiệu. 3. So¹n bµi “Trµng Giang” E. Rót ra KN:.

(122) Tiết 78. Ngày soạn véi vµng. xu©n diÖu A. Môc tiªu 1. Nắm đợc vài nét cơ bản về Xuân Diệu, p/c thơ XDiệu. Sự thể hiện tình yêu cuộc sống trÇn thÕ tha thiÕt. 2. Khái quát và đánh giá đợc n.v.chg XD và sự cảm nhận tgiảntong tính mất mát, tàn phai. 3. Tr©n träng niÒm khao kh¸t sèng cña XD. B. Ph¬ng ph¸p, ph¬ng tiÖn - §äc s¸ng t¹o - Th¶o luËn, tr×nh bµy - SGK+SGV Ng÷ v¨n11, tËp 2 - V¨n häc l·ng m¹nVN, Phan Cù §Ö C. TiÕn tr×nh d¹y häc 1. KiÓm tra kiÕn thøc - Nªu phong c¸ch NT cña T§µ, xuÊt xø cña“HÇu Trêi’’. - HiÓu thÕ nµo vÒ ch÷ “ng«ng”,“thiªn l¬ng’’. - Đọc khổ thơ mà em thấy ấn tợng nhất. Trình bày ấn tợng của em về khổ thơ đó. 2. Gi¶ng bµi míi GVdẫn: Ptrào thơ mới đợc hình thành và phát triển rực rỡ trong 10 năm: 32-42, XD đợc đánh giá là “ nhà... mới ”,ngoài xuất xứ trên, nhà phê bình Hoài Thanh còn nhận xét: “XD say đắm ty, say đắm…”, “Thơ XD là nguồn sống dào dạt...đều nồng nàn tha thiết”. Bài thơ Vội vàng đợc coi là. thi phẩm tiêu biểu cho hồn thơ đắm say của XD. Hoạt động Dạy – Học. Kiến thức cần đạt I. Giíi thiÖu II. §äc- HiÓu 1. Bố cục và đặc điểm bố cục bài thơ 2. 13 c©u th¬ ®Çu : t×nh yªu cuéc sèng trÇn thÕ tha thiÕt.. b) Tình yêu vẻ đẹp cuộc sống trần thế - Hình ảnh: hoa của đồng nội, lá của cành tơ, ánh sánghàng mi, tháng giêng cặp môi gần.  miêu tả thiên nhiên đẹp đẽ nh chốn thần tiên, thiên đờng trên mặt đất với cả âm thanh, màu sắc và tràn đầy sức sống. GV nm: Nét độc đáo của câu thơ là cảnh vật,TN, cuộc sống đợc nhà thơ gợi tả và hình dung trong quan hệ với ngời yêu, nh tình yêu đôi lứa đắm say, si mê và tràn đầy hạnh phóc(tuÇn th¸ng mËt, khóc t×nh si,...) - NTso s¸nh: Th¸ng giªng ngon nh.... LÊy h×nh ¶nh chØ vÎ đẹp, sức sống con ngời đem so sánh với hình ảnh của tgian (th¸ng giªng- mïa xu©n), t¹o liªn tëng vÒ tuæi trÎ, t×nh yªu đôi lứa  thể hiện quan điểm khác biệt của XDiệu với thơ ca - Cách ngắt nhịp ở câu T12 có gì đặc truyền thống khi coi TN, cuộc đời này đẹp chính là nhờ có biệt? Qua đó, NX ntn về q.n sống của con ngời (con ngời là vẻ đẹp trung tâm). XDiÖu. - Ng¾t nhÞp c©u thø 12: dÊu chÊm ng¾t gi÷a dßng th¬, lµm nổi 2 tâm trạng đối lập cùng tồn tại trong tâm hồn thi sĩ  Bởi vì cuộc sống nhiều vẻ đẹp đáng đợc hởng thụ nhng ko tån t¹i vÜnh h»ng theo dßng tgian cho nªn ph¶i véi vµng nÝu gi÷ dï lµ v« väng. Hoạt động Dạy – Học §äc P2 : - XDiÖu quan niÖm, lËp luËn vÒ thêi gian, tuæi trÎ ntn? - §iÖp tõ nghÜa lµ sö dông víi c¸c cÆp tõ đối lập – tơng đồng nhằm mục đích gì? - Ngoµi ra, viÖc sö dông kÕt cÊu (1) nh¾c cùng một số đối tợng nhằm bày tỏ điều g×?. Kiến thức cần đạt 3. Nçi b¨n kho¨n vÒ thêi gian. - Thêi gian: mïa xu©n, g¾n liÒn víi tuæi trÎ trong cuộc đời con ngời 1 đi không trở lại. + Điệp từ nghĩa là kết hợp với các cặp từ đối lập – tơng đồng (tới – qua, non – già, hết – mất)  định nghÜa, gi¶i thÝch vÒ quy luËt cña TN trong cuéc sèng, mang tính khẳng định, phát hiện nh chân lí, tạo sức nÆng cho l.®iÓm.

(123)  GVNX: C¸ch c¶m nhËn víi giäng th¬ tranh biÖn xuÊt ph¸t tõ sù thøc tØnh s©u s¾c vÒ “c¸i t«i” c¸ nh©n, vÒ sù tån t¹i cã ý nghĩa cá nhân trên đời, trân trọng từng gi©y, tõng phót trong cuéc nhÊt lµ nh÷ng th¸ng n¨m tuæi trÎ. GV dÉn d¾t ý tiÕp: - Vậy có cách nào để tận hởng hạnh phóc, t×nh yªu, tuæi trÎ,... lµ nh÷ng b¸u vật bằng đời? chỉ còn một cách là“Mau ®i th«i Mïa cha ng¶ chiÒu h«m’’ - NX vÒ c¸ch ®iÖp ng÷“ta muèn’’ vµ c¸c động từ mạnh? - C¸ch dïng ng«n tõ, h×nh ¶nh ë ®o¹n 3 thể hiện khao khát hởng thụ những đối tợng nào? - Nhịp thơ nhanh hay chậm, qua đó XDiÖu diÔn t¶ ®iÒu g×?. + KÕt cÊu lËp luËn: (1) nãi lµm chi...nÕu - cßn... nhng chẳng còn... nên đợc nhắc cùng với các đối tợng: xuân, tuổi trẻ, trời đất, tôi Lời lẽ tranh luận giãi bày sù tiÕc nuèi mïa xu©n, tuæi trÎ, t×nh yªu, h¹nh phóc. Bµy tá ý thøc m·nh liÖt vÒ thêi gian víi bíc ®i mét chiÒu, g¾n liÒn víi tÝnh mÊt m¸t vµ tµn phai cña đời ngời. 4. Lêi giôc gi· sèng véi vµng - §iÖp ng÷ “ta muèn’’ kÕt hîp c¸c §T m¹nh : «m, riÕt, say, th©u, c¾n  t¨ng m¹nh íc muèn, khao kh¸t hëng thụ một cách say đắm, nồng nhiệt  GV đọc thêm dẫn chøng - Ng«n tõ vµ h×nh ¶nh diÔn t¶ khao kh¸t hëng thô: + Sù sèng m¬n mën: m©y, giã, cá c©y, ¸nh s¸ng. + T×nh yªu vµ tuæi trÎ: c¸nh bím víi t×nh yªu, c¸i h«n nhiÒu, thanh s¾c cña thêi t¬i, xu©n hång. - NhÞp th¬ gÊp g¸p, diÔn t¶ c¶m xóc µo ¹t trµo d©ng. XDiÖu giôc gi· h·y sèng véi vµng, h·y tËn hëng vÎ đẹp của mùa xuân, tuổi trẻ, tình yêu bằng cảm giác đắm say, cuồng nhiệt hết mình. III. Ghi nhí:. D. Cñng cè, dÆn dß 1. Tr×nh bµy c¸c c©u hái sau - Nªu c¸c nÐt chÝnh vÒ sù nghiÖp v¨n ch¬ng cña XDiÖu. - Nêu bố cục và ý chính từng phần của “Vội Vàng”, NX về đặc điểm của bố cục. - XDiÖu quan niÖm vÒ thêi gian, tuæi trÎ ntn? - ViÕt ®o¹n v¨n ng¾n nãi lªn suy nghÜ cña anh (chÞ) vÒ íc muèn t¸o b¹o cña Xu©n DiÖu thÓ hiÖn trong 4 c©u ®Çu. - ViÕt ®o¹n v¨n nãi lªn t¸c dông cña NT so s¸nh trong c©u th¬ sau: “Th¸ng giªng ngon nh 1 cÆp m«i gÇn” 2. Xác định hớng làm cho các vấn đề nghị luận: - PT t×nh yªu c/sèng tha thiÕt cña XDiÖu qua ®o¹n th¬ sau: “§1” - PT đoạn thơ sau để làm nổi bật niềm yêu đời, lòng ham sống cuồng nhiệt của XDiệu: “Mau ®i th«i.... - Hìi xu©n hång ta muèn c¾n vµo ng¬i”. - PT vội vàng để làm nổi bật quan niệm mới mẻ của XDiệu. 3. So¹n bµi “Trµng Giang” E. Rót ra KN:. Tr¶ Bµi viÕt sè 5 A. Môc tiªu bµi häc. - Chữa nội dung: Giúp HS hiểu đề và cách trình bày một bài văn nghị luận. - Chữa lỗi câu và diễn đạt: Giúp HS khắc phục đợc một số lỗi cơ bản, từ đó biết sửa chữa và viết v¨n tèt h¬n. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - Gi¸o ¸n. - Bµi lµm cña HS. C.C¸ch thøc tiÕn hµnh. - Phơng pháp thuyết giảng, phân tích kết hợp trao đổi, thảo luận. - Tr¶ bµi cho HS xem kÕt qu¶. Kh¾c phôc lçi viÕt. GV thu bµi lu v¨n phßng. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức. 2. KiÓm tra bµi cò: Kh«ng. 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS. Yêu cầu cần đạt.. 1. NhËn xÐt chung. * ¦u ®iÓm. (?) Bài viết cần phải nêu bật được vấn đề gì - Nhìn chung các em hiểu đề, biết cách triển khai ý. Nắm đợc nội dung yêu cầu đề bài. (?) Cần phải sắp xếp cỏc ý như thế nào để - Phân tích đợc dẫn chứng để minh họa cho luận điểm tạo sức thuyết phục cho người nghe và người cña m×nh.. Hoạt động 1:.

(124) - Nắm đợc đặc sắc nghệ thuật, hiểu rõ về nội dung và ý nghÜa c¶nh tîng cho ch÷. * Nhîc ®iÓm. - Bài viết cha mở rộng, cha bày tỏ đợc ý kiến của mình GV Nhận xét: mét c¸ch cô thÓ vµ râ rµng. - Ưu: Đa số cảm nhận tốt nội dung tỏc - Diễn đạt đôi chỗ còn chung chung, mờ nhạt. phẩm.. - Cha biÕt triÓn khai ý, nªn bµi viÕt hÇu nh chØ míi dõng l¹i ë ph©n tÝch cô thÓ néi dung. - Nhược: Thiên về diễn xuôi tác phẩm - Cha làm nổi bật trong tâm yêu cầu đề. - Chưa có nhiều sáng tạo đọc ?. 2. Chữa đề. Theo §A cña Së GD & §T Ninh B×nh. Hoạt động 2: - Đọc một số lỗi trong bài làm . GV: Bám sát bài làm -> học sinh chữa lỗi. 3 Chữa lỗi: a. Chính tả. b. Diễn đạt. c. Bố cục. E. Cñng cè, dÆn dß - Kh¾c phôc lçi bµi lµm. ViÕt l¹i bµi v¨n ( nÕu cã ®iÒu kiÖn). - Rèn kỹ năng để viết bài văn số 3( nghị luận văn học) tốt hơn. - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh.. Tiết 78. Ngày soạn: nghÜa cña c©u. A. Môc tiªu 1. Nắm đợc những nội dung cơ bản về hai thành phần nghĩa của câu. 2. Biết phân tích hai thành phần nghĩa của câu, diễn đạt đợc nội dung cần thiết và phù hợp víi ng÷ c¶nh. 3. Có ý thức nắm bắt sự đánh giá, thái độ của ngời nói khi thực hiện giao tiếp. B. Ph¬ng ph¸p, ph¬ng tiÖn 1. Ph¬ng ph¸p - Gîi më, th¶o luËn, tr×nh bµy - Quy n¹p, diÔn dÞch, phèi hîp liªn v¨n b¶n 2. Ph¬ng tiÖn - SGK+SGV Ng÷ v¨n 11 - C¬ së ng«n ng÷ häc vµ tiÕng ViÖt: Mai Ngäc Chõ (chñ biªn). C. TiÕn tr×nh d¹y häc Hoạt động Dạy – Học H§1: KÓ chuyÖn dÉn d¾t: C©u v¨n sau nãi vÒ sù viÖc g×, ngêi nãi thể hiện sự đánh giá ntn trớc sự việc đó: Ba h«m sau, «ng cô giµ chÕt thËt. H§ 2: H·y nªu k/n NTT? Cã mÊy trêng hîp NTT. LËp b¶ng tr×nh bµy trêng hîp 1. HS nªu vµ ®iÒn ND tõng cét. Kiến thức cần đạt I. Hai thµnh phÇn nghÜa cña c©u. . II. NghÜa sù viÖc. III. NghÜa t×nh th¸i. 1. NhËn xÐt: Cã hai trêng hîp biÓu thÞ ntt. - BiÓu thÞ t×nh th¸i víi sù viÖc. - BiÓu thÞ t×nh th¸i víi ngêi nghe. 2. Kh¸i niÖm: sgk 3. C¸c trêng hîp ntt.. a. Sự nhìn nhận, đánh giá và thái độ của ngời nói đối với sự việc đề cập trong câu. C¸c khÝa c¹nh biÓu hiÖn Khẳng định tính chân thùc cña sv. Pháng ®o¸n sv víi møc độ tin cậy nhất định.. Tõ ng÷ VÝ dô t×nh th¸i Sù thËt lµ,thùc ............ sù, qu¶ thùc... ch¾c lµ, h¼n, ............ h×nh nh, cã thÓ,... Đánh giá về mức độ, số có đến, tới mức, .............

(125) lîng. Tr×nh bµy trêng hîp 2.. chØ, nh÷ng, lµ cïng,.... §¸nh gi¸ sv cã thùc/ko cã thùc, x¶y ra/ ko x¶y ra. Khẳng định tính tất yÕu, sù cÇn thiÕt / kh¶ n¨ng sv. ............ ............. b. T×nh c¶m,.. - DÊu hiÖu: Tõ ng÷ xng h«, c¶m th¸n, tõ t×nh th¸i cuèi c©u, … - KhÝa c¹nh biÓu hiÖn cô thÓ: + T×nh c¶m th©n mËt + Thái độ bực tức, hách dịch, kính cẩn. HĐ 3: HS đọc và làm BT 1/ SGK. III. LuyÖn tËp. 1. Bµi 1: C©u. nsv. ntt. 2. Bµi 2:. Cách làm: Tìm từ biểu thị tình thái sau đó tách nghÜa. HĐ 5: HS đọc và làm BT 2/ SGK.. HĐ 6: HS đọc và làm BT 3/ SGK. C©u a b c. Tõ bt TT. NghÜa TT. 3. Bµi 3:. D. Cñng cè, dÆn dß - Nhí hai thµnh phÇn nghÜa, kh¸i niÖm nsv vµ c¸c lo¹i nsv. - ChuÈn bÞ viÕt bµi lµm v¨n sè5. E. Rót KN.. Tiết 79. Ngày soạn: Trµng Giang. ( Huy CËn ) A. Mục đích yêu cầu. - Giúp HS cảm nhận đợc nỗi buồn cô đơn trớc vũ trụ rộng lớn, nỗi sầu nhân thế, niềm khao khát hoà nhập cuộc đời và tình cảm đối với quê hơng đất nớc của tác giả. - Thấy đợc màu sắc cổ điển và hiện đại trong bài thơ mới. - RÌn kü n¨ng ph©n tÝch t©m tr¹ng trong th¬ tr÷ t×nh. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - SGK Ng÷ V¨n 11. - ThiÕt kÕ bµi häc. - M¸y chiÕu. C. C¸ch thøc tiÕn hµnh - Phơng pháp đọc hiểu - đọc diễn cảm. Phân tích, giảng bình kết hợp so sánh, nêu vấn đề qua hình thức trao đổi thảo luận nhóm. D. TiÕn tr×nh giê häc 1. ổn định tổ chức: 2. Kiểm tra bài cũ: Thuộc lòng và phân tích lòng yêu đời khao khát hoà nhập của Xuân Diệu trong Véi Vµng. 3. Bµi míi.

(126) Hoạt động của GV và HS. Yêu cầu cần đạt. I. §äc hiÓu tiÓu dÉn. 1. T¸c gi¶. - Tên đầy đủ, năm sinh, năm mất. - Quª qu¸n. - Cuộc đời và sự nghiệp. - PhÇn tiÓu dÉn tr×nh bµy nh÷ng néi dung chÝnh - C¸c t¸c phÈm tiªu biÓu. nµo ? 2. Bµi th¬. - Bài thơ viết mùa thu 1939, đợc in trong tập lửa * Hoạt động 2. thiªng- tËp th¬ tiªu biÓu vµ næi tiÕng cña «ng tríc GV híng dÉn HS t×m hiÓu v¨n b¶n. c¸ch m¹ng th¸ng t¸m 1945. * Hoạt động 1. HS đọc tiểu dãn SGK và tóm tắt nội dung chính.. - Gọi HS đọc bài thơ: Giọng trầm lắng, ung II. Đọc hiểu văn bản. dung, th th¸i, chó ý ng¾t nhÞp 4-3, 2-2-3. GV 1. §äc. nhận xét, đọc lại. 2. Gi¶i thÝch tõ khã.- SGK. - NhËn xÐt thÓ th¬ vµ bè côc bµi th¬? * Hoạt động 3. Trao đổi thảo luận nhóm. GV chuÈn x¸c kiÕn thøc. - Em có suy nghĩ gì về nhan đề bài thơ? - Cảm nhận của em về câu thơ đề từ?. Th¶o luËn nhãm. - Nhãm 1. §äc khæ th¬ 1, t×m nghÜa c¸c gi¸ trÞ nghÖ thuËt cã đó?. - Nhãm 2. §äc khæ th¬ 2, t×m nghÜa c¸c gi¸ trÞ nghÖ thuËt cã đó?. 3. ThÓ th¬ vµ bè côc. - ThÓ th¬ thÊt ng«n - 4 khæ = bøc tranh tø b×nh: cã c¶nh cã t×nh 4. Gi¸ trÞ néi dung vµ nghÖ thuËt cña v¨n b¶n. 4.1. Nhan đề và lời đề từ. - Nhan đề. Chiều trên sông Tràng giang + ChiÒu trªn s«ng: Cô thÓ, b×nh thêng kh«ng g©y Ên tîng. +Trµng giang: Kh¸i qu¸t, trang träng, võa cæ ®iÓn vừa hiện đại, gợi âm hởng lan toả, ngân vang.. - Lời đề từ: Cảm hứng chủ đạo đợc tác giả nói rõ: + Mét thiªn nhiªn bao la, rîn ngîp + Mét dßng s«ng dµi, réng mªnh m«ng. + Mét nçi niÒm b©ng khu©ng, tha thiÕt nhí khi đứng trớc trời rộng sông dài. - Toµn bé c¶m xóc chi phèi c¶m høng s¸ng t¸c cña và xác định ý tác giả  chìa khoá để hiểu bài thơ. trong khæ th¬ 4.2. Khæ th¬ 1. + Sãng gîn: NhÑ, tõng líp mét nh lan to¶. + Trµng giang: s«ng réng, dµi, lín… + §iÖp ®iÖp: Liªn tôc, nhiÒu lÇn. + ThuyÒn vÒ níc l¹i: Buån, chia ly, xa c¸ch + Cñi l¹c dßng: Tr«i næi trªn s«ng, c¶nh chia l×a trèng v¾ng, gîi sù chÕt chãc.  Cảnh cô đơn, buồn vắng vô tận, nỗi buồn nh ngấm vµo tËn da thÞt. và xác định ý trong khæ th¬ 4.3. Khæ th¬ 2. - l¬ th¬ - cån nhá - đìu hiu - lµng xa - v·n chî chiÒu - c« liªu  Kh«ng gian buån v¾ng. NghÖ thuËt dïng tõ l¸y gîi t¶ sù h¾t hiu, thª th¶m... - Không một âm thanh, không một tiếng động, có vẳng hơi tiếng con ngời ở một phiên chợ chiều đã v·n nhng m¬ hå - cµng gîi sù tµn t¹, v¾ng vÎ, c« đơn. - Kh«ng gian hai chiÒu: + n¾ng xuèng/ trêi lªn/ s©u chãt vãt + s«ng dµi/ trêi réng/ bÕn c« liªu  Nghệ thuật đối, sự đối lập giữa con ngời với vũ trụ: con ngêi cµng nhá bÐ tríc kh«ng gian réng lín Êy. H×nh ¶nh th¬ mang mµu s¾c cæ ®iÓn..

(127) Hoạt động của GV và HS. Yêu cầu cần đạt. * Hoạt động 1. GV híng dÉn HS t×m hiÓu v¨n b¶n.. I4.4 Khæ th¬ 3. - Cảnh cô đơn, buồn, trống vắng đợc nhấn mạnh hơn bởi hai lần phủ định: + kh«ng cÇu. + không đò  Kh«ng bãng ngêi, kh«ng sù giao lu.. - Nhãm 3. §äc khæ th¬ 3 vµ nhËn xÐt c¶nh vËt ë thổ thơ có gì đáng chú ý? H×nh ¶nh BÌo d¹t gîi cho em suy nghÜ g×? ý nghĩa dùng từ phủ định hai lần?. + BÌo d¹t: h×nh ¶nh chia l×a, tan t¸c.  gîi h×nh ¶nh con ngêi mÊt quyÒn lîi, mÊt tù do, mất chủ quyền, kiếp sống lu lạc trên dòng đời, thân phận bèo bọt, vô nghĩa, cô đơn trớc đất trời. 4.5. Khæ th¬ 4. + lớp lớp, đùn, nghiêng, sa  Cảnh hoàng hôn u ám, nặng nề, tởng chừng nh đặc qu¸nh l¹i.. - Nhãm 4. §äc khæ th¬ 4 vµ cho biÕt c¶nh vËt vµ +Dîn dîn: Gîi c¶m gi¸c bªn trong, buån v« h¹n, cảm xúc của nhà thơ trong khổ thơ có gì đặc nhớ quê hơng. biÖt? + Không khói …nhớ nhà: nét cổ điển mà hiện đại trong th¬ Huy CËn. Nçi nhí da diÕt cña mét c¸i t«i B¶n th¶o Huy CËn viÕt: Dên dîn. Do sù v« t×nh l·ng m¹n. §ã chÝnh lµ lßng yªu níc thÇm kÝn cña của ngời sắp chữ in mà thành dợn dợn. Tác giả Huy Cận trớc cảnh ngộ đất nớc mất chủ quyền. cảm ơn sự vô tình đó của anh thợ sắp chữ máy 4.6. Vẻ đẹp cổ điển và hiện đại trong bài thơ. in. Câu thơ đợc gợi ra từ hai câu thơ trong Hoàng H¹c l©u cña Th«i HiÖu: Quª h¬ng khuÊt bãng hoµng h«n/ Trªn s«ng khãi sãng cho buån lßng ai.. YÕu tè cæ ®iÓn. Yếu tố hiện đại. - ThÓ th¬ thÊt ng«n t¶ c¶nh ngô t×nh. - Sö dông nhiÒu tõ H¸n ViÖt, thi liÖu truyÒn thèng. - Mang d¸ng dÊp §êng thi ë sự hàm súc, cô đọng, tao nh·, s©u s¾c, kh¸i qu¸t. - H×nh ¶nh íc lÖ, tîng trng.. - Nỗi buồn cô đơn nhng mang c¶m xóc b©ng khu©ng man mác nỗi buồn thời đại. - C¶nh vËt quen thuéc gÇn gòi. - Trùc tiÕp béc lé c¸i t«i c« đơn trớc vũ trụ, lòng yêu quê hơng đất nớc thầm kín. - H×nh ¶nh gÇn gòi th©n thuéc.. Trao đổi cặp. III. Ghi nhí.- SGK. - Em hiểu thế nào là vẻ đẹp cổ điển và hiện đại trong bµi th¬?. * Hoạt động 2. HS đọc phần ghi nhớ SGK. D. Cñng cè, dÆn dß. 1. Tr×nh bµy c¸c c©u hái sau: - Giải thích & NX về nhan đề & câu thơ đề từ - Sù kÕt hîp gi÷a yÕu tè cæ ®iÓn vµ hiÖn t¹i. 2. Xác định hớng làm cho các vấn đề nghị luận - PT tõng khæ th¬ - PT nçi niÒm cña HC thÓ hiÖn qua hai c©u sau: “Lßng quª ….nhí nhµ” E. Rót ra KN:. Tiết 80 A. Môc tiªu bµi häc. Gióp HS:. Thao t¸c lËp luËn b¸c bá..

(128) - Hiểu đợc mục đích, yêu cầu của thao tác lập luận bác bỏ - BiÕt vËn dông phèi hîp c¸c thao t¸c lËp luËn trong bµi v¨n nghÞ luËn. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - SGK Ng÷ v¨n 11. - ThiÕt kÕ bµi häc. - M¸y chiÕu. C. C¸ch thøc tiÕn hµnh. - Đọc hiểu, phân tích, kết hợp nêu vấn đề gợi mở, so sánh qua hình thức trao đổi, thảo luận nhóm. - TÝch hîp ph©n m«n Lµm v¨n, TiÕngViÖt, §äc v¨n. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức: 2. KiÓm tra bµi cò: Kh«ng 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS. Yêu cầu cần đạt I. Mục đích, yêu cầu của thao tác lập luận bác bỏ.. * Hoạt động 1. HS đọc mục I SGK và trả lời câu hỏi.. 1.Mục đích. - Dùng lí lẽ và dẫn chứng để phủ nhận những ý kiến, những nhận định sai trái, nhằm bảo vệ ý kiến, nhận định dúng đắn.. - ThÕ nµo lµ b¸c bá? B¸c bá nh»m mục đích gì? 2. Yªu cÇu. - Cần phải chỉ ra đợc cái sai hiển nhiên của các chủ thể phát ngôn( ý kiến, quan điểm, nhận định..) - Dùng lí lẽ và dẫn chứng khách quan, trung thực để bác bỏ các ý kiến, nhận định sai trái. - Để bác bỏ thành công chúng ta cần - Có thái độ thẳng thắn, có văn hoá tranh luận và có sự tôn nh÷ng thao t¸c nµo? trọng ngời đối thoại, tôn trọng bạn đọc. II. C¸ch b¸c bá. 1. Kh¶o s¸t bµi tËp. * Hoạt động 2. - Bµi tËp 1. HS đọc mục II SGK và trao đổi thảo a/ Ông Đinh Gia Trinh bác bỏ ý kiến ông Nguyễn Bách luËn nhãm. Khoa cho r»ng “NguyÔn Du lµ mét con bÖnh thÇn kinh”. GV chuÈn x¸c kiÕn thøc. - B¸c bá b»ng c¸ch so s¸nh trÝ tëng tîng cña NguyÔn Du víi trÝ tëng tîng cña c¸c thi sÜ níc ngoµi. - Nhãm 1: C©u a bµi tËp 1. b/ ¤ng NguyÔn An Ninh b¸c bá ý kiÕn sai tr¸i cho r»ng: “TiÕng ViÖt nghÌo nµn” - Bác bỏ bằng cách khẳng định ý kiến sai trái ấy không có cơ sở, so sánh hai nền văn học Việt – Trung để nêu câu hỏi tu tõ… - Nhãm 2: C©u b bµi tËp 1.. - Nhãm 3: C©u c bµi tËp 1.. c/ ¤ng NguyÔn Kh¾c ViÖn b¸c bá quan niÖm sai tr¸i: “T«i hót, t«i bÞ bÖnh, mÆc t«i” - Bác bỏ bằng cách phân tích tác hại đầu độc môi trờng, cho nh÷ng ngêi xung quanh. 2. C¸ch thøc b¸c bá. - Dùng lí lẽ dẫn chứng gạt bỏ những quan điểm, nhận định sai trái…nêu ý kiến đúng đắn của mình nhằm thuyết phục ngời đọc. - B¸c bá b»ng nhiÒu c¸ch kh¸c nhau: b¸c bá mét luËn ®iÓm, luận cứ, sau đó chỉ rõ tác hại, nguyên nhân hoặc phân tích những khái cạnh sai lầm ấy bằng thái độ khách quan, đúng mùc. III. Ghi nhí.- SGK.. * Hoạt động 3. HS đọc ghi nhớ SGK. IV. LuyÖn tËp. Bµi tËp 1. a/ B¸c bá: “ §æi cøng thµnh mÒm” cña kÎ sÜ c¬ héi cÇu an. - B»ng lÝ lÏ vµ dÉn chøng.. * Hoạt động 4. GV tổ chức cho HS trao đổi, thảo luận nhãm lµm bµi tËp SGK. b/ Bác bỏ: “ thơ là những lời đẹp” - B»ng dÉn chøng cô thÓ. Bµi tËp 2. - Nhãm 1.Bµi tËp 1(a) Gîi ý. - Khẳng định đây là qua nniệm sai về việc kết bạn. - Ph©n tÝch häc yÕu kh«ng ph¶i lµ thãi xÊu, mµ chØ lµ nhîc - Nhãm 2. Bµi tËp 1(b).

(129) ®iÓm chñ quan hoÆc kh¸ch quan chi phèi. - Khẳng định quan niệm đúng đắn là kết bạn với những ngời học yếu là trách nhiệm và tình cảm bạn bè nhằm giúp đỡ nhau cïng tiÕn bé.. - Nhãm 3+4: Bµi tËp 2.. E. Cñng cè, dÆn dß - Hệ thống kiến thức đ· học - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh G. Rót kinh nghiÖm:. LuyÖn tËp Thao t¸c lËp luËn b¸c bá. A. Môc tiªu bµi häc. - Cñng cè vµ n©ng cao hiÓu biÕt vÒ thao t¸c lËp luËn b¸c bá. - BiÕt vËn dông thao t¸c lËp luËn b¸c bá trong bµi v¨n nghÞ luËn. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - SGK Ng÷ v¨n 11. - ThiÕt kÕ bµi häc. C. C¸ch thøc tiÕn hµnh. - Đọc hiểu, phân tích, kết hợp nêu vấn đề gợi mở, so sánh qua hình thức trao đổi, thảo luận nhóm. - TÝch hîp ph©n m«n Lµm v¨n, TiÕng ViÖt, §äc v¨n. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức: 2. KiÓm tra bµi cò: Kh«ng 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS. Yêu cầu cần đạt. * Hoạt động 1. I. Híng dÉn gi¶i bµi tËp SGK. GV híng dÉn HS gi¶i bµi tËp. Trao đổi nhóm. Đại diện nhóm trình Bµi tËp 1. Vấn đề bác bỏ bµy. Quan niÖm sèng GV chuÈn x¸c kiÕn thøc, cho ®iÓm. quÈn quanh, §o¹n v¨n nghÌo nµn cña a/ nh÷ng ngêi trë thµnh n« lÖ cña - Nhãm 1. Bµi tËp 1(a) tiÖn nghi.. Dïng lÝ lÏ ph©n tÝch dÓ nh¾c nhë, kªu gäi nh÷ng ngêi hiÒn tµi ra gióp níc.. §o¹n v¨n b/. Thái độ dè dặt, nÐ tr¸nh cña nh÷ng ngêi hiÒn tµi tríc v¬ng triÒu míi.. Bµi tËp 2. §o¹n v¨n a/. Vấn đề bác bỏ C¸ch b¸c bá - Quan niÖm - Dïng lÝ lÏ vµ phiÕn diÖn. dÉn chøng thùc tÕ. - Quan niÖm - Dïng lÝ lÏ vµ phiÕn diÖn: dÉn chøng thùc tÕ.. - Nhãm 2. Bµi tËp 1(b). §o¹n v¨n b/. - Nhãm 3. Bµi tËp 2.. Quan niệm đúng đắn. - Nhóm 4. Đa ra quan niệm đúng đắn vÒ c¸ch häc m«n ng÷ v¨n. C¸ch b¸c bá Dïng lÝ lÏ vµ h×nh ¶nh so s¸nh. Muèn häc tèt m«n ng÷ v¨n cÇn ph¶i: - Sèng s©u s¾c vµ cã ý thøc tÝch luü vèn sèng thùc tÕ. - Có động cơ và thái độ học tập đúng đắn. - Có phơng pháp học tập phù hợp để n¾m kiÕn thøc c¬ b¶n vµ hÖ thèng. - Thêng xuyªn trau dåi kiÕn thøc qua s¸ch, b¸o, t¹p chÝ vµ thu thËp th«ng tin trên các phơng tiện thông tin đại chóng..

(130) * Hoạt động 2. HS lµm bµi tËp 3 t¹i líp. GV gäi ch÷a bµi vµ nhËn xÐt cho ®iÓm.. II. LuyÖn tËp . - Bµi tËp 3 SGK tr32.. E. Cñng cè, dÆn dß - Hệ thống kiến thức đ· học - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh G. Rót kinh nghiÖm:. §©y th«n VÜ d¹.. Hµn MÆc Tö A. Mục đích yêu cầu. - Giíi thiÖu t¸c gi¶- mét giäng th¬ l¹ trong phong trµo th¬ míi. - Cảm nhận giá trị độc đáo của bài thơ qua phân tích nội dung, nghệ thuật. - Rèn kỹ năng đọc diễn cảm và phân tích thơ trữ tình. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - S¸ch gi¸o khoa v¨n 11 - ThiÕt kÕ bµi häc. - M¸y chiÕu. C. C¸ch thøc tiÕn hµnh. - Phơng pháp đọc hiểu-đọc diễn cảm, Phân tích, bình giảng, kết hợp so sánh, tái hiện, đàm thoại nêu vấn đề bằng hệ thống câu hỏi thảo luận nhóm. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức: 2. KiÓm tra bµi cò: - Thuéc lßng bµi th¬ Trµng giang (Huy CËn) - Ph©n tÝch t©m tr¹ng nh©n vËt tr÷ t×nh. 3. Bµi míi: Hoạt động của GV và HS * Hoạt động 1. HS đọc tiểu dẫn SGK Tãm t¾t néi dung chÝnh GV chuÈn x¸c kiÕn thøc.. Yêu cầu cần đạt.. I. §äc hiÓu tiÓu dÉn. 1. T¸c gi¶. - Tªn thËt, n¨m sinh, n¨m mÊt. - Quª qu¸n. - Cuộc đời và sự nghiệp. - Lµm th¬ tõ n¨m 16 tuæi víi nhiÒu bót - Mét sè t¸c phÈm tiªu biÓu danh: Phong TrÇn, LÖ Thanh, Minh DuÖ ThÞ. 2. Giíi thiÖu bµi th¬. - 1936 lÊy bót danh Hµn MÆc Tö. - S¸ng t¸c 1938, in trong tËp Th¬ §iªn. - Nhà thơ tài năng phong cách nghệ - Bài thơ đợc gợi cảm hứng khi nhà thơ nhận đợc thuËt kú l¹. tÊm bu thiÕp phong c¶nh do Hoµng Cóc göi ra tõ - Nhµ nghÌo, cha mÊt sím, khi ®ang HuÕ khi «ng ®ang trªn giêng bÖnh. lµm viÖc ë së §¹c ®iÒn th× m¾c bÖnh hñi( BÖnh phong) nªn bÞ ®uæi viÖc. §iÒu II. §äc hiÓu v¨n b¶n. trÞ t¹i nhµ th¬ng Qui Nh¬n vµ mÊt t¹i * §äc - Gi¶i thÝch tõ khã.- SGK đó. * ThÓ th¬ vµ bè côc. - Bªn c¹nh nh÷ng vÇn th¬ ®iªn lo¹n vÉn - ThÓ th¬: ThÊt ng«n trêng thiªn(3 khæ/bµi, mçi xuÊt hiÖn nh÷ng vÇn th¬ trong trÎo: khæ 4 c©u) Mïa xu©n chÝn, §©y th«n VÜ Gi¹.. - Bè côc: 3 khæ + Khæ 1: Vên tîc th«n VÜ Hµn MÆc Tö : Con ngêi cña v¨n ch¬ng + Khæ 2: S«ng níc th«n VÜ kÎ ®am mª v¨n ch¬ng. + Khæ 3: Ngêi xa th«n VÜ. 1. Khæ th¬ 1. - C©u th¬ 1: + H×nh thøc: c©u hái. + Néi dung: lêi mêi, lêi tr¸ch mãc.  tù ph©n th©n, tù gi·i bµy t©m tr¹ng: nuèi tiÕc, nhí mong. - Bức tranh thôn Vĩ đợc khắc hoạ tơi đẹp, sống động. Hình ảnh: Nắng hàng cau-Nắng mới. à¸nh n¾ng ban mai tinh khiÕt trong lµnh chiÕu lªn những hàng cau còn ớt đẫm sơng đêm..

(131) N¾ng cã linh hån riªng. N¾ng mang hån xø HuÕ. - Sù lÆp l¹i 2 lÇn tõ “n¾ng” khiÕn c©u th¬ trµn * Hoạt động 2. ngËp ¸nh s¸ng. Thảo luận nhóm. Đại diện nhóm trình Thiên nhiên sống động rạng ngời , gợi cảm giác bµy. GV chuÈn x¸c kiÕn thøc. khoÎ kho¾n, Êm ¸p. - §¹i tõ phiÕm chØ “ai” gîi c¸i ¸m ¶nh th¬ng nhí. Nhãm 1. T×m c¸c gi¸ trÞ nghÖ thuËt vµ -“Xanh nh ngäc”: BiÖn ph¸p so s¸nh gîi lªn mµu chỉ ra những nét đẹp của phong cảnh sắc tơi sáng của vờn cây. - “MÆt ch÷ ®iÒn”: khu«n mÆt hiÒn lµnh phóc hËu. trong khæ th¬ 1? Vẻ đẹp: cảnh và ngời xứ Huế. Bøc tranh thiªn nhiªn trinh nguyªn, ®Çy ¾p ¸nh sáng, có màu sắc, có đờng nét.Hình ảnh con ngời: dÞu dµng e Êp. TiÕng nãi b©ng khu©ng r¹o rùc cña mét t©m hån yêu đời, khát sống, hớng về cái trong trẻo, thánh thiÖn.. E. Cñng cè, dÆn dß - Hệ thống kiến thức đ· học - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh G. Rót kinh nghiÖm:. Tiết 84. Ngày soạn: §©y th«n VÜ d¹.. Hµn MÆc Tö. A. Mục đích yêu cầu. - Giíi thiÖu t¸c gi¶- mét giäng th¬ l¹ trong phong trµo th¬ míi. - Cảm nhận giá trị độc đáo của bài thơ qua phân tích nội dung, nghệ thuật. - Rèn kỹ năng đọc diễn cảm và phân tích thơ trữ tình. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - S¸ch gi¸o khoa v¨n 11.

(132) - ThiÕt kÕ bµi häc. - M¸y chiÕu. C. C¸ch thøc tiÕn hµnh. - Phơng pháp đọc hiểu-đọc diễn cảm, Phân tích, bình giảng, kết hợp so sánh, tái hiện, đàm thoại nêu vấn đề bằng hệ thống câu hỏi thảo luận nhóm. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức: 2. KiÓm tra bµi cò: - Thuéc lßng bµi th¬ Trµng giang (Huy CËn) - Ph©n tÝch t©m tr¹ng nh©n vËt tr÷ t×nh. 3. Bµi míi: Hoạt động của GV và HS. Yêu cầu cần đạt.. * Hoạt động 1.. I. §äc hiÓu tiÓu dÉn.. Nhãm 2. NhËn xÐt nghÖ thuËt miªu t¶ h×nh ¶nh giã, m©y, s«ng, tr¨ng trong khổ thơ 2 và chỉ ra nét độc đáo có trong khổ thơ đó?. II. §äc hiÓu v¨n b¶n. 1. Khæ th¬ 1. 2. Khæ th¬ 2. - Gió, mây, sông nớc, hoa đợc nhân cách hoá để nãi t©m tr¹ng. - Cái ngợc đờng của gió, mây gợi sự chia ly đôi ng¶ -> nçi ®au th©n phËn xa c¸ch, chia l×a.  Kh«ng gian trèng v¾ng, thêi gian nh ngõng l¹i, c¶nh vËt hê h÷ng víi con ngêi. - Hình ảnh thơ không xác định: “Thuyền ai”, “s«ng tr¨ng” à C¶m gi¸c huyÒn ¶o. àCảnh đẹp nh trong cõi mộng. - C©u hái tu tõ Èn chøa mét nçi mong chê tha thiÕt, đồng thời cũng chứa đầy nỗi phấp phỏng hoài nghi. àKhông gian mênh mông có đủ cả gió, mây, sông, nớc, trăng, hoa cảnh đẹp nhng buồn vô hạn.. Nhãm 3. ë khæ th¬ thø 3 nhµ th¬ béc lé 3. Khæ th¬ 3. t©m tr¹ng cña m×nh nh thÕ nµo? - Chñ thÓ: §Çy kh¸t väng trong tiÕng gäi - Kh¸ch thÓ: h ¶o, nh¹t nhoµ, xa x«i. à C©u th¬ ®Çy ®am mª, håi hép, ngìng väng, nhng hôt hÉng, xãt xa. - §iÖp tõ, ®iÖp ng÷, - Nh¹c ®iÖu s©u l¾ng vµ buån mªnh mang. - C©u hái löng l¬ nöa nghÑn ngµo, nöa tr¸ch mãc, à Ch©n dung néi t©m cña t¸c gi¶: Khao kh¸t yªu thơng, đồng cảm. - §¹i tõ phiÕm chØ : ai / t×nh ai ?  C©u th¬ cuèi dêng nh chÝnh lµ c©u tr¶ lêi cho c©u th¬ thø nhÊt. III. Tæng kÕt. Nhãm 4. NhËn xÐt bót ph¸p miªu t¶ trong 3 khæ th¬ cã g× kh¸c nhau ( Thêi gian, kh«ng gian, khung c¶nh)? Khæ 1.. * Hoạt động 3. HS đọc ghi nhớ SGK.. Khæ 2. ThÕ giíi thùc -Thêi gian: b×nh minh Kh«ng gian: MiÖt vên khung c¶nh t¬i s¸ng, Êm ¸p, hµi hoµ gi÷a con ngêi vµ thiªn nhiªn.. ThÕ giíi méng - Thời gian: đêm trăng - Kh«ng gian: trêi, m©y, s«ng, níc.

(133) khung c¶nh u buån, hoang v¾ng, chia l×a… Khæ 3. ThÕ giíi ¶o. Thời gian: không xác định. - Không gian: đờng xa, sơng khói. -khung c¶nh h ¶o…  Khát vọng yêu thơng, đồng cảm!. IV. Ghi nhí. - SGK.. E. Cñng cè, dÆn dß - Hệ thống kiến thức đ· học - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh G. Rót kinh nghiÖm:. Tr¶ Bµi viÕt sè 5. Ra đề bài số 6 (NLVH-Bài làm ở nhà) A. Môc tiªu bµi häc. - Gióp HS nhËn râ u, khuyÕt ®iÓm trong bµi viÕt. - Rót ra nh÷ng kinh nghiÖm vÒ viÖc vËn dông kÕt hîp c¸c thao t¸c lËp luËn trong bµi v¨n nghÞ luËn. - T¨ng thªm lßng yªu thÝch häc tËp bé m«n. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - Gi¸o ¸n. - Bµi lµm cña HS. C.C¸ch thøc tiÕn hµnh. - Phơng pháp thuyết giảng, phân tích kết hợp trao đổi. - Tr¶ bµi cho HS xem kÕt qu¶. Kh¾c phôc lçi viÕt. GV thu bµi lu v¨n phßng. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức. 2. KiÓm tra bµi cò: Kh«ng. 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS Hoạt động 1. GV nhËn xÐt nh÷ng u ®iÓm, nhîc ®iÓm bµi viÕt. §¸nh gi¸ kÕt qu¶.. * Hoạt động 2. GV chữa đề theo đáp án thang điểm.. Yêu cầu cần đạt. 1. NhËn xÐt chung. * ¦u ®iÓm. - Nhìn chung các em hiểu đề, biết cách triển khai ý. Nắm đợc nội dung yêu cầu đề bài. - Phần trắc nghiệm hầu hết làm đợc câu hỏi đa ra - Phần tự luận viết tơng đối đúng yêu cầu đề Không lạc đề. * Nhîc ®iÓm. - Bài viết cha mở rộng, cha bày tỏ đợc cảm nhận cña m×nh mét c¸ch cô thÓ vµ râ rµng. §«i khi cßn sa đà phân tích nhân vật - Diễn đạt đôi chỗ còn chung chung, mờ nhạt. - Cha biÕt triÓn khai ý, cã bµi viÕt hÇu nh chØ míi dõng l¹i ë d¹ng tãm t¾t néi dung v¨n b¶n..

(134) 2. Chữa đề. Câu 1: Chọn B, Câu bị động C©u 2: nªu 3 quan ®iÓm I. Tr¾c nghiÖm. C©u 3: - Häc sinh cã thÓ cã nh÷ng c¸ch tr×nh bµy kh¸c nhau nhng bài viết cần đảm bảo các ý cơ bản sau: - MÆc dÇu bÞ tíc ®o¹t quyÒn lµm ngêi l¬ng thiÖn nhng ChÝ PhÌo vÉn cha mÊt hÕt nh©n tÝnh: + Nhê t×nh yªu méc m¹c ch©n thµnh cña ThÞ Në. + Nhờ sự chăm sóc bởi bàn tay một ngời đàn bà. II. Tù luËn. + Nhê h¬ng vÞ b¸t ch¸o hµnh ThÞ Në nÊu cho ChÝ PhÌo ¨n lóc èm. - ChÝ PhÌo thøc tØnh, nhËn ra ©m thanh cuéc sèng, khao kh¸t hoµn l¬ng. - Nguyên nhân dẫn đến sự tha hoá của Chí Phèo. * Yêu cầu về kiến thức. Học sinh có thể có - Chí Phèo là nạn nhân của bọn địa chủ, cờng hào ở nh÷ng c¸ch tr×nh bµy kh¸c nhau nhng bµi n«ng th«n ViÖt Nam tríc c¸ch m¹ng th¸ng T¸m. - Khẳng định giá trị nhân đạo của tác phẩm thông viết cần đảm bảo các ý cơ bản sau: qua vẻ đẹp khát vọng hoàn lơng của nhân vật Chí PhÌo. 3. Ra đề bài viết số 6 về nhà. * Hoạt động 3. Ra đề về nhà. Hẹn lịch thu bài. GV định hớng cách làm bài cho HS.. E. Cñng cè, dÆn dß - Hệ thống kiến thức đ· học - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh G. Rót kinh nghiÖm:. Tiết 85. Ngày soạn: ChiÒu tèi. (TrÝch “NhËt kÝ trong tï” Hå ChÝ Minh ) A. Mục đích yêu cầu. - Giúp HS thấy đợc vẻ đẹp tâm hồn Hồ Chí Minh: dù trong hoàn cảnh khắc nghịêt đến đâu vẫn luôn híng vÒ ¸nh s¸ng vµ sù sèng. - Cảm nhận đợc bút pháp tả cảnh ngụ tình vừa cổ điển vừa hiện đại. - RÌn kü n¨ng ph©n tÝch t©m tr¹ng trong th¬ tr÷ t×nh. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - S¸ch gi¸o khoa v¨n 11 - ThiÕt kÕ bµi häc. - M¸y chiÕu. C. C¸ch thøc tiÕn hµnh. - Phơng pháp đọc hiểu-đọc diễn cảm, Phân tích, bình giảng, kết hợp so sánh, tái hiện, đàm thoại nêu vấn đề bằng hệ thống câu hỏi thảo luận nhóm..

(135) D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức: 2. KiÓm tra bµi cò: - Thuéc lßng bµi th¬ §©y th«n VÜ D¹(Hµn MÆc Tö) - Ph©n tÝch t©m tr¹ng nh©n vËt tr÷ t×nh. 3. Bµi míi: Hoạt động của GV và HS Hoạt động 1 HS đọc kĩ phần tiểu dẫn trong SGK. Trả lời câu hái. GV chuÈn x¸c kiÕn thøc. - §äc xong phÇn tiÓu dÉn, em thÊy cã ®iÓm g× cÇn lu ý?. Yêu cầu cần đạt. I. TiÓu dÉn. 1. Hoàn cảnh ra đời tập thơ " Nhật kí trong tù". - Là tập nhật kí viết bằng thơ, đợc Bác sáng tác trong thêi gian bÞ chÝnh quyÒn Tëng Giíi Th¹ch b¾t giam tõ mïa thu 1942 - 1943 t¹i tØnh Qu¶ng T©y. - TËp th¬ gåm 134 bµi b»ng ch÷ H¸n. 2. XuÊt xø bµi " ChiÒu tèi". - Là bài thơ thứ 31, đợc sáng tác mùa thu 1942 trên đờng Bác đi đày từ Tĩnh Tây đến Thiên Bảo.. - Cho HS quan s¸t tranh b×a tËp th¬.. Hoạt động 2 HS đọc diễn cảm toàn văn phần phiên âm, dịch nghÜa, dÞch th¬. - Đọc đúng nhịp thơ, giọng chậm rãi, bình tĩnh, thoáng chút vui, ấm ở câu cuối. Từ " hồng" đọc h¬i to vµ kÐo dµi h¬n. - So s¸nh phÇn phiªn ©m, dÞch nghÜa víi phÇn dÞch th¬ cña Nam Tr©n, em thÊy chç nµo cha dịch đạt? *Hoạt động3. Th¶o luËn nhãm. §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy. GV chuÈn x¸c kiÕn thøc. Nhãm 1: - Ph©n tÝch bøc tranh thiªn nhiªn ë 2 c©u th¬ ®Çu?. Nhãm 2 - So sánh sự tơng đồng và khác biệt giữa thiên nhiªn vµ con ngêi?. Nhãm 3: - Bức tranh đợc miêu tả trong câu 3,4 là gì?. Nhãm 4: - Quy tô ®iÓm s¸ng trong 2 c©u th¬ cuèi lµ chi tiết nào? ý nghĩa của chi tiết đó?. II. §äc - hiÓu v¨n b¶n. §äc Gi¶i thÝch tõ khã: (SGK) - Câu 2: Cha dịch đợc chữ "cô", "mạn mạn" - C©u 3: dÞch thõa tõ " tèi", lµm mÊt ®i ý vÞ" ý t¹i ng«n ngo¹i", hµm sóc cña th¬ cæ. 1. Hai c©u th¬ ®Çu. - Bøc tranh thiªn nhiªn víi h×nh ¶nh: + C¸nh chim sau mét ngµy rong ruæi, trong giê kh¾c cña ngµy tµn ®ang vÒ rõng t×m n¬i tæ Êm. §©y lµ c¸nh chim " mái"( c¶m nhËn rÊt s©u tr¹ng th¸i bªn trong cña sù vËt). + áng mây cô đơn, lẻ loi đang trôi chầm chậm gi÷a bÇu trêi cao réng. §©y lµ chßm m©y mang tâm trạng, có hồn ngời, cô đơn, lẻ loi và lặng lẽ. - So s¸nh thiªn nhiªn vµ con ngêi: + Tơng đồng về hình thức: đều cô đơn, mệt mỏi, mong muốn tìm đợc tổ ấm. + Kh¸c biÖt vÒ b¶n chÊt: thiªn nhiªn tù do cßn con ngêi mÊt tù do, ®ang bÞ ¸p gi¶i. Hai câu thơ mang vẻ đẹp cổ điển, tả ít mà gợi nhiÒu, chØ hai nÐt ph¸c häa mµ gîi lªn hån c¶nh vật. Qua đó, thể hiện bản lĩnh kiên cờng của ngời chiÕn sÜ. Bëi v× nÕu kh«ng cã ý chÝ vµ nghÞ lùc, kh«ng cã phong th¸i ung dung tù chñ vµ sù tù do hoµn toµn vÒ tinh thÇn th× kh«ng thÓ cã nh÷ng c©u th¬ c¶m nhËn thiªn nhiªn thËt s©u s¾c vµ tinh tÕ nh thế trong hoàn cảnh khắc nghiệt của tù đày. 2. Hai c©u cuèi - Từ bức tranh thiên nhiên trở thành bức tranh đời sèng, tõ m©y, trêi, chim mu«ng trë thµnh bøc tranh con ngời lao động. - Hình ảnh con ngời lao động trẻ trung ( thiếu nữ), nhịp điệu của cuộc sống lao động( xay ngô), đã đa lại cho ngời đi đờng lúc chiều hôm chót h¬i Êm cña sù sèng, chót niÒm vui vµ h¹nh phúc trong lao động của con ngời, con ngời ấy tuy vÊt v¶ mµ tù do. - Bµi th¬ quy tô trong mét ®iÓm s¸ng rùc rì" rùc hång" - " nh·n tù". - ý nghÜa: + Gîi cuéc sèng sum vÇy, Êm ¸p, lµm vîi ®i Ýt nhiều nỗi đau khổ của ngời đi đày, mang lại niềm vui, søc m¹nh, sëi Êm lßng ngêi tï. + Sù lu©n chuyÓn vÒ thêi gian: buæi chiÒu kÕt thúc, thời gian chuyển sang đêm tối nhng là đêm tèi Êm ¸p, bõng s¸ng. + Sự vận động từ nỗi buồn đến niềm vui, từ bóng tối đến ánh sáng..

(136) + NiÒm tin, niÒm l¹c quan.  Thông qua bức tranh cuộc sống lao động, thể hiện vẻ đẹp trong tâm hồn ngời tù: lạc quan, tin tởng vào tơng lai tơi sáng. 5. T tëng bµi th¬ - Cảm quan thiên nhiên của Bác xét đến cùng là c¶m quan nghÖ thuËt. Trung t©m bµi th¬ chÝnh lµ con ngời lao động và ngọn lửa của sự sống. Vì thÕ, bµi th¬ tuy viÕt vÒ c¶nh chiÒu tèi nhng l¹i thắp sáng lên trong lòng ngời đọc một ngọn lửa hồng ấm áp của niềm tin yêu đời.. - Gi¸ trÞ t tëng bµi th¬ ?. Hoạt động 4 - HS đọc ghi nhớ. III. Ghi nhí -SGK. Lai T©n. §Þnh híng néi dung vµ nghÖ thuËt.. Lai T©n. - Chỉ bằng 3 câu thơ hiện lên trớc mắt ngời đọc cả bé m¸y cña huyÖn Lai t©n: + Ban trởng: Chuyên đánh bạc + C¶nh s¸t trëng: ¨n hèi lé + HuyÖn trëng: Hót thuèc phiÖn * Hoạt động 2. GV định hớng cách học 4 bài thơ đọc thêm trong  Sự thối nát của chính quyền Lai Tân. Những ngời 1 giê häc. thùc thi ph¸p luËt l¹i vi ph¹m ph¸p luËt Sù th¸i - Trao đổi nhóm. b×nh gi¶ t¹o – mØa mai ch©m biÕm cña t¸c gi¶.  Nh÷ng c¶m nhËn vµ suy nghÜ cña ngêi tï vÒ thùc tr¹ng x· héi Trung Quèc ë huyÖn Lai T©n – Qu¶ng T©y: Sù thèi n¸t cña chÝnh quyÒn, sù sa ®o¹ cña quan chøc nhµ níc. Đọc và xác định chủ đề bài thơ Lai tân? * Hoạt động 1. GV định hớng cách học 4 bài thơ trong 1 tiết.. E. Cñng cè, dÆn dß - Hệ thống kiến thức đ· học - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh G. Rót kinh nghiÖm:. Tiết 86. Ngày soạn: Tõ Êy Nhớ đồng. ( Tè H÷u) A. Mục đích yêu cầu. - Giúp HS thấy đợc niềm vui sớng, say mê mãnh liêt6j của Tố Hữu trong buổi đàu gặp gỡ lí tởng cộng sản và tác dụng kì diệu của lí tởng đối với cuộc đời nhà thơ. - Hiểu đợc sự vận động của các yếu tố trong thơ trữ tình - RÌn kü n¨ng ph©n tÝch t©m tr¹ng trong th¬ tr÷ t×nh. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - S¸ch gi¸o khoa v¨n 11 - ThiÕt kÕ bµi häc. - M¸y chiÕu. C. C¸ch thøc tiÕn hµnh. - Phơng pháp đọc hiểu-đọc diễn cảm, Phân tích, bình giảng, kết hợp so sánh, tái hiện, đàm thoại nêu vấn đề bằng hệ thống câu hỏi thảo luận nhóm. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức: 2. KiÓm tra bµi cò: - Thuéc lßng bµi th¬ ChiÒu tèi( Phiªn ©m, dÞch th¬) - Ph©n tÝch bµi th¬. 3. Bµi míi: Hoạt động của GV và HS. Yêu cầu cần đạt.. * Hoạt động 1. I. §äc hiÓu tiÓu dÉn. HS đọc tiểu dẫn SGK, tóm tắt nội dung 1. Tác gia Tố Hữu. chÝnh. - Tªn khai sinh, n¨m sinh, n¨m mÊt. - Quª qu¸n. - Cuộc đời 2. Bµi th¬ : Tõ Êy. - Ngày đầu khi đợc đứng trong hàng ngũ của.

(137) - Tiểu dẫn SGK trình bày những nội dung Đảng, làm bài thơ để ghi lại kỉ niệm đáng chÝnh nµo ? nhí Êy. - Bµi th¬ n»m trong phÇn M¸u löa cña tËp th¬ Tõ Êy. - TËp Tõ Êy gåm 71 bµi chia lµm 3 phÇn: M¸u löa, XiÒng xÝch, Gi¶i phãng. II. §äc hiÓu v¨n b¶n. §äc-Gi¶ithÝch tõ khã. SGK ThÓ th¬ vµ bè côc. - ThÊt ng«n: 7 ch÷/c©u; 4 c©u/khæ; 3 khæ/bµi. * Hoạt động 2. - Khổ 1: Niềm vui sớng, say mê khi gặp lí tGV hớng dẫn HS đọc : - Giäng ®iÖu phÊn khëi, vui t¬i, hå hëi. Chó ý ëng cña §¶ng, c¸ch m¹ng. - Khæ 2: NhËn thøc míi vÒ lÏ sèng. nhịp thơ thay đổi - Khæ 3: Sù chuyÓn biÕn trong t×nh c¶m. 1. Khæ 1. - H×nh ¶nh Èn dô : n¾ng h¹, mÆt trêi ch©n lÝ, chãi qua tim.  Khẳng định lí tởng cộng sản nh một nguồn s¸ng míi lµm bõng s¸ng t©m hån nhµ th¬. - H×nh ¶nh Èn dô vµ so s¸nh : Hån t«i- vên hoa l¸ - ®Ëm h¬ng – rén tiÕng chim. - Nhóm 1. Tố Hữu đã dùng những hình ảnh  Diễn tả niềm vui sớng, say mê nồng nhiệt nào để chỉ lí tởng và biểu hiện niềm vui sớng, của nhà thơ khi bắt gặp lí tởng mới. say mª khi gÆp lÝ tëng? * Hoạt động 3. Trao đổi thảo luận nhóm. §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, GV chuÈn x¸c kiÕn thøc.. 2. Khæ 2. - Sù g¾n bã hµi hoµ gi÷a c¸i t«i c¸ nh©n víi ta chung của xã hội - đặc biệt là với - Nhóm 2. Khi đợc ánh sáng của lí tởng soi cái nh÷ng lao động nghèo khổ. rọi, nhà thơ đã có những nhận thức mới về lẽ + Buộc:ngời ý thøc tự nguyện, quyết tâm cao độ. sèng nh thÕ nµo? + Trang trải: Tâm hồn trải rộng với cuộc đời, tạo sự đồng cảm sâu sắc. + Tr¨m n¬i: Ho¸n dô – chØ mäi ngêi sèng ë kh¾p n¬i. + Khối đời: ẩn dụ – Khối ngời đông đảo cïng chung c¶nh ngé, ®oµn kÕt chÆt chÏ, cùng phấn đấu vì mục tiêu chung.  Nhà thơ đã đặt mình giữa dòng đời và môi trêng réng lín cña quÇn chóng lao khæ vµ ë đó Tố Hữu đã tìm thấy niềm vui và sức mạnh kh«ng chØ b»ng nhËn thøc mµ cßn b»ng t×nh c¶m mÕn yªu cña tr¸i tim nh©n ¸i. 3. Khæ 3 - Nhãm 3. Sù chuyÓn biÕn s©u s¾c trong t×nh - §iÖp tõ: lµ, cña, v¹n… cảm của nhà thơ đợc thể hiện ra sao trong - Đại từ nhân xng: Con, em, anh - Sè tõ íc lÖ: v¹n. khæ th¬ 3?  Nhấn mạnh và khẳng định một tình cảm gia đình đầm ấm, thân thiết, gắn bó ruột thịt. Sù c¶m nhËn s©u s¾c m×nh lµ thµnh viªn cña đại gia đình quần chúng lao khổ.  Sự biểu hiện xúc động, chân thành khi nói tíi nh÷ng kiÕp ngêi bÊt h¹nh, d·i dÇu s¬ng giã.. * Hoạt động 4. GV híng dÉn HS tæng kÕt bµi.. * Hoạt động 5. HS đọc ghi nhớ SGK.. III. Tæng kÕt. - Bµi th¬ lµ tuyªn ng«n vÒ lÝ tëng vµ nghÖ thuËt cña Tè h÷u. - Giäng ®iÖu ch©n thµnh, c¶m xóc hå hëi, n¸o nøc bµi th¬ nªu bËt mét quan niÖm míi mÎ vµ nhËn thøc s©u s¾c vÒ mèi quan hÖ gi÷a c¸ nh©n vµ quÇn chóng lao khæ, víi nh©n lo¹i cÇn lao. IV. Ghi nhí - SGK. Bài thơ: Nhớ đồng(Tố Hữu).

(138) 1. §äc 2. Hoµn c¶nh s¸ng t¸c. - SGK. 3. §Þnh híng néi dung vµ nghÖ thuËt. §äc vµ ph©n tÝch ý nghÜa c¸c biÖn ph¸p tu tõ có trong bài thơ Nhớ đồng? - Trong hoµn c¶nh bÞ giam cÇm, t¸ch biÖt thÕ giíi bªn ngoµi, tiÕng hß ¸m ¶nh nhµ th¬, gîi nhớ quê hơng, gợi kỉ niệm về đồng bào đồng chÝ. - §iÖp khóc: Kh¾c s©u vµ t« ®Ëm ©m vang cña tiÕng hß, khªu gîi nçi nhí th¬ng cña t¸c gi¶ vÒ c¶nh quª, ngêi quª. - T×nh yªu ht¬ng vµ nçi nhí da diÕt thÓ hiÖn qua nhiều hình ảnh quen thuộc: cánh đồng, dòng sông, đồng lúa, nhà tranh, cồn bãi… - §iÖp tõ ®iÖp ng÷: G¾n kÕt, mong mái, håi hép, hi väng.  Nỗi niềm thơng nhớ đồng quê, cảnh vật, con ngời, đồng chí của ngời tù cộng sản trẻ tuổi trong nh÷ng ngµy ®Çu bÞ giam cÇm ë nhµ lao Thõa Thiªn.. E. Cñng cè, dÆn dß - Hệ thống kiến thức đ· học - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh G. Rót kinh nghiÖm:. Tiết 87. T¬ng t ChiÒu xu©n.. Ngày soạn. A. Mục đích yêu cầu. - Giúp HS tự học có phơng pháp, có kết quả qua những gợi ý về kiến thức và kĩ năng đểthấy rõ giá trị néi vµ nghÖ thuËt cña 2 t¸c phÈm tr÷ t×nh. - Trang bị kiến thức về tác giả, rèn kỹ năng đọc và cảm thụ tác phẩm thơ. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - S¸ch gi¸o khoa v¨n 11 - ThiÕt kÕ bµi häc. - M¸y chiÕu. C. C¸ch thøc tiÕn hµnh. - Phơng pháp đọc hiểu-đọc diễn cảm, Phân tích, bình giảng, kết hợp so sánh, tái hiện, đàm thoại nêu vấn đề bằng hệ thống câu hỏi thảo luận nhóm. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức: 2. KiÓm tra bµi cò: - Thuéc lßng bµi th¬ Tõ Êy..

(139) - Ph©n tÝch (theo khæ) 3. Bµi míi: Hoạt động của GV và HS. Yêu cầu cần đạt.. T¬ng t(NguyÔn BÝnh) §äc Bµi th¬ T¬ng t nãi vÒ néi dung g×? C¨n Hoµn c¶nh s¸ng t¸c. cø vµo nh÷ng chi tiÕt nµo mµ em x¸c Bài thơ được viết năm 1939 và được đưa vào tập thơ “Lỡ định nh vậy? bước sang ngang” (1940). §Þnh híng néi dung vµ nghÖ thuËt. Ông là một con người nhạy cảm với thời đại đầy biến động,ông cũng là người muốn bảo tồn và duy trì những - GV: Theo em hiểu tương tư là trạng thái giá trị truyền thống.Là một nhà thơ mới nhưng ông lại trở tình cảm như thế nào?Nỗi niềm tương tư về đào sâu vào truyền thống dân gian nên đã đem đến cho thơ mình một vẻ đẹp Chân quê. của chàng trai trong bài thơ là do đâu? Bố cục: 3 phần - HS trả lời cá nhân +Phần 1: Bốn câu thơ đầu-Khơi nguồn tương tư-Căn -GV nhận xét, góp ý bệnh của tình yêu đơn phương của tôi. (Tương tư là tâm trạng thương nhớ trong +Phần 2: từ Hai thôn chung lại..đến…Gặp nhau?-là sự tình yêu đôi lứa,thường là tình yêu đơn giãi bày tâm trạng tương tư. phương xa cách đó là một phức hợp cảm +Phần 3: Bốn câu thơ cuối- khát vọng về nhân duyên. xúc khác nhau với những diễn biến nhiều khi trái ngược nhau mà thống nhất rất khó 1. Nỗi niềm thương nhớ, “tương tư”: nắm bắt và lí giải.) Nỗi niềm Tương tư được Nguyễn Bính thể hiện bằng những sắc thái muôn thuở của chuyện trai gái yêu nhau - GV: Không gian lúc này diễn ra ntn? mà phải xa cách.Có nhớ nhung,có trách móc,có hờn giận - GV:Em hãy cho biết ở đoạn 2 này nhà và dĩ nhiên có cả khắc khoải đợi chờ,nỗi niềm tương tư thơ đã để cho chàng trai giãi bày tình cảm ấy thật tha thiết,chân thành. của mình như thế nào?Chàng trai có nhận Cách sử dụng hoán dụ-nhân hoá kết hợp với thành ngữ và được sự đáp lại tình cảm của cô gái nghệ thuật phân hợp số từ-vị ngữ (Chín,mười,nhớ mong = Chín nhớ mười mong) làm cho lời thơ trở nên bình dị không? mà hồn nhiên đằm thắm. Nỗi nhớ ấy không chỉ đầy ắp,da diết trong lòng chàng trai đa tình mà còn tràn ngập cả xóm thôn,cả thôn Đông lẫn thôn Đoài.Yêu cô gái mà chàng trai đã thành bệnh cũng như bệnh nắng mưa của trời vậy.Cách so sánh bệnh giời với bệnh tương tư của tôi yêu nàng Nguyễn Bính đã diễn tả một cách hồn nhiên,thú vị về nỗi buồn tương tư trong tình yêu là lẽ tự - GV: Ở 2 câu thơ cuối trong khổ 2 tác giả nhiên,là tất yếu.Yêu thì mong được gần nhau,mà xa nhau đã mượn hình ảnh nào trong thơ xưa để thì lại nhớ,yêu lắm thì nhớ nhiều,mà nhớ nhiều thì càng tương tư. nói lên nỗi lo lắng của mình? 2. Sự hờn dỗi, than thở, trách cứ của chàng trai: - Không gian rút gọn: →Một làng →đầu đình →bên ấy – bên này Trước hết đó là nỗi băn khoăn,thắc mắc.Tuy chẳng - Ai biết tình ai có đậm đà? được ở gần nhau Bên giậu mồng tơi,Bên giàn thiên lý… (Hàn Mặc Tử) nhưng tôi với nàng gần gũi biết bao vì Hai thôn chung lại - Nhớ mình ra ngẩn vào ngơ / Trông mây một làng,Có mong,có nhớ mà chẳng được đáp lại nên băn khoăn,thắc mắc biết ngỏ cùng ai bây giờ?Một câu hỏi trông nước nay chờ mai mong không lời đáp cất lên một cách não nề: (Tản Đà) Cớ sao bên ấy chẳng sang bên này Đã bao lâu rồi chưa được gặp nàng,nỗi buồn tương tư càng da diết,nôn nao: Ngày qua ngày lại qua ngày Lá xanh nhuộm đã thành cây lá vàng Ba chữ Ngày kết hợp với chữ Qua và một chữ Lại diễn tả một nỗi buôn triền miên,dằng dặc.Từ mùa xuân khi lá còn Xanh vậy mà nay đã cuối thu Cây lá vàng,thế mà Bên ấy chẳng sang bên này?Làm sao chẳng mỏi mòn,mong nhớ?Làm sao chẳng tàn úa như lá vàng mùa Đọc– hiểu bài thơ.

(140) thu?Nguyễn Bính đã học tập cách nói của dân gian là:Lấy cây cỏ sắc màu để diễn tả thời gian ly cách.Thời gian tâm lí,thời gian tâm trạng:dằng dặc mong nhớ,triền miên,buồn trông được nói một cách rất thơ đậm đà,ý vị. Chàng trai ây thắc mắc rồi trách móc rồi hờn tủi để rồi băn khoăn tự hỏi,tự giày vò mình: Bảo rằng cách trở đò giang Không sang là chẳng đường sang đã đành Nhưng đây cách một đầu đình Có xa xôi mấy mà tình xa xôi Tương tư thức mấy đêm rồi Biết cho ai,hỏi ai người biết cho! Giá mà xa xôi,cách trở thi chàng trai còn được an ủi phần nào vì dù sao nàng là phận con gái để đến bên chàng thì kèm theo đó là bao nhiêu khó khăn và điều tiếng.Nhưng buồn và thương thay họ ở rất gần nhau chỉ - GV: Em hãy cho biết ở 4 câu thơ cuối cách có một đầu đình mà thôi.Chàng băn khoăn tự hỏi chàng trai đã ước mong điều gì khi cô gái nhưng cũng chỉ biết hỏi mình mà thôi,càng hỏi thì lại không đáp lại tình cảm của anh? càng cô đơn lẻ loi,hờn tủi. Và rồi trải qua những Chín nhớ mười mong hết trách móc hờn dỗi rồi lại trông đợi cầu mong: Bao giờ bến mới gặp đò? Hoa khuê các,bướm giang hồ gặp nhau? Vận dụng lối nói ước lệ, ẩn dụ trong ca dao Bến và Đò và trong thơ văn truyền thống Hoa khuê các và Bướm giang hồ để thể hiện một nỗi ước mong,một niềm khao khát về tình yêu hạnh phúc của lứa đôi rất thiết tha. Cái tôi trữ tình của chàng trai đa tình,nỗi buồn tương tư,nỗi khát khao về hạnh phúc “của tôi yêu nàng” trở thành cái chung của nhiều chàng trai cô gái khác.Vì thế mà đã bao năm qua tiếng thơ “Tương tư” vẫn được bao thế hệ độc giả trân trọng coi nó như tâm hồn mình,tiếng lòng mình vậy. Tiểu kết: Ở đoạn thơ này chàng trai lúc thì trách móc,lúc thì nhắn hỏi liên tiếp mà nàng vẫn hững hờ,có đi mà chẳng có lại,đó chỉ là chuyện hão huyền vô vọng,vì đó là một tình yêu đơn phương.Bởi vậy nhớ và mong,trách và hỏi đâu mơ hồ,vu vơ.Ở đời vẫn có những chuyện tình như thế,lãng mạn như thế. 3.Ước mơ khát vọng về nhân duyên: Có một giàn giầu,Có một hàng cau liên phòng,Nhà anh,Nhà em…mới đều chỉ có một nghĩa là còn lẻ loi, đơn chiếc. Anh và em vẫn đôi nơi: Anh ở thôn Đoài,em ở thôn Đông, vẫn còn xa cách quá chừng. Vẫn là một trời mong nhớ Thôn Đoài thì nhớ thôn Đông. Anh nhớ em - Nhóm 4 : Tìm những nét đẹp trong tưởng như Cau thụn Đoài nhớ giầu khụng thụn nào? Hình ảnh ẩn dụ Giầu - Cau dân dã biểu lộ niềm mơ ước: c¸ch miªu t¶ phong c¶nh chiÒu xu©n ? Duyên trầu cau cũng là duyên lứa đôi son sắt,bền chặt. Cấu trúc song hành gợi tả mối quan hệ gắn bó của đôi trai gái trong một tình yêu đẹp : Nhà tôi. ChiÒu xu©n(Anh Th¬) 1. §äc 2. Hoµn c¶nh s¸ng t¸c. - SGK. 3. §Þnh híng néi dung vµ nghÖ thuËt. - Cảnh chiều xuân ở nông thôn miền Bắc đẹp, tĩnh lặng, êm đềm, thơ mộng, nhng buồn: + Con đò/dòng sông/quán tranh/hoa xoan/cỏ non/đàn sáo/bớm bay/trâu bò/cánh đồng/đàn cò...cô.

(141) g¸i n«ng d©n - Nh÷ng tõ ng÷, h×nh ¶nh th¬ gîi t¶ ©m thanh, h×nh d¸ng, c¶m xóc.  bức tranh thu nhỏ tả cảnh chiều xuân trên cánh đồng ven đê xứ Bắc. 4. Híng dÉn vÒ nhµ. - §äc thuéc lßng 2/4 bµi th¬. - Tập bình những câu thơ tâm đắc. - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh.. Tiết 88. Ngày soạn:. đặc điểm loại hình của tiếng việt. A. Mục đích yêu cầu. - Giúp HS nắm đợc đặc điểm loại hình của Tiếng Việt và mối quan hệ gần gũi giữa Tiếng Việt với c¸c ng«n ng÷ cã cïng lo¹i h×nh. - Biết vận dụng các đặc điểm loại hình của Tiếng Việt vào việc dùng từ, đặt câu đúng qui tắc ngữ ph¸p. - Cñng cè, «n tËp kiÕn thøc vÒ nguån gèc TiÕng ViÖt - Giáo dục thái độ trân trọng và ý thức giữ gìn sự trong sáng của Tiếng Việt. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - SGK Ng÷ v¨n 11 - ThiÕt kÕ bµi häc. - M¸y chiÕu. C. C¸ch thøc tiÕn hµnh. - Phơng pháp đọc hiểu, phân tích, kết hợp so sánh, tái hiện, đàm thoại, nêu vấn đề bằng hệ thống câu hái gîi më vµ th¶o luËn nhãm. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức: 2. KiÓm tra bµi cò: KiÓm tra vë so¹n 3. Bµi míi: Hoạt động của GV và HS. Yêu cầu cần đạt.. * Hoạt động 1. HS đọc mục I và trả lời câu hỏi.. I. Lo¹i h×nh ng«n ng÷. - Lo¹i h×nh ng«n ng÷ lµ mét kiÓu cÊu t¹o ngôn ngữ, trong đó bao gồm một hệ thống những đặc điểm có liên quan với nhau, chi phèi lÉn nhau. - Loại hình ngôn ngữ là gì ? Theo em Tiếng - Tiếng Việt thuộc loại hình ngôn ngữ đơn ViÖt thuéc lo¹i h×nh nµo? lËp. II. §Æc ®iÓm lo¹i h×nh tiÕng ViÖt. 1. Tiếng là đơn vị cơ sở của ngữ pháp. - VÒ mÆt ng÷ ©m, tiÕng lµ ©m tiÕt. * Hoạt động 2. - VÒ mÆt sö dông, tiÕng lµ tõ hoÆc yÕu tè cÊu HS đọc mục 2. GV phân tích ví dụ, so sánh tạo từ. víi ng«n ng÷ tiÕng Anh, Nga vµ chuÈn x¸c VÝ dô: Sao anh kh«ng vÒ ch¬i th«n VÜ?.

(142) kiÕn thøc..  7 tiÕng / 7 tõ / 7 ©m tiÕt.  Đọc và viết đều tách rời nhau  §Òu cã kh¶ n¨ng cÊu t¹o nªn tõ: Trë vÒ / ¨n ch¬i / th«n xãm…. 2. Từ không biến đổi hình thái. VÝ dô: T«i1 tÆng anh Êy1 mét cuèn s¸ch, anh Êy2 tÆng t«i2 mét quyÓn vë. - Nhận xét Tôi1 và tôi2; anh ấy1 và anh ấy2  Từ trong Tiếng Việt không biến đổi hình thái ngữ âm, chữ viết có thay đổi không? lấy ví khi biểu thị ý nghĩa ngữ pháp. dụ để so sánh với tiếng Anh? 3. Biện pháp chủ yếu để biểu thị ý nghĩa ngữ pháp là sắp đặt từ theo thứ tự trớc sau và sử dông c¸c h tõ.. - Quan s¸t vÝ dô vµ rót ra nhËn xÐt? * Hoạt động 3 HS đọc ghi nhớ SGK.. VÝ dô: - T«i ¨n c¬m / ¨n c¬m víi t«i / ¨n phÇn c¬m cña t«i nhÐ. - T«i ®ang ¨n c¬m - Tôi đã ăn cơm rồi - T«i sÏ ¨n c¬m - T«i võa ¨n c¬m xong  Trật tự sắp đặt từ ngữ và h từ thay đổi thì ý nghĩa của câu cũng thay đổi. * Cho các từ sau : nó, bảo, sao, không đến  H·y t¹o thµnh c¸c c©u cã nghÜa III. Ghi nhí : SGK.. E. Cñng cè, dÆn dß - Hệ thống kiến thức đ· học - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh G. Rót kinh nghiÖm:. Tiết 90. Ngày soạn. đặc điểm loại hình của tiếng việt. A. Mục đích yêu cầu. - Giúp HS nắm đợc đặc điểm loại hình của Tiếng Việt và mối quan hệ gần gũi giữa Tiếng Việt với c¸c ng«n ng÷ cã cïng lo¹i h×nh. - Biết vận dụng các đặc điểm loại hình của Tiếng Việt vào việc dùng từ, đặt câu đúng qui tắc ngữ ph¸p. - Cñng cè, «n tËp kiÕn thøc vÒ nguån gèc TiÕng ViÖt - Giáo dục thái độ trân trọng và ý thức giữ gìn sự trong sáng của Tiếng Việt. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - SGK Ng÷ v¨n 11 - ThiÕt kÕ bµi häc. - M¸y chiÕu. C. C¸ch thøc tiÕn hµnh. - Phơng pháp đọc hiểu, phân tích, kết hợp so sánh, tái hiện, đàm thoại, nêu vấn đề bằng hệ thống câu hái gîi më vµ th¶o luËn nhãm. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức: 2. KiÓm tra bµi cò: KiÓm tra vë so¹n 3. Bµi míi:.

(143) Hoạt động của GV và HS  Hoạt động 1. Củng cố đặc điểm loại hình tiếng Việt. Yêu cầu cần đạt. I. Lo¹i h×nh ng«n ng÷. II. §Æc ®iÓm lo¹i h×nh tiÕng ViÖt 1. Tiếng là đơn vị cơ sở của ngữ pháp. 2. Từ không biến đổi hình thái. 3. Biện pháp chủ yếu để biểu thị ý nghĩa ngữ pháp là sắp đặt từ theo thứ tự trớc sau và sử dông c¸c h tõ.. IV. LuyÖn tËp. Th¶o luËn nhãm. §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy. GV nhËn xÐt vµ Bµi tËp 1. cho ®iÓm. - Nô tÇm xu©n(1): Bæ ng÷ Nhãm 1+2: Bµi tËp 1. - Nô tÇm xu©n (2): Chñ ng÷. - BÕn(1):Bæ ng÷. - BÕn (2):Chñ ng÷ - TrÎ(1):Bæ ng÷ /TrÎ (2): Chñ ng÷ - Giµ(1):Bæ ng÷/Giµ(2):Chñ ng÷. - Bèng (1): §Þnh ng÷. - Bèng (2)(3)(4):Bæ ng÷. - Bèng(5)+(6):Chñ ng÷. Nhãm 3+4: Bµi tËp 2.. E. Cñng cè, dÆn dß - Hệ thống kiến thức đ· học - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh G. Rót kinh nghiÖm:. Bµi tËp 2. - LËp b¶ng so s¸nh: T. ViÖt. T. Ph¸p. T. Anh. QuyÓn vë C« gi¸o §äc. Livre proffesseure Lire. Book Teacher Read.

(144) TiÕt 90.. TiÓu sö tãm t¾t. A. Mục đích yêu cầu. Giúp học sinh: 1. Nắm được mục đích, yêu cầu của văn bản tiểu sử tóm tắt. 2. Biết cách viết một văn bản tiểu sử tóm tắt. 3. Có ý thức sưu tầm tài liệu, tra cứu tư liệu và thận trọng khi viết văn bản tiểu sử tóm tắt. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - S¸ch gi¸o khoa v¨n 11 - ThiÕt kÕ bµi häc. - M¸y chiÕu. C. C¸ch thøc tiÕn hµnh. - Phơng pháp đọc hiểu, phân tích, kết hợp so sánh, tái hiện, đàm thoại nêu vấn đề bằng hệ thống câu hái th¶o luËn nhãm. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức: 2. KiÓm tra bµi cò: Vë so¹n. 3. Bµi míi: Hoạt động của GV và HS Hoạt động 1: HS đọc kĩ mục I - SGK, trả lời câu hỏi. GV chuẩn xác kiến thức. - Tiểu sử tóm tắt là gì?. - Tiểu sử tóm tắt được viết nhằm mục đích gì?. Yêu cầu cần đạt. I. Mục đích, yêu cầu của tiểu sử tóm tắt. 1. Khái niệm: - Tiểu sử tóm tắt là văn bản thông tin một cách khách quan, trung thực những nét cơ bản về cuộc đời và sự nghiệp của một cá nhân nào đó. - Ví dụ: Tiểu sử một nhà hoạt động chính trị, nhà khoa học, nhà văn, nhà thơ; tiểu sử của một cán bộ, giáo viên... 2. Mục đích: - Giới thiệu cho người đọc, người nghe về cuộc đời, sự nghiệp và những cống hiến của người được nói tới. - Giúp những người có trách nhiệm làm công tác tổ chức. - Giúp chúng ta trong việc lựa chọn bạn bè, giới thiệu cán bộ lãnh đạo. - Nắm được tiêủ sử nhà văn, nhà thơ, thêm cơ sở để hiểu đúng, hiểu sâu hơn các sáng tác của họ. 3. Yêu cầu: - Thông tin một cách khách quan, chính xác về.

(145) - Bản tiểu sử tóm tắt cần đáp ứng những yêu cầu cơ bản nào?. Hoạt động 2 Thảo luận nhóm. Đại diện trình bày. GV chuẩn xác kiến thức.. - Nhãm 1: V¨n b¶n gåm mÊy phÇn ? §ã lµ nh÷ng phÇn nµo ?. - Nhãm 2: C¸c tài liệu được lựa chọn trong tiểu sử tãm tắt của Lương Thế Vinh là những tài liệu như thế nào?. - Nhóm 3: Tác giả đã đánh giá về Lương Thế Vinh như thế nào? - Qua khảo sát ví dụ, em hãy cho biết tiểu sử tóm tắt thường gồm có mấy phần?. + Để viết tiểu sử tóm tắt cần làm gì?. người được nói tới: phải ghi cụ thể, chính xác những số liệu, mốc thời gian, thành tích, đóng góp nổi bật. - Nội dung và độ dài của văn bản cần phù hợp với mục đích viết tiểu sủ tóm tắt. - Văn phong cần cô đọng, trong sáng, giản dị, không sử dụng các biện pháp tu từ, phương thức chủ yêú là thuyết minh. II. Cách viết tiểu sử tóm tắt. 1. Khảo sát ví dụ: Văn bản tiểu sử tóm tắt nhà bác học " Lương Thế Vinh" ( SGK-T. 54) - Bản tiểu sử tóm tắt gồm 4 phần: + Nhân thân: họ tên, tự, hiệu,quê quán. + Các hoạt động chính: các mốc thời gian: từ nhỏ, chưa đầy 20 tuổi, năm 21 tuổi... + Những đóng góp chủ yếu: trong lĩnh vực toán học, văn chương, nghệ thuật,... + Đánh giá chung: có tài kinh bang tế thế, tài hoa, danh vọng vượt bậc ( Lê Quý Đôn). - Các tài liệu được lựa chọn: cụ thể, chính xác, chân thực, tiêu biểu về thân thế và cuộc đời của Lương Thế Vinh: + Ghi rõ họ tên, quê quán, các mốc thời gian. + Dẫn chứng cụ thể: Cuốn " Đại thành toán pháp", "Hí phường phả lục"... - Đánh giá chính xác, toàn diện, khách quan: + So sánh với các sĩ phu đương thời. + Dựa vào lời đánh giá của Lê Quý Đôn. 2. Kết luận. 2.1. Các phần của tiểu sử tóm tắt: 4 phần + Giới thiệu khái quát nhân thân( lịch sử cá nhân): họ tên, ngày tháng năm sinh, năm mất, nghề nghiệp, học vấn, gia đình, gia tộc, quê quán,... + Giới thiệu ngắn gọn lĩnh vực hoạt động xã hội: làm gì, ở đâu,... + Những đóng góp, những thành tựu tiêu biểu. + Đánh giá vai trò, tác dụng. 2.2. Các bước viết tiểu sử tóm tắt: + Sưu tầm tài liệu về đối tượng thông qua việc đọc sách, tra cứu hồ sơ lưu trữ, hỏi nhân chứng... + Sắp xếp, chọn lọc những tài liệu tiêu biểu. + Sử dụng ngôn ngữ thích hợp viết thành văn bản. + Kiểm tra, sửa chữa lại văn bản đã viết. III. Ghi nhớ - SGK IV. Luyện tập.. * Hoạt động 3 HS đọc ghi nhớ.. *Hoạt động 4. Luyện tập. Thảo luận nhóm Nhóm 1: Làm BT 1. Bài tập 1: - Trường hợp viết tiểu sử tóm tắt: c,d - Các trường hợp còn lại: a- viết văn bản thuyết minh. b- viết sơ yếu lí lịch. e- viết điếu văn. Bài tập 2: Văn bản. Gièng nhau. Kh¸c nhau §èi tîng lµ mét ngêi nµo.

(146) TiÓu sö tãm t¾t §iÕu v¨n Nhóm 2: So sánh Tiểu sử tóm tắt và Điếu văn?. Nhóm 3: So sánh Tiểu sử tóm tắt và Sơ yếu lí lịch?. S¬ yÕu lÝ lÞch. §Òu viÕt vÒ mét nh©n vËt nào đó. VB thuyÕt minh. đó, do ngời kh¸c viÕt. Sù tiÕc th¬ng, lêi chia buån víi gia quyÕn. Do b¶n th©n viÕt, theo mÉu cố định. §èi tîng réng h¬n, cã c¶m xóc.. Nhóm 4: So sánh Tiểu sử tóm tắt và văn bản thuyết minh? 4. Hướng dẫn về nhà - Nắm vững kiến thức,vận dụng làm bài tập. - Soạn bài tiếp theo phân phối chương trình.. TiÕt 91.. T«i yªu em. ( Puskin ) A. Mục tiêu cần đạt. - Giúp HS cảm nhận đợc vẻ đẹp giản dị, trong sáng, tinh tế cả về nội dung và hình thức của bài thơ. Qua đó thầy đợc sự cao thợng, chân thành, vị tha… của nhân vật trữ tình. - BiÕt lµm bµi v¨n ph©n tÝch t©m tr¹ng trong th¬ tr÷ t×nh. - Gi¸o dôc v¨n hãa t×nh yªu, niÒm tin vµ nghÞ lùc trong cuéc sèng. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - SGK Ng÷ v¨n 11. - ThiÕt kÕ bµi häc. - M¸y chiÕu. C. C¸ch thøc tiÕn hµnh. - Phơng pháp đọc hiểu, đọc diễn cảm. Phân tích, bình giảng kết hợp so sánh nêu vấn đề bằng hình thức trao đổi, thảo luận nhóm. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức: 2. KiÓm tra bµi cò: KiÓm tra vë so¹n. 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS * Hoạt động 1 I. §äc hiÓu tiÓu dÉn. HS đọc tiểu dẫn SGK. Tóm tắt nội dung. GV 1. Tác giả.. Yêu cầu cần đạt.

(147) chuÈn x¸c kiÕn thøc. - Tên đầy đủ, năm sinh, năm mất. - Quª qu¸n - Cuộc đời và sự nghiệp - C¸c t¸c phÈm tiªu biÓu. 2. Bµi th¬. - Tiểu dẫn SGK trình bày những nội dung - Bài thơ có liên quan đến nữ nhân vật Ôlênhia – con g¸i «ng viÖn trëng viÖn Hµn l©m nghÖ thuËt Nga, n¬i chÝnh nµo ? Puskin thêng xuyªn lui tíi. Nhµ th¬ ngá lêi yªu, nhng cuéc t×nh kh«ng thµnh. H×nh ¶nh c« g¸i lu«n lµ nguån c¶m høng trong th¬ Puskin. - Bài thơ viết năm 1829, đợc in trong tập Những bông hoa ph¬ng B¾c, xuÊt b¶n 1930, lóc nhµ th¬ 30 tuæi. II. §äc hiÓu v¨n b¶n. 1. §äc. * Hoạt động 2. GV hớng dẫn HS cách đọc văn bản. Nhận xét và đọc lại.. - Em hiểu nhan đề bài thơ nh thế nào ?. 2. Gi¶i thÝch tõ khã. - SGK. 3. Nhan đề bài thơ. - Bài thơ vốn không có nhan đề - Puskin không đặt nhan đề cho bài thơ. - Tôi yêu em là nhan đề do ngời dịch tự đặt căn cứ vào m¹ch t×nh c¶m cña bµi th¬. - Cách xng hô: Tôi – Em: Nói đúng tình cảm quan hệ giữa nhân vật trữ tình và em – vừa gần vừa xa, vừa đằm th¾m võa dang dë. Cã thÓ coi ®©y lµ bøc th t×nh. 4. KÕt cÊu. - C¨n cø vµo dÊu c©u , bµi th¬ cã 2 ý lín ( 4 c©u ®Çu/ 4 c©u sau ). - C¨n cø vµo l«gÝc ý, bµi th¬ chia lµm 3 ®o¹n, b¾t ®Çu b»ng côm tõ T«i yªu em - Bài thơ đợc viết theo thể thơ phức tạp nhất.. -. NhËn xÐt kÕt cÊu bµi th¬?. 5. Gi¸ trÞ néi dung vµ nghÖ thuËt cña v¨n b¶n.. 5.1. Bèn c©u ®Çu. * Hoạt động 3. Trao đổi thảo luận nhóm. Đại diện nhóm Tôi yêu em…đến nay…ngọn lửa tình cha tàn phai  bµy tá quan ®iÓm ch©n thµnh, giäng ®iÖu trÇm l¾ng, dÌ tr×nh bµy. GV chuÈn x¸c kiÕn thøc. dÆt, ngËp ngõng, c¸ch nãi kh«ng hoa mÜ, gi¶n dÞ trong cách diễn đạt để nhằm khẳng định : tình yêu cha hoàn toµn t¾t lôi trong t«i. - Tình yêu ấy trớc kia điên dại, mê say, đến bây giờ vẫn Nhãm 1. C¸ch thæ lé t×nh yªu cña nh©n vËt ©m thÇm ch¸y trong tim. tr÷ t×nh nh thÕ nµo? - Nhng không để em bận lòng…hay hồn em phải u hoài  mạch thơ đột ngột thay đổi, khẳng định tình yêu không mang l¹i h¹nh phóc cho em th× ph¶i chÊm døt, tr¶ l¹i sù thanh th¶n cho t©m hån em. - Lý trÝ muèn chèi bá, t×nh yªu l¹i tu«n trµo : Ngän löa t×nh / kh«ng muèn bËn lßng. VËy lµ t×nh thÕ trong bµi th¬ là tình yêu đơn phơng. - Nh©n vËt tr÷ t×nh tuyªn bè mét kiÓu yªu cao thîng: T×nh yªu lµ tù nguyÖn, lµ hiÕn d©ng, lµ hi sinh. NhËn sù Nhãm 2. Sù m©u thuÉn gi÷a t×nh c¶m vµ lý trÝ thua thiÖt, chØ mong cho ngêi m×nh yªu h¹nh phóc. trong con ngêi nh©n vËt tr÷ t×nh lµ g× ?  §ã chÝnh lµ v¨n hãa t×nh yªu! 5.2. Bèn c©u sau. - Thẳng thắn bộc lộ tình yêu của mình, rất đời thờng, gièng nh bao t×nh yªu kh¸c : m ¢ thÇm/ kh«ng hi vong/ rôt rÌ/ hËm hùc / ghen. - Đau khổ khi yêu mà không đợc đền đáp, yêu mà không hi väng. T×nh yªu ë ®©y lµ sù hiÕn d©ng, sù hi sinh thÇm.

(148) lÆng. - Nhân cách của nhân vật trữ tình đợc bộc lộ ở hai câu Nhóm 3. Diễn biến phức tạp của nhân vật trữ thơ cuối : Yêu chân thành đằm thắm/ cầu em đợc ngời tình đợc thể hiện nh thế nào ? tình nh tôi đã yêu em.  C©u th¬ hay nhÊt, s¸ng t¬i sau bao sãng giã, t×nh yªu Êy vÉn vÑn nguyªn dï bao ®au khæ. - C©u th¬ cuèi bÊt ngê xuÊt hiÖn nh©n vËt thø 3 trong bµi th¬ : CÇu em…ngêi t×nh : C¸ch nãi ®Èy ra, kÐo vµo, tõ chối mà khẳng định. Không yêu đợc vẫn chúc phúc cho ngêi yªu. Coi h¹nh phóc cña ngêi yªu lµ h¹nh phóc cña m×nh. Mét t×nh yªu cao thîng, bao dung, nã vît qua thãi Ých kû thêng hµng ngµy, t×nh yªu Nhãm 4. T¹i sao nãi hai c©u kÕt lµ bÊt ngê, tÇm chØ cho mµ kh«ng hÒ nhËn. hµm chøa nhiÒu ý vÞ ? V¨n hãa t×nh yªu. 6. KÕt luËn. - Bài thơ tình đặc sắc, bộc lộ một tình yêu riêng t, sôi næi, ch©n thµnh, cao thîng cña nh©n vËt tr÷ t×nh, mét t×nh yªu ©m thÇm cña mét tr¸i tim thñy chung. - Đề cao phong cách tình yêu : Chân thành đằm thắm mà kh«ng th« thiÓn mï qu¸ng, thiÕt tha say sa mµ vÉn tØnh t¸o vµ cao thîng. - Bµi th¬ thÓ hiÖn râ tµi n¨ng ®iªu luyÖn cña mét mÆt trêi thơ Nga. Puskin xứng đáng với tên gọi thân yêu của c«ng chóng Nga: Nhµ th¬ cña tuæi trÎ vµ t×nh yªu. III. Ghi nhí. - SGK. - Em học đợc điều gì qua bài thơ?. * Hoạt động 4. HS đọc ghi nhớ SGK. 4. Híng dÉn vÒ nhµ. - Häc thuéc lßng bµi th¬. N¾m néi dung bµi häc. - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh. Ngµy so¹n: 28/ 3/ 2008. Ngµygi¶ng: 01 / 4/ 2008. TiÕt 92. Hớng dẫn đọc thêm: Bài thơ số 28 ( R. Ta - Go ). A. Mục đích yêu cầu. - Tìm hiểu cuộc đời, sự nghiệp sáng tác của nhà thơ ấn Độ. - Hiểu đặc trng t duy ngời ấn - Triết lý và trữ tình. - RÌn luyÖn vµ gi¸o dôc vÒ t×nh yªu tuæi trÎ. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - SGK Ng÷ v¨n 11. - ThiÕt kÕ bµi häc - M¸y chiÕu C. C¸ch thøc tiÕn hµnh - Phơng pháp đọc hiểu, đọc diễn cảm. - Phơng pháp phân tích, bình giảng kết hợp so sánh nêu vấn đề qua hình thức trao đổi thảo luận nhãm. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức. 2. Kiểm tra bài cũ: Đọc thuộc lòng bài thơ Tôi yêu em. Nêu suy nghĩ sau khi học xong bài thơ đó.. 3. Bµi míi..

(149) Hoạt động của GV và HS * Hoạt động 1. HS đọc tiểu dẫn và tóm tắt nội dung. GV chuÈn x¸c kiÕn thøc.. * Hoạt động 2. Hớng dẫn HS đọc văn bản.. * Hoạt động 3. Trao đổi thảo luận nhóm.. - Nhóm 1. Hình tợng đôi mắt đợc miêu tả nh thế nµo ? ThÓ hiÖn niÒm khao kh¸t g× trong t×nh yªu ?. Yêu cầu cần đạt I. §äc hiÓu tiÓu dÉn. 1. T¸c gi¶. - Ngời Châu á đầu tiên đợc nhận giải thởng N«ben v¨n häc n¨m 1913. 2. Giíi thiÖu tËp th¬: Ngêi lµm vên II. §äc hiÓu v¨n b¶n. 1. §äc. 2. §Þnh híng néi dung vµ nghÖ thuËt. 2. 1. Sù gi·i bµy t×nh c¶m cña nh©n vËt tr÷ t×nh. - Hình ảnh đôi mắt: Băn khoăn, buồn cha thực sù tin tëng, muèn nh×n th¼ng vµo t©m tëng- khao kh¸t hoµ nhËp t©m hån. - Đáp ứng nguyện vọng đó, chàng trai phơi bày trÇn trôi tÊt c¶: Ch©n thùc, gi¶n dÞ, kh«ng c©u nÖ. - Nhng thËt nghÞch lý lµ ngêi yªu kh«ng biÕt g× về anh và tiếp tục đòi hỏi cao hơn nữa. 2.2. Sù hi sinh v× nhau nhng ®Çy m©u thuÉn trong t×nh c¶m cña nh©n vËt tr÷ t×nh. - §Ó ngêi yªu thÊu hiÓu, chµng trai hi sinh cuéc đời mình, hiến dâng tất cả cuộc đời cho tình yªu: + §êi lµ viªn ngäc: §Ëp n¸t nã ra + §êi lµ ®o¸ hoa: XÐ nhá nã ra + §êi lµ tr¸i tim: Em lµ n÷ hoµng cña V¬ng quèc.. Nhng tất cả em cũng đều không biết gì về anh.  Sự tăng tiến tình cảm trong sự đòi hỏi và giãi bày: Từ giãi bày - đến hi sinh - cuối cùng là hoà - Nhóm 2. Chàng trai làm gì để đáp ứng nguyện hợp. väng cña ngêi yªu? - CÆp quan hÖ tõ: Nhng - nÕu - th×: NhÊn m¹nh sù hi sinh, tÊm lßng hiÕn d©ng cao c¶ cho t×nh yªu.  Nh©n vËt tr÷ t×nh võa lµ con ngêi t×nh nh©n võa là con ngời triết nhân . Đó chính là đặc trng của thÓ lo¹i th¬ triÕt lý - tr÷ t×nh Tago. - Trái tim tình yêu không đơn giản là vật chất. Tiềm ẩn trong đó sự đối lập: Vui sớng và khổ đau; thiếu thốn và giàu sang - đó là tất yếu của t×nh yªu 2.3. Khát vọng hoà đồng, tình yêu rộng mở. - Hai c©u cuèi mang tÝnh chÊt triÕt lý s©u s¾c. - Nhãm 3. T¹i sao cµng gi·i bµy, cµng hi sinh - T×nh yªu lµ sù v« cïng kh«ng ranh giíi. ngêi yªu l¹i cµng kh«ng hiÓu? - Tình yêu luôn đòi hỏi sự thống nhất trọn vẹn, lu«n khao kh¸t biÕt trän nã. §ã lµ ch©n lý cña Tago. 3. KÕt luËn. - Con ngêi giµu lßng nh©n hËu, khao kh¸t cèng hiến cho cuộc đời. - Bµi th¬ tr÷ t×nh giµu chÊt triÕt lý, h×nh ¶nh sinh động, quan niệm tình yêu trong sáng lành mạnh: §ã lµ t×nh yªu hoµ hîp, gÇn gòi, thÊu hiÓu cña hai tâm hồn hớng đến cái vĩnh hằng, duy nhất và.

(150) - Nhãm4. Néi dung hai c©u th¬ cuèi lµ g×?. tuyệt đối trong tình yêu.. - Suy nghÜ cña em sau khi häc xong bµi th¬? 4. Híng dÉn vÒ nhµ. - N¾m néi dung bµi häc. - Thuéc lßng bµi th¬. - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh. - Su tÇm nh÷ng bµi th¬ t×nh hay nhÊt thÕ giíi.. TiÕt LuyÖn tËp viÕt tiÓu sö tãm t¾t. A. Mục đích yêu cầu. - Cñng cè kiÕn thøc vµ kÜ n¨ng vÒ viÕt tiÓu sö tãm t¾t - Tập viết tiểu sử tóm tắt theo định hớng SGK. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - SGK Ng÷ v¨n 11. - ThiÕt kÕ bµi häc - M¸y chiÕu C. C¸ch thøc tiÕn hµnh - HS thực hiện theo các tình huống SGK hớng dẫn bằng hình thức trao đổi, thảo luận nhóm. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức. 2. KiÓm tra bµi cò: §äc thuéc lßng bµi th¬ sè 28 ( Tago). Nªu suy nghÜ sau khi häc xong bµi th¬ đó.. 3. Bµi míi.. Hoạt động của GV và HS * Hoạt động 1. HS đọc mục I SGK và trả lời các câu hỏi. Yêu cầu cần đạt 1. Tình huống có những đặc điểm cần lu ý : - Giíi thiÖu mét ®oµn viªn u tó + Ngêi trÎ tuæi(Häc sinh, sinh viªn…) + Có năng lực tổ chức các hoạt động tập thể - Tham gia øng cö vµo ban chÊp hµnh HLH thanh niªn cña tØnh hoÆc thµnh phè(mét tæ chøc ®oµn thÓ mang tÝnh x· héi ho¸ cao) 2. Qui tr×nh gåm c¸c bíc: - Xác định mục đích và yêu cầu viết tiểu sử tóm t¾t - Xác định nội dung trình bày trong bản tóm tắt - Tìm hiểu ngời giới thiệu để có những thông tin cÇn thiÕt - ViÕt b¶n tiÓu sö tãm t¾t. 3. Tr×nh bµy b¶n tiÓu sö tãm t¾t tríc líp.. Tha c¸c b¹n ! Trong đại hội Liên hiệp thanh niên của thành * Hoạt động 2. GV híng dÉn HS tr×nh bµy b¶n tiÓu sö tãm t¾t phè s¾p tíi, t«i xin giíi thiÖu b¹n……vµo danh sách đề cử của ban chấp hành nhiệm kì mới. tríc líp. B¹n …sinh ngµy…th¸ng…n¨m…, t¹i… hiÖn ®ang lµ häc sinh… Suốt ba năm học bạn …đều là….. bạn.

(151) NhËn xÐt c¸ch tr×nh bµy cña b¹n.. GV bæ sung kh«ng chØ häc giái mµ cßn lµ ngêi cã n¨ng lùc tæ vµ kÕt luËn. chức và điều hành các hoạt động tập thể một c¸ch cã hiÖu qu¶… Víi uy tÝn vµ kinh nghiÖm c«ng t¸c cña b¹n …tôi tin là…sẽ có những đóng góp tích cực cho phong trµo thanh niªn cña thµnh phè. V× vËy t«i xin trân trọng giới thiệu bạn …vào danh sách đề cö. Rất mong các bạn đồng tình, ủng hộ ý kiến cña t«i vµ tËp trung phiÕu bÇu cho b¹n … Xin ch©n thµnh c¶m ¬n. *Hoạt động 3. Hoạt động nhóm(4 nhóm) GV híng dÉn HS luyÖn tËp viÕt tiÓu sö tãm t¾t. §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy. C¸c nhãm nhËn xÐt, bæ sung.. 4. LuyÖn tËp, cñng cè. - ViÕt tiÓu sö tãm t¾t c¸c nh©n vËt: +NguyÔn Du +NguyÔn Tr·i +Xu©n DiÖu + Một nhân vật nào đó mà em kính phục. 4. Híng dÉn vÒ nhµ. - TËp viÕt tiÓu sö tãm t¾t - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh.. TiÕt 96. Ngêi trong bao. A.P. Sª- khèp. A. Mục đích yêu cầu. - Hiểu đợc sự phê phán sâu sắc của nhà văn đối với lối sống thu mình vào trong bao của một bộ phËn tri thøc Nga cuèi thÕ kû XIX. - Thấy đợc những nét đặc sắc về nghệ thuật của tác phẩm; xây dựng biểu tợng và nhân vật điển hình, cách kể chuyện đặc sắc. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - SGK Ng÷ v¨n 11. - ThiÕt kÕ bµi häc - M¸y chiÕu C. C¸ch thøc tiÕn hµnh - Phơng pháp đọc hiểu, đọc diễn cảm..

(152) - Phơng pháp phân tích, bình giảng kết hợp so sánh nêu vấn đề qua hình thức trao đổi thảo luận nhãm. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức. 2. KiÓm tra bµi cò: KiÓm tra vë so¹n.. 3. Bµi míi.. Hoạt động của GV và HS *Hoạt động 3.Trao đổi cặp nhỏ.. Yêu cầu cần đạt I. §äc hiÓu tiÓu dÉn. II. §äc hiÓu v¨n b¶n. 1. §äc, kÓ tãm t¾t. 2. Gi¸ trÞ néi dung vµ nghÖ thuËt cña v¨n b¶n. 2.1. Ch©n dung vµ tÝnh c¸ch cña nh©n vËt ngêi trong bao – Bªli cèp.. - Chân dung của nhân vật Bêlicốp đợc cụ thể hoá * Chân dung. b»ng nh÷ng nÐt vÏ nh thÕ nµo? - CÆp kÝnh ®en, g¬ng mÆt nhît nh¹t, nhá bÐ, cho¾t l¹i nh mÆt chån. - ăn mặc : đều màu đen - Phục sức : đều để trong bao( giầy, ủng, kính, «…) - ý nghÜ : giÊu vµo bao - Tªn Bªlicèp Ýt ai gäi ngêi trong bao  Ch©n dung k× qu¸i, lËp dÞ, thu m×nh trong vá, t¹o cho m×nh mét c¸i bao ng¨n c¸ch, b¶o vÖ khái những ảnh hởng, tác động của cuộc sống bên ngoµi. - NÐt næi bËt nhÊt trong tÝnh c¸ch cña Bªlicèp lµ * TÝnh c¸ch. g×? t¹i sao? - C©u nãi cöa miÖng : Nhì l¹i x¶y ra chuyÖn g× th× sao - Nhút nhát, sống cô độc, luôn lo lắng, sợ hãi tất c¶, thÝch sèng rËp khu«n nh c¸i m¸y v« hån. - Lu«n tho¶ m·n, hµi lßng víi lèi sèng cæ lç, b¶o thñ vµ lu«n cho r»ng sèng nh thÕ míi lµ sèng, míi lµ ngêi c«ng d©n tèt, lµ nhµ gi¸o cã tr¸ch nhiÖm. - Kh«ng hiÓu mäi ngêi chung quanh, kh«ng hiÓu xã hội, cứ nhởn nhơ, tự nhiên, đắm chìm trong sự - Kh¸i qu¸t con ngêi vµ tÝnh c¸ch Bªlicèp b»ng t«n sïng qu¸ khø nh÷ng tõ ng÷, h×nh ¶nh nµo?  Bøc ch©n dung vÒ mét con ngêi k× qu¸i, l¹c lâng, khủng khiếp: hèn nhát - cô độc - máy móc - giáo ®iÒu- thu m×nh trong bao, trong vá èc, vµ c¶m thấy mãn nguyện trong đó. - Lèi sèng vµ con ngêi Bªlicèp ¶nh hëng nh thÕ nào đến những ngời xung quanh nơi y đang sống  Lối sống và con ngời Bêlicốp ảnh hởng đến cuộc vµ lµm viÖc? sèng vµ tinh thÇn cña anh chÞ em gi¸o viªn trong trêng n¬i y lµm viÖc, trong d©n c thµnh phè n¬i y sèng. TÊt c¶ mäi ngêi sî y, ghÐt y, tr¸nh xa y.. TiÕt 2. - ổn định tổ chức. - Bµi míi * Hoạt động 1. Trao đổi thảo luận nhóm.. 2.2. C¸i chÕt cña Bªlicèp. - Nguyªn nh©n: + Vì ngã đau, dẫn đến mắc bệnh, lại không chịu ch÷a ch¹y + Vì bị sốc trớc thái độ của chị em Varenca + Sâu xa hơn đó là cái chết của Bêlicốp là tất yếu:.

(153) Nhãm 1. V× sao Bªlicèp chÕt?. - Nhãm 2. Nªu ý nghÜa c¸i chÕt cña Bªlicèp?. với tạng ngời, cách sống của y, dẫn đến cái chết nh thÕ lµ tÊt yÕu.  Cuối cùng Bêlicốp đã tìm cho mình một cái bao tốt nhất - đó cũng là mong muốn của y. - Sau khi h¾n chÕt, mäi ngêi c¶m thÊy nh tho¸t khái g¸nh nÆng, thÊy nhÑ nhµng. Nhng ch¼ng bao l©u cuéc sèng l¹i diÔn ra nh cò.  Do ảnh hởng, tác động nặng nề dai dẳng của lối sống, kiểu ngời Bêlicốp đã đầu độc không khí trong sạch, lành mạnh của đạo đức, văn hoá nớc Nga đơng thời.  HiÖn tîng, lèi sèng, kiÓu ngêi Bªlicèp mang tÝnh qui luËt trong lÞch sö ph¸t triÓn cña x· héi loµi ngêi. 2.3. NghÖ thuËt biÓu tîng c¸i bao.. - Nghĩa gốc: Vật hình túi(hộp) dùng để bao, gói, đựng đồ vật, hàng hoá... Nhãm 3. Nªu ý nghÜa cña nghÖ thuËt biÓu tîng - NghÜa chuyÓn: Lèi sèng vµ tÝnh c¸ch cña Bªlicèp c¸i bao?  KiÓu ngêi, lèi sèng thu m×nh trong bao – cuéc sống trói buộc, tù hãm, đối với nhân dân Nga, tri thøc Nga cuèi thÕ kû 19. 2.4. §Æc s¾c nghÖ thuËt. - Chän ng«i kÓ: + Ngêi kÓ chuyÖn: Bu r¬ kin – nh©n vËt T«i + Ngêi thuËt l¹i c©u chuyÖn Bu r¬ kin kÓ lµ t¸c gi¶.  TÝnh kh¸ch quan, g©y c¶m gi¸c ch©n thËt, gÇn gòi, t¹o cÊu tróc kÓ: truyÖn lång trong truyÖn. - Giäng kÓ: MØa mai, ch©m biÕm, trÇm tÜnh vÎ Nhóm 4. Theo em truyện ngắn có những đặc sắc ngoài bình thản. nghÖ thuËt nµo? - NghÖ thuËt x©y dùng nh©n vËt ®iÓn h×nh: Tõ chân dung, lời nói, hành động…đều khái quát thµnh tÝnh c¸ch, lèi sèng. - NghÖ thËt t¬ng ph¶n: Lèi sèng, tÝnh c¸ch cña Bªlicèp >< chÞ em Valenca, gi¸o viªn, nh©n d©n … - NghÖ thuËt biÓu tîng: H×nh ¶nh c¸i bao, ngêi trong bao, c¸i chÕt cña Bªlicèp. - Kết thúc truyện: Ngời nghe – ngời đọc giả định trực tiếp phát biểu chủ đề t tởng – tạo ấn tợng cho ngời đọc. 2.5. Chủ đề t tởng. - Lªn ¸n m¹nh mÏ kiÓu ngêi trong bao. Lèi sèng trong bao và tác hại của nó đối với hiện tại và tơng lai nớc Nga. - Theo em gi¸ trÞ t tëng cña truyÖn ng¾n lµ g×?. * Hoạt động 2. HS đọc ghi nhớ SGK. - Lêi c¶nh b¸o vµ kªu gäi mäi ngêi cÇn ph¶i thay đổi cách sống, không thể sống tầm thờng, hèn nh¸t, Ých kØ. III. Ghi nhí. - SGK. IV. LuyÖn tËp.

(154) - Lµm bµi tËp SGK. * Hoạt động 3. GV híng dÉn HS luyÖn tËp theo bµi tËp SGK. Gäi ch÷a BT lÊy ®iÓm. 4. Híng dÉn vÒ nhµ. - N¾m néi dung bµi häc - Tãm t¾t néi dung truyÖn. - Su tÇm nh÷ng c©u thµnh ng÷, tôc ng÷ gÇn gòi víi lèi sèng, kiÓu sèng trong bao ? - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh.. TiÕt Thao t¸c lËp luËn b×nh luËn A. Mục đích yêu cầu. Gióp HS : - Hiểu đợc mục đích, yêu cầu và tầm quan trọng của thao tác lập luận bình luận. - Nắm đợc những nguyên tắc và cách thức cơ bản của thao tác lập luận bình luận. - BiÕt vËn dông thao t¸c lËp luËn b×nh luËn vµo bµi viÕt v¨n vµ øng xö trong cuéc sèng B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - SGK Ng÷ v¨n 11. - ThiÕt kÕ bµi häc - M¸y chiÕu C. C¸ch thøc tiÕn hµnh - Phơng pháp đọc hiểu, phân tích, thuyết giảng kết hợp so sánh, nêu vấn đề qua hình thức trao đổi th¶o luËn nhãm. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức. 2. KiÓm tra bµi cò: KiÓm tra vë so¹n.. 3. Bµi míi.. Hoạt động của GV và HS * Hoạt động 1. HS đọc mục I SGK và trả lời câu hỏi. GV chuÈn x¸c vµ chèt kiÕn thøc.. Yêu cầu cần đạt I. Mục đích, yêu cầu của thao tác lập luận bình luËn. 1. Mục đích của bình luận - Là đánh giá ( xác định phải trái, đúng sai, hay dở) và bàn bạc (trao đổi ý kiến).

(155) 2. Yªu cÇu cña b×nh luËn - Trình bày rõ ràng, trung thực vấn đề đợc bình luËn. - Lập luận để khẳng đợc nhận xét, đánh giá của mình là đúng đắn. - Bàn bạc, mở rộng vấn đề một cách sâu sắc và có søc thuyÕt phôc. 3. So s¸nh: B×nh luËn, gi¶i thÝch, chøng minh. - Bình luận: Đề xuất và thuyết phục ngời đọc tin, tán đồng với ý kiến(đề xuất) của mình về một vấn đề nào đó. - Gi¶i thÝch: Dïng lÝ lÏ vµ dÉn chøng gióp ngêi đọc hiểu về một vấn đề nào đó. - Chứng minh: Dùng dẫn chứng và lí lẽ khiến ngời đọc tin một vấn đề nào đó.  B×nh luËn cã vai trß vµ tÇm quan träng trong cuéc sèng con ngêi. Muèn c¸c cuéc tranh luËn cã hiÖu qu¶ vµ bæ Ých chóng ta cÇn thµnh th¹o kÜ n¨ng - B×nh luËn cã vai trß vµ tÇm quan träng nh thÕ b×nh luËn. nµo trong cuéc sèng con ngêi ? II. C¸ch b×nh luËn. Mét bµi b×nh luËn thêng cã c¸c bíc sau: * Hoạt động 2. HS đọc mục II SGK và trả lời câu hỏi - Bớc 1: Nêu vấn đề cần bình luận. GV chèt kiÕn thøc. + Nêu rõ đợc thái độ và sự đánh giá của ngời bình luận trớc vấn đề đa ra. + Tr×nh bµy râ rµng, trung thùc - Bớc 2: Đánh giá vấn đề cần bình luận + Đứng hẳn về một phía mình cho là đúng để bác bá c¸i sai. +Kết hợp phần đúng của mỗi phía và loại bỏ phần sai để tìm ra tiếng nói chung trong sự đánh giá. + Đa ra cách đánh giá của riêng mình. - Bớc 3: Bàn về vấn đề cần bình luận. + Bàn về thái độ, hành động, cách giải quyết trớc vấn đề đang đợc xem xét. + Bµn vÒ nh÷ng ®iÒu rót ra khi liªn hÖ víi thêi đại, hoàn cảnh, lứa tuổi … + Bàn về những vấn đề sâu xa hơn mà vấn đề đợc b×nh luËn gîi ra. III. Ghi nhí. - SGK * Hoạt động 3. HS đọc ghi nhớ SGK * Hoạt động 4. GV híng dÉn HS lµm bµi tËp SGK. Ch÷a bµi tËp vµ cho ®iÓm.. IV. LuyÖn tËp Bµi tËp 1. - B×nh luËn kh«ng ph¶i lµ gi¶i thÝch, chøng minh hay kÕt hîp gi¶i thÝch víi chøng minh. V×: + Mục đích 3 kiểu bài này khác nhau + Bản chất của bình luận là tranh luận về vần đề mà tất cả ngời tham gia bình luận đều đã biết và đều có ý kiến riêng về vấn đề đó.. 4. Híng dÉn vÒ nhµ. - N¾m néi dung bµi häc. Lµm c¸c bµi tËp cßn l¹i. - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh.. t-98 ngêi cÇm quyÒn kh«I phôc uy quyÒn V. Huy- g«.

(156) A. Mục đích yêu cầu. Gióp HS: - Nắm đợc những nét đặc trng của bút pháp lãng mạn qua h cấu, diễn biến và nghệ thuật văn bản. - Cảm nhận đợc sức mạnh của tình thơng yêu mà Huygô muốn gửi gắm. - HiÓu vµ biÕt c¸ch ph©n tÝch diÔn biÕn t©m tr¹ng nh©n vËt trong t¸c phÈm tù sù. - Gi¸o dôc lßng kÝnh träng vµ th¬ng yªu con ngêi. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - SGK Ng÷ v¨n 11. - ThiÕt kÕ bµi häc - M¸y chiÕu C. C¸ch thøc tiÕn hµnh - Phơng pháp đọc hiểu, đọc diễn cảm. - Phơng pháp phân tích, bình giảng kết hợp so sánh nêu vấn đề qua hình thức trao đổi thảo luận nhãm. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức. 2. KiÓm tra bµi cò: -Truyện ngắn Ngời trong bao và hình tợng Bêlicốp để lại trong em những ấn tợng và cảm xúc gì? -V× sao nãi truyÖn ng¾n Ngêi trong bao cã ý nghÜa thêi sù rÊt réng r·i vµ s©u s¾c?. 3. Bµi míi.. Hoạt động của GV và HS. Yêu cầu cần đạt. * Hoạt động 1. I. §äc hiÎu tiÓu dÉn. HS đọc tiểu dãn SGK và tóm tắt nội dung chính. 1. Tác giả GV chuÈn x¸c kiÕn thøc. - VÝch-to Huy-g« : 1802-1885 - Cuộc đời gắn kiền với nớc Pháp thế kỷ 19. Từ một nhà thơ thần đồng, một quí tộc thành nhà văn lãng mạn có t tởng dân chủ, đứng về phía nhân - Tiểu dẫn SGK trình bày những nội dung dân chống lại chính quyền phong kiến phản động - Nhà văn Pháp đầu tiên đợc chôn cất trong hầm nµo ? Tãm t¾t ? mé ®iÖn P¨ng tª «ng – n¬i dµnh riªng cho vua chóa vµ danh tíng - V. Huyg« - danh nh©n nh©n v¨n ho¸ thÕ giíi. - Tác phẩm đồ sộ : + TiÓu thuyÕt : Nhµ thê §øc bµ Pari, ChÝn m¬i ba, Nh÷ng ngêi khèn khæ… + Th¬ ca : L¸ thu, Tia s¸ng vµ bãng tèi, Trõng ph¹t… + KÞch: HÐc na ni… 2. T¸c phÈm Nh÷ng ngêi khèn khæ. - CÊu tróc: Gåm 5 phÇn, h¬n 2000 trang, hµng tr¨m nh©n vËt - Néi dung: T¸i hiÖn khung c¶nh Pari vµ níc Ph¸p ba thËp kû ®Çu thÕ kû 19, xoay quanh nhan v¹t Giăng Van giăng từ khi đợc ra tù đến lúc qua đời, với một thông điệp : Trên đời, chỉ có một điều ấy thôi, đó là thơng yêu nhau. - Tãm t¾t t¸c phÈm: SGK. - §äc phÇn tãm t¾t néi dung t¸c phÈm.. 3. §o¹n trÝch. - XuÊt xø; TrÝch ch¬ng IV, quyÓn 8, phÇn I, tËp 1.. - Tãm t¾t néi dung ®o¹n trÝch. Ngêi cÇm quyÒn kh«i phôc uy quyÒn kÓ l¹i t×nh huèng thanh tra c¶nh s¸t Gia ve – mét hung thÇn ác sát đối với thế giới tội phạm dẫn lính đến bắn - Nội dung từ đầu đến đoạn trích : Gi¨ng van gi¨ng- thî xÐn c©y- bÞ kÐt ¸n tï khæ Gi¨ng Van gi¨ng khi «ng ®ang chøng kiÕn c¶nh sai chỉ vì lấp trộm bành mì cho 7 đứa cháu đói cô thợ khâu Phăng tin hấp hối. kh¸t vµ nh÷ng lÇn vît ngôc kh«ng thµnh. Sau 19 năm tù đầy Giăng van giăng đợc tha nhng bị mọi ngêi xua ®uæi. §îc gi¸m môc Mirien c¶m ho¸,.

(157) ông quyết tâm làm lại cuộc đời. Nhờ nghị lực, th«ng minh vµ may m¾n, Gi¨ng v¨n gi¨ng trë thành thị trởng Mađơ len và chủ nhà máy sản xuÊt thuû tinh giµu cã.¤ng ra søc lµm viÖc thiÖn. II. §äc hiÓu v¨n b¶n. §Ó cøu mét ngêi nghÌo bÞ b¾t vµ kÕt ¸n oan, Giăng van giăng quyết định tự tố cáo mình với 1. Đọc, kể đoạn trích. nhà chức trách và chờ cảnh sát đến bắt mình. 2. Gi¸ trÞ néi dung vµ nghÖ thuËt cña v¨n b¶n. 2.1. H×nh tîng nh©n vËt Gia ve. * Hoạt động 2. GV hớng dẫn HS đọc văn bản.. - Ch¸nh thanh tra c¶nh s¸t, ngêi cÇm quyÒn kh«i phôc uy quyÒn, con ¸c thó gi÷ nhµ cho chÝnh quyÒn t s¶n.. * Hoạt động 3. Trao đổi cặp. GV gọi trình bày, nhận xét và cho ®iÓm. - Giäng nãi nh ¸c thó gÇm, cÆp m¾t phãng vµo téi ph¹m nh mãc s¾t, c¸i cêi ghª tëm ph« c¶ hai hµm r¨ng. - Nh©n vËt Gia ve lµ ai ? §¹i diÖn cho thÕ lùc nµo - ChØ b»ng hai tiÕng: Mau lªn: céc lèc, ng¾n ngñi, trong x· héi? mà đã đã có cái gì man rợ, điên cuồng. - H¾n võa xÊu hæ, nhôc nh· võa c¨m tøc tríc sù m¹nh mÏ vµ tÊm lßng nh©n hËu cña Gi¨ng van gi¨ng. - Hắn hả hê, khoái trá trong sự đắc thắng của con - Tìm những hình ảnh, chi tiết miêu tả chân dung thú khi săn đợc mồi. nh©n vËt Gia ve ? - Không hề động lòng thơng trớc lời nói, hành động khi Phăng tin hấp hối. - H¾n rÊt nÓ sî tríc søc m¹nh phi phµm vµ b¶n lÜnh cña Gi¨ng van Gi¨ng  Nghệ thuật ẩn dụ so sánh: Chân dung độc đáo, - Thái độ và tính cách của Gia ve khi đối diện với đầy ấn tợng. Chân dung một con ngời – thú. Gi¨ng van gi¨ng ?. 2.2. H×nh tîng Gi¨ng Van gi¨ng. - Từ một ông thị trởng Ma đơ len giàu có sang TiÕt 2. träng trë thµnh tªn tï khæ sai Gi¨ng Van gi¨ng - ổn định tổ chức khèn khæ. - Cö chØ ®iÒm tÜnh, ng«n ng÷ nhÑ nhµng, nh· - KiÓm tra bµi cò. nhÆn, kh«ng hÒ khiÕp sî tríc Gia ve. - H¹ giäng, nhón m×nh cÇu xin cho Ph¨ng tin. - Khi Phăng tin chết: Thái độ và hành động của * Hoạt động 1. Trao đổi thảo luận nhóm. Đại diện nhóm trình ông trở nên mạnh mẽ, quyết liệt. Sù b×nh tÜnh cña «ng lµ cho Gia ve khiÕp sî, bµy. GV nhËn xÐt, chuÈn x¸c kiÕn thøc. kh«ng d¸m ra tay. - Sẵn sàng chịu bắt sau khi đã hoàn tất mọi thủ tục cần thiết để tiễn đa Phăng tin vào cõi vĩnh h»ng. Nhóm 1+2 Tìm những hình ảnh, chi tiết miêu tả  Miêu tả trực tiếp: Ngôn ngữ, cử chỉ, hành động ngôn ngữ, cử chỉ, thái độ và hành động của >< với Gia ve. Gi¨ng Van gi¨ng?  Miªu t¶ gi¸n tiÕp qua Ph¨ng tin, qua bµ X¬ : Hình ảnh của một vị cứu tinh, đấng cứu thế.  Miêu tả ngoại đề của tác giả thông qua hàng loạt c©u hái vµ lêi b×nh luËn: H×nh ¶nh cña mét con ngêi phi thêng, l·ng m¹n. * Tãm l¹i. Nh÷ng thñ ph¸p nghÖ thuËt vµ c¸ch kÕt - Nhóm 3+4. Nghệ thuật kể chuyện góp phần cấu sự phát triển của tình tiết trong kể chuyện đều lµm næi bËt h×nh tîng nh©n vËt Gi¨ng Van gi¨ng híng tíi viÖc t« ®Ëm, ca ngîi con ngêi kh¸c th-.

(158) nh thÕ nµo?. ờng, đều qui tụ về thế giới lí tởng. III. Ghi nhí. - SGK. Hình tợng ngời anh hùng lãng mạn đối lập với cờng quyền – nhân vật trung tâm đợc Huygô dồn hết tâm huyết và bút lực đẻ miêu tả và qua đó gửi gắn thông điệp về tình thơng yêu con ngêi. * Hoạt động 2. HS đọc ghi nhớ SGK.. 4. Híng dÉn vÒ nhµ. - N¾m néi dung bµi häc. §äc l¹i v¨n b¶n. - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh.. TiÕt -99 ngêi cÇm quyÒn kh«I phôc uy quyÒn V. Huy- g« A. Mục đích yêu cầu. Gióp HS: - Nắm đợc những nét đặc trng của bút pháp lãng mạn qua h cấu, diễn biến và nghệ thuật văn bản. - Cảm nhận đợc sức mạnh của tình thơng yêu mà Huygô muốn gửi gắm. - HiÓu vµ biÕt c¸ch ph©n tÝch diÔn biÕn t©m tr¹ng nh©n vËt trong t¸c phÈm tù sù. - Gi¸o dôc lßng kÝnh träng vµ th¬ng yªu con ngêi. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - SGK Ng÷ v¨n 11. - ThiÕt kÕ bµi häc - M¸y chiÕu C. C¸ch thøc tiÕn hµnh - Phơng pháp đọc hiểu, đọc diễn cảm. - Phơng pháp phân tích, bình giảng kết hợp so sánh nêu vấn đề qua hình thức trao đổi thảo luận nhãm. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức. 2. KiÓm tra bµi cò: -Truyện ngắn Ngời trong bao và hình tợng Bêlicốp để lại trong em những ấn tợng và cảm xúc gì? -V× sao nãi truyÖn ng¾n Ngêi trong bao cã ý nghÜa thêi sù rÊt réng r·i vµ s©u s¾c?. 3. Bµi míi.. Hoạt động của GV và HS. Yêu cầu cần đạt I. §äc hiÎu tiÓu dÉn. II. §äc hiÓu v¨n b¶n. 1. §äc, kÓ ®o¹n trÝch..

(159) * Hoạt động 1. Trao đổi thảo luận nhóm. Đại diện nhóm trình 2. Giá trị nội dung và nghệ thuật của văn bản. bµy. GV nhËn xÐt, chuÈn x¸c kiÕn thøc. 2.1. H×nh tîng nh©n vËt Gia ve. - Ch¸nh thanh tra c¶nh s¸t, ngêi cÇm quyÒn kh«i phôc uy quyÒn, con ¸c thó gi÷ nhµ cho chÝnh quyÒn t s¶n. Nhãm 1+2 T×m nh÷ng h×nh ¶nh, chi tiÕt miªu t¶ ngôn ngữ, cử chỉ, thái độ và hành động của Gi¨ng Van gi¨ng? - Giäng nãi nh ¸c thó gÇm, cÆp m¾t phãng vµo téi ph¹m nh mãc s¾t, c¸i cêi ghª tëm ph« c¶ hai hµm r¨ng. - ChØ b»ng hai tiÕng: Mau lªn: céc lèc, ng¾n ngñi, mà đã đã có cái gì man rợ, điên cuồng. - H¾n võa xÊu hæ, nhôc nh· võa c¨m tøc tríc sù m¹nh mÏ vµ tÊm lßng nh©n hËu cña Gi¨ng van gi¨ng. - Nhóm 3+4. Nghệ thuật kể chuyện góp phần - Hắn hả hê, khoái trá trong sự đắc thắng của con làm nổi bật hình tợng nhân vật Giăng Van giăng thú khi săn đợc mồi. nh thÕ nµo? - Không hề động lòng thơng trớc lời nói, hành động khi Phăng tin hấp hối. - H¾n rÊt nÓ sî tríc søc m¹nh phi phµm vµ b¶n lÜnh cña Gi¨ng van Gi¨ng  Nghệ thuật ẩn dụ so sánh: Chân dung độc đáo, ®Çy Ên tîng. Ch©n dung mét con ngêi – thó. Hình tợng ngời anh hùng lãng mạn đối lập với cờng quyền – nhân vật trung tâm đợc Huygô dồn hết tâm huyết và bút lực đẻ miêu tả và qua đó gửi gắn thông điệp về tình thơng yêu con ngêi. * Hoạt động 2. HS đọc ghi nhớ SGK.. 2.2. H×nh tîng Gi¨ng Van gi¨ng. - Từ một ông thị trởng Ma đơ len giàu có sang träng trë thµnh tªn tï khæ sai Gi¨ng Van gi¨ng khèn khæ. - Cö chØ ®iÒm tÜnh, ng«n ng÷ nhÑ nhµng, nh· nhÆn, kh«ng hÒ khiÕp sî tríc Gia ve. - H¹ giäng, nhón m×nh cÇu xin cho Ph¨ng tin. - Khi Phăng tin chết: Thái độ và hành động của «ng trë nªn m¹nh mÏ, quyÕt liÖt. Sù b×nh tÜnh cña «ng lµ cho Gia ve khiÕp sî, kh«ng d¸m ra tay. - Sẵn sàng chịu bắt sau khi đã hoàn tất mọi thủ tục cần thiết để tiễn đa Phăng tin vào cõi vĩnh h»ng.  Miêu tả trực tiếp: Ngôn ngữ, cử chỉ, hành động >< víi Gia ve.  Miªu t¶ gi¸n tiÕp qua Ph¨ng tin, qua bµ X¬ : Hình ảnh của một vị cứu tinh, đấng cứu thế.  Miêu tả ngoại đề của tác giả thông qua hàng loạt c©u hái vµ lêi b×nh luËn: H×nh ¶nh cña mét con ngêi phi thêng, l·ng m¹n. * Tãm l¹i. Nh÷ng thñ ph¸p nghÖ thuËt vµ c¸ch kÕt cấu sự phát triển của tình tiết trong kể chuyện đều hớng tới việc tô đậm, ca ngợi con ngời khác thờng, đều qui tụ về thế giới lí tởng. III. Ghi nhí. - SGK. 4. Híng dÉn vÒ nhµ..

(160) - N¾m néi dung bµi häc. §äc l¹i v¨n b¶n. - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh.. TiÕt 102.. LuyÖn tËp thao t¸c lËp luËn b×nh luËn. A. Mục đích yêu cầu. - Cñng cè kiÕn thøc vµ kÜ n¨ng thao t¸c lËp luËn b×nh luËn. - Vận dụng thao tác lập luận bình luận vào việc nhận xét, đánh giá, bàn bạc một số vấn đề cụ thể. - RÌn luyÖn t duy l«gÝc. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - SGK Ng÷ v¨n 11. - ThiÕt kÕ bµi häc - M¸y chiÕu C. C¸ch thøc tiÕn hµnh - HS thực hiện theo các bài tập SGK hớng dẫn bằng hình thức trao đổi, thảo luận nhóm. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức. 2. KiÓm tra bµi cò: KiÓm tra vë so¹n. 3. Bµi míi.. Hoạt động của GV và HS. Yêu cầu cần đạt. * Hoạt động 1. 1. Qui tr×nh viÕt bµi v¨n lËp luËn b×nh luËn. HS đọc yêu cầu bài tập 1 và thực hiện theo hớng dÉn. §Ò tµi : Lêi ¨n tiÕng nãi cña mét häc sinh v¨n Các nhóm làm việc độc lập. minh, thanh lÞch. - Xác định kiểu bài : Bình luận xã hội. - Diễn đạt một luận điểm trong phần thân bài. 2. Tr×nh bµy luËn ®iÓm tríc líp. * Hoạt động 2. GV gäi HS tr×nh bµy tríc líp. NhËn xÐt vµ cho ®iÓm..

(161) 3. Tham kh¶o mét sè bµi viÕt trong SGK. * Hoạt động 3. HS đọc bài viết tham khảo SGK. 4. Híng dÉn vÒ nhµ. - TËp viÕt ®o¹n v¨n b×nh luËn. - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh. Ngµy so¹n: 10/ 4/ 2008. Ngµygi¶ng: 16 / 4/ 2008. TiÕt 100-101 VÒ lu©n lÝ x· héi ë níc ta. ( Trích Đạo đức và luân lí Đông - Tây ) Phan Ch©u Trinh. A. Mục đích yêu cầu. - Giúp HS cảm nhận đợc tinh thần yêu nớc, t tởng tiến bộ của Phan Châu Trinh khi kêu gọi gây dùng nÒn lu©n lÝ x· héi ë níc ta. - Hiểu đợc nghệ thuật văn chính luận. - Rèn kĩ năng đọc - hiểu, phân tích đặc điểm văn chính luận. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn - SGK, SGV Ng÷ v¨n 11 - ThiÕt kÕ bµi häc - M¸y chiÕu C. C¸ch thøc tiÕn hµnh - Phơng pháp đọc hiểu, đọc diễn cảm; kết hợp bình giảng, phân tích, so sánh qua hình thức trao đổi th¶o luËn nhãm - TÝch hîp ph©n m«n TiÕng ViÖt, Lµm v¨n. D. TiÕn tr×nh giê häc 1. ổn định tổ chức 2. Kiểm tra bài cũ: Phân tích sự đối lập về tính cách giữa Giăng Văn giăng – Gia ve?. 3. Bµi míi.. Hoạt động của GV và HS. Yêu cầu cần đạt. *Hoạt động 1. I. §äc hiÓu tiÓu dÉn HS đọc tiểu dẫn SGK. Tóm tắt nội dung. GV 1. Tác giả. chuÈn x¸c kiÕn thøc. - Phan Ch©u Trinh (1872-1926), tù Tö C¸n, hiÖu Hi m·. - Quª qu¸n - Cuộc đời sự nghiệp - Mét sè t¸c phÈm tiªu biÓu 2. §o¹n trÝch VÒ lu©n lÝ x· héi ë níc ta - Thuộc phần 3 cuả bài Đạo đức và luân lí Đông Tây, đợc ông diễn thuyết vào đêm 19/11/1925, t¹i nhµ Héi Thanh niªn Sµi Gßn( nay thuéc TP Hå ChÝ Minh) - Nhan đề do nhà biên soạn sách đặt II. §äc hiÓu v¨n b¶n. * Hoạt động 2. 1. §äc. Hớng dẫn HS đọc văn bản, tìm hiểu thể loại, bố - Rõ ràng, mạch lạc, hùng hồn, khi đau xót, khi côc. tha thiÕt. Chó ý c©u hái c¶m th¸n, c©u hái tu tõ. 2. Gi¶i thÝch tõ khã. - SGK 3. ThÓ lo¹i, bè côc. - ThÓ lo¹i: V¨n chÝnh luËn (nghÞ luËn vÒ mét vÊn đề chính trị-xã hội: Vấn đề luân lí xã hội 1925 ở níc ta) - Bè côc: 3 phÇn + PhÇn 1: ë VN cha cã lu©n lÝ x· héi + PhÇn 2: So s¸nh lu©n lÝ x· héi Ch©u ¢u (Ph¸p) víi níc ta. + Phần 3: Giải pháp của Phan Châu Trinh để ViÖt Nam cã lu©n lÝ x· héi.

(162) 4. T×m hiÓu gi¸ trÞ néi dung vµ nghÖ thuËt v¨n b¶n.. * Hoạt động 3. Trao đổi cặp. GV chuÈn x¸c kiÕn thøc.. 4.1. LuËn ®iÓm 1: ë ViÖt nam cha cã lu©n lÝ x· héi. - Lu©n lÝ x· héi: Kh¸i niÖm dïng chØ nh÷ng quan niệm, nguyên tắc, qui định hợp lí lẽ thờng chi phối mọi quan hệ, hoạt động và phát triển cña x· héi... Theo em hiÓu lu©n lÝ x· héi lµ g× ?. - Cách đặt vấn đề trực tiếp, trực diện, nhấn mạnh và phủ định: “xã hội luân lí trong nớc ta tuyệt - Nhận xét cách nêu vấn đề và phân tích luận nhiên không ai biết đến” ®iÓm cña t¸c gi¶ ? - Ph©n tÝch luËn ®iÓm: + Söa l¹i quan niÖm phiÕn diÖn, hÑp hßi: quan hệ bạn bè không thay thế cho luân lí xã hội đợc chØ lµ bé phËn nhá cña lu©n lÝ x· héi. Quan niÖm Nho gia xa : + Quan niÖm Nho gia xa bÞ hiÓu mét c¸ch sai  B×nh thiªn h¹ lµ gãp phÇn cho x· héi giµu lÖch cã, h¹nh phóc.  Cách nêu vấn đề và phân tích luận điểm của tác  Bình thiên hạ là cai trị xã hội, đè nén nhân giả bộc lộ quan niệm t tởng của một nhà Nho uyªn b¸c, s¾c s¶o vµ thøc thêi. d©n, trôc lîi c¸ nh©n h thÕ nµo ?. 4. Híng dÉn vÒ nhµ. - N¾m néi dung bµi häc - §äc l¹i v¨n b¶n - S¹on bµi tiÕp tiÕt 2. VÒ lu©n lÝ x· héi ë níc ta. ( Trích Đạo đức và luân lí Đông - Tây ) Phan Ch©u Trinh. -. ổn định tổ chức. KiÓm tra bµi cò : Tr×nh bµy luËn ®iÓm 1 Bµi míi Hoạt động của GV và HS. Yêu cầu cần đạt. * Hoạt động 1. 4.2. LuËn ®iÓm 2 : So s¸nh lu©n lÝ x· héi bªn Trao đổi, thảo luận nhóm. Ch©u u¢ (Ph¸p) vµ ë níc ta. §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, GV nhËn xÐt vµ chuÈn x¸c kiÕn thøc. Lu©n lÝ XH níc ta Lu©n lÝ XH Ch©u ¢u - Kh«ng hiÓu, cha hiÕu, ®iÒm nhiªn nh - RÊt thÞnh hµnh vµ ngñ, ch¼ng biÕt g× ph¸t triÓn (thê ¬, tª liÖt) - DÉn chøng : Khi ngêi - Nhãm 1. T¸c gi¶ so s¸nh vµ ph©n tÝch hai nÒn - DÉn chøng :Ph¶i ai cã quyÒn thÕ hoÆc lu©n lÝ x· héi §«ng (níc ta) vµ T©y(Ch©u ¢u nÊy hay, ai chÕt mÆc chÝnh phñ, cËy quyÒn vµ Ph¸p) nh thÕ nµo? ai, cháy nhà hàng thế, sức mạnh đè nén, xãm b×nh ch©n nh v¹i, ¸p bøc quyÒn lîi riªng đèn nhà ai nhà nấy của cá nhân hay đoàn rạng, chỉ nghĩ đến sự thể thì ngời ta tìm mọi yên ốn của riêng cách để giành lại công m×nh, bÊt c«ng còng b»ng x· héi. cho qua. - Nguyªn nh©n : Cã - Nguyªn nh©n : Cha ®oµn thÓ, cã ý thøc s½n cã ®oµn thÓ, ý thøc sµng lµm viÑc d©n chñ kÐm chung(công đức), có ¨n häc (v¨n ho¸)cã tinh thÇn d©n chñ, biÕt.

(163) nh×n xa tr«ng réng. - T¸c gi¶ lÝ gi¶i nguyªn nh©n t×nh tr¹ng d©n kh«ng biÕt ®oµn thÓ, kh«ng träng c«ng Ých. +Trớc đó ông cha ta có ý thức đoàn thể, biết đến c«ng Ých : gãp giã lµm b·o, gom c©y lµm rõng. - Nhãm 2. T¸c gi¶ lÝ gi¶ v× sao d©n ta cha cã ý +VÒ sau : Bän Vua chóa quan l¹i, bän tri thøc T©y thøc ®oµn thÓ, ý thøc d©n chñ kÐm? học háo danh, háo quyền, tham lam trà đạp lên d©n t×nh  Học trò có những suy thoái đạo đức, luân lí - Thái độ của tác giả. + §èi víi bän l¹i, tri thøc T©y häc : c¨m ghÐt cao đả kích mạnh mẽ - Nhóm 3. Thái độ của tác giả trớc tình trạng độ, + §èi víi nh©n d©n: Võa ®au xãt, võa mØa mai, đó nh thế nào? võa c¶m th«ng. T¸c gi¶ kÕt luËn b»ng hai c©u c¶m th¸n cho thÊy tinh thÇn ph¶n phong cña t¸c gi¶ hÕt søc m¹nh mẽ, triệt để. 4.3. LuËn ®iÓm 3: Gi¶i ph¸p cña Phan Chu Trinh - Mục đích: Nớc Việt Nam tự do độc lập - Gi¶i ph¸p tríc m¾t vµ l©u dµi: Nh©n d©n ph¶i x©y dùng ®oµn thÓ, ®Èy m¹nh truyÒn b¸ t tëng x· - Nhóm 4. Tác giả đa ra giải pháp gì để phát hội trong nhân dân. triÓn lu©n lÝ x· héi ë níc ta? 4.4. NghÖ thuËt. - KÕt hîp chÆt chÏ yÕu tè biÓu c¶m vµ yÕu tè nghÞ luËn. + yÕu tè nghÞ luËn: LËp luËn chÆt chÏ l«gÝc, biÓu hiÖn t duy s¾c s¶o, giäng v¨n m¹nh mÏ, hïng hån. + YÕu tè biÓu c¶m: Dïng nhiÒu c©u c¶m th¸n, lêi v¨n nhÑ nhµng tõ tèn. Ph¸t biÓu chÝnh kiÕn kh«ng chØ b»ng lÝ trÝ mµ cßn b»ng c¶ tr¸i tim thÊm thÝa nçi ®au vÒ t×nh tr¹ng t¨m tèi cña x· héi ViÖt Nam - NhËn xÐt nghÖ thuËt v¨n chÝnh luËn ? đơng thời. III. Ghi nhí. - SGK * Hoạt động 2. HS đọc ghi nhớ SGK. 4. Cñng cè. - §äc l¹i v¨n b¶n. - Tr¶ lêi c©u hái SGK 5. Híng dÉn vÒ nhµ. - N¾m néi dung bµi häc - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh.. §äc thªm: Tiếng mẹ đẻ – nguồn giải phóng các dân tộc bị áp bức NguyÔn An Ninh. A. Mục đích yêu cầu. - Gióp HS hiÓu gi¸ trÞ néi dung vµ nghÖ thuËt cña bµi v¨n chÝnh luËn. + Vai trß cña TiÕng ViÖt + Tính chiến đấu trong cách lập luận của bài văn. - Rèn kĩ năng đọc - hiểu. Củng cố kỹ năng phân tích đặc điểm văn chính luận. - Giáo dục thái độ tôn trọng và giữ gìn sự trong sáng của Tiếng Việt..

(164) B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn - SGK, SGV Ng÷ v¨n 11 - ThiÕt kÕ bµi häc - M¸y chiÕu C. C¸ch thøc tiÕn hµnh - Phơng pháp đọc hiểu, đọc diễn cảm. kết hợp trao đổi thảo luận nhóm tìm hiểu nội dung văn bản qua hÖ thèng c©u hái SGK. - TÝch hîp ph©n m«n TiÕng ViÖt, Lµm v¨n. D. TiÕn tr×nh giê häc 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tra bµi cò: Lu©n lÝ x· héi níc ta kh¸c víi lu©n lÝ x· héi ph¬ng T©y nh thÕ nµo? nguyªn nh©n? Gi¶i ph¸p?. 3. Bµi míi.. Hoạt động của GV và HS. Yêu cầu cần đạt. * Hoạt động 1. HS đọc tiểu dãn SGk và tóm tắt nội dung chính.. I. §äc hiÓu tiÓu dÉn 1. T¸c gi¶. - 1899 – 1943, sinh ra ë quª mÑ, lín lªn ë quª cha. - Cha lµ nhµ yªu níc lín - Lµ nhµ b¸o, nhµ v¨n vµ tríc hÕt lµ nhµ yªu níc tiÕn bé næi tiÕng ®Çu thÕ kû XX. 2. T¸c phÈm - S¸ng t¸c 1925 díi bót danh NguyÔn TÞnh, ®¨ng trªn b¸o TiÕng chu«ng rÌ.. * Hoạt động 2. GV hớng dẫn HS đọc và tìm hiểu văn bản qua II. §äc hiÓu v¨n b¶n. hÖ thèng c©u hái SGK 1. §äc. 2. §Þnh híng t×m hiÓu v¨n b¶n. - Nhãm 1. C©u 1.. - Nhãm 2. C©u 2. C©u 1. Thói học đòi Tây hoá của một bộ phận tri thức, quan l¹i ViÖt Nam thÓ hiÖn ë : + ThÝch nãi tiÕng Ph¸p h¬n tiÕng ViÖt + Cãp nhÆt nh÷ng c¸i tÇm thêng cña v¨n ho¸ Châu Âu để loè đồng bào mình + KiÕn tróc, trang trÝ nhµ cöa lai c¨ng l¹i cho lµ v¨n minh Ph¸p. + Từ bỏ tiếng mẹ đẻ, cho là Tiếng Việt nghèo nµn. C©u 2. Tiếng nói có tầm quan trọng đặc biệt đối với vận mÖnh d©n téc + Là ngời bảo vệ quí báu nhất nền độc lập dân téc + Lµ yÕu tè quan träng nhÊt gióp gi¶i phãng d©n téc. - Nhãm 3. C©u 3. C©u 3. Nhận định Tiếng việt không nghèo dựa trên cơ së : + Ng«n tõ th«ng dông, da d¹ng, phong phó + Ng«n ng÷ giµu cã cña NguyÔn Du + Ngêi ViÖt cã thÓ dÞch c¸c t¸c phÈm Trung Quèc sang tiÕng ViÖt, s¸ng t¸c nh÷ng t¸c phÈm v¨n häc hay b»ng TiÕng ViÖt. - Nhãm 4. C©u 4. C©u 4. Quan niÖm cña t¸c gi¶ vÒ mèi quan hÖ gi÷a ng«n ng÷ níc ngoµi vµ ng«n ng÷ níc m×nh. + Ngêi trÝ thøc ch©n chÝnh ph¶i biÕt Ýt nhÊt mét thứ tiếng châu Âu, để hiểu văn hoá châu Âu + Tuyên truyền cho đồng bào cùng hiểu những hiểu biết của mình, chứ không đợc giữ làm của riªng. + Học tiếng nớc ngoài để làm giàu cho ngôn ngữ nớc mình chứ không phải từ bỏ tiếng mẹ đẻ..

(165) 4.Híng dÉn vÒ nhµ. - N¾m néi dung bµi häc - §äc l¹i v¨n b¶n. - So¹n bµi theo ph©n ph©n phèi ch¬ng tr×nh. TiÕt 103-104. Ba cống hiến vĩ đại của các mác. ¨ng - ghen. A. Mục đích yêu cầu. - Nhận thức đợc những đóng góp quan trọng của Các Mác đối với lịch sử nhân loại - Rèn kỹ năng đọc hiểu, nắm đợc nghệ thuật lập luận của Ăng ghen - Thái độ biết ơn và trân trọng những thành quả CM mà các bậc tiền bối đã đặt ra. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn - SGK, SGV Ng÷ v¨n 11 - ThiÕt kÕ bµi häc - M¸y chiÕu C. C¸ch thøc tiÕn hµnh - Phơng pháp đọc hiểu, đọc diễn cảm; kết hợp bình giảng, phân tích, so sánh qua hình thức trao đổi th¶o luËn nhãm - TÝch hîp ph©n m«n TiÕng ViÖt, Lµm v¨n. D. TiÕn tr×nh giê häc 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tra bµi cò: KiÓm tra bµi so¹n. 3. Bµi míi.. Hoạt động của GV và HS * Hoạt động 1. HS đọc tiểu dẫn SGK, tóm tắt nội dung chính.. Yêu cầu cần đạt I. §äc hiÓu tiÓu dÉn. 1. ¡ng ghen (1820-1895) - Nhà hoạt động cách mạng nổi tiếng của phong trµo thÕ giíi vµ Quèc tÕ céng s¶n. - Ngêi viÕt tiÕp vµ hoµn chØnh t¸c phÈm næi tiÐng nhÊt cña M¸c : Bé T b¶n, vµ cïng M¸c so¹n Tuyªn ng«n §¶ng céng s¶n.. 2. C¸c M¸c (1818-1885) - Nhà triết học và lí luận chính trị vĩ đại ngời §øc - Có đóng góp rất lớn cho cuộc đấu tranh chống - Ngêi nµo ®em l¹i h¹nh phóc cho nhiÒu ngêi nhÊt ¸ch thèng trÞ t s¶n. - Là ngời thầy, lãnh tụ vĩ đại nhất của giai cấp thì ngời đó là kẻ hạnh phúc nhất. công nhân và nhân dân lao động toàn thế giới (Lª DuÈn) - Ngời đi đờng không biết mẹt mỏi. Quan niÖm vÒ h¹nh phóc cña M¸c : - Hạnh phúc là đấu tranh.  T×nh b¹n cña C¸c M¸c vµ ¡ng - ghen lµ t×nh bạn vĩ đại và cảm động nhất của hai nhà thiên tµi, hai nhµ c¸ch m¹ng. 3. Văn bản : Ba cống hién vĩ đại của Các Mác. - Nhan đề: Do nhà biên soạn sách đặt - Là bài điếu văn - chính luận do Ăng ghen đọc tríc mé C¸c M¸c t¹i nghÜa trang Hai – ghÕt (Lu©n §«n - Anh )  Đánh giá cống hiến vĩ đại của Mác, biểu lộ lßng tiÕc th¬ng cña nh÷ng ngêi céng s¶n tríc tæn thÊt to lín nµy. II. §äc hiÓu v¨n b¶n. 1. §äc - Giäng trÇm hïng, nhng trang nghiªm døt * Hoạt động 2. GV hớng dẫn HS đọc văn bản, tìm hiểu bố cục, khoát và tự hào. thÓ lo¹i 2. Gi¶i thÝch tõ khã. - SGK.

(166) 3. ThÓ lo¹i vµ bè côc - ThÓ lo¹i: V¨n tÕ - Bè côc: 3 phÇn + PhÇn 1: Sù trèng v¾ng vµ mÊt m¸t cña giai cÊp v« s¶n vµ nh©n d©n thÕ gií khi M¸c qua đời. + Phần 2: Đánh giá ba cống hiến vĩ đại của Các M¸c. + PhÇn 3: Gi¶I thÝch v× sao M¸c bÞ nhiÒu ngêi thï ghÐt vµ vu khèng nhng l¹i kh«ng cã kÎ thï c¸ nh©n. §¸nh gi¸ sù bÊt tö cña M¸c. 4. T×m hiÓu gi¸ trÞ néi dung vµ nghÖ thuËt cña v¨n b¶n 4.1. PhÇn më ®Çu * Hoạt động 3. - Ng¾n gän, gi¶n dÞ, cïng lóc cã nh÷ng t¸c Trao đổi thảo luận nhóm. Đại diện nhóm trình dụng: bµy. GV chuÈn x¸c kiÕn thøc + Th«ng b¸o cô thÓ, râ rµng thêi ®iÓm ra ®i m·i m·i cña M¸c + Sự ra đi của Mác rất đời thờng, giản dị nh mét sù viÖc trong cuéc sèng hµng ngµy. - NhËn xÐt phÇn më ®Çu? + Mối quan hệ giữa cái bình thờng và vĩ đại, b×nh thêng bçng ho¸ thiªng liªng - Đánh giá khái quát về Mác: Nhà t tởng vĩ đại nhất trong số những nhà t tởng hiện đại.  Béc lé niÒm th¬ng tiÕc s©u s¾c v× sù tæn thÊt, trèng v¾ng mang tÇm thÕ giíi, nh©n lo¹i tríc sù ra ®i cña M¸c.. - Tâm trạng của tác giả trớc lời đánh giá đó ? 4.2. Ba cống hiến vĩ đại của Mác. a/ Cống hiến vĩ đại thứ nhất. - ổn định tổ chức - T×m ra qui luËt ph¸t triÓn cña lÞch sö x· héi - KiÓm tra bµi cò loµi ngêi. ( mang tÇm vÜ m«) - Bµi míi - Néi dung cô thÓ cña quy luËt : + §ã lµ lÞch sö h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña kinh tÕ x· héi + §ã lµ mèi quan hÖ gi÷a c¬ së h¹ tÇng vµ thîmg tÇng kiÕn tróc… + Mỗi giai đoạn phát triển kinh tế nhất định Nhãm1: của một dân tộc hay một thời đại tạo ra cơ sở - Cống hiến vĩ đại thứ nhất của Các – Mác là để phát triển thợng tầng kiến trúc tơng ứng. gì? Tác giả đã sử dụng nghệ thuật gì để làm nổi bật cống hiến đó? Nhận xét tác dụng của cống  Phát hiện mới mẻ, quan trọng đến mức vĩ đại. hiến đó với xã hội Nó làm đảo lộn và phá sản tất cả các cách giải thích về lịch sử xã hội trớc đó và đơng thời. Nó trë thµnh h¹t nh©n cña chñ nghÜa duy vËt lÞch sö Trong KHTN (sinh Trong KHXH (Sö vµ học) Cống hiến vĩ đại triết) Cống hiến vĩ đại của Đác uyn: Tìm ra của Các Mác: Tìm ra  Cách trình bày và đánh giá giản dị, dễ hiểu quy luật tiến hoá và quy luật phát triển của thông qua cách bình luận và so sánh tơng đồng. ph¸t triÓn cña thÕ giíi loµi ngêi. h÷u c¬ (mu«n loµi) b/ Cống hiến vĩ đại thứ hai. - T×m ra gi¸ trÞ thÆng d (m) vµ qui luËt cña gi¸ trÞ thÆng d. TiÕt 2.. - T¸c dông cña cèng hiÕn: mang tÇm vi m«, rÊt mới mẻ và tinh vi. Đó là qui luật vận động.

(167) riªng cña ph¬ng thøc s¶n xuÊt t b¶n chñ nghÜa Nhãm 2. đơng thời và của xã hội t sản do phơng thức ấy Cống hiến thứ hai của Mác là gì? Tác dụng của đẻ ra. cèng hiÕn hai?  Vĩ đại hơn cống hiến 1, với cống hiến này, lập tøc mét ¸nh s¸ng xuÊt hiÖn  Chỉ cần một trong hai cống hiến Mác đã đủ trở thành nhà t tởng vĩ đại. c/ Cèng hiÕn thø ba. - Mác đã kết hợp giữa lí luận với thực tiến, biến c¸c lÝ thuyÕt c¸ch m¹ng khoa häc thµnh hµnh động.  M¸c kh«ng chØ lµ mét nhµ b¸c häc, nhµ t tëng Nhãm 3. Cống hiến vĩ đại thứ ba của Mác là gì ? Nhận xét vĩ đại mà còn là nhà cách mạng. Ông vừa là ngời thầy, ngời đồng chí, ngời bạn kính trọng tin con ngêi M¸c qua cèng hiÕn nµy ? tëng vµ th©n yªu cña giai cÊp c«ng nh©n vµ nhân dân lao động toàn thế giới. 4.3. §o¹n kÕt. - §¸nh gi¸ tæng hîp vÒ con ngêi cña M¸c trong c¸c mèi quan hÖ… - M¸c cã nhiÒu kÎ thï v× chóng bÞ v¹ch trÇn chân tớng, chúng căm ghét, run sợ vì đó là sự thËt mµ chóng kh«ng thÓ chèi c·i hay b¸c bá. Nhãm 4. Vì sao Mác có nhiều kẻ đối địch nhng cha chắc - Mác không có kẻ thù riêng vì mục tiêu phê có kẻ thù riêng ? Nhng ai khóc thơng ông nhiều phán, đấu tranh của Mác là xã hội t sản và học thuyết phản động, duy tâm phản khoa học của nhÊt ? V× sao ? chóng, chø kh«ng ph¶i mét c¸ nh©n cô thÓ nµo.  Hµng triÖu ngêi : Giai cÊp c«ng nh©n, nh©n dân lao động toàn thế giới thơng tiếc ông, chính lµ b»ng chøng hïng hån nhÊt chøng tá søc m¹nh vµ sù bÊt tö cña häc thuyÕt M¸c.. - Gi¸ trÞ cña bµi v¨n trong c¸ch lËp luËn?. 4.4. NghÖ thuËt lËp luËn. - M« h×nh chung lËp luËn toµn bµi: Th«ng b¸o về cái chết - đánh giá sự nghiệp ngời quá cố – bµy tá sù th¬ng tiÕc. - LËp luËn võa trïng ®iÖp võa t¨ng tiÕn, vµ so sánh khẳng định Mác là nhà t tởng vĩ đại nhất trong số những nhà t tởng vĩ đại hiện đại. - Nét đặc biệt của bài văn tế: đề cao+ca ngîi+th¬ng tiÕc, kh«ng bi ai, khu«n s¸o. III. Ghi nhí. - SGK.. * Hoạt động 4. HS đọc ghi nhớ SGK. 4. Híng dÉn vÒ nhµ. - N¾m néi dung bµi häc. - §äc l¹i v¨n b¶n, thuéc dÉn chøng minh ho¹. - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh.. TiÕt 105. A. Mục đích yêu cầu.. Phong c¸ch ng«n ng÷ chÝnh luËn.

(168) - Hiểu đợc khái niệm, các loại văn bản và đặc điểm của phong cách ngôn ngữ chính luận. - RÌn kÜ n¨ng ph©n tÝch vµ viÕt bµi v¨n nghÞ luËn. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn - SGK, SGV Ng÷ v¨n 11 - ThiÕt kÕ bµi häc - M¸y chiÕu C. C¸ch thøc tiÕn hµnh - Phơng pháp đọc hiểu, kết hợp phân tích, so sánh qua hình thức trao đổi thảo luận nhóm. - TÝch hîp ph©n m«n TiÕng ViÖt, §äc v¨n, Lµm v¨n. D. TiÕn tr×nh giê häc 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tra bµi cò: KiÓm tra bµi so¹n.. 3. Bµi míi.. Hoạt động của GV và HS * Hoạt động 1. HS đọc mục 1 và trả lời câu hỏi GV chuÈn x¸c kiÕn thøc.. Yêu cầu cần đạt I. V¨n b¶n chÝnh luËn vµ ng«n ng÷ chÝnh luËn. 1. T×m hiÓu v¨n b¶n chÝnh luËn. - ThÓ lo¹i : V¨n b¶n chÝnh luËn - Mục đích viết: Thuyết phục ngời đọc bằng lí lẽ vµ lËp luËn dùa trªn quan ®iÓm chÝnh trÞ nhÊt định. - Đọc 3 ví dụ SGK và xác định thể loại, mục - Thái độ ngời viết : Ngời viết có thể bày tỏ thái đích, thái độ và quan điểm của ngời viết ? độ khác nhau tuỳ theo nội dung, nhng nhìn chung bao giờ cũng thể hiện thái độ dứt khoát trong cách lập luận để giữ vững quan điểm của m×nh. - Quan ®iÓm ngêi viÕt: Dïng nh÷ng lÝ lÏ vµ bằng chứng xác đáng để không ai có thể bác bỏ đợc  có sức thuyết phục lớn đối với ngời đọc.. * Hoạt động 2. HS đọc mục II và nhận xét. GV chuÈn x¸c kiÕn thøc.. 2. NhËn xÐt chung vÒ v¨n b¶n chÝnh luËn vµ ng«n ng÷ chÝnh luËn - Phạm vi sử dụng: Ngôn ngữ chính luận đợc dïng trong c¸c v¨n b¶n chÝnh luËn vµ c¸c lo¹i tµi liÖu chÝnh trÞ kh¸c..Tån t¹i ë c¶ d¹ng viÕt vµ d¹ng nãi.. - Mục đích- đặc điểm: Ngôn ngữ chính luận chỉ xoay quanh viÖc tr×nh bµy ý kiÕn hoÆc b×nh luËn, đánh giá một sự kiện, một vấn đề chính trị, một - Xác định phạm vi, mục đích, đặc điểm của chính sách, chủ trơng về văn hoá xã hội theo ng«n ng÷ chÝnh luËn ? một quan điểm chính trị nhất định. - Ph©n biÖt ng«n ng÷ chÝnh luËn víi ng«n ng÷ dïng trong c¸c v¨n b¶n kh¸c: + Ngôn ngữ trong các văn bản khác là để bình luận về một vấn đề nào đó đợc quan tâm trong đời sống xã hội, trong văn học…dựa trên hình - Ph©n biÖt ng«n ng÷ chÝnh luËn víi ng«n ng÷ thøc nghÞ luËn( nghÞ luËn x· héi, nghÞ luËn v¨n dïng trong c¸c v¨n b¶n kh¸c ? häc ) + Ng«n ng÷ chÝnh luËn: dïng tr×nh bµy mét quan điểm chính trị đối với một vấn đề nào đó thuéc lÜnh vùc chÝnh trÞ. * Hoạt động 3. Gọi HS đọc ghi nhớ SGK. GV chèt kiÕn thøc.. * Hoạt động 4. GV híng dÉn HS lµm bµi tËp SGK.. 3. Ghi nhí. - SGK 4. LuyÖn tËp cñng cè. - Ph©n biÖt kh¸i nÞªm: NghÞ luËn - Lµ thao t¸c t duy, lµ phơng tiện biểu đạtmột kiểu bài làm văn trong nhµ trêng.. ChÝnh luËn - Lµ phong c¸ch chøc n¨ng ng«n ng÷, h×nh thµnh vµ tån t¹i nh một phong cách độc lËp, do c¸ch thøc sö dụng ngôn ngữ đã.

(169) hình thành những đặc trng tiªu biÓu. - Thao t¸c chØ thu hÑp - Thao tác đợc sử trong phạm vi trình dông ë tÊt c¶ mäi lÜnh bµy quan ®iÓm vÒ vÊn vực khi trình bày, đề chính trị diễn đạt.. 4. Híng dÉn vÒ nhµ. - N¾m néi dung bµi häc - Lµm tiÕp c¸c bµi tËp cßn l¹i - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh.. Tiết 106- Một thời đại trong thi ca Hoµi Thanh A. Mục đích yêu cầu. - Hiểu đợc quan niệm của Hoài Thanh về tinh thần thơ mới trong ý nghĩa văn chơng và xã hội. - Thấy rõ nghị luận văn chơng khoa học, chặt chẽ, thấu đáo và cách diễn đạt tài hoa tinh tế, giàu c¶m xóc cña t¸c gi¶. - Gi¸o dôc lßng tr©n träng vµ ý thøc g×n gi÷ tinh hoa v¨n ch¬ng d©n téc. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn.

(170) - SGK, SGV Ng÷ v¨n 11 - ThiÕt kÕ bµi häc - M¸y chiÕu C. C¸ch thøc tiÕn hµnh - Phơng pháp đọc hiểu, đọc diễn cảm; kết hợp bình giảng, phân tích, so sánh qua hình thức trao đổi th¶o luËn nhãm - TÝch hîp ph©n m«n TiÕng ViÖt, Lµm v¨n. D. TiÕn tr×nh giê häc 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tra bµi cò: KÕt hîp kiÓm tra lÊy ®iÓm trong qu¸ tr×nh gi¶ng.. 3. Bµi míi.. Hoạt động của GV và HS. Yêu cầu cần đạt. * Hoạt động 1. HS đọc tiểu dẫn SGK và tóm tắt nội dung chính.. I. §äc hiÓu tiÓu dÉn. 1. T¸c gi¶. - Tªn khai sinh NguyÔn §øc Nguyªn : 15/7/1909 – 14/3/1982. - Xuất thân trong một gia đình nhà nho nghèo, sím tham gia phong trµo yªu níc. ViÕt v¨n tõ những năm ngoài 20 tuổi, hoạt động chủ yếu trong ngµnh v¨n ho¸ nghÖ thuËt - Nhµ phª b×nh v¨n häc xuÊt s¾c nhÊt cña v¨n - Tiểu dẫn SGK trình bày những nội dung nào ? học Việt Nam hiện đại. H·y tãm t¾t ? - T¸c phÈm s¸ng gi¸ nhÊt: Thi nh©n ViÖt Nam(1942) đợc in tới 33 lần - Gi¶i thëng Hå ChÝ Minh vÒ v¨n häc nghÖ thuËt 2000. 2. TiÓu luËn nghiªn cøu phª b×nh phong trµo th¬ mới: Một thời đại trong thi ca. - §Æt ë ®Çu cuèn Thi nh©n ViÖt Nam - §o¹n trÝch thuéc phÇn cuèi bµi tiÓu luËn. II. §äc hiÓu v¨n b¶n * Hoạt động 2. 1.§äc Hớng dẫn HS đọc văn bản, tìm hiểu chú thích và bè côc 2. T×m hiÓu chó thÝch 3. Bè côc - Phần 1 : Nêu vấn đề đi tìm thơ mới, những khó kh¨n vµ ph¬ng ph¸p thùc hiÖn - PhÇn 2 : Ph©n tÝch, chøng minh néi dung tinh thÇn th¬ míi - PhÇn 3: C¸c nhµ th¬ míi gi¶i quyÕt bi kÞch cña m×nh, t×m hi väng vµo ngµy mai 4. Gi¸ trÞ néi dung vµ nghÖ thuËt. * Hoạt động 3. Trao đổi thảo luận nhóm. §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy GV chuÈn x¸c kiÕn thøc. 4.1. PhÇn mét. - Cách vào đề ngắn gọn, trực tiếp: tinh thần thơ míi.  §ã lµ néi dung, b¶n chÊt, cèt lâi chi phèi toµn bộ thơ mới, dùng để phân biệt thơ mới với thơ cò. - Tác giả đề nghị phơng pháp nhận diện thơ mới: - Nhóm 1. Vấn đề cốt lõi làm nên đặc trng của Phơng pháp so sánh đối chiếu thơ mới là gì? làm thế nào để nhận diện tinh thần ( cùng thời và tổng thể) th¬ míi? 4.2. PhÇn 2. - Tinh thÇn th¬ míi lµ ë ch÷ T«i + Ch÷ t«i g¾n víi c¸i riªng c¸ nh©n, c¸ thÓ; ch÷ - Nhóm 2. Tinh thần thơ là gì? Em hiểu thời đại ta gắn với cái chung, tập thể, cộng đồng, xã hội. chữ Tôi và thời đại chữ Ta nh thế nào? - Chữ tôi cá nhân xuất hiện trong thi đàn Việt Nam vµo nh÷ng n¨m 20 thÕ kû XX, nhng l¹c lâng, b¬ v¬… v× t¸ch khái c¸i ta chung  C¸i t«i l·ng m¹n. + T¶n §µ, ThÕ L÷, L Träng L, Hµn MÆc Tö,.

(171) Xu©n DiÖu, Huy CËn… 4.3. PhÇn 3. - Tìm lại lòng tin đã mất, gửi vào tình yêu Tiếng Việt, dồn tình yêu quê hơng đất nớc trong tình - Nhóm 3. Các nhà thơ mới tìm con đờng giải yêu tiếng mẹ đẻ. tho¸t bi kÞch tuyÖt väng, bÕ t¾c, buån sÇu Êy nh  Miªu t¶ b»ng h×nh ¶nh, so s¸nh víi th¬ cña Cao thÕ nµo? B¸ Nh¹, B¹ch C DÞ…t×m hi väng trong thÊt väng.  Con đờng riêng của thơ mới, tuy có những tác dụng nhng còn hạn chế. Tuy nhiên nó cũng đáng đợc lịch sử ghi nhận và trân trọng. 4.4.§Æc s¾c nghÖ thuËt - TÝnh khoa häc. + HÖ thèng luËn ®iÓm chuÈn x¸c, s©u s¾c. + DÉn chøng chän läc, lËp luËn chÆt chÏ ®Çy søc thuyÕt phôc. + Sử dụng biện pháp đối chiếu, so sánh đạt hiệu qu¶ cao. + Nhìn nhận đánh giá vấn đề ở tầm sâu rộng, nhiÒu mÆt, biÖn chøng vµ kh¸ch quan. - Nhãm 4. NhËn xÐt nghÖ thuËt viÕt v¨n nghÞ - TÝnh nghÖ thuËt luËn phª b×nh cña t¸c gi¶? + Lời văn tình cảm, giãi bày chia sẻ, đồng cảm. + NhiÒu h×nh ¶nh gîi c¶m, gîi h×nh, gîi liªn tëng. + T×nh c¶m ch©n thµnh, nång nhiÖt. + Giäng v¨n nghÞ luËn phª b×nh nhng kh«ng kh« khan mµ dÞu dµng, hÊp dÉn. III. Ghi nhí. - SGK * Hoạt động 4. HS đọc ghi nhớ SGK. 4. Cñng cè. Tinh thÇn th¬ míi Chữ tôi(tuyệt đối) – bi kịch tâm hồn của thanh niên thời ấy. NghÖ thuËt lËp luËn khoa häc, chÆt chÏ. V¨n phong tµi hoa, tinh tÕ, thấu đáo, giàu cảm xúc.. 5. Híng dÉn vÒ nhµ. - N¾m néi dung bµi häc - §äc l¹i v¨n b¶n - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh.. Ngµy so¹n: 21/ 4/ 2008. Ngµygi¶ng: 25/ 4/ 2008. TiÕt 108.. Phong c¸ch ng«n ng÷ chÝnh luËn (tiÕp theo). A. Mục đích yêu cầu. - Nắm đợc các phơng tiện diễn đạt và đặc trng của phong cách ngôn ngữ chính luận..

(172) -Ôn tập và củng cố những kiến thức và kĩ năng đã học ở tiết trớc. - Vận dụng kiến thức đã học vào việc phân tích và xây dựng văn bản chính luận. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn - SGK, SGV Ng÷ v¨n 11 - ThiÕt kÕ bµi häc - M¸y chiÕu C. C¸ch thøc tiÕn hµnh - Phơng pháp đọc hiểu, kết hợp phân tích, so sánh, gợi mở. - TÝch hîp ph©n m«n TiÕng ViÖt, §äc v¨n, Lµm v¨n. D. TiÕn tr×nh giê häc 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tra bµi cò: KiÓm tra bµi so¹n.. 3. Bµi míi.. Hoạt động của GV và HS * Hoạt động 1 HS đọc mục II SGK và trả lời câu hỏi GV chuÈn x¸c kiÕn thøc. Yêu cầu cần đạt II. Các phơng tiện diễn đạt và đặc trng của phong c¸ch ng«n ng÷ chÝnh luËn 1. Các phơng tiện diễn đạt a/ VÒ tõ ng÷ - Sö dông vèn tõ ng÷ th«ng thêng vµ nhiÒu tõ ng÷ chÝnh trÞ.. HS đọc lại văn bản chính luận đã học ở tiết trớc vµ : - NhËn xÐt vÒ tõ ng÷, ng÷ ph¸p vµ c¸c biÖn ph¸p tu tõ trong phong c¸ch ng«n ng÷ chÝnh luËn ?. b/ VÒ ng÷ ph¸p - C©u v¨n cã kÕt cÊu chÆt chÏ, chuÈn mùc, c¸c c©u cã sù g¾n kÕt l«gÝc trong m¹ch suy luËn. - Thêng sö dông nh÷ng c©u phøc cã quan hÖ tõ: do vËy, bëi thÕ, tuy… nhng, cho nªn… c/ VÒ biÖn ph¸p tu tõ. - Sö dông kh¸ nhiÒu biÖn ph¸p tu tõ, gióp cho viÖc lËp luËn thªm hÊp dÉn, truyÒn c¶m nh»m t¨ng søc thuyÕt phôc 2. Các đặc trng cơ bản. a/ TÝnh c«ng khai vÒ quan ®iÓm chÝnh trÞ. - Ngời nói(viết) thể hiện đờng lối, quan điểm, thái độ, chính trị của mình một cách công khai, døt kho¸t, kh«ng che giÊu, óp më.. b/ Tính chặt chẽ trong diễn đạt và suy luận - Phong cách ngôn ngữ chính luận có mấy đặc tr- - Phong cách chính luận thể hiện tính chặt chẽ cña hÖ thèng lËp luËn. §ã lµ yÕu tè lµm nªn hiÖu ng cơ bản ? Đó là những đặc trng nào ? quả tác động đến lí trí và tình cảm ngời đọc(nghe). c/ TÝnh truyÒn c¶m, thuyÕt phôc - Ngôn ngữ chính luận là công cụ để trình bày, thuyÕt phôc, t¹o nªn tÝnh hÊp dÉn l«i cuèn ngêi đọc(nghe) bằng giọng văn hùng hồn, tha thiết; ng÷ ®iÖu truyÒn c¶m.  Ba đặc trng của phong cách ngôn ngữ chính luËn thÓ hiÖn tÝnh chÊt trung gian gi÷a ng«n ng÷ b¸o chÝ vµ ng«n ng÷ khoa häc. Nã ¶nh hëng trùc tiếp đến các phong cách ngôn ngữ khác và góp phÇn vµo sù ph¸t triÓn cña TiÕng ViÖt. 3.Ghi nhí. -SGK. *Hoạt động 2. HS đọc ghi nhớ SGK. 4. LuyÖn tËp - Bµi tËp SGK, tr108.

(173) * Hoạt động 3 Híng dÉn HS lµm bµi tËp SGK theo nhãm (3 nhãm) 4. Híng dÉn vÒ nhµ. - N¾m néi dung bµi häc - Lµm bµi tËp cßn l¹i - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh. TiÕt 109-. Mét sè thÓ lo¹i v¨n häc: KÞch, nghÞ luËn.. A. Mục đích yêu cầu. - Hiểu khái quát đặc điểm của một số thể loại văn học: kịch, nghị luận - Vận dụng những hiểu biết đã học vào việc đọc và cảm thụ văn.

(174) B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn - SGK, SGV Ng÷ v¨n 11 - ThiÕt kÕ bµi häc - M¸y chiÕu C. C¸ch thøc tiÕn hµnh - Phơng pháp đọc hiểu, kết hợp phân tích, so sánh, gợi mở. - TÝch hîp ph©n m«n TiÕng ViÖt, §äc v¨n, Lµm v¨n. D. TiÕn tr×nh giê häc 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tra bµi cò: §Æc trng cña phong c¸ch ng«n ng÷ chÝnh luËn ?. 3. Bµi míi.. Hoạt động của GV và HS * Hoạt động 1. HS đọc mục I và trả lời câu hỏi. GV chuÈn x¸c kiÕn thøc.. Yêu cầu cần đạt I. KÞch 1. Kh¸i lîc vÒ kÞch. - KÞch lµ mét lo¹i h×nh nghÖ thuËt tæng hîp, cã - Em đã đợc học những tác phẩm kịch nào trong sự tham gia của nhiều ngời: đạo diễn, diễn viên, ch¬ng tr×nh ng÷ v¨n THPT? hoạ sĩ, nhạc công, vũ đạo, ca sĩ, kĩ thuật âm thanh, ánh sáng, ghi hình…(trong đó 3 đối tợng quan trọng nhất là kịch bản, đạo diễn và diễn viªn). - §èi tîng ph¶n ¸nh cña kÞch lµ nh÷ng m©u thuẫn xung đột trong đời sống xã hội và con ngời – xung đột kịch. - Xung đột kịch có vai trò quan nhất, tạo tính - Kịch là gì ? Nêu những đặc điểm cơ bản của kịch, hấp dẫn, lôi cuốn. thÓ lo¹i kÞch? - Hành động kịch do nhân vật kịch thể hiện góp phần thể hiện xung đột kịch. - Nh©n vËt kÞch: (chÝnh, phô; ph¶n diÖn, chÝnh diện…) bằng lời thoại và hành động thể hiện tính cách, xung đột kịch, qua đó thể hiện chủ đề vë kÞch. - Cốt truyện kịch: phát triển theo xung đột kịch, qua c¸c giai ®o¹n: më ®Çu – th¾t nót – ph¸t triển - điểm đỉnh – giải quyết - Thời gian, không gian kịch: có thể một địa điểm, nhiều địa điểm; một ngày, nhiều ngày, hµng n¨m, nhiÒu n¨m, nhiÒu thÕ hÖ… - Ng«n ng÷ kÞch: ThÓ hiÖn trong lêi tho¹i, mang tính hành động và khẩu ngữ: đối thoại và độc tho¹i, lµm næi bËt tÝnh c¸ch nh©n vËt. - Bố cục kịch: Một vở kịch đợc chia thành nhiều màn (hồi) khác nhau. Mỗi màn(hồi) lại đợc chia thµnh nhiÒu líp (c¶nh ) kh¸c nhau.. - Theo em cã bao nhiªu lo¹i h×nh kÞch ?. - Ph©n lo¹i kÞch + Căn cứ vào tính truyền thống hay hiện đại: KÞch d©n gian (chÌo, tuång, c¶i l¬ng…), kÞch cæ điển (trớc XX) , kịch hiện đại (từ XX) +C¨n cø vµo tÝnh chÊt : bi kÞch, hµi kÞch, chÝnh kịch (xung đột trong cuộc sống), kịch lịch sử + Căn cứ vào ngôn ngữ diễn đạt: Kịch nói, kịch h¸t móa, kÞch th¬, kÞch rèi, kÞch c©m… 2. Yêu cầu đọc kịch bản văn học. - §äc kÜ phÇn giíi thiÖu, tiÓu dÉn - TËp trung vµo lêi tho¹i cña nh©n vËt - Phân tích hành động kịch - Khái quát chủ đề t tởng, đánh giá giá trị của ®o¹n trÝch vµ toµn vë kÞch.. - Khi đọc và tìm hiểu kịch chúng ta phải đọc nh.

(175) thÕ nµo? II. NghÞ luËn 3. Ghi nhí - SGK * Hoạt động 3. HS đọc ghi nhớ SGK 3. LuyÖn tËp cñng cè. - GV híng dÉn HS lµm bµi tËp SGK - Gäi HS ch÷a bµi vµ chÊm ®iÓm. 4. Híng dÉn vÒ nhµ. - N¾m néi dung bµi häc - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh. - Hoµn thiÖn vë so¹n v¨n, nép chÊm ®. TiÕt 110. Mét sè thÓ lo¹i v¨n häc: KÞch, nghÞ luËn.. A. Mục đích yêu cầu. - Hiểu khái quát đặc điểm của một số thể loại văn học: kịch, nghị luận - Vận dụng những hiểu biết đã học vào việc đọc và cảm thụ văn B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn - SGK, SGV Ng÷ v¨n 11 - ThiÕt kÕ bµi häc - M¸y chiÕu C. C¸ch thøc tiÕn hµnh - Phơng pháp đọc hiểu, kết hợp phân tích, so sánh, gợi mở. - TÝch hîp ph©n m«n TiÕng ViÖt, §äc v¨n, Lµm v¨n. D. TiÕn tr×nh giê häc 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tra bµi cò: §Æc trng cña phong c¸ch ng«n ng÷ chÝnh luËn ?. 3. Bµi míi.. Hoạt động của GV và HS. Yêu cầu cần đạt. - Em đã đợc học những thể loại văn nghị luận I. Kịch nµo trong ch¬ng tr×nh THPT? 1. Kh¸i lîc vÒ kÞch * Hoạt động 2. HS đọc mục II SGK và trả lời câu hỏi.. II. NghÞ luËn. 1. Kh¸i lîc vÒ v¨n nghÞ luËn - NghÞ luËn lµ mét thÓ lo¹i v¨n häc dïng lÝ lÏ, phán đoán, chứng cứ để bàn luận về một vấn đề nào đó( xã hội, chính trị, văn học …) nhằm - Mục đích của văn nghị luận là gì? Căn cứ để tranh luận, thuyết phục, bác bỏ, khẳng định, phủ ph©n lo¹i v¨n nghÞ luËn? nhận…giúp ngời đọc hiểu rõ vấn đề nêu ra..

(176) - C¨n cø vµo thêi gian xuÊt hiÖn: NghÞ luËn d©n gian (tục ngữ), nghị luận trung đại (chiếu, hịch, cáo, th dụ…), nghị luận hiện đại(tuyên ngôn, lời kªu gäi, x· luËn, phª b×nh…) - Căn cứ vào đối tợng và vấn đề nghị luận: Nghị luËn x· héi – chÝnh trÞ (chÝnh luËn ), nghÞ luËn v¨n häc(phª b×nh,. nghiªn cøu, b×nh gi¶ng, ph©n tÝch…) - Cần chú ý những yêu cầu gì khi đọc văn nghị 2. Yêu cầu đọc văn nghị luận - Tìm hiểu thân thế tác giả, hoàn cảnh ra đời tác luËn? phÈm. - Phát hiện chính xác luận đề và hệ thống luận ®iÓm. - §¸nh gi¸ gi¸ trÞ cña hÖ thèng luËn ®iÓm. - T×m hiÓu ph¬ng ph¸p luËn chøng lµm s¸ng tá luËn ®iÓm. - Tìm hiểu và đánh giá thái độ, cảm xúc, tình c¶m cña ngêi viÕt. - Tìm hiểu và đánh giá sự đặc sắc độc đáo riêng * Hoạt động 3. cña ngêi viÕt. HS đọc ghi nhớ SGK 3. Ghi nhí - SGK 3. LuyÖn tËp cñng cè. - GV híng dÉn HS lµm bµi tËp SGK - Gäi HS ch÷a bµi vµ chÊm ®iÓm. 4. Híng dÉn vÒ nhµ. - N¾m néi dung bµi häc - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh. - Hoµn thiÖn vë so¹n v¨n, nép chÊm ®iÓm..

(177) TiÕt 111.. LuyÖn tËp vËn dông kÕt hîp c¸c thao t¸c lËp luËn. A. Mục đích yêu cầu. - Củng cố kiến thức và kĩ năng cơ bản về các thao tác lập luận đã học - Vận dụng các thao tác đã học để viết đợc một văn bản nghị luận ngắn về một hiện tợng gần gũi quen thuéc trong cuéc sèng hµng ngµy. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn - SGK, SGV Ng÷ v¨n 11 - ThiÕt kÕ bµi häc - M¸y chiÕu C. C¸ch thøc tiÕn hµnh - Phơng pháp đọc hiểu, kết hợp phân tích, so sánh qua hình thức trao đổi thảo luận nhóm. - TÝch hîp ph©n m«n TiÕng ViÖt, §äc v¨n, Lµm v¨n. D. TiÕn tr×nh giê häc 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tra bµi cò: Vë so¹n. 3. Bµi míi.. Hoạt động của GV và HS *Hoạt động 1. HS lµm bµi tËp SGK GV chuÈn x¸c kiÕn thøc. Yêu cầu cần đạt Bµi tËp 1. a/ §o¹n trÝch viÕt vÒ sù ¶nh hëng m¹nh mÏ cña dòng thơ lãng mạn Pháp đối với các nhà thơ trong phong trµo Th¬ míi. b/ T¸c gi¶ chñ yÕu sö dông thao t¸c lËp luËn so s¸nh, ngoµi ra cßn sö dông thao t¸c lËp luËn phân tích để làm nổi bật vấn đề đợc nêu ra.. - Nhãm 1+3. Bµi tËp 1. - Nhãm 2+4. Bµi tËp 2.. c/ Mét bµi v¨n cã søc l«i cuèn thêng sö dông nhiÒu thao t¸c lËp luËn. - XuÊt ph¸t tõ yªu cÇu nªu bËt néi dung vấn đề đợc bàn luận trong bài văn để chän chÝnh x¸c thao t¸c lËp luËn. - Dùa vµo søc l«i cuèn, thuyÕt phôc cña nội dung trong bài văn đạt đến mức độ nào để đánh giá sự thành công của việc vËn dông tæng hîp nhiÒu thao t¸c lËp luËn. Bµi tËp 2 a/ Bíc thø nhÊt - Chủ đề bài văn bàn về tinh thần ham học hỏi cña ngêi thanh niªn ngµy nay. - Dµn ý: + Sự học ở thì đại nào cũng cần thiết và có ý nghĩa to lớn đối với bản thân ngời học + Thanh niªn ngµy nay tríc nh÷ng yªu cÇu cña thùc tÕ cÇn cã tinh thÇn ham häc. + Cã ý thøc ham häc hái sÏ thµnh c«ng trong cuéc sèng. + TÝch luü kinh nghiÖm, thêng xuyªn häc hái ë ngêi kh¸c. b/ Bíc thø hai - Tr×nh bµy mét luËn ®iÓm trong dµn ý.. * Hoạt động 2 GV gäi HS tr×nh bµy ®o¹n v¨n nghÞ luËn tríc líp, nhËn xÐt vµ cho ®iÓm.. c/ Bíc thø ba - Diễn đạt các ý thành đoạn văn nghị luận trình bµy tríc líp..

(178) 4. Híng dÉn vÒ nhµ. - Hoµn thiÖn bµi tËp 3. - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh.. TiÕt 112¤n tËp phÇn v¨n häc A. Mục đích yêu cầu. - N¾m v÷ng vµ hÖ thèng ho¸ kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ ch¬ng tr×nh Ng÷ v¨n líp 11, kú II - Rèn kĩ năng cảm thụ, phân tích văn học theo từng cấp độ. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn - SGK, SGV Ng÷ v¨n 11 - ThiÕt kÕ bµi häc - M¸y chiÕu C. C¸ch thøc tiÕn hµnh - Phơng pháp đọc hiểu, kết hợp so sánh, phân tích hệ thống câu hỏi ôn tập qua hình thức trao đổi, th¶o luËn - TÝch hîp ph©n m«n TiÕng ViÖt, §äc v¨n, Lµm v¨n. D. TiÕn tr×nh giê häc 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tra bµi cò: Vë so¹n 3. Bµi míi. * GV híng dÉn HS «n tËp theo hÖ thèng b¶ng qua c©u hái SGK. * HS tr¶ lêi, GV chuÈn x¸c kiÕn thøc vµo b¶ng so s¸nh. Yêu cầu cần đạt I. Néi dung «n tËp 1. Văn học Việt Nam từ đầu XX đến cách mạng tháng Tám 1945 Th¬ 1. Xuất dơng lu biệt (Phan bội Châu), chữ Hán, thể đờng luật 2. HÇu trêi(T¶n §µ), Quèc ng÷, thÊt ng«n trêng thiªn. 3. Véi vµng (Xu©n DiÖu), Quèc ng÷, th¬ míi 4. Trµng giang(Huy CËn) Quèc ng÷, th¬ míi 5. §©y th«n VÜ D¹ (Hµn MÆc Tö) Quèc ng÷, th¬ míi 6. T¬ng t(NguyÔn BÝnh) Quèc ng÷, th¬ míi 7. ChiÒu xu©n(Anh Th¬) Quèc ng÷, th¬ míi 8. Mé(Hå ChÝ Minh ), ch÷ H¸n, §êng luËt 9. Tõ Êy(Tè H÷u), Quèc ng÷, thÊt ng«n trêng thiªn 10. Lai t©n(Hå ChÝ Minh), Ch÷ H¸n, thÊt ng«n tø tuyÖt 11. Nhớ đồng(Tố Hữu), Quốc ngữ, thất ngôn trờng thiªn. V¨n nghÞ luËn 1. VÒ lu©n lÝ x· héi ë níc ta( Phan Ch©u Trinh ), Quèc ng÷, nghÞ luËn x· héi.. 2. Một thời đại trong thi ca( Hoài Thanh ), Quèc ng÷, nghÞ luËn v¨n häc 3. Tiếng mẹ đẻ – nguồn giải phóng các dân téc bÞ ¸p bøc ( NguyÔn An Ninh ), Quèc ng÷, nghÞ luËn x· héi. 2.Phân biệt sự khác nhau giữa thơ mới và thơ trung đại Việt Nam. C¸c b×nh diÖn. Thơ trung đại Việt Nam Thời đại chữ ta nặng tính cộng Néi dung c¶m høng đồng, xã hội, xem nhẹ tính cá nh©n C¸ch c¶m nhËn thiªn C¶m nhËn b»ng con m¾t giµ cçi, nhiªn, con ngêi, cuéc c«ng thøc, íc lÖ, khu«n s¸o sèng C¶m høng phß vua gióp níc, tá Cảm hứng chủ đạo lßng, lóc sôc s«i, lóc buån rÇu,. Th¬ míi ViÖt Nam Thời đại chữ tôi, coi trọng cá nhân, tách biệt với cộng đồng, xã hội C¶m nhËn b»ng cÆp m¾t trÎ trung, xanh non, yêu đời Nçi buån, tuyÖt väng cña c¸i t«i - c¸ nh©n tríc hiÖn thùc ®au th¬ng v× mÊt.

(179) H×nh thøc nghÖ thuËt. bất đắc chí. - Chø H¸n, ch÷ N«m - ThÓ th¬ truyÒn thèng: §êng luËt, cæ phong, lôc b¸t, song thÊt lôc b¸t. - Niêm luật chặt chẽ, diễn đạt ớc lệ, nhiều điển tích điển cố. - TÝnh qui ph¹m nghiªm ngÆt. độc lập chủ quyền của nớc nhà - Ch÷ quèc ng÷. - ThÓ th¬ kÕt hîp truyÒn thèng vµ hiÖn đại - Luật lệ đơn giản, diễn đạt phóng kho¸ng, tù do, gÇn gòi víi ng«n ng÷ hµng ngµy. - Ph¸ bá tÝnh qui ph¹m.. II. Ph¬ng ph¸p. - Trên cơ sở làm đề cơng ôn tập ở nhà, HS chọn một trong 8 câu hỏi SGK, kiểm tra lại đề cơng và thuyết tr×nh tríc líp. - GV gäi nhËn xÐt, hoµn thiÖn kiÕn thøc vµ cho ®iÓm.. 4. Híng dÉn vÒ nhµ - Hoàn thiện đề cơng ôn tập. - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh.. TiÕt -113. ¤n tËp phÇn v¨n häc. A. Mục đích yêu cầu. - N¾m v÷ng vµ hÖ thèng ho¸ kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ ch¬ng tr×nh Ng÷ v¨n líp 11, kú II - Rèn kĩ năng cảm thụ, phân tích văn học theo từng cấp độ. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn - SGK, SGV Ng÷ v¨n 11 - ThiÕt kÕ bµi häc - M¸y chiÕu C. C¸ch thøc tiÕn hµnh - Phơng pháp đọc hiểu, kết hợp so sánh, phân tích hệ thống câu hỏi ôn tập qua hình thức trao đổi, th¶o luËn - TÝch hîp ph©n m«n TiÕng ViÖt, §äc v¨n, Lµm v¨n. D. TiÕn tr×nh giê häc 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tra bµi cò: Vë so¹n 3. Bµi míi. * GV híng dÉn HS «n tËp theo hÖ thèng b¶ng qua c©u hái SGK. * HS tr¶ lêi, GV chuÈn x¸c kiÕn thøc vµo b¶ng so s¸nh. Yêu cầu cần đạt.

(180) I. Néi dung «n tËp 1. Văn học Việt Nam từ đầu XX đến cách mạng tháng Tám 1945 Th¬ 1. Xuất dơng lu biệt (Phan bội Châu), chữ Hán, thể đờng luật 2. HÇu trêi(T¶n §µ), Quèc ng÷, thÊt ng«n trêng thiªn. 3. Véi vµng (Xu©n DiÖu), Quèc ng÷, th¬ míi 4. Trµng giang(Huy CËn) Quèc ng÷, th¬ míi 5. §©y th«n VÜ D¹ (Hµn MÆc Tö) Quèc ng÷, th¬ míi 6. T¬ng t(NguyÔn BÝnh) Quèc ng÷, th¬ míi 7. ChiÒu xu©n(Anh Th¬) Quèc ng÷, th¬ míi 8. Mé(Hå ChÝ Minh ), ch÷ H¸n, §êng luËt 9. Tõ Êy(Tè H÷u), Quèc ng÷, thÊt ng«n trêng thiªn 10. Lai t©n(Hå ChÝ Minh), Ch÷ H¸n, thÊt ng«n tø tuyÖt 11. Nhớ đồng(Tố Hữu), Quốc ngữ, thất ngôn trờng thiªn. V¨n nghÞ luËn 1. VÒ lu©n lÝ x· héi ë níc ta( Phan Ch©u Trinh ), Quèc ng÷, nghÞ luËn x· héi.. 2. Một thời đại trong thi ca( Hoài Thanh ), Quèc ng÷, nghÞ luËn v¨n häc 3. Tiếng mẹ đẻ – nguồn giải phóng các dân téc bÞ ¸p bøc ( NguyÔn An Ninh ), Quèc ng÷, nghÞ luËn x· héi. 2.Phân biệt sự khác nhau giữa thơ mới và thơ trung đại Việt Nam. C¸c b×nh diÖn. Thơ trung đại Việt Nam Thời đại chữ ta nặng tính cộng Néi dung c¶m høng đồng, xã hội, xem nhẹ tính cá nh©n C¸ch c¶m nhËn thiªn C¶m nhËn b»ng con m¾t giµ cçi, nhiªn, con ngêi, cuéc c«ng thøc, íc lÖ, khu«n s¸o sèng C¶m høng phß vua gióp níc, tá Cảm hứng chủ đạo lßng, lóc sôc s«i, lóc buån rÇu, bất đắc chí.. Th¬ míi ViÖt Nam Thời đại chữ tôi, coi trọng cá nhân, tách biệt với cộng đồng, xã hội C¶m nhËn b»ng cÆp m¾t trÎ trung, xanh non, yêu đời Nçi buån, tuyÖt väng cña c¸i t«i - c¸ nh©n tríc hiÖn thùc ®au th¬ng v× mÊt độc lập chủ quyền của nớc nhà.

(181) TiÕt 114 Tãm t¾t v¨n b¶n nghÞ luËn A. Mục đích yêu cầu. - Hiểu đợc mục đích, yêu cầu của việc tóm tắt văn bản nghị luận - BiÕt c¸ch tãm t¾t v¨n b¶n nghÞ luËn. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn - SGK, SGV Ng÷ v¨n 11 - ThiÕt kÕ bµi häc - M¸y chiÕu C. C¸ch thøc tiÕn hµnh - Phơng pháp đọc hiểu, kết hợp phân tích, so sánh qua hình thức trao đổi thảo luận nhóm. - TÝch hîp ph©n m«n TiÕng ViÖt, §äc v¨n, Lµm v¨n. D. TiÕn tr×nh giê häc 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tra bµi cò: Kh«ng. 3. Bµi míi.. Hoạt động của GV và HS. Yêu cầu cần đạt. * Hoạt động 1 HS đọc mục I SGK và trả lời câu hỏi GV chuÈn x¸c kiÕn thøc.. I. Mục đích, yêu cầu của việc tóm tắt văn bản nghÞ luËn. - Mục đích của tóm tắt để làm gì?. 1. Mục đích - Để hiểu đợc bản chất của văn bản - §Ó lµm tµi liÖu phôc vô trong nhiÒu trêng hîp kh¸c nhau - Để rèn kĩ năng đọc hiểu văn bản, có dịp rèn luyện t duy và cách diễn đạt. - Yªu cÇu cña viÖc tãm t¾t nh thÕ nµo ?. 2. Yªu cÇu. - Ph¶i trung thµnh víi c¸c luËn ®iÓm, luËn cø cña v¨n b¶n gèc. - Lîc bá nh÷ng yÕu tè kh«ng phï hîp víi môc đích tóm tắt. - Diễn đạt ngắn gọn, hàm súc, mạch lạc.. * Hoạt động 2 II. C¸ch tãm t¾t v¨n b¶n nghÞ luËn HS đọc mục II SGK và tìm hiểu văn bản : Về 1. Tìm hiểu ví dụ : Văn bản ôvề luân lí xã hội ở luËn lÝ x· héi ë níc ta – Phan Ch©u Trinh. níc ta »- Phan Ch©u Trinh. 2. KÕt luËn. - Để tóm tắt tốt cần : đọc kĩ vă bản gốc, lựa chọn - Muốn tóm tắt đợc văn bản nghị luận tốt, chúng những chi tiết phù hợp với mục đích tóm tắt, ta cÇn ph¶i lµm thÕ nµo ? nắm đợc những luận điểm luận cứ và diễn đạt chúng một cách mạch lạc. Sau đó kiểm tra lại kÕt qu¶ tãm t¾t. * Hoạt động 3 HS đọc ghi nhớ SGK. III. Ghi nhí. - SGK * Hoạt động 4 GV híng dÉn HS lµm bµi tËp 2 SGK.. IV. LuyÖn tËp Bµi tËp 2. - Vấn đề nghị luận: Sự lãng phí nớc sạch. - Mục đích nghị luận: Nhắc nhở mọi ngời ý thức tiÕt kiÖm vµ b¶o vÖ nguån níc quý gi¸. - C¸c luËn ®iÓm:.

(182) + Níc lµ nguån tµi s¶n quÝ thêng bÞ huû ho¹i, l·ng phÝ nhiÒu nhÊt + D©n sè t¨ng, nguèn níc cung cÊp sÏ kh«ng đáp ứng đợc nhu cầu + Mét sè quèc gia hiÖn nay ®ang thiÕu níc, cã sù tranh chÊp vÒ nguån níc, t×nh tr¹ng « nhiÔm níc ngµy cµng trÇm träng. - Tãm t¾t b»ng 3 c©u: Níc ngät lµ thø tµi s¶n thiªn nhiªn ban tÆng mµ kh«ng ph¶i quèc gia nào cũng có. Với tốc độ gia tăng dan số và phát triÓn c«ng nghiÖp nh hiÖn nay th× nguån níc ngµy cµng trë nªn c¹n kiÖt vµ bÞ « nhiÔm nÆng nÒ. H·y tiÕt kiÖm vµ b¶o vÖ nguån níc ngät quÝ gi¸ cho h«m nay vµ mai sau. 4. Híng dÉn vÒ nhµ - Lµm bµi tËp cßn l¹i - N¾m néi dung bµi häc - TËp tãm t¾t v¨n b¶n nghÞ luËn lµm t liÖu häc tËp - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh.. TiÕt 115. «n tËp tiÕng viÖt. A. Mục đích yêu cầu. - Củng cố, hệ thống hoá những kiến thức về tiếng Việt đã học từ đầu năm - RÌn kÜ n¨ng thùc hµnh tiÕng ViÖt vµ kh¶ n¨ng sö dông tiÕng ViÖt thµnh th¹o B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn - SGK, SGV Ng÷ v¨n 11 - ThiÕt kÕ bµi häc - M¸y chiÕu C. C¸ch thøc tiÕn hµnh - GV híng dÉn HS «n tËp qua hÖ thèng c©u hái SGK - Phơng pháp đọc hiểu, kết hợp phân tích, so sánh qua hình thức trao đổi thảo luận nhóm. - TÝch hîp ph©n m«n TiÕng ViÖt, §äc v¨n, Lµm v¨n..

(183) D. TiÕn tr×nh giê häc 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tra bµi cò: Kh«ng 3. Bµi míi. * HS dùa vµo bµi so¹n, tr¶ lêi c©u hái trong SGK (theo nhãm) * GV chuÈn x¸c kiÕn thøc nh÷ng c©u hái khã, lËp b¶n so s¸nh. C©u 1. Ph©n biÖt ng«n ng÷ chung vµ lêi nãi c¸ nh©n Ng«n ng÷ chung - Bao gåm nh÷ng yÕu tè chung cho mäi thµnh viªn trong x· héi nh: ©m, tiÕng, tõ… - Cã qui t¾c ng÷ ph¸p chung mµ mäi thµnh viªn ph¶i tu©n thñ nh: tæ chøc c©u, trËt tù tõ, dÊu c©u… - Là sản phẩm chung của xã hội, đợc dùng làm phơng tiện giao tiếp xã hội.. Lêi nãi c¸ nh©n - Sự vận dụng các yếu tố chung để tạo thµnh c¸c lêi nãi cô thÓ. - VËn dông linh ho¹t c¸c qui t¾c ng÷ ph¸p. - Mang dÊu Ên c¸ nh©n vÒ nhiÒu ph¬ng diện nh : Trình độ, hoàn cảnh sống, sở thÝch c¸ nh©n.. C©u 5. So s¸nh nghÜa sù viÖc vµ nghÜa t×nh th¸i NghÜa sù viÖc NghÜa t×nh th¸i Nghĩa chỉ sự vật, sự việc trong câu Nghĩa chỉ tình cảm, thái độ, hoàn cảnh… cña c©u nãi - Hành động, quá trình, t thế, sự - Sự nhìn nhận, đánh giá và thái độ ngời Nh÷ng biÓu hiÖn tån t¹i, quan hÖ… nói đối với sự việc, thái độ ngời nói đối thêng gÆp. ( t¬ng øng víi c¸c thµnh phÇn chñ víi ngêi nghe. ng÷, vÞ ng÷, tr¹ng ng÷, khëi ng÷) Kh¸i niÖm. C©u 6. Ph©n tÝch 2 thµnh phÇn nghÜa trong c©u nãi: H«m nay trong «ng gi¸o còng cã tæ t«m. DÔ hä kh«ng ph¶i ®i gäi ®©u. - NghÜa sù viÖc: Kh«ng ph¶i ®i gäi hä - NghÜa t×nh th¸i: Sù pháng ®o¸n (dÔ… ®©u) Câu 7. Tìm ví dụ minh hoạ cho những đặc điểm loại hình tiếng Việt và ghi vào bảng so sánh. §Æc ®iÓm lo¹i h×nh tiÕng ViÖt 1. Tiếng là đơn vị ngữ pháp cơ sở. Mỗi tiếng là mét ©m tiÕt(©m tiÕt cã thÓ lµ tõ hoÆc lµ yÕu tç cÊu t¹o tõ) 2. Từ không thay đổi hình thái 3. Trật tự từ và h từ là biện pháp chủ yếu để biÓu thÞ ý nghÜa ng÷ ph¸p. VÝ dô Chóng/ta / ®ang / «n/tËp / tiÕng/ViÖt. (7 tiÕng, 7 ©m tiÕt, 4 tõ ) T«i rÊt nhí anh Êy vµ anh Êy còng rÊt nhí t«i Anh yªu em >< em yªu anh Anh vµ em. C©u 8. §Æc trng c¬ b¶n cña phong ng«n ng÷ b¸o chÝ vµ phong c¸ch ng«n ng÷ chÝnh luËn Phong c¸ch ng«n ng÷ b¸o chÝ 1. TÝnh th«ng tin thêi sù 2. TÝnh ng¾n gän 3. Tính sinh động hấp dẫn. Phong c¸ch ng«n ng÷ chÝnh luËn TÝnh c«ng khai vÒ quan ®iÓm chÝnh trÞ Tính chặt chẽ trong diễn đạt và suy luận TÝnh truyÒn c¶m thuyÕt phôc. 4. Híng d·n vÒ nhµ. - Hoàn thành đề cơng ôn tập phục vụ cho việc kiểm tra học kỳ II đợc tốt. - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh..

(184) TiÕt 117.. luyÖn tËp tãm t¾t v¨n b¶n nghÞ luËn. A. Mục đích yêu cầu. - N¾m v÷ng h¬n c¸ch tãm t¾t v¨n b¶n nghÞ luËn. - Vận dụng kỹ năng đã học vào việc tóm tắt các văn bản nghị luận trong chơng trình THPT. - Biết cách tóm tắt một văn bản nghị luận có độ dài 1000 chữ. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn - SGK, SGV Ng÷ v¨n 11 - ThiÕt kÕ bµi häc - M¸y chiÕu C. C¸ch thøc tiÕn hµnh - GV híng dÉn HS «n tËp qua hÖ thèng c©u hái SGK - Phơng pháp đọc hiểu, kết hợp phân tích, trao đổi. - TÝch hîp ph©n m«n TiÕng ViÖt, §äc v¨n, Lµm v¨n. D. TiÕn tr×nh giê häc 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tra bµi cò: Kh«ng. 3. Bµi míi.. Hoạt động của GV và HS *Hoạt động 1. HS đọc yêu cầu mục 1 và trả lời câu hỏi. GV nhËn xÐt, bæ sung.. Yêu cầu cần đạt Bµi tËp 1. - Bæ sung 2 ý : + Nhợc điểm của thơ mới là không nói đến đấu tranh c¸ch m¹ng. + Thơ mới đã đổi mới sự biểu hiện của cảm xúc, gãp phÇn vµo sù ph¸t triÓn cña tiÕng ViÖt.. Bµi tËp 2. - Vấn đề nghị luận: Tinh thần thơ mới. - Mục đích nghị luận: Giúp ngời đọc nhận thức đúng về cuộc cách mạng của thơ mới với hai thµnh tùu næi bËt lµ c«ng bè c¸i t«i – c¸ nh©n, vµ ®a tiÕng ViÖt lªn mét tÇm cao míi. Th©n bµi gåm c¸c ý sau: - Bècôc ®o¹n trÝch: * C¸i khã trong viÖc t×m ra tinh thÇn th¬ míi vµ + PhÇn më ®Çu: c©u ®Çu xác định cách tiếp cận đúng đắn + Th©n bµi (ba ý). * Nh÷ng biÓu hiÖn cña c¸i t«i - c¸ nh©n trong + PhÇn kÕt : NhÊn m¹nh tÝnh thÇn th¬ míi * Hoạt động 2. HS tìm hiểu câu 2 và làm đáp án. GV chuẩn xác kiÕn thøc..

(185) th¬ míi * T×nh yªu, sù t«n vinh tiÕng ViÖt. 4. Híng dÉn vÒ nhµ. - N¾m néi dung «n luyÖn. TËp tãm t¾t mét v¨n b¶n nghÞ luËn kho¶ng 1000 ch÷.. - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh. TiÕt upload.123doc.net.. «n tËp lµm v¨n. A. Mục đích yêu cầu. - Củng cố, hệ thống hoá những kiến thức về làm văn đã học từ đầu năm. - BiÕt c¸ch lËp luËn vµ vËn dông c¸c thao t¸c lËp luËn trong bµi v¨n nghÞ luËn. - BiÕt c¸ch tãm t¾t v¨n b¶n nghÞ luËn, viÕt tiÓu sö tãm t¾t vµ b¶n tin. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn - SGK, SGV Ng÷ v¨n 11 - ThiÕt kÕ bµi häc - M¸y chiÕu C. C¸ch thøc tiÕn hµnh - GV híng dÉn HS «n tËp qua hÖ thèng c©u hái SGK - Phơng pháp đọc hiểu, kết hợp phân tích, so sánh qua hình thức trao đổi thảo luận - TÝch hîp ph©n m«n TiÕng ViÖt, §äc v¨n, Lµm v¨n. D. TiÕn tr×nh giê häc 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tra bµi cò: Kh«ng 3. Bµi míi. * HS dùa vµo bµi so¹n, tr¶ lêi c©u hái trong SGK (theo nhãm). * GV chuÈn x¸c kiÕn thøc nh÷ng c©u hái khã, lËp b¶ng so s¸nh. I. Néi dung «n tËp. 1. Thèng kª, hÖ thèng ho¸ c¸c bµi lµm v¨n trong SGK ng÷ v¨n 11. Lo¹i bµi häc KiÕn thøc KÜ n¨ng 1. NghÞ luËn x· héi Khái niệm, đặc điểm Phân tích đề, lập dàn ý, viết bài hoµn chØnh 2. NghÞ luËn v¨n häc Thùc hµnh 3. Tãm t¾t v¨n b¶n ng.luËn Mục đích, đặc điểm Tãm t¾t 4. ViÕt tiÓu sö tãm t¾t Thùc hµnh 5. ViÕt b¶n tin Mục đích, đặc điểm Thùc hµnh 6. Tr¶ lêi pháng vÊn Mục đích, đặc điểm 7. C¸c thao t¸c lËp luËn - Ph©n tÝch Khái niệm, đặc điểm Thùc hµnh - So s¸nh - B¸c bá Khái niệm, đặc điểm Thùc hµnh - B×nh luËn. II. LuyÖn tËp. - Chia 3 nhãm theo 3 bµi tËp SGK. - Các nhóm làm việc và cử đại diện trình bày. - GV nhËn xÐt vµ chuÈn x¸c kiÕn thøc, cho ®iÓm. * Híng dÉn vÒ nhµ: So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh..

(186) T122 Híng dÉn «n tËp Câu 1:Vẻ đẹp lãng mạn hào hùng của nhà chí sĩ cách mạng trong bài Lu biệt khi xuất dơng (5đ) C©u 2:Quan niÖm cña PBCh©u vÒ chÝ lµm trai(5®) Câu 3:bài thơ Hầu Trời giúp anh/chị hiểu thêm điều gì về cuộc sống và vẻ đẹp tâm hồn của thi sĩ T¶n §µ?7® C©u4:pt quan niÖm vÒ thêi gian t/y vµ tuæi trÎ cña Xu©n DiÖu biÓu hiÖn trong bµi th¬ Véi vµng 7® C©u5: c¶m nhËn cña anh/chÞ vÒ ®o¹n th¬ sau:7® Ta muèn «m C¶ sù sèng míi b¾t ®Çu m¬n mën… Hìi xu©n hång ta muèn c¾n vµo ng¬i C©u6:t©m tr¹ng cña nhµ th¬ Huy CËn trong bµi th¬ Trµng giang (7®) C©u7:pt khæ th¬ ®Çu bµi Trµng giang(5®) C©u8: pt khæ th¬ ®Çu bµi th¬ §©y th«n VÜ D¹(5®) C©u9:t©m tr¹ng cña nh©n vËt tr÷ t×nh trong bµi th¬ §©y th«n VÜ D¹(7®) Câu10:vẻ đẹp tâm hồn của HCM trong bài thơ Chiều tối 7đ C©u11:c¶m nhËn cña anh/chÞ vÒ bt ChiÒu tèi (7®) C©u12: pt mét trong 3khæ th¬ cña bµi Tõ Êy(5®) Câu13:Vẻ đẹp bài thơ Tôi yêu em(7đ) C©u14:H×nh tîng nh©n vËt Bª-li-cèp trong truyÖn ng¾n Ngêi trong bao(7®) C©u15:h×nh tîng c¸i bao trong truyÖn ng¾n Ngêi trong bao cã ý nghÜa nh thÕ nµo?(2®) C©u 16:ý nghÜa thêi sù cña truyÖn ng¾n Ngêi trong bao 2® Câu 17:pt hình tợng nhân vật Giăng Van-Giăng(7đ) ?khái quát chủ đề t tởng của đoạn trích SGK(2®) C©u 18:pt tÊm lßng yªu níc vµ t tëng tiÕn bé cña PCTrinh trong ®o¹n trÝch VÒ lu©n lÝ XH ë níc ta(7®) Câu 19:nêu và pt ngắn gọn những cống hiến vĩ đại của Các Mác (3đ) Câu20:pt thái độ và tình cảm của Ăng –ghen đối với Mác qua cách lập luận so sánh trong bài điếu v¨n?3® C©u 21 :Quan niÖm cña Hoµi Thanh vÒ tinh thÇn th¬ míi (5®) Lu ý:học thuộc lòng tất cả các bài thơ trong đề cơng đối với văn xuôI phải nắm đợc cốt truyện nghÞ luËn x· héi 1.nghị luận về một t tởng đạo lí 2. nghÞ luËn vÒ mét hiÖn tîng x· héi Tham khảo một số đề trong SGK.tr.35 TiÕng ViÖt Câu1:nghĩa của câu có mấy thành phần?nêu khái niệm những thành phần đó (2đ) Câu 2:nêu những đặc trng cơ bản của ngôn ngữ đơn lập,có ví dụ minh hoạ(3đ) Câu3: nêu những đặc trng cơ bản của phong cách ngôn ngữ chính luận Bµi tËp :lµm tÊt c¶ c¸c bt trong SGK. T123 Híng dÉn «n tËp Câu 1:Vẻ đẹp lãng mạn hào hùng của nhà chí sĩ cách mạng trong bài Lu biệt khi xuất dơng (5đ) C©u 2:Quan niÖm cña PBCh©u vÒ chÝ lµm trai(5®) Câu 3:bài thơ Hầu Trời giúp anh/chị hiểu thêm điều gì về cuộc sống và vẻ đẹp tâm hồn của thi sĩ T¶n §µ?7® C©u4:pt quan niÖm vÒ thêi gian t/y vµ tuæi trÎ cña Xu©n DiÖu biÓu hiÖn trong bµi th¬ Véi vµng 7® C©u5: c¶m nhËn cña anh/chÞ vÒ ®o¹n th¬ sau:7® Ta muèn «m C¶ sù sèng míi b¾t ®Çu m¬n mën….

(187) Hìi xu©n hång ta muèn c¾n vµo ng¬i C©u6:t©m tr¹ng cña nhµ th¬ Huy CËn trong bµi th¬ Trµng giang (7®) C©u7:pt khæ th¬ ®Çu bµi Trµng giang(5®) C©u8: pt khæ th¬ ®Çu bµi th¬ §©y th«n VÜ D¹(5®) C©u9:t©m tr¹ng cña nh©n vËt tr÷ t×nh trong bµi th¬ §©y th«n VÜ D¹(7®) Câu10:vẻ đẹp tâm hồn của HCM trong bài thơ Chiều tối 7đ C©u11:c¶m nhËn cña anh/chÞ vÒ bt ChiÒu tèi (7®) C©u12: pt mét trong 3khæ th¬ cña bµi Tõ Êy(5®) Câu13:Vẻ đẹp bài thơ Tôi yêu em(7đ) C©u14:H×nh tîng nh©n vËt Bª-li-cèp trong truyÖn ng¾n Ngêi trong bao(7®) C©u15:h×nh tîng c¸i bao trong truyÖn ng¾n Ngêi trong bao cã ý nghÜa nh thÕ nµo?(2®) C©u 16:ý nghÜa thêi sù cña truyÖn ng¾n Ngêi trong bao 2® Câu 17:pt hình tợng nhân vật Giăng Van-Giăng(7đ) ?khái quát chủ đề t tởng của đoạn trích SGK(2®) C©u 18:pt tÊm lßng yªu níc vµ t tëng tiÕn bé cña PCTrinh trong ®o¹n trÝch VÒ lu©n lÝ XH ë níc ta(7®) Câu 19:nêu và pt ngắn gọn những cống hiến vĩ đại của Các Mác (3đ) Câu20:pt thái độ và tình cảm của Ăng –ghen đối với Mác qua cách lập luận so sánh trong bài điếu v¨n?3® C©u 21 :Quan niÖm cña Hoµi Thanh vÒ tinh thÇn th¬ míi (5®) Lu ý:học thuộc lòng tất cả các bài thơ trong đề cơng đối với văn xuôI phải nắm đợc cốt truyện nghÞ luËn x· héi 1.nghị luận về một t tởng đạo lí 2. nghÞ luËn vÒ mét hiÖn tîng x· héi Tham khảo một số đề trong SGK.tr.35 TiÕng ViÖt Câu1:nghĩa của câu có mấy thành phần?nêu khái niệm những thành phần đó (2đ) Câu 2:nêu những đặc trng cơ bản của ngôn ngữ đơn lập,có ví dụ minh hoạ(3đ) Câu3: nêu những đặc trng cơ bản của phong cách ngôn ngữ chính luận Bµi tËp :lµm tÊt c¶ c¸c bt trong SGK.

(188)

Bai 15 Dap da o Con Lon

Tài liệu liên quan

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về