giao an hoi giang bai Tieng noi cua van nghe NV9 tiet 97

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

Ngày soạn: 3/1/2016
Ngày giảng: 6/1/2016

<b>Tuần 21 Tiết 97 Văn bản</b>
<b>TIẾNG NĨI CỦA VĂN NGHỆ</b>

<i><b>(Nguyễn Đình Thi)</b></i>
<b>I.Mục tiêu cần đạt</b>

<i><b>1. Kiến thức: Học sinh hiểu được sức mạnh kì diệu của văn nghệ đối với đời sống của</b></i>
con người. Hiểu được nghệ thuật lập luận của nhà văn Nguyễn Đình Thi trong văn bản.
<i><b>2. Kĩ năng: Rèn kĩ năng đọc hiểu văn bản nghị luận.</b></i>

<i><b>3. Thái độ: Suy nghĩ đúng đắn về một tác phẩm văn nghệ.</b></i>
<b>II. Chuẩn bị</b>

<i><b>1.Giáo viên: Nghiên cứu tài liệu, soạn giáo án, dự kiến các nội dung tích hợp. Dùng máy</b></i>
chiếu dạy học.

<i><b>2. Học sinh: Đọc văn bản, soạn bài.</b></i>
<b>III. Tiến trình các hoạt động dạy học</b>

<i><b>1.Ổn định tổ chức, kiểm tra sự chuẩn bị bài của học sinh</b></i>

<i><b>2. Kiểm tra bài cũ: Không kiểm tra đầu giờ mà kết hợp vào trong bài và cuối bài.</b></i>
<i><b>3. Dạy học bài mới</b></i>

* Giới thiệu bài

GV chiếu bức tranh minh họa trong bài Chiếc lá cuối cùng của Ô Hen-ry.

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

đã trở thành niềm hi vọng hồi sinh.Và đó cũng chính là một trong những sức mạnh và
vai trò của văn nghệ đấy các em ạ. Vậy sự kì diệu và tác động của văn nghệ cịn là gì
nữa tiết này cơ sẽ cùng các em tìm hiểu tiếp.

<b>Hoạt động của GV và Hs</b> <b>Nội dung chính</b>

<b>Hoạt động 1: Hướng dẫn học sinh tiếp</b>
<b>tục đọc hiểu văn bản</b>

-Gv chiếu nội dung đoạn văn “Chúng ta
nhận rõ cái kì diệu của văn nghệ...Lời gửi
của văn nghệ là sự sống”.

- Gv gọi hs đọc đoạn văn, giáo viên nhận
xét cách đọc của học sinh.

<i><b>? Tìm câu văn mang luận điểm (câu chủ</b></i>
<i><b>đề) của đoạn văn?</b></i>

<i><b>? Câu chủ đề nằm ở cuối đoạn văn là</b></i>
<i><b>trình bày đoạn văn theo cách nào?</b></i>

- Đây là cách trình bày qui nạp.

<i><b>? Để đi đến kết luận: “Lời gửi của văn</b></i>
<i><b>nghệ là sự sống”, tác giả sử dụng lập luận</b></i>
<i><b>chứng minh hay giải thích?</b></i>

Lập luận chứng minh.

<i><b>? Tác giả đã chứng minh trong những</b></i>
<i><b>tình huống nào của đời sống?</b></i>

-Tác giả chọn hai tình huống:

+Khi con người bị ngăn cách với cuộc
sống.

+Trong đời sống sinh hoạt khắc khổ hằng
ngày.

<i><b>? Từ “nhà pha” có nghĩa là gì?</b></i>

-Nhà pha là nhà tù. (Đây là từ mượn gốc
ngôn ngữ châu Âu).

- Gv chiếu nội dung bài thơ Tâm tư trong
tù- Tố Hữu.

<i>Cô đơn thay là cảnh thân tù</i>
<i>Tai mở rộng và lịng sơi rạo rực</i>
<i>Tơi lắng nghe tiếng đời lăn náo nức</i>
<i>Ở ngồi kia vui sướng biết bao nhiêu.</i>

Chiếu hình ảnh bìa tập Nhật kí trong tù-Hồ

<b>I.Tìm hiểu chung</b>
<i><b>1. Tác giả</b></i>

<i><b>2. Tác phẩm</b></i>

<b>II. Đọc hiểu văn bản</b>

<i><b>1.Nội dung phản ánh của văn nghệ</b></i>

<i><b>2. Sự cần thiết của tiếng nói văn nghệ với</b></i>
<i><b>đời sống con người</b></i>

-Tác giả sử dụng lập luận chứng minh.

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

Chí Minh.

<i>Ngâm thơ ta vốn khơng ham</i>

<i>Nhưng ngồi trong ngục biết làm chi đây</i>
<i>Vừa ngâm vừa ngợi cho khuây</i>

<i>Vừa ngâm vừa đợi đến ngày tự do.</i>

<i><b>? Trong trường hợp này, tiếng nói của</b></i>
<i><b>văn nghệ có vai trị gì?</b></i>

- Văn nghệ kết nối họ với cuộc sống bên
ngồi.

<i><b>? Nếu khơng có văn nghệ động viên tinh</b></i>
<i><b>thần thì con người trong tù ngục sẽ ra</b></i>
<i><b>sao?</b></i>

- Họ sẽ đau đớn trong hồn cảnh tù ngục,

khơng thể vươn lên. Tiếng nói văn nghệ là
nguồn cổ vũ lớn đem lại sức mạnh tinh
thần.

- Gv bình: Trong hồn cảnh cả dân tộc ta
<i><b>đang bước vào cuộc kháng chiến chống</b></i>
<i><b>Pháp ở những năm đầu khó khăn thì vào</b></i>
<i><b>năm 1948 nhà văn chỉ ra điều này là vô</b></i>
<i><b>cùng cần thiết và quan trọng cho nền văn</b></i>
<i><b>nghệ nước nhà đang chuyển mình để</b></i>
<i><b>phục vụ cho mục tiêu xây dựng nền nghệ</b></i>
<i><b>thuật dân tộc-khoa học-đại chúng.</b></i>

- Gv chiếu lại đoạn văn “Chúng ta nhận
rõ...” và yêu cầu học sinh tiếp tục quan sát.
<i><b>? Nói về vai trò của văn nghệ trong đời</b></i>
<i><b>sống sinh hoạt hàng ngày, nhà văn lấy</b></i>
<i><b>dẫn chứng về ai?</b></i>

- Người đàn bà nhà quê lam lũ.

<i><b>? Hình ảnh người đàn bà nhà quê lam lũ</b></i>
<i><b>có xa lạ khơng ?</b></i>

- Dẫn chứng phổ biến với đời sống người
dân cịn vất vả, cực nhọc vừa thốt khỏi chế
độ phong kiến nửa thuộc địa.

<i><b>? Đối với những người đàn bà nhà quê</b></i>
<i><b>lam lũ ấy, văn nghệ của họ là gì ?</b></i>

(Họ có đọc tiểu thuyết khơng, có đi xem
nhạc kịch, có nghe hịa nhạc được khơng ?
- Văn nghệ của họ là ru con hay hát ghẹo
nhau bằng một câu ca dao, là chen nhau say
mê xem một buổi chèo.

<i><b>? Nếu khơng có văn nghệ, đời sống của</b></i>

-Văn nghệ là sợi dây buộc chặt con người
với thế giới bên ngoài.

b) Trong đời sống sinh hoạt khắc khổ hằng
ngày

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

<i><b>con người sẽ ra sao ?</b></i>
-Sẽ khô cằn, bi quan.

<i><b>? Vậy tác dụng của văn nghệ đối với họ là</b></i>
<i><b>gì ?</b></i>

-Tiếng nói của văn nghệ làm cho tâm hồn
của họ được sống, quên đi nỗi cơ cực hằng
ngày.

<i><b>? Tóm lại ở mọi trường hợp, văn nghệ</b></i>
<i><b>giúp ta cảm thấy đời sống như thế nào ?</b></i>
- Gv bình : Những tác phẩm hay luôn
<i><b>nuôi dưỡng làm cho đời sống tình cảm</b></i>
<i><b>con người thêm phong phú. Qua văn</b></i>

<i><b>nghệ con người trở nên lạc quan hơn, biết</b></i>
<i><b>rung cảm.</b></i>

<i><b>Ví dụ truyện Lục Vân Tiên ở miền Nam</b></i>
<i><b>được người người u q. Người ta u</b></i>
<i><b>cơ gái nết na ngoan hiền, yêu chàng trai</b></i>
<i><b>tuấn kiệt khảng khái. Từ đó câu chuyện</b></i>
<i><b>truyền dạy đạo lí làm người đã có tác</b></i>
<i><b>dụng rộng khắp.</b></i>

-Gv chiếu đoạn văn: «Nghệ thuật nói nhiều
với tư tưởng nữa…mắt không rời trang
giấy.» và yêu cầu học sinh quan sát (đọc
thầm).

<i><b>? Xác định câu chủ đề và vị trí của nó</b></i>
<i><b>trong đoạn văn ?</b></i>

-Câu chủ đề ở đầu đoạn. So với đoạn đã
dẫn trước, tác giả đã có sự thay đổi trong
cách lập luận.

-Gv hướng hs chú ý câu chủ đề.

<i><b>? Tiếng nói của văn nghệ không đơn</b></i>
<i><b>thuần chỉ là tình cảm và nó cịn chứa</b></i>
<i><b>đựng những gì ?</b></i>

- Văn nghệ đến với con người bằng tình
cảm. Lep Tonxtoi nói: «Nghệ thuật là tiếng

nói của tình cảm». Nhưng nghệ thuật cũng
khơng thể nào thiếu tư tưởng. Chính cái tư
tưởng trong nghệ thuật đó đã làm nên
những khả năng kì diệu của văn nghệ.

-Văn nghệ làm tươi mát sinh hoạt khắc khổ
ngày thường.

=>Văn nghệ giúp ta được sống đầy đủ hơn,
phong phú hơn với cuộc đời và với chính
mình.

-Tác giả dùng lập luận giải thích.

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

-Chiếu đoạn văn: «Tác phẩm vừa là kết tinh
của tâm hồn người sáng tác…xây dựng đời
sống tâm hồn cho xã hội.»

<i><b>? Văn nghệ đến với người đọc bằng con</b></i>
<i><b>đường nào ?</b></i>

- Nghệ thuật khơng đứng ngồi trỏ vẽ cho
ta đường đi, nghệ thuật vào đốt lửa trong
lòng chúng ta, khiến chúng ta tự phải bước
lên đường ấy.

<i><b>? Khi văn nghệ đến với chúng ta bằng con</b></i>
<i><b>đường ấy thì văn nghệ có khả năng gì ?</b></i>
- Văn nghệ tạo được sự sống cho tâm hồn
người. Nghệ thuật mở rộng khả năng của

tâm hồn, làm cho con người vui buồn nhiều
hơn, yêu thương, căm hờn được nhiều hơn,
tai mắt biết nhìn biết nghe thêm tế nhị, sống
được nhiều hơn.

Ví dụ Mã Giám Sinh, Tú Bà, Sở Khanh làm
ta ghét ; Chị Dậu, lão Hạc làm ta buồn,
thương ; Vũ Nương, Thúy Kiều làm ta đau
xót.

-Nghệ thuật giải phóng được cho con người
thốt khỏi những biên giới của chính mình,
nghệ thuật xây dựng con người hay nói cho
đúng hơn, làm cho con người tự xây dựng
được.

=>Như vậy, văn nghệ thực hiện được các
chức năng của nó một cách tự nhiên, có
hiệu quả lâu bền, sâu sắc.

-Gv dẫn ý kiến của Nguyễn Đình Thi:
« Văn nghệ là một thứ tuyên truyền-không
tuyên truyền nhưng lại hiệu quả và sâu sắc
hơn cả.

<b>Hoạt động 2 : Hướng dẫn học sinh tổng</b>
<b>kết</b>

<i><b>? Em có nhận xét gì về bố cục văn bản,</b></i>
<i><b>cách lập luận của tác giả ?</b></i>

-Bố cục chặt chẽ, hợp lí.
-Cách dẫn dắt tự nhiên.

-Cách viết giàu hình ảnh, nhiều dẫn chứng
từ thơ văn và đời sống thực tế.

<i><b>đọc và những khả năng kì diệu của nó</b></i>

-Nghệ thuật khơng đứng ngồi trỏ vẽ cho
ta đường đi, nghệ thuật vào đốt lửa trong
lòng chúng ta, khiến chúng ta tự phải bước
lên đường ấy.

-Nghệ thuật tạo được sự sống cho tâm hồn
người.

-Nghệ thuật giúp con người tự nhận thức
mình, tự xây dựng mình.

-> Nghệ thuật xây dựng đời sống tâm hồn
cho xã hội.

<b>III. Tổng kết</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

<i><b>? Qua văn bản Tiếng nói của văn nghệ,</b></i>
<i><b>Nguyễn Đình Thi muốn gửi đến người</b></i>
<i><b>đọc điều gì ?</b></i>

Văn nghệ nối sợi dây đồng cảm kì diệu

giữa nghệ sĩ với bạn đọc thông qua những
rung động sâu xa của trái tim. Văn nghệ
giúp con người được sống phong phú hơn
và tự hoàn thiện nhân cách, tâm hồn mình.
- Gv gọi hs đọc ghi nhớ SGK (tr17).

<b>Hoạt động 3: Hướng dẫn luyện tập</b>
Gv hướng dẫn hs về nhà làm bài.

<i><b>2. Nội dung</b></i>

*Ghi nhớ SGK (tr17).
<b>IV. Luyện tập</b>

4.Củng cố

? Sự cần thiết của tiếng nói văn nghệ đối với đời sống con người như thế nào ?
? Con đường văn nghệ đến với người đọc và khả năng kì diệu của nó ra sao ?
<i><b>5. Dặn dò</b></i>

</div>

<!--links-->