Tài liệu Mạng máy tính (Tai liệu tham khảo) ppt

TRNG I HC KINH T QUC DÂN
KHOA TIN HC KINH T












MNG MÁY TÍNH
(TÀI LIU THAM KHO)

HÀ NI 2004

NET
2
MC LC
(TÀI LIU THAM KHO)...............................................................................................1
PHN I NHNG VN  C BN V MNG MÁY TÍNH .....................................5
§ 1. Các khái nim v mng máy tính ..............................................................................5
1.1 Khái nim v mng (Network concepts)....................................................................5
1.2 ng dng ca mng máy tính trong các t chc........................................................5
1.3 Mt s yu t c trng ca mng ............................................................................5
1.4 Phân loi mng máy tính...........................................................................................7
§ 2. Chun mng ...............................................................................................................7
2.1 Chun..........................................................................................................................7
2.2 Mô hình tham chiu....................................................................................................9
2.2.1 Mô hình tham chiu OSI (Open System Interconnection) ......................................9

(OSI Reference Model) ....................................................................................................9
2.3 Mô hình tham chiu TCP/IP.....................................................................................16
* So sánh vi mô hình tham chiu OSI:.........................................................................18
2.4 Mt s chun mng ..................................................................................................19
§ 3.hình trng mng (Network Topology) .....................................................................21
§ 4. Các thit b liên kt mng.........................................................................................23
4.1. Dây cáp mng..........................................................................................................23
4.2. V mch mng (Network Interface Card - NIC)......................................................25
4.3. B tp trung (Hub)...................................................................................................27
4.4. Chuyn mch (Switch) ............................................................................................27
4.5. B phát lp (Repeater).............................................................................................26
4.6. Cu ni (Bridge)......................................................................................................28
4.7. B d n !ng (Router)............................................................................................29
4.8. Cng kt ni (Getway) ............................................................................................29
§ 5. Các giao thc truyn trên mng (Protocol)............................................................30
5.1 Khái nim .................................................................................................................30
5.2. Các b giao thc ph bin .......................................................................................32
§ 6. Thit k mng cc b................................................................................................32
6.1. Qui t"c thit k mng:..............................................................................................33
6.2. Ph#ng pháp thit k :.............................................................................................33
6.3. Mt s thit k mng ...............................................................................................34
PHN II H IU HÀNH MNG NOVEL NETWARE ..........................................39
§ 1. Gii thiu mng NOVELL NETWARE .................................................................39
1.1. S$ phát trin ca Novell Netware............................................................................39
1.2. Novell Directory Services .......................................................................................39
§ 2. Qun tr FILE SERVER ..........................................................................................41
§ 3. Cài t mng NOVELL NETWARE......................................................................42
3.1. Yêu cu v phn cng - phn mm .........................................................................43

NET

3
3.2. Các bc cài t: .....................................................................................................43
3.3. Cài t WORK STATIONS (DOS).........................................................................49
3.3. Cài t WORK STATIONS (Windows 9.X) ..........................................................49
§ 4. Qun tr h thng th mc và files..........................................................................52
4.1. C%u trúc th mc và files ca Novell NetWare.......................................................52
4.2. Thit k h thng th mc và FILES ......................................................................53
4.3. Quyn hn................................................................................................................54
4.4. Thuc tính................................................................................................................55
§ 5. Qun tr USER Và GROUP.....................................................................................56
5.1. Qu&n tr' USER.........................................................................................................57
5.2. Qu&n tr' GROUP .....................................................................................................61
5.3. Qu&n tr' USER ACCOUNT ....................................................................................62
5.4. Thao tác vi USER ACCOUNT ............................................................................63
§ 6. LOGIN SCRIPTS ....................................................................................................64
6.1. Khái nim: ...............................................................................................................64
6.2. Kh(i to LOGIN SCRIPT .......................................................................................65
6.3. Các lnh h thng trong LOGIN SCRIPT..............................................................66
§ 7. Qun tr dch v in trên mng .................................................................................67
7.1.Tng quan v công vic in trên mng (DOS client).................................................67
7.2. Cài t PRINT SERVER , cài t máy in, cài t PRINT QUEUE,......................68
7.3. ) work station : ni máy in vi mng....................................................................69
7.4. T chc máy in PRINT SERVER ..........................................................................69
§ 8. Mt s lnh c bn ca Novell Netware..................................................................70
PHN III H IU HÀNH MNG WINDOWS 2000................................................76
§ 1. Tng quan v Microsoft windows 2000 ..................................................................76
1.1. Windows 2000 Server .............................................................................................76
1.2. Activate Directory (AD)..........................................................................................77
1. 3. 'a ch trong giao thc TCP/IP .............................................................................79
§ 2. Cài t WINDOWS 2000 SERVER........................................................................80

2.1. Mt s v%n  chung................................................................................................80
2.2. Cài t windows 2000 server ..................................................................................81
2.3. Cài t Activate Directory.......................................................................................85
2.4. Hiu chnh các tham s............................................................................................89
2.5. C# s( d* liu Registry.............................................................................................91
§ 3. Qun tr USER và GROUP .....................................................................................94
3.1. Khái nim user và group..........................................................................................94
3.2. Khái nim quyn hn...............................................................................................98
3.3. Thit k h thng user và group ...........................................................................100
3.4. To user và group ..................................................................................................101
3.5. Login Script...........................................................................................................105
§ 4. Qun tr h thng th mc và files........................................................................106
4.1 C%u trúc th mc ca Windows 2000 ....................................................................106

NET
4
4.2 Thit k h thng th mc cho ng!i dùng............................................................107
4.3 Qu&n lý quyn truy cp...........................................................................................107
4.4 C%p phát hn ngch +a (quota).............................................................................111
§ 5. Cài t client, Truy nhp vào mng......................................................................113
5.1. H iu hành DOS.................................................................................................113
5.2. H iu hành WINDOWS 9X ...............................................................................116
5.3. Truy nhp vào Workstation khác trong mng (mng ngang hàng).......................118
§ 6. Qun tr phng tin lu tr................................................................................118
6.1. Mt s khái nim..................................................................................................118
6.2. Qu&n lý +a cng....................................................................................................120
§ 7. Qun tr dch v in n trên mng..........................................................................121
7.1. Nguyên lý in %n trên windows 2000 :....................................................................121
7.2. Mt kiu c%u hình in trên mng:............................................................................122
§ 8. Qun tr sao lu d liu..........................................................................................125

8.1. Khái nim ..............................................................................................................125
8.2. Sao lu h thng....................................................................................................125
8.3. Sao lu d* liu......................................................................................................126
§ 9. Mt s dch v mng ca Windows 2000..............................................................127
9.1. Giao thc c%u hình máy ng (Dynamic Host Configuration Protocol -DHCP).127
9.2. Domain Name System (DNS) ...............................................................................130
§ 10. Tích hp Novell Netware vi Windows 2000 .....................................................133
X.1. Kh& n,ng liên kt vi Novell Netware .................................................................134
10.2. G"n kt vi NWLink ...........................................................................................134
10.3. C%u hình d'ch v cng ni cho Novell ................................................................134
§ 11. Mt s tin ích .......................................................................................................136
T I!N THU"T NG................................................................................................139
TÀI LIU THAM KHO..............................................................................................144

NET
5

PH-N I
NH.NG V/N 0 C1 BN V0 MNG MÁY TÍNH
§ 1. CÁC KHÁI NIM V0 MNG MÁY TÍNH
1.1 Khái nim v mng (Network concepts).
Mng máy tính là tp h2p các máy tính và các thit b' 2c liên kt vi nhau
thông qua !ng truyn vt lý hoc lôgíc (môi tr!ng truyn thông –
communication medium) và tuân theo nh*ng qui t"c truyn thông nào ó g3i là
mng máy tính.
Mng máy tính 2c thit lp  có th chia s4 các tài nguyên mng.
!ng truyn (môi tr!ng truyn thông) dùng  truyn d n tín hiu in t5
(electronic signal). !ng truyn có th là h*u tuyn hoc vô tuyn.
- Các qui t"c truyn thông là c# s(  các máy tính có th liên lc 2c vi
nhau.

- Tài nguyên mng bao g6m: thit b' phn cng, d* liu và ng dng.
- Ch th làm vic trên h thng mng: con ng!i

1.2 #ng dng ca mng máy tính trong các t chc.
Mng 2c s5 dng ch yu  chia s4, dùng chung tài nguyên, và giao tip
tr$c tuyn.
Chia s4 thit b' ngoi vi (devices):  +a mng, máy in, modem, và mt s
thit b' khác có th 2c cài t trên mng  m3i ng!i có th dùng chung các
thit b' này.
Chia s4 d* liu (Data): các máy trên mng u có th cp nht và khai thác
thông tin t7 máy ch dùng chung trên h thng mng.
Chia s4 file (file sharing): các máy tính trên mng có th chia s4 vic s5 dng
các file vi nhau.
Chia s4 các ng dng: có th cài t các ng chy trên mng  có th khai
thác t7 nhiu máy trên mng hoc thit lp các ng dng làm vic theo nhóm
trên mng.
H8 h2 giao tip (liên lc) trên mng: ch9ng hn nh g5i nhn thông ip
(message), tán g u (chat - instant message), th in t5 (e-mail); reminder,
schedule,…
Qu&n lý tp trung và b&o mt tài nguyên.
…

1.3 Mt s yu t c trng ca mng
!ng truyn:
Là ph#ng tin dùng  truyn tín hiu in t5 (electric signal) gi*a các nút
mng, các tín hiu này là thông tin 2c biu th' di dng các xung nh'p. Tùy

NET
6
theo iu kin k: thut ng!i ta có th s5 dng các loi !ng truyn khác nhau,

có hai kiu !ng truyn:
- !ng truyn h*u tuyn: Các nút mng 2c ni vi nhau tr$c tip b;ng dây
cáp kim loi hoc cáp quang (fibre optic).
- !ng truyn vô tuyn: Các nút mng 2c ni vi nhau thông qua các thit
b' iu ch/gi&i iu ch (modulation and demodulation) và truyn tín hiu
qua sóng vô tuyn.
Kin trúc mng (network architecture)
Kin trúc mng máy tính (network architecture) th hin cách thc ni các
máy tính, thit b' mng vi nhau và tp h2p các quy t"c, quy c mà t%t c& các
th$c th tham gia truyn thông trên mng ph&i tuân theo  &m b&o cho mng
hot ng tt.
Kin trúc mng bao g6m toàn b nh*ng thit k và nn t&ng ca mng.
Khi nói n kin trúc ca mng ng!i ta mun nói ti hai v%n  là hình
trng mng (Network topology) và giao thc mng (Network protocol).
- Network Topology: Cách thc kt ni các máy tính vi nhau v mt hình h3c
mà ta g3i là topo ca mng. Các hình trng mng c# b&n ó là: hình sao, hình
bus, hình vòng.
- Network Protocol: Tp h2p các quy c truyn thông gi*a các th$c th
truyn thông mà ta g3i là giao thc (hay nghi thc) ca mng. Các b giao
thc th!ng gp nh%t là: TCP/IP, NETBIOS, IPX/SPX, . . .

H iu hành mng
H iu hành mng là mt phn mm h thng mng (Network Operating
System) làm nhim v qu&n lý các lu6ng thông tin vào ra, kim tra và phát hin
sai sót ca thit b', qu&n lý và phân chia tài nguyên, qu&n lý h thng tp tin, thi
hành ch  b&o mt.
Các chc n,ng chính ca h iu hành mng:
+ Qu&n lý ng!i dùng và các công vic trên h thng: H iu hành &m b&o
giao tip gi*a ng!i s5 dng vi các ch#ng trình ng dng, gi*a các ng dng
vi thit b' ca h thng.

+ Cung c%p các d'ch v mng (network services) và các tin ích (utilities)
cho vic khai thác h thng.
+ B&o mt h thng mng.
Các h iu hành mng thông dng hin nay là: Windows NT, Windows
2000, Unix (Sco Unix, Digial Unix, Sun Solaris), Linux (Redhat linux, Debian
Linux,..), Novell netware.

Máy ch mng(Server) và máy trm (Workstation)
- Server: Máy ch mng th!ng là mt máy tính có c%u hình  mnh, 2c
cài t h iu hành mng cùng vi các d'ch v mng (network services) và

NET
7
các tin ích  làm nhim v cung c%p tài nguyên, d'ch v mng ti ng!i s5
dng và qu&n lý mng (network supervising).
- Workstation: máy thành viên trên mng th!ng 2c ng!i s5 dng dùng 
khai thác các tài nguyên và d'ch v mng.

1.4 Phân loi mng máy tính.
* Phân loi mng theo phm vi ni máy:
- Mng LAN (Local Area Network): Là mt mng máy tính ( quy mô nh< kt
ni các máy tính trong phm vi mt v,n phòng, c# quan hoc tr!ng h3c (có
bán kính c= vài tr,m mét n vài km), mng này th!ng có tc  truyn
thông ln. Nó còn 2c g3i là mng cc b.
- Mng MAN (Metropolitan Area Network): Là mt mng 2c cài t trong
phm vi mt ô th' hay trumg tâm kinh t xã hi (bán kính kho&ng 100km).
- Mng WAN (Wide Area Network): Là mt mng máy tính din rng có
phm vi bao trùm mt quc gia hay lc 'a.
- Mng GAL (Global Area Network): Mt mng toàn cu, kt ni các h thng
mng trên toàn cu.

* Phân loi mng theo cách thc khai thác/chia s4 d* liu
+ Mng ngang hàng (Peer-to-Peer): T%t c& các máy tính trong mng u có vai
trò nh nhau và t%t c& u có th chia s4 tài nguyên vi nhau.
Các h iu hành 2c s5 dng trong mng ngang hàng nh:
- Windows for workgroup (Windows 3.11).
- Lantastic Antisoft
- Windows 98/ME/2K/XP
+ Mng phân quyn (Client/Server): T%t c& các máy tính trong mng (máy
khách – Client) u khai thác và chia s4 tài nguyên thông qua mt máy ch
phc v (Server).
Các h iu hành mng phân quyn (client/server) ph bin nh:

- Novell NetWare (2.x / 3.x / 4.x /5.x/6.x).
- Win dows NT , Windows 2000

* Phân loi theo cách thc ni máy
+ im im (point to point)
+ Qu&ng bá (broadcast)
* Phân loi theo ph#ng thc chuyn mch
+ Chuyn mch kênh (Circuit Switching Network)
+ Chuyn mch thông ip (Message Switching Network)
+ Chuyn mch gói (Packet Switching Network)

§ 2. CHU$N MNG
2.1 Chun

NET
8
2.1.1 Khái nim
Trong công nghip truyn thông, t7 lâu các chun ó 2c ch%p nhn nh

là yêu cu cn thit  qu&n lý các c tính v th tc, in t5 và vt lý ca
thit b' truyn thng. qua ó cho phép các thit b' t#ng tác vi nhau.
- Các u im ca vic xây d$ng và tuõn theo chun:
o &m b&o cho mt th' tr!ng rng ln cho các thit b' và phn mm.
o Cho phép các s&n phm ca các nhà cung c%p khác nhau truyên
thông 2c vi nhau
- Các nh2c im:
o Không thay i công ngh (Freeze technology)
o Cú th cú nhiu chun cho c$ng mt loi thit b'.

Các t chc quc t chính, quan tr3ng trong vic xây d$ng và a ra các
chun :
- Internet Society
- ISO
- ITU-T (formally CCITT)
…
ISO (International Standards organization): là t chc tiêu chun quc t làm
vic di s$ b&o tr2 ca Liên h2p quc vi các thành viên là các c# quan tiêu
chun quc gia, trong ISO 2c chia thành các y ban k: thut ph trách các
l+nh v$c khác nhau. Các công trình chun hóa sau khi 2c ISO biu quyt
thông qua s> 2c công b nh tiêu chun quc t chính thc (International
Standard - IS).

CCITT (Commite Consultatif International pour le Telegraphe et la Telephone):
T chc t v%n quc t v in tín và in thoi, làm vic di s$ b&o tr2
ca Liên h2p quc vi các thành viên là c# quan bu chính vi?n thông ca
các quc gia hoc các hãng xuyên quc gia. Các tiêu chun ca CCITT 2c
coi là các khuyn ngh'. CCITT ã ban hành khuyn ngh' loi V: liên quan
n v%n  truyn d* liu, loi X: liên quan n các mng truyn d* liu
công cng ...

S$ t6n ti ca c& hai t chc gi&i thích cho s$ giao thoa gi*a các chc n,ng
x5 lý và truyn tin trong các ng dng vi?n thông-tin h3c.

IEEE (Institute of Electrical and Electronics Engineers) Vin k: thut in t5,
mt t chc a ra các chun c th ca mng.

ANSI (American National Standards Institute): là t chc ca các nhóm doanh
nghip và công nghip M:, chuyên phát trin các tiêu chun th#ng mi và
truyn thông: mã, b&ng ch* cái, l2c 6 tín hiu.

NET
9

Common Open Software Environment (COSE): Môi tr!ng chung cho phn
mm m(

Open Software Foundation (OSF): c# s( phn mm m(

SQL Access Group (SAG): Nhóm truy cp ngôn ng* h<i có c%u trúc

Object Management Group (OMG): nhóm qu&n lý i t2ng

Corporation for Open Systems (COS): tp oàn các h m(

Electronics Industries Association (EIA): Hip hi các ngành công nghip in
t5

2.1.2 Qui lut và tin trình liên lc
Các mng u d$a vào nhiu qui lut  trao i thông tin. Mt s quy trình

2c các mng chun iu hành nh sau:
- Qui trình  ni và c"t liên lc
- Tín hiu  trình bày d* liu trên ph#ng tin truyn thông.
- L3ai tín hiu 2c dùng.
- Ph#ng pháp truy cp  chuyn tip mt tín hiu liên lc.
- Ph#ng pháp truyn tr$c tip mt thông ip g5i ti n#i n.
- Th tc dùng  kim soát tc  truyn d* liu.
- Ph#ng pháp dùng cho máy in toán khác loi liên lc 2c vi nhau.
- Các cách b&o &m cho thông ip 2c nhn úng cách

2.2 Mô hình tham chiu
N,m 1978 t chc tiêu chun quc t – ISO ã ban hành tp h2p c im k:
thut mô t& kin trúc mng dành cho vic kt ni nh*ng thit b' không cùng
chng loi. Ban u tài liu này áp dng cho nh*ng h thng m( vi nhau do
chúng có th dùng chung giao thc và tiêu chun  trao i thông tin. Vào n,m
1984, ISO ã phát hành b&n s5a i mô hình này và g3i là mô hình tham chiu
mng h m( OSI (Open Systems Interconnection)

2.2.1 Mô hình tham chiu OSI (Open System Interconnection)
(OSI Reference Model)
Mô hình tham chiu OSI: Mô hình này là mt khung mà các tiêu chun lp
mng khác nhau có th khp vào. Nó 'nh rõ các mt nào ca hot ng ca
mng có th nh;m n b(i các tiêu chun mng khác nhau. Mô hình OSI có 7
tng, hai tng áy là các tng có tác ng th$c t nh%t trên các mng nh<. Các
tiêu chun mng nh Ethernet và Tonken Ring là các tiêu chun tng 1 và tng
2. Các tng cao h#n trong mô hình OSI không to ra các tiêu chun ph bin.

NET
10

Liên lc gi*a các tng ngang hàng

Tng th i ca mt máy tính s> hi thoi vi tng th i ca mt máy khác.

Các qui t"c và qui c 2c dùng trong vic hi thoi ó 2c g3i là giao
thc (protocol) ca mc i.
Gi*a m8i cp tng k nhau t6n ti mt giao din (interface) xác 'nh các
thao tác và các d'ch v mà tng di cung c%p cho tng trên.
M8i tng s> truy cp vi tng trên và di nó thông qua các im truy cp
d'ch v (Service Access Point -SAP).
Trong th$c t d* liu không 2c truyn tr$c tip t7 tng th i ca ca máy
này sang tng th i ca máy khác (riêng tng 1 d* liu truyn tr$c tip). M8i
tng chuyn d* liu và thông tin iu khin xung tng ngay di nó và tip tc
cho n tng 1. ) tng 1 s> có !ng truyn thông vt lý ti tng th%p nh%t ca
máy t#ng ng và t7 ó d* liu và thông tin iu khin li 2c truyn ng2c
lên các tng trên. Nh vy ( các tng trên tng 1 s> ch xác 'nh các !ng
Application
(ng dng)
Presentation
(trình bày)
Session
(giao d'ch)
Transport
(giao vn)
Data link
(liên kt d* liu)
Physical
(vt lý)
Network
(mng)
7
6
5
4

3
1
2
Application
(ng dng)
Presentation
(trình bày)
Session
(giao d'ch)
Transport
(giao vn)
Data link
(liên kt d* liu)
Physical
(vt lý)
Network
(mng)
Tng H thng A H thng B
Ph#ng tin truyn vt lý
Mô hình OSI

Các
chc
n,ng
mng

Các
chc
n,ng
ng!i

s5 dng

NET
11
truyn LOGIC ti tng t#ng ng ca các máy khác. (!ng t nét biu th'
!ng truyn LOGIC, !ng lin nét biu th' !ng truyn vt lý).

Ví d: Gi& s5 có 2 máy A và B cn truyn d* liu cho nhau. (Gi& thit d*
liu 2c to ra ti tng ng dng - tng 7 - ca máy A).
Thông tin xu%t phát t7 mc 7 ca máy A chuyn ti mc 6 bao g6m thông tin
ca mc 7 cng vi phn Header ca mc sáu. C nh vy cho n mc 1 và
2c chuyn ra !ng truyn. Thông tin nhn 2c ( mc 1 ca máy B 2c
kim tra phn Header ca chính mc 1 nu úng thì phn Header s> 2c c"t b<
và chuyn phn còn li lên mc 2 ca máy B. Nu kim tra phn Header không
úng thì s> báo li cho máy A truyn li. Quá trình c tip tc nh vy cho ti
mc 7 ca máy B.

!ng truyn d* liu trong OSI:

T%ng 1 (physical - vt lý):
Sending
Process
Application
Network
Presentation
Transport
Data Link
Session
Physica
Actual data transmission path
Physical medium
Receiving
Process

Transport
Network
Data Link
Physica
Session
Presentation
Application
Application protocol
Presentation protocol
AH
PDU
Session protocol
PH
PDU
Transport
protocol
SH
PDU
Network
protoc
ol
TH
PDU
Data link
protocol
NH
PDU
Bits
Bits DT
Data

PDU

NET
12
Tng này không xác 'nh rõ ph#ng tiên vt lý nhng nó v n nêu rõ nh*ng
yêu cu v nh*ng ph#ng tiên k: thut cn thit trên ph#ng din vt lý (ch9ng
hn các cable mng phù h2p chun IEEE 802.2). Cung c%p các ph#ng tin
in, c# hàm và th tc  kh(i ng, duy trì và hy b< các liên kt vt lý cho
phép truyn các dòng d* liu ( dng bit.
Tng physical 'nh ngh+a cách kt ni dây cáp vi card mng, ví d nó 'nh
rõ b ni có bao nhiêu chân, k: thut truyn nào 2c dùng  g5i d* liu lên
cáp mng. Tng này ch'u trách nhim truyn d* liu theo mã nh' phân, nó 'nh
rõ mã hóa d* liu và s$ 6ng b hóa bit, b&o &m r;ng khi máy ngu6n g5i bít 1,
máy ích s> nhn 2c bít 1.
Các thành phn hot ng ( tng vt lý:
B chuyn tip (repeater), là mt thit b' mng nó lp li tín hiu t7 mt cng
r6i chuyn tip n nh*ng cng khác. Nó không l3c hoc di?n gi&i iu gì mà
ch lp li  khuych i tín hiu truyn trên mng (Amplifiy signal – khuych
i tín hiu). Do vâyh các thit b' loi này th!ng khuch i c& tín hiu nhi?u
(noise signal) .

T%ng 2 (data link - liên kt d* liu):
Tng này làm nhim v nhn nhn d* liu t7 tng mng (network layer) r6i
chia thành các khung d* liu (data frame) và g5i n tng vt lý (physical layer).
Ti u nhn, tng này óng gói d* liu thô (cha x5 lý) t7 tng physical thành
t7ng khung d* liu. Ti tng này có th$c hin vic iu khin lu6ng, c"t/h2p d*
liu và phát hin sai sót.
Tóm li tng data link ch'u trách nhim chuyn khung d* liu không l8i t7
nút mng này sang nút mng khác thông qua tng physical. Thông th!ng khi
g5i mt khung d* liu nó ch! tín hiu báo nhn t7 nút nhn.

Tng data link ca nút nhn s> dò tìm b%t c v%n  nào có th x&y ra trong
quá trình truyn. Khung d* liu nào không 2c báo nhn hoc b' h tn trong
quá trình truyn s> b' g5i tr& li.
Tng data link 2c chia làm 2 lp ph là:
- iu khin truy nhp ph#ng tin (Media Access Control – MAC): lp ph
MAC iu khin vic truy nhp thit b', ph#ng tin truyn thông  truyn d*
liu t7 tng MAC ca thit b' này sang tng MAC ca thit th' kia (ch9ng hn
card mng).
C th tng MAC s> qu&n lý các thit b' mng truy cp vào môi tr!ng truyn
thông, cung c%p 'a ch (MAC Address)  liên lc gi*a các thit b' trên mng.
- iu khin liên kt logic (Logical Link Control – LLC): tng này làm nhim
v giao tip vi tâng trên, kim soát lu6ng và l8i, thit lp và duy trì liên kt
gi*a các th$c th tham gia truyn thông.
Thành phn hot ng:

NET
13
Cu ni (bridge - thit b' mng ti tng liên kt d* liu): Bridge làm nhim
v chuyn các khung d* liu (data frame) t7 mng này sang mng khác (cu
ni gi* các mng). Nh! vic kim tra 'a ch MAC ti tng liên kt d* liu
nn nó có th phát hin ra ích n ca khung d* liu là n;m trong mng
hay ngoài mng d$a vào mt b&ng 'a ch MAC (MAC Address table) ca
các nút (Node) trong mng. Khi mt khung d* liu n, Bridge kim tra 'a
ch ích ca khung và a khung n mng cha thit b' ích hoc nút ích.
Nu nút ích ( cùng mng vi nút ngu6n bridge s> không a n các mng
khác. Nu cu không tìm 2c 'a ch ích, nó a khung n t%t c& các
mng tr7 mng ngu6n.

T%ng 3 (network - mng):
Tng mng 2c hình thành nh;m &m b&o trao i thông tin gi*a các mng

con trong mt h thng mng ln. Tng này quyt 'nh !ng i cho các gói s
liu, kh& n,ng 'nh tuyn d$a trên c# ch ánh 'a ch thng nh%t mà lp mng
qui 'nh cho các nút mng. Ngoài ra nó còn kim soát dòng d* liu trên các
tuyn  tránh t"c ngh>n hoc m%t mát thông tin. Tóm li tng này ph trách
nh*ng vic sau:
- Ch3n !ng i, cung c%p 'a ch.
- Kim soát l8i và thông l2ng.
- Chuyn mch và d3n !ng.
- Chia thông tin li thành t7ng bó và l$a ch3n !ng i n ích cho t7ng
bó khác nhau sao cho th!i gian truyn tin là ng"n nh%t và tin cy nh%t.
- H2p nh%t các bó thông tin ti nút nhn.
Tng này ph trách vic thit lp các tuyn !ng gi*a các nút mng khác
nhau. Chính nh! tng này mà các mng l"p theo các chun khác nhau có th liên
kt vi nhau.
* 'nh 'a ch trên tng mng: Tng mng làm nhim v ánh 'a ch các máy
tham gia truyn thông trên mng. 'a ch này ch là 'a ch Logic  thay th
cho các 'a ch vt lý, vì trong các mng ln vic s5 dng 'a ch ch vt lý là
không th$c t, không áp ng 2c yêu cu truyn tin. Tng mng s5 dng 'a
ch logic  'nh tuyn (Router) và l3c b< gói tin (packet filter).
* Phân phi gói tin: Mt gói tin 2c g5i t7 mt phn trên mng ca máy ngu6n
và i theo nhiu con !ng khác nhau ca mng  n máy ích. Tng mng s>
giám sát quá trình ch3n !ng truyn và phân phi gói tin qua mng.
* Các k: thut chuyn mch c# b&n: chuyn mch kênh (Circuit switching),
chuyn mch thông ip (Message switching), chuyn mch gói (Packet
switching).
+ Chuyn mch kênh (Circuit switching): Khi có hai nút cn truyn thông vi
nhau thì gi*a chúng s> thit lp mt kênh c 'nh và duy trì kt ni ó cho ti
khi hai bên ng"t liên lc. Các d* liu ch truyn i theo con !ng c 'nh ó.
K: thut này cung c%p cho các thit b' mt b,ng tn xác 'nh. Ph#ng pháp này

NET
14
có u im là !ng truyn thông sut, tc  n 'nh. Nhng c@ng có các
nh2c im nh quá trình thit lp s$ kt ni thit b' chm, !ng truyn b'
chim gi* ngay c& khi không có d* liu truyn qua d n n lãng phí !ng
truyn.

+ K: thut chuyn thông ip (Message switching): thông ip là mt #n v' d*
liu ca ng!i s5 dng có khuôn dng 2c quy 'nh trc. M8i thông ip tin
có cha các thông tin iu khin trong ó ch rõ ích cn truyn ti ca thông
ip. C,n c vào thông tin iu khin này mà m8i nút trung gian có th chuyn
b&n tin ti nút k tip trên con !ng d n ti ích ca b&n tin. K: thut này có
th dùng chung kênh d* liu  nâng cao hiu su%t s5 dng gi&i tn, có kh& n,ng
lu tr* b&n tin n khi có kênh truyn vì vy gi&m mt  ùn t"c trên mng. Tuy
nhiên nh2c im chính ca nó là không phù h2p vi các ng dng th$c t nh
truyn d* liu,truyn thanh.
+ K: thut chuyn mch gói (Packet switching): ( ây b&n tin hoc thông ip
2c chia ra thành nhiu gói nh< h#n 2c g3i là các gói tin (packet/diagram)
có khuôn dng qui 'nh trc. M8i gói tin c@ng cha các thông tin iu khin,
trong ó có 'a ch ngu6n (ng!i g5i) và 'a ch ích (ng!i nhn) ca gói tin.
Các gói tin ca cùng mt tin báo có th 2c g(i i qua mng ti ích theo
nhiu con !ng khác nhau. Chuyn mch gói không lu tr* gói tin lâu (ví kích
thc packet < mesage) nên tuyn !ng ca gói tin qua mng s> nhanh và hiu
qu& h#n so vi k: thut chuyn mch tin.

* Loi giao thc: Tng mng trong mô hình OSI xác 'nh 'nh tuyn  các gói
tin t7 máy ngu6n n máy ích qua nhiu mng khác nhau. Trong tng này s5
dng hai loi giao thc c# b&n  truyn tin là: Giao thc hng kt ni
(Connection Oriented ) và Giao thc không hng kt ni (Connectionless).
+ Giao thc hng kt ni (Connection Oriented): Trong giao thc bao gi! c@ng

thit lp kt ni (Connection) trc khi truyn s liu, tc là gi*a nút ích và nút
ngu6n s> thit lp mt liên kt logic  truyn s liu (phân phi các mt cách
có thc t$ các gói tin qua kênh logic này và có báo nhn  &m b&o d* liu n
ích mt cách tin cy).
+ Giao thc không hng kt ni (Connectionless): Trong giao thc này vic
phân phi các gói tin d$a vào 'a ch ích mà không thit lp kt ni
(connectionless) và báo nhn. (tc là nút phân phi gói tin không bit 2c gói
tin phát i có n ích hay không).

* Thành phn hot ng: B 'nh tuyn (router) thit b' mng hot ng ti tng
mng. B 'nh tuyn ti tng mng d$a vào b&ng 'nh tuyn (routing table) 
l$a ch3n !ng i phù h2p cho gói tin nhn 2c. Các b&ng 'nh tuyn có th
t+nh (static) hoc ng (dynamic).

T%ng 4 (transport - giao vn, vn chuyn):

NET
15
Trong mô hình tham chiu th!ng chia ra 3 tng cao (Application,
Presentation,Session) và 4 tng th%p (Transport, Network, Data link, Physical).
Các tng th%p quan tâm n vic áp ng vic truyn s liu gi*a các h thng
cui (end systems) qua #h#ng tin truyn thông, còn tng cao tp trung áp
ng các yêu cu ca ng dng và ng!i s5 dng.
Tng giao vn là tng cao nh%t ca nhóm các tn th%p, nó ph trách vic lu
chuyn thông tin trên mng mt cách “trong sut” i vi các tng cao. Do ó
các tính n,ng mc này ph&i &m b&o là:
+ Kim soát vic truyn s liu t7 nút ti nút (end to end):
. 6ng nh%t mt nút b;ng mt 'a ch duy nh%t.
. Nhn bit mng và hot ng 2c vi c& mng hng kt ni
(Connection oriented) và c& không hng kt ni (Connectionless).

. Ph&i nhn bit 2c ch%t l2ng d'ch v (Quality of Service – QoS) ca
ng!i s5 dng và kh& n,ng cung c%p d'ch v ca tng bên di.
+ Kh"c phc sai sót: Trong quá trình truyn c liu có th x&y ra sai sót thì
tng giao vn ph&i có kh& n,ng kh"c phc các sai sót ó b;ng các c# ch báo
nhn và truyn li các gói tin (packet/diagram).
+ Ghép kênh, c"t/h2p d* liu nu cn: Khi l2ng d* liu truyn có th ln
hoc nh<, !ng truyn có th nhiu hoc ít, Vì vy tng giao vn ph&i có
kh& n,ng c"t/ h2p d* liu ti u g5i/nhn và phân kênh/h2p kênh khi cn
thit (TDM – Time Division Multiplexing, FDM – Frequency Division
Multiplexing).

T%ng 5 (Session – Tng phiên):
Tng phiên là tng th%p nh%t trong các tng cao, nó áp ng các yêu cu ca
ng!i dùng phc v cho các ng dng trên mng thông qua các ph#ng tin
truyn thông cung c%p b(i nhóm các tng th%p.
Tng phiên cho phép ng!i s5 dng tip xúc vi nhau qua mng. Do ó
nhim v ch yu là qu&n lý các cuc tip xúc (giao d'ch) gi*a ng!i s5 dng
trên mng to, duy trì hay hy b< các cuc tip xúc ó. (tng này ch yu là thit
lp giao d'ch gi*a các ng dng trong mng).
Tng phiên thit lp các giao d'ch gi*a các nút mng. Mt giao d'ch ph&i
2c thit lp trc khi truyn d* liu trên mng. Tng phiên ph&i &m b&o cho
các giao d'ch 2c thit lp và duy trì úng qui 'nh. Kh(i to cho các giao d'ch
u cui. 6ng b và 6ng b li vic truyn thông tin. iu khin hi thoi.

Mt s d'ch v ca tng phiên:
- Thit lp mt liên kt vi mt ng!i s5 dng ( tng phiên khác, trao i d*
liu vi ng!i s5 dng ó mt cách ông b, và huA b< lin kt mt cách có
trt t$ khi không dùng n n*a.
- Th#ng l2ng v vic dùng các th4 bài (token)  trao i d* liu, 6ng b
hoá và hy b< liên kt, s"p xp ph#ng thc trao i d* liu

+ Half-duplex
+ Full-duplex

NET
16
- Thit lp các im 6ng b hoá trong các hi thoi và khi xy ra s$ c có th
khôi phc li vic hi thoi b"t u t7 mt im 6ng b hoá ã tho& thun.
- Ng"t mt hi thoi và khôi phc li hi thoi sau ó t7 mt im xác 'nh
trc.
T%ng 6 (presentation - trình bày):
Tng trình bày ch'u trách nhim biu di?n thông tin, chuyn i d* liu g5i
i trên mng t7 mt loi biu di?n này sang mt loi biu di?n khác. Ch9ng hn
nh các k: thut nén d* liu trc khi truyn i, sau ó nhn 2c và khôi phc
tr( li.
Tng trình bày c@ng là tng có th dùng k: thut mã hoá  xáo trn d* liu
trc khi truyn i và gi&i mã sau khi nhn li nh;m &m b&o vic b&o mt và an
toàn s liu trên !ng truyn.
Tng này c@ng &m b&o cho các h thng cui thuyn thông 2c vi nhau
ngay c& khi chúng s5 dng các biu di?n d* liu khác nhau.  làm 2c iu
ó nó cung c%p mt biu di?n chung  dùng trong truyn thông và cho phép
chuyn i t7 bi?u di?n cc b sang biu di?n chung ó.
B T6n ti 3 dng cú pháp thông tin 2c trao i gi*a các th$c th ng
dng, ó là:
+ Cú pháp dùng b(i th$c th ng dng Ngu6n
+ Cú pháp dùng b(i th$c th ng dng ích
+ Cú pháp 2c dùng gi*a các th$c th tng trình di?n.

* D'ch v ca tng Phiên:
Tng phiên có hai loi d'ch v c# b&n
- D'ch v loi th nh%t: dùng  biu di?n d* liu ca ng!i dùng (d* liu cc

b) thành dng d* liu chung.
Các nhim v ca loi 1:
+ Th#ng l2ng v cú pháp truyn: vi m8i kiu d* liu ng!i dùng cho
trc, mt cú pháp truyn 2c th#ng l2ng.
+ Chuyn i: d* liu cung c%p b(i ng!i s5 dng 2c chuyn i thành
biu di?n theo cú pháp truyn  truyn i; ng2c li, d* liu nhn 2c s>
2c chuyn i t7 biu di?n theo cú pháp truyn sang biu di?n ca ng!i
s5 dng.
- D'ch v loi th hai: cho phép các th$c th ng dng có th s5 dng các d'ch
v tng phiên  qu&n lý hi thoi.

T%ng 7 (application - ng dng):
Là tng cao nh%t ca mô hình OSI, tng ng dng trên gi&i quyt các k: thut
mà các ch#ng trình ng dng có th trao i vi mng.
Tng này phc v tr$c tip cho ng!i s5 dng trên mng vi các d'ch v
mng và ph#ng tin cn thit  truy cp môi tr!ng OSI.

2.3 Mô hình tham chiu TCP/IP

NET
17
B giao thc TCP/IP ph<t trin b(i tr s( nghi!n cu c<c d$ <n cao c%p
b quc ph@ng m: (DARPA) cho h thng mng chuyn mch gúi. Nú 2c
s5 dng b(i mng Internet toàn cu (global Internet). B giao thc TCP/IP có
th 2c xem g6m các tng sau:
o Tng ng dng (Application layer)
B H8 tr2 cho các ng dng ng!i s5 dng
B ch9ng hn nh : http, SMTP,…
o Tng Host to Network hoc Transport (giao vn)
B &m b&o vic truyn d* liu tin cy

B Nhn d* liu theo úng th t$ truyn.
o Tng Internet (Internet layer)
B Các h thng có th kt ni 2c vi các mng khác nhau
B Các chc n,ng truyn thông xuyên sut các mng a kênh
B 2c cài t ( các end system và router
o Tng truy cp mng (Network Access Layer)
B Trao i d* liu gi*a các h thng u cui (end system) và
mng.
B Kim soát 'a ch ích.
B Y!u cu d'ch v.
o Tng vt lý (Physical layer)
B Giao tip vt lý gi*a các thit b' truyn d* liu và môi tr!ng
truyn thông hoc mng.
B c tính ca môi tr!ng truyn thông
B C<c mc tn hiu
B Tc  truyn d* liu
B ...

Sau ây là mô h=nh kin trCc giao thc TCP/IP.

NET
18



* So sánh vi mô hình tham chiu OSI:

NET
19
2.4 Mt s chun mng
2.4.1 SLIP và PPP
SLIP là mt giao thc u tiên (RFC 1055) dùng  chuyn tip các gói tin
(IP Packets) qua !ng truyn quay s (Dial-up lines). n nay thì SLIP hoàng
toàn b' thay th b(i PPP (Point-to-Point Protocol). PPP là mt giao thc phân
tng (a layered protocol) 2c thit k  h8 tr2 vic thit lp liên kt  truy
cp mng b;ng quay s cho nhiu b giao thc truyn t&i khác nhau. SLIP là
giao thc #n gi&n hot ng nh ( tng vt lý, PPP là mt giao thc t,ng
c!ng hot ng ging nh tng vt lý và tng liên kt d* liu. Các h iu hành
ca Microsoft h8 tr2 c& SLIP và PPP ( máy trm nhng server ch h8 tr2 PPP.

- SLIP 2c s5 dng trên các h thng c@, ch h8 tr2 giao thc TCP/IP và ch
hot ng trên h thng s5 dng 'a ch IP t+nh.
- PPP h8 tr2 giao thc TCP/IP, NetBeui, IPX, AppleTalk và c& DECNet, h8
tr2 các giao thc h8n h2p. PPP hot ng c& trên h thng dùng 'a ch t+nh
(static) và ng (DHCP).

2.4.2 B tiêu chun IEEE 802
H3 tiêu chun IEEE do Vin k: thut in t5 a ra, nh*ng tiêu chun này
hng v vic kt ni gi*a card giao din mng (NIC) và các ph#ng tin
truyn. Nh*ng tiêu chun này ã 2c thông qua h thng ISO, h3 tiêu chun
này bao g6m:









Aplication
Presentation

Session
Transport
Network
Data Link
Physical
SLIP

PPP
Mi quan h gi*a SLIP, PPP
và mô hình OSI
Aplication
Presentation

Session
Transport
Network
Data Link
Physical 802.3
Mi quan h gi*a các tiêu chun IEEE
802 và mô hình OSI
802.4 802.5 802.6
802.9
802.11
802.12
802.1
802.10

NET
20

IEEE 802.1 (High Level Interface): Tiêu chun này i vi tng Data Link
ca mô hình OSI, ây là mt chun tng quát cho qu&n tr' mng và cung c%p các
chun qu&n tr' mng cho các tiêu chun 802 khác.
IEEE 802.2 (Logical Link Control): Tiêu chun này 'nh ngh+a mt lp ph
LLC 2c s5 dng b(i các giao thc tng th%p h#n. Các giao thc tng mng có
th 2c thit k c lp trong c& tng vt lý và s$ th$c hin ( lp ph MAC,
tiêu chun này ít 2c s5 dng..
IEEE 802.3 (CSMA/CD): Tiêu chun này 2c phát trin b(i Digital, Intel,
Xerox, tiêu chun này 'nh ngh+a các tính ch%t có liên quan ti tng con MAC.
Lp con MAC s5 dng kiu truy cp tranh ch%p Carrier Sense Multiple Access
with Collision Dection (CSMA/CD). K: thut này làm gi&m s$ tác ng ca
xung t b;ng cách giúp cho m8i thit b' trong mng xác 'nh 2c nó có ang
( trng thái t+nh hay không, mt thit b' s> th5 truyn i khi nào mng ang th
ng. Khi các thit b' truyn i, chúng tip tc xem xét r;ng nó có  x&y ra
xung t hay không. Khi có xung t x&y ra, t%t c& các thit b' u ng7ng truyn
và g5i mt tín hiu “jamming” giúp thông báo t%t c& các trm khác v s$ xung
t này. Sau ó m8i thit b' ch! mt kho&ng th!i gian ng u nhiên trc khi
truyn th5 li.
IEEE 802.4 (Token Bus): Tiêu chun này 'nh ra mt mng vi các giao
thc BUS vt lý mà iu khin s$ truy cp các ph#ng tin vi mt c# c%u d%u
hiu. Tiêu chun này 2c thit k  áp ng nhu cu ca h thng t$ ng
công nghip, tiêu chun này ít 2c s5 dng.
IEEE 802.5 (Token ring): Tiêu chun này b"t ngu6n t7 IBM, mng này dùng
c%u trúc ring topology và iu khin ph#ng tin d$a theo vòng
IEEE 802.6 (Metropolitan Area Network - MAN): Tiêu chun này 'nh

ngh+a mt tiêu chun MAN g3i là Distributed Queue Dual-Bus (DQDB), DQDB
thích h2p vi vic truyn d* liu, gi3ng nói và video. Mng này d$a vào dây cáp
quang trong bus topology hai hàng, kh& n,ng t&i trên m8i bus u 2c iu
khin nhiu chiu, tiêu chun này ít 2c s5 dng.
IEEE 802.7 (Broadband Technical Advisory Group): Tiêu chun này giúp
gi&i quyt nh*ng gi&i pháp v b,ng tn rng tích h2p trong môi tr!ng mng,
tiêu chun này hin v n ang 2c phát trin.
IEEE 802.8 (Fiber Optic Technical Advisory Group): Tiêu chun này gi&i
quyt các ph#ng pháp b xung k: thut cáp quang vào trong môi tr!ng mng.
IEEE 802.9 (Integrated Data and Voice Networks): Tiêu chun này h8 tr2
kênh truyn b%t 6ng b 10 Mbps cùng vi kênh 9664 Kbps dành cho dòng d*
liu riêng bit. Tiêu chun này 2c g3i là Isochromous Ethernet (IsoEnet).

NET
21
IEEE 802.10 (Standards for Interoperable LAN Security): Tiêu chun này
gi&i quyt nh*ng v%n  v tính b&o mt và mã hóa, hin ang 2c phát trin.
IEEE 802.11 (Wireless LAN): Là tiêu chun cho mng cc b LAN không
dây, Ph#ng thc CSMA/CD ã 2c phê chun, hiên ang 2c phát trin.
IEEE 802.14: Tiêu chun này dùng cho vic truyn d* liu qua !ng dây
cáp TV, tiêu chun này v n ang 2c phát trin nh;m tip cn Internet qua
!ng truyn TV.
IEEE 802.3 và IEEE 802.5 media: Tiêu chun này mô t& tính n,ng và mc
ích ca các ph#ng tin s5 dng trong IEEE 802.3 và IEEE 802.5. IEEE 802.2
c lp v topology, IEEE 802.3 d$a trên ethernet, IEEE 802.5 d$a trên ring
topology là nh*ng tiêu chun thông dng nh%t ca IEEE 802. Tiêu chun IEEE
802.3 mô t& các ph#ng pháp tín hiu (c& trên b,ng tn c# s( và b,ng tn rng),
tc  d* liu, các ph#ng tin và c%u trúc liên kt. Tiêu chun này quy 'nh c
th các ph#ng tin truyn d n vt lý nh cáp xo"n, cáp 6ng trc, cáp quang.

2.4.3 NDIS và ODI
Tiêu chun NDIS (network driver interface specification), 2c phát trin
b(i Microsoft và 3COM, tiêu chun này mô t& giao din gi*a giao thc vn
chuyn mng và trình iu khin mng ca tng datalink. NDIS có chc n,ng
cung c%p mt ranh gii trung gian gi*a ng&i cung cp giao thc vn chuy'n
và b iu khi'n card mng,  các nhóm giao thc t#ng thích NDIS có th
hot ng vi card mng. NDIS 'nh ngh+a mt ph#ng pháp kt h2p các giao
thc h8n h2p thành mt trình iu khin #n  b iu khin có th h8 tr2 6ng
th!i các giao tip.
ODI (open datalink interface), phát trin b(i Novell và Apple, hot ng
cùng chc n,ng nh NDIS. ODI cung c%p nh*ng qui t"c giúp thit lp mt giao
din trung gian vi ng&i cung cp, gia nhóm giao thc và trình iu
khi'n card mng. Giao din này c@ng giúp cho mt hay nhiu trình iu khin
mng có th h8 tr2 mt hay nhiu giao thc.
NDIS và ODI là nh*ng tiêu chun giúp cho card mng hot ng tt trong
môi tr!ng ca h iu hành.

§ 3.HÌNH TRNG MNG (NETWORK TOPOLOGY)
Máy tính và thit b' x5 lý thông tin khác có th ni vi nhau to thành mt
mng g3i chung là mng máy tính. Cách ni các máy tính và tp h2p các qui t"c
mà t%t c& các th$c th tham gia truyn thông trên mng ph&i tuân theo  mng
có th hot ng 2c 2c g3i là kin trúc mng. Cách ni các máy tính 2c
g3i là hình trng (topology) ca mng. Topology ca mng 2c áp dng cho
mng cc b (LAN) hoc là mng din rng, trong th$c t ch có nh*ng mng
máy tính vi qui mô nh< là áp dng mt topology nào ó, nh*ng mng máy tính
ln th!ng 2c t chc theo nh*ng topology h8n h2p. Các kiu topology di
ây là các kiu c# b&n.

NET
22

3.1. Star topology



( dng hình sao, t%t c& các máy trm u ni tr$c tip vào b iu khin trung
tâm có nhim v nhn tín hiu t7 các trm và chuyn tín hiu n trm ích.
Tùy theo yêu cu truyn thông trong mng, thit b' truyn thông có th là mt
b chuyn mch (SWITCH), mt b ch3n !ng (Router) hoc ch #n gi&n là
mt b phân kênh (HUB).
Vai trò ca b trung tâm này là liên kt im-im (point-to-point) gi*a các
máy trong mng.
- u im :
+ L"p t #n gi&n.
+ D? dàng c%u hình li (thêm, bt máy trm).
+ D? dàng kim soát và kh"c phc s$ c.
+ Tn dng 2c ti ã tc  ca !ng truyn vt lý.
- Nh2c im:
+  dài ca !ng truyn ni t7 mt máy trm ti trung tâm b' hn ch.
+ Khi b iu khin trung tâm có s$ c s> &nh h(ng n toàn mng.
+ Cn nhiu cáp h#n dng bus

3.2. Bus topology
( dng BUS t%t c& các máy trm phân chia chung mt !ng truyn chính
(bus). !ng truyn chính 2c gii hn hai u b(i mt loi u ni c bit
g3i là Terminator. M8i trm 2c ni vào vào bus qua mt u ni ch T (T-
connector) hoc mt b thu phát (Transceiver).
Khi mt trm truyn d* liu, tín hiu 2c qu&ng bá (broadcast) trên hai chiu
ca bus, có ngh+a là m3i trm còn li u có th nhn tín hiu tr$c tip.
i vi các bus mt chiu thì tín hiu ch I v mt phía, lúc ó terminator

ph&i thit k sao cho các tín hiu ph&i 2c “di li” trên bus  có th n 2c
các trm còn li ( phía bên kia.
Nh vy, trong bus topology thì d* liu 2c truyn d$a trên các liên kt im-
nhiu im(point-to-multipoint) hay qu&ng bá (broadcast).
- u im: L"p t #n gi&n, s5 dng ít cáp.

HUB/SWITCH
WS
WS
WS
WS

NET
23
- Nh2c im: Khi có s$ c trên !ng truyn thì toàn mng ng7ng hot
ng.


3.3. Ring topology (vòng)










( dng vòng m8i máy trm 2c ni vi vòng qua mt b chuyn tip

(repeater) có nhim v nhn tín hiu r6i chuyn n trm k tip trên vòng. Nh
vy ( dng này tín hiu 2c lu chuyn trên vòng theo mt chiu duy nh%t, mt
chu8i liên tip các liên kt im-im gi*a các repeater.
Giao thc s5 dng cho dng mng này là “chuyn th4 bài “ (token passing)
 c%p phép truy cp !ng truyn.
- Nh2c im:
+ on ni gi*a hai trm h<ng s> &nh h(ng n toàn mng.
+ Kin trúc li mng khó (thêm, bt các máy trm).
+ Giao thc truy cp !ng truyn phc tp.

§ 4. CÁC THI(T B) LIÊN K(T MNG
4.1. Dây cáp mng
Dây cáp óng vai trò là ph#ng tin truyn tín hiu gi*a các nút mng, có
nhiu loi cáp nh;m áp ng qui mô ca nhiu loi mng khác nhau. Có mt s
loi cáp th!ng 2c nh sau.
- Cáp *ng trc (coxial cable):
Có  &nh h(ng nhi?u th%p, có th truyn tín hiu vi tc  cao trên
kho&ng cách ln. Cáp 6ng trc có th dùng cho gi&i tn c# s( (Baseband) và
gi&i tn rng (Broadband).
+ Cáp gy (thin coxial cable - 10B2 / IEEE 802.3a): tr( kháng 50 Ω, có th
a tín hiu i xa n 185 mét.

WS
WS
WS
WS

NET
24

10B2 Cable or "Thin Ethernet"

+ Cáp béo (thick coxial cable - 10B5): có th a tín hiu i xa n 500
mét. Cáp 6ng trc s5 dng các b ni cáp BNC  to kt ni gi*a cáp và máy
tính, gi*a cáp và on cáp khác. B ni g6m có: b ni hình ch* T (T-
connector)  ni cáp và card mng; b ni ng  ni gi*a hai on cáp (BNC-
connector) ; b ni cui (Terminator).


10B5 Cable or "Thick Ethernet"

- Cáp không v+ b,c chng nhi-u (UTP):
ôi dây cáp in thoi có th s5 dng  truyn d* liu khi tín hiu 2c l3c
nhi?u và kho&ng cách không ln l"m. Vi loi cáp này mc  chng nhi?u,
kho&ng cách truyn, gi&i tn c@ng nh s thit b' g"n vào 2c xp ( mc trung
bình. Khi truyn ( mc  cao ( 1Mbps) nó to ra sóng RF, do ó ph&i s5 dng
thêm các b l3c cn thit. Cáp xo"n ôi trn 10BASET có th a tín hiu n
100 mét. Cáp xo"n ôi dùng gi"c c"m RJ45.

NET
25

Wire pair #1: White/Blue
Blue
Wire pair #2: White/Orange
Orange
Wire pair #3: White/Green
Green
Wire pair #4: White/Brown
Brown

- Cáp có v+ b,c chng nhi-u (STP)

Là loi cáp có 1 hoc hai ôi dây n;m trong v< b3c kim loi, v< b3c gi&m
nhi?u và gi&m phát sinh sóng RF do ó nó cho phép truyn d* liu ( tc  cao
h#n trên kho&ng cách ln h#n loi UTP.
- Cáp quang 10BASEFL, 10BASEFB (công ngh cao h#n, cho phép truyn
tín hiu 6ng b)
Trong cáp s2i quang, s2i quang truyn tín hiu d* liu di dng s ( hình
thái xung ánh sáng. Cáp này không b' &nh h(ng nhi?u in, lý t(ng cho cáp
chy ngoài tr!i hoc gn nh*ng ngu6n in cao th . Có kh& n,ng truyn d* liu
vi tc  r%t ln (hàng tr,m n hàng nghìn Mbps), là gi&i pháp tt cho !ng
truyn tc  cao, làm !ng trc (backbone) cho mng. Cáp quang th!ng
2c s5 dng cho gi&i tn c# s(.


4.2. V. mch mng (Network Interface Card - NIC)
Là thit b' 2c l"p t vào khe m( rng (expansion slot) ca máy tính (có
th 2c tích h2p trên MainBoard), nó &m nhim truyn d* liu t7 bus d* liu