LVTN 2018 chuyển dịch liên từ đẳng lập AND và BUT trong tiếng anh sang tiếng việt

ĐẠI HỌC QUỐC GIA THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN

Phạm Cát Thụy

CHUYỂN DỊCH LIÊN TỪ ĐẲNG LẬP “AND” VÀ “BUT”
TRONG TIẾNG ANH SANG TIẾNG VIỆT

KHĨA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC
NGÀNH NGƠN NGỮ HỌC
Hệ đạo tạo: Cử nhân tài năng
Khóa học: 2014- 2018

TP HỒ CHÍ MINH, 2018


ĐẠI HỌC QUỐC GIA THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN

Phạm Cát Thụy

CHUYỂN DỊCH LIÊN TỪ ĐẲNG LẬP “AND” VÀ “BUT”
TRONG TIẾNG ANH SANG TIẾNG VIỆT

KHĨA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC
NGÀNH NGƠN NGỮ HỌC
Hệ đạo tạo: Cử nhân tài năng
Khóa học: 2014- 2018

NGƯỜI HƯỚNG DẪN: TS. NGUYỄN HỒNG TRUNG

TP HỒ CHÍ MINH, 2018


LỜI CAM ĐOAN
Tơi xin cam đoan đây là cơng trình nghiên cứu của riêng tôi. Các khảo sát, lập
luận, phân tích trong luận văn là trung thực và chưa từng cơng bố trong các cơng trình
khác. Nếu khơng đúng như đã nêu trên, tơi xin hồn tồn chịu trách nhiệm về đề tài của
mình.

Người cam đoan

PHẠM CÁT THỤY


MỤC LỤC
PHẦN MỞ ĐẦU .................................................................................................................... 1
1. Lý do chọn đề tài .......................................................................................................... 1
2. Lịch sử nghiên cứu vấn đề............................................................................................ 1
3. Mục đích nghiên cứu .................................................................................................... 6
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ................................................................................ 7
5. Phương pháp nghiên cứu ............................................................................................ 10
6. Cấu trúc khóa luận ....................................................................................................... 13
PHẦN NỘI DUNG ............................................................................................................... 14
CHƯƠNG 1 .......................................................................................................................... 14
KHÁI QUÁT CHUNG VỀ LIÊN TỪ TIẾNG ANH VÀ LIÊN TỪ TIẾNG VIỆT ............ 14
1.1. Khái quát chung về liên từ tiếng Anh ........................................................................ 14
1.1.1. Khái niệm liên từ ................................................................................................. 14
1.1.2. Phân loại liên từ ................................................................................................... 15
1.1.3. Tương quan ngữ nghĩa- ngữ dụng của các phép liên kết ..................................... 18
1.2. Khái quát chung về liên từ tiếng Việt: ....................................................................... 24

1.2.1. Định nghĩa liên từ trong tiếng Việt ...................................................................... 25
1.2.2. Phân loại liên từ tiếng Việt .................................................................................. 25
1.2.3.
1.3.

Đặc điểm ngữ pháp của liên từ tiếng Việt ........................................................ 27

Đặc điểm một số liên từ cụ thể trong tiếng Việt ..................................................... 29

1.3.1. Đặc điểm liên từ và, cùng, với, lẫn, cả, rồi, thì ................................................... 29
1.3.2. Đặc điểm liên từ nhưng, mà................................................................................. 46
1.3.3.

Đặc điểm liên từ để .......................................................................................... 52

1.3.4.

Đặc điểm liên từ nên ........................................................................................ 54

1.4.

Tiểu kết ................................................................................................................... 56

CHƯƠNG 2 .......................................................................................................................... 61
SO SÁNH LIÊN TỪ “AND” TRONG TIẾNG ANH VỚI NHỮNG TỪ TƯƠNG ỨNG
TRONG TIẾNG VIỆT QUA TÁC PHẨM “THE OLD MAN AND THE SEA” ............... 61
CỦA ERNEST HEMINGWAY ........................................................................................... 61


2.1. Đặc điểm liên từ and trong tiếng Anh ........................................................................ 61

2.1.1. Đặc trưng về ngữ nghĩa và ngữ pháp ................................................................... 61
2.1.2. Đặc điểm liên từ and trong hệ thống liên từ tiếng Anh ....................................... 64
2.1.3. Liên từ and trong hệ thống lí thuyết ngữ dụng học về đẳng kết trong câu .......... 72
2.2. Thống kê liên từ and tiếng Anh với những từ tương ứng trong tiếng Việt qua tác
phẩm The old man and the sea- Ernest Hemingway ........................................................ 76
2.2.1. Bảng thống kê ...................................................................................................... 76
2.2.2. Đặc điểm ngữ liệu ................................................................................................ 77
2.3. Liên từ and với các liên từ tương ứng được khảo sát trong tác phẩm The old man
and the sea của Ernest Hemingway .................................................................................. 78
2.3.1. Trường hợp liên từ and có từ tương ứng trong tiếng Việt ................................... 79
2.3.2.

Trường hợp liên từ and khơng có từ tương ứng trong tiếng Việt .................... 88

2.3.3.

Liên từ and với nghĩa phái sinh contrast ......................................................... 90

2.3.4.

Kết luận cho việc khảo sát liên từ and với các từ tương ứng trong tiếng Việt

qua tác phẩm The old man and the sea- Ernest Hemingway......................................... 91
2.4.

Liên từ và với các từ tương ứng trong tiếng Anh qua tác phẩm Gió heo may của

Nguyễn Quang Thân ......................................................................................................... 91
2.4.1.

Thống kê liên từ nhưng và các từ tương ứng trong tiếng Anh trong hai tác

phẩm Thanh minh và Gió heo may................................................................................ 91
2.4.2.

Đặc điểm liên từ và với những từ tương ứng trong tiếng Anh qua tác phẩm

Gió heo may ................................................................................................................... 93
2.4.3.

Kết luận cho việc khảo sát liên từ và với các từ tương ứng trong tiếng Anh

qua tác phẩm Gió heo may- Nguyễn Quang Thân ......................................................... 98
2.5.

So sánh liên từ and trong tiếng Anh và liên từ và trong tiếng Việt ........................ 99

2.5.1.

Quan hệ tương đương giữa and và và .............................................................. 99

2.5.2.

Điểm tương đồng giữa liên từ and và liên từ và .............................................. 99

2.5.3.

Điểm dị biệt giữa liên từ and và liên từ và..................................................... 100

2.6.

Tiểu kết ................................................................................................................. 104

CHƯƠNG 3 .....................................................................................the woman did not offer herself
up wholeheartedly to the Good
Lord.

1


182
And there was another time
too, when her life with her
Lại nữa, một lần khác, khi cuộc husband was as rumpled and
chung sống với anh chồng đã nhàu filthy as a rag in a pile of hellish
như giẻ trong mớ tã địa ngục, cái diapers, there was the night
đêm vì thương người và nhẹ dạ, chị when pity and naiveté had led
cho anh Cu Ca đè lên mình rồi lăn đi her to allow, Weiner’ Ca to
16

lăn lại chị như một khúc chuối trên mount her and roll her back and
tấm phản ọp ẹp chị cũng thấy nhẹ forth like a stripped-white round
nhõm, lâng lâng như thế. Nhưng cơn of banana wood on his rickety
sung sướng kia là thật, còn cái lâng camp bed. It was the samefeeling
lâng hôm nay chỉ là một tiếng vọng, of airiness that she felt now. But
một ảo giác mơ hồ, như có như the bliss she had felt on those
không.

other

occasions was

real,

whereas the lightness she felt
today was but an echo, a fading,

1


183
ethereal dream.
Hai hơm nay xơ thấy cha để đèn
rất
17

khuya,

cửa

sổ

phịng

His window faced northwest,

cha which naturally enough was the

hướng Tây Bắc và đương nhiên direction from which the autumn
gió heo may thổi đến từ phía ấy.

wind came, yet he did not close

Nhưng cha khơng đóng cửa.

his window.
Her

hometown of Hue had

Xứ Huế của xơ cũng đơi khi hứng occasionally
18

experienced

an

gió heo may nhưng nó không tai ác, autumn wind, but it was not
không độc địa như ngọn gió này.

1

1

as devilish and malicious as
this wind.
He had been watching and

Y đã nhịn thèm hai năm nay, y
19

muốn chờ chị hết tang chồng cho
phải đạo nhưng làm sao y lại phải
chờ, phải đợi kia chứ?

lusting after her for two years.
For propriety’s sake he had
intended to wait until her three
years of mourning was up,
but what was the point now,
why should he wait any longer?

2


184
Rồi lần đi họp đầu tiên để bàn

Later,

she

attended

the

chuyện đào mương làm thủy lợi, chị Village’s first meeting about
nghe một người đàn ơng cịm nhom irrigation projects. She listened
nhưng tiếng lại rất to, nói là chúng ta to a stunted man with an
sẽ thay Trời làm ra mưa, sẽ vắt đất unexpectedly loud voice and a

20

làm ra nước, Chúa hay Phật hay bất pretentious

accent say,

“We

kỳ ai nói cứu khổ cứu nạn mà không don’t need Heaven, we can make
vào hợp tác, không động viên dân our own rain, we’ll squeeze it
quân canh phòng kẻ gian và gián out of the very soil! I don’t care
điệp, không hô hào thanh niên đi làm if you are the Lord Jesus or the
thủy lợi thì cũng chỉ là những anh nói Lord Buddha, if you just sit
phét một tấc lên giời (ơng ta nói đớt, around yelling save me save me

2


185
khơng nói trời mà là giời, khơng nói and don’t join the cooperative, or
trăng mà là giăng).

support the citizen’s militia by
looking out for criminals and
spies, or cheer on the youths who
are marching off to the irrigation
project, then you are no better
than a liar!”

Một chút gió đi qua khu vườn, lúc

21

đầu len lén như hơi thở. Nhưng rồi
mạnh dần lên và những cây chuối,
cây na thức dậy.
Đáng lẽ chị còn phải phơi chăn

A wisp of a breeze steals
through the garden, as gentle
as

a

breath,

then gradually

2

builds strength to waken the
banana and custard-apple trees…
She should have been hanging

bông và đổ lạc củ ra nia cho uống up her blanket to air and
nắng, nhưng vì vướng chiếc răng spreading peanuts out in flat
22

trên tay nên chị cứ trân trối ngồi trên baskets to dry in the sunshine,

2

bậu cửa nhìn ra sân, nhìn đám lá but that tooth in her hand
chuối lật qua lật lại trong gió như seemed to prevent her from
chính cõi lịng bất n của chị.
Mãi suy nghĩ những chuyện đó
23

mà chị quên cả nhóm lửa nấu
cơm tối. Nhưng chị khơng thấy đói.

doing anything.
She thought and thought, even
forgetting to light a fire for the
evening meal. Even so she
didn’t feel hungry.

2


186
Xơ thấy Cu Ca đang nằm, ngực để
trần, hai tay buông thõng và nét mặt
24

mệt mỏi, nhàu úa nhưng đầy hoan hỉ
đang nhai chem chép những miếng
trứng gà lộn do Chắt Sang cầm cái
thìa nhỏ bón cho.

She saw Weiner’ Ca laying on

the bed, spread-eagle and barechested, his face weary and
rumpled but utterly blissful as he
chewed noisily on the bits of
balut egg Mrs. Sang was feeding
him with a spoon.

2


187
Phân tích ngữ liệu:
Trong tác phẩm Gió heo may, chúng tơi thống kê có 24 trường hợp câu văn sử
dụng liên từ nhưng. Dựa vào sự mô tả các nét nghĩa của but ở chương 3, chúng tôi
soi chiếu vào ngữ liệu và đúc kết như sau:

STT Nét nghĩa của liên từ nhưng
1
2

Biểu thị điều sắp nêu ra ngược với ý
do điều vừa nói đến có thể gợi ra
Biểu hiện nghĩa đánh giá bất thường

Số trường hợp sử dụng
17
7

Từ bảng thống kê trên, nhìn chung trong tác phẩm, tác giả chủ yếu sử dụng
liên từ và với ý nghĩa biểu thị quan hệ liên hợp giữa hai sự vật, hiện tượng, q trình,
tính chất cùng loại, cùng phạm trù. và ý nghĩa biểu thị điều sắp nêu ra là điều xảy ra,

diễn ra tiếp theo điều vừa nói đến, nhiều khi là kết quả, hậu quả, được dùng ít nhất.
Đối với trường hợp so sánh nghĩa của liên từ và với một số từ tương ứng
trong tiếng Anh, chúng tôi đúc kết theo bảng sau:
Từ tương ứng
STT

với liên từ
nhưng trong
tiếng Anh

1

But

2

Nevertheless

3

Tần suất của từ tương ứng tiếng Anh
trong các nét nghĩa của từ nhưng
Biểu thị điều sắp nêu ra
ngược với ý do điều vừa
nói đến có thể gợi ra
11

Biểu

hiện nghĩa

Tổng tần
suất

đánh giá bất thường
4

15

1

0

1

Yet

1

0

1

5

Then

0

1

1

6

Even so

0

1

1


188
8

Khơng có từ
tương ứng

4

1

5