Tải bản đầy đủ (.pdf) (11 trang)

Công tác lập kế hoạch và thực tiễn quá trình xây dựng kế hoạch phát triển kinh tế xã hội huyện mộc châu, tỉnh sơn la

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (182.46 KB, 11 trang )

MỤC LỤC
LỜI MỞ ĐẦU…………………………………………………………………….1
CHƯƠNG 1. LÍ LUẬN VỀ LẬP KẾ HOẠCH………………………………..2
I.
TỔNG QUAN VỀ LẬP KẾ HOẠCH……………………………………..2
1. Khái niệm kế hoạch…….……………………………………….....…..2
2. Vai trò của kế hoạch…………………………………………….……..3
3. Phân loại kế hoạch……………………………………………………..4
4. Quy trình lập kế hoạch………..……………………………………….4
II.
SỰ CẦN THIẾT LẬP KẾ HOẠCH PHÁT TRIỂN KINH TẾ XÃ HỘI TẠI
HUYỆN MỘC CHÂU…………………………………………………….5
1. Vai trò của kế hoạch cấp huyện………………………………………..5
2. Các bộ phận cấu thành hệ thống kế hoạch……………………………..5
3. Các yêu cầu khi lập kế hoạch cấp huyện………………………………6
CHƯƠNG 2. THỰC TRẠNG LẬP KẾ HOẠCH PHÁT TRIỂN KINH TẾ-XÃ
HỘI TẠI HUYỆN MỘC CHÂU……………………………………………….7
1.Nguyên nhân của việc lập kế hoạch phát triển kinh tế xã hội……………7
2. Thực trạng……………………………………………………………….7
CHƯƠNG 3. BÌNH LUẬN VÀ GIÁỈ PHÁP CHO CƠNG TÁC LẬP KẾ
HOẠCH PHÁT TRIỂN KTXH HUYỆN MƠC CHÂU……………..……….8
1. Bình luận việc lập kế hoạch……………………………………………….8
2. Giải pháp………………………………………………………………….9
KẾT LUẬN………………………………………………………………………10
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO…………………………………………10

0


LỜI MỞ ĐẦU
Trong quá trình đổi mới nền kinh tế từ cơ chế kế hoạch hóa tập trung sang nền


kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa có sự điều tiết của Nhà nước, công
tác kế hoạch cũng từng bước được hoàn thiện, góp phần tích cực vào việc hoàn
thành thắng lợi các mục tiêu trong các Chiến lược và Kế hoạch phát triển KTXH
đề ra. Ngày nay, trước xu thế hội nhập hội nhập và sự biến động của cơ chế thị
trường thì vai trò Nhà nước càng thể hiện quan trọng trong việc điều tiết vĩ mô và
định hướng phát triển cho nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Để
tăng cường hơn nữa vai trò của Nhà nước trong nền kinh tế thị trường hiện nay, thì
việc đổi mới, hoàn thiện các cơ chế, chính sách là một điều tất yếu. Trong đó, kế
hoạch là một trong những công cụ quản lý, điều hành của Nhà nước nên việc đổi
mới, hoàn thiện công tác lập KH là một việc hết sức cần thiết và cấp bách.
Đối với các địa phương hoàn thiện công tác lập kế hoạch phát triển kinh tế-xã
hội đang là một trong những trọng tâm của công tác cải cách hành chính. Bởi lẽ,
chỉ khi công tác này được đổi mới, hoàn thiện sẽ giúp địa phương có công cụ điều
hành, quản lý đời sống kinh tế xã hội trên địa bàn một cách hiệu quả. Bên cạch
đó,việc hoàn thiện công tác xây dựng kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội là tiền đề
để huy động một cách có hiệu quả nguồn lực của toàn xã hội, thúc đẩy tăng trưởng
kinh tế địa phương. Vai trò của công tác kế hoạch đã và đang được tiếp tục khẳng
định.
Mộc Châu là một trong những địa phương được triển khai nhiều hoạt động
hoàn thiện công tác lập kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội. Tuy nhiên, trong hoạt
động thực tiễn công tác lập kế hoạch cấp huyện ở Mộc Châu mặc dù đã có nhiều
hoàn thiện, đổi mới, song quá trình hoàn thiện thiếu đồng bộ, hiệu quả và hiệu lực
còn thấp, KH còn mang nặng tính áp đặt, chủ quan duy ý chí. Công tác lập kế
hoạch hàng năm được thực hiện theo khung hướng dẫn từ Trung ương đến địa
phương và được Trung ương tổng hợp trong vòng một tháng, sau đó đã không đủ
thời gian tổng hợp từ cơ sở nên quy trình tham vấn các bên liên quan vào bản KH
vẫn chưa đạt hiêu quả cao. Các chỉ số về nguồn tài chính và KH thường cách xa
nhau, thiếu các chỉ tiêu lồng ghép giữa kinh tế-xã hội-xóa đói giảm nghèo-môi
trường. Công tác lập KH chưa thực sự được coi trọng, bản KH chưa thực sự trở
thành công cụ hữu ích cho công tác quản lý của các cấp chính quyền huyện

Từ những nhược điểm nêu trên cho thây việc công tác lập kế hoạch phát triển kinh
tế xã hội là cấp bách và hết sức cần thiết. Xuất phát từ thực tế trên, em xin được
chọn đề tài “Công tác lập kế hoạch và thực tiễn quá trình xây dựng kế hoạch
phát triển kinh tế-xã hội huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La”. Chuyên đề này chỉ giới
hạn trong việc nghiên cứu và đề xuất một số giải pháp cơ bản có thể hoàn thiện
1


công tác lập kế hoạch phát triển KTXH tại huyện Mộc Châu, với hy vọng công tác
lập KH tại huyện sẽ ngày càng hoàn thiện hơn, bản kế hoạch được xây dựng với
chất lượng tôt hơn và thực sự là công cụ hỗ trợ cho quá trình quản lý, điều hành
của chính quyền địa phương.
CHƯƠNG 1. LÝ LUẬN VỀ LẬP KẾ HOẠCH
I. TỔNG QUAN VỀ LẬP KẾ HOẠCH
1. Khái niệm
Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội là một công cụ quản lý của nhà nước theo
mục tiêu, được thể hiện bằng những mục tiêu định hướng phát triển kinh tế - xã hội
phải đạt được trong một khoảng thời gian nhất định ở một địa phương, đồng thời
đưa ra những giải pháp, hoạt động cần thực hiện để đạt được những mục tiêu đó
một cách có hiệu quả nhất.
Trong bối cảnh nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, kế hoạch
phát triển kinh tế - xã hội ở cấp huyện cần đảm bảo những yêu cầu cơ bản sau:
- Bản kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội hàng năm cấp huyện phải kết nối hài

hòa với bản kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội hàng năm của cấp xã, với kế hoạch
của các ngành, các lĩnh vực trên địa bàn huyện.
- Bản kế hoạch được xây dựng hướng tới thị trường dựa trên thông tin thị

trường, cơ hội thị trường trên cơ sở tiềm năng lợi thế của từng địa phương.


- Bản kế hoạch đảm bảo mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội, ưu tiên lợi ích của

người nghèo trên địa bàn.

- Bản kế hoạch hàng năm phải phù hợp với chiến lược/quy hoạch phát triển

trung và dài hạn của tỉnh, của huyện và các ngành/lĩnh vực liên quan.

Huyện là một cấp kế hoạch và các bộ phận cấu thành kế hoạch phát triển kinh tế xã hội cấp huyện bao gồm:
- Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của huyện
- Quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội của huyện
- Kế hoạch 5 năm phát triển kinh tế - xã hội của huyện: là sự cụ thể hóa cách
chiến lược và quy hoạch phát triển trong lộ trình phát triển dài hạn của huyện
2


- Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội hàng năm của huyện
- Chương trình và dự án phát triển kinh tế - xã hội của huyện: là công cụ triển
khai tổ chức thực hiện chiến lược và kế hoạch 5 năm của huyện
2. Vai trò của kế hoạch
a. Kế hoạch tồn tại với tư cách là công cụ quản lý của nhà nước trong mọi nền
kinh tế.
* Kế hoạch là công cụ chủ yếu trong cơ chế kế hoạch hóa tập trung
Kế hoạch hóa tập trung thực chất là sự khống chế trực tiếp những hoạt động
kinh tế bằng cách tập trung phân bổ nguồn lực thông qua các quyết định mang tính
mệnh lệnh phát ra từ trung ương. Các mục tiêu cụ thể được hoạch định trước bởi
các nhà kế hoạch ở trung ương đã tạo nên cơ sở cho một kế hoạch kinh tế quốc dân
toàn diện và đầy đủ, và được chuyển xuống cho cấp dưới theo tuyến dọc. Quá trình
triển khai thực hiện kế hoạch được tiến hành trên cơ sở hệ thống chỉ tiêu pháp lệnh
cấp trên giao cho cấp dưới, phương thức cấp phát-giao nộp vốn, vật tư, lao động,

sản phẩm hàng hóa và các chỉ thị mệnh lệnh mang tính hành chính.
* Kế hoạch là công cụ định hướng phát triển trong nền kinh tế thị trường
Đặc trưng cơ bản của các nước có nền kinh tế thị trường là tính chất đa thành ph ần
kinh tế, sở hữu tư nhân dưới nhiều hình thức khác nhau thống trị nền kinh tế. K ế ho ạch
hóa trong nền kinh tế thị trường là kế hoạch hóa định hướng phát triển, trong đó các mục
tiêu và chỉ tiêu được xác định mang tính định hướng, dự báo, nó ch ỉ thể hiện trong một s ố
lĩnh vực chủ yếu, được ưu tiên trong từng giai đoạn phát triển nhất định. Để th ực hi ện các
mục tiêu đặt ra, cơ chế tác động của Chính phủ thường mang tính gián tiếp thông qua các
chính sách định hướng và điều tiết vĩ mô.
b. Kế hoạch là một trong hai công cụ điều tiết trong nền kinh tế thị trường.

Trong nền kinh thị trường luôn tồn tại hai công cụ điều tiết là thị trường và kế
hoạch. Điều tiết nền kinh tế thị trường bảo đảm cho sản xuất đạt hiệu quả tài chính
cao, là cơ sở lựa chọn và phân bổ nguồn lực tối ưu cho các hoạt động sản xuất và
tiêu dùng. Tuy nhiên, nó cũng còn có nhiều khuyết tật, hạn chế. Kế hoạch phát
triển là một công cụ tổ chức can thiệp của nhà nước vào nền kinh tế thị trường. Nó
giúp cho sự can thiệp của nhà nước chắc chắn khắc phục được thất bại của thị
trường, hướng hoạt động thị trường vào những mục tiêu mà xã hội cần có và bảo
đảm sự vận hành của thị trường luôn tương xứng với hiệu quả xã hội.
3


3. Phân loại kế hoạch
Kế hoạch có thể phân loại theo nhiều tiêu chí khác nhau: theo thời gian, theo lĩnh
vực, theo quy mô.

- Theo thời gian:
+ Kế hoạch ngắn hạn (thường dưới 1 năm) - tập trung chủ yếu xây dựng kế
hoạch hàng năm của cấp huyện;
+ Kế hoạch trung hạn: dưới 5 năm;

+ Kế hoạch dài hạn: 5 năm hay nhiều hơn.
- Theo lĩnh vực, có thể chia thành:
+ Kế hoạch kinh tế;
+ Kế hoạch sản xuất, kinh doanh;
+ Kế hoạch thị trường;
+ Kế hoạch nguồn nhân lực;
+ Kế hoạch tài chính;
+ v.v...
- Theo quy mô, có thể chia thành:
+ Kế hoạch chiến lược,
+ Kế hoạch tác nghiệp,
+ Kế hoạch tổng hợp,
+ Kế hoạch bộ phận,
+ Kế hoạch dự án (đây là loại kế hoạch khá phổ biến hiện nay)
+ v.v...
4. Quy trình lập kế hoạch

Công tác lập KH cấp huyện ở hầu hết các địa phương đều được tiến hành theo
quy trình “2 xuống- 1 lên”, cụ thể là 2 lần từ trên xuống ( lần 1: hướng dẫn KH, lần
2: giao chỉ tiêu KH) và 1 lần từ dưới lên( lập KH từ dưới lên sau khi được hướng
dẫn). Theo quy trình này, cấp KH trên sẽ gửi hướng dẫn lập xuống cho cấp dưới,
trên cơ sở đó, cấp dưới xây dựng KH của mình và gửi lên trên. Sau khi tổng hợp và
phê duyệt, cấp trên sẽ giao chỉ tiêu kế hoạch xuống cấp dưới thực hiện. Đây là quy
trình lập KH mang tính chất của thời kỳ bao cấp, nặng về việc áp đặt mục tiêu
nhiệm vụ từ trên xuống. Mặc dù trong thời gian gần đây, số chỉ tiêu pháp lệnh do
cấp trên giao được chuyển gần hết sang chỉ tiêu hướng dẫn, nhưng quy trình này
vẫn mang nặng hình thức thiếu đi tính thực tiễn.

4



II. SỰ CẦN THIẾT CÔNG TÁC LẬP KẾ HOẠCH PHÁT TRIỂN KINH TẾ-XÃ
HỘI Ở HUYỆN MỘC CHÂU
1. Vai trò của kế hoạch cấp huyện
- Điều tiết phối hợp ổn định kinh tế huyện. KH cấp huyện có chức năng điều tiết
sự phát triển của kinh tế-xã hội và tạo lập môi trường ổn định. Trong từng thời kỳ với các
mục tiêu đặt ra, KH phát triển KTXH phải xây dựng được các giải pháp, chính sách để
thúc đẩy sự phát triển kinh tế-xã hội của địa phương, phát huy được thế mạnh c ủa mình,
đồng thời phải đảm bảo sự phát triển ổn định giữa các mặt kinh tế, xã hội và môi trường.
Kế hoạch huyện hoạch định kế hoạch chung tổng thể của huyện với việc đưa ra
những chính sách hợp lý dựa trên cơ sở sử dụng tổng hợp những nguồn lực địa phương ;
kế hoạch phát triển KTXH có vai trò điều chỉnh, điều tiết sự phát triển giữa các vùng, các
tầng lớp dân cư, các thành phần kinh tế
- Định hướng PTKT-XH của huyện. KH cấp huyện đưa ra một hệ thống mục tiêu
phát triển vĩ mô về kinh tế-xã hội trên địa bàn huyện, xây dựng các d ự án, các ch ương
trình, tìm các giải pháp và các phương án thực hiện, dự báo kh ả năng, phương hướng
phát triển, xác định các cân đối lớn...
- Kiểm tra, giám sát hoạt động KT-XH của huyện. KH cấp huyện thường xuyên
theo dõi, kiểm tra tình hình thực hiện tiến độ kế hoạch và tuân thủ các cơ chế, th ể ch ế,
chính sách hiện hành áp dụng trong thời kỳ kế hoạch.Đánh giá kết quả c ủa việc thực hi ện
các chính sách, mục tiêu đặt ra. Phân tích hiệu quả tài chính. hiệu quả kinh t ế-xã h ội b ảo
đảm các luận cứ quan trọng cho việc xây dựng các kế hoạch của thời kỳ tiếp theo.
2.

Các bộ phận cấu thành kế hoạch cấp huyện

- Quy hoạch phát triển KT-XH của huyện: Thể hiện tầm nhìn, sự bố trí chiến lược
về thời gian, không gian lãnh thổ, xây dựng khung vĩ mô về tổ chức không gian để chủ
động hướng tới mục tiêu, đạt hiệu quả cao, phát triển bền vững.
- Kế hoạch 5 năm phát triển KT-XH của huyện: Là sự cụ thể hóa các chiến lược và

quy hoạch phát triển trong lộ trình phát triển dài hạn của huyện. Nó xác định các m ục
tiêu, chỉ tiêu tăng trưởng kinh tế, nâng cao phúc lợi xã hội trong thời kỳ 5 năm và xác
định các cân đối, các chính sách phân bổ nguồn lực, vốn cho các ch ương trình phát tri ển
của khu vực kinh tế nhà nước và khuyến khích sự phát triển của khu vực kinh tế t ư nhân.
- KH năm phát triển KT-XH của huyện: Là bước cụ thể hóa KH 5 năm, là công cụ
điều hành các hoạt động mang tính tác nghiệp thường niên của nền kinh tế nhằm th ực
hiện mục tiêu của KH 5 năm. Nếu như KH 5 năm là công cụ chính sách định hướng thì
KH hàng năm là công cụ thực hiện.
5


- Chương trình và dự án phát triển KT-XH của huyện: Là công cụ triển khai tổ
chức thực hiện chiến lược và KH 5 năm của huyện, nó đưa ra các m ục tiêu và t ổ ch ức b ảo
đảm nguồn lực để thực hiện mục tiêu đối với các vấn đề mang tính bức xức, nổi cộm và
đột phá của nền kinh tế trong thời kỳ KH.
3. Các yêu cầu khi lập kế hoạch ở cấp huyện
Thứ nhất, cần thay đổi tư duy của chính quyền cấp huyện, cũng như những bên hữu
quan và cộng đồng dân cư về công tác lập KH của địa phương. Kế hoạch hóa là m ột công
cụ chủ yếu của công tác quản lý.
Thứ hai, việc lập kế hoạch ở huyện phải đảm bảo cho kế hoạch có tầm nhìn chiến
lược dài hạn của địa phương. Với tư cách là người chăm lo cho lợi ích của toàn th ể nhân
dân trên địa bàn thì chính quyền huyện cần có một tầm nhìn dài hạn, tổng thể, vạch s ẵn
hướng đi phát triển lâu dài của huyện.
Thứ ba, để KH trở thành một công cụ quản lý nhà nước hữu ích ở huyện thì việc lập
kế hoạch phải dựa trên các nguồn lực tại địa phương. Việc lập kế hoạch gắn với nguồn
lực là một yêu cầu cấp thiết trong công tác lập kế hoạch hiện nay. Việc lập k ế ho ạch g ắn
với nguồn lực, trong đó không chỉ nguồn lực tự nhiên, vật chất và tài chính, mà tất c ả các
nguồn lực khác và con người, thể chế, xã hội cần được phát huy t ối đa, s ẽ t ạo ra m ột b ản
kế hoạch đảm bảo các cơ chế, chính sách vững chắc.
Thứ tư, lập KH phát triển KT-XH phải đảm bảo mục tiêu phát triển bền vững. KH

phát triển KTXH địa phương phải được xây dựng đảm bảo tính bền vững trong phát triển
địa phương.
Thứ năm, công tác lập KH ở huyện hiện nay cần phải có sự tham gia của các bên hữu
quan và cộng đồng dân cư vào các bước của quá trình lập KH. Xây d ựng k ế hoạch có s ự
tham gia của các bên hữu quan là phương pháp đưa các đối tượng, các bên liên quan
trong công tác kế hoạch hóa, tham gia vào một hoặc nhiều công đoạn trong c ả quy trình
xây dựng, thực hiện và giám sát kế hoạch.

CHƯƠNG 2. THỰC TRẠNG LẬP KẾ HOẠCH PHÁT TRIỂN KINH TẾXÃ HỘI TẠI HUYỆN MỘC CHÂU, TỈNH SƠN LA
1.
Nguyên nhân của việc công tác lập kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội
huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La
Trong hệ thớng kế hoạch hố ở Việt Nam, kế hoạch đóng vai trò là công cụ quản lý,
tổ chức triền khai, theo dõi đánh giá các hoạt động kinh tế xã hội trong từng giai đo ạn
6


nhất định. Hiện nay, trong quá trình chuyển đổi nền kinh tế tập trung sang nền kinh tế th ị
trường định hướng xã hội chủ nghĩa có sự điều tiết của nhà nước, thì yêu c ầu đặt ra đối
với công cụ kế hoạch là phải có những thay đổi cần thiết đáp ứng những đòi hỏi và điều
kiện mới trong quá trình chuyển đổi. Muốn đáp ứng được những yêu cầu đó, đòi hỏi hoàn
thiện và đổi mới mạnh hơn nữa công cụ quản lý, đặc biệt là công cụ kế ho ạch hóa. Công
tác lập KH phát triển KTXH cấp huyện là một bộ phận trong hệ thống kế hoạch phát triển
KTXH quốc gia, là một yêu cầu tất yếu.
So với Trung ương, khả năng chủ động về sử dụng các công cụ vĩ mô của các chính
quyền địa phương là rất hạn chế và càng xuống thấp thì lại càng hạn ch ế h ơn. Các công
cụ quản lý vĩ mô nền kinh tế của tỉnh, huyện, xã do dó mà hẹp hơn, và ngày càng hẹp h ơn
đối với các huyện vẫn còn nhiều khó khăn như huyện Mộc Châu, khi mà các hoạt động
của huyện phần lớn phụ thuộc vào ngân sách cấp trên. Do đó, huyện Mộc Châu c ần ph ải
có những công cụ quản lý vĩ mô hữu hiệu, một trong những công cụ đó là kế hoạch hóa.

Vì vậy hoàn thiện công tác lập kế hoạch là một yêu cầu tất yếu góp phần thúc đẩy tăng
trưởng và phát triển kinh tế, nâng cao đời sống xã hội của người dân.

2. Thực trạng công tác lập kế hoạchphá triển kinh tế-xã hội huyện Mộc Châu
a. Thành tựu đạt được
- Huyện đã hướng dẫn và tổ chức lập PTKTXH theo hướng dẫn của B ộ KH& ĐT, S ở
KH&ĐT Sơn La. Nhìn chung, thời gian lập và nộp các bản KH về Sở KHĐT đã đảm bảo
theo quy định.
- Các cấp lãnh đạo của huyện và các ban, ngành chuyên môn cũng đã bước đầu n ắm
bắt được các tư tưởng hoàn thiện trong lập KH: chỉ đạo lồng ghép các nguồn lực ngân
sách, chương trình mục tiêu quốc gia, thể hiện nhiều dự án mang tính ưu tiên, trọng
điểm...trong việc lập các KH phát triển KTXH.
- Trong các KH đã chú trọng nhiều đến lĩnh vực xã hội, môi trường. N ội dung c ủa nó
đã thấy được sự xuất hiện của các chỉ tiêu giảm hộ nghèo, giải quyết việc làm...M ặc dù
các chỉ tiêu này được đưa ra vẫn còn mang nặng tính chất về s ố lượng, ch ất l ượng ch ưa
thực sự cao nhưng với sự thay đổi này cũng phần nào phản ánh được s ự dần hoàn thi ện
của hệ thống chỉ tiêu trong các bản kế hoạch.

b. Hạn chế
- Chất lượng của các bản KH vẫn còn thấp, nội dung vẫn được thể hiện theo khuôn
mẫu nhất định. Cụ thể, phần đánh giá thực trạng chủ yếu là liệt kê ra nh ững kết qu ả th ực
hiện kế hoạch giai đoạn trước, dẫn đến các đánh giá chung chung, không tìm ra được
nguyên nhân cốt lõi, nghiêm trọng hơn cả là đánh giá chính xác “ xuất phát điểm” c ủa
huyện.
7


- Vấn đề lồng ghép nguồn lực vào các bản KH còn nhiều hạn chế, ch ưa l ồng ghép t ốt
nguồn ngân sách chung và nguồn từ các chương trình, dự án để thực hiện các m ục tiêu,
các bản KH chưa gắn với nguồn lực thực tế, nên quy trình xây dựng KH thi ếu đi tính sát

thực, bản KH của mang tính khả thi cao.
- Hoạt động giám sát và đánh giá thực hiện không đáp ứng được yêu cầu trong xây
dựng và thực hiện KH. Việc thực hiện các KH đã được theo dõi, đánh giá thông qua các
báo cáo định kỳ hàng tháng, quý, 6 tháng, 9 tháng và năm. Tuy nhiên, những báo cáo
thường không phản ánh chính xác tình hình thực hiện kế hoạch. Hiện nay, huyện ch ưa h ệ
thống chỉ tiêu theo dõi và đánh giá thực hiện kế hoạch, quản lý các mục tiêu theo kết qu ả
đầu ra.
CHƯƠNG 3. BÌNH LUẬN VÀ GIẢI PHÁP CHO VIỆC LẬP KẾ HOẠCH PHÁT
TRIỂN KINH TẾ-XÃ HỘI
1. Bình luận việc lập kế hoạch

- Các cấp lãnh đạo chính quyền huyện đã bươc đầu quan tâm đến công tác lập k ế
hoạch của huyện, luôn có sự gắn kết chặt chẽ giữa Hội đồng nhân dân huy ện-Phòng
TCKH-Ủy ban nhân dân huyện trong quá trình lập kế hoạch. Bên cạch đó cũng nhận
được sự từ phía cấp tỉnh, trong đó quan trọng nhất là Sở KHĐT Sơn La.
- Phương pháp lập KH vẫn theo phương thức “ truyền thống” tức là nội dung KH
được xây dựng dựa trên những gì mình có, nên KH phát triển KTXH chưa th ể hiện tính
đột phá.
- Với KH hàng năm thì thời gian xây dựng KH quá gấp( lúc này KH mới thực hi ện
được một nửa) làm cho không tránh khởi những sai xót khi đánh giá thực hiện.
- Nội dung KH có tính chất tổng hợp cao với nhiều thuật ngữ chỉ tiêu có tính kỹ thuật
nên rất khó hiểu đối với người dân. Vì thế, dẫu có được tham gia vào quá trình lập k ế
hoạch phát triển thôn bản người dân cũng không biết đóng góp như thế nào hoặc điền vào
phiếu điều tra một cách đối phó, mặc dù đã có sự hướng dẫn của cán b ộ.
- Với thời gian xây dựng và trình tự xây dựng KH gấp gáp, nội dung KH còn mang
nặng tính hình thức và thiếu khâu chuẩn bị nên khâu tham vấn dường như không mang
lại hiệu quả cao.
- Hệ thống thông tin dự báo các chỉ tiêu kinh tế-xã hội, nguồn số liệu để phục vụ cho
công tác lập KH còn yếu kém. Hầu như, huyện chưa có một hệ th ống t ổng h ợp, cung c ấp
thông tin chuẩn xác, chưa áp dụng những thành tựu khoa học vào dự báo, x ử lý thông tin.


8


- Đội ngũ KH còn thiếu chưa đảm nhận hết công tác lập KH phát triển KT-XH c ủa
huyện. Công tác KH của huyện chỉ có hai cán b ộ làm nhiệm vụ tổng hợp. Cán b ộ là KH
của huyện đều chưa được đào tạo có hệ thống về chuyên ngành lập KH.
- Trong quá trình lập KH thì luôn bị chi phối bởi yếu tố quan điểm của một nhóm cá
nhân lập KH
2. Giải pháp
a. Giải pháp cho vấn đề nhân lực:

- Luân chuyển nguồn nhân lực;
- Phân công bố trí lại công việc thuộc quyền hạn của Ủy ban nhân dân cấp
huyện;
- Thực hiện trao quyền tự chủ về kinh phí, biên chế cho các cơ quan thuộc Ủy
ban nhân dân cấp huyện (phòng, các đơn vị sự nghiệp);
- Hợp đồng mang tính vụ việc.
Cần chú ý đến tính pháp lý của việc sử dụng nguồn nhân lực mang tính mùa
vụ, hợp đồng.
b. Giải pháp cho vấn đề tài chính

Cấp huyện là một trong bớn cấp ngân sách, nhưng đa số các huyện lại không tự
cân đối nguồn thu - chi. Do đó, những khó khăn về tài chính đòi hỏi phải trong chờ
sự hỗ trợ của tỉnh và trung ương. Cơ chế tự chủ về tài chính cho cấp huyện thông
qua hoạt động vay trên thị trường tài chính có thể giúp khắc phục khó khăn, nhưng
phải chịu sự giám sát chặt chẽ.
c. Giải pháp cho thẩm quyền các cấp lãnh đạo cấp Huyện

Trong văn bản pháp luật việc quy định nhiệm vụ và quyền hạn riêng cho lãnh

đạo, quản lý Ủy ban nhân dân cấp huyện ít được đề cập đến.
Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện thông qua ý kiến tham mưu giúp việc của
các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân cấp huyện, đánh giá xem xét
mang tính cá nhân để có thể xây dựng văn bản điều chỉnh nội dung kế hoạch đã
được phê duyệt để trình Hội đồng nhân dân cùng cấp.

9


Sau khi được phê duyệt, những nội dung thuộc quyền hạn của Hội đồng nhân
dân cùng cấp mới triển khai thực hiện.
Tuy nhiên, trong quá trình xây dựng và thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế xã hội, mỗi địa phương nói chung và cấp huyện nói riêng chịu sự ảnh hưởng rất
lớn từ nhiều vấn đề khác như: thiên tai xảy ra, các chính sách vĩ mô của nhà nước
(thuế, đất đai, chính sách tiền lương, môi trường, v.v.). Vì vậy, cần phải điều chỉnh
kế hoạch như đã nêu trong các bước lập và thực hiện kế hoạch
KẾT LUẬN
Từ những yêu cầu đặt ra cho nền kinh tế thị trường, hoàn thiện công tác kế hoạch hóa
nói chung và hoàn thiện công tác lập kế hoạch phát triển KTXH cấp huyện nói riêng đang
là một vấn đề cấp thiết. Hiện nay, hoàn thiện công tác lập KH đã và đang được tri ển khai
rộng khắp từ cấp Trung ương đến các địa phương, nhận được sự quan tâm, tư v ấn và h ỗ
trợ về tài chính của nhiều tổ chức nước ngoài dưới dạng các chương trình, dự án. V ới
những điều kiện thuận lợi như vậy, chúng ta hy vọng quá trình hoàn thiện công tác l ập k ế
hoạch sẽ còn đạt được nhiều kết quả tích cực hơn nữa. Công tác hoàn thiện được ti ến
hành nhanh, mạnh, toàn diện hơn nữa để KH thực sự là một công cụ hướng dẫn, điều
hành có hiệu quả của Nhà nước và thu hút được sự quan tâm của các tầng l ớp nhân dân.

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Bộ Kế hoạch - Đầu tư. Lập kế hoạch chiến lược phát triển kinh tế địa

phương. Dự án SLGP, 2007.


2.

Khung hướng dẫn xây dựng Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2014.
Bộ Kế hoạch - Đầu tư.

3. PGS.TS Ngô Thắng Lợi, ThS Vũ Cương (đồng chủ biên). Đổi mới công tác Kế

hoạch hóa trong tiến trình hội nhập, Nhà xuất bản Lao động-xã hội.

4. Khoa Kế hoạch và phát triển, Đại học Kinh tế quốc dân. Giáo trình Chương trình

và dự án phát triển kinh tế - xã hội. Nhà xuất bản Thống kê Hà N ội.

5. Nghị định số 92/2006/NĐ-CP ngày 07/9/2006 của Chính phủ về lập, phê

duyệt và quản lý quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội.

10



×