Phối Hợp Chủng Ngừa, Định Bệnh và Chữa Lao
Ngừa Lao có Hiệu Quả khi tổng hợp Thuốc Chủng, Cách Điều Trị và Chuẩn
Bệnh.
Trong một tường trình của Laitht J. Abu-Radd và các cộng sự viên cho biết nếu
tăng cường phối hợp chủng ngừa lao, dùng thuốc uống và chuẩn định bệnh lao sẽ tốt
đẹp hơn. Nghiên cứu dịch tễ cho dân chúng tại Đông Nam Á Châu.
Các tác giả dùng mô hình toán học cho biết nếu chủng ngừa lao cho trẻ sơ sinh
sẽ giảm tỉ lệ bị bệnh lao xuống 39% từ 52%, từ nay tơí 2050. Nếu dùng thuốc uống
điều trị trong thơì gian ngắn hạn hơn và dùng thuốc hữu hiệu hơn để chống vi trùng
lao kháng thuốc, sẽ giảm bệnh lao xuống 10% từ 27%. Nếu dùng phương pháp mới
chuẩn định bệnh lao sẽ giảm lao xuống 13% từ 42%. Nếu phối hợp thuốc chủng ngừa
lao, chế độ điều trị và phương pháp chuẩn bệnh rất tốt và sẽ có thể giảm mắc bệnh
thấp hơn tơí 71%.
Nếu khuếch trương chương trình được rộng rãi khuyến khích chủng ngừa lao
thì sẽ có thể giảm mắc bệnh lao xuống thấp hơn khi tổng hợp cả 3 phương pháp chích
ngừa lao, chế độ điều trị lao, và phương pháp mới chuẩn bệnh lao, sẽ giảm lao và
phòng ngừa lao tốt hơn xuống 30% nữa cho tơí năm 2050.
Nếu dùng chế điều trị và chủng ngừa lao mới nhắm và lớp bệnh nhân có tiềm ẩn
lao có thể giảm bệnh lao xuống 37% từ 82%.
Tóm lại điều quan trọng là nếu nhắm vào việc chủng ngừa lao rộng rãi và nhắm
điều trị nhóm dân chúng có tiềm ẩn bị lao thì năng xuất giảm bệnh lao sẽ cao hơn.
(Nguồn: Proceedings of the National Academy of Sciences, August 3, 2009).
Thuốc Chủng Ngừa Lao BCG: Bs Léon Charles Albert Calmette sinh năm 1863
và mất năm 1933. Calmette là một bác sĩ y khoa, chuyên môn ngành vi trùng học và
miễn dịch. Bs Calmette đã sáng lập chi nhánh Viện Pasteur tại Sài Gòn. Sau đó, năm
1894, Bs Calmette trở về Pháp và bắt đầu nghiên cứu thuốc chủng ngừa cho người khi
bị rắn cắn. Năm 1921, Bs Calmette cùng cộng sự viên là Bs Thú Y Jean-Marie Camille
Guerin sáng chế thuốc chủng ngừa lao cho người lấy tên là Bacillus Calmette-Guerin
(BCG).
BCG rất hiệu quả ngừa sưng màng óc do vi trùng lao. Nói chung, BCG có thể
ngừa lao lên tơí 80%, kéo dài 15 năm, sau khi chủng ngừa BCG.
Sưng Phổi
Bệnh nhân là một Ông già 77 tuổi than phiền ho và khó thở. Bệnh nhân cho biết
khoảng gần một năm nay, lúc có lúc không, và triệu chứng có vẻ nặng hơn trong 3
ngày qua.
Trước hết bệnh nhân thấy ho một chút. Thỉnh thoảng như muốn khó thở và ho
không có đàm. Bệnh nhân không hút thuốc lá, chưa bao giờ có tiền sử bệnh lý suyễn.
Không rõ bệnh nhân làm nghề gì, chỉ biết bệnh nhân làm việc trong một hãng
cung cấp dụng cũ y khoa trong vòng 10 năm nay.
Bệnh nhân bị cao huyết áp, tiểu đường, cao mỡ, và hiện đang uống thuốc.
Cân lượng, huyết áp, mạch, nhiệt độ bệnh nhân không thấy có vẻ gì là đang bị
bệnh nặng.
Nghe phổi thấy tiếng khò khè cả 2 bên phổi trong lúc thở vào và tiếng lách cách
trong lúc thở ra, nghe rõ hơn phổi bên trái so với phổi bên phải. Tim đâp bình thường.
Rờ bụng không thấy đau và không sình bụng.
Khi bệnh nhân gặp bác sĩ chuyên khoa về phổi, đo độ dưỡng khí (pulse
oximetry) trong môi trường không khí phòng khám bệnh thấy thấp, độ bão hòa 92%.
Nhiệt độ lúc này 100 độ F.
Chụp hình phổi cho biết có vết nám ở thùy dưới phổi dưới, khuyến cáo sưng
phổi. Ngoài ra tim bình thương và bệnh nhân có xơ cứng động mạch chủ.
Khi gặp bác sĩ phổi, chụp hình quang tuyến phổi cho thấy có vết nám ở thùy
dưới phổi trái gần phía ngoài bao tim và có thay đổi toả mô khe phổi bên phải.
Theo ý kiến bac sĩ chuyên khoa phổi thì bệnh nhân bị 1) Viêm phổi cấp tính
thùy dưới bên trái và 2) Bệnh khe phổi kinh niên (chronic interstitial lung disease),
chưa rõ nguyên nhân.
Bs phổi bàn luận bệnh lý vơí bệnh nhân và vợ bệnh nhân. Theo ý kiến bác sĩ
chuyên khoa phổi thì bệnh nhân nên nhập viện để điều trị. Nhưng bệnh nhân từ chối.
Bác sĩ phổi cho một liều Solu-Medrol trong phòng mạch để kiểm soát khò khè
phổi. Đồng thơì cho Medrol, Levaquin, và Symbicort.
Bs phổi yêu cầu bệnh nhân trở lại phòng mạch phổi để trong vòng 24 giờ cần
phải hoạch định điều trị ra sao. Bệnh nhân cũng được khuyến cáo cần vào bệnh viện
ngay nếu không thấy thuyên giảm.
Bệnh nhân được bác sĩ phổi theo dõi.
Sau giai đoạn điều trị câp tính, bệnh thuyên giảm. Nhưng theo bác sĩ phổi bệnh
nhân vẫn cần tìm hiểu tình trạng bệnh phổi kinh niên. Và cần chụp hình cắt lớp trong
tương lai sau khi khỏi hẳn tình trạng sưng phổi cấp tính. Bác sĩ chuyên khoa phổi theo
dõi. Chụp hình phổi ít tuần sau thấy vết nám đã hoàn toàn biến mất, phổi trong trở lại
bình thưòng.
Viêm sưng phổi nguy hiểm cho tất cả mọi người. Càng nguy hiểm hơn trong
trường hợp này bệnh nhân bị bệnh kinh niên như tiểu đường và cao huyết áp.
Theo Cơ Quan Bệnh Tiểu Đường thì bệnh nhân bị tiểu đường có nguy cơ tử
vong gấp 3 lần vì cúm và viêm sưng phổi.
Thường thưòng mỗi năm bệnh nhân tiểu đường phải chích ngừa cúm. Chích
cúm không thể ngừa cúm được 100% nhưng ít ra có thể bảo vệ bệnh nhân khỏi bị mắc
cúm trong vòng 6 tháng. Những người sống chung quanh trong gia đình cúm nên chích
ngừa cúm hàng năm. Chính bản thân mình sẽ đỡ bị cúm hơn nếu những người xung
quanh mình không bị cúm. Không chích ngừa cúm nếu bị phản ứng hột gà (vì siêu vi
trùng cúm cấy trong hột gà).
Bệnh nhân cần chích thuốc ngừa viêm sưng phổi. Rất tiếc chỉ có 1/3 bệnh nhân
tiểu đường chích ngừa viêm sưng phổi. Trẻ em từ 2 tuổi trở lên hay những người già bị
bệnh kinh niên (như tiểu đường) cần chích ngừa sưng phổi để ngừa nguy cơ tử vong vì
sưng phổi.
Cứ 1 trong 20 người lớn tử vong vì sưng phổi. Cứ 2 trong 10 người lớn bị tử
vong vì nhiễm trùng máu (vi trùng vào máu). Cứ 3 trong 10 người lớn lại bị tử vong
khi bị sưng màng óc. Cứ 100,000 người tử vong hàng năm vì nhiễm vi trùng. Chích
ngừa sưng phổi giúp phòng tránh những bệnh kể trên. Ít ra là 60% tránh được viêm
sưng phổi, viêm màng óc, nhiễm trùng vào máu và tử vong. Có thể chích ngừa viêm
phổi bất cứ lúc nào trong năm. Phần lớn có thể ngừa cả đời luôn. Trừ trường hợp bệnh
nhân dưới 65 tuổi bị bệnh kinh niên hay yếu miễn nhiễm thì cứ 5-10 năm nên chích lại
một lần. Mùa đông là mùa sưng phổi, vậy nên chích ngừa sưng phổi.
Còn thêm một lời nhắn nữa là bệnh cúm heo H1N1 đang phát triển ở Hoa Kỳ.
Trong mùa cúm, xin coi chừng tránh lây lan sang người khác. Dùng khăn giấy che mũi
và mồm khi ho hay hắt xì. Vất giấy chùi vào sọt giác. Rửa tay bằng xà bong và nước,
đặc biệt khi vừa ho hay hắt xì xong. Lau tay bằng rượu cồn cũng tốt. Không rờ tay vào
mắt, mũi, hay miệng. Không gần những người đang bị bệnh. Khi bị cúm heo, nên ở
nhà không đi làm, không đi học, tránh gần những ngưòi xung quanh để tránh lây lan
sang người khác. Xin vào web site CDC để tìm hiểu thêm dịch cúm gà, cúm heo hay
đại dịch cúm. (Bài này dùng làm tham khảo, nếu có vấn đề sưng phổi, bệnh nhân cần
gặp khám bác sĩ gia đình)