Tải bản đầy đủ (.pdf) (13 trang)

Nghiên cứu đánh giá mức giảm phát thải khí do CO2 do vận hành các nhà máy thủy điện trong thị trường phát điện cạnh tranh

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (195.64 KB, 13 trang )

1

2

B GIÁO D C VÀ ĐÀO T O
Đ I H C ĐÀ N NG
----------------------------

Cơng trình đư c hồn thành t i
Đ I H C ĐÀ N NG
----------------------------

PHAN CÔNG TÁM

NGHIÊN C U ĐÁNH GIÁ M C GI M PHÁT TH I

Ngư i hư ng d n khoa h c: PGS. TS LÊ KIM HÙNG

Ph n bi n 1: PGS. TS NGÔ VĂN DƯ NG

KHÍ CO2 DO V N HÀNH CÁC NHÀ MÁY TH Y ĐI N
TRONG TH TRƯ NG PHÁT ĐI N C NH TRANH

Chuyên ngành: M ng và H th ng ñi n
Mã s : 60.52.50

Ph n bi n 2: TS. LÊ K

Lu n văn ñã ñư c b o v t i H i ñ ng b o v ch m Lu n văn
t t nghi p Th c sĩ k thu t, h p t i Đ i h c Đà N ng vào ngày 15
tháng 1 năm 2012.



TÓM T T LU N VĂN TH C SĨ K THU T

Có th tìm hi u lu n văn t i:
Đà N ng - Năm 2011

- Trung tâm thông tin H c li u - Đ i h c Đà N ng
- Thư vi n trư ng Đ i h c Bách Khoa - Đ i h c Đà N ng


3

4

v y ng v i m i ñơn v ñi n năng (MWh) ñư c s n xu t t ngu n
M

Đ U

th y đi n s góp ph n gi m đư c m t lư ng khí CO2 nào đó. Do v y

1. LÝ DO CH N Đ TÀI

m c đ gi m phát th i khí CO2 hay nói cách khác H s phát th i c a

Trong nh ng năm g n ñây, v n ñ hi u ng nhà kính đang
gây nh ng bi n ñ i to l n v khí h u ñã nh hư ng nghiêm tr ng và

HTĐ (t n CO2/MWh) ph thu c s n lư ng ñi n ñư c s n xu t t các
nhà máy th y ñi n.


tác ñ ng ñ n m i m t trong đ i s ng xã h i lồi ngư i. V i m c tiêu
gi m lư ng khí th i điơxit cacbon và các ch t gây hi u ng nhà kính,

Hi n nay, m c dù đã có nhi u d án th y đi n tham gia cơ
ch CDM t i Vi t Nam ñư c các t ch c nư c ngoài mua ch ng

các nư c có n n cơng nghiêp phát tri n cam k t t năm 2008-2012 s

nh n CERs, tuy nhiên vi c tính tốn xác đ nh h s phát th i cơ s

ph i c t gi m lu ng khí th i CO2 xu ng m c 5,2% so v i năm 1990.

(Baseline) hay còn g i là ñư ng phát th i tham chi u (Reference

Đi u 12 c a ngh ñ nh thư Kyoto cho phép các t ch c, doanh nghi p
cá nhân

các nư c có n n cơng nghi p phát tri n ñ u tư vào các d

án nh m gi m kh năng phát th i khí gây hi u ng nhà kính

các

nư c đang phát tri n đ nh n ñư c tín d ng dư i d ng “Ch ng ch
gi m phát th i”, vi t t t là CERs, đóng góp cho m c tiêu gi m phát
th i c a qu c gia đó.
Vi t Nam các ho t ñ ng theo Cơ ch phát tri n s ch
(CDM) ñã và ñang ñư c thúc ñ y m nh m . Lĩnh v c năng lư ng
đư c đánh giá có ti m năng r t l n trong vi c tri n khai các d án


Emission Level) làm cơ s tính tốn xác đ nh t ng lư ng gi m phát
th i khí CO2 c a m t nhà máy tham gia cơ ch phát tri n s ch cho
ñ n nay v n chưa có m t nghiên c u bài b n nào hư ng d n mang
tính th ng nh t trong toàn qu c và cơ s d li u đ tin tư ng đ ki m
tra, tính tốn h s phát th i cơ s cho HTĐ Vi t Nam. Đi u này th t
s gây khó khăn cho các t ch c cá nhân trong quá trình chu n b ,
th m ñ nh h sơ thi t k tài li u d án (CDM-PDD) thúc ñ y quá
trình tham gia cơ ch phát tri n s ch ñang nh n ñư c nhi u s quan
tâm.

theo cơ ch CDM, ñ c bi t là các d án ñ u tư thu ñi n ñư c ñánh
giá có ti m năng nh t.
D án CDM cho các d án th y ñi n ñư c xây d ng trên cơ
s lý lu n: Thơng thư ng đi n năng ñư c s n xu t t h th ng h n
h p g m các nhà máy nhi t đi n, th y đi n, diesel, tuabin khí và các
d ng năng lư ng khác… khi đó HTĐ phát th i m t lư ng khí gây
hi u ng nhà kính nh t đ nh. Nhưng n u ch s n xu t ñi n t th y
ñi n thu n túy thì s khơng phát th i khí gây hi u ng nhà kính. Như

V i các lý do trên, ñ tài lu n văn s ñi sâu nghiên c u
l a ch n phương pháp, xây d ng cơ s d li u và tính tốn H s
phát th i cơ s cho HTĐ Vi t Nam t o ñi u ki n thu n l i cho
vi c th c hi n các d án th y đi n theo cơ ch CDM. Qua đó d
báo h s phát khí th i cơ s c a HTĐ Vi t Nam giai ño n 20112020.


5

6


2. Đ I TƯ NG VÀ PH M VI NGHIÊN C U

- K t qu nghiên c u là căn c đ đ xu t trong q trình

Đ i tư ng nghiên c u c a ñ tài: HTĐ Vi t Nam và v n ñ

ñàm phán ký k t h p đ ng mua bán CERs.

phát th i khí CO2 c a các nhà máy ñi n.

5. B

Ph m vi nghiên c u c a ñ tài: Đ tài t p trung nghiên c u
tính tốn H s phát th i cơ s c a HTĐ Vi t Nam.

Ngoài ph n m ñ u, k t lu n và ki n ngh , b c c lu n văn
g m có 4 chương:
Chương 1: T ng quan v cơ ch phát tri n s ch CDM.

3. M C TIÊU VÀ NHI M V NGHIÊN C U
V i ñ i tư ng và ph m vi nghiên c u c a ñ tài nêu

C C C A LU N VĂN

Chương 2: Cơng c tính tốn H s phát th i cơ s cho m t

ph n

2, m c tiêu và nhi m v nghiên c u ñư c ñ t ra như sau:

- Nghiên c u l a ch n phương pháp và xây d ng cơ s d
li u ph c v tính tốn H s phát th i cơ s c a HTĐ Vi t Nam.
- Tính tốn H s phát th i cơ s c a HTĐ Vi t Nam năm
2007, 2008, 2009 và 2010.

HTĐ.
Chương 3: Tính toán H s phát th i cơ s c a HTĐ Vi t
Nam giai ño n 2007-2010.
Chương 4: D báo H s phát th i cơ s c a HTĐ Vi t Nam
giai ño n 2011-2020.

- D báo h s phát th i cơ s c a HTĐ Vi t Nam giai ño n
2011-2020.

CHƯƠNG 1
T NG QUAN V CƠ CH PHÁT TRI N S CH

4. Ý NGHĨA KHOA H C VÀ TÍNH TH C TI N C A
Đ TÀI
- Vi c nghiên c u l a ch n phương pháp tính tốn H s

1.1. T NG QUAN
1.1.1. Bi n đ i khí h u tồn c u
K t cu c cách m ng cơng nghi p đ n nay, các ho t ñ ng

phát th i cơ s HTĐ Vi t Nam s t o ñi u ki n thu n l i các Ch ñ u

c a con ngư i ñã phát th i ra nhi u lo i khí nhà kính (KNK) như đi-

tư và các đơn v tư v n trong quá trình l p Tài li u thi t k d án


ơ-xít cac-bon (CO2), meetan (CH4), ô - xít ni - tơ (N2O) và m t s

CDM cho các d án th y ñi n ñ trình các cơ quan liên quan phê

lo i khí cơng nghi p khác nh hư ng x u ñ n khí h u tồn c u. Vi c

duy t đăng ký tham gia d án CDM.

tăng n ng ñ KNK d n đ n tăng nhi t đ trung bình trên Trái đ t,

- Q trình nghiên c u s thu th p s li u cho phép xây d ng

hi n tư ng này ñư c g i là s

m lên toàn c u, và nhi u bi n ñ i

cơ s d li u ñ y ñ ñ ph c v nhu c u tính tốn h s phát th i c a

khác c a h th ng khí h u. Trong th k trư c, nhi t ñ trung bình

HTĐ cho năm hi n t i và có th c p nh t đ s d ng tính tốn cho

tồn c u tăng 0.7OC. Bi n đ i khí h u có nh hư ng đ n nhi u v n

giai ño n ti p theo.

ñ , bao g m kinh t qu c dân, phát tri n xã h i cũng như b o v sinh



7

8

thái và môi trư ng, năng lư ng và tài ngun nư c, an ninh lương

đ i. Tồn b các nư c này cam k t trong th i kỳ cam k t ñ u tiên

th c và s c kh e c a con ngư i. Bi n ñ i khí h u cũng liên quan ch t

(2008-2012) trung bình m i năm s gi m t ng phát th i c a h xu ng

ch ñ n s phát tri n c a xã h i loài ngư i. Bi n đ i khí h u do con

th p hơn 5,2% so v i m c phát th i c a năm 1990.

ngư i gây ra s d n ñ n nh ng h u qu nghiêm tr ng như m c nư c

Ngồi vi c thơng qua KP, các Bên tham gia Cơng ư c cịn

bi n dâng cao, bão xu t hi n thư ng xuyên hơn cùng v i xốy thu n,

đ ng ý đưa ra ba “Cơ ch m m d o”, bao g m cơ ch Đ ng th c hi n

lũ l t, h n hán gây nhi u thi t n ng n v ngư i và tài s n.

(Joint Implementation – JI), Cơ ch phát tri n s ch (CDM) và Mua

Bi n đ i khí h u và nh ng tác đ ng tiêu c c c a nó là m i
quan tâm chung c a nhân lo i và là m t trong nh ng v n ñ gây ra

nhi u tranh lu n nh t trong ñàm phán qu c t .
1.1.2. Công ư c khung c a liên hi p qu c v Bi n ñ i khí

bán phát th i (Emission trading – ET). KP có hi u l c t

ngày

16/2/2005.
1.1.3.1, 1.1.3.2 Cơ ch đ ng th c hi n, Mua bán phát th i.
1.1.4 Cơ ch phát tri n s ch (CDM)
CDM là m t trong 3 cơ ch ñư c ñ ra b i KP như đã nêu

h u (UNFCCC)
Đ đ i phó v i thách th c v mơi trư ng tồn c u, t i H i

trên. Cơ ch này cho phép các Bên thu c Ph l c I (các nư c ñư c

ngh thư ng ñ nh Trái ñ t năm 1992 t ch c t i Ri-Ơ-d -gia-nê-rơ,

đ u tư) có đư c các m c gi m phát th i ñư c ch ng nh n t vi c

Braxin, hơn 180 nư c đã thơng qua UNFCCC. Các Bên c a Công

th c hi n các d án gi m phát th i KNK

ư c ñã nh t trí quy t tâm s gi

n đ nh n ng đ KNK trong khí

l c I (các nư c ch nhà). M c gi m cácbon ñư c ch ng nh n do các


m c có th ngăn ng a ñư c s can thi p nguy hi m c a con

d án CDM t o ra, ñư c g i là ñơn v gi m phát th i ñư c ch ng

quy n

ngư i ñ i v i h th ng khí h u.
Cơng ư c có hi u l c năm 1994. Cho ñ n nay, trên tồn th
gi i, đã có 189 nư c ký k t Công ư c [10].

các Bên không thu c Ph

nh n (CERs).
M c đích c a CDM là h tr các nư c khơng ph i Ph l c I
đ t ñư c phát tri n kinh t b n v ng trong khi v n đóng góp cho m c

1.1.3. Ngh ñ nh thư Kyoto (KP)

tiêu l n lao c a Công ư c khung c a Liên h p qu c v bi n đ i khí

Vào tháng 12/1997, KP ñã ñư c các Bên c a UNFCCC

h u, ngoài ra h tr các nư c trong Ph l c I th c hi n ñư c m c tiêu

thơng qua, đánh d u m t m c quan tr ng trong nh ng c g ng c a

gi m phát th i KNK c a mình.

tồn th gi i nh m b o v môi trư ng và ñ t ñư c phát tri n b n


D án CDM cho các d án th y ñi n ñư c xây d ng trên cơ

v ng. KP ñ t ra m c tiêu nh m gi m phát th i nhà KNK ñ nh lư ng

s lý lu n: Thơng thư ng đi n năng đư c s n xu t t h th ng h n

ñ i v i 38 nư c phát tri n và các nư c có n n kinh t đang chuy n

h p g m các nhà máy nhi t ñi n, th y đi n, diesel, tuabin khí và các


9

10

d ng năng lư ng khác… khi đó h th ng ñi n phát th i m t lư ng

khung c a Liên h p qu c v bi n ñ i khí h u và KP, ñ ng th i là cơ

khí gây hi u ng nhà kính nh t ñ nh. Nhưng n u ch s n xu t ñi n t

quan ñ u m i qu c gia v CDM

th y đi n thu n túy thì s khơng phát th i khí gây hi u ng nhà kính.

Vi t Nam.

1.2.3, 1.2.4 Ti m năng phát tri n các d


án CDM trong

Như v y ng v i m i ñơn v ñi n năng (MWh) ñư c s n xu t t

ngành ñi n, Các rào c n trong quá trình th c hi n các d án CDM

ngu n th y đi n s góp ph n gi m đư c m t lư ng khí CO2 nào đó.

t i Vi t Nam.

Do v y m c đ gi m phát th i khí CO2 hay nói cách khác H s phát

1.3 K T LU N

th i c a h th ng ñi n (t n CO2/MWh) ph thu c s n lư ng ñi n

Đi m qua m t s thông tin và k t qu nghiên c u nh ng v n
đ có liên quan ñ n CDM, vi c gi m phát th i khí CO2 trong lĩnh v c

đư c s n xu t t các nhà máy th y ñi n.
1.2 TÌNH HÌNH TH C HI N NGH Đ NH THƯ KYOTO
VÀ CƠ CH PHÁT TRI N S CH CDM

VI T NAM

ñi n và th trư ng Carbon trên th gi i & trong nư c, chúng ta nh n
th y r ng:
- Vi t Nam là m t trong nh ng nư c có ti m năng th c hi n

1.2.1 Đ c đi m

1.2.2 Q trình tham gia ho t ñ ng CDM t i Vi t Nam

gi m phát th i, Vi t Nam ñã tham gia KP và hi n nay ñã và ñang

Là m t nư c đang phát tri n và cũng khơng thu c di n ph i

tri n khai th c hi n các d án theo CDM

c t gi m lư ng phát th i KNK, song t nh ng tính tốn và d báo

- Trong nư c, m c dù Vi t Nam ñã tham gia KP, là thành

trên, Vi t Nam đã nhanh chóng phê chu n UNFCCC ngày

viên c a FCPF, các B , ngành liên quan ñã vào cu c ñ xúc ti n,

16/11/1994 và KP vào ngày 25/9/2003.

kh i đ ng ti n trình này nhưng h u như ch m i d ng l i

Tháng 04/2007, Th tư ng Chính ph đã ra quy t đ nh s

ch

trương, chính sách chung.
- K thu t xác l p H s phát th i cơ s v n ñang b b ng

47/2007/QĐ-TTg v vi c phê duy t K ho ch t ch c th c hi n KP
thu c Công ư c khung c a Liên H p Qu c v bi n đ i khí h u giai


trong nư c, đành r ng đã có nh ng h i th o v v n ñ này, tuy nhiên

ño n 2007–2010.

k t qu ñ t ñư c v n chưa như mong đ i. Chưa có b cơ s d li u

Đ c bi t, m i ñây ngày 05 tháng 12 năm 2011, Th tư ng
Chính ph ñã ký quy t ñ nh s 2139/QĐ-TTg phê duy t Chi n lư c
qu c gia v bi n đ i khí h u.
B Tài ngun và Mơi trư ng là cơ quan đư c Chính ph
Vi t Nam c làm cơ quan th m quy n qu c gia th c hi n Cơng ư c

đ y đ đ th c hi n tính tốn H s phát th i cơ s m t cách chính
xác.
- V i ngành đi n, khó khăn l n nh t là thi u cơ s th ng nh t
cho lư i đi n qu c gia do khơng có s li u chính th c. Các tính tốn
ch y u d a trên s li u c a T ng sơ ñ quy ho ch phát tri n ñi n l c


11

12

qu c gia, không ph i là s li u th c t , do vi c thu th p r t khó khăn.
Đi u này khi n các cơ quan tác nghi p, th m tra lúng túng khi th m
đ nh các d án CDM

Vi t Nam vì có nhi u các h s phát th i cơ

2.2 PHƯƠNG PHÁP LU N CƠ S

V i phương pháp lu n đư c s d ng trong cơng c tính toán,
các d án khi tham gia cơ ch phát tri n s ch ph i áp d ng 7 bư c sau

s khác nhau.
- Các doanh nghi p trong nư c chưa tích c c tham gia th
trư ng Carbon b i nhi u lí do: thi u thơng tin, thi u cơ s khoa h c
cũng như hành lang pháp lí, cơ ch cho ho t đ ng này.
Vì v y vi c ti p t c nghiên c u các phương pháp ư c tính
lư ng gi m phát th i khí CO2 trong lĩnh v c đi n cũng như xây d ng
h s phát th i cơ s

H th ng ñi n qu c gia h ng năm và d báo

trong giai ño n ti p theo là ñi u c n thi t ñ Vi t Nam có th s m có
nhi u d án tham gia CDM và đư c Qu c t cơng nh n trong tương
tai.
CHƯƠNG 2
CƠNG C TÍNH TỐN H S PHÁT TH I CHO
H TH NG ĐI N
2.1. Đ NH NGHĨA, PH M VI NG D NG VÀ CÁC
THÔNG S
2.1.1, 2.1.2 Đ nh nghĩa, Ph m vi ng d ng:

trong q trình tính tốn:
2.2.1 Xác đ nh HTĐ thích h p (bư c 1)
2.2.2 L a ch n nhà máy ñi n trong HTĐ (bư c 2)
2.2.3 L a ch n phương pháp ñ xác ñ nh biên v n hành
(bư c 3)
Vi c tính tốn h s phát th i biên v n hành d a trên 4 phương
pháp sau:

(a) Biên v n hành ñơn gi n; ho c
(b) Biên v n hành ñi u ch nh; ho c
(c) Phân tích d li u đi u ph i biên v n hành; ho c
(d) Biên v n hành trung bình.
Nh n xét: Đ i v i phương pháp Biên v n hành đơn gi n có
đi u ch nh (OMsimple adjusted.) và Phương pháp phân tích d li u ñi u ñ
(OMadjusted data) ñ u yêu c u d li u hàng gi c a h th ng ñi n. V i

2.1.3 Các thông s

HTĐ Vi t Nam hi n t i cơ s d li u khơng đ đ th c hi n tính tốn

Cơng c này cung c p các phương pháp ñ xác ñ nh các thông

theo phương pháp này.

s sau:

Đ i v i phương pháp Biên v n hành trung bình (OMaverage),

Thơng s
EFgrid,CM,y

Đơn v
tCO2/MWh

EFgrid,BM,y

tCO2/MWh


EFgrid,OM,y

tCO2/MWh

Di n gi i
H s phát th i Biên k t h p CO2 c a h
th ng ñi n trong năm th y;
H s phát th i Biên xây d ng CO2 c a h
th ng ñi n trong năm th y;
H s phát th i Biên v n hành CO2 c a h
th ng ñi n trong năm th y.

s n lư ng đi n thu th p tính tốn bao g m t t c các nhà máy phát
ñi n lên lư i, bao g m c các nhà máy ch y chi phí th m/các nhà
máy v n hành b t bu c. Do đó s cho ra m t k t qu h s phát th i
biên v n hành th p, d n ñ n H s phát th i biên k t h p cũng th p,
đi u này khơng có l i cho Vi t Nam.


13

14

V y ch có phương pháp biên v n hành ñơn gi n (OMsimple)
V i EFEL,m,y xác ñ nh theo công th c sau [12]:

là phù h p v i d li u hi n có c a h th ng ñi n Vi t Nam.
Phương pháp biên v n hành đơn gi n (OMsimple ) đư c tính

EF


tốn b ng bình quân gia quy n lư ng phát th i CO2 trên m i MWh
ñi n s n xu t ra (tCO2/MWh) cho t t c các nhà máy ñi n phát lên
lư i như tr các nhà máy ph i v n hành ho c t máy thu c nhóm
ln ph i v n hành ho c v n hành v i chi phí th p.
2.2.4 Tính tốn h s phát th i biên v n hành (bư c 4)
Tuy nhiên xét trên ñi u ki n th c t HTĐ Vi t Nam và đi u

Trong đó:
Thơng s
EFEL,m,y
EFCO2,i,y

ki n thu th p s li u, ñ tài l a ch n phương pháp tính biên v n hành

η

ñơn gi n.

m

m, y

2.2.4.1 Biên v n hành ñơn gi n:
H s phát th i biên v n hành ñơn gi n đư c tính tốn theo

I

cơng th c, như sau ñây [12]:


EF

grid , OMsimple

,y

=

∑ EG x EF
∑ EG
m,y

m

EL , m , y

(2.1)

Y

EL , m , y

=

EF

CO 2 , i , y

η


x 3,6

(2.3)

m,y

Đơn v
Di n gi i
tCO2/MWh H s phát th i CO2 c a Nhà máy m
trong năm y.
tCO2/GJ
H s phát th i CO2 c a nhiên li u i
trong năm y
%
Hi u su t chuy n ñ i năng lư ng trung
bình nhà máy m trong năm y.
T t c các nhà máy c p ñi n lên lư i
trong năm y, tr các nhà máy s d ng
nhiên li u r
G m t t c các nhiên li u hóa th ch
đư c đ t trong nhà máy m trong năm y
D a theo s li u th ng kê s n có 3 năm
g n nh t.

m,y

m

2.2.4.2, 2.2.4.3, 2.2.4.4: Biên v n hành ñi u ch nh, Biên v n


Trong đó :
Thơng s
EFGird,OMsimple ,y

Đơn v
tCO2/MWh

EG m,y

MWh

EFEL, m,y

tCO2/MWh

m

y

Di n gi i
H s phát th i CO2, biên v n hành
trong năm y,
Là s n lư ng ñi n cung c p cho lư i
c a nhà máy m trong năm y.
H s phát th i CO2 c a Nhà máy m
trong năm y.
T t c nhà máy c p ñi n lên lư i ñư c
ch n ñ tính BM trong năm y, tr các
nhà máy s d ng nhiên li u giá r .
D a theo s li u th ng kê s n có 3

năm g n nh t.

hành theo phương pháp phân tích d li u ñi u ñ , Biên v n trung bình.
2.2.5 Xác đ nh nhóm các nhà máy tính tốn biên xây d ng
(bư c 5)
Nhóm các nhà máy đi n m u m ñư c s d ng ñ tính tốn biên
xây d ng s bao g m:
i) T p h p c a 5 nhà máy ñi n ñư c xây d ng g n ñây nh t;
ii) T p h p các ngu n phát ñư c xây d ng g n đây nh t mà
đóng góp vào h th ng ñ 20% ngu n phát.


15

16

Các bên tham gia d án nên s d ng t p h p nhóm t p các nhà
máy đi n có s n lư ng phát lên h th ng l n hơn.
2.2.6 Tính tốn h s phát th i biên xây d ng (bư c 6)
H s phát th i biên xây d ng đư c tính tốn như sau [12]:

EF

grid , BM , y

=

∑ EG
EF
∑ EG

x
m,y

EL , m , y

(2.12)

m

EG m,y

MWh

EFEL,m,y

tCO2/MWh

m
y

TOM
TBM

tCO2/MWh H s phát th i CO2 c a h th ng Biên
k t h p trong năm y
%
Tr ng s h s phát th i biên v n hành
%
Tr ng s h s phát th i biên xây d ng


Các giá tr m c ñ nh sau ñây ñư c s d ng: TOM và TBM [9]:
TOM = 0.5 and TBM = 0.5 cho giai ño n đ u.
2.3 K T LU N

m,y

m

Trong đó:
Thơng s
Đơn v
EFgrid,BM,y
tCO2/MWh

EFgrid,CM,y

Qua nghiên c u cơng c tính tốn H s phát th i cơ s cho m t
Di n gi i
H s phát th i biên xây d ng trong
năm y
Lư ng ñi n năng phát lên lư i c a nhà
máy m trong năm y.
H s phát th i CO2 c a nhà máy m
trong năm y
S nhà máy chon tính biên xây d ng
D li u năm g n nh t mà nhà máy ñưa
vào ho t ñ ng

H s phát th i CO2 c a nhà máy m (EFEL,m,y) ñư c xác ñ nh
theo như hư ng d n m c 2.2.4.1 Biên v n hành ñơn gi n (bư c 4).

2.2.7 Tính tốn h s phát th i biên k t h p (bư c 7)
H s phát th i biên k t h p ñư c tính tốn như sau [12]:
EFgrid,CM,y = EF grid,OM,y x TOM + EF grid,BM,y x TBM

(2.13)

H th ng ñi n, ta nh n th y:
- Vi c tính tốn H s phát th i cơ s cho m t HTĐ nào ñó
ph i ñư c xem xét k các ñi u ki n kèm theo, ñ ng th i ph i căn c
vào ngu n s li u có s n, d thu th p.
- Phương pháp này s d ng đ tính tốn H s phát th i khí
CO2 cho ph n thay th ñi n ñư c s n xu t b i các nhà máy ñi n trong
HTĐ b ng cách tính tốn biên v n hành (OM) và biên xây d ng (BM)
sau tính biên k t h p.
- Biên v n hành (OM) liên quan ñ n t t c các nhà máy ñi n
hi n có trong HTĐvà s n lư ng đi n c a nhà máy đi n hi n có s b
nh hư ng b i ho t ñ ng c a nhà máy tham gia d án CDM. Trong khi
đó, biên xây d ng (BM) ch liên quan ñ n m t nhóm các nhà máy đi n
khi vi c xây d ng các nhà máy này s b nh hư ng b i ho t đ ng c a

Trong đó:
Thơng s
EF grid,OM,y
EF grid,BM,y

Đơn v
Di n gi i
tCO2/MWh H s phát th i CO2 c a h th ng Biên
v n hành trong năm y
tCO2/MWh H s phát th i CO2 c a h th ng Biên

xây d ng trong năm y

nhà máy tham gia d án CDM.
- B t kỳ phương pháp nào trong 4 phương pháp tính biên v n
hành đ u có th áp d ng, tuy nhiên v i ñi u ki n c th c a t ng
HTĐ s l a ch n phương pháp phù h p đ vi c tính tốn cho ra m t
k t qu có l i nh t cho các bên tham gia d án.


17

18

CHƯƠNG 3
KH O SÁT VÀ XÁC Đ NH H S PHÁT TH I CƠ S
H TH NG ĐI N VI T NAM
3.1. T NG QUAN H TH NG ĐI N VI T NAM

3.3.1 L a chon phương pháp tính tốn biên v n hành
Theo k t qu nghiên c u

Chương 2 ch có phương pháp

biên v n hành đơn gi n (OMsimple) là phù h p v i d li u hi n có c a
h th ng đi n Vi t Nam

3.1.1. Tình hình s n xu t đi n
3.1.1.1 Cơ c u cơng su t và đi n năng s n xu t

3.3.1.2. Các thơng s đ u vào


Đ n cu i năm 2010, h th ng ñi n có t ng cơng su t đ t

a) S n lư ng ñi n c a t ng nhà máy ñi n phát lên lư i

ngu n ñi n là 21.542 MW, công su t kh d ng là 19.735 MW, ñi n

b) T su t tiêu hao nhiên li u:

năng s n xu t toàn h th ng qu c gia 100.071 t kWh [6].

Theo nhóm nhiên li u và công ngh c a các nhà máy, t su t
năng lư ng ñ s n xu t m t đơn v đi n năng như sau:

3.1.1.2 Tình tr ng thi t b c a các nhà máy ñi n [3]

B ng 3.11 T su t tiêu hao năng lư ng c a t ng nhà máy

3.1.2 Tác ñ ng môi trư ng c a các NMĐ hi n có [3]
3.1.3 Nhu c u đi n năng và kh năng đáp ng [3]

STT

Tên nhà máy

Cơng ngh

Su t tiêu hao năng
lư ng trung bình
(Kcal/KWh)


Than/ST
Than/ST
Than/ST
Than/ST
Than/ST
Than/ST
Than/ST
Than/ST
FO/ST
DO/GT
FO/ST
DO/GT
Khí/CCGT
Khí/CCGT
Khí/CCGT
Khí/CCGT
Khí/CCGT
Khí/CCGT
Khí/GT
Khí/GT
Khí/GT

3037
2402
3877
3877
3824
2748
2270

2748
2694
3056
2709
3056
2210
1746
1857
1829
1573
1739
2900
2583.2
2700

3.1.3.1 Đánh giá nhu c u đi n giai ño n 2001-2009

18.0%
16.0%

17.0%

70000

15.5%
13.7%

60000

14.4%

12.9%

13.9%

12.8%

50000
40000

14.0%
12.8%
12.0%
10.0%
8.0%
6.0%
4.0%

30000

Nhu c u ñi n

20000

T c ñ

10000

tăng

2.0%

0.0%

0
2001

2002

2003

2004

2005

2006

T c ñ tă g(%
n
)

N u c u ñ n(G h)
h
i
W

80000

2007

2008


2009

Hình 3.2 Nhu c u đi n và t c ñ tăng trư ng giai ño n 2001-2009

01
02
03
04
05
06
07
08
09

Ph L i 1
Ph L i 2
ng Bí
ng Bí 2(*)
Ninh Bình
Na Dương
Formosa
Cao Ng n
Th Đ c

10

Nhu c u ñi n 2001-2009

C n Thơ


11
12
13
14
15
16
17
18
19

Bà R a
Phú M 1
Phú M 2.1
Phú M 4
Phú M 2.2
Phú M 3
Vê Dan
Cà Mau
Bourbon

3.1.3.2 Tình hình tiêu th đi n giai đo n 2001-2009
3.1.4 Tình hình tiêu th nhiên li u giai ño n 2005-2010
[3]:
3.2.4.1, 3.2.4.2, 3.2.4.3 Tiêu th năng lư ng sơ c p, Tiêu th
năng lư ng cho s n xu t ñi n, Tiêu th năng lư ng cu i cùng
3.2. TÍNH H
HTĐ VI T NAM

S


PHÁT TH I KHÍ CO2 CƠ S

CHO

Ghi
chú


19
20
21
22

Hi p Phư c
Amatar
Cái Lân

20

FO/ST
DO/ST
DO/ST

3232
3300
3300

3.3.2 Tính tốn H s phát th i biên xây d ng BMaverage
H s phát th i biên xây d ng đư c tính d a trên nhóm nhà


Ngu n: Tài li u thi t k CDM d án th y ñi n Nam Mu và Khi Lương đã đư c thơng qua và
trình UNFCCC.

máy ch n ra theo 2 cách sau:
Cách th nh t : T p h p 5 nhà máy xây d ng g n nh t, ho c

c) H s phát th i khí CO2 c a t ng lo i nhiên li u l y theo

Cách th hai : T p h p c a ph n công su t thêm trong h

giá tr m c ñ nh c a IPCC[10]:

th ng mà chi m 20% s n lư ng ñi n c a toàn h th ng (MWh) và

B ng 3.12 H s phát th i CO2

STT
01
02
03
04
05

Hàm lư ng các bon
m c đ nh (Kg/GJ)
20,2
21,1
26,8
25,8
15,3


Lo i nhiên li u
Khí/D u DO
D u FO
Than Antharacite
Than Bitum
Khí t nhiên

H s phát th i
CO2 (Kg/TJ)
74,1
77,4
98,3
94,6
56,1

ñư c xây d ng g n nh t.
Theo khuy n cáo c a UNFCCC, ñ tài ch n cách th 2.
Cơng th c tính :

EF

m,y

EL , m , y

m

m,y


T các cơng th c trên, áp d ng tính tốn trên ph n m m
Chương 2 đ tính H s phát

S d ng công th c (2.1) như

Exell ta tính đư c k t qu như B ng 3.16.
B ng 3.16 H s phát th i biên xây d ng c a HTĐ giai ño n 2007-2010

th i biên v n hành ñơn gi n:
grid , OMsimple

∑ EG x EF
∑ EG
m

3.3.1.3. Các bư c tính tốn:

EF

Grid , BM , y

=

Thông s

,y

=

∑ EG x EF

∑ EG
m,y

2007

2008

2009

2010

EFBM

EL , m , y

Đơn v
tCO2/MWh

0,492336

0,454104

0,40159

0,366046

m

3.3.3 Tính tốn H s phát th i cơ s (EF)


m,y

m

H s phát th i cơ s đư c tính theo công th c:

V i:

EF

EL , m , y

EF
=

CO 2 ,i , y

η

EF

x3,6

2005
23.626

2006
25.672

Giá tr c a TOM và TBM ñư c m c ñ nh như sau :


2007
28.484

2008
29.883

TOM = 0,5 và TBM = 0,5 cho giai đo n tín d ng đ u tiên.

Đơn v
tCO2/MWh

2007
0,649481

2008
0,645695

T đó ta tính đư c k t qu như B ng 3.17.

Đơn v : tCO2
2009
2010
33.993 44.675

B ng 3.15 H s phát th i biên v n hành EFOM c a HTĐ giai đo n 2007-2010
Thơng s
EFOM

= EF grid ,OM , y xT OM + EF grid ,MB , y xT BM


m,y

B ng 3.14 T ng lư ng phát th i khí CO2 c a HTĐ Vi t Nam giai ño n 2007-2010
Năm
T ng lư ng phát th i tCO2)

grid ,CM , y

2009
0,644713

2010
0,651639

B ng 3.17 H s phát th i cơ s c a HTĐ giai ño n 2007-2010
Thông s
EFOM

Đơn v
tCO2/MWh

2007
0,649481

2008
0,645695

2009
0,644713


2010
0,651639

EFBM

tCO2/MWh

0,492336

0,454104

0,40159

0,366046

EFCM

tCO2/MWh

0,570909

0,549899

0,523151

0,508843


21


22

4.2 K HO CH XÂY D NG NGU N GIAI ĐO N 2011

3.3 K T LU N
- H s phát th i khí CO2 đư ng cơ s c a H th ng ñi n
Vi t Nam giai ño n 2007-2010 có xu th gi m d n do H s phát th i
Biên xây d ng BM gi m nhanh hơn so v i h s phát th i biên v n

– 2015 [3]
4.2.1 D ki n các NMĐ ñưa vào v n hành giai ño n 20112015 [3]

hành OM. C th EFBM t 0,4923 năm 2007 gi m xu ng 0,366046

4.2.2, 4.2.3 Nhu c u ph t i cơ s , Nhu c u ph t i cao

vào năm 2010, trong khi đó EFOM h u như khơng có thay đ i nhi u

Chương trình phát tri n ngu n ñi n giai ño n 2011- 2015,

dao ñ ng quanh m c 0,64, riêng năm tăng lên 0,6516.

và phương án ph t i cao là 211 TWh.

Nguyên nhân chính là:
+ Trong giai đo n v a qua t năm 2005-2009 nhi u nhà th y
ñi n ñi vào ho t ñ ng, s n lư ng ñi n do các nhà máy th y ñi n c p
cho HTĐ ti p t c tăng.


4.2.3 Nhu c u nhiên li u cho s n xu t ñi n
4.3 K HO CH XÂY D NG NGU N GIAI ĐO N 2016
- 2020 [3]

+ Lư ng ñi n nh p kh u (mua t Trung Qu c) liên t c tăng
qua các năm cũng góp ph n đáng k làm gi m h s phát th i biên

4.3.1, 4.3.2 Phương án ph t i cơ s (PA2- ch n), Phương
án ph t i cao
Chương trình phát tri n ngu n đi n giai đo n 2016 -2020,

xây d ng.
- Q trình tính tốn H s phát th i cơ s c a h th ng đi n
ph i mang tính k th a liên t c, s li u c p nh t chính xác h ng năm.

BÁO H S

PHÁT TH I CƠ S

ñ n năm 2020 v i phương án ph t i cơ s , Đi n s n xu t là 329
TWh và v i phương án ph t i cao, Đi n s n xu t là 362 TWh.
4.3.3 Nhu c u nhiên li u cho s n xu t ñi n

CHƯƠNG 4
D

ñ n 2015 ñ i v i phương án ph t i cơ s , ñi n s n xu t là 194 TWh

C A H TH NG ĐI N


VI T NAM GIAI ĐO N 2011-2020
4.1 T NG QUAN V CUNG C U NĂNG LƯ NG GIAI
ĐO N 2011-2020 [3]

4.4 D

BÁO H

S

PHÁT TH I CƠ S

C A HTĐ

VI T NAM GIAI ĐO N 2011-2020
4.4.1 Phương pháp tính tốn:
Tương t như phương pháp đã l a ch n

Chương 3, chương

4.1.1, 4.1.2 Ti m năng và kh năng cung c p các d ng

này cũng s áp phương pháp tính tốn biên v n hành đơn gi n và tính

năng lư ng sơ c p, Kh năng trao ñ i năng lư ng v i các nư c

toán biên xây d ng d a trên t p h p các nhà máy m i ñưa vào v n

trong khu v c


hành chi m 20% s n lư ng toàn h th ng.


23

24
Hình 4.1 Di n bi n H s phát th i cơ s HTĐ Vi t Nam giai ño n 2011-2020

4.4.2 Các thơng s đ u vào
Các th ng s đ u vào ph c v q trình tính tốn g m:

0,90
0,80
0,70
0,60
0,50

- S n lư ng ñi n c a t ng nhà máy ñư c huy ñ ng theo năm,

0,40

S
eries1

0,30
0,20

l y theo k ch b n ñã l a ch n theo quy ho ch VII.

0,10

0,00
E C
F M
2011

- T su t tiêu hao nhiên li u trung bình, đ i v i các nhà máy

E C
F M
2012

E C
F M
2013

E C
F M
2014

E C
F M
2015

E C
F M
2016

E C
F M
2017


E C
F M
2018

E C
F M
2019

E C
F M
2020

4.5 K T LU N

ñã ñưa vào v n hành trư c 2010, s d ng s li u đã tính tốn

gian đo n 2011-2020, theo Quy ho ch phát tri n ñi n l c

chương 3. Đ i v i các nhà máy d ki n s xây d ng trong tương lai,
s d ng t su t tiêu hao nhiên c a nhà máy có cùng cơng ngh đưa

Vi t Nam (Sơ đ VII) k ch b n cơ s , b t ñ u t năm 2012 H s

vào v n hành m i nh t.

phát th i ñư ng cơ s c a h th ng đi n có chi u hư ng tăng lên do

4.4.3 K t qu tính tốn


d ki n giai ño n này hàng lo t các nhà máy nhi t ñi n ch y d u-

S d ng ph n m m Exell, ta tính đư c k t qu th hi n

khí, nhi t đi n than

mi n B c và mi n Nam ñưa vào v n hành c p

đi n cho h th ng vì v y s báo ñ ng m c phát th i khí CO2 trong

b ng 4.24 và 4.25.

tương lai s ngày càng cao lên.
Năm

2011

2012

2013

2014

2015

2016

2017

2018


2019

2020

T ng
lư ng phát
th i KtCO2

49.098

57.382

67.873

82.496

100.082

124.379

145.907

166.181

188.648

209.072

K T LU N VÀ KI N NGH

Bi n đ i khí h u gây “Hi u ng nhà kính” mà h u qu c a nó
là s “ m d n lên” c a trái ñ t ñang là v n ñ th i s r t nóng và tr

B ng 4.24 T ng lư ng phát th i khí CO2 c a HTĐ Vi t Nam giai ño n 2007-2010

thành m i quan tâm hàng ñ u c a nhân lo i. Ngày càng nhi u các d
S
TT

1

2

3

Thông
s
H s
phát
th i
biên
v n
hành
OM
H s
phát
th i
biên
xây
d ng

BM
H s
phát
th i
biên
k t
h p
CM

Năm/ñơn
v

2011

2012

2013

2014

2015

2016

2017

2018

2019


2020

tCO2/MWh

0,6288

0,6571

0,6882

0,7101

0,7416

0,7772

0,8108

0,8330

0,8416

0,8379

án tham gia Cơ ch Phát tri n s ch ñã và ñang ñư c tri n khai r m r .
Lư ng phát th i ti t gi m ph i ñư c tính tốn d a trên phương pháp
lu n và phương án tính tốn đư c Cơng Ư c Khung Liên Hi p Qu c
v Bi n đ i khí h u phê chu n. Vi c xác ñ nh các mơ hình phân tích

tCO2/MWh


0,5639

0,5700

0,7269

0,6704

0,6867

0,7500

0,8371

0,8371

0,8372

0,7937

đ tính tốn h s phát th i ngành ñi n c a Vi t Nam là v n đ cịn
m i chưa đư c nghiên c u nhi u. Hi u rõ s c n thi t và yêu c u
tCO2/MWh

0,5964

0,6136

0,7076


0,6903

0,7141

0,7636

0,8240

0,8350

0,8394

0,8158

quan tr ng như trên ñ tài ñã t p trung nghiên c u các v n ñ quan
tr ng như sau:

B ng 4.25 H s phát th i OM, BM và CM c a HTĐ giai ño n 2011-2020


25

1./ Đã nghiên c u các phương pháp và k thu t xác l p H s
phát th i cơ s cho m t H th ng ñi n.
2./ Phân tích các đi u ki n, s li u th ng kê h ng năm c a

26

trên th trư ng, ñây là y u t quan tr ng góp ph n gi m lư ng phát

th i khí CO2 trong lương lai.
Ki n ngh

Trung tâm Đi u ñ HTĐ Vi t Nam và kh năng thu th p s li u th c

Xu t phát t nh ng k t qu nghiên c u c a ñ tài, xin ñưa ra

t , đ tài đ xu t phương pháp tính H s phát th i cơ s cho HTĐ

m t s ki n ngh ñ n các t ch c, các ngành ch c năng có liên quan

Vi t Nam ñơn gi n, d th c hi n.

như sau:

K t qu c th giai ño n 2007-2010 như sau:

- V m t th trư ng,

Vi t Nam vi c mua bán Carbon thơng

qua gi m phát th i khí nhà kính t các d án phát tri n đi n s d ng

Đơn v
2007
2008
2009
2010
tCO2/MWh 0,570909 0,549899 0,523151 0,508843
3./ Các t ch c cá nhân liên quan có th tham kh o và s


ngu n năng lư ng s ch, ñ c bi t là các d án th y ñi n còn khá m i

d ng khi th c hi n các th t c thi t k tài li u d án th y ñi n tham

phương, ñ c bi t là các nhà doanh nghi p, ch ñ u tư và ngư i dân

gia cơ ch phát tri n s ch cũng như trong q trình đàm phán ký k t

cịn có q ít lư ng thơng tin v th trư ng này, do v y ñã ñ n lúc

h p đ ng mua bán tín ch Cacbon.

Nhà nư c ph i ph bi n r ng rãi hơn, cung c p nhi u thông tin hơn

Th/s
EFCM

4./ Trên cơ s s li u ñã th ng kê và phương pháp tính c a
đ tài, c n c p nh t h ng năm đ tính tốn áp d ng cho các d án
ñăng ký CDM theo t ng th i ñi m l p h sơ và ñ trình lên cơ quan
ch c năng.

m , nhi u cơ quan qu n lý nhà nư c, các c p chính quy n đ a

trong xã h i đ h có th ti p c n.
- C n nhanh chóng xây d ng cơ ch chính sách và gi i pháp
qu n lý ñ thu hút các ngu n l c tham gia ñ u tư các d án phát tri n
năng lư ng s ch. T o ñi u ki n thu n l i h tr pháp lý t i ña cho
các t ch c và cá nhân khi tham gia tư v n, l p tài li u thi t k d án


gian ño n 2011-2020, theo k ch b n cơ s (Quy ho ch

cơ ch phát tri n s ch. Vi c ch m tr , th ñ ng c a các cơ quan

VII), H s phát th i đư ng cơ s HTĐ có xu th tăng tr l i. Do b t

chuyên ngành và chính quy n đ a phương đã và đang ñánh m t cơ

ñ u t năm 2012 hàng lo t các nhà máy nhi t ñi n ch y d u- khí,

h i thu ngu n ngo i t l n t các nư c phát tri n trong mua bán tín

nhi t đi n than

ch Carbon.

5./

mi n B c và mi n Nam ñưa vào v n hành, báo ñ ng

m c phát th i khi CO2 trong tương lai s ngày càng cao lên.
6./ Trong th trư ng phát ñi n c nh tranh, giá bán ñi n th p là
l i th c nh tranh quan tr ng c a các nhà máy. V i nhà máy th y

- C n phân công m t cơ quan chuyên ngành, ch trì trong
vi c thu th p, c p nh t s li u ñ t o cơ s d li u đ y đ , tính toán
và cho k t qu th ng nh t trên toàn qu c. H ng năm, sau khi t ng k t
cơng tác v n hành h th ng đi n cơng b h s phát th i đư ng cơ s


đi n vi c tham gia thành cơng d án CDM, s t o ñư c ngu n thu t

h th ng ñi n qu c gia ñ các t ch c, cá nhân áp d ng m t cách

vi c bán CERs, góp ph n h giá thành s n xu t, tăng tính c nh tranh

th ng nh t.



×