Di truyen Lien ket

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Bài tập di truyền liên kết Gen hoàn toàn – ôn tập Nhận dạng bài toán thuộc quy luật liên kết gen hoàn toàn - Nếu đề bài cho hoặc có thể xác định được đầy đủ các yếu tố sau đây : - Lai hai hay nhiều cặp tính trạng, có quan hệ trội - lặn. - Ít nhất một cơ thể đem lai dị hợp các cặp gen - Tỷ lệ con lai giống với tỷ lệ của lai một cặp tính trạng của quy luật Menđen (100%; 1 : 2 : 1; 3 : 1; 2 : 1; 1 : 1). - Cơ thể đem lai dị hợp 3 cặp gen trở lên nằm trên hai cặp nhiễm sắc thể tương đồng: - Nếu kiểu gen đó tự thụ phấn cho ở con lai 16 tổ hợp. - Nếu kiểu gen đó lai phân tích cho tỷ lệ con lai là 1 : 1 : 1 : 1; ... (ít hơn so với trường hợp phân ly độc lập) Trong trường hợp đó, có thể suy ra rằng cơ thể dị hợp 3 cặp gen chỉ tạo 4 loại giao tử ngang nhau tức phải có hiện tượng liên kết gen hoàn toàn. Bài tập: Dạng toán nghịch Biết kết quả ở con lai, tìm bố mẹ và lập sơ đồ lai. Có 3 bước giải: Bước 1: Quy ước gen ( nếu đề bài chưa quy ước ) Bước 2: Xét kiểu hình ở con lai để xác định kiểu gen của con lai. Từ đó suy ra kiểu liên kết gen và kiểu gen của bố mẹ. Bước 3: Lập sơ đồ lai 1. Cho cây dị hợp hai cặp gen có kiểu hình lá dài, quăn lai với cây có lá ngắn, thẳng; thu được con lai F1 có 50% số cây có lá dài, quăn và 50% số cây có lá ngắn, thẳng. Biện luận để xác định kiểu gen của bố, mẹ và lập sơ đồ lai. Biết hai tính trạng kích thước lá và hình dạng lá di truyền liên kết. Giải: - Bước 1: Theo đề bài, cây P dị hợp hai cặp gen có kiểu hình lá dài, quăn; mà kiểu gen dị hợp luôn biểu hiện kiểu hình trội. Vậy lá dài và lá quăn là hai tính trạng trội so với lá ngắn và lá thẳng. Quy ước gen: A: lá dài a: lá ngắn B: lá quăn b: lá thẳng ab Bước 2: Cây P có lá ngắn, thẳng ( aa và bb ) tức có kiểu gen , cây này tạo một loại giao tử mang ab hai gen lặn ab → kiểu hình ở con lai F1 do giao tử của cây P dị hợp quyết định. + Xét cây F1 có lá dài, quăn ( hai tính trội). Suy ra cây P dị hợp phải tạo được giao tử AB. + Xét cây F1 có lá ngắn, thẳng ( hai tính trạng lặn ). Suy ra cây P dị hợp phải tạo được giao tử ab. AB Vậy cây P dị hợp đã tạo được hai loại giao tử là AB và ab; tức có kiểu gen ab Bước 3: Sơ đồ lai: AB ab P: ( lá dài, quăn ) x ( lá ngắn, thẳng ) ab ab GP: AB, ab ab AB ab : F1: kiểu gen (kiểu hình 50% lá dài, quăn : 50% lá ngắn, thẳng ) ab ab 2. Ở ruồi giấm, hai tính trạng màu thân và độ dài cánh di truyền liên kết, thân xám và cánh dài trội hoàn toàn so với thân đen và cánh ngắn..

<span class='text_page_counter'>(2)</span> dài và 25 ruồi thân đen, cánh ngắn. Xác định kiểu gen của F1 và lập sơ đồ lai. Giải: - Bước 1: Theo đề bài, ta có quy ước gen: A: thân xám a: thân đen B: cánh dài b: cánh ngắn - Bước 2: F2 có 75 thân xám, cánh dài : 25 thân đen, cánh ngắn = 3 : 1. ab . Suy ra 2 ruồi bố, mẹ ở ab F1 dị hợp hai cặp gen đều tạo được giao tử ab, tức có a liên kết b và A liên kết B. AB Vậy F1 đều có kiểu gen ( thân xám, cánh dài ) ab - Bước 3: Sơ đồ lai: AB AB P: ( thân xám, cánh dài ) x ( thân xám, cánh dài ) ab ab GP: AB, ab AB, ab AB AB ab :2 :1 F1: kiểu gen 1 ( kiểu hình: 3 thân xám, cánh dài : 1 thân xám, cánh ngắn ) AB ab ab 3. Biết A: quả tròn a: quả dài B: quả ngọt b: quả chua Hai cặp gen quy định hai cặp tính trạng hình dạng quả và vị quả nằm trên cùng một cặp NST. Cho cây thuần chủng có quả tròn, ngọt giao phấn với cây thuần chủng có quả dài, chua thu được F1 tiếp tục cho F1 giao phấn với nhau. Lập sơ đồ lai từ P đến F2. Giải: Xét con lai F2 có thân đen, cánh ngắn là hai tính lặn tức phải có kiểu gen. AB AB ab Cây P thuần chủng có quả dài, chua kiểu gen ab Sơ đồ lai từ P đến F2: AB ab P: ( quả tròn, ngọt ) x ( quả dài, chua ) AB ab GP: AB ab AB F1: ( kiểu hình 100% tròn, ngọt ) ab AB AB F1: ( tròn, ngọt ) x ( tròn, ngọt ) ab ab GF1: AB , ab AB, ab F2: Cây P thuần chủng có quả tròn, ngọt kiểu gen. AB AB. AB ( tròn, ngọt ) AB. ab AB ( tròn, ngọt ) ab.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> ab. AB ( tròn, ngọt ) ab. ab ( dài, chua ) ab. AB AB ab :2 :1 ( kiểu hình: 3 quả tròn, ngọt : 1 quả dài, chua ) AB ab ab 4. Cho cây thuần chủng có hoa vàng, cánh hoa dài giao phấn với cây thuần chủng có hoa đỏ, cánh hoa ngắn thu được F1 đều có hoa đỏ, cánh hoa dài. Tiếp tục cho F1 giao phấn với nhau được F2. Hãy giải thích và lập sơ đồ lai từ P đến F2. Biết rằng gen quy định màu hoa và gen quy định kích thước cánh hoa đều nằm trên cùng một NST. Giải: - Xét tính trạng về màu hoa: P thuần chủng hoa vàng x thuần chủng hoa đỏ. F1 đều hoa đỏ Suy ra hoa đỏ là tính trạng trội so với hoa vàng. - Xét tính trạng kích thước cánh hoa: P thuần chủng cánh hoa dài x thuần chủng cánh hoa ngắn F1 đều có cánh hoa dài. Suy ra cánh hoa dài là tính trạng trội so với cánh hoa ngắn. Quy ước gen: A : hoa đỏ a: hoa vàng B: cánh hoa dài b: cánh hoa ngắn aB Cây P thuần chủng hoa đỏ, cánh ngắn mang kiểu gen aB Ab Cây P thuần chủng hoa đỏ, cánh ngắn mang kiểu gen Ab Sơ đồ lai P đến F2: Ab aB P: ( hoa đỏ, cánh ngắn ) x ( hoa vàng, cánh dài ) Ab aB GP: Ab aB Ab F1 ( 100% hoa đỏ, cánh dài ) aB Ab Ab F1 x F1: ( hoa đỏ, cánh dài ) x ( hoa đỏ, cánh dài ) aB aB GF1: Ab ; aB Ab ; aB Ab Ab Ab aB : : : F2: Ab aB aB aB KH: 1 hoa đỏ, cánh ngắn 2 hoa đỏ, cánh dài 1 hoa trắng, cánh dài. 5. Cho một cây mang hai tính lặn là lá nguyên, dài giao phấn với hai cây mang hai tính trạng trội lá chẻ, ngắn nhưng mang hai kiểu gen khác nhau, thu được các kết quả sau đây: - Ở pháp lai 1: thu được 100% cây con có lá chẻ, ngắn - Ở phép lai 2: thu được 50% số cây có lá chẻ, ngắn và 50% số cây có lá nguyên, dài . Hãy biện luận để xác định kiểu gen của bố mẹ và lập sơ đồ cho mỗi phép lai. Biết rằng tính trạng hình dạng lá và kích thước lá di truyền liên kết với nhau. Giải: Theo đề bài → lá chẻ trội so với lá nguyên và lá ngắn trội so với lá dài. Quy ước: A: lá chẻ a: lá nguyên B: lá ngắn b: lá dài Kiểu gen: 1.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> ab chỉ tạo một loại ab giao tử mang hai gen lặn ab. Vì vậy kiểu hình của con F1 trong mỗi phép lai đều do giao tử của cây P mang hai tính trội lá chẻ, ngắn quyết định. a) Xét phép lai 1: Con F1 nhận giao tử của cây P mang hai tính lặn. F1 có 100% lá chẻ ngắn là hai tính trội AB Suy ra cây P có lá chẻ, ngắn tạo một loại giao tử AB nên có kiểu gen AB Sơ đồ lai: AB ab P: ( lá chẻ, ngắn ) x ( lá nguyên, dài ) AB ab GP: AB ab AB F1: ab KH: 100% lá chẻ, ngắn b) Xét phép lai 2: Con F1 nhận giao tử ab của cây P mang hai tính lặn. - F1 xuất hiện cây có lá chẻ, ngắn ( hai tính trội). Suy ra cây P mang 2 tính trội, phải tạo được gia tử AB. - F1 xuất hiện cây có lá nguyên, dài ( hai tính lặn ). Suy ra cây P mang 2 tính trội phải tạo được giao tử ab. Vậy cây P mang hai tính trội ( lá chẻ, ngắn ) đã tạo được hai loại giao tử AB và ab, tức có kiểu gen AB ab Sơ đồ lai: AB ab P: ( lá chẻ, ngắn ) x ( lá nguyên, dài ) ab ab GP: AB, ab ab AB ab : F1: ab ab KH: 50% lá chẻ, ngắn : 50% lá nguyên, dài * Phải nhớ: 1 mm = 107A0 1μm = 104A0 1nm = 10A0 Cây P trong cả hai phép lai mang hai tính trạng lặn lá nguyên, dài có kiểu gen. CÁC CÔNG THỨC VỀ AND, ARN VAØ PRÔTÊIN. A) AND : + Chiều dài của phân tử AND ( hay gen ) N x 3 . 4 ( A0) = C x 34 ( A0 ) lADN = 2 + Toång soá nucleâoâtit cuûa AND: 2 lADN M N= = A + T + G + X = 2A + 2G = = C x 20 ( Nu ) 3.4 300 + Khối lượng phân tử của AND : M = N x 300 ( ñvC ) + Toång soá lieân keát hiñroâ cuûa AND : H = 2A + 3G = 2T + 3X ( lk hiñroâ) + Số vòng xoắn của phân tử AND :.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> lADN N = 34 20 + Số liên kết hoá trị của AND ( liên kết Photphodiester), giữa các nuclêôtit của AND: Kcủa gen = 2 x ( N – 1 ) ( liên kết hoá trị ) Kgiữa các nu = N – 2 ( liên kết hoá trị ) + Tỷ lệ % các loại nuclêôtit trong AND và mối tương quan giữa chúng: ( NTBS: A = T, G = X ) Ax 100 Xx 100 %A = %T = ; %G = % X = N N %A + %G = 50% + Mối tương quan giữa số lượng các nuclêôtit trong 2 mạch đơn và trong gen: A1 = T2 ; T1= A2; G1 = X2 ; X1 = G2 A = T = A1 + A2 ; G = X = G1 + G2 Sơ đồ về mối quan hệ giữa các nuclêôtit trong 2 mạch đơn của AND: C=. ..A1 T1 X1 G1..... Maïch 1. ADN. …T2 A2 G2 X2 …. Maïch 2 + Mối tương quan về tỷ lệ % giữa các nuclêôtit trong 2 mạch đơn và trong gen A 1 x 100 T 1 x 100 N N %A1 = % T2 = ; %T1 = % A2 = 2 2 X 2 x 100 X 1 x 100 N N %G1 = %X2 = ; %G2 = %X1 = 2 2 %A1+%A2 %G1+%X1 %X1+%X2 %A = %T = ; %G = %X = = 2 2 2 x + Số AND con hình thành sau x lần tự sao: 2 + Tổng số nuclêôtit tự do môi trường cung cấp, số nuclêôtit từng loại môi trường cung cấp cho AND tự sao x lần: Ncc = N. ( 2x – 1 ) Acc =Tcc = A. ( 2x – 1) Gcc = Xcc = G.(2x – 1 ) + Số liên kết hidro hình thành và phá vỡ khi AND tự sao x lần: Hphá vỡ = ( 2A + 3G ). ( 2x – 1) Hhình thaønh = ( 2A + 3G ).2x + Số liên kết hydro bị phá vỡ ở lần tự sao cuối cùng: Hphá vỡ = ( 2A + 3G ).2 ( x – 1) + Số liên kết hoá trị hình thành giữa các nuclêôtit khi AND tự sao x lần: Khình thành giữa các Nuclêôtit trong các AND = ( N – 2 ).2x * Số liên kết phôtphođieste Số liên kết phôtphođieste trên một mạch = số liên kết phôtphođieste trên ARN = N -1. Số liên kết phôtphođieste trên cả phân tử ADN = 2N - 2. B) ARN vaø quaù trình sao maõ: + Chieàu daøi cuûa ARN:.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> lARN = rN.3,4 ( A0) + Tính toång soá riboânucleâoâtit cuûa ARN: rN = rA+ rU + rG + rX =. N 2. ( rN ). + Khối lượng phân tử của ARN: MARN= rN.300 ( ñvC ) + Mối tương quan giữa các ribônuclêôtit trên mạch mARN với mạch khuôn và với gen cấu trúc. Ag = rU ; Tg = rA ; Gg = rX; Xg= rG + Tổng số ribônuclêôtit và số ribônuclêôtit từng loại môi trường cung cấp: rNcc = k.rN ( k: số lần sao mã = số phân tử ARN được tổng hợp) rAcc = k.rA rUcc = k.rU rGcc = k.rG rXcc = k.rX C) Cấu trúc prôtêin và quá trình tổng hợp prôtêin: + Chieàu daøi cuûa Proâteâin: lproâteâin = aa x 3 N + Soá boä ba maõ goác = 6 rN + Soá boä ba maõ sao = 3 + Số liên kết peptit trong phân tử Prôtêin : N Soá lieân keát peptit = soá aasố axitamin trong phân tử prôtêin -1 = -3 6 + Số axit amin môi trường cung cấp cho 1 phân tử prôtêin hay chuỗi polipeptit: rN N aamôi trường cc = -1= - 1 ( aa ) 3 2 x3 + Số aa có trong mỗi phân tử prôtêin hoàn chỉnh hay chuỗi polipeptit hoàn chỉnh: rN N aaprôtêin hoàn chỉnh = -2= -2 3 2 x3 + Số aa cung cấp cho quá trình giải mã với n ribôxôm trượt trên k phân tử mARN N rN aacc giaûi maõ = n. k ( -1)=n.k( -1) 2 x3 3 + Khối lượng của Prôtêin : M = aa. 110 + Số phân tử Prôtêin được tổng hợp : ∑proâteâin = 2x.k.n.m x : số lần tự sao của gen k : soá laàn sao maõ cuûa 1 gen con r : số ribôxôm trượt trên 1 mARN. m : số lần trượt của 1 ribôxôm. * Lưu ý:Các kí hiệu được sử dụng trong phần công thức và bài tập: - Phép nhân: Kí hiệu bằng dấu . hoặc x AAAA giảm phân giao tử AA AAAa giảm phân giao tử được viết A. A → ½ AA : ½ Aa A. a 1 4 1 AAaa giaûm phaân AA : Aa : aa 6 6 6 Aaaa giaûm phaân ½ Aa : ½ aa aaaa giaûm phaân aa  Đa bội lẻ ( 3n ) chỉ có trong giảm phân không có trong nguyên phân. Giao tử ( 3n ) nguyên tắc  → 3.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Dạng 1. Xác định trình tự nuclêôtit Cho biết: Trình tự nuclêôtit trên một mạch của gen. Yêu cầu: + Xác định trình tự nuclêôtit trên gen (ADN). + Hoặc xác định trình tự nuclêôtit ARN do gen phiên mã. - Cách giải: + Xác định trình tự nuclêôtit trên mạch còn lại của ADN (gen): Căn cứ nguyên tắc cấu tạo của ADN, các đơn phân của hai mạch liên kết với nhau theo nguyên tắc bổ sung: A liên kết với T; G liên kết với X . + Xác định trình tự nuclêôtit trên ARN: Căn cứ cơ chế quá trình phiên mã, phân tử ARN chỉ được tổng hợp từ mạch gốc của gen. Các đơn phân của mạch gốc liên kết với các nuclêôtit môi trường nội bào theo nguyên tắc bổ sung A mạch gốc liên kết với U môi trường; T mạch gốc liên kết với A môi trường G mạch gốc liên kết với X môi trường; X mạch gốc liên kết với G môi trường Ví dụ 1: Một gen chứa đoạn mạch có trình tự nuclêôtit là . . . A- G - X - T - T - A - G - X - A . . . . Xác định trình tự nuclêôtit tương ứng trên mạch bổ sung. Hướng dẫn giải bài tập Theo NTBS: Mạch có trình tự: . . . A - G - X - T - T - A - G - X - A . . . . Mạch bổ sung là: . . . T - A - G - A - A - T - X - G - A . . . Ví dụ 2: Một gen chứa đoạn mạch bổ sung với đoạn mạch mang mã gốc có trình tự nuclêôtit là: ...A-G-X-T-T-A-G-X-A.... Xác định trình tự các ribô nuclêôtit được tổng hợp từ đoạn gen này. Hướng dẫn giải bài tập Khi biết mạch bổ sung => Xác định mạch gốc => xác định ARN (theo nguyên tắc bổ sung) Giải - Theo NTBS: Các nuclêôtit trên gen liên kết với nhau theo nguyên tắc A liên kết với T, G liên kết với X Trong quá trình phiên mã các nuclêôtit trên gen liên kết với các nuclêôtit môt trường theo nguyên tắc: A mạch gốc liên kết với U môi trường; T mạch gốc liên kết với A môi trường G mạch gốc liên kết với X môi trường; X mạch gốc liên kết với G môi trường Theo bài ra: mạch bổ sung của gen: . . . A - G - X - T - T - A - G - X - A . . . . => Mạch gốc của gen: . . . T - X - G - A - A - T - X - G - T . . . ..

<span class='text_page_counter'>(8)</span> => ARN ...A-G-X-U-U-A-G-X-A.... Lưu ý: Trình tự nuclêôtit mARN giống trình tự nuclêôtit của mạch bổ sung (Thay T bằng U) Dạng 2. Xác định trình tự nuclêôtit của gen (ADN) khi biết trình tự nuclêôtit của ARN. - Cách giải: Căn cứ nguyên tắc bổ sung trên gen và quá trình phiên mã + Xác định trình tự nuclêôtit trên mạch mang mã gốc của ADN (gen) + Xác định trình tự nuclêôtit trên mạch bổ sung. Ví dụ: Phân tử mARN chứa đoạn mạch có trình tự nuclêôtit là . . . A- G - X - U - A - G - X - A . . . . Xác định trình tự nuclêôtit tương ứng trên gen. Hướng dẫn giải bài tập mARN ...A-G-X-U-U-A-G-X-A.... Mạch gốc: ...T-X-G-A-A-T-X-G-T.... Mạch bổ sung: ...A-G-X-T-T-A-G-X-A.... Ví dụ: Một gen có chiều dài là 5100 A0, số nuclêôtit loại Adenin chiếm 20%. Hãy xác định: 1. Số lượng từng loại nuclêôtit trên gen. 2. Số liên kết hydro của gen 3. Số nucleoti trên mARN do gen phiên mã 4. Số chu kỳ xoắn của gen. 5. Số bộ ba mã hóa (Triplet) trên gen. 6. Số axitamin trong chuỗi pôlipeptit được tổng hợp khi gen phiên mã 1 lần, mARN có 1 riboxom trượt qua không lặp lại. 7. Số liên kết photphodieste trên mỗi mạch và trên phân tử ADN. 8. Gen tiến hành tái bản 3 lần, xác định số gen con được tạo thành. 9. Số nuclêôtit trong các gen con khi gen tái bản 3 lần. 10. Gen tái bản 3 lần, xác định số nuclêôtit môi trường cung cấp. 11. Gen phiên mã 5 lần, xác định số nuclêôtit trên các phân tử ARN. Hướng dẫn giải bài tập 1. Số nuclêôtit của gen (N) N = 3000 (nu) => ( ) Số nuclêôtit từng loại (A, T, G, X) Theo NTBS => %A=%T =20% => A = T = 3000. 20% = 600 (nu) %G = %X = 50% -20% = 30% => G = X= 3000. 30% =900 (nu) 2. Số liên kết hyđrô trên gen = 2A + 3G = 3000. 3. Số nuclêôtit trên mARN = 1500 4. Số chu kỳ xoắn =150. 5. Số bộ ba mã hóa = 500. 6. Số axitamin trong chuổi pôlipeptit được tổng hợp = 500-2 = 498. 7. Số liên kết photphodieste Trên mỗi mạch = N-1 = 2999. Trên phân tử ADN = 2N-2 = 5998. 8. Số gen con tạo thành sau 3 lần tái bản: 23 = 8. 9. Số nuclêôtit trong các gen con khi gen tái bản 3 lần = 23. 3000 = 24000. 10. Gen tái bản 3 lần, số nuclêôtit môi trường cung cấp =(23 -1). 3000 = 21000. 11. Gen phiên mã 5 lần, số nuclêôtit trên các phân tử ARN = 5. 1500 =7500 Bài tập tự giải Bài 1. Một gen có chiều dài là 4080 A0, số nuclêôtit loại Adenin chiếm 20%. 1. Xác định số lượng từng loại nuclêôtit trên gen. 2. Xác định số liên kết hydro của gen 3. Xác định số nucleoti trên mARN do gen phiên mã 4. Xác định số chu kỳ xoắn của gen. 5. Xác định số bộ ba mã hóa (Triplet) trên gen. 6. Xác định số axitamin trong chuỗi pôlipeptit được tổng hợp khi gen phiên mã 1 lần, mARN có 1 riboxom trượt qua không lặp lại..

<span class='text_page_counter'>(9)</span> 7. Xác định số liên kết photphodieste trên mỗi mạch và trên phân tử ADN. 8. Gen tiến hành tái bản 3 lần, xác định số gen con được tạo thành. 9. Xác định số nuclêôtit trong các gen con khi gen tái bản 3 lần. 10. Gen tái bản 3 lần, xác định số nuclêôtit môi trường cung cấp. 11. Gen phiên mã 5 lần, xác định số nuclêôtit trên các phân tử ARN. 12. Xác định số phân tử H2O được giải phóng để hình thành chuỗi pôlipeptit. Bài 2. Một gen có tổng số nuclêôtit là 3000. Số nuclêôtit loại Adenin chiếm 20%. 1. Xác định số lượng từng loại nuclêôtit trên gen. 2. Xác định số liên kết hydro của gen 3. Xác định số nuclêôtit trên mARN do gen phiên mã 4. Xác định số chu kỳ xoắn của gen. 5. Xác định số bộ ba mã hóa (Triplet) trên gen. 6. Xác định chiều dài gen. 6. Xác định số axitamin trong chuỗi pôlipeptit được tổng hợp khi gen phiên mã 1 lần, mARN có 1 riboxom trượt qua không lặp lại. 7. Xác định số liên kết photphodieste trên mỗi mạch và trên phân tử ADN. 8. Gen tiến hành tái bản 3 lần, xác định số gen con được tạo thành. 9. Xác định số nuclêôtit trong các gen con khi gen tái bản 3 lần. 10. Gen tái bản 3 lần, xác định số nuclêôtit môi trường cung cấp. 11. Gen phiên mã 5 lần, xác định số nuclêôtit trên các phân tử ARN. Bài 3. Một gen có 3120 liên kết hiđrô và có 480 Adenin. 1. Tính số lượng và tỷ lệ nuclêôtit của mỗi loại của gen. 2. Xác định số nuclêôtit trên mARN do gen phiên mã 3. Xác định số chu kỳ xoắn của gen. 4. Xác định số bộ ba mã hóa (Triplet) trên gen. 5. Xác định chiều dài gen. 6. Xác định số axitamin trong chuỗi pôlipeptit được tổng hợp khi gen phiên mã 1 lần, mARN có 1 riboxom trượt qua không lặp lại. 7. Xác định số liên kết photphodieste trên mỗi mạch và trên phân tử ADN. 8. Gen tiến hành tái bản 3 lần, xác định số gen con được tạo thành. 9. Xác định số nuclêôtit trong các gen con khi gen tái bản 3 lần. 10. Gen tái bản 3 lần, xác định số nuclêôtit môi trường cung cấp. 11. Gen phiên mã 5 lần, xác định số nuclêôtit trên các phân tử ARN. Dạng 4. Xác định số bộ ba, chiều dài gen khi biết số axitamin Bài toán 1. Trong quá trình dịch mã, để tổng hợp 1 chuỗi pôlipeptit cần môi trường cung cấp 249 axitamin. 1. Xác định số nuclêôtit trên gen. 2. Xác định số nuclêôtit trên mARN do gen phiên mã. 3. Xác định số chu kỳ xoắn của gen. 4. Xác định chiều dài gen. 5. Tính số liên kết peptit trên chuỗi pôlipeptit. Hướng dẫn giải bài tập 1. Số nuclêôtit trên gen = (249+1)x 6 = 1500. 2. Số nuclêôtit trên mARN do gen phiên mã = 1500/2=750 3. Số chu kỳ xoắn của gen =75. 4. lgen = 2550A0. 5. Số liên kết peptit trên chuỗi pôlipeptit = 249-1 =248. Bài toán 2. Chuỗi pôlipeptit hoàn chỉnh có 248 axitamin. 1. Xác định bộ ba trên mARN 2. Xác định số nuclêôtit trên mARN do gen phiên mã..

<span class='text_page_counter'>(10)</span> 3. Xác định chiều dài gen. 4. Số liên kết peptit được hình thành để tạo ra chuỗi pôlipeptit. Hướng dẫn giải bài tập 1. Xác định bộ ba trên mARN = 248+2=250 2. Số nuclêôtit trên mARN do gen phiên mã =250x3 =750 3. lgen = lARN=750x3,4 = 2550A0. 4. Số liên kết peptit được hình thành để tạo ra chuỗi pôlipeptit = 248. Dạng 5. Tính số nuclêôtit của tế bào sinh dưỡng, giao tử. Bài toán 1. Một tế bào lưỡng bội của một loài sinh vật chứa hàm lượng ADN gồm 6 ×109 cặp nuclêôtit. 1. Khi bước vào kì đầu của quá trình nguyên phân tế bào này có hàm lượng ADN chứa bao nhiêu cặp nuclêôtit? 2. Tế bào tinh trùng chứa số nuclêôtit là bao nhiêu? Hướng dẫn giải bài tập 1. Hàm lượng ADN ở kỳ đầu có số nuclêôtit là: 2. 6. 109 = 12. 109 cặp nuclêôtit. 2. Hàm lượng ADN ở tinh trùng có số nuclêôtit là: . 109 = 3. 109 cặp nuclêôtit Bài toán 2. Một tế bào lưỡng bội của một loài sinh vật chứa hàm lượng ADN gồm 6 ×109 cặp nuclêôtit. 1. Ở kỳ giữa của quá trình nguyên phân tế bào này có hàm lượng ADN chứa bao nhiêu cặp nuclêôtit? 2. Tế bào trứng chứa số nuclêôtit là bao nhiêu? Hướng dẫn giải 1. Hàm lượng ADN ở kỳ đầu có số nuclêôtit là: 2. 6. 109 = 12. 109 cặp nuclêôtit. 2. Hàm lượng ADN ở tinh trùng có số nuclêôtit là: . 109 = 3. 109 cặp nuclêôtit Dạng 6. Tính số nuclêôtit 1 mạch, xác định cấu trúc gen. Lưu ý: Theo NTBS, A1=T2; T1= A2; G1= X2; X1=G2. %A +%G = 50%. N=100x = 100x A1+A2=T1+T2= Agen; G1+G2= X1+X2= Xgen. Số nuclêôtit từng loại môi trường cung cấp cho phiên mã là bội số của số nuclêôtit trên mạch gốc của gen. (Chia hết cho số nuclêôtit trên mạch gốc) Bài toán 1. Một gen của sinh vật nhân sơ có guanin chiếm 20% tổng số nuclêôtit của gen. Trên một mạch của gen này có 150 Ađênin và 120 Timin. 1. Tính số liên kết hiđrô của gen. 2. Tính chiều dài gen. 3. Tính số nuclêôtit trong các gen con khi gen tái bản 3 lần. Hướng dẫn giải bài tập 1. Theo NTBS, %G+%A = 50% => %A = 30% Theo bài ra A1 = T2 = 150; T1= A2 = 120 => A = T = A1+ A2= 270 ó 30% => N = 270 x 100:30 = 900 => G=X = 180. - Số liên kết hyđrô = 2A+3G = 270 x 2 +180 x 3 = 1080 2. Lgen = 900:2x3,4 = 1530A0. 3. Số nuclêôtit trong các gen con = 23 x 900 = 7200. Bài toán 2. Trong tế bào nhân sơ, xét một gen dài 4080 A 0, có 560 Ađênin. Mạch đơn thứ nhất của gen có 260 Ađênin và 380 Guanin, gen này phiên mã cần môi trường nội bào cung cấp 600 Uraxin. 1. Tính số lượng từng loại nuclêôtit trên gen. 2. Tính số lượng từng loại nuclêôtit trên mạch mang mã gốc của gen. 3. Tính số lượng nuclêotit từng loại trên mARN do gen phiên mã. Hướng dẫn giải bài tập.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> 1. Tính số lượng từng loại nuclêôtit trên gen. - N = = 4080x2/3,4 = 2400 - A = T = 560 => G = X = (2400 -2x560):2 = 640. 2. Tính số lượng từng loại nuclêôtit trên mạch mang mã gốc của gen. Theo NTBS, A1 = T2 = 260 G1 = X2 = 380. X1 = G2 = Ggen - G1= 640 - 380 = 260. T1 = A2 = A - A1 = 560 - 260 = 300. Do Umtcc = Agốc= 600 => mạch 2 là mạch gốc. 3. Tính số lượng nuclêotit từng loại trên mARN do gen phiên mã. Do mạch 2 là mạch gốc nên trên mARN có A = Tgốc = 260; U = Agốc = 300; G = Xgốc = 380; X = Ggốc = 260. Bài toán 3. Một gen có 450 Ađênin và 1050 Guanin. Mạch mang mã gốc của gen có 300 Timin và 600 Xitôzin. 1. Tính số lượng từng loại: rA, rU, rG, rX trên phân tử ARN được tổng hợp từ gen này. 2. Tính chiều dài gen. 3. Tính số chu kỳ xoắn của gen. 4. Tính số axitamin môi trường cung cấp để tạo ra 1 chuỗi pôlipeptit. Hướng dẫn giải bài tập 1. Số lượng từng loại: rA, rU, rG, rX trên phân tử ARN được tổng hợp từ gen này. Ag = Tbs = 300 ( Tbs: T bổ sung đó mấy thiên thần ) Tg = Abs = A - Ag = 450 -300 = 150. Xg = Gbs = 600 Gg = Xbs = G - Gbs = 1050 - 600 = 450 Vậy rA = Tg = 300; rU = Ag = 150; rG = Xg = 600; rX = Gg = 450 2. Chiều dài gen. N = A + T + G + X = 2A + 2G = 3000. Lgen = N/2x3,4 = 5100A0. 3. Số chu kỳ xoắn của gen. C = 150 4. Số axitamin môi trường cung cấp để tạo ra 1 chuỗi pôlipeptit = 3000/6 - 1 = 499. Bài toán 4. Phân tử mARN trưởng thành được tạo ra chứa 20%U, 10%A, 40%X và 450G. Các đoạn intron bị cắt bỏ có tổng chiều dài là 30,6µm, trong đó có tỉ lệ G = 2U = 3X = 4A. 1. Tính số nuclêôtit trên gen tổng hợp mARN trên. 2. Tính số lượng từng loại nuclêôtit trong phân tử mARN sơ khai tương ứng. 3. Tính tỷ lệ mỗi loại nuclêôtit trên mạch mã gốc của gen. Hướng dẫn giải bài tập 1. Tính số nuclêôtit trên gen tổng hợp mARN trên. %U + %A + %X + %G = 100% => %G = 30%. => Số nuclêôtit trên mARN = 450x100/30 = 1500. Số nuclêôtit trên đoạn bị cắt bỏ là 306000/3,4 = 90.000. => Số nuclêôtit trên gen là 1500x2 + 90.000x2 = 93.000 (nu) 2. Tính số lượng từng loại nuclêôtit trong phân tử mARN sơ khai tương ứng. Số nuclêôtit từng loại trên các đoạn intron là: G = 43200; U = 21600; X = 14400; A = 10800 Số nuclêôtit từng loại trên mARN trưởng thành: A = 150; U = 300; X = 600; G = 450. Số nuclêôtit từng loại trên mARN sơ khai A = 10800 + 150 = 10950; U = 21600 + 300 = 21900; X = 600 + 14400 = 15000;.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> G = 43200 + 450 = 43650; 3. Số lượng nuclêôtit trên mạch mã gốc = N/2 = 91500. A = rU = 21900 => %A = 21900/91500*100 = 23,9 T = rA = 10950 => %T = 10900/91500*100 = 11,9 G = rX = 15000 = %G = 15000/91500*100 = 16,4 X = rG = 100 -%A-%T-%G-%X = 47,8 Bài toán 5. Phân tích thành phần hóa học của một axit nuclêic cho thấy tỉ lệ các loại nuclêôtit A = 20%; G = 35%; T = 20% và số lượng X = 150. 1. Axit nuclêic này là ADN hay ARN, cấu trúc mạch đơn hay kép? 2. Tính số liên kết photphodieste trên axit nuclêôtit trên. 3. Tính chiều dài axit nuclêôtit trên. Hướng dẫn giải bài tập 1. Do trên axit nuclêôtit có A, T, G, X => ADN. Vì %A ≠%T => mạch đơn. Vậy, Axit nuclêic này là ADN có cấu trúc mạch đơn. 2. Số liên kết photphodieste trên axit nuclêic trên: X = 150, chiếm 30% => N = 150/30*100 = 500. Số liên kết photphodieste = 500-1= 499..

<span class='text_page_counter'>(13)</span>