Bai 22 Bao ve von gen cua loai nguoi va mot so van de xa hoi cua di truyen hoc

<span class='text_page_counter'>(1)</span>

<span class='text_page_counter'>(2)</span> KIỂM TRA BÀI CŨ Bệnh ung thư là gì? Nguyên nhân ? Những hiểu biết về bệnh ung thư và cách phòng ngừa ?.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> PHUN THUỐC TRỪ SÂU. NƯỚC BỊ Ô NHIỄM. PHUN THUỐC DIỆT CỎ. KHÔNG KHÍ BỊ Ô NHIỄM.

<span class='text_page_counter'>(4)</span>

<span class='text_page_counter'>(5)</span> R¸c th¶i trªn s«ng. Cho biết hậu quả của nó?.

<span class='text_page_counter'>(6)</span>

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Bệnh bạch tạng.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Bệnh già sớm.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Dị tật bẩm sinh do ĐBG gây ra.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> UNG THƯ PHỔI. UNG THƯ THANH QUẢN. HỘI CHỨNG ĐAO.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> Sự phát triển của khoa học công nghệ đem lại nhiều mặt tích cực cho xã hội , đồng thời việc phát hiện, phòng và chữa 1 số bệnh nhiễm trùng, bệnh suy dinh dưỡng… có xu hướng giảm, thì các bệnh do nguyên nhân di truyền có khuynh hướng tăng cao  Gánh nặng di truyền cho loài người. Có cách gì hạn chế bớt gánh nặng di truyền? Mặc khác, sự phát triển mạnh mẽ của Di truyền học bên cạnh những lợi ích cho khoa học và đời sống cũng còn có những vấn đề đang cần xem xét hay gây tâm lí lo ngại cho xã hội..

<span class='text_page_counter'>(12)</span>

<span class='text_page_counter'>(13)</span> Bài 22. BẢO VỆ VỐN GEN CỦA LOÀI NGƯỜI VÀ MỘT SỐ VẤN ĐỀ XÃ HỘI CỦA DI TRUYỀN HỌC BẢO VỆ VỐN GEN CỦA LOÀI NGƯỜI. - Chúng ta phải bảo vệ vốn gen của loài người: + Độtnặng biến không ngừnglàphát sinh. - Gánh di truyền: sự tồn tại trong vốn gen của QT + Thường người các đột gây biếnhại. gen gây chết hoặc nửa gây chết... được di + Khi sinhsang thì khó bị loại truyền từ đã thếphát hệ này thế hệ khác.bỏ. Các đột biến có hại tích lũy, lan tràn trong quần thể di truyền qua các thế hệ => Gánh nặng di truyền cho loài người. Tại sao cần phải bảo vệ vốn gen của loài người?. Có cách gì thế hạnnào chế di truyền? Vậy là bớt gánhgánh nặng nặng di truyền?.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> Bài 22. BẢO VỆ VỐN GEN CỦA LOÀI NGƯỜI VÀ MỘT SỐ VẤN ĐỀ XÃ HỘI CỦA DI TRUYỀN HỌC BẢO VỆ VỐN GEN CỦA LOÀI NGƯỜI. Nội dung hoạt động nhóm (7 phút) - Nhóm 1: Tạo môi trường sạch nhằm hạn chế các tác nhân độ biến Chúng ta cần phải làm gì để tạo môi trường trong sạch. - Nhóm 2: Tư vấn di truyền Thế nào là Tư vấn di truyền y học – Nhiệm vụ - Kỹ thuật ?. - Nhóm 3: Sàn lọc trước sinh Sàng lọc trước sinh là gì? Các phương pháp?. - Nhóm 4: Liệu pháp gen Khái niệm, biện pháp, quy trình, khó khăn.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> Bài 22. BẢO VỆ VỐN GEN CỦA LOÀI NGƯỜI VÀ MỘT SỐ VẤN ĐỀ XÃ HỘI CỦA DI TRUYỀN HỌC. BẢO VỆ VỐN GEN CỦA LOÀI NGƯỜI. 1.Tạo môi trường sạch nhằm hạn chế các tác nhân đột biến - Không sử dụng thuốc bảo vệ thực vật, thuốc diệt cỏ, các chất kích thích sinh trưởng. - Không sản xuất và thử vũ khí hạt nhân - Trồng cây xanh.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> Làm môi trường sống bị ô nhiễm, làm xuất hiện nhiều dạng đột biến ở người cũng như các sinh vật khác.. Trẻ em bị nhiễm đioxin Chất độc hoá học do Mĩ thải xuống Việt Nam. Môi trường bị ô nhiễm đioxin.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> HẬU QUẢ. Nạn nhân: CHẤT ĐỘC MÀU DA CAM.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> Nạn nhân: CHẤT ĐỘC MÀU DA CAM.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> Nạn nhân: CHẤT ĐỘC MÀU DA CAM.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> Bài 22. BẢO VỆ VỐN GEN CỦA LOÀI NGƯỜI VÀ MỘT SỐ VẤN ĐỀ XÃ HỘI CỦA DI TRUYỀN HỌC. BẢO VỆ VỐN GEN CỦA LOÀI NGƯỜI 1.Tạo môi trường sạch nhằm hạn chế tác nhân đột biến 2.Tư vấn di truyền y học và sàng lọc trước khi sinh a.Tư vấn di truyền * Di truyền y học tư vấn * Nhiệm vụ: chẩn đoán, 1 cặp vợ chồng có ý định sinh con, tuy nhiên họ sợ mình có thể có nguy là một lĩnh vực chuẩn cung cấp thông tin về khả *Kỹ thuật: chẩn cơ sinh con bị mắc hội chứng Đao. Họ tìm đến các nhà tưđoán vấn đúng di truyền, bệnh, đoán Di truyền Y học hình năng mắc các loại bệnh di là nhân viên của một bệnh viện lớn để xin ý kiến hướng xây dẫn.dựng Nếuphả em hệ thành trên cơ sở những truyền ở đời con của các là nhà tư vấn di truyền em sẽ làm gì để giúp cặp vợ chồngngườibệnh, này? chẩn thành tựu về Di truyền gia đình đã có bệnh này, từ người và Di truyền Y học. đó cho lời khuyên trong đoán trước sinh. việc kết hôn, sinh đẻ, đề phòng và hạn chế hậu quả xấu ở đời sau..

<span class='text_page_counter'>(21)</span> Bài 22. BẢO VỆ VỐN GEN CỦA LOÀI NGƯỜI VÀ MỘT SỐ VẤN ĐỀ XÃ HỘI CỦA DI TRUYỀN HỌC. BẢO VỆ VỐN GEN CỦA LOÀI NGƯỜI 1.Tạo môi trường sạch nhằm hạn chế tác nhân đột biến 2.Tư vấn di truyền y học và Sàng lọc trước khi sinh a.Tư vấn di truyền b. Sàn lọc trước sinh * Xét nghiệm trước sinh là những xét nghiệm giúp chẩn đoán sớm nhiều bệnh di truyền nhằm hỗ trợ tích cực cho tư vấn di truyền, trên cơ sở đó nếu vẫn sinh con thì sau khi sinh có thể áp dụng các biện pháp ăn kiêng hợp lí hoặc các biện pháp kĩ thuật thích hợp giúp hạn chế tối đa hậu quả xấu của trẻ bị bệnh..

<span class='text_page_counter'>(22)</span> Hút 10 – 20 ml dịch ối Li tâm. * Phương pháp chọc dò dịch ối:(thực hiện lúc thai 16-18 tuần) TB + Dùng bơm tiêm đưa kim vàophôi vùng dịchPhân ối, tích hoá sinh + Hút ra 10-20 ml dịch (trong đó có các tế bào phôi), + Li tâm để tách tế bào phôi, nuôi cấy tế bào  phân tích NST và ADN. * Phương pháp sinh thiết tua nhau thai: (thực hiện Sau lúc vài phôi 6-8 tuần) Phát hiện các dị tuần Nuôi cấy TB + Dùng ống nhỏ để tách tua nhau thai để tách tế bào thai a. Chọc dò dịch ối dạng NST + Làm tiêu bản phân tích NST Phân tích hoá sinh. Tách tua nhau thai. b. Sinh thiết tua nhau thai. Phát hiện các dị dạng NST.

<span class='text_page_counter'>(23)</span> Bài 22. BẢO VỆ VỐN GEN CỦA LOÀI NGƯỜI VÀ MỘT SỐ VẤN ĐỀ XÃ HỘI CỦA DI TRUYỀN HỌC. BẢO VỆ VỐN GEN CỦA LOÀI NGƯỜI 3. Liệu pháp gen – kĩ thuật của tương lai. - Khái niệm: Liệu pháp gen là việc chữa trị các bệnh di truyền bằng cách phục hồi chức năng của các gen bị đột biến. - Liệu pháp gen bao gồm 2 biện pháp : Đưa bổ sung gen lành vào cơ thể người bệnh và thay thế gen bệnh bằng gen lành. - Mục đích : hồi phục chức năng bình thường của tế bào hay mô, khắc phục sai hỏng di truyền, thêm chức năng mới cho tế bào. - Quy trình: + Tách tế bào đột biến ra từ người bệnh. + Các bản sao bình thường của gen đột biến được cài vào virut rồi đưa vào các tế bào đột biến ở trên. + Chọn các dòng tế bào có gen bình thường lắp đúng thay thế cho gen đột biến rồi đưa trở lại bệnh nhân. - Khó khăn: virut có thể gây hư hỏng các gen khác (không chèn gen lành vào vị trí của gen vốn có trên NST).

<span class='text_page_counter'>(24)</span> Bài 22. BẢO VỆ VỐN GEN CỦA LOÀI NGƯỜI VÀ MỘT SỐ VẤN ĐỀ XÃ HỘI CỦA DI TRUYỀN HỌC BẢO VỆ VỐN GEN CỦA LOÀI NGƯỜI II. MỘT SỐ VẤN ĐỀ XÃ HỘI CỦA DI TRUYỀN HỌC. 1. Vấn đề phát sinh do việc giải mã bộ gen người -. - Dự án “bản đồ hệ gen người” khởi đầu năm 1990 với sự đứng đầu của Thông báo về cái chết sớm không thểvào tránh khỏi. James Watson Bị xã hội chống lại. (Xin việc, hôn nhân,…) - Chi phí trên 3 tỉ đô la - Tham gia của các nhà khoa học từ Trung Quốc, Pháp, Đức, Nhật Giúp xác định được các gen gây bệnh, và Anh giải -Bảnthích phác một thảo số đầuhiện tiêntượng của bộbất genthườn chữa trị cho các ra bệnh xác và định đã được đời di vàotruyền, năm 2000 huyếtthiện thống, tội phạm hoàn vàođiều năm tra 2003.Xác định được khoảng trên 30.000 gen trong bộ gen của con người Việc giải mã bộ gen người ngoài những lợi ích thiết thực còn gây tâm lí lo ngại gì ?. Bản đồ hệ gen người.

<span class='text_page_counter'>(25)</span> Bài 22. BẢO VỆ VỐN GEN CỦA LOÀI NGƯỜI VÀ MỘT SỐ VẤN ĐỀ XÃ HỘI CỦA DI TRUYỀN HỌC BẢO VỆ VỐN GEN CỦA LOÀI NGƯỜI. II. MỘT SỐ VẤN ĐỀ XÃ HỘI CỦA DI TRUYỀN HỌC.. 1. Vấn đề phát sinh do việc giải mã bộ gen người. 2. Vấn đề phát sinh do công nghệ gen và công nghệ tế bào. Hãy nêu những mặt tiêu cực do công nghệ gen và công nghệ tế bào gây lo lắng cho loài người?.

<span class='text_page_counter'>(26)</span> 2. Vấn đề phát sinh do công nghệ gen và công nghệ tế bào:.

<span class='text_page_counter'>(27)</span> Bài 22. BẢO VỆ VỐN GEN CỦA LOÀI NGƯỜI VÀ MỘT SỐ VẤN ĐỀ XÃ HỘI CỦA DI TRUYỀN HỌC BẢO VỆ VỐN GEN CỦA LOÀI NGƯỜI. II. MỘT SỐ VẤN ĐỀ XÃ HỘI CỦA DI TRUYỀN HỌC.. 1. Vấn đề phát sinh do việc giải mã bộ gen người. 2. Vấn đề phát sinh do công nghệ gen và công nghệ tế bào. - Vi sinh vật mang gen kháng chất kháng sinh phát tán sang vi sinh vật gây bệnh cho người ? - Gen sản sinh protein độc tố trong cây trồng phát tán sang cỏ dại và gây hại cho côn trùng có ích ? - Có khả năng ảnh hưởng tới hệ gen của người, tới an toàn sức khỏe của con người?.

<span class='text_page_counter'>(28)</span> Bằng công nghệ tế bào con người đã sử dụng kĩ thuật nhân bản vô tính để tạo ra những sinh vật mà người ta mong muốn..

<span class='text_page_counter'>(29)</span> Con người có sử dụng kĩ thuật nhân bản vô tính để tạo ra con người nhân bản không?.

<span class='text_page_counter'>(30)</span>

<span class='text_page_counter'>(31)</span> Bài 22. BẢO VỆ VỐN GEN CỦA LOÀI NGƯỜI VÀ MỘT SỐ VẤN ĐỀ XÃ HỘI CỦA DI TRUYỀN HỌC BẢO VỆ VỐN GEN CỦA LOÀI NGƯỜI. II. MỘT SỐ VẤN ĐỀ XÃ HỘI CỦA DI TRUYỀN HỌC.. 1. Vấn đề phát sinh do việc giải mã bộ gen người. 2. Vấn đề phát sinh do công nghệ gen và công nghệ tế bào. - Vi sinh vật mang gen kháng chất kháng sinh phát tán sang vi sinh vật gây bệnh cho người ? - Gen sản sinh protein độc tố trong cây trồng phát tán sang cỏ dại và gây hại cho côn trùng có ích ? - Có khả năng ảnh hưởng tới hệ gen của người, tới an toàn sức khỏe của con người? - Con người có sử dụng kĩ thuật nhân bản vô tính để tạo ra con người nhân bản không?.

<span class='text_page_counter'>(32)</span> Bài 22. BẢO VỆ VỐN GEN CỦA LOÀI NGƯỜI VÀ MỘT SỐ VẤN ĐỀ XÃ HỘI CỦA DI TRUYỀN HỌC BẢO VỆ VỐN GEN CỦA LOÀI NGƯỜI. II. MỘT SỐ VẤN ĐỀ XÃ HỘI CỦA DI TRUYỀN HỌC.. 1. Vấn đề phát sinh do việc giải mã bộ gen người. 2. Vấn đề phát sinh do công nghệ gen và công nghệ tế bào. 3. Vấn đề di truyền khả năng trí tuệ: a. Hệ số thông minh (IQ). - IQ là chỉ số thông minh và được dùng để xác định giá trị thông minh của con người. - Công thức tính IQ: IQ = Tuổi trí tuệ/Tuổi sinh học x 100.

<span class='text_page_counter'>(33)</span> Bài 22. BẢO VỆ VỐN GEN CỦA LOÀI NGƯỜI VÀ MỘT SỐ VẤN ĐỀ XÃ HỘI CỦA DI TRUYỀN HỌC BẢO VỆ VỐN GEN CỦA LOÀI NGƯỜI. II. MỘT SỐ VẤN ĐỀ XÃ HỘI CỦA DI TRUYỀN HỌC.. 3. Vấn đề di truyền khả năng trí tuệ: a. Hệ số thông minh (IQ). IQ. b. Khả năng trí tuệ và sự di truyền: 40 – 55. Trí tuệ Rất kém. - Khả năng trí tuệ được di truyền. 55 – 70 Chậm phát triển - Chỉ số IQ còn bị chi phối bởi trường độ 70 yếu – 85 tố môi Kém thông như:chế minh dinh dưỡng và tâm lý người mẹ lúc mang thai, quan hệ tình cảm 85 – 115 Trí tuệ bình thường gia đình và xã hội,… – 130 Thông minh - Một số biện pháp bảo vệ tiềm115 năng di truyền trí - Khả năng trí tuệ được di truyền không ? năng: Tránh các gây đột bởi biến. VD.+-Trẻ tuổi lờinhân được các 130 –yếu 145tố nào Trí thông minh cao (có tài) Chỉ6 số IQtrảtác còn bị chi phối ? câu hỏi củabảo trẻ 7cuộc tuổi thì Đảm sống vềnăng vật chất và tinhtríthần, được -+Một số biện pháp bảođầy vệ đủ tiềm di truyền năng? – 160 Thiên tài IQ ( 7 : với 6 ) x nền 100 = 117minh nhân145 tiếp= cận văn loại..

<span class='text_page_counter'>(34)</span> IQ. Trí tuệ. 40 – 55. Rất kém. 55 – 70. Chậm phát triển. 70 – 85. Kém thông minh. 85 – 115. Bình thường. 115 – 130. Thông minh. 130 – 145. Có tài. 145 – 160. Thiên tài.

<span class='text_page_counter'>(35)</span> Bài 22. BẢO VỆ VỐN GEN CỦA LOÀI NGƯỜI VÀ MỘT SỐ VẤN ĐỀ XÃ HỘI CỦA DI TRUYỀN HỌC II. MỘT SỐ VẤN ĐỀ XÃ HỘI CỦA DI TRUYỀN HỌC.. 4. Di truyền học với bệnh AIDS HIV/AIDS đã trở thành đại dịch làm kinh hoàng cả nhân loại. 95% người nhiễm HIV thuộc các nước đang phát triển.. - Nêu khái niệm HIV, AIDS - Các con đường lây nhiễm HIV - Hậu quả.

<span class='text_page_counter'>(36)</span> Bài 22. BẢO VỆ VỐN GEN CỦA LOÀI NGƯỜI VÀ MỘT SỐ VẤN ĐỀ XÃ HỘI CỦA DI TRUYỀN HỌC II. MỘT SỐ VẤN ĐỀ XÃ HỘI CỦA DI TRUYỀN HỌC.. 4. Di truyền học với bệnh AIDS - Khái niệm: + HIV là virut gây suy giảm miễn dịch ở người. + AIDS là hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải do virut HIV gây ra..

<span class='text_page_counter'>(37)</span> Con đường lây nhiễm Virut HIV. Tình dục không an toàn. Mẹ → con. Đường máu.

<span class='text_page_counter'>(38)</span> Bài 22. BẢO VỆ VỐN GEN CỦA LOÀI NGƯỜI VÀ MỘT SỐ VẤN ĐỀ XÃ HỘI CỦA DI TRUYỀN HỌC II. MỘT SỐ VẤN ĐỀ XÃ HỘI CỦA DI TRUYỀN HỌC.. 4. Di truyền học với bệnh AIDS - Khái niệm: + HIV là virut gây suy giảm miễn dịch ở người. + AIDS là hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải do virut HIV gây ra. - Các con đường lây truyền HIV : + Qua đường máu + Qua đường tình dục + Mẹ sang con.

<span class='text_page_counter'>(39)</span> Bệnh nhân AIDS.

<span class='text_page_counter'>(40)</span> Bài 22. BẢO VỆ VỐN GEN CỦA LOÀI NGƯỜI VÀ MỘT SỐ VẤN ĐỀ XÃ HỘI CỦA DI TRUYỀN HỌC II. MỘT SỐ VẤN ĐỀ XÃ HỘI CỦA DI TRUYỀN HỌC.. 4. Di truyền học với bệnh AIDS - Khái niệm: + HIV là virut gây suy giảm miễn dịch ở người. + AIDS là hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải do virut HIV gây ra. - Các con đường lây truyền HIV : + Qua đường máu + Qua đường tình dục + Mẹ sang con -Hậu quả: Trong quá trình lây nhiễm virut có thể sống tiềm sinh vô hạn trong tế bào bạch cầu T4 và tiêu diệt tế bào bạch cầu T4. Sự giảm số lượng tế bào T4 làm mất khả năng miễn dịch của cơ thể gây ra 1 số bệnh: sốt, tiêu chảy, lao, ung thư, viêm màng não, mất trí,… => chết..

<span class='text_page_counter'>(41)</span> Bài 22. BẢO VỆ VỐN GEN CỦA LOÀI NGƯỜI VÀ MỘT SỐ VẤN ĐỀ XÃ HỘI CỦA DI TRUYỀN HỌC BẢO VỆ VỐN GEN CỦA LOÀI NGƯỜI. II. MỘT SỐ VẤN ĐỀ XÃ HỘI CỦA DI TRUYỀN HỌC.. 1. Vấn đề phát sinh do việc giải mã bộ gen người. 2. Vấn đề phát sinh do công nghệ gen và công nghệ tế bào. 3. Vấn đề di truyền khả năng trí tuệ: 4. Di truyền học với bệnh AIDS Để làm chậm sự tiến triển của bệnh AIDS, người ta sử dụng biện pháp di truyền nhằm hạn chế sự phát triển của virut HIV. Di truyền học được vận dụng như thế nào để chữa, trị căn bệnh thế kỉ?.

<span class='text_page_counter'>(42)</span> Bài 22. BẢO VỆ VỐN GEN CỦA LOÀI NGƯỜI VÀ MỘT SỐ VẤN ĐỀ XÃ HỘI CỦA DI TRUYỀN HỌC BẢO VỆ VỐN GEN CỦA LOÀI NGƯỜI. II. MỘT SỐ VẤN ĐỀ XÃ HỘI CỦA DI TRUYỀN HỌC.. Tóm lại. Để bảo vệ vốn gen của loài người, đồng thời đề phòng những bệnh, tật di truyền, - Bảo vệ môi trường - Hạn chế sử dụng chất hoá học, nghiêm cấm sử dụng chất phụ gia trong chế biến thực phẩm, - Có thái độ phản đối chiến tranh hạt nhân, bom nguyên tử, Tóm lại. Để bảo vệ vốn gen của loài người, đồng thời đề phòng những bệnh, tật di truyền, thì cách thiết thực nhất của mỗi học sinh chúng ta là phải làm gì ?.

<span class='text_page_counter'>(43)</span> CỦNG CỐ Câu 1: Những biện pháp để bảo vệ vốn gen của loài người là: A. Hạn chế sử dụng các loại hoá chất trong bảo quản thực phẩm. B. Sử dụng tư vấn di truyền y học và sàng lọc trước sinh. C. Không nên sinh con. D. Câu A và B đúng..

<span class='text_page_counter'>(44)</span> CỦNG CỐ Câu 2: Di truyền y học phát triển sử dụng phương pháp và kỹ thuật hiện đại cho phép chuẩn đoán xác định một số bệnh, tật di truyền từ giai đoạn: A. Trước sinh. B. Sơ sinh. C. Trước khi có biểu hiện rõ ràng ở cơ thể trưởng thành. D. Thiếu niên..

<span class='text_page_counter'>(45)</span> CỦNG CỐ Câu 3: Mục đích của di truyền y học tư vấn là: A. Chẩn đoán, cung cấp thông tin và cho lời khuyên về khả năng mắc một loại bệnh ở thế hệ sau. B. Cho lời khuyên trong kết hôn giữa những người có nguy cơ mang gen bệnh ở trạng thái dị hợp. C. Định hướng trong sinh đẻ để dự phòng và hạn chế những hâu quả xấu. D. Tất cả đều đúng..

<span class='text_page_counter'>(46)</span> HƯỚNG DẪN HỌC SINH TỰ HỌC Ở NHÀ. - Học bài cũ và trả lời các câu hỏi trong SGK. - Chuẩn bị giờ sau ôn tập phần di truyền học.

<span class='text_page_counter'>(47)</span> Hẹn gặp lại !.

<span class='text_page_counter'>(48)</span>