Bai 4 Chuyen nguoi con gai Nam Xuong

<span class='text_page_counter'>(1)</span>PHIẾU MÔ TẢ DỰ ÁN DỰ THI 1. Tên tình huống dạy học: TÍCH HỢP KIẾN THỨC LIÊN MÔN VÀO GIẢNG DẠY MÔN NGỮ VĂN 9 BÀI: ÔN TẬP - NGOẠI KHÓA: “CHUYỆN NGƯỜI CON GÁI NAM XƯƠNG” 2. Mục tiêu dạy học: a, Mục tiêu chung: Văn học lấy chất liệu từ đời sống hiện thực, nhưng dường như việc học văn của người học như một quan niệm là một môn học trong nhà trường cần phải học, không hề có chút liên hệ tới đời sống thực tế hàng ngày. Bởi vậy mà việc học văn và dạy văn trong các nhà trường hiện nay đang là một thử thách đặt ra với mỗi thày cô và các học trò của mình. Các tác phẩm văn học thường là những câu chuyện, những bài thơ dạy ta cái hay, cái đẹp, biết yêu, biết ghét, biết nhớ ơn, biết căm thù cái ác, cái xấu… Nhưng tình cảm đó dường như chỉ được dừng lại ở mức độ cảm nhận của người học mà chưa thực sự đi vào đời sống trở thành kĩ năng sống cho học sinh. Hơn nữa, mỗi tác phẩm văn học đều gắn với một thời điểm lịch sử nhất định, gắn với một địa danh cụ thể nào đó. Nhưng sau khi học sinh học xong, các em chỉ nhớ được ý chính của tác phẩm, nhớ tên nhân vật chính mà quên đi một cách nhanh chóng các địa danh, các sự kện lịch sử có liên quan, đặc biệt các em để cho ý nghĩa của tác phẩm ngủ yên trong cảm nhận không gắn với việc nhìn nhận thực tế của cuộc sống. Chính vì thế mà mục tiêu bài học liên môn này, người thầy muốn các em vận dụng được kiến thức liên môn để giải quyết các câu hỏi, các tình huống thực tế gắn với tác phẩm nhằm giúp người học nắm chắc kiến thức tác phẩm, tạo được kĩ năng sống trong đời sống hàng ngày và thấy được sự hỗ trợ tích cực của kiến thức liên môn trong khi học và giải quyết vấn đề thực tiễn. b, Mục tiêu cụ thể: * Về kiến thức: - Môn Ngữ văn: Giúp các em: + Trình bày được khái niệm về thể loại truyện truyền kì. + Phân tích được đặc điểm nhân vật: Vũ Nương, Trương Sinh..

<span class='text_page_counter'>(2)</span> + Nắm được và hiểu rõ ý nghĩa tác phẩm “ Chuyện người con gái Nam Xương” (Truyện phê phán thói ghen tuông mù quáng làm tan nát hạnh phúc gia đình và đồng thời ca ngợi vẻ đẹp truyền thống của người phụ nữ Việt Nam). - Môn Địa lí: Giúp các em: + Xác định được vị trí địa lí con sông Hoàng Giang (nơi Vũ Nương tự vẫn) thuộc xã Lí Nhân, Huyện Chân Lí, tỉnh Hà Nam. + Xác định được vị trí địa lí của tỉnh Hà Nam thuộc khu vực Đồng bằng sông Hồng. - Môn Lịch sử: Giúp các em: + Xác định được tác phẩm ra đời vào thế kỉ XVI - thời kì phong kiến nhà Lê ở nước ta. + Xác định đúng giặc Chiêm được nhắc tới trong tác phẩm đánh chiếm nước ta vào thế kỉ XIII, XIV, XV. + Nắm bắt được tỉnh Hà Nam được tách ra từ tỉnh Hà Nam Ninh (ngày 26- 121991). - Môn GDCD: Giúp học sinh: + Xác định được hành vi của Trương Sinh: nghi oan, đánh, mắng chửi thậm tệ, đuổi Vũ Nương ra khỏi nhà là hành vi bạo lực ra đình, vi phạm luật Hôn nhân gia đình hiện nay. + Xác định được nghĩa vụ của công dân trong việc chứng kiến hành vi bạo lực gia đình thì phải có trách nhiệm gnăn cản và báo cho chính quyền nơi gần nhất để bảo vệ người bị hại. * Về kỹ năng: - Giúp các em rèn thành thạo khả năng tư duy, nhận nhiệm vụ, thu thập thông tin, phân tích kênh hình, xử lí thông tin, liên hệ thực tế. - Cảm nhận được nỗi bất hạnh của người phụ nữ trong xã hội phong kiến và sẵn lòng giúp đỡ người có hoàn cảnh bất hạnh. - Xử lí tình huống trong tác phẩm gắn với thực tế đời sống bản thân và địa phương. Từ đó rút ra được cách xử lí tình huống theo chiều hướng tích cực nhất. * Về thái độ: - Giáo dục ý thức bảo vệ cuộc sống tình cảm và hạnh phúc gia đình. - Khơi gợi lòng đồng cảm với những số phận bất hạnh. - Có ý thức bảo vệ và phát huy truyền thống tốt đẹp của người phụ nữ Việt Nam..

<span class='text_page_counter'>(3)</span> 3. Đối tượng dạy học: * Đối tượng dạy học của tình huống là học sinh - Số lượng học sinh: …. em - Số lớp thực hiện: 2 lớp . - Khối lớp: 9 * Một số đặc điểm cần thiết khác của học sinh đã học theo dự án: - Dự án mà tôi thực hiện là một chương trình ngoại khóa dùng để ôn tập kiến thức của một tác phẩm văn học Trung đại trong chương trình Ngữ văn lớp 9. Đồng thời trực tiếp giảng dạy với các em học sinh lớp 9 nên có nhiều thuận lợi trong quá trình thực hiện: + Thứ nhất: Các em học sinh lớp 9 đã tiếp cận 4 năm học với kiến thức chương trình bậc THCS. Không còn bỡ ngỡ, lạ lẫm với những hình thức kiểm tra, đánh giá mà giáo viên đề ra. + Thứ hai: Đối với bộ môn Ngữ văn các em đã được học rất nhiều bài từ lớp 6 có liên quan đến vấn đề Lịch sử, Địa lí, GDCD, các tình huống liên quan thực tế mang tính giáo dục kĩ năng sống. + Thứ ba: Đối với các môn học khác cũng vậy như môn Lịch sử, Địa lí, GDCD… các em đã được tìm hiểu về kiến thức liên quan đến kĩ năng sống, những phẩm chất tốt đẹp, những địa danh, những thời điểm lịch sử có liên quan đên tác phẩm văn học được tích hợp trong các bài học. Vì vậy nên khi cần thiết kết hợp kiến thức của một môn học nào đó vào bộ môn Ngữ văn để giải quyết một vấn đề trong bài học, các em sẽ không cảm thấy bỡ ngỡ. 4. Ý nghĩa của tình huống: Qua thực tế dạy học nhiều năm tôi thấy rằng việc kết hợp kiến thức giữa các môn học “tích hợp” vào để giải quyết một vấn đề nào đó trong một môn học là việc làm hết sức cần thiết. Điều đó không chỉ đòi hỏi người giáo viên giảng dạy bộ môn không chỉ nắm bắt nhuần nhuyễn kiến thức bộ môn mình giảng dạy mà còn cần phải không ngừng trau rồi kiến thức của những môn học khác để giúp các em gải quyết các tình huống, các vấn đề đặt ra trong môn học một cách nhanh nhất, hiệu quả nhất. Tôi đã trình bày và thực hiện thử nghiệm một tình huống nhỏ đối với môn Ngữ văn học lớp 9 , học kỳ I năm học 2014 - 2015. - Đồng thời tôi thấy rằng “tích hợp” vận dụng kiến thức liên môn là một khái niệm được sử dụng trong nhiều lĩnh vực. Đặc biệt trong giáo dục tích hợp kiến thức các môn.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> học vào để giải quyết các vấn đề trong một môn học sẽ giúp học sinh hiểu rộng hơn, sâu hơn về vấn đề trong môn học đó. - Tích hợp trong giảng dạy sẽ giúp học sinh phát huy sự suy nghĩ, tư duy, sự sáng tạo trong học tập và ứng dụng vào thực tiễn. - Tích hợp kiến thức liên môn đòi hỏi người giáo viên bộ môn thật khéo léo.Nếu không thì vô hình chung người thầy biến giờ dạy văn thành giờ dạy Lịch sử, Địa lí hay GDCD. * Cụ thể: - Đối với tình huống này, khi thực hiện sẽ giúp các em học sinh nắm được, hiểu rõ được mối liên hệ giữa sự việc trong tác phẩm với di tích đền thờ Vũ Nương trong truyện Vợ chàng Trương ở Hà Nam. Giúp các em hiểu được những phẩm chất tốt đẹp của người phụ nữ qua nhân vật Vũ Nương, hiểu được phần nào về hiện thực XHPK ở nước ta thời kì Trung đại. - Từ nội dung, ý nghĩa tác phẩm, giúp các em tự tìm hiểu được tình hình thực tế ở địa phương có liên quan như: bạo lực gia đình, tư tưởng Trọng nam khinh nữ, tình huống cụ thể giáo dục kĩ năng sống cho bản thân và mọi người xung quanh. * Trong thực tế: Tôi thấy khi bài soạn có kết hợp với kiến thức của các môn học khác sẽ giúp giáo viên tiếp cận tốt hơn, hiểu rõ hơn, sâu hơn những vấn đề đặt ra trong sách giáo khoa. Từ đó bài dạy sẽ trở nên sâu sắc, sinh động hơn. Học sinh có hứng thú học bài, được tìm tòi, khám phá nhiều kiến thức và được suy nghĩ sáng tạo nhiều hơn. Từ đó vận dụng kiến thức vào thực tế tốt hơn. 5. Thiết bị dạy học, học liệu: * Mô tả các thiết bị, đồ dùng dạy học, học liệu được sử dụng: - Thiết bị dạy học: + Máy tính, máy chiếu: Được sử dụng vào việc hỗ trợ giảng dạy bài học nhằm góp phần giải quyết nhanh, gọn các câu hỏi đặt ra và hỗ trợ hình ảnh làm bài giảng sinh động, hấp dẫn với người học. - Đồ dùng dạy học: + Lược đồ Việt Nam: dùng dể giúp học sinh xác định được vị trí địa lí của một số địa danh liên quan trong tác phẩm. - Học liệu dạy học:.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> + Kiến thức lịch sử: Giúp người dạy và người học nắm được một số sự kiện lịch sử dân tộc thế kỉ XIII, XIV, XV, XVI; năm tách tỉnh Hà Nam từ tỉnh Hà Nam Ninh (1991). + Kiến thức Địa lí: Học sinh xác định được vị trí địa lí tỉnh Hà Nam trên bản đồ và khu vực địa lí. + Kiến thức môn GDCD: Giúp học sinh thấy được những phẩm chất tốt đẹp của Vũ Nương. Chỉ ra được hành vi của Trương Sinh là hành vi bạo lực gia đình, thuộc qui định của Luật Hôn nhân và gia đình. + Kĩ năng giải quyết tình huống thực tiễn rút ra từ bài học. * Mô tả các ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học của tình huống: - CNTT được đưa vào trong tình huống chủ yếu là phần mềm Powerpoint, phần mềm Violet để tạo các hiệu ứng đặt ra các câu hỏi, đưa ra đáp án và âm thanh sôi động cho mỗi đáp án đúng nhằm cổ vũ tinh thần tích cực cho người học. 6. Hoạt động dạy học : Hoạt động của Giáo Viên và học sinh 1.Chuyện người con gái Nam Xương của. Nội dung 1. Nguyến Dữ, thế kỉ XVI.. tác giả nào? Ra đời vào thế kỉ bao nhiêu? 2.Thế kỉ XVI, khi Chuyện người con gái. 2.Nhà Lê.. Nam Xương ra đời, nước ta đang dưới triều đại phong kiến nào? 3. Chuyện người con gái Nam Xương. 3.Truyền kì mạn lục.. được trích trong tập truyện nào của Nguyễn Dữ? 4. Truyền kì mạn lục là gì? 4. Ghi chép những điều tản mạn lưu truyền trong dân gian. 5. Vũ Nương trong truyện nổi bật với đặc điểm nào?. 5.Đẹp người, đẹp nết.. 6. Khi về nhà chồng, Vũ Nương đã thể hiện 6.Người vợ thủy chung, người con hiếu thảo, vai trò của mình như thế nào?. người mẹ rất mực yêu con.. 7. Vũ Nương đã bị chồng nghi oan đánh, 7.Nỗi oan thất tiết..

<span class='text_page_counter'>(6)</span> mắng và đuổi nàng đi. Nàng đã phải nhảy xuống sông tự tử. Vậy nỗi oan của nàng là gì?. 8.Trọng nam khinh nữ.. 8. Khi Vũ Nương muôn nói lời minh oan và gặng hỏi nguyên nhân thì Trương Sinh gạt 9.Đẻ cố cho bằng được con trai để nối dõi đi, nhất định không nghe. Theo em, đó là tông đường. thói tục nào của chế độ phong kiến?. 10.Hoàng Giang.. 9. Thói Trọng nam khinh nữ vẫn còn tồn 11.Xã Nhân Lí, huyện Lí Nhân, tỉnh Hà tại trọng xã hội ngày nay, theo em nó được Nam. thể hiện ở việc làm nào? 10. Tên con sông mà Vũ Nương đã tự vẫn?. 12.Tỉnh Hà Nam.. 11. Con sông Hoàng Giang ở địa phận xã nào, huyện nào, tỉnh nào hiện nay ở nước 13.Tỉnh Hà Nam Ninh, 1991. ta? 12. Hiện nay, đền thờ Vũ Nương đang ở tỉnh nào?. 14. Đồng bằng sông Hồng.. 13. Tỉnh Hà Nam nơi đang có đền thờ Vũ Nương. Theo em, tỉnh này đã được tách ra 15. Do Trương Sinh đa nghi, hay ghen, thất từ tỉnh nào, năm nào?. học.. 14. Tỉnh Hà Nam hiện nay thuộc khu vực địa lí nào của nước ta?. 16. Luật Hôn nhân và gia đình.. 15. Nguyên nhân nào trực tiếp dẫn đến cái chết của Vũ nương? 16. Trương Sinh đã đánh, mắng đuổi Vũ Nương đi, trực tiếp gây ra cái chết của nàng. Theo em, trong xã hội ngày nay thì Trương Sinh đã vi phạm luật nào? 17. Nếu em là người chứng kiến cảnh bạo 17.Báo cho chính quyền nơi gần nhất. lực gia đình xảy ra ở địa phương em như hoàn cảnh trong bi kịch gia đình của vũ Nương, em sẽ làm gì?.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> 18. Vũ Nương vì bị oan không thể minh 18.Tạm đến nhà người thân chờ cơ hội minh oan với chồng mà nàng phải chọn cái chết oan. để giải thoát cho mình. Nếu em bị một nỗi oan nào đó mà bị cha mẹ đánh ,mắng đuổi đi. Em sẽ làm gì? 19. Trương Sinh đã tạm biệt mẹ già, vợ trẻ 19. Giặc Chiêm. để đi lính đánh giặc nào? 20. Theo dòng lịch sử dân tộc, hãy cho biết: giặc Chiêm đánh nước ta vào thế kỉ nào ?. 20. Thế kỉ XIII, XIV, XV.. 21. Cái chết của Vũ Nương đã tố cáo XHPK là một xã hội như thế nào?. 21.XHPK không đem lại hạnh phúc cho. 22. Theo em, để giúp Vũ Nương tránh khỏi người phụ nữ. cái chết bi thương, em sẽ chọn cho nàng 22.Tạm đi nơi khác để sống chờ ngày minh con đường nào?. oan.. 23. Trong truyện, chi tiết “cái bóng” hiện 23. “Cái bóng” hiện lên 3 lần. lên mấy lần? 24. Chi tiết “cái bóng” trong tác phẩm có 24.“Cái bóng” có ý nghĩa thắt nút, cởi nút vai trò gì?. cho câu chuyện bi kịch gia đình Vũ Nương. 25.Lòng bao dung, vị tha của Vũ Nương.. 25. Khi được chồng lập đàn giải oan, Vũ Nương trở về nói lời đa tạ Trương Sinh rồi biến đi mất. Chi tiết đó thể hiện nét đẹp nào 26.Rộng lòng tha thứ khi họ thực sự biết hối ở nàng?. lỗi.. 26. Nếu một người nào đó đã gây ra lỗi lầm với em, khi họ biết lỗi, em sẽ làm gì?. 27.Đảm đang, tháo vát, thùy mị nết na,. 27. Từ những phẩm chất tốt đẹp của Vũ chung thủy, hiếu thảo, hết lòng yêu con. nương, em học được những gì ở nàng? 28. Số phận của người phụ nữ Việt nam trong xã hội phong kiến, điển hình là Vũ Nương đã được Nguyễn Du khái quát bằng nhận định nào?. 28. Lời rằng bạc mệnh chính là lời chung..

<span class='text_page_counter'>(8)</span> 29. Từ số phận bất hạnh của Vũ Nương 29. Xây dựng xã hội nam – nữ thực sự bình (nói riêng) và của người phụ nữ trong xã đẳng. hội phong kiến (nói chung). Em có ước mong xây dựng một xã hội như thế nào? 30. Chuyện người con gái Nam Xương có ý 30.Truyện phê phán thói ghen tuông mù nghĩa gì?. quáng và ca ngợi vẻ đẹp truyền thống của. * Giáo viên chốt đáp án cho từng câu hỏi. người phụ nữ Việt Nam.. đã nêu và loại dần thí sinh dự thi theo câu trả lời mà các em đã lựa chọn. 7. Kiểm tra đánh giá kết quả học tập Quá trình kiểm tra đánh giá chính là đáp án- số điểm (theo thang điểm: 1 điểm cho mỗi câu trả lời đúng) mà các em trực tiếp lựa chọn trong cuộc thi Rung chuông vàng kiến thức liên môn. 8.Các sản phẩm của học sinh: * Sau khi kết thúc cuộc thi, tôi thấy hơn 90 % học sinh tham dự cuộc thi đã nắm bắt được những kiến thức cơ bản về nội dung và ý nghĩa của tác phẩm. Biết trình bày ý tưởng của mình về các biện pháp khắc phục, hạn chế trong cách ứng xử chưa hợp lí của tình huống được đặt ra trong các câu hỏi. Từ đó HS đã liên hệ được nội dung, ý nghĩa bài học với tình hình thực tế ở gia đình, ở địa phương và xã hội hiện nay. * Kết quả đạt được như sau: Số TT 1 2 3 4 5 6 7 8. Số lượng học sinh đạt điểm cùng mức điểm. Số điểm đạt. trong cuộc thi. 1 học sinh 2 học sinh 3 học sinh 9 học sinh 10 học sinh 12 học sinh 18 học sinh 33 học sinh. được 30 29 28 27 26 25 24 20. Từ kết quả học tập của các em, tôi nhận thấy việc kết hợp kiến thức liên môn vào một môn học nào đó là một việc làm hết sức cần thiết, có hiệu quả rõ rệt đối với học sinh. Cụ thể là tình huống của chúng tôi thực hiện thử nghiệm đối với bộ môn Ngữ văn lớp 9, học kỳ I năm học 2014 - 2015 đã đạt được kết quả rất khả quan. Chúng tôi sẽ thực hiện tiếp.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> dự án này vào học kỳ II của năm học 2014 - 2015 đối với học sinh lớp 9 và sẽ nghiên cứu tiếp các dự án đối với những môn học khác. Giúp các em học sinh không những giỏi một môn mà cần biết cách kết hợp kiến thức các môn học lại với nhau để trở thành một con người phát triển toàn diện. Đồng thời việc thực hiện những tình huống này sẽ giúp người giáo viên dạy bộ môn không ngừng trau rồi kiến thức của các môn học khác để dạy bộ môn của mình tốt hơn, đạt kết quả cao hơn Trên đây là tình huống thử nghiệm của tôi, rất mong được sự ủng hộ, đóng góp của các quý thầy, cô giáo, bạn bè đồng nghiệp để tôi hoàn thiện hơn. Tôi xin chân thành cảm ơn! Kim Đông, ngày … tháng … năm 201… Giáo viên bộ môn.

<span class='text_page_counter'>(10)</span>