Trường Đại Học Duy Tân
Khoa Dược
THUỐC TRỊ
LAO - PHONG
MỤC TIÊU HỌC TẬP
1. Kể tên được các nhóm thuốc; tên các thuốc
dùng trong điều trị lao, phong.
2. Trình bày được cơng thức cấu tạo, các tính chất lý
hóa và ứng dụng các tính chất đó trong kiểm nghiệm
các thuốc: isoniazid, pyrazinamid, ethambutol,
rifampicin, dapson, clofazimin.
3 Trình bày được tác dụng, cơ chế tác dụng (nếu
có), chỉ định, tác dụng khơng mong muốn của các
thuốc chống lao, phong trên đây.
2
Mycobacterium tuberculosis as causative
agent for tuberculosis
Robert Koch
1886
TB – A Multi-system Infection
A- LAO VÀ CÁC THUỐC ĐIỀU TRỊ
Các thuốc: 2 nhóm
•Nhóm 1:
–Tác dụng mạnh, ít tác dụng phụ.
–Gồm: isoniazid, rifampicin, pyrazinamid,
ethambutol, streptomycin
•Nhóm 2:
–TD kém nhóm 1, nhiều TD phụ. Dùng khi BN
khơng dung nạp hoặc khơng đáp ứng thuốc
nhóm 1.
–Gồm: kanamycin, amikacin, capreomycin,
ethionamid, PAS, cycloserin, một số quinolon...
–Thuốc mới: Bedaquiline (Sirturo – Janssen P.)
3
ISONIAZID
Công dụng:
+ Điều trị bệnh lao: diệt tất cả các dạng lao. Cần phối
hợp
theo phác đồ đã xác định.
+ Phòng lao: Dùng cho người có nguy cơ cao bị lao.
Chú ý: Thức ăn làm giảm hấp thu nên chỉ uống INH
khi dạ dày rỗng (trước ăn 1 - 2 giờ hoặc sau ăn 2 giờ)
Dược động học: Chuyển hóa ở gan:
Tác dụng không mong muốn:
-Viêm gan (vàng mắt, vàng da, buồn nôn, nôn, chán
ăn, nước tiểu màu đen).
-Viêm dây TK ngoại vi (tê cóng, đau dây TK, cảm giác
bất thường như bỏng, kim châm)
-Ngoài ra: phát ban; sốt; viêm khớp, co giật, ...
ISONIAZID: CẤU TRÚC - TÁC DỤNG
1952 - Gợi ý từ cấu trúc của một số chất được thử nghiệm
có tính kháng lao yếu:
O
NH2
N
Vitamin PP
HC
H2N
NH2
Hydrazin
N
H
N
C
NH2
S
Semithiocarbazon
Cho đến nay, vẫn chưa tìm được cấu trúc nào tốt hơn,
một số dẫn xuất có hoạt tính nhưng khơng bền, dễ bị
chuyển hóa thành INH.
Tổng hợp ISONIAZID
Tổng hợp PYRAZINAMID
H
N
H2N
O
+
H
O
N
H2N
oxalaldehyde
benzene-1,2-diamine
(Glyoxal)
KMnO4
O
N
CH3OH/HCl
N
t0
OH
N
O
N
OCH3
N
NH3
NH2
N
O
OH
N
O
N
OH
O
Tổng hợp ETHAMBUTOL
Some of first line agents
CÁC THUỐC CHỐNG LAO TUYẾN II
. Ethionamid
. Acid p.aminosalicylic (PAS)
. Thiacetazon
. Capreomycin
. Amikacin và kanamycin
. Cycloserin
. Các Fluoroquinolon
. Bedaquiline