SKKN một số biện pháp nâng cao chất lượng môn âm nhạc cho học sinh khối 3

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập – Tự do – Hạnh phúc
BÁO CÁO SÁNG KIẾN
- Tên sáng kiến: “Một số biện pháp nâng cao chất lượng môn âm nhạc cho
học sinh khối 3”.
- Họ và tên: Liêu Kim Hiền
- Đơn vị công tác: Trường Tiểu Học Phan Ngọc Hiển - Đầm Dơi- Cà Mau.
- Thời gian đã được triển khai thực hiện: (Từ tháng 09/2019 đến tháng
02/2020).
I/ ĐẶT VẤN ĐỀ
1. Tên sáng kiến: “Một số biện pháp nâng cao chất lượng môn âm nhạc
cho học sinh khối 3”.
2. Sự cần thiết:
Âm nhạc là mơn học mang tính nghệ thuật cao có tầm quan trọng trong cuộc
sống hàng ngày của mỗi con người. Âm nhạc còn là cách thể hiện giao tiếp giữa công
việc và tinh thần. Để đảm bảo được tính năng âm nhạc ngồi việc khơng chỉ cảm nhận
mà còn phải biết hưởng thụ phát huy đúng tầm vóc của nó.
Trong xu thế hội nhập hiện nay, việc vận dụng âm nhạc vào cuộc sống hằng
ngày đối với những em nhỏ ở bậc tiểu học, trung học là rất cần thiết. Điều này không
chỉ phụ thuộc vào cơng việc giảng dạy phù hợp mang tính vừa sức mà còn phù thuộc
vào cách truyền đạt của người thầy, người cô vào ý thức học tập của các em, cùng với
sự quan tâm chăm sóc của gia đình và toàn xã hội.
Trẻ em tham gia vui chơi ca hát là tự hoạt động nhận thức thế giới xung quanh vào
bản thân mình. Những hình tượng qua giai điệu âm thanh của bài hát của bản nhạc sẽ tác
động vào cảm xúc của các em, giúp cho các em phát triển trí tuệ và óc tưởng.

1


Là giáo viên ra trường được một số năm giảng dạy bộ môn âm nhạc tại
trường tiểu học, qua thực tế dự giờ ở một số trường, qua trao đổi tiếp xúc với đồng

nghiệp, qua khảo sát chất lượng học nhạc của học sinh, tôi đã rút ra một số phương
pháp giảng dạy phù hợp với yêu cầu nhằm nâng cao chất lượng dạy và học cho cơ
và trị trong chương trình giảng dạy bộ mơn âm nhạc lớp 3 và có tác dụng giáo dục
đạo đức lối sống tự tin cùng với bạn bè. Chính vì lý do trên nên tôi chọn đề tài
sáng kiến kinh nghiệm: “Một số biện pháp nâng cao chất lượng môn âm nhạc
cho học sinh khối 3”.
II. NỘI DUNG SÁNG KIẾN
1. Cơ sở lý luận:
Âm nhạc là một nhu cầu trong đời sống tinh thần trẻ em tham gia ca hát là được
tự hoạt động để nhận thức thế giới xung quanh và bản thân mình. Bằng ngơn ngữ đặc
thù của mình như: giai điệu, nhịp điệu, tính chất chặt chẽ về tiết tấu, sự hài hoà về âm
thanh giúp học sinh mở rộng tầm hiểu biết phong phú thêm về kinh nghiệm sống,
mang lại cảm giác xúc động về thẩm mỹ mới mẻ.
Là giáo viên được phân công giảng dạy bộ môn, tôi nhận thấy đại đa số các em
rất thích ca hát nhưng đa số các em chưa hát chuẩn xác được về nhịp điệu cũng như về
cách thể hiện nội dung cơ bản của một bài hát.
2. Thực trạng:
2.1. Đối với học sinh:
Quan sát nghe, cảm nhận cách phát âm, lấy hơi đúng thoải mái, giúp các em có
được sự tự tin đứng trước đám bạn bè trong lớp để biểu diễn bài học, mặc khác thơng
qua q trình trải nghiệm các em còn biết nhận xét giọng hát của bạn.
2.2. Đối với giáo viên:
Thực ra khi âm nhạc trở thành một mơn học hát có vị trí quan trọng thì dạy hát
phải có quy trình. Mỗi bước trong quy trình điều có yêu cầu cụ thể. Việc dạy hát như
vậy khác với những buổi sinh hoạt đoàn đội, khác với cách dạy ở đài. Công việc đầu
tiên của bài hát là cách lấy hơi, giữ hơi để luyện thanh. Giáo viên dùng đàn đánh từng
2


nốt từ thấp lên cao rồi từ cao xuống thấp, mục đích giúp học sinh bảo vệ giọng, bảo

vệ thanh đối đối với học sinh lớp 3.
3. Biện pháp nghiên cứu:
- Với thực trạng và ngun nhân nói trên tơi chọn phương pháp nghiên cứu trên
cùng nhóm đối tượng, chọn nguyên vẹn lớp 3A7 làm lớp trải nghiệm thực hiện tác
động phương pháp “truyền khẩu” kết hợp với phương pháp truyền thống (phân tích,
tổng hợp, thử nghiệm).
- Để minh chứng trong suốt q trình trải nghiệm có làm thay đổi kết quả học
tập của học sinh theo chiều hướng tích cực hay không. Tôi thực hiện kiểm tra trước
tác động làm điểm đối chứng, điểm kiểm tra sau tác động làm cơ sở đánh giá.
4. Phần nội dung:
Bắt đầu thực hiện tác động lớp, và thiết kế bài dạy có áp dụng phương pháp
“truyền khẩu” kết hợp với phương pháp truyền thống (phân tích, tổng hợp, thử
nghiệm.)
- Thời gian nghiên cứu từ tháng 09 năm 2019 đến tháng 02 năm 2020.
Minh họa tiết dạy
LỚP 3 - TIẾT 6:

ÔN TẬP BÀI HÁT: ĐẾM SAO
TRÒ CHƠI ÂM NHẠC.

I. MỤC TIÊU:
- Biết hát theo giai điệu và đúng lời ca.
- Biết vỗ tay hoặc gõ đệm theo bài hát.
- Biết hát kết hợp vận động phụ hoạ.
II. CHUẨN BỊ:
1. Giáo viên:
- Đàn, nhạc cụ gõ, bảng phụ tiết tấu của trò chơi (tiết tấu chính bài Đếm sao).
- Mũ hình ngơi sao bằng bìa cứng: 6 cái.
+ Động tác vận động:
- Đánh vịng tay phải:Từ dưới qua trái, lên cao qua phải; đổi bên.

3


- Hai tay đưa ra trước, ngữa, lên cao, lắc nghiêng trái phải. (Sửa động tác lại)
2. Học sinh:
- SGK
- Phách.
III. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC:
Hoạt động của Giáo Viên

Hoạt động của Học Sinh

1. Ổn định tổ chức:
- Nắm sỉ số .

- Tổ trưởng, Lớp trưởng báo cáo sỉ số.

- Khởi động giọng.

- Cả lớp đứng 2 tay chống hông khởi

+ F G A Bb C, C Bb A G F

động giọng.

Mì i i i

í , Má a a a à.

(3 lần hoặc lên xuống từng nửa cung hay

một cung).
2. Kiểm tra bài cũ:
- Cá nhân hát, gõ theo phách bài Đếm - Hát theo yêu cầu.
sao.
- Cả lớp hát đồng thanh 1 lượt.

- Nhận xét bạn hát.

- Nhận xét.
3. Dạy bài mới:
a. Giới thiêu bài:
- Giới thiệu nội dung tiết học.
b. Hoạt động 1: Ôn tập bài hát Đếm sao
- Cho Học sinh luyện hát theo tổ, nhóm,

- Theo dõi và thực hiện theo yêu cầu.

cá nhân, cả lớp.
- Học sinh luyện hát kết hợp gõ đệm theo - Tích cực tham gia luyện tập.
giai điệu bài hát.
c. Hoạt động 2: Trò chơi Âm nhạc:
+ Đọc bài Đồng dao theo tiết tấu bài - Tham gia trò chơi.
4


Đếm sao.
+ Hát bằng các âm a , u , i: Hát đổi âm - Học sinh thực hiện.
từng câu hát sau đó hát đồng thời các
âm.
- Nêu nội dung tiết học-Ghi bảng-Cho - Học sinh trả lời.

học sinh đọc đồng thanh tựa bài.
- Hỏi lại nhịp của bài (3-4).
- Hướng dẫn luỵện tập động tác vận - Học sinh luỵện tập động tác vận động
động phụ họa.

phụ họa.

- Gọi 2 nhóm, 3 cá nhân thực hiện lại.
- Nhận xét, sửa chữa.
- “Một Ông sao sáng, hai Ông sáng - Học sinh thực hiện.
sao…”, đọc đến 10 sao. Đọc, vấp là thua
cuộc. (2, 3 lượt nhóm, cá nhân).
- Gọi nhóm, cá nhân.
4. Củng cố:
- Cả lớp hát phụ hoạ 1 lượt.

- Hát theo đàn.

- Nhận xét tiết học.
5. Dặn dò:
- Dặn dị ơn luyện ở nhà.

- Ghi nhớ thực hiện.

Để phục vụ cho phần trị chơi, tơi cịn chuẩn bị một bảng thi đua, 3 hình bơng
hoa to mặt trước đề số 1, mặt sau đề số 2 và 15 bông hoa nhỏ có gắn nam châm để
gắn lên bảng thi đua. (Mỗi tổ một màu hoa khác nhau). Phương pháp dạy mơn hát –
nhạc cho học sinh tiểu học nói chung và môn âm nhạc cho học sinh lớp 3 nói riêng là
một khoa học sư phạm. Để giảng dạy tốt bộ mơn này, giáo viên cần có những kiến
thức âm nhạc vững vàng, và biết vận dụng một cách sáng tạo các phương pháp dạy

học để đạt được thành cơng trong các giờ dạy của mình.
5


Sau khi đã xác định rõ mục tiêu và chuẩn bị chu đáo cho giờ học, tôi cảm thấy
tự tin để bước vào bài giảng.
Để gợi ý cho học sinh, tôi đánh trên đàn giai điệu câu hát đầu tiên của bài và
hỏi học sinh: (Đó là giai điệu một câu hát trong bài hát nào mà các em đã được học?)
(Học sinh trả lời: Thưa cô, Bài hát Đếm sao ạ và hát câu hát đó lên)
Sau đó, tơi bật đàn cho học sinh hát bài hát đếm sao.
Các tiết học trước, các em đã được tập hát kết hợp với gõ đệm theo nhịp 3. Ở
tiết học này tôi cho các em ôn luyện lại.
Tôi yêu cầu cả lớp đứng lên vừa hát vừa nhún chân theo nhạc nhịp nhàng kết
hợp gõ đệm theo nhịp 3/ 4 (2 lần).
Sau đó, tơi u cầu 1 tổ bất kỳ hát + gõ đệm theo nhịp.
Để luyện tập, tôi mời từng tốp hoặc cá nhân lên biểu diễn trước lớp và gọi các
bạn nhận xét. Giáo viên có thể cho điểm động viên đáng giá.
Ở bài hát này, tôi cho các em chơi trò chơi Hát bài hát bằng các nguyên âm A,
U, I.
(Giáo viên ra hiệu bằng tay cho học sinh hát bài hát 1 – 2 lần).
Đây là hình thức giúp học sinh được luyện tập bài hát dưới nhiều hình thức
khác nhau để các em khơng bị nhàm chán, các em vừa học lại vừa được chơi, giúp các
em ghi nhớ bài học một cách nhẹ nhàng và thoải mái.
Sau đó tơi gọi một tốp lên hát trước lớp với hình thức trên.
Đặc điểm của học sinh tiểu học nói chung là rất thích hoạt động. Nếu phải ngồi
quá lâu các em sẽ cảm thấy căng thẳng, gò bó, khơng hứng thú học tập. Vì vậy, tơi
cho các em đứng lên hát kết hợp làm động tác múa phụ hoạ. Sau đó, các em sẽ được
lên biểu diễn trước lớp dưới các hình thức cá nhân, nhóm để tránh phải ngồi tại chỗ
suốt cả tiết học.
Để củng cố bài tơi cho các em chơi trị chơi mang tên: “Nghe giai điệu đoán tên

bài hát”.

6


Tơi chọn mỗi tổ 2 em lên tham gia trị chơi. Tôi sẽ đánh trên đàn giai điệu 1 câu
hát. Nếu trả lời đúng tên bài hát, các em sẽ được 1 điểm biểu thị bằng 1 bông hoa gắn
trên bảng thi đua. Khi kết thúc trò chơi, tổ nào ghi được nhiều điểm nhất sẽ giành
chiến thắng.
Với hình thức thi đua này làm cho các em hào hứng và cố gắng hơn khi chơi vì
đội nào cũng muốn giành chiến thắng.
Nếu những trò chơi trong giờ học được các em thể hiện tốt thì sự thành cơng của
giờ học càng cao. Các em được tiếp thu bài một cách nhẹ nhàng, thoải mái và hào hứng.
* Kết quả:
Với hình thức giảng dạy như trên, tôi luôn nhận được sự ủng hộ của học sinh,
các em rât u thích mơn học này và điều đó được thể hiện qua văn nghệ chào mừng
ngày nhà giáo việt nam 20 tháng 11 của trường.
Tuy nhiên, trong qua trình giảng dạy mơn âm nhạc cịn nhiều bổ sung và phát
triển nên tơi nghĩ mình phải thường xuyên rèn luyện và bồi dưỡng để giảng dạy tốt
hơn. Sau một học kì áp dụng phương pháp mới, kết quả đạt được của bộ môn âm nhạc
trường tiểu học Phan Ngọc Hiển như sau:
- Các em đều u thích mơn âm nhạc.
- Đa số các em hát đúng bài hát và sử dụng nhạc cụ gõ thành thạo.
- Đa số các em nghe nhạc tốt và biết hát kết hợp làm những động tác múa phụ
hoạ đơn giản.
III. ĐÁNH GIÁ VỀ TÍNH MỚI, TÍNH HIỆU QUẢ VÀ KHẢ THI, PHẠM
VI ÁP DỤNG
1. Tính mới:
Qua thực tế kinh nghiệm trong giảng dạy, khi áp dụng thực hiện biện pháp này,
tính mới được thể hiện cụ thể đó là: trước hết là học sinh luôn ở thể chủ động tích cực;

giáo viên trong nhiệm vụ ln thể hiện vai trị chỉ huy sáng tạo và gắn bó với học sinh.

7


Ở các em học sinh, mà đặc biệt là các em có năng khiếu âm nhạc sẽ ham thích
hoạt động, tích cực chủ động trong sinh hoạt và các nhiệm vụ khác; các em được tiếp
thu kiến thức về âm nhạc sâu hơn. Các em thích học hơn và hát hay hơn.
Ngoài ra, khi sử dụng giải pháp sáng tạo này giúp cho các em mau thuộc và
nhớ lâu hơn.
2. Tính hiệu quả và khả thi:
Qua thời gian áp dụng, chất lượng học sinh học môn âm nhạc được nâng lên rõ
nét, nhiều em hát hay, đúng nhịp và có triển vọng; nhiều phụ huynh quan tâm phấn
khởi liên hệ hỏi thăm quan tâm qua điện thoại, các phong trào văn nghệ của nhà
trường được góp phần tơt hơn.
Minh chứng cho sự thay đổi tích cực này là những số liệu cụ thể sau đây:
Kết quả trước khi thực nghiệm:
Lớp

Số học sinh

Hoàn thành tốt

Hoàn thành

Chưa hoàn thành

3a7

29

10

19

0

Hoàn thành

Chưa hoàn thành

Kết quả sau khi thực nghiệm đạt được là:
Lớp
3a7

Số học sinh
29

Hoàn thành tốt
19

10

0

3. Phạm vi áp dụng: Đối tượng áp dụng là học sinh lớp 3A7 và áp dụng cho
tất cả các khối lớp của Trường Tiểu học Phan Ngọc Hiển.
IV. KẾT LUẬN:
Việc dạy học môn âm nhạc trong trường tiểu học nói chung và các em học sinh
lớp 3 trường tiểu học Phan Ngọc Hiển nói riêng. Với việc khả năng nhận thức của các

em qua phân môn âm nhạc, tôi đã đưa vào thực tế phương pháp giảng dạy môn học
hát đối với học sinh lớp 3 trên cơ sở bám sát chương trình hướng dẫn của BGD&ĐT
tơi đã thu được kết quả đáng kích lệ, học sinh yêu mến môn âm nhạc hơn. Các em
mạnh dạn tự tin đứng trước lớp để biểu diễn, phát âm rõ lời, chuẩn xác hơn khi hát.
Đây là tiền đề phát triển tiếp tới các khối lớp, là động lực để bản thân tơi tiếp tục tìm
tịi trao dồi kiến thức cũng như trách nhiệm đối với học sinh của mình. Hiểu rõ để
8


nắm bắt khả năng sở thích của các em, tìm ra phương pháp giảng dạy một cách thích
hợp nhất.
Qua phương pháp nêu trên bằng thực tế giảng dạy tại trường tiểu học Phan
Ngọc Hiển, tôi nhận thấy hiệu quả của phương pháp này là khá cao. Điều này thể hiện
rõ qua kiểm tra, đánh giá cuối học kì I.
Trên đây là những kinh nghiệm nhỏ mà tôi đã đúc kết được trong q trình
cơng tác. Xin nêu ra để cùng quý thầy cô và đồng nghiệp trao đổi hầu giúp tơi hồn
thiện hơn trong lần nghiên cứu sắp tới.
Kính mong sự đóng góp và trao đổi của các bạn động nghiệp để chúng ta cùng
nhau xây dựng những phương pháp giảng dạy hay nhất, phù hợp nhất đối với bộ mơn
âm nhạc của trường tiểu học Phan Ngọc Hiển nói riêng tồn huyện nói chung.
Xin chân thành cám ơn!
XÁC NHẬN CỦA
THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ

Thị trấn, ngày 09 tháng 03 năm 2020
Người báo cáo

Liêu Kim Hiền

\

9