Bài giảng Kinh doanh trên mạng điện tử - Bài 5: Các phương thức kinh doanh thương mại

KINH DOANH TRÊN MẠNG ĐIỆN TỬ


BÀI 5: CÁC PHƯƠNG THỨC KINH DOANH
THƯƠNG MẠI
- BÁN HÀNG QUA MẠNG ĐIỆN TỬ
- BÁN HÀNG ĐA CẤP
- BÁN HÀNG THEO CHUỖI


KINH DOANH TRÊN MẠNG ĐIỆN TỬ
1.
2.
3.

Khái niệm, đặc điểm và vai trò kinh doanh trên mạng điện tử
Tổ chức kinh doanh trên mạng điện tử
Bảo đảm các điều kiện cho kinh doanh trên mạng điện tử


1. Khái niệm, đặc điểm và vai trò kinh doanh
trên mạng điện tử
- Quan niệm về kinh doanh trên mạng điện tử:
Kinh doanh trên mạng điện tử là toàn bộ các hoạt động
kinh doanh của doanh nghiệp thông qua công nghệ số
hoá để thực hiện các nghiệp vụ kinh doanh nhằm mục
đích kiếm lời.


Phân biệt kinh doanh trên mạng điện tử với thương
mại điện tử:

Thương mại quốc tế (E-Commerce) là quá trình mua bán,
chuyển nhượng, trao đổi hàng hóa, dịch vụ và/hoặc thơng
tin thơng qua mạng máy tính, bao gồm Internet. Về cơ bản,
thương mại điện tử là quá trình mua bán, chuyển nhượng,
trao đổi hàng hóa, dịch vụ và/hoặc thơng tin thơng qua
mạng máy tính, bao gồm Internet. Thương mại điện tử cũng
có thể có lợi ích từ nhiều khía cạnh bao gồm quá trình kinh
doanh, dịch vụ, học tập, cộng tác và cộng đồng.


Phân biệt kinh doanh trên mạng điện tử với thương mại
điện tử:
Kinh doanh trên mạng điện tử (E-Business) liên quan đến
tồn bộ q trình kinh doanh của doanh nghiệp, bao gồm
toàn bộ chuỗi dây chuyền giá trị: mua bán qua mạng điện tử,
quản lý dây chuyền cung ứng, quá trình đặt hàng điện tử,
quản lý dịch vụ khách hàng và cộng tác với đối tác thương
mại


Các loại hình kinh doanh trên mạng điện tử
Thứ nhất: Theo tiêu chí: chủ thể quan hệ kinh doanh trên mạng điện
tử, có thể phân chia kinh doanh trên mạng điện tử ra các loại hình phổ
biến như sau:
- Kinh doanh trên mạng điện tử giữa doanh nghiệp với doanh nghiệp –
B2B (business to business);
- Kinh doanh trên mạng điện tử giữa doanh nghiệp với khách hàng là
người tiêu dùng – B2C (business to consumer);
- Giao dịch trên mạng điện tử giữa doanh nghiệp với cơ quan nhà nước
liên quan đến các vấn đề kinh doanh– B2G (business to government);

- Kinh doanh trên mạng điện tử trực tiếp giữa các cá nhân với nhau –
C2C (consumer to consumer);


Thứ hai: Theo tiêu chí đối tượng hàng hố kinh doanh trên mạng: có hai loại là kinh
doanh hàng hố vơ hình trên mạng điện tử và kinh doanh hàng hố hữu hình trên mạng
điện tử.
Kinh doanh hàng hố vơ hình trên mạng điện tử bao gồm một số loại cơ bản sau:
+ Hình thức kinh doanh dịch vụ quảng cáo
+ Kinh doanh dịch vụ tư vấn pháp luật
+ Kinh doanh dịch vụ cung cấp thông tin
+ Kinh doanh các sản phẩm âm thanh và truyền thơng
…
Một số hình thức kinh doanh hàng hố hữu hình trên mạng điện tử:
+ Kinh doanh kinh doanh quần áo trên mạng điện tử,
+ Kinh doanh sản phẩm điện tử trên mạng điện tử
+ Kinh doanh hàng gia dụng trên mạng điện tử
+ Kinh doanh mỹ phẩm trên mạng điện tử


Thứ ba: theo tiêu chí loại hình doanh nghiệp tham gia kinh
doanh trên mạng điện tử:
+ Công ty tư nhân kinh doanh trên mạng điện tử
+ Công ty TNHH tham gia kinh doanh trên mạng điện tử
+ Công ty cổ phần tham gia kinh doanh trên mạng điện tử
+…


Khái niệm mơ hình kinh doanh trên mạng điện tử
Mơ hình kinh doanh trên mạng điện tử là sản phẩm của tổ

chức kinh doanh, qua đó xác định cách thức tổ chức các
luồng thơng tin, các lợi ích, nghĩa vụ cho nhà cung cấp,
người tiêu dùng và các đối tượng liên quan trong nội bộ
doanh nghiệp thông qua mạng điện tử.


Một số mơ hình tổ chức kinh doanh
trên
mạng
điện
Phân loại
các mơ hình
kinhtử
doanh trên mạng điện tử có
thể sử dụng các tiêu chí sau:
§

Theo đối tượng tham gia;

§

Theo mức độ số hóa; theo hình thức mua sắm;

§

Theo mơ hình doanh thu;

§

Theo phương thức kết nối;

§

Theo giá trị đem lại cho khách hàng


Theo đối tượng tham gia
Các đối tượng tham gia vào kinh doanh trên mạng điện tử bao gồm: Chính phủ (G) Doanh nghiệp
(B) Người tiêu dùng (C)
G2G ELVIS (Vn-Mỹ);
G2B Hải quan điện tử Doanh nghiệp (B);
B2G Đấu thầu công;
B2B Alibaba.com Ecvn.com.vn;
B2C Amazon.com, Raovat.com.vn;
C2B Consumer to Business/ mua bán giữa người tiêu dùng với doanh nghiệp. VD: Priceline.com
Vietnamwork.com;
C2C Consumer to Consumer/mua bán giữa người tiêu dùng với người tiêu dùng. VD Ebay.com,
Chodientu.vn;
B2C – Business to Consumer /e-tailing/ mua bán giữa doanh nghiệp với người tiêu dùng hay bán
lẻ trực tuyến;
B2B2C - Business to Business to Consumer/ thương mại giữa doanh nghiệp với doanh nghiệp &
với người tiêu dung;
B2E–Business to Employees/mua bán giữa doanh nghiệp với người lao động;
Mobile Commerce/ Thương mại điện tử di động; E-Learning/ Đào tạo trực tuyến; E-Government/
Chính phủ điện tử 24


v

•

•
•
•
•
•

•
•

Theo tiêu thức hình thức mua sắm, ta có một số mơ hình kinh
doanh trên mạng điện tử thường gặp hiện nay:
Cửa hàng trực tuyến
Mua sắm trực tuyến
Siêu thị bán lẻ
Trung tâm thương mại điện tử
Sàn giao dịch Đấu giá trực tuyến
Mơ hình cung cấp nội dung: Thơng tin mơi giới; Viễn thông;
Quan hệ khách hàng, thông tin doanh nghiệp
Chuỗi giá trị tích hợp
Chuỗi giá trị ảo


v Theo tiêu thức mức độ số hoá (hoặc mức độ ứng dụng
Internet) vào q trình kinh doanh:
• Theo tiêu thức này có hai mơ hình kinh doanh trên mạng điện
tử: Mơ hình thứ nhất là mơ hình kinh doanh hồn tồn “ảo”,
Thứ hai mơ hình kinh doanh “ảo” kết hợp với kinh doanh truyền
thống.

v

v

Theo tiêu thức Mơ hình doanh thu điển hình của loại hình
này là mơ hình phí giao dịch. Thơng thường những ngành cơng
nghiệp lớn mới sử dụng mơ hình như: dịch vụ tài chính, dịch vụ
du lịch, dịch vụ tìm kiếm việc làm
Theo tiêu thức Mơ hình phương thức kết nối: Sử dụng công
nghệ internet nhằm kết nối người mua và người bán lại với
nhau. Doanh thu điển hình của loại hình này là mơ hình phí
giao dịch


2. Tổ chức kinh doanh trên
mạng điện tử
- Lựa chọn mơ hình tổ
chức kinh doanh trên
mạng điện tử
- Chuẩn bị các điều kiện
cho kinh doanh trên
mạng điện tử


•
•
•
•

QUI TRÌNH KINH

Nghiên cứu thị trường khách hàng, sản phẩm,
DOANH
TRÊN
dịch vụ và xác định mục
tiêu kinh doanh
Xác định thông điệp
Xây dựng Website kinh doanh online
MẠNG
Xây dựng và thực hiện chiến lược Marketing

online
• Mua sắm và dự trữ hàng hố
• Hoạt động bán hàng


Đảm bảo điều kiện vật chất cho kinh
doanh trên mạng điện tử
•

Đảm bảo nhân lực cho kinh doanh
trên mạng điện tử

•

Đảm bảo điều kiện vật chất cho kinh
doanh trên mạng điện tử

+ Trang mạng
+ Hàng hoá
+ Phương tiện thanh toán

+ Phương tiện vận chuyển


Đảm bảo điều kiện pháp lý cho kinh
doanh trên mạng điện tử
•

Ngày 1/3/2006, Luật Giao dịch điện tử Việt Nam chính thức có
hiệu lực.

•

Ngày 9/6/2006, Chính phủ ban hành Nghị định về Thương mại
điện tử với việc thừa nhận chứng từ điện tử có giá trị pháp lý
tương đương chứng từ truyền thống trong mọi hoạt động
thương mại từ chào hàng, chấp nhận chào hàng, giao kết hợp
đồng cho đến thực hiện hợp đồng.

•

Ngày 15/2/2007, Nghị định số 26/2007/NĐ-CP quy định chi tiết
về Chữ ký số và Dịch vụ chứng thực chữ ký số được ban
hành

•

Ngày 23/2/2007, Chính phủ ban hành Nghị định số
27/2007/NĐ-CP quy định chi tiết thi hành Luật Giao dịch điện
tử trong hoạt động tài chính