Bài 4: Sử dụng biến và hằng trong chương trình - Website Trường THCS Phan Bội Châu - Đại Lộc - Quảng Nam

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Câu 1/ Em hãy nêu các kiểu dữ liệu cơ bản trong Pascal mà em đã học? Và liệt kê các phép toán trên dữ liệu số.. Trả lời:  Có 3 kiểu dữ liệu cơ bản trong pascal là: Kiểu số nguyên, kiểu số thực và kiểu xâu kí tự  Các phép toán trên dữ liệu số là: +, -, *, /, div, mod 15 div 2 = ? 7 ? 15 mod 2 = 1.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Câu 2/ Em hãy cho biết cấu trúc của chương trình Pascal bao gồm mấy phần? Kể tên?. Trả lời:. Bao gồm 2 phần: 1) Phần khai báo. 2) Phần thân chương trình.. Chương trình Pascal sau, đâu là phần khai báo, đâu là phần thân? Phần khai báo. Phần thân. Program Vidu; Uses crt; Begin Clrscr; Write(15 + 5); End..

<span class='text_page_counter'>(3)</span> BÀI TẬP Em hãy viết chương trình pascal để tính Chu vi hình vuông với cạnh bằng 5. Kết quả tính được in ra màn hình. 5. Công thức : Chu vi hình vuông: Cạnh x 4 = 5*4. Chương trình có thể viết như sau :.

<span class='text_page_counter'>(4)</span>

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Kết quả khi chạy chương trình là:.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Ta có thể viết một chương trình cho phép người sử dụng nhập từ bàn phím độ rộng cạnh của hình vuông, sau đó tính toán chu vi cho hiển thị kết quả ra màn hình hay không ? Chương trình có thể viết như sau :.

<span class='text_page_counter'>(7)</span>

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Kết quả khi chạy chương trình.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Nhận biết sự khác nhau giữa hai chương trình sau:. 1. 2.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> Vậy, biến là gì? Vai trò của biến như thế nào trong lập trình?.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> Bài 4:.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Bài 4: SỬ DỤNG BIẾN TRONG CHƯƠNG TRÌNH 1. Biến là công cụ trong lập trình :. Nghiên cứu SGK trả lời các câu hỏi sau: -Biến là gì ? -Dữ liệu được biến lưu trữ gọi là gì ? -Dữ liệu do biến lưu trữ có thay đổi được không?.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> Bài 4: SỬ DỤNG BIẾN TRONG CHƯƠNG TRÌNH 1. Biến là công cụ trong lập trình :.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> Bài 4: SỬ DỤNG BIẾN TRONG CHƯƠNG TRÌNH 1. Biến là công cụ trong lập trình :. - Biến được dùng để lưu trữ dữ liệu và dữ liệu được biến lưu trữ có thể thay đổi trong quá trình thực hiện chương trình - Dữ liệu do biến lưu trữ được gọi là giá trị của biến. 5 là giá trị của biến. biến x. 5. x.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> Bài 4: SỬ DỤNG BIẾN TRONG CHƯƠNG TRÌNH 1. Biến là công cụ trong lập trình : Ví dụ 1: (sgk). Writeln (15+5);. Chương Kết trình quả khi được chạy viết chương như sau: trình.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> Bài 4: SỬ DỤNG BIẾN TRONG CHƯƠNG TRÌNH 1. Biến là công cụ trong lập trình :. - Ta có thể sử dụng hai biến X và Y để lưu giữ giá trị của hai số 15 và 5. Khi đó : - Chúng ta có thể viết lại câu lệnh trên như sau :. Writeln (x+y); Chương trình được minh hoạ bằng hình ảnh như sau: 15 5. X. Y. 20 (= X+Y).

<span class='text_page_counter'>(17)</span> Bài 4 : SỬ DỤNG BIẾN TRONG CHƯƠNG TRÌNH 1. Biến là công cụ trong lập trình :. Kết quả khitrình chạyđược chương trìnhpascal là: Chương viết trên như sau:.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> Bài 4 : SỬ DỤNG BIẾN TRONG CHƯƠNG TRÌNH 1. Biến là công cụ trong lập trình : Ví dụ 2:. Tính giá trị của các biểu thức:. 100  50 3 Có thể thực hiện như sau:. 100  50 ; 5.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> Bài 4 : SỬ DỤNG BIẾN TRONG CHƯƠNG TRÌNH 1. Biến là công cụ trong lập trình : Ví dụ 2:. 100  50 3. 100  50 ; 5 x 100+50 yx/3 zx/5.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> - Qua ví dụ trên, Chúng ta thấy rằng biến không chỉ lưu trữ các giá trị nhập vào mà biến còn có thể lưu trữ các giá trị tính toán trung gian cho các hoạt động xử lí dữ liệu về sau. - Và tên biến còn giúp cho chương trình nhận biết chính xác dữ liệu được lưu ở đâu trong bộ nhớ. - Nhiều thao tác xử lí dữ liệu không thể thực hiện được nếu không sử dụng biến..

<span class='text_page_counter'>(21)</span> Bài 4 : SỬ DỤNG BIẾN TRONG CHƯƠNG TRÌNH 1. Biến là công cụ trong lập trình : 2. Khai báo biến :. Nghiên cứu SGK trả lời các câu hỏi sau: 1/ Để sử dụng được biến, ta phải làm gì? 2/ Biến được khai báo ở đâu trong chương trình? 3/ Muốn khai báo biến, phải khai báo gồm những gì? 4/ Để khai báo biến, ta dùng từ khoá nào?.

<span class='text_page_counter'>(22)</span> Quan sát chương trình sau:.

<span class='text_page_counter'>(23)</span> Bài 4 : SỬ DỤNG BIẾN TRONG CHƯƠNG TRÌNH 1. Biến là công cụ trong lập trình : 2. Khai báo biến : * Các biến dùng trong chương trình cần phải khai báo ngay trong phần khai báo của chương trình. Khai báo biến gồm:. - Khai báo tên biến - Khai báo kiểu dữ liệu của biến Tên biến do người sử dụng đặt theo quy tắc đặt tên của ngôn ngữ lập trình..

<span class='text_page_counter'>(24)</span> Bài 4 : SỬ DỤNG BIẾN TRONG CHƯƠNG TRÌNH 1. Biến là công cụ trong lập trình : 2. Khai báo biến : Ví dụ 3: Khai báo biến trong Pascal:. Var m, n : integer ; s, dientich : real ; thong_bao, ten : string ; Khai báo trên có bao nhiêu biến, mỗi biến có kiểu dữ liệu gì ?.

<span class='text_page_counter'>(25)</span> Bài 4 : SỬ DỤNG BIẾN TRONG CHƯƠNG TRÌNH 1. Biến là công cụ trong lập trình : 2. Khai báo biến : Ví dụ 3: Khai báo biến trong Pascal:. Từ khoá Biến kiểu số thực (Real). Biến kiểu số nguyên (Integer). Var m, n : integer ; s, dientich : real ; thong_bao, ten : string ; Biến kiểu xâu (string).

<span class='text_page_counter'>(26)</span> Bài 4 : SỬ DỤNG BIẾN TRONG CHƯƠNG TRÌNH 1. Biến là công cụ trong lập trình : 2. Khai báo biến :. Cú pháp : Var <Tên biến> : <Kiểu dữ liệu> ; Trong đó: Var là từ khóa dùng để khai báo biến.  Tên biến do người lập trình đặt.  Kiểu dữ liệu : Là kiểu dữ liệu của biến sẽ nhận trong chương trình.. Tuỳ theo ngôn ngữ lập trình, cú pháp khai báo biến có thể khác nhau..

<span class='text_page_counter'>(27)</span> Củng cố Bài tập 1:. Khai báo biến trong Pascal:. Khai báo hai biến A, B có kiểu số nguyên, biến C kiểu kí tự; biến R kiểu số thực:. Var A,B : Integer ; C : Char ; R : Real ;.

<span class='text_page_counter'>(28)</span> Bài tập 2: Biến nhớ trong lập trình có chức năng: A. Lưu trữ dữ liệu B. Hỗ trợ cho việc thực hiện các phép tính trung gian C. Có thể nhận nhiều gía trị khác nhau D. Cả A, B và C đều đúng.

<span class='text_page_counter'>(29)</span> Bài tập 3: Trong pascal khai báo nào sau đây là đúng:. A. Var tb: real; B. Var 4hs:= integer; C. Var R= 30; D. X: String;.

<span class='text_page_counter'>(30)</span> Những nội dung cần nhớ - Biến là đại lượng để lưu trữ dữ liệu. - Có thể thay đổi giá trị của biến khi cần. - Muốn sử dụng biến thì phải khai báo, khi khai báo biến phải khai báo kiểu dữ liệu mà biến sẽ lưu trữ. -Cú pháp khai báo biến: Var <Tên biến>: <Kiểu dữ liệu>;.

<span class='text_page_counter'>(31)</span> Sử dụng biến trong chương trình 3. Sử dụng biến trong chương trình:. Các thao tác khi sử dụng biến: - Khai báo biến. - Nhập giá trị của biến hoặc gán giá trị cho biến. - Tính toán với giá trị của biến. Muốn dùng biến ta phải thực hiện các thao tác nào ?.

<span class='text_page_counter'>(32)</span> Sử dụng biến trong chương trình 3. Sử dụng biến trong chương trình:. Lệnh để sử dụng biến: - Lệnh nhập giá trị cho biến: Readln(Tên biến);. Ví dụ: Readln(x,y);. - Lệnh gán giá trị cho biến: Tên biến := Biểu thức cần gán giá trị cho biến;. Ví dụ: X:=(a+b)/2;.

<span class='text_page_counter'>(33)</span> Sử dụng biến trong chương trình 3. Sử dụng biến trong chương trình:. Lệnh trong Pascal. Ý nghĩa. X:=12;. Gán giá trị số 12 vào biến X. X:=Y;. Gán giá trị đã lưu trong biến nhớ Y vào biến nhớ X.. X:=(a+b)/2;. Thực hiện phép toán tính trung bình cộng hai giá trị nằm trong hai biến nhớ a và b. Kết quả gán vào biến nhớ X.. X:=X+1;. Tăng giá trị của biến nhớ X lên 1 đơn vị, kết quả gán trở lại biến X..

<span class='text_page_counter'>(34)</span> Sử dụng biến trong chương trình 4. Hằng:  Hằng làThế một đại lượng có giá trị?không đổi trong suốt nào là hằng quá trình thực hiện chương trình. - Các hằng được dùng trong chương trình cần phải khai báo tên của hằng. Hằng có được khai - Hằng phải được gán giá trị ngay sau khi khai báo.. báo từ trước không ?.

<span class='text_page_counter'>(35)</span> Sử dụng biến trong chương trình 4. Hằng:. * Ví dụ: Const Pi=3.14; Bankinh=2; * Cú pháp khai báo hằng:. Const <Tên hằng> = <Giá trị của hằng>;.

<span class='text_page_counter'>(36)</span> Sử dụng biến trong chương trình 4. Hằng:. Chú ý:. - Khi cần thay đổi giá trị của hằng, ta chỉ cần sửa một lần ở phần khai báo mà không cần sửa trong cả chương trình. - Không thể dùng câu lệnh để thay đổi giá trị của hằng ở bất kì vị trí nào trong chương trình..

<span class='text_page_counter'>(37)</span> Sử dụng biến trong chương trình GHI NHỚ:. 1. Biến và hằng là các đại lượng được đặt tên dùng để lưu trữ dữ liệu. Giá trị của biến có thể thay đổi, còn giá trị của hằng được giữ nguyên trong suốt quá trình thực hiện chương trình. 2. Biến và hằng phải được khai báo trước khi sử dụng..

<span class='text_page_counter'>(38)</span> CỦNG CỐ Câu 1: Hãy ghi cú pháp khai báo biến ? Cho Ví dụ ? Var <Danh sách tên biến> : <Kiểu dữ liệu>; Câu 2: Hãy ghi cú pháp khai báo hằng? Cho Ví dụ ? Const <Tên hằng>=<Giá trị của hằng>; Câu 3: Hãy ghi cú pháp lệnh gán ? Cho Ví dụ ? Tên biến := Biểu thức cần gán giá trị cho biến;. Câu 4: Trong pascal, khai báo nào sau đây đúng ? A. Var tb:Real; B. Var 4hs:Integer; C. Const x:Real; D. Var R=30;.

<span class='text_page_counter'>(39)</span> CỦNG CỐ Câu 5: Hãy liệt kê các lỗi nếu có trong chương trình dưới đây và sửa lại cho đúng ? Var a,b:=Integer; Const c:=3; Begin a:=200 b:= a/c; Write(b); Readln; End.. Var a:Integer; b:Real; Const c=3; Begin a:=200; b:= a/c; Write(b); Readln; End..

<span class='text_page_counter'>(40)</span> DẶN DÒ - Về học bài này. - Trả lời các câu hỏi và bài tập trang 33 SGK. - Xem trước Bài 5. Từ bài toán đến chương trình..

<span class='text_page_counter'>(41)</span> -Học bài. -Xem trước mục 3, 4 của bài 4 -Làm lại bài tập 4 - SGK..

<span class='text_page_counter'>(42)</span>