Đề thi vào lớp 10 môn Ngữ văn tỉnh Nam Định năm học 2020 2021.

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<b>2020-2021- Đề Văn – Tỉnh Nam Định</b>

<b>Phần I: Trắc nghiệm (2đ)</b>

<i><b>Hãy chọn phương án trả lời đúng và viết chữ cái đứng trước phương án đó vào bài làm.</b></i>
Câu 1: Câu tục ngữ sau liên quan đến phương châm hội thoại nào?

“Lời nói chẳng mất tiền mua
Lựa lời mà nói cho vừa lịng nhau”

a. Phương châm qn hệ b. Phương châm về chất.
c. Phương châm về lượng. d. Phương châm lịch sử.

Câu 2: Từ “này” trong câu “Này, bác có biết mấy hơm nay súng nó bắn ở đâu mà nghe rát thế
không?” (Làng -Kim Liên) thuộc thành phần

a. Trạng ngữ b. gọi -đáp

c. Khởi ngữ . d. phụ chú.

Câu 3: Yếu tố “đồng” có nghĩa là trẻ con trong từ

a. Đồng dao b. trống đồng

c. đồng chí . d. đồng sự.

Câu 4: Từ nào sau đây là từ ghép?

a. Trăng trắng b. Cỏ cây

c. lấp lánh . d. nhấp nhô.

Câu 5: Chọn phương án đúng khi nói về hiệu quả của phép tu từ nói giảm, nói tránh được sử
dụng trong hai câu thơ:

“ Bác Dương thôi đã, thôi rồi

Nước mây man mác, ngậm ngùi lịng ta”
(Khóc Dương Kh – Nguyễn Khuyến”

a. Giảm đi sự đau thương, mất mát b. Giảm đi sự đột ngột, bất ngờ.

c. Thể hiện thái độ nhã nhặn, lịch sự d. Thể hiện sự ngạc nhiên, ngỡ ngàng.
Câu 6: Thuật ngữ “ Số thập phân” thuộc lĩnh vực khoa học nào?

a. Văn học b. Lịch sử

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

Câu 7: Biện pháp nghệ thuật nào được sử dụng trong hai câu thơ sau?
“Người ngắm trăng soi ngồi cửa sổ

Trăng nhịm khe cửa ngắm nhà thơ.”
(Ngắm trăng -Hồ Chí Minh)

a. So sánh b. Nhân hóa

c. Nói q . d. Ẩn dụ.

Câu 8: Từ “Đầu” ở phương án nào sau đây dùng theo nghĩa gốc?
a. Đầu bạc răng long b. Đầu non cuối bể
c. Đầu súng trăng treo. d. Đầu sóng ngọn gió.
<b>Phần II: Đọc – hiểu văn bản (2đ)</b>

Đọc văn bản sau và trả lời các câu hỏi nêu ở dưới
<b>MỘT LY SỮA</b>

Có cậu bé nghèo bán hàng rong để kiếm tiền đi học. Một ngày nọ, cậu rất đói bụng nhưng chỉ
cịn mấy đồng tiền ít ỏi. Cậu quyết định xin một bữa ăn tại ngôi nhà gần đó. Cậu ngại ngùng
khi thấy một cơ bé dễ thương ra mở cửa. Thay vì xin ăn, cậu đành xin một ly nước nóng. Cơ
bé nghĩ câu đang đói nên đêm ra một ly sữa lớn. Cậu uống từ từ, rồi hỏi: “Tôi nợ bạn bao
nhiêu?”. Cô bé đáp: “ Bạn không nợ tôi bao nhiêu cả. Mẹ dạy tôi không bao giờ nhận tiền khi
làm một điều tốt”. Sau khi nói lời cảm ơn, cậu bé Howard Kelly rời ngồi nhà đó và cảm thấy
trong người khơng những khỏe khoắn mà còn tràn đầy niềm tin vào con người và cuộc sống.
Bao năm sau, cơ gái đó bị bệnh hiểm nghèo. Các bác sĩ trong vùng đều bất lực và chuyển cô
lên bệnh viện trung tâm thành phố. Tiến sĩ Howard Kelly được mời làm chuyên gia. Klhi nghe
về nơi ở của bệnh nhân, tia sáng lóe lên trong mắt anh. Anh đến phòng bệnh và nhận cơ chính
là bé gái năm xưa. Anh đã gắng hết sức mình để cứu sống cơ. Cầm tờ hóa đơn thanh tốn viện
phí, anh viết gì đó bên lề và chuyển lên phịng cơ gái. Cơ gái lo sợ khơng dám nhìn tờ hóa đơn
viện phí, bởi cơ nghĩ suốt đời mình khơng thể thanh tốn hết số tiền đó. Cuối cùng, cơ can đảm
nhìn, mắt cơ nhịa lệ khi thấy dịng chữ bên lề: “ Đã thanh tốn bằng một ly sữa”. Ký tên: Tiến
sĩ Howard Kelly.

Câu 1: (0.5đ)

Xác định phương thức biểu đạt chính của văn bản trên.
Câu 2. (0.75 đ)

Vì sao cậu bé Howard Kelly khi rời khỏi ngôi nhà của cô bé lại “tràn đầy niềm tin vào con
người và cuộc sống:?

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

Văn bản trên đã cho em những bài học gì?
Phần III: Tập làm văn (6đ)

Câu 1. (1.5đ)

Từ ngữ liệu phần Đọc – hiểu văn bản, em hãy viết một đoạn văn nghị luận (từ 10 đến 15 câu
và đánh số thứ tự các câu) để bày tỏ suy nghĩ về ý nghĩa của lối sống <i><b>trao đi mà không ghi </b></i>
<i><b>nhớ, nhận về mà không lãng quên.</b></i>

Câu 2: (4.5đ)

Người nghệ sĩ không chỉ lắng nghe nỗi niềm của con người mà cịn biểu đạt nó một cách nghệ
thuật.

Em hãy làm sáng tỏ ý kiến trên qua việc phân tích đoạn thơ sau:
“Xót người tựa cửa hơm mai,
Quạt nồng ấp lạnh những ai đó giờ?

Sân Lai cách mấy nắng mưa,
Có khi gốc tử đã vừa người ôm

Buồn trông cửa bề chiều hơm
Thuyền ai thấp thống cánh buồm xa xa?

Buồn trơng ngọn nước mới sa,
Hoa trôi man mác biết là về đâu?

Buồn trông nội cỏ rầu rầu,
Chân mây mặt đất một màu xanh xanh,

Buồn trơng gió cuốn mặt duềnh,
Ầm ầm tiếng sóng kêu quanh ghế ngồi.”

(Trích Kiều ở lầu Ngưng Bích, truyện kiều – Nguyễn Du;
Ngữ văn 9- tập 1- NXB Gi áo dực VN, 2018. TR.94)

<b>Đáp án </b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

Câu 3. A
Câu 4. B
Câu 5. A
Câu 6. D
Câu 7. B
Câu 8. A
<b>Phần II.</b>

<b>Câu 1.</b> Phương thức biểu đạt chính: Tự sự

<b>Câu 2.</b> vì cậu bé đã nhận được tình yêu thương, sự quan tâm rất đỗi chân thành, tự nhiên
từ một cô gái nhỏ mà cậu gặp khi định xin đồ ăn.

<b>Câu 3.</b>

- Bài học: khi cho đi bằng tình yêu thương chân thành, ta sẽ nhận lại được sự chân thành,
tình yêu thương gấp bội

<b>Phần III</b>
<b>Câu 1</b>

<b>* Giới thiệu vấn đề:</b> trao đi mà không ghi nhớ, nhận về mà khơng lãng qn
<b>* Giải thích vấn đề</b>

- Cho đi mà không ghi nhớ: khi giúp đỡ mọi người phải ln xuất phát từ tình u thương, từ

trái tim trân thành, khơng toan tính thiệt hơn.

- Nhận về mà không lãng quên: khi nhận được sự giúp đỡ của người khác phải ghi nhớ
công ơn và báo đáp khi có cơ hội.

⟹ Câu nói đã khẳng định ý nghĩa của sự cho đi và nhận lại trong cuộc sống.
<b>* Bàn luận vấn đề</b>

- Ý nghĩa:

+ Biết giúp đỡ người khác lúc khó khăn mà khơng địi hỏi sự trả ơn là hành động nhân văn,
đúng đắn.

+ Khi biết cho đi yêu thương ta sẽ nhận lại yêu thương từ những người xung quanh.

+ Cuộc sống, xã hội sẽ trở nên tốt đẹp hơn, mối quan hệ giữa con người với con người trở
nên gần gũi hơn khi ta biết cho đi, nhận lại, giúp đỡ và yêu thương nhau chân thành.

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

<b>* Mở rộng vấn đề và liên hệ bản thân</b>
- Phê phán sự vô cảm.

- Cho đi và nhận lại không đồng nghĩ với thương hại và đòi hỏi được đền ơn.
- Liên hệ bản thân:

+ Thấy được tầm quan trọng của yêu thương, giúp đỡ mọi người.
+ Có những hành động thiết thực giúp đỡ cha mẹ, bạn bè,…
<b>Câu 2.</b>

<b>Mở bài:</b> Người nghệ sĩ không chỉ lắng nghe nỗi niềm của con người, mà cịn biểu đạt nó
một cách nghệ thuật, lời nhận xét này càng đúng đắn trong đoạn thơ:

"Xót người tựa cửa hơm mai:
...

Ầm ầm tiếng sóng.
<b>Thân bài.</b>

<b>1. Kiều cũng xót xa nghĩ đến cha mẹ:</b>

+ Chữ “xót” diễn tả tấm lịng Kiều dành cho đấng sinh thành:

_ Nàng lo lắng xót xa nghĩ đến hình bóng tội nghiệp của cha mẹ, khi sáng sớm, lúc chiều
hơm tựa cửa ngóng tin con, hay mong chờ con đến đỡ đần

_ Nàng lo lắng không biết giờ đây ai là người chăm sóc cha mẹ khi thời tiết đổi thay.
_ Nàng xót xa khi cha mẹ ngày một thêm già u mà mình khơng được ở bên cạnh để
phụng dưỡng.

-> Tác giả đã sử dụng các thành ngữ “rày trông mai chờ”, “quạt nồng ấp lạnh”, “cách mấy
nắng mưa” và các điển tích, điển cố “sân Lai,gốc Tử”để nói lên tâm trạng nhớ thương, lo
lắng và tấm lòng hiếu thảo của Kiều dành cho cha mẹ.

</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

Trong cảnh ngộ khi ở lầu Ngưng Bích, Kiều là người đáng thương nhất nhưng nàng vẫn
quên mình để nghĩ đến người yêu, nghĩ đến cha mẹ.Qua đó chứng tỏ Kiều là con người thủy
chung hiếu nghĩa, đáng trân trọng.

<b>2. Tâm trạng đau buồn, lo âu của Kiều qua cách nhìn cảnh vật.</b>

– Điệp ngữ “buồn trông” được lặp lại 4 lần tạo âm hưởng trầm buồn, trở thành điệp khúc
diễn tả nỗi buồn đang dâng lên lớp lớp trong lòng Kiều. Cảnh vật thiên nhiên qua con mắt

của Kiều gợi nỗi buồn da diết:

+ Cánh buồm thấp thoáng lúc ẩn lúc hiện nơi cửa bể chiều hơm gợi hành trình lưu lạc mờ
mịt không biết đâu là bến bờ.

+ Cánh hoa trôi man mác trên ngọn nước mới sa gợi thân phận nhỏ bé, mỏng manh, lênh
đênh trơi dạt trên dịng đời vô định không biết đi đâu về đâu.

+ Nội cỏ rầu rầu trải rộng nơi chân mây mặt đất gợi cuộc sống úa tàn, bi thương, vô vọng
kéo dài khơng biết đến bao giờ.

+ Hình ảnh “gió cuốn mặt duềnh” và âm thanh ầm ầm của tiếng sóng “kêu quanh ghế ngồi”
gợi tâm trạng lo sợ hãi hùng như báo trước,chỉ ngay sau lúc này, dông bão của số phận sẽ
nổi lên, xô đẩy, vùi dập cuộc đời Kiều.

</div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7></div>

<!--links-->