sinh 9

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1008.65 KB, 147 trang )

(1)Nhóm năng lực. Nhóm NLTP liên quan đến sử dụng kiến thức Sinh học. Mô tả mức độ thực hiện trong chuyên đề K1: Trình bày được kiến thức về cấu tạo Trình bày được kiến thức về cấu cơ thể của thực vật, động vật, con người; tạo của cơ quan mũi, phổi kiến thức về các hoạt động sống của thực vật, động vật, con người; kiến thức về đa dạng sinh học; kiến thức về quy luật di truyền và sinh thái… K2: Trình bày được mối quan hệ giữa Mối liên hệ giữa các thành phần các kiến thức sinh học. hệ hhh Phát hiện và giải quyết vấn đề về các mối quan hệ giữa cấu tạo và chức năng của hhh Năng lực thành phần. K3: Sử dụng được kiến thức sinh học để Xác định được nhiệm vụ học tập thực hiện các nhiệm vụ học tập. thông qua công tác chuẩn bị nội dung bài học N1: Nghiên cứu lý thuyết, tổng hợp tài -Tìm hiểu kiến thức liên quan đến liệu và đánh giá được các tài liệu khoa hhh ở SGK học. -Tìm hiểu kiến thức liên quan đến chủ đề : ‘hệ hô hấp ở học sinh’ từ SGK, tài liệu tham khảo N2: Thu thập số liệu, các bằng chứng Nhóm khoa học thông qua việc quan sát và NLTP về thực nghiệm, đề xuất được vấn đề nghiên nghiên cứu. cứu N3: Đề xuất được các giả thuyết có khả khoa học năng kiểm chứng được bằng thực nghiệm, dự đoán được kết quả nghiên cứu. N4: Thiết kế được các thí nghiệm để kiểm chứng giả thuyết.. -Thu thập các bằng chứng khoa học thông qua quan sát thực nghiệm, đề xuất vấn đề nghiên cứu Đề xuất được các giả thuyết có khả năng kiểm chứng bằng thực nghiệm về các bệnh hh Thiết kế được các thí nghiệm để kiểm chứng giả thuyết. N5: Biết cách quan sát và ghi chép, thu Biết cách quan sát và ghi chép, thập số liệu, kết quả nghiên cứu. thu thập số liệu kết quả nghiên cứu Nhóm T1: Thực hiện các nguyên tắc an toàn NLTP về trong phòng thí nghiệm thực T5: Thực hiện các kỹ năng cơ bản liên Thực hiện các kỹ năng cơ bản liên hiện quan đến các thí nghiệm theo các quan đến các thí nghiệm theo các trong phương pháp và thủ tục tiêu chuẩn. phương pháp và thủ tục tiêu phòng chuẩn thí.

(2) nghiệm Nhóm NLTP về kỹ năng thực hành sinh học Nhóm NLTP về phương pháp sinh học. KN1: Quan sát, đo đạc, phân loại, tính Biết cách quan sát thí nghiệm về toán, xử lý số liệu. sự tạo thành các khí độc KN6: Biết mô tả chính xác các hình vẽ Biết mô tả chính xác các hình vẽ sinh học bằng cách sử dụng bảng thuật sinh học bằng sử dụng bảng thuật ngữ sinh học. ngữ sinh học P1: Các phương pháp tế bào Các phương pháp tế bào P3: Các phương pháp nghiên cứu giải Các phương pháp nghiên cứu giải phẫu và sinh lý động vật phẫu P5: Các phương pháp nghiên cứu môi Các phương pháp nghiên cứu môi trường và sinh thái học trường P6: Các phương pháp phân loại Các phương pháp phân loại.

(3)

(4) Tuần 1 Tiết 1. Ngµy so¹n 27/8/2017 Ngµy gi¶ng 28/8/2017. Bµi 1:. I. Môc tiªu:. men ®en vµ di truyÒn häc. a) KiÕn thøc: + Học sinh trình bày đợc mục đích, nhiệm vụ và ý nghĩa của di truyền học + Hiểu đợc công lao và trình bày đợc phơng pháp phân tích các thế hệ lai của Men §en + HiÓu vµ ghi nhí mét sè thuËt ng÷ vµ kÝ hiÖu trong di truyÒn häc b) KÜ n¨ng:+ RÌn kÜ n¨ng quan s¸t vµ ph©n tÝch kªnh h×nh + Ph¸t triÓn t duy so s¸nh c) Thái độ: +Xây dựng ý thức tự giác và thói quen học tập môn học d) Nội dung trọng tõm của bài: trình bày đợc mục đích, nhiệm vụ và ý nghĩa của di truyền học, trình bày đợc phơng pháp phân tích các thế hệ lai của Men Đen. Hiểu và ghi nhí mét sè thuËt ng÷ vµ kÝ hiÖu trong di truyÒn häc II. ChuÈn bÞ a. Gv. Tranh phãng to H 1.2 SGK( HĐ2) b. HS §äc tríc bµi míi III . Định hướng phát triển năng lực: - Năng lực chung: * Nhóm năng lực làm chủ và phát triển bản thân - Năng lực tự học, tự giải quyết vấn đề + Học sinh tự lập được kế hoạch học tập, nghiên cứu bài học ở nhà + Xác định, thực hiện nhiệm vụ học tập, tự tìm tòi nguồn tài liệu nhằm giải quyết các vấn đề liên quan đến chủ đề “DI TRUYỀN HỌC”. + Nhận ra và điều chỉnh những sai sót, hạn chế của bản thân khi thực hiện nhiệm vụ học tập thông qua lời góp ý của giáo viên, bạn bè, chủ động tìm kiếm sự hỗ trợ của người khác khi gặp khó khăn trong học tập. - Năng lực giải quyết vấn đề + Phân tích được tình huống trong học tập, phát hiện và nêu được tình huống có vấn đề trong học tập DI TRUYỀN HỌC”. . + Xác định, tìm hiểu và đề xuất giải pháp giải quyết vấn đề liên quan đến DI TRUYỀN HỌC”. + Học sinh vận dụng những kiến thức lý thuyết để giải quyết các hiện tượng trong thực tế đời sống liên quan đến DI TRUYỀN HỌC”. - Năng lực tư duy + Có khả năng đặt câu hỏi về các vấn đề liên quan đến DI TRUYỀN HỌC”. + Hình thành ý tưởng về môi quan hệ giữa các mối quan hệ - Năng lực tự quản lý DI TRUYỀN HỌC”. * Nhóm năng lực về quan hệ xã hội - Năng lực giao tiếp Biết đặt ra mục đích giao tiếp, diễn đạt ý kiến của mình một cách tự tin và lắng nghe ý kiến của các bạn trong nhóm. - Năng lực hợp tác - Năng lực chuyên biệt: Năng lực Mô tả mức độ thực hiện trong chủ đề thành phần K1 Trình bày được thế nào là di truyền , thế nào là biến dị K2 Nhận biết một số ví dụ di truyền, biến dị truyền trong.

(5) K3 K4 N1 N2 D2 KN1 KN3 KN6. thức tế (TV , ĐV) Xác định được nhiệm vụ học tập thông qua công tác chuẩn bị nội dung bài học. Vận dụng kiến thức vào thực tiễn, Tìm hiểu kiến thức liên quan đến truyền, biến dị thông qua tài liệu tham khảo SGK, tranh ảnh... Sưu tầm tranh ảnh về các dạng di truyền, biến dị . Chuẩn bị máy ảnh để thu thập hình ảnh về biến dị Biết cách quan sát, ghi lại hình ảnh, xử lí thông tin thu hoạch. Trình bày được những tranh ảnh đã thu thập với nội dung của bài học. Biết mô tả hình ảnh quan sát được.. III. tiÕn tr×nh bµi d¹y. a. Më bµi: Di truyÒn häc tuy míi h×nh thµnh tõ ®Çu thÕ kØ XX, nhng chiÕm mét vÞ trÝ quan trọng trong sinh học. Men Đen ngời đặt nền móng cho di truyền học.. b. D¹y néi dung bµi míi Hoạt động của giáo viên - GV y/c HS lµm bµi tËp môc (tr. 5 SGK) liªn hÖ b¶n th©n m×nh cã nh÷ng ®iÓm gièng vµ kh¸c bè mÑ? - GV gi¶i thÝch:+ §Æc ®iÓm gièng bè mÑ  hiÖn tîng di truyÒn + §Æc ®iÓm kh¸c bè mÑ  hiÖn tîng biÕn dÞ - ThÕ nµo lµ di truyÒn? BiÕn dÞ? - GV tæng kÕt l¹i. - GV gi¶i thÝch râ ý “biÕn dÞ vµ di truyÒn lµ 2 hiÖn tîng song song, g¾n liÒn víi qu¸ tr×nh sinh s¶n” - GV yªu cÇu HS tr×nh bµy néi dung vµ ý nghÜa thùc tiÔn cña di truyÒn häc? - GV giíi thiÖu tiÓu sö cña Men §en - GV giíi thiÖu t×nh h×nh nghiªn cøu di truyÒn ë thÕ kØ XIX vµ ph¬ng ph¸p nghiªn cøu cña Men §en - GV y/c HS quan s¸t H 1.2 nêu nhận xét về đặc ®iÓm cña tõng cÆp tÝnh. Hoạt động của học sinh. Néi dung I. DI TRUYỀN HỌC. HS trình bày những đặc ®iÓm cña b¶n th©n gièng vµ kh¸c bè mÑ vÒ chiÒu cao, mµu m¾t, h×nh d¹ng tai vv... HS nêu đợc 2 hiện tợng di truyÒn vµ biÕn dÞ. - Di truyÒn lµ hiÖn tîng truyền đạt các tính trạng của bè mÑ, tæ tiªn cho c¸c thÕ hÖ con ch¸u.. - HS sử dụng t liệu SGK để tr¶ lêi - Líp nhËn xÐt bæ sung, hoàn chỉnh đáp án. - Một số HS đọc tiểu sử (tr. 7) c¶ líp theo dâi. - Di truyÒn häc nghiªn cøu c¬ së vËt chÊt, c¬ chÕ, tÝnh qui luËt cña hiÖn tîng di truyÒn vµ biÕn dÞ.. - HS quan s¸t vµ ph©n tÝch H 1.2  nêu đợc sự tơng ph¶n cña tõng cÆp tÝnh. - BiÕn dÞ lµ hiÖn tîng con sinh ra kh¸c bè mÑ vµ kh¸c nhau vÒ nhiÒu chi tiÕt.. II.Men ®en - ngêi đặt nền móng cho Di truyÒn häc.

(6) tr¹ng ®em lai. - GV y/c HS nghiªn cøu th«ng tin  nªu ph¬ng ph¸p nghiªn cøu cña Men §en? - GV nhÊn m¹nh thªm tÝnh chất độc đáo trong phơng ph¸p nghiªn cøu di truyÒn cña Men §en vµ gi¶i thÝch v× sao Men §en chän §Ëu Hà Lan làm đối tợng nghiªn cøu?. tr¹ng - HS đọc kĩ thông tin SGK  trình bày đợc nội dung c¬ b¶n cña ph¬ng ph¸p ph©n tÝch c¸c thÕ hÖ lai.. - GV híng dÉn häc sinh nghiªn cøu mét sè thuËt ng÷. HS tù thu nhËn th«ng tin  ghi nhí kiÕn thøc. - GV y/c HS lÊy vÝ dô minh ho¹ cho tõng thuËt ng÷ - GV nhËn xÐt, s÷a ch÷a nÕu cÇn - GV giíi thiÖu mét sè kÝ hiÖu VD: P : mÑ x bè. - HS lÊy c¸c vÝ dô cô thÓ. - Mét vµi HS ph¸t biÓu, líp bæ sung. - HS ghi nhí kiÕn thøc. - Ph¬ng ph¸p ph©n tÝch c¸c thÕ hÖ lai Néi dung: (SGK trang 6). III. Mét sè thuËt ng÷ vµ kÝ hiÖu c¬ b¶n cña di truyÒn häc a) ThuËt ng÷: - TÝnh tr¹ng - CÆp tÝnh tr¹ng t¬ng ph¶n - Nh©n tè di truyÒn - Gièng (dßng) thuÇn chñng  SGK (tr. 6) b) KÝ hiÖu P : CÆp bè mÑ xuÊt ph¸t X : KÝ hiÖu phÐp lai G : Giao tö : giao tử đực (cơ thể đực) : giao tö c¸i (c¬ thÓ c¸i) F : ThÕ hÖ con. IV . Cñng cè luyÖn tËp 1. Tr×nh bµy néi dung ph¬ng ph¸p ph©n tÝch c¸c thÕ hÖ lai cña Men §en?( MĐ1) 2. Tại sao Men Đen lại chọn các cặp tính trạng tơng phản để thực hiện phép lai? ( MĐ2) 3. Lấy các ví dụ về tính trạng ở ngời để minh hoạ cho khái niệm “cặp tính trạng tơng ph¶n” ? ?( MĐ3) Kết luận chung: HS đọc kết luận cuối bài d. Híng dÉn HS tù häc ë nhµ  Häc bµi theo néi dung SGK  KÎ b¶ng 2 (trang 8) vµo vë bµi tËp  So¹n vµ chuÈn bÞ tríc bµi 2: Lai mét cÆp tÝnh tr¹ng Ngµy so¹n 27/8/2017 Ngµy gi¶ng 31/8/2017. Tiết 2 I Môc tiªu. Bµi 2:. lai mét cÆp tÝnh tr¹ng. a) KiÕn thøc: + HS trình bày và phân tích đợc thí nghiệm lai một cặp tính trạng của Men Đen + Hiểu và ghi nhớ các khái niệm kiểu hình, kiểu gen, thể đồng hợp, thể dị hợp + Hiểu và phát biểu đợc nội dung qui luật phân li + Giải thích đợc kết quả thí nghiệm theo quan điểm của Men Đen b) KÜ n¨ng: + Ph¸t triÓn kÜ n¨ng ph©n tÝch kªnh h×nh + RÌn kÜ n¨ng ph©n tÝch sè liÖu, t duy logÝc.

(7) c) Thái độ: Củng cố niềm tin vào khoa học khi nghiên cứu tính qui luật của hiện tợng sinh häc d) Nội dung trọng tõm của bài phân tích đợc thí nghiệm lai một cặp tính trạng của Men Đen, nhớ các khái niệm kiểu hình, kiểu gen, thể đồng hợp, thể dị hợp, hiểu đợc nội dung qui luËt ph©n li, II. ChuÈn bÞ a. Gv. Tranh phãng to H 2.1 (I) vµ 2.3(II) b. HS §äc tríc bµi míi. III . Định hướng phát triển năng lực: 1- Năng lực chung: * Nhóm năng lực làm chủ và phát triển bản thân - Năng lực tự học, tự giải quyết vấn đề - Năng lực giải quyết vấn đề - Năng lực tự quản lý * Nhóm năng lực về quan hệ xã hội - Năng lực hợp tác 2- Năng lực chuyên biệt: Năng lực Mô tả mức độ thực hiện trong chủ đề thành phần K1 Trình bày được thế nào là lai một cặp tính trạng K2 Nhận biết một số ví dụ lai một cặp tính trạng trong thức tế K3 K4 N1 N2 D2 KN1 KN3. (TV , ĐV) Xác định được nhiệm vụ học tập thông qua công tác chuẩn bị nội dung bài học. Vận dụng kiến thức vào thực tiễn, Tìm hiểu kiến thức liên quan lai một cặp tính trạng thông qua tài liệu tham khảo SGK, tranh ảnh... Sưu tầm tranh ảnh về lai một cặp tính trạng. Chuẩn bị máy ảnh để thu thập hình ảnh về lai một cặp tính trạng Biết cách quan sát, ghi lại hình ảnh, xử lí thông tin thu hoạch. Trình bày được những tranh ảnh đã thu thập với nội dung của bài học.. KN6 Biết mô tả hình ảnh quan sát được. III TiÕn tr×nh bµi d¹y a. KiÓm tra bµi cò : ?Thế nào là di truyền ?thế nào là biến dị? .Më bµi: GV cho HS tr×nh bµy néi dung c¬ b¶n cña ph¬ng ph¸p ph©n tÝch c¸c thÕ hÖ lai cña Men §enVËy sù di truyÒn c¸c tÝnh tr¹ng cña bè mÑ cho con ch¸u nh thÕ nµo ? b. D¹y néi dung bµi míi Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Néi dung - GV híng dÉn HS quan s¸t - HS quan s¸t tranh, theo I ThÝ nghiÖm cña men ®en dâi vµ ghi nhí c¸ch tiÕn H 2.1  giíi thiÖu sù thô.

(8) phÊn nh©n t¹o trªn hoa ®Ëu Hµ Lan - GV sử dụng bảng 2 để ph©n tÝch c¸c kh¸i niÖm: kiÓu h×nh, tÝnh tr¹ng tréi, tÝnh tr¹ng lÆn - GV yªu cÇu HS nghiªn cøu b¶ng 2 SGK  Th¶o luËn + NhËn xÐt kiÓu h×nh ë F1? + Xác định tỉ lệ kiểu hình ở F2 trong tõng trêng hîp? Hoa đỏ Hoa trắng = 705 = 3:14/1~3/1 224 Thân cao = 487 ~ Thân lùn 177 3 1 Qu¶ lôc = 428 ~ Qu¶ vµng 224 3 1. Từ kết quả đã tính toán GV y/c HS rót ra tØ lÖ kiÓu h×nh ë F2 - GV y/c HS tr×nh bµy thÝ nghiÖm cña Men §en? - GV nhÊn m¹nh vÒ sù thay đổi giống làm mẹ thì kết quả thu đợc không thay đổi  vai trß di truyÒn nh nhau cña bè vµ mÑ - GV y/c HS lµm bµi tËp ®iÒn tõ (trang 9) - GV y/c HS nh¾c l¹i néi dung qui luËt ph©n li - GV gi¶i thÝch quan niÖm đơng thời của Men Đen về di truyÒn hoµ hîp - GV nªu quan niÖm cña Men §en vÒ giao tö thuÇn khiÕt - GV y/c HS lµm bµi tËp muc (trang 9) + TØ lÖ giao tö ë F1 vµ tØ lÖ c¸c lo¹i hîp tö ë F2 + T¹i sao ë F2 l¹i cã tØ lÖ 3 hoa đỏ : 1 hoa trắng - GV hoµn thiÖn kiÕn thøc  yªu cÇu HS gi¶i thÝch kÕt qu¶ thÝ nghiÖm theo Men §en - GV chèt l¹i c¸ch gi¶i. a) C¸c kh¸i niÖm - KiÓu h×nh: lµ tæ hîp c¸c - HS ghi nhí kh¸i niÖm cÆp tÝnh tr¹ng cña c¬ thÓ - TÝnh tr¹ng tréi: lµ tÝnh tr¹ng biÓu hiÖn ë F1 - TÝnh tr¹ng lÆn: lµ tÝnh - HS ph©n tÝch b¶ng sè trạng đến F2 mới đợc biểu liÖu, th¶o luËn trong nhãm hiÖn  nêu đợc : b) ThÝ nghiÖm + KiÓu h×nh F1 mang tÝnh - Lai 2 gièng ®Ëu Hµ Lan tr¹ng tréi (cña bè hoÆc kh¸c nhau vÒ 1 cÆp tÝnh mÑ) tr¹ng thuÇn chñng t¬ng + TØ lÖ kiÓu h×nh ë F2 ph¶n VD:P: hoa đỏ x hoa trắng F1 : hoa đỏ F2 : 3 hoa đỏ: 1 hoa trắng - §¹i diÖn nhãm rót ra (KiÓu h×nh cã tØ lÖ 3 tréi : nhËn xÐt, c¸c nhãm kh¸c 1lÆn) bæ sung - HS dùa vµo H 2.2  c) Néi dung qui luËt ph©n tr×nh bµy thÝ nghiÖm , líp li nhËn xÐt bæ sung. Khi lai 2 bè mÑ kh¸c nhau vÒ mét cÆp tÝnh tr¹ng thuÇn chñng th× F2 ph©n li tÝnh - HS lùa chän côm tõ ®iÒn tr¹ng theo tØ lÖ trung b×nh 3 vµo chç trèng tréi : 1 lÆn 1: đồng tính 2: 3 tréi : 1 lÆn - 1 đến 2 HS đọc lại nội dung. hµnh. - HS ghi nhí kiÕn thøc. - HS quan s¸t H 2.3 th¶o luận nhóm xác định đợc : + G : F1 : 1A : 1a Hîp tö F2 cã tØ lÖ: 1 AA : 2 Aa : 1 aa + V× hîp tö Aa biÓu hiÖn kiÓu h×nh tréi gièng hîp tö AA - §¹i diÖn nhãm ph¸t biÓu c¸c nhãm kh¸c bæ sung. II. Men ®en gi¶i thÝch kÕt qu¶ thÝ nghiÖm. - Theo Men §en: + Mçi tÝnh tr¹ng do cÆp nhân tố di truyền qui định + Trong qu¸ tr×nh ph¸t sinh giao tö cã sù ph©n li cña cÆp nh©n tè di truyÒn + Các nhân tố di truyền đợc tæ hîp l¹i trong thô tinh..

(9) thÝch kÕt qu¶ lµ sù ph©n li mçi nh©n tè di truyÒn vÒ - HS ghi nhí kiÕn thøc mét giao tö vµ gi÷ nguyªn b¶n chÊt nh c¬ thÓ thuÇn chñng cña P IV. Củng cố luyện tập Kết luận chung: HS đọc kết luận SGK 1. Tr×nh bµy thÝ nghiÖm lai mét cÆp tÝnh tr¹ng vµ gi¶i thÝch kÕt qu¶ thÝ nghiÖm theo Men §en? ( md1) 2.Ph©n biÖt tÝnh tr¹ng tréi, tÝnh tr¹ng lÆn vµ cho vÝ dô minh ho¹?( MĐ2) d. Híng dÇn HS tù häc ë nhµ.Häc bµi, tr¶ lêi c©u hái 1, 2, 3 SGK So¹n vµ chuÈn bÞ tríc bµi 3: Lai mét cÆp tÝnh tr¹ng (TiÕp theo). Tuần 2 Tiết 3 1. Môc tiªu. Bµi 3:. Ngµy so¹n 26/8/2016 Ngµy gi¶ng 29/8/2016 lai mét cÆp tÝnh tr¹ng (tiÕp theo). a) Kiến thức:+ HS hiểu và trình bày đợc nội dung, mục đích và ứng dụng của phép lai ph©n tÝch. + Giải thích đợc vì sao qui luật phân li chỉ nghiệm đúng trong những điều kiện nhất định. Nêu đợc ý nghĩa của qui luật phân li đối với lĩnh vực sản xuất. + Hiểu đợc sự di truyền trội hoàn toàn.

(10) b) KÜ n¨ng:+ Ph¸t triÓn t duy lÝ luËn nh ph©n tÝch, so s¸nh + Rèn kĩ năng hoạt động nhóm. Luyện kĩ năng viết sơ đồ lai c) Thái độ: Còng cè niÒm tin vµo khoa häc khi nghiªn cøu tÝnh qui luËt cña hiÖn tîng sinh häc  Kỹ năng sống:Giáo dục kỹ năng tự tin khi trình bày ý kiến trước nhóm,kỹ năng lắng nghe tích cực,hợp tác . Kỹ năng tìm kiếm và xử lí thông tin khi đọc sgk, quan sát sơ đồ lai để tìm hiểu về phép lai phân tích, tương quan trội –lặn ,trội không hoàn toàn. Kiến thức trọng tõm: phép lai phân tích.Giải thích đợc vì sao qui luật phân li chỉ nghiệm đúng trong những điều kiện nhất định. Nêu đợc ý nghĩa của qui luật phân li đối với lĩnh vùc s¶n xuÊt. II . Định hướng phát triển năng lực: 1- Năng lực chung: * Nhóm năng lực làm chủ và phát triển bản thân - Năng lực tự học, tự giải quyết vấn đề - Năng lực giải quyết vấn đề - Năng lực tự quản lý * Nhóm năng lực về quan hệ xã hội - Năng lực hợp tác 2- Năng lực chuyên biệt: Năng lực Mô tả mức độ thực hiện trong chủ đề thành phần K1 Trình bày được thế nào là lai một cặp tính trạng K2 Nhận biết một số ví dụ lai một cặp tính trạng trong thức tế K3 Xác định được nhiệm vụ học tập thông qua công tác chuẩn K4 N1 N2 D2 KN1 KN3 KN6 III. ChuÈn bÞ. bị nội dung bài học. Vận dụng kiến thức vào thực tiễn, Tìm hiểu kiến thức liên quan lai một cặp tính trạng thông qua tài liệu tham khảo SGK, tranh ảnh... Sưu tầm tranh ảnh về lai một cặp tính trạng. Chuẩn bị máy ảnh để thu thập hình ảnh về lai một cặp tính trạng Biết cách quan sát, ghi lại hình ảnh, xử lí thông tin thu hoạch. Trình bày được những tranh ảnh đã thu thập với nội dung của bài học. Biết mô tả hình ảnh quan sát được.. a. GV. Tramh minh ho¹ lai ph©n tÝch - Tranh phãng to H 3 SGK b. HS. §äc tríc bµi míi IV. TIẾN TRÌNH BÀI DẠY a. KTBC. ?Ph¸t biÓu néi dung qui luËt ph©n li §¸p ¸n Khi lai 2 bè mÑ kh¸c nhau vÒ mét cÆp tÝnh tr¹ng thuÇn chñng th× F2 ph©n li tÝnh tr¹ng theo tØ lÖ trung b×nh 3 tréi : 1 lÆn.

(11) b. Dạy néi dung bµi míi Hoạt động của giáo viên - GV y/c HS nªu tØ lÖ c¸c laäi hîp tö ë F2 trong thÝ nghiÖm cña Men §en - Tõ kÕt qu¶ GV ph©n tÝch c¸c kh¸i niÖm : kiÓu gen, thể đồng hợp, thể dị hợp - yêu cầu HS xác định kÕt qu¶ cña c¸c phÐp lai: + P: hoa đỏ x hoa trắng AA aa + P: hoa đỏ x hoa trắng Aa aa - GV chèt l¹i kiÕn thøc vµ nêu vấn đề: hoa đỏ có 2 kiÓu gen AA ; Aa - Làm thế nào để xác định đợc kiểu gen của cá thể mang tÝnh tr¹ng tréi? - GV th«ng b¸o cho HS phép lai đó gọi là phép lai ph©n tÝch vµ y/c HS lµm tiÕp bµi tËp ®iÒn tõ (tr 11) - GV gäi 1 HS nh¾c l¹i kh¸i niÖm phÐp lai ph©n tÝch - GV đa thêm thông tin để HS phân biệt đợc khái niÖm lai ph©n tÝch víi môc đích của lai phân tích là nhằm xác định kiểu gen cña c¸ thÓ mang tÝnh tr¹ng tréi. - GV y/c HS nghiªn cøu th«ng tin SGK  th¶o luËn + Nªu t¬ng quan tréi – lÆn trong tù nhiªn? + Xác định tính trạng trội vµ tÝnh tr¹ng lÆn nh»m mục đích gì? + Việc xác định độ thuần chñng cña gièng cã ý nghÜa g× trong s¶n xuÊt ? + Muốn xác định giống có thuÇn chñng hay kh«ng cÇn ph¶i thùc hiÖn phÐp lai nµo?. Hoạt động của học sinh - 1 HS nªu kÕt qu¶ hîp tö ë F2 cã tØ lÖ : 1 AA : 2 Aa : 1 aa - HS ghi nhí kh¸i niÖm. - C¸c nhãm th¶o luËn  viết sơ đồ lai của 2 trờng hîp vµ nªu kÕt qu¶ cña tõng trêng hîp - §¹i diÖn 2 nhãm lªn viÕt 2 sơ đồ lai. Các nhóm khác bổ sung hoàn thiện đáp án - HS căn cứ vào 2 sơ đồ lai thảo luận và nêu đợc: + Muốn xác định kiểu gen cña c¸ thÓ mang tÝnh tr¹ng tréi  ®em lai víi c¸ thÓ mang tÝnh tr¹ng lÆn - HS lần lợt đền các cụm từ vµo c¸c kho¶ng trãng theo thø tù: 1: Tréi ; 2: kiÓu gen 3: lặn ; 4: đồng hợp ; 5: dÞ hîp + 1 đến 2 HS đọc lại khái niÖm lai ph©n tÝch. - HS tù thu nhËn vµ xö lÝ th«ng tin - Th¶o luËn nhãm, thèng nhất đáp án. Néi dung iii.Lai ph©n tÝch. - KiÓu gen: lµ tæ hîp toµn bé c¸c gen trong tÕ bµo cña c¬ thÓ - Thể đồng hợp: kiểu gen chøa cÆp gen t¬ng øng gièng nhau - ThÓ dÞ hîp: kiÓu gen chøa cÆp gen t¬ng øng kh¸c nhau. * Lai phân tích: - Lµ phÐp lai gi÷a c¸ thÓ mang tÝnh tr¹ng tréi cÇn xác định kiểu gen với cá thể mang tÝnh tr¹ng lÆn + NÕu kÕt qu¶ phÐp lai đồng tính thì cá thể mang tÝnh tr¹ng tréi cã kiÓu gen đồng hợp + NÕu kÕt qu¶ phÐp lai ph©n tÝnh theo tØ lÖ 1 : 1 th× c¸ thÓ đó cã kiÓu gen dÞ hîp. IV.ý nghÜa cña t¬ng quan tréi lÆn. - Trong tù nhiªn mèi t¬ng quan tréi – lÆn lµ phæ biÕn - TÝnh tr¹ng tréi thêng lµ tÝnh tốt  cần xác định tính - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy ý tr¹ng tr¹ng tréi vµ tËp trung nhiÒu kiÕn gen tréi quÝ vµo mét kiÓu - C¸c nhãm kh¸c bæ sung gen t¹o gièng cã ý nghÜa kinh tÕ - Trong chọn giống để tránh sù ph©n li tÝnh tr¹ng ph¶i - HS xác định đợc cần sử tra độ thuần chủng của dông phÐp lai ph©n tÝch vµ kiÓm gièng nªu néi dung ph¬ng ph¸p. c. Cñng cè luyÖn tËp Kết luận chung: HS đọc kết luận SGK Khoanh tròn vào chữ cái (a ; b ; c …) chỉ ý trả lời đúng 1. Khi cho cây cà chua thuần chủng quả đỏ lai phân tích. Kết quả thu đợc?( MD1) a) Toµn qu¶ vµng c) Toàn quả đỏ b) 1 quả đỏ : 1 quả vàng d) 3 quả đỏ : 1 quả vàng.

(12) 2. ở đậu Hà Lan, gen A qui định thân cao, gen a qui định thân thấp. Cho lai cây thân cao với cây thân thấp F1 thu đợc 51% cây thân cao : 49% cây thân thấp kiểu gen cña phÐp lai trªn lµMD2) a) P : AA : aa b) P : Aa : Aa c) P : AA : Aa d) P : Aa : aa d. Híng dÉn Häc bµi, tr¶ lêi c©u hái 1, 2 SGK Lµm bµi tËp 4 vµo vë bµi tËp. Tiết 4. Bµi 4: 1. Môc tiªu. Ngµy so¹n 27/8/2016 Ngµy gi¶ng ../9/2016 lai hai cÆp tÝnh tr¹ng. a) Kiến thức: + HS mô tả đợc thí nghiệm lai 2 cặp tính trạng của Men Đen + BiÕt ph©n tÝch kÕt qu¶ thÝ nghiÖm lai 2 cÆp tÝnh tr¹ng cña Men §en + Hiểu và phát biểu đợc nội dung qui luật phân li độc lập của Men Đen + Giải thích đợc biến dị tổ hợp b) KÜ n¨ng: + Ph¸t triÓn kÜ n¨ng quan s¸t vµ ph©n tÝch kªnh h×nh + RÌn kÜ n¨ng ph©n tÝch kÕt qu¶ thÝ nghiÖm c. Thái độ:Yêu thích môn học * Kỹ năng sống:kỹ năng tự tin khi trình bày ý kiến. Kỹ năng lắng nghe tích cực,trình bày suy nghĩ,ý tưởng,hợp tác, T ìm kiếm và sử lí thông tin khi đọc và quan sáy để tìm hiểu phép lai hai cặp tính trạng. Kỹ năng suy đoán,phân tích kết quả thí nghiệm. Kiến thức trọng tõm: mô tả đợc thí nghiệm lai 2 cặp tính trạng của Men Đen + BiÕt ph©n tÝch kÕt qu¶ thÝ nghiÖm lai 2 cÆp tÝnh tr¹ng cña Men §en + Hiểu và phát biểu đợc nội dung qui luật phân li độc lập của Men Đen II . Định hướng phát triển năng lực: 1- Năng lực chung: * Nhóm năng lực làm chủ và phát triển bản thân - Năng lực tự học, tự giải quyết vấn đề - Năng lực giải quyết vấn đề - Năng lực tự quản lý * Nhóm năng lực về quan hệ xã hội - Năng lực hợp tác 2- Năng lực chuyên biệt: Năng lực Mô tả mức độ thực hiện trong chủ đề thành phần K1 Trình bày được thế nào là lai hai cặp tính trạng K2 Nhận biết một số ví dụ lai hai cặp tính trạng trong thức tế.

(13) K3 K4 N1 N2 D2 KN1 KN3 KN6. Xác định được nhiệm vụ học tập thông qua công tác chuẩn bị nội dung bài học. Vận dụng kiến thức vào thực tiễn, Tìm hiểu kiến thức liên quan lai hai cặp tính trạng thông qua tài liệu tham khảo SGK, tranh ảnh... Sưu tầm tranh ảnh về lai một cặp tính trạng. Chuẩn bị máy ảnh để thu thập hình ảnh về lai hai cặp tính trạng Biết cách quan sát, ghi lại hình ảnh, xử lí thông tin thu hoạch. Trình bày được những tranh ảnh đã thu thập với nội dung của bài học. Biết mô tả hình ảnh quan sát được.. III CHUẨN BỊ a. GV - B¶ng phô ghi néi dung b¶ng 4 Tranh phãng to H 4 SGK b. HS kÎ phiÕu häc tËp IV TIẾN TRÌNH TIẾT DẠY a.. KiÓm tra bµi cò:?.ThÕ nµo lµ lai ph©n tÝch Đáp án- Là phép lai giữa cá thể mang tính trạng trội cần xác định kiểu gen với cá thể mang tÝnh tr¹ng lÆn + Nếu kết quả phép lai đồng tính thì cá thể mang tính trạng trội có kiểu gen đồng hợp + NÕu kÕt qu¶ phÐp lai ph©n tÝch theo tØ lÖ 1 : 1 th× c¸ thÓ mang tÝnh tr¹ng tréi cã kiÓu gen dÞ hîp b. D¹y néi dung bµi míi: Hoạt động của giáo Hoạt động của học sinh Néi dung viªn I.ThÝ nghiÖmcñamen - GV y/c HS quan s¸t H.4 - HS quan s¸t tranh th¶o ®en nghiên cứu thông tin SGK luận nhóm - nêu đợc thí a) ThÝ nghiÖm - tr×nh bµy thÝ nghiÖm cña nghiÖm : Men §en P: vµng, tr¬n x xanh, nh¨n P: vµng, tr¬n x xanh, nh¨n F1 : Vµng tr¬n F1 : Vµng, tr¬n - Tõ kÕt qu¶ thÝ nghiÖm Cho F1 tù thô phÊn Cho F tù thô phÊn 1 GV yªu cÇu HS hoµn thiÖn F2 : Cã 4 kiÓu h×nh F : Cã 4 kiÓu h×nh 2 b¶ng 4 (trang 15) - C¸c nhãm th¶o luËn  - GV treo b¶ng phô gäi hoµn thµnh b¶ng 4 HS - §¹i diÖn nhãm lªn lµm lªn ®iÒn trªn b¶ng. C¸c nhãm kh¸c - GV chèt l¹i kiÕn thøc theo dâi, bæ sung TØ lÖ kiÓu h×nh F2 KiÓu h×nh Sè h¹t TØ lÖ c¸c cÆp tÝnh tr¹ng F2 F2 Vµng, tr¬n 315 9/ 16 Vµng /xanh = 3/1 Vµng, nh¨n 101 3/16 Xanh, tr¬n 108 3/16 Tr¬n / Nh¨n = 3/1 Xanh, nh¨n 32 1/16.

(14) - Tõ kÕt qu¶ b¶ng 4 GV gäi 1 HS nh¾c l¹i thÝ nghiÖm - GV ph©n tÝch cho HS thÊy râ tØ lÖ cña tõng cÆp tÝnh tr¹ng cã mèi t¬ng quan víi tØ lÖ kiÓu h×nh ë F2 cô thÓ nh SGK (trang 15) - GV ph©n tÝch cho HS hiÓu c¸c tÝnh tr¹ng di truyền độc lập với nhau (3 vµng : 1 xanh) (3 tr¬n : 1 nh¨n) = 9:3:3:1 - GV cho HS lµm bµi tËp ®iÒn vµo chç trèng. - 1 HS tr×nh bµy thÝ nghiÖm. - Lai 2 bè mÑ thuÇn chñng kh¸c nhau vÒ 2 cÆp tÝnh - HS kh¸c ghi nhí kiÕn thøc tr¹ng t¬ng ph¶n: P: vµng, tr¬n x xanh, nh¨n F1 : Vµng, tr¬n Cho F1 tù thô phÊn F2 : 9 vµng, tr¬n - HS ghi nhí kiÕn thøc 3 vµng, nh¨n - HS vËn dông kiÕn thøc ë 3 xanh, tr¬n 1 xanh, nh¨n mục a  điền đợc cụm từ “tÝch tØ lÖ” b) Qui luật phân li độc lập - 1  2 HS nh¾c l¹i néi dung qui luËt. Néi dung: (SGK trang 15). - C¨n cø vµo ®©u Men §en - C¨n cø vµo tØ lÖ kiÓu h×nh cho r»ng c¸c tÝnh tr¹ng F2 b»ng tÝch tØ lÖ cña c¸c mµu s¾c vµ h×nh d¹ng h¹t tÝnh tr¹ng hîp thµnh nã. đậu di truyền độc lập với nhau? - GV y/c HS nghiªn cøu II.BiÕn dÞ tæ hîp l¹i kÕt qu¶ thÝ nghiÖm ë F2 - Biến dị tæ hîp lµ sù tæ hợp  tr¶ lêi c¸c c©u hái l¹i c¸c tÝnh tr¹ng cña bè mÑ + Kiểu hình nào ở F2 khác HS nêu đợc 2 kiểu hình là : - Nguyên nhân: có sự phân li bè , mÑ ? vàng, nhăn và xanh, trơn và độc lập và tổ hợp lại các cặp - GV nhÊn m¹nh kh¸i chiÕm tØ lÖ 6/16 tÝnh tr¹ng lµm xuÊt hiÖn c¸c niệm biến dị tổ hợp đợc kiÓu h×nh kh¸c P xác định dựa vào kiểu hình cña c. Cñng cè ,luyÖn tËp Kết luận chung: HS đọc kết luận SGK 1. Phát biểu nội dung qui luật phân li độc lập ( mđ1) 2. Biến dị tổ hợp là gì? nó đợc xuất hiện ở hình thức sinh sản nào? (mđ2) d. Híng dÉn HS tù häc ë nhµ  Häc bµi theo néi dung SGK  §äc tríc bµi 5  KÎ b¶ng 5 vµo vë bµi tËp. Tuần 3 Tiết 5 1. Môc tiªu. Ngµy so¹n 4/9/2016 Ngµy gi¶ng ../9/2016 Bµi 5: lai hai cÆp tÝnh tr¹ng (TiÕp theo).

(15) a) KiÕn thøc: + HS hiểu và giải thích đợc kết quả lai 2 cặp tính trạng theo quan niệm của Men Đen + HS phân tích đợc ý nghĩa của qui luật phân li độc lập đối với chọn giống và tiến hoá b) KÜ n¨ng: + Ph¸t triÓn kÜ n¨ng quan s¸t vµ ph©n tÝch kªnh h×nh + Rèn kĩ năng hoạt động nhóm c). Thái độ Yêu thích môn học Kiến thức trọng tõm: giải thích đợc kết quả lai 2 cặp tính trạng theo quan niệm của Men Đen, ý nghĩa của qui luật phân li độc lập đối với chọn giống và tiến hoá II . Định hướng phát triển năng lực: 1- Năng lực chung: * Nhóm năng lực làm chủ và phát triển bản thân - Năng lực tự học, tự giải quyết vấn đề - Năng lực giải quyết vấn đề - Năng lực tự quản lý * Nhóm năng lực về quan hệ xã hội - Năng lực hợp tác 2- Năng lực chuyên biệt: Năng lực Mô tả mức độ thực hiện trong chủ đề thành phần K2 K3 K4 N1 N2. Nhận biết một số ví dụ lai hai cặp tính trạng trong thức tế Xác định được nhiệm vụ học tập thông qua công tác chuẩn bị nội dung bài học. Vận dụng kiến thức vào thực tiễn, Tìm hiểu kiến thức liên quan lai hai cặp tính trạng thông qua tài liệu tham khảo SGK, tranh ảnh.. Sưu tầm tranh ảnh về lai một cặp tính trạng.. D2 KN1. Chuẩn bị máy ảnh để thu thập hình ảnh về lai hai cặp tính trạng Biết cách quan sát, ghi lại hình ảnh, xử lí thông tin thu hoạch.. KN3. Trình bày được những tranh ảnh đã thu thập với nội dung của bài học.. KN6. Biết mô tả hình ảnh quan sát được.. III. ChuÈn bÞ a. GV. - B¶ng phô ghi néi dung b¶ng 5 - Tranh phãng to H 5 SGK b. HS.§äc tríc bµi míi , kÎ phiÕu häc tËp III. TiÕn tr×nh bµi d¹y a. Kiểm tra bài cũ ?.BiÕn dÞ tæ hîplµ g× đáp án- BD tổ hợp là sự tổ hợp lại các tính trạng của bố mẹ- Nguyên nhân: có sự phân li độc lập và tổ hợp lại các cặp tính trạng làm xuất hiện các kiểu hình khác P b.D¹y néi dung bµi míi Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Néi dung iv.Men®en gi¶i thÝch kÕt qu¶ThÝ nghiÖm - GV y/c HS nhắc l¹i tØ lÖ a) ThÝ nghiÖm HS nªu đợc tØ lÖ ph©n li tõng cÆp tÝnh tr¹ng ë Vµng / xanh ~ 3/1 F2 ? Tr¬n / nh¨n ~ 3/1 - Tõ kÕt qu¶ trªn cho ta kÕt - Men §en cho r»ng mçi HS rót ra kÕt luËn luËn g×? cÆp tÝnh tr¹ng do mét cÆp - GV y/c HS nghiªn cøu nhân tố di truyền qui định. th«ng tin  gi¶i thÝch kÕt qu¶ - Qui íc: thÝ nghiÖm ? - HS tự thu nhận thông tin Gen A qui định hạt vàng.

(16) th¶o luËn nhãm  thèng nhÊt c©u tr¶ lêi - §¹i diÖn nhãm lªn tr×nh bµy trªn h×nh 5. - C¸c nhãm kh¸c bæ sung - HS vËn dông kiÕn thøc  nêu đợc : Do sự kết hîp ngÈu nhiªn cña 4 lo¹i giao tử đực và 4 loại giao tö c¸i  F2 cã 16 tæ hîp .. - GV lu ý cho HS : ë c¬ thÓ lai F1 khi h×nh thµnh giao tö do kh¶ n¨ng tæ hîp tù do gi÷a A vµ a víi B vµ b nh nhau  t¹o ra 4 lo¹i giao tö cã tØ lÖ ngang nhau. - T¹i sao ë F2 l¹i cã 16 tæ hîp giao tö hay hîp tö ? GV .ë F2 xuÊt hiÖn 16 hîp tö v× đây lµ kÕt qu¶ sù tæ hîp ngÉu nhiªnqua thô tinh cña 4 lo¹i giao tö - HS c¨n cø vµo H 5  đự và cái -.GV hớng dẫn cách xác định hoàn thành bảng. kiÓu h×nh vµ kiÓu gen ë F2  yªu cÇu HS hoµn thµnh b¶ng 5 (trang 18) KiÓu h×nh H¹t vµng, tr¬n H¹t vµng, TØ lÖ F2 nh¨n 1 AABB 1 Aabb TØ lÖ mçi kiÓu gen ë F2 2 AaBB 2 Aabb 2 AABb 4 AaBb TØ lÖ mçi kiÓu h×nh ë F2 9 3 Hoạt động của giáo viên - GV y/c HS nghiªn cøu th«ng tin  th¶o luËn c¸c c©u hái + T¹i sao ë loµi sinh s¶n h÷u tÝnh, biÕn dÞ l¹i phong phó ? + Nªu ý nghÜa cña qui luËt phân li độc lập? - GV cã thÓ ®a ra c«ng thức tổ hợp để phân tích cho HS. Hoạt động của học sinh. - HS sö dông t liÖu trong bài để trả lời. Cần nêu đợc + F2 cã sù tæ hîp l¹i c¸c nh©n tè di truyÒn  h×nh thµnh c¸c kiÓu gen kh¸c P + Sö dông qui luËt ph©n li độc lập có thể giải thích đợc sự xuất hiện của biến dị tæ hîp. Gen a qui định hạt xanh Gen B qui định vỏ trơn Gen b qui định vỏ nhăn  KiÓu gen vµng, tr¬n thuÇn chñng cã kiÓu gen: AABB cßn kiÓu gen xanh, nh¨n : aabb - Sơ đồ lai nh hình 5 (SGK). H¹t xanh, tr¬n 1 aaBB 2 aaBb. H¹t xanh, nh¨n 1 aabb. 3. 1. Néi dung iv.ý nghÜa cña qui luật phân li độc lËp - Qui luật phân li độc lập giải thích đợc một trong những nguyªn nh©n lµm xuÊt hiÖn biến dị tổ hợp, đó là sự phân li độc lập và tổ hợp tự do của c¸c cÆp gen - BiÕn dÞ tæ hîp cã ý nghÜa quan trọng đối với chọn gièng vµ tiÕn ho¸. c. Cñng cè ,luyÖn tËp Kết luận chung: HS đọc kết luận SGK 1. Men Đen đã giải thích kết quả thí nghiệm của mình nh thế nào ?(MD1) 2. kÕt qu¶ mét phÐp lai cã tØ lÖ kiÓu h×nh lµ 3:3:3:1 Hãy xác định kiểu gen của phép lai trên ?(MD2) d. Híng dÉn HS tù häc ë nhµ  Häc bµi tr¶ lêi c©u hái SGK  GV híng dÉn HS lµm bµi tËp 4 SGK  Mỗi nhóm chuẩn bị 2 đồng xu và kẻ trớc bảng 6.1 và 6.2.

(17) Tuần 3 Tiết 6. Ngµy so¹n 5/9/2016 Ngµy gi¶ng ../9/2016 Bµi 6: thùc hµnh: tÝnh x¸c suÊt xuất hiện các mặt của đồng xu kim loại. 1. Môc tiªu. a. KiÕn thøc: + Biết cách xác định xác suất của một và hai sự kiện đồng thời xảy ra thông qua việc gieo các đồng kim loại + Biết vận dụng xác suất để hiểu đợc tỉ lệ các loại giao tử và tỉ lệ các kiểu gen trong lại mét cÆp tÝnh tr¹ng b. KÜ n¨ng: + RÌn kÜ n¨ng hîp t¸c trong nhãm c. Thái độ: + Gi¸o dôc tÝnh kiªn tr×, nhÉn n¹i trong nghiªn cøu khoa häc + Giáo dục ý thức hoạt động tập thể Kỹ năng sống: -Kỹ năng thu nhập và xử lí thông tin từ sgk để tìm hiểu cách tính tỉ lệ % ,xác suất ,cách xử lí số liệu,quy luật xuất hiện mặt sấp, ngửa của đồng xu. -Kỹ năng hợp tác,ứng xử,lắng nghe tích cực. -Kỹ năng tự tin khi trình bày ý kiến trước tổ, trước lớp -Phương pháp/ kỹ thuật dạy học tích cực: thực hành,quan sát,dạy học nhóm,trình bày 1 phút II. ChuÈn bÞ a. GV - B¶ng phô ghi thèng kª kÕt qu¶ c¸c nhãm b. HS - Mỗi nhóm có 2 đồng kim loại, kẽ sẵn bảng 6.1 và 6.2 vào vở III. TiÕn tr×nh bµi d¹y a. KTBC 1 hs lên làm bài tập 4 Để có thể xác định xác xuất một và hai sự kiện đồng thời xảy ra . b. D¹y néi dung bµi míi Hoạt động của giáo viên & học sinh Néi dung - GV híng dÉn qui tr×nh i.Tiến hành gieo đồng kim loại HS ghi nhí qui tr×nh thùc hiÖn - Các nhóm tiến hành gieo đồng kim loại a) Gieo một đồng kim loại - Lấy 1 đồng kim loại, cầm đứng cạnh và thả rơi tự do từ độ cao xác định - Thèng kª kÕt qu¶ mçi lÇn r¬i vµo b¶ng 6.1 b) Gieo 2 đồng kim loại - Lấy 2 đồng kim loại cầm đứng cạnh và thả rơi tự do từ độ cao xác định Cã thÓ x¶y ra 1 trong 3 trêng hîp - 2 đồng sấp (SS) - 1 đồng sấp, 1 đồng ngửa (SN) - 2 đồng ngửa (NN) + Mçi nhãm gieo 25 lÇn, thèng kª kÕt qu¶ vµo b¶ng 6.2 - Thèng kª kÕt qu¶ mçi lÇn r¬i vµo b¶ng 6.2 Hoạt động của giáo viênhọc sinh. * Gieo một đồng kim loại + Qui định trớc mặt sấp và ngửa + Mçi nhãm gieo 25 lÇn, thèng kª mçi lÇn r¬i vµo b¶ng 6.1 * Gieo 2 đồng kim loại. Néi dung.

(18) - GV chia nhãm theo tæ cña líp ( 4 tæ) - GV yªu cÇu c¸c nhãm b¸o c¸o kÕt qu¶ đã tổng hợp của bảng 6.1 và 6.2  ghi vµo b¶ng tæng hîp. Thèng kª kÕt qu¶ cña c¸c nhãm. TiÕn hµnh Gieo một đồng kim loại Gieo hai đồng kim loại Nhãm S N SS SN NN 1 2 3 4 Sè lîng Céng TØ lÖ % Hoạt động của giáo viên& học sinh Néi dung - KÕt qu¶ cña b¶ng trªn. GV y/c HS liªn hÖ: - HS c¨n cø vµo kÕt qu¶ thèng kª  nªu đợc: + C¬ thÓ lai F1 cã kiÓu gen Aa khi gi¶m ph©n cho 2 lo¹i giao tö mang A vµ a víi x¸c suÊt ngang nhau. + kết quả gieo 2 đồng kim loại có tỉ lệ: 1SS : 2SN : 1NN  tØ lÖ kiÓu gen ë F2 lµ : + C¬ thÓ lai F1 cã kiÓu gen Aa khi gi¶m 1 AA : 2 Aa : 1 aa ph©n cho 2 lo¹i giao tö mang A vµ a víi + KÕt qu¶ cña b¶ng 6.1 víi tØ lÖ c¸c giao x¸c suÊt ngang nhau. tö sinh ra tõ con lai F1 cã kiÓu gen Aa + kết quả gieo 2 đồng kim loại có tỉ lệ: + KÕt qu¶ cña b¶ng 6.2 víi tØ lÖ c¸c kiÓu 1SS : 2SN : 1NN  tØ lÖ kiÓu gen ë F2 lµ gen ë F2 trong l¹i mét cÆp tÝnh tr¹ng. - GV lu ý HS : sè lîng thèng kª cµng lín : 1 AA : 2 Aa : 1 aa  càng đảm bảo độ chímh xác c. Cñng cè ,luyÖn tËp GV nhận xét tinh thần thái độ và kết quả của mỗi nhóm Cho c¸c nhãm viÕt thu ho¹ch theo mÉu b¶ng 6.1 vµ 6.2 d. Híng dÉn HS tù häc ë nhµ Lµm c¸c bµi tËp (trang 22, 23) Ôn tập lại toàn bộ kiến thức từ bài 1 đến bài 5.

(19) Tuần 4 Tiết 7 1. Môc tiªu. Bµi 7 :. Ngµy so¹n 9/9/2016 Ngµy gi¶ng … /9/206 bµi luyÖn tËp. a. KiÕn thøc: + Còng cè kh¾c s©u vµ më réng nhËn thøc vÒ c¸c qui luËt di truyÒn + Biết vận dụng lí thuyết để giải các bài tập b. KÜ n¨ng:+ RÌn kÜ n¨ng gi¶i bµi tËp tr¾c nghiÖm kh¸ch quan vµ gi¶i bµi tËp di truyÒn. c. Thái độ: +Nghiêm túc trong giờ học 2. ChuÈn bÞ a. GV. C¸c d¹ng bµi tËp . B¶ng phô b. HS ôn tập các bài đã học 3. TiÕn tr×nh bµi d¹y Hoạt động 1: Hớng dẫn cách giải bài tập 1. Lai mét cÆp tÝnh tr¹ng  Dạng 1: Biết kiểu hình của P  xác định tỉ lệ kiểu hình, kiểu gen ở F1 và F2 C¸ch gi¶i: + Bíc 1: Quy íc gen + Bớc 2: Xác định kiểu gen của P + Bớc 3: Viết sơ đồ lai Ví dụ : Cho đậu thân cao lai với đậu thân thấp, F1 thu đợc toàn đậu thân cao. Cho F1 tự thụ phấn, xác định tỉ lệ kiểu gen và kiểu hình ở F1 và F2 ? Biết rằng tính trạng chiều cao do một gen qui định  Dạng 2: Biết số lợng hoặc tỉ lệ kiểu hình ở đời con  xác định kiểu gen, kiểu hình ở P. C¸ch gi¶i: Căn cứ vào tỉ lệ kiểu hình ở đời con: F: ( 3 : 1 )  P : Aa x Aa F: ( 1 : 1 )  P : Aa x aa Ví dụ : ở cà chua, tính trạng thân cao (qui định bởi gen A) là trội hoàn toàn so với tính trạng thân thấp (quy định bởi gen a). P : cµ chua th©n cao x cµ chua th©n thÊp  F1: 51% cµ chua th©n cao: 49% cµ chua th©n thÊp. KiÓu gen cña P trong phÐp lai trªn sÏ nh thÕ nµo ? 2. Lai hai cÆp tÝnh tr¹ng Gi¶i bµi tËp tr¾c nghiÖm kh¸ch quan  Dạng 1: Biết kiểu gen, kiểu hình của P  xác định tỉ lệ kiểu hình ở F1 và F2 C¸ch gi¶i: C¨n cø vµo tØ lÖ tõng cÆp tÝnh tr¹ng (theo c¸c quy luËt di truyÒn)  tÝch tØ lÖ cña c¸c cÆp tÝnh tr¹ng ë F1 vµ F2 (3:1)(3:1)=9:3:3:1 (3:1)(1:1)=3:3:1:1 (3:1)(1:2:1)=3:6:3:1:2:1  Dạng 2: Biết số lợng hay tỉ lệ kiểu hình ở đời con  xác định kiểu gen ở P. C¸ch gi¶i: Căn cứ vào tỉ lệ kiểu hình ở đời con  kiểu gen của P F2: 9 : 3 : 3 : 1 = (3 : 1) (3 : 1)  F2: DÞ hîp vÒ 2 cÆp gen P thuÇn chñng vÒ 2 cÆp gen F2: 3 : 3 : 1 : 1 = (3 : 1) (1 : 1)  P : AaBb x Aabb F2: 1 : 1 : 1 = (1 : 1) (1 : 1)  P : AaBb x aabb hoÆc Aabb x aaBb Hoạt động 2:Bài tập vận dụng GV y/c HS đọc kết quả và giải thích ý lựa chọn GV chốt lại đáp án đúng.

(20) Bµi 1: P : l«ng ng¾n thuÇn chñng x l«ng dµi F1: toµn l«ng ng¾n Vì F1 đồng tính mang tính trạng trội  đáp án a…………… Bài 2: Từ kết quả F1: 75% đỏ thẩm : 25% xanh lục  F1: 3 đỏ thẫm : 1 xanh lục Theo quy luật phân li  P : Aa x Aa  đáp án d. bµi 4: §Ó sinh ra ngêi con m¾t xanh (aa)  bè cho 1 giao tö a vµ mÑ cho 1 giao tö a §Ó sinh ra ngêi con m¾t ®en (A-)  bè hoÆc mÑ cho 1 giao tö A  kiÓu gen vµ kiÓu h×nh P lµ: MÑ m¾t ®en (Aa) x bè m¾t ®en (Aa) Hoặc mẹ mắt xanh (aa) x bố mắt đen (Aa)  đáp án b hoặc d KIỂM TRA 15 PHÚT ĐỀ BÀI ; bài tập 5 trang 23 đáp án –biểu điểm Bài 5: F2 có 901 cây quả đỏ, tròn : 299 cây quả đỏ, bầu dục : 301 cây quả vàng, tròn 101 cây quả vàng, bầu dục  tỉ lệ kiểu hình ở F 2 là : 9 đỏ, tròn : 3 đỏ, bầu dục : 3 vàng, tròn : 1 vàng, bầu dục 1 điểm = (3 đỏ : 1 vàng) (3 tròn : 1 bầu dục) 1 điểm  P thuần chủng về 2 cặp gen : P quả đỏ, bầu dục x quả vàng, tròn  kiểu gen của P là: AAbb x aaBB 2 điểm  đáp án d 1 điểm Sơ đồ lai 5 điểm Gen A quy định quả đỏ Gen a quy định quả vàng Gen B quy định quản tròn Gen b quy định quả bầu dục Theo đề bài ra P. AAbb( đỏ , bầu dục ) x aaBB (vµng trßn ) G. Ab aB F1 AaBb ( đỏ tròn ) G F1 AB, Ab, aB, ab KG. 9 A—B 3A- bb 3a ab1a-b KH 9đỏ tròn 3đỏ bầu dục 3vµng trßn 1vµng bÇu dôc c. Cñng cè luyÖn tËp nhËn xÐt d. Híng dÉn HS tù häc ë nhµ lµm l¹i c¸c bµi tËp trong SGK   So¹n vµ chuÈn bÞ tríc bµi 8: NhiÔm s¾c thÓ. Tuần 4 Tiết 8 1. Môc tiªu. Ngµy so¹n 15/9/2016 Ngµy gi¶ng …/9/2016 Chương II NHIỄM SẮC THỂ Bµi 8 : nhiÔm s¾c thÓ. a. Kiến thức: + Học sinh nêu đợc tính đặc trng của bộ NST ở mỗi loài + Mô tả đợc cấu trúc hiển vi điển hình của NST ở kì giữa của nguyên phân + Hiểu đợc chức năng của NST đối với sự di truyền các tính trạng b. KÜ n¨ng:+ RÌn kÜ n¨ng quan s¸t vµ ph©n tÝch kªnh h×nh + KÜ n¨ng hîp t¸c trong nhãm c. Thái độ: +Nghiêm túc trong giờ học, yờu khoa học kiến thức trọng tõm của bài: tính đặc trng của bộ NST ở mỗi loài + Mô tả đợc cấu trúc hiển vi điển hình của NST ở kì giữa của nguyên phân.

(21) + Hiểu đợc chức năng của NST đối với sự di truyền các tính trạng III . Định hướng phát triển năng lực: - Năng lực chung: * Nhóm năng lực làm chủ và phát triển bản thân - Năng lực tự học, tự giải quyết vấn đề ”. + Nhận ra và điều chỉnh những sai sót, hạn chế của bản thân khi thực hiện nhiệm vụ học tập thông qua lời góp ý của giáo viên, bạn bè, chủ động tìm kiếm sự hỗ trợ của người khác khi gặp khó khăn trong học tập. - Năng lực giải quyết vấn đề + Học sinh vận dụng những kiến thức lý thuyết để giải quyết các hiện tượng trong thực tế đời sống liên quan đến NST”. - Năng lực tư duy + Có khả năng đặt câu hỏi về các vấn đề liên quan đến NST”. + Hình thành ý tưởng về môi quan hệ giữa các mối quan hệ * Nhóm năng lực về quan hệ xã hội - Năng lực giao tiếp Biết đặt ra mục đích giao tiếp, diễn đạt ý kiến của mình một cách tự tin và lắng nghe ý kiến của các bạn trong nhóm. - Năng lực hợp tác - Năng lực chuyên biệt: Năng lực Mô tả mức độ thực hiện trong chủ đề thành phần K3 Xác định được nhiệm vụ học tập thông qua công tác chuẩn K4 N1 N2 KN1 KN3 KN6. bị nội dung bài học. Vận dụng kiến thức vào thực tiễn, Tìm hiểu kiến thức liên quan đến NST thông qua tài liệu tham khảo SGK, tranh ảnh... Sưu tầm tranh ảnh về các dạng NST . Biết cách quan sát, ghi lại hình ảnh, xử lí thông tin thu hoạch. Trình bày được những tranh ảnh đã thu thập với nội dung của bài học. Biết mô tả hình ảnh quan sát được.. III.ChuÈn bÞ a. GV Tranh phãng to H 8.1; 8.2; 8.3; 8.4; 8.5( SGK) b. HS §äc tríc bµi míi III. TiÕn tr×nh bµi d¹y 1 ổn định tổ chức 2.Më bµi: Sù di truyÒn c¸c tÝnh tr¹ng thêng cã liªn quan tíi c¸c NST trong nh©n TB 3 D¹y néi dung bµi míi Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Néi dung - GV giíi thiÖu cho HS - HS quan sát kĩ hình rút ra I.Tính đặc trng của bé nhiÔm s¾c thÓ quan s¸t H 8.1  thÕ nµo nh÷ng vÒ h×nh d¹ng, kÝch thíc là cặp NST tơng đồng?.

(22) + Phân biệt bộ NST đơn béi vµ bé NST lìng béi ? - GV nhÊn m¹nh: trong cặp NST tơng đồng: 1 có nguån gèc tõ bè, 1 cã nguån gèc tõ mÑ Ngoài ra ở loài đơn tính cã sù kh¸c nhau gia c¸ thể cái và đực - GV y/c HS đọc bảng 8.8 sè lîng NST trong bé lìng béi cã ph¶n ¸nh tr×nh độ tiến hoá của loài kh«ng? -GV y/c HS quan s¸t H8.2 Ruåi giÊm cã mÊy bé NST ? M« t¶ h×nh d¹ng bé NST GV ph©n tÝch thªm cÆp *NST giới tính đợc kí hiÖu lµ XX vµ XY NST giới tính có thể tơng đồng (XX) không tơng đồng (XY) hoặc chỉ cã 1 chiÕc(XO) Nh trong tÕ bµo lìng béi ở giới đực ( bọ xít ,châu chÊu rÖp hay giíi c¸i ( bä nhÈy ...) ? Nêu đặc điểm đặc trng cña bé NST ë mçi loµi sinh vËt. - 1 vµi HS ph¸t biÓu, líp nhËn xÐt bæ sung. - HS so s¸nh bé NST lìng béi cña ngêi víi c¸c loµi còn lại (nêu đợc: số lợng NST kh«ng ph¶n ¸nh tr×nh độ tiến hoá của loài) - HS quan s¸t kÜ h×nh nªu đợc: có 8 NST gồm: + 1 đôi hình hạt + 2 đôi hình chữ V + con đực: 1 đôi hình que con c¸i: 1 chiÕc h×nh que, 1 chiÕc h×nh mãc. - ë mçi loµi bé NST gièng nhau vÒ: + Sè lîng NST + H×nh d¹ng c¸c cÆp NST. - GV th«ng b¸o cho HS: ë k× gi÷a NST cã h×nh d¹ng đặc trng và cấu trúc hiển vi của NST đợc mô tả ở kì nµy. - HS quan s¸t H 8.3 ; 8.4 ; 8.5  nêu đợc: + Hình dạng, đờng kính, chiÒu dµi cña NST + Nhận biết đợc 2 crômatít, vị trí tâm động + §iÒn chó thÝch vµo H 8.5 - GV y/c HS: (sè 1: 2 cr«matÝt ; sè 2: + M« t¶ h×nh d¹ng , cÊu Tâm động) tróc NST ? - Mét sè HS ph¸t biÓu, líp + Hoµn thµnh bµi tËp môc bæ sung. (SGK trang 25) - GV chèt l¹i kiÕn thøc - GV ph©n tÝch th«ng tin SGK + NST lµ cÊu tróc mang gen  nh©n tè di truyÒn (gen) đợc xác định ở NST + NST cã kh¶ n¨ng tù nhân đôi liên quan đến. - HS ghi nhí th«ng tin. - Trong TB sinh dìng NST tån t¹i thµnh tõng cÆp t¬ng đồng, giống nhau về hình th¸i vµ kÝch thíc - Bé NST lìng béi (2n) lµ bé NST chøa c¸c cÆp NST t¬ng đồng - Bộ NST đơn bội (n) là bộ NST chøa mét NST cña mçi cặp tơng đồng.. - ở những loài đơn tính có sự khác nhau giữa cá thể đực vµ c¸i ë cÆp NST giíi tÝnh - Mçi loµi SV cã bé NST đặc trng về hình dạng, số lợng.. II.CÊu tróc cña nhiÔm s¾c thÓ - CÊu tróc ®iÓn h×nh cña NST đợc biểu hiện rõ nhất ở k× gi÷a + H×nh d¹ng: h×nh h¹t, h×nh que, h×nh ch÷ V + Dµi 0,5 – 50 micr«mÐt + §êng kÝnh 0,2 – 2 mic r«mÐt + CÊu tróc: ë k× gi÷a NST gåm 2 cr«matÝt (nhiÔm s¾c tö chÞ em) g¾n nhau ë t©m động + Mçi cr«matÝt gåm ph©n tö ADN vµ Pr«tªin lo¹i hist«n III.Chøc n¨ng cña nhiÔm s¾c thÓ - NST lµ cÊu tróc mang gen trên đó mỗi gen ở một vị trí xác định - NST có đặc tính tự nhân đôi  các tính trạng di.

(23) ADN (häc ch¬ng sau). truyền đợc sao chép qua c¸c thÕ hÖ TB vµ c¬ thÓ 4. Củng cố luyện tập Kết luận chung: HS đọc kết luận cuối bài H·y ghÐp c¸c ch÷ c¸i a, b, c ë cét B cho phï hîp víi c¸c sè 1, 2, 3 ë cét A(MD1,2) Cét A Cét B Tr¶ lêi 1. cặp NST tơng đồng a) Là bộ NST chứa các cặp NST tơng đồng 1….. b) Lµ bé NST chøa mét NST cña mçi cÆp t¬ng 2. Bé NST lìng béi đồng. 2….. c) Lµ cÆp NST gièng nhau vÒ h×nh th¸i kÝch thíc 3. Bộ NST đơn bội 3 ….. Häc bµi theo néi dung SGKKÎ b¶ng 9.1 vµ 9.2 vµo vë bµi tËp, so¹n tríc bµi 9. Tuần 5 Tiết 9+10 I. Môc tiªu. Bµi 9 :. Ngµy so¹n 17/9/2016 Ngµy gi¶ng 19/9/2016 nguyªn ph©n. a. Kiến thức:+ Học sinh trình bày đợc sự biến đổi hình thái NST trong chu kì TB + Trình bày đợc những diễn biến cơ bản của NST qua các kì của nguyên phân + Phân tích ý nghĩa của nguyên phân đối với sự sinh sản và sinh trởng của cơ thể b. KÜ n¨ng: + Ph¸t triÓn kÜ n¨ng quan s¸t vµ ph©n tÝch kªnh h×nh + Rèn kĩ năng hoạt động nhóm c. Thái độ: +Nghiêm túc, yờu khoa học kiến thức trọng tâm của bài: sù biÕn ®ổi h×nh th¸i NST trong chu k× TB + Trình bày đợc những diễn biến cơ bản của NST qua các kì của nguyên phân + Phân tích ý nghĩa của nguyên phân đối với sự sinh sản và sinh trởng của cơ thể III . Định hướng phát triển năng lực: - Năng lực chung: * Nhóm năng lực làm chủ và phát triển bản thân - Năng lực tự học, tự giải quyết vấn đề ”. + Nhận ra và điều chỉnh những sai sót, hạn chế của bản thân khi thực hiện nhiệm vụ học tập thông qua lời góp ý của giáo viên, bạn bè, chủ động tìm kiếm sự hỗ trợ của người khác khi gặp khó khăn trong học tập. - Năng lực giải quyết vấn đề + Học sinh vận dụng những kiến thức lý thuyết để giải quyết các hiện tượng trong thực tế đời sống liên quan đến NST”. - Năng lực tư duy + Có khả năng đặt câu hỏi về các vấn đề liên quan đến NST”. + Hình thành ý tưởng về môi quan hệ giữa các mối quan hệ * Nhóm năng lực về quan hệ xã hội - Năng lực giao tiếp Biết đặt ra mục đích giao tiếp, diễn đạt ý kiến của mình một cách tự tin và lắng nghe ý kiến của các bạn trong nhóm. - Năng lực hợp tác - Năng lực chuyên biệt: Năng lực thành phần K3. Mô tả mức độ thực hiện trong chủ đề Xác định được nhiệm vụ học tập thông qua công tác chuẩn bị nội dung bài học..

(24) K4 N1 KN1. Vận dụng kiến thức vào thực tiễn, Tìm hiểu kiến thức liên quan đến nguyên phân thông qua tài liệu tham khảo SGK, tranh ảnh.. Biết cách quan sát, ghi lại hình ảnh, xử lí thông tin.. KN6. Biết mô tả hình ảnh quan sát được.. II ChuÈn bÞ. a. GV - Tranh phãng to H 9.1(hd1); 9.2( hd1); 9.3(hd2); ( SGK) - B¶ng phô ghi néi dung b¶ng 9.2(hd1,2) b. Hs KÎ phiÕu häc tËp III .TiÕn tr×nh bµi d¹y a. Kiểm tra ?. CÊu tróc cña nhiÔm s¾c thÓ lµ g× §¸p ¸n - Cấu trúc điển hình của NST đợc biểu hiện rõ nhất ở kì giữa + H×nh d¹ng: h×nh h¹t, h×nh que, h×nh ch÷ V + Dµi 0,5 – 50 micr«mÐt + §êng kÝnh 0,2 – 2 mic r«mÐt + Cấu trúc: ở kì giữa NST gồm 2 crômatít (nhiễm sắc tử chị em) gắn nhau ở tâm động + Mçi cr«matÝt gåm ph©n tö ADN vµ Pr«tªin lo¹i hist«n Mở bài: TB của mỗi loài SV có bộ NST đặc trng về số lợng và hình dạng xác định. Tuy nhiên hình thái của NST lại biến đổi qua các kì của chu kì TB. b. D¹y néi dung bµi míi Hoạt động của giáo viên - GV y/c HS nghiªn cøu th«ng tin SGK, quan s¸t H 9.1  tr¶ lêi c©u hái : ? Chu k× TB gåm nh÷ng giai ®o¹n nµo ( lu ý HS vÒ thời gian và sự nhân đôi NST ë k× trung gian) - GV y/c HS quan s¸t H 9.2  Th¶o luËn: + Nêu sự biến đổi hình th¸i NST ? + Hoµn thµnh b¶ng 9.1 GV gäi 1 HS lªn lµm trªn b¶ng - GV chèt l¹i kiÕn thøc - GV y/c HS quan s¸t H 9.2 vµ 9.3  tr¶ lêi c¸c caau hái: ? H×nh th¸i NST ë k× trung gian ? Cuèi k× trung gian NST có đặc điểm gì - GV y/c HS nghiªn cøu th«ng tin (trang 28) quan s¸t c¸c h×nh ë b¶ng 9.2  th¶o luËn: ®iÒn néi dung thÝch hîp vµo b¶ng 9.2 - GV chèt l¹i kiÕn thøc qua tõng k×. Hoạt động của học sinh - HS nêu đợc 2 giai đoạn: + K× trung gian + Qu¸ tr×nh nguyªn ph©n - C¸c nhãm quan s¸t kỹ h×nh th¶o luËn, thèng nhÊt ý kiÕn + NST có sự biến đổi hình thái+ HS ghi mức độ đóng và duçi xo¾n vµo b¶ng 9.1 HS nêu đợc : NST duỗi xoắn. Sau đó lại tiếp tục đóng và duỗi xoắn qua chu k× TB tiÕp theo - HS quan sát hình nêu đợc : + NST cã d¹ng sîi m¶nh + NST tự nhân đôi. Néi dung I.Biến đổi hình thái NST trong chu k× tÕ bµo - Chu k× TB gåm: + K× trung gian: TB lín lªn và có nhân đôi NST + Nguyªn ph©n: cã sù ph©n chia NST vµ chÊt TB t¹o ra 2 TB míi. - Mức độ đóng duỗi xoắn cña NST diÔn ra qua c¸c k× cña chu k× TB + D¹ng sîi (duçi xo¾n) ë k× trung gian + Dạng đặc trng (đóng xoắn cực đại) ở kì giữa II.Những biến đổi cơ bản cña NST trong qu¸ tr×nh nguyªn ph©n 1) K× trung gian: - NST dµi m¶nh, duçi xo¾n - NST nhân đôi thành NST kÐp -Trung tử nhân đôi thành 2 trung tö. - HS trao đổi thống nhất trong nhãm, ghi l¹i nh÷ng diÔn biÕn c¬ b¶n cña NST ë c¸c k× - §¹i diÖn c¸c nhãm ph¸t biÓu, c¸c nhãm kh¸c bæ 2) Nguyªn ph©n: sung. (c¸c nhãm söa ch÷a sai sãt.

(25) nÕu cã) C¸c k× Nh÷ng diÔn biÕn c¬ b¶n cña NST Kì đầu - NST bắt đầu đóng xoắn và co ngắn nên có hình thái rõ rệt - Các NST kép dính vào các sợi tơ của thoi phân bào ở tâm động Kì giữa - Các NST kép đóng xoắn cực đại - Các NST kép xếp thành một hàng ở mặt phẳng xích đạo của thoi phân bào Kì sau Từng NST kép chẻ dọc ở tâm động thành 2 NST đơn phân li về 2 cực của TB Kì cuối Các NST đơn dãn xoắn ra, ở dạng sợi mảnh dần thành nhiễm sắc chất + ë k× sau cã sù ph©n chia tÕ bµo chÊt vµ c¸c bµo - HS ghi nhí th«ng tin quan + K× cuèi cã sù h×nh thµnh mµng nh©n kh¸c KÕt qu¶: tõ mét TB ban ®Çu nhau giữa TB động vật và t¹o ra 2 TB con cã bé NST thùc vËt gièng nhau vµ gièng TB mÑ ? Nªu kÕt qu¶ cña qu¸ - HS nêu đợc : Tạo ra 2 TB tr×nh ph©n bµo con - GV cho HS thảo luận nêu - HS thảo luận nêu đợc: III.ý nghÜa cña nguyªn đợc :  do NST nhân đôi một ph©n ? Do ®©u mµ sè NST cña lần và chia đôi một lần TB con gièng mÑ bé NST cña mçi loµi ®- - Nguyªn ph©n lµ h×nh thøc ? Trong nguyên phân số l- ợc ổn định. sinh s¶n cña TB vµ sù lín îng TB t¨ng mµ bé NST lªn cña c¬ thÓ không đổi  điều đó có ý nghÜa g× - Nguyªn ph©n di tr× sù æn - GV nªu ý nghÜa thùc tiÔn định bộ NST đặc trng của trong gi©m, chiÕt, ghÐp … loµi c¸c thÕ hÖ TB. 4 Củng cố luyện tập Kết luận chung: HS đọc kết luận cuối bài Khoanh tròn vào các chữ cái ở đầu câu trả lời đúng Sự tự nhân đôi của NST diễn ra ở kì nào của chu kì tế bào:((md1) a) K× trung gian b) K× ®Çu c) K× gi÷a d) K× sau e) K× cuèi dặn dò vµ tr¶ lêi c©u hái 2(md2),3,4(md3) SGK dặn dò KÎ b¶ng 10, chuÈn bÞ tríc bµi 10. Tuần 5 Tiết 10 +11. Bµi 10 : 1. Môc tiªu. Ngµy so¹n 25/9/2016 Ngµy gi¶ng 26 /9/2016 gi¶m ph©n. a. KiÕn thøc: + Học sinh trình bày đợc sự biến đỏi hình thái NST trong chu kì TB + Trình bày đợc những diễn biến cơ bản của NST qua các kì của nguyên phân.

(26) + Phân tích đợc ý nghĩa của nguyên phân đối với sự sinh sản và sinh trởng của cơ thể b. KÜ n¨ng: + Ph¸t triÓn kÜ n¨ng quan s¸t vµ ph©n tÝch kªnh h×nh + Rèn kĩ năng hoạt động nhóm c. Thái độ: Yêu thích môn học kiến thức trọng tõm của bài: biến đỏi hình thái NST trong chu kì TB + Trình bày đợc những diễn biến cơ bản của NST qua các kì của giảm phõn + Phân tích đợc ý nghĩa của nguyên phân đối với sự sinh sản và sinh trởng của cơ thể III . Định hướng phát triển năng lực: - Năng lực chung: * Nhóm năng lực làm chủ và phát triển bản thân - Năng lực tự học, tự giải quyết vấn đề ”. + Nhận ra và điều chỉnh những sai sót, hạn chế của bản thân khi thực hiện nhiệm vụ học tập thông qua lời góp ý của giáo viên, bạn bè, chủ động tìm kiếm sự hỗ trợ của người khác khi gặp khó khăn trong học tập. - Năng lực giải quyết vấn đề + Học sinh vận dụng những kiến thức lý thuyết để giải quyết các hiện tượng trong thực tế đời sống liên quan đến NST”. - Năng lực tư duy + Có khả năng đặt câu hỏi về các vấn đề liên quan đến NST”. + Hình thành ý tưởng về môi quan hệ giữa các mối quan hệ * Nhóm năng lực về quan hệ xã hội - Năng lực giao tiếp Biết đặt ra mục đích giao tiếp, diễn đạt ý kiến của mình một cách tự tin và lắng nghe ý kiến của các bạn trong nhóm. - Năng lực hợp tác - Năng lực chuyên biệt: Năng lực thành phần K3 K4 N1. Mô tả mức độ thực hiện trong chủ đề. KN1. Xác định được nhiệm vụ học tập thông qua công tác chuẩn bị nội dung bài học. Vận dụng kiến thức vào thực tiễn, Tìm hiểu kiến thức liên quan đến nguyên phân thông qua tài liệu tham khảo SGK, tranh ảnh.. Biết cách quan sát, ghi lại hình ảnh, xử lí thông tin.. KN6. Biết mô tả hình ảnh quan sát được.. 2. ChuÈn bÞ a. GV- Tranh phãng to H 9.1; 9.2; 9.3;(hd1) ( SGK) - B¶ng phô ghi néi dung b¶ng 9.2 b. HS kẻ bảng trớc , và đọc bài mới 3 TiÕn tr×nh bµi d¹y a. KTBC ? . Nªu ý nghÜa cña nguyªn ph©n §¸p ¸n - Nguyªn ph©n lµ h×nh thøc sinh s¶n cña TB vµ sù lín lªn cña c¬ thÓ - Nguyên phân di trì sự ổn định bộ NST đặc trng của loài các thế hệ TB. Mở bài: TB của mỗi loài SV có bộ NST đặc trng về số lợng và hình dạng xác định. Tuy nhiên hình thái của NST lại biến đổi qua các kì của chu kì TB b. D¹y néi dung bµi míi Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Néi dung GV y/c HS quan s¸t k× - HS quan s¸t h×nh  nªu I.Nh÷ng diÔn biÕn c¬ b¶n trung gian ë H 10  tr¶ đợc : cñaNST trong gi¶m ph©n.

(27) + NST duçi xo¾n a) K× trung gian + NST nhân đôi - 1 HS ph¸t biÓu, líp nhËn - NST ë d¹ng sîi m¶nh xÐt, bæ sung. - GV y/c HS quan s¸t H - HS tù thu nhËn xö lÝ - Cuối kì NST nhân đôi thành 10 đọc thông tin SGK  thông tin NST kÐp dÝnh nhau ë t©m hoµn thµnh bµi tËp ë b¶ng - Th¶o luËn nhãm, thèng động nh¸t ý kiÕn 10 - §¹i diÖn nhãm hoµn - GV kÎ b¶ng gäi HS lªn thµnh b¶ng, c¸c nhãm b) DiÔn biÕn c¬ b¶n cña NST kh¸c nhËn xÐt bæ sung. lµm bµi trong gi¶m ph©n. - Gv chèt l¹i kiÕn thøc Nh÷ng diÔn biÕn c¬ b¶n cña NST ë c¸c k× C¸c k× Gi¶m ph©n I Gi¶m ph©n II - C¸c NST xo¾n, co ng¾n - NST co l¹i cho thÊy sè lîng NST kÐp - Các NST kép trong cặp tơng đồng trong bộ đơn bội Kì đầu tiếp hợp và có thể bắt chéo, sau đó t¸ch rêi nhau - Các NST tơng đồng tập trung và - NST kép xếp thành 1 hàng ở mặt Kì giữa xếp song song thành 2 hàng ở mặt phẳng xích đạo của thoi phân bào phẳng xích đạo của thoi phân bào - Các NST kép tơng đồng phân li - Từng NST kép chẻ dọc ở tâm động Kì sau độc lập với nhau về 2 cực của tế bào thành 2 NST đơn phân li về 2 cực của tÕ bµo - Các NST kép nằm gọn trong 2 - Các NST đơn nằm gọn trong nhân Kì cuối nhân mới đợc tạo thành với số lợng mới đợc tạo thành với số lợng là đơn là đơn bội (kép) béi. KÕt qu¶: Tõ 1 tÕ bµo mÑ (2n NST) qua 2 lÇn ph©n bµo liªn tiÕp t¹o ra 4 tÕ bµo con mang bộ NST đơn bội (n NST) lêi c©u hái: ? K× trung gian NST cã h×nh th¸i nh thÕ nµo ?. Hoạt động của giáo viên - GV cho HS th¶o luËn ? V× sao trong gi¶m ph©n c¸c tÕ bµo con l¹i cã bé NST giảm đị một nửa. Hoạt động của học sinh. Néi dung II.ý nghÜa cña gi¶m ph©n. HS nêu đợc: Giảm phân gåm 2 lÇn ph©n bµo liªn tiếp nhng NST chỉ nhân đôi 1 lÇn ë k× trung gian tríc lÇn ph©n bµo I - GV nhÊn m¹nh: sù ph©n - HS ghi nhí th«ng tin  li độc lập của các cặp NST tự rút ra ý nghĩa của giảm kép tơng đồng  đây là ph©n c¬ chÕ t¹o ra c¸c giao tö kh¸c nhau vÒ tæ hîp NST ? Nªu nh÷ng ®iÓm kh¸c nhau c¬ b¶n cña gi¶m T¹o ra c¸c tÕ bµo con cã bé ph©n I vµ gi¶m ph©n II - HS sö dônh kiÕn thøc ë NST đơn bội khác nhau về bảng 10 để so sánh từng kì nguồn gốc NST c. Cñng cè luyÖn tËp Kết luận chung: HS đọc kết luận cuối bài 1. T¹i sao nh÷ng diÕn biÕn cña NST trong k× sau cña gi¶m ph©n I lµ c¬ chÕ t¹o nªn sù khác nhau về nguồn gốc NST trong bộ đơn bội (n NST) ở các tế bào con?( md2) d. Híng dÉn häc sinh tù häc ë nhµ Học bài theo bảng 10 đã hoàn chỉnh.   Lµm bµi tËp 3, 4 (trang 33) vµo vë bµi tËp  §äc vµ so¹n tríc bµi 11: Ph¸t sinh giao tö vµ thô tinh.

(28) Tuần 7 Tiết 13 1. Môc tiªu. Bµi 11 :. Ngµy so¹n 2/10/2016 Ngµy gi¶ng 3 /10/2016 ph¸t sinh giao tö vµ thô tinh. a. KiÕn thøc: + Học sinh trình bày đợc các quá trình phát sinh giao tử ở động vật + Xác định đợc thực chất của quá trình thụ tinh + Phân tích đợc ý nghĩa của quá trình giảm phân và thụ tinh về mặt di truyền và biến dị b) KÜ n¨ng: + RÌn kÜ n¨ng quan s¸t vµ ph©n tÝch kªnh h×nh + Ph¸t triÓn t duy lÝ luËn kiến thức trọng tõm của bài: các quá trình phát sinh giao tử ở động vật + Xác định đợc thực chất của quá trình thụ tinh III . Định hướng phát triển năng lực: - Năng lực chung: * Nhóm năng lực làm chủ và phát triển bản thân - Năng lực tự học, tự giải quyết vấn đề ”. + Nhận ra và điều chỉnh những sai sót, hạn chế của bản thân khi thực hiện nhiệm vụ học tập thông qua lời góp ý của giáo viên, bạn bè, chủ động tìm kiếm sự hỗ trợ của người khác khi gặp khó khăn trong học tập. - Năng lực giải quyết vấn đề - Năng lực tư duy * Nhóm năng lực về quan hệ xã hội - Năng lực giao tiếp Biết đặt ra mục đích giao tiếp, diễn đạt ý kiến của mình một cách tự tin và lắng nghe ý kiến của các bạn trong nhóm. - Năng lực hợp tác - Năng lực chuyên biệt: Năng lực thành phần K3 K4 KN1 KN6. III chuẩn bị. Mô tả mức độ thực hiện trong chủ đề Xác định được nhiệm vụ học tập thông qua công tác chuẩn bị nội dung bài học. Vận dụng kiến thức vào thực tiễn, Biết cách quan sát, ghi lại hình ảnh, xử lí thông tin. Biết mô tả hình ảnh quan sát được..

(29) a. GV- Tranh phãng to H 11 ( SGK)hđ1 b. HS. Nghiªn cu bµi míi IV . TiÕn tr×nh bµi d¹y a. KTBC ?. ý nghÜa cña gi¶m ph©n Đáp án Tạo ra các tế bào con có bộ NST đơn bội khác nhau về nguồn gốc NST Mở bài: Các TB con đợc hình thành qua giảm phân sẽ phát triển thành các giao tử, nhng có sự khác nhau ở sự hình thành giao tử đực và giao tử cái b. D¹y néi dung bµi míi Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Néi dung - GV y/c HS quan s¸t H - HS quan s¸t h×nh tù thu I.Sù ph¸t sinh giao tö 11, nghiªn cøu th«ng tin nhËn th«ng tin - 1 HS lªn tr×nh bµy trªn SGK  tr¶ lêi c©u hái ? Tr×nh bµy qu¸ tr×nh ph¸t tranh qu¸ tr×nh ph¸t sinh giao tử đực sinh giao tử đực và cái ? - 1 HS lªn tr×nh bµy trªn KÕt luËn: tranh qu¸ tr×nh ph¸t sinh * Gièng nhau: giao tö c¸i + C¸c TB mÇm (no·n - Líp nhËn xÐt bæ sung - GV chèt l¹i kiÕn thøc nguyªn bµo, tinh nguyªn - HS dùa vµo kªnh ch÷ vµ - GV y/c HS th¶o luËn: bào) đều thực hiện nguyên ? Nêu những điểm giống kênh hình  xác định đợc ph©n liªn tiÕp nhiÒu lÇn vµ kh¸c nhau c¬ b¶n cña 2 ®iÓm gièng vµ kh¸c nhau + No·n bµo bËc mét vµ tinh qu¸ tr×nh ph¸t sinh giao tö gi÷a 2 qu¸ tr×nh bào bậc một đều thực hiện đực và cái. - §¹i diÖn c¸c nhãm ph¸t giảm phân để tạo ra giao tử - GV chèt l¹i kiÕn thøc biÓu,c¸c nhãm kh¸c bæ chuÈn sung. * Kh¸c nhau: Ph¸t sinh giao tö c¸i Phát sinh giao tử đực - No·n bµo bËc 1 qua gi¶m ph©n I cho thÓ - Tinh bµo bËc 1 qua gi¶m ph©n I cho 2 cùc thø nhÊt (kÝch thíc nhá) vµ no·n bµo tinh bµo bËc 2 bËc 2 (kÝch thíc lín) - Mçi tinh bµo bËc 2 qua gi¶m ph©n II cho - No·n bµo bËc 2 qua gi¶m ph©n II cho 2 tinh tö , c¸c tinh tö ph¸t sinh thµnh tinh thÓ cùc thø 2 (kÝch thíc nhá) vµ mét tÕ trïng. bµo trøng (kÝch thíc lín) - KÕt qu¶: Mçi no·n bµo bËc 1 qua gi¶m - Tõ tinh bµo bËc 1 qua gi¶m ph©n cho 4 tinh tö ph¸t sinh thµnh tinh trïng. ph©n cho 2 thÓ cùc vµ mét TB trøng - GV y/c HS nghiªn cøu th«ng tin SGK  tr¶ lêi c©u hái: ? Nªu kh¸i niÖm thô tinh ? B¶n chÊt cña qu¸ tr×nh thô tinh - GV chèt l¹i kiÕn thøc. - T¹i sao sù kÕt hîp ngÉu nhiªn gi÷a c¸c giao tö đực và giao tử cái lại tạo đợc các hợp tử chứa các tæ hîp NST kh¸c nhau vÒ nguån gèc. - HS sö dông t liÖu SGK để trả lời. GV y/c HS đọc thông tin SGK  tr¶ lêi c¸c c©u hái: ? Nªu ý nghÜa cña gi¶m ph©n vµ thô tinh vÒ c¸c mÆt di truyÒn, biÕn dÞ vµ. - HS vËn dông t liÖu SGK tr¶ lêi: + VÒ mÆt di truyÒn: - Gi¶m ph©n: t¹o bé NST đơn bội - Thô tinh kh«i phôc bé. - 1 HS ph¸t biÓu, líp bæ sung. II. Thô tinh - Thô tinh lµ sù kÕt hîp ngÉu nhiên giữa một giao tử đực và 1 giao tö c¸i. - HS vËn dông kiÕn thøc - B¶n chÊt lµ sù kÕt hîp cña 2 nêu đợc: 4 tinh trùng chứa bộ nhân đơn bội tạo ra bộ bộ NST đơn bội khác nhau nhân lỡng bội ở hợp tử. vÒ nguån gèc  hîp tö cã c¸c tæ hîp NST kh¸c nhau III.Ý nghÜa cña gi¶m ph©n vµ thô tinh - ý nghÜa: + Duy trì ổn định bộ NST.

(30) thùc tiÔn.. NST lìng béi + VÒ mÆt biÕn dÞ: t¹o ra c¸c hîp tö mang nh÷ng tæ hîp NST kh¸c nhau (biÕn dÞ tæ hîp). đặc trng qua các thế hệ cơ thÓ. + T¹o nguån biÕn dÞ tæ hîp cho chän gièng vµ tiÕn ho¸.. c. Cñng cè luyÖn tËp Kết luận chung: HS đọc kết luận cuối bài trong SGK Khoanh tròn vào các chữ cái ở đầu câu trả lời đúng 1. Sù kiÖn quan träng nhÊt trong qu¸ tr×nh thô tinh lµ:MĐ1 a) Sự kết hợp nhân của 2 giao tử đơn bội b) Sự kết hợp theo nguyên tắc 1 giao tử đực và 1 giao tử cái c) Sự tổ hợp bộ NST của giao tử đực và giao tử cái d) Sù t¹o thµnh hîp tö 2. Trong TB của một loài giao phối, 2 cặp NST tơng đồng Aa và Bb khi giảm phân và thô tinh sÏ cho ra sè tæ hîp NST trong hîp tö lµ: MĐ2 a) 4 tæ hîp NST b) 8 tæ hîp NST c) 9 tæ hîp NST d) 16 tæ hîp NST d. Híng dÉn häc sinh tù häc ë nhµ  Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK Lµm bµi tËp 3, 5 vµo vë bµi tËp §äc môc “Em cã biÕt”  Soạn và chuẩn bị trớc bài 12: Cơ chế xác định giới tính. Tuần 7 Tiết 14 1. Môc tiªu.. Ngµy so¹n 2/10/2016 Ngµy gi¶ng 5/10/2016 - Bài 12 : cơ chế xác định giới tính. a) Kiến thức:+ Học sinh mô tả đợc một số NST giới tính + Trình bày đợc cơ chế NST xác định ở ngời + Nêu đợc ảnh hởng của các yếu tố môi trờng trong và môi trờng ngoài đến sự ph©n ho¸ giíi tÝnh b) KÜ n¨ng: + RÌn kÜ n¨ng quan s¸t vµ ph©n tÝch kªnh h×nh + Ph¸t triÓn t duy lÝ luËn (ph©n tÝch vµ so s¸nh) c) Thái độ :-Yêu thích môn học Kỹ năng sống:kỹ năng phê phán tư tưởng cho rằng việc sinh con gái hay trai là do người phụ nữ quyết định.Kỹ năng thu nhập và xử lí thông tin khi đọc sgk ,quan sát sơ đồ để tìm hiểu về nst giới tính,cơ chế xác định giới tính và các yếu tố ảnh hưởng đến sự phân hóa giới tính.Kỹ năng tự tin trình bày ý kiến trước tổ,nhóm,lớp. kiến thức trọng tõm của bài: mô tả đợc một số NST giới tính + Trình bày đợc cơ chế NST xác định ở ngời III . Định hướng phát triển năng lực: - Năng lực chung: * Nhóm năng lực làm chủ và phát triển bản thân - Năng lực tự học, tự giải quyết vấn đề ”. + Nhận ra và điều chỉnh những sai sót, hạn chế của bản thân khi thực hiện nhiệm vụ học tập thông qua lời góp ý của giáo viên, bạn bè, chủ động tìm kiếm sự hỗ trợ của người khác khi gặp khó khăn trong học tập. - Năng lực giải quyết vấn đề - Năng lực tư duy * Nhóm năng lực về quan hệ xã hội - Năng lực giao tiếp Biết đặt ra mục đích giao tiếp, diễn đạt ý kiến của mình một cách tự tin và lắng nghe ý kiến của các bạn trong nhóm..

(31) - Năng lực hợp tác - Năng lực chuyên biệt: Năng lực thành phần K3 K4 KN1 KN6. Mô tả mức độ thực hiện trong chủ đề Xác định được nhiệm vụ học tập thông qua công tác chuẩn bị nội dung bài học. Vận dụng kiến thức vào thực tiễn, Biết cách quan sát, ghi lại hình ảnh, xử lí thông tin. Biết mô tả hình ảnh quan sát được.. 2. ChuÈn bÞ a. GV - Tranh phãng to H 12.1 HĐ1 ; 12.2 ( SGK)HĐ2 b. Hs. Nghiªn cu bµi míi 3. TiÕn tr×nh bµi d¹y a. KTBC?. Nªu ý nghÜa cña gi¶m ph©n vµ thô tinh §¸p ¸n Duy trì ổn định bộ NST đặc trng qua các thế hệ cơ thể. + T¹o nguån biÕn dÞ tæ hîp cho chän gièng vµ tiÕn ho¸. b. D¹y néi dung bµi míi Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Néi dung - GV y/c HS quan s¸t H - C¸c nhãm quan s¸t kÜ I.NhiÔm s¾c thÓ giíi tÝnh 8.2 bộ NST ruồi dấm  hình  nêu đợc đặc điểm: nªu nh÷ng ®iÓm gièng vµ + Gièng nhau: kh¸c nhau ë bé NST ruåi Sè lîng: 8 NST đực và cái H×nh d¹ng: 1 cÆp h×nh h¹t, Tõ ®iÓm gièng vµ kh¸c 2 cÆp ch÷ V - ë TB lìng béi: nhau ë bé NST cña ruåi + Kh¸c nhau: + cã c¸c cÆp NST thêng (A) giấm GV phân tích điểm Con đực: 1 chiếc hình que + 1 cÆp NST giíi tÝnh: NST thêng – NST giíi 1 chiÕc h×nh mãc - Tơng đồng XX tÝnh Con c¸i: 1 cÆp h×nh que - Không tơng đồng XY - GV y/c HS quan s¸t H NST giíi tÝnh mang gen qui 12.1  cặp NST nào là - HS quan sát kĩ hình nêu định: NST giới tínhNST giới đợc cặp NST số 23 khác + Tính đực cái nhau gi÷a nam vµ n÷ + TÝnh tr¹ng liªn quan giíi tÝnh cã ë TB nµo ? - §¹i diÖn nhãm ph¸t biÓu, tÝnh - GV ®a vÝ dô ë ngêi c¸c nhãm kh¸c bæ sung 44A + XX  n÷ 44A + XY  nam - So s¸nh ®iÓm kh¸c nhau - HS nªu ®iÓm kh¸c nhau gi÷a NST thêng vµ NST vÒ h×nh d¹ng, sè lîng, chøc n¨ng giíi tÝnh ? - GV giới thiệu ví dụ xác - HS quan sát kĩ hình, II. Cơ chế NST xác định định giới tính ở ngời th¶o luËn thèng nhÊt ý giíi tÝnh - Yªu cÇu quan s¸t H kiÕn: qua gi¶m ph©n + MÑ sinh ra 1 lo¹i trøng 12.2.  th¶o luËn. ? Cã mÊy lo¹i trøng vµ 22A + X tinh trùng đợc tạo ra qua + Bố sinh ra loại tinh trïng 22A + X vµ 22A + gi¶m ph©n ? Sù thô tinh gi÷a trøng Y vµ tinh trïng nµo t¹o ra + Sù thô tinh gi÷a trøng hîp tö ph¸t triÓn thµnh víi: con trai hay con g¸i - Tinh trùng X  XX (con - Cơ chế NST xác định giới - GV gäi mét HS lªn g¸i) tÝnh ë ngêi : tr×nh bµy trªn tranh + GV - Tinh trïng Y  XY (con P. (44A+XX) x (44A+XY) ph©n tÝch c¸c kh¸i niÖm trai) 22A+X đồng giao tử, dị giao tử - 1 HS lên trình bày, lớp GP 22A+X 22A+Y và sự thay đổi tỉ lệ nam, theo dõi bổ sung F1: 44A+XX (g¸i) n÷ theo løa tuæi. - HS nêu đợc :+ 2 loại tinh 44A+XY (trai) - V× sao tØ lÖ con trai vµ trïng t¹o ra víi tØ lÖ ngang - Sù ph©n li cña cÆp NST giíi.

(32) con g¸i sinh ra ~ 1 : 1 ? ? Tỉ lệ này đúng trong ®iÒu kiÖn nµo ? ? Sinh con trai hay g¸i do ngời mẹ đúng không ?. nhau +C¸c tinh trïng tham gia thô tinh víi x¸c suÊt ngang nhau +Số lợng thống kê đủ lớn. tÝnh trong qu¸ tr×nh ph¸t sinh giao tö vµ tæ hîp l¹i trong thô tinh là cơ chế xác định giới tÝnh. - GV giíi thiÖu: bªn c¹nh III.C¸c yÕu tè ¶nh hëng NST giíi tÝnh cã c¸c yÕu đến sự phân hoá giới tính tè m«i trêng ¶nh hëng - ¶nh hëng cña m«i trêng đến sự phân hoá giới tính. - HS nêu đợc các yếu tố trong: do rèi lo¹n tiÕt hooc - GV yªu cÇu HS nghiªn + hooc m«n môn sinh dục biến đổi cứu thông tin SGK  nêu + Nhiệt độ, cờng độ ánh giới tính nh÷ng yÕu tè ¶nh hëng s¸ng . - ¶nh hëng cña m«i trêng đến sự phân hoá giới tính - 1 vài HS phát biểu lớp bổ ngoài: nhiệt độ, nồng độ Sù hiÓu biÕt vÒ c¬ chÕ x¸c sung. CO2 ; ¸nh s¸ng định giới tính có ý nghĩa - HS lấy ví dụ để phân tích - ý nghĩa: Chủ động điều nh thÕ nµo trong s¶n chỉnh tỉ lệ đực, cái phù hợp xuÊt? với mục đích sản xuất c.Kết luận chung: HS đọc kết luận cuối bài trong SGK 1. Hoµn thµnh b¶ng sau: Sù kh¸c nhau gi÷a NST thêng vµ NST giíi tÝnh MĐ2 NST giíi tÝnh NST thêng 1) Tån t¹i mét cÆp trong TB lìng béi 1)……………………………………………................ 2)………………………………………….................. 2) Luôn tồn tại thành cặp tơng đồng 3)………………………………………….................. 3) Mang gen qui định tính trạng thờng của cơ thÓ d. Híng dÉn häc sinh tù häc ë nhµ So¹n vµ chuÈn bÞ tríc bµi 13: Di truyÒn liªn kÕt. Tuần 8 Tiết 15 1. Môc tiªu. Ngµy so¹n 9/10/2016 Ngµy gi¶ng 10 /10/2016 - Bµi 13 : di truyÒn liªn kÕt. a) KiÕn thøc: + Học sinh hiểu đợc những u thế của ruồi giấm đối với nghiên cứu di truyền + Mô tả và giải thích đợc thí nghiệm của Mooc gan + Nêu đợc ý nghĩa của di truyền liên kết, đặc biệt trong lĩnh vực chọn giống. b) Kĩ năng:+ Rèn kĩ năng hoạt động nhóm+ Phát triển t duy thực nghiệm qui nạp. c) Thái độ ;Yêu thích môn học kiến thức trọng tõm của bài: Mô tả và giải thích đợc thí nghiệm của Mooc gan + Nêu đợc ý nghĩa của di truyền liên kết, đặc biệt trong lĩnh vực chọn giống III . Định hướng phát triển năng lực: - Năng lực chung: * Nhóm năng lực làm chủ và phát triển bản thân - Năng lực tự học, tự giải quyết vấn đề ”. + Nhận ra và điều chỉnh những sai sót, hạn chế của bản thân khi thực hiện nhiệm vụ học tập thông qua lời góp ý của giáo viên, bạn bè, chủ động tìm kiếm sự hỗ trợ của người khác khi gặp khó khăn trong học tập. - Năng lực giải quyết vấn đề - Năng lực tư duy * Nhóm năng lực về quan hệ xã hội - Năng lực giao tiếp Biết đặt ra mục đích giao tiếp, diễn đạt ý kiến của mình một cách tự tin và lắng nghe ý kiến của các bạn trong nhóm..

(33) - Năng lực hợp tác - Năng lực chuyên biệt: Năng lực thành phần K3 K4 KN1 KN6. Mô tả mức độ thực hiện trong chủ đề Xác định được nhiệm vụ học tập thông qua công tác chuẩn bị nội dung bài học. Vận dụng kiến thức vào thực tiễn, Biết cách quan sát, ghi lại hình ảnh, xử lí thông tin. Biết mô tả hình ảnh quan sát được.. 2. ChuÈn bÞ GV. - Tranh phãng to H 13 ( SGK)hd1 HS. §äc tríc bµi míi 3. TiÕn tr×nh bµi d¹y a. KTBC ?. NhiÔm s¾c thÓ giíi tÝnh lµ g× §¸p ¸n - ë TB lìng béi:+ cã c¸c cÆp NST thêng (A)+ 1 cÆp NST giíi tÝnh: - Tơng đồng XX - Không tơng đồng XY NST giới tính mang gen qui định:+ Tính đực cái+ Tính trạng liên quan giới tính b. D¹y néi dung bµi míi Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Néi dung - GV y/c HS nghiªn cøu - HS tù thu nhËn vµ xö lÝ I.thÝ nghiÖm cña mooc gan th«ng tin  tr×nh bµy thÝ th«ng tin 1 HS tr×nh bµy thÝ nghiÖm, - ThÝ nghiÖm: nghiÖm cña Mooc gan P. x¸m, dµi x ®en, côt - GV y/c HS quan s¸t H líp nhËn xÐt, bæ sung F1: x¸m, dµi HS quan s¸t h×nh th¶o 13  th¶o luËn: ? T¹i sao phÐp lai gi÷a luËn thèng nhÊt ý kiÕn Lai ph©n tÝch: §ùc F1 x c¸i §en, côt ruồi đực F1 với ruồi cái trong nhóm thân đen, cánh cụt đợc + Vì đây là phép lai giữa FB : 1 xám, dài : 1 đen, cụt gäi lµ phÐp lai ph©n tÝch c¸ thÓ mang kiÓu h×nh tréi ? Mooc gan tiÕn hµnh lai víi c¸ thÓ mang kiÓu h×nh phân tích nhằm mục đích lặn Nhằm xác định kiểu gen g× ? Vì sao Mooc gan cho của ruồi đực F1 . kết quả r»ng c¸c gen cïng n»m lai ph©n tÝch cã 2 tæ hîp, mµ ruåi th©n ®en c¸nh côt trªn 1 NST - GV chốt lại đáp án cho 1 loại giao tử (bv)  - Giải thích kết quả (sơ đồ đúng và yêu cầu HS giải Đực F1 cho 2loại giao tử thÝch kÕt qu¶ phÐp lai.  c¸c gen n»m trªn cïng H13) mét NST , cïng ph©n li vÒ KÕt luËn: Di truyÒn liªn kÕt lµ trờng hợp các gen qui định - HiÖn tîng di truyÒn liªn giao tö. kÕt lµ g× ? - §¹i diÖn c¸c nhãm ph¸t nhãm tÝnh tr¹ng n»m trªn 1 biÓu, c¸c nhãm kh¸c bæ NST cïng ph©n li vÒ giao tö vµ cïng tæ hîp qua thô tinh. sung - 1 HS lªn tr×nh bµy trªn H 13 - Líp nhËn xÐt bæ sung - HS tù rót ra kÕt luËn - GV nªu t×nh huèng: ë II. ý nghÜa cña di truyÒn ruåi giÊm 2n = 8 nhng liªn kÕt TB có khoảng 4000 gen - HS nêu đợc mỗi NST sẽ - Trong TB mỗi NST mang  sù ph©n bè gen trªn mang nhiÒu gen nhiÒu gen t¹o thµnh nhãm gen NST nh thÕ nµo? liªn kÕt. - HS c¨n cø vµo kÕt qu¶ F2 -Nếu sự phân li độc lập làm - GV y/c HS th¶o luËn: của 2 trờng hợp  nêu đ? So sánh kiểu hình F2 ợc: F2 phân li độc lập xuất xuất hiện biến dị tổ hợp thỡ liên kết gen không tạo ra hay trong trêng hîp ph©n li hiÖn biÕn dÞ tæ hîp độc lập và di truyền liên hạn chế sự xuất hiện biến dị tổ.

(34) kÕt F2: di truyÒn liªn kÕt ? ý nghÜa cña di truyÒn kh«ng xuÊt hiÖn biÕn dÞ tæ liªn kÕt trong chän gièng hîp. - GV chèt l¹i kiÕn thøc. hợp - Trong chän gièng ngêi ta cã thÓ chän nh÷ng nhãm tÝnh tr¹ng tèt ®i kÌm víi nhau.. c. Cñng cè luyÖn tËp Kết luận chung: HS đọc kết luận cuối bài trong SGK 1. Thế nào là di truyền liên kết? Hiện tợng này đã bổ sung cho qui luật phân li độc lập cña Men §en nh thÕ nµo ? 2. Hoµn thµnh b¶ng sau: §Æc ®iÓm so s¸nh Di truyền độc lập Di truyÒn liªn kÕt Pa : Vµng , tr¬n x xanh, nh¨n X¸m, dµi x ®en, côt AaBb aabb BV. G Fa :. ………. - KiÓu gen - KiÓu h×nh. ab. ………………………................... 1 vµng tr¬n : 1 vµng nh¨n : 1 xanh tr¬n : 1 xanh nh¨n. bv bv. bv ¿❑ ❑. bv. ………. 1. BV bv. :1. bv bv. ………………………....................... ……………………....................... …………………………................... BiÕn dÞ tæ hîp d. Híng dÉn häc sinh tù häc ë nhµ  Häc bµi theo néi dung SGK  Lµm c©u hái 3, 4, vµo vë bµi tËp  Ôn lại sự biến đổi hình thái NST qua nguyên phân và giảm phân.. Tuần 8 Tiết 16. Ngµy so¹n 10/10/2016 Ngµy gi¶ng 12 /10/2016 TiÕt 14 - Bµi 14 : thùc hµnh: quan s¸t h×nh th¸i NhiÔm s¾c thÓ. 1. Môc tiªu. a) KiÕn thøc: HS biÕt nhËn d¹ng h×nh th¸i NST ë c¸c k×. b) KÜ n¨ng: + RÌn kÜ vÏ h×nh + Ph¸t triÓn kÜ n¨ng sö dông vµ quan s¸t tiªu b¶n díi kÝnh hiÓn vi c) Thái độ: + Bảo vệ, gìn giữ dụng cụ + Trung thực, chỉ vẽ những hình quan sát đợc. Mô tả và giải thích đợc thí nghiệm của Mooc gan + Nêu đợc ý nghĩa của di truyền liên kết, đặc biệt trong lĩnh vực chọn giống KỸ NĂNG SỐNG: -Kỹ năng hợp tác,lắng nghe tích cực,ứng xử trong nhóm. -kỹ năng quản lí thời gian,đảm nhận trách nhiệm. -kỹ năng thu nhập và xử lí thông tin. -kỹ năng đối chiếu,so sánh,khái quát đặc điểm hình thái nst. -kỹ năng tự tin khi trình bày ý kiến trước tổ,lớp. Các phương pháp,kỹ thuật dạy học tích:thí nghiệm ,thực hành,trực quan,nhóm 2. ChuÈn bÞ a. GV- Tranh c¸c k× cña nguyªn ph©n - KÝnh hiªn vi ( 2 c¸i - Bé tiªu b¶n NST b. HS. §äc tríc bµi míi 3. TiÕn tr×nh bµi d¹y.

(35) a. KT nêu hình thái nhiễm sắc thể trong các kì của nguyên phân,giảm phân? Các kì Kì trung gian Kì đầu Kì gữa Kì sau Kì cuối - đóng xoắn C¸c NST kÐp - C¸c NST NST kÐp chÎ C¸c NST Nguyên ,co ng¾n h×nh đóng xo¾n đơn dãn kÐp chẻ dọc däc ë t©m phân th¸i râ rÖt cực đại động thµnh 2 xo¾n,d¹ng xÕp thµnh NST đơn sîi m¶nh mét hµng Giảm ở dạng sợi Xoắn,co Xếp song Phân li về 2 Nst nằm phân1 mảnh ngắn song thành cực trong hàng nhân b. D¹y néi dung bµi míi Hoạt động của giáo viên Và HS Néi dung GV nªu y/c cña bµi thùc hµnh. - BiÕt nhËn d¹ng h×nh th¸i NST ë c¸c k× 1. Quan s¸t tiªu b¶n - Vẽ lại hình khi quan sát đợc NST: + §Æt tiªu b¶n lªn bµn - Cã ý thøc kØ luËt kh«ng nãi to kÝnh: quan s¸t ë béi gi¸c GV ph©n chia nhãm ph¸t dông cô thùc hµnh GV y/c HS nªu c¸c bíc tiÕn hµnh quan s¸t tiªu b¶n bÐ chuyÓn sang béi gi¸c NST lín  nhËn d¹ng TB ®ang - 1 HS tr×nh bµy c¸c thao t¸c. ë k× nµo Yêu cầu nêu đợc: - C¸c nhãm tiÕn hµnh quan Yêu cầu nêu đợc: s¸t lÇn lît c¸c tiªu b¶n - Khi nhận dạng đợc hình thái NST, các thành viên lần * Lu ý: + KÜ n¨ng sö dông kÝnh lợt quan sát  vẽ hình đã quan sát đợc vào vở. hiÓn vi - GV chèt l¹i kiÕn thøc - GV y/c các nhóm thực hiện theo qui trình đã hớng + Mỗi tiêu bản gồm nhiều dÉn- GV quan s¸t tiªu b¶n  x¸c nhËn kÕt qu¶ cña TB  cÇn t×m TB mang NST nh×n râ nhÊt tõng nhãm. 2. B¸o c¸o thu ho¹ch: Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh - GVtreo tranh c¸c k× cña nguyªn ph©n HS quan sát tranh đối chiếu với hình vẽ của nhóm  nhËn d¹ng NST ®ang ë k× nµo? Từng thành viên vẽ và chú thích các hình đã quan sát đợc vào vở. - vẽ hình quan sát vào vở - GV cung cÊp thªm th«ng tin + K× trung gian: TB cã nh©n + C¸c k× kh¸c c¨n cø voµ vÞ trÝ NST trong TB VD: k× gi÷a NST tËp trung ë gi÷a TB thµnh hµng, cã h×nh th¸i râ nhÊt c. Cñng cè luyÖn tËp - C¸c nhãm tù nhËn xÐt vÒ thao t¸c sö dông kÝnh, kÕt qu¶ quan s¸t tiêu bản- GV đánh giá chung về ý thức và kết quả của các nhóm - §¸nh gi¸ kÕt qu¶ cña nhãm qua b¶n thu ho¹ch d. Híng dÉn HS tù häc ë nhµ So¹n vµ chuÈn bÞ tríc bµi15: ADN . Tuần 9 Tiết 17. Ngµy so¹n 16/10/2016 Ngµy gi¶ng 17/10/2016 - Bµi. 1. Môc tiªu. a) KiÕn thøc:. 15 : ADN.

(36) + Học sinh phân tích đợc thành phần hoá học của AND, đặc biệt là tính đa dạng và tính đặc thù của nó. + Mô tả đợc cấu trúc không gian của AND theo mô hình của J.Oatxơn và F.Críc b) KÜ n¨ng: + Rèn kĩ năng hoạt động nhóm + Ph¸t triÓn kÜ n¨ng quan s¸t vµ ph©n tÝch kªnh h×nh. c. Thái độ :Trung thực trong học tập kiến thức trọng tõm của bài: thành phần hoá học của AND, tính đa dạng và tính đặc thï cña nã,cÊu tróc kh«ng gian cña AND theo m« h×nh cña J.Oatx¬n vµ F.CrÝc II . Định hướng phát triển năng lực: - Năng lực chung: * Nhóm năng lực làm chủ và phát triển bản thân - Năng lực tự học, tự giải quyết vấn đề ”. + Nhận ra và điều chỉnh những sai sót, hạn chế của bản thân khi thực hiện nhiệm vụ học tập thông qua lời góp ý của giáo viên, bạn bè, - Năng lực giải quyết vấn đề - Năng lực tư duy * Nhóm năng lực về quan hệ xã hội - Năng lực giao tiếp Biết đặt ra mục đích giao tiếp, diễn đạt ý kiến của mình một cách tự tin và lắng nghe ý kiến của các bạn trong nhóm. - Năng lực hợp tác - Năng lực chuyên biệt: Năng lực thành phần K3 K4 KN1 KN6. Mô tả mức độ thực hiện trong chủ đề Xác định được nhiệm vụ học tập thông qua công tác chuẩn bị nội dung bài học. Vận dụng kiến thức vào thực tiễn, Biết cách quan sát, ghi lại hình ảnh, xử lí thông tin. Biết mô tả hình ảnh quan sát được.. III . ChuÈn bÞ a. GV - Tranh: m« h×nh cÊu tróc ph©n tö AND- Hép m« h×nh AND ph¼ng- M« h×nh ph©n tö AND -HD1 b. HS §äc tríc bµi míi IV. TiÕn tr×nh bµi d¹y a. KTBC. Kh«ng Më bµi: AND kh«ng chØ lµ thµnh phÇn quan träng cña NST mµ cßn liªn quan mËt thiÕt với bản chất hoá học của gen. Vì vậy nó là cơ sở vật chất của hiện tợng di truyền ở cấp độ ph©n tö. b. D¹y néi dung bµi míi Hoạt động của giáo Hoạt động của học sinh Néi dung viªn - GV y/c häc sinh nghiªn - HS tù thu nhËn vµ xö lÝ I.CÊu t¹o ho¸ häc cña ph©n cøu th«ng tin SGK  thông tin  nêu đợc : tö ADN nêu thành phần hoá học + Gồm các nguyên tố : C , - Phân tử ADN đợc cấu tạo từ cña ADN ? H,O,N,P c¸c nguyªn tè C, H, O, N, P + §¬n ph©n lµ nuclª«tÝt - ADN là đại phân tử cấu tạo theo nguyªn t¾c ®a ph©n mµ - GV y/c HS đọc lại - C¸c nhãm th¶o luËn, đơn phân là cỏc nuclêôtít th«ng tin. Quan s¸t vµ thèng nhÊt c©u tr¶ lêi: (gåm 4 lo¹i A, T , G, X ) + Tính đặc thù do số lợng, ph©n tÝch H 15  th¶o.

(37) luËn: ? V× sao ADN cã tÝnh đặc thù và đa dạng - GV hoµn thiÖn kiÕn thøc vµ nhÊn m¹nh: CÊu tróc theo nguyªn t¾c ®a phân với 4 loại đơn phân kh¸c nhau lµ yÕu tè t¹o nên tính đa dạng và đặc thï cho ADN - GV y/ c HS đọc thông tin SGK, quan s¸t h×nh 15 vµ m« h×nh ph©n tö ADN  m« t¶ cÊu tróc kh«ng gian cña ph©n tö ADN ?. tr×nh tù, thµnh phÇn cña c¸c lo¹i nuclª«tÝt + C¸ch s¾p xÕp kh¸c nhau cña 4 lo¹i nuclª«tÝt t¹o nªn tÝnh ®a d¹ng - §¹i diÖn c¸c nhãm ph¸t biÓu, c¸c nhãm kh¸c bæ sung.. - Ph©n tö ADN cã cÊu t¹o ®a dạng và đặc thù do thành phÇn, sè lîng vµ tr×nh tù s¾p xÕp cña c¸c lo¹i nuclª«tÝt. - Tính đa dạng và đặc thù của ADN lµ c¬ së ph©n tö cho tính đa dạng và đặc thù của sinh vËt.. - HS quan sát hình, đọc th«ng tin  ghi nhí kiÕn thøc. - 1 HS lªn tr×nh bµy trªn tranh (m« h×nh) líp theo dâi, bæ sung.. II.CÊu trúc kh«ng gian cña ph©n tö ADN. - Ph©n tö ADN lµ mét chuçi xoắn kép, gồm 2 mạch đơn xoắn đều đặn quanh một trục - Tõ m« h×nh ADN  Gv theo chiÒu tõ tr¸i sang ph¶i y/c HS th¶o luËn: - Mỗi vòng xoắn có đờng ? Các loại nuclêôtít nào - HS nêu đợc các cặp liên kính 20 A0 chiều cao 34 A0 liªn kÕt víi nhau thµnh kÕt : A - T ; G - X . gåm 10 cÆp nuclª«tÝt. cÆp ? GV cho tr×nh tù mét - HS vËn dông nguyªn t¾c - HÖ qu¶ cña nguyªn t¾c bæ mạch đơn  y/c HS lên bổ sung  ghép các sung: xác định trình tự các nuclêôtít ở mạch 2. + Do tÝnh chÊt bæ sung cña 2 nuclª«tÝt ë m¹ch cßn l¹i m¹ch, nªn khi biÕt tr×nh tù ? Nêu hệ quả của nguyên - HS sử dụng t liệu SGK đơn phân của một mạch thì  để trả lời. t¾c bæ sung đợc trình tự đơn phân của m¹ch cßn l¹i. - GV nhÊn m¹nh: + Về tỉ lệ các loại đơn phân A+T trong ADN: tØ sè trong c¸c G+ X A=T;G=X ph©n tö ADN th× kh¸c  A+G=T+X nhau và đặc trng cho loài. c. Cñng cè luyÖn tËp Kết luận chung: HS đọc kết luận cuối bài trong SGK Khoanh tròn vào chữ cái chỉ ý trả lời đúng.MD2 1. Theo nguyªn t¾c bæ sung th×: a) A = T ; G = X c) A + X + T = G + X + T b) A + T = G + X d) Chỉ b và c đúng 2. Cho đoạn mạch đơn phân của phân tử ADN có trình tự sắp xếp như sau : -A-G-T-X-G-A-G-XHãy viết đoạn mạch đơn bổ sung với nó. d. Híng dÉn häc sinh tù häc ë nhµ  Häc bµi theo néi dung SGK  Lµm c©u hái 4 vµo vë bµi tËp §äc môc “Em cã biÕt”.

(38) Tuần 9 Tiết 18 1. Môc tiªu. Ngµy so¹n 18/10/2016 Ngµy gi¶ng 22/10/2016 Bµi 16 : ADN vµ b¶n chÊt cña gen. a) Kiến thức:+ Học sinh trình bày đợc các nguyên tắc của sự tự nhân đôi ở ADN + Nêu đợc bản chất hoá học của gen + Phân tích đợc các chức năng của ADN b) Kĩ năng: + Rèn kĩ năng hoạt động nhóm + Ph¸t triÓn kÜ n¨ng quan s¸t vµ ph©n tÝch kªnh h×nh. c.Thái độ +Nghiêm túc trong học tập kiến thức trọng tõm của bài: các nguyên tắc của sự tự nhân đôi ở ADN + Nêu đợc bản chất hoá học của gen II . Định hướng phát triển năng lực: - Năng lực chung: * Nhóm năng lực làm chủ và phát triển bản thân - Năng lực tự học, tự giải quyết vấn đề ”. + Nhận ra và điều chỉnh những sai sót, hạn chế của bản thân khi thực hiện nhiệm vụ học tập thông qua lời góp ý của giáo viên, bạn bè, chủ động tìm kiếm sự hỗ trợ của người khác khi gặp khó khăn trong học tập. - Năng lực giải quyết vấn đề - Năng lực tư duy * Nhóm năng lực về quan hệ xã hội - Năng lực giao tiếp . - Năng lực hợp tác - Năng lực chuyên biệt: Năng lực thành phần K3 K4 KN1 KN6. Mô tả mức độ thực hiện trong chủ đề Xác định được nhiệm vụ học tập thông qua công tác chuẩn bị nội dung bài học. Vận dụng kiến thức vào thực tiễn, Biết cách quan sát, ghi lại hình ảnh, xử lí thông tin. Biết mô tả hình ảnh quan sát được.. III. ChuÈn bÞ a. GV - Tranh: m« h×nh cÊu tróc ph©n tö AND - Hép m« h×nh AND ph¼ng- M« h×nh ph©n tö AND -HD1 b.hs §äc tríc bµi míi IV. TiÕn tr×nh bµi d¹y a. KTBC. ?.Nªu hÖ qu¶ cña nguyªn t¾c bæ sung: Đáp án + Do tính chất bổ sung của 2 mạch, nên khi biết trình tự đơn phân của một mạch thì  đợc trình tự đơn phân của mạch còn lại. + Về tỉ lệ các loại đơn phân trong ADN A = T ; G = X A + G = T + X. b. D¹y néi dung bµi míi.

(39) Hoạt động của giáo viên - GV y/c häc sinh nghiªn cøu th«ng tin ®o¹n 1, 2 SGK  th«ng tin trªn cho em biÕt ®iÒu g× ? - GV y/c HS tiÕp tôc nghiªn cøu th«ng tin. Quan s¸t H 16  th¶o luËn: ? Hoạt động đầu tiên của ADN khi b¾t ®Çu tù nh©n đôi ? Quá trình tự nhân đôi diÔn ra trªn mÊy m¹ch cña ADN ? C¸c nuclª«tÝt nµo liªn kÕt víi nhau thµnh tõng cÆp ? Sù h×nh thµnh m¹ch míi ë 2 ADN con diÔn ra nh thÕ nµo ? NhËn xÐt vÒ cÊu t¹o cña ADN mÑ vµ 2 ADN con - GV hoµn chØnh kiÕn thøc - Tõ ý kiÕn th¶o luËn GV y/c HS : ? M« t¶ s¬ lîc qu¸ tr×nh tù nhân đôi của ADN - GV cho HS lµm bµi tËp vËn dông: Mét ®o¹n m¹ch cã cÊu tróc: - A - G - T - X - X - A-T-X-A-G-G-T ViÕt cÊu tróc cña 2 ®o¹n ADN đợc tạo thành từ ®o¹n ADN trªn ? Quá trình tự nhân đôi của ADN diÔn ra theo nguyªn t¾c nµo - GV y/ c HS đọc thông tin SGK  nªu b¶n chÊt ho¸ häc cña gen - GV nhÊn m¹nh: mèi liªn quan kiÕn thøc cña 3 ch¬ng đã học: từ ý niệm về gen (nh©n tè di truyÒn)  Gen n»m trªn NST B¶n chÊt ho¸ häc lµ AND  1 ph©n tö ADN gåm nhiÒu gen ? Gen cã chøc n¨ng g×. Hoạt động của học sinh - HS tù thu nhËn vµ xö lÝ thông tin  nêu đợc : Kh«ng gian, thêi gian cña quá trình tự nhân đôi ADN. Néi dung I.AdN tự nhân đôi theo nh÷ng nguyªn t¾c nµo ?. - Các nhóm thảo luận, thống - ADN tự nhân đôi tại NST nhÊt ý kiÕn. ë k× trung gian, trong nhân + Ph©n tö ADN th¸o xo¾n, 2 tế bào. mạch đơn tách nhau dần - ADN tự nhân đôi theo đúng mẫu ban đầu. + DiÔn ra trªn 2 m¹ch + C¸c nucle«tÝt trªn m¹ch khu«n vµ ë m«i trêng néi bµo liªn kÕt theo nguyªn t¾c bæ sung + M¹ch míi h×nh thµnh theo m¹ch khu«n cña mÑ + CÊu t¹o cña 2 ADN con gièng nhau vµ gièng ADN mÑ - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, c¸c nhãm kh¸c bæ sung - 1 HS lªn tr×nh bµy trªn tranh, líp nhËn xÐt bæ sung - HS vËn dông kiÕn thøc  viết quá trình tự nhân đôi. - 1 HS lªn ch÷a bµi tËp, líp nhËn xÐt bæ sung - HS nêu đợc nguyên tắc: + Khu«n mÉu + Bæ sung + Gi÷ l¹i mét nöa. - Qua qu¸ tr×nh tù nh©n đôi: + Hai m¹ch ADN t¸ch nhau theo chiÒu däc + C¸c Nuclª«tÝt cña m¹ch khu«n liªn kÕt víi nuclª«tÝt tù do theo nguyªn t¾c bæ sung + 2 m¹ch míi cña 2 ADN con dần đợc hình thành dùa trªn m¹ch khu«n cña ADN mÑ theo chiÒu ngîc nhau. KÕt qu¶ : 2 ph©n tö ADN con đợc hình thành giống nhau vµ gièng ADN mÑ Nguyªn t¾c: (SGK trang 49) + Khu«n mÉu(ADN mẹ) + Bæ sung:A-T,G-X. + Gi÷ l¹i mét nöa. - HS nêu đợc : Gen là một II.B¶n chÊt cña gen ®o¹n cña AND cã cÊu t¹o - B¶n chÊt ho¸ häc cña gièng ADN gen lµ ADN. - Chøc n¨ng: Gen cã cÊu - HS hiểu đợc có nhiều loại trúc mang thông tin qui gen có chức năng khác nhau định cấu trúc phân tử Pr«tªin. - GV ph©n tÝch vµ chèt l¹i - HS tù nghiªn cøu th«ng III.Chøc n¨ng cña ADN 2 chøc n¨ng cña ADN tin Chøc n¨ng: - GV nhÊn m¹nh: Sù + Lu gi÷ th«ng tin di tryÒn +Truyền đạt thông tin di nhân đôi của ADN .

(40) truyÒn nhân đôi NST  đặc tính - HS ghi nhớ kiến thức di truyền ổn định qua các thÕ hÖ C. cñng cè luyÖn tËp Kết luận chung: HS đọc kết luận cuối bài trong SGK Khoanh tròn vào chữ cái chỉ ý trả lời đúng.Quá trình tự nhân đôi của ADN xảy ra ë:MD1 a) K× trung gian b) K× ®Çu c) K× giòa d) K× sau e) K× cuèi 2. Phân tử ADN nhân đôi theo nguyên tắc:MD2 a) Khu«n mÉu b) Bæ sung c) Giữ lại một nửa d) Chỉ a và b đúng e) Cả a, b, c d. Híng dÉn HS tù häc á nhµ Häc bµi theo néi dung SGK§äc bµi 17. Tuần 9 Tiết 17. Ngµy so¹n 10/10/2013 Ngµy gi¶ng 14/10/2013 - Bµi 17 : mèi liªn hÖ gi÷a gen vµ arn. 1. Môc tiªu. a) Kiến thức:+ Học sinh mô tả đợc cấu tạo sơ bộ và chức năng của ARN + Biết xác định những điểm giống nhau và khác nhau cơ bản giữa ARN và AND + Trình bày đợc sơ bộ quá trình tổng hợp ARN và nguyên tắc tổng hợp của quá trình nµy b) KÜ n¨ng: + RÌn t duy ph©n tÝch so s¸nh + Ph¸t triÓn kÜ n¨ng quan s¸t vµ ph©n tÝch kªnh h×nh c) Thái độ: Nghiêm túc trong giờ học 2. ChuÈn bÞ a. GV - Tranh: m« h×nh ARN Tranh phãng to H 17.1 vµ 17.2 - Hép m« h×nh ARN b. §äc tríc bµi míi 3. TiÕn tr×nh bµi d¹y a. KTBC. ? Nªu b¶n chÊt,chức năng cña gen §¸p ¸n - B¶n chÊt ho¸ häc cña gen lµ ADN - Chức năng: Gen có cấu trúc mang thông tin qui định cấu trúc phân tử Prôtêin b. D¹y néi dung bµi míi Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Néi dung - GV y/c häc sinh nghiªn - HS tù thu nhËn vµ xö lÝ I.T×m hiÓu arn cứu thông tin SGK quan thông tin  nêu đợc : - ARN cÊu t¹o tõ c¸c s¸t H 17.1 tr¶ lêi c¸c + CÊu t¹o ho¸ häc nguyªn tè C, H, O , N, P -c©u hái + Tªn c¸c lo¹i nuclª«tÝt ARN cÊu t¹o theo nguyªn ? ARN có thành phần hoá - Một vài HS phát biểu hoàn tắc đa phân mà đơn phân là häc nh thÕ nµo chØnh kiÕn thøc 4 lo¹i nuclª«tÝt: A, U, G, X ? Tr×nh bµy cÊu t¹o ARN -vËn dông kiÕn thøc so s¸nh cÊu t¹o cña ARN vµ ADN - GV y/ HS lµm bµi tËp  hoµn thµnh b¶ng 17 môc  (trang 51) - §¹i diÖn nhãm lªn tr×nh - GV chèt l¹i kiÕn thøc: bµy trªn b¶ng, c¸c nhãm kh¸c bæ sung aRN §Æc ®iÓm ADN - Số mạch đơn 1 2 - Các loại đơn phân A, U, G, X A, T, G, X - KÝch thíc, khèi lîng Nhá Lín Gv ph©n tÝch : - ARN gåm: Tuú theo chøc n¨ng mµ - HS ghi nhí kiÕn thøc + m ARN: truyền đạt thông ARN chia thµnh c¸c lo¹i tin qui định cấu trúc của kh¸c nhau pr«tªin.

(41) + t ARN : vËn chuyÓn axÝt amin + r ARN : lµ thµnh phÇn cÊu t¹o nªn rib«x«m - Gv y/c HS nghiên cứu - HS sử dụng thông tin SGK II.ARN đợc tổng hợp theo thông tin SGK  trả lời nêu đợc: nguyªn t¾c nµo? c©u hái: ? ARN đợc tổng hợp ở kì + ARN đợc tổng hợp ở kì - Quá trình tổng hợp ARN trung gian t¹i NST nµo cña chu k× tÕ bµo t¹i NST ë k× trung gian,trong - GV mô tả quá trình tổng + ARN đợc tổng hợp từ nhõn tế bào. hîp ARN dùa vµo H 17.2 ADN - GV y/c HS quan s¸t H - HS ghi nhí kiÕn thøc - Qu¸ tr×nh tæng hîp ARN: 17.2  tr¶ lêi 3 c©u hái - C¸c nhãm th¶o luËn thèng + Gen th¸o xo¾n, t¸ch dÇn SGK thành 2 mạch đơn ? ARN đợc tổng hợp dựa nhất ý kiến. vào một hay 2 mạch đơn + A RN tổng hợp dựa vào 1 + Các nuclêôtít ở mạch khu«n liªn kÕt víi nuclªotÝt mạch đơn cña gen tù do theo nguyªn t¾c bæ ? C¸c lo¹i nuclª«tÝt nµo liªn kÕt víi nhau t¹o + Liªn kÕt theo nguyªn t¾c sung + Khi tæng hîp xong ARN bæ sung thµnh m¹ch ARN t¸ch khái gen ®i ra chÊt tÕ ? nhËn xÐt tr×nh tù c¸c A-U ; T-A ; G-X ; X- G đơn phân trên ARN so + ARN có trình tự tơng ứng bào. với mỗi mạch đơn của với mạch khuôn theo NTBS - Nguyên tắc tổng hợp: + Khu«n mÉu: Dùa trªn 1 gen mạch đơn của gen - HS ghi nhí kiÕn thøc - GV chèt l¹i kiÕn thøc + Bæ sung: A-U ; T-A - GV y/c HS tiÕp tôc th¶o G-X ; X-G - C¸c nhãm th¶o luËn thèng luËn Mèi quan hÖ gen - ARN ? Qu¸ tr×nh tæng hîp nhÊt c©u tr¶ lêi. Tr×nh tù c¸c nuclª«tÝt trªn ARN theo nh÷ng nguyªn mạch khuôn qui định trình t¾c nµo tù c¸c nuclª«tÝt trªn ARN ? Nªu mèi quan hÖ gen ARN c.Cñng cè luyÖn tËp Kết luận chung: HS đọc kết luận cuối bài trong SGK Khoanh tròn vào chữ cái chỉ ý trả lời đúng.1. Quá trình tổng hợp ARN xảy ra ở : a) K× trung gian b) K× ®Çu c) K× gi÷a d) K× sau e) K× cuèi 2. Loại ARN có chức năng truyền đạt thông tin di truyền : a) t ARN b) m ARN c) r ARN d) C¶ a, b vµ c 3. Một đoạn mạch ARN có trình tự : - A – U – G – X – U – U – G – A a) Xác định trình tự các nuclêotít trong đoạn gen đã tổng hợp ra đoạn ARN trên d. Híng dÉn häc sinh tù häc ë nhµ Lµm c©u hái 1, 2, 3 SGK § §äc tríc bµi 18:. Tuần 9 Tiết 18 I. Môc tiªu. Ngµy so¹n 16/10/2013 Ngµy gi¶ng 17/10/2013 - Bµi 18 : pr«tªin. a) Kiến thức: + Học sinh nêu đợc thành phần hoá học của prôtêin, phân tích đợc tính đặc thï vµ ®a d¹ng cña nã. + Mô tả đợc các bậc cấu trúc của prôtêin và hiểu đợc vai trò của nó. + Trình bày đợc các chức năng của prôtêin b) KÜ n¨ng: + RÌn t duy ph©n tÝch, hÖ thèng ho¸ kiÕn thøc. + Ph¸t triÓn kÜ n¨ng quan s¸t vµ ph©n tÝch kªnh h×nh..

(42) c) Thái độ : yờu thớch mụn học II. ChuÈn bÞ Gv. Tranh phãng to H 18 SGK HS. đọc trớc bài mới III. TiÕn tr×nh bµi d¹y 1. KTBC. ?. A RN đợc tổng hợp theo nguyên tắc nào? §¸p ¸n - Qu¸ tr×nh tæng hîp ARN t¹i NST ë k× trung gian - Quá trình tổng hợp ARN:+ Gen tháo xoắn, tách dần thành 2 mạch đơn + C¸c nuclª«tÝt ë m¹ch khu«n liªn kÕt víi nuclªotÝt tù do theo nguyªn t¾c bæ sung + Khi tæng hîp xong ARN t¸ch khái gen ®i ra chÊt tÕ bµo. - Nguyên tắc tổng hợp:+ Khuôn mẫu: Dựa trên 1 mạch đơn của gen + Bæ sung: A-U ; T-A G-X ; X-G Mở bài: Prôtêin đảm nhận nhiều chức năng liên quan đến toàn bộ cấu trúc và hoạt động sống của tế bào, biểu hiện thành các tính trạng của cơ thể. 2. D¹y néi dung bµi míi Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Néi dung - GV y/c häc sinh nghiªn I.CÊu tróc cña pr«tªin cøu th«ng tin SGK  tr¶ - HS sö dông th«ng tin lêi c¸c c©u hái ? Nêu thành phần hoá SGK để trả lời. - Pr«tªin lµ hîp chÊt h÷u c¬ häc vµ cÊu t¹o cña gåm c¸c nguyªn tè: C, H, O , pr«tªin N ? Trình bày cấu tạo ARN - Các nhóm thảo luận  - Prôtêin là một đại phân tử - GV y/c HS th¶o luËn: thèng nhÊt c©u tr¶ lêi đợc cấu trúc theo nguyên tắc ? Tính đặc thù của + Tính đặc thù thể hiện ở đa phân mà đơn phân là a xít prôtêin đợc thể hiện nh số lợng, thành phần và amin thÕ nµo tr×nh tù cña axÝt amin - Pr«tªin cã tÝnh ®a d¹ng vµ ? Yếu tố nào xác định sự + Sự đa dạng do cách sắp đặc thù do thành phần, số lđa dạng của prôtêin xÕp kh¸c nhau cña 20 lo¹i îng vµ tr×nh tù c¸c axit amin ? V× sao pr«tªin cã tÝnh a xÝt amin - C¸c bËc cÊu tróc: đa dạng và đặc thù - §¹i diÖn nhãm ph¸t biÓu, + CÊu tróc bËc 1: lµ chuçi c¸c nhãm kh¸c bæ sung aa có trình tự xác định - GV y/c HS quan sát H - HS quan sát hình, đối + Cấu trúc bậc 2: là chuỗi aa 18, th«ng b¸o: tÝnh ®a chiÕu c¸c bËc cÊu tróc  t¹o vßng xo¾n lß xo dạng và đặc thù còn biểu ghi nhớ kiến thức + CÊu tróc bËc 3: do cÊu tróc hiện ở cấu trúc không - HS xác định đợc: Tính bậc 2 cuộn xếp theo kiểu đặc gian đặc trng thể hiện ở cấu trng tróc bËc 3 vµ bËc 4 + CÊu tróc bËc 4: gåm 2 hay - Tính đặc thù của prôtêin nhiÒu chuçi a xÝt amin kÕt đợc thể hiện thông qua hîp víi nhau cÊu tróc kh«ng gian nh thÕ nµo ? - Gv gi¶ng cho HS 3 - HS nghe gi¶ng kÕt hîp II.Chøc n¨ng cña pr«tªin nhóm chức năng của đọc thông tin  ghi nhớ pr«tªin kiÕn thøc a) Chøc n¨ng cÊu tróc: lµ VD: pr«tªin d¹ng sîi lµ thµnh phÇn quan träng x©y thµnh phÇn chñ yÕu cña dùng c¸c bµo quan vµ mµng da, m« liªn kÕt sinh chÊt  h×nh thµnh c¸c GV ph©n tÝch thªm c¸c đặc điểm của mô, cơ quan, chøc n¨ng: c¬ thÓ. + Lµ thµnh phÇn t¹o nªn kh¸ng thÓ b) Vai trß xóc t¸c c¸c qu¸ trình trao đổi chất: Bản chất + Pr«tªin ph©n gi¶i  enzim lµ pr«tªin, tham gia cung cÊp n¨ng lîng c¸c ph¶n øng sinh ho¸ + TruyÒn xung thÇn kinh.

(43) + V× c¸c vßng xo¾n d¹ng c) Vai trß ®iÒu hoµ c¸c qu¸ sîi, bÖn l¹i kiÓu d©y trình trao đổi chất: các thõng  chÞu lùc khoÎ hoocm«n phÇn lín lµ pr«tªin + C¸c lo¹i enzim:  ®iÒu hµo c¸c qu¸ tr×nh sinh * Amilaza biÕn tinh bét lÝ trong c¬ thÓ. * Tãm l¹i:  đờng Prôtêin đảm nhận nhiều chức * Pepsin: c¾t pr«tªin năng, liên quan đến hoạt chuçi dµi  chuçi ng¾n động sống của tế bào , biểu + Do thay đổi tỉ lệ bất thhiện thành các tính trạng của êng cña insulin  t¨ng lc¬ thÓ. ợng đờng trong máu 3. Cñng cè luyÖn tËp Kết luận chung: HS đọc kết luận cuối bài trong SGK Khoanh tròn vào chữ cái chỉ ý trả lời đúng. 1. Tính đa dạng và đặc thù của prôtêin là do: a) Sè lîng, thµnh phÇn c¸c lo¹i a xÝt amin d) Chỉ a và b đúng b) TrËt tù s¾p xÕp c¸c a xÝt amin e) C¶ a, b vµ c . c) CÊu tróc kh«ng gian cña pr«tªin 2. Bậc cấu trúc có vai trò chủ yếu xác định tính đặc thù của prôtêin: a) CÊu tróc bËc 1 c) CÊu tróc bËc 3 b) CÊu tróc bËc 2 d) CÊu tróc bËc 4 4 Híng dÉn häc sinh tù häc ë nhµ Lµm c©u hái 2, 3, 4 SGK vµo vë bµi tËp ¤n l¹i ADN vµ ARN.§äc vµ so¹n tríc bµi 19. Tuần 11 Tiết 19. Ngµy so¹n 16/10/2013 Ngµy gi¶ng 21/10/2013 Bµi 19 : mèi quan hÖ gi÷a gen vµ tÝnh tr¹ng. I. Môc tiªu. a) Kiến thức:+ Học sinh hiểu đợc mối quan hệ giữa ARN và Prôtêin thông qua việc trình bµy sù h×nh thµnh chuçi axÝtamin + Giải thích đợc mối quan hệ trong sơ đồ + Gen (mét ®o¹n ADN)  mARN  pr«tªin  tÝnh tr¹ng b) KÜ n¨ng+ RÌn t duy ph©n tÝch, hÖ thèng ho¸ kiÕn thøc. + Ph¸t triÓn kÜ n¨ng quan s¸t vµ ph©n tÝch kªnh h×nh. c.Thái độ:Thấy đợc mối quan hệ giữa gen và tính trạng kỹ năng sống: kỹ năng tự tin khi trình bày ý kiến. Kỹ năng lắng nghe tích cực ,trình bày suy nghĩ. Kỹ năng tìm kiếm và xử lí thông tin để tìm hiểu mối quan hệ giữa ARN và prôtêin ,về mối quan hệ giữa gen và tính trạng. II. ChuÈn bÞ a. GV - Tranh phãng to H 19 SGK b. HS đọc trứớc bài Phương pháp kỹ thuật dạy học tích cực: động não,trực quan,vấn đáp,dạy học nhóm. III. Bài mới 1 Ổn định tổ chức 2. Kiểm tra bài cũ Kể tên các loại ARN và nêu chức năng của chúng? 3. Bài mới Hoạt động 1: Mối quan hệ giữa ARN và prôtêin Hoạt động của giáo Hoạt động của học sinh Néi dung viªn - GV y/c häc sinh nghiªn - HS tù thu nhËn vµ xö lÝ cøu th«ng tin ®o¹n 1 SGK th«ng tin - m ARN lµ d¹ng trung gian  hãy cho biết giữa gen và - Thảo luận nhóm, thống có vai trò truyền đạt thông tin vÒ cÊu tróc cña pr«tªin pr«tªin cã quan hÖ víi nhÊt c©u tr¶ lêi.

(44) nhau qua d¹ng trung gian nµo? ? Vai trß cña d¹ng trung gian đó - GV chèt l¹i kiÕn thøc - GV y/c HS quan s¸t H 19.1  th¶o luËn: ? Nªu c¸c thµnh phÇn tham gia tæng hîp chuçi a xÝt amin ? C¸c lo¹i nuclª«tÝt nµo ë m ARN vµ t ARN liªn kÕt víi nhau ? T¬ng quan vÒ sè lîng gi÷a a xÝtamin vµ nuclª«tÝt cña m ARN khi ë trong ribb«x«m - GV hoµn thiÖn kiÕn thøc ? Tr×nh bµy qu¸ tr×nh h×nh thµnh chuçi a xÝt amin - GV ph©n tÝch kÜ cho HS + Sè lîng thµnh phÇn, tr×nh tù s¾p xÕp c¸c aa t¹o nên tính đặc trng cho mỗi lo¹i pr«tªin + Sù t¹o thµnh chuçi aa dùa trªn khu«n mÉu ARN. + Dạng trung gian: mARN sắp đợc tổng hợp từ nhân ra + Vai trß: mang th«ng tin chÊt tÕ bµo tæng hîp pr«tªin - §¹i diÖn nhãm ph¸t biÓu, líp bæ sung - HS quan sát hình, đọc kĩ chó thÝch, th¶o luËn trong nhóm nêu đợc : + Thµnh phÇn tham gia: m ARN, t ARN, rib«x«m + C¸c lo¹i nuclª«tÝt liªn kÕt theo NTBS A-U ; G-X + T¬ng quan: 3 nuclª«tÝt  1 axÝt amin - §¹i diÖn nhãm ph¸t biÓu, líp nhËn xÐt bæ sung. - Sù h×nh thµnh chuçi axÝt amin: + m ARN rời khỏi nhân đến ribôxôm để tổng hợp prôtêin + C¸c tARN mang axÝt amin - 1 HS trình bày trên sơ đồ, vào ribôxôm khớp với líp nhËn xÐt bæ sung mARN theo NTBS  đặt a xít amin vào đúng vị trí + Khi rib«x«m dÞch mét nÊc - HS ghi nhí kiÕn thøc: Khi trªn m ARN  1 axit amin biết trình tự các nuclêôtít đợc nối tiếp trªn mARN  biÕt tr×nh tù + Khi r«b«x«m dÞch chuyÓn c¸c a xÝt amin cña pr«tªin hÕt chiÒu dµi cña m ARN  chuỗi a xít amin đợc tổng hîp xong. - Nguyªn t¾c tæng hîp: + Khu«n mÉu (m ARN) + Bæ sung (A-U ; G-X) Hoạt động 2: Mối quan hệ giữa gen và tính trạng - Gv y/c häc sinh quan s¸t - HS quan s¸t h×nh vËn - Mèi liªn hÖ: H 19.2 và 19.3  giải dụng kiến thức đã học ở ch- + ADN là khuôn mẫu để ơng 3 để trả lời thÝch tæng hîp m ARN ? Mối liên hệ giữa các - Một vài học sinh phát + m ARN là khuôn mẫu để thành phần trong sơ đồ biểu, lớp bổ sung hoàn tổng hợp chuỗi aa (cấu trúc thiÖn kiÕn thøc. theo trËt tù 1 , 2 , 3 bËc 1 cña pr«tªin) + Pr«tªin tham gia cÊu tróc và hoạt động sinh lí của tế bµo  biÓu hiÖn thµnh tÝnh - HS tù thu nhËn th«ng tin, tr¹ng - GV y/c häc sinh nghiªn ghi nhí kiÕn thøc. - B¶n chÊt mèi quan hÖ cøu th«ng tin SGK (trang gen - tÝnh tr¹ng : 1 HS lªn tr×nh bµy b¶n 58) + Tr×nh tù c¸c Nu trong ? Nêu bản chất mối liên hệ chất mối liên hệ gen  tính ADN qui định trình tự các trong sơ đồ tr¹ng Nu trong ARN, qua đó qui định trình tự các aa của ph©n tö pr«tªin. Pr«tªin tham gia vào các hoạt động cña tÕ bµo  biÓu hiÖn thµnh tÝnh tr¹ng Kết luận chung: HS đọc kết luận cuối bài trong SGK IV. KiÓm tra - §¸nh gi¸. 1. Trình bày sự hình thành chuỗi a xít amin trên sơ đồ? 2. Nªu b¶n chÊt mèi quan hÖ gi÷a gen vµ tÝnh tr¹ng ?. V. DÆn dß - bµi tËp vÒ nhµ.

(45) 2. Häc bµi theo néi dung SGK 3. Tr¶ lêi c¸c c©u hái SGK 4. ¤n l¹i cÊu tróc kh«ng gian cña AND. Tuần 11 Tiết 20. Ngµy so¹n 22/10/2013 Ngµy gi¶ng 24/10/2013 Bµi 20 : thùc hµnh Quan s¸t vµ l¾p m« h×nh adn. I. Môc tiªu. 1) KiÕn thøc: Còng cè l¹i kiÕn thøc vÒ cÊu tróc kh«ng gian cña ADN 2) KÜ n¨ng: + RÌn thao t¸c l¾p r¸p m« h×nh ADN + Ph¸t triÓn kÜ n¨ng quan s¸t vµ ph©n tÝch m« h×nh ADN 3) Thái độ: + Gi¸o dôc ý thøc häc tËp bé m«n Kỹ năng sống: kỹ năng hợp tác,ứng xử,giao tiếp trong nhóm. Kỹ năng thu nhập và xử lí thông tin khi quan sát để lắp được từng đơn phân nuclêic trong mô hình phân tử ADN . kỹ năng quản lí thời gian và đảm nhận trách nhiệm được phân công II. §å dïng d¹y häc. - M« h×nh ph©n tö ADN - Hộp đựng mô hình cấu trúc phân tử ADN tháo rời - M¸y chiÕu( nếu có) Các phương pháp /kỹ thuật dạy học : thí nghiệm thực hành,dạy học nhóm,trực quan. III. Hoạt động Dạy - Học. * GV kiÓm tra bµi cò: M« t¶ cÊu tróc kh«ng gian cña ADN ? Hoạt động 1: Quan sát mô hình cấu trúc không gian của phân tử adn a) Quan s¸t m« h×nh Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh - GV híng dÉn HS quan s¸t m« h×nh ph©n - HS quan s¸t kÜ m« h×nh, vËn dông tö ADN, th¶o luËn: kiến thức đã học  ? Vị trí tơng đối của 2 mạch nuclêôtít ? ChiÒu xo¾n cña 2 m¹ch nêu đợc : ? §êng kÝnh vßng xo¾n + ADN gåm 2 m¹ch song song, xo¾n ? ChiÒu cao vßng xo¾n ph¶i ? Sè cÆp nuclª«tÝt trong 1 chu k× xo¾n + §êng kÝnh 20 A0 , chiÒu cao 34A0 , ? C¸c lo¹i nuclª«tÝt nµo liªn kÕt víi nhau gåm 10 cÆp nuclª«tÝt/1 chu k× xo¾n thµnh cÆp + C¸c nuclª«tÝt liªn kÕt thµnh cÆp theo - GV gäi häc sinh lªn tr×nh bµy trªn m« NTBS: A – T ; G – X h×nh - §¹i diÖn nhãm võa tr×nh bµy, võa chØ trªn m« h×nh + §Õm sè cÆp + ChØ râ lo¹i nuclª«tÝt nµo liªn kÕt víi nhau b) ChiÕu m« h×nh ADN Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh - GV híng dÉn HS chiÕu m« h×nh ADN - Mét vµi HS dïng nguån s¸ng phãng lªn mµn h×nh  y/c HS so s¸nh h×nh nµy h×nh chiÕu cña m« h×nh ADN lªn mµn hình nh đã hớng dẫn víi h×nh 15 SGK.

(46) - HS quan sát hình, đối chiếu với hình 15  rót ra nhËn xÐt Hoạt động 2: Lắp ráp mô hình cấu trúc không gian của phân tử and Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh - Gv híng dÉn c¸ch l¾p r¸p m« h×nh - HS ghi nhí c¸ch tiÕn hµnh + Lắp machk 1: theo chiều từ chân đế lên hoặc từ trên đỉnh trục xuống Chó ý: Lùa chän chiÒu cong cña ®o¹n cho hợp lí, đảm bảo khoảng cách với trục gi÷a - C¸c nhãm l¾p m« h×nh theo híng dÉn. + L¾p m¹ch 2: T×m vµ l¾p c¸c ®o¹n cã Sau khi l¾p xong c¸c nhãm kiÓm tra tæng chiÒu cong song song mang nuclª«tÝt theo thÓ: NTBS víi ®o¹n 1 + ChiÒu xo¾n cña 2 m¹ch + KiÓm tra tæng thÓ 2 m¹ch + Sè cÆp cña mçi chi k× xo¾n + Sù liªn kÕt theo NTBS - §¹i diÖn c¸c nhãm nhËn xÐt tæng thÓ - GV y/c các nhóm cử đại diện, đánh giá đánh giá kết quả chÐo kÕt qu¶ l¾p r¸p m« h×nh. IV. KiÓm tra - §¸nh gi¸. - GV nhËn xÐt chung vÒ tinh thÇn, kÕt qu¶ giê thùc hµnh - GV căn cứ vào phần trình bày của HS và kết quả lắp ráp mô hình AND để cho điểm V. DÆn dß. VÏ h×nh 15 SGK vµo vë ¤n tËp 3 ch¬ng ( 1, 2, 3) theo c©u hái cuèi bµi. Tuần 11 Tiết 21. Ngày soạn 27/10/2013 Ngày dạy 28/10/2013. kiÓm tra mét tiÕt. I . Môc tiªu. 1. Kiến thức: + Học sinh hiểu và làm đợc toán lai một cặp tính trạng + Nêu đợc diễn biến của NST qua các kỳ trong giảm phân + Trình bày đợc cấu trúc của ADN 2. Kü n¨ng: + RÌn t duy ph©n tÝch, hª thèng ho¸ kiÕn thøc + RÌn luyÖn kü n¨ng lµm bµi, t duy logic. 3. Thái độ:+ Giáo dục ý thức độc lập trong suy nghĩ, tự lực trong làm bài II. Đồ dùng dạy - học Đề thi, đáp án và biểu điểm. Iii. ThiÕt lËp ma trËn 2 chiÒu. Chủ đề chÝnh Các. thí. Các mức độ cần đánh giá NhËn biÕt Th«ng hiÓu VËn dông TNKQ Tù luËn TNKQ Tù luËn TNKQ Tù luËn 1 1 I 0.25 0.25 3.0. Tæng 3 3,5.

(47) nghiệm của menden NhiÔm s¾c thÓ ADN. 1 1.0. 1 1.0. 2 1.25. Tæng. 1 1.0. 2 0, 5 1 0.25. 1 3.0 1 3.0. 2 0.5. 1 1.0 2 4.0. 4 2.5 2 4.0 9 10. ĐÁP ÁN VÀ BIỂU ĐIỂM. A/ TRẮC NGHIỆM( 2 ĐIỂM )I.Mỗi câu chọn đúng 0,25 đ Câu 1 Đáp án Câu 2. 1 b 1. 2 c 2. 3 c 3. Đáp án. 2 lần. 4 tế bào con. Đơn bội. 4 a 4 Giảm đi một nửa. Câu NST là cấu trúc mang gen trên đó mỗi gen ở một vị trí xác định . 1. NST có đặc tính tự nhân đôi : các tính trạng di truyền được sao chép qua các thế hệ. Câu Mạch khuôn ADN : - A – T – X – G – T – G – A – A – G – X 2 Mạch bổ sung :-T–A–G–X–A–X–T–T–X–G–. 0,5đ 0,5đ 0,5đ 0,5.

(48) Cõu Sơ đồ thể hiện mối liên hệ giữa gen và tính trạng . Cụ thể: + Gen là khuôn mẫu để tổng hợp mARN 3 + mARN lµm khu«n mÉu tæng hîp chuçi a xÝt amin cÊu thµnh pr«tªin + Prôtêin chịu tác động của môi trờng biểu hiện thành tính trạng. 1 1 1. Câu Vì F1toàn gà nòi,lông đen ->gà nòi là trội so với gà tàu,lông đen là 4 trội so với lông vàng. Quy ước gen; A gà nòi a gà tàu B lông đen b lông vàng Sơ đồ lai. Pt/c gà nòi ,lông đen x gà tàu,lông vàng AABB aabb Gp AB ab F1 AaBb (100% gà nòi ,lông đen) F1 x F1 AaBb x AaBb KG. 9 A—B 3A- bb 3a ab1a-b KH 9 gà nòi ,lông đen 3 gà nòi ,lông vàng, 3 gà tàu ,lông vµng 1 gà tàu,lông vàng .. 1. 1 1.

(49) A. Trắc nghiệm:(2đ). I (1đ)Khoanh tròn vào đầu câu trả lời đúng . Câu 1: Khi cho cây cà chua quả đỏ thuần chủng lai phân tích thì thu được: a. Toàn quả vàng. c. Tỉ lệ 1quả đỏ, 1 quả vàng b. Toàn quả đỏ. Câu 2: Ýnghĩa của di truyền liên kết:. a. Tạo ra biến dị tổ hợp b. Loại bỏ tính trạng xấu.. d. Tỉ lệ 3 quả đỏ, 1 quả vàng. c. Hạn chế sự xuất hiện biến dị tổ hợp. d. Tạo tính trạng tốt.. Câu 3: Ruồi giấm có 2n = 8 . Một tế bào ở ruồi giấm có bao nhiêu nhiểm sắc thể đơn trong các trường hợp sau đây qua quá trình giảm phân II. a. / 2 b. / 4 c. / 8 d. /16 Câu 4:Ý nghĩa của quy luật phân li độc lập:. a. Chỉ ra nguyên nhân làm xuất hiện biến dị tổ hợp b.Chỉ ra cặp nhân tố di truyền. c. Chỉ ra kết quả lai. d. Chỉ ra cách chọn giống. II(1đ)Chọn các cụm từ trong ngoặc đơn sau : ( 4 tế bào con ; đơn bội ; 2 lần; giảm đi 1 nửa) điền vào ô trống các câu sau đây. Giảm phân là sự phân chia của tế bào sinh dục ( 2n NST) ở kì chín qua (1) ……………… phân bào liên tiếp, tạo ra (2) ……………… điều mang bộ NST (3) ………………. (nNST) . Nghĩa là số lượng NST ở tế bào con (4) ……………… so với tế bào mẹ.. B. Tự luận: (8đ). Câu 1:(1đ)Nêu chức năng của nhiễm sắc thể. Câu 2: (1đ) Một đoạn mạch ARN có trình tự các nuclêôtíc như sau: A – G – U - X - U - G - U - X - A - G - .Xác định trình tự các nuclêôtíc trong đoạn gen đã tổng hợp ra đoạn ARN trên. Câu:3 (3đ) Nêu bản chất giữa gen và tính trạng qua sơ đồ: Gen ( 1 đoạn ADN) - mARN - prôtêin - Tính trạng. Câu 4:(3đ) Cho hai giống gà thuần chủng giao phối với nhau giữa gà tàu, lông vàng và gà nòi màu lông đen được F1 toàn gà nòi màu lông đen. Khi cho các con F1 giao phối với nhau thì tỉ lệ kiểu hình sẽ như thế nào? Cho biết màu lông chỉ một nhân tố di truyền qui định. Phần tự luận hs làm ra giấy riêng..

(50) ĐÁP ÁN VÀ BIỂU ĐIỂM. A/ TRẮC NGHIỆM( 2 ĐIỂM )I.Mỗi câu chọn đúng 0,25 đ Câu 1 1 2 3 4 Đáp án b c c a Câu 2 1 2 3 4 Đáp án 2 lần 4 tế bào con Đơn bội Giảm đi một nửa Câu NST là cấu trúc mang gen trên đó mỗi gen ở một vị trí xác định . 1. NST có đặc tính tự nhân đôi : các tính trạng di truyền được sao chép qua các thế hệ. Câu Mạch khuôn ADN : - A – T – X – G – T – G – A – A – G – X 2 Mạch bổ sung :-T–A–G–X–A–X–T–T–X–G– Sơ đồ thể hiện mối liên hệ giữa gen và tính trạng . Cụ thể: Cõu + Gen là khuôn mẫu để tổng hợp mARN + mARN lµm khu«n mÉu tæng hîp chuçi a xÝt amin cÊu thµnh 3 pr«tªin + Prôtêin chịu tác động của môi trờng biểu hiện thành tính trạng. 0,5đ 0,5đ 0,5đ 0,5 1 1 1.

(51) Câu Vì F1toàn gà nòi,lông đen ->gà nòi là trội so với gà tàu,lông đen là 4 trội so với lông vàng. 1 Quy ước gen; A gà nòi a gà tàu B lông đen b lông vàng Sơ đồ lai. Pt/c gà nòi ,lông đen x gà tàu,lông vàng AABB aabb Gp AB ab F1 AaBb (100% gà nòi ,lông đen) 1 F1 x F1 AaBb x AaBb KG. 9 A—B 3A- bb 3a ab1a-b KH 9 gà nòi ,lông đen 3 gà nòi ,lông vàng, 3 gà tàu ,lông vµng 1 1 gà tàu,lông vàng .. PhÇn tr¾c nghiÖm: (2 ®iÓm). Câu 1: (0,5điểm) Khoanh tròn vào chữ cái a, b, c, d mà em cho là đúng. Cho lai gièng ®Ëu Hµ Lan qu¶ mµu lôc dÞ hîp tö víi gièng ®Ëu Hµ Lan qu¶ mµu vµng (Biết quả màu lục là trội hoàn toàn so với quả màu vàng). Kết quả F1 thu đợc : a) Toµn qu¶ mµu lôc b) 1 qu¶ lôc : 1 qu¶ vµng c) 3 qu¶ mµu lôc : 1 qu¶ vµng d) 3 qu¶ vµng : 1 qu¶ lôc C©u 2: (1 ®iÓm) H·y ghÐp c¸c néi dung ë cét B t¬ng øng víi cét A. Cét A - C¸c k× Cét B - §Æc ®iÓm cña c¸c k× §¸p ¸n a) Thoi phân bào đợc hình thành nối liền 2 cực tế bào.Màng 1. K× trung nhân và nhân con tiêu biến. Các NST kép bắt đầu đóng xoắn.

(52) gian. Cã h×nh th¸i râ rÖt vµ dÝnh vµo c¸c sîi t¬ cña thoi ph©n bµo ë tâm động. b) Các NST tiếp tục đóng xoắn tới mức cực đại và tập trung 2. K× ®Çu thành một hàng ở mặt phẳng xích đạo của thoi phân bào. c) Từng NST kép kép tách nhau ở tâm động thành 2 NST 3. K× gi÷a ph©n li vÒ 2 cùc nhê sù co rót cña sîi t¬ cña thoiph©n bµo. d) T¹i mçi cùc cña tÕ bµo, c¸c NST d·n xo¾n, dµi ra ë d¹ng 4. K× sau sîi m¶nh. KÕt qu¶ tõ 1 tÕ bµo mÑ cho ra 2 tÕ bµo con cã nguyªn bé NST nh tÕ bµo mÑ (2n) e) NST ë d¹ng sîi dµi m¶nh duçi xo¾n vµ diÔn ra sù tù nh©n 5. K× cuèi đôi. PhÇn tù luËn: (8 ®iÓm) Câu 1: (2 điểm) Thế nào là lai phân tích ? Nêu các điều kiện nghiệm đúng cña qui luËt ph©n li ? C©u 2: (3 ®iÓm) a) Vì sao ADN có cấu tạo rất đa dạng và đặc thù ? Hệ quả của nguyên tắc bổ sung thể hiÖn ë nh÷ng ®iÓm nµo ? b) Một mạch đơn của phân tử ADN có trình tự sắp xếp nh sau: - G -T- G - X -T-A- G -T -AH·y viÕt ®o¹n m¹ch bæ sung víi nã. C©u 3: (3 ®iÓm) Cho biÕt: a. Sè chu kú xo¾n cña ph©n tö ADN b. ChiÒu dµi cña ph©n tö ADN V. §¸p ¸n vµ biÓu ®iÓm: I. PhÇn tr¾c nghiÖm:. C©u 1: C©u b (0,5 ®iÓm) C©u 2: 1 e ; 2 a ; 3 b ; 4 c ; 5 d (mỗi ý đúng 0,2 điểm) II. PhÇn tù luËn: (8 ®iÓm) C©u 1: (2 ®iÓm) - Trình bày đợc khái niệm lai phân tích (1 điểm) - Nêu các điều kiện nghiệm đúng (1 ®iÓm) C©u 2: (3 ®iÓm) + ADN có cấu tạo rất đa dạng và đặc thù ( 1 điểm) + HÖ qu¶ cña nguyªn t¾c bæ sung ( 1 ®iÓm ) + Tr×nh tù s¾p xÕp nh sau: – X – A – X – G – A – T – X – A – T – ( 1 ®iÓm ) C©u 3: (3 ®iÓm) 3400 1700 2 Nu ( 1 ®iÓm). Theo đề ra phân tử ADN có tổng số cặp Nu là: a. Mét chu kú cã 10 cÆp Nu. VËy sè chu kú cña ph©n tö ADN lµ: 1700 170 10 chu kú. ( 1®iÓm). b. Mét chu kú dµi 34Å. VËy chiÒu dµi cña ph©n tö ADN lµ: 170 x 34 = 5780 Å. Tuần 12 Tiết 21. ( 1 ®iÓm). Ngày soạn 27/10/2011 Ngày dạy 1/11/2011. kiÓm tra mét tiÕt.

(53) III. MA TRẬN CHƯƠNG Chương 1 thí nghiệm của Men đen 7 tiết Số câu 40%=4điểm Chương 2 nhiễm sắc thể 7 tiết. Số câu 20%=2điểm Chương 3 AND và Gen. NHẬN BIẾT TN TL. VẬN DỤNG ( tl) CẤP ĐỘ CẤP ĐỘ CAO THẤP Thông qua bài tập giải thích được quy luật phân ly của Men đen. 1câu 4 điểm. -Nhận biết được sự biến đổi hình thái NST trong chu kỳ của nguyên phân. 1 câu 1 điểm. 6 tiết. Số câu 40%=4điểm Tổng số câu 5 100% = 10 điểm. THÔNG HIỂU TN TL. 1 câu 10% = 1 điểm. -hiểu bản chất của sự phân bào và thụ tinh. 1 câu 1 điểm -Nêu được chức năng chính của Prôtêin.. Lấyđược ví dụ để chứng minh chức năng của Prôtêin?. ½ câu 1,5điểm. ½ câu 0,5điểm. -Xácđịnh trình tự của Nuclêic trên mạch AND tổng hợp nên1đoạn ARN cho trước. 1 câu 2 điểm. ½ câu 5% = 0,5 điểm. 1 câu 20% = 2 điểm. ½ câu 15% = 1,5 điểm. 1 câu 10% = 1 điểm. 1 câu 40% = 4 điểm. A. TRẮC NGHIỆM (2 Điểm) Thời gian 10 phút I.Khoanh tròn vào đầu câu trả lời đúng nhất:(1 điểm) 1/ Trong chu kì tế bào, sự tự nhân đôi của NST diễn ra ở kì: a. Kì đầu b. Kì giữa c.Kì sau d.Kì trung gian. 2/ Kết quả 2 lần phân bào của giảm phân đã tạo nên : a.Tế bào xôma b. Các giao tử đơn bội c. Các hợp tử d. Teá baøo sinh duïc 3/ Sự kiện quan trọng nhất trong thụ tinh là: a. Sự kết hợp 1 giao tử đực với một giao tử cái b. Sự kết hợp nhân của 2 giao tử đơn bội c. Sự tổ hợp bộ NST của giao tử đực và giao tử cái d. Sự tạo thành hợp tử. 4/ Ở những loài mà giới đực là giới dị giao tử thì những trường hợp nào trong các trường hợp sau nay đảm bảo tỉ lệ đực : cái xấp xỉ 1 : 1 ? a. Số giao tử đực bằng số giao tử cái.

(54) b. Hai loại giao tử mang NST X và NST Y có số lượng tương đương. c. Số cá thể đực và số cá thể cái trong loài vốn đã bằng nhau. d. Xác suất thụ tinh của hai loại giao tử đực với giao tử cái là tương đương nhau.. II. Nối cột A và B sao cho nội dung phù hợp (1d) A B. Những diễn biến cơ bản của NST trong quá trình Kết quả Các kì nguyên phân 1.Kì đầu a. NST kép đóng xoắn, hình thái rõ rệt, tập trung thành hàng 1….. ở mặt phẳng xích đạo. 2.Kì giữa b. Thoi phân bào hình thành nối liền hai cực của tế bào, 2….. màng nhân và nhân con biến mất. 3.Kì sau c. NST dãn xoắn, mảnh, màng nhân và nhân con xuất hiện. 3…... 4.Kì cuối d. Hai Cromatic trong NST kép tách nhau ở tâm động thành 4…... hai NST đơn, phân li về hai cực. B/TỰ LUẬN(8 Điểm). Thời gian 35 phút Câu 1 (4điểm) Cho cà chua quả đỏ thuần chủng lai với cà chua quả vàng, F1 đồng tính quả đỏ. Cho cà chua F1 giao phấn với nhau. Xác định tỉ lệ Kiểu Gen, Kiểu Hình của F2? Câu 2 (2điểm ) Nêu chức năng chính của Protein? Lấy ví dụ để chứng minh một chức năng của Protein? Câu 3 ( 2,0 điểm )Cho một đoạn ARN sau: -U – A – G – X – A – X - U – U – X – G Xác định trình tự các nu trên đoạn gen đã tổng hợp ra mạch ARN trên? ĐÁP ÁN VÀ BIỂU ĐIỂM. A/ TRẮC NGHIỆM( 2 ĐIỂM )I.Mỗi câu chọn đúng 0,25 đ. Câu 1 1 2 3 4 Đáp án D B C D Câu 2 1 2 3 4 Đáp án B A D C Vì F1 đồng tính quả đỏ nên quả đỏ trội hoàn toàn so với quả vàng. 0,25đ Câu 1. Quy ước: A qui định tính trạng quả đỏ, a qui định tính trạng quả vàng 0,5đ (4đ) Sơ đồ lai. Pt/c Quả đỏ x Quả vàng 0,5đ AA aa Gp A a 0,5 F1 Aa (100% quả đỏ) 0,5 F1 x F1 Aa x Aa 0,25 GF1 A, a A, a 0,5 F2 KG 1AA: 2Aa:1aa 0,5 `KH 3 đỏ : 1 vàng 0,5 Câu 2 Nêu đủ 3 chức năng của Protein ( 2 đ) - Chức năng cấu trúc 0,5 đ - Chức năng xúc tác các quá trình trao đổi chất 0,5 đ - Chức năng điều hòa các quá trình trao đổi chất 0,5 đ - Lấy đúng 1 ví dụ(Một trong 3 chức năng trên) 0,5 đ Viết đúng thứ tự các cặp nu trên đoạn gen tổng hợp ra mạch Câu 4 ARN ( mỗi cặp đúng 0,1 đ) 2đ (2đ) Mạch ARN : -U – A – G – X – A – X - U – U – X – G -.

(55) Mạch khuôn ADN : - A – T – X – G – T – G – A – A – G – X Mạch bổ sung :-T–A–G–X–A–X–T–T–X–G-. Tuần 11 Tiết 22. Ngµy so¹n 27/10/2013 Ngµy gi¶ng 31/10/2013 Ch¬ng iv. BiÕn dÞ. Bài 21 : đột biến gen I. Môc tiªu. 1) KiÕn thøc: + Học sinh trình bày đợc khái niệm và nguyên nhân phát sinh đột biến gen + Hiểu đợc tính chất biểu hiện và vai trò của đột biến gen đối với sinh vật và con ngêi 2) KÜ n¨ng: + Rèn kĩ năng hoạt động theo nhóm + Ph¸t triÓn kÜ n¨ng quan s¸t vµ ph©n tÝch kªnh h×nh. Kns : kỹ năng hợp tác,ứng xử/giao tiếp trong nhóm,kỹ năng thu nhập và xử lí thông tin,kỹ năng tự bày tỏ ý kiến II. §å dïng d¹y häc. - Tranh phãng to H 21.1 SGK - Phiếu học tập: Tìm hiểu các dạng đột biến gen + §o¹n ADN ban ®Çu (a): Cã ……….cÆp nuclª«tÝt, tr×nh tù c¸c cÆp nuclª«tÝt + Đoạn ADN bị biến đổi: §o¹n ADN b c d. Sè cÆp nuclª«tÝt. §iÓm kh¸c so víi ®o¹n a. III. Hoạt động Dạy -Học. Më bµi: GV giíi thiÖu cho häc sinh hiÖn tîng biÕn dÞ + BiÕn dÞ cã thÓ di truyÒn hoÆc kh«ng di truyÒn. Đặt tên dạng biến đổi.

(56) + Biến dị di truyền có các biến đổi trong NST và ADN Hoạt động 1: đột biến gen là gì ? Mục tiêu: Hiểu và trình bày đợc khái niệm đột biến gen. Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Néi dung - GV y/c HS quan s¸t H - HS quan s¸t kÜ h×nh, chó ý 21.1 th¶o luËn nhãm, hoµn vÒ tr×nh tù vµ sè cÆp nuclª«tÝt thµnh phiÕu häc tËp - Th¶o luËn thèng nhÊt ý kiÕn - GV kÎ nhanh phiÕu lªn  ®iÒn vµo phiÕu häc tËp b¶ng gäi HS lªn lµm. - §¹i diÖn nhãm lªn hoµn - GV hoµn chØnh kiÕn thøc thµnh bµi tËp PhiÕu häc tËp: T×m hiÓu - C¸c nhãm kh¸c bæ sung các dạng đột biến gen + §o¹n ADN ban ®Çu (a): - Cã 5cÆp nuclª«tÝt Tr×nh tù c¸c cÆp nuclª«tÝt: A-T; X-G; T-A; A-T ; G-X + Đoạn ADN bị biến đổi: - §ét biÕn gen lµ những biến đổi trong §o¹n Sè cÆp §iÓm kh¸c so §Æt tªn d¹ng biÕn cÊu tróc cña gen ADN nuclª«tÝt víi ®o¹n a đổi - Các dạng đột biến b 4 MÊt cÆp G-X MÊt 1 cÆp nu gen: c 6 Thªm cÆp T-A Thªm 1 cÆp MÊt, thªm, thay thÕ 1 Thay cÆp T-A Thay cÆp nu nµy cÆp nuclª«tÝt d 5 b»ng cÆp G-X b»ng cÆp nu kh¸c ? Vậy đột biến gen là gì - 1 vµi HS ph¸t biÓu. Líp bæ ? Gåm nh÷ng d¹ng nµo sung  tù rót ra kÕt luËn Hoạt động 2: Nguyên nhân phát sinh đột biến gen Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Néi dung ? Nªu nguyªn nh©n ph¸t - HS tù nghiªn cøu th«ng - Tù nhiªn: Do rèi lo¹n trong sinh đột biến gen qu¸ tr×nh tù sao chÐp cña tin SGK  nêu đợc : + Do ¶nh hëng cña m«i tr- AND díi ¶nh hëng cña m«i trêng trong vµ ngoµi c¬ thÓ êng - GV nhấn mạnh: trong + Do con ngời gây nên đột - Thực nghiệm: Con ngời ®iÒu kiÖn tù nhiªn do sao biÕn nh©n t¹o gây ra các đột biến bằng tác chÐp nhÇm cña ph©n tö - Mét vµi HS ph¸t biÓu, líp nh©n vËt lÝ, ho¸ häc. ADN dới tác động của môi bổ sung hoàn chỉnh kiến trêng thøc Hoạt động 3: Vai trò của đột biến gen - GV y/c HS quan s¸t H 21.2; 21.3 ; 21.4  tr¶ lêi - HS nêu đợc : c¸c c©u hái: ? §ét biÕn nµo cã lîi cho + §ét biÕn cã lîi: C©y cøng nhiÒu b«ng ë lóa sinh vËt vµ con ngêi + §ét biÕn cã h¹i: l¸ m¹ ? §ét biÕn nµo cã h¹i mµu tr¾ng, ®Çu vµ ch©n sau - §ét biÕn gen thÓ hiÖn ra - GV cho HS th¶o luËn kiÓu h×nh thêng cã h¹i cho ? Tại sao đột biến gen gây của lợn dị dạng - HS vËn dông KiÕn thøc b¶n th©n sinh vËt biến đổi kiểu hình ? Nêu vai trò của đột biến nêu đợc: Biến đổi AND  - Đột biến gen đôi khi có lợi gen thay đổi trình tự các a xít cho con ngời  có ý nghĩa - GV lÊy vÝ dô nh SGK amin  biến đổi kiểu hình trong chăn nuôi và trồng trọt Kết luận chung: HS đọc kết luận cuối bài trong SGK IV. KiÓm tra - §¸nh gi¸. 1. Đột biến gen là gì? Kể tên các dạng đột biến gen?.

(57) 2. Tại sao đột biến gen biểu hiện ra kiểu hình thờng có hại cho bản thân sinh vật? V. DÆn dß Häc bµi theo néi dung SGKTr¶ lêi c¸c c©u hái SGK. §äc vµ so¹n tríc bµi 22: §ét biÕn cÊu tróc NST Tuần 12 Tiết 23. Ngày soạn 2/11/2013 Ngày dạy 04/11/2013 - Bµi. I. Môc tiªu. 22 : đột biến cấu trúc NST. 1) KiÕn thøc: + Học sinh trình bày đợc khái niệm và một số dạng đột biến cấu trúc NST + Giải thích đợc nguyên nhân và nêu đợc vai trò của đột biến cấu trúc NST đối với bản th©n sinh vËt vµ con ngêi . 2) KÜ n¨ng: + Rèn kĩ năng hoạt động theo nhóm + Ph¸t triÓn kÜ n¨ng quan s¸t vµ ph©n tÝch kªnh h×nh. Kỹ năng sống giáo dục trong bài: kỹ năng hợp tác ứng xử,lắng nghe tích cực. kỹ năng thu nhập xử lí thông tin khi đọc ,quan sát…..để hiểu khái niệm ,nguyên nhân phát sinh và tính chất đột biến cấu trúc nst,kỹ năng bày tỏ ý kiến II. §å dïng d¹y häc. - Tranh các dạng đột biến cấu trúc NST. - Phiếu học tập: các dạng đột biến cấu trúc NST STT a b c. NST ban ®Çu. NST sau khi bị biến đổi. Tên dạng đột biến. III. Tiến trình tổ chức tiết dạy. Hoạt động 1: đột biến cấu trúc nst là gì ? Mục tiêu: Hiểu và trình bày đợc khái niệm đột biến cấu trúc NST. Kể tên đợc một số dạng đột biến cấu trúc NST Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh - GV y/c HS quan s¸t H 22  - HS quan s¸t kÜ h×nh, chó ý c¸c ®o¹n cã mòi tªn ng¾n hoµn thµnh phiÕu häc tËp - Th¶o luËn thèng nhÊt ý kiÕn - GV kÎ nhanh phiÕu lªn  ®iÒn vµo phiÕu häc tËp b¶ng gäi HS lªn ®iÒn. - §¹i diÖn nhãm lªn hoµn - GV chốt lại đáp án đúng? thµnh phiÕu häc tËp Vậy đột biến cấu trúc NST là - Các nhóm khác bổ sung- 1 g× vµi HS ph¸t biÓu. Líp bæ ? Gåm nh÷ng d¹ng nµo sung hoµn chØnh kiÕn thø - GV th«ng b¸o: ngoµi 3 dạng trên còn có dạng đột biÕn : ChuyÓn ®o¹n. Néi dung - §ét biÕn cÊu tróc NST là những biến đổi trong cÊu tróc NST - C¸c d¹ng: MÊt ®o¹n, lÆp đoạn và đảo đoạn.

(58) PhiÕu häc tËp:. Các dạng đột biến cấu trúc NST STT a b c. NST sau khi bị biến Tên dạng đột đổi biÕn Gåm c¸c ®o¹n: MÊt ®o¹n H MÊt ®o¹n ABCDEFGH Gåm c¸c ®o¹n: LÆp l¹i ®o¹n BC LÆp ®o¹n ABCDEFGH Gåm c¸c ®o¹n: Tr×nh tù ®o¹n BCD §¶o ®o¹n ABCDEFGH đổi thành DCB NST ban ®Çu. Hoạt động 2: Nguyªn nh©n ph¸t sinh vµ tÝnh chÊt cña. đột biến cấu trúc nst Hoạt động của giáo viên. Hoạt động của học sinh. ? Cã nh÷ng nguyªn nh©n - HS tù thu nhËn th«ng tin nào gây đột biến cấu trúc SGK  nêu đợc các nguyên NST nh©n vËt lÝ, ho¸ häc  ph¸ vì cÊu tróc NST - GV híng dÉn HS t×m - HS nghiªn cøu vÝ dô  hiÓu vÝ dô 1, 2 SGK nêu đợc : ? VD 1 là dạng đột biến + VD 1 là dạng mất đoạn nµo + VD 1 cã h¹i cho con ngêi ? vÝ dô nµo cã h¹i ? vÝ dô + VD 2 cã lîi cho sinh vËt nµo cã lîi cho sinh vËt vµ cho con ngêi  H·y cho biÕt tÝnh chÊt - HS tù rót ra kÕt luËn (lợi, hại) của đột biến cấu tróc NST Kết luận chung: HS đọc kết luận cuối bài trong SGK. Néi dung a) Nguyªn nh©n ph¸t sinh: - §ét biÕn cÊu tróc NST cã thÓ xuÊt hiÖn trong ®iÒu kiÖn tù nhiªn hoÆc do con ngêi - Nguyªn nh©n: Do c¸c t¸c nh©n vËt lÝ, ho¸ häc  ph¸ vỡ cÊu tróc NST b) Vai trò của đột biến cấu tróc NST: - §ét biÕn cÊu tróc NST thêng cã h¹i cho b¶n th©n sinh vËt - Một số đột biến có lợi  cã ý nghÜa trong chän gièng vµ tiÕn ho¸.. IV. KiÓm tra - §¸nh gi¸. 1. GV treo tranh câm các dạng đột biến cấu trúc NST  gọi HS lên gọi tên và mô tả từng dạng đột biến? 2. Tại sao đột biến cấu trúc NST thờng gây hại cho bản thân sinh vật? V. DÆn dß.  Häc bµi theo néi dung SGK 5. Tr¶ lêi c¸c c©u hái SGK 6. §äc vµ so¹n tríc bµi 23: §ét biÕn sè lîng NST Tuần 12 Ngày soạn 3/11/2013 Tiết 24 Ngày dạy 7/11/2013 I. Môc tiªu. - Bµi. 23 : đột biến số lợng NST. 1) KiÕn thøc: + Học sinh trình bày đợc các biến đổi số lợng thờng thấy ở một cặp NST + Giải thích đợc cơ chế hình thành thể (2n + 1) và thể (2n – 1) + Nêu đợc hậu quả của biến đổi số lợng ở từng cặp NST 2) KÜ n¨ng: + RÌn kÜ n¨ng quan s¸t h×nh ph¸t hiÖn kiÕn thøc.

(59) + Ph¸t triÓn t duy ph©n tÝch so s¸nh Kỹ năng sống giáo dục trong bài: kỹ năng hợp tác ứng xử,lắng nghe tích cực. kỹ năng thu nhập xử lí thông tin khi đọc ,quan sát…..để hiểu khái niệm , sự phát sinh và tính chất đột biến số lượng nst,kỹ năng bày tỏ ý kiến II. §å dïng d¹y häc. - Tranh phãng to H 23.1 vµ 23.2 SGK - Phương pháp kỹ thuật dạy học tích cực : dạy học nhóm, hỏi và trả lời,vấn đáp,trực quan III. Hoạt động Dạy - Học. Më bµi: §ét biÕn NST x¶y ra ë 1 hoÆc mét sè cÆp NST : hiÖn tîng dÞ béi thÓ hoÆc tÊt c¶ bé NST: HiÖn tîng ®a béi thÓ. Hoạt động 1: Hiện tợng dị bội thể Mục tiêu: Trình bày đợc các dạng biến đổi số lợng ở một số cặp NST. Hoạt động 2: Sự phát sinh thể dị bội Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Néi dung - GV y/c HS quan s¸t H 23.2  nhËn xÐt : ? Sù ph©n li cÆp NST h×nh - C¸c nhãm quan s¸t kÜ h×nh, th¶o luËn, thèng nhÊt thµnh giao tö trong: + Trêng hîp b×nh thêng ý kiến  nêu đợc : + Trêng hîp bÞ rèi lo¹n + B×nh thêng: mçi giao tö ph©n bµo cã 1 NST + BÞ rèi lo¹n: ? C¸c giao tö nãi trªn - 1 giao tö cã 2 NST tham gia thô tinh  hîp - 1 giao tö kh«ng cã NST tö cã sè lîng NST nh thÕ nµo.

(60) nµo - GV treo tranh H 23.2 gäi HS lªn tr×nh bµy c¬ chÕ ph¸t sinh c¸c thÓ dÞ béi.  Hîp tö 3 NST hoÆc cã 1 NST của cặp tơng đồng - 1 HS lªn tr×nh bµy, líp nhËn xÐt bæ sung. - HS tù nªu hËu qu¶. - GV th«ng b¸o ë ngêi t¨ng thªm 1 NST ë cÆp NST sè 21  g©y nªn bÖnh §ao ? Nªu hËu qu¶ cña hiÖn tîng dÞ béi thÓ KÕt luËn chung: HS đọc kết luận cuối bài trong SGK. - C¬ chÕ ph¸t sinh thÓ dÞ béi + Trong gi¶m ph©n cã 1 cÆp NST tơng đồng không phân li  t¹o thµnh 1 giao tö mang 2 NST vµ 1 giao tö kh«ng mang NST nµo - Hậu quả: Gây biến đổi h×nh th¸i(h×nh d¹ng, kÝch thíc, mµu s¾c) ë thùc vËt hoÆc g©y bÖnh NST. IV. KiÓm tra - §¸nh gi¸. 1. Viết sơ đồ minh hoạ cơ chế hình thành thể (2n + 1) ? 2. Ph©n biÖt hiÖn tîng dÞ béi thÓ vµ thÓ dÞ béi ?. V. DÆn dß.  Häc bµi theo néi dung SGK Su tÇm tµi liÖu vµ m« t¶ mét gièng c©y trång ®a béi §äc vµ so¹n tríc bµi 24: §ét biÕn sè lîng NST (tiÕp theo). Tuần 13 Tiết 25. Ngày soạn 10/11/2013 Ngày dạy 11/11/2013. Tiết 25 - Bài 24 : đột biến số lợng NST (tiếp theo) I. Môc tiªu. 1) KiÕn thøc: + Học sinh phân biệt đợc hiện tợng đa bội hoá và thể đa bội + Trình bày đợc sự hình thành thể đa bội do nguyên nhân rối loạn nguyên phân hoặc gi¶m ph©n vµ ph©n biÖt sù kh¸c nhau gi÷a 2 trêng hîp trªn. + Biết các dấu hiệu nhận biết thể đa bội bằng mắt thờng và cách sử dụng các đặc ®iÓm cña thÓ ®a béi trong chän gièng. Kỹ năng sống giáo dục trong bài: kỹ năng hợp tác ứng xử,lắng nghe tích cực. kỹ năng thu nhập xử lí thông tin khi đọc ,quan sát…..để hiểu khái niệm , sự phát sinh và tính chất đột biến số lượng nst,kỹ năng bày tỏ ý kiến 2) KÜ n¨ng: + Rèn kĩ năng hoạt động nhóm + Ph¸t triÓn kÜ n¨ng quan s¸t vµ ph©n tÝch kªnh h×nh. Phương pháp kỹ thuật dạy học tích cực : dạy học nhóm, hỏi và trả lời,vấn đáp,trực quan II. §å dïng d¹y häc. - Tranh phãng to H 24.1 ; 24.2; 24.3 vµ 24.4 SGK - Tranh sù h×nh thµnh thÓ ®a béi - PhiÕu häc tËp: T×m hiÓu sù t¬ng quan gi÷a møc béi thÓ vµ kÝch thíc. c¸c c¬ quan §èi tîng quan s¸t 1. TÕ bµo c©y rªu 2. Cây cà độc dợc 3. ................. 4. ................. III. Hoạt động Dạy – Học. §Æc ®iÓm Møc béi thÓ. KÝch thíc c¬ quan.

(61) Hoạt động 1: Hiện tợng Đa bội thể Mục tiêu: Hình thành khái niệm về thể đa bội, nêu đợc đặc điểm điển hình của thể đa bội và phơng hớng sử dụng các đặc điểm đó trong chọn giống. Hoạt động của giáo viên - ThÕ nµo lµ thÓ lìng béi? - GV y/c HS th¶o luËn: ? C¸c c¬ thÓ cã bé NST 3n; 4n; 5n … cã chØ sè n kh¸c thÓ lìng béi nh thÕ nµo ? ThÓ ®a béi lµ g× - GV chèt l¹i kiÕn thøc - GV th«ng b¸o: Sù t¨ng sè lîng NST, ADN  ¶nh hởng tới cờng độ đồng hoá vµ kÝch thíc tÕ bµo - GV y/c HS quan s¸t H 24.1 vµ hoµn thµnh phiÕu häc tËp - Từ phiếu học tập đã hoàn chØnh  yªu cÇu HS th¶o luËn ? Sù t¬ng quan gi÷a møc béi thÓ vµ kÝch thíc c¸c c¬ quan nh thÕ nµo ? Cã thÓ khai th¸c nh÷ng đặc điểm nào của cây đa béi trong chän gièng - GV lấy ví dụ cụ thể để minh ho¹. Hoạt động của học sinh - HS vËn dông kiÕn thøc ë chơng 2  nêu đợc : + ThÓ lìng béi: cã bé NST chứa các cặp NST tơng đồng - C¸c nhãm th¶o luËn  nªu đợc : + Các cơ thể đó có bộ NST là béi sè cña n - §¹i diÖn nhãm ph¸t biÓu, c¸c nhãm kh¸c bæ sung.. Néi dung. - HiÖn tîng ®a béi thÓ lµ trêng hîp bé NST trong tÕ bµo sinh dìng t¨ng lªn theo béi sè cña n (lín h¬n 2n)  h×nh thµnh c¸c thÓ ®a béi.. - C¸c nhãm quan s¸t kÜ h×nh, trao đổi nhóm  điền vào phiÕu häc tËp. - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, c¸c nhãm kh¸c bæ sung - Các nhóm trao đổi thống - Dấu hiệu nhận biết: T¨ng kÝch thíc cña c¸c c¬ nhất ý kiến  nêu đợc : + T¨ng sè lîng NST t¨ng quan râ rÖt kÝch thíc tÕ bµo, c¬ - øng dông: + T¨ng kÝch thíc cña th©n, quan + NhËn biÕt qua dÊu hiÖu cµnh  t¨ng s¶n lîng gç t¨ng kÝch thíc c¸c c¬ quan + T¨ng kÝch thíc cña th©n, l¸. cñ  t¨ng s¶n lîng rau cña c©y. - Lµm t¨ng kÝch thíc c¬ quan mµu sinh dìng vµ c¬ quan sinh + T¹o gièng cã n¨ng suÊt cao. s¶n  n¨ng suÊt cao Hoạt động 2: Sự hình thành thể đa bội Mục tiêu: Hiểu đợc sự hình thành thể đa bội do rối loạn nguyên phân hoặc giảm phân Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Néi dung - GV y/c HS nhắc lại kết - 1 đến 2 HS nhắc lại kiến qu¶ cña qu¸ tr×nh nguyªn thøc ph©n vµ gi¶m ph©n - HS quan sát hình nêu đợc: - GV y/c HS quan s¸t H + H×nh a: gi¶m ph©n b×nh thêng, hîp tö nguyªn ph©n 24.5  tr¶ lêi c¸c c©u hái ? So s¸nh giao tö, hîp tö ë lÇn ®Çu bÞ rèi lo¹n + H×nh b: gi¶m ph©n bÞ rèi 2 sơ đồ 24.5a và b lo¹n  thô tinh t¹o hîp tö - C¬ chÕ h×nh thµnh thÓ ®a béi: Do rèi lo¹n nguyªn ? Trong 2 trêng hîp trªn, tr- cã bé NST > 2n êng hîp nµo minh ho¹ sù  H×nh a do rèi lo¹n ph©n hoÆc gi¶m ph©n kh«ng h×nh thµnh thÓ ®a béi do nguyªn ph©n, h×nh b do rèi b×nh thêng  kh«ng ph©n li nguyªn ph©n hoÆc gi¶m lo¹n gi¶m ph©n tÊt c¶ c¸c cÆp NST  t¹o thÓ ph©n bÞ rèi lo¹n ®a béi. Kết luận chung: HS đọc kết luận cuối bài trong SGK IV. KiÓm tra - §¸nh gi¸. 1. ThÓ ®a béi lµ g×? Cho vÝ dô ? 2. GV treo tranh H 24.5  gäi HS lªn tr×nh bµy sù h×nh thµnh thÓ ®a béi do nguyªn ph©n kh«ng b×nh thêng 3. Đột biến là gì? Kể tên các dạng đột biến? V. DÆn dß. 7. Häc bµi theo néi dung SGK.

(62) 8. Su tầm tranh ảnh sự biến đổi kiểu hình theo môi trờng sống. 9. Lµm c¸c bµi tËp trong SGK Tuần 13 Ngày soạn 10/11/2013 Tiết 26 Ngày dạy 14/11/2013 I. Môc tiªu. Bµi 25 : thêng biÕn. 1) Kiến thức: + Học sinh trình bày đợc khái niệm thờng biến + Phân biệt sự khác nhau giữa thờng biến và đột biến về hai phơng diện khả năng di truyÒn vµ sù biÓu hiÖn kiÓu h×nh + Trình bày đợc khái niệm mức phản ứng và ý nghĩa của nó trong chăn nuôi và trồng trọt + Trình bày đợc ảnh hởng của môi trờng đối với tính trạng số lợng và mức phản ứng cña chóng trong viÖc n©ng cao n¨ng suÊt vËt nu«i vµ c©y trång. 2) Kĩ năng: + Rèn kĩ năng hoạt động nhóm + RÌn kÜ n¨ng quan s¸t vµ ph©n tÝch kªnh h×nh. II. §å dïng d¹y häc Tranh thêng biÕn - Phiếu học tập: Tìm hiểu sự biến đổi kiểu hình §èi tîng quan s¸t §iÒu kiÖn m«i trêng M« t¶ kiÓu h×nh t¬ng øng H 25: L¸ c©y rau m¸c Mäc trong níc Trªn mÆt níc Trong kh«ng khÝ VD1: C©y rau dõa níc Mäc trªn bê Mäc ven bê Mäc trªn mÆt níc VD2: Luèng xu hµo Trồng đúng qui định Không đúng qui định III. Hoạt động Dạy - Học. Mở bài: Chúng ta đã biết kiểu gen qui định tính trạng. Trong thực tế ngời ta gặp hiÖn tîng mét kiÓu gen cho nhiÒu kiÓu h×nh kh¸c nhau khi sèng trong ®iÒu kiÖn m«i trêng kh¸c nhau. Hoạt động 1:Sự biến đổi kiểu hình do tác động của môi trờng Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Néi dung - GV y/c HS quan sát - Các nhóm đọc kĩ thông tin tranh thêng biÕn, t×m hiÓu trong c¸c vÝ dô, th¶o luËn c¸c vÝ dô  hoµn thµnh thèng nhÊt ý kiÕn  ®iÒn vµo phiÕu häc tËp. phiÕu häc tËp. - §¹i diÖn nhãm lªn lµm trªn b¶ng, c¸c nhãm kh¸c bæ - GV chốt lại đáp án đúng sung - GV ph©n tÝch kÜ vÝ dô ë - HS sö dông kÕt qu¶ phiÕu h×nh 25 học tập để trả lời ? NhËn xÐt kiÓu gen cña + KiÓu gen gièng nhau cây rau mác mọc trong 3 + Sự biến đổi kiểu hình dẽ m«i trêng thÝch nghi víi ®iÒu kiÖn sèng ? T¹i sao l¸ c©y rau m¸c L¸ h×nh d¶i: Tr¸nh sãng có sự biến đổi kiểu hình ngÇm - GV y/c HS th¶o luËn PhiÕn réng: næi trªn mÆt níc ? Sự biến đổi kiểu hình Lá hình mác: Tránh gió Thờng biến: là những biến đổi kiểu hình phát sinh trong c¸c vÝ dô trªn do m¹nh nguyªn nh©n nµo - Do tác động của môi trờng trong đời cá thể dới ảnh hởng trực tiếp của môi trờng ? Thêng biÕn lµ g× sèng Hoạt động 2:Mối quan hệ giữa kiểu gen, môi trờng và kiểu hình ? Sù biÓu hiÖn ra kiÓu h×nh Tõ c¸c vÝ dô môc 1 vµ th«ng cña mét kiÓu gen phô thuéc tin ë môc 2, c¸c nhãm th¶o nh÷ng yÕu tè nµo luận  nêu đợc:.

(63) ? NhËn xÐt mèi quan hÖ gi÷a kiÓu gen, m«i trêng vµ kiÓu h×nh ? Nh÷ng tÝnh tr¹ng laäi nµo chÞu ¶nh hëng cña m«i trêng - TÝnh dÔ biÕn dÞ cña tÝnh trạng số lợng liên quan đến n¨ng suÊt  cã lîi Ých vµ t¸c h¹i g× trong s¶n xuÊt ?. + BiÓu hiÖn kiÓu h×nh lµ do t¬ng t¸c gi÷a kiÓu gen vµ m«i trêng + TÝnh tr¹ng sè lîng chÞu ¶nh hëng cña m«i trêng - §¹i diÖn nhãm ph¸t biÓu, c¸c nhãm kh¸c bæ sung + §óng qui tr×nh  n¨ng suÊt t¨ng + Sai qui tr×nh  n¨ng suÊt gi¶m.. - KiÓu h×nh lµ kÕt qu¶ t¬ng t¸c gi÷a kÓu gen vµ m«i trêng. - C¸c tÝnh tr¹ng chÊt lîng phô thuéc chñ yÕu vµo kiÓu gen. - C¸c tÝnh tr¹ng sè lîng chÞu ¶nh hëng cña m«i trêng.. Hoạt động 3: Mức phản ứng Mức phản ứng đề cập đến giíi h¹n thêng biÕn cña tÝnh tr¹ng sè lîng. - GV yêu cầu học sinh tìm - HS đọc kĩ ví dụ SGK, vận hiÓu vÝ dô SGK. dông kiÕn thøc ë môc 2  + Sự khác nhau giữa năng nêu đợc : suÊt b×nh qu©n vµ n¨ng + Do kÜ thuËt ch¨m sãc suÊt tèi ®a cña gièng DR2 - Møc ph¶n øng lµ giíi h¹n do ®©u? thêng biÕn cña mét kiÓu gen + Giới hạn năng suất do + Do kiểu hình qui định tríc m«i trêng kh¸c nhau. gièng hay do kÜ thuËt - Møc ph¶n øng do kiÓu gen chăm sóc qui định? qui định. HS tù rót ra kÕt luËn. + Møc ph¶n øng lµ g× ? Kết luận chung: HS đọc kết luận trong SGK IV. KiÓm tra - §¸nh gi¸ 1. Hoµn thµnh b¶ng sau: Thêng biÕn §ét biÕn 1. ............................................... 1. Biến đổi trong cơ sở vật chất di truyền 2. Kh«ng di truyÒn (ADN , NST ) 3. ............................................... 2. .................................................. 4. Thêng biÕn cã lîi cho sinh vËt 3. XuÊt hiÖn ngÉu nhiªn 4. .................................................. V. DÆn dß Häc bµi theo néi dung SGKLµm c¸c bµi tËp trong SGK Su tầm tranh ảnh về các đột biến ở vật nuôi, cây trồng. Tuần 14 Tiết 27. Ngày soạn 17/11/2013 Ngày dạy 18/11/2013 - Bµi. I. Môc tiªu. 26 : thùc hµnh:. Nhận biết một vài dạng đột biến. 1. KiÕn thøc: + Học sinh nhận biết đợc một số đột biến hình thái ở thực vật và phân biệt đợc sự sai kh¸c vÒ h×nh th¸i cña th©n, l¸, hoa, qu¶, h¹t gi÷a thÓ lìng béi vµ thÓ ®a béi trªn tranh ¶nh. + Nhận biết đợc hiện tợng mất đoạn NST trên ảnh chụp hiển vi hoặc trên tiêu bản 2. KÜ n¨ng: + RÌn kÜ n¨ng sö dông kÝnh hiÓn vi + RÌn kÜ n¨ng quan s¸t trªn tranh vµ trªn tiªu b¶n 3.Kỹ năng sống:kỹ năng hợp tác,ứng xử ,giao tiếp.kỹ năng thu nhập xử lí thông tin,kỹ năng quản lí thời gian,đảm nhận trách nhiệm được phân công II. §å dïng d¹y häc. - Tranh ảnh về các đột biến hình thái ở thực vật.

(64) - Tranh ảnh về các kiểu đột biến cấu trúc NST, về số lợng NST - Tiªu b¶n - KÝnh hiÓn vi quang häc III. Hoạt động Dạy – Học 1 ổn định tổ chức 2 kiểm tra 15 phút Đề bài Phân biệt thường biến và đột biến Đáp án hoàn thành bảng đúng mỗi ý đúng 1,25 điểm. Thêng biÕn 1. Biến đổi kiểu hình dưới ảnh hưởng trực tiếp của môi trường... 2. Kh«ng di truyÒn 3.Biểu hiệnđồng loạt theo hướng xác định 4. Thêng biÕn cã lîi cho sinh vËt. §ét biÕn 1. Biến đổi trong cơ sở vật chất di truyền (ADN , NST ) 2. Di truyền được. 3. XuÊt hiÖn ngÉu nhiªn 4. Vừa có lợi vừa có hại...... - GV nªu yªu cÇu cña bµi thùc hµnh - Phát dụng cụ đến các nhóm Hoạt động 1: Nhận biết các đột biến gen gây ra biến đổi hình thái Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh - GV híng dÉn häc sinh quan s¸t tranh - HS quan s¸t kÜ c¸c tranh ¶nh chôp  so ảnh đối chiếu dạng gốc và dạng đột biến sánh đặc điểm hình thái của dạng gốc và  nhận biết các dạng đột biến gen dạng đột biến  ghi nhận xét vào bảng. §èi tîng quan s¸t D¹ng gèc Dạng đột biến L¸ lóa L«ng chuét .......................................... Hoạt động 2: Nhận biết các đột biến cấu trúc NST Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh - GV yêu cầu học sinh nhận biết qua tranh - HS quan sát tranh câm các dạng đột biến về các kiểu đột biến cấu trúc NST cÊu tróc  ph©n biÖt tõng d¹ng - 1 HS lªn chØ trªn tranh, gäi tªn tõng d¹ng - GV yêu cầu học sinh nhận biết qua tiêu đột biến bản hiển vi về đột biến cấu trúc NST - C¸c nhãm quan s¸t tiªu b¶n díi kÝnh hiÓn vi - GV kiÓm tra trªn tiªu b¶n  x¸c nhËn Lu ý: quan s¸t ë béi gi¸c bÐ råi chuyÓn kÕt qu¶ cña c¸c nhãm. sang quan s¸t ë béi gi¸c lín. - Vẽ hình quan sát đợc Hoạt động 3: Nhận biết một số kiểu đột biến số lợng nst Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh - GV yªu cÇu häc sinh quan s¸t tranh: bé - HS quan s¸t, chó ý sè lîng NST ë cÆp 21 NST ngêi b×nh thêng vµ cña bÖnh nh©n ®ao - C¸c nhãm sö dông kÝnh hiÓn vi quan s¸t - GV híng dÉn c¸c nhãm quan s¸t tiªu tiêu bản, đối chiếu với ảnh chụp  nhận b¶n hiÓn vi bé NST ë ngêi b×nh thêng vµ biết cặp NST bị đột biến. bÖnh nh©n ®ao - HS quan s¸t , so s¸nh bé NST ë thÓ lìng - So s¸nh ¶nh chôp hiÓn vi bé NST ë da béi víi thÓ ®a béi. hÊu - HS quan s¸t ghi nhËn xÐt vµo b¶ng theo - So s¸nh h×nh th¸i thÓ ®a béi víi thÓ lìng mÉu: béi.

(65) §èi tîng quan s¸t. §Æc ®iÓm h×nh th¸i ThÓ lìng béi ThÓ ®a béi. 1. 2. 3. IV. NhËn xÐt - §¸nh gi¸. + GV nhận xét tinh thần thái độ thực hành của các nhóm + NhËn xÐt chung kÕt qu¶ giê thùc hµnh + GV cho ®iÓm mét sè nhãm cã bé su tËp vµ kÕt qu¶ thùc hµnh tèt. V. DÆn dß. 10.ViÕt b¸o c¸o thu ho¹ch theo mÉu b¶ng 26 11. Su tÇm tranh ¶nh minh ho¹ thêng biÕn 12.MÉu vËt: MÇm khoai lang mäc trong tèi vµ ngoµi s¸ng Thân cây rau dừa nớc mọc ở mô đất cao và trải trên mặt nớc. Tuần 14 Tiết 28. Ngày soạn 20/11/2013 Ngày dạy 21/11/2013. TiÕt 28 - Bµi 27 : thùc hµnh I. Môc tiªu. quan s¸t thêng biÕn. 1. KiÕn thøc: + Học sinh nhận biết đợc một số thờng biến phát sinh ở các đối tợng trớc tác động trực tiếp của điều kiện sống. + Phân biệt đợc sự khác nhau giữa thờng biến và đột biến + Qua tranh ảnh và mẫu vật sống, rút ra đợc: - TÝnh tr¹ng chÊt lîng phô thuéc chñ yÕu vµo kiÓu gen - TÝnh tr¹ng sè lîng chÞu ¶nh hëng nhiÒu cña m«i trêng 2. KÜ n¨ng: + RÌn kÜ n¨ng thùc hµnh + RÌn kÜ n¨ng quan s¸t , ph©n tÝch th«ng qua tranh vµ mÉu vËt. 3.Kỹ năng sống:kỹ năng hợp tác,ứng xử ,giao tiếp.kỹ năng thu nhập xử lí thông tin,kỹ năng quản lí thời gian,đảm nhận trách nhiệm được phân công II. §å dïng d¹y häc. - Tranh ¶nh minh ho¹ thêng biÕn - ảnh chụp chứng minh thờng biên sko di truyền đợc - MÉu vËt: mÇm khoai lang mäc trong tèi vµ ngoµi s¸ng III. Hoạt động Dạy - Học. Hoạt động 1: Nhận biết một số thờng biến Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh - GV yªu cÇu häc sinh quan s¸t tranh - HS quan s¸t kÜ c¸c tranh ¶nh vµ mÉu vËt: ảnh , mẫu vật các đối tợng. mÇm cñ khoai lang, c©y rau dõa níc vµ c¸c + NhËn biÕt thêng biÕn ph¸t sinh díi tranh ¶nh kh¸c. ¶nh hëng cña ngo¹i c¶nh - Th¶o luËn nhãm  ghi vµo b¶ng b¸o c¸o + Nêu các nhân tố tác động gây thờng thu hoạch biÕn - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy b¸o c¸o. - GV chốt lại đáp án đúng. §èi tîng §iÒu kiÖn m«i trêng KiÓu h×nh t¬ng øng Nhân tố tác động 1. MÇm - Cã ¸nh s¸ng - MÇm l¸ cã mµu xanh ¸nh s¸ng khoai lang - Trong tèi - MÇm l¸ cã mµu vµng 2. C©y rau dõa - Trªn c¹n - Th©n l¸ nhá.

(66) níc. - Ven bê - Trªn mÆt níc. - Th©n l¸ lín - Th©n l¸ lín h¬n, rÓ biÕn thµnh phao.. §é Èm. 3.............. Hoạt động 2: Phân biệt thờng biến và đột biến Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh - GV hớng dẫn HS quan sát trên đối tợng l¸ c©y m¹ mäc ë ven bê vµ trong ruéng. - C¸c nhãm quan s¸t tranh th¶o luËn:  - GV cho HS th¶o luËn: nêu đợc : ? Sù sai kh¸c gi÷a 2 c©y m¹ mäc ë vÞ trÝ + Hai c©y m¹ thuéc thÕ hÖ thø nhÊt (biÕn kh¸c nhau ë vô thø nhÊt thuéc thÕ hÖ dị trong đời cá thể) nµo ? Các cây lúa đợc gieo từ hạt của 2 cây + Con cña chóng gièng nhau (BiÕn dÞ trªn cã kh¸c nhau kh«ng ? rót ra nhËn không di truyền đợc) xÐt + Do ®iÒu kiÖn dinh dìng kh¸c nhau ? T¹i sao c©y m¹ ë ven bê ph¸t triÓn tèt - Mét vµi HS tr×nh bµy, líp nhËn xÐt bæ h¬n c©y trong ruéng sung. - GV y/c HS phân biệt thờng biến và đột biÕn Hoạt động 3: Nhận biết ảnh hởng của môi trờng đối với tÝnh tr¹ng sè lîng vµ tÝnh tr¹ng chÊt lîng. Hoạt động của giáo viên - GV yªu cÇu häc sinh quan ¶nh 2 luèng su hµo cña cïng mét gièng, nhng cã ®iÒu kiÖn ch¨m sãc kh¸c nhau. ? H×nh d¹ng cñ cña 2 luèng su hµo cã kh¸c nhau kh«ng ? KÝch thíc cña c¸c cñ su hµo ë 2 luèng kh¸c nhau nh thÕ nµo  rót ra nhËn xÐt .. Hoạt động của học sinh - HS nêu đợc: + H×nh d¹ng gièng nhau (tÝnh tr¹ng chÊt lîng) Ch¨m sãc tèt: cñ to + Ch¨m sãc Ýt: cñ nhá  NhËn xÐt: + TÝnh tr¹ng chÊt lîng phô thuéc kiÓu gen + TÝnh tr¹ng sè lîng phô thuéc vµo ®iÒu kiÖn sèng.. IV. NhËn xÐt - §¸nh gi¸. + GV căn cứ vào bản thu hoạch để đánh giá + GV cho ®iÓm mét sè nhãm lµm tèt + GV cho häc sinh thu don vÖ sinh. V. DÆn dß. 13.§äc vµ chuÈn bÞ tríc bµi 28: Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu di truyÒn ngêi. Tuần 15 Tiết 29 I. Môc tiªu. Ngày soạn 23/11/2013 Ngày dạy 25/11/2013. Ch¬ng v. di truyÒn häc ngêi. TiÕt 29 : ph¬ng ph¸p nghiªn cøu di truyÒn ngêi. 1. Kiến thức:+ Học sinh hiểu và sử dụng đợc phơng pháp nghiên cứu phả hệ để phân tích một vài tính trạng hay đột biến ở ngời.

(67) + Phân biệt đợc hai trờng hợp : sinh đôi cùng trứng và khác trứng + Hiểu đợc ý nghĩa của phơng pháp nghiên cứu trẻ đồng sinh trong nghiên cứu di truyền, từ đó giải thích đợc một số trờng hợp thờng gặp. 2. Kĩ năng:+ Rèn kĩ năng hoạt động nhóm.Phát triển kĩ năng quan sát và phân tích kênh h×nh. KỸ NĂNG SỐNG: kỹ năng thu nhập và xử lí thông tin ,kỹ năng lắng nghe tích cực,trình bày suy nghĩ,kỹ năng tự tin. II. Đồ dùng dạy học Tranh phóng to H 28.1 và 28.2 SGK-ảnh về trờng hợp sinh đôi III. Hoạt động Dạy -Học. Mở bài: ỏ ngời cùng có hiện tợng di truyền và biến dị. Việc nghiên cứu di truyền ngời gặp 2 khó khăn chính + Sinh sản chậm, đẻ ít con+ Không thể áp dụng phơng pháp lai và gây đột biến Ngời ta phải đa ra một số phơng pháp nghiên cứu thích hợp. Hoạt động 1: Nghiên cứu phả hệ Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Néi dung - GV y/c HS nghiªn cøu - HS tù thu nhËn th«ng tin + Cïng tr¹ng th¸i th«ng tin  tr¶ lêi SGK  ghi nhí kiÕn thøc + gi¶i thÝch c¸c kÝ hiÖu: - 1 HS lªn gi¶i thÝch c¸c kÝ ; hiÖu + 1 tÝnh tr¹ng cã 2 tr¹ng th¸i ; ; ; đối lập  4 kiểu kết hợp + 2 trạng thái đối lập + T¹i sao ngêi ta dïng 4 kí hiệu biểu thị sự kết - HS quan sát kĩ hình, đọc h«n gi÷a 2 ngêi kh¸c th«ng tin  th¶o luËn trong nhau về một tính trạng ? nhóm  nêu đợc: - GV y/c HS nghiªn cøu + Mµu m¾t n©u lµ tréi vÝ dô 1  th¶o luËn: + Sù di truyÒn mµu m¾t kh«ng ? Mắt nâu và mắt đen, liên quan đến giới tính tÝnh tr¹ng nµo lµ tréi - §¹i diÖn nhãm ph¸t biÓu, ? Sù di truyÒn tÝnh tr¹ng c¸c nhãm kh¸c bæ sung mµu m¾t cã liªn quan tíi - HS tù rót ra kÕt luËn giới tính hay không ? Tại + Ngời sinh sản chậm, đẻ ít sao? + LÝ do x· héi kh«ng ¸p dông - GV chèt l¹i kiÕn thøc đợc phơng pháp lai hoặc gây ? phơng pháp nghiên cứu đột biến ph¶ hÖ lµ g× + phơng pháp này đơn giản, ? T¹i sao ngêi ta dïng dÏ thùc hiÖn phơng pháp đó để nghiên - HS tự nghiên cứu ví dụ, vận cøu sù di truyÒn 1 sè tÝnh dông kiÕn thøc  tr¶ lêi c¸c tr¹ng ngêi c©u hái - GV y/c HS tiếp tục tìm - 1 HS lên lập sơ đồ phả hệ hiÓu vÝ dô 2  yªu cÇu: - 1 HS lªn tr¶ lêi c©u hái + Lập sơ đồ phả hệ từ P + Trạng thái mắc bệnh do gen * Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu  F1 lặn qui định + Sù di truyÒn m¸u khã + Nam dÔ m¾c bÖnh  gen ph¶ hÖ lµ ph¬ng ph¸p theo dâi sù di truyÒn cña mét tÝnh đông có liên quan tới gây bệnh nằm trên NST X trạng nhất định trên những giíi tÝnh kh«ng ? ngêi thuéc cïng mét dßng ? Tr¹ng th¸i m¾c bÖnh do họ qua nhiều thế hệ để xác gen tréi hay gen lÆn qui định đặc điểm di truyền của định tính trạng đó. - GVchốt lại đáp án đúng Hoạt động 2: Nghiên cứu trẻ đồng sinh.. Hoạt động của giáo viên - GV y/c HS quan sát sơ đồ H 28.2  th¶o luËn: ? 2 sơ đồ (a;b) giống và kh¸c nhau ë ®iÓm nµo. Hoạt động của học sinh - HS quan sát kĩ sơ đồ, nêu đợc sự khác nhau về: + Sè lîng trøng vµ tinh trïng tham gia thô tinh. Néi dung a) Trẻ đồng sinh cùng trøng vµ kh¸c trøng - Trẻ đồng sinh: trẻ sinh ra cïng mét lÇn sinh.

(68) ? Tại sao trẻ sinh đôi cùng trứng đều là nam hoặc nữ ? §ång sinh kh¸c trøng lµ g× ? Trẻ đồng sinh khác trứng cã thÓ kh¸c nhau vÒ giíi kh«ng ? §ång sinh cïng trøng vµ kh¸c trøng kh¸c nhau c¬ b¶n ë nh÷ng ®iÓm nµo - GV y/c HS nghiªn cøu th«ng tin  nªu ý nghÜa của nghiên cứu trẻ đồng sinh?. + LÇn nguyªn ph©n ®Çu tiªn + Hîp tö nguyªn ph©n  2 ph«i bµo  2 c¬ thÓ (gièng nhau KH) + 2 trøng + 2 tinh trïng  2 hîp tö  2 c¬ thÓ (kh¸c nhau KH) - Mét vµi häc sinh ph¸t biÓu, líp bæ sung - HS tù rót ra kÕt luËn - HS tù thu nhËn vµ xö lÝ th«ng tin  rót ra ý nghÜa.. - GV cã thÓ lÊy vÝ dô ë môc “em có biết” để minh hoạ. - Cã 2 trêng hîp:+ Cïng trøng + Kh¸c trøng - Sù kh¸c nhau: + §ång sinh cïng trøng cã cïng kiÓu gen  cïng giíi + §ång sinh kh¸c trøng kh¸c nhau kiÓu gen  cïng giíi hoÆc kh¸c giíi b) ý nghÜa cña nghiªn cøu trẻ đồng sinh - Nghiªn cøu trÎ ®ồng sinh gióp ta hiÓu râ vai trß kiÓu gen và vai trò môi trờng đối víi sù h×nh thµnh tÝnh tr¹ng HiÓu râ sù ¶nh hëng kh¸c nhau của môi trờng đối với tÝnh tr¹ng sè lîng vµ chÊt lîng. . KiÓm tra - §¸nh gi¸ . Hoµn thµnh b¶ng sau:. §Æc ®iÓm Trẻ đồng sinh cùng trứng Trẻ đồng sinh khác trứng - Sè trøng tham gia thô tinh - KiÓu gen - KiÓu h×nh - Giíi tÝnh V. DÆn dß Häc bµi theo néi dung SGK T×m hiÓu mét sè bÖnh (tËt) di truyÒn ë ngêi . §äc môc “Em cã biÕt”§äc vµ chuÈn bÞ tríc bµi: BÖnh vµ tËt di truyÒn ë ngêi Tuần 16 Ngày soạn 3/12/2013 Tiết 31 Ngày dạy ..../12/2013. - Bµi 29 : bÖnh vµ tËt di truyÒn ë ngêi. I. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc: + HS nhận biết đợc bệnh nhân Đao và bệnh nhân Tơcnơ qua các đặc điểm hình thái. + Trình bày đợc đặc điểm di truyền của bệnh bạch tạng, bệnh câm điếc bẩm sinh và tật 6 ngãn tay. + Nêu đợc nguyên nhân của các bệnh, tật di truyền và đề xuất đợc một số biện pháp h¹n chÕ ph¸t sinh chóng. 2. KÜ n¨ng: + Rèn kĩ năng hoạt động nhóm + Ph¸t triÓn kÜ n¨ng quan s¸t vµ ph©n tÝch kªnh h×nh. II. §å dïng d¹y häc. - Tranh phãng to H 29.1 vµ 29.2 SGK - Tranh phãng to vÒ c¸c tËt di truyÒn - PhiÕu häc tËp: t×m hiÓu bÖnh di truyÒn Tªn bÖnh §Æc ®iÓm di truyÒn BÖnh §ao BÖnh T¬c n¬ BÖnh b¹ch t¹ng BÖnh c©m ®iÕc bÈm sinh III. Hoạt động Dạy – Học. BiÓu hiÖn bªn ngoµi. Hoạt động 1: Một vài bệnh di truyền ở ngời Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Néi dung - GV y/c HS đọc thông tin - HS thảo luận nhóm  SGK quan s¸t H 29.1 vµ ®iÒn vµo phiÕu häc tËp 29.2  hoµn thµnh phiÕu - §¹i diÖn nhãm lªn lµm häc tËp. trªn b¶ng, c¸c nhãm kh¸c.

(69) nhËn xÐt, bæ sung.. - GV chèt l¹i kiÕn thøc Tªn bÖnh §Æc ®iÓm di truyÒn BiÓu hiÖn bªn ngoµi -BÐ, lïn, cæ rôt, m¸ phÖ, miÖng h¬i h¸, lìi CÆp NST sè 21 cã 3 h¬i thÌ ra, m¾t 1. BÖnh §ao h¬i s©u vµ 1 mÝ, kho¶ng NST c¸ch gi÷a 2 m¾t xa nhau, ngãn tay ng¾n Lïn, cæ ng¾n, lµ n÷ CÆp NST sè 23 chØ -- TuyÕn 2. BÖnh T¬cn¬ vó kh«ng ph¸t triÓn, thêng mÊt trÝ cã 1 NST vµ kh«ng cã con. 3. BÖnh b¹ch - Da vµ tãc mµu tr¾ng §ét biÕn gen lÆn t¹ng - M¾t mµu hång 4. BÖnh c©m - C©m ®iÕc bÈm sinh §ét biÕn gen lÆn ®iÕc bÈm sinh Hoạt động 2: Một số tật di truyền ở ngời Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Néi dung - GV y/c HS quan sát H 29.3 - HS quan sát hình  nêu đ trình bày các đặc điểm ợc các đặc điểm di truyền cña mét sè dÞ tËt ë ngêi ? cña ngêi + TËt khe hë m«i hµm + TËt bµn tay, bµn ch©n mÊt mét sè ngãn. + Tật bàn chân nhiều ngón - Đột biến NST và đột biến - GV chèt l¹i kiÕn thøc - Mét vµi HS tr×nh bµy, líp gen g©y ra c¸c dÞ tËt bÈm sinh ë ngêi nhËn xÐt , bæ sung. Hoạt động 3: C¸c biÖn ph¸p h¹n chÕ ph¸t sinh tËt, bÖnh di truyÒn Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Néi dung - GV y/c HS th¶o luËn . - HS thảo luận  nêu đợc - Nguyên nhân: + Do c¸c t¸c nh©n vËt lÝ, ho¸ ? C¸c bÖnh vµ tËt di truyÒn nguyªn nh©n: häc trong tù nhiªn. ë ngêi ph¸t sinh do nh÷ng + Tù nhiªn + Do « nhiÔm m«i trêng nguyªn nh©n nµo + Do con ngêi + Do rối loạn trao đổi chất ? §Ò xuÊt c¸c biÖn ph¸p hạn chế sự phát sinh các - HS tự đề ra đợc các biện nội bào - BiÖn ph¸p h¹n chÕ: bÖnh, tËt di truyÒn ph¸p cô thÓ? - Đại diện nhóm phát biểu, + Hạn chế các hoạt động gây c¸c nhãm kh¸c bæ sung « nhiÔm m«i trêng + Sö dông hîp lÝ c¸c thuèc hoµn chØnh kiÕn thøc b¶o vÖ thùc vËt + §Êu tranh chèng s¶n xuÊt, vò khÝ ho¸ häc, h¹t nh©n + H¹n chÕ kÕt h«n gi÷a nh÷ng ngêi cã nguy c¬ mang gen g©y bÖnh di truyÒn . Kết luận chung: HS đọc kết luận trong SGK IV. KiÓm tra - §¸nh gi¸. 1. Có thể nhận biết bệnh Đao qua những đặc điểm hình thái nào? 2. Nªu nguyªn nh©n ph¸t sinh c¸c tËt, bÖnh di truyÒn ë ngêi vµ mét sè biÖn ph¸p h¹n chế phát sinh các tật, bệnh đó? V. dÆn dß. 14.Häc bµi theo néi dung SGK 15.§äc môc “Em cã biÕt” 16.§äc vµ chuÈn bÞ tríc bµi 30: Di truyÒn häc ngêi..

(70) TiÕt 31 - Bµi 30 : di truyÒn häc víi ngêi I. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc: + HS hiểu đợc di truyền học t vấn là gì? và nội dung của lĩnh vực khoa học này. + Giải thích đợc cơ sở di truyền học của “hôn nhân một vợ một chồng” và những ngời có quan hệ huyết thống trong vòng 4 đời không đợc kết hôn với nhau. + Hiểu đợc tại sao phụ nữ không nên sinh con ở tuổi ngoài 35 và hậu quả di truyền của ô nhiễm môi trờng đối với con ngời. 2) KÜ n¨ng: + RÌn t duy ph©n tÝch tæng hîp. II. §å dïng d¹y häc. - B¶ng sè liÖu: b¶ng 30.1 vµ b¶ng 30.2 SGK. III. Hoạt động Dạy – Học. Hoạt động 1: Di truyền y học t vấn Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Néi dung - GV y/c HS lµm bµi tËp - HS nghiªn cøu vÝ dô - Th¶o luËn nhãm, thèng - Di truyÒn y häc t vÊn lµ mét môc  (trang 86) nhÊt c©u tr¶ lêi. lÜnh vùc cña di truyÒn häc kÕt + §©y lµ bÖnh di truyÒn hîp c¸c ph¬ng ph¸p xÐt + Bệnh do gen lặn qui định nghiệm, chuẩn đoán hiện đại vì có ngời trong gia đình đã về mặt di truyền kết hợp nghiªn cøu ph¶ hÖ. - GV hoàn chỉnh đáp án, tổ mắc bệnh + Kh«ng nªn sinh con v× ë - Néi dung: chøc th¶o luËn toµn líp. + ChuÈn ®o¸n + Di truyÒn y häc t vÊn lµ hä cã gen g©y bÖnh g×? Gåm nh÷ng néi dung - §¹i diÖn nhãm ph¸t biÓu, + Cung cÊp th«ng tin c¸c nhãm kh¸c bæ sung. + Cho lêi khuyªn liªn quan nµo? đến bệnh, tật di truyền - GV hoµn thiÖn kiÕn thøc - HS ph¸t biÓu Hoạt động 2: Di truyền học với hôn nhân và kế hoạch hoá gia đình. a) Di truyÒn häc víi h«n nh©n Hoạt động của giáo viên - GV y/c HS đọc thông tin SGK  thảo luận vấn đề 1: ? T¹i sao kÕt h«n gÇn lµm suy tho¸i nßi gièng ? T¹i sao nh÷ng ngêi cã quan hệ huyết thống từ đời thứ 5 trở đi đợc phép kết hôn - GV chốt lại đáp án đúng - GV y/c häc sinh tiÕp tôc ph©n tÝch b¶ng 30.1  th¶o luận vấn đề 2: ? Giải thích qui định “Hôn nh©n mét vî mét chång” b»ng c¬ së sinh häc ? V× sao nªn cÊm chuÈn ®o¸n giíi tÝnh thai nhi  GV tæng kÕt l¹i kiÕn thøc. Hoạt động của học sinh - C¸c nhãm ph©n tÝch thông tin  nêu đợc : + Kết hôn gần làm đột biến lÆn, cã h¹i biÓu hiÖn  dÞ tËt bÈm sinh t¨ng + Từ đời thứ 5  có sự sai kh¸c vÒ mÆt di truyÒn . - §¹i diÖn nhãm ph¸t biÓu, c¸c nhãm kh¸c bæ sung. - HS ph©n tÝch sè liÖu vÒ sù thay đổi tỉ lệ nam/nữ theo độ tuổi, lu ý tỉ lệ nam/nữ ở độ tuổi từ 18 – 35.  Gi¶i thÝch c¬ së khoa häc: - Kh«ng chuÈn ®o¸n giíi tÝnh thai nhi sím  h¹n chế việc mất cân đối tỉ lệ nam/n÷.. Néi dung. - Di truyền học đã giải thích đợc cơ sở khoa học của các qui định: + H«n nh©n mét vî mét chång + Nh÷ng ngêi cã quan hÖ huyÕt thèng trong vòng 4 đời không đợc kÕt h«n.. b) Di truyền học và kế hoạch hoá gia đình Hoạt động của giáo viên - GV híng dÉn HS nghiªn. Hoạt động của học sinh - HS tù ph©n tÝch sè liÖu. Néi dung.

(71) trong bảng để trả lời cøu b¶ng 30.2  tr¶ lêi + Phô n÷ sinh con sau tuæi c©u hái. ? V× sao phô n÷ kh«ng nªn 35  con dÔ m¾c bÖnh ®ao sinh con ë tuæi ngoµi 35 + nên sinh con ở tuổi từ 25 - Phụ nữ sinh con trong độ tuổi 25 đến 34 là hợp lí ? Phô n÷ nªn sinh con ë  34 lµ hîp lÝ. lứa tuổi nào để đảm bảo - Đại diện nhóm phát biểu, - Từ độ tuổi > 35 tỉ lệ trẻ s¬ sinh bÞ bÖnh ®ao t¨ng häc tËp vµ c«ng t¸c c¸c nhãm kh¸c bæ sung. râ. - GV chốt lại đáp án đúng Hoạt động 3: Hậu quả di truyền do ô nhiễm môi trờng Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Néi dung - GV y/c HS nghiªn cøu - HS tù thu nhËn vµ xö lÝ thông tin SGK và thông tin thông tin nêu đợc: môc “em cã biÕt” trang + C¸c t¸c nh©n vËt lÝ, ho¸ 85. học gây ô nhiễm môi tr Nêu tác hại của ô nhiễm ờng đặc biệt là chất phóng môi trờng đối với cơ sở vật xạ, chất độc hoá học rải trong chiÕn tranh, thuèc chÊt di truyÒn ? vÝ dô ? trõ s©u, thuèc diÖt cá sö - C¸c t¸c nh©n vËt lÝ, ho¸ dụng quá mức  gây đột học gây ô nhiễm môi trờng lµm t¨ng tØ lÖ ngêi m¾c - GV tổng kết lại kiến thức biến gen, đột biến NST. bÖnh, tËt di truyÒn.. Tuần 16 Tiết 32 I. Môc tiªu. Ngày soạn 3/12/2013 Ngày dạy .../12/2013. - Bµi 31: c«ng nghÖ tÕ bµo. 1. KiÕn thøc: + HS hiểu đợc khái niệm công nghệ tế bào + HS nắm đợc những công đoạn chính của công nghệ tế bào, vai trò của từng công ®o¹n. + HS thấy đợc những u điểm của việc nhân giống vô tính trong ống nghiệm và ph¬ng híng øng dông ph¬ng ph¸p nu«i cÊy m« vµ tÕ bµo trong chän gièng. 2) KÜ n¨ng: + Rèn kĩ năng hoạt động nhóm + KÜ n¨ng kh¸i qu¸t ho¸, vËn dông thùc tÕ. 3) Thái độ: + Gi¸o dôc lßng yªu thÝch bé m«n + Nâng cao ý thức bảo vệ thiên nhiên trân trọng thành tựu khoa học đặc biệt của Việt Nam.

(72) II. §å dïng d¹y häc. - Tranh phãng to H 31 SGK - T liÖu vÒ nh©n b¶n v« tÝnh trong vµ ngoµi níc. III. Hoạt động Dạy – Học. Mở bài: Ngời nông dân để giống khoai tây từ vụ này sang vụ khác bằng cách chọn những củ tốt giữ lại, sau đó mỗi củ sẽ tạo đợc 1 cây mới và phải giữ rất nhiều củ khoai tây. Nhng với việc nhân bản vô tính thì chỉ từ 1 củ khoai tây có thể thu đợc 2000 triệu mầm giống đủ để trồng cho 40 ha. Đó là thành tựu vô cùng quan trọng của di truyền học Hoạt động 1: Khái niệm về công nghệ tế bào Mục tiêu: - HS nêu đợc khái niệm công nghệ tế bào. - Hiểu đợc các công việc chính trong công nghệ tế bào Hoạt động của giáo viên - GV y/c HS tr¶ lêi c©u hái: ? C«ng nghÖ tÕ bµo lµ g× ? Để nhận đợc mô non cơ quan hoÆc c¬ thÓ hoµn chØnh hoµn toµn gièng víi c¬ thÓ gèc, ngêi ta ph¶i thùc hiÖn nh÷ng c«ng viÖc g× ? T¹i sao c¬ quan hoÆc c¬ thÓ hoµn chØnh l¹i cã kiÓu gen nh d¹ng gèc. Hoạt động của học sinh. Néi dung. - HS nghiªn cøu SGK (trang 89) ghi nhí kiÕn thøc - HS trao đổi để trả lời câu hái + Kh¸i niÖm + C«ng nghÖ tÕ bµo gåm 2 giai ®o¹n + C¬ thÓ hoµn chØnh cã kiÓu gen nh d¹ng gèc v× ë cơ thể hoàn chỉnh đợc sinh - GV gióp HS hoµn thiÖn ra tõ 1 tÕ bµo cña d¹ng gèc kiÕn thøc. cã bé gen n»m trong nh©n tế bào và đợc sao chép. - HS tr¶ lêi, líp bæ sung. - GV cho häc sinh nh¾c l¹i - Mét vµi häc sinh tr×nh 2 c«ng ®o¹n chÝnh cña bµy c«ng ®o¹n cña c«ng c«ng nghÖ tÕ bµo nghÖ tÕ bµo. * KÕt luËn: - C«ng nghÖ tÕ bµo lµ ngµnh kÜ thuËt vÒ qui tr×nh øng dông ph¬ng ph¸p nu«i cÊy tÕ bµo hoặc mô để tạo ra cơ quan hoÆc c¬ thÓ hoµn chØnh. - C«ng nghÖ tÕ bµo gåm 2 c«ng ®o¹n: + T¸ch tÕ bµo tõ c¬ thÓ råi nu«i cÊy ë m«i trêng dinh dỡng để tạo mô sẹo + Dïng hooc m«n sinh trëng kÝch thÝch m« sÑo ph©n ho¸ thµnh c¬ quan hoÆc c¬ thÓ hoµn chØnh. Hoạt động 2: ứng dụng của công nghệ tế bào Mục tiêu: - HS hiểu và nắm đợc các thành tựu công nghệ tế bào. - HS biết đợc qui định nhân giống vô tính trong ống nghiệm và liên hÖ thùc tÕ Hoạt động của giáo viên - GV hái: H·y cho biÕt thµnh tùu c«ng nghÖ tÕ bµo trong s¶n xuÊt. - GV nªu c©u hái: ? Cho biÕt c¸c c«ng ®o¹n nh©n gièng v« tÝnh trong èng nghiÖm ? Nªu u ®iÓm vµ triÓn väng cña ph¬ng ph¸p nh©n gièng v« tÝnh trong èng nghiÖm ? Cho vÝ dô minh ho¹ - GV nhËn xÐt vµ gióp häc sinh nắm đợc qui trình nh©n gièng v« tÝnh trong. Hoạt động của học sinh - HS nghiªn cøu SGK tr¶ lêi + Nh©n gièng v« tÝnh ë c©y trång + Nu«i cÊy tÕ bµo vµ m« trong chän gièng c©y trång + Nhân bản vô tính ở động vËt - C¸ nh©n nghiªn cøu SGK ghi nhí kiÕn thøc. - Trao đổi nhóm kết hợp víi H 31 vµ tµi liÖu tham kh¶o _ Thống nhất ý kiến, đại diÖn nhãm tr×nh bµy - HS lÊy vÝ dô : Hoa phong lan hiện nay rất đẹp và giá thµnh rÎ. Néi dung. a) Nh©n gièng v« tÝnh trong èng nghiÖm ë c©y trång - Qui tr×nh nh©n gièng v« tÝnh (SGK trang 89) - ¦u ®iÓm: + T¨ng nhanh sè lîng c©y gièng + Rót ng¾n thêi gian t¹o c©y con + B¶o tån mét sè nguån.

(73) èng nghiÖm. * HS cã thÓ hái: t¹i sao - GV lu ý c©u hái cña HS trong nh©n gièng v« tÝnh ¬t vµ gi¶i thÝch nh SGV. thùc vËt ngêi ta kh«ng t¸ch tế bào già hay mô đã già. - GV th«ng b¸o c¸c kh©u chÝnh trong t¹o gièng c©y trång + Tạo vật liệu mới để chọn läc + Chọn lọc, đánh giá  tạo gièng míi - GV hái: ? Ngời ta đã tiến hành nuôi - HS nghe và ghi nhớ kiến cÊy m« t¹o vËt liÖu míi cho thøc chän gièng c©y trång b»ng c¸ch nµo ? Cho vÝ dô. gen thùc vËt quÝ hiÕm - Thµnh tùu: nh©n gièng c©y phong lan, khoai t©y, mÝa, c©y gç quÝ …. b) øng dông nu«i cÊy tÕ bµo vµ m« trong chän gièng c©y trång. - T¹o gièng c©y trång míi b»ng c¸ch chän tÕ bµo x«ma biÕn dÞ vÝ dô: + Chän dßng tÕ bµo chÞu nãng vµ kh« tõ tÕ bµo ph«i cña gièng CR203 + Nuôi cấy để tạo ra giống lóa míi cÊp quèc gia DR2 có năng suất và độ thuần - HS nghiªn cøu SGK chñng cao, chÞu h¹n, chÞu trang 90 tr¶ lêi c©u hái. nãng tèt. c) Nh©n b¶n v« tÝnh ë động vật - ý nghÜa: + Nh©n nhanh nguån gen động vật quí hiếm có nguy c¬ bÞ tuyÖt chñng + T¹o c¬ quan néi t¹ng cña động vật đã đợc chuyển gen - HS nghiên cứu SGK và ngời để chủ động cung cấp các tài liệu su tầm đợc trả cơ quan thay thế cho các lêi c©u hái bÖnh nh©n bÞ háng c¬ quan VD : Nh©n b¶n ë cõu vµ bß. - GV hái: + Nh©n b¶n v« tÝnh thµnh công ở động vật có ý nghĩa nh thÕ nµo ? ? Cho biÕt nh÷ng thµnh tùu nh©n b¶n ë ViÖt Nam vµ thÕ giíi GV th«ng b¸o thªm: - §H Texas ë MÜ nh©n b¶n thµnh c«ng ë H¬u sao, Lîn - Itali nh©n b¶n thµnh c«ng ë ngùa - Trung Quèc th¸ng 8 n¨m 2001 dê nhân bản đã đẻ sinh đôi. Kết luận chung: HS đọc kết luận trong SGK IV. KiÓm tra - §¸nh gi¸. 1. C«ng nghÖ tÕ bµo lµ g×? Thµnh tùu cña c«ng nghÖ tÕ bµo cã ý nghÜa nh thÕ nµo ? V. DÆn dß. 17.Häc bµi, tr¶ lêi c©u hái SGK 18.§äc môc “Em cã biÕt” 19.§äc vµ chuÈn bÞ tríc bµi: C«ng nghÖ gen.

(74) Tuần 17 Tiết 33 I. Môc tiªu. Ngày soạn 7/12/2013 Ngày dạy 9./12/2013. TiÕt 33 - Bµi 32: c«ng nghÖ gen. 1. KiÕn thøc: + HS hiểu đợc khái niệm kĩ thuật gen, trình bày đợc các khâu trong kĩ thuật gen + HS nắm đợc công nghệ gen, công nghệ sinh học + Tõ kiÕn thøc vÒ kh¸i niÖm kÜ thuËt gen, c«ng nghÖ gen, c«ng nghÖ sinh häc, HS biÕt đợc ứng dụng của kĩ thuật, các lĩnh vực của công nghệ sinh học hiện đại và vai trò của từng lĩnh vực trong sản xuất và đời sống. 2. KÜ n¨ng:+ RÌn kÜ n¨ng t duy logÝc tæng hîp, kh¶ n¨ng kh¸i qu¸t. + KÜ n¨ng n¾m b¾t qui tr×nh c«ng nghÖ, kÜ n¨ng vËn dông thùc tÕ. 3. Thái độ: + Giáo dục lòng yêu thích bộ môn, quí trọng thành tựu sinh học. II. §å dïng d¹y häc. - Tranh phãng to H 32 SGK - T liÖu vÒ øng dông c«ng nghÖ sinh häc. III. Hoạt động Dạy - Học. Hoạt động 1: Khái niệm kĩ thuật gen và công nghệ gen Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Néi dung - GV nªu c©u hái: ? KÜ thuËt gen lµ g×? Môc - C¸ nh©n nghiªn cøu SGK - KÜ thuËt gen: Lµ c¸c thao đích của kĩ thuật gen  ghi nhí kiÕn thøc tác tác động lên ADN để ? KÜ thuËt gen gåm nh÷ng - Th¶o luËn nhãm, thèng chuyÓn 1 ®o¹n ADN mang 1 kh©u nµo nhÊt ý kiÕn. hoÆc 1 côm gen tõ tÕ bµo cña ? C«ng nghÖ gen lµ g× - Yªu cÇu: loµi cho sang tÕ bµo cña loµi + Tr×nh bµy 3 kh©u nhËn nhê thÓ truyÒn. + Mục đích của công nghệ - Các khâu của kĩ thuật gen: - GV nhận xét nội dung đối với đời sống + T¸ch ADN gåm t¸ch ADN tr×nh bµy cña nhãm vµ y/c + Kh¸i qu¸t thµnh kh¸i NST cña tÕ bµo cho vµ ADN học sinh nắm đợc 3 khâu niệm lµm thÓ truyÒn tõ vi khuÈn, vi cña kÜ thuËt gen. - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy rót trên sơ đồ H 32 phóng to, + Tạo ADN tái tổ hợp (ADN chØ râ ADN t¸i tæ hîp lai) nhê emzim - Nhãm kh¸c theo dâi, bæ + ChuyÓn ADN t¸i tæ hîp - GV lu ý: c¸c kh©u cña kÜ sung. vµo tÕ bµo nhËn thuật gen HS đều nắm đợc ,  khái quát kiến thức - C«ng nghÖ gen: lµ ngµnh kÜ nhng GV ph¶i gi¶i thÝch râ thuËt vÒ qui tr×nh øng dông kÜ viÖc chØ huy tæng hîp thuËt gen. prôtêin đã mã hoá trong đoạn đó để sang phần ứng - HS ghi nhớ nội dung kiến dụng HS mới hiểu đợc thøc. Hoạt động 2: ứng dụng của công nghệ gen - GV giíi thiÖu kh¸i qu¸t 3 a) T¹o ra chñng vi sinh vËt lĩnh vực chính đợc ứng dụng míi c«ng nghÖ gen cã hiÖu qu¶ * KÕt luËn: C¸c chñng vi - GV y/c HS tr¶ lêi c©u hái: sinh vËt míi cã kh¶ n¨ng s¶n ? Mục đích tạo ra chủng vi xuÊt nhiÒu lo¹i s¶n phÈm sinh vËt míi lµ g× - HS nghiªn cøu SGK vµ sinh häc cÇn thiÕt (nh aa, ? Nªu vÝ dô cô thÓ c¸c t liÖu mµ GV cung cÊp pr«tªin, kh¸ng sinh) víi sè l- GV nhËn xÐt vµ gióp häc  ghi nhí kiÕn thøc vµ tr¶ îng lín vµ gi¸ thµnh rÎ sinh hoµn thiÖn kiÕn thøc lêi c©u hái  HS kh¸c bæ VD: Dïng E.coli vµ nÊm sung. men m· ho¸  s¶n ra kh¸ng.

(75) sinh vµ hooc m«n Insulin. Kết luận chung: HS đọc kết luận trong SGK IV. KiÓm tra - §¸nh gi¸ GV yªu cÇu häc sinh nh¾c l¹i mét sè kh¸i niÖm : kÜ thuËt gen, c«ng nghÖ gen, c«ng nghÖ sinh häc ? V. DÆn dß Häc bµi, tr¶ lêi c©u hái SGK §äc môc Em cã biÕt Tuần 17 Tiết 34. Ngày soạn 7/12/2013 Ngày dạy 14 /12/2013. TiÕt 33 - Bµi 32: c«ng nghÖ gen(tiết2) I. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc: + HS hiểu đợc khái niệm kĩ thuật gen, trình bày đợc các khâu trong kĩ thuật gen + HS nắm đợc công nghệ gen, công nghệ sinh học + Tõ kiÕn thøc vÒ kh¸i niÖm kÜ thuËt gen, c«ng nghÖ gen, c«ng nghÖ sinh häc, HS biÕt đợc ứng dụng của kĩ thuật, các lĩnh vực của công nghệ sinh học hiện đại và vai trò của từng lĩnh vực trong sản xuất và đời sống. 2. KÜ n¨ng:+ RÌn kÜ n¨ng t duy logÝc tæng hîp, kh¶ n¨ng kh¸i qu¸t. + KÜ n¨ng n¾m b¾t qui tr×nh c«ng nghÖ, kÜ n¨ng vËn dông thùc tÕ. 3. Thái độ: + Giáo dục lòng yêu thích bộ môn, quí trọng thành tựu sinh học. II. §å dïng d¹y häc. - Tranh phãng to H 32 SGK - T liÖu vÒ øng dông c«ng nghÖ sinh häc. III. Hoạt động Dạy - Học. Hoạt động 2: ứng dụng của công nghệ gen - GV giíi thiÖu kh¸i qu¸t 3 1) T¹o ra chñng vi sinh vËt lĩnh vực chính đợc ứng dụng míi c«ng nghÖ gen cã hiÖu qu¶ 2) T¹o gièng c©y trång biÕn - GV y/c HS tr¶ lêi c©u hái: đổi gen ? Mục đích tạo ra chủng vi * KÕt luËn:- T¹o gièng c©y sinh vËt míi lµ g× - HS nghiên cứu SGK và trồng biến đổi gen là lĩnh ? Nªu vÝ dô cô thÓ c¸c t liÖu mµ GV cung cÊp vùc øng dông chuyÓn c¸c - GV nhËn xÐt vµ gióp häc  ghi nhí kiÕn thøc vµ tr¶ gen quÝ vµo c©y trång. sinh hoµn thiÖn kiÕn thøc lời câu hỏi  HS khác bổ Ví dụ: - Cây lúa đợc chuyển sung. gen qui định tổng hợp Carôten (tiền vitamin A) vào - GV nªu c©u hái: tÕ bµo c©y lóa  t¹o ra gièng ? C«ng viÖc t¹o gièng c©y lóa giµu vitamin A trồng biến đổi gen là gì - HS nghiªn cøu SGK trang - ë ViÖt Nam: ChuyÓn gen ? Cho vÝ dô cô thÓ 93 tr¶ lêi c©u hái kh¸ng s©u bÖnh, tæng hîp - Líp nhËn xÐt bæ sung vitamin A, gen chÝn sím vµo c©y lóa, ng«, khoai t©y, ®u - HS nghiên cứu SGK trang đủ. - øng dông c«ng nghÖ gen 94 3) Tạo động vật biến đổi để tạo động vật biến đổi gen Yêu cầu: gen. thu đợc kết quả nh thế nào? + Nêu đợc hạn chế của - Trên thế giới: đã chuyển biến đổi gen ở động vật gen sinh trëng ë bß vµo lîn + Nêu thành tựu đã đạt đợc giúp hiệu quả tiêu thụ thức ¨n cao h¬n. - ë ViÖt Nam: đã chuyển gen sinh trởng ở bß vµo lîn gióp hiÖu qu¶ tiªu thô thøc ¨n cao h¬n..

(76) - ë ViÖt Nam: ChuyÓn gen tæng hîp hooc m«n sinh trëng cña ngêi vµo c¸ tr¹ch. Hoạt động 3: Khái niệm công nghệ sinh học - GV y/c HS tr¶ lêi - HS nghiªn cøu SGK Lµ ngµnh c«ng nghÖ sö dông tÕ bµo sèng câu hỏi mục  SGK trả lời câu hỏi, lớp nhận và các quá trình sinh học để tạo ra các xÐt bæ sung s¶n phÈm sinh häc cÇn thiÕt cho con ngtrang 94 - Mçi lÜnh vùc HS lÊy 1 êi. vÝ dô minh ho¹ - C¸c lÜnh vùc trong c«ng nghÖ sinh häc: + C«ng nghÖ lªn men . + C«ng nghÖ tÕ bµo . + C«ng nghÖ chuyÓn nh©n ph«i Kết luận chung: HS đọc kết luận trong SGK IV. KiÓm tra - §¸nh gi¸ GV yªu cÇu häc sinh nh¾c l¹i mét sè kh¸i niÖm : kÜ thuËt gen, c«ng nghÖ gen, c«ng nghÖ sinh häc ? V. DÆn dß Häc bµi, tr¶ lêi c©u hái SGK §äc môc Em cã biÕt. Tuần 16 Tiết 32. Ngày soạn 3/12/2013 Ngày dạy .../12/2013. Tiết 34 - Bài 33 : gây đột bến nhân tạo I. Môc tiªu. trong chän gièng. 1. Kiến thức: HS trình bày đợc : + Sự cần thiết phải chọn tác nhân cụ thể khi gây đột biến. + Phơng pháp sử dụng tác nhân vật lí và hoá học để gây đột biến. - HS giải thích đợc sự giống nhau và khác nhau trong việc sử dụng các thể đột biến trong chän gièng vi sinh vËt vµ thùc vËt. 2. KÜ n¨ng: RÌn kÜ n¨ng: + Nghiªn cøu th«ng tin vµ ph¸t hiÖn kiÕn thøc. + KÜ n¨ng so s¸nh tæng hîp. + Khái quát hoá kiến thức, hoạt động nhóm. 3. Thái độ: + Gi¸o dôc ý thøc t×m hiÓu thµnh tùu khoa häc. + T¹o lßng yªu thÝch m«n häc. II. §å dïng d¹y häc. - T liÖu vÒ chän gièng, thµnh tùu sinh häc - Phiếu học tập: Tìm hiểu tác nhân vật lí gây đột biến. T¸c nh©n TiÕn hµnh KÕt qu¶ Tia phãng x¹  ,  ,  ... Tia tö ngo¹i Sèc nhiÖt III. Hoạt động Dạy – Học. øng dông. 1. KiÓm tra bµi cò: Thế nào là đột biến ? Đột biến có ý nghĩa nh thế nào trong thực tuyễn ? Hoạt động 1: gây đột biến nhân tạo bằng tác nhân vật lí.

(77) Mục tiêu: - HS trình bày đợc phơng pháp , kết quả và ứng dụng của tác nhân vật lí khi sử dụng để gây đột biến. Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Néi dung - GV nªu yªu cÇu: + Hoµn thµnh néi dung - HS nghiªn cøu SGK ghi phiÕu häc tËp nhí kiÕn thøc. + Tr¶ lêi c©u hái: - Trao đổi nhóm  thống ? T¹i sao tia phãng x¹ cã nhÊt c©u tr¶ lêi  hoµn khả năng gây đột biến thµnh phiÕu häc tËp. ? Tại sao tia tử ngoại thờng đợc dùng để xử lí các đối tợng có kích thớc nhỏ - GV ch÷a bµi b»ng c¸ch - §¹i diÖn nhãm ch÷a kÏ phiÕu lªn b¶ng c¸c phiÕu häc tËp trªn b¶ng, nhãm ghi néi dung. c¸c nhãm theo dâi nhËn - GV đánh giá hoạt động xét, bổ sung. vµ kÕt qu¶ c¸c nhãm gióp - C¸c nhãm tr¶ lêi c©u * KÕt luËn : Néi dung trong HS hoµn thiÖn kiÕn thøc. hái, nhãm kh¸c bæ sung. phiÕu häc tËp. T¸c nh©n TiÕn hµnh KÕt qu¶ øng dông Tia phãng x¹ - ChiÕu tia, c¸c - Gây đột biến gen - ChiÕu x¹ vµo h¹t tia xuyªn qua - Chấn thơng gây đột biến nảy mầm, đỉnh sinh  ,  ,  ... mµng, m« (xuyªn ë NST trëng s©u) - M« TV nu«i cÊy - Tác động lên ADN Tia tö ngo¹i - ChiÕu tia, c¸c - Gây đột biến gen - Xö lÝ vi sinh vËt tia xuyªn qua bµo tö vµ h¹t phÊn mµng, m« (xuyªn n«ng) Sèc nhiÖt - T¨ng gi¶m nhiÖt - MÊt c¬ chÕ tù b¶o vÖ sù - G©y hiÖn tîng ®a độ môi trờng đột cân bằng béi thÓ ë mét sè ngét - Tæn th¬ng thoi ph©n bµo c©y trång.  rèi lo¹n ph©n bµo - §ét biÕn sè lîng NST Hoạt động 2: gây đột biến nhân tạo bằng tác nhân hoá học Mục tiêu: HS nắm đợc phơng pháp và kết quả của tác nhân hoá học gây đột. biÕn. Hoạt động của giáo viªn - GV yªu cÇu HS nghiªn cøu tr¶ lêi c©u hái môc  SGK. Hoạt động của học sinh - HS nghiªn cøu SGK ghi nhí kiÕn thøc. - Th¶o luËn nhãm, - GV nhËn xÐt gióp häc tr¶ lêi c©u hái. sinh hoµn thiÖn kiÕn - Mét vµi HS tr×nh bày đáp án, HS khác thøc. theo dâi, nhËn xÐt, bæ sung. - HS tæng hîp kiÕn thøc.. Néi dung. * KÕt luËn : - Ho¸ chÊt: EMS, NMU, NEU. c«nsixin. - Ph¬ng ph¸p: + Ng©m h¹t kh«, h¹t n¶y mÇm vµo dung dÞch ho¸ chÊt, tiªm dung dÞch vµo bÇu nhuþ, tÈm dung dÞch vµo bÇu nhuþ ... + Dung dịch hoá chất tác động lên ph©n tö ADN lµm thay thÕ cÆp nuclª«tÝt, mÊt cÆp nuclª«tÝt, hay c¶n trë sù h×nh thµnh thoi v« s¾c. Hoạt động 3: sử dụng đột biến nhân tạo trong chọn giống.

(78) Mục tiêu: - HS chỉ ra đợc việc sử dụng các thể đột biến nhân tạo trong việc chọn. giống đối với các nhóm sinh vật khác nhau.. Hoạt động của giáo viên - GV định hớng trớc cho học sinh sử dụng đột biến nh©n t¹o trong chän gièng gåm: + Chän gièng vi sinh vËt + Chän gièng c©y trång + Chän gièng vËt nu«i - GV nªu c©u hái: ? Ngêi ta sö dông c¸c thÓ đột biến trong chọn giống vi sinh vËt vµ c©y trång theo híng nµo ? T¹i sao ? T¹i sao ngêi ta Ýt sö dông phơng pháp gây đột biến trong chän gièng vËt nu«i - GV nhËn xÐt vµ gióp häc sinh hoµn thiÖn kiÕn thøc.. Hoạt động của học sinh - HS nghiªn cøu SGK kÕt hîp víi c¸c t liÖu su tÇm, ghi nhí kiÕn thøc. - HS th¶o luËn nhãm, thèng nhÊt ý kiÕn Yªu cÇu : + Nêu đặc điểm khác nhau trong việc sử dụng thể đột biÕn ë vi sinh vËt, thùc vËt + §a ra VÝ dô - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, nhãm kh¸c bæ sung.. - HS ®a ra VÝ dô + Xö lÝ bµo tö nÊm Penicillium b»ng tia phãng x¹ t¹o đợc chñng Penicillium cã ho¹t tÝnh Penicilin t¨ng gÊp 200 lÇn (s¶n xuÊt kh¸ng sinh) + Giống táo má hồng đã đợc xử lí bằng hoá chất NMU tõ gièng t¸o Gia Léc (H¶i D¬ng) cho 2 vô mét n¨m qu¶ trßn ngät, dßn th¬m phÝa bªn m¸ khi chÝn cã s¾c tÝm hång + Sö dông ®a béi ë c©y d©u t»m, d¬ng liÔu t¹o gièng c©y trång ®a béi cã n¨ng suÊt cao. Kết luận chung: HS đọc kết luận trong SGK. Néi dung a) Trong chän gièng vi sinh vËt: (Phổ biến là gây đột biến và chän läc) - Chọn các thể đột biến tạo ra chÊt cã ho¹t tÝnh cao. - Chọn thể đột biến sinh trởng mạnh, để tăng sinh khối ë nÊm men vµ vi khuÈn. - Chọn các thể đột biến giảm søc sèng, kh«ng cßn kh¶ năng gây bệnh để sản xuất v¾c xin. b) Trong chän gièng c©y trång. - Chọn các đột biến có lợi, nh©n thµnh gièng míi hoÆc dùng làm bố mẹ để lai tạo gièng. - Chú ý các đột biến: Kháng bÖnh, kh¶ n¨ng chèng chÞu, rót ng¾n thêi gian sinh trëng c) §èi víi vËt nu«i - Chỉ sử dụng các nhóm động vËt bËc thÊp - Các động vật bậc cao: cơ quan sinh s¶n n»m s©u trong c¬ thÓ, dÔ g©y chÕt khi xö lÝ b»ng t¸c nh©n lÝ ho¸.. IV. KiÓm tra - §¸nh gi¸. GV hỏi: Con ngời đã gây đột biến nhân tạo bằng loại tác nhân nào và tiến hành nh thế nµo ? V. DÆn dß. 20.Häc bµi, tr¶ lêi c©u hái SGK 21.T×m hiÓu hiÖn tîng tho¸i hãa gièng.. Tuần 18 Tiết 35 I. Môc tiªu. Ngày soạn 11/12/2013 Ngày dạy 16/12/2013. - Bµi 40 «n tËp phÇn di truyÒn vµ biÕn dÞ. 1. KiÕn thøc:.

(79) + HS tự hệ thống hoá đợc các kiến thức cơ bản về di truyền và biến dị + HS biết vận dụng lí thuyết vào thực tiễn sản xuất và đời sống. 2. KÜ n¨ng: + RÌn kÜ n¨ng t duy, tæng hîp, hÖ thèng ho¸ kiÕn thøc + Kĩ năng hoạt động nhóm 3. Thái độ: + Giáo dục ý thức tìm hiểu ứng dụng sinh học vào đời sống II. §å dïng d¹y häc. GiÊy trong in néi dung tõ b¶ng 40.1  40.5 trang 116 vµ 117 , bót d¹ ranh ảnh liên quan đến di truyền III. Hoạt động Dạy -Học. Hoạt động 1: Hệ thống hoá kiến thức Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh - GV chia líp thµnh 12 nhãm nhá vµ y/c: + Hai nhãm cïng nghiªn cøu mét néi - Các nhóm nhận đã có sẵn nội dung dung - Các nhóm trao đổi thống nhất ý kiến + Hoàn thành các bảng kiến thức từ 40.1 hoàn thành nội dung đó.  40.5 - GV quan s¸t híng dÉn c¸c nhãm ghi nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n - Đại diện nhóm trình bày đáp án của - GV ch÷a bµi b»ng c¸ch: m×nh trªn m¸y chiÕu + Yªu cÇu nhãm kh¸c nhËn xÐt - Các nhóm khác (đặc biệt nhóm có cùng - GV lu ý: Sau phÇn tr×nh bµy nhËn xÐt bổ sung của từng nhóm  GV đáng giá nội dung) nhận xét , bổ sung - Sau khi nghe nhËn xÐt vµ bæ sung kiÕn vµ gióp HS hoµn thiÖn kiÕn thøc (nÕu thøc cña GV, c¸c nhãm tù s÷a ch÷a vµ ghi cÇn) vµo vë bµi tËp cña c¸ nh©n. - GV lÊy kiÕn thøc ë SGK lµm chuÈn trong c¸c b¶ng tõ 40.1  40.5 trang 129  131 Hoạt động 2: Trả lời câu hỏi ôn tập Hoạt động cña gi¸o Hoạt động của học sinh viªn - GV y/c HS - HS tiếp tục trao đổi nhóm, vận dụng các kiến thức vừa hệ thống ở trả lời 4 câu hoạt động trên để thống nhất ý kiến trả lời. hái trang Yªu cÇu: 117, còn lại Câu 1: Sơ đồ thể hiện mối liên hệ giữa gen và tính trạng . Cụ thể: HS tù tr¶ + Gen là khuôn mẫu để tổng hợp mARN lêi. + mARN lµm khu«n mÉu tæng hîp chuçi a xÝt amin cÊu thµnh + Tr¶ lêi pr«tªin các câu hỏi + Prôtêin chịu tác động của môi trờng biểu hiện thành tính trạng 1, 2, 3, 5. C©u 2: - GV cho - KIÓu h×nh lµ kÕt qu¶ t¬ng t¸c gi÷a kiÓu gen vµ m«i trêng th¶o luËn - VËn dông: BÊt k× mét gièng nµo (kiÓu gen) muèn cã n¨ng suÊt (sè toàn lớp để lợng kiểu hình) cần đợc chăm sóc tốt (ngoại cảnh) häc sinh ®- C©u 3: Nghiªn cøu di truyÒn ngêi ph¶i cã ph¬ng ph¸p thÝch hîp v×: ợc trao đổi + ở ngời sinh sản muộnvà đẻ ít con bæ sung + Không thể áp dụng các phơng pháp lai và gây đột biến vì lí do xã kiÕn thøc héi. cho nhau. C©u 5: ¦u thÕ cña c«ng nghÖ tÕ bµo + ChØ nu«i cÊy tÕ bµo , m« trªn m«i trêng dinh dìng nh©n t¹o  t¹o ra c¬ quan hoµn chØnh + Rót ng¾n thêi gian t¹o gièng + Chủ động tạo các cơ quan thay thế các cơ quan bị hỏng ở ngời.. IV. KiÓm tra - §¸nh gi¸. GV đánh giá sự chuẩn bị và các hoạt động của nhóm.

(80) V. DÆn dß. Hoµn thµnh c¸c c©u hái cßn l¹i ë SGK trang 117. TiÕt 36 kiÓm tra häc k× i I. Mục tiêu: Nhằm kiểm tra đánh giá mức độ nhận thức của các chương học kì I cần đạt được: -Cho học sinh nhận biết được cơ chế của quá trình giảm phân, bản chất của gen, quá trình sao chép ADN, ARN, tính đặc thù của ADN. -Hs hiểu được phương pháp lai 1 cặp tính trạng, mối quan hệ kiểu gen, kiểu hình, hiểu được nguyên tắc bổ sung của các nuclêôtíc trong quá trình nhân đôi ADN, tổng hợp mARN. -Vận dụng kiến thức về lai 1 cặp tính trạng của MenĐen để giải thích được một số hiện tượng di truyền cơ bản trong thực tế.. II. Ma trận: Mức độ Biết MạchKT TN TL Chương I Chương II Chương III. Hiểu TN TL x. Vận dụng TN TL x. x x. x x x. Chương IV. x. Tổng số điểm Số câu: 2 câu. Số điểm: 3,5 điểm Số câu: 1 câu. Số điểm: 0,5 điểm Số câu: 4 câu. Số điểm: 3 điểm Số câu: 1 câu. Số điểm: 3 điểm. III. Nội dung kiến thức: Trắc nghiệm: I. Khoanh tròn câu đúng nghất (mỗi câu 0.5đ) 1. Trong phân tử ADN tỉ lệ A% + G% Sẽ bằng:. T% + X%. a. 1 b. 2 c. 3 d. 4 2. Ruồi giấm có 2n = 8 . Một tế bào ruồi giấm đang ở kì giàm phân II. Tế bào có NST đơn là: a. 4 b. 6 c. 8 d. 16 3. Nếu ở đời con có tỉ lệ là 50% thân cao, 50% thân thấp thì bố mẹ có kiểu gen là: a. P: AA x aa b. P: Aa x Aa c. P: Aa x aa d. P: aa x aa. 4. Tính đặc thù của ADN do yếu tố nào quyết đinh: a. Số lượng Nuclêôtit b. Thành phần các Nuclêôtit c. Trình tự sắp xếp các loại Nuclêôtit..

(81) d. Cả a, b và c. II. Bổ sung vào đoạn mạch sau theo nguyên tắc bổ sung: (2đ) 1. Đoạn gen có cấu trúc: Mạch 1: -A – T – T – X – G - A - G – GMạch 2:…………………………………………………. 2. Đoạn mạch có cấu trúc: Mạch 1: -G- X - A - A - T - G - G - X – Mach mARN: ………………………………………… B. Tự luận :(6đ) Câu 1:(3đ) Đột biến gen là gì? Nêu một số dạng đột biến gen? Vì sao đột biến gen thường có hại cho sinh vật? Câu 2: (3đ) Ở cà chua , gen A qui định màu quả đỏ, gen a qui định quả màu vàng. Xác định kết quả kiểu gen và kiểu hình ở F1 trong các trường hợp sau: a. Cây quả vàng x cây quả vàng b. Cây quả đỏ x cây quả vàng c. Cây quả đỏ x cây quả đỏ.. Tuaàn: 19. NS: 20 / 12 / 2013 ND: 23 / 12 / 2013 TRẢ VÀ CHỮA BÀI KIỂM TRA HỌC KÌ I. I. Mục tiêu: 1.Kiến thức:-Củng cố kiến thức cho HS trong phần KIỂM TRA HỌC KỲ - Khái quát được bài làm của hs từ thấp  cao. - Đánh giá được nhận thức của học sinh từ đó có biện phá điều chỉnh trong giảng dạy để đạt hiệu quả cao -học sinh thấy được những thiếu hụt trong hệ thống kiến thức từ đó có phương pháp học hiệu quả. 2. Kỹ năng phân tích, tổng hợp ,TỰ ĐÁNH GIÁ. 3.Giáo dục ý thức tự giác. II Chuẩn bị Gv ; đề,đáp án ,bài thi đẫ chấm, Hs :ôn lại kiến thức III.Các hoạt động lên lớp hoạt động 1: giáo viên nhận xét bài làm của hs về kiến thức,thái độ,kết quả. hoạt động 2: Trả bài kiểm tra cho học sinh hoạt động 3: Giáo viên chữa bài ,hs theo dõi bài làm,có thể học sinh có thắc mắc,gv giải đáp thắc mắc,thu lại bài.

(82) Đánh giá chung: gv đánh giá chung rút ra bài học nhắc nhở hs điều chỉnh học tập theo hướng tích cực.. Tuần 19. Ngày soạn 29/12/2013 Ngày dạy 30/1/2014 Hệ Thống kiến thức học kì I. I/ MUÏC TIEÂU: 1/ Kiến thức:- Hệ thống hóa , chính xác hóa và khắc sâu kiến thức đã học. - Trình bày được những kiến thức đã học. 2/ Kĩ năng:- Vận dụng những kiến thức đã học trong giải quyết các tình huống xảy ra trong thực tế. - Rèn kĩ năng phân tích so sánh tổng hợp, khái quát hóa. 3/ Thái độ: - GD thế giới quan duy vật biện chứng cấu tạo phù hợp với chức năng. II/ CHUAÅN BÒ: - Các bảng phụ ghi sẵn các đáp án cần điền bảng. III/ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1/ Ổn định lớp 2/ Kieåm tra 3/Bài mới a/ Giới thiệu bài: b/ Phaùt trieån baøi: * Hoạt động 1: Hệ thống hóa kiến thức. HOẠT ĐỘNG CỦA GV HOẠT ĐỘNG CỦA HS - GV yêu cầu HS hoạt động nhóm - HS hoạt động nhóm thống nhất tiến hành hoàn thành bảng 40.1 và đáp án trả lời. 40.2 trong SGK. - GV tiến hành sửa nội dung từng - Các nhóm báo cáo kết quả hoạt bảng bằng cách yêu cầu các nhóm động của nhóm mình bằng cách báo cáo kết quả hoạt động, các trình baøy baûng phuï , nhaän xeùt, keát.

(83) nhoùm khaùc nhaän xeùt, boå sung , sau quaû cuûa caùc nhoùm khaùc. đó GV treo các bảng phụ đã chuẩn bị sẵn cho các nhóm tự hoàn thiện đáp án đúng. KEÁT QUAÛ CUÛA BAÛNG 40.1: Teân ñònh Noäi dung Giaûi thích YÙ nghóa luaät Phân li F2 có tỉ lệ KH xấp xỉ 3 Phân li và tổ hợp Xaùc ñònh troäi cuûa caëp gen töông thường là tốt troäi: 1 laën ứng. Di truyeàn F2 coù tæ leä KH baèng Phân li độc lập và tổ Tạo biến dị tổ độc lập tích tỉ lệ các tính trạng hợp tự do của các hợp. cặp gen tương ứng. hợp thành. Di truyeàn Caùc tính traïng do Caùc gen lieân keát Tạo sự di liên kết. nhóm gen liên kết qui cùng phân li với truyeàn oån định được di truyền NST trong phaân baøo. ñònh cuûa caû cuøng nhau. nhoùm tính trạng có lợi. Di truyền Ơû các loài giao phối tỉ Phân li và tổ hợp Ñieàu khieån tæ giới tính. lệ đực cái xấp xỉ 1:1 . của các cặp NST lệ đực cái. giới tính. KEÁT QUAÛ BAÛNG 40.2 : Caùc kì Nguyeân phaân Giaûm phaân I Giaûm phaân II Kì đầu NST kép đóng soắn , NST kép đóng soắn. NST co lại, thấy ñính vaøo thoi phaân Cặp NST tương đồng rõ số lượng NST bào ở tâm động. tiếp hợp theo chiều kép ( đơn bội) doïc vaø baét cheùo. Kì Các kép đóng soắn Từng cặp NST kép Caùc NST keùp giữa cực đại và xếp thành xếp thành 2 hàng ở xeáp thaønh 2 haøng một hàng ở mặt mặt phẳng xích đạo ở mặt phẳng xích phẳng xích đạo của cuûa thoi phaân baøo. đạo của thoi thoi phaân baøo phaân baøo. Kì sau Từng cặp NST kép Caùc caëp NST keùp Từng NST kép tách nhau ở tâm tương đồng phân li tách nhau ở tâm.

(84) động thành 2 NST đơn phân li về 2 cực cuûa teá baøo. Kì cuoái. độc lập về 2 cực của teá baøo.. động thành 2 NST ñôn phaân li về 2 cực của tế baøo. Caùc NST ñôn trong nhân với số lượng n (NST ñôn). Caùc NST ñôn trong Caùc NST keùp trong nhân với số lượng 2n nhân vớisố lượng n như ở tế bào mẹ. kép = ½ ở tế bào meï. KEÁT QUAÛ BAÛNG 40.3 : Caùc quaù Baûn chaát YÙ nghóa trình Nguyeân Giữ nguyên bộ NST 2n, 2 tế Duy trì oån ñònh boä NST phaân bào con được tạo ra đều có bộ qua caùc theá heä teá baøo. NST 2n nhö teá baøo meï. Giaûm Làm giảm số lượng NST đi 1 Goùp phaàn duy trì oån ñònh phaân nửa. Các tế bào con có số lượng bộNSTquacác thế thệ cơ NST = ½ teá baøo meï. thể và tạo biến dị tổ hợp. Thuï tinh Kết hợp 2 bộ NST đơn bội Goùp phaàn duy trì boä NST thành bộ NST lưỡng bội. qua caùc theá heä cô theå vaø tạo nguồn biến dịtổ hợp . KEÁT QUAÛ BAÛNG 40.4 : Đại phân Caáu truùc Chức năng tử AD N - chuoãi xoaén keùp - Lưu giữ thông tin di truyền. - 4 loại nucleotit A, - Truyền đạt thông tin di truyền. X, G, T. ARN - chuoãi xoaén ñôn - Truyền đạt thông tin di truyền. - 4 loại nucleotit U, - Vaän chuyeån axit amin. X, G, T. - tham gia caáu truùc riboxom. Protein - Moät hay nhieàu chuoãi - Caáu truùc caùc boä phaän cuûa teá baøo. ñôn. - Enzim xúc tác quá trình trao đổi - 20 loại axit amin. chaát. -Hooc mon ñieàu hoøa quaù trình trao đổi chất..

(85) - Vận chuyển, cung cấp năng lượng... KEÁT QUAÛ BAÛNG 40.5: Các loại đột biến Khaùi nieäm Các dạng đột biến Những biến đổi trong cấu Maát , theâm, chuyeån vò Đột biến gen trúc của AD N thường tại trí, thay theá 1 caëp một điểm nào đó. nucleotit. Đột biến cấu Những biến đổi trong cấu Mất , lặp, đảo , truùc NST truùc cuûa NST chuyển đoạn. Đột biến số Những biến đổi về số lượng Dị bội thể và đa bội lượng NST trong boä NST. theå. * Hoạt động 2: Trả lời câu hỏi ôn tập -Học sinh trả lời các câu hoỉ: 1,2, 3, 4, 5.6 và các câu hỏi sau mỗi bài học 4/ Cuûng coá- Nhaän xeùt - Nhận xét tiết học, thái độ học tập của học sinh và nêu lên những điều caàn ruùt kinh nghieäm 4/ Nhaän xeùt-Daën doø:.

(86) Tuần 20 Tiết 37. Bµi 34:. Ngày soạn 29/12/2016 Ngày dạy 2/1/2017 tho¸i ho¸ do tù thô phÊnvµ giao phèi gÇn. I. Môc tiªu. 1. Kiến thức: + HS nắm đợc khái niệm thoái hoá giống. + HS hiểu, trình bày đợc nguyên nhân thoái hoá của tự thụ phấn bắt buộc ở cây giao phấn và giao phối gần ở động vật, vai trò trong chọn giống. + HS trình bày đợc phơng pháp tạo dòng thuần ở cây ngô. 2. KÜ n¨ng: RÌn kÜ n¨ng: + Quan sát tranh hình phát hiện kiến thức. + Tổng hợp kiến thức+ Hoạt động nhóm. 3. Thái độ:+ Giáo dục ý thức yêu thích môn học Kỹ năng sống: kỹ năng giải thích vì sao người ta cấm anh em có quan hệ huyết thống gần lấy nhau: con sinh ra sinh trưởng và phát triển yếu, khả năng sinh sản giảm,quái thai,dị tật. kỹ năng hợp tác,lắng nghe,kỹ năng tự tin khi trình bày ý kiến trước tổ,lớp. II. §å dïng d¹y häc. - Tranh phãng to H 34.1 ; 34.3 SGKTµi liÖu vÒ hiÖn tîng tho¸i ho¸. III. Hoạt động Dạy -Học. Kiểm tra bài cũ: Em hãy nêu những thành tựu của việc sử dụng đột biến nhân tạo trong chọn giống động vật, thực vật và vi sinh vật? Hoạt động 1:tìm hiểu hiện tợng thoái hoá Hoạt động của giáo Hoạt động của học sinh Néi dung viªn - GV nªu c©u hái: a) HiÖn tîng tho¸i ho¸ ë động vật và thực vật ? HiÖn tîng tho¸i ho¸ ë - HS nghiªn cøu SGK động vật và thực vật đợc - QS H 34.1 và 34.2 ë thùc vËt: c©y ng« tù thô hiÓu nh thÕ nµo ? - Th¶o luËn nhãm thèng -phÊn sau nhiÒu thÕ hÖ: chiÒu ? Theo em v× sao dÉn nhÊt ý kiÕn gi¶m, b¾p dÞ d¹ng h¹t Ýt. đến hiện tợng thoái hoá + Chỉ ra hiện tợng thoái hoá cao ë vËt: ThÕ hÖ con ? Tìm Ví dụ về hiện t- + Lí do dẫn đến thoái hoá ở cháu động sinh trëng ph¸t triÓn îng tho¸i ho¸. động vật và thực vật yÕu, qu¸i thai, dÞ tËt bÈm - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy sinh.  nhãm kh¸c bæ sung. LÝ do tho¸i ho¸:+ ë thùc - HS nªu VÝ dô : Hång *vËt: xiªm tho¸i ho¸ qu¶ nhá phÊn.do tù thô phÊn ë c©y giao không ngọt, ít quả. Bởi + ở động vật: do giao phối tho¸i ho¸ qu¶ nhá kh«. gÇn. Kh¸i niÖm: - HS dùa vµo kÕt qu¶ ë néi b) - Tho¸i ho¸: lµ hiÖn tîng c¸c dung trªn kh¸i qu¸t kiÕn thÕ hÖ con ch¸u cã søc sèng ? ThÕ nµo lµ tho¸i ho¸ thøc. kÐm dÇn, béc lé tÝnh tr¹ng ? Giao phèi gÇn lµ g× xÊu, n¨ng suÊt gi¶m - Giao phèi gÇn (giao phèi cËn huyÕt): lµ sù giao phèi gi÷a con c¸i sinh ra tõ 1 cÆp bè mÑ hoÆc gi÷a bè mÑ víi con c¸i. Hoạt động 2:tìm hiểu nguyên nhân của hiện tợng thoái hoá ? Qua c¸c thÕ hÖ tù thô phÊn - HS nghiªn cøu SGK vµ H hoÆc giao phèi cËn huyÕt tØ lÖ 34.3  ghi nhí kiÕn thøc. dị hợp biến đổi nh thế nào ? - Trao đổi nhóm  thống.

(87) ? T¹i sao tù thô phÊn ë c©y nhÊt ý kiÕn tr¶ lêi c©u hái. giao phấn và giao phối gần ở Yêu cầu nêu đợc : động vật lại gây hiện tợng + Tỉ lệ đồng hợp tăng, tỉ lệ tho¸i ho¸ dị hợp giảm (tỉ lệ đồng hợp (GV giải thích H 34.3 màu trội và tỉ lệ đồng hợp lặn xanh biểu thị thể đồng hợp bằng nhau) + Gen lÆn thêng biÓu hiÖn tréi vµ lÆn) - GV cho đại diện các nhóm tính trạng xấu. trình bày đáp án bằng cách + Gen lặn gây hại khi ở thể dị hợp không đợc biểu hiện. gi¶i thÝch H 34.3 phãng to. - GV nhËn xÐt kÕt qu¶ c¸c + C¸c gen lÆn khi gÆp nhau * KÕt luËn: nhóm giúp HS hoàn thiện (thể đồng hợp) thì biểu hiện Nguyên nhân hiện tợng tho¸i ho¸ do tù thô phÊn ra kiÓu h×nh. kiÕn thøc. - GV më réng thªm: ë 1 sè - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy hoÆc giao phèi cËn huyÕt v× loài động vật , thực vật cặp trên H 34.3  các nhóm qua nhiều thế hệ tạo ra các cặp gen đồng hợp lặn gây gen đồng hợp không gây hại khác theo dõi nhận xét. h¹i. nªn kh«ng dÉn tíi hiÖn tîng tho¸i ho¸, do vËy vÉn cã thÓ tiÕn hµnh giao phèi gÇn. Hoạt động 3:vai trò của phơng pháp tự thụ phấn bắt buộc và. giao phèi cËn huyÕt trong chän gièng - GV nªu c©u hái: + T¹i sao tù thô phÊn b¾t buéc vµ giao phèi gÇn g©y ra hiÖn tîng tho¸i ho¸ nhng nh÷ng ph¬ng ph¸p nµy vÉn đợc con ngời sử dụng trong chän gièng? - GV gióp häc sinh hoµn thiÖn kiÕn thøc (GV lu ý: néi dung trõu tîng nên lấy Ví dụ cụ thể để giải thÝch cho HS dÔ hiÓu). - HS nghiªn cøu SGK vµ t liÖu GV cung cÊp tr¶ lêi c©u hái. Yêu cầu nêu đợc: + Do xuÊt hiÖn cÆp gen đồng hợp tử + XuÊt hiÖn tÝnh tr¹ng xÊu + Con ngêi dÔ dµng lo¹i bá tÝnh tr¹ng xÊu + Gi÷ l¹i tÝnh tr¹ng mong muốn nên tạo đợc giống thuÇn chñng - HS tr×nh bµy  líp nhËn xÐt.. * KÕt luËn : Vai trß cña ph¬ng ph¸p tù thô phÊn vµ giao phèi cËn huyÕt trong chän gièng. + Cũng cố đặc tính mong muèn + T¹o dßng thuÇn cã cặp gen đồng hợp + Phát hiện gen xấu để lo¹i bá ra khái quÇn thÓ + ChuÈn bÞ lai kh¸c dòng để tạo u thế lai.. Kết luận chung: HS đọc kết luận trong SGK IV. Kiểm tra - Đánh gi Tự thụ phấn ở cây giao phấn và giao phối gần ở động vật g©y nªn hiÖn tîng g×?Gi¶i thÝch nguyªn nh©n? V. dÆn dßHäc bµi, tr¶ lêi c©u hái SGKT×m hiÓu u thÕ lai, gièng ng«, lóa cã n¨ng suÊt cao. Tuần 20 Ngày soạn 1/1/2013 Tiết 38 Ngày dạy 2/1/2014 Bµi 35: u thÕ lai I. Môc tiªu. 1. Kiến thức+ HS nêu đợc khái niệm : u thế lai, lai kinh tế. + HS hiểu và trình bày đợc: - Cơ sở di truyền của hiện tợnh u thế lai, lí do không dùng cơ thể lai F1 để nhân gièng - C¸c biÖn ph¸p duy tr× u thÕ lai, ph¬ng ph¸p t¹o u thÕ lai. - Phơng pháp thờng dùng để tạo cơ thể lai kinh tế ở nớc ta. 2. KÜ n¨ng: RÌn mét sè kÜ n¨ng: Quan s¸t tranh h×nh t×m kiÕn thøc Gi¶i thÝch hiÖn tîng b»ng c¬ së khoa häc Tæng hîp kh¸i qu¸t. 3. Thái độ: + Giáo dục ý thức tìm tòi, trân trọng thành tựu khoa học..

(88) II. §å dïng d¹y häc - Tranh phãng to H 35 SGK - Tranh một số động vật Bò, Lợn kết quả của phép lai kinh tế. III. Hoạt động Dạy - Học KiÓm tra bµi cò: Trong chän gièng ngßi ta dïng 2 ph¬ng ph¸p tù thô phÊn b¾t buéc vµ giao phèi gÇn nhằm mục đích gì ? Hoạt động 1:tìm hiểu hiện tợng u thế lai Mục tiêu: - HS nắm đợc khái niệm u thế lai - HS trình bày đợc cơ sở di truyền của hiện tợng u thế lai Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Néi dung - GV đa vấn đề: - HS quan s¸t h×nh SGK chó ý a) Kh¸i niÖm So sánh cây và bắp ngô ở 2 đặc điểm sau: * ¦u thÕ lai lµ hiÖn tdßng tù thô phÊn víi c©y + ChiÒu cao th©n c©y ng« îng c¬ thÓ lai F1 cã u vµ b¾p ng« ë c¬ thÓ lai F1 + ChiÒu dµi b¾p, sè lîng h¹t h¬n h¼n so víi bè trong - HS ®a ra nhËn xÐt sau khi so thÕ mÑ vÒ vÒ sù sinh trëng H 35 SGK s¸nh th©n vµ b¾p ng« ë c¬ thÓ ph¸t triÓn n¨ng lai F1 có nhiều đặc điểm trội chống chịu, khả n¨ng suÊt, - GV nhËn xÐt ý kiÕn cña h¬n so víi c©y bè mÑ. HS vµ dÉn d¾t  hiÖn tîng - HS tr×nh bµy vµ líp bæ sung. chÊt lîng. trên đợc gọi là hiện tợng u - HS nghiên cứu SGK kết hợp thÕ lai. víi néi dung võa so s¸nh  - GV nªu c©u hái. kh¸i qu¸t thµnh kh¸i niÖm ? ¦u thÐ lai lµ g× ? Cho VÝ + HS lÊy VÝ dô SGK b) C¬ së di truyÒn cña dụ về u thế lai ở động vật vµ thùc vËt - HS nghiªn cøu SGK trang hiÖn tîng u thÕ lai. - GV cung cÊp thªm 1 sè 102 vµ 103. luËn : Ví dụ để minh hoạ. - Chó ý VÝ dô lai 1 dßng thuÇn *- KÕt Lai 2 dßng thuÇn - GV nêu vấn đề: Để tìm có 1 gen trội. (kiÓu gen đồng hợp) hiểu cơ sở di truyền của Yêu cầu nêu đợc: con lai F1 cã hÇu hÕt hiÖn tîng u thÕ lai. + ¦u thÕ lai râ nhÊt v× xuÊt cÆp gen ë tr¹ng th¸i HS tr¶ lêi c©u hái: hiÖn nhiÒu gen tréi ë con lai F1 c¸c dÞ hîp  chØ biÓu hiÖn ? T¹i sao khi lai 2 dßng + C¸c thÕ hÖ sau gi¶m do tØ lÖ tÝnh tr¹ng cña gen tréi. thuÇn u thÕ lai thÓ hiÖn râ dÞ hîp gi¶m (hiÖn tîng tho¸i - TÝnh tr¹ng sè lîng nhÊt. ho¸) th¸i, n¨ng suÊt) ? T¹i sao u thÕ lai biÓu - §¹i diÖn HS tr×nh bµy, líp bæ (h×nh do nhiÒu gen qui định. hiÖn râ nhÊt ë thÕ hÖ F1 sau sung. VÝ dô : đó giảm dần qua các thế P : AAbbcc x hÖ. - GV đánh giá kết quả và - HS trả lời đợc: áp dụng nhân aaBBCC  F1 : AaBbCc bæ sung thªm kiÕn thøc vÒ gièng v« tÝnh hiÖn tîng nhiÒu gen qui - HS tæng hîp kh¸i qu¸t kiÕn định 1 tính trạng thøc. ? Muèn di tr× u thÕ lai con ngời đã làm gì? Hoạt động 2:các phơng pháp tạo u thế lai Mục tiêu:HS nắm đợc khái niệm lai kinh tế Trình bày đợc các phơng pháp tạo u thế lai. Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Néi dung - GV giíi thiÖu: ngêi ta cã a) Ph¬ng ph¸p t¹o u thÕ thÓ t¹o u thÕ lai ë c©y trång lai ë c©y trång. vµ vËt nu«i. - HS nghiªn cøu SGK vµ c¸c - Lai kh¸c dßng: t¹o 2 ? Con ngời đã tiến hành tạo t liệu su tầm trả lời câu hỏi. dòng tự thụ phấn rồi cho u thÕ lai ë c©y trång b»ng giao phÊn víi nhau. ph¬ng ph¸p nµo? - Yêu cầu chỉ ra 2 phơng Ví dụ : ở ngô tạo đợc ngô ? Nªu VÝ dô cô thÓ ph¸p: lai F1 n¨ng suÊt cao h¬n - GV gi¶i thÝch thªm vÒ lai + Lai kh¸c dßng tõ 25  30% so víi gièng.

(89) kh¸c dßng vµ lai kh¸c thø. + Lai kh¸c thø hiÖn cã. ? Con ngời đã tiến hành tạo - HS nghiên cứu SGK kết - Lai khác thứ: để kết hợp u thÕ lai ë vËt nu«i b»ng ph- hîp víi tranh ¶nh vÒ c¸c g÷a t¹o u thÕ lai vµ t¹o ¬ng ph¸p nµo gièng vËt nu«i. gièng míi. ? Cho VÝ dô . Yêu cầu nêu đợc : b) Ph¬ng ph¸p t¹o u thÕ lai ë vËt nu«i. ? T¹i sao kh«ng dïng con lai + PhÐp lai kinh tÕ * Lai kinh tÕ: Lµ cho giao kinh tế để nhân giống + ¸p dông ë lîn vµ bß + Lai kinh tÕ thêng dïng - HS tr×nh bµy  líp bæ phèi gi÷a cÆp vËt nu«i bè mÑ thuéc 2 dßng thuÇn con c¸i thuéc gièng trong n- sung. kh¸c nhau råi dïng con ớc+ áp dụng kĩ thuật giữ - HS nêu đợc : tinh đông lạnh NÕu nh©n gièng th× thÕ hÖ lai F1 lµm s¶n phÈm. + Lai bß vµng Thanh Ho¸ sau c¸c gen lÆn g©y h¹i ë VD: Lîn Ø Mãng c¸i x với bò Hônsten Hà Lan  trạng thái đồng hợp sẽ đợc Lợn Đại bạch  Lợn con míi sinh nÆng 0,8kg t¨ng con lai F1 chịu đợc nóng, l- biểu hiện tính trạng. träng nhanh, tØ lÖ n¹c cao. îng s÷a t¨ng. IV. KiÓm tra - §¸nh gi¸? ¦u thÕ lai lµ g×? C¬ së di truyÒn cña hiÖn tîng u thÕ ? Lai kinh tÕ mang l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ nh thÕ nµo ? V. dÆn dß Häc bµi, tr¶ lêi c©u hái SGKT×m hiÓu thªm vÒ c¸c thµnh tùu u thÕ lai vµ lai kinh tÕ ë ViÖt Nam. Tuần 20 Tiết 39 I. Môc tiªu. Bµi 36. Ngày soạn 2/1/2011 Ngày dạy 3/1/2011 c¸c ph¬ng ph¸p chän läc. 1. KiÕn thøc: + HS trình bày đợc phơng pháp chọn lọc hàng loạt 1 lần và nhiều lần, thích hợp cho sử dụng đối với đối tợng nào, những u nhợc điểm của phơng pháp chọn lọc + Tr×nh bµy ph¬ng ph¸p chän läc c¸ thÓ, nh÷ng u thÕ vµ nhîc ®iÓm so víi ph¬ng ph¸p chọn lọc hàng loạt, thích hợp sử dụng đối với đối tợng nào? 2. KÜ n¨ng: + RÌn kÜ n¨ng tæng hîp. kh¸i qu¸t kiÕn thøc. + Kĩ năng hoạt động nhóm. 3. Thái độ: + Gi¸o dôc ý thøc lßng yªu thÝch bé m«n. II. §å dïng d¹y häc. - Tranh phãng to H 36.1 vµ 36.2 SGK. III. Hoạt động Dạy - Học. KiÓm tra bµi cò: 1. ¦u thÕ lai lµ g×? C¬ së di truyÒn häc cña hiÖn tîng u thÕ lai? 2. Lai kinh tế là gì? ở nớc ta lai kinh tế đợc thực hiện nh thế nào? Hoạt động 1: t×m hiÓu vai trß cña chän läc trong chän gièng Mục tiêu: - HS nêu đợc vai trò quan trọng của chọn lọc trong chọn giống. Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Néi dung - GV hái: * KÕt luËn : ? H·y cho biÕt vai trß cña - HS nghiªn cøu SGK trang - Chän läc gièng phï hîp víi nhu cÇu nhiÒu chän läc trong chän gièng 105 tr¶ lêi c©u hái. mặt và luôn thay đổi Yªu cÇu: cña ngêi tiªu dïng. + Nhu cÇu cña con ngêi - T¹o ra gièng míi, c¶i - GV nhËn xÐt vµ yªu cÇu + Tr¸nh tho¸i ho¸ HS kh¸i qu¸t kiÕn thøc - HS t¶ lêi – Líp bæ sung. t¹o gièng cò. Hoạt động 2: ph¬ng ph¸p chän läc trong chän gièng Mục tiêu: - HS trình bày đợc phơng pháp, u nhợc điểm của phơng pháp chọn lọc hàng. lo¹t vµ chän läc c¸ thÓ.. Hoạt động của giáo viên. Hoạt động của học sinh. Néi dung.

(90) - GV ®a c©u hái: ? ThÕ nµo lµ chän läc hµng lo¹t ? TiÕn hµnh nh thÕ nµo ? Cho biÕt u, nhîc ®iÓm cña ph¬ng ph¸p nµy - GV cho HS tr×nh bµy b»ng H 36.1 SGK - GV nhận xét đánh giá. - GV cho häc sinh tr¶ lêi c©u hái môc  SGK trang 106.. - GV nªu c©u hái: ? ThÕ nµo lµ chän läc c¸ thÓ ? TiÕn hµnh nh thÕ nµo ? ? Cho biÕt u, nhîc ®iÓm cña ph¬ng ph¸p nµy. - GV đánh giá hoạt động cña nhãm vµ yªu cÇu HS tæng hîp kiÕn thøc.. - HS nghiªn cøu SGK trang 105 vµ 106 kÕt hîp víi h×nh vÏ tr¶ lêi c©u hái. Yêu cầu nêu đợc: + §Þnh nghÜa + Ưu điểm: đơn giản + Nhîc ®iÓm: kh«ng kiÓm tra đợc kiểu gen - Mét vµi HS tr×nh bµy – líp bæ sung. - HS tæng hîp kiÕn thøc - HS trao đổi nhóm dựa vào kiÕn thøc míi cã ë môc trªn  thèng nhÊt ý kiÕn Yêu cầu nêu đợc: - Sù sai kh¸c gi÷a chän läc lÇn 1 vµ lÇn 2 + Chọn lần 1 trên đối tợng ban ®Çu + Chọn lần 2 trên đối tợng đã qua chọn lọc ở năm 1. - Gièng lóa A: chän läc lÇn 1. Gièng lóa B chän läc lÇn 2. - HS nghiªn cøu SGK vµ h×nh 36.2 ghi nhí kiÕn thøc - Trao đổi nhóm thống nhất ý kiÕn. - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, nhãm kh¸c nhËn xÐt bæ sung. - HS lÊy VÝ dô SGK vµ t liÖu su tÇm - HS trao đổi nhóm dựa trên kiến thức ở các hoạt động trªn, yªu cÇu : + Giống nhau: đều chọn lựa gièng tèt, chän 1 lÇn hay nhiÒu lÇn + Kh¸c nhau: c¸ thÓ con cháu đợc gieo riêng để đánh giá đối với chọn lọc cá thể, cßn chän läc hµng lo¹t c¸ thÓ con ch¸u gieo chung.. - GV më réng: + Chän läc c¸ thÓ thÝch hîp víi c©y tù thô phÊn, nh©n gièng v« tÝnh. + Víi c©y giao phÊn ph¶i chän läc nhiÒu lÇn + Víi vËt nu«i dïng ph¬ng pháp kiểm tra đực giống qua đời sau - GV yªu cÇu HS ? Nªu ®iÓm gièng nhau vµ kh¸c nhau gi÷a ph¬ng ph¸p chän läc hµng lo¹t vµ chän läc c¸ thÓ. Kết luận chung: HS đọc kết luận trong SGK. 1) Chän läc hµng lo¹t * KÕt luËn : - Trong mét quÇn thÓ vËt nu«i hay c©y trång dùa vµo kiÓu h×nh ngêi ta chän mét nhãm c¸ thÓ phï hîp víi môc tiêu chọn lọc để làm gièng. - TiÕn hµnh: gieo gièng khëi ®Çu  chän nh÷ng c©y u tó vµ h¹t thu hoạch chung để giống cho vô sau  so s¸nh víi gièng ban ®Çu vµ giống đối chứng. + Ưu điểm: đơn giản, dễ lµm Ýt tèn kÐm. + Nhîc ®iÓm: kh«ng kiểm tra đợc kiểu gen, kh«ng còng cè tÝch luü đợc biến dị. b) Chän läc c¸ thÓ. * KÕt luËn : - Trong quÇn thÓ khëi ®Çu chän lÊy 1 sè Ýt c¸ thÓ tèt nhÊt råi nh©n lªn 1 c¸ch riªng rÏ theo tõng dßng. - TiÕn hµnh: Trªn ruéng gièng khëi ®Çu chän nh÷ng c¸ thÓ tèt nhÊt hạt của mỗi cây đợc gieo riªng  so s¸nh víi giống đối chứng và gièng khëi ®Çu  chän dßng tèt nhÊt. + Ưu điểm: Kết hợp đợc việc đánh giá dựa trên kiÓu h×nh víi kiÓm tra kiÓu gen nhanh chãng đạt hiệu quả. + Nhîc ®iÓm: theo dâi c«ng phu, khã ¸p dông réng r·i.. IV. KiÓm tra - §¸nh gi¸. GV hỏi: Phơng pháp chọn lọc hàng loạt và chọn lọc cá thể đợc tiến hành nh thế nào? ¦u nhîc ®iÓm cña tõng ph¬ng ph¸p? V. dÆn dß. - Häc bµi, tr¶ lêi c©u hái SGK - Nghiªn cøu bµi 37 theo néi dung trong b¶ng “Thµnh tùu chän gièng ë ViÖt Nam” Tuần 20. Ngày soạn 2/1/2011.

(91) Tiết 40. Ngày dạy 5/1/2011. Bµi 37. thµnh tùu chän gièng ë ViÖt Nam. I. Môc tiªu. 1. Kiến thức: HS trình bày đợc các phơng pháp thờng sử dụng trong chọn giống vật nuôi và cây trồng. Trình bày phơng pháp đợc xem là cơ bản trong việc chọn giống cây trồng Trình bày đợc phơng pháp chủ yếu dùng trong chọn giống vật nuôi. + Trình bày đợc các thành tựu nổi bật trong chọn giống cây trồng và vật nuôi. 2. KÜ n¨ng:+ RÌn kÜ n¨ng nghiªn cøu tµi liÖu, kh¸i qu¸t kiÕn thøc. 3. Thái độ:Giáo dục ý thức tìm tòi su tầm tài liệu Giáo dục ý thức trân trọng thành tựu khoa häc. II. §å dïng d¹y häc. - GV chuÈn bÞ b¶ng phô cã in s½n néi dung. - HS nghiên cứu kĩ bài 37 theo nội dung GV đã giao. III. Hoạt động Dạy – Học. KiÓm tra bµi cò: (gäi 2 HS mçi häc sinh mét ph¬ng ph¸p) 1. Phơng pháp chọn lọc hàng loạt đợc tiến hành nh thế nào? Ưu và nhợc điểm? 2. Phơng pháp chọn lọc cá thể đợc tiến hành nh thế nào? Ưu và nhợc điểm? Mở bài: GV tóm tắt kiến thức đã học về đột biến nhân tạo, u thế lai, các phơng pháp chọn lọc cho đến nay đã thu đợc thành tựu đáng kể, đó là các thành tựu cụ thể. ë ViÖt Nam Hoạt động của giáo viên - GV yªu cÇu: chia líp lµm 4 nhãm + Nhãm 1 vµ 2: hoµn thµnh néi dung 1: thµnh tùu chän gièng c©y trång. + Nhãm 3 vµ 4: hoµn thµnh néi dung 2: thµnh tùu chän gièng vËt nu«i - GV chữa bài bằng cách: gọi đại diện c¸c nhãm lªn ghi néi dung vµo b¶ng đã kẽ sẵn - GV đánh giá hoạt động của các nhãm vµ yªu cÇu häc sinh tæng hîp kiÕn thøc. Néi dung Thµnh tùu. Ph¬ng ph¸p. Hoạt động của học sinh - Các nhóm đã chuẩn bị trớc nội dung ở nhà và trao đổi trong nhóm - Hoµn thµnh néi dung Gi¸o viªn yªu cÇu. - C¸c nhãm ghi néi dung vµo b¶ng - C¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt vµ bæ sung. VÝ dô. 1. Gây đột biến nhân tạo. a) Gây đột biến nhân tạo rồi chän c¸ thÓ t¹o gièng míi. b) Phèi hîp gi÷a lai h÷u tÝnh và xử lí đột biến. c) Chän gièng b»ng chän dßng tÕ bµo x«ma cã biÕn dÞ hoặc đột biến xôma.. - ë lóa: t¹o gièng lóa tÎ cã mïi th¬m nh g¹o t¸m th¬m. - §Ëu t¬ng: sinh trëng ng¾n, chÞu rÐt, h¹t to, vµng. - Gièng lóa DT10 x gièng lóa §B A20  DT16 - Giống táo đào vàng: do xử lí đột biến đỉnh sinh trëng c©y non cña gièng t¸o Gia Léc. 2. Lai hữu tính để tạo biến dÞ tæ hîp hoÆc chän läc c¸ thÓ tõ c¸c gièng hiÖn cã a) T¹o biÕn dÞ tæ hîp b) Chän läc c¸ thÓ. - Gièng lóa DT10 (n¨ng suÊt cao) x gièng lóa OM80  gièng lóa DT17 - Tõ gièng cµ chua §µi Loan  chän gièng cµ chua P375. 3. T¹o u thÕ lai (ë F1). - Giống ngô lai đơn ngắn ngày LVN20 thích hợp với vụ đông xuân trên đất lầy lụt - Gièng ng« lai LVN10 (thuéc nhãm dµi ngµy) thêi gian sinh trëng 125 ngµy, chÞu h¹n, kh¸ng s©u..

(92) Chän gièng c©y trång. 4. T¹o gièng ®a béi thÓ. 1. T¹o gièng míi. Chän gièng vËt nu«i. 2. Cải tạo giống địa phơng: dïng con c¸i tèt nhÊt cña giống địa phơng lai với con đực tốt nhất của giống nhập ngo¹i.. - Gièng D©u B¾c Ninh thÓ tø béi x gièng lìng béi  gièng d©u sè 12 cã l¸ dµy, mµu xanh ®Ëm, n¨ng suÊt cao. - Gièng lîn §¹i B¹ch x gièng lîn Ø 81- §BØ-81 - Giống lợn đực bơcsai x giống lợn ỉ 81  BSỉ81 hai giống ĐBỉ-81 và BSỉ-81 lng th¼ng, bông gän, thÞt n¹c nhiÒu. - Gièng tr©u Mura x tr©u néi  gièng tr©u míi lÊy s÷a. - Gièng bß vµng ViÖt Nam x bß s÷a Hµ Lan  gièng bß s÷a.. - Gièng vÞt bÇu B¾c Kinh x vÞt cá  gièng vÞt lớn nhanh, đẻ trứng nhiều, to. - Gièng c¸ chÐp ViÖt Nam x c¸ chÐp Hunggari - Gièng gµ ri ViÖt Nam x gµ tam hoµng. - Gièng c¸ chim tr¾ng, gµ tam hoµng, bß s÷a 4. Nu«i thÝch nghi c¸c gièng  nu«i thÝch nghi víi khÝ hËu vµ ch¨m sãc ë nhËp néi ViÖt Nam cho n¨ng suÊt thÞt, trøng, s÷a cao. 3. T¹o gièng u thÕ lai.. 5. øng dông c«ng nghÖ sinh häc trong c«ng t¸c gièng. - Từ 1 con bò mẹ tạo đợc 10 đến 500 con/năm. - CÊy chuyÓn ph«i. - Thụ tinh nhân tạo bằng - Phát hiện sớm giới tính của phôi chủ động tinh trùng bảo quản trong điều chỉnh đực cái theo mục đích sản xuất. m«i trêng pha chÕ. - C«ng nghÖ gen. Kết luận chung: HS đọc kết luận trong SGK IV. KiÓm tra - §¸nh gi¸: Tr×nh bµy c¸c ph¬ng ph¸p chñ yÕu trong viÖc chän gièng c©y trång vµ vËt nu«i? V. dÆn dß Häc bµi, tr¶ lêi c©u hái SGK  ¤n l¹i cÊu t¹o hoa lóa, cµ chua, bÇu bÝ. Tuần 21 Ngày soạn 8/1/2017 Tiết 39 Ngày dạy 9/1/2017 Bµi 38 thùc hµnh tËp dît thao t¸c giao phÊn I. Môc tiªu. + HS nắm đợc các thao tác giao phấn ở cây tự thụ phấn và cây giao phấn + Còng cè lÝ thuyÕt vÒ lai gièng.. II. §å dïng d¹y häc. + Tranh H38 SGK + Băng, đĩa hình về các thao tác giao phấn.. III. Hoạt động Dạy - Học. - GV kiÓm tra phÇn chuÈn bÞ cña häc sinh - TiÕn hµnh: Cho häc sinh xem b¨ng h×nh. Hoạt động 1: t×m hiÓu c¸c thao t¸c giao phÊn Mục tiêu: HS nắm đợc các bớc tiến hành giao phấn. Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh - GV chia nhãm nhá 4 HS (mét bµn) - C¸c nhãm tËp trung xem. Néi dung * KÕt luËn: Giao phÊn gåm.

(93) - GV yªu cÇu: + Tr×nh bµy c¸c bíc tiÕn hµnh giao phÊn ë c©y lóa. - GV tiÕn hµnh cho häc sinh xem b¨ng h×nh lÇn 1 + Nêu rõ yêu cầu để học sinh nắm bắt đợc. + Cho HS xem l¹i b¨ng h×nh 2 lÇn n÷a.. b¨ng h×nh, chó ý c¸c thao t¸c c¾t, r¾c phÊn, bao tói nilon ... - Trao đổi nhóm, thống nhÊt ý kiÕn. Yêu cầu nêu đợc: + C¾t vá trÊu  khö nhÞ + R¾c nhÑ h¹t phÊn lªn nhuþ + Bao nilon b¶o vÖ - §¹i diÖn c¸c nhãm tr×nh bµy ý kiÕn  c¸c nhãm kh¸c theo dâi, nhËn xÐt, bæ - GV đánh giá kết quả các sung. nhãm - C¸c nhãm theo dâi phÇn - GV bổ sung giúp các đánh giá và bổ sung của nhãm hoµn thiÖn kiÕn GV  tù söa ch÷a. thøc (GV lu ý: HS kh«ng nhí tíi bíc lùu chän c©y mÑ tríc khi tiÕn hµnh thô phÊn) - HS thùc hiÖn theo yªu cÇu - GV yªu cÇu: NhiÒu HS cña Gi¸o viªn trình bày đầy đủ 3 bớc trong thao t¸c giao phÊn (thô phÊn) Hoạt động 2:. c¸c bíc: - Bíc 1: Chän c©y mÑ: chØ gi÷ l¹i 1 sè b«ng vµ hoa ph¶i cha vì kh«ng bÞ dÞ h×nh, kh«ng qu¸ non hay giµ, c¸c hoa kh¸c c¾t bá - Bớc 2: Khử đực ở cây mẹ + C¾t chÐo vá trÊu ë phÝa bông  lé râ nhÞ + Dïng kÑp g¾p 6 nhÞ (c¶ bao phÊn) ra ngoµi + Bao b«ng lóa l¹i ghi râ ngµy th¸ng - Bíc 3: Thô phÊn + Cấy phấn từ hoa đực rắc lªn nhôy cña hoa ë c©y mÑ (lấy kẹp đặt cả bao phấn lên ®Çu nhôy hoÆc l¾c nhÑ hoa cha khử đực để phấn rơi lên nhôy) + Bao ni l«ng ghi ngµy th¸ng.. b¸o c¸o thu ho¹ch Hoạt động của giáo viên - GV yªu cÇu + Trình bày đợc các tháo t¸c giao phÊn + Ph©n tÝch nguyªn nh©n thµnh c«ng vµ cha thµnh c«ng tõ bµi häc thùc hµnh. Hoạt động của học sinh - HS xem l¹i néi dung võa thùc hiÖn - Ph©n tÝch nguyªn nh©n do: + Thao t¸c + §iÒu kiÖn tù nhiªn + Lùa chän c©y mÑ vµ h¹t phÊn. Néi dung - HS tr×nh bµy theo kiÓu thuyÕt minh trªn b¨ng hình để tổng kết bài học thùc hµnh.. IV. KiÓm tra - §¸nh gi¸. - GV nhËn xÐt buæi thùc hµnh: khen c¸c nhãm thùc hµnh tèt, nh¾c nhë nhãm lµm cha tèt. V. dÆn dß.  HS nghiªn cøu néi dung bµi 39 Su tÇm tranh ¶nh vÒ gièng bß, lîn, gµ, vÞt, ngan, c¸, cµ chua, lóa, ng« cã n¨ng suÊt  næi tiÕng ë ViÖt Nam vµ thÕ giíi.  Chuẩn bị dán tranh theo chủ đề.

(94) Tuần 21 Tiết 40. Ngày soạn 8/1/2017 Ngày dạy 12/1/2017. Bµi 38. thùc hµnh: t×m hiÓu thµnh tùu chän gièng vËt nu«i vµ c©y trång. I. Môc tiªu. + HS phải biết cách su tầm t liệu, biết cách trng bày t liệu theo các chủ đề. + HS biÕt ph©n tÝch, so s¸nh vµ b¸o c¸o nh÷ng ®iÒu rót ra tõ t liÖu. II. §å dïng d¹y häc. + T liÖu SGK trang 114 + GiÊy khæ to, bót d¹ + KÎ b¶ng 39 SGK trang 115 III. Hoạt động Dạy – Học. - GV kiÓm tra phÇn chuÈn bÞ cña häc sinh - TiÕn hµnh: GV chia líp thµnh 4 nhãm Hoạt động 1: t×m hiÓu thµnh tùu chän gièng vËt nu«i vµ c©y trång Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh - GV nªu yªu cÇu: - C¸c nhãm thùc hiÖn: + Hãy sắp xếp tranh ảnh theo chủ đề: + Mét sè häc sinh d¸n tranh vµo giÊy Thành tựu chọn giống vật nuôi và cây trồng khổ to theo logic của chủ đề + Ghi nhËn xÐt vµo b¶ng 39, b¶ng 40 + Mét sè häc sinh chuÈn bÞ néi dung - GV quan sát và giúp đỡ các nhóm hoàn + Nhãm thèng nhÊt ý kiÕn hoµn thµnh thµnh c«ng viÖc. b¶ng 39 SGK Hoạt động 2: b¸o c¸o thu ho¹ch Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh - GV yªu cÇu c¸c nhãm b¸o c¸o kÕt qu¶ - Mçi nhãm b¸o c¸o cÇn: + Treo tranh cña nhãm + Cử một đại diện thuyết minh + Yªu cÇu: Néi dung phï hîp víi - GV nhận xét và đánh giá kết quả tranh d¸n - GV bæ sung thªm kiÕn thøc vµo b¶ng 39 - C¸c nhãm theo dâi vµ cã thÓ ®a ra vµ 40 câu hỏi để nhóm trình bày trả lời, nếu không trả lời đợc thì nhóm khác trả lời thay B¶ng 39: C¸c tÝnh tr¹ng næi bËt vµ híng sö dông cña mét sè gièng vËt nu«i.

(95) T T 1 2 3 4 5. Tªn gièng Gièng bß: - Bß s÷a Hµ Lan - Bß Sin Gièng lîn: - Lîn Ø Mãng c¸i - Lîn Bíc sai Gièng gµ: - Ga R«t ti - Gµ tam hoµng Gièng vÞt: - VÞt cá, vÞt bÇu - VÞt Supermeat Gièng c¸: - Rô phi đơn tính - ChÐp lai - C¸ chim tr¾ng. Híng sö dông. TÝnh tr¹ng næi bËt. - LÊy thÞt. - Cã kh¶ n¨ng chÞu nãng - Cho nhiÒu s÷a, tØ lÖ b¬ cao. - LÊy con gièng - LÊy thÞt. - Phát dục sớm, đẻ nhiều con, nhiều n¹c, t¨ng träng nhanh. - LÊy thÞt vµ trøng. - T¨ng träng nhanh - §Î nhiÒu trøng - DÔ thÝch nghi - T¨ng träng nhanh - §Î nhiÒu trøng. - LÊy thÞt vµ trøng - LÊy thÞt. - DÔ thÝch nghi - T¨ng träng nhanh. B¶ng 40: C¸c tÝnh tr¹ng næi bËt cña mét sè gièng c©y trång TT Tªn gièng TÝnh tr¹ng næi bËt 1 Gièng lóa: - CR 203 - Ng¾n ngµy, n¨ng suÊt cao - CM 2 - Chống chịu đợc rầy nâu - BIR 352 - Kh«ng c¶m quang 2 Gièng ng«: - Kh¶ n¨ng thÝch øng réng - Ng« lai LNV4 - Chống đổ tốt - Ng« lai LVN20 - N¨ng suÊt tõ 8 –12 tÊn/ha 3 Gièng cµ chua: - Cµ chua Hång lan - ThÝch hîp víi vïng th©m canh - Cµ chua P375 - N¨ng suÊt cao IV. KiÓm tra - §¸nh gi¸. - GV nhËn xÐt c¸c nhãm, cho ®iÓm nhãm lµm tèt V. dÆn dß.  ¤n tËp toµn bé phÇn di truyÒn vµ biÕn dÞ.  ChuÈn bÞ bµi 41: M«i trêng vµ c¸c nh©n tè sinh th¸i  KÎ s½n b¶ng 41.1 vµ b¶ng 41.2 vµo vë so¹n bµi, ChuÈn bÞ néi dung vµ ph¬ng ¸n tr¶ lêi.. Tuần 22 Tiết 41. Ngày soạn 15/1/2017 Ngày dạy 16/1/2017. phÇn ii:. Bµi 41 I. Môc tiªu. sinh vËt vµ m«i trêng. m«i trêng vµ c¸c nh©n tè sinh th¸i. 1. Kiến thức: + HS phát biểu đợc khái niệm chung về môi trờng sống, nhận biết các loại m«i trêng sèng cña sinh vËt.

(96) + Phân biệt đợc nhân tố sinh thái: nhân tố vô sinh, hữu sinh, đặc biệt là nhân tố con ngời HS trình bày đợc khái niệm giới hạn sinh thái 2. KÜ n¨ng: RÌn mét sè kÜ n¨ng: Quan s¸t tranh h×nh nhËn biÕt kiÕn thøc. + Kĩ năng hoạt động nhóm, vận dụng kiến thức giải thích thực tế + Ph¸t triÓn kÜ n¨ng t duy logic, kh¸i qu¸t ho¸. 3 Thái độ: Giáo dục ý thức bảo vệ môi trờng. 3. các kỹ năng Nhóm N2: Thu thập số liệu, các bằng chứng -Thu thập các bằng chứng khoa NLTP về khoa học thông qua việc quan sát và học thông qua quan sát thực nghiên thực nghiệm, đề xuất được vấn đề nghiệm, đề xuất vấn đề nghiên cứu nghiên cứu. cứu khoa học N3: Đề xuất được các giả thuyết có khả Đề xuất được các giả thuyết có năng kiểm chứng được bằng thực khả năng kiểm chứng bằng thực nghiệm, dự đoán được kết quả nghiên nghiệm về các bệnh hh cứu. N5: Biết cách quan sát và ghi chép, thu Biết cách quan sát và ghi chép, thập số liệu, kết quả nghiên cứu. thu thập số liệu kết quả nghiên cứu KN1: Quan sát, đo đạc, phân loại, tính Biết cách quan sát thí nghiệm về Nhóm toán, xử lý số liệu. sự tạo thành các khí độc NLTP về kỹ năng KN6: Biết mô tả chính xác các hình vẽ Biết mô tả chính xác các hình vẽ sinh học bằng cách sử dụng bảng thuật sinh học bằng sử dụng bảng thuật thực ngữ sinh học. ngữ sinh học hành sinh học P5: Các phương pháp nghiên cứu môi Các phương pháp nghiên cứu môi trường và sinh thái học trường P6: Các phương pháp phân loại Các phương pháp phân loại. II. §å dïng d¹y häc.

(97) - Tranh phãng to H 41.1 SGK - Mét sè tranh ¶nh kh¸c vÒ sinh vËt trong tù nhiªn. III. Hoạt động Dạy – Học. Mở bài: Từ khi sự sống đợc hình thành, sinh vật và môi trờng luôn luôn có sự tác động qua lại lẫn nhau. Tác động đó có ảnh hởng nh thế nào đến sinh vật? Hoạt động 1: tìm hiểu môi trờng sống của sinh vật Môc tiªu: - HS tr×nh bµy kh¸i niÖm m«i trêng sèng cña sinh vËt. - Nhận biết đợc các môi trờng sống của sinh vật. Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Néi dung - GV viết sơ đồ lên bảng nh sau: - HS theo dõi sơ đồ trên bảng. Trao đổi nhóm Thá rõng + Điền từ: nhiệt độ, ánh sáng, độ ẩm, ma, thức ăn, * Môi trờng sống: Lµ n¬i sinh sèng cña ? Thá sèng trong rõng chÞu thó d÷ vµo mòi tªn ¶nh hëng cña nh÷ng nh©n tè - §¹i diÖn HS lªn b¶ng sinh vËt, bao gåm tÊt c¶ nµo? hoàn thành sơ đồ  HS những gì bao quanh có tác động trực tiếp hoặc - GV tæng kÕt: TÊt c¶ c¸c kh¸c nhËn xÐt bæ sung gi¸n tiÕp lªn sù sèng yếu tố đó tạo nên môi trờng sèng cña thá - Từ sơ đồ  HS khái quát phát triển, sinh sản của ? M«i trêng sèng lµ g× thµnh kh¸i niÖm vÒ m«i tr- sinh vËt - GV gióp häc sinh hoµn êng sèng  HS kh¸c bæ - C¸c lo¹i m«i trêng : chØnh kh¸i niÖm sung. - §Ó t×m hiÓu vÒ m«i trêng - HS dùa vµo b¶ng 41.1 kÓ + M«i trêng níc + M«i trêng trªn mÆt các em hãy hoàn thành bảng tên các sinh vật và môi trđất, không khí 41.1 SGK vµ quan s¸t c¸c êng sèng kh¸c + Môi trờng trong đất tranh hình đã chuẩn bị - Mét vµi häc sinh ph¸t + M«i trêng sinh vËt ? Sinh vËt sèng trong nh÷ng biÓu ý kiÕn. m«i trêng nµo - HS kh¸i qu¸t thµnh 1 sè - GV th«ng b¸o: cã rÊt nhiÒu lo¹i m«i trêng c¬ b¶n môi trờng khác nhau nhng Ví dụ : môi trờng đất, nthuộc 4 loại môi trờng íc .... Hoạt động 2: c¸c nh©n tè sinh th¸i cña m«i trêng Môc tiªu: - HS ph©n biÖt nh©n tè v« sinh vµ h÷u sinh cña m«i trêng - Nêu đợc vai trò của nhân tố con ngời Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Néi dung - GV nªu c©u hái: - HS nghiªn cøu SGK trang ? ThÕ nµo lµ nh©n tè v« sinh 119. Tr¶ lêi nhanh kh¸i niÖm ? ThÕ nµo lµ nh©n tè h÷u sinh nµy. - GV yªu cÇu : - HS quan sát sơ đồ về môi + Hoµn thµnh b¶ng 41.2 SGK trêng cña thá ë môc 1 + Nhận biết nhân tố vô sinh, - Trao đổi nhóm thống nhất nh©n tè h÷u sinh. ý kiÕn ®iÒn vµo b¶ng 41.2 * Nh©n tè v« sinh: - Đại diện nhóm trình bày, - Khí hậu gồm: nhiệt độ, ¸nh s¸ng, giã ... - GV đánh giá hoạt động của nhóm khác bổ sung nhãm vµ yªu cÇu häc sinh rót - HS dùa vµo b¶ng 41.2 võa - Níc: níc ngät, níc lî ... ra kÕt luËn vÒ NTST hoàn thành và khái quát kiến - Địa hình, thổ nhỡng, độ cao, loại đất .... GV hái: thøc ?Phân tích những tác động - HS dựa vào hiểu biết của * Nhân tố hữu sinh: cña con ngêi vµo m«itrêng mình phân tích tác động tích - Nhân tố sinh vật: các vi sinh vËt, nÊm, thùc vËt, - GV mở rộng bằng cách nêu cực và tác động tiêu cực. động vật hái: - HS th¶o luËn nhãm ? Trong 1 ngµy ¸nh s¸ng mÆt - B»ng kiÕn thøc thùc tÕ cña - Nh©n tè con ngêi: + Tác động tích cực: cải trời chiếu lên mặt đất thay bản thân nêu đợc: đổi nh thế nào ? + ¸nh s¸ng trong ngµy t¨ng t¹o, nu«i dìng, lai ghÐp + ? ở nớc ta độ dài ngày vào dần vào buổi tra rồi lại giảm Tác động tiêu cực: săn.

(98) mùa hè và mùa đông có gì + Mùa hè ngày dài hơn mùa bắn, đốt phá ... kh¸c đông NhËn xÐt : C¸c nh©n tè ? Sự thay đổi nhiệt độ trong 1 + Mùa hè nhiệt độ cao, mùa sinh thái tác động lên n¨m diÔn ra nh thÕ nµo ? đông nhiệt độ xuống thấp sinh vật thay đổi theo - GV gióp HS nªu nhËn xÐt - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy  tõng m«i trêng vµ thêi chung về tác động của nhân nhóm khác bổ sung gian tè sinh th¸i. Hoạt động 3: t×m hiÓu giíi h¹n sinh th¸i Mục tiêu: - HS hiểu đợc khái niệm giới hạn sinh thái - Chỉ ra đợc mỗi loài có 1 giới hạn sinh thái Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Néi dung - GV nªu mét sè c©u hái: ? C¸ r« phi ë ViÖt Nam sèng - HS quan s¸t H 41.2 SGK và phát triển ở nhiệt độ nào trang 120 ? Nhiệt độ nào cá rô phi sinh trởng và phát triển thuận lợi - Trao đổi nhóm thống nhất nhÊt ý kiến nêu đợc: + Tại sao ngoài nhiệt độ 50C + Từ 50C  420C vµ 420C (tøc lµ < 50C vµ > + Tõ 200C  350C 420C) th× c¸ r« phi sÏ chÕt (kho¶ng cùc thuËn) - GV ®a thªm VÝ dô + V× qu¸ giíi h¹n chÞu + Cây mắm biển sống và phát đựng triển trong giới hạn độ mặn là - Đại diện trình bày  0,36%  0,5% NaCl nhãm kh¸c bæ sung + C©y th«ng ®u«i ngùa kh«ng sống đợc nơi có nồng độ muối > 0,4% - GV hái: tõ c¸c VÝ dô trªn em cã nhËn xÐt g× vÒ kh¶ n¨ng - HS ®a nhËn xÐt: chịu đựng của sinh vật với Mỗi loài chịu đợc 1 giới mçi nh©n tè sinh th¸i hạn nhất định với các nhân * Khái niệm: Giíi h¹n sinh th¸i lµ - Từ đó đa ra khái niệm tè sinh th¸i. giới hạn chịu đựng của - GV ®a c©u hái n©ng cao: cơ thể sinh vật đối với 1 ? C¸c sinh vËt cã giíi h¹n sinh thái rộng đối với tất cả các - HS có thể trả lời đợc hay nhân tố sinh thái nhất định. nhân tố sinh thái thì khả năng không trả lời đợc : ph©n bè cña chóng nh thÕ Sinh vËt cã giíi h¹n sinh nµo ? th¸i réng thêng ph©n bè * Liên hệ: Nêu đợc ảnh hởng rộng, dễ thích nghi của các nhân tố sinh thái và - HS nêu đợc: giới hạn sinh thái có ý nghĩa Gieo trồng đúng thời vụ, nh thế nào đối với sản xuất tạo điều kiện sống tố cho n«ng nghiÖp. vËt nu«i vµ c©y trång. Kết luận chung: HS đọc kết luận trong SGK IV. KiÓm tra - §¸nh gi¸. GV hái: - M«i trêng lµ g×? Ph©n biÖt c¸c nh©n tè sinh th¸i - ThÕ nµo lµ giíi h¹n sinh th¸i? Cho VÝ dô. V. dÆn dß.  Häc bµi, tr¶ lêi c©u hái SGK  ¤n l¹i kiÕn thøc sinh th¸i thùc vËt líp 6  KÎ b¶ng 42.1 SGK trang 123 vµo vë..

(99) Tuần 22 Tiết 42. Bµi 42 I. Môc tiªu. Ngày soạn 16/1/2017 Ngày dạy 20/1/2017 ảnh hởng của ánh sáng lên đời sống sinh vật. 1. KiÕn thøc: + HS nêu đợc ảnh hởng của nhân tố sinh thái ánh sáng đến các đặc điểm hình thái giải phÈu sinh lÝ vµ tËp tÝnh cña sinh vËt + Giải thích đợc sự thích nghi của sinh vật với môi trờng 2. KÜ n¨ng: + Rèn kĩ năng hoạt động nhóm + Ph¸t triÓn kÜ n¨ng t duy l«gÝc, kh¸i qu¸t ho¸, hÖ thèng ho¸ 3. Thái độ: + Gi¸o dôc ý thøc b¶o vÖ thùc vËt Nhóm Mô tả mức độ thực hiện Năng lực thành phần năng lực trong chuyên đề K2: Trình bày được mối quan hệ giữa Mối liên hệ ánh sáng lên đời sống các kiến thức sinh học. động vật K3: Sử dụng được kiến thức sinh học để Xác định được nhiệm vụ học tập thực hiện các nhiệm vụ học tập. thông qua công tác chuẩn bị nội dung bài học N1: Nghiên cứu lý thuyết, tổng hợp tài -Tìm hiểu kiến thức liên quan đến liệu và đánh giá được các tài liệu khoa a/s với động vật, thực vật ở SGK học. -Tìm hiểu kiến thức liên quan qua tài liệu tham khảo N2: Thu thập số liệu, các bằng chứng -Thu thập các bằng chứng khoa Nhóm khoa học thông qua việc quan sát và học thông qua quan sát thực NLTP về thực nghiệm, đề xuất được vấn đề nghiệm, đề xuất vấn đề nghiên nghiên nghiên cứu. cứu cứu N5: Biết cách quan sát và ghi chép, thu Biết cách quan sát và ghi chép, khoa học thập số liệu, kết quả nghiên cứu. thu thập số liệu kết quả nghiên cứu T5: Thực hiện các kỹ năng cơ bản liên Thực hiện các kỹ năng cơ bản liên quan đến các thí nghiệm theo các quan đến các thí nghiệm theo các phương pháp và thủ tục tiêu chuẩn. phương pháp và thủ tục tiêu chuẩn Nhóm KN1: Quan sát, đo đạc, phân loại, tính Biết cách quan sát thí nghiệm về sự tạo thành các khí độc NLTP về toán, xử lý số liệu..

(100) kỹ năng KN6: Biết mô tả chính xác các hình vẽ Biết mô tả chính xác các hình vẽ sinh học bằng cách sử dụng bảng thuật sinh học bằng sử dụng bảng thuật thực ngữ sinh học. ngữ sinh học hành sinh học II. §å dïng d¹y häc. - Tranh phãng to SGK - Mét sè c©y: l¸ lèt trong chËu vµ ngoµi s¸ng, v¹n niªn thanh, c©y lóa .... III. Hoạt động Dạy – Học. Më bµi: - GV cho HS quan s¸t c©y l¸ lèt trång ngoµi ¸nh s¸ng vµ trång trong bãng r©m. H·y nhËn xÐt sù sinh trëng ph¸t triÓn cña 2 c©y nµy. VËy nh©n tè ¸nh s¸ng ¶nh hëng nh thế nào đến sự sinh trởng phát triển của sinh vật Hoạt động 1: ảnh hởng của ánh sáng lên đời sống thực vật Mục tiêu: - Chỉ ra đợc những ảnh hởng của ánh sáng lên hình thái, sinh lí và tập tính của thực vật. Phân biệt đợc nhóm cây u bóng và cây a sáng. Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Néi dung - GV nêu vấn đề: ánh sáng - HS nghiên cứu SGK trang ảnh hởng đến hình thái và 122. Thảo luận nhóm hoàn sinh lÝ cña c©y nh thÕ nµo ? thµnh b¶ng 42.1 SGK - GV cho HS quan s¸t c©y l¸ - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, lèt, v¹n niªn thanh, c©y lóa .. nhãm kh¸c nhËn xÐt - GV gọi đại diện 1 nhóm lên - Các nhóm theo dõi sữa hoµn thµnh ch÷a (nÕu cÇn) - GV đa ra đáp án đúng (GV - HS nêu đợc: thông báo thêm về cờng độ + ¸nh s¸ng ¶nh hëng tíi h« hÊp) quang hîp - GV yªu cÇu HS tr¶ lêi vÊn - HS quan s¸t c©y l¸ lèt vµ KÕt luËn : ¸nh s¸ng ¶nh hëng tíi đề GV nêu ở trên cây lúa. Yêu cầu nêu đợc : - GV hái: + C©y l¸ lèt: l¸ xÕp ngang h×nh th¸i, cÊu t¹o vµ hoạt động sinh lí của + Gi¶i thÝch c¸ch xÕp l¸ trªn nhËn nhiÒu ¸nh s¸ng th©n cña c©y lóa vµ c©y l¸ lèt + C©y lóa: l¸ xÕp nghiªng thùc vËt nh quang hîp, + Sù kh¸c nhau gi÷a 2 c¸ch tr¸ng tia n¾ng chiÕu th¼ng h« hÊp vµ hót níc cña c©y. xÕp l¸ nµy nãi lªn ®iÒu g×? gãc. ? Ngêi ta ph©n biÖt c©y a  Gióp thùc vËt thÝch nghi bãng vµ c©y a s¸ng dùa vµo víi m«i trêng tiªu chuÈn nµo - HS nghiªn cøu SGK tr¶ lời đợc ý sau: Dựa vào khả - Nhóm cây a sáng: Gåm nh÷ng c©y * Liªn hÖ: n¨ng thÝch nghi cña chóng ? Em hãy kể tên cây a sáng và với các điều kiện chiếu sống nơi quang đãng - Nhãm c©y a bãng: c©y a bãng mµ em biÕt. s¸ng cña m«i trêng Gåm nh÷ng c©y sèng ? Trong n«ng nghiÖp ngêi  Trồng xen canh để tăng n¬i ¸nh s¸ng yÕu, díi nông dân đã ứng dụng điều năng suất và tiết kiệm đất nµy vµo s¶n xuÊt nh thÕ nµo ? VD: trång ®Ëu díi c©y ng« t¸n c©y kh¸c. vµ cã ý nghÜa g× Hoạt động 2: ảnh hởng của ánh sáng lên đời sống của động vật Mục tiêu: - HS chỉ ra đợc ánh sáng có ảnh hởng tới hoạt động sống, sinh sản và. tập tính của động vật. Hoạt động của giáo viên - GV yªu cÇu: Nghiªn cøu thÝ nghiÖm SGK trang 123 + Tr¶ lêi c©u hái: ? ¸nh s¸ng cã ¶nh hëng tíi động vật nh thế nào ? - GV đánh giá hoạt động của HS. TiÕp tôc nªu c©u hái:. Hoạt động của học sinh - HS nghiªn cøu thÝ nghiÖm Thảo luận nhóm: Chọn phơng án đúng. - KÕt luËn vÒ ¶nh hëng cña ¸nh s¸ng  §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy  c¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt. Néi dung.

(101) ? KÓ tªn nh÷ng §V thêng kiÕm ¨n lóc hoµng h«n, ban đêm, bình minh, ban ngày ? TËp tÝnh kiÕm ¨n vµ n¬i ë của động vật liên quan với nhau nh thÕ nµo ? - GV th«ng b¸o thªm: + Gà thờng đẻ trứng ban ngày, Vịt đẻ trứng ban đêm + Mïa xu©n nÕu cã nhiÒu ¸nh sáng cá chép đẻ trứng sớm h¬n  Tõ VÝ dô trªn em h·y rót ra kÕt luËn vÒ ¶nh hëng cña ánh sáng tới động vật * Liªn hÖ: Trong ch¨n nu«i ngêi ta cã biÖn ph¸p kÜ thuËt gì để tăng năng suất?. vµ bæ sung - HS tiếp tục trao đổi để tìm vÝ dô cho phï hîp - N¬i ë phï hîp víi tËp tÝnh kiÕm ¨n Ví dụ: Loài ăn đêm hay ở trong hang tèi - HS kh¸i qu¸t kiÕn thøc, phân chia động vật thành nh÷ng nhãm thÝch nghi víi nh÷ng ®iÒu kiÖn chiÕu s¸ng ngày đêm. HS cã thÓ nªu: + Chiếu sáng để cá đẻ + Tạo ngày nhân tạo để gà vịt đẻ nhiều trứng. * KÕt luËn : - ¸nh s¸ng ¶nh hëng tới các hoạt động của động vật: Nhận biết, định hớng di chuyển trong kh«ng gian, sinh trëng, sinh s¶n ... - Nhóm động vật a sáng: Gồm những động vật hoạt động ban ngày - Nhóm động vật a tối: Gồm những động vật hoạt động về ban đêm, sèng trong hang, hèc đất.... IV. KiÓm tra - §¸nh gi¸. GV hái: ? Nªu sù kh¸c nhau gi÷a thùc vËt a bãng vµ thùc vËt a s¸ng. V. dÆn dß. Häc bµi, tr¶ lêi c©u hái SGK. Tuần 23 Tiết 43. Bµi 43. Ngày soạn 5/2/2017 Ngày dạy 6/2/2017 ảnh hởng của nhiệt độ và độ ẩm lên đời sống sinh vật. I. Môc tiªu 1. Kiến thức:+ HS nêu đợc ảnh hởng của nhân tố sinh thái nhiệt độ và độ ẩm môi trờng đến các đặc điểm về sinh thái, sinh lí và tập tính của sinh vật. + Qua bài này, HS giải thích đợc sự thích nghi của sinh vật trong tự nhiên từ đó có biện ph¸p ch¨m sãc sinh vËt thÝch hîp. 2. Kĩ năng: + Rèn kĩ năng hoạt động nhóm. + Rèn kĩ năng t duy tổng hợp, suy luận. 3. Kỹ năng sống: kỹ năng tìm kiếm và xử lí thông tin khi hs đọc sgk, trang ảnh và tài liệu để tìm hiểu về tác động của nhiệt độ và độ ẩm lên dời sống sinh vật . kỹ năng hợp tác,lắng nghe,kỹ năng tự tin khi trình bày ý kiến trước tổ,lớp. Thái độ:+ Giáo dục ý thức bảo vệ thực vật Nhóm Mô tả mức độ thực hiện Năng lực thành phần năng lực trong chuyên đề.

(102) K2: Trình bày được mối quan hệ giữa các kiến thức sinh học. K3: Sử dụng được kiến thức sinh học để thực hiện các nhiệm vụ học tập. N1: Nghiên cứu lý thuyết, tổng hợp tài liệu và đánh giá được các tài liệu khoa học. Nhóm NLTP về nghiên N2: Thu thập số liệu, các bằng chứng cứu khoa học thông qua việc quan sát và khoa học thực nghiệm, đề xuất được vấn đề nghiên cứu. N5: Biết cách quan sát và ghi chép, thu thập số liệu, kết quả nghiên cứu. KN6: Biết mô tả chính xác các hình vẽ sinh học bằng cách sử dụng bảng thuật ngữ sinh học.. Mối liên hệ nhiệt độ , độ ẩm lên đời sống động vật Xác định được nhiệm vụ học tập thông qua công tác chuẩn bị nội dung bài học -Tìm hiểu kiến thức liên quan đến nhiệt độ , độ ẩm với động vật, thực vật ở SGK -Tìm hiểu kiến thức liên quan qua tài liệu tham khảo -Thu thập các bằng chứng khoa học thông qua quan sát thực nghiệm, đề xuất vấn đề nghiên cứu Biết cách quan sát và ghi chép, thu thập số liệu kết quả nghiên cứu Biết mô tả chính xác các hình vẽ sinh học bằng sử dụng bảng thuật ngữ sinh học. II. §å dïng d¹y - häc - Tranh phãng to H 43.1; 43.2 ; 43.3 SGKB¶ng 43.1 vµ 43.2 SGK III. Hoạt động Dạy – Học KiÓm tra: GV nªu c©u hái: ? Tìm đặc điểm khác nhau giữa thực vật a sáng và a bóng? Cho Ví dụ cụ thể Hoạt động 1:tìm hiểu ảnh hởng của nhiệt độ lên đời sống sinh vật. Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Néi dung GV yªu cÇu HS nghiªn cøu - HS nghiªn cøu néi dung néi dung th«ng tin SGK. th«ng tin SGK, tr¶ lêi c©u Nhiệt độ môi trờng ảnh h+ Sinh vật sống đợc ở hái. ëng tíi h×nh th¸i, ho¹t khoảng nhiệt độ nào? - Nhiệt độ mà sinh vật sống động sinh lý của sinh vật. - GV yêu cầu HS trả lời câu đợc là 00C – 500C - H×nh thµnh hai nhãm hỏi: Nhiệt độ ảnh hởng tới - HS nghiªn cøu th«ng tin sinh vËt: cÊu t¹o c¬ thÓ sinh vËt nh nêu đợc: nhiệt độ ảnh hởng - Sinh vật hằng nhiệt: là thÕ nµo? tới các hoạt động sinh sinh vật có nhiệt độ cơ thể - GV ph©n biÖt sinh vËt lý,sinh th¸i cña sinh vËt. không phụ thuộc nhiệt độ h»ng nhiÖt vµ sinh vËt biÕn - HS th¶o luËn hoµn thµnh m«i trêng sèng nhiÖt. b¶ng 43.1 SGK. - Sinh vËt biÕn nhiÖt: lµ - Yªu cÇu HS hoµn thµnh - Đại diện nhóm trình bày, sinh vật có nhiệt độ cơ thể b¶ng 43.1 SGK nhãm kh¸c nhËn xÐt bæ phụ thuộc vào nhiệt độ - GV : Nhiệt độ ảnh hởng sung m«i trêng sèng (nhng tới đời sống sinh vật nh thế trong giíi h¹n cña loµi) nµo? Hoạt động 2:tìm hiểu ảnh hởng của độ ẩm lên đời sống của sinh vËt Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Néi dung - GV yªu cÇu HS nghiªn HS nghiªn cøu th«ng tin cøu néi dung th«ng tin SGK. Th¶o luËn: Hoµn - Sinh vËt thÝch nghi víi SGK. thµnh b¶ng43.2 môi trờng sống có độ ẩm Hoµn thµnh b¶ng 43.1 - Đại diện nhóm trình bày, khác nhau. Từ đó hình.

(103) - GV nhËn xÐt chung vµ ®a ra b¶ng kiÕn thøc chuÈn - GV tiếp tục đặt câu hỏi + Nơi sống ảnh hởng tới đặc ®iÓm nµo cña sinh vËt?. nhãm kh¸c nhËn xÐt bæ sung - HS nêu đợc: ảnh hởng tới h×nh th¸i, sinh lý cña sinh vËt - HS kh¸i qu¸t kiÕn thøc tõ néi dung trªn. thµnh nhãm sinh vËt * Thùc vËt: + Nhãm a Èm + Nhãm chÞu h¹n * §éng vËt + Nhãm a Èm + Nhãm a kh«. - GV? §é Èm ¶nh hëng tíi đời sống sinh vật nh thế nµo? Kết luận chung: HS đọc kết luận trong SGK IV. KiÓm tra - §¸nh gi¸ GV yªu cÇu HS tr¶ lêi c¸c c©u hái: ? Nhiệt độ và độ ẩm ảnh hởng lên đời sống của sinh vật nh thế nào ? Cho ví dụ minh hoạ ? Tập tính của động vật và thực vật phụ thuộc vào nhân tố sinh thái nào V. dÆn dß  Häc bµi, tr¶ lêi c©u hái SGK §äc môc Em cã biÕt   Su tầm t liệu về rừng cây, nốt rể đậu, địa y.  §äc vµ chuÈn bÞ tríc bµi 44: ¶nh hëng lÉn nhau gi÷a c¸c sinh vËt Tuần 23 Ngày soạn 8/2/2017 Tiết 44 Ngày dạy 9/2/2017. Bµi 44: ¶nh hëng lÉn nhau gi÷a c¸c sinh vËt I. Môc tiªu 1. Kiến thức:- HS hiểu và trình bày đợc thế nào là yếu tố sinh vật - Nêu đợc mối quan hệ giữa sinh vật cùng loài và sinh vật khác loài. - Thấy rõ đợc lợi ích của mối quan hệ giữa các sinh vật 2. Kü n¨ng- RÌn kü n¨ng quan s¸t tranh, ¶nh tr¶ lêi c©u hái - Kü n¨ng kh¸i qu¸t tæng hîp kiÕn thøc. Kỹ năng sống: kỹ năng ra quyết định khi vận dụng kiến thức vào thực tế cần tách đàn ,tỉa cây để tăng năng suất cây trồng,vật nuôi. Kỹ năng lắng nghe tích cực, trình bày ý tưởng. Ký năng tự tin khi trình bày ý kiến. 3. Thái độ - Giáo dục ý thức bảo vệ thiên nhiên Mô tả mức độ thực hiện Năng lực thành phần trong chuyên đề K2: Trình bày được mối quan hệ giữa các Mối liên hệ ánh sáng lên đời sống động kiến thức sinh học. vật K3: Sử dụng được kiến thức sinh học để Xác định được nhiệm vụ học tập thông thực hiện các nhiệm vụ học tập. qua công tác chuẩn bị nội dung bài học N2: Thu thập số liệu, các bằng chứng khoa -Thu thập các bằng chứng khoa học học thông qua việc quan sát và thực nghiệm, thông qua quan sát thực nghiệm, đề xuất đề xuất được vấn đề nghiên cứu. vấn đề nghiên cứu T5: Thực hiện các kỹ năng cơ bản liên quan Thực hiện các kỹ năng cơ bản liên quan đến các thí nghiệm theo các phương pháp và đến các thí nghiệm theo các phương pháp thủ tục tiêu chuẩn. và thủ tục tiêu chuẩn KN6: Biết mô tả chính xác các hình vẽ sinh Biết mô tả chính xác các hình vẽ sinh học học bằng cách sử dụng bảng thuật ngữ sinh bằng sử dụng bảng thuật ngữ sinh học học..

(104) II. §å dïng d¹y - häc - Tranh hình SGK- Tranh ảnh su tầm về rừng tre, bạch đàn, xoan - Tranh quÇn thÓ bß, ngùa, h¶i cÈu III. Hoạt động Dạy - Học 1. Kiểm tra 15 phỳt: Nêu những ảnh hởng của độ ẩm lên đời sống sinh vật? Cho vớ dụ minh họa? 2. Vµo bµi míi: Gi÷a c¸c sinh vËt cïng loµi, gi÷a c¸c sinh v©t kh¸c loµi cã mèi quan hÖ tác động qua lại lẫn nhau nh thế nào? Hoạt động 1Tìm hiểu quan hệ cùng loài Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Néi dung - Yªu cvÇu HS nghiªn - HS nghiªn cøu th«ng tin cøu th«ng tin SGK, quan SGK , quan s¸t tranh s¸t tranh H44.1, tr¶ lêi H44.1 th¶o luËn tr¶ lêi c©u c©u hái: hái - C¸c sinh vËt cïng loµi sèng + Khi cã giã b·o, TV Yêu cầu nêu đợc: gÇn nhau, liªn hÖ víi nhau sống thành nhóm có lợi gì - ít bị đổ, gãy h×nh thµnh nªn nhãm c¸ thÓ. so víi sèng riªng rÎ? - Bảo vệ đợc nhau - Trong mét nhãm cã nh÷ng + Trong tự nhiên động vật + Đại diện nhóm trình bày, mối quan hệ: sống thành bầy đàn có lợi nhóm khác nhận xét bổ + Hỗ trợ: Sinh vật đợc bảo g×/ sung vệ tốt hơn, kiếm đợc nhiều - GV yªu cÇu HS lµm bµi - HS th¶o luËn: Yªu cÇu thøc ¨n tËp SGK trang 131 chọn đợc câu thứ 3 + C¹nh tranh: Ng¨n ngõa - GV nªu c©u hái kh¸I - HS nêu đợc: gia t¨ng sè lîng c¸ thÓ vµ sù qu¸t sinh vËt cïng lpµi cã + Quan hÖ hç trî c¹n kiÖt nguån thøc ¨n nh÷ng mèi quan hÖ nµo? + Quan hÖ c¹nh tranh mối quan hệ đó có ý nghÜa nh thÕ nµo? - GV më réng thªm vÒ sù cã lîi cña sinh vËt sèng thµnh nhãm. - Trong ch¨n nu«i ngêi dân đã lợi dụng mối quan hệ hỗ trợ cùng loài để làm g×? Hoạt động 2Tìm hiểu quan hệ khác loài Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Néi dung - GV yªu cÇu HS nghiªn - HS đọc và ghi nhớ nội cøu néi dung b¶ng 44 SGK dung kiÕn thøc b¶ng 44. HS kẻ vµ ghi néi dung vµ lµm bµi tËp trang 132. Th¶o luËn nhãm thèng nhÊt b¶ng 44 vµo vë - GV nhËn xÐt vµ hoµn c©u tr¶ lêi. thiÖn kiÕn thøc cho HS. - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, - GV më réng: Mét sè sinh nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ vật tiết ra chất độc kìm sung. h·m sù ph¸t triÓn cña sinh vËt kh¸c gäi lµ mèi quan hÖ øc chÕ – c¶m nhiÔm. - Trong l©m nghiÖp vµ n«ng nghiệp con ngời đã lợi - HS có thể trả lời: Dùng dụng mối quan hệ giữa các sinh vật có ích để tiêu diệt sinh vật khác loài để làm sinh vật gây hại gì? Điều đó có ý nghĩa nh thÕ nµo? Kết luận chung: HS đọc kết luận cuối bài trong SGK IV. kiểm tra - đánh giá. - GV nªu c©u hái: C¸c sinh vËt cïng loµi hç trî vµ c¹nh tranh nhau trong nh÷ng ®iÒu kiÖn nµo?.

(105) V. dÆn dßHäc bµi, tr¶ lêi c©u hái trong SGK  Su tÇm tranh ¶nh vÒ sinh vËt sèng ë c¸c m«i trêng  §äc vµ chuÈn bÞ tríc bµi 45 + 46: Thùc hµnh: T×m hiÓu m«i trêng vµ ¶nh hëng cña mét số nhân tố sinh thái lên đời sống sinh vật.. Tuần 24 Tiết 45 +46. Ngày soạn 12/2/2017 Ngày dạy 13/2/2017 Bµi 45 + 46: thùc hµnh t×m hiÓu m«i trêng vµ ¶nh hëng cña mét sè nhân tố sinh thái lên đời sống sinh vật. I. Môc tiªu 1. KiÕn thøc: + HS tìm đợc dẫn chứng về ảnh hởng của nhân tố ánh sáng và độ ẩm lên đời sống sinh vật ở môi trờng đã quan sát. 2. Kü n¨ng: + Rèn luyện kỹ năng quan sát thực địa. + Kü n¨ng quan s¸t tæng hîp kiÕn thøc. Kỹ năng sống: kỹ năng thu nhập và xử lí thông tin khi đọc sgk,các tài liệu khác ,quan sát tranh ảnh để tìm hiểu về môi trường các nhân tố sinh thái và ảnh hưởng của chúng lên đời sống cá thể. Kỹ năng ứng phó với các tình huống có thể xảy ra trong quá trình tìm kiếm thông tin. Kỹ năng hợp tác,lắng nghe,kỹ năng tự tin khi trình bày ý kiến. 3. Thái độ: + Gi¸o dôc lßng yªu thÝch thiªn nhiªn, cã ý thøc b¶o vÖ thiªn nhiªn. II. chuÈn bÞ. - Dông cô - GiÊy kÎ ly, bót ch× - Vợt bắt côn trùng, lọ, túi ni lông đựng động vật - Dụng cụ đào đất nhỏ - Tranh mÉu l¸ c©y. III PHƯƠNG PHÁO KỸ THUẬT DẠY HỌC TÍCH CỰC: KHẢO SÁT THỰC ĐỊA,HOÀN TẤT MỘT NHIỆM VỤ,TRỰC QUA,DẠY HỌC NHÓM. III. c¸ch tiÕn hµnh. Tiết 1 :gv hướng dẫn hs thực hành Tiết 2 hs hoàn thiện kết quản thực hành - Gi¸o viªn kiÓm tra sù chuÈn bÞ cña Häc sinh - Nªu néi dung, yªu cÇu cña bµi thùc hµnh - §Þa ®iÓm thùc hµnh: Gi¸o viªn yªu cÇu häc sinh trong qu¸ tr×nh quan s¸t hoµn thµnh b¶ng 45.1 SGK Hoạt động của giáo viên ? Có mấy loại môi trờng đã quan sát? M«i trêng nµo cã sè lîng sinh vËt quan s¸t nhiÒu nhÊt? M«i trêng nµo Ýt nhÊt? - Gi¸o viªn tiÕp tôc yªu cÇu häc sinh nghiªn cøu néi dung bµi tËp trang 136, lµm b¶ng 45.2. Hoạt động của học sinh - Häc sinh ghi chÐp l¹i c¸c lo¹i sinh vËt quan sát đợc - Học sinh dựa vào số lợng đã quan sát đợc để trả lời câu hỏi - Häc sinh chän quan s¸t 10 c©y ë c¸c m«i trêng kh¸c nhau. §¸nh dÊu kÕt qu¶ quan s¸t vµo b¶ng 45.2 - Gi¸o viªn yªu cÇu häc sinh vÏ nhanh - Häc sinh dùa vµo h×nh 45 trang 137: các hình dạng phiến lá trên giấy kẻ ô ly Các dạng phiến lá để vẽ những phiến lá mà các em đã chuẩn bị sẵn. mà các em thu thập đợc.

(106) - Gi¸o viªn híng dÉn häc sinh Ðp c¸c mẫu lá mà các em su tầm đợc. - Giáo viên đồng thời yêu cầu học sinh lµm bµi tËp trang 138. - Su tÇm vµ ®iÒn néi dung quan s¸t c¸c động vật su tầm ở các môi trờng khác nhau vµo b¶ng 45.3. - Häc sinh lµm tiªu b¶n kh«. - Học sinh su tầm các động vật sống ở nh÷ng m«i trêng kh¸c nhau. Th¶o luËn trong nhãm ghi c¸c néi dung thùc hµnh vµo b¶ng 45.3. iv. kiểm tra - đánh giá. - Giáo viên thu các bài thực hành của Học sinh để kiểm tra - Giáo viên nhận xét thái độ của Học sinh trong 2 tiết thực hành đồng thời cho điểm ở các nhãm. v. d¨n dß.  C¸ nh©n lµm b¸o c¸o thu ho¹ch nh néi dung SGK  Su tầm tranh ảnh về động, thực vật  §äc vµ chuÈn bÞ bµi tríc bµi 47: QuÇn thÓ sinh vËt. Tuần 25 Tiết 47. Ngày soạn 19/2/2017 Ngày dạy 20/2/2017. ch¬ng ii:. Bµi 47:. hÖ sinh th¸i quÇn thÓ sinh vËt. I. Môc tiªu 1. KiÕn thøc: + Học sinh nêu đợc khái niệm quần thể, biết cách nhận biết quần thể sinh vật. Lấy ví dụ minh häa. + Học sinh chỉ đợc các đặc trng cơ bản của quần thể, từ đó nêu lên ý nghĩa thực tiễn. 2. Kü n¨ng: + Rèn kỹ năng hoạt động nhóm + Kü n¨ng kh¸i qu¸t ho¸, vËn dông lý thuyÕt vµo thùc tiÔn + Ph¸t triÓn t duy logic 3. Thái độ:.

(107) + Gi¸o dôc ý thøc nghiªn cøu t×m tßi vµ b¶o vÖ thiªn nhiªn II. §å dïng d¹y - häc - Tranh ¶nh vÒ quÇn thÓ sinh vËt - B¶ng phô - PhiÕu häc tËp III. Hoạt động Dạy – Học 1 ổn định tổ chức 2 giới thiệu chương 3 bài mới Hoạt động 1:. thÕ nµo lµ mét quÇn thÓ sinh vËt Hoạt động của giáo viên - GV cho Häc sinh quan s¸t tranh ¶nh mét sè quÇn thÓ. GV th«ng b¸o r»ng chúng đợc gọi là một quÇn thÓ sinh vËt. - GV yªu cÇu häc sinh nghiªn cøu th«ng tin SGK hoµn thµnh b¶ng 47.1 SGK - GV đánh giá kết quả cña c¸c nhãm vµ ®a ra đáp án đúng ? ThÕ nµo lµ mét quÇn thÓ sinh vËt - GV nhËn xÐt vµ gióp Häc sinh hoµn thiÖn kh¸i niÖm. Hoạt động của học sinh - HS quan s¸t tranh h×nh. Néi dung. - Häc sinh nghiªn cøu th«ng tin SGK, th¶o luËn nhãm, hoµn thµnh b¶ng 47.1 SGK §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, Kh¸i niÖm: QuÇn thÓ sinh nhãm kh¸c nhËn xÐt bæ vËt lµ tËp hîp nh÷ng c¸ thÓ sung cïng loµi, cïng sinh sèng trong mét kho¶ng kh«ng - HS tự khái quát kiến thức gian nhất định, ở một thời thµnh kh¸i niÖm điểm nhất định và có khả n¨ng sinh s¶n t¹o ra thÕ hÖ míi. Hoạt động 2: nh÷ng ®¨c trng c¬ b¶n cña quÇn thÓ Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Néi dung - GV yªu cÇu HS nghiªn - HS nghiªn cøu th«ng tin 1. Tû lÖ giíi tÝnh cøu th«ng tin SGK, tr¶ lêi SGK, c¸ nh©n tù tr¶ lêi, líp - Tû lÖ giíi tÝnh lµ tû lÖ gi÷a số lợng c thể đực và cái c©u hái: nhËn xÐt, bæ sung. - Tỷ lệ giới tính đảm bảo + Tû lÖ giíi tÝnh lµ g×? Nã hiÖu qu¶ sinh s¶n. cã ¶nh hëng tíi quÇn thÓ nh thÕ nµo? Cho vÝ dô. + Trong ch¨n nu«i ngêi ta ¸p dông ®iÒu nµy nh thÕ 2. Thµnh phÇn nhãm tuæi nµo? - GV yªu cÇu HS nghiªn - HS dùa vµo b¶ng 47.2 vµ Néi dung b¶ng 47.2 SGK trang 140 cứu thông tin SGK, trả lời tranh hình 47 nêu đợc 3 c©u hái: nhãm tuæi. + Trong quÇn thÓ cã + Sù tån t¹i cña quÇn thÓ nh÷ng nhãm tuæi nµo? 3. Mật độ quần thể Nhãm tuæi cã ý nghÜa g×? Mật độ là số lợng hay khối l- GV giới thiệu 3 dạng îng sinh vËt cã trong mét th¸p tuæi ë tranh h×nh 47 đơn vị diện tích hay thể tích + Mật độ là gì? liên quan HS nghiên cứu thông tin đến yếu tố nào trong quần SGK để trả lời. thÓ? Hoạt động 3:. ¶nh hëng cña m«i trêng tíi quÇn thÓ sinh vËt Hoạt động của giáo viên. Hoạt động của học sinh. Néi dung.

(108) - GV yªu cÇu HS nghiªn cøu th«ng tin SGK, th¶o luËn nhãm lµm bµi tËp trang 141. ? C¸c nh©n tè m«i trêng ảnh hởng tới đặc điểm nµo cña quÇn thÓ?. - HS th¶o luËn nhãm thèng nhÊt ý kiÕn. §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, c¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. - HS kh¸i qu¸t l¹i kiÕn thøc cÇn ghi nhí. KÕt luËn: - M«i trêng ¶nh hëng tíi sè lîng c¸ thÓ trong quÇn thÓ - Mật độ cá thể trong quần thể đợc điều chỉnh ở mức độ cân bằng. iv. kiểm tra - đánh giá. GV cho HS tr¶ lêi c©u hái 1 cuèi bµi trang 142 v. d¨n dß.  Häc vµ lµm bµi tËp theo c©u hái SGK  §äc vµ chuÈn bÞ tríc bµi 48: QuÇn thÓ ngêi. Tuần 25 Tiết 48. Ngày soạn 19/2/2017 Ngày dạy 24/2/2017. Bµi 48:. quÇn thÓ ngêi. I. Môc tiªu 1. KiÕn thøc: + HS trình bày đợc một số đặc điểm cơ bản của quần thể ngời liên quan đến vấn đề dân sè. + Từ đó thay đổi nhận thức về dân số và phát triển xã hội 2. Kü n¨ng: + Rèn một số kỹ năng: Quan sát tranh, biểu đồ, tháp dân số để tìm ra kiến thức + RÌn kü n¨ng kh¸i qu¸t liªn hÖ kiÕn thøc thùc tÕ. Kỹ năng sống: kỹ năng thu nhập và xử lí thông tin để tìm hiểu về sự khác nhau giữa quần thể người với quần thể khác,các đặc trưng của quần thể người , ý nghĩa của sự tăng dân số đến sự phát triển xã hội. -kỹ năng tự tin khi đóng vai 3. Thái độ: + Gi¸o dôc ý thøc vÒ d©n sè vµ chÊt lîng cuéc sèng. II. §å dïng d¹y - häc - Tranh h×nh SGK phãng to - C¸c t liÖu d©n sè ViÖt Nam - Tranh ¶nh, c©u khÈu hiÖu vÒ tuyªn truyÒn d©n sè. III. Hoạt động Dạy – Học 1. KiÓm tra bµi cò: - Quần thể sinh vật là gì? Những đặc trng cơ bản của quần thể? - Mật độ các cá thể trong quần thể đợc điều chỉnh quanh mức cân bằng nh thế nào? 2. Bµi míi: Hoạt động 1: sù kh¸c nhau gi÷a quÇn thÓ ngêi víi c¸c. quÇn thÓ sinh vËt kh¸c Hoạt động của giáo viên - GV yªu cÇu HS hoµn thµnh b¶ng 48.1 trang 143. - GV nhËn xÐt chung vµ. Hoạt động của học sinh - HS vËn dông hiÓu biÕt, thảo luận nhóm để hoàn thµnh b¶ng 48.1 §¹i diÖn nhãm lªn tr×nh. Néi dung * KÕt luËn: - QuÇn thÓ ngêi cã nh÷ng.

(109) thông báo đáp án đúng lÇn lît tõ trªn xuèng díi. ? T¹i sao cã sù kh¸c nhau gi÷a quÇn thÓ ngêi vµ quÇn thÓ sinh vËt kh¸c. Sự khác nhau đó nói lên ®iÒu g×? - GV: Sù kh¸c nhau gi÷a quÇn thÓ ngêi víi c¸c quÇn thÓ sinh vËt kh¸c thÓ hiÖn sù tiÕn ho¸ vµ hoµn thiÖn trong quÇn thÓ ngêi.. bµy, nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. - HS nghiªn cøu th«ng tin SGK tr¶ lêi c¸c c©u hái. - HS kh¸i qu¸t thµnh néi dung kiÕn thøc. đặc điểm sinh học giống các quÇn thÓ sinh vËt kh¸c. - Qu©ng thÓ ngêi cã nh÷ng đặc trng khác với quần thể sinh vËt kh¸c: Kinh tÕ, x· héi ..... - Con ngời có lao động và t duy, cã kh¶ n¨ng ®iÒu chØnh các đặc điểm sinh thái trong quÇn thÓ.. Hoạt động 2: đặc trng về thành phần nhóm tuổi của mỗi quần thể ngời. Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Néi dung ? Trong quÇn thÓ ngêi - HS nghiªn cøu th«ng tin nhóm tuổi đợc phân chia SGK, trả lời câu hỏi. Nêu nh thÕ nµo? đợc: + 3 nhóm tuổi ? Tại sao đặc trng về + Tû lÖ sinh, tö vµ nhãm tuæi trong quÇn thÓ nguån nh©n lùc s¶n xuÊt ngêi cã vai trß quan träng - HS nghiªn cøu h×nh 48 * KÕt luËn: - GV yªu cÇu HS hoµn th¶o luËn nhãm hoµn thµnh QuÇn thÓ ngêi gåm 3 nhãm thµnh b¶ng 48.2 trang b¶ng 48.2. §¹i diÖn nhãm tuæi: 144. trinh bµy, nhãm kh¸c nhËn + Nhãm tuæi tríc sinh s¶n + Nhóm tuổi lao động và - GV nhËn xÐt kÕt qu¶ xÐt, bæ sung. cña c¸c nhãm vµ ®a ra - HS dựa vào bảng đáp án sinh sản b¶ng kiÕn thøc chuÈn. đúng- bảng 48.2 để trả lời + Nhóm tuổi hết lao động nÆng ? H·y cho biÕt thÕ nµo lµ mét níc cã d¹ng th¸p d©n sè trÎ vµ níc cã d¹ng th¸p d©n sè giµ? - GV nhËn xÐt vµ ®a ra câu trả lời đúng. Hoạt động 3:tăng dân số và phát triển dân số Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Néi dung - GV yªu cÇu HS nghiªn - C¸c nhãm th¶o luËn cøu th«ng tin SGK, th¶o thèng nhÊt ý kiÕn. luËn nhãm lµm bµi tËp §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, * KÕt luËn: Ph¸t triÓn d©n sè hîp lý t¹o trang 145 nhãm kh¸c nhËn xÐt bæ đợc sự hài hoà giữa kinh tế - GV thông báo đáp án sung. và xã hội, đảm bảo cuộc đúng. sèng cho mçi c¸ nh©n, gia ? T¨ng d©n sè lµ g×? Sù đình và xã hội. t¨ng d©n sè cã ¶nh hëng nh thÕ nµo tíi chÊt lîng cuéc sèng? ? ViÖt Nam cã nh÷ng biện pháp gì để giảm sự t¨ng d©n sè? iv. kiểm tra - đánh giá- GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi 3 SGK trang 145 v. d¨n dßHäc vµ lµm bµi tËp theo c©u hái SGK  §äc vµ chuÈn bÞ tríc bµi 49: QuÇn x· sinh vËt Tuần 26 Ngày soạn 26/2/2017 Tiết 49 Ngày dạy 27 /2/2017 Bµi 49: quÇn x· sinh vËt.

(110) I. Môc tiªu 1. KiÕn thøc: + HS trình bày đợc khái niệm quần xã sinh vật + Chỉ ra đợc những dấu hiệu điển hình của quần xã + Chỉ ra đợc các mối quan hệ giữa ngoại cảnh với quần xã, tạo sự ổn định và cân bằng sinh häc trong quÇn x·. 2. Kü n¨ng: + RÌn kü n¨ng quan s¸t tranh h×nh, kü n¨ng ph©n tÝch tæng hîp, kh¸i qu¸t ho¸. Kỹ năng sống: kỹ năng tự tin khi trình bày ý kiến trước nhóm,tổ,lớp. Kỹ năng lắng nghe tích cực ,trình bày suy nghĩ. Kỹ năng tìm hiểu và xử lí thông tin. 3. Thái độ:+ Giáo dục ý thức về vấn đề bảo vệ thiên nhiên II. §å dïng d¹y - häc - Tranh h×nh 49.1-3 SGK - Tµi liÖu vÒ quÇn x· sinh vËt III. Hoạt động Dạy – Học 1. Kiểm tra bài cũ: - Quần thể sinh vật lầ gì? Vì sao quần thể ngời lại có một số đặc trng mµ quÇn thÓ sinh vËt kh¸c kh«ng cã? 2. Bµi míi: Hoạt động 1:. thÕ nµo lµ mét quÇn x· sinh vËt Hoạt động của giáo viên - Trong mét c¸i ao tù nhiªn cã nh÷ng quÇn thÓ sinh vËt nµo? - GV yªu cÇu: h·y t×m c¸c vÝ dô kh¸c t¬ng tù. Ao cá, rừng đợc gọi là quÇn x· sinh vËt, vËy quÇn x· sinh vËt lµ g×? - GV: Trong một gia đình ta nhèt chung lîn, gµ, bß, ngan ... vµo mét c¸i chuồng. Vậy đó có gọi là mét quÇn x· kh«ng? - Trong s¶n xuÊt m« h×nh VAC cã ph¶i lµ QuÇn x· sinh vËt hay kh«ng?. Hoạt động của học sinh - B»ng kiÕn thøc thùc tÕ HS trả lời đợc: + QuÇn thÓ c¸, t«m, cua, rªu, t¶o .... Néi dung. - HS kh¸i qu¸t kiÕn thøc h×nh thµnh kh¸i niÖm. - HS trả lời đợc: Sai, vì chỉ lµ nhèt chung kh«ng cã mèi quan hÖ thèng nhÊt, kh«ng cïng loµi. - §©y lµ quÇn x· nh©n t¹o. QuÇn x· sinh vËt lµ tËp hîp nh÷ng quÇn thÓ sinh vËt kh¸c loµi cïng sèng trong mét kho¶ng kh«ng gian x¸c định. Chúng có mối quan hệ g¾n bã nh mét thÓ thèng nhất. Có cấu trúc tơng đối ổn định. Hoạt động 2:. nh÷ng dÊu hiÖu ®iÓn h×nh cña mét quÇn x· Hoạt động của giáo viên - GV yªu cÇu HS nghiªn cøu th«ng tin SGK. - Trình bày đặc điểm cơ b¶n cña mét quÇn x· sinh vËt? Cho vÝ dô - GV đánh giá, nhận xét chung kÕt qu¶ cña c¸c nhãm. - GV ®a thªm th«ng tin: + Thùc vËt cã h¹t lµ quÇn thÓ u thÕ ë quÇn x· trªn c¹n. + QuÇn thÓ c©y cä lµ tiªu biÓu cho quÇn x· sinh vËt đồi Phú Thọ. Hoạt động của học sinh - HS nghiªn cøu th«ng tin néi dung b¶ng 49. Th¶o luËn nhãm tr¶ lêi c©u hái.. Néi dung. - §¹i diÖn mét nhãm lªn tr×nh bµy nh néi dung b¶ng 49 vµ c¸c vÝ dô minh ho¹ Nhãm kh¸c bæ sung KÕt luËn: Néi dung nh b¶ng 49 SGK trang 147. Hoạt động 3:.

(111) quan hÖ gi÷a ngo¹i c¶nh vµ quÇn x· Hoạt động của giáo viên - §iÒu kiÖn ngo¹i c¶nh ¶nh hëng tíi quÇn x· nh thÕ nµo? - GV đánh giá những ý kiÕn cña HS vÇ ®a ra kiÕn thøc chuÈn. - GV yªu cÇu HS lÊy thªm c¸c vÝ dô vÒ quan hÖ gi÷a ngo¹i c¶nh ¶nh hëng tíi sè lîng c¸ thÓ cña mét quÇn thÓ trong quÇn x·? - GV: T¹i sao quÇn x· lu«n có cấu trúc tơng đối ổn định? - GV kh¸i qu¸t vÒ quan hÖ gi÷a ngo¹i c¶nh vµ quÇn x·, c©n b»ng sinh häc. - Chúng ta đã và sẽ làm gì để bảo vệ thiên nhiên.. Hoạt động của học sinh - HS nghiªn cøu vµ ph©n tích các ví dụ SGK để trả lêi c©u hái.. Néi dung. - HS lÊy thªm c¸c vÝ dô KÕt luËn: Khi ngo¹i c¶nh thay đổi dẫn tới số lợng cá thể trong quần xã thay đổi - HS dựa trên những ví dụ và luôn đợc khống chế ở mức độ phù hợp với môi trđể trả lời: Do có sự cân êng. b»ng c¸c quÇn thÓ trong - C©n b»ng sinh häc lµ quÇn x·. tr¹ng th¸i mµ sè lîng c¸ thÓ mçi quÇn thÓ trong - HS bằng kiến thức thực tế quần xã dao động quanh vị trÝ c©n b»ng để trả lời. iv. kiểm tra - đánh giá. - QuÇn x· sinh vËt kh¸c víi quÇn thÓ sinh vËt nh thÕ nµo? v. d¨n dß.  Häc vµ lµm bµi tËp theo c©u hái SGK  T×m hiÓu vÒ chuçi vµ líi thøc ¨n.. Tuần 26 Tiết 50. Ngày soạn 28/2/2017 Ngày dạy 3/3/2017. Bµi 50: hÖ sinh th¸i I. Môc tiªu 1. KiÕn thøc: + HS hiểu đợc khái niệm Hệ sinh thái, nhận biết đợc hệ sinh thái trong tự nhiên + HS nêu đợc chuỗi và lới thức ăn + VËn dông gi¶i thÝch ý nghÜa cña biÖn ph¸p n«ng nghiÖp n©ng cao n¨ng xuÊt c©y trång ®ang sö dông réng r·i hiÖn nay 2. Kü n¨ng: + RÌn kü n¨ng quan s¸t tranh h×nh nhËn biÕt kiÕn thøc + Kü n¨ng kh¸i qu¸t, tæng hîp 3. Thái độ: + Gi¸o dôc ý thøc b¶o vÖ thiªn nhiªn II. đồ dùng dạy – học. + Tranh h×nh hÖ sinh th¸i. + Tranh 56.2 SGK trang 151 III. hoạt động dạy - học. 1. KiÓm tra bµi cò: 2. Bµi míi:. C©u1 vµ c©u 3 SGK trang 149 Hoạt động 1:. thÕ nµo lµ mét hÖ sinh th¸i Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh - GV yªu cÇu HS nghiªn - HS th¶o luËn nhãm, cøu th«ng tin SGK. Th¶o thèng nhÊt ý kiÕn tr¶ lêi. Néi dung.

(112) luËn nhãm lµm bµi tËp trang 150 SGK. câu hỏi: Yêu cầu nêu đợc + Thµnh phÇn v« sinh: §Êt, - HÖ sinh th¸i bao gåm nớc, nhiệt độ, ánh sáng ... quần xã sinh vật và khu vc + Thµnh phÇn h÷u sinh: sống (sinh cảnh) trong đó - GV đánh giá kết quả của Động vật, thực vật ... các sinh vật luôn tác động c¸c nhãm. +Lá mục: thức ăn vi khuẩn lẫn nhau và tác động qua - ThÕ nµo lµ hÖ sinh th¸i? + C©y rõng: thøc ¨n, n¬i ë l¹i víi c¸c nh©n tè v« sinh - GV giúp HS hoàn thiện của động vật cña m«i trêng t¹o thµnh kh¸i niÖm + §éng vËt ¨n thùc vËt, thô mét hÖ thèng hoµn chØnh - KÓ tªn c¸c hÖ sinh th¸i phÊn, bãn ph©n. và tơng đối ổn định mµ em biÕt? - Nhãm kh¸c bæ sung -Thành phần của hệ sinh Một hệ sinh thái hoàn thái sinh vật sản xuất chỉnh bao gồm những Sinh vật tiêu thụ thành phần nào? Sinh vật phân giải Hoạt động 2: t×m hiÓu chuçi thøc ¨n vµ líi thøc ¨n Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Néi dung - GV: thÕ nµo lµ chuçi - HS quan s¸t h×nh 50.2 1. Chuçi thøc ¨n. thøc ¨n? - KÓ tªn mét vµi chuçi thøc Chuçi thøc ¨n lµ mét d·y nhiÒu loµi sinh vËt cã quan - GV cho HS làm bài tập ăn đơn giản hÖ dinh dìng víi nhau. môc SGK trang 152 - HS dùa vµo h×nh 50.2 Mçi loµi lµ mét m¾t xÝch - GV cho HS viÕt c¸c lµm bµi tËp vµ tr¶ lêi c©u võa lµ sinh vËt tiªu thô m¾t chuçi thøc ¨n hái trong SGK xích đứng trớc vừa là sinh - GV ph©n tÝch: vËt bÞ m¾t xÝch phÝa sau ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ - Tiêu thụ mắt xích đứng tiªu thô mối quan hệ giữa một mắt trớc và bị mắt xích đứng xích đứng trớc và một mắt sau tiêu thụ xích đứng sau trong chuỗi thøc ¨n. - GV: chuçi thøc ¨n lµ g×? - HS kh¸i qu¸t thµnh kiÕn - Líi thøc ¨n lµ g×? thøc 2. Líi thøc ¨n - GV më réng: - HS dùa vµo th«ng tin + Chuçi thøc ¨n cã thÓ SGK tr¶ lêi b¾t ®Çu b»ng thùc vËt hay tõ sinh vËt bÞ ph©n gi¶i + Sự trao đổi vật chất Líi thøc ¨n: Bao gåm c¸c trong hÖ sinh th¸i t¹o chuçi thøc ¨n cã nhiÒu m¾t thµnh chu tr×nh kÝn nghÜa xÝch chung. lµ: TV §V Mïn - Chuçi thøc ¨n gåm c¸c Muèi kho¸ng TV sinh vËt: + Sự trao đổi năng lợng + Sinh vËt s¶n xuÊt trong hÖ sinh th¸i tøc lµ + Sinh vËt tiªu thô dßng n¨ng lîng trong + Sinh vËt ph©n gi¶i chuçi thøc ¨n bÞ tiªu hao rÊt nhiÒu thÓ hiÖn qua th¸p sinh th¸i - GV: Trong thùc tiÔn s¶n - HS tr¶ lêi: xuÊt ngêi n«ng d©n cã + Th¶ nhiÒu lo¹i c¸ trong biện pháp kỹ thuật gì để ao tËn dông ngu«ng thøc ¨n + Dù tr÷ thøc ¨n cho §V cña VSV? trong mïa kh« h¹n iv. kiểm tra - đánh giá:cho cỏc sinh vật trõu,cỏ,hổ,thỏ,cỏo,gà,mốo rừng,vsv hóy thành lập chuỗi 1 lướithức ăn?. Trâu. Hổ.

(113) Cỏ. Thỏ Gà. Cáo. VSV. Mèo rừng. v. d¨n dßHäc vµ lµm bµi tËp theo c©u hái SGKChuÈn bÞ cho tiÕt kiÓm tra. Tuần 27 Tiết 51. Ngày soạn 2/3/2017 Ngày dạy 6/3/2017 kiÓm tra mét tiÕt. I. Môc tiªu 1. KiÕn thøc: - Học sinh tự đánh giá lại những kiến thức đã học. 2. Kü n¨ng: - Rèn luyện cho học sinh kỹ năng diễn đạt, trình bày. 3. Thái độ: - Gi¸o dôc tÝnh trung thùc trong lµm bµi cho häc sinh. II. PH¦¥NG TIÖN D¹Y - HäC: - GV: §Ò kiÓm tra - HS: Häc bµi. Iii. ThiÕt lËp ma trËn 2 chiÒu Các mức độ cần đánh giá Chủ đề NhËn biÕt Th«ng hiÓu VËn dông chÝnh TNKQ Tù luËn TNKQ Tù luËn TNKQ Tù luËn øng dông di 1 truyÒn häc 1,0 Sinh vËt vµ 1 1 m«i trêng 1,0 2,0 1 1 1 1 HÖ sinh th¸i 2,0 1,0 1,5 1,5 2 2 2 1 Tæng 3,0 2,0 3,5 1,5 IV. đề V. đáp án và biểu điểm. Tæng 1 1,0 2 3,0 4 6,0 7 10,0. Câu 1: (1 điểm) ý đúng: d Câu 2: (1 điểm) ý đúng: d Câu 3: (1 điểm) ý đúng: a Câu 4: (2 điểm) Đúng hết mới đợc 2 điểm. Còn đúng không hết thì tuỳ số lợng câu đúng mµ gi¸o viªn cho ®iÓm. (1) QuÇn x· sinh vËt (2) Khu vùc sèng (3) Hoµn chØnh (4) Tơng đối ổn định (5) Dinh dìng (6) Chuçi thøc ¨n (7) Líi thøc ¨n C©u 5: (3 ®iÓm) a. (1,5 điểm) Nêu đúng mỗi khái niệm đợc 0,75 điểm b. (1,5 điểm) Vẽ đúng sơ đồ lới thức ăn theo yêu cầu. C©u 6: (2 ®iÓm) - Ngêi ta chia sinh vËt thµnh 2 nhãm: + Nhãm sinh vËt h»ng nhiÖt (0,5 ®iÓm) + Nhãm sinh vËt biÕn nhiÖt (0,5 ®iÓm) - Nhóm sinh vật hằng nhiệt có khả năng chịu đựng cao với sự thay đổi của môi trờng (0,5 điểm)- Giải thích đúng (0,5 điểm Trường THCS Phan Đình Phùng Kiểm tra 1 tiết.

(114) Họ và tên.................................. Điểm. Môn :sinh học 9 Lời phê của gv. Đề bài I. phÇn Tr¾c nghiÖm Khoanh tròn vào đầu câu trả lời đúng nhất. Câu 1: Giữa các loài có các mối quan hệ đối địch nào sau đây? a. C¹nh tranh vµ ký sinh, nöa ký sinh b. Nöa ký sinh vµ sinh vËt ¨n sinh vËt kh¸c c. C¹nh tranh vµ sinh vËt ¨n sinh vËt kh¸c d. C¹nh tranh, ký sinh vµ nöa ký sinh, sinh vËt ¨n sinh vËt kh¸c. C©u 2: NhiÖm vô cña khoa häc chän gièng lµ: a. C¶i tiÕn c¸c gièng vËt nu«i, c©y trång hiÖn cã b. C¶i tiÕn c¸c gièng vËt nu«i, c©y trång vµ vi sinh vËt hiÖn cã c. Tạo ra các giống mới năng suất cao, sản lợng, phẩm chất ngày càng tăng, đáp øng víi yªu cÇu ngµy cµng cao cña con ngêi. d. Chỉ a và c đúng. Câu 3: Những dấu hiệu đặc trng của quần thể là a. Tỷ lệ giới tính, thành phần nhóm tuổi, mật độ cá thể. b. Tû lÖ giíi tÝnh, thµnh phÇn nhãm tuæi c. Thành phần nhóm tuổi, mật độ cá thể d. Mật độ cá thể, tỷ lệ giới tính C©u 4: §iÒn tõ hoÆc côm tõ thÝch hîp vµo chỗ trèng trong c¸c c©u sau: HÖ sinh th¸i bao gåm ......... (1)........ vµ ........ (2)........ cña quÇn x· (sinh c¶nh). HÖ sinh thái là một hệ thống ...... (3)........ và tơng đối ....... (4) ........ Các sinh vật trong quần xã gắn bó với nhau bởi nhiều mối quan hệ, trong đó quan hệ ..... (5) .... có vai trò quan trọng đợc thể hiện qua ...... (6)...... và ...... (7) ...... II. phÇn tù luËn. C©u 5: a. ThÕ nµo lµ chuçi thøc ¨n vµ líi thøc ¨n? b. Hãy vẽ một lới thức ăn trong đó có các sinh vật sau: Cây cỏ, bọ rùa, châu chấu, ếch nh¸i, gµ rõng, diÒu h©u, c¸o, dª, hæ, vi khuÈn Câu 6: Dựa vào nhân tố nhiệt độ ngời ta chia sinh vật thành những nhóm nào? Nhóm nào có khả năng chịu đựng cao với sự thay đổi của môi trờng? Tại sao?. Tuần 27 Tiết 52+53. Bµi 51+52:. Ngày soạn 4/3/2014 Ngày dạy 6/3/2014 thùc hµnh hÖ sinh th¸i. I. Môc tiªu 1. KiÕn thøc: + HS nêu đợc các thành phần của Hệ sinh thái và một chuỗi thức ăn 2. Kü n¨ng:+ RÌn luyÖn kü n¨ng quan s¸t thiªn nhiªn.

(115) KNS:kỹ năng thu nhập và xử lí thông tin khi đọc sgk để tìm hiểu phương pháp thực hành ,xây dựng kế hoạch tìm ra mối quan hệ giữa sinh vật và sinh vật trong môi trường. Kỹ năng hợp tác trong nhóm và kỹ năng giao tiếp. Kỹ năng quản lí thời gian và đảm nhận trách nhiệm. 3. Thái độ + Qua bµi häc, häc sinh thªm yªu thiªn nhiªn vµ n©ng cao ý thøc b¶o vÖ m«i trêng ii. chuÈn bÞ. + Dao con, dụng cụ đào đất, vợt bắt côn trùng + Túi đựng mẫu vật + KÝnh lóp + GiÊy kÎ ly, bót ch× Các phương pháp kỹ thuật dạy học tích cực: khảo sát thực địa. Hoàn tất một nhiệm vụ,thí nghiệm thực hành,trực quan, trình bày một phút,giải quyết vấn đề. iii. c¸ch tiÕn hµnh. 1. GV kiÓm tra sù chuÈn bÞ cña häc sinh 2. GV nªu yªu cÇu néi dung cña bµi thùc hµnh GV giới thiệu địa điểm thực hành và nêu những lu ý trong khi làm thực hành Hoạt động của giáo viên - GV chia líp thµnh 4 nhãm thùc hµnh - GV th«ng b¸o yªu cÇu cña môc 1: HÖ sinh th¸i + §iÒu tra c¸c thµnh phÇn cña hÖ sinh th¸i + C¸c thµnh phÇn cña hÖ sinh th¸i nh b¶ng 51.1 + Xác định thành phần sinh vật trong khu vùc quan s¸t - GV quan sát và giúp đỡ các nhóm yếu GV yªu cÇu HS hoµn thµnh b¶ng 51.4 SGK GV yªu cÇu c¸c nhãm vÏ chuçi thøc ¨n trong khu vùc quan s¸t GV híng dÉn häc sinh c¸c nhãm hoµn thiÖn bµi thùc hµnh GV? Qua buổi thực hành này, em có đề xuất các biện pháp gì để bảo vệ tốt hệ sinh thái đó. Hoạt động của học sinh - HS chia thµnh 4 nhãm theo yªu cÇu vµ cö ra 1 nhãm trëng, 1 th ký 1. HÖ sinh th¸i. - C¸c nhãm tiÕn hµnh quan s¸t, hoµn thµnh b¶ng 51.1, 51.2, 51.3 SGK. 2. Chuçi thøc ¨n HS quan s¸t vµ hoµn thµnh b¶ng 51.4. - HS thảo luận trong nhóm để thống nhÊt c©u tr¶ lêi. iv. thu ho¹ch. - Nêu các sinh vật chủ yếu có trong hệ sinh thái đã quan sát và môi trờng sống của chúng - Vẽ sơ đồ chuỗi thức ăn, trong đó chỉ rõ sinh vật sản xuất, động vật ăn thức vật, động vật ¨n thÞt, sinh vËt ph©n gi¶i. - Cảm tởng của em sau khi học bài thực hành về hệ sinh thái. Chúng ta cần làm gì để bảo vệ tốt hệ sinh thái đã quan sát? v. kiểm tra, đánh giá. GV nhËn xÐt ý thøc häc tËp cña líp trong tiÕt thùc hµnh vi. d¨n dß. - Hoµn thµnh b¸o c¸o thùc hµnh - HS chuÈn bÞ su tÇm c¸c néi dung.

(116) + Tác động của con ngời tới môi trờng trong XHCN + Tác động của con ngời làm suy thoái môi trờng tự nhiên + Hoạt động của con ngời để bảo vệ và cải tạo môi trờng tự nhiên.. ch¬ng iii. con ngêi, d©n sè vµ m«i trêng Tuần 28 Tiết 54. Bµi 53:. Ngày soạn 14/3/2017 Ngày dạy 17/3/2017 tác động của con ngời tới môi trờng. I. Môc tiªu 1. KiÕn thøc: + HS chỉ ra đợc các hoạt động của con ngời làm thay đổi thiên nhiên + Nêu đợc vai trò của con ngời trong việc cải tạo và bảo vệ môi trờng tự nhiên 2. Kü n¨ng:+ RÌn luyÖn kü n¨ng thu thËp th«ng tin tõ s¸ch b¸o + Rèn luyện kỹ năng hoạt động nhóm, khái quát hoá kiến thức 3Thái độ:+ Giáo dục ý thức bảo vệ môi trờng Kns: kỹ năng thu nhập ,xử lí thông tin khi đọc sgk để tìm hiểu tác động của con người tới môi trường sống và vai trò của con người trong việc bảo vệ và cải tạo môi trường tự nhiên. Kỹ năng kiên định ,phản đối với mọi hành vi phá hoại môi trường. Kỹ năng hợp tác ,lắng nhe tích cực. II. đồ dùng dạy - học. + T liÖu vÒ m«i trêng. + Tranh ảnh hoạt động của con ngời tác động tới môi trờng Các phương pháp dạy học tích cực: dạy học nhóm,hỏi chuyên gia,tranh luận,viết tích cực,trực quan. III. hoạt động dạy -học. 1. KiÓm tra bµi cò: GV thu b¸o c¸o thùc hµnh 2. Bµi míi: Hoạt động 1:tác động của con ngời tới môi trờng qua các thời kỳ. ph¸t triÓn cña x· héi Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh - GV yªu cÇu HS nghiªn - HS nghiªn cøu th«ng tin cøu th«ng tin, quan s¸t SGK, kÕt hîp víi nh÷ng t tranh H53.1-3 SGK. Thảo liệu thu thập đợc để trả lời. Néi dung Tác động của con ngời; - Thêi kú nguyªn thuû:.

(117) luËn nhãm, tr¶ lêi c©u hái: ? Trong thêi kú nguyªn thuỷ, con ngời đã tác động tới môi trờng ntn? ? Trong XH n«ng nghiÖp, con ngời đã tác động tới m«i trêng ntn?. c©u hái. Yªu cÇu: §èt rõng, s¨n b¾t thó gi÷ + Hái lợm, săn bắt thú, đốt làm giảm diện tích rừng rõng ... - X· héi n«ng nghiÖp: Trång trät, ch¨n nu«i, ph¸ rõng lµm + §èt rÉy lµm n¬ng khu d©n c, khu s¶n xuÊt + Ch¨n th¶ gia sóc thay đổi đất và tầng nớc mặt NhiÒu vïng bÞ kh« c»n - X· héi c«ng nghiÖp: suy tho¸i + Khai th¸c tµi nguyªn bõa + Mất nhiều diện tích đất b·i, x©y dùng nhiÒu khu trång c«ng nghiÖp lµm gi¶m diÖn + Thải ra các loại hoá chất tích đất độc hại tới môi trờng. +R¸c th¶i lín - HS tù rót ra kÕt luËn + Hoá chất độc hại thải ra m«i trêng nhiÒu. ? Trong XH c«ng nghiÖp, con ngời đã tác động tới m«i trêng ntn? GV: vậy những tác động cña con ngêi qua c¸c thêi kú ph¸t triÓn cña XH lµ g×?. Hoạt động 2:. tác động của con ngời làm suy thoái môi trờng tự nhiên Hoạt động của giáo viªn ? Những hoạt động nào cña con ngêi lµm ph¸ huû m«i trêng tù nhiªn - GV yªu cÇu HS ho¹t động nhóm hoàn thành bµi tËp trang 159 - GV thông báo đáp án đúng - Ngoµi nh÷ng ho¹t động của con ngời nh trong b¶ng 53.1. Em h·y cho biÕt cßn nh÷ng ho¹t động nào của con ngời g©y suy tho¸i m«i trêng?. Hoạt động của học sinh. Néi dung. - HS nghiªn cøu th«ng tin SGK, b¶ng 53.1 tr¶ lêi c©u hái - HS th¶o luËn nhãm hoµn thµnh bµi tËp trang 159, thèng nhÊt ý kiÕn tr¶ lêi. - §¹i diÖn hnãm tr¶ lêi, nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. Nội dung: Nhiều hoạt động cña con ngêi g©y hËu qu¶ xÊu cho m«i trêng, nh b¶ng 53.1 + Lµm mÊt c©n b»ng sinh th¸i + Xói mòn đất + NhiÒu loµi sinh vËt bÞ mÊt.. Hoạt động 3: vai trß cña con ngêi trong viÖc c¶i t¹o vµ b¶o vÖ. m«i trêng tù nhiªn. Hoạt động của giáo viªn - GV yªu cÇu HS nghiªn cøu th«ng tin SGK tr¶ lêi c©u hái: + Con ngời đã làm gì để c¶i t¹o vµ b¶o vÖ m«i trêng? - GV nhËn xÐt vµ gióp HS hoµn thiÖn kiÕn thøc. - Cho biÕt thµnh tùu con ngời đã đạt đợc trong viÖc b¶o vÖ vµ c¶i t¹o m«i trêng?. Hoạt động của học sinh. Néi dung. - HS nghiªn cøu SGK, kÕt hîp kiÕn thøc tõ c¸c ph¬ng tiện thông tin đại chúng. H§ nhãm thèng nhÊt ý kiÕn. - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung - HS nêu đợc: + Phủ xanh đồi trọc, xây dùng khu b¶o tån, x©y dùng nhµ m¸y thuû ®iÖn. - H¹n chÕ sù gia t¨ng d©n sè - Sö dông cã hiÖu qu¶ nguån tµi nguyªn - Cã ph¸p lÖnh b¶o vÖ sinh vËt - Phôc håi trång rõng - Xö lý r¸c th¶i - Lai t¹o gièng cã phÈm chÊt vµ n¨ng xuÊt tèt. 4. kiểm tra - đánh giá. - Trình bày nguyên nhân dẫn đến suy thoái môi trờng do hoạt động của con ngời 5. d¨n dß.  Häc vµ lµm bµi tËp theo c©u hái SGK.

(118)  T×m hiÓu, su tÇm c¸c tranh ¶nh ph¶n ¸nh hiÖn tr¹ng g©y « nhiÔm m«i trêng. Tuần 29 Tiết 55. Bµi 54:. Ngày soạn 18/3/2017 Ngày dạy 20/3/2017 « nhiÔm m«i trêng. I. Môc tiªu 1. Kiến thức:+ HS nêu đợc các nguyên nhân gây ô nhiễm, nờu được 1 số chất gõy ụ nhiễm môi trường :các khí công nghiệp,thuốc trừ sâu,thuốc diệt cỏ,các tác nhân gây đột biến . 2. Kü n¨ng:+ RÌn kü n¨ng quan s¸t tranh h×nh, ph¸t triÓn kiÕn thøc + Rèn kỹ năng hoạt động nhóm, khái quát hoá kiến thức 3. Thái độ:+ Giáo dục ý thức giữ gìn và bảo vệ môi trờng Kns: kỹ năng thu nhập và xử lí thông tin để tìm hiểu về các tác nhân gay ô nhiễm môi trường ,hậu quả của ô nhiễm môi trường ổ địa phương và trên toàn thế giới. Kỹ năng hợp tác nhóm,kỹ năng hợp tác lắng nghe tích cực,kỹ năng tự tin trình bày trước tập thể. II. đồ dùng dạy - học. + Tranh h×nh SGK. Tranh ¶nh thu thËp trªn s¸ch b¸o + T liÖu vÒ « nhiÔm m«i trêng. Phương pháp /kỹ thuật dạy học tích cực: thảo luận nhóm,hỏi chuyên gia,tranh luận,viết tích cực,trực quan. III. hoạt động dạy - học. 1. Kiểm tra bài cũ: Trình bày nguyên nhân dẫn đến suy thoái môi trờng do hoạt động cña con ngêi? 2. Bµi míi: Hoạt động 1:. « nhÔm m«i trêng lµ g×? Hoạt động của giáo viªn ? Theo em, thÕ nµo lµ « nhiÔm m«i trêng? ? Do ®©u mµ m«i trêng bÞ « nhiÔm? - GV gióp HS hoµn thµnh kh¸i niÖm. Hoạt động của học sinh. Néi dung. - HS nghiªn cøu th«ng tin SGK. KÕt hîp víi c¸c tµi liệu thu thập đợc, trả lời: + M«i trêng bÞ bÈn + Do hoạt động của con ngêi vµ thiªn nhiªn - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung.. - ¤ nhiÔm m«i trêng lµ hiÖn tîng m«i trêng tù nhiªn bÞ bẩn, đồng thới các tính chất vật lý, hoá học bị thay đổi gây t¸c h¹i tíi con ngêi vµ sinh vËt - ¤ nhiÔm m«i trêng do ho¹t động của con ngời. - Do hoạt động của tự nhiên nh nói löa, lò lôt ..... Hoạt động 2:. c¸c t¸c nh©n chñ yÕu g©y « nhiÔm Hoạt động của giáo viªn ? Các khí thải gây độc hại đó là những khí gì? - Các khí đợc thải ra từ những hoạt động nào? - Hoµn thµnh b¶ng 45.1 - GV đánh giá kết quả cña c¸c nhãm. Hoạt động của học sinh. Néi dung. - HS nghiªn cøu SGK tr¶ lời đợc: + KhÝ CO2, SO2, NO, CO... + Hoạt động công nghiệp . - C¸c nhãm th¶o luËn hoµn thµnh b¶ng 45.1 SGK - §¹i diÖn nhãm lªn tr×nh bµy, nhãm kh¸c nhËn xÐt,. 1. ¤ nhiÔm do c¸c khÝ th¶i ra từ hoạt động công nghiệp vµ sinh ho¹t. - C¸c chÊt th¶i ra tõ nhµ m¸y, ph¬ng tiÖn giao th«ng, ®un nÊu, sinh ho¹t lµ CO2, SO2, NO ... g©y « nhiÔm m«i trêng kh« khÝ.

(119) - KÓ tªn nhøng ho¹t động đốt cháy nhiên liệu tại gia đình hoặc hàng xãm g©y « nhiÔm kh«ng khÝ? ? KÓ tªn nh÷ng lo¹i thuốc bảo vệ thực vật thờng đợc sử dụng trong gia đình hoặc địa phơng? - GV yªu cÇu HS th¶o luËn lµm bµi tËp trang 163 SGK - GV yêu cầu đại diện lên chỉ sơ đồ H 54.2 - GV yªu cÇu HS nghiªn cøu th«ng tin SGK tr¶ lêi c©u hái: + ChÊt phãng xak cã nguån gèc tõ ®©u? + C¸c chÊt phãng x¹ g©y t¸c h¹i nh thÕ nµo? - GV yªu cÇu HS nghiªn cøu th«ng tin SGK hoµn thµnh b¶ng 54.2 - GV híng dÉn vµ nhËn xÐt bµi lµm cña HS.. bæ sung - B»ng kiÕn thøc thùc tÕ, HS tr¶ lêi c©u hái - HS nghiªn cøu th«ng tin SGK kÕt hîp víi kiÕn thøc thùc tÕ tr¶ lêi: Thuèc s©u, thuèc diÖt cá, diÖt nÊm ... - HS th¶o luËn nhãm, tr¶ lêi c©u hái.. 2. ¤ nhiªm do thuèc b¶o vÖ thực vật và chất độc hoá häc: - Các chất hoá học độc hại, nếu sử dụng không đúng cách hoặc quá liều lợng thì sẽ đợc tÝch tô trong m«i trêng níc ngọt , đại dơng, đất, trên cơ - HS nghiªn cøu vµ ghi nhí thÓ sinh vËt... G©y h¹i tíi sinh vËt th«ng tin trong SGK, tr¶ 3. ¤ nhiÔm do c¸c chÊt lời đợc: + Nhµ m¸y ®iÖn nguyªn tö phãng x¹ + Thử, sử dụng vũ khí hạt - Các chất phóng xạ gây đột biÕn ë ngêi vµ sinh vËt. nh©n - G©y mét sè bÖnh di truyÒn + Gây đột biến gen - HS nghiªn cøu SGK. KÕt vµ bÖnh ung th hîpvíi nh÷ng hiÓu biÕtcña 4. ¤ nhiÔm do c¸c chÊt th¶i b¶n th©n, hoµn thµnh b¶ng r¾n. - C¸c chÊt th¶i r¾n g©y « HS tù rót ra kÕt luËn nhiÔm gåm: §å nhùa, giÊy vôn, m¶nh cao su, b«ng, kim - HS nghiªn cøu th«ng tin tiªm ... 5. ¤ nhiÔm do sinh vËt g©y SGK, kÕt hîp quan s¸t tranh H54.5-6. Tr¶ lêi c©u bÖnh: - Sinh vËt g©y bÖnh cã nguån - Sinh vËt g©y bÖnh cã hái gốc từ chất thải không đợc xử nguån gèc tõ ®©u? - Mét vµi HS tr¶ lêi, líp lý - Nguyªn nh©n cña c¸c nhËn xÐt, bæ sung bÖnh giun, s¸n, t¶, lþ ...? - HS vËn dông kiÕn thøc tr- - Sinh vËt vµo c¬ thÓ g©y bÖnh cho ngêi do mét sè thãi quen - §Ó phßng tr¸nh c¸c ớc đó để trả lời, lớp bổ sinh ho¹t nh: bÖnh do sinh vËt, ta cÇn sung. + ¨n gái, ¨n t¸i, ngñ kh«ng cã biÖn ph¸p g×? - HS đọc kết luận SGK mµn ... - KÕt luËn chung: iv. kiểm tra - đánh giá. - Cã nh÷ng t¸c nh©n nµo g©y « nhiÔm m«i trêng? v. d¨n dß.  §äc vµ chuÈn bÞ tríc bµi 55: « nhiÔm m«i trêng (TiÕp theo). Tuần 29 Tiết 56. Bµi 55:. Ngày soạn 19/3/2017 Ngày dạy 24/3/2017 « nhiÔm m«i trêng (TiÕp). I. Môc tiªu 1. KiÕn thøc: + HS biết đợc nguyên nhân gây ô nhiễm môi trờng, từ đó có thức bảo vệ môi trờng sống. Nêu được hậu quả của ô nhiễm môi trường tới sức khỏe và gây ra nhiều bệnh tật cho con người và sinh vật. 2. Kỹ năng:+ Rèn kỹ năng quan sát kênh hình, thu thập thông tin. Kỹ năng hoạt động nhãm. + Liên hệ ở địa phương xem có những hoạt động nào của con người có thể làm suy giảm hay mất cân bằng sinh thái.

(120) Kns: kỹ năng thu nhập và xử lí thông tin để tìm hiểu về các tác nhân gay ô nhiễm môi trường ,hậu quả của ô nhiễm môi trường ổ địa phương và trên toàn thế giới. Kỹ năng hợp tác nhóm,kỹ năng hợp tác lắng nghe tích cực,kỹ năng tự tin trình bày trước tập thể. 3. Thái độ + Giáo dục ý thức bảo vệ môi trờng sống. II. đồ dùng dạy - học. - GV: T liÖu vÒ m«i trêng vµ ph¸t triÓn bÒn v÷ng - HS: Tranh ¶nh vÒ m«i trêng bÞ « nhiÔm; Tranh ¶nh vÒ sö lý r¸c th¶i; Tranh ¶nh trång rõng, trång rau s¹ch Phương pháp /kỹ thuật dạy học tích cực: thảo luận nhóm,hỏi chuyên gia,tranh luận,viết tích cực,trực quan. III. hoạt động dạy -học. 1. KiÓm tra bµi cò: Em h·y cho biÕt c¸c t¸c nh©n g©y « nhiÔm m«i trêng? 2. Bµi míi: Hoạt động :. h¹n chÕ « nhiÔm m«i trêng Hoạt động của giáo viên - GV: Yªu cÇu HS quan s¸t tranh H55.1-4 SGK đồng thời các tranh ảnh mô tả hiện trạng môi trờng mà các em su tầm đợc. - GV: cho c¸c nhãm trao đổi bộ tranh su tầm - GV: Tõ nh÷ng th«ng tin c¸c em võa nghiªn cøu, th¶o luËn nhãm hoµn thµnh b¶ng 55 trang 168 - GV nhËn xÐt chung vµ đa ra đáp án đúng Giải thích được nguyên nhân của sự mất rừng,hiệu ứng nhà kính,thủng tầng ô zôn và hậu quả của chúng.. Hoạt động của học sinh - HS quan s¸t tranh ¶nh trong SGK và su tâm đợc trong s¸ch b¸o - Các nhóm trao đổi chéo bé tranh su tÇm - C¸c nhãm th¶o luËn thèng nhÊt ý kiÕn, hoµn thµnh b¶ng 55. Néi dung. 1- a, b, d, e, g, i, k, l, m, o 2- c, d, e, g, i. k, l, m, o 3- g, k, l, n 4- d, e, g, h, k, l - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy 5- g, k, l b¶ng 55. C¸c nhãm kh¸c 6- c, d, e, g, k, l, m, n quan s¸t, nhËn xÐt, bæ sung 7- g, k, i, o, p - HS hoµn thiÖn b¶ng 55 8- g, i, k, o, p vµo vë - HS đọc kết luận SGK. Nêu các biện pháp hạn chế tác hại của ô nhiễm môi trường trên thế giới và ở địa phương 1 hs đóng vai là 1 chuyên gia phòng chống biến đổi khí hậu toàn cầu hs khác phỏng vấn những vấn đề nóng như:hạn hán,hiệu.

(121) Gv cho hs thảo luận ứng nhà kinh, ô nhiễm môi nhóm về sự tăng dân trường nguồn nước. số,công nghiệp hóa,đô thị hóa,cơ khí hóa nông nghiệp làm suy thoái môi trường. - KÕt luËn chung iv. kiểm tra - đánh giá. Nªu c¸c biÖn ph¸p h¹n chÕ g©y « nhiÕm m«i trêng v. d¨n dß.  Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái theo SGK  C¸c nhãm chuÈn bÞ néi dung “ §iÒu tra t×nh h×nh « nhiÔm m«i trêng” ë c¸c b¶ng 56.1-3 SGK. Tuần 30 Tiết 57 +58. Ngày soạn 24/3/2014 Ngày dạy 29/3/2014. Bµi 56+57:. thùc hµnh: t×m hiÓu t×nh h×nh môi trờng ở địa phơng. I. Môc tiªu 1.Kiến thức- HS chỉ ra đợc nguyên nhân làm ô nhiễm môi trờng ở địa phơng và từ đó đề xuÊt c¸c biÖn ph¸p kh¾c phôc. 2.Kỹ năng-Tìm kiếm và xử lí thông tin về tình hình môi trường ở địa phương 3.Thỏi độ -Nâng cao nhận thức của HS đối với công tác phòng chống ô nhiễm môi trờng. Kns:kỹ năng tìm hiểu và xử lí thông tin,kỹ năng lập kế hoạch tìm hiểu môi trường địa phương,kỹ năng hợp tác giao tiếp có hiệu quả khi điều tra tình hình môi trường địa phương,kỹ năng ra quyết định hành động góp phần bảo vệ môi trường,kỹ năng giải quyết vấn đề. II. §å dïng d¹y häc - GiÊy, bót. - KÎ s¨n b¶ng 56.1- 3 vµo giÊy khæ to. Phương pháp dạy học kỹ thuật tích cực: trực quan,vấn đáp- tìm tòi,dạy học nhóm,dạy học theo dự án. III. C¸ch tiÕn hµnh Tiết 1 :Giáo viên cùng hs lựa chọn địa điểm thực hành giáo viên hướng dẫn mục tiêu Tiết 2: Hs thực hành theo nhóm ,hoàn thành báo cáo. Hoạt động 1 ®iÒu tra t×nh h×nh « nhiÔm m«i trêng.

(122) Hoạt động của giáo viên - GV híng dÉn b¶ng 56.1. + T×m hiÓu nh©n tè v« sinh, h÷u sinh. + Con ngời đã có những hoạt động nào g©y « nhiÔm m«i trêng. + LÊy vÝ dô minh ho¹ - GV híng dÉn néi dung b¶ng 56.2 + Tác nhân gây ô nhiễm: Rác, phân động vËt.... + Mức độ thải nhiều hay ít + Nguyên nhân: Rác cha sử lí, phân động vËt cßn cha ñ, th¶i trùc tiÕp... + Biện pháp khắc phục: Làm gì để ngăn chÆn c¸c t¸c nh©n. Hoạt động của học sinh 1. §iÒu tra t×nh h×nh « nhiÔm m«i trêng - HS nghe hớng dẫn ghi nhớ để tiến hµnh ®iÒu tra. 2. Điều tra tác động của con ngời tới m«i trêng - GV giới thiệu địa điểm quan sát: Rừng l©m kinh - C¸c bíc tiÕn hµnh nh SGK - Néi dung b¶ng 56.3 - Xác định rõ thành phần hệ sinh thái đang cã. - Xu hớng biến đổi các thành phần trong tơng lai có thể theo hớng tốt hay xấu. - Hoạt động của con ngời: Gây biến đổi tốt hay xÊu cho hÖ sinh th¸i?. - Nghiªn cøu kÜ c¸c bíc tiÕn hµnh ®iÒu tra. - Nắm đợc những yêu cầu của bài thực hµnh - HiÓu râ néi dung b¶ng 56.3 + HS ®iÒu tra theo nhãm vµo ngµy nghØ ghi l¹i kÕt qu¶. Hoạt động 2. Báo cáo kết quả điều tra về môi trờng ở địa phơng Hoạt động của giáo viên - GV yªu cÇu: + C¸c nhãm b¸o c¸o kÕt qu¶ ®iÒu tra. - GV cho c¸c nhãm th¶o luËn kÕt qu¶ - GV nhận xét đánh giá sự hoạt động của c¸c nhãm trong buæi thùc hµnh - Thông báo kết quả do các nhóm đã đạt đợc.. Hoạt động của học sinh - Mỗi nhóm viết nội dung đã điều tra đợc vào giấy khổ to - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy tríc líp - C¸c nhãm theo dâi nhËn xÐt bæ sung. iv. kiểm tra - đánh giá. - GV nhận xét, đánh giá kết quả các nhóm. - Khen các nhóm làm tốt, nhắc nhở động viên những nhóm còn thiếu sót v. d¨n dß.  C¸c nhãm viÕt thu ho¹ch theo mÉu.

(123) ch¬ng 4: Tuần 31 Tiết 59. Bµi 58:. b¶o vÖ m«i trêng. Ngày soạn 2/4/2017 Ngày dạy 3/4/2017 sö dông hîp lý tµi nguyªn thiªn nhiªn. I. Môc tiªu 1. Kiến thức:- HS biết đợc các dạng tài nguyên thiên nhiên chủ yếu. - HS biết và hiểu đợc các cách sử dụng hợp lý tài nguyên thiên nhiên 2. Kü n¨ng:+ RÌn kü n¨ng quan s¸t tranh h×nh ph¸t hiÖn kiÕn thøc + Kü n¨ng kh¸i qu¸t ho¸ kiÕn thøc 3.Thái độ + Giáo dục ý thức bảo vệ môi trờng và cách sử dụng tài nguyên thiên nhiên hîp lý kns: kỹ năng thu nhập và xử lí thông tin để tìm hiểu các dạng tài nguyên thiên nhiên chủ yếu ,về cách sử dụng tài nguyên thiên nhiên hợp lí.kỹ năng hợp tác,lắng nghe,trình bày ý kiến. II. đồ dùng dạy - họcTranh hình 58.2 SGK trang 175 Phương pháp kỹ thuật dạy học tích cực:thảo luận nhó,giải quyết vấn đề,trực quan,vấn đáp tìm tòi III. hoạt động dạy -học. 1. KiÓm tra bµi cò: 2. Bµi míi: Hoạt động 1:các dạng tài nguyên thiên nhiên chủ yếu Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Néi dung - GV yªu cÇu HS nghiªn - HS nghiªn cøu th«ng tin Néi dung nh b¶ng 58.1. cøu th«ng tin SGK. Th¶o SGK, th¶o luËn nhãm hoµn - C¸c d¹ng tµi nguyªn thiªn luËn hnãm hoµn thµnh thµnh b¶ng 58.1 nhiªn chñ yÕu gåm: b¶ng 58.1 trang 173 - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy- + Tµi nguyªn kh«ng t¸i sinh: nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ lµ d¹ng tµi nguyªn sau mét - GV nhËn xÐt chung vµ sung thêi gian sö dông sÏ bÞ c¹n đa ra đáp án chuẩn - HS hoµn thiÖn kiÕn thøc kiÖt. vµo vë VD: than đá, quặng, dầu - GV tiếp tục đặt câu hỏi: - Bằng kiến thức thực tế, má ... + Nêu tên các đạng tài HS trình bày đợc: + Tµi nguyªn t¸i sinh lµ d¹ng nguyªn kh«ng cã kh¶ + Dầu mỏ, than đá, quặng tài nguyên khi sử dụng hợp n¨ng t¸i sinh ë níc ta? s¾t ... lý sÏ cã ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn, - Theo em tµi nguyªn + Rõng lµ d¹ng tµi nguyªn phôc håi rõng lµ d¹ng tµi nguyªn t¸i sinh VD: rừng, đất, nớc t¸i sinh hay kh«ng t¸i + Tµi nguyªn n¨ng lîng vÜnh sinh? V× sao cöu nh n¾ng, giã, thuû triÒu ... Hoạt động 2:sử dụng hợp lý tài nguyên thiên nhiên Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Néi dung - GV yªu cÇu HS nghiªn - C¸c nhãm th¶o luËn, 1. Sö dông hîp lÝ tµi nguyªn cøu th«ng tin SGK, th¶o hoµn thµnh b¶ng 58.2 đất. luËn nhãm hoµn thµnh - Đại diện nhóm trình bày, Sử dụng hợp lí tài nguyên đất b¶ng 58.2 nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ là làm cho đất không bị thoái - GV nhËn xÐt chung vµ sung ho¸. ®a ra kiÕn thøc chuÈn - HS hoµn thiÖn kiÕn thøc - H·y gi¶i thÝch v× sao - §¹i diÖn häc sinh tr×nh.

(124) trên vùng đất dốc. Những n¬i cã TV bao phñ vµ lµm ruéng bËc thang, l¹i gãp phần chống xói mòn đất? GV yªu cÇu häc sinh nghiªn cøu th«ng tin kÕt hîp quan s¸t tranh H58.2 th¶o luËn nhãm tr¶ lêi c©u hái. - Hoµn thµnh b¶ng 58.3 GV nhËn xÐt chung. GV? + NÕu thiÕu níc sÏ cã nh÷ng t¸c h¹i g×? + Nªu hËu qu¶ cña viÖc sö dông nguån níc bÞ « nhiÔm. + Trång rõng cã t¸c dông trong viÖc sö dông tµi nguyên đất không?vì sao? - GV yªu cÇu häc sinh đọc thông tin 3 SGK. Trả lêi c©u hái. - Rừng có vai trò gì đối víi c¸c sinh vËt kh¸c vµ con ngêi? - Nªu hËu qu¶ cña viÖc chặt phá và đốt rừng. - Em h·y kÓ tªn mét sè khu rõng cña níc ta hiÖn nay đang đợc bảo vệ tốt. - Theo em, chóng ta ph¶i làm gì để bảo vệ các khu rừng đó? - KÕt luËn chung. bµy. Líp nhËn xÐt bæ sung. - C¸c nhãm th¶o luËn hoµn thµnh b¶ng 58.3 - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy nhãm kh¸c nhËn xÐt bæ sung. - HS hoµn thµnh b¶ng 58.3 vµo vë. - Sinh vật trên trái đất sẽ không tồn tại đợc - ảnh hởng sấu đến sự sinh trëng vµ ph¸t triÓn cña sinh vËt. 2. Sö dông hîp lÝ tµi nguyªn níc. - Níc lµ nhu cÇu kh«ng thÓ thiÕu cña mäi sinh vËt trªn trái đất. - Sö dông hîp lÝ tµi nguyªn níc lµ kh«ng lµm « nhiÔm vµ c¹n kiÖt nguån níc.. - Cã. Rõng gi÷ níc - HS đọc và nghiên cứu th«ng tin môc 3 SGK tr¶ lêi. - Rõng lµ n¬i sèng cña động vật, thực vật. Rừng gi÷ níc, cung cÊp nguyªn liÖu cho con ngêi, trong s¹ch m«i trêng.. 3. Sö dông hîp lÝ tµi nguyªn rõng. - Rõng lµ ng«i nhµ chung cho các loài động vật và vi sinh vËt, Gãp phÇn quan träng trong viÖc c©n b»ng sinh thái của trái đất. - Sö dông hîp lÝ tµi nguyªn - Rõng u minh, rõng Cóc rõng lµ kÕt qu¶ gi÷a khai thác có mức độ và bảo vệ, Ph¬ng trång rõng, thµnh lËp c¸c khu - Kh«ng ph¸ rõng, tuyªn truyÒn cho mäi ngêi vÒ vai b¶o tån thiªn nhiªn, c¸c vên trß cña rõng vµ t¸c h¹i nÕu quèc gia. nh rõng bÞ chÆt ph¸. HS đọc kết luận cuối bài iv. kiểm tra - đánh giá- Tài nguyên không tái sinh và tài nguyên tái sinh khác nhau nhu thÕ nµo? V× sao ph¶i sö dông tiÕt kiÖm vµ hîp lÝ nguån tµi nguyªn thiªn nhiªn? v. d¨n dß- Häc bµi cò, tr¶ lêi vµ lµm bµi tËp c¸c c©u hái trong SGK - KÎ b¶ng 59 vµo phiÕu häc tËp vµ vµo vë- §äc tríc bµi 59 SGK Tuần 31 Ngày soạn 3/4/2017 Tiết 60 Ngày dạy 7/4/2017 Bµi 59: kh«i phôc m«i trêng vµ g×n gi÷ thiªn nhiªn hoang d· I. Môc tiªu 1. Kiến thức:- HS hiểu và giải thích đợc vì sao cần khôi phục môi trờng, giữ gìn thiên nhiªn hoang d·. - HS hiểu đợc ý nghĩa của các biện pháp bảo vệ thiên nhiên hoang dã. 2. KÜ n¨ng:- RÌn kÜ n¨ng t duy logic, kh¶ n¨ng tæng hîp kiÕn thøc. 3. Thái độ:- Giáo dục nâng cao ý thức bảo vệ thiên nhiên. Kns:kỹ năng thu nhập và xử lí thông tin để tìm hiểu ý nghĩa của việc khôi phục môi trường và giữ gìn thiên nhiên hoang dã,kỹ năng hợp tác,kỹ năng xác định giá trị bản thân với trách nhiệm bảo vệ thiên nhiên hoang dã,hợp tác,lắng nghe,trình bày. II. đồ dùng dạy – học. - HS : Tranh ¶nh cã néi dung : Trång rõng, khu b¶o tån thiªn nhiªn....

(125) - GV: T liệu công việc bảo tồn gen động vật. Tranh ảnh: Bảo vệ rừng,trồng cây gây rừng Phương pháp kỹ thuật dạy học tích cực:thảo luận,đóng vai,vấn đáp,giải quyết vấn đề. III. hoạt động dạy – học. 1. KiÓm tra bµi cò: - Ph©n biÖt c¸c d¹ng tµi nguyªn thiªn nhiªn, cho vÝ dô - V× sao ph¶i sö dông tiÕt kiÖm vµ hîp lÝ tµi nguyªn thiªn nhiªn? 2. Vµo bµi míi Hoạt động 1:ý nghĩa của việc khôi phục môi trờng và giữ gìn thiên nhiªn hoang d· Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Néi dung GV yªu cÇu häc sinh - HS nghiªn cøu SGK - M«i trêng sèng hiÖn nay ®ang nghiªn cøu th«ng tin SGK kÕt hîp víi kiÕn thøc bµi bÞ suy tho¸i tr¶ lêi c©u hái. tríc tr¶ lêi c©u hái. - Gi÷ g×n thiªn nhiªn hoang d· - V× sao cÇn kh«i phôc - HS kh¸c nhËn xÐt bæ lµ b¶o vÖ sinh vËt vµ m«i trêng m«i trêng vµ gi÷ g×n thiªn sung. sèng cña chóng tr¸nh lò lôt, « nhiªn hoang d·? nhiÔm, h¹n h¸n Hoạt động 2:. C¸c biÖn ph¸p b¶o vÖ thiªn nhiªn Hoạt động của giáo viên GTV yªu cÇu häc sinh nghiªn cøu th«ng tin SGK. Quan s¸t H59 tr¶ lêi c©u hái. - Nªu c¸c biÖn ph¸p b¶o vÖ tµi nguyªn sinh vËt. H·y lÊy vÝ dô minh ho¹ cho c¸c biÖn ph¸p Êy - GV chốt lại đáp án đúng - Em h·y cho biÕt c¸c công việc chúng ta đã làm đợc để bảo vệ tài nguyên sinh vËt? - GV yªu cÇu HS th¶o luËn nhãm hoµn thµnh b¶ng 59. Hoạt động của học sinh - HS quan s¸t H59 nghiªn cøu th«ng tin tr¶ lêi c©u hái - §¹i diÖn 1 hoÆc 2 HS tr¶ lêi, líp nhËn xÐt bæ sung. - HS hoµn thiÖn kiÕn thøc - HS ghi nhí néi dung c¸c biÖn ph¸p - Trao đổi nhóm thống nhÊt ý kiÕn vÒ hiÖu qu¶ cña c¸c biÖn ph¸p. - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung - HS hoµn thiÖn kiÕn thøc vµo vë. Néi dung 1. B¶o vÖ tµi nguyªn sinh vËt - B¶o vÖ c¸c khu rõng ®Çu nguån, rõng giµ.... - X©y dùng c¸c khu b¶o tån, các vờn quốc gia để bảo vệ c¸c sinh vËt hoang d·. - Không săn bắn động vật hoang d· vµ khai th¸c qu¸ møc c¸c loµi sinh vËt hoang d· - øng dông c«ng nghÖ sinh học để bảo tồn nguồn gen quý hiÕm. - Trång c©y g©y rõng, t¹o m«i trêng sèng cho nhiÒu loµi sinh vËt. 2. C¶i t¹o c¸c hÖ sinh th¸i bÞ tho¸i ho¸. - KÕt luËn. B¶ng 59. C¸c biÖn ph¸p c¶i t¹o c¸c hÖ sinh th¸i bÞ tho¸i ho¸ C¸c biÖn ph¸p HiÖu qu¶ - Với vùng đất trống đồi núi trọc thì - Hạn chế xói mòn đất, hạn hán lũ lụt, cải tạo trång c©y g©y rõng. khÝ hËu, t¹o m«i trêng sèng cho sinh vËt. - §iÒu hoµ lîng níc, më réng diÖn tÝch trång - T¨ng cêng thuû lîi, tíi tiªu hîp lÝ trät - Tăng độ mầu cho đất, không mang mầm - Bãn ph©n hîp lÝ vµ hîp vÖ sinh bÖnh. - Lu«n canh, xen canh. §Êt kh«ng bÞ c¹n - Thay đổi cây trồng hợp lí nguån dinh dìng - Cho n¨ng suÊt cao, lîi Ých kinh tÕ, t¨ng vèn - Chän gièng thÝch hîp đầu t cho cải tạo đất Hoạt động 3: vai trß cña häc sinh trong viÖc b¶o vÖ thiªn nhiªn hoang d·. Hoạt động của giáo viên. Hoạt động của học sinh. Néi dung.

(126) GV? - Vai trß cña häc sinh trong viÖc b¶o vÖ thiªn nhiªn hoang d· lµ g×? - GV đánh giá nội dung cña c¸c nhãm thèng nhÊt mét sè c«ng viÖc mµ häc sinh ph¶i lµm. - HS thảo luận: nêu đợc: + Trång c©y, b¶o vÖ c©y + Kh«ng x¶ r¸c bõa b·i + Tuyªn truyÒn cho mäi ngêi vÒ vai trß cña rõng - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, nhãm kh¸c bæ sung. - Tham gia tuyªn truyÒn gi¸ trÞ cña thiªn nhiªn vµ mục đích bảo vệ thiên nhiªn cho b¹n bÌ vµ céng đồng. - Cã nhiÒu biÖn ph¸p b¶o vÖ thiªn nhiªn nhng ph¶i n©ng cao ý thøc tr¸ch nhiÖm cña mçi häc sinh về vấn đề này.. iv. kiểm tra - đánh giá. - Hãy nêu những biện pháp chủ yếu để bảo vệ thiên nhiên hoang dã v. d¨n dß. - Häc bµi tr¶ lêi c©u hái trong SGK - T×m hiÓu viÖc b¶o vÖ hÖ sinh th¸i Tuần 32 Tiết 61. Bµi 60:. Ngày soạn 6/4/2014 Ngày dạy 7/4/2014 b¶o vÖ ®a d¹ng c¸c hÖ sinh th¸i. I. Môc tiªu 1. KiÕn thøc: + HS đa ra đợc ví dụ minh hoạ các kiểu hệ sinh thái chủ yếu + HS trình bày đợc hiệu quả của các biện pháp bảo vệ đa dạng các hệ sinh thái. Từ đó đề xuất đợc những biện pháp bảo vệ phù hợp với hoàn cảnh địa phơng 2. Kü n¨ng: + Rèn luyện kỹ năng hoạt động nhóm + Kü n¨ng kh¸i qu¸t kiÕn thøc 3. Thái độ: + Gi¸o dôc ý thøc b¶o vÖ m«i trêng KNS; Kỹ năng thu nhập và xử lí thông tinđể tìm hiểu về sự đa dạng sinh thái trên thế giới . kỹ năng hợp tác ,lắng nghe, kỹ năng xác định giá trị bản thân với trách nhiệm bảo vệ môi trường, kỹ năng hợp tác,kỹ năng tự tin khi trình bày ý kiến. II. đồ dùng dạy – học. - Tranh ¶nh vÒ hÖ sinh th¸i - T liÖu vÒ m«i trêng vµ hÖ sinh th¸i III. hoạt động dạy – học. 1. KiÓm tra bµi cò: - Tr×nh bµy c¸c biÖn ph¸p b¶o vÖ thiªn nhiªn hoang d·? 2. Vµo bµi míi Hoạt động 1:sự đa dạng của các hệ sinh thái Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Néi dung - GV yªu cÇu HS nghiªn - HS nghiªn cøu b¶ng 60.1 cøu th«ng tin SGK, tr¶ lêi ghi nhí kiÕn thøc c©u hái: - Quan s¸t tranh vÒ c¸c hÖ + Trình bày đặc điểm các sinh thái đã su tầm hÖ sinh th¸i trªn can, níc - Mét vµi HS tr×nh bµy, HS mÆn vµ níc ngät? kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. + Cho vÝ dô vÒ hÖ sinh th¸i? - GV đánh giá phần trình bµy cña HS. - Cã ba hÖ sinh th¸i chñ.

(127) - GV ®a ra kÕt luËn chung. yÕu: + HÖ sinh th¸i trªn c¹n: Rõng, sa van ... + HÖ sinh th¸i níc mÆn: Rõng ngËp mÆn ... + HÖ sinh th¸i níc ngät: Ao, hå, s«ng .... Hoạt động 2:bảo vệ đa dạng các hệ sinh thái Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Néi dung -? T¹i sao ph¶i b¶o vÖ hÖ + C¸ nh©n HS nghiªn cøu 1. B¶o vÖ hÖ sinh th¸i rõng sinh th¸i rõng? néi dung SGK, ghi nhí + C¸c biÖn ph¸p b¶o vÖ hÖ kiÕn thøc sinh th¸i rõng mang l¹i + Th¶o luËn, hoµn thµnh hiÖu qu¶ nh thÕ nµo? b¶ng 60.2 - GV nhËn xÐt chung vµ ®a - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, ra đáp án đúng. nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung - HS kh¸i qu¸t néi dung. KÕt luËn chung: HS đọc kết luận cuối bài. - Xây dựng kế hoạch để khai th¸c nguån tµi nguyªn rừng ở mức độ phù hợp - X©y dùng c¸c khu b¶o tån, vên thiªn nhiªn quèc gia. - Trång rõng, kh«i phôc hÖ sinh th¸i chèng xãi mßn - Vận động định c để bảo vÖ rõng ®Çu nguån. - Ph¸t triÓn d©n sè hîp lý để giảm áp lực tài nguyên - Tuyªn truyÒn b¶o vÖ rõng để toàn dân tham gia bảo vÖ rõng. iv. kiểm tra - đánh giá. V× sao ph¶i b¶o vÖ HST? Nªu biÖn ph¸p b¶o vÖ hÖ sinh th¸i v. d¨n dß. - Häc bµi tr¶ lêi c©u hái1.2 trong SGK. Tuần 32 Tiết 62. Bµi 60: I. Môc tiªu. Ngày soạn 8/4/2014 Ngày dạy 12/4/2014 b¶o vÖ ®a d¹ng c¸c hÖ sinh th¸i (tiếp).

(128) 1. KiÕn thøc: + HS đa ra đợc ví dụ minh hoạ các kiểu hệ sinh thái chủ yếu + HS trình bày đợc hiệu quả của các biện pháp bảo vệ đa dạng các hệ sinh thái. Từ đó đề xuất đợc những biện pháp bảo vệ phù hợp với hoàn cảnh địa phơng 2. Kü n¨ng: + Rèn luyện kỹ năng hoạt động nhóm + Kü n¨ng kh¸i qu¸t kiÕn thøc 3. Thái độ: + Gi¸o dôc ý thøc b¶o vÖ m«i trêng KNS; Kỹ năng thu nhập và xử lí thông tinđể tìm hiểu về sự đa dạng sinh thái trên thế giới . kỹ năng hợp tác ,lắng nghe, kỹ năng xác định giá trị bản thân với trách nhiệm bảo vệ môi trường, kỹ năng hợp tác,kỹ năng tự tin khi trình bày ý kiến. II. đồ dùng dạy – học. - Tranh ¶nh vÒ hÖ sinh th¸i - T liÖu vÒ m«i trêng vµ hÖ sinh th¸i -Bảng phụ 60,3. 60,4. III. hoạt động dạy – học. 1. KiÓm tra bµi cò: V× sao ph¶i b¶o vÖ hÖ sinh th¸i. Nªu biÖn ph¸p b¶o vÖ hÖ sinh th¸i rõng? Hoạt động 1:bảo vệ đa dạng các hệ sinh thái Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Néi dung + C¸ nh©n HS nghiªn cøu 1. B¶o vÖ hÖ sinh th¸i rõng - GV yªu cÇu HS nghiªn néi dung SGK, ghi nhí 2. B¶o vÖ hÖ sinh th¸i biÓn cøu th«ng tin SGK tr¶ lêi kiÕn thøc c©u hái: + Th¶o luËn, hoµn thµnh + T¹i sao ph¶Ø b¶o vÖ hÖ b¶ng 60.3 sinh th¸i biÓn? - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, + Cã biÖn ph¸p nµo b¶o nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ vÖ hÖ sinh th¸i biÓn? sung - GV nhận xét, đánh giá - HS kh¸i qu¸t néi dung kết quả và công bố đáp án - HS nghiên cứu thông tin đúng SGK vµ b¶ng 60.3-th¶o luËn t×m ra biÖn ph¸p phï hîp víi t×nh huèng - Mét vµi nhãm tr×nh bµy, - B¶o vÖ b·i c¸t vµ vËn động toàn dân không săn nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ b¾t rïa tù do sung - TÝch cùc b¶o vÖ rõng ngËp mÆn hiÖn cã vµ trång lại rừng đã bị chặt - Sö lý c¸c nguån chÊt th¶i trớc khi đổ ra sông, biển - Lµm s¹ch b·i biÓn - GV yªu cÇu HS nghiªn 3. B¶o vÖ c¸c hÖ sinh th¸i cøu th«ng tin SGK tr¶ lêi n«ng nghiÖp c©u hái: - T¹i sao ph¶i b¶o vÖ hÖ - HS nghiªn cøu SGK, sinh th¸i n«ng nghiÖp? b¶ng 60.4 th¶o luËn tr¶ lêi - Cã nh÷ng biÖn ph¸p nµo c©u hái để bảo vệ hệ sinh thái - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, n«ng nghiÖp? nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ.

(129) sung GV nhËn xÐt chung + Sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng liên quan đến bảo vệ đa - HS kh¸i qu¸t kiÕn thøc dạng sinh thái nh thế nào? + HS trao đổi và trả lời câu - HST nông nghiệp cung cÊp l¬ng thùc vµ thùc hái phÈm cho cuéc sèng con ngêi. - B¶o vÖ HST n«ng nghiÖp: + Duy tr× HST n«ng nghiÖp chñ yÕu nh: lóa níc, c©y c«ng nghiÖp, l©m nghiÖp + C¶i t¹o HST, ®a gièng mới để có năng suất cao KÕt luËn chung: HS đọc kết luận cuối bài iv. kiểm tra - đánh giá. V× sao ph¶i b¶o vÖ HST? Nªu biÖn ph¸p b¶o vÖ hÖ sinh th¸i nông nghiệp? v. d¨n dß. - Häc bµi tr¶ lêi c©u hái1.2 trong SGK - T×m hiÓu luËt b¶o vÖ m«i trêng- §äc vµ chuÈn bÞ tríc bµi 61: LuËt b¶o vÖ m«i trêng. TUẦN 33 TIẾT 63. Ngày soạn: 16/4/2017 Ngày dạy: 17/4/2017. BÀI 61. LUẬT BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG I.MỤC TIÊU 1.Trí dục: - Hs hiểu được sự cần thiết phải ban hành luật bảo vệ môi trường. - Hs nắm được những nội dung chính của chương II và III trong luật bảo vệ môi trường. 2. Kĩ năng: - Rèn HS kĩ năng tư duy logic, tổng hợp, khái quát hóa kiến thức. Kĩ năng hoạt động nhóm . 3. Giáo dục: Nâng cao ý thức bảo vệ môi trường, chấp hành pháp luật.. KNS; Kỹ năng thu nhập và xử lí thông tin để tìm hiểu về mttoj số nội dung cơ bản của luật bảo vệ môi trường. kỹ năng hợp tác ,lắng nghe, kỹ năng xác định giá trị bản thân với trách nhiệm bảo vệ môi trường, kỹ năng hợp tác,kỹ năng tự tin khi trình bày ý kiến II.PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC -Sách “Luật bảo vệ môi trường và nghị định hướng dẫn thi hành” III.TIẾN TRÌNH LÊN LỚP 1. Ổn định lớp 2. Bài cũ : câu 1,4 sgk/183 3. Bài mới: Gv giới thiệu bài Hoạt động GV Hoạt động HS. Nội dung.

(130) HĐ1: Tìm hiểu sự cần thiết ban hành luật, nội dung cơ bản của luật BVMT ở Việt Nam. ? Vì sao phải ban hành luật bảo vệ môi trường? nếu không có luật bảo vệ môi trường thì hiệu quả sẽ ntn? -Gv yc Hs hoàn thành bảng 61 SGK -Gv nhận xét, chốt lại. -Gv giới thiệu sơ lược về nội dung luật BVMT gồm 7 chương. -Gọi 1 Hs đọc các điều 13, 14, 15, 16, 19, 20, 29, 31, 34, 36 tại chương II và III của luật BVMT. Gv yc: trình bày sơ lược 2 nội dung về phòng chống suy thoái ô nhiễm môi trường, khắc phục ô nhiễm?. -Hs đọc thông tin SGK. -Hs thảo luận nhóm hoàn thành bảng 61 SGK 1-2 Hs trả lời→ lớp nhận xét, bổ sung. -Hs đọc thông tin trong Sách “Luật bảo vệ môi trường và nghị định hướng dẫn thi hành” -Hs theo dõi, ghi nhớ nội dung trao đổi 2 vấn đề, chú ý: thành phần đất, nước, sinh vật của môi trường→ trao đổi thống nhất ý kiến. -Hs trả lời.. -Hs trả lời: Cháy rừng, lũ lụt, lở đất, chất thải gây ô nhiễm môi trường,… -Gv liên hệ: Em đã thấy sự cố môi trường chưa và em đã làm gì? -Gv nói: tất cả các hành vi làm tổn hại tới môi trường của cá nhân, tập thể đều phải bồi thường thiệt hại.. -Gv yc Hs trả lời 2 câu hỏi lệnh. -Gv liên hệ: ở các nước phát triển mỗi người dân đều rất hiểu luật và thực hiện tốt dẫn đến môi trường được bảo vệ và bền vững.→giáo dục ý thức Hs chấp hành. -Hs nêu được: +Tìm hiểu luật +Việc cần thiết phải chấp hành luật. +Tuyên truyền dưới nhiều hình luật. +Vức rác bừa bãi là vi phạm luật.. I. Sự cần thiết ban hành luật. -Luật BVMT nhằm ngăn chặn, khắc phục các hậu quả xấu của con người và thiên nhiên gây ra cho môi trường tự nhiên. -Điều chỉnh việc khai thác, sử dụng các thành phần môi trường hợp lý để phục vụ sự nghiệp phát triển bền vững của đất nước. IV. Một số nội dung cơ bản của luật bảo vệ môi trường ở Việt Nam. 1. Phòng chống suy thoái, ô nhiễm và sự cố môi trường (Chương II) -Cá nhân, tập thể phải có trách nhiệm giữ cho môi trường xanh, sạch, đẹp. -Cá nhân, tập thể có trách nhiệm xử lý chất thải đúng quy trình để chống suy thoái và ô nhiễm môi trường. -Cấm nhập khẩu chất thải vào Việt Nam. -Sử dụng tiết kiệm tài nguyên. 2. Khắc phục suy thoái, ô nhiễm và sự cố môi trường (Chương III). Khi có sự cố về môi trường thì cá nhân, tổ chức phải khắc phục kịp thời và báo cáo với cơ quan quản lí cấp trên (nếu ở mức quan trọng) để xử lý. IV. Trách nhiệm của mỗi người trong việc chấp hành Luật BVMT. -Mỗi người dân phải tìm hiểu và nắm vững luật BVMT. -Tuyên truyền để mọi người thực hiện tốt luật BVMT..

(131) luật ngay từ nhỏ. *Kết luận chung: Hs đọc ghi nhớ SGK tr 183, 185 4. Củng cố: -Gv tóm tắt nội dung chính của bài. ? Mục đích ban hành luật BVMT? Bản thân em đã chấp hành luật ntn? 5. Dặn dò: -Học bài, trả lời câu hỏi cuối bài. -Đọc mục “Em có biết” . Chuẩn bị cho bài thực hành.. TUẦN 33 TIẾT 64. Ngày soạn:16/4/2017 Ngày dạy: 21/4/2017. BÀI 61.. THỰC HÀNH: VẬN DỤNG LUẬT BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG VÀO VIỆC BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG Ở ĐỊA PHƯƠNG. I.MỤC TIÊU -Hs vận dụng được những nội dung cơ bản của Luật BVMT vào tình hình cụ thể của địa phương. -Nâng cao ý thức của Hs trong việc BVMT ở địa phương.. KNS; Kỹ năng thu nhập và xử lí thông tin trong việc vận dụng Luật bảo vệ môi trường và bảo vệ môi trường ở địa phương . kỹ năng hợp tác ,lắng nghe, kỹ năng xác định giá trị bản thân với trách nhiệm bảo vệ môi trường, kỹ năng hợp tác,kỹ năng tự tin khi trình bày ý kiến II.CHUẨN BỊ -Giấy trắng khổ to -Bút dạ -Tài liệu về luật BVMT, hỏi đáp về môi trường và sinh thái. III. TIẾN HÀNH 1. Ổn định lớp 2. Bài mới. Hoạt động GV Hoạt động HS.

(132) -Gv chia Hs làm 4 nhóm và đưa ra chủ đề để -các nhóm lựa chọn chủ đề→nghiên cứu kĩ các nhóm chọn: nội dung luật, câu hỏi, liên hệ thực tế ở địa +Ngăn chặn hành vi phá rừng bất hợp pháp. phương → thống nhất ý kiến ghi vào giấy. +Không đổ rác bừa bãi. +Không gây ô nhiễm nguồn nước. VD: nhóm 1 chọn chủ đề: không đổ rác bừa +Không sử dụng phương tiện giao thông cũ bãi →HS nêu được: nát. -Gv gc các nhóm thảo luận theo câu hỏi: + Nhiều người vức rác bừa bãi đặc biệt là ? Những hành động nào hiện nay đang vi nơi công cộng. Nhận thức người dân còn phạm luật bảo vệ môi trường? hiện nay nhận thấp chưa đúng luật. thức của người dân địa phương về vấn đề đó đã đúng như luật bảo vệ môi trường quy + Có biện pháp thu gọn rác, đề ra quy định định chưa? đối với từng hộ, từng tổ dân phố. ? Chính quyền đia phương và nhân dân cần làm gì để thực hiện tốt luật bảo vệ môi + Khó khăn: ý thức của người dân còn thấp, trường? cần tuyên truyền để người dân hiểu và thực ? Những khó khăn trong việc thực hiện luật hiện. bảo vệ môi trường là gì? Có cách nào khắc +Hs phải : tham gia tích cực vào việc tuyên phục? truyền, đi đầu trong việc thực hiện luật ? Trách nhiệm của mỗi Hs trong việc thực BVMT. hiện tốt luật bảo vệ môi trường là gì? -Đại diện các nhóm trả lời→ Hs các nhóm -Gv gọi lần lượt các nhóm trả lời. khác nhận xét, bổ sung và đặt câu hỏi để -Gv nhận xét, bổ sung. cùng thảo luận. 3. Kiểm tra đánh giá:Gv nhận xét giờ thực hành về ưu điểm và tồn tại của các nhóm 4. Dặn dò:-Hs viết bài thu hoạch theo mẫu SGK -Ôn tập lại nội dung: Sinh vật và môi trường.. TUẦN 34 TIẾT 65. Ngày soạn: Ngày dạy: BÀI 63. BÀI TẬP. I.MỤC TIÊU -Hệ thống hóa kiến thức cơ bản về sinh vật và môi trường. -Hs biết vận dụng lý thuyết để giải một số câu hỏi và bài tập. -Rèn kĩ năng so sánh tổng hợp, khái quát hóa kiến thức và hoạt động nhóm. -Giáo dục lòng yêu thiên nhiên và ý thức bảo vệ thiên nhiên, môi trường sống. II.PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC -Một số câu hỏi và bài tập -Hs ôn tập phần sinh vật và môi trường. III.TIẾN TRÌNH LÊN LỚP 1. Ổn định lớp 2. Bài tập: Gv ghi bài tập lên bảng→ Hs làm vào vở. Hs lên bảng làm → Hs khác nhận xét, bổ sung. Gv hoàn thiện đáp án. Bài 1: -Ở miền Bắc nước ta có nhiệt độ dao động từ 20C→ 420C -Ở miền Nam có nhiệt độ dao động từ 20C→ 420C -Nhiệt độ tác động lên cá rô phi và cá chép ở nước ta như sau: Cá rô phi. Cá chép.

(133) Điểm gây chết giới hạn dưới. 50C. 20C. Điểm gây chết giới hạn trên. 420C. 440C. Điểm cực thuận. 300C. 280C. 1) Loài nào có khả năng phân bố rộng hơn? 2) Khả năng sống của 2 loài cá này ở 2 miền nước ta? Bài 2: Cho các hiện tượng sau: a. Dây tơ hồng sống bám trên cây bụi. b. Kiến sống thành bầy đàn. c. Dê và bò cùng ăn cỏ trên 1 cánh đồng. d. Trên 1 cánh đồng lúa, khi cỏ dại phát triển, năng suất lúa giảm. e. Hươu, nai và hổ cùng sống trong 1 cánh rừng. Số lượng hươu, nai bị khống chế bởi số lượng hổ. f. Giun đũa sống trong ruột người. g. Sự tự tỉa ở thực vật. Hãy cho biết các hiện tượng trên là mối quan hệ sinh thái nào? Bài 3: Có 1 quần xã gồm các loài và nhóm loài sinh vật sau: vi sinh vật, dê, gà, cáo, hổ, mèo rừng, cỏ, thỏ, ngựa. 1) Vẽ sơ đồ về lưới thức ăn trong quần xã sinh vật đó. 2) Các mắc xích chung của lưới thức ăn? 3) Nếu cỏ chết hết, quần xã sinh vật trên có tồn tại không? Bài 4: cho những tập hợp sinh vật sau đây: a. Các con voi sống trong vườn bách thú. b. Các cá thể của 1 loài tôm sống trong hồ. c. Các cá thể cá sống trong hồ. d. Các cây cỏ trên đồng cỏ. e Bầy voi sống trong rừng rậm châu Phi. f. Các cá thể chó sói sống trong rừng. g. Các con chó trong nhà. h. Các con chim nuôi trong vườn bách thú. Hãy xác định: tập hợp nào là quần thể, quần xã sinh vật, không phải là quần thể sinh vật. Đáp án: Bài 1: giới hạn sinh thái của cá rô phi là: 420C - 50C= 370C giới hạn sinh thái của cá chép là: 440C - 20C= 420C 1) vậy cá chép có khả năng phân bố rộng hơn cá rô phi. 2) Cá chép phân bố được cả 2 miền Bắc và Nam.cá rô phi phân bố ở miền Nam. Bài 2: a, f. Quan hệ kí sinh b. Hỗ trợ cùng loài c, d. Cạnh tranh khác loài e. sinh vật ăn sinh vật khác g. đấu tranh cùng loài Bài 3: 1) Lưới thức ăn 2) Các mắc xích chung: ngựa, dê, thỏ, gà, hổ, cáo, mèo rừng. 3) Nếu cỏ chết hết→ ngựa, dê, thỏ, gà sẽ chết hoặc di chuyển nơi khác vì thiếu thức ăn→ quần xã sinh vật trên không tồn tại được.

(134) Bài 4: Tập hợp quần thể sinh vật: b, d, f. Tập hợp không phải là quần thể sinh vật:a, h Tập hợp quần xã sinh vật:c, e, g 3. Gv nhận xét và đánh giá chung ý thức, thái độ học tập của Hs trong giờ làm bài tập. 4. Dặn dò: hoàn thành các bảng trong bài tổng kết chương trình toàn cấp tr 191.. TUẦN 34 TIẾT 66. Ngày soạn:25/4/2017. Ngµy dạy : 28/4/2017 Tæng kÕt ch¬ng tr×nh toµn cÊp. I. Muc tiªu : Häc xong bµi nµy häc sinh ph¶i: - Hệ thống hoá đợc các kiến thức sinh học cơ bản của toàn cấp THCS. - Biết vận dụng lí thuyết vào thực tiễn sản xuất và đời sống. - Tiếp tục rèn luyện kĩ năng t duy lí luận, trong đó chủ yếu là kĩ năng so sánh, tổng hợp , hệ thống ho¸. II. Chuẩn bị :.Giáo viên hớng dẫn học sinh ôn tập các kiến thức đã học trong chơng tr×nh sinh häc c¬ b¶n ë THCS, theo bµi 64. III. Hoạt động dạy và học : Hoạt động I : Hệ thống hoá các kiến thức qua bài giảng - GV yêu cầu Hs tìm các nội dung phù hợp điển - Học sinh thảo luận theo nhóm để thống nhất nội vào bảng để hoàn thành các bảng. dung điền vào bảng và cử đại diện báo cáo . - GV theo dõi , bổ sung và công bố đáp án. - Díi sù híng dÉn cña Gv, c¶ líp th¶o luËn vµ ®a ra đáp án chung.. B¶ng 1 : c¸c nhãm sinh vËt nhãm SV Vi rót Vi khuÈn. NÊm. §Æc ®iÓm chung - KÝch thíc rÊt nhá ( 12- 50 phÇn triÖu milimÐt) - Cha cã cÊu t¹o TB, cha ph¶i lµ d¹ng c¬ thÓ ®iÓn h×nh, kÝ sinh b¾t buéc - Kích thớc nhỏ bé ( một đến vài phần nghìn milimÐt) - Cã cÊu tróc TB nhng cha cã nh©n hoµn chØnh. - Sèng ho¹i sinh hoÆc kÝ sinh (trõ mét sè Ýt tù dìng ) - C¬ thÓ gåm nh÷ng sîi kh«ng mµu, mét sè Ýt lµ đơn bào ( nấm men ), có cơ quan sinh sản là mò nÊm, sinh s¶n chñ yÕu b»ng bµo tö. Vai trß - Khi kÝ sinh thêng g©y bÖnh - Trong thiên nhiên và đời sống con ngời : ph©n huû chÊt h÷u c¬; øng dông trong c«ng, n«ng nghiÖp. - G©y bÖnh cho sinh vËt kh¸c vµ « nhiÔm m«i trêng. - Ph©n huû chÊt h÷u c¬ thµnh chÊt v« c¬; dïng lµm thuèc; thøc ¨n hay chÕ biÕn thùc phÈm..

(135) Thùc vËt. §éng vËt. - Sèng dÞ dìng kÝ sinh hoÆc ho¹i sinh - C¬ thÓ gåm c¬ quan sinh dìng( th©n, rÔ, l¸) vµ sinh s¶n ( hoa, qu¶ , h¹t ) - Sèng tù dìng ( tù tæng hîp chÊt h÷u c¬ ) - Phần lớn không có khả năng di động - Ph¶n ng chËm víi c¸c kÝch thÝch bªn ngoµi. - C¬ thÓ bao gåm nhiÒu hÖ c¬ quan vµ c¬ quan: vận động, tuần hoàn, hô hấp, tiêu hoá, sinh sản - Sèng dÞ dìng - Cã kh¶ n¨ng sinh s¶n - Ph¶n øng nhanh víi c¸c kÝch thÝch tõ bªn ngoµi.. - Gây bệnh độc hại cho sinh vật khác. - C©n b»ng khÝ oxi vµ khÝ cacb«nic, ®iÒu hoµ khÝ hËu. - Cung cÊp nguån dinh dìng, khÝ thë, chç ë vµ b¶o vÖ m«i trßng sèng cho c¸c sinh vËt kh¸c. - Cung cÊp nguån dinh dìng, nguyªn liÖu vµ đợc dùng vào việc nghiên cứu và hỗ trợ cho con ngêi. - G©y bÖnh hay truyÒn bÖnh cho con ngêi. B¶ng 64.2 §Æc ®iÓm cña c¸c nhãm thùc vËt C¸c nhãm §Æc ®iÓm thùc vËt T¶o - Là thực vật bậc thấp, gồm thể đơn bào và đa bào, tế bào có diệp lục, cha có rễ, thân, lá thËt sù. - Sinh s¶n sinh dìng vµ h÷u tÝnh, hÇu hÕt sèng ë níc. Rªu - Là TV bậc cao, có thân , lá có cấu tạo đơn giản, cha có rễ chính thức, cha có hoa. - Sinh s¶n b»ng bµo tö, lµ TV sèng ë c¹n ®Çu tiªn nhng chØ sèng ë m«i trêng Èm ít. QuyÕt - §iÓn h×nh lµ d¬ng xØ cã rÔ th©n l¸ thËt vµ cã m¹ch dÉn - Sinh s¶n b»ng bµo tö H¹t trÇn - §iÓn h×nh lµ c©y th«ng, cã cÊu t¹o phøc t¹p : th©n gç , cã m¹ch dÉn. - Sinh s¶n b»ng h¹t n»m lé trªn c¸c no·n hë, cha cã hoa vµ qu¶. H¹t kÝn - C¬ quan sinh s¶n cã nhiÒu d¹ng rÔ, th©n , l¸, cã m¹ch dÉn ph¸t triÓn. - Cã nhiÒu d¹ng hoa, qu¶ ( cã chøa h¹t ). B¶ng 64.3 : §Æc ®iÓm cña c©y mét l¸ mÇm vµ c©y hai l¸ mÇm. §Æc ®iÓm Sè l¸ mÇm KiÓu rÔ KiÓu g©n l¸ Sè c¸nh hoa KiÓu th©n. C©y mét l¸ mÇm Mét RÔ chïm H×nh cung hoÆc song song 6 hoÆc 3 Th©n cá chñ yÕu. C©y hai l¸ mÇm Hai RÔ cäc H×nh m¹ng 5 hoÆc 4 Th©n gç, th©n cá, th©n leo... Bảng 64.4 : Đặc điểm của các ngành động vật Ngµnh §Æc ®iÓm §éng vật Là thể đơn bào, phần lớn dị dỡng, di chuyển bằng chân giả, lông hay roi bơi. nguyªn sinh Sinh sản vô tính theo kiểu phân đôi, sống tự do hoặc kí sinh Ruét khoang Đối xứng toả tròn, ruột dạng túi, cấu tạo thành cơ thể có hai lớp TB, có tế bào gai để tự vệ và tấn công, có nhiều dạng sống ở biển nhiệt đới. Giun dÑp Cơ thể dẹp, đối xứng hai bên và phân biệt đầu đuôi lng bụng, ruột phân nhiều nhánh, cha cã ruét sau vµ hËu m«n. Sèng tù do hoÆc sèng kÝ sinh. Giun trßn C¬ thÓ h×nh trô thêng thu«n hai ®Çu, cã khoang c¬ thÓ cha chÝnh thøc. C¬ quan tiªu hoá dài từ miệng đến hậu môn. Phần lớn sống kí sinh, một số ít sống tự do. Giun đốt Cơ thể phân đốt, có thể xoang; ống tiêu hoá phân hoá; bắt đầu có hệ tuần hoàn; di chuyÓn nhê chi bªn, t¬ hay hÖ c¬; h« hÊp qua da hay m¹ng. Th©n mÒm Thân mềm không phân đốt, có vỏ đá vôi, có khoang áo, hệ tiêu hoá phân hoá và cơ quan di chuyển thờng đơn giản. Ch©n khíp Cã sè loµi lín, chiÕm tíi 2/3 sè loµi ®v, cã ba líp : líp gi¸p x¸c, líp h×nh nhÖn, líp s©u bọ. Các phần phụ phân đốt và khớp động với nhau, có bộ xơng ngoài bằng ki tin. Động vật có x- Có các lớp chủ yếu là : cá, lỡng c, bò sát, chim và thú, có bộ xơng trong, trong đó có ¬ng sèng cột sống chứa tuỷ sống, các hệ cơ quan phân hoá và phát triển đặc biệt là hệ thần kinh .. Bảng 64.5 Đặc điểm của các lớp động vật có xơng sống. Líp C¸ Lìng c Bß s¸t Chim. §Æc ®iÓm - Sèng hoµn toµn díi níc, b¬i b»ng v©y, h« hÊp b»ng mang. Cã mét vßng tuÇn hoµn, tim hai ngăn chứa máu đỏ thẩm, thụ tinh ngoài là động vật biến nhiệt - Sèng ë níc vµ ë c¹n, da trÇn vµ Èm ít, di chuyÓn b»ng 4 chi, h« hÊp b»ng phæi vµ da, cã hai vßng tuÇn hoµn, tim ba ng¨n, t©m thÊt chøa m¸u pha, thô tinh ngoµi, sinh s¶n trong níc, nßng nọc phát triển qua biến thái, là động vật biến nhiệt. - Chñ yÕu sèng ë c¹n, da vµ v¶y sõng kh«, cæ dµi phæi cã nhiÒu v¸ch ng¨n, tim cã v¸ch hôt ng¨n t©m thÊt ( trõ c¸ sÊu ) m¸u nu«i thÓ lµ m¸u pha, cã c¬ quan giao phèi, thô tinh trong; trứng có màng dai hoặc có đá vôi bao bọc, giàu noãn hoàng là động vật biến nhiệt . - M×nh cã l«ng vò bao phñ, chi tríc biÕn thµnh hai c¸nh; phæi cã m¹ng èng khÝ, cã tói khÝ tham.

(136) gia vào hô hấp, tim có bốn ngăn máu đi nuôi cơ thể là máu đỏ tơi, trứng lớn có đá vôi, đợc ấp và nở ra con nhờ thân nhiệt của chim bố mẹ; là động vật hằng nhiệt. Thó M×nh cã l«ng mao bao phñ, r¨ng ph©n ho¸ thµnh r¨ng nanh, r¨ng cöa vµ r¨ng hµm; tim 4 ng¨n; bộ não phát triển đặc biệt ở bán cầu não và tiểu não; có hiện tợng thai sinh và nuôi con bằng s÷a mÑ; lµ §V h»ng nhiÖt HOạt động II: Tiến hoá của thực vật và động vật 1. Phát sinh và phát triển của thực vật : Gv hớng dẫn học sinh điền số vào sơ đồ hình 64.1 2. Sự tiến hoá của giới động vật Học sinh hoàn thành bảng64.4 vở bài tập 3.Cñng cè : Gv hÖ thèng ho¸ néi dung phÇn «n tËp 4.DÆn dß : VÒ nhµ tiÕp tôc «n tËp hoµn thµnh c¸c b¶ng néi dung bµi 65. Tuần 35. Ngµy so¹n: Ngµy gi¶ng:. TiÕt 67:. Tæng kÕt ch¬ng tr×nh toµn cÊp ( tiÕp theo ). I.Muc tiªu : Häc xong bµi nµy häc sinh ph¶i: - Hệ thống hoá đợc các kiến thức sinh học cơ bản của toàn cấp THCS. - Biết vận dụng lí thuyết vào thực tiễn sản xuất và đời sống. - Tiếp tục rèn luyện kĩ năng t duy lí luận, trong đó chủ yếu là kĩ năng so sánh, tổng hîp, hÖ thèng ho¸. II Chuẩn bị :.Giáo viên hớng dẫn học sinh ôn tập các kiến thức đã học trong chơng tr×nh sinh häc c¬ b¶n ë THCS, theo bµi 65. III.HÖ thèng ho¸ kiÕn thøc qua c¸c b¶ng PhÇn III: Sinh häc c¬ thÓ : - Học sinh thảo luận theo nhóm để thống - GV yêu cầu học sinh tìm các nội dung nhất nội dung điền vào bảng và cử đại diện phù hợp điển vào bảng để hoàn thành các báo cáo . b¶ng. - Díi sù híng dÉn cña Gv, c¶ líp th¶o luËn - GV theo dõi , bổ sung và công bố đáp án. và đa ra đáp án chung. 1.C©y cã hoa: C¬ quan Chøc n¨ng RÔ HÊp thô níc vµ muèi kho¸ng cho c©y Th©n Vận chuyển nớc và muối khoáng từ rễ lên lá và các chất hữu cơ từ lá đến c¸c bé phËn kh¸c cña c©y. L¸ Thu nhận ánh sáng để quang hợp tạo chất hữu cơ cho cây, trao đổi khí với m«i trßng ngoµi vµ tho¸t h¬i níc. Hoa Thùc hiÖn thô phÊn thô tinh, kÕt h¹t t¹o qu¶ Qu¶ B¶o vÖ h¹t vµ gãp phÇn ph¸t t¸n h¹t H¹t N¶y mÇm thµnh c©y con, duy tr× vµ ph¸t triÓn nßi gièng. 2.C¬ thÓ ngêi C¬ quan vµ hÖ c¬ quan Vận động TuÇn hoµn H« hÊp Tiªu ho¸ Bµi tiÕt Da ThÇn kinh vµ c¸c gi¸c quan TuyÕn néi tiÕt Sinh s¶n. Chøc n¨ng Nâng đỡ và bảo vệ cơ thể, tạo cử động và di chuyển cho cơ thể VËn chuyÓn chÊt dinh dâng, «xi vµo Tb vµ chuyÓn s¶n phÈm ph©n gi¶i tõ tÕ bµo tíi hÖ bµi tiÕt theo dßng m¸u Thực hiện trao đổi khí với môi trờng ngoài, nhân ôxi và thải khí cacbônic Phân giải các chất hữu cơ phức tạp thành các chất hữu cơ đơn giản Thải ra ngoài cơ thể các chất không cần thiết hay độc hại cho cơ thể. C¶m gi¸c, bµi tiÕt ®iÒu hoµ th©n nhiÖt vµ b¶o vÖ c¬ thÓ Điều khiển, điều hoà và phối hợp hoạt động của các cơ quan, bảo đảm cho cơ thÓ lµ mét thÓ thèng nhÊt toµn vÑn. Điều hoà các quá trình sinh lí của cơ thể, đặc biệt là các quá trình trao đổi chất, chuyển hoá vật chất và năng lợng bằng con đờng thể dịch theo đờng m¸u Sinh con, duy tr× vµ ph¸t triÓn nßi gièng.

(137) PhÇn IV. Sinh häc tÕ bµo :. 1. CÊu tróc tÕ bµo C¸c bé phËn Thµnh tÕ bµo Mµng tÕ bµo ChÊt tÕ bµo Ti thÓ Lôc l¹p Rib«x«m Kh«ng bµo Nh©n. Chøc n¨ng. B¶o vÖ tÕ bµo Trao đổi chất giữa trong và ngoài tế bào Thực hiện các hoạt động sống của tế bào Thùc hiÖn sù chuyÓn ho¸ n¨ng lîng cña tÕ bµo Tæng hîp chÊt h÷u c¬ ( quang hîp ) Tæng hîp pr«tªin Chøa dÞch tÕ bµo Chứa vật chất di truyền( ADN, NST ) điều khiển mọi hoạt động sống của tÕ bµo 2.Hoạt động sống của tế bào: C¸c qu¸ tr×nh Vai trß Quang hîp Tæng hîp chÊt h÷u c¬ H« hÊp Ph©n gi¶i chÊt h÷u c¬ vµ ph©n gi¶i n¨ng lîng Tæng hîp pr«tªin T¹o pr«tªin cung cÊp cho tÕ bµo 3.Ph©n bµo : C¸c Nguyªn ph©n Gi¶m ph©n I Gi¶m ph©n II k× K× NST co ngắn, đóng xoắn và NST kép co ngắn đóng xoắn, NST co ngắn ( thấy ®Çu đính vào thoi phân bào ở cặp NST kép tơng đồng rõ số lợng NST kép) tâm động . đóng xoắn theo chiều dọc và đơn bội. b¾t chÐo. K× Các NST co ngắn cực đại và Từng cặp NST kép xếp thành Các NST kép xếp gi÷a xÕp thµnh 1 hµng ë mÆt hai hµng ë mÆt ph¼ng xÝch thµnh mét hµng ë phẳng xích đạo của thoi đạo của thoi phân bào. mặt phẳng xích đạo ph©n bµo cña thoi ph©n bµo K× Từng NST kép tách nhau ở Các NST kép tơng đồng Từng NST kép tách sau tâm động thành 2 NST đơn phân li độc lập về hai cực nhau ở tâm động ph©n li vÒ hai cùc cña TB cña tÕ bµo thành hai NST đơn ph©n li vÒ hai cùc cña tÕ bµo. K× Các NST nằm trong nhân Các NST kép nằm trong Các NST đơn nằm cuèi víi sè lîng 2n nh ë tb mÑ nh©n víi sã lîng n ( kÐp ) trong nh©n víi sè l=1/2 ë tb mÑ ợng bằng ( nst đơn) 3.Cñng cè : GV hÖ thèng ho¸ kiÕn thøc «n trong tiÕt 4.DÆn dß : VÒ nhµ tiÕp tôc «n vµ hoµn thµnh néi dung phÇn V, VI bµi 66. Tuần 35. TiÕt 68:. Ngµy so¹n: Ngµy gi¶ng:. Tæng kÕt ch¬ng tr×nh toµn cÊp ( tiÕp theo ). I.Muc tiªu : Häc xong bµi nµy häc sinh ph¶i: - Hệ thống hoá đợc các kiến thức sinh học cơ bản của toàn cấp THCS. - Biết vận dụng lí thuyết vào thực tiễn sản xuất và đời sống. - Tiếp tục rèn luyện kĩ năng t duy lí luận, trong đó chủ yếu là kĩ năng so sánh, tổng hợp , hÖ thèng ho¸. II Chuẩn bị :.Giáo viên hớng dẫn học sinh ôn tập các kiến thức đã học trong chơng tr×nh sinh häc c¬ b¶n ë THCS, theo bµi 66. III.HÖ thèng ho¸ c¸c kiÕn thøc theo c¸c b¶ng trong SGK.

(138) - GV yêu cầu Hs tìm các nội dung phù hợp - Học sinh thảo luận theo nhóm để thống điển vào bảng để hoàn thành các bảng. nhất nội dung điền vào bảng và cử đại diện - GV theo dõi , bổ sung và công bố đáp án. báo cáo . - Díi sù híng dÉn cña Gv, c¶ líp th¶o luËn và đa ra đáp án chung. PhÇn V: Di truyÒn vµ biÕn dÞ. 1.C¬ së vËt chÊt vµ c¬ chÕ cña hiÖn tîng di truyÒn. C¬ së vËt chÊt C¬ chÕ HiÖn tîng C¸c ph©n tö ADN ADN  A RN  Pr«tªin Tính đặc thù của Prôtêin CÊp tÕ bµo NST Nhân đôi – phân li - tổ hợp Bộ NST đặc trng của loài Nguyªn ph©n – gi¶m ph©n – thô con gièng bè mÑ tinh. 2.C¸c qui luËt ph©n li : Quy luËt di truyÒn Ph©n li. Phân li độc lập. Di truyÒn giíi tÝnh Di truyÒn liªn kÕt. N«i dung Trong qu¸ tr×nh ph¸t sinh giao tö, mçi nh©n tè di truyÒn trong cÆp nh©n tè di truyÒn ph©n li vÒ mét giao tõ vµ gi÷ nguyªn b¶n chÊt nh ë c¬ thÓ thuÇn chñng cña P. C¸c cÆp nh©n tè di truyÒn ( cặp gen ) đã phân li độc lËp trong qu¸ tr×nh ph¸t sinh giao tö ë c¸c loµi giao phèi tØ lÖ đực cái là 1:1 Lµ hiÖn tîng mét nhãm tÝnh trạng đợc di truyền cùng nhau, đợc qui định bởi các gen trªn mét nhiÔm s¾c thÓ cïng ph©n li trong qu¸ tr×nh ph©n bµo. Gi¶i thÝch Ph©n li vµ tæ hîp cña cÆp gen t¬ng øng. Phân li độc lập, tổ hợp tự do cña c¸c cÆp gen t¬ng øng Ph©n li vµ tæ hîp cña c¸c nhiÔm s¾c thÓ giíi tÝnh. C¸c cÆp gen liªn kÕt cïng ph©n li víi NST trong ph©n bµo.. 3.BiÕn dÞ : BiÕn dÞ tæ hîp §ét biÕn Kh¸i Sự tổ hợp lại các gen của Những biến đổi về cấu niÖm P t¹o ra ë thÕ hÖ lai tróc, sè lîng cña ADN nh÷ng kiÓu h×nh kh¸c P vµ NST, khi biÓu hiÖn thành kiểu hình là thể đột biÕn Nguyên Phân li độc lập và tổ hợp Tác động của các nhân tố nh©n tù do cña c¸c cÆp gen m«i trêng trong vµ ngoµi trong gi¶m ph©n vµ thô c¬ thÓ vµo ADN vµ NST tinh TÝnh XuÊt hiÖn víi tØ lÖ kh«ng Mang tÝnh c¸ biÖt, ngÈu chất và nhỏ, di truyền đợc là nhiên, có lợi hoặc có hại vai trß nguyªn liÖu cho chän lµ nguyªn liÖu cho tiÕn gièng vµ tiÕn ho¸ ho¸ vµ chän gièng. Thêng biÕn Những biến đổi ở kiểu h×nh cña mét gen, ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn c¸ thÓ díi ¶nh hëng cña m«i trêng ¶nh hëng cña ®iÒu kiÖn m«i trêng chø kh«ng do sự biến đổi trong kiểu gen Mang tính đồng loạt, định hớng có lợi, không di truyền đợc nhng đảm b¶o cho sù thÝch nghi cña c¸ thÓ.. 3.§ét biÕn §ét biÕn gen. Kh¸i niÖm. §ét biÕn cÊu tróc §ét biÕn sè lîng NST NST Những biến đổi Những biến đổi Những biến đổi về trong cÊu tróc cña trong cÊu tróc cña sè lîng trong bé ADN thêng t¹i mét NST NST..

(139) điểm nào đó Các dạng đột biến Mất, thêm, chuyển Mất, lặp , đảo, Dị bội thể và đa bội vÞ trÝ thay thÕ 1 cÆp chuyÓn ®o¹n thÓ nu PhÇn VI: SinhvËt vµ m«i trêng 1.Mối quan hệ giữa các cấp độ tổ chức sống và môi trờng GV hớng dẫn học sinh giải thích sơ đồ SGK - Sự tác động qua lại giữa môi trờng và các cấp độ tổ chức sống đợc thể hiện qua sự tơng tác giũa các nhân tố sinh thái với từng cấp độ tổ chức sống. - Tập hợp giữa các cá thể cùng loài tạo nên các đặc trng của quần thể : mật độ, tỉ lệ giíi tÝnh, thµnh phÇn nhãm tuæi.. - Tập hợp các quần thể thuộc các loài khác nhau tại một không gian xác định tạo nên quần xã, chúng có nhiều mối quan hệ, trong đó đặc biệt là mối quan hệ dinh dỡng thông qua chuçi vµ líi thøc ¨n trong hÖ sinh th¸i. 2.HÖ sinh th¸i: Hướng dẫn hs hoàn thành B¶ng 66.5 . §Æc ®iÓm cña quÇn thÓ, quÇn x· vµ hÖ sinh th¸i. 3.Cñng cè : GV hÖ thèng ho¸ néi dung bµi «n tËp 4. DÆn dß vÒ nhµ «n tËp toµn bé néi dung ch¬ng tr×nh sinh häc THCS.. ÔN TẬP PHẦN SINH VẬT VÀ MÔI TRƯỜNG I.MỤC TIÊU -Hệ thống hóa kiến thức cơ bản về sinh vật và môi trường. -Hs biết vận dụng lý thuyết vào thực tiễn sản xuất và đời sống. -Tiếp tục rèn kĩ năng so sánh tổng hợp, khái quát hóa kiến thức và hoạt động nhóm. -Giáo dục lòng yêu thiên nhiên và ý thức bảo vệ thiên nhiên, môi trường sống. II.PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC Nội dung bảng 63.1-63.6 III.TIẾN TRÌNH LÊN LỚP 1. Ổn định lớp 2. Bài mới: Ôn tập.Gv kiểm tra phần chuẩn bị của Hs. Hoạt động 1: Hệ thống hóa kiến thức Hs thảo luận theo nhóm hoàn thành bảng→ trả lời . Hs nhóm khác nhận xét, bổ sung. Gv hệ thống hóa lại nội dung kiến thức ở bảng 63.1-63.6 Bảng 63.1. Môi trường và các nhân tố sinh thái Môi trường Nhân tố sinh thái Ví dụ minh họa (vô sinh và hữu sinh) Môi trường nước Nhân tố sinh thái: vô sinh và hữu -Ánh sáng, nhiệt độ sinh -ĐV, TV Môi trường trong đất Nhân tố sinh thái: vô sinh và hữu -Độ ẩm, nhiệt độ sinh -ĐV, TV Môi trường trên mặt đất- Nhân tố sinh thái: vô sinh và hữu -Độ ẩm, Ánh sáng, nhiệt độ không khí (MT trên cạn) sinh -ĐV, TV, người. Môi trường sinh vật Nhân tố sinh thái: vô sinh và hữu -Độ ẩm, dinh dưỡng, nhiệt sinh độ -ĐV, TV, người. Nhân tố sinh thái Ánh sáng. Nhóm thực vật -Nhóm cây ưa sáng. Nhóm động vật -Nhóm ĐV ưa sáng.

(140) Nhiệt độ Độ ẩm. -Nhóm cây ưa bóng -TV biến nhiệt. -Nhóm ĐV ưa tối -Đv biến nhiệt -Đv hằng nhiệt -Đv ưa ẩm -Đv ưa khô. -TV ưa ẩm -Tv chịu hạn Bảng 63.3: Quan hệ cùng loài và khác loài Quan hệ Cùng loài Khác loài Hỗ trợ -Quần tụ cá thể (sv sống gần nhau, -Cộng sinh liên hệ với nhau) -Hội sinh -Cách li cá thể Đối địch -Cạnh tranh thức ăn, nơi ở, con đực Cạnh tranh, kí sinh-nửa kí sinh, tranh giành nhau con cái trong mùa sinh vật ăn sinh vật khác (vật chủ sinh sản.-Ăn thịt nhau. con mồi, ức chế cảm nhiễm) Bảng 63.4: Các khái niệm Khái niệm Định nghĩa Ví dụ minh họa Quần thể Là tập hợp những cá thể cùng loài, sinh sống trong 1 khoảng không gian nhất định, ở 1 thời Qthể thông Đà Lạt, cọ điểm nhất định. Những cá thể trong quần thể có Phú Thọ, voi Châu Phi, khả năng sinh sản tạo thành những thế hệ mới. … Quần xã Là tập hợp những QTSV thuộc nhiều loài khác nhau, cùng sống trong 1 không gian nhất định. Qxã ao, rừng Cúc Các sv trong qxã có mqh gắn bó như 1 thể Phương,… thống nhất nên có cấu trúc tương đối ổn định, các sv trong qxã thích nghi với mtrs của chúng. Cân bằng Là trạng thái mà số lượng cá thể mỗi quần thể Tv phát triển→sâu ăn sinh học trong qxã dao động quanh vị trí cân bằng nhờ Tv tăng→ chim ăn sâu khống chế sinh học. tăng→ sâu ăn Tv giảm. Hệ sinh Bao gồm QXSV và khu vực sống của chúng thái (sinh cảnh) trong HST các sv luôn luôn tác HST rừng nhiệt đới, động lẫn nhau và tác động qua lại với các biển,nôngnghiệp,… NTVS của môi trường tạo thành 1 hệ thống hoàn chỉnh và tương đối ổn định. Chuỗi thức Là 1 dãy nhiều loài sv có qhệ dd với nhau. Mỗi ăn loài trong CTA vừa là sv tiêu thụ mắc xích phía Tv→ sâu→ chim ăn sâu. trước, vừa là sv bị mắc xích phía sau tiêu thụ. Lưới thức Là các chuỗi thức ăn có nhiều mắc xích chung. Tv→ sâu→ chim ăn sâu. ăn Thỏ → đại bàng Bảng 63.5: các đặc trưng của quần thể. Các đặc trưng Nội dung cơ bản Ý nghĩa sinh thái Tỉ lệ đực/cái Phần lớn các QT có tỉ lệ đực: Cho thấy tiềm năng sinh sản của QT cái là 1:1 Thành phần nhóm QT gồm các nhóm tuổi: -Tăng trưởng khối lượng và kích thước tuổi -Nhóm tuổi trước sinh sản của QT. -Nhóm tuổi sinh sản -Quyết định mức sinh sản của QT. -Nhóm tuổi sau sinh sản -Không ảnh hưởng tới sự phát triển của QT. Mật độ quần thể Lá số lượng sv có trong 1 Phản ánh các mqh trong QT và có ảnh.

(141) đơn vị diện tích hay thể tích. hưởng tới các đặc trưng khác của QT. Bảng 63.6: Các dấu hiệu điển hình của quần xã. Các dấu hiệu Các chỉ số Thể hiện Số lượng các loài Độ đa dạng Mức độ phong phú về số lượng loài trong qxã. trong quần xã Độ nhiều Mật độ cá thể của từng loài trong qxã Độ thường Tỉ lệ số địa điểm bắt gặp 1 loài trong tổng số địa gặp điểm quan sát. Thành phần loài Loài ưu thế Loài đóng vai trò quan trọng trong qxã. trong quần xã Loài đặc trưng Loài chỉ có ở 1 qxã hoặc có nhiều hơn hẳn các loài khác. Hoạt động 2: Một số câu hỏi ôn tập. -Hs thảo luận theo nhóm các câu hỏi SGK tr 190→ trả lời. -Gv nhận xét, bổ sung cho Hs.-Gv hướng dẫn Hs trả lời câu hỏi 4: 3. Dặn dò:-Hoàn thành 1 số câu hỏi còn lại. -Ôn tập lại chương trình sinh học lớp 6, 7, 8và chuẩn bị nội dung ở bảng 64.1→ 64.6, 65.1 → 65.6 , 66.1→ 66.5. TiÕt 66:. Ngµy so¹n: 25/04/2012 Ngµy gi¶ng: Tæng kÕt ch¬ng tr×nh toµn cÊp. I. Muc tiªu : Häc xong bµi nµy häc sinh ph¶i: - Hệ thống hoá đợc các kiến thức sinh học cơ bản của toàn cấp THCS. - Biết vận dụng lí thuyết vào thực tiễn sản xuất và đời sống. - Tiếp tục rèn luyện kĩ năng t duy lí luận, trong đó chủ yếu là kĩ năng so sánh, tổng hợp , hệ thống ho¸. II. Chuẩn bị :.Giáo viên hớng dẫn học sinh ôn tập các kiến thức đã học trong chơng tr×nh sinh häc c¬ b¶n ë THCS, theo bµi 64. III. Hoạt động dạy và học : Hoạt động I : Hệ thống hoá các kiến thức qua bài giảng - GV yêu cầu Hs tìm các nội dung phù hợp điển - Học sinh thảo luận theo nhóm để thống nhất nội vào bảng để hoàn thành các bảng. dung điền vào bảng và cử đại diện báo cáo . - GV theo dõi , bổ sung và công bố đáp án. - Díi sù híng dÉn cña Gv, c¶ líp th¶o luËn vµ ®a ra đáp án chung.. B¶ng 1 : c¸c nhãm sinh vËt nhãm SV Vi rót Vi khuÈn. NÊm. Thùc vËt. §éng vËt. §Æc ®iÓm chung - KÝch thíc rÊt nhá ( 12- 50 phÇn triÖu milimÐt) - Cha cã cÊu t¹o TB, cha ph¶i lµ d¹ng c¬ thÓ ®iÓn h×nh, kÝ sinh b¾t buéc - Kích thớc nhỏ bé ( một đến vài phần nghìn milimÐt) - Cã cÊu tróc TB nhng cha cã nh©n hoµn chØnh. - Sèng ho¹i sinh hoÆc kÝ sinh (trõ mét sè Ýt tù dìng ) - C¬ thÓ gåm nh÷ng sîi kh«ng mµu, mét sè Ýt lµ đơn bào ( nấm men ), có cơ quan sinh sản là mò nÊm, sinh s¶n chñ yÕu b»ng bµo tö - Sèng dÞ dìng kÝ sinh hoÆc ho¹i sinh - C¬ thÓ gåm c¬ quan sinh dìng( th©n, rÔ, l¸) vµ sinh s¶n ( hoa, qu¶ , h¹t ) - Sèng tù dìng ( tù tæng hîp chÊt h÷u c¬ ) - Phần lớn không có khả năng di động - Ph¶n ng chËm víi c¸c kÝch thÝch bªn ngoµi. - C¬ thÓ bao gåm nhiÒu hÖ c¬ quan vµ c¬ quan: vận động, tuần hoàn, hô hấp, tiêu hoá, sinh sản - Sèng dÞ dìng - Cã kh¶ n¨ng sinh s¶n - Ph¶n øng nhanh víi c¸c kÝch thÝch tõ bªn. Vai trß - Khi kÝ sinh thêng g©y bÖnh - Trong thiên nhiên và đời sống con ngời : ph©n huû chÊt h÷u c¬; øng dông trong c«ng, n«ng nghiÖp. - G©y bÖnh cho sinh vËt kh¸c vµ « nhiÔm m«i trêng. - Ph©n huû chÊt h÷u c¬ thµnh chÊt v« c¬; dïng lµm thuèc; thøc ¨n hay chÕ biÕn thùc phÈm. - Gây bệnh độc hại cho sinh vật khác. - C©n b»ng khÝ oxi vµ khÝ cacb«nic, ®iÒu hoµ khÝ hËu. - Cung cÊp nguån dinh dìng, khÝ thë, chç ë vµ b¶o vÖ m«i trßng sèng cho c¸c sinh vËt kh¸c. - Cung cÊp nguån dinh dìng, nguyªn liÖu vµ đợc dùng vào việc nghiên cứu và hỗ trợ cho con ngêi. - G©y bÖnh hay truyÒn bÖnh cho con ngêi.

(142) ngoµi.. B¶ng 64.2 §Æc ®iÓm cña c¸c nhãm thùc vËt C¸c nhãm §Æc ®iÓm thùc vËt T¶o - Là thực vật bậc thấp, gồm thể đơn bào và đa bào, tế bào có diệp lục, cha có rễ, thân, lá thËt sù. - Sinh s¶n sinh dìng vµ h÷u tÝnh, hÇu hÕt sèng ë níc. Rªu - Là TV bậc cao, có thân , lá có cấu tạo đơn giản, cha có rễ chính thức, cha có hoa. - Sinh s¶n b»ng bµo tö, lµ TV sèng ë c¹n ®Çu tiªn nhng chØ sèng ë m«i trêng Èm ít. QuyÕt - §iÓn h×nh lµ d¬ng xØ cã rÔ th©n l¸ thËt vµ cã m¹ch dÉn - Sinh s¶n b»ng bµo tö H¹t trÇn - §iÓn h×nh lµ c©y th«ng, cã cÊu t¹o phøc t¹p : th©n gç , cã m¹ch dÉn. - Sinh s¶n b»ng h¹t n»m lé trªn c¸c no·n hë, cha cã hoa vµ qu¶. H¹t kÝn - C¬ quan sinh s¶n cã nhiÒu d¹ng rÔ, th©n , l¸, cã m¹ch dÉn ph¸t triÓn. - Cã nhiÒu d¹ng hoa, qu¶ ( cã chøa h¹t ). B¶ng 64.3 : §Æc ®iÓm cña c©y mét l¸ mÇm vµ c©y hai l¸ mÇm. §Æc ®iÓm Sè l¸ mÇm KiÓu rÔ KiÓu g©n l¸ Sè c¸nh hoa KiÓu th©n. C©y mét l¸ mÇm Mét RÔ chïm H×nh cung hoÆc song song 6 hoÆc 3 Th©n cá chñ yÕu. C©y hai l¸ mÇm Hai RÔ cäc H×nh m¹ng 5 hoÆc 4 Th©n gç, th©n cá, th©n leo... Bảng 64.4 : Đặc điểm của các ngành động vật Ngµnh §Æc ®iÓm §éng vật Là thể đơn bào, phần lớn dị dỡng, di chuyển bằng chân giả, lông hay roi bơi. nguyªn sinh Sinh sản vô tính theo kiểu phân đôi, sống tự do hoặc kí sinh Ruét khoang Đối xứng toả tròn, ruột dạng túi, cấu tạo thành cơ thể có hai lớp TB, có tế bào gai để tự vệ và tấn công, có nhiều dạng sống ở biển nhiệt đới. Giun dÑp Cơ thể dẹp, đối xứng hai bên và phân biệt đầu đuôi lng bụng, ruột phân nhiều nhánh, cha cã ruét sau vµ hËu m«n. Sèng tù do hoÆc sèng kÝ sinh. Giun trßn C¬ thÓ h×nh trô thêng thu«n hai ®Çu, cã khoang c¬ thÓ cha chÝnh thøc. C¬ quan tiªu hoá dài từ miệng đến hậu môn. Phần lớn sống kí sinh, một số ít sống tự do. Giun đốt Cơ thể phân đốt, có thể xoang; ống tiêu hoá phân hoá; bắt đầu có hệ tuần hoàn; di chuyÓn nhê chi bªn, t¬ hay hÖ c¬; h« hÊp qua da hay m¹ng. Th©n mÒm Thân mềm không phân đốt, có vỏ đá vôi, có khoang áo, hệ tiêu hoá phân hoá và cơ quan di chuyển thờng đơn giản. Ch©n khíp Cã sè loµi lín, chiÕm tíi 2/3 sè loµi ®v, cã ba líp : líp gi¸p x¸c, líp h×nh nhÖn, líp s©u bọ. Các phần phụ phân đốt và khớp động với nhau, có bộ xơng ngoài bằng ki tin. Động vật có x- Có các lớp chủ yếu là : cá, lỡng c, bò sát, chim và thú, có bộ xơng trong, trong đó có ¬ng sèng cột sống chứa tuỷ sống, các hệ cơ quan phân hoá và phát triển đặc biệt là hệ thần kinh .. Bảng 64.5 Đặc điểm của các lớp động vật có xơng sống. Líp C¸. §Æc ®iÓm - Sèng hoµn toµn díi níc, b¬i b»ng v©y, h« hÊp b»ng mang. Cã mét vßng tuÇn hoµn, tim hai ngăn chứa máu đỏ thẩm, thụ tinh ngoài là động vật biến nhiệt Lìng - Sèng ë níc vµ ë c¹n, da trÇn vµ Èm ít, di chuyÓn b»ng 4 chi, h« hÊp b»ng phæi vµ da, cã hai c vßng tuÇn hoµn, tim ba ng¨n, t©m thÊt chøa m¸u pha, thô tinh ngoµi, sinh s¶n trong níc, nßng nọc phát triển qua biến thái, là động vật biến nhiệt. Bß s¸t - Chñ yÕu sèng ë c¹n, da vµ v¶y sõng kh«, cæ dµi phæi cã nhiÒu v¸ch ng¨n, tim cã v¸ch hôt ng¨n t©m thÊt ( trõ c¸ sÊu ) m¸u nu«i thÓ lµ m¸u pha, cã c¬ quan giao phèi, thô tinh trong; trứng có màng dai hoặc có đá vôi bao bọc, giàu noãn hoàng là động vật biến nhiệt . Chim - M×nh cã l«ng vò bao phñ, chi tríc biÕn thµnh hai c¸nh; phæi cã m¹ng èng khÝ, cã tói khÝ tham gia vào hô hấp, tim có bốn ngăn máu đi nuôi cơ thể là máu đỏ tơi, trứng lớn có đá vôi, đợc ấp và nở ra con nhờ thân nhiệt của chim bố mẹ; là động vật hằng nhiệt. Thó M×nh cã l«ng mao bao phñ, r¨ng ph©n ho¸ thµnh r¨ng nanh, r¨ng cöa vµ r¨ng hµm; tim 4 ng¨n; bộ não phát triển đặc biệt ở bán cầu não và tiểu não; có hiện tợng thai sinh và nuôi con bằng s÷a mÑ; lµ §V h»ng nhiÖt HOạt động II: Tiến hoá của thực vật và động vật 3. Phát sinh và phát triển của thực vật : Gv hớng dẫn học sinh điền số vào sơ đồ hình 64.1 4. Sự tiến hoá của giới động vật Học sinh hoàn thành bảng64.4 vở bài tập 3.Cñng cè : Gv hÖ thèng ho¸ néi dung phÇn «n tËp 4.DÆn dß : VÒ nhµ tiÕp tôc «n tËp hoµn thµnh c¸c b¶ng néi dung bµi 65. Tuần 35. Ngµy so¹n:.

(143) Ngµy gi¶ng:. TiÕt 67:. Tæng kÕt ch¬ng tr×nh toµn cÊp ( tiÕp theo ). I.Muc tiªu : Häc xong bµi nµy häc sinh ph¶i: - Hệ thống hoá đợc các kiến thức sinh học cơ bản của toàn cấp THCS. - Biết vận dụng lí thuyết vào thực tiễn sản xuất và đời sống. - Tiếp tục rèn luyện kĩ năng t duy lí luận, trong đó chủ yếu là kĩ năng so sánh, tổng hîp, hÖ thèng ho¸. II Chuẩn bị :.Giáo viên hớng dẫn học sinh ôn tập các kiến thức đã học trong chơng tr×nh sinh häc c¬ b¶n ë THCS, theo bµi 65. III.HÖ thèng ho¸ kiÕn thøc qua c¸c b¶ng PhÇn III: Sinh häc c¬ thÓ : - Học sinh thảo luận theo nhóm để thống - GV yêu cầu học sinh tìm các nội dung nhất nội dung điền vào bảng và cử đại diện phù hợp điển vào bảng để hoàn thành các báo cáo . b¶ng. - Díi sù híng dÉn cña Gv, c¶ líp th¶o luËn - GV theo dõi , bổ sung và công bố đáp án. và đa ra đáp án chung. 1.C©y cã hoa: C¬ quan Chøc n¨ng RÔ HÊp thô níc vµ muèi kho¸ng cho c©y Th©n Vận chuyển nớc và muối khoáng từ rễ lên lá và các chất hữu cơ từ lá đến c¸c bé phËn kh¸c cña c©y. L¸ Thu nhận ánh sáng để quang hợp tạo chất hữu cơ cho cây, trao đổi khí với m«i trßng ngoµi vµ tho¸t h¬i níc. Hoa Thùc hiÖn thô phÊn thô tinh, kÕt h¹t t¹o qu¶ Qu¶ B¶o vÖ h¹t vµ gãp phÇn ph¸t t¸n h¹t H¹t N¶y mÇm thµnh c©y con, duy tr× vµ ph¸t triÓn nßi gièng. 2.C¬ thÓ ngêi C¬ quan vµ hÖ c¬ quan Vận động TuÇn hoµn H« hÊp Tiªu ho¸ Bµi tiÕt Da ThÇn kinh vµ c¸c gi¸c quan TuyÕn néi tiÕt Sinh s¶n. Chøc n¨ng Nâng đỡ và bảo vệ cơ thể, tạo cử động và di chuyển cho cơ thể VËn chuyÓn chÊt dinh dâng, «xi vµo Tb vµ chuyÓn s¶n phÈm ph©n gi¶i tõ tÕ bµo tíi hÖ bµi tiÕt theo dßng m¸u Thực hiện trao đổi khí với môi trờng ngoài, nhân ôxi và thải khí cacbônic Phân giải các chất hữu cơ phức tạp thành các chất hữu cơ đơn giản Thải ra ngoài cơ thể các chất không cần thiết hay độc hại cho cơ thể. C¶m gi¸c, bµi tiÕt ®iÒu hoµ th©n nhiÖt vµ b¶o vÖ c¬ thÓ Điều khiển, điều hoà và phối hợp hoạt động của các cơ quan, bảo đảm cho cơ thÓ lµ mét thÓ thèng nhÊt toµn vÑn. Điều hoà các quá trình sinh lí của cơ thể, đặc biệt là các quá trình trao đổi chất, chuyển hoá vật chất và năng lợng bằng con đờng thể dịch theo đờng m¸u Sinh con, duy tr× vµ ph¸t triÓn nßi gièng PhÇn IV. Sinh häc tÕ bµo :. 1. CÊu tróc tÕ bµo C¸c bé phËn Thµnh tÕ bµo Mµng tÕ bµo ChÊt tÕ bµo Ti thÓ Lôc l¹p. Chøc n¨ng B¶o vÖ tÕ bµo Trao đổi chất giữa trong và ngoài tế bào Thực hiện các hoạt động sống của tế bào Thùc hiÖn sù chuyÓn ho¸ n¨ng lîng cña tÕ bµo Tæng hîp chÊt h÷u c¬ ( quang hîp ).

(144) Rib«x«m Kh«ng bµo Nh©n. Tæng hîp pr«tªin Chøa dÞch tÕ bµo Chứa vật chất di truyền( ADN, NST ) điều khiển mọi hoạt động sống của tÕ bµo 2.Hoạt động sống của tế bào: C¸c qu¸ tr×nh Vai trß Quang hîp Tæng hîp chÊt h÷u c¬ H« hÊp Ph©n gi¶i chÊt h÷u c¬ vµ ph©n gi¶i n¨ng lîng Tæng hîp pr«tªin T¹o pr«tªin cung cÊp cho tÕ bµo 3.Ph©n bµo : C¸c Nguyªn ph©n Gi¶m ph©n I Gi¶m ph©n II k× K× NST co ngắn, đóng xoắn và NST kép co ngắn đóng xoắn, NST co ngắn ( thấy ®Çu đính vào thoi phân bào ở cặp NST kép tơng đồng rõ số lợng NST kép) tâm động . đóng xoắn theo chiều dọc và đơn bội. b¾t chÐo. K× Các NST co ngắn cực đại và Từng cặp NST kép xếp thành Các NST kép xếp gi÷a xÕp thµnh 1 hµng ë mÆt hai hµng ë mÆt ph¼ng xÝch thµnh mét hµng ë phẳng xích đạo của thoi đạo của thoi phân bào. mặt phẳng xích đạo ph©n bµo cña thoi ph©n bµo K× Từng NST kép tách nhau ở Các NST kép tơng đồng Từng NST kép tách sau tâm động thành 2 NST đơn phân li độc lập về hai cực nhau ở tâm động ph©n li vÒ hai cùc cña TB cña tÕ bµo thành hai NST đơn ph©n li vÒ hai cùc cña tÕ bµo. K× Các NST nằm trong nhân Các NST kép nằm trong Các NST đơn nằm cuèi víi sè lîng 2n nh ë tb mÑ nh©n víi sã lîng n ( kÐp ) trong nh©n víi sè l=1/2 ë tb mÑ ợng bằng ( nst đơn) 3.Cñng cè : GV hÖ thèng ho¸ kiÕn thøc «n trong tiÕt 4.DÆn dß : VÒ nhµ tiÕp tôc «n vµ hoµn thµnh néi dung phÇn V, VI bµi 66. Tuần 35. TiÕt 68:. Ngµy so¹n: Ngµy gi¶ng:. Tæng kÕt ch¬ng tr×nh toµn cÊp ( tiÕp theo ). I.Muc tiªu : Häc xong bµi nµy häc sinh ph¶i: - Hệ thống hoá đợc các kiến thức sinh học cơ bản của toàn cấp THCS. - Biết vận dụng lí thuyết vào thực tiễn sản xuất và đời sống. - Tiếp tục rèn luyện kĩ năng t duy lí luận, trong đó chủ yếu là kĩ năng so sánh, tổng hợp , hÖ thèng ho¸. II Chuẩn bị :.Giáo viên hớng dẫn học sinh ôn tập các kiến thức đã học trong chơng tr×nh sinh häc c¬ b¶n ë THCS, theo bµi 66. III.HÖ thèng ho¸ c¸c kiÕn thøc theo c¸c b¶ng trong SGK - GV yêu cầu Hs tìm các nội dung phù hợp - Học sinh thảo luận theo nhóm để thống điển vào bảng để hoàn thành các bảng. nhất nội dung điền vào bảng và cử đại diện - GV theo dõi , bổ sung và công bố đáp án. báo cáo . - Díi sù híng dÉn cña Gv, c¶ líp th¶o luËn và đa ra đáp án chung. PhÇn V: Di truyÒn vµ biÕn dÞ. 1.C¬ së vËt chÊt vµ c¬ chÕ cña hiÖn tîng di truyÒn. C¬ së vËt chÊt C¬ chÕ C¸c ph©n tö ADN ADN  A RN  Pr«tªin. HiÖn tîng Tính đặc thù của Prôtêin.

(145) CÊp tÕ bµo NST. Nhân đôi – phân li - tổ hợp Bộ NST đặc trng của loài Nguyªn ph©n – gi¶m ph©n – thô con gièng bè mÑ tinh. 2.C¸c qui luËt ph©n li : Quy luËt di truyÒn Ph©n li. Phân li độc lập. Di truyÒn giíi tÝnh Di truyÒn liªn kÕt. N«i dung Trong qu¸ tr×nh ph¸t sinh giao tö, mçi nh©n tè di truyÒn trong cÆp nh©n tè di truyÒn ph©n li vÒ mét giao tõ vµ gi÷ nguyªn b¶n chÊt nh ë c¬ thÓ thuÇn chñng cña P. C¸c cÆp nh©n tè di truyÒn ( cặp gen ) đã phân li độc lËp trong qu¸ tr×nh ph¸t sinh giao tö ë c¸c loµi giao phèi tØ lÖ đực cái là 1:1 Lµ hiÖn tîng mét nhãm tÝnh trạng đợc di truyền cùng nhau, đợc qui định bởi các gen trªn mét nhiÔm s¾c thÓ cïng ph©n li trong qu¸ tr×nh ph©n bµo. Gi¶i thÝch Ph©n li vµ tæ hîp cña cÆp gen t¬ng øng. Phân li độc lập, tổ hợp tự do cña c¸c cÆp gen t¬ng øng Ph©n li vµ tæ hîp cña c¸c nhiÔm s¾c thÓ giíi tÝnh. C¸c cÆp gen liªn kÕt cïng ph©n li víi NST trong ph©n bµo.. 3.BiÕn dÞ : BiÕn dÞ tæ hîp §ét biÕn Sự tổ hợp lại các gen của Những biến đổi về cấu P t¹o ra ë thÕ hÖ lai tróc, sè lîng cña ADN nh÷ng kiÓu h×nh kh¸c P vµ NST, khi biÓu hiÖn thành kiểu hình là thể đột biÕn Nguyên Phân li độc lập và tổ hợp Tác động của các nhân tố nh©n tù do cña c¸c cÆp gen m«i trêng trong vµ ngoµi trong gi¶m ph©n vµ thô c¬ thÓ vµo ADN vµ NST tinh TÝnh XuÊt hiÖn víi tØ lÖ kh«ng Mang tÝnh c¸ biÖt, ngÈu chất và nhỏ, di truyền đợc là nhiên, có lợi hoặc có hại vai trß nguyªn liÖu cho chän lµ nguyªn liÖu cho tiÕn gièng vµ tiÕn ho¸ ho¸ vµ chän gièng Kh¸i niÖm. Thêng biÕn Những biến đổi ở kiểu h×nh cña mét gen, ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn c¸ thÓ díi ¶nh hëng cña m«i trêng ¶nh hëng cña ®iÒu kiÖn m«i trêng chø kh«ng do sự biến đổi trong kiểu gen Mang tính đồng loạt, định hớng có lợi, không di truyền đợc nhng đảm b¶o cho sù thÝch nghi cña c¸ thÓ.. 3.§ét biÕn §ét biÕn gen. §ét biÕn cÊu tróc §ét biÕn sè lîng NST NST Kh¸i niÖm Những biến đổi Những biến đổi Những biến đổi về trong cÊu tróc cña trong cÊu tróc cña sè lîng trong bé ADN thêng t¹i mét NST NST. điểm nào đó Các dạng đột biến Mất, thêm, chuyển Mất, lặp , đảo, Dị bội thể và đa bội vÞ trÝ thay thÕ 1 cÆp chuyÓn ®o¹n thÓ nu PhÇn VI: SinhvËt vµ m«i trêng 1.Mối quan hệ giữa các cấp độ tổ chức sống và môi trờng GV hớng dẫn học sinh giải thích sơ đồ SGK - Sự tác động qua lại giữa môi trờng và các cấp độ tổ chức sống đợc thể hiện qua sự tơng tác giũa các nhân tố sinh thái với từng cấp độ tổ chức sống..

(146) - Tập hợp giữa các cá thể cùng loài tạo nên các đặc trng của quần thể : mật độ, tỉ lệ giíi tÝnh, thµnh phÇn nhãm tuæi.. - Tập hợp các quần thể thuộc các loài khác nhau tại một không gian xác định tạo nên quần xã, chúng có nhiều mối quan hệ, trong đó đặc biệt là mối quan hệ dinh dỡng thông qua chuçi vµ líi thøc ¨n trong hÖ sinh th¸i. 2.HÖ sinh th¸i: Hướng dẫn hs hoàn thành B¶ng 66.5 . §Æc ®iÓm cña quÇn thÓ, quÇn x· vµ hÖ sinh th¸i. 3.Cñng cè : GV hÖ thèng ho¸ néi dung bµi «n tËp 4. DÆn dß vÒ nhµ «n tËp toµn bé néi dung ch¬ng tr×nh sinh häc THCS..

(147)

(148)

sinh 9

Trích đoạn

Tài liệu liên quan

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về